© Marzena BytnerIlona Furman

Aleksandra GerachMichalina Kasprzak

Patrycja ŁakosJowita Łukuć

Patrycja PiotrowskaNatalia Radziwoń

Wioleta TalagaKlasa IIF (2007-2010)

Zespół Szkół Nr 1 w Choszcznie

Rok 1917 - sufrażystki pod Białym Domem

Feminizm:Feminizm:

(z łac. femina – kobieta), ruch społeczno-polityczny, którego celem jest walka o pełne równouprawnienie kobiet

Początki feminizmu sięgają rewolucji francuskiej (1789r.). W 1791r. O. de Gonger opublikowała Deklarację praw kobiety i obywatelki, zwracającą uwagę na potrzebę rozwiązania problemu społecznej i prawnej nierówności płci. W praktyce jej postulaty nie zostały wtedy spełnione.

Ruch ten przybrał na sile w USA i w Anglii pod koniec XIX w. w związku z narastaniem żądań upowszechnienia praw wyborczych. W 1903r. E. Pankhurst założyła w Anglii pierwszy kobiecy związek Społeczno-Polityczna Unia Kobiet (Women’s Social and Political Union), który m.in. domagał się równouprawnienia kobiet w dziedzinie edukacji i w zakresie praw wyborczych.

- Absolutna równość kobiet i mężczyzn - trzeba wyrównać szanse!

- Wolny wybór kobiet w kwestii macierzyństwa, aborcji i walka o równouprawnienie osób homoseksualnych.

- Pominięcie psychobiologicznych różnic płci oraz negowanie wynikających z tych naturalnych różnic podziałów ról w społeczeństwie i rodzinie.

- Akceptacja podziału na sfery prywatne i publiczne życia kobiet.

Hasła feminizmu

Sufrażystki: (z ang. suffrage -

"prawo głosowania"), w krajach anglosaskich określenie kobiet walczących o równouprawnienie i uzyskanie praw wyborczych

Ruch powstał w 1848r. w USA ogłaszając deklarację praw kobiety, uaktywnił się podczas wojny secesyjnej 1861-1865. Prawa wyborcze kobiety uzyskały po raz pierwszy na terytorium Wyoming w 1869r., a walka o nie trwała aż do przyjęcia przez Kongres 19. poprawki do konstytucji (1920r.).

W Wielkiej Brytanii ruch sufrażystek rozwijał się wolniej niż w USA i nie przyniósł zamierzonych sukcesów, J.S. Mill wniósł do Izby Gmin w 1866r. petycję domagającą się praw dla kobiet, odrzuconą przez parlament. E. Pankhurst założyła w 1903r. Społeczno-Polityczną Unię Kobiet, działającą za pomocą środków pozaprawnych, co prowadziło do represji ze strony władz. Kobiety w Wielkiej Brytanii uzyskały ograniczone prawa wyborcze w 1918r., a pełne dopiero w 1928r..

Stop przemocy

Sytuacja zdrowotna ludności Polski jest gorsza niż w krajach Europy Zachodniej, co przejawia się niższa średnią długością życia i gorszym stanem zdrowia. W 1996r. wskaźnik ten wynosił dla kobiet 76,5 lat. Życie kobiet na wsi jest nieznacznie dłuższe w porównaniu z kobietami żyjącymi w mieście. Szczególnie niepokoi szybki przyrost zachorowalności kobiet na choroby układu krążenia i choroby nowotworowe. Pomimo złego stanu zdrowia Polek, jakość i dostępność medycznych usług specyficznie kobiecych jest niska. Ponieważ kobiety żyją dłużej, częściej są zmuszone do korzystania z pomocy medycznej.

Prawne gwarancje ochrony zdrowia

Prawo do ochrony zdrowia zostało zagwarantowane w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997r., w sposób następujący:

1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.

2. Obywatelom niezależnie od ich sytuacji materialnej władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

3. Władze publiczne są zobowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.

4. Władze publiczne są zobowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degracji środowiska.

5. Władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży.

Prawa pacjenta

Prawa pacjenta nie są zebrane w jednym akcie prawnym, lecz rozproszone w kilku dokumentach. Kobiety są narażone w sposób szczególny na naruszanie ich praw w tak intymnych obszarach życia, jak życie seksualne oraz poród. W odpowiedzi na prośbę o poradę lub środek antykoncepcyjny słyszą pouczenia w rodzaju: „ Jesteś jeszcze za młoda na seks”. W wielu szpitalach kobiety bywają traktowane w sposób przedmiotowy a ich prawa i opinie są lekceważone tak przez lekarzy jak i pozostały personel medyczny.

Szczególna ochrona kobiet ciężarnych

Ustawa z dnia 7 stycznia 1993r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży zobowiązuje organy administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego do zapewnienia kobietom w ciąży opieki medycznej, socjalnej i prawnej w szczególności po przez:

- opiekę prenatalną nad płodem oraz opiekę medyczną nad kobietom w ciąży,

- pomoc materialną i opiekę nad kobietami w ciąży znajdującymi się w trudnych warunkach materialnych, przez czas ciąży, porodu i po porodzie.

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej oznacza także nasz udział w strukturach ponadnarodowych. Wprawdzie pierwszym komisarzem Unii Europejskiej została kobieta- Danuta Hubner, ale polska reprezentacja w Parlamencie Europejskim ma zdecydowanie "męską twarz", a Polska znalazła się na zupełnym końcu krajów Unii jeśli chodzi o udział kobiet w Parlamencie. Bardzo niski udział kobiet wśród polskich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim jest tym bardziej znaczący, że w większości krajów ich reprezentacja w gremiach ponadpaństwowych jest zdecydowanie wyższa niż w kraju. W Polsce jest inaczej-udział kobiet w Sejmie jest zdecydowanie niższy niż w parlamencie ponadnarodowym.

Kobieta u władzy Reprezentacja kobiet we władzy

ustawodawczej jest niska a przeprowadzone badania wskazują, że wiele barier zwiększenia reprezentacji kobiet pojawia się na znacznie wcześniejszym etapie niż głosowanie podczas wyborów. Niska jest także reprezentacja kobiet we władzy wykonawczej. Są także resorty, w których żadnego stanowiska kierowniczego nie powierzono kobiecie. Kobiety znacznie rzadziej niż mężczyźni są dyrektorami. Możemy więc powiedzieć że kobiety zajmują bardzo niewiele stanowisk kierowniczych we władzy wykonawczej, a więc mają bardzo niewielkie możliwości decydowania o polityce państwa.

Aborcja to zabieg celowego przerwania ciąży; w medycynie - sztuczne poronienie. Aborcji dokonuje się gł. z przyczyn medycznych (poronienie terapeutyczne). W terminologii prawniczej aborcja to przestępstwo (występek), polegające na niezgodnym z prawem przerwaniu ciąży, w przeszłości zwane spędzeniem płodu. W Polsce wg nowego kodeksu karnego (26 VI 1997) aborcja zagrożona jest karą pozbawienia wolności do 3 lat. Sprawcą tego występku może być w zasadzie każda osoba, nie wyłączając podżegacza i pomocnika, z wyjątkiem kobiety, której zabieg przerwania ciąży dotyczy (nawet gdyby wyraziła zgodę na jego dokonanie). Polskie prawo przewiduje okoliczności legalnego przerwania ciąży, którymi są:

zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej, duże prawdopodobieństwo (poparte badaniami lekarskimi) ciężkiego i

nieodwracalnego uszkodzenia płodu, ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (np. gwałtu).

Kodeks karny zwiększa odpowiedzialność karną, gdy płód osiągnął zdolność do samodzielnego życia poza organizmem matki (kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat) oraz gdy przerwanie ciąży nastąpiło bez zgody kobiety ciężarnej, przez zastosowanie groźby bezprawnej lub podstępu (kara pozbawienia wolności od 1 roku do 10 lat). Aborcja nie jest uznana za przestępstwo w Chinach, natomiast w Irlandii nie dopuszcza się w ogóle zgodnego z prawem przerwania ciąży.Większość państw UE dopuszcza aborcję podczas trzech pierwszych miesięcy ciąży na życzenie kobiety, a po tym okresie - z innych powodów. W Szwecji i Holandii nie ma szczegółowych regulacji prawnych dotyczących warunków jakie trzeba spełnić, aby aborcja była „legalna”.

Zabicie dziecka poczętego traktowane tam jest na równi z innymi zabiegami medycznymi. Jednak nic nie wskazuje na to, że szczegółowe procedury obowiązujące w innych krajach mają wpływ na zmniejszenie liczby aborcji i większe poszanowanie życia poczętego. W 11 krajach UE (Austria, Belgia, Dania, Francja, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Szwecja) dopuszczona jest do użytku pigułka wywołującą poronienie - czyli nie rejestrowaną nigdzie aborcję chemiczną. Choć na konferencjach ONZ w Kairze, Pekinie i innych, państwa UE występowały wspólnie i popierały programy propagujące tzw. „prawo do aborcji”, to prawną regulację tego problemu traktaty UE pozostawiają nadal prawodawstwu poszczególnych krajów.

ABORCJA - RZEŹNIK NASZYCH

DZIECI Co mogłoby być bardziej moralnie karygodne i przerażające, niż morderstwo

dziecka przez jego rodziców? I dlaczego taki akt kiedykolwiek miałby być legalny? Oczywiste jest to, że aborcja jest jedynie przejawem coraz bardziej narastających problemów trapiących obecnie nasz świat, a problemy te są związane niewątpliwie z innymi obrzydliwymi wypaczeniami szerzącymi się w moralności ludzi: zepsuciem i zbrodnią gwałtu na naturze, mięsożerstwem, eksploatowaniem zwierząt, seksizmem... Ale tępiąc nasienie upadku nie musimy oszukiwać samych siebie, wierząc w to, że inni będą automatycznie postrzegać świętość wszystkich niewinnych istnień. W usiłowaniu edukacji tych, którzy nie zgadzają się z nami i pomocy we wzmocnieniu tych, którzy ten wysiłek robią, przedstawiamy prawdę o aborcji, nowoczesnym holocauście rodziców mordujących własne potomstwo. Dziecko staje się człowiekiem w czasie poczęcia, nie wcześniej, nie później. Jest to jedyny punkt, w którym życie mogłoby się zacząć. Co czyni nas ludźmi? Co różni mnie od Ciebie, co daje nam osobowość, indywidualność, cechy i charaktery, które będą rozwijać się i dojrzewać podczas naszego życia? Albowiem tak jest rzeczywiście, że te cechy określają nas jako ludzi i są one obecne od poczęcia, nie od trzeciego trymestru, nie od narodzin, ale tylko od poczęcia. Kiedy nitki DNA formują się i rozwijają się chromosomy, kształtują unikalną, jedyną w swoim rodzaju indywidualność przez połączenie plemnika i komórki jajowej. Odziedziczony genotyp charakteryzuje każdego człowieka od czasu jego poczęcia, wraz z jego chromosomami, które rozkładają się w mapę genetyczną na całe życie. Nie jest to zwyczajny "zlepek" komórek, jak to sugerują niektórzy próbując zatrzeć jego prawdziwą tożsamość i wartość. Nauka obala tę doktrynę. W organizmie znajdują się dwa rodzaje komórek, pierwsze z nich i bez porównania najliczniejsze, to komórki somatyczne które kształtują kości, włosy, skórę, mięśnie itd. Drugą i rzadszą grupą są komórki płciowe.

Aborcja jest ucieczką dla tych, których słabości prowadzą do seksualnej dewiacji i ewentualnie do niechcianej ciąży. Karę powinni ponosić rodzice, a nie dziecko. Jest to po prostu naturalny produkt ich stosunku seksualnego. Jest prezentem natury i w ogóle powodem istnienia seksu. Zabicie dziecka byłoby niesprawiedliwością w stosunku do niego jak i wobec sił natury tego świata. Jeśli nie chcesz mieć dziecka, w pierwszej kolejności nie uprawiaj seksu. Masz wybór. Tak, ale to nie jest wybór czy usunąć dziecko, to jest wybór czy uprawiać seks.Tak się nieszczęśliwie zdarza, że niektóre kobiety zachodzą w ciążę w wyniku gwałtu, ale nie pozwól aby pro-aborcjonistyczne liczby oszukały Cię - tylko mniej niż 1% wszystkich aborcji jest końcowym rezultatem gwałtu. Faktem jest, że większość kobiet nie zachodzi w ciążę po gwałcie, a nawet ciało kobiety próbuje zablokować się przed zajściem w ciążę. Nie można spowodować, aby wszystkie wspomnienia tego okropnego aktu zostały oczyszczone przez śmierć dziecka, które jest niewinnym produktem tej sytuacji. Nie można go obwiniać. Aborcja nawet w przypadku gwałtu jest złym wyjściem.

Dziecko jest odrębną istotą w obrębie kobiecego ciała i dlatego kobieta nie powinna mieć kontroli nad jego życiem. Faktem jest, że podtrzymuje ona jego życie, ale co z tego? Czy fakt utrzymywania dziecka przy życiu oznacza, że kobieta powinna mieć prawo do jego zabicia? Jeśli tak, to wówczas powinna być także zdolna by zamordować swoje dziecko długo po tym, jak je urodzi. Ponieważ dziecko umarłoby bez mleka matki, więc to ona trzyma je przy życiu. Jednak dziecko mogłoby być karmione przez inną kobietę (chociaż obce mleko ustępuje mleku matki), lub sztucznie; dziecko mogłoby być także poczęte sztucznie i przechodzić proces inkubacji wewnątrz maszyny, aż do jego "urodzin" - w takich przypadkach rzeczywiście matka w ogóle nie jest potrzebna. Jest to oczywiście totalnie nienaturalne, ale ważne ze względu na argument, który ukazuje fakt, że matka rzeczywiście nie ma prawa do uśmiercania dziecka, ponieważ je nosi. Matka dostarcza dziecku pokarm, gdyż ono nie jest w stanie samo sobie go zapewnić, nie ma innej zależności. Dzieci, niektórzy opóźnieni w rozwoju ludzie i wiele osób starych nie jest w stanie opiekować się sobą, lub zadbać o pokarm, więc ich także powinno się zabijać? Oczywiście nie.

Niepodważalne jest to, że płód jest żywą istotą. Jeśli myślisz inaczej to spójrz na sonogram poronionego płodu. Kiedy zrozumiesz, że nienarodzone dziecko jest żywe, zastanowisz się dlaczego nie doceniałeś go jako istoty wartej życia. Jeśli uważasz je za niewartościowe, ponieważ jest nienarodzone, to osądzasz jego wartość pod względem wieku, co jest totalnie nie do przyjęcia, ponieważ wiek nie jest w żadnej mierze wskaźnikiem czyjejś wartości. Jest to równoznaczne z mówieniem, że inteligencja i cechy fizyczne są podstawą naszej wartości jako indywidualnych istot. Nie ma nic co sprawia, że jesteś ważniejszy niż inni, ponieważ jesteś bardziej rozgarnięty, rozwinięty czy starszy.

Aborcja nie powinna istnieć!!! Problem nie rozwiąże się sam i dlatego masowy program edukacyjny musi być zaangażowany w walkę z ignorancją dotyczącą tego tematu. Ale tak długo, jak pozostawiasz aborcje jako wyjście, to zawsze będzie to pierwszy wybór najłatwiejszej drogi. Musisz odmówić ludziom łatwego, morderczego wyjścia i tylko wtedy podejmą oni odpowiedzialny sposób postępowania z ich problemami. Program antyaborcyjny musi być szeroko dostępny i wykonany z właściwą starannością, aby dzieci które byłyby rozerwane na strzępy lub spalone żywcem przez aborcję, mogły rosnąć właściwie. Być może to prawda, że ilość nielegalnych aborcji wzrośnie i kobiety będą okaleczane i będą umierać, ale co z wszystkimi kobietami, które byłyby ranione i zabijane podczas legalnego zabiegu? Kto wie, ile kobiet jest okaleczonych psychicznie i fizycznie? Czy na pewno istnieje zdrowa opieka, czy jest to zdrowy i bezpieczny wybór?

Dlaczego jest tak, że większość kobiet, które usunęły ciążę stają się pro-life, a większość kobiet pro-choice nigdy nie było w ciąży? Dlaczego większość kobiet, które usunęły ciążę odniosło wiele poważnych psychicznych urazów i żałuje tego co zrobiły? Dlaczego jest tak, że wiele aborcji powoduje u kobiet fizyczne uszkodzenia, bezpłodność a nawet śmierć? Dlaczego jest tak, że legalne zabiegi są dokonywane przez lekarzy, którzy na dobrą sprawę nie mówią nic swoim pacjentkom o zabiegu, który one przechodzą i używają eufemizmu do ukrycia swoich przerażających "praktyk medycznych"? Dlaczego kobiety, które są pro-choice i nie chcą mieć dzieci, kończą na posiadaniu ich, kochają je i wtedy zmieniają całkowicie swoje spojrzenie na aborcję? Jeśli aborcja jest takim beztroskim wyborem dla liberalnych kobiet, dlaczego nowozelandzka feministka Daphne De Jong pisze: "Ze wszystkich rzeczy, które są robione dla kobiet dla przystosowania się w środowisku zdominowanym przez mężczyzn, aborcja jest najgwałtowniejszym wtargnięciem w ich fizyczną i psychiczną całość... To jest głębszy i bardziej destruktywny akt niż gwałt".

Aborcja znieważa kobiecość, jest to podświadomy chwyt do zerwania z najbardziej kobiecym spełnieniem, naturalnym, silnym i poruszającym doświadczeniem, którego kobieta może być częścią. Aborcja pozbawia kobietę jej decydującej, indywidualnej, intymnej i unikalnej roli w naturalnym świecie, zdolności do poczęcia dziecka i wtedy zaspokojenia jej miłości, przywiązania i możliwości wychowania jej dziecka. Aborcja odbiera kobiecie jej tożsamość i siłę - pozostawia tylko pustkę i nienawiść. Wolność wyboru jest kłamstwem. Bycie kobietą znaczy spełnienie jej naturalnej roli, która niesie za sobą ciążę, znaczy niesienie i dawanie życia dziecku, nie ma wyboru w tym co jest drogą Natury. Również mężczyzna musi spełnić swoją rolę, nie tylko przez zapłodnienie kobiety, ale także przez karmienie i pomaganie w dorastaniu. Ojcowska siła musi wzmocnić matczyną we właściwym wychowaniu dziecka.

Przemysł aborcyjny odnosi korzyści z manipulowania biednymi i zdesperowanymi kobietami. Mówi się im, że nie ma innej drogi, że aborcja to jedyne logiczne rozwiązanie. Jeśli nie chcesz dokonać aborcji lub mieć dziecka, pozostań w celibacie. Kiedy decydujesz się na seks musisz zaakceptować odpowiedzialność jaka się z tym wiąże. Aborcja to nie jest proste rozwiązanie, jest lepsza droga i my musimy ją obrać.

Powszechnie uważa się, że małżeństwo i szczęśliwe życie rodzinne stanowią dla przeciętnej kobiety najwyższą wartość. Tę wątpliwą prawdę często przywołuje się jako uzasadnienie poglądu, wedle którego kobiety powinny zajmować się prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci, gdyż jest to ich naturalna rola, zgodna ponadto z wyznawanym przez nie systemem wartości.

RODZINA Rodzinę i miejsce, jakie zajmują w niej kobiety trzeba widzieć w

dwóch wymiarach. W wymiarze symbolicznym polska rodzina jawi się jako przedmiot kultu; jest czczona jako ostoja narodowej tożsamości i niepodległościowej, katolickiej tradycji. W wymiarze realnym, życia codziennego milionów Polaków, obraz polskiej rodziny jest zdecydowanie mniej jednoznaczny. Z jednej strony rodzina bywa głównym źródłem poczucia bezpieczeństwa osobistego: ekonomicznego i psychologicznego; szczęśliwa rodzina jest najważniejszym deklarowanym celem życiowym większości Polaków i miejscem realizacji podstawowych potrzeb życiowych. Z drugiej strony jednak, rodzina jest głównym źródłem zagrożeń dla wolności i bezpieczeństwa osobistego jej członków, zwłaszcza kobiet i dzieci. To w rodzinie kobiety cierpią z powodu psychicznej i fizycznej przemocy, rodzina ogranicza ich możliwości samorealizacji zawodowej i osobistej i rodzina bywa przyczyną ich ciężkiej sytuacji materialnej.

W ostatnich latach spada liczba zawieranych małżeństw i rodzi się coraz mniej dzieci. Jednocześnie rośnie liczba rozwodów i par żyjących w związkach nieformalnych. Zmiany te wynikają po części z czynników demograficznych, po części zaś ze zmieniających się aspiracji polskiego społeczeństwa. Zdecydowana większość kobiet pracuje poza domem, godząc pracę zawodową z obowiązkami domowymi i wychowaniem dzieci. Wynikające stąd trudności, w połączeniu z nikłym wsparciem ze strony mężczyzn w tym zakresie należą z pewnością do ważnych czynników wpływających na decyzje kobiet w sprawie założenia rodziny. Coraz więcej kobiet deklaruje, że owszem, chciałoby mieć własne rodziny, ale nie kosztem pracy zawodowej.

Małżeństwo Prawo polskie zezwala

wyłącznie na zawieranie małżeństw heteroseksualnych.

Artykuł 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi wyraźnie, że: „małżeństwo zostaje zawarte, gdy kobieta i mężczyzna jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenie, że wstępują w związek małżeński.” Możliwe jest również zawarcie wyłącznie małżeństwa kościelnego, które rodzi skutki cywilne. Duchowny ma obowiązek zgłaszania zawartych w kościele małżeństw do urzędu stanu cywilnego.

Przed przełomem 1989r. kobiety były bardziej aktywne zawodowo, a ich pozycja na rynku pracy bardziej stabilna. Większa dostępność i bezpieczeństwo zatrudnienia tylko częściowo wynikały z przesłanek ideologicznych; stanowiły także efekt dużego zapotrzebowania na pracę kobiet w kraju o nisko wydajnej gospodarce. Kobiety również podejmowały pracę ze względów ekonomicznych. Uzyskiwane przez nie dochody wnosiły znaczący wkład w utrzymanie rodzin, które w wielu przypadkach nie mogłyby przetrwać z jednej pensji.

Sytuacja polskich kobiet na rynku pracy pogorszyła się radykalnie po 1989r., gdy w kraju rozpoczęła się polityczna i ekonomiczna transformacja. Choć kobiety są lepiej wykształcone od mężczyzn, ich pozycja na rynku pracy jest słabsza niż przed transformacją. Kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni, są chętniej zwalniane, a mniej chętnie zatrudniane. Oferty pracy zawierają najczęściej kryterium płci – zwykle rozstrzygające na niekorzyść kobiet. Jest to rażąca praktyka dyskryminacyjna, stosowana nawet przez zachodnie firmy, które nie odważyłyby się na podobne postępowanie w krajach Unii Europejskiej czy w USA. Kobietom przeważnie oferuje się stanowisko sekretarki, przy czym kluczowym wymaganiem jest „odpowiednia prezencja” – podczas gdy oferty stanowisk kierowniczych adresowane są prawie wyłącznie do mężczyzn. Trzeba wprawdzie przyznać, że widoczna jest pewna poprawa w tym zakresie i oferty pracy są coraz częściej neutralne płciowo; niepokoi jednak fakt, że kryterium płci oraz pytania dotyczące stanu cywilnego są wciąż legalne.

Rynek pracy Najważniejsze czynniki wpływające na gorszą sytuację kobiet na rynku Najważniejsze czynniki wpływające na gorszą sytuację kobiet na rynku

pracy:pracy: - przy restrukturyzacji zakładu pracy w pierwszej kolejności zwalniane

są kobiety, - role zawodowe kobiet i mężczyzn postrzegane są w sposób

stereotypowy, - zgłaszane do urzędów pracy oferty pracy w większości dotyczą

zawodów lub stanowisk tradycyjnie uznawanych za męskie, - pracodawcy chętniej zatrudniają mężczyzn, gdyż kobiety są

postrzegane jako pracownicy mniej dyspozycyjni, - długotrwała bierność zawodowa (urlopy macierzyńskie,

wychowawcze, opieka nad niepełnosprawnym członkiem rodziny) powoduje dezaktualizację kwalifikacji zawodowych kobiet, co w efekcie przekłada się na relatywnie wyższą stopę bezrobocia długotrwałego,

- nie stosowanie przez pracodawców elastycznych form zatrudnienia, pozwalających na łączenie życia zawodowego i rodzinnego.

Kobiety w ciąży a praca Kobieta w ciąży lub przebywająca

na urlopie macierzyńskim nie może być zwolniona z pracy – chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy, a reprezentujące pracownicę związki zawodowe wyrażą zgodę na rozwiązanie umowy. Kobieta może być zwolniona z pracy wówczas, gdy zakład pracy ogłosi bankructwo lub zlikwiduje działalność. Pracodawca ma wówczas obowiązek uzgodnienia ze związkiem zawodowym daty rozwiązania z pracownicą umowy o pracę. Jeżeli nie ma możliwości zapewnienia kobiecie innej pracy – otrzymuje ona zasiłek na czas pozostawania bez pracy do dnia porodu i okres ten jest wliczony do jej stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Szefie jestem w ciąży! Kobieta w ciąży nie może być

zatrudniana w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej; bez swojej zgody nie może być delegowana poza stałe miejsce pracy. Pracodawca zobowiązany jest do przesunięcia kobiety ciężarnej na inne stanowisko, jeśli wykonuje ona pracę zabronioną w jej stanie lub też jeśli przedłożyła zaświadczenie lekarskie, że ze względu na ciążę nie powinna wykonywać dotychczasowej pracy. Po ustaniu przyczyn powodujących zamianę stanowiska pracy, pracodawca ma obowiązek zatrudnić ją przy pracy określonej w umowie. Pracownica w ciąży ma prawo do zwolnień z pracy w celu wykonania zaleconych przez lekarza badań związanych z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Urlop macierzyński Kobieta ma prawo do płatnego urlopu

macierzyńskiego w wymiarze: 16 tygodni po pierwszym porodzie; 18 tygodni przy każdym następnym porodzie oraz 26 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. Pracodawca, który zezwoli kobiecie na pracę po porodzie, może zostać ukarany. Urlop macierzyński powinien rozpoczynać się 2 tygodnie przed przewidywaną datą porodu. Kobieta, która karmi dziecko piersią, a pracuje na pełnym etacie, ma prawo do dwóch półgodzinnych lub – w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka – do dwóch czterdziestopięciominutowych przerw na karmienie; przerwy te są wliczane do czasu pracy. Gdy kobieta pracuje nie dłużej niż 4 godziny, przerwy na karmienie jej nie przysługują.

Urlopwychowawczy

Urlop wychowawczy przysługuje pracownikom, którzy przepracowali co najmniej 6 miesięcy w jakimkolwiek zakładzie pracy. Udzielany jest on w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem na okres trzech lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia. Pracodawca nie może odmówić udzielenia tego urlopu. W czasie urlopu wychowawczego osobom uprawnionym przysługują wszystkie prawa pracownicze, a stosunek pracy podlega szczególnej ochronie. Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownica ma zagwarantowane prawo powrotu do pracy na stanowisko równorzędne z zajmowanym przed urlopem lub – jeśli nie jest to możliwe – na inne odpowiadające jej kwalifikacjom zawodowym. Przysługuje jej również wynagrodzenie nie niższe od tego, jakie przysługiwało jej przed urlopem. Często zdarza się, że niemal natychmiast po ponownym podjęciu pracy kobieta otrzymuje wypowiedzenie.

Praktyki stosowane przy zatrudnianiu

Dyskryminacja kobiet na rynku pracy jest szeroko rozpowszechniona. Wymaga się od nich lepszego wykształcenia i wyższych kwalifikacji niż od mężczyzn, którzy ubiegają się o te same stanowiska. Co więcej, kwalifikacje i wykształcenie schodzą często na dalszy plan, pracodawcy bowiem już w czasie rozmów wstępnych pytają przede wszystkim o rodzinny status kandydatki, a dopiero potem o konkretne kompetencje zawodowe. Kobiety pytane są o wiek, stan cywilny i plany na przyszłość. Zdarza się, że żąda się od nich – wbrew prawu – zaświadczenia, że nie są w ciąży, lub też oświadczenia, że przez jakiś okres nie zajdą w ciążę. Ogłoszenia o pracy często zawierają preferencje co do płci kandydata, a ograniczenia wieku znacznie częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn. Pracodawcy nie kryją, że wolą zatrudniać mężczyzn, ponieważ uważają ich za bardziej dyspozycyjnych.

MOLESTOWANIESEKSUALNEW PRACY

Molestowanie seksualne w miejscu pracy jest problemem społecznym. Prawne możliwości przeciwstawienia się molestowaniu seksualnemu w miejscu pracy nie są praktycznie wykorzystywane przez kobiety. Z jednej strony niska jest świadomość istoty tego zjawiska, z drugiej zaś wielka obawa przed zwolnieniem z pracy sprawia, że kobiety rzadko decydują się przeciwstawić takim zachowaniom ze strony pracodawców i kolegów. Bardzo powszechne jest pomylenie pojęć: flirt i romans w miejscu pracy oraz molestowanie seksualne - wydają się być one traktowane na równi i zamiennie.

EMERYTURY Przykładem naruszenia zasady równości płci są przepisy dotyczące

wieku emerytalnego i wysokości emerytury. W ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998r. utrzymano zróżnicowany wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn. Zgodnie ustawą urodzeni po dniu 31 grudnia 1948r. nabywają prawo do emerytury po przepracowaniu: 20 lat dla kobiet i 25 dla mężczyzn. Istnieje również możliwość przejścia na emeryturę po przepracowaniu co najmniej 15 lat (kobiety) i 20 lat (mężczyźni), jeśli osiągnęli wiek emerytalny. Pracownicy urodzeni przed 1 stycznia 1949r. mają też możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę, jeżeli:

1. kobieta osiągnęła wiek 55 lat i ma co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy.

2. mężczyzna osiągnął wiek 60 lat, przepracował co najmniej 25 lat i uznano go za całkowicie niezdolnego do pracy.

1. Jakie prawa są łamane?

2. Przyczyny łamania.

kobieta od niepamiętnych czasów była postrzegana jako istota niezdatna do wielu rzeczy

mężczyzna natomiast jako człowiek utalentowany, pracowity, ciągle poszerzający swoje horyzonty

dziś w erze komputerów i ogromnego rozwoju cywilizacji ten stereotyp nadal przeważa w większości polskich miast, wsi i rodzin

wśród wielu mężczyzn krąży teza, iż kobieta powinna rodzić dzieci, gotować, prać, sprzątać - czyli powinna być przysłowiową ,,kurą domową", mężczyzna natomiast po ciężkiej pracy wraca do domu i oczekuje wypełnienia harmonogramu zadań domowych

Przyczyny łamania praw kobiet

• praca kobiety jako gospodyni domowej ma takie samo znaczenie jak każda inna i brak rekompensaty za nią uzależnia kobietę od mężczyzny, dając mu inną pozycję w związku, tym samym zachęcając do męskiej dominacji w każdym aspekcie życia społecznego; ta utrwalona pozycja jest później przyczyną powstawania zjawiska przemocy wobec kobiet, jak też ich wykorzystywania

• w państwach azjatyckich tj. Japonia przyczyną była wielowiekowa tradycja

• niektóre państwa nie akceptują dokumentów o prawach człowieka, w tym kobiet

• istnieją państwa autorytarne, prowadzone są liczne wojny• bieda (walka o każdą, nawet najmniejszą, rzecz)• religia, kultura

Jakie prawa są łamane? -dysproporcje w zarobkach między

kobietami i mężczyznami (kobiety najczęściej zatrudniane są na gorzej opłacanych posadach, są gorzej wykształcone, a te z wyższym wykształceniem zarabiają mniej niż ich rówieśnicy płci męskiej)

-powszechne występowanie przemocy w rodzinie, gdzie najczęściej ofiarami są kobiety i dzieci

-molestowanie seksualne kobiet (jest ono formą przemocy, skierowaną przeciwko kobietom, tak aby wiedziały, gdzie jest ich miejsce)

-naruszenia praw pacjentek, np.: prawo do godności, prywatności, podejmowania decyzji dotyczących własnego zdrowia

StanyZjednoczone

Często opisuje się tam przypadki łamania praw człowieka wobec kobiet przebywających w więzieniach i aresztach. Popularne są zgwałcenia i inne formy nadużyć seksualnych, okrutne i poniżające stosowanie kajdan wobec kobiet ciężarnych lub obłożnie chorych. Niedostateczny jest również dostęp do opieki medycznej i psychologicznej.

Bliski Wschód

Znane są na całym świecie przypadki łamania praw człowieka w krajach Bliskiego Wschodu. Najczęściej prześladowania mają charakter wyznaniowy. Cierpią głównie kobiety, których status jest w tamtejszym społeczeństwie zgoła odmienny od np. europejskiego. Kobieta nie ma tam zbyt wielu praw, za to sporo ograniczeń. Nikt nie reaguje, kiedy dochodzi do okaleczeń, czy zabójstw.

Niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, ale objawy szowinizmu płci męskiej objawiają się już w pierwszych latach życia, kiedy to chłopczyk zaczyna uczęszczać do przedszkola. Popycha koleżanki, odzywa się w stosunku do nich w sposób chamski i im dokucza. Większość dorosłych, uznaje, że to normalne zachowanie dziecka. Dlatego chłopcy rzadko spotykają się z reprymendą lub karą za niepoprawne zachowanie, co utrwala stereotyp, że chłopcom wszystko wolno. Dziewczęta są w tym samym czasie uczone są, aby tolerować te upokarzające je zachowania...

Kobiety są narażone w sposób szczególny na naruszanie ich praw w tak intymnych obszarach życia, jak życie seksualne oraz poród. Źródła Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny oraz innych organizacji kobiecych podają, że częstym problemem zgłaszanym przez kobiety jest „umoralnianie” ich przez ginekologów w publicznych placówkach służby zdrowia. W odpowiedzi na prośbę o poradę lub środek antykoncepcyjny słyszą pouczenia w rodzaju: „jesteś jeszcze za młoda na seks”, czy „czas już na dziecko”; zdarzają się przypadki odmowy zapisania środka antykoncepcyjnego. W wielu szpitalach położniczych kobiety bywają traktowane w sposób przedmiotowy, a ich prawa i opinie są lekceważone tak przez lekarzy, jak i pozostały personel medyczny. Brak edukacji seksualnej w połączeniu z obowiązującym w Polsce restrykcyjnym prawem ograniczającym możliwości przerwania niechcianej ciąży i korzystania z metod i środków planowania rodziny pozbawia kobiety prawa do kontrolowania własnej płodności. Kobiety zmuszane są do urodzenia niechcianego dziecka, co w znacznym stopniu ogranicza ich swobodę stanowienia o własnym życiu.

Ustawodawstwo i polityki społeczno-gospodarcze mogą przyczynić się do przeciwdziałania dyskryminacji kobiet w życiu codziennym. Mogą także przyczynić się do stworzenia społeczeństw, w których kobiety będą mogły w pełni korzystać ze swoich praw oraz prowadzić bezpieczne życie.

Ngawang Sangdrol – najsłynniejsza więźniarka polityczna Tybetu; ponad 10 lat spędziła w chińskich więzieniach, gdzie była bita i torturowana.

Rząd Polski uznaje prawa kobiet za niezbywalną część katalogu praw człowieka, a ich przestrzeganie stanowi - zdaniem Rady Ministrów - nie tylko o jakości budowanej demokracji, ale o samej istocie systemu politycznego, w którym wartości takie jak równość i sprawiedliwość stanowią fundament budowania relacji społecznych. We współczesnym świecie coraz powszechniej uznaje się równość kobiet i mężczyzn za jedno z podstawowych kryteriów podziału państw na demokratyczne i niedemokratyczne. Polska musi nadrabiać opóźnienia w debacie nad właściwym rozumieniem praw człowieka oraz w prowadzeniu polityki na rzecz równych szans kobiet i mężczyzn, wynikające z uwarunkowań historycznych, politycznych i kulturowych. Wyznacznikami do prowadzenia tych działań dla rządu koalicji SLDUP są zarówno generalne przekonania wynikające z przywiązania do idei demokratycznych, jak i konieczności realizacji międzynarodowych zobowiązań Polski w tym zakresie, a także wyznawana hierarchia wartości - wspólna wszystkim europejskim i światowym partiom socjaldemokratycznym.

Kluczowym zagadnieniem dla Rządu jest wprowadzenie dorobku prawnego UE w zakresie równego statusu kobiet i mężczyzn do polskiego prawodawstwa oraz stworzenie krajowego mechanizmu przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć. Dlatego Rada Ministrów podjęła w 2001r. decyzję o powołaniu Pełnomocnika Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn, który odpowiedzialny jest za prowadzenie działań w tym obszarze. Pełnomocnik powołany został rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002r., w strukturze Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Zgodnie z Rozporządzeniem, Pełnomocnik:

1. realizuje politykę rządu w zakresie równego statusu kobiet i mężczyzn, 2. dokonuje analiz i ocen sytuacji prawnej i społecznej w zakresie równego

traktowania i równości szans kobiet i mężczyzn oraz inicjuje i koordynuje działania zmierzające do zapewnienia równego traktowania oraz wyrównywania szans kobiet i mężczyzn, a także ochrony przed dyskryminacją ze względu na płeć we wszystkich dziedzinach życia społecznego,

3. wprowadza zasadę równego statusu kobiet i mężczyzn we wszystkie dziedziny i zakresy realizowanej przez rząd polityki,

4. przeprowadza analizy i dokonuje ocen rozwiązań prawnych pod kątem respektowania równego traktowania i równości szans kobiet i mężczyzn,

5. opiniuje projekty aktów prawnych i innych dokumentów rządowych oddziaływujących na sytuację w zakresie równego statusu kobiet i mężczyzn.

Od 2003 r. Polska przystąpiła do Programu dotyczącego Wspólnotowej Strategii Ramowej na Rzecz Równości Płci 2001-2005. Strategia przewiduje między innymi konkretne działania w celu zapewnienia pełnego korzystania przez kobiety i mężczyzn z praw człowieka i podstawowych wolności - niezależnie od rasy i pochodzenia etnicznego, religii i przekonań, niepełnosprawności, wieku oraz orientacji seksualnej. Zmierza do umocnienia i doskonalenia mechanizmów wprowadzania w życie legislacji równościowej, podnoszenia świadomości społecznej w odniesieniu do równouprawnienia i praw kobiet jako praw człowieka.

Polska aktywnie uczestniczy w pracach Organizacji Narodów Zjednoczonych i jej agend. Stałym punktem agendy Zgromadzenia Ogólnego ONZ jest sprawozdawanie o postępie prac nad wdrożeniem Pekińskiej Platformy Działania. Na kolejnych sesjach, ZO zajmuje się poszczególnymi obszarami problemowymi, m.in. awansem kobiet, przemocą wobec kobiet, zdrowiem reprodukcyjnym. Przedstawiciele Rządu aktywnie uczestniczą w pracach na forum Komisji Praw Człowieka ONZ, w kwestiach związanych z realizacją praw kobiet, w ramach sporządzania zaleceń i raportów. W 2003r. prace Komisji dotyczyły problemu handlu kobietami.

Podjęcie przez obecny rząd aktywności w kwestiach równego statusu płci, znacznie poprawiło wizerunek naszego kraju na arenie międzynarodowej. Coraz częściej jesteśmy postrzegani jako aktywny partner w tej dziedzinie, zarówno na forum organizacji międzynarodowych, jak i w stosunkach dwustronnych. Polska współpracuje z krajami mającymi bogate doświadczenie w dążeniu do równego statusu kobiet i mężczyzn, takimi jak Szwecja czy Norwegia: organizowane są wspólne konferencje i seminaria z udziałem ministrów ds. równości z tych krajów.

Deklaracje, konwencje, które Polska ratyfikowała w

sprawie ochrony praw kobiet

1.DEKLARACJA O ELIMINACJI PRZEMOCY WOBEC KOBIET;

2.KONWENCJA w SPRAWIE LIKIDACJI WSZELKICH FORM DYSKRYMINACJI KOBIET z 18 grudnia 1979r., wskazująca na niebezpieczeństwa dyskryminacji politycznej i społecznej kobiet, w życiu rodzinnym i małżeńskim;

3.PROTOKÓŁ DODATKOWY DO KONWENCJI w SPRAWIE LIKIDACJI WSZELKICH FORM DYSKRYMINACJI KOBIET z 10 grudnia 1999r.;

4.DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA I OBYWATELA.

PRAWA KOBIET W KONSTYTUCJI RP

Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I

OBYWATELA ZASADY OGÓLNE Art. 33. 1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają

równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.

2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.

WOLNOŚCI I PRAWA EKONOMICZNE, SOCJALNE I KULTURALNE

Art. 71. 1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej

uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych.

2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa.

PRACA KOBIET W PRAWIE POLSKIM

Znowelizowany kodeks pracy (obowiązujący od 2 czerwca 1996 r.) zawiera zasady obowiązujące w polskich placówkach pracowniczych. Zawierają się w nim takie podpunkty jak:

1.Kobiety ciężarne 2.Urlop macierzyński 3.Opieka na dzieckiem i urlop

wychowawczy 4.Prace wzbronione

kobietom

KOBIETY CIĘŻARNE1. Pracodawca nie może zwolnić kobiety ciężarnej zatrudnionej na okres próbny

trwający ponad miesiąc, jeśli w końcu okresu próbnego kobieta będzie po trzecim miesiącu ciąży. W takiej sytuacji umowa o pracę zostaje przedłużona do porodu. To samo dotyczy pracownic zatrudnionych na umowę na czas określony.

2. Pracownicę, która jest w ciąży lub na urlopie macierzyńskim, można zwolnić tylko wtedy, jeżeli jest to zwolnienie z jej winy i reprezentujące ją związki zawodowe wyrażają na to zgodę. Termin zwolnienia musi być uzgodniony ze związkami.

3. Jeżeli zakład pracy upada lub jest likwidowany, może zwolnić pracownicę w ciąży lub korzystającą urlopu macierzyńskiego. Kobieta ta ma jednak prawo do świadczeń na podstawie innych przepisów, np. do zasiłku macierzyńskiego z ZUS. Okres pobierania takich świadczeń wlicza się do jej stażu pracy.

4. Jeżeli kobieta ciężarna musi iść na badania lekarskie w godzinach pracy, pracodawca ma obowiązek ją zwolnić i zapłacić jej za ten czas jak za pracę.

5. Pracodawca ma obowiązek przenieść do innej pracy kobietę w ciąży, jeżeli wykonuje ona pracę wzbronioną kobietom ciężarnym, lub jeśli przedstawi zaświadczenie lekarskie stwierdzające, że nie może wykonywać dotychczasowej pracy. Jeżeli na skutek przeniesienia pracownica będzie miała mniejszą pensję, ma prawo do zasiłku wyrównawczego. Potem pracodawca ma obowiązek przywrócić ją na poprzednie stanowisko.

6. Kobiety ciężarnej nie wolno zatrudniać nocą ani w godzinach nadliczbowych. Nie może ona być delegowana poza miejsce zamieszkania bez swojej zgody.

URLOP MACIERZYŃSKIWszystkie pracownice mają prawo do urlopu

macierzyńskiego.1. Kobieta ma prawo do urlopu macierzyńskiego.2. Co najmniej dwa tygodnie tego urlopu kobieta

powinna wykorzystać przed porodem.3. Jeśli nowo narodzone dziecko musi zostać w

szpitalu, kobieta powinna wykorzystać 8 tygodni przysługującego jej urlopu po porodzie, a resztę może wykorzystać wtedy, kiedy będzie mogła już zabrać dziecko do domu.

4. Jeżeli kobieta wzięła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu o adopcję ma prawo do 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, jednak tylko do momentu kiedy dziecko ukończy 4 miesiące. Jeśli wzięte na wychowanie dziecko ma mniej niż rok, kobiecie przysługują 4 tygodnie urlopu macierzyńskiego.

5. Jeżeli kobieta urodziła martwe dziecko, lub jej dziecko umarło w ciągu pierwszych 6 tygodni życia, przysługuje jej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie. Jeżeli urodziła ona więcej niż jedno dziecko, długość jej urlopu zależy od liczby pozostałych przy życiu dzieci.

6. Kobieta ma prawo do zasiłku porodowego. Jest to zasiłek jednorazowy i mają do niego prawo również kobiety, które wzięły dziecko na wychowanie i mają zamiar je adoptować.

OPIEKA NAD DZIECKIEM I URLOP WYCHOWAWCZY

Znowelizowany kodeks pracy zrównuje w prawach ojców z matkami. Poprzednio tylko matka mogła wziąć urlop wychowawczy czy zwolnienie nad opiekę nad chorym dzieckiem, zaś ojciec tylko w szczególnych przypadkach. W tej chwili to rodzice sami wybierają które z nich poświęci więcej czasu opiece nad dzieckiem.

1. Na wniosek pracownika (ojca lub matki) pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu wychowawczego. Pracownikowi przysługuje trzyletni urlop.

2. Matki lub ojca dziecka do lat czterech (rodzice wybierają kogo) nie wolno bez ich zgody zatrudniać nocą, w godzinach nadliczbowych ani delegować poza stałe miejsce pracy. Rodzice tacy mogą pracować nie więcej niż 8 godzin dziennie.

3. Ojcu lub matce dziecka do lat 14 przysługują dwa płatne dni zwolnienia rocznie.

4. Nie można zwolnić bez wypowiedzenia pracownika (matki lub ojca), który jest nieobecny, bo opiekuje się dzieckiem i bierze z tego tytułu zasiłek, np. wychowawczy lub opiekuńczy.

5. Pracownikowi będącemu na urlopie wychowawczym - matce lub ojcu - przysługuje zasiłek wychowawczy. Zasiłek ten przyznawany jest jeżeli dochód na głowę w rodzinie nie przekracza 25 procent średniego wynagrodzenia z poprzedniego roku.

PRACE WZBRONIONE KOBIETOM

Zgodnie z art. 176 kodeksu pracy kobiety nie mogą być zatrudniane przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla ich zdrowia. Według polskich prawodawców i urzędników Ministerstwa Pracy "odmienność i specyfika organizmu kobiety oraz jej funkcja macierzyńska powoduje, że konieczne są zakazy zatrudnienia kobiet przy niektórych pracach".

Prace wzbronione wszystkim kobietom w obecnym wykazie to między innymi:

+ praca pod ziemią we wszystkich kopalniach, z wyjątkiem: pracy na stanowisku kierowniczym, nie wymagającym stałego przebywania pod ziemią i wykonywania pracy fizycznej, w służbie zdrowia, w ramach szkolenia zawodowego w okresie studiów oraz pracy wykonywanej dorywczo i nie wymagającej pracy fizycznej.

+ praca przy podnoszeniu i przenoszeniu po powierzchni płaskiej ciężarów przekraczających 15 kg przy pracy stałej;

+ praca przy przewożeniu ciężarów przekraczających 50 kg na taczkach jednokołowych;

+ praca która wymaga wysiłku fizycznego jeżeli wydatek energetyczny netto przekracza wartość 1200 kcal na zmianę roboczą;

+ praca narażająca na drgania o wartościach określonych w wykazie.

KONWENCJA W SPRAWIE LIKWIDACJI DYSKRYMINACJI

KOBIET We wszystkich społeczeństwach kobiety są w

mniejszym lub większym stopniu dyskryminowane. W 1979 r. ONZ przyjęła Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet ratyfikowaną przez Polskę w 1981 r. Konwencja ta zawiera m.in. definicję dyskryminacji kobiet i zobowiązuje rządy do przeciwdziałania nierównościom ze względu na płeć we wszystkich sferach życia - zarówno publicznego, jak i prywatnego. Konwencja kobieca nadal jest rozwijana. W ostatnich latach przyjęto dodatkowe dokumenty do Konwencji, tzw. Ogólne Rekomendacje, poruszające problemy wymagające dalszego uszczegółowienia. Dotychczas przyjęto 22 rekomendacje, m.in. Rekomendację nr 18 dotyczącą kobiet niepełnosprawnych i Rekomendację nr 19 dotyczącą przemocy wobec kobiet. Obecnie trwają prace nad rekomendacją poświęconą zdrowiu. Jej przyjęcie nastąpi prawdopodobnie w przyszłym roku. Federacja uczestniczyła w jej przygotowywaniu. Trwają również prace nad Protokołem Dodatkowym; jego przyjęcie umożliwi kobietom, których prawa zostały naruszone, składanie skargi na swój rząd. Będzie to wielki krok naprzód w egzekwowaniu od rządów przestrzegania praw człowieka.

ZAŁOŻENIA KONWENCJI(wybrane cytaty)CZĘŚĆ 1Art.21. Wprowadzić zasadę równości mężczyzn i kobiet do swych

konstytucji państwowych lub innych odpowiednich aktów ustawodawczych, jeżeli dotychczas tego nie uczyniły, oraz zapewnić w drodze ustawodawczej lub za pomocą innych środków realizację tych zasad w praktyce,

2. Podjąć stosowne kroki ustawodawcze i inne działania, obejmujące tam, gdzie jest to niezbędne, sankcje i zabraniające wszelkiej dyskryminacji kobiet,

3. Ustanowić ochronę prawną praw kobiet na zasadach równości z mężczyznami oraz zapewnić w drodze postępowania przed właściwymi sądami państwowymi i innymi organami publicznymi skuteczną ochronę kobiet przed wszelkimi aktami dyskryminacji,

4. Powstrzymywać się od wszelkich działań i praktyk dyskryminujących kobiety i zapewnić, aby władze i organy publiczne działały zgodnie z tym obowiązkiem,

5. Podejmować wszelkie stosowne kroki, aby likwidować dyskryminację kobiet przez jakiekolwiek osoby, organizacje i przedsiębiorstwa,

6. Podejmować wszelkie stosowne kroki, łącznie z ustawodawczymi, w celu zmiany lub uchylenia wszelkich ustaw, zarządzeń, zwyczajów lub praktyk, które stanowią dyskryminację kobiet,

7. Uchylić wszelkie przepisy karne, które dyskryminują kobiety.

CZĘŚĆ IIIArtykuł 101. Równe warunki orientacji zawodowej, dostępu do

studiów i uzyskiwania dyplomów we wszystkich rodzajach zakładów kształcących, zarówno na wsi, jak i w mieście; równość ta powinna być zapewniona zarówno w nauczaniu przedszkolnym, ogólnym, technicznym, zawodowym i wyższym technicznym, jak i we wszystkich formach szkolenia zawodowego,

2. Jednakowy dobór programów, jednakowe egzaminy oraz personel nauczający, posiadający takie same kwalifikacje, równej jakości pomieszczenia szkolne i wyposażenie,

3. Wyeliminowanie wszelkich stereotypowych koncepcji pozycji mężczyzny i kobiety na wszystkich szczeblach nauczania i we wszystkich rodzajach kształcenia przez popieranie koedukacji i innych form nauczania, które mogą być pomocne w osiągnięciu tego celu, a zwłaszcza przez rewizję podręczników i programów szkolnych oraz dostosowanie metod pedagogicznych,

4. Równe możliwości w dziedzinie otrzymywania stypendiów i innych subwencji na studia,

5. Równe możliwości dostępu do programów stałego nauczania, w tym również do programów nauki czytania i pisania dla dorosłych i programów nauczania elementarnego, w celu jak najszybszego zniwelowania różnicy wykształcenia pomiędzy mężczyznami a kobietami,

6. Zmniejszenie liczby uczennic nie kończących szkół oraz organizowanie programów dla dziewcząt i kobiet, które przedwcześnie zaprzestały nauki.

Artykuł 11Państwa Strony zobowiązują się do podjęcia wszelkich stosownych kroków w

celu likwidacji dyskryminacji kobiet w dziedzinie zatrudnienia, zmierzających do zapewnienia im na zasadzie równości mężczyzn i kobiet takich samych praw, a w szczególności:

1. Prawa do pracy jako niezbywalnego prawa każdego człowieka,2. Prawa do takich samych możliwości zatrudnienia, w tym również równych

kryteriów doboru w zakresie zatrudnienia,3. Prawa swobodnego wyboru zawodu i zatrudnienia, prawa do awansu, stałej

pracy oraz wszelkich świadczeń i warunków pracy, prawa do kształcenia i dokształcania zawodowego, w tym również do praktyk, doskonalenia zawodowego i stałego szkolenia,

4. Prawa do równego wynagradzania, w tym również do świadczeń oraz do równego traktowania za pracę tej samej wartości, jak również do równego traktowania w ocenie jakości pracy,

5. Prawa do zabezpieczenia społecznego, w szczególności w razie przejścia na emeryturę, bezrobocia, choroby, inwalidztwa i starości lub niezdolności do pracy z innych przyczyn, jak również prawa do płatnego urlopu,

6. Prawa do ochrony zdrowia i bezpiecznych warunków pracy, włączając w to ochronę zdolności do rodzenia potomstwa,

7. W celu zapobieżenia dyskryminacji kobiet w związku z zamążpójściem lub macierzyństwem oraz zapewnienia im faktycznego prawa do pracy.

DEKLARACJA O ELIMINACJI PRZEMOCY

WOBEC KOBIET

ZAŁOŻENIA DEKLARACJI

(wybrane cytaty)Artykuł 1Dla celów tej Deklaracji termin "przemoc wobec kobiet"

zostaje zdefiniowany jako wszelki akt przemocy związany z faktem przynależności danej osoby do określonej płci, którego rezultatem jest, lub może być, fizyczna, seksualna lub psychiczna krzywda lub cierpienie kobiet, włącznie z groźbą popełnienia takich czynów, wymuszeniem lub arbitralnym pozbawieniem wolności, niezależnie od tego, czy czyny te mają miejsce w życiu publicznym czy prywatnym.

Artykuł 2Przemoc wobec kobiet będzie rozumiana na

podstawie poniższych definicji, które mają na celu usystematyzowanie różnych przejawów tego zjawiska, nie stanowią jednak ostatecznej i zamkniętej listy:

1. Fizyczna, seksualna i psychiczna przemoc występująca w rodzinie; maltretowanie, wykorzystywanie seksualne dzieci w domu rodzinnym, przemoc związana z obowiązkiem wniesienia posagu, gwałt małżeński, okaleczanie genitalne kobiet, jak też inne tradycyjne praktyki szkodliwe dla kobiet, przemoc w związkach pozamałżeńskich;

2. Fizyczna, seksualna i psychiczna przemoc o charakterze społecznym, do której zalicza się gwałt, molestowanie seksualne, wykorzystywanie seksualne i zastraszanie w miejscu pracy, placówkach edukacyjnych i innych miejscach publicznych, handel kobietami i zmuszanie do prostytucji;

3. Fizyczna, seksualna i psychiczna przemoc dokonywana lub tolerowana przez państwo, mająca miejsce w życiu prywatnym, jak też publicznym.

Artykuł 3Kobiety mają pełne prawo do korzystania ze

wszystkich praw i fundamentalnych wolności na polu polityki, ekonomii, na polu społecznym, kulturalnym, obywatelskim, jak też każdym innym. Te prawa to m. in.:

1. Prawo do życia2. Prawo do równości3. Prawo do wolności i bezpieczeństwa

osobistego4. Prawo do równości wobec prawa5. Prawo do wolności od wszelkich form

dyskryminacji6. Prawo do zdrowia fizycznego i

psychicznego7. Prawo do sprawiedliwych i korzystnych

warunków pracy8. Wolność od tortur oraz innego okrutnego,

nieludzkiego lub upokarzającego traktowania albo karania

TRYBUNAŁ W SPRAWIE PRAWA KOBIET DO ABORCJI

• W Polsce obowiązuje restrykcyjna ustawa antyaborcyjna. Prawo nie dopuszcza możliwości przerywania ciąży z przyczyn społecznych, a uzyskanie legalnego zabiegu, zgodnego z zapisami ustawy jest bardzo utrudnione. Dramaty przeżywane przez kobiety nie docierają jednak do opinii publicznej. Podczas Trybunału przedstawione zostały historie kobiet, które doświadczyły skutków restrykcyjnej ustawy antyaborcyjnej. Historie zostały zebrane w wydanej przez Federację publikacji Piekło Kobiet - Historie Współczesne. Każdą z tych historii opatrzyli swoim komentarzem "sędziowie" symbolicznego Trybunału.

1. Unia Europejska2. Rada Europy3. Rzecznik Praw Obywatelskich4. ONZ5. Komisja Wspólnot Europejskich

Unia Europejska

Równe traktowanie kobiet i mężczyzn

Już w 1957r. traktaty EWG wprowadziły zasadę, że kobiety i mężczyźni powinni otrzymywać równą płacę za równą pracę. Od 1975r. seria dyrektyw rozszerzyła tę zasadę na kwestie związane z dostępem do pracy, szkoleń, rozwoju kariery i warunków pracy.Celem tego ustawodawstwa jest eliminacja wszelkich form dyskryminacji w pracy. Następnym etapem było włączenie do kwestii równego traktowania zagadnień bezpieczeństwa socjalnego. W art. 141 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską stwierdza się, że każde państwo członkowskie zagwarantuje stosowanie zasady równego wynagradzania pracujących kobiet i mężczyzn. Od 1980r. Unia tworzy wieloletnie programy, które mają na celu realizację zasady równości kobiet i mężczyzn.Na podstawie decyzji 82/43/EWG ustanowiony został doradczy komitet równych szans kobiet i mężczyzn. Ponadto Rada wydała szereg rezolucji i zaleceń, dotyczących zwłaszcza wyrównywania szans kobiet poprzez - między innymi - akcje pozytywne. Na szczególną uwagę zasługuje wprowadzony decyzją 95/593/WE "Program działania na lata 1996-2000 na rzecz równości szans kobiet i mężczyzn".

Artykuł 141 konsolidowanych traktatów zapewnia:„1. Każde Państwo Członkowskie zapewni zastosowanie zasady jednakowego

wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości.

2. Dla celów niniejszego Artykułu, za "wynagrodzenie" uważa się zwykle uposażenie podstawowe lub minimalne oraz wszelkie inne korzyści świadczone w gotówce lub naturze, które pracownik otrzymuje bezpośrednio lub pośrednio w związku ze swoim zatrudnieniem od swego pracodawcy.

Równość wynagrodzenia, bez dyskryminacji ze względu na płeć, oznacza, że:(a) wynagrodzenie za tę samą pracę, obliczane na podstawie akordu, będzie

ustalone w oparciu o jednakową jednostkę wymiaru;(b) wynagrodzenie za pracę obliczane na podstawie czasu pracy będzie

jednakowe dla tego samego stanowiska pracy.3.Rada, postępując zgodnie z procedurą określoną w artykule 251 i po

porozumieniu z Komitetem Ekonomicznym i Społecznym, może przyjąć środki mające na celu zastosowanie zasady jednakowych możliwości i jednakowego traktowania mężczyzn i kobiet w sprawach zatrudnienia i zawodowych, włącznie z zasadą jednakowego wynagrodzenia za pracę o jednakowej wartości.

4. W celu zapewnienia pełnej równości kobiet i mężczyzn w praktyce życia zawodowego Państwa-strony nie powinny powstrzymywać się - kierując się zasadą jednakowego traktowania - przed utrzymaniem lub wprowadzeniem szczególnych udogodnień, które ułatwiłyby niedoreprezentowanej płci pracę zawodową bądź zapobiegły niekorzystnym aspektom kariery zawodowej lub je rekompensowały.”

Negocjacje z Polską w zakresie równości płci

Ponieważ w prawie wspólnotowym problem równości płci należy do zagadnień społecznych, został on umieszczony w stanowisku negocjacyjnym "polityka społeczna i zatrudnienie".

Stanowisko to zostało złożone 31 maja 1999r., a negocjacje rozpoczęto 30 września 1999r.; dotychczas obszar ten nie został zamknięty.

Rząd RP przyjął datę 31 grudnia 2002r. jako niezbędne ramy czasowe dla procesu harmonizacji i wdrażania prawa europejskiego w obszarze "Polityka społeczna i zatrudnienie".

W swoim stanowisku negocjacyjnym w obszarze "Polityka społeczna i zatrudnienie" Polska zadeklarowała, że akceptuje i wdroży całość prawa europejskiego i nie będzie występować o okresy przejściowe, z wyjątkiem dyrektyw 89/655 EWG i 89/656 EWG w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu przez pracowników oraz w odniesieniu do dyrektywy w sprawie minimalnych wymagań dotyczących stosowania środków ochrony indywidualnej. W odniesieniu do powyższych dyrektyw Polska wystąpiła o okres przejściowy do 31 grudnia 2005r. .

Już dziś cele polskiej polityki społecznej są na tyle zbieżne z celami polityki Unii Europejskiej, że Polska korzysta z pomocy przedakcesyjnej wspomagającej ich realizację. Po uzyskaniu członkostwa w UE, Polska korzystać będzie z Europejskiego Funduszu Socjalnego, co może się przyczynić do uzyskania pomocy w wysokości miliarda Euro rocznie. Obszar negocjacyjny "Polityka społeczna i zatrudnienie" obejmuje łącznie 170 aktów prawa wspólnotowego. Akty te dotyczą: prawa pracy, dialogu społecznego, równego traktowania kobiet i mężczyzn, walki z rasizmem i ksenofobią, zatrudnienia, Europejskiego Funduszu Socjalnego, ochrony socjalnej, osób niepełnosprawnych, Fundacji Dublińskiej, zdrowia publicznego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Celem tych uregulowań jest poprawa warunków życia i pracy pracowników w państwach członkowskich oraz popieranie spójności społecznej i gospodarczej wewnątrz Unii.

W Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej zostały podjęte przygotowania programowe i organizacyjne do przyjęcia pomocy ze strony UE. Finalizowane były prace nad ,,Narodową Strategią Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich na lata 2000-2006". Wyznaczała ona m.in. główne kierunki działań, umożliwiające uzyskanie wsparcia z Europejskiego Funduszu Socjalnego.

Rada Europy

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy sprzeciwiło się łamaniu praw kobiet w imię obowiązującej tradycji lub norm religijnych. Parlamentarzyści przyjęli raport "Walka z naruszeniami praw człowieka wobec kobiet".

Zgromadzenie Parlamentarne wezwało państwa członkowskie do sprzeciwu wobec stosowania praktyk "kodeksu rodzinnego", który narusza prawa przysługujące kobietom. Najczęściej dopuszczają się tego rodziny imigrantów. Skrajne przykłady obowiązujących zwyczajów to zbrodnia "w obronie honoru rodziny", porwania i nakłanianie kobiet lub nieletnich dziewcząt do zawierania małżeństwa.

Rezolucja zaleca przeciwstawianie się patriarchalnemu modelowi rodziny odbierającemu kobiecie prawo wyboru i sprowadzającego jej rolę do wychowywania dzieci i prowadzenia domu. Deputowani wskazali też na konieczność ochrony kobiet, którym religia lub rodzina utrudniają swobodne przemieszczanie się.

Rezolucja wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia odpowiednich przepisów prawnych, szkolenia personelu oraz zorganizowania szerokiej informacji dla potencjalnych ofiar przymusowych małżeństw. Zobowiązuje państwa członkowskie do zagwarantowania, że religia lub praktykowana tradycja pozostają w zgodzie z obowiązującymi prawami człowieka.

Ocenia się, że w Wielkiej Brytanii każdego roku zawieranych jest ponad 400 przymusowych małżeństw, w Niemczech 170 zaś we Francji zagrożonych przymusem jest blisko 70 tysięcy kobiet i dziewcząt.

Rzecznik Praw ObywatelskichMacierzyństwo znajduje się w Polsce pod szczególną ochroną prawną dlatego polityka

rodzinna państwa musi być skoordynowana z polityką zdrowotną nakierowaną na zapewnienie kompleksowej, czynnej, odpowiedniej do potrzeb, bezpłatnej opieki nad matką i dzieckiem. Konstytucja RP w art. 68 gwarantuje prawo do ochrony zdrowia, w tym równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, a w ust. 3. tegoż artykułu stanowi, że władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom i kobietom ciężarnym. Konwencja o prawach dziecka obliguje do traktowania jako sprawę nadrzędną najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka, a w art. 24. wymienia prawo do jak najwyższego poziomu zdrowia i udogodnień w zakresie leczenia chorób i w ust. 2. pkt d wskazuje, iż Państwa - Strony podejmą niezbędne kroki w celu zapewnienia matkom właściwej opieki zdrowotnej w okresie przed i po urodzeniu dziecka.

W Polsce, ze względu na nasilony proces depopulacji, wymóg zapewnienia pełnej opieki nad matką i dzieckiem, nabiera szczególnego znaczenia – jest w interesie narodu i państwa.

Z opinii specjalistów, towarzystw naukowych, organizacji pozarządowych, a także z doniesień medialnych, wynika, iż w ostatnich latach pogorszyła się dostępność kobiet ciężarnych i rodzących oraz noworodków do adekwatnej do potrzeb opieki profilaktyczno – leczniczej. Ujawnia się z całą ostrością problem braku miejsc na oddziałach położniczych i noworodkowych, pogarszają się standardy udzielanych świadczeń.

Niedostatki w zakresie zdrowia prokreacyjnego w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej znajdują potwierdzenie w sygnowanym przez Ministerstwo Zdrowia raporcie Zdrowie kobiet w wieku prokreacyjnym 15–49 lat. Polska 2006.

Wyniki analiz przeprowadzonych przez Rzecznika Praw Obywatelskich i opublikowane w 2008r. w Biuletynie RPO nr 62 wskazują na naruszenia praw do zdrowia matki i dziecka.

Zaniepokojenie stanem opieki nad matka i dzieckiem, zostało wyrażone w ostatnich latach w stanowiskach Rządowej Rady Ludnościowej.

Tymczasem od 2002r. Ministerstwo Zdrowia odstąpiło od realizacji trójstopniowego systemu opieki okołoporodowej jako programu polityki zdrowotnej państwa, nie wprowadzając w zamian standardów opieki okołoporodowej, nad którymi prace nadal trwają.

Mając powyższe na uwadze Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia do publicznej debaty projekt Karty Praw Kobiety Rodzącej.

JANUSZ KOCHANOWSKI-Rzecznik Praw obywatelskich

Karta Praw Kobiety Rodzącej zawiera:

1. Prawo do systemowej, kompleksowej, czynnej, odpowiedniej do potrzeb i bezpłatnej opieki nad matką i dzieckiem.

2. Prawo do odpowiedniej i bezpłatnej promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, w tym do tzw. „szkół rodzenia”.

3. Prawo do kwalifikowanej, zgodnej ze współczesną wiedzą medyczną, profilaktycznej opieki zdrowotnej w wieku rozrodczym, w szczególności w okresie okołokoncepcyjnym i podczas ciąży .

4. Prawo do wczesnego, bezpłatnego, zgodnego ze współczesna wiedzą medyczną, wykrywania, diagnostyki i leczenia powikłań ciąży, w tym wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu, a także niedokrwistości i zakażeń kobiet, w tym zakażeń przenoszonych drogą płciową .

5. W przypadku prawidłowego przebiegu ciąży, prawo do bezpiecznego, bezpłatnego porodu z udziałem wykwalifikowanego personelu z uwzględnieniem życzeń kobiety rodzącej dotyczących stosowanych procedur położniczych, jeżeli nie występują przeciwwskazania medyczne .

6. W przypadku ciąży patologicznej kobieta ma prawo do bezpłatnego porodu w placówce o odpowiednim stopniu referencyjności, zapewniającej matce i dziecku w czasie porodu i po urodzeniu, poza wymienionymi w punkcie 5. warunkami, wszystkie niezbędne, zgodne ze współczesną wiedzą medyczną, procedury diagnostyczne i lecznicze, w tym w zakresie intensywnej opieki medycznej, oraz rehabilitacyjne .

7. Prawo do wczesnego, zgodnego ze współczesną wiedzą medyczną, bezpłatnego wykrywania, diagnozowania, leczenia i rehabilitacji dzieci z zaburzeniami okresu noworodkowego .

8. Prawo rodzin, w których dziecko urodziło się przedwcześnie, z niską masą urodzeniową lub poważnie chore, do bezpłatnej, wysokospecjalistycznej opieki medycznej połączonej z odpowiednia opieką socjalną .

9. Prawo kobiety do ochrony zdrowia psychicznego w każdym okresie ciąży, porodu i połogu .10. Prawo do wnoszenia roszczeń odnośnie do procedur medycznych oraz warunków, w jakich

świadczona jest opieka na kobietą ciężarną, rodzącą i dzieckiem .

ONZ

Dz.U.82.10.71KONWENCJA w sprawie likwidacji wszelkich

form dyskryminacji kobiet,przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów

Zjednoczonych dnia 18 grudnia 1979r.(Dz. U. z dnia 2 kwietnia 1982r.) W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 18 grudnia 1979r. w Nowym Jorku została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne

Narodów Zjednoczonych Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną, z

zastrzeżeniem, że Polska Rzeczpospolita Ludowa nie uważa się za związaną postanowieniami

paragrafu 1 artykułu 29 tej konwencji; oświadcza, że wymieniona konwencja jest przyjęta,

ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej

Ludowej.Dano w Warszawie dnia 18 lipca 1980r.

Pekińska Platforma DziałaniaDokumenty końcowe Światowej Konferencji w sprawie Kobiet(Pekin, 4 - 15 września 1995 r.)DEKLARACJA CELÓW (fragmenty, głównie dotyczące dziewcząt)

Platforma Działania jest programem uwłasnowolnienia (empowerment) kobiet. Platforma Działania (...) ma na celu promowanie i ochronę korzystania w pełni ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności przez wszystkie kobiety w ciągu całego ich życia. Celem Platformy Działania, która jest w pełni zgodna z celami i zasadami Karty Narodów Zjednoczonych oraz prawa międzynarodowego, jest uwłasnowolnienie (empowerment) wszystkich kobiet. Skrajne ubóstwo oraz feminizacja ubóstwa, bezrobocie, rosnące zagrożenie środowiska, utrzymująca się stale przemoc wobec kobiet oraz okoliczność, że połowa ludzkości jest odsunięta od instytucji władzy i zarządzania, wskazują na potrzebę nieustannych działań na rzecz rozwoju, pokoju, bezpieczeństwa oraz poszukiwania sposobów zapewnienia trwałego rozwoju, ukierunkowanego na człowieka.

Konwencja o Prawach Politycznych Kobiet (1953) Konwencja zobligowała państwa-strony do przyznania kobietom

powszechnego prawa wyborczego.

KONWENCJA ONZ W SPRAWIE LIKWIDACJI WSZELKICH FORM DYSKRYMINACJI KOBIETPolska – 1980Jak czytamy w Konwencji:Powszechna Deklaracja Praw Człowieka potwierdza zasadę niedopuszczalności

dyskryminacji oraz głosi, że wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi w godności i w prawach, jak też że każdy ma prawo do korzystania ze wszystkich proklamowanych w niej wolności praw, bez względu na jakiekolwiek różnice, w tym bez względu na różnicę płci.

Artykuł 1W rozumieniu niniejszej konwencji określenie "dyskryminacja kobiet" oznacza wszelkie

zróżnicowanie, wyłączenie lub ograniczenie ze względu na płeć, które powoduje lub ma na celu uszczuplenie albo uniemożliwienie kobietom, niezależnie od ich stanu cywilnego, przyznania, realizacji bądź korzystania na równi z mężczyznami z praw człowieka oraz podstawowych wolności w dziedzinach życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, obywatelskiego i innych.

Artykuł 2Państwa Strony potępiają dyskryminację kobiet we wszelkich jej formach oraz zgadzają się

prowadzić, zapomocą wszelkich odpowiednich środków i bez zwłoki, politykę likwidującą dyskryminację

kobiet i w tym celu zobowiązują się:- powstrzymywać się od wszelkich działań i praktyk dyskryminujących kobiety i zapewnić,

aby władze iorgany publiczne działały zgodnie z tym obowiązkiem,- podejmować wszelkie stosowne kroki, aby likwidować dyskryminację kobiet przez

jakiekolwiek osoby,organizacje i przedsiębiorstwa,- podejmować wszelkie stosowne kroki, łącznie z ustawodawczymi, w celu zmiany lub

uchylenia wszelkichustaw, zarządzeń, zwyczajów lub praktyk, które stanowią dyskryminację kobiet.

Deklaracja ONZ o Likwidacji Przemocy wobec Kobiet48/104 20 grudzień 1993 Zgromadzenie Ogólne ONZ Z punktu widzenia raportu o przemocy wobec kobiet w rodzinie i

relacjach intymnych, Deklaracja z 1993r. jest dokumentem fundamentalnym – to w niej przemoc została dokładnie zdefiniowana, zaś państwa strony zobligowane zostały do podjęcia konkretnych kroków celem przeciwdziałania jej i zapobiegania. Polska – jako jedno z państw – sygnatariuszy Deklaracji wzięła na siebie zobowiązanie realizacji jej postulatów. Tymczasem – Deklaracja ta nie jest dostępna na żadnej rządowej stronie internetowej, nie istnieją też publikacje państwowe, które by informowały o jej zawartości. Ponieważ znaczna część postanowień niniejszej Deklaracji została powtórzona i rozwinięta w Deklaracji Pekińskiej, tu przytaczamy jedynie fragmenty definiujące zjawisko przemocy wobec kobiet.

Artykuł 1 termin „przemoc wobec kobiet” zostaje zdefiniowany jako:

wszelki akt przemocy związany z faktem przynależności danej osoby do określonej płci, którego rezultatem jest, lub może być, fizyczna, seksualna lub psychiczna krzywda lub cierpienie kobiet, włącznie z groźbą popełnienia takich czynów, wymuszeniem lub arbitralnym pozbawieniem wolności, niezależnie od tego, czy czyny te mają miejsce w życiu publicznym czy prywatnym.

Deklaracja Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie zniesienia dyskryminacji kobiet (1967)

Konwencja była pierwszym dużym dokumentem o prawach kobiet, większość jej tez powtarza i rozwija Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form przemocy wobec kobiet ONZ. Jej tekst (przekład ani oryginał) nadal nie jest dostępny na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości.

KARTA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH My, Ludy Narodów Zjednoczonych, zdecydowane (...)

przywrócić wiarę w podstawowe prawa człowieka, w godność i wartość człowieka, w równouprawnienie mężczyzn i kobiet, w równość narodów dużych i małych (...) postanowiliśmy zjednoczyć nasze wysiłki dla wypełnienia tych zadań.

KOMUNIKAT KOMISJI EUROPEJSKIEJ DO RADY, PARLAMENTU

EUROPEJSKIEGO, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNOSPOŁECZNEGOORAZ KOMITETU REGIONÓW

Niniejszy plan działań wyszczególnia sześć priorytetowych obszarów działań na rzecz równości płci na lata 2006-2010, a mianowicie: równą niezależność ekonomiczną kobiet i mężczyzn; pogodzenie życia prywatnego i zawodowego; równe uczestnictwo w podejmowaniu decyzji; wykorzenianie wszelkich form przemocy uwarunkowanej płcią; eliminowanie stereotypów związanych z płcią; propagowanie równości płci w stosunkach zewnętrznych oraz polityce rozwoju. W każdym z obszarów określone zostały cele i formy działania. Komisja nie może osiągnąć tych celów samodzielnie; odpowiedzialność za działania, jak w wielu innych obszarach, spoczywa na państwach członkowskich. Tak więc niniejszy plan zobowiązuje Komisję do przewodzenia w realizacji agendy działań na rzecz równości płci i równoczesnego umacniania partnerskich stosunków z państwami członkowskimi i innymi zainteresowanymi stronami.

1. Amnesty International

2. La Strada

3. OŚKa

4. Konsola

5. NEWW Polska

Amnesty Amnesty International:International: Ogólnoświatowa organizacja pozarządowa z

siedzibą w Londynie, utworzona w maju 1961r. z inicjatywy prawnika brytyjskiego P. Benensona, obrońcy więźniów politycznych na Węgrzech, w RPA i Hiszpanii. Logo organizacji to płonąca świeca owinięta drutem kolczastym.

Amnesty International walczy o uwolnienie więźniów sumienia (jeśli nie używali przemocy), rzetelność procesów karnych, głównie politycznych, zniesienie kary śmierci, zaprzestanie tortur i poniżającego traktowania więźniów. Działa na rzecz upowszechnienia prawa do azylu oraz wyeliminowania handlu bronią, wspomaga rodziny poszkodowanych.

Główne organy Amnesty International to:Rada Międzynarodowa (obraduje raz w roku), Międzynarodowy Komitet Wykonawczy (desygnowany przez Radę), Sekretariat Międzynarodowy, Stałe Biuro.

Członkami mogą być inne organizacje pozarządowe

oraz osoby, działające także w ramach sekcji krajowych. Coroczne raporty Amnesty International przedstawiają stan praw człowieka w poszczególnych krajach, a co miesiąc ukazuje się Amnesty International News.

Uhonorowana w 1977r. Pokojową Nagrodą Nobla. Taką samą nagrodę otrzymał w 1974r. przewodniczący (1961–1975) Międzynarodowego Komitetu Wykonawczego Amnesty International – S. MacBride. Amnesty International otrzymała także: w 1978r. Nagrodę Praw Człowieka ONZ i w 1983r. Nagrodę Rady Europy.

Organizacja posiada 53 sekcje narodowe. Liczba indywidualnych członków Amnesty International wynosi ponad 1 mln osób ze 150 państw i terytoriów. Od 1990r. Stowarzyszenie Amnesty International działa również w Polsce (główna siedziba znajduje się w Gdańsku).

La Strada• Fundacja Przeciwko

Handlowi Kobietami• Zajmuje się walką z

nasilającym się w Europie Środkowo-Wschodniej zjawiskiem handlu kobietami zmuszaniem ich do prostytucji

• W tym celu prowadzi działalność informacyjną i edukacyjną oraz niesie pomoc ofiarom tego procederu

W 1995r. z inspiracji Holenderskiej Fundacji Przeciwko Handlowi Kobietami (STV) powstał pierwszy w Europie Środkowej i Wschodniej program prewencji handlu kobietami La Strada. Był to jednoroczny projekt (wrzesień 1995-wrzesień 1996) prowadzony jednocześnie w Polsce, Republice Czeskiej i Holandii przez trzy partnerskie organizacje: wyżej wymienioną STV, Polską YWCA i Środkowoeuropejskie Centrum Konsultacyjne Projektów Kobiecych ProFem z Republiki Czeskiej. Poprzez lobbing La Strada starała się wywrzeć wpływ na autorytety społeczne i przedstawicieli różnych instytucji publicznych (parlamentarzystów, członków partii politycznych, przedstawicieli kościołów, służb granicznych, agencji pracy, agencji artystycznych, ambasad, ministerstw, organizacji pozarządowych, służby zdrowia i pomocy społecznej, organów sprawiedliwości oraz policji) by podjęli działania mające na celu zwalczanie handlu kobietami. Starałyśmy się pozyskać ważne osobistości życia publicznego w Polsce, by zostały społecznymi rzecznikami ofiar handlu kobietami. Nawiązałyśmy także wiele kontaktów międzynarodowych. Działalność ta zaowocowała pierwszym w Polsce Seminarium Ekspertów: Spotkanie Wschodu z Zachodem, dotyczącego handlu kobietami, które odbyło się w maju 1996r. Program zakończyło przedstawienie raportu o handlu ludźmi w Polsce.

Kampania edukacyjna skupiła się na młodych kobietach i dziewczynach. Przygotowane zostały specjalne ulotki, które były rozpowszechniane w szkołach, kościołach, biurach pośrednictwa pracy, ambasadach, oraz innych placówkach. Przedstawicielki La Strady wygłaszały pogadanki prewencyjne w szkołach. W trakcie funkcjonowania programu powstał telefon zaufania La Strady (grudzień 1995). W telefonie zaufania doradzałyśmy m.in., jak bezpiecznie wyjechać zagranicę i jak rozpoznać dobrą ofertę pracy. Kampania pomocy ofiarom skoncentrowała się na osobach, które powróciły do Polski. Zespół wolontariuszy, w którego skład weszli ludzie różnych zawodów służył nieodpłatną pomocą prawną, lekarską, psychologiczną i praktyczną ofiarom, a także czynnie wspierał kobiety w decyzji ujawnienia sprawców.Przez rok funkcjonowania projektu zespół La Strady zgromadził dane o rozmiarach, formach i zakresie handlu kobietami w Polsce. Zgromadzone informacje pozwoliły na stworzenie diagnozy - okazało się, że Polska staje się obok kraju pochodzenia kobiet-ofiar handlu, także krajem tranzytu, przez który przewożone są kobiety w drodze do krajów Europy Zachodniej i miejscem docelowym dla kobiet - ofiar handlu z krajów Europy Środkowej i Wschodniej, tj. Bułgaria, Rumunia, Ukraina i Mołdawia.

Wysiłki La Strady w Polsce zaowocowały ustanowieniem w lutym 1996r. polskiej Fundacji Przeciwko Handlowi Kobietami La Strada. Pracownice La Strady to sześć osób zatrudnionych na pół lub ćwierć etatu i wspomaganych przez trzy stażystki. Programy Fundacji La Strada realizowane są także dzięki sieci przeszkolonych wolontariuszek tzw. Żon Zaufania, które działają na terenie całej Polski, jak również dzięki licznemu gronu współpracowników, ekspertów i konsultantów.W związku z faktem pojawiania się w Polsce coraz większej liczby cudzoziemek- ofiar handlu ludźmi w 1997r. został uruchomiony telefon zaufania w języku rosyjskim. Od tego czasu udzielamy pomocy także pokrzywdzonym kobietom, które nie są obywatelkami polskimi.Innym ważnym dla nas wydarzeniem jest mająca wkrótce nastąpić ratyfikacja Protokołu o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu handlu ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniającego Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej z 2000r. (w 1999r. La Strada monitorowała powstawanie tych aktów prawnych).

W działalności wydawniczej skupia się przede wszystkim na prewencji handlu ludźmi. W 1998r. została wydana Wkładka paszportowa La Strady - poradnik dla kobiet o prawach dotyczących cudzoziemców w sześciu krajach Unii Europejskiej. W trakcie siedmiu lat nieprzerwanej działalności zespół La Strady przeszkolił i uzbroił w niezbędną wiedzę na temat handlu kobietami wielu profesjonalistów, tj. policjantów, Straż Graniczną, pedagogów, pracowników socjalnych i przedstawicieli innych polskich organizacji pozarządowych. Obecnie, po siedmiu latach, fundacja jest częścią składową międzynarodowej sieci: La Strada Program Prewencji Handlu Kobietami z Europy Środkowej i Wschodniej, który działa w dziewięciu krajach, takich jak: Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Holandia, Macedonia, Mołdawia, Polska, Republika Czeska i Ukraina. Wszystkie organizacje współpracują ze sobą dzieląc się doświadczeniami i najlepszymi praktykami, wykorzystując swoje materiały i publikacje, a także metody i techniki pracy prewencyjnej. Współpracują również przy konkretnych przypadkach powrotu i reintegracji ofiar handlu kobietami.

OŚKa - Ośrodek Informacji Środowisk Kobiecych

"OŚKa" jest organizacją pożytku publicznego. Fundacja została ustanowiona w 1996r. w Warszawie pod egidą Programu KobiecegoFundacji im. Stefana Batorego, po wielomiesięcznych konsultacjachz kilkunastoma organizacjami kobiecymi. Ośrodek Informacji Środowisk Kobiecych OŚKa jest niedochodową, niezależną fundacją, która wspiera organizacje i inicjatywy kobiece, promuje uczestnictwo kobiet w życiu publicznym i społecznym oraz służy informacją i wiedzą wszystkim osobom zainteresowanym sytuacją kobiet i feminizmem w Polsce i na świecie.

OŚKa wspiera organizacje i inicjatywy kobiece poprzez: •pomoc w swobodnym dostępie do informacji i wiedzy oraz pomoc w ich efektywnym wykorzystaniu, •promowanie uczestnictwa kobiet w życiu publicznym i społecznym, •wspieranie kontaktów i współpracy organizacji kobiecych.

Działania, informacje i kontakty Ośrodka służą dziennikarkom, studentkom, osobom zainteresowanym ruchem kobiecym, organizacjom krajowym i zagranicznym. Zachowując niezależność i nie ingerując w działalność poszczególnych grup, OŚKa służy informacją i pomocą, upowszechnia wiedzę na temat polityki równościowej, informuje o działaniach organizacji kobiecych i ich roli w społeczeństwie demokratycznym.

Stowarzyszenie kobiet „Konsola”

Stowarzyszenie zarejestrowano 11 października 1999 w Sądzie Okręgowym w Poznaniu, ale jego założycielki (Izabela Kowalczyk, Marta Maciejewska, Justyna Magdziarz, Klaudia Snochowska-Gonzales, Katarzyna Spychalska) działały jako grupa nieformalna już od 1997r.

Jej podstawowym celem jest przeciwdziałanie dyskryminacji i przemocy wobec kobiet, w tym kobiet homo- i biseksualnych. Zajmujemy się organizowaniem konferencji, warsztatów, wydajemy publikacje, organizujemy akcje uliczne i informacyjne.

Jej najważniejsze dokonania to: • zorganizowanie 10 ogólnopolskich konferencji, • publikacja 4 książek, • 2 wydania informatora „Pomoc kobietom – ofiarom przemocy. Przewodnik po instytucjach Poznania i okolic”,• założenie czytelni Gender studies, która działa przy Wydziale WNS UAM,• zorganizowanie 2 rocznych cykli wykładów „Wprowadzenie do Gender Studies”,• zorganizowanie grupy wsparcia dla kobiet o orientacji homo- i biseksualnej,• zorganizowanie 2 cykli warsztatów Lesbian Empowerment, • organizowanie warsztatów antydyskryminacyjnych,• organizowanie warsztatów WenDo-Samoobrona i Asertywność dla Kobiet i Dziewcząt, • udział w Kampanii 16 Dni Przeciwdziałania Przemocy wobec Kobiet,• organizacja Manif 8 marca,• realizacja projektu „Nikt nie rodzi się z uprzedzeniami – przeciwdziałanie uprzedzeniom i dyskryminacji w działalności edukacyjnej i szkoleniowej”,• współorganizacja Objazdowego Festiwalu Filmowego „Prawa Człowieka w Filmie”.

Stowarzyszenie Współpracy Kobiet-NEWW-Polska

Stowarzyszenie Współpracy Kobiet to organizacja działająca w Europie Środkowej i Wschodniej oraz krajach byłego Związku Radzieckiego i USA, na rzecz budowy i rozwoju współpracy, wymiany i edukacji kobiet. Misją NEWW jest wspieranie obywatelskich ruchów i niezależnych organizacji kobiecych oraz pomoc kobietom w oddziaływaniu na politykę. Network of East-West Women popiera akcje i wspólne projekty inspirowane zasadami feminizmu, które zostały określone w Deklaracji Zasad:pełny i równy udział kobiet w tworzeniu wprowadzanie zapisów prawnych gwarantujących bezpieczeństwo ofiarom przemocy. sprawiedliwego i otwartego społeczeństwa obywatelskiego prawo kobiet do właściwej opieki medycznej oraz możliwości korzystania z praw reprodukcyjnychprawo kobiet (i mężczyzn) do sprawiedliwości ekonomicznej oraz wolności od jakiejkolwiek dyskryminacji w sferze zatrudnieniaprawo kobiet (i mężczyzn) do wolności od przemocy, nienawiści rasowej i etnicznej oraz jakiejkolwiek dyskryminacjiprawo kobiet (i mężczyzn) do możliwości publicznego, nie ograniczonego cenzurą wyrażania swoich poglądówwolność kobiet do wyrażania swojej seksualności, w tym orientacji seksualnej

Przemoc domowa, zwana tez przemocą w rodzinie, to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie skierowane przeciw członkowi rodziny, które narusza prawa i dobra osobiste powodując cierpienie i szkody.

PRZEMOC FIZYCZNA• Przemoc fizyczna to

takie zachowanie, które jest skierowane przeciw życiu lub zdrowiu ofiary. Może przybierać różnorodne formy- bicie, kopanie, popychanie, szturchanie, policzkowanie, obezwładnianie, zamykanie w domu.

PRZEMOC PSYCHICZNA• Psychiczne znęcanie się to działanie,

które charakteryzuje się poniżaniem ofiary, wzbudzaniem w niej poczucia zagrożenia, niebezpieczeństwa, ale także niezaspokajaniem potrzeb materialnych (przemoc ekonomiczna). Typowymi przykładami będą: wyśmiewanie, krytykowanie, kontrola i ograniczanie wolności ofiary np. poprzez zakaz kontaktów z innymi osobami (rodziną, przyjaciółmi), grożenie, obrzucanie wyzwiskami, stosowanie zakazów i nakazów (zakaz podjęcia pracy, wyjścia na zakupy).

Przemoc wobec kobiet• Kobiety i mężczyźni maja

takie same prawa. Nie istnieją żadne dokumenty, w których stwierdza się, ze może być inaczej. Prawa kobiet są prawami człowieka.

• Przemoc w rodzinie (inaczej nazywana przemocą domową) nie jest zjawiskiem marginalnym, wręcz przeciwnie – dotyka coraz większej liczby rodzin, a jej ofiarami są najczęściej kobiety!!!

Deklaracja ONZ o eliminacji przemocy wobec kobiet z

1994r.

W deklaracji uznano, ze przemoc wobec kobiet jest przejawem historycznej nierówności kobiet i podstawowym mechanizmem społecznym, przy pomocy którego kobiety są zmuszane do podległości wobec mężczyzn.

Standardy europejskie• Unia Europejska zorganizowała kilka konferencji,

podczas których przyjęte zostały zalecenia dla krajów członkowskich i kandydackich dotyczące zmian w prawie i praktyce jego stosowania mających na celu skuteczniejsze zwalczanie zjawiska przemocy wobec kobiet i dzieci w rodzinie.

• Rok 1999 został w Unii Europejskiej ogłoszony rokiem przeciw przemocy wobec kobiet, uruchomiono programy finansowania projektów mających na celu przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet np. program DAPHNE Polska, będąc członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych i Rady Europy podpisała i ratyfikowała większość z najważniejszych dokumentów dotyczących praw człowieka.

Międzynarodowe dokumenty uznane lub ratyfikowane przez

Polskę: § Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948r.) § Międzynarodowy Pakt Praw Osobistych i Politycznych

(1966r.) – ratyfikowany w 1977r. § Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i

Kulturalnych (1966r.) – 1977r. § Protokół Fakultatywny do MPPOiP – dot. Komitetu Praw

Człowieka (1966r.) – 1991r. § Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji

kobiet (1979r.) – 1980r. § Konwencja nr 100 Międzynarodowej Organizacji Pracy w

sprawie równego wynagrodzenia (1951r.) – 1954r. § Konwencja nr 111 Międzynarodowej Organizacji Pracy w

sprawie równego wynagrodzenia (1951r.) – 1954r. § Konwencja nr 111 Międzynarodowej Organizacji Pracy w

sprawie dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu (1958r.) – 1961r.

PRZEMOC DOMOWA JEST PRZESTĘPSTWEM

Znęcanie się nad rodzina należy do przestępstw ściganych z urzędu, czyli organy ścigania są zobowiązane do wszczęcia postępowania, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, ze doszło do przestępstwa.

Środki ,które mogą być zastosowane podczas postępowania:

tymczasowe aresztowanie zakaz wydalania się z miejsca pobytu zgłaszanie się na Policję w określonych

odstępach czasowych -informowanie Policji o zamiarze wyjazdu

inne ograniczenie swobody oskarżonego, niezbędne do prawidłowego wykonywania dozoru (np. zakaz zbliżania do pokrzywdzonej)

zakaz opuszczania kraju - może być połączony z zatrzymaniem/zakazem wydania dokumentu pozwalającego na wyjazd.

Jakie środki prawne przysługują ofierze przemocy?

Na etapie postępowania przygotowawczego ofiara przemocy-pokrzywdzona (jak każda ofiara przestępstwa) ma prawo do:

-interwencji Policji, w tym sporządzenia przez funkcjonariuszy notatki służbowej z interwencji, wylegitymowania policjantów z imienia i nazwiska oraz numeru legitymacji służbowej, co może być konieczne, gdyby w przyszłości trzeba było składać na nich skargę lub wzywać jako świadków do sądu;

-żądania, by w stosunku do sprawcy zastosowano odpowiednie środki - zatrzymania go na 48 godzin lub w przypadku sprawcy nietrzeźwego - odwiezienia

go do izby wytrzeźwień; -złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ustnie lub pisemnie (listem

poleconym lub składając pismo osobiście); -zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub jego umorzeniu; -przejrzenia akt sprawy, o czym pokrzywdzona powinna zostać pouczona; -składać wnioski dowodowe; -wnieść o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego; -pouczenia o uprawnieniach związanych z dochodzeniem roszczeń majątkowych; -pouczenia o możliwości występowania w charakterze oskarżycielki posiłkowej; -osoba najbliższa dla oskarżonego ma prawo do odmowy zeznań lub odpowiedzi na

pytanie; W czasie rozprawy, jeśli pokrzywdzona nie zgłosi się jako oskarżycielka

posiłkowa, nie jest już stroną postępowania, ale ma prawo do: -pozostania na sali rozpraw, nawet gdyby miała składać zeznania jako świadek -

wówczas sąd przesłuchuje ją w pierwszej kolejności; -złożenia wniosku o nałożenie na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody

najpóźniej do zamknięcia przewodu sądowego.

GDY STANIESZ SIE OFIARĄ PRZEMOCY

1. Powiedz swojemu mężowi czy partnerowi: NIE! DOSYĆ!

2. Pamiętaj przede wszystkim o swoim bezpieczeństwie!

3. Zgłoś się po poradę do organizacji społecznej.

4. Bardzo ważne są dowody.5. Zadzwoń lub idź na policje i

poproś o interwencje za każdym razem!!

6. Nie wolno Ci się poddawać!7. Pamiętaj o swoich prawach! (np.

niebieska karta)8. Złóż zawiadomienie o

przestępstwie lub wniosek o ściganie.

9. Pamiętaj, że jest ktoś, kto może ci pomóc!

Kampania Sekretarza Generalnego ONZ przeciw przemocy wobec kobiet

„Zjednoczmy się, aby wyeliminować przemoc wobec kobiet”

Co najmniej jedna na trzy kobiety jest bita, zmuszana do seksu lub wykorzystywana w inny sposób. Jedna na pięć kobiet jest ofiarą gwałtu lub usiłowania gwałtu. Ponad 80% ofiar handlu ludźmi stanowią kobiety. Około 130 milionów kobiet zostało poddanych okaleczeniu żeńskich narządów płciowych. Przemoc wobec kobiet pociąga za sobą ogromne koszty społeczne i ekonomiczne, osłabia udział kobiet w rozwoju, ogranicza ich aktywne zaangażowanie w takie kwestie jak pokój, bezpieczeństwo oraz prawa człowieka. Stanowi poważną przeszkodę w osiąganiu międzynarodowych założeń dotyczących rozwoju, w tym Milenijnych Celów Rozwoju.

Gdzie szukać pomocy

1) W nagłych przypadkach dzwoń na policję – tel. 999

2) Aby zgłosić przestępstwo lub przypadek przemocy domowej, zadzwoń do centrali policji: 08457 444 888

3) Bezpłatną, poufną poradę dla kobiet, a w razie potrzeby schronienie, oferuje West Mercia Women’s Aid – ich 24-godzinna infolinia, tel. 0800 783 1359 (bezpłatne połączenie)

4) Aby odbyć poufną, nieformalną rozmowę z policją, zadzwoń pod 01432 347393

MITY, STEREOTYPY I FAKTY

Nie jest prawdą, że przemoc w rodzinie to sprawa prywatna, nikt nie powinien się w nią wtrącać!!!

Nie jest prawdą, że przemoc w rodzinie zdarza się jedynie wyjątkowo!!!

Nie jest prawdą, że przyczyną przemocy w rodzinie jest wyłącznie alkohol!!!

Nie jest prawdą, że przemoc występuje tylko w rodzinach z niższych klas społecznych!!!

Nie jest prawdą, że policja nie powinna interweniować w sprawach rodzinnych!!!

Nie jest prawdą, że ofiary przemocy w rodzinie akceptują przemoc!!!

Nie jest prawdą, że gwałt w małżeństwie nie istnieje!!!

Jest to nierówne traktowanie osób, grup, państw. Najczęściej ma podłoże rasowe, etniczne, religijne, społeczne. Praktyki dyskryminacyjne są niezgodne z prawami człowieka, porozumieniami międzynarodowymi, zakazane przez prawo wewnętrzne państw demokratycznych.

DYSKRYMINACJA BEZPOŚREDNIA

• Ma miejsce wtedy, gdy dana osoba jest lub mogłaby być traktowana mniej korzystnie niż inna osoba w porównywalnej sytuacji.

DYSKRYMINACJA POŚREDNIA

• Ma miejsce wtedy, gdy pozornie neutralne postanowienie, kryterium lub działanie wprowadza dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wymienionej wśród przesłanek dyskryminacji (płeć, wiek itd.), chyba że jest to uzasadnione obiektywnymi powodami.

Molestowanie seksualne

• Oznacza każde nieakceptowane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności, poniżenie lub upokorzenie drugiej osoby. Przybiera ono fizyczne, werbalne lub pozawerbalne formy.

Dyskryminacja kobiet w polityce

Kobiety są rażąco niedoreprezentowane w wyborach parlamentarnych – średnio tylko 15% wszystkich kandydatów to kobiety. Zajmują one na listach wyborczych niższe pozycje, co znacząco zmniejsza ich szanse dostania się do parlamentu. Po wyborach w 2005r. według statystyk tylko 20% członków senatu to kobiety. Rząd polski nie podjął żadnych znaczących kroków mających na celu zmniejszenia dyskryminacji wobec kobiet.

Dyskryminacja kobiet w ciąży, mających problemy ze zdrowiem

• Prawo, którego efektem jest odmowa prawa do bezpiecznej aborcji, jest prawem dyskryminującym ze względu na płeć. Mężczyznom nie ogranicza się dostępu do bezpiecznych zabiegów i usług medycznych, podczas gdy kobiety nie mają możliwości korzystania z pewnych usług medycznych w potrzebnym, usprawiedliwionym zakresie.

Bezpośrednia dyskryminacja kobiet ciężarnych na rynku pracy

• Od kobiet poszukujących pracy często wymaga się przedstawienia wyników badań lekarskich, w tym również wykonania testu ciążowego. To umożliwia pracodawcom wyeliminowanie ciężarnych kobiet jako potencjalnych pracowników. Praktyki takie zostały udokumentowane przez wiele kobiet poszukujących pracy.

Dyskryminacja kobiet w

dostępie do usług

medycznych Kodeks Etyki Lekarskiej z 1993r. dyskryminuje kobiety, różnicując

dostęp do usług medycznych dla nich i dla mężczyzn. Pozwalając na udzielanie porady w sprawie planowania rodziny tylko wtedy "gdy kobieta jest taka poradą zainteresowana", ogranicza dostęp kobiet (ale nie mężczyzn) do rzetelnej informacji, koniecznej dla ochrony ich zdrowia reprodukcyjnego. Kiedy mężczyźni poszukują informacji oraz koniecznych im usług medycznych, lekarze nie ograniczają się z reguły do zalecania tylko tych, w których mężczyzna "jest zainteresowany", wskazując również na inne możliwe terapie oraz metody leczenia, potrzebne dla zachowania ich zdrowia.

Gwałt jako przestępstwo Grupy kobiece w Polsce

zaniepokojone są wydawaniem niskich wyroków w sprawach o gwałt, co wskazuje na uznawanie przez wymiar sprawiedliwości gwałtu za przestępstwo mniejszej wagi. W 1998r. obniżono możliwy wymiar kary, przewidziany w Kodeksie karnym za gwałt popełniony ze szczególnym okrucieństwem, z kary od 3 - 15 lat na 2 - 12 lat pozbawienia wolności.

Jak obronić się przed dyskryminacją?

Jeśli pracodawca naruszył wobec Ciebie zasadę równego traktowania, masz prawo domagać się ochrony swych praw. Możesz złożyć pozew bezpośrednio do sądu pracy, możesz poprzedzić go skargą do Państwowej Inspekcji Pracy lub wnioskiem o wszczęcie postępowania pojednawczego.

Symbol islamu

   Aby zrozumieć rzeczywisty status kobiety w Islamie należałoby przedstawić prawdziwy obraz tej religii. Islam w języku arabskim oznacza pokój lub całkowite poddawanie się woli Allacha (Subhanahu ła Ta’ala). Jest to sposób istnienia człowieka, droga życia dobrze wytyczona nakazami i zakazami Jego podstawę stanowi tałhid, który głosi: nie ma Boga prócz Allaha, zaś Muhammad jest Jego oddanym Posłannikiem. Allach to dawca prawa i Władca Wszechświata. Islam nie uznaje podziału na cesarskie i boskie. Wszystko należy do Allaha i każdy musi poddawać się Jego woli. Tylko Allachowi Jedynemu należy się modlitwa, przywiązanie, poddanie, do Niego należy osąd .

STATUS KOBIETY W ISLAMIE

Status kobiety w Arabii przed Islamem - w kontekście jej dyskryminacji - w zasadzie niewiele różnił się od pozycji kobiet w innych społeczeństwach.

Stanowiła ona część majątku ojca, męża, brata lub innego opiekuna i była uzależniona od ich decyzji, nawet jeśliby powodowało to jej śmierć. Nie posiadała prawa do dziedziczenia, które zagwarantowano mężczyznom zdolnym do walki. Także w sprawie zawierania małżeństwa, kobieta nie mogła wyrazić swego zdania - męża wybierał dla niej ojciec lub opiekun, niejednokrotnie wbrew jej woli. Mąż natomiast dysponował nieograniczonym prawem w przeprowadzeniu rozwodu i mógł to czynić wiele razy. On także decydował, czy była żona ma do niego powrócić.

Kiedy mąż umierał, a posiadał synów z inną żoną, to starszy z nich miał pierwszeństwo do małżeństwa z wdową po ojcu. Wystarczyło, by zarzucił na nią szatę ze swego ubrania. Jeśli nie miał zamiaru pojąć jej za żonę pozwalał, aby wyszła za mąż za kogo zechce.

Podczas zawierania małżeństwa kobieta nie dostawała daru przedmałżeńskiego, ponieważ zabierał go ojciec lub inny opiekun. W domu stanowiła w zasadzie narzędzie do wykonywania wszelkich prac i zaspokajania przyjemności mężczyzny, który miał nad nią szeroką władzę, a jej pozostało jedynie słuchanie go zarówno w dobrym jak i złym. Można więc powiedzieć o jej całkowicie przedmiotowym traktowaniu.

Przykładami aktywności kobiet Przykładami aktywności kobiet w życiu społecznym sąw życiu społecznym są::

Współuczestnictwo w wykonywaniu modlitw w meczetach. Meczet jest w Islamie pierwszą i najważniejszą instytucją. To miejsce kultu, nauki, polityki i innych dziedzin życia społecznego.

Przyjmowanie gości i odwiedziny. Islam nie zabronił kobietom goszczenia mężczyzn, jeżeli nie istnieje niebezpieczeństwo pokusy. Warunkiem jednak jest, by wizyta nie trwała długo i nie powtarzała się zbyt często oraz, by nie przebywać sam na sam z obcym mężczyzną. Muzułmanka - w początkowym okresie misji Proroka - przyjmowała gości wraz z mężem oraz sama, jeśli męża akurat nie było, pod warunkiem, że nie przebywała sam na sam z obcym mężczyzną bez obecności mahram czy innej kobiety.

Uczestniczenie we wspólnych publicznych uroczystościach. Przykład stanowi współuczestnictwo kobiet podczas przyjęcia na cześć Proroka, który po emigracji z Mekki znalazł się w Medynie.

Podróżowanie kobiet. Dbając o bezpieczeństwo i honor kobiety Islam zezwolił na podróże kobiet w obecności stałego mahram.

Spory polityczne są obecnie bardzo widoczne w codziennym życiu społeczeństw muzułmańskich i dlatego należy dokładnie określić tu rolę kobiety. Islam umożliwia kobietom dostęp do tego typu działalności. Kobieta muzułmańska zawsze była w meczecie obecna i dlatego jej czynny udział w polityce nie mógł pozostać niezauważony. Samo przyjęcie przez kobiety Islamu stanowiło sprawę polityczną i bardzo ważną, szczególnie w początkach wysłannictwa w Mekce. Decyzja ta była samodzielna, a jej podjęcie dobrowolne. Kobiety w wielu przypadkach wyprzedzały w tym mężów. Pierwszą osobą, która przyjęła Islam była Chadidża, żona Proroka, Jego prawdziwa duchowa podpora i pomocnica od początku wysłannictwa. Drugą kobietą, która pozostawiła po sobie widoczny ślad w historii Islamu była niewolnica Sumajja, żona Jasyra. Przyjęła ona wraz z mężem i synem Islam na samym początku wysłannictwa, za co zostali poddani straszliwym torturom mającym skłonić ich do odrzucenia wiary. Właściciel Sumajji, Abu Dżahl bardzo prześladował muzułmanów i zabił ją po okrutnych torturach, uderzając lancą w krocze, gdy przeklinała bożki niewiernych. Ze względu na swe okrucieństwo nazwany został przez Proroka faraonem społeczeństwa muzułmańskiego. Sumaja była pierwszą poległą w imię Islamu.

ROLA KOBIETY W ŻYCIU POLITYCZNYM

W budowie nowego społeczeństwa Islamskiego kobieta pełniła widoczną rolę. Niezależnie od męża czy ojca składała przysięgę wierności Prorokowi. Była to ważna decyzja, także polityczna ze strony przyjmujących Islam. Kobieta w islamie, zajmuje bardzo wysoką oraz szlachetną pozycję. Wpływ, jaki wywiera na życie każdego muzułmanina jest przeogromny - to właśnie kobiety są naszymi pierwszymi nauczycielkami, uczestniczącymi w tworzeniu społeczności muzułmańskiej, po warunkiem, przestrzegania nauk Księgi Allaha oraz sunny Proroka sallallaahu 'alayhi wa sallam, albowiem, jedynie postępowanie zgodnie z zasadami Koranu oraz sunny gwarantuje każdemu muzułmaninowi, mężczyźnie i kobiecie unikanie błędów oraz podążanie właściwą drogą w życiu. Pamiętajmy, że to kobiety obarczone zostały ogromną odpowiedzialnością i ciężarem pokonywania niezliczonych trudności w życiu, trudności, którym mężczyzna nie jest w stanie podołać. Dlatego też jedynym z najważniejszych naszych obowiązków jest okazanie wdzięczności i szacunku matkom, poprzez łagodne i dobre ich traktowanie.

1. W obowiązkach religijnych, tj. modlitwa, jałmużna, post, pielgrzymka, kobieta ma te same zobowiązania co mężczyzna, jeśli spełnia warunki tej obowiązkowości (islam, dojrzałość płciowa, zdrowie umysłowe). Stwórca przeznaczył dla kobiety specjalną dyspensę w niektórych praktykach religijnych jedynie w trosce o jej stan psychiczno-fizyczny, np. podczas miesiączki i połogu nie wolno jej modlić się i pościć, jednak post musi odrobić po zakończeniu okresów krwawienia.

2. Kobieta na równi z mężczyzną otrzymuje to samo wynagrodzenie i podlega tej samej karze zarówno w życiu doczesnym jak i ostatecznym

3. Równe partnerstwo w człowieczeństwie. W przeciwieństwie do innych religii kobieta nie jest źródłem grzechu pierworodnego ani powodem opuszczenia przez Adama (´alaihim salaam- Pokój z nimi) wiecznego Raju. Kobieta na równi z mężczyzną ma prawo do ochrony swej godności i honoru. Za oszczerstwo i ubliżanie kobiecie islam wyznaczył karę.

4. Kobieta na równi z mężczyzną ma prawo do dziedziczenia po blis. Kobieta równa jest mężczyźnie w kompetencjach i swobodzie w dysponowaniu majątkiem (może być właścicielem, prowadzić transakcje kupna -sprzedaży bez opiekuna i specjalnych ograniczeń pod warunkiem, że jest to zgodne z zasadami islamu).

5. Kobieta na równi z mężczyzną ma prawo do wychowania. Każdy z nich zasługuje na dobre wychowanie oraz na życie w prawidłowej atmosferze rodzinnej. Poza tym utrzymanie dziewczynek i ich edukację islam uważa za przyczynę wejścia do Raju.

6. Kobieta na równi z mężczyzną ponosi odpowiedzialność za naprawę społeczeństwa przez nakazywanie dobra i zakazywanie zła.

OGÓLNE PRAWA KOBIETY W ISLAMIE

• Hanna Sasal „Niebieskie karty. Przewodnik do procedury interwencji Policji wobec przemocy w rodzinie.”; Warszawa 1998

• www.cpk.org.pl • www.temida.free.ngo.pl • www.kobietaiprawo.pl • www.neww.org • www.welcometoherefordshire.com • www.edux.pl • www.edukator.org.pl • www.opoka.org.pl • www.niebieskalinia.pl • www.unic.un.org.pl • www.wstronedziewczat.org.pl• www.federa.org.pl• www.rpo.gov.pl • www.wiem.onet.pl