OuderenbehoeftenonderzoekKnokke-Heist – 2011-2012

22

Doelstelling project

• Behoeften ouderen inschatten• Aanzet geven tot beleidsplan

Samenwerking tussen gemeente - provincie- VUB/Hogent

3

Inhoud rapportBeschrijving van de steekproef

Thema 1: Woonsituatie en buurtThema 2: Gezondheid, zorg en hulpverleningThema 3: WelbevindenThema 4: Maatschappelijke participatieThema 5: Tevredenheid met betrekking tot

gemeentelijke dienstverlening

Knokke-Heist wordt vergeleken met Vlaanderen en West-Vlaanderen

Per kenmerk wordt nagegaan of er verschillen zijn naar leeftijd, geslacht, partner, kinderen, inkomen, verhuisd, zorgafhankelijkheid, eenzaamheid, …..

4

Beschrijving steekproef

403 ouderen bevraagd in periode 2011-2012

• 44,5% mannen, 55,5% vouwen, naarmate leeftijd stijgt neemt aandeel vrouwen toe.

• Gemiddelde leeftijd: 72,4 jaar• 44% 60-69 jaar, 35% 70-79 jaar, 21% 80+• 20% enkel lager onderwijs, 21% hoger onderwijs

5

Beschrijving steekproef

• 20% enkel lager onderwijs, 21% hoger onderwijs

6

Beschrijving steekproef

• 11% geen kinderen in leven

• Inkomen: 60% inkomen > 1500 euro, 8% inkomen < 1000 euro

7

Thema 1: woonsituatie en buurt

• Basiscomfort in de woning en onaangepastheid van de woning

• Buurtbetrokkenheid

• Verhuisgeneigdheid

• Aangepastheid van de wijk

8

Basiscomfort in de woning

Comfortelement aanwezig

Bad of douche 99%

Centrale verwarming 93,5%

Toilet in de woning 99,8%

telefoon 93,5%

9

Onaangepastheid van de woning

Zeer strenge maat

Polst niet alleen naar comfort woning, maar ook naar de buurt, naar nabijheid van kinderen, ….Geeft een indicatie of de woning en woonomgeving ook geschikt zijn op moment dat men zorgbehoevend wordt.

  Knokke-Heist

onaangepastheid van de woning

geen 18,0%

matige 51,4%

ernstige 30,7%

10

Onaangepastheid van de woning

Top 5 onaangepastheid

Trappen in de woningAfstand tot kinderen te groot*Afstand tot voorzieningen te grootWoning te duur*Woning te groot

* kenmerk is typerend voor Knokke -Heist

11

Onaangepastheid van de woning

Knokke-Heist scoort beter dan Vlaanderen en West-Vlaanderen: kleiner aandeel ernstig onaangepast, groter aandeel geen onaangepastheid

12

Onaangepastheid van de woning

Welke kenmerken zorgen voor significantie verschillen:

• Geen verschil volgens leeftijdsklasse• Geen verschil tussen mannen en vrouwen• Senioren met een partner: meer aangepaste

woning• Geen verschil naar inkomensklasse • Hoe ouder de woning, hoe groter de kans dat

de woning ernstige gebreken vertoont

13

Geen verschil met Vlaanderen en West-Vlaanderen

Buurtbetrokkenheid

rtoont 

Knokke-Heist

buurtbetrokkenheid

geen 32,9%

matig 38,2%

Veel 28,9%

14

BuurtbetrokkenheidWelke kenmerken zorgen voor significantie verschillen:

• Geen verschil volgens leeftijdsklasse• Geen verschil tussen mannen en vrouwen• Senioren met een partner: hogere

buurtbetrokkenheid• Geen verschil naar inkomensklasse • Ouderen die ernstig eenzaam zijn: minder

buurtbetrokkenheid• Ouderen die zich zeer onveilig voelen: minder

buurtbetrokkenheid

15

Verhuizen en verhuisgeneigdheid

33% van de ouderen zijn de voorbije 10 jaar verhuisdHet aandeel ouderen dat verhuisd is, is veel groter in Knokke-Heist dan gemiddeld in West-Vlaanderen (18%) en Vlaanderen(14%).

54% van de ouderen is geneigd te verhuizen als het noodzakelijk wordt. Hier is er geen verschil met Vlaanderen en West-Vlaanderen.

16

Verhuizen en verhuisgeneigdheid

Welke kenmerken zorgen voor significantie verschillen:

• De verhuisgeneigdheid hangt samen met onveiligheidsgevoelens: wie zich meer onveilig voelt, wil meer verhuizen.

17

Tekorten in de wijk

Score tussen 1 en 2Hoe dichter bij 2, hoe meer tekortenMeest tekorten ervaren mbt culturele voorzieningen en mobiliteitsvoorzieningen

 

Knokke-Heist

GemiddeldeAangepastheid van de wijk

1,26

Aangepastheid van de wijk

culturele voorziening

1,28

Aangepastheid van de wijk

basisvoorzieningen

1,24

Aangepastheid van de wijk

mobiliteitsvoorzieningen

1,28

18

Tekorten in de wijk

Ouderen in Knokke-Heist ervaren meer tekorten dan de gemiddelde senior in West-Vlaanderen en Vlaanderen

Meest voorkomende tekorten:Basisvoorzieningen:• Post, kruidenierswinkel, mobiele winkelCulturele voorzieningen en ontspanning:• Zwembad, dienstencentrum, theaterMobiliteitsvoorzieningen• Openbare toiletten, rustbanken, bushalte

19

Tekorten in de wijk

Welke kenmerken zorgen voor significantie verschillen:

• Geen verschil volgens leeftijdsklasse• Geen verschil tussen mannen en vrouwen• Senioren die moeilijk rondkomen ervaren meer

tekorten• Ouderen die zich zeer onveilig voelen, ervaren

meer tekorten op vlak van mobiliteit

20

Thema 2: gezondheid, zorg en hulpverlening

• Gezondheid

• Potentieel hulpnetwerk

• Zorgafhankelijkheid

• Vallen

21

Gezondheid

Berekend aan de hand van een internationaal gevalideerde schaal: medical outcome scale.Peilt in welke mate ouderen beperkt zijn in dagdagelijkse activiteiten: wandelen, trappen lopen, boodschappen doen, huishouden, …..

Ouderen in Knokke-Heist: minder beperkt bij zware inspanningen, buigen en tillen, stappen, huishouden dan gemiddelde senior in West-Vlaanderen en Vlaanderen, Maw de gezondheidstoestand is gemiddeld genomen beter.

Naarmate de leeftijd stijgt, gezondheidstoestand wordt slechter

22

Potentieel hulpnetwerkPeilt naar de mate waarop ouderen ‘omringd’ zijn door een informeel netwerk

• 6% van de ouderen zegt op niemand een beroep te kunnen doen. Significant verschil met Vlaanderen (2,4%) en West-Vlaanderen (2,6%)

• Gemiddeld aantal personen waarop met een beroep kan doen: 3,2 (kleiner netwerk dan Vl en WVL)

• 80+ geeft vaker aan op niemand een beroep te kunnen doen

• Potentieel hulpnetwerk is groter als er een patrner is

23

ZorgafhankelijkheidPeilt naar de mate waarin ouderen hulp krijgen voor persoonlijke verzorging, voor huishouden en voor persoonlijke verplaatsingen

• Voor persoonlijke verzorging: 9%

• Voor het huishouden: 20%

• Voor persoonlijke verplaatsingen: 14%

Geen verschil met Vlaanderen en West-Vlaanderen voor persoonlijke verzorging en hulp huishouden, senioren uit Knokke-Heist zijn minder afhankelijk voor hulp bij persoonlijke verplaatsingen

24

Zorgafhankelijkheid

Welke kenmerken zorgen voor significantie verschillen:• Naarmate de leeftijd stijgt, stijgt het aandeel

ouderen dat hulp behoeft• Naarmate inkomen lager is, meer hulp in

huishouden en persoonlijke verplaatsing• Ouderen die moeilijk ronkomen hebben meer hulp

nodig voor huishouden• Ouderen die hulp nodig hebben in huishouden en

voor verplaatsingen zijn vaker ernstig eenzaam

25

Vallen

30% van de ouderen is afgelopen jaar minstens 1 keer gevallen

• Vooral 80+ is een risicogroep• Ouderen met partner vallen minder dan

ouderen met partner• Wie lager inkomen heeft, of moeilijk rondkomt

valt meer• Zorgafhankelijkheid en vallen gaan hand in

hand• Wie zich onveilig voelt, valt meer

26

Thema 3: Welbevinden

• Uitgebreidheid netwerk

• Eenzaamheid

• Ervaren problemen

• Onveiligheidsgevoelens

27

Uitgebreidheid van het netwerk

Peilt naar de mate waarin ouderen contact hebben met partner, kinderen, broer/zus, familie, vrienden

• Score tussen 1 en 5, hoe hoger de score hoe uitgebreider het netwerk.

• Score Knokke-Heist: 3,6

• Gemiddeld genomen een kleiner netwerk dan West-Vlaanderen en Vlaanderen

28

Uitgebreidheid van het netwerk

• Naarmate leeftijd stijgt, neemt netwerk af

• Ouderen met partner hebben een uitgebreider netwerk

• Ouderen die hulp in het huishouden krijgen en die hulp voor verplaatsingen krijgen hebben een beperkter netwerk

• Ouderen die ernstig eenzaam zijn hebben een beperkter netwerk

29

Eenzaamheid

15,3% van de ouderen is ernstig eenzaamDit betekent dat ± 2200 65-plussers in Knokke-Heist professionele hulp nodig heeft om uit de situatie van eenzaamheid te komen

Knokke-Heist

% eenzaamheid geen tot matige 84,7%

ernstige 15,3%

30

Eenzaamheid

• Ouderen met partner: minder eenzaam. Maar: 12% van mensen met een partner zijn ernstig eenzaam

• Ouderen met een laag inkomen zijn vaker ernstig eenzaam. Ook wie moeilijk ronkomt is meer ernstig eenzaam

• Wie hulp krijgt in huishouden en voor persoonlijke verplaatsing: meer erstig eenzaam

• 1/5 van de ouderen die zich onveilig voelt , is ernstig eenzaam

31

Thema 4: Maatschappelijke Participatie

• Activiteitsgraad

• Participatie in verenigingen

• Vrijwilligerswerk

• Bijwonen culturele evenementen

32

ActiviteitsgraadPeilt naar de mate waarin ouderen activiteiten doen(score tussen 1 en 5)

Ouderen in Knokke-Heist actiever dan gemiddelde senior in Vlaanderen en West-Vlaanderen

Knokke-Heist

Gemiddelde activiteiten 2,70

activiteiten ifv ontspanning 3,24

activiteiten. ifv zelfrealisatie 2,36

activiteiten ifv doe het zelf 2,04

33

ActiviteitsgraadWelke kenmerken zorgen voor significante verschillen

• Naarmate leeftijd stijgt, daalt activiteitsgraad• Mannen actiever dan vrouwen• Met partner: hogere activiteitsgraad• Hogere inkomens: hogere activiteitsgraad• Wie verhuisd is voorbije 10 jaar: hogere

activiteitsgraad• Wie zorgbehoevend is: lagere activiteitsgraad• Lagere activiteitsgraad bij ernstig eenzamen• Hoogste actviteitsgraad bij wie zich matig

onveilig voelt

34

Participatie in verenigingen

• Deelname aan verenigingsleven

• Belemmeringen deelname aan verenigingsleven

• seniorenverenigingen

35

Participatie in verenigingen

• Oudere in Knokke-Heist is gemiddeld van 1,2 verenigingen lid.

• Deelname aan verenigingsleven: lager dan in West-Vlaanderen(1,9) en Vlaanderen (1,8)

• Deelname hoogst bij 70-79 jarigen, laagst bij 80+

• Hogere participatie aan verenigingen bij hogere inkomens

• Wie hulp krijgt in huishouden participeert minder

• Wie ernstig eenzaam is participeert minder aan verenigingsleven

36

Belemmeringen deelname aan verenigingen

Peilt naar de factoren die ervoor zorgen dat ouderen geen activiteiten van de verenigingen bijwonen

• Score tussen 1 en 5

Knokke-Heist

Gemiddelde belemmeringen 2,13

organisatie specifieke belemmeringen 2,19

persoonsgebonden belemmeringen 2,08

37

Belemmeringen deelname aan verenigingen

• Organisatiespecifieke belemmeringengen • Activiteiten gaan ‘s avonds door• Activiteiten spreken niet aan

• Persoonsgebonden belemmeringen• Gezondheidsproblemen• Vervoersproblemen• Niemand om mee samen te gaan

38

Seniorenverenigingen

• 71% kent de seniorenverenigingen (lagere kennis dan VL en WVL)

• 13% is lid (zeer laag in vgl met VL en WVL)

• Vrouwen zijn vaker lid

• 34 verwacht (misschien) lid te worden

39

Vrijwilligerswerk

• 10% doet vrijwilligerswerk, lagere score dan WVl (17%) en VL (15%)

• 18,5 verwacht in de toekomst vrijwilligerswerk te doen

• Grote recruteerbaarheid bij 60-69 jaar (maar ze moeten gevraagd worden)

40

Bijwonen culturele evenementen

Peilt naar mate waarin ouderen deelnemen aan culturele activiteiten

In vgl met VL en WVL: grote verschillen:kleiner aandeel dat nooit participeert, groter aandeel frequente participant

  Knokke-Heistcultuurparticipatie nooit 41,7%

passant 17,5%frequente participant 40,8%

41

Bijwonen culturele evenementen

Welke kenmerken van de respondenten zorgen voor significante verschillen?• Jong-senioren participeren meer• inkomen

42

Bijwonen culturele evenementenWelke kenmerken van de respondenten zorgen voor significante verschillen?

• Wie zorgafhankelijk is participeert minder• Wie afgelopen 10 jaar verhuisd is, participeert

meer• Wie ernstig eenzaam is, participeert minder

43

Vrijwilligerswerk

• 10% doet vrijwilligerswerk, lagere score dan WVl (17%) en VL (15%)

• 18,5 verwacht in de toekomst vrijwilligerswerk te doen

• Grote recruteerbaarheid bij 60-69 jaar (maar ze moeten gevraagd worden)

44

Samenvatting

Oudere in Knokke-Heist• Is hoger opgeleid• Heeft een hoger inkomen

Woonsituatie• goed uitegruste woningen• 30% ernstig onaangepast, maar betere scoren dan VL en WVL• vaker verhuisd in 10 jaar voor bevraging• buurtbetrokkenheid op niveau VL en WVL• ervaart meer tekorten in de wijk

45

Samenvatting

Gezondheid• betere gezondheid dan Vl en WVL, maar evenveel gebruik van

thuiszorg• 6% kan op niemand beroep doen + hulpnetwerk is kleiner dan VL

en WVL

Maatschappelijke participatie• actiever• lidmaatschap aan verenigingen is kleiner• minder vrijwilligerswerk• grotere cultuurparticipatie

46