Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...
Transcript of Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...
Openbaar
Onderzoek effecten fusie voor Leiderdorp
131 augustus 2020
Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp
Openbaar
Programma van de avond
2
Rapport 2:
Effecten
bestuurlijke fusie
(incl. aanbevelingen
en gesprek)
Rapport 3:
Begaanbaar pad
Leidse Regio
(incl. aanbevelingen
en gesprek)
Hoofdboodschap:
de essentie in drie
sheets
Even terug:
Nota van Bevindingen
in een notendop
Openbaar 3
1
31 augustus 2020
Even terug: Nota van bevindingen In een notendop
Openbaar
De 5 grote vraagstukken
1. Sociaal domein
2. Bereikbaarheid
3. Woningbouw
4. Duurzaamheid
5. Economie
Naast corona en de financiële
positie van gemeenten
Vertrouwelijk 4
Openbaar
Rode draden Nota van Bevindingen
5
Inhoudelijke en maatschappelijke setting
• Leiderdorp is onderdeel van een samenhangend en vervlochten gebied
• Alle grote vraagstukken zijn bovenlokaal van karakter
• Een (geactualiseerde) regionale agenda (Brinkman) is nog steeds relevant
Randvoorwaardelijke setting
• Leiderdorp is financieel gezond (hoewel met zorgen over de toekomst)
A) Regio Leiden wordt door de 5 gemeenten gezien als vertrekpunt
B) Gedeeld: herindelen als toekomstperspectief, draagvlak broos
C) Herindelen: optrekken met vijf gemeenten
D) Intensivering regionale samenwerking kan rekenen op draagvlak
Bestuurlijk
E) Gehechtheid aan platte en zelfsturende organisatie
F) Nu reeds: sterke afhankelijkheid in kennis en uitvoeringskracht
G) Vraagstukken vragen om diepgaande ambtelijke kennis, meer
strategisch vermogen en partnership (lokaal en regionaal)
Ambtelijk
Openbaar 6
2
31 augustus 2020
De essentie in drie sheets
Openbaar
Twee perspectieven op het creëren van publieke waarde
7
De reële wereld
Openbaar
Twee perspectieven op het creëren van publieke waarde
8
De reële wereld De bestuurlijke wereld
Openbaar
Effecten bestuurlijke fusie:
➢ Inwoners voelen zich
minder betrokken
➢ Stijging kwaliteit
dienstverlening
➢ Krachtiger bestuur
➢ Uitkering gemeente-
fonds daalt, uitgaven
gelijk
Toekomst Leidse regio
9
Nu geen draagvlak
voor bestuurlijke fusie,
wel voor intensivering
van de samenwerking
Regio wint aan belang:
• Daily urban system
• Bovenlokale
vraagstukken oplossen
• Steun vanuit provincie,
Rijk en Europa
Openbaar
In beweging komen
Regio-agenda
Vertrouwelijk 10
Dynamiek omdraaien
Investeren in verbinding
Openbaar 11
2
31 augustus 2020
Effecten bestuurlijke fusie
Openbaar
Twee perspectieven op het creëren van publieke waarde
12
Openbaar
• Gemêleerd beeld van positieve en negatieve effecten voor gebied en gemeenschap Leiderdorp
• De meeste effecten hangen samen met schaalvergroting
Effecten bestuurlijke fusie: in het kort
13
Maatschappelijk oogpunt:
Inwoners voelen zich minder
betrokken, maar beter geholpen
(stijging kwaliteit dienstverlening)
Bestuurskundig oogpunt:
Gemeente wint aan belang in de
regio, bestuur is krachtiger, maar
wel daling in politieke participatie
Bedrijfskundig oogpunt:
Ambtelijke organisatie en
dienstverlening krijgen
kwalitatieve impuls, maar wel
risico op meer bureaucratie
Financieel oogpunt:
Forse ‘eenmalige’ uitkering,
structurele uitkering gemeente-
fonds daalt licht, structurele
uitgaven gelijk, efficiencykansen
Openbaar 14
Marc Moore
Openbaar 15
Publieke waarde:
• Betere aansluiting op Europa, Rijk, provincie
• Schaal van bestuur sluit meer aan bij schaal van de opgaven
• Bestuurskracht voor complexe taken neemt toe
• Ervaren kwaliteit gemeentebestuur blijf gelijk, kwaliteit raadsdebat neemt toe
• Betere randvoorwaarden voor het aantrekken van hoogwaardige bestuurders
• Meer bestuurlijke slagkracht
• Dorpisme in de nieuwe gemeenteraad
• Bestuur staat op grotere afstand en verbondenheid verandert
• Grotere schaal agendeert bestuurlijke innovatie
• Lokale identiteit van de gemeente vermindert
• Betere belangenbehartiging naar Europa, Rijk en provincie
Effecten bestuurlijke fusie: overzicht (1)
Openbaar 16
Organisatie en bestuur:
Effecten bestuurlijke fusie: overzicht (2)
• Aantal samenwerkingsverbanden blijft, aantal partners daarbinnen daalt
• Professionalisering, minder kwetsbaarheid, verzakelijking
• Meer kansen voor medewerkers, minder ruimte voor generalisten
• Kwaliteitsverbetering van de bedrijfsvoering
• Structurele bijdrage uit het gemeentefonds daalt
• Herindeling brengt forse frictiekosten met zich mee
• Extra bijdrage voor frictiekosten bij bestuurlijke fusie
• Structurele uitgaven blijven gelijk
• Lastendruk wijzigt bij gefuseerde gemeenten
• Herindeling biedt efficiencykansen
Openbaar 17
Legitimiteit:
• Inwoners ervaren grotere afstand en voelen zich minder betrokken
• Perceptie van betere dienstverlening
• Politieke participatie daalt
• Betrokkenheid bij kernen, wijken en dorpen blijft
• Toenemen van schaal agendeert nieuwe vormen van besturing (participatie,
kernenbeleid, kernendemocratie) en kan leiden tot andere nieuwe vormen van
participatie
• Meer aandacht voor regionale en complexe opgaven
Effecten bestuurlijke fusie: overzicht (3)
Openbaar
Effecten bestuurlijke fusie: hoofdconclusie
18
Dit kan in een fusiegemeente,
wanneer krachtig wordt
ingezet op participatie en
kernendemocratie
Dit kan in bestuurlijk zelfstandige gemeenten,
wanneer deze nog slimmer samenwerken:
gemeentelijk richten op lokale vraagstukken
en gezamenlijk richten op een regio-agenda
voor bovenlokale vraagstukken
• Perspectief voor de gemeenschappen en het gebied van de Leidse regio kan ontstaan als:
- Er een slagvaardige Leidse regio is, waar de grote (bovenlokale) vraagstukken zich
manifesteren en waar oplossingen en kansen zich voor doen
- De aandacht voor de directe leefomgeving van inwoners in de kernen, dorpen en wijken
geloofwaardig en eigentijds georganiseerd is
Openbaar
Het maakt niet uit
of we zelfstandig blijven
of gaan fuseren
Hoofdconclusie is niet
19
Openbaar
Het maakt niet uit
of we zelfstandig blijven
of gaan fuseren
Belangrijkste vraagstukken zijn regionaal
De Leidse Regio is een vervlochten gebied
Er zijn enorme kansen, provincie en Rijk helpen
De krachten bundelen is de enige weg
Dus: herindelen of intensieve regionale samenwerking
Hoofdconclusie is niet WEL
20
Openbaar 21
2
31 augustus 2020
Intensivering samenwerking Leidse regioEen begaanbaar en perspectiefrijk pad
Openbaar
Publieke waarde
• Vervlochten gebied
• Bovengemeentelijke
vraagstukken zijn dominant
• Veel vraagstukken hebben
ruimtelijke component
• Verantwoordelijkheidsgebied
gemeenten is steeds breder
Uitgangspunten voor intensivering van de samenwerking
22
Bestuur en organisatie
• Toenemende spanning
regionale vraagstukken en
lokaal bestuur
• Bundelen van kracht in de
regio is bijzonder zinvol,
maar stelt governance eisen
• Belang van regio’s groeit
Legitimiteit
• Belang van de gemeenschap
bevindt zich op twee niveaus
• Geloofwaardig kernenbeleid
en kernendemocratie zijn
relevant
Openbaar
Kritieke randvoorwaarden
• Directe overgang naar bestuurlijke fusie is niet zinvol (geen draagvlak, herindelen is geen doel op zich, maar kan bijdragen aan verhogen publieke waarde)
• De wil om te investeren in Leidse Regio
• Duidelijkheid over positie Zoeterwoude
• Werken aan draagvlak, steunen urgentie
• Verbinden ambtelijk – bestuurlijk – politiek
• Focus
• Omarmen wat er al is
• Governance resultaatgericht maken
• Concreet zijn en de voortgang monitoren
• Zorgen voor inspiratie en plezier
Vertrouwelijk 23
Openbaar
Arenamodel
Vertrouwelijk 24
Openbaar
Begaanbaar en perspectiefrijk pad
25
Openbaar
Bestuurlijke lijn
Twee lijnen nader verklaard
Leeromgevinglijn
“Een regionale ontmoeting op inhoud”
• Het Atelier voor de Leidse Regio
• Burgemeester- en wethouder wissels
• De Leidse Regio Academy
26
Openbaar
Aanbevelingen
27
Kies voor de Leidse regio als vertrekpunt van het handelen
Intensiveer krachtig de samenwerking in de Leidse regio
Neem als Leiderdorp het initiatief
Initieer als Leiderdorp in startbijeenkomst in het laatste
kwartaal 2020
Neem als gemeenteraad een duidelijk besluit en
communiceer helder
1
2
3
4
5
Openbaar
Aanbevelingen: to do’s
28
A
B
C
D
De gemeenteraad onderschrijft het belang van een krachtige
Leidse regio
De gemeenteraad wenst te investeren in een betekenisvolle
regio-agenda en een slagvaardige governance in de Leidse
regio
De gemeenteraad geeft het college opdracht de vier andere
gemeenten en provincie te informeren over onderzoek,
inzichten, conclusies van de gemeenteraad
De gemeenteraad geeft het college opdracht initiatief te
nemen voor een startbijeenkomst in de Leidse regio
Openbaar
www.berenschot.nl/berenschot
29