UITSLAG ONLINE ENQUETE CUSHING BIJ DE HOND UITSLAG ONLINE ENQUETE CUSHING BIJ DE HOND FEBRUARI /...
13
1 UITSLAG ONLINE ENQUETE CUSHING BIJ DE HOND FEBRUARI / MAART 2016 Wat is Cushing Het syndroom van Cushing is een verzameling van klinische tekens en symptomen die veroorzaakt wordt door een te hoog cortisolgehalte in het bloed. De bijnieren maken cortisol (stress hormoon) aan op basis van een signaal afkomstig van het hersenaanhangsel, de hypofyse. Bij het syndroom van Cushing gaat het mis met de balans tussen de bijnieren en de hypofyse. De oorzaak is een tumor in de hypofyse of een tumor in de bijnier. De enquête De online enquête is gratis opgezet via www.enquetemaken.nu, maar had de beperking dat de looptijd maar 4 weken is. De looptijd was van 6 februari tot 6 maart 2016. De enquête resultaten zijn vervolgens opgeleverd in Excel en deze heb ik daarna ook geanalyseerd met behulp van Excel. Het doel van de enquête Deze enquête is bedoeld om elkaar te informeren en van elkaar te leren. De informatie die naar voren is gekomen uit de enquête is in eerste instantie bedoeld om eigenaren van honden met Cushing inzicht te geven in hoe de aandoening zich manifesteert of manifesteerde in de honden van anderen, en hoe anderen daar in bepaalde opzichten mee omgaan of mee om zijn gegaan. De informatie is ook bestemd voor de endocrinologen van faculteit diergeneeskunde in Utrecht, met wie ik regelmatig contact heb over deze aandoening. Het is interessant om van hen te horen hoe zij tegenover deze informatie staan: bevestigt dit wat zij al wisten, zitten er gegevens tussen waar zij van op kijken? Hun eventuele reacties zullen ook weer worden gedeeld met de eigenaren van Cushing honden, die de uitslag van de enquête willen bekijken. Dit document zal worden gepubliceerd op www.hondcushing.wordpress.com en op facebook in de besloten “Cushing Contact Groep”. De groep respondenten De 55 honden waarvoor enquêtes zijn ingevuld behoorden tot leden van de facebookgroep “Cushing Contact Groep” en lezers van het Cushing blog www.hondcushing.wordpress.com. Van deze 55 honden zijn er inmiddels 15 overleden. Bij deze 55 honden is tussen 2004 en begin 2016 Cushing vastgesteld.
Transcript of UITSLAG ONLINE ENQUETE CUSHING BIJ DE HOND UITSLAG ONLINE ENQUETE CUSHING BIJ DE HOND FEBRUARI /...
1
UITSLAGONLINEENQUETECUSHINGBIJDEHONDFEBRUARI/MAART2016WatisCushingHetsyndroomvanCushingiseenverzamelingvanklinischetekensensymptomendieveroorzaaktwordtdooreentehoogcortisolgehalteinhetbloed.Debijnierenmakencortisol(stresshormoon)aanopbasisvaneensignaalafkomstigvanhethersenaanhangsel,dehypofyse.BijhetsyndroomvanCushinggaathetmismetdebalanstussendebijnierenendehypofyse.Deoorzaakiseentumorindehypofyseofeentumorindebijnier.DeenquêteDeonlineenquêteisgratisopgezetviawww.enquetemaken.nu,maarhaddebeperkingdatdelooptijdmaar4wekenis.Delooptijdwasvan6februaritot6maart2016.DeenquêteresultatenzijnvervolgensopgeleverdinExcelendezehebikdaarnaookgeanalyseerdmetbehulpvanExcel.HetdoelvandeenquêteDezeenquêteisbedoeldomelkaarteinformerenenvanelkaarteleren.DeinformatiedienaarvorenisgekomenuitdeenquêteisineersteinstantiebedoeldomeigenarenvanhondenmetCushinginzichttegeveninhoedeaandoeningzichmanifesteertofmanifesteerdeindehondenvananderen,enhoeanderendaarinbepaaldeopzichtenmeeomgaanofmeeomzijngegaan.DeinformatieisookbestemdvoordeendocrinologenvanfaculteitdiergeneeskundeinUtrecht,metwieikregelmatigcontactheboverdezeaandoening.Hetisinteressantomvanhentehorenhoezijtegenoverdezeinformatiestaan:bevestigtditwatzijalwisten,zittenergegevenstussenwaarzijvanopkijken?HuneventuelereactieszullenookweerwordengedeeldmetdeeigenarenvanCushinghonden,diedeuitslagvandeenquêtewillenbekijken.Ditdocumentzalwordengepubliceerdopwww.hondcushing.wordpress.comenopfacebookindebesloten“CushingContactGroep”.DegroeprespondentenDe55hondenwaarvoorenquêteszijningevuldbehoordentotledenvandefacebookgroep“CushingContactGroep”enlezersvanhetCushingblogwww.hondcushing.wordpress.com.Vandeze55hondenzijnerinmiddels15overleden.Bijdeze55hondenistussen2004enbegin2016Cushingvastgesteld.
2
Watishetgeslachtvanuwhond?
Cushingkomtzowelbijreuenalsbijtevenvoor.Hetaantaltevenindezegroepisopvallendgroot,bijna2/3vande55honden.
Reu19
Teef36
3
Welkrasisuwhond?Alaskanmalamute 1Americanbulldog 1Beagle 2Beardedcollie 1Bedlingtonterriër 1Bordercollie 1Borderterriër 1Bostonterriër 1Bretonsespaniël 1Cairnterriër 1Chinesenaakthond 1Duitsepinscher 1Dwergschnauzer 1Foxterriërgladharig 1Friesestabij 1Goldenretriever 1JackRussellterriër 4Kooikerhondje 1Kruising 12Labradorretriever 3LhasaApso 1Maltezer 1PolskiOwczarekNizinny 1Rottweiler 1Shihtzu 2StaffordshireBullterriër 2Teckel 7Whippet 2Yorkshireterriër 1Cushingkomtvoorbijallerassenenookbijkruisingen,maarvolgensdevakliteratuurhebbendevolgenderasseneenpredispositievoorCushing:Beagles,Poedels,Teckels,LabradorretrieversenDuitseHerders.HetaantalTeckelsisindezegroepbehoorlijkgroot,daarnagevolgddoorJackRussellterriërs,LabradorretrieversenBeagles.Hetgrootsteaantalzienwebijdekruisingen.Dezegroepisnietrepresentatiefvoorallehonden.Ookmoetenweerrekeningmeehoudendatervanhetenerasoftypehondgrotereaantallenrondlopendanvanhetandererasoftypehond.Zoisereenenormaantalkruisingenindehondenwereld.Aantallenvoorrassenkunnenwealleentracerenvoorhondenmeteenstamboom.De“lookalikes”zonderstamboomendekruisingenwordenstatistischnergensbijgehouden.Enkelevoorbeeldenvanrashondenmetstamboom:erzijnin2015bijna3.200Labradorretrieversmetstamboomgeboren(in2006:3.900).Teckels:bijna2.500in2015(in2006:1.700).JackRusselterriërsruim400enBeaglesbijna500(in2006:ookruim400enbijna500).(bron:https://www.houdenvanhonden.nl/fokken-met-je-hond/inschrijvingen-in-het-nhsb/
4
HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvermoed?Degemiddeldeleeftijdvandegroepvan55hondententijdevanvermoedenenvaststellenCushing:precies10jaar.DitisexactdegemiddeldeleeftijddieindevakliteratuuroverCushingbijdehondwordtgenoemd.Indezegroepwerdbij65%Cushingvermoedengeconstateerdopdeleeftijd8,9,10of11jaar.Wezienechterookdatdebandbreedteenormis:dejongsteindegroepwaarbijdestartvanCushingisvastgesteldwas2jaarendeoudste16jaar.
WaardoorvermoeddeuofuwdierenartsCushing?Hetmeestwerdengenoemd:veeldrinken,veelplassen,inhuisplassen,vraatzucht,dikkebuik,slechteofslechtgroeiendevachtofhaaruitval,sloomheid.Bijsommigehondenalleen:spierzwakteoflusteloosheid,ofafwijkendeleverwaardenbijeenroutinebloedonderzoek.Bijeenhondwerdnaastdemeestgenoemdeverschijnselenookaangezichtsverlammingvastgesteld.Eenanderehondhadalleenlastvanveeldrinkenenplassen,maarstortteonverwachtsvolledigintijdenseenwandeling.Deplasproblemenwerdenmeestalonderzochtop:blaasontsteking,hormoonverlies(gesteriliseerdeteven),nierproblemen,suikerziekte.Doordatdezegeenvanallenvantoepassingwaren,gingdeverdenkingrichtingCushing.BijeenhondwerdbijdeverdenkingrekeninggehoudenmetdepredispositievoorCushingbinnenhetras.
0
2
4
6
8
10
12
2jaar
4jaar
6jaar
8jaar
9jaar
10jaar
11jaar
12jaar
13jaar
14jaar
16jaar
Aantalhondenperleeftijd
Aantal
5
Hoeisdediagnosegesteld?OmCushingendeoorzaakvanCushingvasttestellenkunnendeonderstaandetechniekenwordeningezet:v LageDosisDexamethasonSuppressietest.Bloedtestomaantetonenofersprake
vanCushingis.Driekeerbloedafnamemetvieruurtussenpose;toedienenvandexamethasondirectnadeeerstebloedafname.
v UrineCortisolCreatinineRatiotest.Urinetestomaantetonenofersprakevan
Cushingis.Driedagenochtendurineopvangen,dederdekeernahettoedienenvandexamethasontablettenopdagtwee.
v Echografie.Techniekwaarbijgebruiktwordtvanhogefrequentiegeluidsgolven.
WordtbijCushinggebruiktomdevormvanbijnieren,nierenenleverteonderzoeken.AlsbeidebijnierenvergrootzijngaathetomCushingdooreenhypofysetumor,alseenbijniervergrootisgaathetomeenbijniertumor.Uitzaaiingenvaneenbijniertumorkunnenookwordengezienmetbehulpvaneenecho.
v MRIscan.MagneticResonanceImagingscan,eentechniekdiegebruikmaaktvan
magnetischegolvenenradiogolven.Brengtbotten,gewrichten,spieren,pezenenkraakbeeninbeeld.Wordtsomsingezetomdehypofysetumortemeten.
Testsdiezijningezet AantalhondenBloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR) 27Urinetest(UCCR) 9Bloedtest(LDDS) 5Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+Echografievandebuik 5Urinetest(UCCR)+Echografievandebuik 3Bloedtest(LDDS)+Echografievandebuik 2Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+Echo+MRIscanvanhoofd 1Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+MRIscanvanhoofd 1Urinetest(UCCR)+MRIscanvanhethoofd 1Conclusieopbasisvandeklinische(uiterlijke)verschijnselen 1Wiebegeleidt/begeleiddeuenuwhondophetgebiedvanCushing?Opmerking:inNederlandkandespecialistalleenwordengeraadpleegdopdoorverwijzingdooreendierenarts.Deuitslagenhieronderwijzenerop,dat5hondenzoweldeeigendierenartsalsdespecialistblevenzienendat2hondennaconsultbijdeeigendierenartsvoortaanalleendespecialistzagen.Mijndierenarts 47Mijndierenarts+eenspecialist(endocrinoloog) 4Eenspecialist(endocrinoloog) 2Mijndierenarts+eenspecialist(endocrinoloog)+anders 1Anders 1
6
WatisbijuwhonddeoorzaakvanCushinggeweest?
Bij10vande55hondenindezegroepiseentumoraaneenbijniergeconstateerd,bij45hondeneentumoraandehypofyse.Quapercentage(18%en82%)komtditredelijkdichtindebuurtvandepercentagesdieinvakliteratuurwordengenoemd(15%en85%).Bij3vande“Tumorhypofyse”gevallenwerdtevensalsoorzaak“Medicatie(prednisone.d.)genoemd.
Tumorbijnier18%
Tumorhypofyse82%
OorzaakCushing
7
WelkesymptomenvanCushingheeftubijuwhondwaargenomen? Symptoom Aantal PercentageVeeldrinken 55 100%Veelplassen 50 91%Vraatzucht 45 82%Afwijkingvacht 37 67%Dikkebuik 36 65%Verminderduithoudingsvermogen 29 53%Gewichtstoename 26 47%Afnamebespiering 26 47%Hijgen 25 45%Kaleflanken 24 44%Lusteloosheid 21 38%Kalkbultjesinhuid 16 29%Trillen,bibberen 14 25%Onrust 14 25%Droopyexpressie 11 20%Vreemdgeurendevacht 10 18%Dunnerimpeligehuid 10 18%Warmtemijden 10 18%Neurologischeverschijnselen 7 13%Verkleurdehuid 6 11%Ontstekingendienietovergaan 5 9%Breiigegeleontlasting 4 7%Rechtopliggen 2 4%Slechthumeur 1 2%WarenertijdensdeCushingnogandereaandoeningenuitdeonderstaandelijstaanwezig?Diabetesmellitus(suikerziekte) 0Pancreatitis(alvleesklierontsteking) 6Hypothyreoïdie(teweinigschildklierhormoon) 4DezevraagwerdgesteldomdatdegenoemdedrieaandoeningenregelmatigwordenaangetroffenbijhondenmetCushing.Waaruitbestaatofbestonddebehandelingvanuwhond?Geenbehandeling 3Alternatievemiddelen 1Vetoryl 43Vetoryl+alternatievemiddelen 4Vetoryl+alternatievemiddelen+complementaire/holistischebehandeling1Operatieaanbijnier 1Operatieaanhypofyse 2
8
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:hoeveelmgperdagenwatisofwaszijnofhaarlichaamsgewicht?
Delaagstedoseringkwamuitop0,27mgVetorylperkglichaamsgewicht(bijeenhondvan37kg).Dehoogstedoseringkwamuitop10mgVetorylperkglichaamsgewicht(bijeenhondvan5kg).1-3mgVetorylperkglichaamsgewichtkomthetmeestvoor.Alswekijkennaardedoseringdiedehondenperetmaalkrijgenofkregen:
Dehoeveelheiddiehondendagelijkskrijgenofkregenhangtsamenmetdriefactoren:lichaamsgewicht,beschikbarestandaarddoseringenenvervolgensdeindividuelebloedwaarden,alsdiewordenofwerdengemonitord.Veelhondenindegroepkunnentoemet20-40mg.Vetorylwerdindeafgelopenjarenverkochtindedoseringen:10,30,60en120mg.In2016isdaar5mgbijgekomen.Dezedoseringenpluscombinatieservanzijnduidelijkteherleidenindezegrafiek.
0
5
10
15
0-1mg
1-2mg
2-3mg
3-4mg
4-5mg
5-6mg
6-7mg
7-8mg
8-9mg
9-10mg
AantalhondenendoseringVetorylperkglichaamsgewicht
Reeks1
0
5
10
15
5mg
10mg
15mg
16mg
20mg
30mg
40mg
50mg
60mg
80mg
90mg
120mg
AantalhondenendagdoseringVetoryl
Reeks1
9
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:isofwasditeenstandaarddoseringofspeciaalvooruwhondgesplitst?
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:geeftofgafuditeenmaalperdag,ofgesplitstovertweemomentenperdag?
71%
25%4%
DagdoseringVetorylStandaardfabrieksdosering Gesplitstdoorapotheker Zelfgesplitst
73%
27%
AantalmalenVetorylperdag1maal 2maal
10
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:wordtofwerderregelmatigeenbloedtest(ACTHstimulatietest)gedaanomdedoseringtemonitoren?Nee 9Eenkeerinhetbegin 8Meerderekereninhetbegin 16Regelmatig 18HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvastgesteldenalshijofzijisoverleden,hoeoudishijofzijgeworden?Demeestlinksgenoemdehondindezetabelis7jaaroudgewordenenleednoggeenjaaraanCushingtoenhijofzijisoverleden.Demeestrechtsgenoemdehondvertoondevanaf8jaarCushingverschijnselenenoverleed8jaarlater,opdeleeftijdvan16.
Indevakliteratuurwordteenprognosegenoemdvangemiddeld3jaarnahetvaststellenvanCushing.Bijde15overledenhondenindezeenquêtekwamdituitop2jaaren3maanden.Ditbehoeftwelwatuitleg:deprognoseverschiltbehoorlijkvanhondtothondenkanvariërenvanslechtsenkelemaandentotvelejaren.Hethangto.a.afvandeleeftijdwaaropCushingisbegonnenendeleeftijddiedehond–gezienhetras–kanbereiken,hetmomenttijdensdeontwikkelingvanCushingwaaropdediagnoseisgesteld,desnelheidwaarmeeeeneventueletumorgroeitendeplaatswaardezezichbevindt,hetalgehelegestelvandehond,degekozenbehandelingendematewaarindehondreageertopdebehandeling.
012345678
7jaaroud
10jaaroud
11jaaroud
11jaaroud
11jaaroud
12jaaroud
13jaaroud
14jaaroud
14jaaroud
15jaaroud
15jaaroud
15jaaroud
15jaaroud
16jaaroud
16jaaroud
LeeftijdoverlijdenenjarenCushing
JarenCushing
11
Alsuwhondisoverleden,ishij/zijoverledenaandegevolgenvanCushingofaanietsanders?Vande15overledenhondenzijner8overledenaandegevolgenvanCushing.4zijnoverledenaaneenandereoorzaakenvan3hondenisnietbekendofCushinghunuiteindelijkedoodsoorzaakisgeweest.HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvastgesteldenalsuwhondnogleeft,hoeoudishijofzijnu?Degroteuitschieterindezegrafiekiseenhonddienu10jaaroudisenal8jaarCushingheeft.
012345678
6jaar
8jaar
9jaar
10jaar
10jaar
11jaar
12jaar
12jaar
12jaar
13jaar
13jaar
13jaar
14jaar
16jaar
HuidigeleeftijdenjarenCushing
JarenCushing
12
Opmerkingenvanrespondentenaanheteindvandeenquête:v Jammerdateenoperatie(aandebijnier)zoveelkost,sommigebaasjeskunnendat
echtnietbetalen,ooknietmetafbetalingen.v OnzevorigehondhadookCushingontstaandoorprednisongebruik.v Goedbezig!v WijzijnnaeenmaandgestoptmetdeVetorylomdatonzehonderernstige
bijverschijnselenvankreeg.v HetzoumooizijnalsdeVetorylinhoeveelhedenvan20mgbeschikbaarkomt,nu
besteltonzedierenartsde120mgenstuurikditdoornaareenapotheekinBelgiëomhetomtelatenpakken.
v Fijndatuwsite/informatieaanwezigis.v Wezijninhetbegingestartmet120mg,volgensdeverpakkingenalgauwbleekdat
datteveelwas,zewasineenweekeenoudehond,inoverlegmetdeartsenbijhetlezenvandedocumentatieopdesitevanJewelzijnwegaanhalveren.
v Dierenartsheefter8maandenovergedaanomdiagnosetestellen,dagelijksplassen
inhuis,wehebbeneenanderedierenartsgenomen,wasalleenmaargeïnteresseerdomdeduremedicatieteverkopen.
v WezijnmetdeVetorylgestoptomdatdezehondchronischnierfalenheeftgekregen.
WedenkendatdeoorzaakhettoedienenvanVetorylis.DilemmahierbijisdatdeCushingnietbehandeldwordt.Maarhetrisicovanoverlijdenalsgevolgvannierfalenwastegroot.
v Superdatuzichzoinzetindezenogsteedsvageziekte!v Vanwegeartrose,leeftijdenverhoogdenierwaardenhebbenwijbeslotenonzehond
niettebehandelen.v Mooiinitiatief,benbenieuwdnaarderesultaten.Succes.v Hoophiermee'nkleinebijdrageteleverenvoorandereCushing-patiënten.v Detumorwastegrootomnogteopereren.neurologisch,hyperactief,adhdgedrag.
Cushingterugkunnentracerennaarvoorouders(grootvader,dieweeruitbroer/zusinteeltkwam),enindelijnzelf(halfzusvanmoeder(geopereerdehypofysetumor).
v Wehebbenonzehondhelaasinmoetenlatenslapen.Demedicatiesloegbijhaarniet
aanzelfsnaverhogingvandemedicatiekwamergeenenkeleverbetering.Medicatieisergprijzig!
13
v Cushinggingrazendsnelenzondermedicatie(behalvethyroxineenpijnstilling/ontstekingsremmer)washetsnelafgelopenhelaas.
v Mijnhondisoverleden,omdatzeeenbeenbreukhadtengevolgevanbotkanker.Dit
komtvakervoorbijRottweilers.IkweetnietofdeCushinghiereenbijdrageaanheeftgehad.
v Onsvermoedenis,dathetdoordeCushingis,datonzehondgestorvenisaande
gevolgenvaneenpancreatitis.Zehad3antibioticakurengehad,baxters,echo's,...nikshielp.Zeheeftdelaatste2maandenheelveelafgezien,zewasop.
v Onzehondverlooraanheteindsnelgewicht.Maarzehadookonbekendeplekkenin
haarlever.Ditwastezienopeenecho.Verderhadzeveelvettumoren.Hoeouderzewerdhoemeerdesymptomenwerdenquavachtenhuid.Zehadookroos.
v alleinfooverdebehandelingvanmijnhondopmijnsite
http://users.telenet.be/leonlieve/homepage/cushing.htmv Zeerstijvegangophetlaatst.artroseenartritis.v VermoedelijkisonzehondoverledenaanCushing(epileptischeaanvallenten
gevolgevandetumor),erwarengeenandereverklaringenvoordeaanvallendieelkaarzosnelachterelkaaropvolgdendateuthanasienodigwas.Maarerisnooiteenscanvanzijnhoofdgemaakt.
v Ikherinnermijhetverdriet,demachteloosheidenkennisiskracht.Vandaardatik
ditinitiatiefechtwaardevolvind.ConclusiesDegroeprespondentenistekleinomhardeconclusiestetrekkenoverhondenmetCushinginhetalgemeen.WelzienweeenaantalzakendiebekendzijnoverCushingminofmeerbevestigdindeuitslagenoverdezegroep.Enwekrijgeninzichtindevariatiestussende55hondenmetCushing.Deuitschietersindestatistiekenvandezeuitslagengeveneigenarenongetwijfeldzowelhoopalsvrees.Maardeuitslagenbiedentochvooralonderlingvergelijkingsmateriaal,endaardoorwellichtwatmeerhouvastbijdebegeleidingvaneenhondmetCushing.Hartelijkdankaanallerespondentenvoorhetdelenvanhunervaringeneninformatie!MoniquePostpost.monique@gmail.comDenHelder,4mei2016
