Presentatie Henk Jagersma highlights beleggingsvisie Outlook 2015 - 2016 tijdens Themabijeenkomst...
-
Upload
syntrus-achmea-real-estate-finance -
Category
Real Estate
-
view
168 -
download
3
description
Transcript of Presentatie Henk Jagersma highlights beleggingsvisie Outlook 2015 - 2016 tijdens Themabijeenkomst...
1
PPT format Syntrus Achmea RE&F•Versie 2014
Themadag vastgoed
2
Agenda
• De wereld van pensioenen: nFTK en de impact op beleggingen
• De wereld van vastgoed: vastgoedmarkt trekt aan
• De focus op de woningmarkt
• De focus op alle sectoren
2 oktober 2014
3
nFTK nog niet definitief
• Onderscheid tussen beurs en niet-beursgenoteerd vastgoed
• 15% vereist eigen vermogen (VEV) op niet-beursgenoteerd vastgoed
• Lage leverage lijkt te belonen
• Beursgenoteerd vastgoed geclassificeerd als aandelen (VEV 30%)
• Nog onduidelijk hoe hypotheken geclassificeerd worden
• Syntrus Achmea zal de implicaties intensief monitoren
2 oktober 2014
Juni 2010
Juni 2011
Mei 2012
Juli 2013
Jan 2015
• Pensioenakkoord
• Uitwerkingsmemorandum
• Hoofdlijnennota
• Consultatiewet
• Wet!
4
Alle signalen op groen voor beleggingen in vastgoed
• Nederlandse economie herstelt zich stap voor stap
• Maar wereldwijd blijft economie gevoelig voor internationale crises
• Aandelen erg volatiel
• Historisch lage rente op obligaties
• Rendementen voor vastgoed verbeteren sterk
2 oktober 2014
5
The return of the wall of money?
• Snelle opkomst buitenlandse investeerders
• Weinig woningportefeuilles te koop
• Direct exposure: focus op bestaand vastgoed
• Veel interesse van buitenlandse spelers
2 oktober 2014
6
Vastgoed is een meerwaarde in de beleggingsportefeuille
2 oktober 2014
7
Gunstige vooruitzichten voor alle sectoren
2 oktober 2014
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
-4.00
-2.00
0.00
2.00
4.00
6.00
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
-4.00
-2.00
0.00
2.00
4.00
6.00
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
Ontwikkeling totaal rendementen
Woningen
Winkels
Kantoren
lange rente
%
bron: IPD,vanaf 2014 schatting Syntrus
8
Woningbeleggingen met een laag risico in trek bij beleggers
• Beleggers kijken momenteel vooral naar woningbeleggingen
• Veel vraag naar woningen in G4/G20 met laag risicoprofiel
• Maar ook buiten G4 zijn aantrekkelijke beleggingen beschikbaar mits er een hoger direct rendement is
• Vraag beleggers in lijn met verwachte groei bevolking en huishoudens
2 oktober 2014
Verwachte waardestijging en woningvraag
9
Maar de productie blijft achter….
2 oktober 2014
Amsterdam (tot 2030)+ 68.000 huishoudens+ 60.000 alleenstaanden+ 46.000 65+-ers
Utrecht (tot 2030)+ 27.000 huishoudens+ 20.000 alleenstaanden+ 14.000 65+-ers
Den Haag (tot 2030)+ 35.000 huishoudens+ 23.000 alleenstaanden+ 26.000 65+-ers
Rotterdam (tot 2030)+ 38.000 huishoudens+ 30.000 alleenstaanden+ 29.000 65+-ers
10
Veel mogelijkheden binnen het beleggingskader
1. Intensiveren projectontwikkeling
2. Focus op transformatie
3. Intensiveren acquisitie bestaand vastgoed/corporaties
4. Zorg: politiek risico neemt af
5. Winkels: A1 locaties
6. Kantoren: transformatie en waardecreatie
7. Hypotheken: aantrekkelijke spreads
8. Internationaal: verwacht herstel van Europa
2 oktober 2014
11
Zorgvastgoed: kansen en risico´s
• Demografie zorgt voor groeiende vraag
• Marktwerking zorgt voor structurele verbetering investeringsklimaat
• Kansen voor early adopters/toenemende concurrentie
• Politiek risico neemt af door scheiding vastgoed en zorg
• Politiek risico kleiner dan bij winkelvastgoed en kantoren
2 oktober 2014
12
Winkelmarkt: focus op A1 gebieden
• De winkelmarkt verkeert in zwaar weer
• Tweedeling nog duidelijker aanwezig:
• Beste locaties weinig last gehad van crisis
• In slechtste locaties zullen prijzen dalen tot steunpunt is gevonden
• Focus op verhuur en waardecreatie/behoud
• Focus op A1 gebieden
2 oktober 2014
FOTO WINKELPAND
(KOMT NOG)
13
Kantorenmarkt: kans op transformatie en waardecreatie
• Bij aankoop focussen op sterke stedelijke regio´s
• Waarde toevoegen door optimalisering bezettingsgraad
• Transformeren van kantoren naar woningen
2 oktober 2014
14
Woninghypotheken: spread blijft aantrekkelijk
• Historisch lage hypotheekrente voor de consument
• De hoge spreads wegen op tegen de risico´s
• Aanvraag rating belangrijk voor nFTK
• Nieuwe hypotheekaanbieders in de markt
2 oktober 2014
01/J
an/0
7
01/J
un/0
7
01/N
ov/0
7
01/A
pr/0
8
01/S
ep/0
8
01/F
eb/0
9
01/J
ul/09
01/D
ec/0
9
01/M
ay/1
0
01/O
ct/1
0
01/M
ar/1
1
01/A
ug/1
1
01/J
an/1
2
01/J
un/1
2
01/N
ov/1
2
01/A
pr/1
3
01/S
ep/1
3
01/F
eb/1
4
01/J
ul/14
0
50
100
150
200
250
300
350
marge op NHG hypotheek met looptijd 10 jaar (bps)
15
Commerciële hypotheken: markt bodemt uit
• Commerciële hypothekenmarkt bodemt uit
• Nieuwe kansen voor investeringen
• Uitbreidingen in bewezen locaties
2 oktober 2014
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014*
-2.00%
0.00%
2.00%
4.00%
6.00%
8.00%
10.00%
12.00%
14.00%
16.00%
Rendement Zakelijke Hypothekenfonds
16
Internationaal: opwaardering verwacht in Eurozone
• Internationaal kapitaal focust op stabiele regio’s
• Europa: laagste groeicijfers maar wel ontwikkelde stabiele regio. Opwaardering verwacht in Eurozone
• Azië-Pacific: hoogste groei, vooral emerging markets
• VS: alweer voorbij eerste groeifase, woningmarkt stabiliseert, investment focus op laat-cyclische winkelmarkt
2 oktober 2014
17
Conclusies
• Nederlands vastgoed uit het dal, met name woningen
• Veel vraag beleggers (NL en Internationaal)
• Positieve vooruitzichten woningmarkt maar aanbod beperkt
• Politiek risico neemt af in zorg
• Focus op A1 locaties bij winkels
• Kans op transformatie en waardecreatie bij kantoren
• Aantrekkelijke spreads woninghypotheken, nieuwe kansen commerciële hypotheken
• Opwaarderingen verwacht in Eurozone
2 oktober 2014