pBOLONJES

Procesi i Bolonjes: Çfarë duhet të dijë një student

Procesi i Bolonjës – elementet kryesore

Qëllimi kryesor i procesit të Bolonjës është të krijojë një hapësirë koherente evropiane në arsimin e lartë, e cila nxitlëvizshmërinë dhe punësueshmërinë e studentëve dhe pedagogëve nga Evropa dhe pjesa tjetër e botës. Nga ana tjetër,prpcesi kërkon të ndërtojë një sistem që është konkurrues në nivel ndërkombëtar. Kjo pritet të realizohet përmes lehtësimit tëkrahasueshmërisë dhe ngjashmërisë mes sistemeve he institucioneve të ndryshme të arsimit në Evropë, si dhe përmes rritjes sëcilësisë në arsim.

Procesi i Bolonjës synon të lehtësojë lëvizjen e studentëve, duke bërë të mundur njohjen e periudhave të studimit të kryerajashtë vendit. Kjo realizohet nëpërmjet mjeteve të tilla si Sistemi i Akumulimit dhe Transferimit të Krediteve Evropiane dheShtesën e Diplomës. Mjetet e mësipërme përdoren për rritjen e transparencës në hapësirën evropiane të arsimit të lartë, dukelejuar që programet dhe diplomat e dhëna në një vend të kuptohen dhe të njihen në një vend tjetër.

Në mënyrë të përmbledhur, sistemi i Bolonjës mund të paraqitet me elementet e mëposhtëm:1. Korniza Kombëtare e Kualifikimeve2. Një sistem me tre nivele studimesh3. Sistemi Evropian i Akumulimit dhe i Transferimit të Krediteve (ECTS) 4. Shtesa e Diplomës 5. Vlerësimi i Cilësisë 6. Njohja e kualifikimeve

1. Korniza Kombëtare e Kualifikimeve

Procesi i Bolonjës

Korniza Kombëtare e Kualifikimeve e bazuar në rezultatet e të mësuarit (learning outcomes) është një komponent irëndësishëm i Procesit të Bolonjës dhe hapësirës evropiane të arsimit të lartë. Në kuadrin e Procesit të Bolonjës, rezultatet e tëmesuarit janë “elememente esenciale të paketës së Bolonjës dhe në analizë të fundit të reformimit të sistemit arsimor”. Kjoqasje metodologjike është “zemra” e paradigmës së re që vendos studentin në qendër të procesit të të mësuarit.

Po pranohet gjithnjë e më shumë se Korniza Kombëtare e Kualifikimeve luan një rol qendror në lidhjen e elementeve tëprocesit të Bolonjës, përfshirë rezultatet e të mësuarit dhe kreditet ECTS. Korniza kombëtare e kualifikimit bën të mundurlidhjen mes kushteve lokale të universiteteve me zhvillimet dhe kontekstet kombëtare.

Korniza Kombëtare e Kualifikimeve në Shqipëri

Hyrje

Korniza Kombëtare e Kualifikimeve garanton që standardet (e kualifikimeve apo të profesioneve) dhe çertifikimi të përdorennë mënyrë uniforme në të gjithë vendin si dhe për të siguruar barazi dhe besueshmëri si për punëdhë nësit, ashtu dhe përpunëmarrësit.

Përmbushja e standardeve uniforme në të gjithë vendin mundëson që si të çertifikuarit / të diplo muarit, ashtu edhepunëdhënësit dhe shoqëria të kenë besim që arritja e aftësive të tilla do të ketë njohje zyrtare nga shteti shqiptar dhe që këtoaftësi të jenë në linjë me kërkesat e Kornizës Evropiane të Kualifikimeve për një njohje ndërkombëtare të kualifikimeveshqiptare.

Dokumentacioni për kornizën bazohet në standarde të përcaktuara njohurish dhe kompetencash, të cilat përcak tojnë arritjetqë pritet të kenë nxënësit dhe studentët në mënyrë që të çertifikohen në një nivel të caktuar aftësie.

Korniza Shqiptare e Kualifikimeve: Pse?

KSHK është një sistem kombëtar që shërben për përcaktimin, rregullimin, koordinimin dhe pozicionimin e kualifikimeve të

Shqipërisë në një strukturë me nivele që matin arritjet e një individi në një fushë të arsimit ose formimit dhe kanë parime tënjëjta për të gjitha format e arsimit dhe formimit në vend. Parimet e niveleve bëjnë të mundur krahasimin e kualifikimeve tënxënësve, studentëve e kursantëve, pasi krahasimi është mjaft i rëndësishëm, sepse çdo formë e të mësuarit në jetë mund tëtransferohet nga një nivel në tjetrin për një profil të caktuar, duke lehtësuar kështu përparimin vertikal dhe horizontal tëindividëve në arsim dhe formim. Qëllimi i çdo individi për vete dhe fëmijët e tij është të ketë një diplomë dhe një punë.Gjithashtu, çdokush dëshiron që të ketë mundësi punësimi kudo që të vendosë të jetojë. Biznesi dhe punëdhënësit kërkojnë

18/04/2011 www.ubt.edu.al - Guida e Bolonjes

www.ubt.edu.al//index2.php?option=c… 1/13

Gjithashtu, çdokush dëshiron që të ketë mundësi punësimi kudo që të vendosë të jetojë. Biznesi dhe punëdhënësit kërkojnëpersona të kualifikuar dhe duan të dinë vlerën e diplomës që kanë, të cilësisë së shërbimeve që mund të ofrojmë apo të atyreqë mund të marrim.

Korniza e propozuar synon t’i kthejë sistemit arsimor objektivitetin e shumëdiskutuar në vlerësimin e arritjeve të nxënësve,studentëve dhe kursantëve. Gjithashtu, Korniza shërben si një sistem i cili kontrollon cilësinë e institucioneve që ofrojnë arsim.KSHK do të mundësojë krahasimin dhe njohjen e arsimimit të personave me kualifikime shqiptare që punojnë jashtë shtetitdhe shqiptarëve në tregun vendas të punës që kanë kualifikime të marra jashtë.

Korniza Shqiptare e Kualifikimeve është plotësisht në linjë me Kornizën Evropiane të Kualifikimeve të miratuar nga Parlamentidhe Këshilli Evropian në Prill 2008, duke i dhënë mundësinë sistemit të arsimit dhe formimit në Shqipëri të jetë i krahasueshëmme shumicën e sistemeve pararojë në Evropë.

Kjo nënkupton njohjen e diplomave shqiptare në Evropë, që vjen në një moment shumë pozitiv reformash edhe në kornizat ekualifikimeve të vendeve të tjera të Evropës.

KSHK përfshin një sistem të mbledhjes dhe transferimit të krediteve që përputhen me Sistemin Evropian të Krediteve, meqëllim që nxënësit, studentët dhe kursantët të jenë në gjendje të grumbullojnë kreditet dhe të mundësojnë kalimin nga një tipshkollimi në një tjetër apo nga një vend në një tjetër.

Elementet Kryesore

Nivelet referencë të kualifikimeve përfshijnë dhe lidhin të gjitha tipet e Arsimit dhe formimit

KSHK është një skemë kombëtare që përcakton 8 nivele të arsimit dhe formimit ku mund të vendosen kualifikimet e vendit.Secili nivel i korrespondon një kombinimi të njohurive, aftësive dhe kompetencave përkatëse të shprehura nëpërmjetpërshkruesve të nivelit. Sa më i lartë të jetë niveli i KSHK, aq më shumë cilësi dhe kompetenca pritet të arrijë një person.KSHK përdor konceptin e përshkruesve të nivelit dhe rezultateve mësimore. Rezultatet mësimore janë një pohim i shkruar përatë që një nxënës, student apo kursant i suksesshëm pritet të jetë në gjendje të bëjë dhe të dijë në fund të një mësimi, kursi,moduli apo kualifikimi. Përshkruesit e niveleve janë hartuar në mënyrë që të përfshijnë si arsimin e përgjithshëm, ashtu dhe atëprofesional dhe mbulojnë gamën e plotë të rezultateve mësimore të arritura në arsim dhe formim qysh nga fillorja, shkollimi imëtejshëm, niveli i punëtorit të kualifikuar e deri në Doktoraturë dhe nivel profesional të lartë.

Një sistem koherent kreditesh për 8 nivelet e KSHK, në linjë me kornizën evropiane të kualifikimeve

KSHK përmban një sistem kreditesh që përputhen si me Sistemin Evropian të Mbledhjes dhe Transferimit të Krediteve tëArsimit të Lartë (SEMTKAL), ashtu dhe me Sistemin Evropian të Mbledhjes dhe Transferimit të Krediteve të Arsimit dheFormimit Profesional (SEMTKAFP). Çdo rezultat mësimor vlerësohet me pikë kreditesh. Pikët e krediteve i përgjigjen njëkualifikimi dhe përmbajtjes mësimore që përbën kualifikimin në fjalë. Me marrëveshje, kreditet përfaqësojnë volumin dherëndësinë e rezultateve mësimore. Kreditet e fituara nga nxënësit, studentët dhe kursantët mund të mblidhen, por edhe tëtransferohen tek programe mësimore dhe kualifikime të ndryshme. Në këtë mënyrë, sistemi i propozuar i krediteve do të:

Rrisë mobilitetin në sistemin shqiptar të arsimit dhe formimit;Përmirësojë mobilitetin dhe shkëmbimin me vende që kanë miratuar SEMTKAL dhe SEMTKAFP dhe /ose KornizënEvropiane të Kualifikimeve;Lehtësojë procesin e krahasimit dhe njohjes edhe të kualifikimeve të pjesshme për të mundësuar njerëzit tëpërfundojnë kualifikimet e tyre në vende të ndryshme.

KSHK dhe të mësuarit gjatë gjithë jetës

KSHK merr parasysh shumëllojshmërinë e tipave të arsimit dhe formimit që bëhen në Shqipëri si në bangat e shkollës, nëqendra formimi, në universitete, në vendin e punës, pra, në situata formale, joformale dhe informale.

Arsimi formal – të mësuarit e strukturuar të udhëhequr nga një mësues apo instruktor (arsim me bazë shkolle);Arsimi joformal – të mësuarit e planifikuar nga përvoja në kontekste praktike (të mësuarit në punë apo në qendër

formimi);Arsimi informal – të mësuarit e paplanifikuar si rezultat i aktiviteteve të përditshme.

KSHK njeh të mësuarin e mëparshëm

KSHK përfshin një skemë të qartë për Njohjen e të Mësuarit të Mëparshëm, duke sugjeruar një sërë instrumentesh për tëarkivuar, analizuar, vlerësuar dhe së fundi çertifikuar të mësuarin e mëparshëm si p.sh.:

Evidenca zyrtare për të mësuarin e mëparshëm (referencë, dëshmi apo vlerësim i arkivuar) ;Kredite të fituara për një kualifikim;Çertifikata ose dëshmia e marrjes së kualifikimit;Evidenca të vërtetuara të përvojës në punë (si p.sh. edhe relacione etj.);Evidencë me shkrim e vërtetuar nga një palë e tretë.



Evidencë me shkrim e vërtetuar nga një palë e tretë.

KSHK dhe parimet bazë të saj

Të gjithë kualifikimet do të jenë të azhornuara dhe do të kenë lidhje me kërkesat e tregut të punës, në linjë me standardendërkombëtare. KSHK do të sigurojë që partnerët socialë dhe grupe të tjera të interesit të përfshihen në hartimin estandardeve dhe kualifikimeve.

Të gjithë institucionet e arsimit dhe formimit që ofrojnë kualifikime të KSHK-së do të jenë objekt akreditimi osekontrolli akademik për të siguruar nëse ato përmbushin standarde të caktuara minimale. Kjo do të mënjanojëndryshime të papranueshme të cilësisë në vend.

I gjithë vlerësimi për dhënien e kualifikimeve të KSHK do të jetë objekt i sigurimit të cilësisë, gjë që do të promovojëbesimin publik në cilësinë e kualifikimeve.

Të gjitha kualifikimet kombëtare dhe çertifikatat që e provojnë marrjen e tyre do të kenë të njëjtën vlerë për tësiguruar transparencën e kualifikimeve në shkallë vendi.

KSHK do të organizojë kualifikimet shqiptare në një strukturë prej tetë nivelesh në linjë me Kornizën Evropiane tëKualifikimeve. Kjo do të lehtësojë punësimin e shtetasve shqiptarë që janë shkolluar apo trajnuar në vende të tjera.Gjithashtu, do të mbështesë kompanitë shqiptare me punëtorë të kualifikuar për të fituar kontrata ndërkombëtare.

Korniza Kombëtare e Kualifikimeve në UBT

Niveli 6, 7, dhe 8, përkatësisht Niveli Bachelor, Master dhe Doktoratë gjejnë zbatim aktualisht në UBT në formen e Diplomëssë Nivelit të Parë, Diplomës së Nivelit të Dyte dhe Doktoratës. Për më shumë informacion, referoju Nivelet në KornizënShqiptare të Kualifikimeve dhe Përshkruesit e niveleve në KSHK.

1. Nje sistem me tre nivele studimesh

Sistemi me tre nivele: Procesi i Bolonjës

Dy nivele bazë studimesh, Bachelor dhe Master, janë adoptuar tashmë nga shumica e vendeve nënshkruese të Kartës sëBolonjës. Universitetet evropiane aktualisht janë në fazën e zbatimit dhe një numër i madh studentësh janë diplomuar. Sirregull, një program Bachelor kërkon 180-240 kredite dhe një program Master kërkon 90-120 kredite.

Shumë vende kanë bërë ndryshime të mëdha në sistemet e tyre për t’iu përshtatur Procesit të Bolonjës. Përgatitja eprogrameve të reja ka kërkuar përpjekje të mëdha për rishkimin e kurrikulave. Tashmë, shumica e universiteteve evropianekanë rishikuar kurrikulat e tyre në kuadër të procesit të Bolonjës për zbatimin e një qasjeje që e vendos studentin në qendër tëprocesit të të mësuarit. Në ciklin e tretë programet evropiane të doktoratës janë në proces strukturimi.

Kalimi nga një cikël studimesh në një tjetër bazohet në cilësinë e meriten. Përshkruesit e Dublinit tregojnë diferencat mescikleve në pikëpamje të njohurive, aftësive dhe kompetencave.

Sistemi me tre nivele: Kuadri ligjor në Shqipëri

Në baze të Ligjit Nr.9741, datë 21.5.2007 « Për arsimin e Lartë në Republikën e Shqipërisë », ndyshuar me Ligjin Nr. 9832,date 12.11.2007 dhe Ligjin Nr 10037, date 22.7.2010, programet e studimeve në institucionet e arsimit të lartë organizohennë tre cikle të njëpasnjëshme: cikli i parë, cikli i dytë dhe cikli i tretë.Programet e studimeve në institucionet e arsimit të lartë organizohen në tri cikle të njëpasnjëshme: cikli i parë, cikli i dytë dhecikli i tretë.

Studimet e ciklit të parë:programet e studimeve të ciklit të parë synojnë pajisjen me njohuritë bazë, mbi metoda e parime shkencore tëpërgjithshme, dhe formimin e shprehive të veçanta në një llojshmëri të gjerë profesionesh e specialitetesh;programet e studimeve të ciklit të parë realizohen me 180 kredite europiane (ECTS) (më tej: kredite) dhe kohëzgjatjanormale e tyre është 3 vite akademike;në përfundim të programeve të studimeve të ciklit të parë lëshohet diplomë universitare “Bachelor” në fushën earsimimit të kryer.

Studimet e ciklit të dytë perbehen nga programet e studimeve “Master i shkencave”, programet e integruara të studimeve tëciklit të dytë, dhe programet e studimeve “Master profesional”

Programet e studimeve “Master i shkencave”



Programet e studimeve “Master i shkencave”programet e studimeve të ciklit të dytë i pajisin të diplomuarit që zotërojnë diplomën universitare “Bachelor” me njohuritë thelluara, teorike dhe praktike, si dhe trajnim për kërkim shkencor në një fushë, brenda një specialiteti;programet e studimeve të ciklit të dytë realizohen me 120 kredite, ku përfshihen 30-40 kredite për projektin kërkimordhe tezën dhe kohëzgjatja normale e tyre është 2 vite akademike;studentët e këtij programi studimi duhet të japin në përfundim edhe provimin e gjuhës angleze, mbi bazën e testeve tënjohura ndërkombëtare;në përfundim të programeve të studimeve të ciklit të dytë lëshohet diplomë universitare “Master i shkencave” në fushëne arsimimit të kryer.

Programet e integruara të studimeve të ciklit të dytë:institucionet e arsimit të lartë në fushat e mjekësisë, të stomatologjisë, të farmacisë, të veterinarisë e të arkitekturësofrojnë programe të integruara të studimeve të ciklit të parë dhe të dytë së bashku;programet e integruara të studimeve të ciklit të dytë realizohen me jo më pak se 300 kredite dhe kohëzgjatja normale etyre është jo më pak se 5 vite akademike;studentët e këtij programi studimi duhet të japin në përfundim edhe provimin e gjuhës angleze, mbi bazën e testeve tënjohura ndërkombëtare;në përfundim të programeve të integruara të studimeve lëshohet diplomë universitare “Master i shkencave” në fushën earsimimit të kryer.

Programet e studimeve “Master profesional”:programet e studimeve “Master profesional” u ofrojnë të diplomuarve, me një diplomë universitare së paku“Bachelor”, arsimim dhe trajnim të mirëfilltë profesional;programet e studimeve “Master profesional” realizohen me 60-90 kredite dhe kohëzgjatja normale e tyre është 1,5(një vit e gjashtë muaj) vit akademik;studentët e këtij programi studimi duhet të japin në përfundim edhe provimin e gjuhës angleze, mbi bazën e testeve tënjohura ndërkombëtare;në përfundim të këtyre programeve të studimeve lëshohet diplomë universitare “Master profesional” në fushën earsimimit e të trajnimit profesional të kryer;institucionet e arsimit të lartë kanë të drejtë të pranojnë kandidatë që kanë fituar diplomë “Master profesional” nëstudimet e ciklit të dytë për diplomën universitare “Master i shkencave” ose “Master i arteve të bukura” dhe tëvendosin kritere për njohjen/transferimin e krediteve të vlefshme të fituara në studimet e masterit që i përgjigjenprogramit të studimeve të ciklit të dytë.

Studimet e ciklit të tretë perbehen nga programet e studimeve te doctorates dh programe specializuese afatgjataProgramet e studimeve të doktoratës:

programet e studimeve të doktoratës janë programe të studimeve të ciklit të tretë, me karakter plotësisht akademik, qëkanë në bazë kërkim shkencor dhe veprimtari krijuese;në studimet e doktoratës pranohen kandidatë që kanë fituar diplomë universitare “Master i shkencave”;këto programe të studimeve zgjasin të paktën 3 vite akademike dhe përfshijnë 60 kredite për studime të organizuara

teorike. Institucionet e arsimit të lartë, në bazë të rezultateve të arritura në studimet e organizuara teorike, vendosinkritere klasifikimi për kandidatët që kanë të drejtë të zhvillojnë projektin kërkimor dhe të përgatisin tezën e doktoratës.Institucionet e arsimit të lartë përcaktojnë standarde e kritere kualifikuese për njohjen e gjuhës angleze, mbi bazën etesteve të njohura ndërkombëtare, si dhe metoda për vlerësimin e nivelit teorik të përgjithshëm të kandidatëve.në përfundim të programeve të studimeve të doktoratës lëshohet diploma për gradën shkencore “Doktor” (Dr).

Programet e studimeve specializuese afatgjata jane programet e studimeve te formimit profesional, që ofrojnë njohuri përprofesione të veçanta në fushat e mjekësisë, të stomatologjisë, të farmacisë, të inxhinierisë, të veterinarisë dhe të drejtësisë etj.Këto programe të studimeve përfshijnë studime teorike, të kombinuara me aplikime praktike e trajnime profesionale.Programet e studimeve specializuese në drejtësi realizohen në kuadër të Shkollës së Magjistraturës, që rregullohet me ligj tëveçantë.

Kalimi nga një cikël në tjetrin është lidhur me cilësinë dhe meritën. Nga ana tjetër, ciklet e studimeve finalizohen me diplomatpërkatëse. Kjo do të thotë se kalimi nga cikli i parë në ciklet pasardhëse nuk është i detyrueshëm dhe gjithnjë i mundshëm.Kalimi në ciklet më të larta të studimeve është i lidhur me cilësinë e kandidatëve. Kërkesat për cilësi marrin formën e kriterevetë pranimit në çdo program studimi të përgatitura nga institucionet e arsimit të lartë.

Figura e mëposhtme paraqet në mënyrë të përmbledhur hierarkinë e cikleve të studimit dhe mundësitë e punësimit:

Piramida e mësipërme nxjerr në pah se:

Jo të gjithë studentët që mbarojnë ciklin e parë mund të kalojnë në ciklet pasardhëse. Në fakt, vetëm një pjesë e tyrekalojnë në ciklin pasardhës mbi bazën e meritës. Nga figura del qartë se vetëm një pjesë e studentëve që mbarojnëciklin e parë kalojnë në ciklin e dytë dhe vetëm një pjesë e studentëve që mbarojnë ciklin e dytë kalojnë në ciklin etretë



tretë

Studentët që mbarojnë ciklin e parë (dhe marrin diplomën e ciklit të parë) pritet të vetëpunësohen, të hapin bizneset etyre ose të punësohen në sektorin privat e publik, në funksione zbatuese. Studentët që mbarojnë ciklet pasardhësepritet të punësohen në funksione kërkimi, menaxheriale, politikash e funksione të tjera në sektorin publik, privat e atëjoqeveritar.

E rëndësishme: Zbatimi i sistemit me tre nivele ka përfitime të mëdha për studentët dhe punëdhënësit.

Përfitime për studentët

Përfitimi kryesor i sistemit ka të bëjë me fleksibilitetin. Mbas përfundimit të diplomimit në Ciklin e Parë (bachelor), atamund të zgjedhin daljen në tregun e punës apo vazhdimin e studimeve profesionale në Master profesional. Nga ana tjetër,vazhdimi i studimeve në Master Profesional mund të realizohet edhe pas një periudhe profesionale pune apo pas punëspart- time. Në mënyrë alternative kursi i studimit në Master Pofesional mund të zgjidhet në një fushë specializimi tëngjashme me fushën studimore të nivelit te pare apo të përafërt me të. Nga ana tjetër, studentët që kanë dëshirë dhe qëplotësojnë kriteret e meritës, mund të vazhdojnë karrierën shkencore në Diplomë të Master i Shkencave dhe Doktoratë.

Titujt e diplomimeve në UBT janë zgjedhur të ngjashëm dhe në familjaritet me ato që ofrohen në të gjithë botën, gjë qëdo të ndihmojë që studentët e diplomuar në UBT të kenë mundësi diplomimi si brenda, ashtu dhe jashtë vendit. Strukturamodulare e studimeve në të dy ciklet krijon kushte të mira për të studiuar edhe në universitete të huaja.

Përfitime për punëdhënësit

Të diplomuarit në programet e studimet Bachelor në shkencat bujqësore do të jenë veçanërisht të aftë të përballojnëdetyrën e teknicienit. Ata do të jenë më të rinj në moshë se kolegët e tyre që kanë fituar një diplomë të ngjashme me atëaktualen.

Cikli me tre nivele: Universiteti Bujqësor i Tiranës

UBT ka qenë në pararojë të zbatimit të procesit të Bolonjës dhe të Kartës së Bolonjës. Aktualisht, UBT-ja ka në zbatim 48programe studimi në fushat e inxhinierisë agrare, inxhinierisë së agromjedisit, ekonomisë dhe agrobiznesit, inxhinierisëagroushqimore, inxhinierisë së pyjeve dhe përpunimit të drurit, si dhe të mjekësisë veterinare. Nga këto programe studimi 12

programe janë të ciklit të parë, 23 anë programe të ciklit të dytë (Master i shkencave e master profesional) dhe 12 programejanë të ciklit të tretë (programe doktoratash).

Për më shumë informacion lidhur me programet e studimeve në UBT, referoju Programet e studimeve, titujt e diplomave dheprofilet

2. Sistemi Evropian i Akumulimit dhe Transferimit te Krediteve (ECTS)

Sistemi Evropian ECTS: Procesi i Bolonjës

Një mjet i rëndësishëm i përdorur për akumulimin dhe transferimin e krediteve është Sistemi Evropian i Transferimit tëKrediteve (European Credit Transfer System: ECTS). Ky sistem luan një rol të rëndësishëm në përgatitjen e kurrikulave dhenë vlefshmërinë e rezultateve të të mësuarit.

Në këtë sistem krediti reflekton një ngarkesë pune për arritjen e objektivave të kërkuara të programit - objektiva të cilatspecifikohen në formën e rezultateve të të mësuarit (learning outcomes) - dhe jo thjesht në sasinë e orëve të leksionit aposeminarit. Ky sistem i bën programet e studimit të thjeshtë për t’u lexuar dhe të krahasueshëm për gjithë strudentët, të venditdhe të huaj dhe në këtë mënyrë lehtëson lëvizshmërinë e studentëve.

Kreditet ECTS

Kreditet në ECTS bazohen mbi volumin e punës që studentët duhet të kryejnë për të arritur rezultatet e të mësuarit. Rezultatete të mësuarit përshkruajnë atë që një student pritet të dijë, të kuptojë dhe të jetë në gjendje të bëjë pas përfundimit me suksestë procesit të të mësuarit. Rezultatet e të mësuarit lidhen me përshkrimet e niveleve në kuadrin e cilesisë kombëtare dheEvropiane.

Volumi i punës tregon kohën që u duhet studentëve për të gjithë aktivitetet e të mësuarit (të tilla si leksionet, seminaret,projektet, punët praktike, punën e pavarur dhe provimet), me qëllim që të mund të arrihen rezultatet e të mësuarit.

Zakonisht, 60 kredite tregojnë ngarkesën e punës dhe rezultatet e të mësuarit në një vit të plotë akademik. Në shumicën erasteve, ngarkesa vjetore e punës së studentit është mes 1500 dhe 1800 orëve ; kjo do të thotë se për çdo kredit duhenllogaritur 25 deri në 30 orë.



llogaritur 25 deri në 30 orë.

Përdorimi i krediteve ECTS

Kreditet vendosen për çdo program studimi dhe komponentët përkatës të tyre (të tilla si module, njësi kursesh, punëdesertacioni, punë laboratori etj.). Numri i krediteve për çdo komponent kohën e punës që i duhet studentit për arritjen erezultateve të të mësuarit.

Kreditet jepen për studentë individualë (me kohë të plotë ose të pjesshme) pas plotësimit të aktiviteteve të të mësuarit qëkërkohen në një program studimi dhe vlerësimit se këto rezultate janë arritur. Kreditet mund të akumulohen për marrjen ediplomës nga institucioni përkatës. Nëse studentët kanë arritur rezultate të mësuari në kontekste të tjera jashtë institucionit(formale ose jo formale), institucioni mund të akordojë kredite pas vlerësimit përkatës, njohjes së vlefshmërisë ose njohjes sëkëtyre rezultateve.

Kreditet e fituara në një program mund të transferohen në një program tjetër, të ofruara nga i njëjti institucion ose njëinstitucion tjetër. Ky transferim mund të bëhet nëse institucioni pranues njeh kreditet dhe rezultatet e të mësuarit të lidhura meto. Ndërkaq, institucione partnere mund të bien dakord paraprakisht mbi njohjen e periudhave të studimit.

Transferimi dhe akumulimi i krediteve lehtësohen nga dokumentet e sistemit të ECTS : Katalogu i kursit, Forma e Aplikimit tëStudentit, Marrëveshja e të Mësuarit, Dokumenti i Rezultateve dhe Diploma Suplement.

ECTS: Kuadri ligjor në Shqipëri

Sipas Ligjit Nr 9741, datë 21.05.2007 “Për Arsimin e Lartë në Republikën e Shqipërisë” institucionet e arsimit të lartë ofrojnëprograme të akredituara të studimeve, të organizuara në module dhe të vlerësuara në kredite, sipas Sistemit Evropian tëTransferimit dhe Grumbullimit të Krediteve (ECTS). Sasia mesatare e krediteve të grumbulluara gjatë një viti, nga një studentme kohë të plotë, është 60 kredite.

ECTS në Universitetin Bujqësor të Tiranës

Në Rregulloren e Studimeve Universitare të UBT përcaktohet se institucioni bën transferimin (pas ekuivalentimit) e pjesëveose programeve të plota të studimi t ose diplomave të marra në institucione të tjera të vendit ose të huaja mbas paraqitjes sëkërkesës dhe dokumentacionit të nevojshëm nga të interesuarit. Universiteti Bujqësor pranon transferime studentësh në vite tëndërmjetme nga universitete të tjera, në të njejtën degë apo sistem dhe lejon largimin e studentëve të tij për në universtitete tëtjera, sipas procedurave të parashikuara në këtë Rregullore, pasi studentët kanë ndjekur vitin e parë dhe kanë fituar 30 krediteme notë mesatare mbi 7. Transferimi është i mundur pas rezultateve të njohjes së periudhave të studimit dhe ekuivalentimit.Procedurat transferuese përfundojnë një muaj para fillimit të vitit akademik.

3. Shtesa e Diplomës

Shtesa e Diplomës: Procesi i BolonjësShtesa e Diplomës është një dokument që i bashkëngjitet diplomës së arsimit të lartë dhe

që ka për qëllim të përmirësojë transparencën ndërkombëtare dhe të lehtësojë njohjen

akademike dhe profesionale të kualifikimeve (diploma, kualifikime, çertifikata etj.). Ajo

është dizenjaur për të paraqitur një përshkrim të natyrës, nivelit, konteksit dhe gjendjes së

studimeve që janë realizuar dhe përfunduar në mënyrë të sukseshme nga individët dhe që

përshkruhet në kualifikimin origjinal, të cilit i bashkëngjitet suplemeti. Ajo duhet të jetë e

çliruar nga qëndrimet e ekuivalencës apo sugjerimet rreth njohjes. Ajo është një mjet

fleksibël jopërshkrues, i ndërtuar për të kursyer kohë, para dhe ngarkesë pune dhe

konsiderohet e përshtatshme për nevojat lokale.

Shtesa e Diplomës është ideuar sipas modeleve që janë përpiluar nga Komisioni Evropian,



Shtesa e Diplomës është ideuar sipas modeleve që janë përpiluar nga Komisioni Evropian,

Këshilli i Evropës – UNESCO.

Shtesa e Diplomës përbëhet nga 8 seksione si më poshtë:Informacion për identifikimin e mbajtësit të kualifikimit;Informacion për identifikimin e kualifikimit dhe institucionit fillestar;Informacion për nivelin e kualifikimit;Informacion për përmbajtjen dhe rezultatet e arritura;Informacion për funksionin e kualifikimit;Informacion plotësues;Çertifikimi i diplomës suplement;Informacin mbi sistemin e arsimit të lartë.

Informacionet e mësipërme duhet të paraqiten me kujdes, nëse jo, atëherë duhet tëshpjegohen arsyet pse. Institucionet duhet të aplikojnë për ShD me të njëjtat

procedura sikurse për vetë diplomat.

Shtesës së Diplomës duhet t’i bashkëngjitet një përshkrim i sistemit të edukimit të

AL me emrin origjinal të kualifikimit.

Çfarë ju ofron studentëve të UBT-së Shtesa e Diplomës?

Përshkrim i detajuar i kurseve dhe në bazë të kopetencave të kërkuara gjatë viteve të studimit;

Vlerësim me objektivitet të arritjeve dhe kompetencave;

Akses në studime të mëtejshme;

Ndihmesë në punësim (punëdhënësit janë gjithmonë e më të interesuar nga profili i fituar dhe që paraqitet në ShD);

Ndihmëse në njohjen akademike dhe profesionale, kështu rrit transparencën e kualifikimeve;

Ofrimi i një kornize të përbashkët që pranohet në të gjithë Evropën;

Informacion rreth kualifikimeve që mund të kuptohen në një kontekst tjetër edukativ;

Rritje e vizibilitetit të institucionit jashtë vendit;

Ndihmë për punësimin e të diplomuarve në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar;

Kursim kohe, sepse përmban përgjigje për një sërë pyetjesh të ngritura karshi shërbimeve administrative nëinstitucione rreth përmbajtjes së diplomave.

Çfarë nuk ofron Shtesa e Diplomës?

Nuk është një Curriculum Vitae.

Nuk është një zëvendësuese e kualifikimit origjinal apo një kopje e të dhënave.

Nuk është një sistem automatik që garanton njohjen.

Shtesa e Diplomës: Kuadri ligjor në Shqipëri

Sipas Ligjit Nr 9741, datë 21.05.2007 « Për Arsimin e Lartë nëRepublikën e Shqipërisë » diplomat për ciklin e parë dhe përciklin e dytë, si dhe diplomat “Master i Nivelit të Dytë” shoqërohen me suplementin e diplomës. Suplementi i diplomëshartohet nё përputhje me kërkesat e hapësirës evropiane tё arsimit tё lartë. Ai përshkruan, në veçanti, natyrën, nivelin,përmbajtjen, rezultatet e studimeve, që janë kryer dhe përfunduar me sukses nga mbajtësi i diplomës etj. Përmbajtja dheforma e diplomës dhe e suplementit të diplomës përcaktohen nga senatet akademike në përputhje me udhëzimet e Ministrisësë Arsimit dhe të Shkencës.

Shtesa e Diplomës në UBT

Në Rregulloren e Studimeve Universitare të UBT-së përcaktohet se Diplomat e Nivelit të Parë, diplomat e Nivelit të Dytë,diplomat e Integruara të Nivelit të Dytë si dhe diplomat “Master i Nivelit të Dytë” shoqërohen me Shtesën e Diplomës. Për mëshumë informacion, referoju Modeli i Shtesës së Diplomës në UBT.

Studenti që ka plotësuar të gjitha kërkesat e planit mësimor dhe ka mbrojtur diplomën pajiset me diplomën përkatëse, e cila i



Studenti që ka plotësuar të gjitha kërkesat e planit mësimor dhe ka mbrojtur diplomën pajiset me diplomën përkatëse, e cila idorëzohet studentit së bashku me Diplomën Suplement. Diploma është e veçantë për secilin nivel. Diploma nënshkruhet ngapërgjegjësi i ZSS-së, dekani i fakultetit dhe Rektori i Universitetit. Nënshkrimi i Rektorit shoqërohet me vulën e Universitetit.

Tërheqja e diplomës bëhet nga vetë i diplomuari, kundrejt nënshkrimit dhe evidentohet në regjistrin përkatës. Nëse prania e tëdiplomuarit është objektivisht e pamundur, tërheqja e diplomës mund të bëhet nga një person i pajisur me prokurë të posaçme,duke paraqitur dhe letërnjoftimin ose pasaportën e tij.

Dorëzimi i diplomave bëhet me ceremoni në Ditën Akademike të Universitetit. Dita Akademike përcaktohet me vendim senati.Në ceremoninë e dorëzimit të diplomave marrin pjesë studentë, drejtues të fakultetit si dhe përfaqësues nga Universiteti.

4. Vlerësimi i Cilësisë

Vlerësimi i Cilësisë: Procesi i Bolonjës

Procesi i Bolonjës përfshin promovimin e bashkëpunimit evropian në sigurimin e cilësisë si një nga dhjetë objektivat e saj.

Sipas Bolonjës termi “sigurimi i cilësisë” përfshin proceset e zhvillimit ose evoluimit (apo të vlerësimit të brendshëm të cilësisë),akreditimi dhe auditi.

Reformat aktuale strukturore dhe kurrikulat synojnë të sigurojnë një mundësi për universitetet për të reflektuar mbiprogramet, metodat e mësimdhënies dhe menaxhimin e praktikave të vlerësimit me qëllim që të sigurojnë një kualitettë tyre.

Sipas kartës së Bolonjës janë përcaktuar skemat paralele të sigurimit të cilësisë në të gjithë sistemet kombëtare tëEvropës për të përmirësuar konsistencën e kërkesave të përbashkëta në nivel evropian. Gjithashtu, janë zhvilluarstandardet dhe udhëzimet (ESG) evropiane për sigurimin e brendshëm dhe të jashtëm të cilësisë, në mënyrë qëuniversiteteve dhe agjencive të sigurimit të cilësisë t’u sigurojë pikë të përbashkëta referimi.

Mbi bazën e Procesit të Bolonjës është themeluar Regjistri për Sigurimin e Cilësisë së Arsimit të Lartë (EQAR) në Evropë, meqëllim që të rritet transparena e sigurimit të cilësisë dhe, në këtë mënyrë, të rritet besimi dhe vetëbesimi në arsimin e lartëEvropian.

Vlerësimi i Cilësisë: Kuadri ligjor në Shqipëri

Ligji nr. 9741, datë 21.05.2007 “për Arsimin e lartë në Republikën e Shqipërisë” në kreun IX bën fjalë për sigurimin e cilësisënë arsimin e lartë dhe për akreditimin si tregues i vlerësimit të cilësisë. Sipas nenit nr. 59, kreu IX i këtij ligji thekson qëinstitucionet e arsimit të lartë janë përgjegjëse për sigurimin e brendshëm të cilësisë. Ky funksion realizohet nëpërmjet njësivepërkatëse në nivel departamenti, fakulteti dhe universiteti. Në këto njësi përfshihen përfaqësues nga studentët, si edhe njëekspert i jashtëm sipas fushave përkatëse.

Vlerësimi realizohet në mënyrë periodike në drejtim të efikasitetit të veprimtarive mësimore, kërkimore, veprimtariveadministrative, financiare të institucionit. Vlerësimet që kryhen bëhen publike. Vlerësimi i jashtëm kryhet nga agjencia publike eakreditimit të arsimit të alrtë (APAAL). Po sipas këtij ligji, në nenin nr. 61, theksohen drejtimet dhe gjerësia e shtrirjes sëobjektit të vlerësimit.

Është e rëndësishme se kurdoherë ky vlerësim realizohet sipas standardeve dhe udhëzimeve përkatëse. Vlerësimi apoakreditimi mund të jenë në nivel institucional ose sipas programeve të studimit. Kurdoherë ky proces duhet të mbështetet nëstandardet shtetërore të cilësisë, që sipas ligjit “Për Arsimin e Lartë në RSH” përcaktohen me akte nënligjore të MASH-it.

Vlerësimi i cilësisë në UBT

Në dokumentet bazë që rregullojnë strukturën, organizimin, funksionimin dhe ushtrimin e kompetencave ligjore të strukturavetë Universitetit Bujqësor të Tiranës, si edhe në vendimet përkatëse të rektoratit dhe të senatit, janë përcaktuar drejtimet enevojshme dhe mënyrat e realizimit të vlerësimit të cilësisë së brendshme. Përcaktimi i strukturave dhe i detyrave të tyrepërkatëse në statut dhe në rregullore mundëson transparencën dhe siguron tregues të matshëm të cilësisë.

Bazuar në vendimin nr. 27, datë 01.04.2008 të rektoratit të UBT-së janë ngritur dhe funksionojnë në të gjitha departamentet efakulteteve të UBT-së grupet e vlerësimit të brendshëm. Pranë rektoratit, gjithashtu, është ngritur dhe funksionon Zyra eZhvillimit të Kurrikulave, Botimeve dhe Vlerësimit Institucional.

Disa nga elementer me të rëndëishëm të shërbimit cilësor në UBT janë: kualifikimi i stafit të pedagogëve, përmirësimi ivazhdueshëm i mjediseve, rritja e përgjegjshmërisë së pedagogeve në marrëdhëniet me studentët, si edhe përmirësimi istandardeve në raportet student-pedagog.

UBT-ja ka një staf akademik të mirëkualifikuar dhe me përvojë. Shkalla e kualifikimit shkencor është si më poshtë:

44% e antarëve të stafit akademik gëzon titullin “Profesor” e “Profesor i asociuar”,



44% e antarëve të stafit akademik gëzon titullin “Profesor” e “Profesor i asociuar”,rreth 32% e antarëve të stafit akademik të UBT-së mban gradën “Doktor” dhe18% kanë fituar diplomë “Master” ose janë në proces kualifikimi. Mjaft nga të doktoruarit e kanë fituar gradënshkencore me studime jashtë shtetit apo në proces bashkëpunimi me universitetet e Evropës Perëndimore.

Një përbërje e tillë e stafit pedagogjik përfaqëson një potencial të madh për përmirësimin e cilësisë së programeve tëstudimeve, sillabuseve dhe një mësimdhënie cilësore e bashkëkohore.

Një aspekt i dytë i treguesve të cilësisë është çështja e kushteve materiale të studimit. Këtu janë konsideruar hapësirate auditorëve dhe mjediseve ku realizohet puna edukative e mësimore-kërkimore, pajisjet laboratorike, logjistika,

tekstet, leksionet, literatura në shërbim të mësimit dhe edukimit. Gjatë vitit akademik 2009-2010 janë në processhtesat e objekteve në respekt të rregullimit të standardeve optimale për hapësirat mësimore për çdo student.

Me shtesat e hapësirave të reja në Universitetin Bujqësor të Tiranës do të jenë në përdorim 32.684 m2. Kjo do të përmirësojëndjeshëm standardin e hapësirave për studentët drejt standardve Evopiane. Krahas këtyre mjediseve, në funksion të punësmësimore, kërkimore-shkencore është EDE-ja (Ekonomia Didaktike dhe Eksperimentale). EDE-ja është një pasuri e madhepër aftësimin praktik të studentëve.

Një ndër drejtimet e vlerësimit të brendshëm të cilësisë ka qenë vlerësimi i punës së pedagogut në procesin emësimdhënies. Ky proces vlerësimi është institucionalizuar, mbasi është periodik dhe i vazhdueshëm dhe nga ana tjetër ështështrirë në të gjithë UBT-në, në fakultete deri në departamente. Një ndër metodat e efektshme është vjelja e opinionit tëstudentëve nëpërmjet pyetësorëve (shih modelin). Ky drejtim e ka bazën në aktet ligjore e nënligjore si edhe në dokumentet emiratuara nga Rektorati dhe Senati i UBT-së, këshillat e fakulteteve dhe departamentet kanë parashikuar shprehimisht nërregulloret e tyre nene të veçanta për realizimin konkret të vlerësimit të brendshëm. Kështu, në të gjitha rregulloret e fakultetevetë UBT-së ka zënë vend, si nen i veçantë, vlerësimi i punës së pedagogëve. Sipas këtyre përcaktimeve është e mundur tërealizohet vlerësimi i punës së çdo pedagogu, së paku një herë në vit.

Krahas vjeljes së opinionit të studentëve gjatë periudhës së studimeve universitare mbi vlerësimin e marrëdhënieve socialepedagog/student në procesin e mësimdhënies, Zyrat e Informimit dhe Orientimit të Studentëve (ZIOS) pranë fakulteteve, kanëfilluar të vjelin opinionin e studentëve pas përfundimit të studimeve dhe diplomimit të tyre lidhur me vlerësimin e dobisë sëproduktit të studimeve apo nivelit e titullit të diplomës në raport me tregun e punës. Në fund të fundit synimi i vlerësimit tëcilësisë së universitetit është përgatitja për tregun e punës.

5. Njohja e kualifikimeve

Njohja e kualifikimeve: Procesi i Bolonjës

Njohja e përbashkët e kualifikimeve lidhet me kërkesat bazë të procesit të Bolonjës. Ajo bazohet:

Së pari: Në Konventën e Lisbonës: Konventa për njohjen e kualifikimeve në arsimin e lartë ne zonën Evropiane e përpiluarnga Këshilli i Evropës dhe UNESCO-ja, aprovuar në Prill 1997. Për më shumë informacion lidhur me njohjen ekualifikiemeve, referoju Lisbon Recognition Convention.

Së dyti: Në deklaratën e përbashkët të Ministrave Evropianë të Arsimit, mbledhur në 19 Qershor 1999.

Njohja e kualifikimeve: Kuadri Ligjor në Shqipëri

Njohja e kualifikimeve ne Republikën e Shqipërisë mbështetet në: (i) në Ligjin Nr. 9741, datë 21.05.2007 “Për Arsimin eLartë në Republikën e Shqipërisë” (i ndryshuar), neni 37 dhe (ii) në Udhëzimin e fundit të Ministrit të Arsimit dhe të Shkencës“Për procedurat e njohjes së diplomave dhe çertifikatave të fituara në shkollat e larta të huaja”. Për më shumë informacion mbinjohjen e kualifikimeve, referojuni www.mash.gov.al

Sipas Ligjit Nr 9741, datë 21.05.2007 “Për Arsimin e Lartë në Republikën e Shqipërisë” pjesë ose programe të plota studimi ose diploma të marra në institucione të tjera të vendit ose të huaja njihen dhe ekuivalentohen nga pikëpamja e së drejtës për tëvazhduar arsimimin në një program studimi të njëjtë ose të ngjashëm. Kjo realizohet përmes ekuivalentimit. Ekuivalentimi bëhetnga Institucioni i Arsimit të Lartë, pranë të cilit është paraqitur kërkesa dhe dokumentacioni i nevojshëm. Procedurat dhekërkesat për ekuivalentim përcaktohen në statutet e institucioneve të arsimit të lartë në përputhje me këtë ligj dhe akte të tjeranënligjore. Njohja e diplomave dhe e çertifikatave të fituara në shkollat e larta të huaja (jashtë shtetit) kupton konfirmimin ligjor nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës, të arsimimit të arritur dhe siguron të drejta të barabarta me arsimimin në Shqipëri.

Njohja akademike e diplomave dhe e çertifikatave të fituara në shkollat e larta të huaja, e cila kryhet në Republikën eShqipërisë, jep mundësinë e vazhdimit të arsimimit, të kualifikimit dhe mundësinë e punësimit në Republikën e Shqipërisë.

Mënyrat e njohjes akademike të diplomave dhe rë çertifikatave të fituara në shkollat e larta të huaja nga shtetas shqiptarë dhetë huaj, janë:



të huaj, janë:

E drejtpërdrejtë, kur ato janë të vendosura me emërtim për njohje të ndërsjellë në marrëveshjet dypalëshe të qeverisë sëRepublikës së Shqipërisë me vende të tjera.

Me ekuivalentim, kur ato nuk janë të përfshira me emërtim në marrëveshjet ndërqeveritare dhe nuk kanë nevojë përplotësim diferencash.

Me plotësim diferencash të verifikuara.

Me ndryshimet e bëra kohët e fundit me udhëzimin e ekuivalentimit të diplomave dhe çertifikatave të fituara jashtë vendit,rezulton se kjo procedurë mund të mbyllet rreth 45 ditë që nga koha e aplikimit. Sipas rregullores, aplikimi duhet të dërgohetme postë në Zyrën e Marrëdhënieve me Publikun pranë Ministrisë së Arsimit dhe të Shkencës. Në një afat kohor prej triditësh Sektori i Njohjes së Diplomave (SENJOD) duhet të informojë aplikantin për mbërritjen dhe plotësimin e dosjes. Përrastet kur dosja paraqet probleme për shkak të mungesës së dokumenteve që kërkohen nga komisioni i verifikimit, kërkesakthehet për përmbushjen e kritereve të kërkuara. Ndërkohë aplikimi për njohjen e diplomave të ndryshme të të njëjtit individ,të lëshuara nga i njëjti institucion, konsiderohet si një dhe për të paguhet një tarifë. Tarifa për procedurat e njohjes është 2500(dy mijë e pesëqind) lekë. Bazë e vlerësimit të programit dhe kursit të kryer janë lëndët/modulet e programit, numri total ikrediteve të fituara, vitet e studimit, kualifikimet që përcaktohen nga kuadri ligjor i vendit të origjinës, krahasuar me kuadrinvendas rregullues. Në rastet e mosnjohjes së kursit të studimeve dhe kualifikimit të fituar brenda 5 (pesë) ditësh nga përfundimii procedurës për njohje, kryetari i komisionit njofton me shkrim aplikantin për mosnjohjen dhe arsyet përkatëse. Gjithashtu,kandidati ka të drejtë të bëjë ankim me shkrim te ministri i Arsimit dhe i Shkencës, ku duhet t’i kthehet përgjigje brenda 30ditëve që nga data e paraqitjes së ankesës. Në përfundim të procedurës aplikantit i lëshohet një dëshmi njohjeje, ku përfshihenvitet e studimit, profili i diplomës së bashku me drejtime sekondare të kryera.

Sidoqoftë, informacioni i plotë per njohjen e diplomave gjendet te www.mash.gov.al (dokumentet që duhen; formati i aplikimitetj.).

Njohja e kualifikimeve në UBT

Në Rregulloren e Studimeve Universitare të UBT-së, përcaktohet se pranë çdo njësie bazë, me vendim të Këshillit tëFakultetit, ngrihet dhe funksionon Komisioni i Njohjes dhe i Ekuivalentimit të Studimeve.

Studentë të Universitetit Bujqësor, të cilët duan të transferohen në universitete të tjera të vendit, në të njëjtën degë apo sistem, iparaqesin një kërkesë dekanit të fakultetit, ku ata kryejnë studimet. Nëse kjo kërkesë miratohet, dekani ia paraqetkërkesën Rektoratit, i cili, pasi merr vendimin miratues, ua përcjell propozimin universiteteve pritëse. Pas përgjigjes sëpranimit nga universiteti pritës, përcillet dokumentacioni i plotë i studentit (fusha e studimit, kursi, sistemi i studimit, detyrimet eshlyera dhe notat përkatëse, kreditet e fituara, çertifikata e gjendjes civile me fotografi, nëse gëzon të drejtën e bursës ose jo,programet e disiplinave që ka kryer etj.).

Për studentët e universiteteve të tjera, të së njejtës degë apo sistem që duan të transferohen në Universitetin Bujqësor,propozimet vijnë nga rektorati i universitetit përcjellës, shoqëruar me të dhëna të hollësishme për studentin: dega, kursi, sistemii studimit, detyrimet e shlyera dhe notat përkatëse, kreditet e fituara, çertifikata e gjendjes civile me fotografi, nëse gëzon tëdrejtën e bursës ose jo, programet e disiplinave që ka kryer etj. Vendimin për pranimin e studentëve, propozuar përtransferim, e merr rektorati, pasi ka marrë mendimin e dekanit të fakultetit përkatës.

Kalimi i studentëve nga sistemi i studimeve me kohë të plotë në sistemin e studimeve me kohë të pjesshme, për profilestudimesh që mbulon fakulteti, bëhet me vendim të Këshillit të Fakultetit. Kjo lëvizje bëhet me kërkesë të studentit tëinteresuar, pasi ai të ketë përfunduar vitin e parë. Kalimi i studentëve nga sistemi me kohë të pjesshme në sistemin mekohë të plotë, kur këtë mundësi e lejon natyra e fushës përkatëse të diplomimit, bëhet me vendim të Këshillit tëFakultetit. Kjo bëhet me kërkesë të studentit të interesuar, pasi ai të ketë përfunduar vitin e parë dhe të ketë notëmesatare mbi 8. Në të dy rastet e kalimeve të përmendura më sipër nuk duhet të cënohen kuotat e studentëve tëkurseve përkatëse të caktuara nga Këshilli i Ministrave dhe Ministria e Arsimit dhe e Skencës.

Kalimi i studentëve nga një program studimi në tjetrin, brenda të njëjtit fakultet, bëhet me vendim të Këshillit të Fakultetit.

Nivelet në Kornizën Shqiptare të Kualifikimeve

Përshkruesit e niveleve në KSHK

Përshkruesit e Dublinit

Program i ciklit të parë Program i ciklit te dyte Program i ciklit te trete

Njohuri Njohuri dhe të kuptuar në një fushëstudimi që ngrihet mbi arsimimin emesëm, në një nivel më të përparuar

Të kuptuar dhe njohuri të qarta, më tëzgjeruara dhe të përmirësuara, për tëbërë të mundur origjinalitetin në

Të japë të kuptuar të qartë dhesistematik në një fushë studimi, arritjene një niveli të lartë të aftësive dhe



mesëm, në një nivel më të përparuardhe që përfshin disa aspekteinformimi drejt njohurive më tëpërparuara në fushën përkatëse tëstudimit

bërë të mundur origjinalitetin nëzhvillimin/aplikimin e ideve, kryesisht dheme fokus në kontekstin kërkimor

e një niveli të lartë të aftësive dhekryesisht metodat e kërkimit në atëfushë

Zbatim njohurish Të zbatojë njohuritë dhe të kuptuaritdrejt një qasjeje në profesion/prirjedhe ta aftësojë për zgjidhjen eproblemeve konkrete në fushënpërkatëse të studimit

Të aplikojë të kuptuarit, njohuritë dheaftësinë për të zgjidhur problemet në njëmjedis të ri, të panjohur në një kontekstedhe më të gjerë se fusha e veçantë estudimit

Aftësi për të kryer kërkim me integritetshkencor e professional. Aftësi përanalizë kritike, vlerësim dhe sintezën eideve të reja dhe komplekse

Gjykim Mbledhjen dhe interpretimin e tëdhënave të rëndësishme të fushësdhe aftësi për të dhënë gjykime,përfshirë refleksione për argumentatë rëndësishëm shkencorë, socialëdhe etikë

Të japë aftësi, të integrojë njohuritë dhe tëmenaxhojë në mënyrëkomplekse. Të formulojë gjykime edhe mbibazën e një informacioni të kufizuar dhe tëpaplotë

Të prodhojë kontribut të vlerësueshëmdhe të matshëm përmes kërkimitorigjinal, që zgjeron kufijtë e njohurive,që botohen në nivel kombëtar apondërkombëtar

Komunikim Të japë aftësi komunikiminë auditorë të specializuar dhe jovetëm

Të komunikojë në mënyrë të qartë në njëauditor të përgjithshëm dhe të specializuar

Të krijojë aftësi të përparuarakomunikimi me komunitetin akademikdhe fushat e ekspertizës

Aftësi të mësuari Të zhvillojë aftësi të mësuari, tënevojshme për vazhdimin estudimeve të mëtejshme me nivel mëtë lartë pavarësie

Aftësi të mësuari, që të bëjnë të mundurstudime më të përparuara, tëpersonalizuara dhe të pavarura

Aftësi për të nxitur përparimeteknologjike, shoqërore dhe kulturorenë një shoqëri të bazuar në dije

Programet e studimeve, titujt e diplomave dhe profilet në UBT

Fakulteti i Bujqësisë dhe i Mjedisit (BM)

Ciklet Tipi idiplomës

Titulli idiplomësdhe profili

Cikli iParë

BM1 Bachelor InxhinieriAgrare

InxhinieriAgromjedisi

InxhinieriAgrare

Profili MbrojtjeBimësh

Agro-mjedis&Ekologji

1. Prodhimbimor

2. Agro-Mekanizim

Hortikulturë

1. Zootni&BiznesBlegtoral

2. Akuakulturë&MenaxhimPeshkimi.

Cikli iDytë

BM2 Master ishkencave

InxhinieriAgrare

InxhinieriAgromjedisi

InxhinieriAgrare

Profili MbrojtjeBimësh

ProdhimBimor Hortikulturë 1. Zootekni

2. Akuakulturë

Masterprofesional

Mbrojtja ebimeve

FitofarmaciaMenaxhimMjedisi

Teknologjie Kultivimittë Bimëve

Teknologji eAvancuar nëHortikulturë

Biznes Blegtoral

Cikli iTretë

BM3Doktorata Bujqësia

dhe Mjedisi

Titulli idiplomës

Dr. në“Shkencat eMbrojtjes së

Bimëve”

Dr. në“ShkencatMjedisore”

Dr. në“Shkencat

Agronomike”

Dr në“Shkencat eHortikulturës”

Dr. në“Shkencat eProdhimitShtazor”

Fakulteti i Ekonomisë dhe i Agrobiznesit (FEA)


Titulli i diplomës dhe profili

Cikli iParë

EA1 Bacelor Ekonomi dhe Agrobiznes Ekonomi dheAgrobiznes

Ekonomi dheAgrobiznes

Profili Ekonomi dhe Politikë Agrare Menaxhim Agrobiznesi Financë -Kontabilitet

Cikli idyte

EA2 Master ishkencave Ekonomi dhe Politikë Agrare Menaxhim Agrobiznesi Financë -Kontabilitet

Profili 1. Zhvillim Rural i Integruar2. Ekonomi&Politikë e

Zhvillimit Agrar

1. Administrim iNdërmarrjeve

2. Marketing

1. Financë2. Kontabilitet

Masterprofesional

Ekonomi dhe Agrobiznes Ekonomi dheAgrobiznes


ProfiliEkonomi &Politikë Agrare

Menaxhimi iNdërmarrjeve tëAgrobiznesit

Financë-Kontabilitet



Ekonomi &Politikë Agrare Ndërmarrjeve tëAgrobiznesit

Financë-Kontabilitet

Cikli iTretë

EA4 MND Ekonomi dhe Agrobiznes Ekonomi dheAgrobiznes


Profili Ekonomi &Politikë Agrare Menaxhimi iNdërmarrjeve

Menaxhim Financiar

EA5 Doktorata Ekonomi dhe Agrobiznes Ekonomi dheAgrobiznes


Titulli idiplomës

Dr. në “ Ekonomi dhe PolitikëAgrare”

Dr.në “DrejtimAgrobiznesi”

Dr. në “Financë-Kontabilitet”

Fakulteti i Bioteknologjisë dhe i Ushqimit (BTU)



Cikli ipare

TU1Bachelor Inxhinieri AgroushqimoreProfili Teknologji Agrooushqimore Vreshtari-Enologji

Cikli idytë

TU2Master i shkencave Inxhinieri AgroushqimoreProfili Teknologji Agroushqimore Vreshtari-Enologji

Cikli itrete

TU3Doktorata Shkencat dhe Bioteknologjia

Ushqimore

Titulli i diplomës Dr. në “Shkencat dheBioteknologjia Ushqimore”

Fakulteti i Shkencave Pyjore (FSHP)



Cikli iParë

SP1 Bachelor Inxhinieri Pyjesh Inxhinieri Përpunim Druri

Profili Mbarështrim Shfrytëzim Përpunim DruriCikli iDytë

SP2 Master i shkencave Inxhinieri Pyjore Inxhinieri Përpunim Druri

Cikli iTretë

SP3 Doktorata Shkencat Pyjore Shkencat Pyjore

Titulli i diplomës Dr. në “Qeverisja e Qëndrueshme e Burimeve Pyjore dhe Kullosore”

Dr. në “Teknologjia eDrurit”

Fakulteti i Mjekësisë Veterinare (FMV)


Cikli iPare+Dytë

MV1+2 Master i shkencave Mjekësi Veterinare

Titulli i DiplomësCikli iTretë MV4 Master profesional Mjekësi Veterinare

Profili Shendet publik veterinar Shendeti i kafsheveMV5 Doktorata Mjekësi Veterinare

Titulli i diplomës Dr. në “ MjekësiVeterinare”

Modeli i Shtesës së Diplomës në UBT

INFORMACION ZYRTAR I SHTESëS Së DIPLOMëS1. Informacion identifikimi për mbajtjen e kualifikimeve1.1 Mbiemër, Emër Alia, Agron1.2 Dita, muaji, vendi i lindjes 10.05.19831.3 Numri rendor i studentit 45362. Informacion identifikimi i kualifikimit2.1 Emërtimi i diplomës/ kualifikimit (i plotë, i shkurtuar)2.2 Emri dhe tipi i institucionit që ka dhënë diplomën/ kualifikimin UBT, Fakulteti i Bujqësisë2.3 Fushat kryesore të studimit të nevojshme për diplomim / kualifikim Menaxhim Agrobiznesi2.4 Emri i institucionit të vlerësimit të kualifikimit, statusi, tipi, kontrolli2.5 Gjuhët e mësimit Shqip3. Informacion për nivelin e kualifikimit



3. Informacion për nivelin e kualifikimit3.1 Niveli i kualifikimit Bachelor3.2 Kërkesat e pranimit Diplomë e shkollës së mesme3.3 Fushat kryesore të studimit për kualifikim Menaxhim; Marketing; Financë; Kontabilitet4. Informacion për përmbajtjen dhe rezultatet e arritura4.1 Menyra e studimit Me kohe te plote4.2 Kohëzgjatja normale e programit 3 vjet4.3 Kërkesat e programeve Porogrami i miratuar nga MASH-i4.4 Komponentet, kurset, modulet Kurrikula e studimeve (bashkëngjitur)4.5 Vlerësime të veçanta të fituara Lista e notave

4.6 Skema e vlerësimeve, përkthimet e vlerësimeve dhe instruksionet për shpërndarjene vlerësimeve

Vendoset shkalla e notave ECTS. Nota më evogël kaluese është 5.

4.7 Klasifikimi i përgjithshem i kualifikimit (në ghuhën shqipe)Mbi bazën e mesatares jepet vlerësimi si p.sh.“student i shkëlqyer”

5. Informacion për funksionin e kualifikimeve5.1 Titulli i akorduar në ghuhën shqipe Ekonomist Agrar

5.2 Pranimi në studime të mëtejshme Pranohet në Master në Ekonomi Agrare (dhejo vetëm)

5.3 Statusi profesional i akorduar Lejohet të punojë në profesion6. Informacion shtesë

6.1 Informacion shtesëKa kryer një kurs Marketingu në UT. Ka fituar6 kredite ECTS.

6.2 Burime të mëtejshme të informacionit NARIC- Albania, web i UT7. Çertifikimi i Shtesës së Diplomës7.1 Data 25.04.20057.2 Nënshkrimi

7.3 Posti zyrtarDekani i FakultetitProf. Dr. Fatos Harizaj

7.4 Logoja zyrtare dhe vula

8. Informacion për sistemin Kombëtar të Arsimit të Lartë Ky informacion është unikal për të gjithainstitucionet publike

8.1 Tipi i institucioneve8.2 Tipi i shkallëve të programuara, të vlerësuara8.3 Akreditimi i programit dhe i shkallëve8.4 Organizimi i studimeve8.5 Nivelet e programit universitar dhe pasuniversitar8.6 Niveli i studimeve speciale8.7 Doktoratura8.8 Skema e shkallëve8.9 Hyrjet në Arsimin e Lartë

Mbyllni dritaren



pBOLONJES

Documents

Transcript of pBOLONJES