OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ...bip.us.edu.pl/sites/bip.us.edu.pl/files/prawo/zal...6 a...
Transcript of OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ...bip.us.edu.pl/sites/bip.us.edu.pl/files/prawo/zal...6 a...
1
Załącznik nr 2
do zarządzenia nr 10 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
z dnia 30 stycznia 2013 r.
OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Nazwa studiów: Podyplomowe Studia z Filozofii i Etyki
Typ studiów: doskonalące
Forma studiów: niestacjonarne
Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych
WIEDZA
ma wiedzę o miejscu filozofii w systemie nauk i jej znaczeniu dla kształtowania się badań
naukowych
ma wiedzę o podstawowych dyscyplinach filozoficznych (historia filozofii, antropologia,
logika, ontologia, epistemologia, estetyka, etyka ogólna i etyki zawodowe)
zna terminologię filozoficzną w języku polskim z podstawowych dyscyplin filozoficznych
zna i rozumie rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu kultury
zna zasady dydaktyki filozofii
UMIEJĘTNOŚCI
potrafi analizować argumenty filozoficzne, identyfikować kluczowe tezy i założenia
koncepcji filozoficznych
przestrzega zasad logiki w dyskusjach oraz stosuje typowe strategie argumentacyjne
rozumie odmienne postrzeganie zasad życia społecznego przez osoby pochodzące z
różnych środowisk i kultur
ma świadomość normatywnych podstaw i moralnych konsekwencji działania
poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną
2
potrafi interpretować teksty filozoficzne
potrafi przekazywać wiedzę filozoficzną w sposób przystępny i atrakcyjny
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
rozumie rolę dziedzictwa filozoficznego we współczesnej kulturze i ma świadomość
znaczenia filozofii dla samorozwoju człowieka
wykazuje gotowość analizowania i twórczego rozwiązywania problemów
ma pogłębioną świadomość problemów etycznych, w tym zagadnień i roli etyki
zawodowej
docenia znaczenie kultury logicznej w komunikacji międzyludzkiej
zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę
ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego
3
LITERATURA
I TREŚCI
PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
Z FILOZOFII
I ETYKI
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Historia filozofii starożytnej i średniowiecznej
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
polski
Efekty kształcenia dla Wiedza: ma wiedzę o podstawowych dyscyplinach
4
przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
filozoficznych. Zna terminologię filozoficzną w języku
polskim z podstawowych dyscyplin filozoficznych.
Umiejętności: poprawnie stosuje poznana terminologię
filozoficzną, potrafi analizować argumenty filozoficzne,
identyfikować kluczowe tezy i założenia koncepcji
filozoficznych.
Kompetencje społeczne: rozumie rolę dziedzictwa
filozoficznego we współczesnej kulturze i ma świadomość
znaczenia filozofii dla samorozwoju człowieka. Zna zakres
posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności, rozumie
potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
I
Forma realizacji zajęć wykład i ćwiczenia
Wymagania wstępne i dodatkowe
brak
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
45 h wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
6
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki
Sposób weryfikacji efekt ów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
egzamin
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
egzamin
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
Historia filozofii starożytnej i średniowiecznej stanowi podstawę wiedzy o systemach i problemach filozoficznych właściwych tym okresom dziejów filozofii. Słuchacze uzyskują wiedzę o początkach filozofii, specyficznym typie racjonalności, który sprawił, ze pojawił się fenomen filozofii w starożytnej Grecji. Analizowana jest filozofia presokratejska oraz systemy filozofii okresu klasycznego (Sokrates, Platon, Arystoteles). Prezentowane są systemy i problematyka filozofii hellenistycznej, neoplatonizm. Omawiany jest grecki kontekst myśli chrześcijańskiej oraz jego rozwinięcie w wiekach średnich. Szczególna uwaga poświęcona jest systemom Augustyna Aureliusza, Tomasza z Akwinu, Jana Dunsa Szkota oraz dialektykom i mistykom średniowiecznym.
5
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura obowiązkowa:
G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. 1–5, tłum. E. I.
Zieliński, Lublin 1993–2003.
F. Copleston, Historia filozofii, t. 1–2, tłum. H.
Bednarek, Warszawa 1998–2000.
J. Legowicz (red.), Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu.
Wybrane teksty z historii filozofii, Warszawa 1968.
B. Dembiński, Teoria idei. Ewolucja myśli Platońskiej,
Katowice 1997.
B. Dembiński, Późna nauka Platona, Katowice 2003.
B. Dembiński, Późny Platon i Stara Akademia, Kety
2010.
Literatura uzupełniająca:
Podstawowe teksty filozoficzne proponowane będą
w związku z omawianiem poszczególnych systemów
i problematyki filozofii starożytnej i średniowiecznej.
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Logika
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza:
Wie, co to jest zdanie w sensie logicznym i jakie zależności
mogą pomiędzy takimi zdaniami zachodzić.
Zna spójniki logiczne i wie, co to jest prawo logiki
(tautologia).
Rozumie pojęcie wnioskowania dedukcyjnego oraz wie, co
to jest błąd materialny i formalny.
Przyswoił sobie podstawowe pojęcia teorii nazw.
Zapoznał się z budową, typami definicji oraz kryteriami ich
poprawności.
Umiejętności:
Potrafi określić zależności zachodzące pomiędzy zdaniami,
takie jak wnikanie, równoważność, dopełnianie,
wykluczanie oraz sprzeczność.
Potrafi zapisywać logiczne schematy zdań korzystając
z symboliki klasycznego rachunku zdań (KRZ) oraz
rachunku nazw (sylogistyka).
Jest w stanie sprawdzić, czy formuła jest prawem logiki
(tautologią).
Potrafi zapisać schemat wnioskowania, a następnie zbadać
jego poprawność formalną i przedyskutować poprawność
materialną.
Potrafi określić typy definicji, ocenić jej poprawność,
6
a także samodzielnie zaproponować definicję dowolnego
pojęcia.
Wykorzystuje terminologię z zakresu logiki do uzasadniania
swoich tez; dostrzega stosowane prawa logiki
w przeprowadzanych przez siebie rozumowaniach.
Kompetencje społeczne:
Rozumie rolę logiki w procesie komunikacji. Ma
świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności z logiki.
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
I
Forma realizacji zajęć wykład i ćwiczenia
Wymagania wstępne i dodatkowe
brak
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
20 h wykład, 10 h ćwiczenia
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
6
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład z prezentacją multimedialną, ćwiczenia.
Sposób weryfikacji efekt ów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Podczas ćwiczeń słuchacze samodzielnie rozwiązują
różnorodne zadania, co jest na bieżąco komentowane
i oceniane przez osobę prowadzącą zajęcia.
Sprawdzian pisemny obejmujący zagadnienia omawiane
na wykładzie i ćwiczeniach oraz wiedzę zdobytą na
podstawie literatury podstawowej i uzupełniającej.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
zaliczenie
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Krótka historia logiki i jej główne działy. 2. Logiczne zależności zachodzące pomiędzy zdaniami:
(wynikanie, równoważność, wykluczanie, dopełnianie, sprzeczność).
3. Klasyczny rachunek zdań (KRZ): (spójniki logiczne, logiczne schematy zdań, tabelki zero-jedynkowe, wynikanie logiczne)
4. Nazwy i definicje: (klasyfikacja nazw, stosunki zakresowe między nazwami, rodzaje definicji, poprawność definicji, tworzenie definicji)
5. Sylogistyka: (zdania kategoryczne, budowa sylogizmu, sprawdzanie poprawności sylogizmów przy pomocy diagramów Venna)
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
7
Stanosz B., Ćwiczenia z logiki, Warszawa, 1998.
Tokarz M., Wykłady z logiki, Tychy, 1998.
Wieczorek K., Wprowadzenie do logiki dla studentów
wszystkich kierunków, Warszawa, 2005.
Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa, 1996.
Literatura uzupełniająca:
Ajdukiewicz K., Logika pragmatyczna, Warszawa, 1975.
Hołówka T., Kultura logiczna w przykładach, Warszawa,
2005.
Marciszewski W. (red.), Mała encyklopedia logiki,
Wrocław, 1988.
Przybyłowski J., Logika z ogólną metodologią nauk,
Warszawa, 1997.
Stanosz B., Wprowadzenie do logiki formalnej,
Warszawa, 1998.
Tokarz M., Wprowadzenie do logiki – skrypt dla
studentów kierunków humanistycznych, Katowice,
1984.
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Dydaktyka filozofii
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: zna zasady dydaktyki filozofii
Umiejętności: potrafi przekazywać wiedzę filozoficzną w
sposób przystępny i atrakcyjny
Kompetencje społ.: zna zakres posiadanej przez siebie
wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę
ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
pierwszy
Forma realizacji zajęć Ćwiczenia
Wymagania wstępne i dodatkowe
Podstawowe wiadomości z zakresu teorii nauczania
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
15 ćw.
Liczba punktów ECTS przypisana
5
8
przedmiotowi/modułowi*)
Stosowane metody dydaktyczne
metoda pracy z tekstem, metoda dyskusji, metoda map
mentalnych
Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Przygotowanie projektu zaliczeniowego w postaci
scenariusza 3 lekcji, na podstawie wybranych przez
słuchacza tematów, wraz z literaturą źródłową oraz
opracowaniami. Rozmowa zaliczeniowa na podstawie
literatury obowiązkowej oraz wybranych pozycji z literatury
uzupełniającej.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Zaliczenie ćwiczeń w oparciu o przygotowanie projektu
oraz wypowiedź ustną na podstawie literatury przedmiotu.
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Dydaktyka; sytuacja edukacyjna. Jaką rolę spełnia uczeń, a jaką nauczyciel w procesie edukacji ? Cele kształcenia.
2. Specyfika związana z nauczaniem filozofii i etyki w szkole powszechnej.
3. Za co oceniać ucznia? Wymagania związane z kryteriami oceny pracy ucznia.
4. Główne elementy konspektu lekcyjnego. 5. Analiza wybranych fragmentów literatury filozoficznej. 6. Prezentacja i analiza przykładowych scenariuszy zajęć
z filozofii i etyki.
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
1) Problemy etyki. Wybór tekstów, red. S. Sarnowski, E.
Fryckowski, Bydgoszcz 1993.
2) Filozofia. Wybór tekstów dla szkół średnich, red. B.
Markiwicz, dowolne wydanie
3) J. Bear, Gry dyskusyjne, Warszawa 1998.
4) M. Taraszkiewicz, Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny
praktyk w działaniu, Wydawnictwo CODN, Warszawa 1998.
5) A. Smith, Przyspieszone uczenie się w klasie,
Wydawnictwo CODN, Katowice 1997.
6) S. Symotiuk, Konwersatorium z metodyki nauczania
filozofii, skrypt UMCS, Lublin 1989.
7) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, pod red. K.
Kruszewskiego, PWN, Warszawa 1998.
8) M. Śnieżyński, Zarys dydaktyki dialogu, Wydawnictwo
PAT, Kraków 1997.
9) Wokół dydaktyki podmiotowej, red. W. Kojs, Ł. Dawid,
Wydawnictwo UŚ filia w Cieszynie, Cieszyn 2003.
10) J. Brophy, Motywowanie uczniów do nauki, PWN,
9
Warszawa 2002.
11) Etyka zawodu nauczyciela. Nauczanie etyki, red. K.
Kaszyński, L. Żuk - Łapińska, Zielona Góra 1995.
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Historia filozofii nowożytnej i współczesnej
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: ma wiedzę o podstawowych dyscyplinach
filozoficznych. Zna terminologię filozoficzną w języku
polskim z podstawowych dyscyplin filozoficznych
Umiejętności: poprawnie stosuje poznaną terminologię
filozoficzną, potrafi analizować argumenty filozoficzne,
identyfikować kluczowe tezy i założenia koncepcji
filozoficznych
Kompetencje społ.: 1)rozumie rolę dziedzictwa
filozoficznego we współczesnej kulturze i ma świadomość
znaczenia filozofii dla samorozwoju człowieka. Zna zakres
posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności,
rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju
zawodowego
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
II
Forma realizacji zajęć wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Zaliczenie I semestru
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
45 wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
6
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki
Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Egzamin ustny obejmujący zagadnienia omawiane na
wykładzie oraz wiedzę zdobytą na podstawie literatury
podstawowej i uzupełniającej
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Egzamin ustny, warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest
obecność na wykładach
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
Historia filozofii od początku nowożytności do początków
XX wieku. Przedmiotem rozważań są źródła
transcendentalizmu Kanta oraz jego recepcja w ramach
10
filozofii pokantowskiej, a następnie filozofia idealizmu
niemieckiego. W dalszej kolejności słuchacze zapoznają
się z filozofią po Heglu, a następnie poznają dzieje
pozytywizmu. Ostatni blok tematyczny dotyczy
neokantyzmu, przy czym najpierw przedmiotem wykładu
jest wczesny neokantyzm, a później neokantyzm właściwy
(szkoła badeńska i szkoła marburska). Przy okazji słuchacz
jest zaznajomiony z fenomenologią Husserla. Na ostatni
blok składają się wykłady poświęcone myślicielom, którzy
łączą w swej filozofii inspiracje neokantowskie
i fenomenologicze.
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
Gilson E., Langan T., Maurer A. A.: Historia filozofii
współczesnej. Od Hegla do czasów najnowszych.
Warszawa 1977.
Kołakowski L.: Filozofia pozytywistyczna (od Hume’a do
Koła Wiedeńskiego). Warszawa 1966.
Kuderowicz Z.: Filozofia nowożytnej Europy. Warszawa
1989.
Löwith K.: Od Hegla do Nietzschego. Rewolucyjny przełom
w myśli XIX wieku. Warszawa 2001.
Noras A.J.: Kant a neokantyzm badeński i marburski.
Katowice 2000, 2005.
Noras A.J.: Kant i Hegel w sporach filozoficznych
osiemnastego i dziewiętnastego wieku. Katowice 2007.
Schnädelbach H.: Filozofia w Niemczech 1831-1933. Tłum.
K. Krzemieniowa. Warszawa 1992.
Literatura uzupełniająca:
Aster E. von: Historia filozofii. Tłum. J. Szewczyk.
Warszawa 1969.
Bakradze K.: Z dziejów filozofii współczesnej. Tłum. H.
Zelnikowa. Warszawa 1964.
Chudy W.: Rozwój filozofowania a »pułapka refleksji«.
Filozofia refleksji i próby jej przezwyciężenia. Lublin
1995.
Mackiewicz W. Filozofia współczesna w zarysie. Warszawa
1996.
Miś A.: Filozofia współczesna. Główne nurty. Warszawa
1995.
11
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Antropologia filozoficzna
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: ma wiedzę o podstawowych stanowiskach
i problemach z zakresu antropologii filozoficznej; zna
podstawowe kategorie z tego zakresu;
Umiejętności: potrafi właściwie ocenić przesłanki
i argumenty określonych koncepcji człowieka,
z uwzględnieniem ich konsekwencji
Kompetencje społ.: 1)rozumie rolę tradycji filozoficznej
dla samoświadomości człowieka współczesnego. Potrafi
odnieść określone koncepcje teoretyczne jako przesłanki
dla odpowiednich dziedzin praktyki.
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
I
Forma realizacji zajęć wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Ogólna wiedza z zakresu historii filozofii
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
45 wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
5
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki
Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Zaliczenie
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Zaliczenie
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Źródła współczesnych koncepcji antropologicznych 2. Max Scheler jako prekursor współczesnej antropologii
filozoficznej 3. Problemy i pojmowanie człowieka w antropologii
bazującej na naukach szczegółowych- A.Gehlen, H.Plessner, T.de Chardin, K.Lorenz, antropologia kulturowa
4. Nurt personalistyczny we współczesnej antropologii - personalizm aksjologiczny R.Ingardena - personalizm w filozofii chrześcijańskiej- K.Wojtyła,
J.Maritain, E.Mounier - wolność i twórczość – podstawowe wymiary
egzystencji człowieka: M.Bierdiajew
12
5. Nurt egzystencjalno-fenomenologiczny- G.Marcel, M.Heidegger, K.Jaspers - człowiek w obszarze niepewności i ryzyka- P.Wust
6. Nurt filozofii dialogu- M.Buber 7. Odpowiedzialność i nadzieja jako kategorie
antropologiczne- E.Levinas, J.Tischner 8. Problem podmiotowości człowieka w filozofii najnowszej-
M.Foucault, R.Rorty, E.Levinas, P.Ricoeur 9. Problemy człowieka w cywilizacji współczesnej
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
1. Ks. S.Kowalczyk: Człowiek w myśli współczesnej.
Warszawa 1990
2. Cz.Piecuch: Człowiek metafizyczny.
Warszawa,Kraków 2001
3. I.Bittner: Współczesna antropologia filozoficzna.
Łodź 1999
4. W.Lorenc: Hermeneutyczne koncepcje człowieka.
Warszawa 2003
5. W.Lorenc: Hermeneutyczne koncepcje człowieka2.
Warszawa 2008
Literatura uzupełniająca:
1. S.Czerniak: Lorenz.Plessner.Habermas. Lubicz
2002
2. W.Lorenc: W poszukiwaniu filozofii humanistycznej.
Warszawa 1998
3. A.Kiepas, E.Struzik (red.): Terytorium i peryferia
cielesności. Ciało w dyskursie
filozoficznym.Katowice 2010
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Historia filozofii najnowszej
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: zna terminologię filozoficzną w języku polskim
z podstawowych dyscyplin filozoficznych, potrafi
analizować argumenty filozoficzne, identyfikować kluczowe
tezy i założenia koncepcji filozoficznych
Umiejętności: poprawnie stosuje poznaną terminologię
filozoficzną
Kompetencje społ.: wykazuje gotowość analizowania
i twórczego rozwiązywania problemów, rozumie rolę
dziedzictwa filozoficznego we współczesnej kulturze i ma
świadomość znaczenia filozofii dla samorozwoju człowieka
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
III
13
Forma realizacji zajęć Wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Zaliczenie semestru I i II
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
20 wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
4
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki z elementami dyskusji,
z wykorzystaniem metody map mentalnych
Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Rozmowa zaliczeniowa w oparciu o treści podane na
zajęciach oraz literaturę przedmiotu obejmująca
zagadnienia opisowe (maksymalnie na ocenę 4.5)
i problemowe (na ocenę 5.0)
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Obecność na zajęciach, samodzielne przygotowanie
zagadnień do zaliczenia w oparciu o literaturę
obowiązkową oraz wybrane pozycje z literatury
uzupełniającej
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Wprowadzenie do historii filozofii najnowszej. Główne problemy i nurty.
2. Filozofia dialogu (spotkania). F. Ebner, M. Buber, F. Rosenzweig.
3. E. Levinasa krytyka tradycji filozofii europejskiej. Etyka jako filozofia pierwsza.
4. Egzystencjalizm i wątki egzystencjalne w myśli XX wiecznej.
5. Marksizm i neomarksizm. Szkoła Frankfurcka. M. Horkheimer i T.W. Adorno.
6. Neotomizm i personalizm.
7. Filozofia analityczna. Główne stanowiska.
8. Hermeneutyka. H.-G. Gadamer, P. Ricoeur i hermeneutyka radykalna.
9. Pragmatyzm amerykański.
10. Psychoanaliza S. Freuda i neopsychoanaliza.
11. Filozofia nauki w XX wieku. K.R. Popper, T.S. Kuhn, P. Feyerabend.
12. Strukturalizm i postmodernizm.
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
1. E. Coreth, P. Ehlen, G. Haeffner, F. Ricken, Filozofia XX wieku, tłum. M.L. Kalinowski, Kęty 2004.
2. Filozofia XX wieku, pod. Red. Z. Kuderowicza,
14
Warszawa 2002 (lub inne wydanie), t. 1-2. 3. A. Miś, Filozofia współczesna. Główne nurty,
Warszawa 1996 (lub inne wydanie). 4. A. J. Ayer, Filozofiaw XX wieku, tłum. B.
Chwedeńczuk, Warszawa 2003 (lub inne wydanie). 5. T. Buksiński, Współczesne filozofie polityki, Poznań
2006.
Literatura uzupełniająca:
1. J. Stelmach, Co to jest hermeneutyka? Kraków 1989.
2. Pawliszyn, Skryte podstawy rozumienia: hermeneutyka a psychoanaliza, Gdańsk 1993.
3. A. Bronk, Rozumienie-dzieje-język: filozoficzna hermeneutyka H.-G. Gadamera, Lublin 1988.
4. K. Święcicka, Transcendentalizm Husserla a filozofia dialogu, Warszawa 1993.
5. M. Jantos, Filozofia dialogu. Źródła, zasady, adaptacje, Kraków 1997.
6. J. Piaget, Strukturalizm, tłum. S. Cichowicz, Warszawa 1972.
7. E. Levinas, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa 1998.
8. L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu, Warszawa 2009 (lub inne wydanie).
a. Stępnik, Pragmatyzm Williama Jamesa: ujęcie systemowo-krytyczne, Warszawa 2009.
9. Z. Rosińska, Freud, Warszawa 2002 (lub inne
wydanie).
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Epistemologia
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: 1) ma wiedzę o miejscu filozofii w systemie nauk i
jej znaczeniu dla kształtowania się badań naukowych,
2) ma wiedzę z podstawowych dyscyplin filozoficznych
Umiejętności: poprawnie stosuje poznaną terminologię
filozoficzną
Kompetencje społ.: wykazuje gotowość analizowania i
twórczego rozwiązywania problemów
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
III
Forma realizacji zajęć Wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Zaliczenie semestru I i II
15
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
30 wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
5
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki z elementami dyskusji
Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Obecność na zajęciach. Przygotowanie pracy pisemnej
omawiającej wybrane stanowisko epistemologiczne
(podstawa do zdobycia oceny 3.0 - 4.0) lub pracy o
charakterze porównawczym (podstawa do zdobycia oceny
5.0) oraz rozmowa na podstawie przygotowanej pracy i
literatury przedmiotu.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Zaliczenie na podstawie pracy pisemnej oraz rozmowy w
oparciu o pracę i podaną literaturę
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Główne problemy epistemologii 2. Ogólny zarys rozwoju filozoficznej refleksji nad
poznaniem 3. Spór o źródła poznania 4. Spór o przedmiot poznania (debata
realizm/idealizm, odmiany realizmu i idealizmu) 5. Klasyczna koncepcja prawdy i jej odmiany 6. Nieklasyczne koncepcje prawdy 7. Sąd a proste ujęcie poznawcze; kwestia struktury i
funkcji władz poznawczych, 8. Poznanie bezpośrednie/poznanie pośrednie 9. Poznanie potoczne a poznanie naukowe 10. Poznanie a wiedza 11. Poznanie a światopogląd 12. Poznanie a wartości i religia 13. Kluczowe współczesne stanowiska
epistemologiczne
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura obowiązkowa: 1. K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria
poznania. Metafizyka, Kęty-Warszawa 2003. 2. Z. Cackowski, Zasadnicze zagadnienia filozofii (część
trzecia: Teoria poznania), Warszawa 1989. 3. R. M. Chisholm, Teoria poznania, tłum. R. Ziemińska,
Lublin 1994. Literatura uzupełniająca:
1. Filozofia. Podstawowe pytania, red. E. Martens, H. Schnädelbach, Warszawa 1995.
2. T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku, T. 1, 2, Kraków 2009.
3. J. Woleński, Epistemologia. Poznanie, prawda, wiedza, realizm, PWN 2007.
16
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Estetyka
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: 1) ma wiedzę z podstawowych dyscyplin
filozoficznych (estetyka),
2) zna i rozumie rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu
kultury
Umiejętności: poprawnie stosuje poznaną terminologię
filozoficzną
Kompetencje społ.: rozumie rolę dziedzictwa filozoficznego
we współczesnej kulturze i ma świadomość znaczenia
filozofii dla samorozwoju człowieka
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
III
Forma realizacji zajęć Wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Zaliczenie semestru I i II
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
30 godz. wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
5
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki z elementami dyskusji, prezentacje
multimedialne
Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Udział w zajęciach. Przygotowanie pracy pisemnej
omawiającej wybrane stanowisko epistemologiczne
(podstawa do zdobycia oceny 3.0 - 4.0) lub pracy o
charakterze porównawczym (podstawa do zdobycia oceny
5.0) oraz rozmowa na podstawie przygotowanej pracy i
literatury przedmiotu.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Zaliczenie w oparciu o pracę pisemną oraz wypowiedź
ustną na podstawie literatury przedmiotu
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
Czym jest filozofia sztuki?; estetyka fenomenologiczna
(Waldemar Conrad, Moritz Geiger, Fritz Kaufmann, Roman
Ingarden, Max Scheler, Maurice Merleau-Ponty, Martin
17
Heidegger, Mikel Dufrenne, Enzo Paci); sztuka i
hermeneutyka (Wilhelm Dilthey, Hans-Georg Gadamer,
Paul Ricoeur, Umberto Eco); Dzieło sztuki wg
egzystencjalistów (Søren Kierkegaard, Jean-Paul Sartre,
Karl Jaspers, Mikołaj Bierdiajew, Lew Szestow);
Pragmatyzm estetyczny (John Dewey, Richard Rorty,
Richard Shustermann); estetyka fragmentalizmu
(postmodernizm – J.-F. Lyotard, W. Welsch, J. Baudrillard,
J.-P. Vuarnet, P. Virilio).
Wzajemne inspiracje filozoficzno-artystyczne
współczesnego świata pokazują interesujące aspekty
szeroko rozumianej kondycji ludzkiej. Wychodząc z
Schelerowskiego założenia o tym, iż sztuka i filozofia danej
epoki musi współgrać z jej ‘duchem’ można podjąć próbę
opisania najistotniejszych symptomów ducha naszych
czasów.
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura obowiązkowa: Teksty źródłowe oraz
komentujące (m.in.: Kant: Krytyka władzy sądzenia;
Lyotard: Wzniosłość i awangarda; K. Wilkoszewska:
Wariacje na postmodernizm, R. Nycz (red.),
Postmodernizm. Antologia przekładów i in.); reprodukcje,
slajdy, filmy video dotyczące zjawisk artystycznych
ilustrujących omawianą problematykę.
Literatura uzupełniająca: Z. Bauman: Między chwilą a
pięknem. O sztuce w rozpędzonym świecie. Z. Bauman:
Kultura w płynnej nowoczesności. J. Kristeva: Potęga
obrzydzenia.
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Etyka
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza:
1) zna terminologię filozoficzną w języku polskim z podstawowych dyscyplin filozoficznych
2) ma wiedzę z podstawowych dyscyplin filozoficznych (etyka)
Umiejętności:
1) poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną
2) ma świadomość normatywnych podstaw i moralnych konsekwencji działania
18
Kompetencje społ.:
1) wykazuje gotowość analizowania i twórczego rozwiązywania problemów
2) ma pogłębioną świadomość problemów etycznych, w tym zagadnień i roli etyki zawodowej
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
III
Forma realizacji zajęć wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Zaliczenie semestru Ii II
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
30 wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
7
Stosowane metody dydaktyczne
metoda pracy z tekstem, metoda dyskusji, metoda map mentalnych
Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Egzamin ustny
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Egzamin ustny. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest obecność na zajęciach oraz złożenie konspektu 3 lektur uzupełniających
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Przedmiot, zadania, specyfika etyki. Znaczenie pojęć: „etyka normatywna”, „etyka opisowa”, „moralność”, „nauka o moralności”, „aksjologia”.
2. Różnice między normą moralną, prawną i przepisem obyczajowym.
3. Poglądy etyczne i społeczne sofistów. 4. Sokrates: intelektualizm etyczny i trzy metody
dochodzenia do wiedzy pewnej. 5. Sokratycy mniejsi: cynicy, cyrenaicy 6. Platon: problem Najwyższego dobra; podział duszy,
cnoty 7. Arystoteles: eudajmonia, podział duszy, cnoty, zasada
złotego środka, cnota przyjaźni. 8. Hedonizm psychologiczny Epikura: podział potrzeb,
lęki, cnota. 9. Augustyn: hierarchia dóbr, przyczyny zła moralnego,
wolna wola 10. Tomasz z Akwinu: intelektualizm etyczny, intencja czynu, cnoty, prawo natury, sumienie, synereza.
11. Nowożytne spory o prawo natury: T. Hobbes, H. Grotius, S. Puffendorf, J.-J. Rousseau.
19
12. D. Hume: teoria uczuć moralnych
12. Postulaty praktycznego rozumu, imperatywy oraz autonomiawoli w filozofii moralnej I. Kanta.
10. Utylitaryzm etyczny: J. Bentham i J. St. Mill 11. Etyka fenomenologiczna: Max Scheler, N. Hartmann
(porządek aksjologiczny, poznanie wartości, patologia zmysłu aksjologicznego).
12. Personalizm chrześcijański: E. Mounier, K. Wojtyła 13. Etyka i hermeneutyka (etyka autentyczności, etyka
charakteru): A. MacIntyre, Ch. Taylor. 14. Spory metaetyczne w filozofii brytyjskiej i polskiej.
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
V. Bourke, Historia etyki, wyd. Krupski i s-ka, Toruń 1994.
Problemy etyki. Wybór tekstów, red. S. Sarnowski, E.
Fryckowski, Bydgoszcz 1993.
Z fenomenologii wartości. Teksty filozoficzne, red. W.
Galewicz, Kraków 1988.
S. Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej,
Warszawa - Wrocław 2000.
M. Ossowska, Podstawy nauki o moralności, Wrocław
1994.
R. Spaemann, Podstawowe pojęcia moralne, Lublin 2000.
A.MacIntyre, Krótka historia etyki, Warszawa 1995.
Literatura uzupełniająca:
Krońska, Sokrates, Warszawa 1983.
Platon, Hipiasz Mniejszy, Warszawa 1992 lub inne
wydanie.
Arystoteles, Etyka Nikomachejska, Warszawa 1992.
Epikur, List do Menojkeusa, W: Wybrane teksty z historii
filozofii starożytnej Grecji i Rzymu, red. J. Legowicz, W-wa
1970.
Seneka, O życiu szczęśliwym. W: Dialogi, PAX, W-wa
1963.
Św. Augustyn, Wyznania, ks. VII, dowolne wydanie.
I. Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, dowolne
wydanie.
20
J. Bentham, Wprowadzenie do zasad moralności i
prawodawstwa, Warszawa 1957.
J. St. Mill, Utylitaryzm. O wolności, Warszawa 1959.
F. Nietzsche, Z genealogii moralności, wyd. Znak, Kraków
1997.
K. Wojtyła, Wykłady lubelskie, Lublin 1986.
J. Maritain, Dziewięć wykładów o podstawowych pojęciach
z filozofii moralnej, RW KUL, Lublin 2001.
A. MacIntyre, Dziedzictwo cnoty, PWN, Warszawa 1996. Ch. Taylor, Etyka autentyczności, Znak, Kraków 2000.
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Etyki stosowane
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
Polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: ma wiedzę o podstawowych stanowiskach i
problemach z zakresu etyk stosowanych; zna podstawowe
kategorie z tego zakresu;
Umiejętności: potrafi właściwie ocenić argumenty
określonych stanowisk etycznych w odniesieniu do
problemów praktycznych;
Kompetencje społ.: 1)rozumie rolę etyki jako czynnika
regulacji w różnych obszarach aktywności człowieka.
Potrafi wykorzystać wiedzę etyczną do rozstrzygania
dylematów i problemów natury praktycznej..
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
II
Forma realizacji zajęć wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Ogólna wiedza z zakresu etyki ogólnej
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy*
45 wykład
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
6
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki
Sposób weryfikacji efektów Zaliczenie
21
kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
Zaliczenie
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Etyka ogólna a etyki stosowane- status etyk stosowanych
2. Metaetyczne stanowiska w etykach stosowanych 3. Odpowiedzialność jako kategoria etyk stosowanych 4. Podstawowe stanowiska i problemy różnych etyk
stosowanych: - etyka nauki i techniki - etyka gospodarowania(biznesu) - etyki środowiskowe - etyka polityki - etyka mediów -bioetyka -etyka służby publicznej
5. Podstawowe dylematy i konflikty jako przedmiot etyk
stosowanych
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa: S. Konstańczak: Etyka środowiskowa wobec biotechnologii.
Słupsk 2003
Z.Bauman: Etyka ponowoczesna. Warszawa 1996
M.Gałuszka, K.Szewczyk (red.): Narodziny i śmierć.
Bioetyka kulturowa wobec stanów granicznych życia
ludzkiego. Warszawa , Łodź 2002
H.Jonas: Zasada odpowiedzialności. Kraków 1996
Z.Piątek: Etyka środowiskowa. Kraków 1998
A.Kiepas: Moralne wyzwania nauki i techniki. Katowice-
Warszawa 1992
A.Kiepas: Człowiek wobec wyzwań filozofii techniki.
Katowice 2001
P.Pratley: Etyka w biznesie. Warszawa 1998
M.Sienko: Człowiek w pajęczynie. Wrocław 2002
A.Kocikowski, T.Bynum (red.): Wprowadzenie do etyki
informatycznej . Poznań 2002
22
J.Habermas: Przyszłość natury ludzkiej. Warszawa 2003
W.Gasparski (red.): Europejskie standardy etyki i
społecznej odpowiedzialności biznesu. Warszawa 2003
Literatura uzupełniająca:
A.Kiepas (red.): Człowiek. Technika. Środowisko. Katowice
1999
L.V.Ryan, J.Sojka (red.): Etyka biznesu. Poznań 1997
M.Castells: Galaktyka Internetu. Poznań 2003
M.Sułek, J.Świniarski: Etyka jako filozofia dobrego
działania zawodowego. Warszawa 2001
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)
Ontologia
Język przedmiotu/modułu kształcenia*)
polski
Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)
Wiedza: ma wiedzę o podstawowych dyscyplinach
filozoficznych. Zna terminologię filozoficzną w języku
polskim z podstawowych dyscyplin filozoficznych.
Umiejętności: poprawnie stosuje poznana terminologię
filozoficzną, potrafi analizować argumenty filozoficzne,
identyfikować kluczowe tezy i założenia koncepcji
filozoficznych.
Kompetencje społeczne: rozumie rolę dziedzictwa
filozoficznego we współczesnej kulturze i ma świadomość
znaczenia filozofii dla samorozwoju człowieka. Zna zakres
posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności, rozumie
potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.
Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany
III
Forma realizacji zajęć wykład
Wymagania wstępne i dodatkowe
Zaliczenie I I II semestru
Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i
30 wykład
23
słuchaczy*
Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)
5
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład akademicki
Sposób weryfikacji efekt ów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy
egzamin
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia
egzamin
Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)
1. Ontologia, metafizyka, filozofia pierwsza. 2. Filozoficzne pojęcie bytu. 3. Geneza ontologii i jej typologie. 4. Problem bytu i niebytu. 5. Istota i istnienie. 6. Możliwość i konieczność. 7. Transcendentalia i uniwersalia. 8. Pojęcie przedmiotu. 9. Historia rozważań ontologicznych.
Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej
Literatura obowiązkowa:
1. W Stróżewski, Ontologia, Kraków 2004.
2. E. Berti, Wprowadzenie do metafizyki, tłum. D.
Facca, Warszawa2002.
Literatura uzupełniająca:
1. R. Ingarden, Spór o istnienie świata, wyd. III,
Warszawa 2002.
2. M.A. Krąpiec, Metafizyka.Zarys teorii bytu, Lublin
1987.
3. N. Hartmann, Nowe drogi ontologii, tłum. L.
Kopciuch i A. Mordka, Toruń 1998.
*) moduł kształcenia to szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów.