Presentation for Lifelong Learning Programme LdV – Partnership ...

Prezentacja w ramach programu Uczenie się przez całe życie – Projekt partnerski „Improving Employment Opportunities in the Labour Market for Marginalised Communities”

Osoby długotrwale bezrobotne – przyczyny i propozycje

rozwiązania problemu bezrobocia

październik 2012

Michal Holý, Urząd Pracy, Czechy – filia w Jabloncu nad Nisou

Presentation for Lifelong Learning Programme LdV – Partnership Project

“Improving Employment Opportunities in the Labour Market for Marginalised Communities”

Osoby długotrwale bezrobotne – przyczyny i propozycje rozwiązania

problemu bezrobocia

Ogólny zarys

- Bezrobocie z perspektywy bezrobotnych

- Sytuacja ekonomiczna osób długotrwale bezrobotnych

- Motywacja do pracy

- Proces poszukiwania pracy

- Inne rozwiązanie problemu bezrobocia – aktywna polityka zatrudnienia

Spis treści



Osoby długotrwale bezrobotne – przyczyny i propozycje rozwiązania problemu bezrobocia

• Wcześniejsza kariera zawodowa – 2 typy Istotną rolę odgrywa czas obecności na rynku pracy, liczba i długość okresów wcześniejszego bezrobocia, wcześniejsze doświadczenia związane z brakiem zatrudnienia a) nagłe, niespodziewane bezrobocie

• najczęstszy typ zakończenia poprzedniej pracy zawodowej • większość osób zakończyła pracę wbrew swojej woli • typowe dla starszych pracowników – pracowali przez wiele lat wykonując tę

samą pracę • w Czechach przyczyną utraty pracy była często restrukturyzacja przemysłu

np. obuwniczego, tekstylnego, szklarskiego oraz górnictwa • dodatkowy czynnikiem pogarszającym możliwość zatrudnienia jest

zaawansowany wiek oraz gorszy stan zdrowia

Bezrobocie z pespektywy bezrobotnych – Postrzegane przyczyny braku zatrudnienia



Wcześniejsza kariera zawodowa

b) fragmentaryczna kariera zawodowa

• Ta grupa bezrobotnych ma więcej doświadczenia z bezrobociem

• Podejmowali się jednocześnie wielu prac, czasem na bardzo krótki okres

• Większość to osoby o niskim poziomie wykształcenia i osoby wykonujące pracę fizyczną





Przyczyny rozwiązania stosunku pracy • bezrobotni, którym obiecano pracę lub którzy wierzą, że mogą zdobyć

lepszą pracę • nie byli w stanie pracować – jest to związane z negatywnym postrzeganiem

jakości pracy oraz złymi warunkami pracy • redukcja miejsc pracy, dobrowolne odejście, po urlopie

macierzyńskim/ojcowskim • bezrobotni nie radzili sobie z wykonywaną przez siebie pracą • niskie zarobki • absolwenci bez doświadczenia zawodowego • kobiety, które były na urlopie macierzyńskim





Wyjaśnienie przyczyn długotrwałego bezrobocia

1) Przyczyny strukturalne, w szczególności warunki panujące na rynku pracy

• brak miejsc pracy w regionie • zmniejszająca się liczba firm • zmniejszająca się liczba wolnych miejsc pracy, • niewiele lub brak stanowisk w ramach poszczególnych branż (upadek

przemysłu, biur, budownictwa) • wielu kandydatów do pracy w danej branży • region z wysokim wskaźnikiem bezrobocia lub z dużą liczbą osób

poszukujących pracy






2) Przyczyny ekonomiczno-polityczne

Ludzie obwiniają o bezrobocie rząd lub skarżą się na nieetyczne zachowanie niektórych grup ekonomicznych • problemy związane z prywatyzacją, złe prawo • czasem celowe zmniejszanie niektórych sektorów gospodarki • niewielki wysiłek i zainteresowanie firm sytuacją bezrobotnych • ogólne niezadowolenie związane z funkcjonowaniem społeczeństwa

rynkowego






3) Przyczyny indywidualne

• niskie wykształcenie • brak umiejętności (obsługa komputera) • nieznajomość języków obcych • brak doświadczenia • brak informacji • brak wiedzy i kontaktów społecznych • gorszy stan zdrowia • opieka nad dziećmi lub rodzicami jest priorytetem






Sytuacja ekonomiczna osób długotrwale bezrobotnych

1) bezrobotni i ich rodziny, którzy są „uzależnieni” od zasiłków socjalnych, szczególnie zasiłków gwarantujących minimum na przeżycie (ubóstwo), zasiłków dla osób niepełnosprawnych, emerytury lub zasiłków rodzicielskich

2) bezrobotni, którzy polegają na dochodach innych członków gospodarstwa domowego

3) kategoria bezrobotnych, która uzupełniają pozostałe dwa typy, tzn. osoby korzystające z innych źródeł dochodu

Podział ze względu na zależność finansową



Konieczne rozwiązania trudnej sytuacji finansowej bezrobotnych


Sytuacja ekonomiczna osób długotrwale bezrobotnych

strategia oszczędzania – uważne zarządzanie środkami

• strategie oszczędzania kosztów w zakresie warunków mieszkaniowych (członkowie rodziny należący do różnych pokoleń w jednym gospodarstwie, mieszkanie z rodzicami)

• minimalizowanie kosztów poszczególnych produktów (jedzenie, ubrania) • rezygnacja z pewnych rodzajów aktywności oraz ograniczenie

konsumpcji • zastępowanie kosztów korzystaniem z własnej pracy lub produkcji

(uprawianie warzyw, hodowanie zwierząt, szycie ubrań) • pożyczanie pieniędzy – częste długi



Postrzeganie bezrobocia przez osoby bezrobotne oraz ich otoczenie

Bezrobocie jest zupełnie nowym doświadczeniem lub niespodziewaną sytuacją życiową

- Początkową ulgę związaną z możliwością odpoczynku zastępują pojawiające się później negatywne emocje pojawiające się, gdy osoba bezrobotna nie jest w stanie znaleźć pracy

Utrata kontaktów towarzyskich

Poczucie zaszufladkowania, nudy i pustki

Negatywne doświadczenia związane z poszukiwaniem pracy

Zły kontakt z władzami




Motywacja do pracy

• Praca jako źródło pieniędzy praca jest konieczna i obowiązkowa • Z moralnego punktu widzenia – zapewnienie odpowiednich warunków do

życia, utrzymywanie rodziny, nie można siedzieć w domu, będąc w wieku produkcyjnym, należy pracować itp.

• Potrzeba finansowej niezależności (kobiety w instytucjach partnerskich państwa opiekuńczego)

• Istotne znaczenie korzyści niefinansowych ludzie chcą być w kontakcie z innymi ludźmi chcą robić coś użytecznego chcą zdobyć doświadczenie




Obniżona motywacja bezrobotnych do tego, by podjąć pracę

Przyczyny zniechęcające do podjęcia pracy - kobiety: • liczba i wiek dzieci,

• kobiety chcą być same w domu z dziećmi, szczególnie jeśli dzieci są wciąż małe,

• bliska osoba (np. partner) nie jest w stanie lub nie chce zająć się dzieckiem,

• kobiety boją się lub nie chcą powierzać opieki nad dziećmi obcym

• nie mogą znaleźć pracy w odpowiadającym im wymiarze godzin,

• brak odpowiedniej publicznej opieki nad dziećmi.




• Umyślne pozostawanie w rejestrze bezrobotnych w urzędach pracy – opłacone ubezpieczenie społeczne i zdrowotne dla osób, które tylko zarejestrują się w urzędzie pracy

• Tymczasowa lub trwała rezygnacja z poszukiwania zatrudnienia

• „Strategia wyjścia" – szczególnie w przypadku wcześniejszej emerytury

lub renty lub, w niektórych przypadkach, opieki nad dzieckiem lub bliskimi


Obniżona motywacja bezrobotnych do tego, by podjąć pracę



Bezrobotni odrzucają • prace niewymagające kwalifikacji (np. produkcja taśmowa, ciężka praca

fizyczna, sprzedaż w hipermarkecie) • firmy o złej reputacji • niekorzystne warunki pracy • pracę niestałą • prace wymagające od pracowników elastyczności czasowej • prace wyczerpujące i wymagające pod względem wysiłku • nieodpowiednie wymagania i zobowiązania w stosunku do możliwości • niewłaściwe (bezduszne, aroganckie) zachowanie przełożonych • niewypłacanie zarobków

Obniżona motywacja bezrobotnych do przyjęcia oferty pracy




Problem pułapki bezrobocia

• niska oferowana płaca – płaca minimalna lub nawet niższa, poniżej minimum potrzebnego do przeżycia

• podjęcie pracy nie jest korzystne

• niska motywacja do pracy

• wysokie koszty i długi czas związany z dojazdem do pracy

• zakwaterowanie poza miejscem zamieszkania

• posiłki z dala od rodziny





Przyjęcie gorszej oferty pracy - przyczyny

• osoby długotrwale bezrobotne nie chcą być dłużej bezrobotne • nie chcą pozostawać na zasiłku • nabierają pewności będąc zatrudnionymi • oczekują lepszej sytuacji w przyszłości • doceniają ważność pracy oraz niefinansowe korzyści płynące z zatrudnienia • nie są w stanie zdobyć lepszej pracy ze względu na ich indywidualne

możliwości • obawiają się długotrwałego bezrobocia


t




1) uzyskanie informacji na temat istniejących ofert

2) pierwszy kontakt z pracodawcą w celu uzyskania informacji na temat możliwości zatrudnienia (spotkania osobiste, rozmowa telefoniczna

3) etap ubiegania się o pracę (rozmowy kwalifikacyjne, przesłuchania)

W niektórych przypadkach bezrobotni

• nie mają umiejętności komunikacyjnych

• przeżywają stres podczas poszukiwania pracy

• odczuwają stres związany z powtarzającymi się sytuacjami odrzucenia przez pracodawców


Poszukiwanie pracy – strategie bezrobotnych





Pośrednictwo pracy - problemy

1) urzędy pracy nie dysponują odpowiednimi ofertami pracy dla wielu bezrobotnych (bezrobocie strukturalne)

2) bezrobotni mający lepsze możliwości ubiegania się o pracę uzyskują więcej informacji o wolnych miejscach pracy

3) urzędy pracy nie mają wystarczająco czasu i środków, by odpowiednio zajmować się bezrobotnymi – często skupiają się na spełnieniu warunków formalnych, ale brakuje im potencjału, by polepszyć sytuację marginalizowanych bezrobotnych





Pośrednictwo pracy - problemy

4) urzędy pracy odnoszą wrażenie, że niektórym bezrobotnym nie zależy na znalezieniu pracy; urzędnicy nie zwracają na nich uwagi, ponieważ generuje to niepotrzebną pracę

5) w niektórych przypadkach urzędy pracy rezygnują z możliwości poszukiwania zatrudnienia dla bezrobotnych

6) niska aktywność zarówno bezrobotnych, jak i urzędu jest efektem wzajemnej umowy



Proces poszukiwania zatrudnienia – przyczyny niskiej aktywności



1) „efekt wakacji" – bezrobotni opóźniają rejestrację w urzędzie pracy

2) „efekt zdrowotny" – bezrobotni z poważnymi problemami zdrowotnymi tymczasowo rezygnują z poszukiwania pracy

3) „efekt opieki" – bezrobotni preferują swój obowiązek opieki – sytuacje związane z poważną chorobą lub śmiercią członka rodziny

4) „efekt dochodowy" – skupienie się na wypoczynku, wśród ankietowanych w wieku przedemerytalnym

5) umyślne wykorzystywanie systemu ze względów ekonomicznych – praca nie jest korzystna, hojny system pomocy społecznej



Dodatkowe kwalifikacje (samokształcenie)


Inne rozwiązania problemu bezrobocia

• osoby bezrobotne są często zainteresowane poprawą swoich umiejętności

• bezrobotni mają dużo więcej czasu na tego rodzaju aktywność

• brak niezbędnych środków finansowych

• motywacja, żeby zwiększyć swoje szanse lub zrobić coś ze swoim życiem

• spędzenie czasu w sposób pożyteczny

• wysiłek pozwalający na zmniejszenie negatywnych psychologicznych skutków bezrobocia

Aktywna polityka zatrudnienia – wspierająca:

Młodzież, pracowników w wieku 55+, osoby z grup szczególnie narażonych, rodziny itd.

Wpływanie na uczniów, studentów oraz ich rodziców w wyborze zawodu. Pogłębianie i rozwijanie współpracy pomiędzy szkołami podstawowymi i średnimi oraz pracodawcami.

Wspieranie miejsc pracy, które umożliwiają nabycie nowych umiejętności zawodowych oraz kompetencji.

Wspieranie dostępu kobiet do zatrudnienia oraz pogodzenia pracy oraz życia rodzinnego.


•

Inne rozwiązania problemu bezrobocia






Aktywna polityka zatrudnienia w Republice Czeskiej

• Krajowe projekty indywidualne – ESF

Edukacja dla rozwoju, Praktyki w firmach, Kształć się dla rozwoju – przekwalifikowanie, prace publiczne, …)

• Regionalne projekty indywidualne – ESF

• Projekty stypendialne

• Narodowy system zawodowy i rady branżowe

Narzędzie pracodawców umożliwiające rozwój zasobów ludzkich

• praca społeczna, ustawodawstwo, itd.

Projekty i działania



Przekwalifikowanie


Aktywna polityka zatrudnienia

• Podwyższenie poziomu edukacji

• Bezrobotni mają większą motywację do nauki niż w przypadku samokształcenia

• Efekty społeczne – nie mają nic do roboty, nudzą się, przychodzą by poznać nowe pomysły i nowych ludzi

• Zwiększenie szans na znalezienie pracy




Przekwalifikowanie


• Przekwalifikowanie i rozwijanie umiejętności użytecznych w różnych rodzajach prac (obsługa komputera, języki ) jest szczególnie ważne dla bezrobotnych w starszym wieku, dla których te umiejętności nie były częścią edukacji i są im obce, oraz dla osób z innej branży lub posiadających tylko podstawowe umiejętności.

• Szczególna grupa, dla której przekwalifikowanie wydaje się kluczowe, to ankietowani z wykształceniem podstawowym, którzy mogliby powrócić do praktyki i uzyskać świadectwo zawodowe – przekwalifikowanie mogłoby znacząco podnieść zatrudnialność tych kandydatów

• Niektóre osoby bezrobotne poddawały się kolejnym szkoleniom przekwalifikowującym; w tych przypadkach ważne jest, by nowe umiejętności zostały wykorzystane w nowej pracy, np. uzyskanej za pośrednictwem urzędu pracy lub w ramach AEPM (APZ).



praca na rzecz społeczności lokalnej – program prac publicznych zapewniający pracę w niepełnym wymiarze godzin przy utrzymaniu miejsc publicznych i infrastruktury, przez maksymalnie 12 miesięcy, z możliwością odnowienia umowy. Urząd pracy może zapewnić wsparcie w wysokości kwoty minimalnych zarobków wraz z składką na ubezpiecznie społeczne; bardzo użyteczne rozwiązanie dla osób długotrwale bezrobotnych lub osób z wykształceniem podstawowym prace społecznie użyteczne – ustanowione przez pracodawców dla osób poszukujących pracy, które nie mogą znaleźć innego zatrudnienia. Koszty są pokrywane przez Urząd Pracy przez okres do sześciu miesięcy (12 miesięcy w przypadku bezrobotnych w wieku poniżej 25 lat i powyżej 50 lat, osób niepełnosprawnych oraz absolwentów uczelni minimum 2 lata od zakończenia studiów i do ukończenia 30 roku życia).



• Ponad sto projektów regionalnych w latach 2009 - 2012

• Bardzo dobrze zaplanowane z punktu widzenia skierowania do odpowiednich odbiorców

• Zgodnie z potrzebami regionu

• Zgodnie z osobowością klientów

• Bardzo dobrze zarządzane

• Dostarczają kompleksowych usług – nacisk na indywidualne postawy, aktywny udział

• Połączenie różnych rodzajów działań



Regionalne projekty indywidualne





• Region pilzneński – 4 programy

Aktywnie do pracy, Nowy start, Rodzina to nie utrudnienie, Praca z pomocą

• Program Aktywnie do pracy

Długotrwale bezrobotni

2 lata/428 klientów (303 kobiety)

Indywidualne podejście do klienta,

Połączone działania

• Podsumowanie

Program motywacyjny

Kurs komunikacji

Korzyści dla pracodawców



Regionalne projekty indywidualne – przykład dobrej praktyki

Przekwalifikowanie

Doradztwo, diagnostyka

Aktywnie do pracy

• 23,36 % zatrudnionych klientów = 100 (428)

• 558 osób ukończyło kursy obsługi komputera

• 394 zawodowe (profesjonalne) kursy przekwalifikowujące

• Indywidualne podejście

• Połączone działania

• Ścisła współpraca z pracodawcami

• Wielkie wyzwanie dla wszystkich – ciężka praca



Regionalne projekty indywidualne – przykład dobrej praktyki






Dziękuję za uwagę

Michal Holý, Urząd Pracy, Czechy – filia w Jabloncu nad Nisou

Presentation for Lifelong Learning Programme LdV – Partnership ...

Documents

Transcript of Presentation for Lifelong Learning Programme LdV – Partnership ...