Prinsipal Sa Angkan Ng Wika.ellamarfil2
-
Upload
bacalucos8187 -
Category
Documents
-
view
1.138 -
download
80
Transcript of Prinsipal Sa Angkan Ng Wika.ellamarfil2
Prinsipal sa Angkan ng
Wika
Sinu-sino ang mga toang nagpangkat-pangkat ng halos 5,000 wika sa daigdig ayon sa kanikanilang pinagmulan?
Antropologo-nag-aaral tungkol sa mga kultura ng mga sina-unang tao kabilang na dito ang kanilang wika.
Dalubwika o linggwista- ang tawag sa mga taong dalubhasa sa wika.
Mga Katangian ng Mag-kaangkan na Wika.
May pagkakahawigMay Pagkakatulad sa palatunuganPalabuuan PalaugnayanTalasalitaan o leksikon
Salik sa Pagsusuri ng
Wika
Paglaganap ng tao sa daigdigPag-uugnayan ng mga tao na may
kinalaman sa pagkakalakalan o pulitika.
Pagkakalapit ng mga bansa, dagat, at mga bundok.
Maraming mga linggwista, antropologo at pilologo ang nakagawa na ng mga klasipikasyon ng iba’t-ibang wika sa daigdig. Isa na roon si Gleason (1961).
Ito ang klasipikasyon ni Gleason (9161) sa prinsipal sa angkan ng wika.
I. Indo-Europian Pinakamalaking angkan sa
Wika
1. Germanic o Teutonic
• Ang terminong "Teutons"ay ginagamit din upang sumangguni sa malaaleman tao , pati na sa mga Teutoniko Knights.
1.a English-Frisian
Sinasalita sa baybayin ng Netherlands at Alemanya. Ito ang pinakamalaking angkan ng wika.
EnglishPinakalaganap sa kasalukyan.
FrisianSinasalita ng mga pulong malapit at
sakop ng Netherlands at Alemanya (Frisian Islands).
English Frisian
BearBeeCatCowFishHorseInsect
BearBijKatKoFiskHappeYnsekt
1.b Dutch-German
Dutch ng Netherlands
German ng Alemanya
Flemish ng Belgium
Dutch German FlemishHalloHoeGaatHetNaamNayTot ziens
HalloWieEsIhnenNameNeinAufwiedershen
HalloHoeGaatHetGeNeeDa-aag
Ang Afrikaans,isa sa dalawang wikang opisyal ng Unyon ng Hilagang Africa, ay buhat sa dutch; Ang Yiddish na gumagamit ng alpabetong Ebero ay buhat sa Aleman.
1.c ScandinavianDanish ng DemarkSwedish ng sweden at FinlandRiksmal at Landsmal ng NorwayIcelandic ng IcelandAnglo-saxon ng Britanya
2. CelticBreton ng Timog-Kanlurang pransya
Welsh ng Wales
Irish ng Ireland
Scots Gaelic ng Scotland
3. RomancePortuges ng portugal at BrazilEspanyol ng Espanya, Latin Amerika at BrazilPrances ng Pransya at mga bansang sakop Italyano ng ItalyaRumanian ng RomaniaSardinian Rhato-Romanic a. Romansch- isa sa apat na opisyal na wika
ng Switzerland
Haitan Creole
Catalan at Galican ng Espanya
Latin- Sinasabing kauri ng mga pinaka-ugat na wika ng mga wikang Romance.
4.Slavic ng Silangang EuropaRuso- Buhat sa reheyon ng moscow, kumalat
sa katimugang asyaByelorussian at Ukrainian- Wika sa hilaga ng
RusyaPolish ng PolandCzech ng CzechoslovakiaSlovach ng SlovachiaSerbo-Croatian ng YogoslaviaBulgarian ng Bulgaria
5. Baltic
6. Alabanian
7. Armenian- Sinasalita sa kahilagaang Caucasus
8. Greyego ng Greece
9. Iranian
10. Indic- Mga wika sa gawing Timog ng India at Pakistan.
II. Finno-Ugrian
Finnish ng FinlandEstonian ng EstoniaHungarian ng HungaryLappish, Mordvin, Cheremiss- Mga
wikang kaangkan ng kumalat sa gawing timog ng Europa at Asya.
III. Altaic1. Turkish
2. Mongol ng mongolia
3. Manchu-Tungus ng Silangang Mongolia
IV. Caucasian sa Rehiyon ng Caucasus sa USSR
1. South Caucasian(Gregorian,Mingrelian)
2. North Caucasian (AbkahasianAvar, Chechen, Kabardian)
3. Basque
V. Afro-AsiaticTimog ng Africa at Hilagang
kanluran ng Asya.
A. Semitic1. Ebreo ng Israel- Wikang
ginamit ng matandang Tipan.
2. Arabiko ng Arabia3.Maltese ng Malta4. Assyrian ng Asyria5. Aramaic- Sa wikang ito nasulat ang
unang bibliya.6. Pheonician- Kahawig na kahawig ng
Ebrio.B.Hamitic
1. Egyptian2. Berber ng Timog Africa at ng
Sahara
3. Cushitic ng Silangang Africa4. Chad ng Nigeria
4.a Mande ng Kanlurang Africa4.b Kwa ng Gitnang Africa4.c Sudanic ng Sudan 4.d Bantu( Swahili, Congo,
Luba, Ngala, Shona, Nyanja, Ganda,Kafir, atb.) ng Niger Congo.
VI. Korean
VII. Japanese1. Niponggo
2. Ryuku ng Ryukyu Isla sa Kanlurang Pasipiko.
VIII. Sino-Tibetan ng Silangang Asya
1. Tibeto-Burman(Tibetan, Burmese, Garo, Bodo, Naga, Kuki-chin, Karen)
2.Chinese(Mandarin, Fukien, Wu, Cantonese)
3. Kadai(Thia, Siamese, Laotan, Lao, Shan)
IX. Malayo-Polinesian
Sumusunod ang laki sa Indo-European.
Kumalat sa mga kapuluan sa Pasipiko at sa kanluran ng Madagascar.
1. Indonesian ng East Indies;Tagalog, Bisaya, Ilokano, Pampanggo, Samar-Leyte,
Bicol, atb. ng Pilipinas ; Chamerro ng Guam.2. Malay ng Sumatra, Malaya, Borneo, Batak
ng Bali; Dayak ng Borneo, Makassar ng Celebes.
3. Micronesian4. Polynesian (Hawaiian, Tahitian, Samoan,
Maori,)5. Malenesian(Fijian ng Fiji)
X. Papuan(New Guinea at mga Kalapit- Pulo)
XI. Dravidian( Hilagang India)
1. Telugu
2. Tamil
3. Kannarese ng Kanara
4. Malayamalam ng hilagang- kanlurang India
XII. Australian
XIII. Austro-Asiatic (Hilagang-Silangang
Asya)1. Munda ( Kalagitnaang India);
Santoli, Kkasi, Nicolabarese, Palauga, Wa, Mon)
Ang Angkang Malayo-Polinesyo at ang mga Wika sa Pilipinas.
Alfonso O. Santiago- Isang kilalang linggwista sa bansa.
Hindi nag kakasundo ang mga palaaral ng linggwista sa pinagmulan ng iba’t-ibang wika sa bansa.
Tatlong pangkat ng mga lumikas:
1. Pakanluran patungong India2. Pa Indo-Tsina 3. Pa Indonesya
AlifbataUnang sistema ng pagsulat ng mga
pilipino.
Bahasa MelayuNaging Lingua Franca sa Timog- Silangang
Asya.
Imperyong Majapahit sa JavaDahilan ng pagpasok ng Alifbata sa
Pilipinas.
David Thomas at Alan Healey (1962)
Mga Dalubwika ng Summer Institute of Linguistics.
Nagkaroon ng pananaliksik tungkol sa pagkalat ng wika sa pilipinas.
Philippine Stock
Northern Philippine
Family
Southern Philippine
Family
Pangasinan
Noong 200 B.C
Nahati ang Northern Family sa:a. Mt. Province
b. Ilokano
c.Inibaloi
Noong 100 B.C
Nahati naman ang Southern Family sa sumusunod:
Sambal, Kapampangan, Tagalog, Cebuano, Bicol, Maranao, Surigao, Mansaka, Kalagan, Western Bukidnon Manobo,Southern Bukidnon Manobo, Binukid, Dibabaon, Cuyonan, Subanan, Maguindanao, atb.
Southern Mindanao Family
1300 B.C
Chamic Family ng Vietnam
Philippine Superstock
Proto-Indonesian
Noong 1100 B.C
Philippine Superstock
Baler Pumagat
Ilongot
Ivatan
Philippine Stock
Chamic Family ng Vietnam
MalayRade,
Joria, Chru, Cham
Southern Mindanao
FamilyBilaan Tagabili Tiruray
Kahinaan sa Pag-aaral na ginawa
1.Hindi ibinigay ang tiyak na petsa2.Ang talasalitaang ginamit ay kakaunti3.Hindi isinaalang-alang ang naganap na
panghihiram4.Walang matimatikal ang tiknek na
ginamit5.Walang morpolohiya at sintaksis sa
talasalitaan.
Conklin(1952)- pinangkat ang mga wika sa dalawang uri:
Iloko type at Tagalog typeFox,Sebley, at Eggan(1953)
1. Gumamit ng lexecostatictics2. Gumawa ng panimulang
glottochronology para sa katimugang Luzon at glottochronolocy, isang paraan ng pagtataya kung anong petsa o panahon nagkawatak watak ang mga wika.
Dyen- Kinilalang pinakapangunahing linggwista ng wikang Malayo Polinesyo.
1. Ginamitan ng lexicostatistikal.2. Kahawig ng pag-aaral nina Thomas at
Healey.3. Ngunit nagkakaiba dahil ayon sa kanya
mas malapit ang Tagalog sa Cebuano at Kuyunon kaysa Kapampangan.