Slayt 1

OSMANLI DEVLETNN DAILII VE YIKILII(1792 1918 )

DAILMA DNEM PADAHLARIIII. SELM (1789 1809)IV. MUSTAFA (1807 1808)II. MAHMUT (1808 1839)SULTAN ABDLMECD (1839 1861)SULTAN ABDLAZZ (1861 1876)V. MURAT (1876)II. ABDLHAMD (1876 1909)V.MEHMET REAT (1909 1918)VI. MEHMET VAHDETTN (1918 1922 )

DAILMA DNEM (1792-1918)1792 tarihli YA ANTLAMASI ile balar,30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan ve Osmanl Devletinin fiilen sona erdii antlama olan MONDROS ATEKES ANTLAMASIna kadar devam eder.

19. YZYILDA OSMANLI DEVLETN SARSAN OLAYLARSrp syan (1804)1806 1812 Osmanl Rus Sava ve Bkre AntlamasYunan syan1828 1829 Osmanl Rus Sava ve Edirne AntlamasMsr valisi Kavalal Mehmet Ali Paann syanKrm Sava (1853 1856)93 Harbi (1877 1878 Osmanl Rus Harbi)

II. Mahmut Dnemi (1808 1839)

Babas :Sultan I. AbdlhamidAnnesi :Nakidil SultanDoduu Tarih :20 Temmuz 1785Padiah Olduu Tarih :28 Temmuz 1808ld Tarih :1 Temmuz 1839

Sultan II. Mahmud, otuzuncu padiah olarak Osmanl tahtna kt. ehzadelii, sarayda iyi bir eitim alarak, amcas Padiah III. Selimin devlet idaresini yakndan izleyerek geti.

En byk amac ; devleti Bat tarzn rnek alarak yeni bir dzene oturtmakt.

II. Mahmut YenilikleriEitimin yaygnlamas iin ortaokullar alm.lk buharl gemi ilemeye balam. Yenierileri ortadan kaldrmtr.Tekkeleri kapatarak irtica ile de mcadele etmitir. lk nfus saym yaplm.Posta tekilt kurulmutur. lk resmi gazete Takvim-i Vekayi de yaymlanmaya balamtr.Sadrazama bu dnemde Babakan denilmi.Devlet bnyesinde giyim kuam ile ilgili yeni kararlar alnm fes giyilmeye balanmtr.Srp syan (1804)Sebepleri : 1)Fransz htilalinin Milliyetilik, bamszlk ve hrriyet gibi fikirlerinin Srplar zerinde etkili olmas2)Savalarn Srbistan topraklar zerinde gemesi ve bu savalar srasnda Srbistan'n sk sk el deitirmesi3) Srbistan'daki Yenierilerin olumsuz davranlar4) Rusyann kkrtmas

syan : Bu sebeplerden dolay 1804te Kara Yorgi liderliinde Srplar ayakland.Srplarla lgili Antlamalar1806-1812 Osmanl Rus Sava sonucunda Ruslarla imzalanan BKRE ANTLAMASInda Srplara baz haklar verildi.1828-1829 Osmanl-Rus Sava sonucunda Ruslarla imzalanan EDRNE ANTLAMASInda Srplara zerklik verildi.1877-1878 Osmanl-Rus Sava sonucunda imzalanan Ayestefanos ve BERLN ANTLAMASInda Srbistan bamszlna kavutu.

1806 1812 Osmanl Rus Sava Sebepler:Ruslarn Srp isyann desteklemesi ve Balkan Milletlerini kkrtmas.Rusya'nn Eflak-Bodan' igal etmesi.Sonu : Ruslarla BKRE ANTLAMASI imzaland. (1812)

Bkre Antlamas (1812)ki devlet arasnda Tuna Nehri snr olacak.Ruslar Beserabya hari igal ettii yerleri geri verecek.Srplara baz haklar verilecekti.Yunan syan Sebepleri :Fransz ihtilalinin milliyetilik, bamszlk gibi fikirlerinin etkisi.Rusya'nn ve Avrupa Devletleri'nin kkrtmas.1804 de kurulan Etniki Eterya Cemiyeti'nin almalar.

NOT: Navarin olay Osmanl Donanmasnn yaad 4 felaketten biridir.

1571 nebaht.1770 eme.1827 Navarin.1853 Sinoptur.

1828-1829 OSMANLI-RUS SAVAISebepleri:Ruslarn scak denizlere inmek istemesi.Osmanlnn Rusya'dan Navarin'de yaklan donanmann zararn talep etmesi.Osmanl'nn Yunanllar ve aznlklarla ilgili Avrupa Devletlerinin ve Rusya'nn isteklerini reddetmesi.

Sava: Bu sebeplerden Rusyann saldrsyla sava balad. Ancak Osmanl Devleti byle bir savaa hazr deildi.nk:Donanmas Navarin'de yaklmt.1826'da Yenieri Oca kaldrlm, ASAKR- MANSURE- MUHAMMEDYE ordusu yeni kurulmutu.Yunan ayaklanmasndan dolay btn Avrupa Osmanlnn karsndayd.

Sonu: Ruslarn ilerleyerek douda Erzurum'a, batda Edirne'ye kadar gelmeleri zerine Osmanl devleti bar istedi. Rusyayla EDRNE ANTLAMASI imzaland.(1829)

EDRNE ANTLAMASI (1829)Maddeleri:Eflak-Bodan ve Srbistana zerklik verildi.Yunanistan bamsz olacakt.Rus ticaret gemileri boazlardan geebilecekti.Prut nehri snr olacakt.Osmanl Devleti sava tazminat verecekti.

NOT: Osmanl Devletinde bamszln elde eden ilk aznlk YUNANSTANdr.

NOT: Osmanlnn Yunan isyan ve Rus savayla uramasn frsat bilen Fransa 1830' da CEZAYRi igal etti.

MISIR VALS MEHMET AL PAA'NIN SYANISebepleri:Yunan isyannn bastrlmasnda II. Mahmut'a yardm eden Msr valisi Kavalal Mehmet Ali Paa'ya vaat edilen yerlerin verilmemesi.Mehmet Ali Paa'nn Navarin olayndan sonra padiahtan izin almadan ordu ve donanmasn geri ekmesi.1828-1829 Osmanl-Rus savanda yardm istenildii halde Mehmet Ali Paa'nn yardm gndermemesi.

Ktahya Antlamas (14 Mays 1833)Mehmet Ali Paa'ya Msr ve Girit valiliklerine ek olarak Suriye valilii de verilecek.Olu brahim Paa'ya da Cidde valiliine ek olarak Adana Muhassll (O blgenin vergilerini toplama hakk) verilecek.

NOT: Bu antlama Msr sorununu geici olarak zm fakat iki tarafta bu anlamadan memnun olmamtr.

NOT: Ktahya Antlamasna ramen kendisini gvende hissetmeyen II.Mahmut Rusyayla HNKAR SKELES antlamasn imzalamtr. (1833)

HNKAR SKELES ANTLAMASI (8 Temmuz 1833)Osmanl bir saldrya urarsa Ruslar asker ve donanma gnderecek, ancak masraflar Osmanl deyecek.Rusya bir saldrya urarsa Osmanl boazlar kapatacak. (ngiltere ve Fransa'ya kar)Bu antlama 8 yl srecek.

nemiRusya bu antlamayla boazlar zerinde byk avantaj salayp, Karadenizdeki gvenliini artrm oldu.Bu antlamayla BOAZLAR MESELES ortaya kmtr.Bu antlama Osmanlnn boazlar zerindeki egemenlik haklarn TEK BAINA kulland son antlamadr.

NOT: Osmanl Devleti Msr ve Boazlar meselesinde ngiltere'nin desteini kazanmak iin ngiltere ile 16 Austos 1838 de BALTALMANI TCARET ANTLAMASIn imzalamtr. Bu antlama ile ngiltereye ok geni ekonomik haklar verilmi, Osmanl lkesinde tekel sistemi ve i gmrk ynetimi kaldrlm bylece Osmanl ekonomisinin k hzlanmtr.

AIKLAMA: Ktahya antlamas fazla uzun srmedi. 1839'da Mehmet Ali Paa bamszln ilan etti. Olu brahim Paa zerine gnderilen Osmanl kuvvetlerini NZPte yendi. ngiltere ve Fransa Hnkar skelesi antlamasna dayanarak Rusyann boazlara egemen olmasndan ekindiklerinden hemen devreye girerek MISIR konusunda Londra'da uluslararas bir konferans dzenlendi.NOT: Nizip yenilgisi haberi stanbul'a gelmeden II.Mahmut lm, yerine Abdlmecit padiah olmutur.

II.MAHMUT DNEMNDE ASKER ALANDA YAPILAN ISLAHATLAR

Alemdar Mustafa Paa,Nizam- Cedit ordusunun yerine Sekban- Cedit Ordusunu kurdu.II.Mahmut Alemdar Mustafa Paann ldrlmesi zerine Sekban- Ceditin yerine EKNC OCAINI kurdu.1826'da Yenieri Ocan kaldrarak (Vakay Hayriye Olay da denilir) yerine ASAKR- MANSURE- MUHAMMEDYE ordusu kuruldu.Yeni kurulan Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusu tmen, tabur, blk gibi birliklere ayrld. Eitimi iin Prusya(Almanya) 'dan subaylar getirildi. Avrupaya subaylar gnderildi.

ABDLMECT DNEM (1839-1861)

Babas :Sultan II. MahmudAnnesi :Bezmialem SultanDoduu Tarih :25 Nisan 1823Padiah Olduu Tarih :1 Temmuz 1839ld Tarih :25 Haziran 1861Abdlmecit Yenilikleri lk liseler bu dnemde almtr. Kuleli klas (Kuleli Asker Lisesi) yaplm.lk Trk mzesi de, kurulmutu. Tarihimizde ilk limler Akademisi olarak anlan Encmen-i Dani1851 de toplanmt. Denize nem verilmi, bahriye kyafetleri dzenlenmiti. Edirne-Varna-Krm arasnda ilk telgraf hatlar kurulmutu. zmir-Turgutlu arasnda rayl sisteme geilerek ilk demiryolu hatt iletmesi balatlmt. Dolmabahe Saray, Ortaky Mecidiye Cami, Harem-i erifin onarlmas, Karaky Kprsnn kurulmas dnemin nemli imar faaliyetlerindendir. lkemizde ilk Belediye tekilt bu dnemde kurulmu, Edebiyatmzda roman edebiyat Tanzimat Edebiyat ve hikyecilii balamt.

LONDRA KONFERANSI (1840) (Msrla ilgili)Katlan Devletler: ngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya ve Osmanl DevletiMaddeleri:Msr Valilii, babadan oula gemek zere Mehmet Ali Paa'ya verilecek, fakat hukuki ynden Osmanl'ya bal kalacak.Msrda vergiler padiah adna toplanacak, drtte biri stanbul'a gnderilecek.Suriye, Adana ve Girit Osmanl'ya geri verilecek.

NOT: Bu anlamayla Msr i ilerinde serbest, d ilerinde Osmanl'ya bal imtiyazl bir eyalet haline geldi.

LONDRA BOAZLAR SZLEMES (1841)Hnkar antlamasnn sresi bitince Londra'da bir konferans topland. Toplantya ngiltere, Rusya,Fransa, Avusturya, Prusya ve Osmanl Devleti katldlar. Londrada imzalanan boazlar szlemesine gre;Boazlar Osmanl Devleti'nin olacak,ancak Osmanl bar halindeyken boazlar btn sava gemilerine kapatlacakt.

NEM :Bu szleme ile boazlar,devletleraras bir stat kazand.Osmanlnn boazlar zerindeki hkmranlk haklarna kstlama getirilmitir.Rusya boazlar zerindeki stnln kaybederken, Fransa ve ngiltere Akdenizdeki gvenliklerini artrmlardr.

TANZMAT FERMANI (Glhane Hatt- Hmayunu)Tanzimat Fermannn lan Sebepleri :Avrupal Devletlerin i ilerimize karmasna engel olmak.Msr ve Boazlar konusunda Avrupal Devletlerin desteini kazanmak.Devleti ve toplumu demokratik bir yapya kavuturma istei.

Bu nedenlerden dolay 3 Kasm 1839 da Tanzimat Ferman (Glhane Hatt Hmayunu) ilan edildi.

NOT: Tanzimat Fermannn ilanyla Osmanl tarihinde yeni bir dnem alm (Tanzimat Devri) ve bu devir 1876'ya kadar devam etmitir.

Tanzimat Fermannda Yer Alan Konular

Aznlklarn, can, mal ve namus gvenlii salanacak.Vergi sistemi yeniden dzenlenerek, herkesten gelirine gre vergi alnacak.Askerlik OCAK grevinden, VATAN grevi haline getirilecek. Aznlklarda askere alnacak.Kanunlarn her gcn stnde olduu kabul edilecek.

Tanzimat Fermannn zellikleriPadiahn yetkilerini snrlandrmas ve kanunlarn her gcn stnde olduunu ifade etmesi.Anayasalcla ve demokrasiye geiin ilk aamas.Hazrlanmasnda halkn rol ve basks yoktur. Padiah Abdlmecid, Mustafa Reit Paann telkiniyle Avrupa devletlerinin desteini kazanmak iin ilan etmitir.Krm Sava (1853- 1856)Sebepleri :Rusyann Osmanl Devleti zerindeki emelleri.Kutsal yerler meselesi.Rusyann 1848 htilallerinin Avrupada meydana getirdii karklklardan faydalanmak istemesi.NOT :Krm Savanda ngiltere, Fransa, Sardunya ve Piyomento Osmanl Devletinin yannda savaa girdi. Avusturya ise Eflak-Bodan' igal ederek destek verdi.Osmanl Devleti ilk d borcu Krm Sava srasnda 1854te ngiltere'den ald.Osmanl Devleti 1856 tarihli Paris Anlamas srasnda ISLAHAT FERMANIn ilan etti.

Paris Antlamas (1856)Osmanl DevletiRusyangiltereFransaPiyomentoSardunyaAvusturyaPrusya

Maddeleri :Osmanl Devleti bir Avrupa Devleti saylacak ve topraklar Avrupa Devletlerinin koruyuculuu altnda kalacak.Boazlar konusunda 1841 boazlar szlemesi geerli olacak.Rusya ve Osmanl Devleti Karadenizde sava gemisi ve tersane bulundurmayacak.

Krm Savann nemiAvrupallar ilk defa Krm savanda Osmanl Devletine tam destek verdiler.Osmanl Devleti ilk defa d bor ald.(ngiltere-1854)Osmanl Donanmas 4. kez SNOPta yakld. (1571-nebaht,1770-eme,1827-Navarin ve 1853-Sinop)Osmanl Devleti Islahat Fermann yaynlad.Islahat Ferman (1856)Bu Fermann esaslar Fransa'nn srar ile Avusturya, ngiltere ve Fransa tarafndan belirlenmitir. Osmanl Devleti Paris antlamas artlarn lehine evirmek iin bu ferman ilan etmitir.

Maddeleri :Din ve mezhep hrriyeti salanarak aznlklara okul, kilise ve hastane ama hakk verilecek.Aznlk ve yabanclara kk drc szler sylenmeyecek.Aznlklar da btn devlet memurluklarna girebilecek.Askerlik ileri yeniden dzenlenecek, aznlklardan askerlik iin bedel kabul edilecek.Vergi sistemi yeniden dzenlenecek. ltizam usul kaldrlacak.Mahkemelerde herkes inancna gre yemin edecek, karma mahkemeler kurulacak.

ABDLAZZ DNEM (1861- 1876)

Babas :Sultan II. MahmudAnnesi :Pertevniyal SultanDoduu Tarih :7/8 ubat 1830Padiah Olduu Tarih :25 Haziran 1861Tahttan ndirildii Tarih :30 Mays 1876ld Tarih :4 Haziran 1876Dnemin nemli OlaylarRusyann Balkanlarda Panslavizm idealini yaymaya balamasyla isyanlar balamtr. Girit'teki Rumlar ayaklanarak Yunanistan'a balanmak istediler. Avrupallarn duruma mdahalesiyle Osmanl Devleti HALEPA FERMANIn ilan etmi ve Giritlilere vergi muafiyeti getirilmitir.Msr Hidivi (valisi) smail Paa'nn gayretleri ve Fransa'nn desteiyle 1869'da Svey Kanal alm, bylece corafi keiflerle nemini yitiren Msr ve Akdeniz yeniden canlanmtr.Beylerbeyi ve raan saraylar yaplmtr.Avrupal Devletler aznlklarla ilgili ar istek ve tehditlerden oluan BERLN MEMARANDUMUnu ilan ettiler.Avrupada nemli gelimeler grlm, talya (1870) ve Almanya (1871) siyasi birliklerini tamamlayarak siyasi g olarak ortaya ktlar.Abdlaziz, GEN OSMANLILAR (JN TRKLER) tarafndan tahttan indirilmi, yerine V.MURAT getirilmitir.

V. MURAT DNEM (1876)

Babas :Sultan AbdlmecidAnnesi :evkefza SultanDoduu Tarih :21 Eyll 1840Padiah Olduu Tarih :30 Mays 1876Tahttan ndirildii Tarih :31 Austos 1876lm :29 Austos 1904V. Murat; Abdlaziz'in tahttan indirilmesi sonucu padiah oldu.(1876) Ancak salnn yerinde olmad grld. Bu durum karsnda bata Mithat Paa olmak zere nde gelen devlet adamlar V. Murat'n yerine Merutiyeti ilan etme sz veren II.Abdlhamit'i tahta kardlar.II. ABDLHAMD DNEM (1876-1909)

Babas :Sultan AbdlmecidAnnesi :Tirimjgn SultanDoduu Tarih :21 Eyll 1842Padiah Olduu Tarih :31 Austos 1876Tahttan ndirildii Tarih :27 Nisan 1909ld Tarih :10 ubat 19181. Merutiyetin lan(23 Aralk 1876)Jn Trkler etkili olmutur. Savunduklar dnce Osmanlclk.Merutiyeti ilan etmeye sz veren Sultan II. Abdlhamit verdii sz yerine getirerek Mithat ve Sait Paalarn hazrlad KANUN- ESASyi (anayasa) kabul ederek Merutiyeti ilan etmitir. (23 Aralk 1876)

Ruslarn baz tavizler istemesi zerine Meclis, Rusya'ya kar sava ilanna karar vermitir. Bu savata Osmanl Devletinin byk kayplar vermesi zerine Abdlhamit Kanun-i Esasinin 113.maddesine dayanarak 14 ubat 1878'de meclisi kapatmtr.Bylece "Birinci Merutiyet" sona ermitir.Not :I.Merutiyetle halk, ilk defa dolayl da olsa padiahn yannda ynetime katlmtr.Kanun-i Esasi,Trk Tarihinin ilk anayasasdr.I.Merutiyetin iln ile Trk Tarihinde ilk kez mutlakiyetten parlamenterizmegei olmutur.I.Merutiyetin ilann hzlandran en nemli d gelime,1876 da stanbulda toplanan Tersane Konferansnda Avrupallarn aznlklarla ilgili isteklerine engel olunmak istenmesidir.

1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAI ( 93 HARB )

Sebepleri :stanbul(Tersane) ve Londra Konferans kararlarnn Osmanl tarafndan kabul edilmemesi.Rusya'nn Panslavist politikas ve scak denizlere inme abas.

AYESTEFANOS (YELKY) ANTLAMASI (3 MART 1878)

Srbistan, Karada ve Romanya tam bamsz olacak ve snrlar geniletilecek.Byk bir Bulgaristan Krall kurulacak.Batum, Kars, Ardahan ve Dou Beyazt Ruslara verilecek.Girit ve Ermenilerin oturduu yerlerde slahat yaplacak.Bosna-Hersek'e zerklik verilecek.Teselya Yunanistan'a verilecek.Osmanl Rusyaya 30 milyon altn sava tazminat deyecek.NOTLAR :Bu anlama Rusya'ya scak denizlere inme konusunda Balkan ve Dou koridorunu amtr. Bu durum Avrupa devletlerin tepkisine neden olmu, Rusya yeni bir sava gze alamadndan Berlinde bir kongre toplanmasn kabul etmitir.Ayestefanos Antlamas yrrle girmemi, bunun yerine Berlin antlamas imzalanmtr.Osmanl Devleti'nin imzalayp ta uygulamaya konulmayan iki antlama 1878 AYESTEFANOS ve 1920 SEVR'dir.

BERLN KONGRES VE BERLN ANTLAMASI (1878)Kongreye Katlan Devletler :OsmanlRusyangiltereFransaAvusturyatalya AlmanyaBerlin Antlamasnn Maddeleri :Ayestefanos Antlamasyla kurulan Bulgar Krall e ayrld:a)Asl Bulgaristan : Osmanl Devletine vergi veren bir prenslik haline getirildi.b)Makedonya: Islahat yaplmak artyla Osmanlya brakld.c)Dou Rumeli: Osmanlya bal kalacak,ancak Hristiyan bir vali tarafndan ynetilecek.Srbistan,Romanya,Karada bamsz olacak.Bosna-Hersek Osmanl topra saylacak, ynetimi geici olarak Avusturya'ya braklacak.Kars, Ardahan ve Batum Ruslara, Dou Beyazt Osmanl'ya verilecek.Teselya Yunanistan'a verilecek.Ermenilerin oturduu yerlerde ve Girit adasnda slahatlar yaplacak.Osmanl Rusya'ya 60 milyon altn sava tazminat verecek.

1878 BERLN ANTLAMASININ NEM

Osmanl'nn dalma sreci hzland.Bu antlama ile ngiltere de Osmanl topraklarnn paralanmasna katld. Bu yzden Osmanlnn d politikasnda ngiltere'den boalan yeri Almanya almaya balad.ERMEN MESELES ilk defa uluslararas bir antlamada yer alm, Ermeni Meselesi Ermenilerin deil Osmanl'y paralamak isteyen devletlerin meselesi olarak ortaya kmtr. Berlin Antlamas, ERMEN Meselesinin BALANGICI olarak kabul edilmektedir.Osmanlnn 19. yy.da en ok toprak kaybettii antlamadr.Anlamadan en karl kan, Bosna Hersek zerinde haklar elde eden Avusturya ve Kbrs s olarak alan ngiltere'dir.

OSMANLI DEVLETNDE 1878 BERLN ANTLAMASI SONRASI GELMELER

Kbrsn ngilizlere s olarak verilmesi. (1878)Dyun-u Umumiye idaresinin kurulmas. (1881)Tunusun Franszlar tarafndan igali. (1881)Msrn ngilizler tarafndan igali. (1882)Dou Rumelinin Bulgar Prenslii ile birletirilmesi. (1885)Girit Sorunu ve Osmanl Yunan Sava.Bosna Hersekin Avusturyaya balanmas. (1908)Bulgaristann bamszln kazanmas. (1908)

II. Merutiyet (23 Temmuz 1908)ttihat ve Terakki Cemiyeti etkili olmutur.Savunduklar dnce Trklk.

II. Merutiyetin Sonular:Bulgaristan bamszln ilan etmitir.Avusturya - Macaristan mparatorluu, Bosna - Herseki topraklarna katmtr.Girit, Yunanistana balanma karar almtr.Osmanl Devletinde ilk siyasi partiler kurularak parlamenter sistemin denemeleri yaplmtr. Bunlar;- ttihat ve Terakki Partisi (en etkili parti) -Hrriyet ve tilaf Partisi- Ahrar (Hrler) Partisi

31 MART OLAYI (13 Nisan 1909)Merutiyete kar olan stanbul'daki avc taburlar 31 Mart Olayn karmlardr .syanclar sadrazamn ve meclis bakannn istifa etmesini istemiler, baz ttihatlar ldrm ve gazete binalarn bastrmlardr. II. Abdlhamid isyan bastrmakta baarl olamamtr.

Komutanln Mahmut evket Paann, Kurmay Bakanln Kolaas Mustafa Kemalin yapt Hareket Ordusu Selanikten stanbula gelerek, 31 Mart Ayaklanmasn bastrmtr.Bylece II. Abdlhamid tahttan indirilmi, V. Mehmet Reat tahta karlmtr (1909).

31 Mart Olay, Trk tarihinde rejime kar yaplan ilk isyan hareketidir. Cumhuriyet rejimine kar yaplan eyh Said syan ile benzerlik gsterir.I. VE II. MERUTYET DNEM FKR AKIMLARIOSMANLICILIKTanzimat dneminin sonlarna doru baz Osmanl Aydnlar GEN OSMANLILAR adyla bir cemiyet kurdular. Bunlarn amac Fransz ihtilali sonucu yaylan "Milliyetilik" akmnn Osmanl Devleti zerinde etkisini krmakt. Bunun iin dil,din ve rk fark gzetmeksizin herkesin eit haklara sahip olmasn savunuyorlard. Bu milletlere ynetimde temsil hakk verilirse Osmanl Devletinden ayrlmayacaklarn dnyorlard.

SLAMCILIK (PANSLAMZM)Gen Osmanllarn (Jn Trkler) Osmanlclk fikrine kar II. Abdlhamit bu dnceyi savunmutur. Padiahn bunda iki amac vard: Dar anlamda: mparatorluu korumak ve devam ettirmek. Geni anlamda: Hilafet ats altnda dnya slam birliini salamakt. Bu dnceyi savunanlara gre din ile millet birdir. Hangi milletten olursa olsun Mslmanlarn halifenin etrafnda birlemesi gerekir.

NOT: slamclk dncesi de Osmanlclk gibi Milliyetilik akm karsnda etkili olamamtr.Bunun en ak kant da I.Dnya savanda Halifenin Cihat arsna Mslman Araplarn uymamasdr.

TRKLKslamclk ve Osmanlclk dncelerinin geerli olduu dnemlerde pek yaygnlaamad. zellikle II.Merutiyet dneminde g kazand. Trklk dncesinin nclerine gre devlet ancak dili, soyu ve lks bir olan topluma dayanlarak srdrlebilirdi. Trklk akm ZYA GKALP'in katklaryla ilmi bir ierik kazanmtr.BATICILIKlk olarak askeri alanda balayan batllama hareketi, daha sonra devlet ve toplum hayatnda da etkisini gsterdi.

V.MEHMET (REAT) DNEM(1909-1918)

Babas :Sultan AbdlmecidAnnesi :Glcemal SultanDoduu Tarih :2 Ekim 1844Padiah olduu tarih :27 Nisan 1909ld Tarih :3 Temmuz 1918TRABLUSGARP SAVAI (1911)Sebebi talya'nn gelien sanayisi iin hammadde ve pazar aray, bunun iinde Osmanlnn elindeki Trablusgarp'a asker karmalar.U ANTLAMASI (1912)Maddeleri:Trablusgarp talya'ya verildi.Oniki Ada ve Rodos geici olarak talya'ya brakld.(Balkan Sava srasnda Yunanllarn eline gemesin diye.)

NOT : talya Balkan Sava sonrasnda 12 Aday teslim etmedi. I.Dnya Sava balad ve talya tilaf Devletleri yannda yer ald. II. Dnya Savanda (19391945) yenilince ngilterenin istei ile 1947 ylnda Paris Antlamas ile Yunanistana verildi.

Ui Antlamasnn nemi : Bu antlamayla Osmanl Devleti Kuzey Afrikadaki son topran da kaybetti.

*Trablusgarp Sava, Mustafa Kemalin smrgecilie kar yapt ilk savatr.

BALKAN SAVALARI (1912-1913)Sebep: Rusyann Panslavist politikas ve scak denizlere inme dncesi dorultusunda Balkan Devletlerini Osmanlya kar kkrtmas.

I. BALKAN SAVAISava:Ruslarn kkrtmasyla Srbistan, Yunanistan, Karada ve Bulgaristan aralarnda anlaarak Osmanl Devletine sava atlar.Osmanl Ordusunun bir blm savatan nce terhis edilmiti. Bu duruma bir de subaylar arasndaki siyasi ekimeler eklenince Osmanl Devleti btn cephelerde yenildi.Makedonya,Bat Trakya,Edirne ve Krklareli igal edildi. Arnavutluk bamszln ilan etti.

NOT: Balkanlarda Osmanldan ayrlarak bamsz olan son devlet ARNAVUTLUKtur.

Sonu: Balkanlarn yeni haritasn belirlemek amacyla LONDRA KONFERANSI topland.(1912) Bu konferans sonunda yaplan 30 Mays 1913 tarihli Londra Antlamasna gre; Osmanl devleti Midye-Enez izgisinin batsnda kalan topraklarn kaybetti. (Makedonya, Bat Trakya, Edirne, Krklareli) Ayrca Bozcada ve Gkeada dndaki btn Ege adalar Yunanistan'a geti. Bulgaristan, I.Balkan Savandan en karl kan lke oldu.

AIKLAMA : ttihat ve Terakki Cemiyeti 1913te Bab- Ali Baskn ile hkmeti ele geirdi. Bylece Subaylar ilk defa aktan siyaset ile ilgilenmeye balad.

II. BALKAN SAVAISebep : I.Balkan savanda en ok topra Bulgaristan almt. Bu durumdan memnun olmayan Yunanistan, Srbistan, Karada ve Romanya Bulgaristan'a sava atlar. Bu durumdan faydalanan Osmanl Devleti de savaa girerek Edirne ve Krklarelini Bulgarlardan geri ald.Sonu: Osmanl Devleti Bulgaristan ile STANBUL (29 Eyll 1913), Yunanistan ile ATNA Anlamalarn imzalad.(14 Kasm 1913)

Notlar : I. Balkan Sava Osmanl Devletine kar, II. Balkan Sava ise Bulgaristana kar yaplmtr.stanbul ve Atina Antlamalarnda Bulgaristan ve Yunanistanda yaayan Trklere "Aznlk" stats verildi.Balkan Savalarndan sonra Talat,Cemal ve Enver Paalarn devlet idaresindeki etkinlii artt.( Paa Devri)Osmanl Devleti Balkan Savalar sonucunda; Arnavutluk, Makedonya, Bat Trakya, Girit ve Ege Adalarn kaybetmitir.

I. DNYA SAVAI (1914-1918)SEBEPLER :ngiltere ile Almanya arasndaki hammadde ve pazar ihtiyacndan kaynaklanan ekonomik rekabet (en nemli sebep)Almanya ve talya'nn gelien sanayileri iin hammadde ve pazara ihtiya duymalar, bu nedenle ngiltere ve Fransann smrgelerine gz dikmeleriFransann 1871 Sedan Savanda kaybettii Alsas-Loren Blgesini (kmr havzas) Almanlardan geri almak istemesi.Rusyann tarihi emellerini gerekletirmek istemesi,Avusturya-Macaristan imparatorluu'nun Ruslarn Panslavist politikasndan rahatsz olmas.

TTFAKLARL TLAF DEVLETLER :ngiltere FransaRusyaL TTFAK DEVLETLER :AlmanyaAvusturya Macaristantalya NOT : talya sava baladktan sonra taraf deitirmitir.Savan Balatan Olay:Avusturya - Macaristan Veliahd Saraybosna'da bir Srpl tarafndan ldrld. Bunun zerine Avusturya Srbistan'a sava ilan etti. (28 Temmuz 1914) Rusya Srbistann yannda yer ald, Fransa Rusya'y destekledi. Almanya ve ngiltere'nin de katlmasyla sava geniledi.OSMANLI DEVLETNN SAVAA GRttihat ve Terakkinin ileri gelenleri, sava Almanya'nn kazanacana inanyorlard. Onlara gre Osmanl Devleti Almanyann yannda savaa girerse Balkanlarda kaybettii topraklarn bir blmn geri alabilirdi. Bu nedenle Almanya ile gizli bir ittifak antlamas imzalamlard.

Almanyann Osmanl Devletini Kendi Yannda Savaa ekmek stemesinin Nedenleri:

Osmanl Devletinin katlmasyla sava genileyecek, Rus kuvvetlerinin bir ksm Osmanl cephelerine yollanacandan Almanya kendi cephelerinde rahatlayacakt.Osmanl padiahnn "halife" sfatyla yapaca bir "cihat" ars ngilizleri Mslman smrgelerinde zor durumda brakacakt.Osmanlnn Savaa Girmesi:ngilizlerden kaan Goben (Yavuz) ve Breslau (Midilli) isimli iki Alman gemisi Osmanl'ya snd. Osmanl Devleti bu gemileri satn aldn bildirerek ngilizlere teslim etmedi. Yavuz ve Midilli ad verilen bu gemiler Karadenize alarak Sivastopol ve Odessa gibi Rus limanlarn bombalaynca Osmanl Devleti de savaa girmi oldu. (29-30 Ekim 1914)

OSMANLI DEVLETNN SAVATII CEPHELERKafkas Cephesianakkale CephesiKanal CephesiIrak CephesiYemen Hicaz CephesiSuriye Filistin CephesiRomanya Galiya Makedonya Cephesi1)KAFKAS CEPHES:Enver Paa Ruslarla Sarkam Muharebesini yapt. Erzurum, Erzincan, Mu, Bitlis ve Trabzon Ruslarn eline geti. Ruslar blgedeki Ermenileri silahlandrarak Trk Halknn zerine sevk ettiler. Ancak Rusya 1917'de BOLEVK ihtilali knca blgeden kuvvetlerini ekti. Sovyet Rusya ile BREST- LTOWSK ANTLAMASI imzaland. (3 Mart 1918)Bu Antlamaya gre; Ruslar 1878 Berlin Antlamasyla aldklar Kars, Ardahan ve Batum'u Trkiye'ye braktlar.

2)ANAKKALE CEPHESSebepleri:anakkale'yi geerek stanbulu almak, bylece Osmanl Devletini sava d brakmak.Mttefikleri Rusyaya ekonomik ve askeri yardmda bulunmak. Sonular:tilaf Devletlerinin denizden ve karadan taarruzlar pskrtld.Osmanl Devletini sava d brakamadlar. Sava uzad.Mttefikleri Rusya'ya askeri ve ekonomik yardm gtremediler. Bu durum Rusyada 1917 htilalinin kmasna ve Rusyann savatan ekilmesine yol at.Mustafa Kemal Anafartalar, Conk Bayr ve Arburnu'nda kazand baarlarla tannd.anakkale savalarnda iki tarafta ok sayda insan kaybetti.

3)KANAL CEPHESSebepler : Svey kanaln ve ardndan Msr' alarak ngiltere'nin smrgeleriyle balantsn kesmek amac ile Almanyann istei dorultusunda Osmanl askerinin saldrs ile bu cephe almtr. Sonu :ngilizler isyanc Araplar sayesinde Trk ordusunu geri ekilmek zorunda brakt.

4) IRAK CEPHESSebepler:ngilizler hem Irak petrollerine sahip olmak, hem de Rusya'ya karadan yardm ulatrmak amacyla Basra Krfezi'ne ktlar. Sonu : Osmanllar 29 Nisan 1916da KUT'L AMARE de baz baarlar elde ettilerse de daha sonra Musul'a ekilmek zorunda kaldlar.

5)YEMEN-HCAZ CEPHES:syanc Arap ve ngilizlere kar savald.6)SURYE-FLSTN CEPHES:Kanal harekatnn bir devam niteliindedir. Bu cephede Yldrm Ordular Grup Kumandanln son olarak M.Kemal Paa yapmtr.7)ROMANYA GALYA -MAKEDONYA CEPHES:Bu cephede mttefikimiz Avusturya ve Bulgaristanla birlikte Rus ve Fransz kuvvetlerine kar savatk. Bu cephe Osmanlnn topraklar dnda savat tek cephedir.

I.DNYA SAVAININ SONA ERMESRusya'nn savatan ekilmesiyle Avusturya-Macaristan, Almanya, Bulgaristan ve Osmanl Devleti tilaf Devletlerine kar stn duruma geldiyse de bu durum fazla uzun srmedi.Almanya'nn ngiltereye silah ve hammadde tayan ABD gemilerine zarar vermesi zerine 2 Nisan 1917de ABD de Almanyaya kar savaa girdi.Bu durum savan kaderini deiti. Almanya bat cephelerinde kt.Almanya'nn yardmlar ile ayakta duran Osmanl ve Bulgar kuvvetleri zor durumda kaldlar. Sonunda ttifak devletleri bar antlamalarn imzalamak zorunda kaldlar.

I.DNYA SAVAI SONUCU MZALANAN BARI ANTLAMALARIAlmanya ile : VERSAY - 28 Haziran 1919 Avusturya ile : SANT GERMEN (Sen Cermen) -10 Eyll 1919 Bulgaristan ile : NYY - 27 Kasm 1919 Macaristan ile: TRANON - 4 Haziran 1920 Osmanl ile: SEVR 10 Austos 1920bar antlamalar imzalanmtr.