prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i...

34
PREVENCIJA Specijalizacija po semejna medicina2009

Transcript of prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i...

Page 1: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

PREVENCIJA

Specijalizacija po semejna medicina2009

Page 2: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Cel

Znaewa, ve{tini i stavovi za sproveduvawe

na prevencija vo sekojdnevnata rabota

Page 3: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Zada~i Da gi navede definicite od SZO koi se

odnesuvaat na zdravje, bolest i prevencija-unapreduvawe na zdravje

Da gi navede trite stadiumi za unapreduvawe na zdravjeto

Da razvie individualen plan za prevencija soglasno vozrata, polot ili zdravstvenata sostojba.

Da razvie strategija za implementacija na unapreduvawe na zdravjeto vo svojata ordinacija

Da identifikuva prepora~ani preventivni programi

Page 4: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Zada~i Navede definici od SZO koi se odnesuvaat na

zdravje, bolest i prevencija-unapreduvawe na zdravje

Navede trite stadiumi za unapreduvawe na zdravjeto

Razvie individualen plan za prevencija soglasno vozrata, polot ili zdravstvenata sostojba.

Razvie strategija za implementacija na unapreduvawe na zdravjeto vo svojata ordinacija

Identifikuva prepora~ani preventivni programi

Page 5: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Definicija na zdravje

Sostojba na potpolna fizi~ka, mentalna i

socijalna blagosostojba, a ne samo

otsastvo na bolest ili slabost

SZO 1948

Page 6: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Definicija na bolest

Nenormalna sostojba na organizmot {to gi

naru{uva telesnite funkcii, {to e

pridru`ena so specifi~ni simptomi i

znaci

Dorlasnds Medicinski re~nik

Page 7: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Rizik faktor

Rizik faktor se asocira so zgolemen rizik za bolest ili sostojba.

Korelacija ne pri~ina

Rizik faktor = broj na pacienti koi imaat simptom/broj na pacienti izlo`eni na rizk faktor

Mlada populacija - zgoleme rizik za morbili

Page 8: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Promocija

"акт на понатамошен раст, или развој на нешто"

Webster's Dictionary, 1984

"здравствена промоција е процес на овозможување на луѓето да ја зголемати да ја подобрат контролата врз нивното здравје."

"наука и уметност на помагање на луѓето да го променат нивниот начин на живот кој стреми да се движи кон оптимална здравствена состојба.“

СЗО дефиниција, Kонференција во Отава, 1986

Page 9: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Zada~i Navede definici od SZO koi se odnesuvaat na

zdravje, bolest i prevencija-unapreduvawe na zdravje

Navede trite stadiumi za unapreduvawe na zdravjeto

Razvie individualen plan za prevencija soglasno vozrata, polot ili zdravstvenata sostojba.

Razvie strategija za implementacija na unapreduvawe na zdravjeto vo svojata ordinacija

Identifikuva prepora~ani preventivni programi

Page 10: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Prevencija

^uvstvo na

pacientot

Blagosostojba

~uvstvo nabolest

Bolest

-………………..+

I

primarna

II

sekundarna

III

tercierna

Page 11: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Bz grupi

Примарна превенција

Секундарна превенција

Терциерна превенција

Page 12: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Prevencija

^uvstvo na

pacientot

Blagosostojba

~uvstvo nabolest

Bolest

-………………..+

I

Zdravstvena edukacija

Zdravstveni merki

Imunizacija

II

Skrining

Deluvawe na rizik

faktori vo prevencija

III

Tretman (terapija

edukacija) vo prevencija

na komplikacii

Rehabilitacija

Page 13: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Пrevencija

Примарна превенција - да спречи појава на болест кај здрави особи

Секундарна превенција - да ја запре или успори постоечката болест која сеуште е без симптоми,по пат на рано откривање и соодветен третман

Терциерна превенција - намали повторување и развој на хронична болест

Page 14: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Пrevencija

Page 15: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Zada~i Navede definici od SZO koi se odnesuvaat na

zdravje, bolest i prevencija-unapreduvawe na zdravje

Navede trite stadiumi za unapreduvawe na zdravjeto

Razvie individualen plan za prevencija soglasno vozrata, polot ili zdravstvenata sostojba.

Razvie strategija za implementacija na unapreduvawe na zdravjeto vo svojata ordinacija

Identifikuva prepora~ani preventivni programi

Page 16: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Slu~aj 1

Ma` na vozrast od 55 godini, na 20 godini napravena splenektomija posle soobra}ajna nesre}a,

Do toga{ nemal zdravstveni problemi, ne zema nikakvi lekarstva

Negov tatko po~inal na 74 godini od infarkt a majka e `iva na 80 godini so hipertenzija

Ima 2 zdravi pomladi brata

Ne pu{i, ne pie, ne zema droga

Doa”a na “redovna kontrola”

TA=120/80

puls 70/min respiracii 18/min

TT= 86kg TV=170cm

Page 17: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

[to i Zo{to

Page 18: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Prevencija

Rizik identifikacija KVR (A)

Imunizacija i profilaksa Splenektomija - pneumo 23, meningokok

Influenca

Skrining Za hipertenizija (A) Za hiperlipidemija (B) Kolorektalen CA (A)

Edukacija i sovetuvawe Ve`bawe

Zdrava ishrana

Page 19: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Prevencija

Rizik identifikacija

Imunizacija i profilaksa

Skrining

Edukacija i sovetuvawe

Page 20: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Prevencija

{to

koga

kako

od kogo

Page 21: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Rabota vo mali grupi

Page 22: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Grupa 1

Ana e 30 godi{na `ena koja do{la na

redovna kontrola.

Taa nema poznati medicinski problemi,

ne prima lekarstva osven povremena

upotreba na paracetamol za glavobolka

Ne pu{i, retko pie po 1 ~a{a alkohol ne

koristi droga

Page 23: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Rizik identifikacija

KVR

Pregled na dojka

Higienodietetski re`im

Imunizacija i hemoprofilaksa

Influenca po indikacija

Folna kislelina

Skrining

KVR - TA, lipidi, glikemija

PAP

Edukacija i sovetuvawe

Higienodietetski re`im

Page 24: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Grupa 2

Petar e 56 godi{en ma` koj do{ol vo ordinacija za zdravstven pregled pred 6 meseci.

Ne pu{i, retko pie alkohol, ne zema droga

Do toga{ nemal pozna~ajni zdravstveni problemi

Najdeno e TA=160/90 mmHg

Lipiden status: totalen Hol=7.2 HDL=1.16 LDL=3.1 TG=1.47

BMI=28kg/m2

Glikemija=4.44 mmol/l

KVR=16%

Page 25: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Rizik identifikacija

KVR

Ca rektum

CA prostata

Higienodietetski re`im

Imunizacija i hemoprofilaksa

Prevencija na KVB (aspirin, tercierna profilaksa -

terapija so statin, antihipertenziv)

skrining

Skrining za CA rektum

Skrining na KVR

edukacija

Edukacija za namaluvawe na KVR - ishrana, fizi~ka

aktivnost

Page 26: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Grupa 3

50 godi{na `ena, Vera, se javuva na redovna kontrola

Zdrava, se ~uvstvuva dobro

Parcijalna histerektomija (izvaden uterus i cerviks) poradi fibromi

Redovno PAP od 18 godi{na vozrast

Redovni godi{ni mamografii od 40 godini

redovno zema multivitamini

Familna anamneza - karcinom na grada kaj baba i na vozrast od 70 godini

Ma`ena, ima deca

Ne pu{i, ne pie alkohol

Pe{a~i 4 pati nedelno

Fizikalen pregled ureden

Page 27: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Rizik identifikacija

KVR

Osteoporoza rizik faktori

Ca na grada

Imunizacija i hemoprofilaksa

Influenca

Skrining

za Ca mame - mamografija

na KVR

Za Osteoporoza - DEXA

Za Kolorektalen CA

Edukacija i sovetuvawe

Edukacija za `ivotni naviki, samopregled

Prevencija za osteoporoza - vnes na kalcium I vitamin D

Page 28: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Zada~i Navede definici od SZO koi se odnesuvaat na

zdravje, bolest i prevencija-unapreduvawe na zdravje

Navede trite stadiumi za unapreduvawe na zdravjeto

Razvie individualen plan za prevencija soglasno vozrata, polot ili zdravstvenata sostojba.

Razvie strategija za implementacija na unapreduvawe na zdravjeto vo svojata ordinacija

Identifikuva prepora~ani preventivni programi

Page 29: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Mo`nosti za prevencija vo ambulanta

Oportuna prilika za sproveduvawe na prevencija pri poseti za akutni sostojbi.

Dobar odnos doktor pacient

Poznavawe na familijarna anamneza i li~na anamneza

Povikuvawe na pacient

Individualno barawe na poedini pacienti od interes

U~estvo vo skrining kampawi

Prevencija bazirana na dokazi (MBD)

Page 30: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Mo`nosti za prevencija vo ambulanta

Komunikaciski ve{tini

Ve{tini za edukacija na pacient

Page 31: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

10 ~ekori za implementacija na efektiven program za

prevencija vo ambulanta:

1. Procenka za potreba za nov sistem na prevencija

2. Procenka na spremnost da se promeni sistemot

3. Podr{ka od personal

4. Izgotvuvawe na audit za evaluacija na izveduvawe na prevencija (od istoriite)

5. Voveduvawe protokoli za prevencija

6. analiza na pru`awe na uslugi i na protok na pacienti

7. Karti za sledewe, potsetuvawe po po{ta, materijali za pacienti, vo ordinacija posteri,

8. Edukacija na pacient9. Raspredelba na zadol`enijata na personalot

10. sledewe na uspe{nosta na procesot

Page 32: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Фактори кои ја зголемуваат ефикасноста на едукацијата на пациентот од страна на семејниот лекар:

Оценување на здравствената просветеност на пациентот

чувството на доверба кај пациентот кон докторот

лице-в-лице едукација

вклучување на пациентот во донесувањето на одлуки

истакнување на придобивките и цената

да му помогне на пациентот да го запомни она што му е кажано

Прилагодување на информациите кон интересот напациентот за промени

стратегии за совладување на потешкотии во прифаќање

употреба на помош при донесување одлука

Page 33: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Бариери од страна на пациентот

Образование јазик особено меѓу етничките малцинства или бегалци.

Работа невработеноста прекувремено работење стресот од прекумерна работа

Притисок од врсници притисок од генерација

Уживање Употребата на тутунот и алкохолот е добар пример на

активностите кои се уживаат во голем број на луѓе. Активности кои им причинуваат задоволство.

Page 34: prevencija - mednet.mk · 2017. 2. 10. · Osteoporoza rizik faktori Ca na grada Imunizacija i hemoprofilaksa Influenca Skrining za Ca mame - mamografija na KVR Za Osteoporoza - DEXA

Zaklu~ok

Definici od SZO za zdravje, bolest i

prevencija-unapreduvawe na zdravje

Tri stadiumi za prevencija

RISE.

Strategija za implementacija na

unapreduvawe na zdravjeto vo svojata

ordinacija