29 november 2011

Pensioen – zorg – wonen

Verbinden – vernieuwen – versterken

Jeroen van Breda Vriesmanlid Raad van Bestuur Eureko - Achmea

29 November 2011

Afgelopen decennia:

+ 4% per jaar

Pensioen kan zorg niet bijbenen

BBP gemiddeld:

+ 2% per jaar

pensioeninkomenpensioeninkomen zorguitgavenzorguitgaven

29 November 2011

Voor zorg willen betalen ja, maar kunnen?

bron: Miljoenennota 2012

Zorgpremie 2040 werknemer + werkgever: 39% van modaal inkomen

Welke prioriteiten: politiek èn aan CAO-tafel?Welke prioriteiten: politiek èn aan CAO-tafel?

29 November 2011

AWBZ snelste groeier

bron: CPB

Hoe over generaties verdelen?Hoe over generaties verdelen?

AWBZ op termijneven groot als ZvwAWBZ

Zvw

29 November 2011

Vermogensopbouw voor meer eigen bijdragen?

= “Hoeveel méér eigen bijdragen kunnen we vragen van ouderen?”= “Hoeveel méér eigen bijdragen kunnen we vragen van ouderen?”

29 November 2011

“Pensioenstelsel beste ter wereld”: wat is probleem?

Totale private schuld2010: 223% BBP

Ruim boven ontwerpnorm EU (max. 160%)

Risico financiële instabiliteit

Waardedaling onderpandhypotheekschuld

(€ 660 mld, 128% BBP)

Vermogen huishoudensQ2-2011 (mld)

Pensioen-vermogen € 834

Leven € 146

Spaargeld € 360

Effecten € 97

We zijn rijk, maar rijk ≠ onkwetsbaarWe zijn rijk, maar rijk ≠ onkwetsbaar

29 November 2011

Systeemkeuzes ouderenzorg: wat is best passend?

SPAREN

VERZEKEREN

voorspelbare uitgaven: eigen verantwoordelijkheidbij geringe zorgafhankelijkheid (groter moral hazard)last niet naar toekomstige generaties

voor risico met grote gevolgen (kanssolidariteit)grote zorgafhankelijkheid (gering moral hazard)precies voor wie het nodig heeft (doelmatigheid)

29 November 2011

Enkele solidaire opties

Naast AWBZextra sparen in

2e pensioenpijlervoor zorg ?

Naast AWBZextra sparen in

2e pensioenpijlervoor zorg ?

Verzekeren: verder met

omslag AWBZ?

Verzekeren: verder met

omslag AWBZ?

Verzekeren met vermogens-

opbouw?(Kapitaalgedekte

ouderenzorg)

Verzekeren met vermogens-

opbouw?(Kapitaalgedekte

ouderenzorg)

Lasten nietafgewenteld op latere generatiesAlleen voorwerknemersDoelmatigheid

Lasten nietafgewenteld èndoelmatigBrede AWBZ onverzekerbaarComplexeverzekering

Beide: toekomstvoorziening = tijdelijk dubbele lastBeide: toekomstvoorziening = tijdelijk dubbele last

29 November 2011

Niet of-of

Verzekeren:- grote zorgafhankelijkheid- lage inkomens

Verzekeren:- grote zorgafhankelijkheid- lage inkomens

Kleinere eigen betalingen: zelf betalen uit gespaard

(pensioen)inkomen

Kleinere eigen betalingen: zelf betalen uit gespaard

(pensioen)inkomen

Robuuste pensioenen.Extra sparen?

Houdbare verzekeringouderenzorg. Hoe?

29 November 2011

Natura pensioen?

PF

Deelnemer

Aanbieder(woon)zorg€A

€B

N

Pensioentoezegging in geld: €A + €B

Allianties voor levering NZorgpartnersPartners vastgoed

Verbinden aan investeringen in (woon)zorginfrastructuurVerbinden aan investeringen in (woon)zorginfrastructuur

29 November 2011

Woningvermogen voor zorg?

Eigen bijdrage verzorgingshuis:

80% van inkomen en 5% van

vermogen (max. 3 jaar)

Vermogensheffing kan geleend

op onderpand eigen huis

Partner kan in huis blijven

Aflossing lening bij verkoop

Eigen bijdrage verzorgingshuis:

80% van inkomen en 5% van

vermogen (max. 3 jaar)

Vermogensheffing kan geleend

op onderpand eigen huis

Partner kan in huis blijven

Aflossing lening bij verkoop

Er is ruimte: jaarlijks €12 mld erfenisEr is ruimte: jaarlijks €12 mld erfenis

De Ierse aanpak

de Volkskrant 5-11-2011

29 November 2011

Uitdagingen

Doelmatigheid, kwaliteit en efficiency zorg

Robuust pensioen

Balans eigen verantwoordelijkheid – solidariteit• Nieuwe combinaties sparen – verzekeren

Publiek-private samenwerking

Inzet woningvermogen, minder hypotheekschuld

Investeringen pensioenfondsen in zorginfrastructuur?