FARMAKOLOGIJA RESPIRATORNOG SISTEMA

ANTIASTMATICI za lijeenje "opstruktivnih bolesti dinih puteva" astma i KOBP

Opstrukcija dinih putova - otean ulazak zraka u donje dine putove i plua.- slaba je opskrba krvi kisikom.

Simptomi bolesti napadi dispnee opstrukcija protoka zraka Sviranje u grudima, kaalj, oteano izdisanje udahnutog zrakaUzroci imunoloki, psiholoki, infektivniTerapija bronhodilatatori antibiotici anksiolitici

TA JE ASTMA?

Hronina upalna bolest disajnih puteva multikauzalne geneze, u ijoj osnovi lei poveana podraljivost disajnih puteva, koja podrazumjeva sloeno djelovanje upalnih stanica i medijatora upale na stanice i tkiva disajnih puteva, to dovodi do njihovog suenja i promjenjljivog ogranienja protoka vazduha, a manifestuje se povratnim napadima kalja, pitanja, stezanja i napetosti u grudnom kou, bolu, naroito nou i/ili rano ujutro (GINA 1995.)

Astma je bolest za koju su znali prije 3500 godina u drevnom Egiptu. O astmi je pisao Hipokrat prije 2500 godina, ali tek prije 50 godina poeo je razvoj efikasne terapija za astmu. Unazad 15 godina dolo se do novih vanih spoznaja o bolesti i mogunostima lijeenja. Danas je mogue astmu lijeiti jako dobro, da oni jedva znaju da su bolesni Astma bez astme.

Trenutno u svijetu ima oko 300 miliona astmatiara sa stalnom tendecijom porasta broja oboljelih.

Od astme u razvijenim zemljama oboli oko 5% odraslog stanovnitva dok je kod djece taj procenat i do 15%.

opstrukcija protoka zraka Sviranje u grudima, kaalj, oteano izdisanje udahnutog zraka

Hronini bronhitis produktivni kaalj, preveliko stvaranje sluzi u dinim putovima i iskaljavanjem vei broj dana najmanje tri mjeseca godinje tijekom dvije godine.

Emfizem plua stanje trajnog proirenja zranih prostora u pluima udruen sa razaranjem alveola.

Napad astme mogu izazvati zagaen zrak, stres, neke supstance, hladan zrak ili nagla fizika aktivnost.- medijatori upale koji izazivaju alergiju

Osobe koje pate od astme obino pate i od raznih drugih oblika alergija

.

U astmi sudjeluju stanice imunolokog sistema (mastociti, eozinofili i T-limfociti) Kada se IgE vee na mastocite oslobaanje medijatora upale leukotriena (C4 i D4), prostaglandina, bradikinina, histamina, adenozina histamin suenje bronha Drugi medijatori upale upale bronha, pretjeranog stvaranja sluziglatki miii bronha zadebljali Poremeaj kontrole ANS na bronhe napad astme moe izazvati stres, naprezanje, kemijski, mehaniki ili farmakoloki iritansi.

Lijeenje akutnog napada astme: - selektivni beta2-adrenergiki agonisti kao bronhodilatatori kratkog djelovanja salbutamol, terbutalin u obliku inhalacije - parasimpatolici ipratropij bromid, oksitropij bromid u obliku inhalacije Prevecija astme: - selektivni beta2-adrenergiki agonisti dugog djelovanja salmeterol, formoterol i klenbuterol - inhalacijski kortikosteroidi flutikazon, budezonid, beklometazon, mometazon - ksantinski bronhodilatatori teofilin i aminofilin i.v. u St. astm. - antagonisti leukotrienskih receptora montelukast i zarfilukast - stabilizatori mastocita natrijev kromoglikat i nedokromil

Selektivni agonisti beta-2-adrenergikih receptora Salbutamol

izazva dilataciju bronha bez nepoeljnih KV pojava.

Kratkog djelovanja poinje djelovati za 5 minuta, maksimum djelovanja za sat sveukupno djeluje par sati.

Salmeterol dugodjelujui inhalacijski simpatomimetik-bronhodilatarora, samo u obliku inhalacija (inhaler ili diskhaler). poinje djelovati nakon 15 minuta, maksimum za dva i pol sata, ukupno 12 sati.

primjenjuje se svakodnevno, za dugorono dranje dinih puteva otvorenim - kao dodatak inhalacijskim KS za prevenciju napada

njegovim dodatkom u terapiju - smanjena doza KS

Ksantini bronhospazmolitiko djelovanje.

teofilin i aminofilin

uglavnom u prevenciji astme u obliku tableta s kontroliranim produenim otputanjem aktivne tvari, za teke oblike intravenske injekcije Teofilin bronhodilatator Prirodno se nalazi u liu ajevca (Camelia sinensis). Kemijski slian kofeinu, slini uinci Kofein - stimulatot CNS, a slabije djeluje na srce i bronhodilataciju,

teofilin slabije djeluje na CNS, ali izvrstan bronhodilatator, poboljava rad srca i pojaava diurezu smanjuje napetost glatkih miia bronhija koi djelovanje enzima fosfodiesteraze koja razgrauje cikliki AMP.

Aminofilin Aminofilin je vodotopiva so teofilina i etilendiamina.

Antagonisti leukotrienskih receptora

Leukotrieni - medijatori upanih i alergijskih reakcija, njihovo oslobaanje izaziva napad astme. Vezuju se za leukotrienske receptore kaskada rekacija vodi u suenje disajnih putava - bronhokonstrikcija napad astme

Antagonisti leukotienskih receptora - lijekovi koji se vezuju za cisteinil leukotienske receptore i blokiraju ih

Antagonisti leukotrienskih receptora montelukast, zafirlukast, pranlukast i ibudilast

Montelukast selektivni, oralni antagonist LtrR specifino inhibira cisteinil leukotrien CysLT1 R - dolazi do blokade uinka leukotriena i - smanjene osjetljivosti bronha na alegene.

Lijeenje blagog i srednjeg oblika astme, kao dodatna terapija i kao profilaksa

Primjena per os 1/dBronhorelaksans lijeenje bolesnika s aspirinskom astmom i sprjeavanje bronhokonstrikcije u naporuSmanjuje eozinofiliju sputumaNus. glavobolja i GI smetnje, infekcija gornjih disajnih puteva, alergijske reakcije ukljuujui anafilksu i angioedem

Klinika primjena glukokortikoida u terapiji astme

Kod bolesnika kojima je potrebna redovna primjena bronhodilatatora (beklometazon u inhalaciji)

Teki oblici astme (budezonid)

Akutna egzacerbacija astme (hidrokortizon za i.v. Ili prednizolon aza oralnu)

Prednizolon kao terapija spasa ako se klinika slika pogora

Kod tekih oblika astme produena terapija prednizolonom oralno kao dodatak steroidima ili bronhodilatatorima (inh)

Lijekovi protiv kalja

1) Produktivni kaalj 2) Nadraajni kaalj

Ekspektoransai

Olakavaju iskaljavanje ilavog sekreta

Poveavaju koliinu bronhalne sluzi i smanjuju gustinu olakavaju iskaljavanje

Drugi (mukolitici) razgrauju gusti sekret

Inhalacija vodene pareEkspektorantne soli jodidi, hloridi, acetati aps per os, izluivanje dijelom preko bronhijalne sluzniceKalijum jodid samostalno ili se dodaje sirupimaEkspektorantne droge (Ipekakuane radix)Mukolitici olakavaju iskaljavaje Bromheksin, karboksimetil-cistein, acetil cistein, metil-cistein

Opijatni antitusiciKodein, metadon, morfin, dekstromorfan, folkodin, noskapin

Sintetski centralni antitusici Butiramat, fedrilat, klofedanoil, pipazetat

Periferni antitusici: Pentoksiverin, prenoksidiazin, benzonatat

Sluzava sredstva - korijen bijelog sljeza

U patofiziologiji astme upala igra glavnu ulogu