EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

D W U M I E S I Ę C Z N I K

ISSN 1898-7397

NR 32 I I 2013

Rocznica przyłączenia Powiatu Rawickiego do Polski.

Informacje Starostwa Powiatowego w Rawiczu.

Zbór ewangelicki w Miejskiej Górce.

POWIAT RAWICKI W OBIEKTYWIE

Nowy sprzęt dla policjantów i strażaków (styczeń 2013).

Jubileusz Cechu Rzemiosł Różnych (25 I 2013).

Pożegnanie Skarbnika Powiatu (31 I 2013).

Konkurs Wiedzy o Wielkopolsce (4 II 2013).

Rocznica przyłączenia Powiatu Rawickiego do Polski (29 I 2013).

HIT Regionów 2012 (3 II 2013).

W świecie czekolady (8 II 2013).

fot. T. Pawłowski

3Nr 32 LUTY 2013

ODSZEDŁ JANUSZ HAMIELEC W dniu 12 stycznia br., po ciężkiej chorobie zmarł Janusz Hamielec, współtwórca „Orędownika Samorządowego Powiatu Rawickiego” oraz w latach 2007 – 2012 jego redaktor naczelny. Z wykształ-cenia był nauczycielem matematyki, przez wiele lat związanym z Zespołem Szkół Zawodowych w Rawiczu, z zamiłowania – regionalistą, fotografem, przewodnikiem i propagatorem turystyki.Jako autor kilkuset artykułów o tematyce historycznej oraz krajoznawczej współpracował m.in. z redakcjami „Genezaretu”, „Chrześcijanina”, „Obserwatora Rawickiego” i „Gazety Rawickiej”. Był współautorem publikacji: „Turystycznym szlakiem – Rawicz” (2003 r.), „Kościół i parafi a pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Rawiczu” (2003 r.), „250 lat rawickiego Ratusza” (2006 r.), „Miejsca pamięci o Powstaniu Wielkopolskim i Powstańcach w Powiecie Rawickim (2008 r.), „Rawicki Ratusz” (2012 r.),a także autorem wydanej w związku z obchodami jubileuszu 750-lecia Sarnowy książki pt. „Sarnowa. Wybrane zagadnienia z dziejów miejscowości” (2012 r.). Na łamach „Orędownika Samorządowego Powiatu Rawickiego” opubli-kował wiele tekstów promujących dziedzictwo kulturowe powiatu, jego walory krajoznawcze, zabytki, szlaki turystyczne,opisujących przemiany administracyjne na przestrzeni wieków, a także historię lokalnego szkolnictwa. Był również członkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Towarzystwa Przyjaciół Rawicza oraz Rady Muzeum Ziemi Rawickiej. Za osiągnięcia zawodowe i społeczne został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, Złotą i Srebrną Odznaką PTTK. Był człowiekiem rozmiłowanym w urokach swojej „małej ojczyzny”, której dzieje dokumentował przez wiele lat. Posiadał ogromną wiedzę o rodzinnym mieście oraz regionie, którą chętnie dzielił się z uczestnikami wycieczek, podczas prelekcji. Jego plany, marzenia, ulubione wędrówki po Rawiczu i okolicy przerwała nieuleczalna choroba i śmierć. Na zawsze jednak pozostanie w naszej pamięci.

ROCZNICA PRZYŁĄCZENIA POWIATU RAWICKIEGO DO POLSKI Upamiętniając 93. rocznicę powrotu Powiatu Rawickie-go do niepodległej Polski, przedstawiciele władz powiato-wych i gminnych, organizacji społecznych oraz szkół w dniu 17 stycznia br. złożyli wiązanki kwiatów przed Pomnikiem Żołnierza Polskiego w Rawiczu. Z tej okazji grupa młodzieży zapaliła też znicze na grobach powstańców wielkopolskich na rawickim cmentarzu oraz wysłuchała w ratuszu prelekcji o po-wstaniach narodowych na terenie Wielkopolski, wygłoszonej przez Pana Eugeniusza Śliwińskiego – pracownika Muzeum Okręgowego w Lesznie. Główne powiatowe uroczystości rocznicowe odbyły się w dniu 29 stycznia br. w sali widowiskowej Gminnego Centrum Kultury i Rekreacji w Jutrosinie. Okolicznościowyreferat związany tematycznie z wydarzeniami sprzed 93 lat przygotował Pan Adam Grzelak – historyk i regionalista ba-dający m.in. dzieje wojskowości w Powiecie Rawickim.

Po części ofi cjalnej dokonano podsumowania powiatowe-go konkursu tematycznego „Oblicza patriotyzmu dawniej i współcześnie”. Jego laureatkami zostały: Justyna Grocholska z Liceum Ogólnokształcącego Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Jutrosinie (I miejsce), Agnieszka Drabik (II miejsce) oraz Justyna Neiman (III miejsce) z Liceum Ogólnokształcącego Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu. Na zakończenie zgromadzeni goście wysłuchali koncertu pieśni patriotycznych.

ORĘDOWNIK SAMORZĄDOWY POWIATU RAWICKIEGO ISSN 1898-7397Wydawca: Starostwo Powiatowe w Rawiczu; www.powiatrawicki.pl

Redagują: Marta Hamielec (redaktor naczelny), Magdalena Jurdeczka, Aneta Mazur, Izabela Sarnowska.

Zdjęcia i ilustracje: Archiwum Starostwa Powiatowego w Rawiczu.Adres redakcji: 63-900 RAWICZ, Rynek 17; e-mail:oredownik@powiatrawicki.pl

Oddano do druku: 18 lutego 2013 r.Skład i druk: Multigraf – Rawicz, ul. Staszica 4, tel. 65 546 23 57, drukarniarawicz@gmail.com

Nakład: 1200 egzemplarzy (wydawnictwo bezpłatne).

ARCHIWALNE NUMERY „Orędownika Samorządowego Powiatu Rawickiego” dostępne są na stronie www.powiatrawicki.pl

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania, adiustacji nadesłanych tekstów i nadawania im tytułów.

4 Nr 32 LUTY 2013

INFORMACJE STAROSTWA POWIATOWEGO W RAWICZUSESJE RADY POWIATU RAWICKIEGO

W dniu 20 grudnia 2012 r. w Sali Portretowej Ratusza w Rawiczu odbyła się XXIV Sesja Rady Powiatu Rawickiego.Na posiedzeniu Starosta Pan Zygmunt Wolny przedstawił sprawozdanie z działalności Zarządu w okresie międzyse-syjnym oraz omówił powiatowe inwestycje zrealizowane w latach 2007 – 2012. Radni uchwalili budżet powiatu na 2013 rok oraz Wieloletnią Prognozę Finansową Powiatu Rawickiego na lata 2013 – 2021.

Podczas kolejnej, XXV Sesji Rady Powiatu, w dniu 31 stycznia br. w związku z przejściem na emeryturę odwoła-no z funkcji Skarbnika Powiatu Panią Elżbietę Mikołajczak. Następnie Radni powołali na to stanowisko Panią Barbarę Noga, która dotychczas pełniła funkcję głównego księgowego w Starostwie Powiatowym w Rawiczu. Przewodniczący Rady Pan Piotr Dubicki, Starosta Pan Zygmunt Wolny, WicestarostaPan Krzysztof Synoracki oraz przedstawiciele jednostek or-ganizacyjnych powiatu złożyli ustępującej Pani Skarbnik podziękowania za sumienną pracę, a także ogromny osobi-sty wkład w rozwój powiatu. Ponadto Radni podjęli uchwały m.in. w sprawie zmiany Regulaminu Organizacyjnego Staro-stwa Powiatowego w Rawiczu, planowanej likwidacji inter-natu w Zespole Szkół Rolniczych w Bojanowie oraz przystą-pienia Powiatu Rawickiego do realizacji projektu pod nazwą „Trasy Rowerowe EuroVelo”. Uchwały podjęte podczas XXIV i XXV Sesji Rady Powiatu

Rawickiego dostępne są na stronie internetowej: www.bip.powiatrawicki.pl

KONFERENCJA PRASOWA STAROSTY

Pierwsza w tym roku konferencja prasowa Starosty Rawickiego odbyła się 1 lutego w siedzibie Starostwa Po-wiatowego w Rawiczu. Podczas spotkania z przedstawicie-lami lokalnych mediów Starosta Pan Zygmunt Wolny po-ruszył kwestie związane z utrzymaniem dróg powiatowych w okresie zimowym oraz ze zmianami w systemie szkoleń

kandydatów na kierowców. Podsumował także przetargi na ubezpieczenie majątku i dostawę energii elektrycznej dla Starostwa Powiatowego w Rawiczu oraz jednostek orga-nizacyjnych na lata 2013 – 2014. Ponadto poinformował o przystąpieniu Spółki „Szpital Powiatowy w Rawiczu” do konkursu pn. „Nabór projektów Partnerstwa Publiczno-Pry-watnego z sektora ochrony zdrowia”, ogłoszonego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Natomiast Wicestaro-sta Pan Krzysztof Synoracki omówił m.in. zasady konkursu ofert dla lokalnych organizacji pozarządowych na realizację zadań publicznych Powiatu Rawickiego w roku 2013. Zapo-znał też dziennikarzy z przebiegiem doskonalenia zawodo-wego nauczycieli dyplomowanych zatrudnionych w szkołach powiatowych.

RAWICCY STYPENDYŚCI

Uczniowie rawickich szkół ponadgimnazjalnych otrzyma-li nominacje do prestiżowych stypendiów przyznawanych za wysokie wyniki w nauce oraz inne wybitne osiągnięcia

edukacyjne. Stypendiami Prezesa Rady Ministrów zosta-ły wyróżnione: Paula Kusztelak z I Liceum Ogólnokształ-cącego w Rawiczu, Ewelina Skrzypek i Barbara Plewa z Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu. Dyplomy odebrały z rąk Wojewody Wielkopolskiego Pana Piotra Florka oraz Wielko-polskiego Kuratora Oświaty Pani Elżbiety Walkowiak podczas

5Nr 32 LUTY 2013

uroczystości zorganizowanej w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu. Natomiast Sara Konieczna, uczennica I Liceum Ogólnokształcącego w Rawiczu, ubiegłoroczna fi nalist-ka Olimpiady Filozofi cznej, znalazła się w gronie uczniów i studentów nagrodzonych stypendium naukowym Marszał-ka Województwa Wielkopolskiego, przyznawanym przez Zarząd Województwa.

NOWY SPRZĘT DLA POLICJANTÓW I STRAŻAKÓW

Na początku bieżącego roku Komenda Powiatowa Poli-cji oraz Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Rawiczu zostały doposażone w nowy sprzęt. Policjan-ci otrzymali dwa radiowozy – samochody marki Kia Ceed. Natomiast strażakom przekazano jednostkę ratowniczo-gaśniczą wraz z osprzętem. Zastąpiła ona 10-letni wóz, któ-ry trafi ł do Ochotniczej Straży Pożarnej w Szkaradowie. Za-kup wszystkich pojazdów współfi nansowany był m.in. przez Powiat Rawicki oraz samorządy gminne. Sprzęt przyczyni się do poprawy warunków pracy służb mundurowych oraz bezpieczeństwa mieszkańców naszego powiatu.

KOLEJNE ZMAGANIA MATURZYSTÓW

W dniach od 3 do 8 stycznia uczniowie klas maturalnych I Liceum Ogólnokształcącego w Rawiczu, Zespołu Szkół

nr 3 w Rawiczu oraz Zespołu Szkół Rolniczych w Bojano-wie przystąpili do kolejnego w tym roku szkolnym próbnego egzaminu dojrzałości. Tym razem rozwiązywali arkusze testowe z przedmiotów obowiązkowych i dodatkowych, opracowane przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Poznaniu. Przeprowadzenie próbnych egzaminów dało te-gorocznym maturzystom możliwość sprawdzenia aktualnego poziomu wiedzy, a także poznania obowiązujących procedur formalnych.

POZNAŃSKIE WARSZTATY

Grupa uczniów z Zespołu Szkół Zawodowych w Rawiczu wzięła udział w warsztatach szkoleniowych pt. „Wielowy-miarowość”, zorganizowanych 7 stycznia br. w Poznańskiej Wyższej Szkole Biznesu. Zajęcia prowadzone przez wykła-dowców tej uczelni, specjalistów w dziedzinie zarządzania i komunikacji, obejmowały trzy bloki tematyczne: „Nowe technologie w naszym życiu”, „Przywództwo osobiste, czyli o rozwoju osobistym inaczej” oraz „Zarządzanie sobą

w czasie”. W trakcie wykładów omawiano m.in. zjawiska zachodzące we współczesnym biznesie, techniki efektyw-nego rozwoju, a także zasady komunikacji interpersonalnej. Organizatorem wyjazdu rawickich uczniów była Fundacja „Cordis”.

Alicja Stachowska – nauczyciel teoretycznych przedmiotów zawodowych logistycznych

w Zespole Szkół Zawodowych w Rawiczu

RAWICKIE LICEUM W GRONIE NAJLEPSZYCH

W styczniu br. redakcja miesięcznika edukacyjnego „Perspektywy” opublikowała Ogólnopolski Ranking Lice-ów Ogólnokształcących 2013. Wśród 500 najlepszych szkół tego typu w kraju znalazło się I Liceum Ogólnokształcące w Rawiczu. Szkoła zajęła również 36 lokatę w rankingu 100 najlepszych liceów w Wielkopolsce. Oceniająca licea kapituła

6 Nr 32 LUTY 2013

brała pod uwagę następujące kryteria: wyniki egzaminów maturalnych z przedmiotów obowiązkowych i dodatkowych, sukcesy uczniów w olimpiadach przedmiotowych, a także opinie kadry akademickiej o absolwentach. Pozycja rawic-kiego liceum świadczy o wysokiej jakości kształcenia, jak również odzwierciedla bardzo dobry poziom przygotowania absolwentów do podjęcia studiów.

Zespół ds. kształtowania wizerunku szkoły

W ŚWIECIE CZEKOLADY

Troje uczniów z Zespołu Szkół Zawodowych w Rawiczu reprezentowało Powiat Rawicki w wojewódzkich elimi-nacjach XVIII Ogólnopolskiego Turnieju na Najlepszego

Ucznia w Zawodzie Cukiernik i Piekarz, zorganizowanych w dniu 9 stycznia br. we Wrześni. W ostatecznej klasyfi ka-cji Mateusz Czwojdrak zajął II miejsce, Alicja Szymkowiak – III miejsce, a Magdalena Zmuda – miejsce V. Laureat II miejsca został zaproszony na profesjonalne szkolenie z zakresu zdobnictwa cukierniczego czekoladą w fi rmie Barry Callebaut. Ponadto w warsztatach szkoleniowych w łódzkiej

Akademii Czekolady prowadzonej przez tę fi rmę uczestni-czyła grupa uczniów kształcących się w zawodach cukiernik oraz technik żywienia i gospodarstwa domowego. W trakcie całodniowych zajęć adepci sztuki kulinarnej poznali historię czekolady, zasady i techniki jej produkcji, możliwości wyko-rzystania w zdobnictwie cukierniczym, a także mieli okazję przygotować oraz zaprezentować podczas degustacji własne słodkie wyroby.

Renata Uźniak – nauczyciel przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół Zawodowych w Rawiczu

NARADA IZBY ROLNICZEJ

14 stycznia br. w Sarnówce odbyło się cykliczne posie-dzenie wyjazdowe członków Zarządu oraz Rady Powiatowej Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Uczestniczyli w nim rów-

nież przedstawiciele samorządu powiatowego, gmin, Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Zespołu Szkół Rolniczych w Bojanowie. Oma-wiane zagadnienia dotyczyły m.in. dopłat bezpośrednich dla rolników, wykupu ziemi z zasobów Agencji NieruchomościRolnych, inwestycji drogowych na obszarach wiejskich, a także możliwości kształcenia zawodowego dla rolników.

ROCZNICA POWSTANIA STYCZNIOWEGO

W tym roku w całym kraju uroczyście obchodzono 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. W Powiecie Rawickim podjęto inicjatywy związane przede wszystkim z upamiętnieniem postaci Stefana Bobrowskiego – jednego z przywódców tego zrywu, członka Komitetu Centralnego Narodowego i naczelnika Warszawy, którego losy w spo-sób tragiczny dopełniły się na ziemi rawickiej. Bobrowski zginął w kwietniu 1863 r. w pojedynku stoczonym z hrabią Adamem Grabowskim w pobliżu Łaszczyna i w tej miejsco-wości został pochowany. W odpowiedzi na apel Prezydenta RP Pana Bronisława Komorowskiego w dniu 22 stycznia br. przedstawiciele władz Powiatu Rawickiego, a także Gminy Rawicz zapalili znicze na grobie bohatera narodowego na łaszczyńskim cmentarzu. Pamięć swojego patrona uczcili

7Nr 32 LUTY 2013

również uczniowie i nauczyciele Zespołu Szkół Zawodo-wych w Rawiczu. Natomiast w Muzeum Ziemi Rawickiej7 lutego br. została otwarta wystawa edukacyjna pt. „150. rocznica śmierci Stefana Bobrowskiego, przywódcy powstania styczniowego”.

JUBILEUSZ CECHU RZEMIOSŁ RÓŻNYCH

Rawicki Cech Rzemiosł Różnych w dniu 25 stycznia br. obchodził jubileusz 60-lecia swojej działalności. Z tej oka-zji odbyło się uroczyste spotkanie z udziałem jego członków,

p r z e d s t a w i c i e l ip o w i a t o w y c h i gminnych władz samorządowych, Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej oraz Starszyzny Cechowej z Gostynia, Góry, Leszna, Kościana, Śmigla i Wschowy. Gościom przybli-żono historię orga-nizacji, a także jej znaczenie dla roz-woju lokalnej go-spodarki. Ponadto zasłużeni rzemieśl-nicy zostali uhonoro-wani okolicznościo-wymi dyplomami za

długoletnią przynależność do Cechu oraz wkład wniesiony w rozwój rzemiosła na ziemi rawickiej. Cech Rzemiosł Różnych w Rawiczu powstał w 1953 r., w wyniku reorganizacji Powiatowego Związku Cechów. W 1976 r. została otwarta jego siedziba – Dom Rzemiosła. Organi-zacja zrzesza członków z gmin Rawicz, Bojanowo, Miejska Górka,Pakosław i Jutrosin. Sprawuje nadzór nad przebiegiem edukacji prak-tycznej przyszłych rzemieślników, prowadzi doradztwo zawodowe, szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, a także promuje naukę zawodów rzemieślniczych.

POŻEGNANIE SKARBNIKA POWIATU

W dniu 31 stycznia br. w Starostwie Powiatowym w Rawiczu odbyło się uroczyste pożegnanie Pani Elżbiety Mikołajczak, która przez 14 lat pełniła funkcję Skarbnika Po-wiatu. Na to stanowisko została powołana 15 stycznia 1999 r.Uchwałą Rady Powiatu. Karierę zawodową w administracji rozpoczęła w Urzędzie Miasta i Gminy w Pogorzeli. Na-stępnie pracowała w Urzędzie Miasta i Gminy w Rawiczu, Urzędzie Rejonowym w Rawiczu i rawickim Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Z dniem 1 lutego br., po 39 latach pracy przeszła na emeryturę. Podczas okolicznościowego spotkania kierownicy komórek organizacyjnych, pracownicy

Urzędu oraz jednostek organizacyjnych powiatu podzięko-wali za owocną współpracę podkreślając, że dzięki ogromnej wiedzy i zaangażowaniu Pani Skarbnik udało się zrealizować wiele ważnych zadań i inwestycji. Na emeryturze życzymy Pani Elżbiecie Mikołajczak dobrego zdrowia, spełnienia marzeń oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym.

HIT REGIONÓW 2012

W dniu 3 lutego br. w Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu odbyła się Gala Konkursu „Gospo-darczo-Samorządowy HIT Regionów 2012”. Konkurs jest jednym z najstarszych w Polsce przedsięwzięć promujących produkty, osiągnięcia gospodarcze, działania ekologiczne lokalnych przedsiębiorców oraz samorządów. Podczas uroczy-stości wyróżniono fi rmy, urzędy i instytucje z całej Wielkopolski.W gronie tegorocznych zdobywców tytułu HIT znalazły się 4 przedsiębiorstwa z terenu Powiatu Rawickiego. Za walory smakowe swoich wyrobów wytwórnia Grzybni i Grzybów „Shii - Take” z Jutrosina otrzymała HIT Kryształowy, a ZakładyDrobiarskie LANGNER Sp. z o. o. z Karolinek - HIT Rubinowyz Gwiazdą. Firmę M. K. R. P. Sobańscy s.c. PPHU SOB-METALz Rogożewa nagrodzono HITEM Kryształowym za dynami-kę rozwoju przedsiębiorstwa poprzez pozyskiwanie nowych rynków sprzedaży, poszerzenie oferty produkcyjnej maszyn i urządzeń dla rolnictwa oraz leśnictwa o unikatowe rozwiąza-nia konstrukcyjne. Nagrodę HIT otrzymał Bank Spółdzielczy

fot. T. Pawłowski

8 Nr 32 LUTY 2013

PODZIĘKOWANIA DLA SPORTOWCÓW

W dniu 7 lutego br. w Warszawie, podczas uroczystego spotkania z osobami zasłużony-mi dla rozwoju sportu w Polsce, PrezydentRP Pan BronisławK o m o r o w s k inagrodził wysokimio d z n a c z e n i a m ip a ń s t w o w y m im e d a l i s t ó wIgrzysk Paraolimpij-

skich w Londynie. Za wybitne osiągnięcia sportowe oraz promowanie Polski na arenie międzynarodowej ZłotymKrzyżem Zasługi została uhonorowana Pani Karolina Kucharczyk – zawodniczka Międzyszkolnego UczniowskiegoKlubu Sportowego „Kadet” w Rawiczu. Na paraolimpiadzie w Londynie w 2012 r. zdobyła złoty medal oraz ustanowiła rekord świata w konkurencji skoku w dal. Złoty Krzyż Zasługi za sukcesy w pracy szkoleniowej i wkład w upowszechnianie sportu wśród osób niepełnosprawnych otrzymał Pan Bogusław Jusiak – trener zawodników „Kadeta”.Pani Karolina Kucharczyk została również laureatką presti-żowych plebiscytów sportowych, rozstrzygniętych w lutym br. Zajęła czwarte miejsce w Plebiscycie na Najlepszych Sportowców i Trenerów Wielkopolski w 2012 r. oraz trzecie miejsce w XXXIV Plebiscycie „Panoramy Leszczyńskiej” na Najpopularniejszego Sportowca Regionu 2012 r.

MAM HAKA NA RAKA

W ramach ogólnopolskiego programu społecznego pod hasłem „Mam haka na raka” uczniowie Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu po raz kolejny zaangażowali się w kampanię edukacyjną promującą zasady profi laktyki nowotworowej. Celem tej inicjatywy było – jak co roku – propagowanie w gronie młodzieży szkół ponadgim-nazjalnych, a za jej pośrednictwem także wśród osób dorosłych

w Jutrosinie za wprowadzanie atrakcyjnych produktów banko-wych, dynamikę rozwoju, a także kultywowanie najlepszych tradycji polskiej spółdzielczości na przestrzeni 150 lat. Ponad-to tytułem HIT Promocji Regionu 2012 wyróżniono Gminę Jutrosin.

KONKURS WIEDZY O WIELKOPOLSCE

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski, Starostwo Powiatowe w Rawiczu oraz Szkoła Podstawowa w Pakosławiu były współorganizatorami etapu powia-towego XVII Konkursu Wiedzy o Wielkopolsce, zorgani-zowanego w dniu 4 lutego br. Jego celem było przybliżenie uczniom szkół podstawowych i gimnazjów dziedzictwa kul-turowego, historii, walorów krajoznawczych rodzinnegoregionu. Na etapie rejonowym, który odbędzie się 20 marca br. Powiat Rawicki będą reprezentować: Eryk Szymkowiak, Sara Wabińska i Kamil Szyka z Gminy Miejska Górka oraz Jakub Wierzchowski i Paulina Lorek z Gminy Pakosław. Tegoroczna edycja konkursu została objęta patronatem honorowym Marszałka Województwa Wielkopolskiego.

SPOTKANIE LIDERÓW STOWARZYSZEŃ

W siedzibie Starostwa Powiatowego w Rawiczu 5 lutego br.odbyło się spotkanie przedstawicieli porozumienia partner-skiego na rzecz rozwoju lokalnego Powiatu Rawickiego „Wspólny Cel” na lata 2012 – 2014. Moderatorami zebrania

były Panie Monika Wieczorek i Agnieszka Gałka ze Stowarzy-szenia Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw ObywatelskichPISOP. Podczas narady podsumowano dotychczasowe inicjatywy, ustalono harmonogram działań na rok 2013, a także wyłoniono grupy odpowiedzialne za ich realizację. Podjęto również decyzje dotyczące aktywizacji członków stowarzyszeń do pełnienia funkcji w ich zarządach, większe-go zaangażowania społeczności lokalnej w działania na rzecz integracji osób niepełnosprawnych oraz opracowania projek-tów partnerskich.

9Nr 32 LUTY 2013

będą oferowane usługi szerokopasmowe w oparciu o techno-logię światłowodową. Ponadto przedstawiono alternatywną usługę dostępu do internetu szerokopasmowego przy wyko-rzystaniu łączy bezprzewodowych. Z kolei przedstawiciele warszawskiej fi rmy Wapeco Sp. z o.o. omówili innowacyjne i ekologiczne rozwiązania stosowane w budownictwie infra-struktury drogowej, związane z wykorzystaniem surowców naturalnych oraz występujących lokalnie materiałów.

DLA WSZYSTKICH RÓWNE SZANSE

Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Rawiczu realizuje projekt pn. „Dla wszystkich równe szanse”, mający na celu wspieranie rozwoju dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Jest on dofi nansowany ze środków Unii Europejskiej, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Od października 2012 r.do maja br. grupa uczniów z klas I – III szkoły podstawowej uczestniczy w specjalistycznych zajęciach ukierunkowanych na terapię zaburzeń poznawczych powodujących problemy z na-uką, szczególnie pisania, czytania i liczenia. Treningi odbywają się w przystosowanej pracowni, wyposażonej m.in. w kolum-nę wodną, kulę obrotową, tablicę lustrzaną, instalację wiązek światłowodowych, a także zestaw do aromaterapii.

Ponadto uczniowie mogą korzystać z innych form zajęć ogólnorozwojowych. Wspólnie z wolontariuszami z Zespołu Szkół nr 3 w Rawiczu biorą udział m.in. w ogólnopolskiej kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”. Podczas cyklicz-nych spotkań, mających charakter integracyjny, słuchają bajek i utworów literackich czytanych przez licealistów.

Mariusz Superczyński – nauczyciel w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Rawiczu

AKADEMIA TALENTÓW PRZYRODNICZYCH

I Liceum Ogólnokształcące w Rawiczu, jako jedna z sześciu szkół w Wielkopolsce, zakwalifi kowało się do projektu eduka-cyjnego pn. „Akademia Talentów Przyrodniczych”. Jego głów-nym celem będzie podwyższenie jakości doskonalenia kom-petencji naukowych ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb

zdrowego trybu życia oraz tzw. „świadomości onkologicznej”. Tym razem podczas ulicznej akcji informacyjnej przeprowa-dzonej w centrum Rawicza uczniowie rozdawali informatory medyczne oraz zachęcali mieszkańców do wzięcia udziału w ba-daniach profi laktycznych pod kątem wykrywalności raka skóry.

Monika Waloszek-Gąsior – nauczyciel matematyki w Zespole Szkół nr 3 w Rawiczu

PPP SZANSĄ DLA SZPITALA

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przy współudziale przedstawicieli inicjatywy JASPERS, prowadziło w okre-sie od 14 grudnia 2012 r. do 25 stycznia br. nabór projektów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego z sektora ochrony zdro-wia. Do ministerstwa wpłynęło 10 aplikacji. Po dokonaniu oceny formalnej 9 planowanych inwestycji, w tym Spółki „Szpital Powiatowy w Rawiczu”, zostało zakwalifi kowanych do kolejnego etapu, czyli oceny merytorycznej. Projekty będą sprawdzane pod kątem stopnia przygotowania inwestycjioraz zasadności ich realizacji w modelu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Spośród wszystkich aplikacji projektem pilo-tażowym zostanie tylko jeden – który najlepiej wpisze się w formułę partnerstwa. Podmiot realizujący będzie mógł ubiegać się o dofi nansowanie z Unii Europejskiej w ramach perspektywy fi nansowej na lata 2014 – 2020, a także otrzyma kompleksowe wsparcie w celu wyboru partnera prywatnego.Projekt zgłoszony przez rawicki szpital obejmuje remont i modernizację istniejących obiektów, a także rozwój nowych świadczeń w zakresie usług medycznych.

NARADA SAMORZĄDOWCÓW

W dniu 12 lutego br. w sali posiedzeń Urzędu Miejskiegow Miejskiej Górce odbyła się cykliczna narada samorzą-dowców z terenu Powiatu Rawickiego. Uczestnicy spotkania zostali zapoznani z ofertą fi rmy telekomunikacyjno-informa-tycznej INEA S.A. Zaprezentowano koncepcję budowy sieci magistralnych wraz z rozmieszczeniem punktów dystrybu-cyjnych w Powiecie Rawickim, za pośrednictwem których

10 Nr 32 LUTY 2013

KONKURS „POLSKA PIĘKNIEJE”

Zrealizowany przez Powiat Rawicki w latach 2011 – 2012 projekt pn. „Rewitalizacja budynku i terenu powojskowego na cele oświatowe” został zgłoszony do udziału w prestiżo-wym ogólnopolskim konkursie „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich”. W VI edycji konkursu organizo-wanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zostaną nagodzone najlepsze przedsięwzięcia m.in. z zakresu rozwo-ju turystyki, zagospodarowania przestrzeni publicznej oraz rewitalizacji, które otrzymały dofi nansowanie ze środków Unii Europejskiej. Kapituła konkursowa wyróżni inwestycje w 7 kategoriach: rewitalizacja, zabytek, produkt promocyjny,obiekt turystyczny, turystyka aktywna, turystyka transgra-niczna i międzynarodowa, miejsca przyjazne dzieciom. Naj-lepsze projekty zostaną nagrodzone kampanią promocyjną.

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rawiczu rozpo-częło rekrutację uczestników do tegorocznej edycji projektu „Mogę – Potrafi ę – Teraz”, współfi nansowanego ze środ-ków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, PriorytetVII, Poddziałanie 7.1.2. W 2013 r. jego głównym celem będzie „przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez podniesienie kompetencji społeczno-zawodowych 55 miesz-kańców Powiatu Rawickiego – kobiet i mężczyzn – w wieku aktywności zawodowej”. Rekrutacja będzie prowadzona zgodnie z zasadami uczestnic-twa w projekcie na rok 2013. Koordynatorzy i partnerzy projektu proszą wszystkich zainte-resowanych o wypełnienie ankiety rekrutacyjnej i oświadczeń oraz dostarczenie ich do siedziby właściwych terytorialnie ośrodków pomocy społecznej (zgodnie z miejscem zamiesz-kania w: Bojanowie, Jutrosinie, Miejskiej Górce, Pakosławiu) lub do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Rawiczu.

Dokumentację należy składać osobiście lub przesłać pocztą na adres siedziby partnerów projektu: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rawiczu, ul. Dąbrowskiego 2, 63-900 Rawicz tel. 65/5464333Ośrodek Pomocy Społecznej w Bojanowie,Rynek 12, 63-940 Bojanowotel. 65/5456334 Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jutrosinie Rynek 26, 63-930 Jutrosin tel. 65/5471163Ośrodek Pomocy Społecznej w Miejskiej Górce,Rynek 33, 63-910 Miejska Górkatel. 65/5474507 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pakosławiu, ul. Kolejowa 2, 63-920 Pakosław tel. 65/5478612

REKRUTACJA ROZPOCZĘTA

Więcej informacji o projekcie można uzyskać na stronie internetowej: www.pcpr.powiatrawicki.pl

i zainteresowań uczniów wybitnie uzdolnionych. W szkole zostanie wdrożony innowacyjny program nauczania w ramach przedmiotu „Ekologia krajobrazu”. Uczestnicy zajęć będą reali-zować własne projekty badawcze, a także wyjadą na kilkudnio-wy obóz naukowy. Otrzymają do dyspozycji nowoczesne ma-teriały edukacyjne oraz zestaw do projekcji multimedialnych. Projekt jest realizowany we współpracy z Instytutem Środowi-ska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu oraz współfi nansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Łucja Dera – Dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego w Rawiczu

NOWY PREZES SZPITALA POWIATOWEGO

W lutym br. zakończona została procedura konkursowa na stanowisko Prezesa Spółki Szpital Powiatowy w Rawiczu. Komisja poddała wnikliwej analizie koncepcje funkcjonowa-nia placówki i jej rozwoju w przyszłości, przedstawione przez 17 kandydatów. Najbardziej prorozwojowy i gwarantujący zaspokojenie potrzeb zdrowotnych lokalnej społeczności okazał się projekt Pana Tomasza Paczkowskiego i ta kandy-datura została jednogłośnie zaaprobowana przez wszystkich członków komisji. Pan Tomasz Paczkowski obejmie stano-wisko Prezesa Szpitala Powiatowego w Rawiczu Sp. z o.o. w dniu 1 marca br. Jest absolwentem Akademii Ekonomicznejw Poznaniu, posiada bogate doświadczenie w zarządza-niu jednostkami służby zdrowia. Dotychczas pełnił funkcję Dyrektora Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Jarocinie, a następnie Prezesa Zarządu Szpitala Powiatowego w Jarocinie.

11Nr 32 LUTY 2013

DYŻURY WOLONTARIATU PRAWNEGO W ROKU 2013 Zespół Doradztwa Administracyjno-Prawnego AkcjiKatolickiej, podobnie jak w latach ubiegłych, pełnić będzie dyżury wolontariatu prawnego w Biurze Parlamentarnym Prawa i Sprawiedliwości w Rawiczu (Rynek 12/13, I piętro). Terminarz:Radca Prawny Krzysztof Bojarczuk9 maja, 5 września, w godzinach 15.00-16.00

Adwokat Grzegorz Chojaczyk20 maja, 23 września, w godzinach 17.00-18.00

Radca Prawny Marcin Depkowski10 czerwca, 7 października, w godzinach 17.00-18.00

Adwokat Tomasz Kirstajn26 czerwca, 23 października, w godzinach 17.00-18.00

Radca Prawny Kamil Lipowczyk11 marca, 8 lipca, 25 listopada, w godzinach 17.00-18.00

Prawnik Józef Niemczynowski28 marca, 25 lipca, 7 listopada, w godzinach 17.00-18.00

Radca Prawny Maciej Świerzewski11 kwietnia, 8 sierpnia, 5 grudnia, w godzinach 17.00-18.00

Radca Prawny Ewa Hajnce-Tobolska27 kwietnia, 24 sierpnia, 21 grudnia, w godzinach 12.00-13.00

Starostwo Powiatowe w Rawiczu informuje, że od dnia 14 stycznia br. uległy zmianie godziny pracy nie-których komórek organizacyjnych. Zmiany te mają na celu zwiększenie dostępności mieszkańców PowiatuRawickiego do usług świadczonych przez Urząd.

Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartografi cznejRynek 17czynny w poniedziałki w godzinach 8.00-17.00od wtorku do piątku w godzinach 7.30-14.30

Wydział Architektury i BudownictwaWały J. Dąbrowskiego 2czynny w poniedziałki w godzinach 8.00-17.00od wtorku do piątku w godzinach 7.00-15.00

Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i LeśnictwaWały J. Dąbrowskiego 2czynny w poniedziałki w godzinach 8.00-17.00od wtorku do piątku w godzinach 7.00-15.00

Wydział Komunikacji i DrógWały J. Dąbrowskiego 2czynny w poniedziałki w godzinach 8.00-16.45od wtorku do piątku w godzinach 7.00-14.30

Kasa w budynku Rynek 17czynna w poniedziałki w godzinach 8.30-15.30od wtorku do piątku w godzinach 7.30-14.30

Kasa w budynku Wały J. Dąbrowskiego 2czynna w poniedziałki w godzinach 8.00-16.00od wtorku do piątku w godzinach 7.30-14.30

ZMIANA GODZIN PRACY W STAROSTWIE

Godziny pracy pozostałych komórek organizacyjnych nie uległy zmianie:

w poniedziałki w godzinach 8.00-16.00, od wtorku do piątku w godzinach 7.00-15.00.

12 Nr 32 LUTY 2013

22 stycznia 2013 r. obchodziliśmy 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego - powstania, które pomimo skazania go przez wielu już na samym początku na klęskę, trwało półtora roku. Pomimo porażki odcisnęło ono trwały ślad w literaturze i sztuce, wpłynęło na wzrost świadomości narodowej i wywarło nieoceniony wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń Polaków. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że powstanie narodo-we przeciwko Rosji, trwające od 22 stycznia 1863 r. do połowy1864 r. (choć ostatni powstaniec ks. Stanisław Brzósko zginął 26 kwietnia 1865 r.), toczyło się głównie w Królestwie Polskim, a także na terenach dzisiejszej Litwy, Białorusi i części Ukrainy. Mało natomiast w opracowaniach pisze się o roli południowej Wielkopolski i jej mieszkańców w tym zrywie narodowym. W niniejszym artykule skupię się na tym właśnie wątku, pomi-jając sam główny przebieg powstania na terenach zależnych od Rosji. Można postawić tezę, że pewną wyjątkowością narodu polskiego są jego zrywy niepodległościowe. Jeśli uznamy konfederację barską (1768-1772) przeciwko Rosji za pierwsze powstanie, kolejno insurekcję kościuszkowską (1794), powstanielistopadowe (1831), powstanie styczniowe (1863), rewolucję 1904-1905, powstania śląskie i powstanie wielkopolskie (1918), powstanie warszawskie (1944), to można zauważyć że wybu-chały one co trzydzieści – czterdzieści lat. Jedynie powstanie wielkopolskie i III powstanie śląskie zakończyło się sukcesem, ponieważ wybuchły w sprzyjających okolicznościach, a państwopolskie już wtedy istniało. Pozostałe powstania rozpoczynały się w warunkach najmniej temu sprzyjających, a powstańcy daremnie liczyli na pomoc Zachodu.1 Powstanie styczniowe z wszystkich polskich zrywów do wal-ki o niepodległość jest dlatego wyjątkowe, ponieważ po raz pierwszy powstańcom udało się stworzyć świetnie rozwiniętą sieć konspiracji i władz powstańczych, stanowiących prawdzi-we tajne państwo podziemne. Pomimo niezdobycia na dłużej żadnego terytorium, na którym mogłaby się ujawnić władza powstańcza, oddziały partyzanckie stoczyły 1219 bitew i potyczek, a przez ich szeregi przewinęło się co najmniej 150 tys. uczestników, w tym wielu mieszkańców ziemi rawickiej. 22 stycznia 1863 r. Komitet Centralny Narodowy wezwał naród polski do powstania. Na wieść o jego wybuchu zaczęły tworzyć się oddziały z napływających ochotników. Na terenie Wielkopolski największe strategiczne znaczenie miało ówcze-sne województwo kaliskie. Po kongresie wiedeńskim w 1815 r., znalazło się ono w granicach Królestwa Polskiego połączonego unią personalną z Rosja. W trakcie powstania ziemia kaliska graniczyła z zaborem pruskim, z którego przez granicę chcieli przenikać ochotnicy. 8 lutego 1863 r., w imieniu Niemiec, Otto von Bismarck podpisał konwencję wojenną z Rosją, zakładają-cą strzeżenie granic, nieprzepuszczanie oddziałów ani kontra-

POWIAT RAWICKI WOBEC POWSTANIA STYCZNIOWEGObandy wojennej. Poza tym Niem-cy mieli areszto-wać wszystkich p o d e j r z a n y c h o wspieranie powstania jako o s k a r ż o n y c h o zdradę stanu. Rosjanie obsa-dzili kaliskie woj-skiem liczącym 18 tys. żołnierzy pod dowódz-twem generała Brenner’a. Skut-kowało to tym, że oddziały po-wstańcze, którym udało się przejść pilnie strzeżoną granicę, w krwa-wych potyczkach ulegały rozbiciu i były zmuszone do wycofania się, po czym często rozbijali je Prusacy.2 Przygotowania do wybuchu powstania zakładały stworzenie trójzaborowej organizacji, podzielonej na komitety. Na tere-nach Wielkopolski, należącej do Niemiec w ramach WielkiegoKsięstwa Poznańskiego, utworzono w Poznaniu taki komitet już 8 stycznia 1863 r. Na jego czele stanął Adolf Łączyński. Komitet miał zająć się pomocą dla emisariuszy przybywają-cych z Królestwa. W marcu 1863 r., na czele komitetu stanął Jan hrabia Działyński. Komitet stał się reprezentacją powstań-czej władzy w Poznańskiem. Terytorium Wielkiego Księstwa zostało podzielone na kolejne niższe struktury, w których na każdy powiat - także rawicki - przypadał komisarz cywilny i wojenny. Odpowiedzialni oni byli za koordynowanie i organizo-wanie pomocy powstaniu. Po rozbiciu komitetu Działyńskiego,jego miejsce w listopadzie 1863 r. zajął Julian Łukaszewski, stając na czele Komitetu Wykonawczego Rządu Narodowego z siedzibą w Poznaniu. Działacze konspiracyjni na terenie Wielkopolski wykazali się świetną organizacją, przekazując aż do rozwiązania siatki w czerwcu 1864 r., wszelką pomoc dla walczących w Królestwie Polskim. W powstaniu styczniowym z terenów Wielkiego Księstwa Poznańskiego uczestniczyło około 4000 ochotników. Wśród nich znaleźli się mieszkańcyziemi rawickiej, o czym niżej. O znaczeniu Wielkopolski

¹H. Samsonowicz, J. Tazbir, Tysiącletnie dzieje, Wrocław 2000, s. 242-249. Autor niniejszego artykułu umyślnie pomija powstania 1806 i 1848 r. Pierwsze wybuchło w momencie kształtowania się Księstwa Warszawskiego, drugie natomiast w okresie Wiosny Lu-dów. Można stwierdzić że obydwa powstania ulegają swym zasię-giem i znaczeniem powstaniom wyżej wymienionym w tekście.

²J. Stella-Sawicki, Rok 1863, Lwów 1905, s. 69-72; Ziemia. Ilustro-wany miesięcznik krajoznawczy, nr 1, Warszawa 1933, s. 4. Anto-ni Czubiński w swym opracowaniu Powstanie 1863-1864 roku we wschodniej Wielkopolsce, Poznań 1993, użył do określenia terenów włączonych do Królestwa Polskiego, wschodnia Wielkopolska, ma-jąc na myśli tereny powiatów: kaliskiego, kolskiego, konińskiego, słupeckiego i tureckiego.

13Nr 32 LUTY 2013

w powstaniu styczniowym należy pamiętać jeszcze z jednego względu. Pełniła ona strategiczną funkcję na drodze do Europy Zachodniej. Przez nią przechodziły transporty broni, ochotni-ków, oporządzenia i pieniędzy. Tutaj dla powstańców istotną rolę odgrywał również powiat rawicki, leżący na ważnym szla-ku komunikacyjnym, m.in. z Wrocławiem.3 Z powiatu rawickiego ważną funkcję w strukturach powstań-czych sprawował Stanisław hrabia Czarnecki z Pakosławia. Został on komisarzem wojennym na powiaty południowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego (krobski, krotoszyński, wschowski, rawicki). Do jego zadań należało organizowanie ochotników, wyposażanie ich w broń, formowanie oddziałów i wysyłanie do Królestwa, a także zbiórka pieniędzy. Czarnecki był doceniany za swą działalność, ponieważ komisarzem wo-jennym został po księdzu Szymonie Radeckim, proboszczu z Gostynia (tego ostatniego Komitet Główny pozbawił stano-wiska, będąc niezadowolonym z jego wyników pracy). Władze pruskie nie pozostawały bierne w stosunku do swoich obywatelidziałających na rzecz powstania. W Jutrosinie został areszto-wany Hipolit Dabiński, młynarz z okolic Gostynia. Ukrywając się w Jutrosinie, pracował u proboszcza. Wykryty, po przepro-wadzeniu śledztwa, został osadzony w fortecy w Winiarach. Stamtąd został w listopadzie 1864 r. przeniesiony do więzienia Hausvogtei w Berlinie.4 Ochotnicy biorący udział w postaniu styczniowym, rekru-towali się głównie ze szlachty, ludności chłopskiej, rzemieśl-ników, mieszczan, młodzieży i inteligencji. Często bywało, że gdy ziemianin udawał się w szeregi powstańcze, ze swych majątków zabierał ochotników. Można wysunąć przypusz-czenie, że tak też było w przypadku właścicieli Łaszczyna. Michał Leon Sczaniecki, ziemianin do którego należał Łaszczyn, Iźbice i Żylice, brał udział w powstaniu wraz z braćmi Stanisła-wem i Ludwikiem. Sczanieccy walczyli pod dowództwem gen. Edmunda Taczanowskiego, przechodząc z nim szlak bojowy w bitwach pod Pyzdrami 29 kwietnia, zajmując 6 maja Koło, jak i ustępując pola Rosjanom w bitwie pod Ignacewem 8 maja 1863 r. Tam Michał Leon został ranny. Nie wiemy, czy bracia Sczanieccy walczyli w szeregach gen. E. Taczanowskiego do czasu rozbicia jego zgrupowania 29 sierpnia 1863 r., w bitwiemiędzy Witkowicami i Niznanicami. Po tej porażce Taczanowskiwyjechał do Francji. Oddział Edmunda Taczanowskiego zasługuje na uwagę z kilku powodów. Po pierwsze, formowany był w południowej Wielkopolsce, a więc wstępowali do niego mieszkańcy powiatu rawickiego. Po drugie, pod jego komendą było 1500 powstańców, co jak na ówczesne warunki, stanowiłonaprawdę dużą liczbę. Po trzecie, formacja ta wsławiła się wieloma zwycięskimi potyczkami w walce z wrogiem, oprócz wyżej wymienionych, również pod Goszczanowem, Czepowem,Pęcherzewkiem, Poprążnikami i Sędziejowicami.5 Rodzina właścicieli Łaszczyna ma jeszcze jeden związek z hi-storią powstania styczniowego. To na terenie ich dóbr, 12 kwiet-nia 1863 r., zginął naczelnik Warszawy, członek Rządu Naro-dowego i faktyczny przywódca powstania, Stefan Bobrowski.

Kulisy tego nieszczęsnego pojedynku, który pośrednio wpłynął na losy powstania, zostały już opisane. Faktem pozostało, że w Łaszczynie, na terenie powiatu rawickiego, został pochowa-ny człowiek, który powstanie styczniowe w jego początkowym okresie tworzył i nim kierował.6 Sam powiat rawicki nie był terenem „spektakularnych” walk powstańczych. Rawicz był miastem o przeważającym elemencie niemieckim, posiadającym stacjonujący w nim gar-nizon. Proporcje te były natomiast odwrotne poza głównym miastem powiatu. Jednakże można odnotować pojedyncze wystąpienia. Doszło do nich w Dubinie, Jutrosinie i Miejskiej Górce. Oprócz organizowanych manifestacji politycznych, największy rozmach miała akcja podjęta w Dubinie. Tam miesz-kańcy opanowali magistrat, wywiesili polską fl agę i z okrzykami„Polska nasza!” opanowali całe ówczesne miasteczko. Po kil-kunastu dniach władze pruskie przywróciły jednak należyty porządek.7 Powstanie styczniowe od początku nie miało szans na zwy-cięstwo. Wybuchło przedwcześnie, na fali protestu przeciwko despotyzmowi cara i nie otrzymało wystarczającej pomocy z zewnątrz. Jednakże przekształciło się w powstanie ogólnona-rodowe, obejmujące ziemie trzech zaborów. Trwało ze wszyst-kich powstań najdłużej, a udział w nim wzięło wielu Polaków, także z powiatu rawickiego. Wywarło trwały ślad w świadomościnarodowej Polaków, a informacje o nim przekazywane były z pokolenia na pokolenie.8 Wykaz powstańców styczniowych z terenu powiatu rawickiego:Czarnecki Stanisław z Pakosławia, Jachowski Stanisław z Jutrosina, Michalski Kazimierz z Sielca, Pawlicki Franciszek z Jutrosina, Sczaniecki Michał Leon z Łaszczyna. 9

Jakub MorysonBibliografi a:Czubiński Antoni, Powstanie 1863-1864 roku we wschodniej Wielkopolsce, Poznań 1993.Nowak Mirosław ks., Luty Roman, Łaszczyn. Dzieje parafi i, Poznań-Łaszczyn 2010.Rezler Marek, Poszli nasi w bój bez broni, w: „Monitor Wielko-polski”, nr 1 (140), 2013.Samsonowicz Henryk, Tazbir Janusz, Tysiącletnie dzieje, Wro-cław 2000.Sobisiak Walerian, Dzieje ziemi rawickiej, Poznań 1967.Stella-Sawicki Jan, Rok 1863, Lwów 1905.Truszkowski-Fidler Wacław, Wykaz Wielkopolan uczestników powstania 1863 r., Warszawa 1938.Ziemia. Ilustrowany miesięcznik krajoznawczy, Nr 1, Warszawa 1933.

3M. Rezler, Poszli nasi w bój bez broni, w: „Monitor Wielkopolski”, nr 1 (140), 2013, s. 10; Ziemia. Ilustrowany miesięcznik krajoznaw-czy, Nr 1, Warszawa 1933, s. 6.4Ziemia. Ilustrowany miesięcznik krajoznawczy, Nr 1, Warszawa 1933, s. 5-7.

5M. Nowak ks., R. Luty, Łaszczyn. Dzieje parafi i, Poznań-Łasz-czyn 2010, s. 75-76; M. Rezler, Poszli nasi w bój bez broni, s. 10.6W. Sobisiak, Dzieje ziemi rawickiej, Poznań 1967, s. 268; M. No-wak ks., R. Luty, Łaszczyn. Dzieje parafi i, s. 76-79.7W. Sobisiak, Dzieje ziemi rawickiej, s. 268.8A. Czubiński, Powstanie 1863-1864 roku we wschodniej Wielko-polsce, Poznań 1993, s. 114.9Na podstawie: W. Truszkowski-Fidler, Wykaz Wielkopolan uczest-ników powstania 1863 r., Warszawa 1938, s. 2, 22, 25, 44, 50. Li-sta ta została stworzona na podstawie materiałów policji pruskiej. Zrozumiałym jest że nie obejmuje wszystkich powstańców z ziemi rawickiej, którzy nie zostali zdekonspirowani.

14 Nr 32 LUTY 2013

Pokutujący kantor Swawola, wyuzdanie, zuchwalstwo – brzydkie to wady i straszne nieraz w skutkach; wstręt i odrazę wzbu-dzają szczególnie wtenczas , kiedy rozpustnik dopuszcza się ich wobec ludzi słabych i bezbronnych, a godnych czci i poważania. Kiedy z początkiem XVII w. różne rozbitki sekciarskie, jak szczątki Husytów, tzw. Bracia Czescy, wygnane ze swojej ojczyzny, znalazły ciepły i bezpieczny przytułek u możnych magnatów polskich ziemi rawickiej, zosta-ły sekciarzami tymi uszczęśliwione również Sarnowa i Miejska Górka. Ponieważ w mieścinach tych nie posiadali jednak ani zboru, ani swego duchownego, musieli na nabożeństwa swoje uczęszczać z początku do Rawicza, chrztów zaś i ślubów udzielał protestantom miejscowy proboszcz katolicki. Pogrzeby na ich cmentarzu w myśl zarządzenia władzy musiały odbywać się bez śpiewu i rozgłosu. Wydarzyło się, że z okazji jakiegoś luterskiego pogrzebu w Sarnowie dnia 11 kwietnia 1741 r. miejscowy ewangelicki nauczyciel i kantor razem z żałobnymi uczestnikami wbrew istniejącemu zakazowi śpiewał luterskie chorały. Sprzeci-wiał się temu energicznie proboszcz sarnowski ks. Stefan Lisiecki, którego rozwydrzeni Niemcy wskutek tego zelżyli, opluli, ba, nawet czynnie znieważyli. Za czyn ten hanieb-ny wyrokiem sądu świeckiego zostali winowajcy ukarani więzieniem i zobowiązani do wystawienia okazałego muru z cegły palonej dookoła kościoła katolickiego. Tablica mar-murowa z odpowiednim napisem łacińskim, umieszczona w tym murze nad furtką do probostwa, daje świadectwo o brutalności plemienia germańskiego. Otóż dosłowne tłumaczenie słów łacińskich, wyrytych na pamiątkowej tablicy, brzmi: „Odnośnie do zbrodniczej i szalonej zuchwałości, karygodnej swawoli, strasznego, czynne-go znieważenia sługi Bożego przez niekatolicką ludność

Sarnowy, na wieczną pamiątkę, aby inni od podob-nych wykroczeń się wstrzymywa-li, wzniesiono ten mur dnia 10 czerw-ca 1741 roku”. Właściwy wino-wajca i inicjator zbrodniczego tego występku, kantor Berndt, uszedł, zda-wało się począt-kowo, bezkarnie,bo znikł do tego czasu bez śladu. Nemezys jednak

dosięgła tego zuchwalca prędzej nawet, niż się tego spo-dziewał. Uchodząc przed karzącą ręką sprawiedliwości nocą na pobliski Śląsk, dostał się w drodze do Sikorzyna w głębokie doły na prawo od lasu sarnowskiego i w mętnychwodach zatonął. Zwłok nieszczęśliwego topielca nikt nie potrafi ł wydobyć, bo nieboszczyk pozornie tylko był życie zakończył, w rzeczy samej żył i żyje do dnia dzisiejsze-go. Widują go w tej okolicy różni przechodnie, zwłaszcza babulinki bojaźliwe, o każdej niemal porze dnia i słyszą nocą bolesne jego jęki. Opowiadają o nim, że kiedy z wieży kościelnej zadzwo-nią Anioł Pański, pokutujący kantor niezwłocznie znika z powierzchni, aby, gdy dzwony zamilkną, pokazać się ponownie na innym miejscu. I tak potępieniec nie znajdu-jąc znikąd ratunku ni pocieszenia, pokutuje za zbrodnię swoją już wieki całe i pokutować będzie biedaczysko do sądnego dnia.

*Ziemia rawicka w legendzie i baśni. Na podstawie zapisków i podań ludowych opracował Józef Miedziński; nauczyciel Gimnazjum Państwowego w Rawiczu. „Towarzystwo Wydaw-nicze Sp. z Ogr. Odp. w Rawiczu”, Rawicz 1937. Prawa do dysponowania publikacją: Biblioteka Uniwersytec-ka w Poznaniu, Biblioteka Instytutu Historii UAM zrzeszone w Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych; identyfi kator publikacji w systemie WBC: www.wbc.poznan.pl/publication/92531

W KRĘGU RAWICKICH PODAŃ I LEGEND…

PamiętamyPamiętamyPamiętamyPamiętamy

W XV w. Miejska Górka była własnością sławnej rodziny Górków, być może pierwotną siedzibą rodu. Właściciel miejscowości, Łukasz Górka, który sam przyjął reformację, pozwolił osiedlić się w mieście luteranom. Wybudował on tu około roku 1550 dom modlitwy. Gdzie on stał, tego dziś już nikt nie wie. Zabudowa okolic Placu Powstańców Wielkopolskich w Miejskiej Górce wskazuje, że w tym miejscu lokowane było – wzorem licznych miast wielkopolskich – tzw. Nowe Miasto, będące miejscem zamieszkania ludności innowierczej. Jak wspomniano wyżej, hipotezę tę potwierdzają liczne analogie w układzie przestrzennym miast wielkopolskich. W okresie, gdy proboszczem w Miejskiej Górce był ksiądz Paweł Łoniewski, nastąpiło przekazanie kościoła ewangelikom (przed rokiem 1572). Dzięki staraniom kolejnych właścicieli miasta – Czarnkowskich, w 1593 r. kościół parafialny odzyskali katolicy. Zachowały się tylko imiona i nazwiska dwóch pastorów z tego okresu: Daniel Cervinius lub Rehart, który został przeniesiony w 1570 r. do Gołaszyna pod Bojanowem oraz Vinzenz Stephani, który w 1635 r. sprawował tu urząd i w 1639 r. przeszedł do Rawicza, ponieważ gmina wyznaniowa w Miejskiej Górce zaprzestała swej działalności. Od roku 1632 właścicielem Sierakowa był Adam Olbracht Przyjma-Przyjemski. Wydał zezwolenie na budowę kościoła ewangelickiego w Rawiczu jedynie pod tym warunkiem, że zaprzestanie swej działalności kościół w Miejskiej Górce, a tamtejsi luteranie oraz wszyscy mieszkający w okolicy będą zaspokajać swe potrzeby duchowe w Rawiczu. Kościół ewangelicki w Rawiczu został otwarty 29 maja 1639 r., a ostatnie nabożeństwo w Miejskiej Górce odprawiono w 1641 r. Spełnianie przez ewangelików z Miejskiej Górki obowiązków religijnych okazało się trudne, dlatego chrztów i ślubów udzielał im proboszcz katolicki. W takim stanie gmina w Miejskiej Górce przetrwała do roku 1775. W 1738 r. właścicielem miasta był książę Rzeszy i Książę Bielski Aleksander Józef Sułkowski. Jego syn, książę August Sułkowski odnowił miejscowym ewangelikom w 1775 r. prawo odbywania w Miejskiej Górce nabożeństw. Pierwsze nabożeństwo odbyło się w Sylwestra roku 1775, a przewodniczył mu rektor Rottwit ze Zdun. Następnie książę w 1777 r. wydał przywilej na budowę świątyni. Gmina wzniosła z drewna i gliny kościół (stał on już 8 maja 1778 r.). Po 137 latach wznowiono nabożeństwa, a pastor Rottwit nadał mu wezwanie „Góra Tabor”. Dzięki pomocy finansowej gmin ewangelickich z Saksonii i Łużyc możliwa stała się rozbudowa zboru oraz naprawa wieży uszkodzonej w dniu 28 lipca 1780 r., w wyniku uderzenia pioruna. W 1840 r. gmina otrzymała od króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III dotację w wysokości 798 marek z przeznaczeniem na dalszą rozbudowę świątyni. W wyniku dobudowania kruchty uzyskała ona swój ostateczny wygląd. Zbór miejskogórecki jest obiektem o konstrukcji szkieletowej, wypełnionej gliną, na zewnątrz oszalowanej, ze zwróconym na zachód wielobocznie zamkniętym prezbiterium, z kruchtą od południa i wieżą od strony wschodniej. Otynkowane wnętrze, nakryte pozorną kolebką, obiegają dwukondygnacyjne empory wsparte na czterech parach słupów fazowych z mieczowaniami. Pod emporami strop jest belkowany. Na górnej kondygnacji widoczne są okna prostokątne, zamknięte półkoliście; dolna kondygnacja ma małe kwadratowe okna. Dach jest dwuspadowy, kryty dachówką. Wieża nakryta jest blaszanym hełmem z latarnią i chorągiewką z cyfrą 1777, czyli rokiem rozpoczęcia budowy świątyni. Zbór znajduje się na zaniedbanym obecnie cmentarzu. Nad murowaną bramą wejściową widnieje sentencja: Ich bin die Auferstehung und das Leben Jam jest zmartwychwstanie i życie [Jan, XI,23]. Do gminy w Miejskiej Górce należeli również wierni z innych miejscowości, m.in. z nowej parafii w Krzemieniewie i Góreczkach Wielkich. Parafia liczyła ogółem 1 192 dusze. Po wznowieniu jej działalności pastorami byli: Jakob Andreas Rottwit (1775 – 1778), Caspar Erdmann Brühselwein (1779 – zm. 23 sierpnia 1800, w wieku 73 lat, syn pastora ze Starego Wołowa), Johann Samuel Fechner z Kargowy (zm. 25 listopada 1883), Oskar Volke (10 października 1886 – 1918), Gerhard Paeschke (1924 – 1938), Otto Dumke (1938 – 1945).

Dr Romuald Krzyżosiak

ZBÓR EWANGELICKI POD WEZWANIEM „GÓRY TABOR” W MIEJSKIEJ GÓRCE