Ponemang suprasegmental
-
Upload
ghie-maritana-samaniego -
Category
Education
-
view
320 -
download
44
Transcript of Ponemang suprasegmental
Filipino 9Ikalawang Markahan
Inihanda ni:Gloria M.
SamaniegoGuro
PONOLOHIYA NG FILIPINO
Paraan ng artikulasyon / paraan ng pagbigkas:1. PANLABI- dumidiit ang ibabang labi sa
labing itaas (p, b,m).2. PANGNGIPIN- dumidiit sa loob ng mga
ngiping itaas ang dulo ng dila (t, d, n).
3. PANLABI-PANGNGIPIN- dumidiit ang ibabang labi sa mga itaas ng ngipin (f,v).
PONOLOHIYA NG FILIPINO
Paraan ng artikulasyon / paraan ng pagbigkas:4. PANGGILAGID- ang ibabaw ng dulong dila ay lumalapit o dumidiit sa punong gilagid (s, z, l, r).5. PALATAL- lumalapit o dumidiit sa matigas na bahagi ng ngalangala ang ibabaw ng punong dila (y).
PONOLOHIYA NG FILIPINO
Paraan ng artikulasyon / paraan ng pagbigkas:6. VELAR- dumidiit sa velum o malambot na bahagi ng ngalangala ang ibabaw ng punong dila (k, g, n, w).7. PANLALAMUNAN- ang likurang bahagi ng dila ay dumidiit sa lalamunan (j).8. GLOTTAL- lumalapit o dumidiit ang mga babagtingang pantinig at hinaharang ang presyon ng papalabas na hiningang galing sa baga at pagkatapos ay pakakawalan upang bumuo ng paimpit o pasutsot na tunog (?, h).
PONEMAIsa sa mga yunit ng tunog na nagpapakita ng kaibahan ng isang salita mula pa sa isa pang salita ng partikular na wika.
Pundamental at teoretikong yunit ng tunog na nagbubuklod ng salita. Nakabubuo ng ibang kahulugan kapag pinapalitan ang isang ponema nito.
PONEMANG SUPRASEGMENTAL
• Makahulugang tunog• Malinaw na naipahahayag ang ang
damdamin, saloobin, at kaisipan• Natutukoy ang ang kahulugan
layunin o intensyon ng pahayag o ng nagsasalita sa pamamagitan ng diin, tono, o intonasyon at antala o hinto sa pagbibigkas at pagsasalita.
DIIN• Ang lakas, bigat o bahagyang pagtaas
ng tinig sa pagbigkas ng isang pantig sa salita.
HALIMBAWA:a. BU:hay = kapalaran ng tao
bu:HAY = humihinga pa
b. LA:mang = natatangila:MANG = nakahihigit; nangunguna
TONO/INTONASYON• Ang pagtaas at pagbaba ng tinig na
maaaring makapagpasigla, makapagpahayag ng iba’t-ibang
damdamin, makapagbigay-kahulugan, at makapagpahina ng usapan upang
higit na maging mabisa ang ating pakikipag-usap sa kapwa.
(1- Mababa, 2- Katamtaman, 3- Malakas)
TONO/INTONASYONHALIMBAWA:
a. Kahapon= 213, pag-aalinlanganKahapon = 231, pagpapatibay,
pagpapahayag
b. Talaga = 213, pag-aalinlanganTalaga = 231, pagpapatibay,
pagpapahayag
ANTALA/ HINTO* Bahagyang pagtigil sa pagsasalita upang higit na maging malinaw ang mensaheng
ibig ipahatid sa kausap. *kuwit (,), dalawang guhit na pahilis (//), 0
gitling (-)HALIMBAWA:
a. Hindi/ ako si Joshua.b. Hindi ako, si Joshua.c. Hindi ako si Joshua.