POSTZEGELPARKEN - buro witsenburg boekje poszegelparken.pdf · Inmiddels wonen de mensen in...
Transcript of POSTZEGELPARKEN - buro witsenburg boekje poszegelparken.pdf · Inmiddels wonen de mensen in...
POSTZEGELPARKENparkjespleintjesrestruimtenoverhoekenatriareststrokenonderdoorgangenbinnenplaatsenentreezones e.d.
POSTZEGELPARKENparkjespleintjesrestruimtenoverhoekenatriareststrokenonderdoorgangenbinnenplaatsenentreezones e.d.
BURO WITSENBURG IN OPDRACHT VAN DIENST RUIMTELIJKE ORDENING, GEMEENTE AMSTERDAM d RO
1
1. Voorwoord 3
2. Inleiding 5
3. Wat is een postzegelpark? 7
4. Waarom, voor wie en waar? 23
5. Inrichting 26
6. Ontwerp-ideeën 35
7. Beheer 40
8. Vervolg 42
9. Literatuur 45
INHOUDSOPGAVE
3
In de drukke, compacte stad is openbare ruimte erg
belangrijk. Mooie, zeer goed onderhouden parkjes en
pleintjes zijn daarom minstens zo belangrijk als grotere
parken en pleinen. Zij geven op een eenvoudige manier
meer kwaliteit op straat. Deze postzegelparken en -plein-
tjes, kortweg postzegelparken, vormen een aanvulling op
de bestaande stadstuinen, plantsoenen, parken, pleinen
en de grotere recreatiegebieden rond de stad.
Postzegelparken zijn belangrijk voor de leefbaarheid
omdat ze heel dichtbij zullen liggen. Ze zijn in elke buurt
aan te leggen en door hun beperkte omvang goed te
beheren.
Omdat ik een impuls wil geven aan slimme, kleinschalige
verbeteringen in de stad, heb ik opdracht gegeven voor
deze publicatie. Door zowel ambtenaren als burgers en
bedrijven op het belang van postzegelparken te wijzen,
kunnen plekken die nu weinig worden gebruikt of niet
erg toegankelijk zijn, veranderen in aantrekkelijke open-
bare ruimte. Het verblijfsklimaat op straat kan er op een
eenvoudige manier door verbeteren. Dit jaar starten er op
diverse plekken voorbeeldprojecten. Doe er uw voordeel
mee!
Ruud Grondel
Wethouder voor Milieu, Openbare Ruimte en Groen
Amsterdam, voorjaar 2001.
1. VOORWOORD
5
2. INLEIDING
Amsterdam heeft een lange traditie als het gaat om
tuinen, hofjes en pleintjes. In de middeleeuwen was de
stad veel dichter bevolkt dan nu, waardoor de beschik-
bare ruimte efficiënt gebruikt moest worden. Een bredere
straat diende al snel als marktpleintje. De kloosters in de
stad hadden op hun binnenterreinen tuinen die we tot op
de dag van vandaag terugvinden op de binnenplaatsen
van het Begijnhof en het Historisch Museum. Ook de hof-
jes in de zeventiende-eeuwse stad, bijvoorbeeld in de
Jordaan, geven aan dat Amsterdam zijn (semi-)openbare
ruimte destijds goed benutte.
Inmiddels wonen de mensen in Amsterdam een stuk min-
der dicht op elkaar. Maar de bebouwing wordt steeds
compacter, waardoor de aandacht voor de openbare
ruimte in Amsterdam weer toeneemt. Er is meer kwaliteit
op een beperkt oppervlak noodzakelijk en de inrichting
van parkjes en pleintjes wordt daarom belangrijk.
links: drijvend vlonderparkje in Barcelona
De tijd is rijp voor een herontdekking en opwaardering van de
kleine restruimtes in de stad. Het inrichten hiervan biedt daarvoor
een goede mogelijkheid. Veel plekken in de stad kunnen worden
gebruikt als in de mediterrane steden van Europa: mooie plein-
tjes met banken, enkele bomen of een fontein die op een na-
tuurlijke manier deel van het stedelijk weefsel uitmaken.
Speciale aandacht voor postzegelparken is geen
hernieuwd Amsterdams fenomeen. In de grote steden in
Amerika en Japan was in de jaren zestig en zeventig
sprake van een soort pocketpark-beweging. In de volle
Amerikaanse en Japanse steden was het pocketpark een
welkome oplossing voor het gebrek aan ruimte.
Dit boekje kan als aanzet dienen voor het realiseren van
postzegelparken in Amsterdam. Er zal in de komende tijd
specifiek beleid voor postzegelparken en - pleinen wor-
den geformuleerd. Van nu af aan zullen ze als wezenlijk
onderdeel van de openbare ruimte worden erkend.
mogelijke situaties
7
Het woord postzegelpark is een verzamelbegrip dat niet
alleen slaat op parkjes. De terreintjes kunnen ook een
overwegend stenige inrichting hebben, met enkele
bomen of muurbegroeiing. Ook hoeven postzegelparken
niet altijd in de buitenruimte te liggen. Publiek toeganke-
lijke binnenruimten als atria (zie pag. 8) kunnen eveneens
een oase vormen. Een extra voordeel van dit soort
plekken is dat ze het hele jaar door bruikbaar zijn zoals de
eens met oleander aangeklede binnenstraat van het stad-
huis. Tenslotte kunnen postzegelparken zowel op open-
bare als particuliere grond worden aangelegd. Zelfs
gemakkelijk bereikbare daktuinen kunnen tot een
postzegelpark worden omgevormd (zie afb. 18 / pag. 24).
Dergelijke semi-openbare plekken zijn een effectief mid-
del om de openbare ruimte te vergroten. Postzegelparken
kunnen dus nogal van uiterlijk verschillen, openbaar dan-
Omschrijving
Postzegelparken zijn kleine recreatieve buiten- en binnen-
ruimten, ongeveer een perceel groot. Ze vormen oases in
de stad, die zich van plantsoenen en pleinen onderschei-
den door hun geringe omvang en hoge ver-
blijfskwaliteit. Niet alleen zijn postzegelparken uitnodi-
gende plekken, waar de uiterste zorg is besteed aan
inrichting en beheer, maar ze bezitten ook een uitgespro-
ken identiteit; het is voor bezoekers duidelijk waarvoor de
plek is bedoeld (zie onder identiteit, pag. 26).
Door hun ligging bieden postzegelparken een zekere
geborgenheid. Er bestaan inhammen, hoekpunten, pas-
sages maar ook vrij liggende plekken waarbij de beschut-
ting bestaat uit een bomendak (zie afbeelding 12 en 29).
Uitnodigende postzegelparken zijn gemakkelijk toe-
gankelijk, grenzen aan een voetgangersroute en zijn fiets-
en autovrij.
3. WAT IS EEN POSTZEGELPARK?
atrium IBM-kantoor in New York City; niet alleen tijdens kantooruren
toegankelijk maar ook ‘s avonds en in het weekeinde.
wel semi-openbaar zijn en zowel binnen als
buiten liggen: bijvoorbeeld pleintjes met bomen
of een begroeide muur, groene vrij toegankelijk
atria, royale entreezones van drukker bezochte
gebouwen, openbare binnenplaatsen, fraaie
onderdoorgangen, zorgvuldig ingerichte restge-
biedjes, overhoeken, ommuurde tuinen en
dergelijke.
9twee voorbeelden uit Barcelona
Greenacrepark en Paleypark (rechter bladzijde) in New York City; publieke terrassen waar men niet verplicht is een consumptie te nemen.
1
2 3
11
5
64
De terrassen worden na zonsondergang door middel van een hek afgesloten.
Amsterdam
Amsterdam kent maar enkele moderne en klassieke voor-
beelden van postzegelparken. Hedendaags zijn de bin-
nenplaats achter het Rijksmuseum (afb. 7), de semi-open-
bare binnentuin achter de Brakke Grond (afb. 8 en 9) en
min of meer ookhet verhoogde parkje aan de
Cruquiusweg (een voormalig perron, afb.12). Klassieke
voorbeelden zijn de tuin van het Museum Willet-
Holthuysen (afb.13), zichtbaar en vroeger toegankelijk
vanaf de Amstelstraat, het Begijnhof (afb.14), en de bin-
nenplaatsen van het Historisch Museum (zie afb. op
pag.15).
7
8
9
10
hedendaagse voorbeelden van zorgvuldiger ingerichte buitenruimten in Amsterdam
een voormalig spoorwegemplacement aan de
Cruquiusweg met helaas geen zitgelegenheid
Amsterdam heeft heel veel plekken die aantrekkelijke
postzegelparken kunnen worden, zoals de afbeeldingen
op de volgende bladzijden laten zien (pag. 16 t/m 21).
De meeste daarvan voldoen echter niet aan één of meer
van de eerder genoemde kenmerken. Veel potentiële
plekken zijn voorzien van het allergoedkoopste materiaal,
slecht onderhouden en soms zelfs ingenomen door auto’s
of fietsen. De meeste plekken zijn niet of onvolledig
ingericht, of niet aantrekkelijk genoeg, zoals in de
Jordaan, waar jaren geleden allerlei pleintjes zijn
ingericht. Echte postzegelparkjen ontstijgen het niveau
van een speelplaats met een paar wipkippen of een open
ruimte met wat groen, een paar banken en een ver-
dwaald kunstwerk (zie onder inrichting pag. 26 e.v.).
11
12
13
klassieke voorbeelden van semi-openbare ruimten; de getoonde
voorbeelden zijn overdag opengesteld voor het publiek
13
14
15
17
19
21
15 16
23
Om aangenaam en in alle rust, of juist tussen veel andere
mensen, te verpozen of met genoegen langs te lopen.
Omdat postzegelparken bij uitstek een buurtvoorziening
zijn, zijn ze vooral belangrijk voor mensen die geen tijd of
niet de mogelijkheid hebben om de verder weg gelegen
groenvoorzieningen te bezoeken. Vooral ouderen, min-
der validen, kinderen en werknemers hebben daarom
belang bij postzegelparken.
Uitnodigende parkjes en pleintjes in drukkere delen van
de stad zijn ook voor toeristen en klanten van bedrijven
en winkels van belang. Ze trekken mensen aan en deze
trekken op hun beurt weer anderen aan. Dit geeft niet
alleen een veiliger gevoel, maar levert ook meer klanten
voor de winkeliers.
Een goed functionerend postzegelpark wordt een tref-
punt en is goed voor de sfeer en de sociale samenhang in
de buurt.
Waarom postzegelparken?
Er zijn diverse redenen om postzegelparken aan te
leggen. De kwaliteit van de openbare ruimte en dus de
aanwezigheid van postzegelparken, is belangrijker naar-
mate de stad compacter en groter wordt.
Daarnaast stellen mensen stellen mooie beschutte plekken
in de stad op prijs. Historische stadscentra zijn vaak popu-
lair vanwege de vele kleine aantrekkelijke plekken.
Tenslotte stimuleert een goed functionerend postzegel-
park de sociale contacten in de buurt, meer dan een gro-
ter park of plein dat zou doen. Door hun nabije ligging en
beperkte omvang vervullen postzegelparken bij uitstek
een buurtfunctie.
Voor wie?
Iedereen profiteert van deze plekken. Niet alleen in de
dicht bebouwde stad, maar overal in Amsterdam zijn
bewoners en bezoekers gebaat bij aantrekkelijke open-
bare buiten- en binnenruimten in de eigen buurt.
4. WAAROM, VOOR WIE EN WAAR?
24
Waar?
Om te beginnen heeft het inrichten van postzegelparken
niet alleen zin in de dichtst bebouwde delen van de stad
waar de ruimte schaars is. Ook in de uitbreidingsgebieden
als IJburg, in wijken waar stedelijke vernieuwing
plaatsvindt, zoals in de Westelijke Tuinsteden en
Amsterdam Zuidoost, maar ook in kantoorwijken en aan
de rand van de stad zijn postzegelparken wenselijk.
In minder dicht bebouwde stadsdelen kan een aange-
klede plek in de behoefte aan beschutting voorzien
(zie afbeelding op het colofonblad achterin).
Alle plekken met voldoende potentiële gebruikers binnen
een straal van 400 meter komen in principe in aanmerking.
Biedt een postzegelpark speciale voorzieningen dan is de
plek aantrekkelijk voor mensen uit een veel wijdere omtrek.
Potentiële plekken hebben meestal al een bepaalde
kwaliteit, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van vol-
wassen bomen.
De parkjes moeten in alle gevallen goed bereikbaar zijn,
bij voorkeur zonder dat bezoekers drukke verkeerswegen
hoeven over te steken.
17
18
19
20
21
Op gemeentelijke en particuliere grond
Het ligt voor de hand postzegelparken in de eerste plaats
aan te leggen op gemeentegrond, maar dit kan ook op
particulier terrein. Met postzegelparken op privé-terrein
kan de openbare ruimte worden uitgebreid. Het verdient
daarom aanbeveling particulieren te stimuleren hun
perceel open te stellen en aantrekkelijk in te richten.
Om oneigenlijk gebruik te voorkomen moeten zulke
postzegelparken niet alleen duurzaam worden ingericht,
maar ook goed worden onderhouden en eventueel na
zonsondergang worden afgesloten. Er zullen daarom
goede afspraken moeten worden gemaakt over ope-
ningstijden, beheer en dergelijke.
Hieronder volgen de belangrijkste aandachtspunten
waarop moet worden gelet bij het inrichten van een plek.
Identiteit
Hoe eenvoudig de plek ook wordt ingericht, zij hoort een
duidelijke bestemming te krijgen. Het gaat om ‘kleurrijke’
plekken met een duidelijke identiteit, zoals een mooi
parkje of pleintje, een boekenmarkt, schaakplein of
theatertje (afb. 22 t/m 25). Als een inrichting te neutraal
is ontstaat een niemandsland zonder sociale controle.
Het is dan onduidelijk waarvoor de plek is bedoeld.
Dit werkt ongewenst gebruik in de hand waardoor
andere bezoekers zich er niet meer veilig voelen en de
plek gaan mijden.
Toegankelijkheid
Een goede toegankelijkheid is cruciaal. Als bezoekers
eerst door een gebouw heen moeten lopen om een bin-
nenplaats of een tuin te bereiken, ligt het postzegelpark
niet op een goede plaats. De plek moet direct aan een 26
22
23
5. INRICHTING
straat of steeg grenzen of via poorten toegankelijk zijn
zoals bij het Begijnhof. Minder toegankelijke plaatsen
kunnen wel als aanvullend worden beschouwd op de
goed toegankelijke postzegelparken, zoals de tuin achter
het Theaterinstituut aan de Herengracht, waarvan buurt-
bewoners met een passe-partout gebruik mogen maken.
De tuin is zelfs voor iedereen open als het carillon van de
Westerkerk speelt.
Voor alle zintuigen
Een plek wordt aantrekkelijk gevonden als een beroep
wordt gedaan op alle zintuigen en op één daarvan in het
bijzonder. Het accent kan liggen op het zicht (beeld), het
gehoor, de smaak, de reuk of het evenwichtsgevoel. Een
accent op een of meer zintuigen bepaalt in belangrijke
mate de identiteit van de plek. Ligt het accent op het zicht,
dan gaat het bijvoorbeeld om postzegelparken die er mooi
of grappig uit zien of een riant uitzicht hebben. Ligt het
accent op het gehoor, dan biedt de plaats rust of levende
muziek. Geur en smaak kunnen bijvoorbeeld worden
24
25
28
aangesproken door het verkrijgen van bloemen of lekkere
hapjes en drankjes. Wordt het accent gelegd op het even-
wichtsgevoel, dan heeft de plek bewegende onderdelen:
een pleintje vol schommels, schommelstoelen of andere
bewegende onderdelen (verende tegels, bedriegertjes
e.d.).
Op alle zintuigen behoort de plek een zekere
aantrekkingskracht uit te oefenen. Welk accent voor
welke plek geschikt is, hangt af van de locatie zelf, van
wat de omgeving te bieden heeft en waar de omwonen-
den behoefte aan hebben.
Inrichting afstemmen op gebruik
Als het postzegelpark grenst aan een drukke looproute,
ligt het voor de hand de plek voor intensief gebruik in te
richten. Toepassing van duurzame materialen is dan
noodzakelijk. Ligt de plek in een rustiger deel van de stad,
dan kan het gebruik op twee manieren worden gesti-
muleerd: door functies er omheen (winkels, een school,
een drukke entree) of door het geven van een specifieke
bestemming aan de plek omdat er iets te beleven moet
zijn. Denk aan een rolschaatsbaan, een ijsbaan,
speelplaats, terrassen, een boekenmarkt of een verzame-
ling beeldende kunst. De inrichting zal echter moeten
worden afgestemd op de potentiële gebruikers.
Als een plek als speelplaats wordt ingericht, is het belang-
rijk ook daarvoor geen neutrale inrichting te kiezen.
Een duidelijke identiteit is ook hier belangrijk (zie afb. 27).
Voorwaarden voor functioneren
Een plek wordt goed gebruikt als er iets te beleven valt,
in actieve of passieve zin. De ruimte moet ‘kleur’ beken-
nen om goed te functioneren. Postzegelparken die goed
functioneren zijn geliefd.
26 27 28
Hoofdvoorwaarden voor een succesvol postzegelpark zijn:
• duidelijke identiteit
• onderdeel vormen van of grenzen aan een voet-
gangersnetwerk
• een duidelijke entree bij afzijdige ligging
(zie afb. 1 / pag. 10 en afb. 17 / pag. 24)
• gemakkelijk toegankelijk, ook voor gehandicapten
• overzichtelijke inrichting, zonder dode hoeken
(tevens gewenst in verband met het onderhoud)
• duurzaam en zorgvuldig materiaalgebruik
• voldoende zitgelegenheid (keuzevrijheid)
• aanwezigheid van groen (pag.30) tenzij de plek van
zichzelf al letterlijk voldoende kleur heeft
• bijzondere verlichting; ook ’s avonds moeten
postzegelparken mooi zijn om naar te kijken,
ook al zijn ze dan soms afgesloten
• afstemming op de wensen van de beoogde
gebruikers
• goed beheer en onderhoud.
Daarnaast kunnen voor het goed functioneren van
postzegelparken van belang zijn:
• aanwezigheid van water (fonteinen e.d.)
• concentratie van activiteiten
• kunstuitingen
• verkrijgbaarheid van eten en drinken
• fietsenrekken en toilet in de nabijheid
• electriciteit- en watervoorzieningen
3129 30
Suggesties voor de inrichting
Hoogte
Bij plekken die tussen twee gebouwen ingeklemd liggen,
zal niet alleen het platte vlak, maar ook de volle hoogte
op een of andere manier in het ontwerp tot uitdrukking
moeten komen. Bijvoorbeeld door hoog opgaande
beplanting, muurbegroeiing of -beschildering (vergelijk
afb.32 met 33). Of door het hele vertikale vlak in een
klimmuur of waterwand te veranderen.
Groen
Stedelingen stellen groen in het algemeen erg op prijs, ook
als ze het postzegelpark zelf niet gebruiken. Aanplant van
bomen en muurbegroeiing liggen voor de hand, liefst met
soorten die ook in de winter groen blijven. Struiken en
hagen maken een ruimte vaak kleiner, minder overzichtelijk
en lastiger in het beheer door het achterblijven van zwerf-
vuil. Deze beplanting kan alleen worden toegepast als de
ruimte wat groter is en het onderhoud uitzonderlijk goed.
Gras kan beter niet worden gebruikt omdat het bij inten-
sief gebruik te kwetsbaar is.
32 33 33
34
35
31
Zonlicht
Zonlicht maakt een plek aantrekkelijker, maar is niet echt
noodzakelijk. Als een plek zonder directe inval van zon-
licht fraai is ingericht en er wordt iets extra’s geboden
(zoals een mooi uitzicht, rust of levende muziek), dan zijn
er genoeg mensen die naar zo’n plek toe gaan. In New
York wordt Greenacrepark, waar de zon nauwelijks kan
komen, zeer aantrekkelijk gevonden. Door de inspi-
rerende sfeer, een mooie kiosk met lekkere hapjes en
drankjes en het goede onderhoud wordt de plek het hele
jaar door goed bezocht, zelfs met winterjassen aan.
Dat het er zo druk is, komt niet omdat dit het enige plein-
tje in de buurt is, maar omdat het er zo aantrekkelijk is.
Tijdelijk gebruik
In sommige gevallen is het tijdelijk inrichten van een
postzegelpark een mogelijkheid om een plek zo lang
mogelijk voor de buurt te behouden, bijvoorbeeld wanneer
bouwwerkzaamheden lang duren of normaal gebruik niet
mogelijk is. Een plek kan dan toch nog waardevol zijn door
36 37 38
tijdelijke kunst op schuttingen, geluid-,water-,wind- of licht-
effecten of een kiosk met iets eetbaars, bloemen of kranten.
Het is ook mogelijk de inrichting van een postzegelpark
geregeld te veranderen. Voorbeelden daarvan zijn het
terras op een deel van het Leidseplein dat vroeger in de
wintermaanden werd omgebouwd tot ijsbaan (zie afb. 34
en 35) of het Spui waar op bepaalde dagen een boeken-
markt wordt gehouden (zie afb. 24).
Maar men zou ook kunstwerken kunnen plaatsen die
maandelijks worden verwisseld. De plek kan dan populair
worden omdat mensen de laatste opstelling willen zien.
Ook kan een zandvlakte bij straatwerkzaamheden in de
zomer tijdelijk worden voorzien van (verankerde) strand-
stoelen.
Afbeelding 36 en 37 geven een winkelstraat in New York
City weer waarvan de inhoud van de plantenbakken
regelmatig wisselt.
De aantrekkelijkheid van onderdoorgangen kan ook tij-
delijk (of permanent) worden verhoogd door de wanden
met reclame- of kunstuittingen aan te kleden (afb. 38).
33
35
6. ONTWERPIDEEEN
Geelvinckssteeg tegenover de bloemenmarkt aan het Singel
39
40
34
41
42
37
Nieuwe Doelenstraat tegenover het Universiteitstheater
Vier inrichtingsvarianten voor de Kerkstraat hoek Vijzelstraat; grondgebied Abn-Amrobank, semi-openbaar
openluchtbioscoop met geluidloze films
43
linker pagina: publiek terras waar consumpties niet verplicht zijn en een buiten-
galerie met maandelijks wisselende beeldende kunst (collectie van de bank)
44
overdekte variant waar groepen van afval kunst maken 39
7. BEHEER
Alleen met regelmatig onderhoud en duidelijke beheeraf-
spraken kunnen postzegelparkjen een succes worden.
Hoe mooi een plek ook is, hij wordt niet bezocht als er
geen onderhoud wordt gepleegd. Bij zeer intensief
gebruikte plekken zal dit zelfs dagelijks moeten
gebeuren. Bij het beheer zullen vaak meerdere partijen
een inspanning leveren. Er zijn daarom heldere afspraken
nodig over wie waarvoor verantwoordelijk is.
Wil een postzegelpark echt van de buurt zijn, dan moeten
de omwonenden bij het beheer worden betrokken - naar
hun mogelijkheden en behoefte. Buurtbewoners gaan
zich dan medeverantwoordelijk voor de plek voelen en de
kans van slagen is navenant groter. In de Jordaan zorgen
buurtbewoners bijvoorbeeld met succes bij toerbeurt
voor speelplaatsen. Beheer en onderhoud kunnen echter
nooit geheel op de schouders van omwonenden worden
gelegd. De basis moet worden gevormd door profes-
sionele krachten. Alleen dit biedt een garantie voor
degelijkheid, kwaliteit en continuïteit.
40
Het is belangrijk de reacties van de gebruikers van de plek
te registreren en van tijd tot tijd te evalueren. Zo kunnen
bijtijds problemen worden gesignaleerd en noodzakelijke
aanpassingen worden verricht. Elk stadsdeel zou daarom
over een laagdrempelig aanspreekpunt moeten beschik-
ken waar gebruikers met hun klachten en wensen terecht
kunnen.
Gezien de speciale eisen die aan postzegelparken worden
gesteld, is het niet vreemd dat de kosten voor inrichting
en beheer gemiddeld hoger liggen dan die bij gewone
parkjes of pleintjes. Het materiaalgebruik is exclusiever en
bij intensief gebruik is meer beheer en onderhoud vereist.
Over de inrichtingskosten zijn moeilijk algemene uit-
spraken te doen. Die zijn sterk afhankelijk van de omvang
van de plek, het ontwerp, de mate van verharding, de
bestemming en het eventueel ‘s nachts afsluiten.
8. VERVOLG
Gemeente en stadsdelen
De gemeente Amsterdam gaat de komende jaren de aan-
leg van postzegelparken stimuleren, zowel met geld als
met informatie. Om te beginnen worden enkele voor-
beeldprojecten gestart. Daarnaast worden per stadsdeel
de plekken geïnventariseerd die geschikt zijn om als
postzegelpark te worden ingericht. Het aanpassen en ver-
beteren van bestaande restruimten (zie afbeeldingen op
pag. 16 - 21) ligt voor de hand. Maar in de gebieden
waar stedelijke vernieuwing plaatsvindt, is het waar-
schijnlijker dat geheel nieuwe postzegelparken worden
aangelegd. Tenslotte zullen er ook criteria worden
opgesteld voor het financieel stimuleren van projecten.
42
43
Gemeente en particulieren
Particulieren en bedrijven, zoals winkels, hotels en
banken, hebben belang bij het verbeteren van de woon-
en werkomgeving. Als zij de inrichting en het beheer van
delen van de (semi-)openbare ruimte willen meefi-
nancieren, kan de gemeente daar in sommige gevallen-
haar medewerking aan verlenen. Het moet voor
particulieren en ondernemers aantrekkelijk worden
gemaakt een initiatief te nemen. Voor bedrijven is het
bijvoorbeeld belangrijk dat procedurele kwesties snel
kunnen worden afgewikkeld.
Bij het realiseren van postzegelparken in samenwerking
met particulieren of bedrijven zullen plannen wel aan
gemeentelijke eisen moeten voldoen.
Hoe belangrijk de bijdrage van particulieren aan het reali-
seren van postzegelparken ook is, het accent zal op door
de gemeente zelf aan te leggen postzegelparken liggen. Zij
is daarvoor immers als eerste verantwoordelijk. Er liggen op
eigen grond nog vele plekken die kunnen worden benut!
patiotuin in Geneve
44
45
9. LITERATUUR
1998: People Places; C.Cooper Marcus, C.Francis and
R.Russell, Nostrand Reinhold
1998: Leefbaarheid en groen; Jos Gadet Dienst Ruim-
telijke Ordening Amsterdam, Stad en Groen no. 2
1997: Tussen Dam en Arena; leefbaarheid en betekenis
van omgevingskenmerken in negen Amsterdamse
buurten, J.C. van de Waard en F. de Jong, Universiteit van
Amsterdam
1991: Pocket Park; verschillende auteurs, uitgavereeks
Process Architecture
1988: City. Rediscovering the center; W.H.White,
Doubleday New York
1980: The social life of small urban spaces; W.H.White,
The Conservation Foundation Washington
Colofon
Dienst Ruimtelijke Ordening projectleider: Johan van Zoest eindredactie: Ferdinand Ex begeleiding: Pim Vermeulen en Jos Gadet
Buro Witsenburginhoud: Miek Witsenburg vormgeving: Daan Heldring datum: januari 2001
Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend
drukwerk: Mart Spruijt / voorjaar 2001