DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

30
DASt 022 DASt 022 DİREKTİFİ DİREKTİFİ Yapı çeliklerinin sıcak Yapı çeliklerinin sıcak daldırma galvanizlemesi için daldırma galvanizlemesi için kılavuz kılavuz Hazırlayan : M. Gazi Yalçın Hazırlayan : M. Gazi Yalçın

Transcript of DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

Page 1: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 DASt 022 DİREKTİFİDİREKTİFİ

Yapı çeliklerinin sıcak daldırma Yapı çeliklerinin sıcak daldırma galvanizlemesi için kılavuz galvanizlemesi için kılavuz

Hazırlayan : M. Gazi YalçınHazırlayan : M. Gazi Yalçın

Page 2: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SICAK DALDIRMA GALVANİZSICAK DALDIRMA GALVANİZ

Demir veya Demir veya çelik çelik malzemelerimalzemelerin erimiş n erimiş çinko çinko içerisine içerisine daldırılarak daldırılarak malzeme malzeme yüzeyine yüzeyine çinko çinko kaplama kaplama işlemidir. işlemidir.

Page 3: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SICAK DALDIRMA GALVANİZ İŞ SICAK DALDIRMA GALVANİZ İŞ AKIŞIAKIŞI

AskılamaAskılama Asitte TemizlemeAsitte Temizleme DurulamaDurulama FluksFluks KurutmaKurutma Sıcak daldırma galvanizSıcak daldırma galvaniz SoğutmaSoğutma Kromatlama Kromatlama TesviyeTesviye

Page 4: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

GALVANİZ PROSES HATALARIGALVANİZ PROSES HATALARI

• GÖRSEL HATALARGÖRSEL HATALAR

• KAPLAMA HATALARIKAPLAMA HATALARI

• MALZEMENİN ÇATLAMASI????????MALZEMENİN ÇATLAMASI????????

Page 5: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

GALVANİZ ÇATLAĞIGALVANİZ ÇATLAĞI

Page 6: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

GALVANİZİN TARİHÇESİGALVANİZİN TARİHÇESİ

Sıcak daldırma galvaniz çelik Sıcak daldırma galvaniz çelik malzemelerin atmosfer malzemelerin atmosfer korozyonundan korunması için korozyonundan korunması için yaklaşık 100 yıldır kullanılmaktadır. yaklaşık 100 yıldır kullanılmaktadır.

Enerji nakil hatları, yol bariyerleri, Enerji nakil hatları, yol bariyerleri, köprüler, sokak aydınlatmaları köprüler, sokak aydınlatmaları çelik konstrüksiyonların çelik konstrüksiyonların korunmasında sıcak daldırma korunmasında sıcak daldırma galvaniz kullanılmaktadır. galvaniz kullanılmaktadır.

Page 7: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

GALVANİZİN TARİHÇESİGALVANİZİN TARİHÇESİ

Sıcak daldırma galvaniz sonrasında Sıcak daldırma galvaniz sonrasında malzemelerde çatlak oluşumu 1930 dan malzemelerde çatlak oluşumu 1930 dan yıllından beri bilinmektedir. yıllından beri bilinmektedir.

2000 ile 2002 yıllarında çatlak 2000 ile 2002 yıllarında çatlak görülmesinde hızlı bir artış görülmüştür. görülmesinde hızlı bir artış görülmüştür.

Bu artış nedeniyle sıcak daldırma galvaniz Bu artış nedeniyle sıcak daldırma galvaniz prosesinde çatlak oluşumun nedenleri prosesinde çatlak oluşumun nedenleri ve önlenmesi ile ilgili uluslar arası ve önlenmesi ile ilgili uluslar arası düzeyde araştırmalar yapılmıştır. düzeyde araştırmalar yapılmıştır.

Page 8: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

GALVANİZİN TARİHÇESİGALVANİZİN TARİHÇESİ

Sıcak daldırma galvaniz sonrasında Sıcak daldırma galvaniz sonrasında malzemelerde çatlak oluşumu 1930 dan malzemelerde çatlak oluşumu 1930 dan yıllından beri bilinmektedir. yıllından beri bilinmektedir.

2000 ile 2002 yıllarında çatlak 2000 ile 2002 yıllarında çatlak görülmesinde hızlı bir artış görülmüştür. görülmesinde hızlı bir artış görülmüştür.

Bu artış nedeniyle sıcak daldırma galvaniz Bu artış nedeniyle sıcak daldırma galvaniz prosesinde çatlak oluşumun nedenleri prosesinde çatlak oluşumun nedenleri ve önlenmesi ile ilgili uluslar arası ve önlenmesi ile ilgili uluslar arası düzeyde araştırmalar yapılmıştır. düzeyde araştırmalar yapılmıştır.

Page 9: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SICAK DALDIRMA GALVANİZ SICAK DALDIRMA GALVANİZ ÇATLAK OLUŞUMUÇATLAK OLUŞUMU

1) Burulma çatlaması 1) Burulma çatlaması (Distortion cracking)(Distortion cracking)2) Hidrojen gevrekliği2) Hidrojen gevrekliği ((Hydrogen embrittlementHydrogen embrittlement))3) Gerinim yaşlandırması gevrekliği3) Gerinim yaşlandırması gevrekliği (Strain age embrittlement)(Strain age embrittlement)

4) Sıvı metal gevrekliği4) Sıvı metal gevrekliği (Liquid Metal Embrittlement, Liquid metal (Liquid Metal Embrittlement, Liquid metal

assisted cracking )assisted cracking )

Page 10: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL KAYNAKLI SIVI METAL KAYNAKLI ÇATLAMA (LMAC)ÇATLAMA (LMAC)Metal malzeme galvaniz ocağına girdiği Metal malzeme galvaniz ocağına girdiği

andan itibaren, malzeme ile sıvı çinko andan itibaren, malzeme ile sıvı çinko arasında reaksiyon başlar. Bu esnada arasında reaksiyon başlar. Bu esnada malzeme sıcaklığı ocak sıcaklığına kadar malzeme sıcaklığı ocak sıcaklığına kadar yükselir. yükselir.

Her malzeme farklı sıcaklıkta farklı Her malzeme farklı sıcaklıkta farklı miktarda uzama ve esneme özelliğine miktarda uzama ve esneme özelliğine sahiptir. Bu özellik malzemenin kimyasal sahiptir. Bu özellik malzemenin kimyasal kompozisyonuna, geometrisine, üretim kompozisyonuna, geometrisine, üretim şekline göre değişiklik gösterir. şekline göre değişiklik gösterir.

Page 11: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL KAYNAKLI SIVI METAL KAYNAKLI ÇATLAMA (LMAC)ÇATLAMA (LMAC)

Page 12: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL KAYNAKLI SIVI METAL KAYNAKLI ÇATLAMA (LMAC)ÇATLAMA (LMAC)

Page 13: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL KAYNAKLI SIVI METAL KAYNAKLI ÇATLAMA (LMAC)ÇATLAMA (LMAC)

Page 14: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL KAYNAKLI SIVI METAL KAYNAKLI ÇATLAMA (LMAC)ÇATLAMA (LMAC)

Page 15: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL KAYNAKLI SIVI METAL KAYNAKLI ÇATLAMA (LMAC)ÇATLAMA (LMAC)

Page 16: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL GEVREKLİĞİ SIVI METAL GEVREKLİĞİ (LMAC, LME)(LMAC, LME)Metal malzeme galvaniz ocağına girdiği Metal malzeme galvaniz ocağına girdiği

andan itibaren, malzeme ile sıvı çinko andan itibaren, malzeme ile sıvı çinko arasında reaksiyon başlar. Bu esnada arasında reaksiyon başlar. Bu esnada malzeme sıcaklığı ocak sıcaklığına kadar malzeme sıcaklığı ocak sıcaklığına kadar yükselir. yükselir.

Her malzeme farklı sıcaklıkta farklı Her malzeme farklı sıcaklıkta farklı miktarda uzama ve esneme özelliğine miktarda uzama ve esneme özelliğine sahiptir. Bu özellik malzemenin kimyasal sahiptir. Bu özellik malzemenin kimyasal kompozisyonuna, geometrisine, üretim kompozisyonuna, geometrisine, üretim şekline göre değişiklik gösterir. şekline göre değişiklik gösterir.

Page 17: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL GEVREKLİĞİSIVI METAL GEVREKLİĞİIPE 220 PRFİLİ İÇİN KALICI GERİLME HESAPLAMASIIPE 220 PRFİLİ İÇİN KALICI GERİLME HESAPLAMASI

Page 18: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

SIVI METAL SIVI METAL GEVREKLİĞİGEVREKLİĞİ

ŞARTLAR

ZAMAN

GÜÇ

Page 19: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 DİREKTİFİDASt 022 DİREKTİFİ

Sıcak daldırma galvaniz sonrasında Sıcak daldırma galvaniz sonrasında görülen çatlaklar ile ilgili yapılan görülen çatlaklar ile ilgili yapılan araştırmalar sonrasında bu problemin araştırmalar sonrasında bu problemin önlenmesi ile ilgili yönetmelikler önlenmesi ile ilgili yönetmelikler yayımlanmaya başladı. yayımlanmaya başladı.

ALMAN ÇELİK KOMİTESİ 2009 yılında ALMAN ÇELİK KOMİTESİ 2009 yılında (Deutscher Ausschuß für Stahlbau DASt) (Deutscher Ausschuß für Stahlbau DASt) DASt DASt 022 DİREKTİFİ022 DİREKTİFİni yayımladı. ni yayımladı.

Page 20: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 DİREKTİFİDASt 022 DİREKTİFİ

DASt Ricthline 022 - DASt Ricthline 022 - Feuerverzinken von Feuerverzinken von tragenden Stahlbauteilentragenden Stahlbauteilen

DASt 022 Direktifi, Yapı DASt 022 Direktifi, Yapı çeliklerinin sıcak daldırma çeliklerinin sıcak daldırma galvanizlemesi için kılavuzgalvanizlemesi için kılavuz

Page 21: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D 4.4 – Galvanizlemeden önce ön hazırlık D 4.4 – Galvanizlemeden önce ön hazırlık işlemleri işlemleri

4.4.1 – Müşteri özel isteklerinin belirlenmesi 4.4.1 – Müşteri özel isteklerinin belirlenmesi Müşteri talebinin DASt şartlarını karşılayıp Müşteri talebinin DASt şartlarını karşılayıp

karşılamadığının araştırılmasıkarşılamadığının araştırılması Müşterinin DASt haricinde özel taleplerinin Müşterinin DASt haricinde özel taleplerinin

(daldırma süresi, kontrol özellikleri gibi) (daldırma süresi, kontrol özellikleri gibi) olup olmadığının araştırılmasıolup olmadığının araştırılması

Page 22: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.4.2 – MALZEME KABULÜD4.4.2 – MALZEME KABULÜ• Malzemelerin yüzey kililiğinin tespit Malzemelerin yüzey kililiğinin tespit

edilmesiniedilmesini• Malzemelerde uygun askılama noktalarının Malzemelerde uygun askılama noktalarının

var olup olmadığına bakılmasınıvar olup olmadığına bakılmasını• Özellikle kapalı malzemelerde uygun hava Özellikle kapalı malzemelerde uygun hava

ve çinko tahliye yerlerinin varlığının kontrol ve çinko tahliye yerlerinin varlığının kontrol edilmesiniedilmesini

İSTİYORİSTİYOR

Page 23: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.4.3 – YAĞ ALMA BANYOSUD4.4.3 – YAĞ ALMA BANYOSUD4.4.4 – DURULAMA İŞLEMİD4.4.4 – DURULAMA İŞLEMİD4.4.5 – ASİTTE TEMİZLEMED4.4.5 – ASİTTE TEMİZLEMED4.4.6 – FLUKS BANYOSU D4.4.6 – FLUKS BANYOSU • Tuz miktarı 400 g/l den az olmamasınıTuz miktarı 400 g/l den az olmamasını• Tuz miktarının 3 ayda bir kontrol edilmesiniTuz miktarının 3 ayda bir kontrol edilmesini

İSTİYORİSTİYOR

Page 24: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.5 – GALVANİZ BANYOSU D4.5 – GALVANİZ BANYOSU • Uygun numune alma ekipmanı kullanmamızıUygun numune alma ekipmanı kullanmamızı• Numune alırken ocağın 20 cm içerisinden Numune alırken ocağın 20 cm içerisinden

numune alınmasınınumune alınmasını• Galvaniz banyosunda bulunan metallerin Galvaniz banyosunda bulunan metallerin

analizinin ayda bir spektral yöntemlerle analizinin ayda bir spektral yöntemlerle yapılmasınıyapılmasını

• Galvaniz banyosu analizlerinin 6 ayda bir Galvaniz banyosu analizlerinin 6 ayda bir yaş analizle yapılmasınıyaş analizle yapılmasını

Page 25: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.5 – GALVANİZ BANYOSU D4.5 – GALVANİZ BANYOSU Galvaniz banyosunda bulunan metal miktarlarının aşağıdaki oranlardan farklı olmamasını Galvaniz banyosunda bulunan metal miktarlarının aşağıdaki oranlardan farklı olmamasını

ÇİNKO SINIFI STANDARDI

ÇİNKO ALAŞIM KOMPOZİSYONU ( AĞIRLIKÇA % )

KALAYSn

KURŞUN +

10xBİZMUTPb+10Bi

NİKELNi

ALÜMİNYUMAl

ÇİNKO VE DEMİR

DIŞINDAKİ DİĞER

ELEMENTLER

1≤ 0.1

0.1 DEN KÜÇÜK EŞİT

≤ 1.51.5 DEN KÜÇÜK

EŞİT< 0.1

0.1 DEN KÜÇÜK< 0.1

0.1 DEN KÜÇÜK< 0.1

0.1 DEN KÜÇÜK

Page 26: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.5 – GALVANİZ BANYOSU D4.5 – GALVANİZ BANYOSU • Galvaniz banyosu analizlerinin akredite bir Galvaniz banyosu analizlerinin akredite bir

laboratuarda yapılmasınılaboratuarda yapılmasını• Galvaniz banyosuna talimatlar haricinde Galvaniz banyosuna talimatlar haricinde

herhangi bir ilavenin yapılmamasınıherhangi bir ilavenin yapılmamasını• Galvaniz banyosunda bulunan metal Galvaniz banyosunda bulunan metal

miktarlarının istenilenden farklı olduğu miktarlarının istenilenden farklı olduğu zamanlarda kayıt altına alınmasınızamanlarda kayıt altına alınmasını

• Analiz sonuçlarının kayıt altına alınmasını Analiz sonuçlarının kayıt altına alınmasını ve bu sonuçların saklanmasınıve bu sonuçların saklanmasını

Page 27: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.6 – GALVANİZ BANYOSUNA DALDIRMAD4.6 – GALVANİZ BANYOSUNA DALDIRMA• Dalış hızının dakikada 0.8 m/dakika dan Dalış hızının dakikada 0.8 m/dakika dan

az olmamasınıaz olmamasını• Galvaniz banyosunda kalma süresinin Galvaniz banyosunda kalma süresinin

kayıt altına alınmasınıkayıt altına alınmasını• Galvanizleme işleminin belirtilen Galvanizleme işleminin belirtilen

sıcaklıklarda yapılmasınısıcaklıklarda yapılmasını• Galvaniz banyosu sıcaklığının otomatik Galvaniz banyosu sıcaklığının otomatik

olarak ayarlanmasınıolarak ayarlanmasını

Page 28: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.7 – GALVANİZ SONRASI KONTROLD4.7 – GALVANİZ SONRASI KONTROL• Galvaniz sonrasında çatlak olup Galvaniz sonrasında çatlak olup

olmadığının kontrol edilmesiniolmadığının kontrol edilmesini• Kontrolün eğitimli personel ve uygun Kontrolün eğitimli personel ve uygun

teçhizatla yapılmasınıteçhizatla yapılmasını• Kontrol kayıtlarının kayıt altına Kontrol kayıtlarının kayıt altına

alınmasınıalınmasını• MT sonuçlarının 5 yıl boyunca MT sonuçlarının 5 yıl boyunca

saklanmasınısaklanmasını

Page 29: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR DASt 022 BİZDEN NE İSTİYOR

D4.7 – ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN ISO 1461 D4.7 – ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN ISO 1461 STANDARDINA GÖRE KONTROLÜSTANDARDINA GÖRE KONTROLÜ

• Numune alma sayısıNumune alma sayısı• Kaplama kalınlığının ölçülmesiKaplama kalınlığının ölçülmesi• Görsel kontrol yapılmasıGörsel kontrol yapılması

Page 30: DASt 022 Direktifi, Eğitim sunusu

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

HAZIRLAYAN : M. Gazi YalçınHAZIRLAYAN : M. Gazi Yalçın