Paranasalis sinusok...
Transcript of Paranasalis sinusok...
Paranasalis sinusok röntgenvizsgálata
dr. Szabó Bence Tamás Orális Diagnosztikai Tanszék
Fogorvostudományi Kar Semmelweis Egyetem 2017.02.20.
Miért van rá szükség?
2017.02.20.
fogorvostudomány fül-orr-gégészet ?
Minden, ami a röntgenfelvételen látható, azt értékelnünk kell! (CBCT)
Anatómia
• sinus paranasales
– sinus frontalis
– cellulae ethmoidales
– sinus maxillares
– sinus sphenodalis
• cavum nasi
2017.02.20.
Anatómia
• sinus frontalis
– sinus - ostium frontalis - recessus frontalis
2017.02.20.
Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
Anatómia
2017.02.20. Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical
Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
Anatómia
2017.02.20.
Anatómia
• cellulae ethmoidales – anterior & posterior sejtek
– kiemelt sejtek: • Haller (infraorbitalis)
• cellulae frontoethmoidales (Kuhn-sejtek)
• Agger nasi
• bulla ethmoidalis
• Onodi (sphenoethmoidalis)
• ((supraorbitalis, cellula bullaris frontalis, cellula suprabullaris))
2017.02.20.
Anatómia
2017.02.20. Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical
Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
Anatómia
2017.02.20.
Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
Anatómia
2017.02.20. Haller
Anatómia
2017.02.20. Agger nasi & frontoethmoidalis
Anatómia
2017.02.20. bulla ethmoidalis
Anatómia
2017.02.20. Onodi
Anatómia
• sinus maxillaris
– sinus - ostium - infundibulum - hiatus semilunaris
– ostium accesorius
2017.02.20.
Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
2017.02.20.
Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
Anatómia
2017.02.20.
Anatómia
• ostiomeatalis komplex
– concha nasalis media
– infundibulum ethmoidale
– bulla ethmoidalis
– processus uncinatus
2017.02.20.
Anatómia
• sinus sphenoidalis
2017.02.20.
Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
Anatómia
• sinus sphenoidalis
2017.02.20.
Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant Anatomical Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 , Issue 1 , 2 - 16
Modalitások
2D
• Waters (occipitomentalis)~ „OM felvétel”
• lateralis
• módosított Caldwell
• Rhese
• submentovertex
…
• fogászatban használatos felvételeknek nem célja a paranasalis sinusok képalkotása!
3D
• CBCT
• CT
• MR (tumor?)
2017.02.20.
<<
Modalitások
2017.02.20.
Waters • orrmelléküreg-felvétel • orbitomeatalis vonal
37/45° -ot zár be a film síkjával
• alapvetően a frontalis és maxillaris sinusok
• nyitott forma: sphenoid
Patológia
• sinusitis
• retenciós ciszta
• polyposis
• mucocele
• tumorok
• idegentest
2017.02.20.
Patológia
• sinusitis jelei lehetnek
– mucosa megvastagodás (elzáródás)
– folyadék nívó
– szklerotikus csont
– kalcifikáció
• akut - krónikus – gombás
• klinikai vizsgálat!
– 2-3 mm-es mucosa ≠ sinusitis
2017.02.20.
Patológia
• sinusitis acuta – láz, fejfájás, orrdugulás
– általában egyoldali
– folyadéknívó jellemző
– transzparens foltok az opacitásban: levegő
– esetek • http://radiopaedia.org/cases/acute-sinusitis-1
• http://radiopaedia.org/cases/acute-sinusitis-4
2017.02.20.
Patológia
• sinusitis chronica – ha ismétlődő akut sinusitis tünetek
– panaszok tartósak
– koncentrikusan megvastagodott mucosa
– sinusfal reaktív szklerózisa
– esetek • http://radiopaedia.org/cases/chronic-maxillary-
sinusitis-1
• http://radiopaedia.org/cases/isolated-sphenoethmoidal-pattern-sinusitis
2017.02.20.
Patológia
• gombás sinusitis
– legyengült immunrendszer
– antibiotikus terápia rezisztencia
– heterogén opacitás a sinusban
– esetek
• http://radiopaedia.org/cases/allergic-fungal-sinusitis
• http://radiopaedia.org/cases/invasive-fungal-sinusitis
• http://radiopaedia.org/cases/fungal-sinusitis-allergic-1
2017.02.20.
Patológia
• retenciós ciszta – általában tünetmentes – jól körülírt, dóm alakú opacitás – környező képletekre nem fejt ki nyomást – legygyakrabban: sinus maxillaris – polyposishoz képest sokkal gyakoribb
– esetek
• http://radiopaedia.org/cases/mucous-retention-cysts-of-maxillary-sinus
• http://radiopaedia.org/cases/mucous-retention-cyst
2017.02.20.
Patológia
• mucocele – általában (szub)totális opacitás – környező képletekre nyomást gyakorol
• sinus ürege nő • határoló csontos fal elvékonyodik • http://radiopaedia.org/cases/mucocoele-diagrams
– leggyakrabban: sinus frontalis
– esetek • http://radiopaedia.org/cases/left-frontal-mucocoele • http://radiopaedia.org/cases/mucocoele-of-the-ethmoid-
and-sphenoid-sinus
2017.02.20.
Patológia
• polyposis – általában totális opacitás – infundibulum/ostiumok kiszélesedése – csont resorptio/átépülés (concha nasalis media,
septum nasi) – ethmoid sejtekben opacitás transzparens foltokkal
(levegő)
– esetek • http://radiopaedia.org/articles/sinonasal-polyposis • http://radiopaedia.org/cases/sinonasal-polyposis-7
2017.02.20.
Patológia
• tumorok – osteoma
• leggyakoribb • 80% frontalis sinus • benignus • általában tünetmentes • jól körülírt, homogén opacitás
– invertált papilloma – fibrosus dysplasia – squamosus sejtes carcinoma – esetek
• http://radiopaedia.org/cases/frontal-osteoma
2017.02.20.
Patológia
• tumorok – osteoma – invertált papilloma
• hámsejtek a kötőszövetes strómába „befelé” burjánzanak • leggyakrabban cavum nasi lateralis fala • általában unilateralis • MR!
– „csavart cerebriform mintázat”: hyper és hypointenz területek
– fibrosus dysplasia – squamosus sejtes carcinoma – esetek
• http://radiopaedia.org/cases/inverted-papilloma-3 • http://radiopaedia.org/cases/inverted-papilloma
2017.02.20.
Patológia
• tumorok
– osteoma
– invertált papilloma
– fibrosus dysplasia
• fejlődési rendellenesség
• csonvelő helyén fibrotikus szövet, éretlen trabeculák
– squamosus sejtes carcinoma
2017.02.20.
Patológia
• tumorok – osteoma – invertált papilloma – fibrosus dysplasia – squamosus sejtes carcinoma
• leggyakoribb a rosszindulatú daganatok közül
• általában férfiak érintettek, • 60-70 éves kor • leggyakoribb: sinus maxillaris • Ni-el foglalkozó munkások! • agresszív - jelentős csontresorptio
2017.02.20.
Patológia
• idegentest – fogászat:
• gyökértömő anyag • extractio során dislocalt fog/radix • implantátum
– eset
• https://radiopaedia.org/cases/chronic-maxillary-sinusitis-with-a-foreign-body-dental-filling-material-1
• http://radiopaedia.org/cases/molar-tooth-in-the-maxillary-sinus
• https://radiopaedia.org/cases/maxillary-sinus-mucosal-thickening-due-to-foreign-body
2017.02.20.
Köszönöm a figyelmet!
2017.02.20.
Források
• http://cdn.rhinoplastyclinicsydney.com.au/wp-content/uploads/2012/11/home3.jpg
• Imaging of the Paranasal Sinuses and Nasal Cavity: Normal Anatomy and Clinically Relevant
Anatomical Variants Beale, Timothy J. et al. Seminars in Ultrasound, CT and MRI , Volume 30 ,
Issue 1 , 2 - 16
• Kau, C.H., Abramovitch, K., Kamel, S.G., Bozic, M.: Cone Beam CT of the Head and Neck- An
Anatomical Atlas - Springer; 1st edition (March 9, 2011)
• GONCALVES, Fabrício Guimarães; JOVEM, Cássio Lemos and MOURA, Leonardo de Oliveira.
Computed tomography of intra- and extramural ethmoid cells: iconographic essay. Radiol
Bras [online]. 2011, vol.44, n.5 [cited 2016-05-01], pp.321-326.
• Farina D, Ravanelli M, Borghesi A, Maroldi R : Flying through congested airspaces: imaging of
chronic rhinosinusitis. - Insights Imaging (2010)
• http://radiopaedia.org/images/428040
• http://imaging-medical.blogspot.hu/2013/09/waters-view-x-ray-paranasal-sinuses.html
• F. J. Stucker, C. de Souza, G. S. Kenyon, T. S. Lian, W. Draf , B. Schick (Eds.): Rhinology and Facial Plastic Surgery, Springer, 2009
2017.02.20.