larcier iii

Inhoudstafel

Sessie IContracteren door en met ondernemingen:

basisnotities en -beginselen

Deel 1. Contract, contractsluiting, voorbesprekingen en onderhandelingen– enkele basisnoties

Régine Feltkamp

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

B. WAT IS JURIDISCH GEZIEN EEN CONTRACT? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

C. ENKELE BASISBEGINSELEN INZAKE CONTRACTEREN . . . . . . . . . . . . . . 8Hoofdstuk 1. Wilsautonomie: contracten berusten op de vrije wil van

partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Hoofdstuk 2. Van de wilsautonomie afgeleide beginselen . . . . . . . . . 11

D. VEREISTEN VOOR EEN GELDIG CONTRACT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Hoofdstuk 1. Toestemming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Hoofdstuk 2. Bekwaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Hoofdstuk 3. Voorwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Hoofdstuk 4. Oorzaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

E. OP WELK OGENBLIK KOMT EEN CONTRACT TOT STAND? . . . . . . . . . . 29Hoofdstuk 1. Aanbod en aanvaarding als determinerend criterium. . 29Hoofdstuk 2. Hoe vrijblijvend zijn voorbesprekingen en

contractonderhandelingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Deel 2. De uitvoering en beëindiging van overeenkomsten

Matthias Gesquière

A. DE UITVOERING VAN OVEREENKOMSTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Hoofdstuk 1. De overeenkomst als “wet” tussen partijen en

nuanceringen ter zake . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Hoofdstuk 2. De opschorting van de uitvoering middels de techniek

van de “opschortende voorwaarde” . . . . . . . . . . . . . . 42

ondernemingscontracten.book Page iii Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

iv larcier

Hoofdstuk 3. Contractuele wanprestatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Hoofdstuk 4. De overeenkomst en derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

B. DE BEËINDIGING VAN OVEREENKOMSTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48Hoofdstuk 1. De “klassieke” beëindiging van overeenkomsten. . . . . 49Hoofdstuk 2. De beëindiging van niet-rechtsgeldige overeenkomsten

wegens “nietigheid” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Sessie IIStarten van een ondernemingsactiviteit

Deel 1. Huwelijksvermogensrechtelijke aspecten van het ondernemen

Hélène Casman

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

B. GEHUWD MET OF ZONDER HUWELIJKSCONTRACT?. . . . . . . . . . . . . . . 64Hoofdstuk 1. Zonder huwelijkscontract: wettelijk stelsel –

gemeenschap van aanwinsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64Hoofdstuk 2. Toch maar beter een huwelijkscontract? . . . . . . . . . . . 71Hoofdstuk 3. Hoe maak ik een huwelijkscontract? . . . . . . . . . . . . . . 74

C. VENNOOTSCHAP EN HUWELIJK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Hoofdstuk 1. Eigen aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77Hoofdstuk 2. Gemeenschappelijke aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Deel 2. Vennootschapscontract als instrument voor estate planning

Johan Lemmens

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Hoofdstuk 1. Estate planning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Hoofdstuk 2. Vennootschapscontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Hoofdstuk 3. De mix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

B. VENNOOTSCHAPSVORMEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

C. CLAUSULES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Hoofdstuk 1. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

ondernemingscontracten.book Page iv Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

larcier v

Hoofdstuk 2. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Hoofdstuk 3. Bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Hoofdstuk 4. Effecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Hoofdstuk 5. Effecten – Overdrachtsbeperkingen . . . . . . . . . . . . . . . 96Hoofdstuk 6. Effecten – Vruchtgebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97Hoofdstuk 7. Voortzettings- en verblijvingsbedingen . . . . . . . . . . . . 98

D. BESLUIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

Sessie IIIBepaalde contractuele aspecten van ondernemen met

vennootschappen

Deel 1. Contracteren met vennootschappen: do’s & don’t’s

Elke Janssens

A. VOORAFGAAND: EEN AANTAL JURIDISCHE BASISPRINCIPES . . . . . . . . . . 105Hoofdstuk 1. Situering van het onderwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105Hoofdstuk 2. Het juridisch jargon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

B. CHECKS VOORAFGAAND AAN HET CONTRACTEREN MET EEN VENNOOTSCHAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

Hoofdstuk 1. De wettelijke specialiteit en identificatie van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

Hoofdstuk 2. De statutaire specialiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109Hoofdstuk 3. De organisatie en vertegenwoordiging van de

vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110Hoofdstuk 4. Het vennootschapsbelang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

C. PRAKTISCH: CHECKLIST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Deel 2. Enkele praktische aspecten van de managementovereenkomst

Elke Janssens

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129Hoofdstuk 1. Opzet van deze bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129Hoofdstuk 2. Wat is een managementovereenkomst? . . . . . . . . . . . . 130

ondernemingscontracten.book Page v Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

vi larcier

Hoofdstuk 3. Voor- en nadelen van de managementovereenkomst . . 132

B. MET WIE WORDT DE MANAGEMENTOVEREENKOMST AFGESLOTEN?. . . 133Hoofdstuk 1. De managementvennootschap: definitie en

vennootschapsvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133Hoofdstuk 2. De organisatie van de managementvennootschap . . . . 135

C. INHOUD VAN DE MANAGEMENTOVEREENKOMST . . . . . . . . . . . . . . . . 136Hoofdstuk 1. Het voorwerp van de managementovereenkomst:

de managementdiensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136Hoofdstuk 2. De voorwaarden waaraan de manager moet voldoen . 140Hoofdstuk 3. De vergoeding van de manager . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143Hoofdstuk 4. Andere gebruikelijke clausules. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

D. HET EINDE VAN DE MANAGEMENTOVEREENKOMST . . . . . . . . . . . . . . 152Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152Hoofdstuk 2. Nietigheid van de managementovereenkomst . . . . . . . 153Hoofdstuk 3. Het verstrijken van de duur van de

managementovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157Hoofdstuk 4. Ontbinding van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . 157Hoofdstuk 5. Verbreking van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . 158Hoofdstuk 6. Vreemde oorzaak, overmacht of toeval . . . . . . . . . . . . 159Hoofdstuk 7. Bijzonder toepassingsgeval: de management-

overeenkomst betreft de functie van bestuurder van een NV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

Deel 3. Herstructuring van ondernemingen

3.1. Het grondig onderzoek van de onderneming voorafgaand aan de herstructurering (due diligence)

Elke Janssens

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

B. PRAKTISCHE ORGANISATIE VAN EEN DUE DILIGENCE PROCES . . . . . . . . 164Hoofdstuk 1. De organisatie van een due diligence proces vanuit het

standpunt van de koper. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164Hoofdstuk 2. De organisatie van het due diligence proces door de

vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

C. HOE OMGAAN MET DE RESULTATEN VAN HET DUE DILIGENCE ONDERZOEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173

ondernemingscontracten.book Page vi Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

larcier vii

3.2. Overeenkomsten die de finale overeenkomst “voorbereiden”

Elke Janssens

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

B. DE CONFIDENTIALITEITSOVEREENKOMST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178Hoofdstuk 1. Inleidende beschouwingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178Hoofdstuk 2. Inhoud van de confidentialiteitsovereenkomst. . . . . . . 179

C. DE EXCLUSIVITEITSOVEREENKOMST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191Hoofdstuk 1. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191Hoofdstuk 2. Voorbeeldclausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192

D. DE INTENTIEVERKLARING OF HET BEGINSELAKKOORD . . . . . . . . . . . . 193Hoofdstuk 1. Inleidende beschouwingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193Hoofdstuk 2. Inhoud van de intentieverklaring. . . . . . . . . . . . . . . . . 194

Sessie IVOndernemingsactiviteit en contractuele bescherming

tegen concurrentie

Deel 1. Mededingingsrechtelijke analyse van niet-concurrentiebedingen

Filip Tuytschaever & Milena Varga

A. NIET-CONCURRENTIEBEDINGEN ALS MEDEDINGINGSBEPERKENDE OVEREENKOMSTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

Hoofdstuk 1. Summa divisio: horizontale versus verticale overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

Hoofdstuk 2. Niet-concurrentiebedingen in horizontale overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209

Hoofdstuk 3. Niet-concurrentiebedingen in verticale overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

B. NIET-CONCURRENTIEBEDINGEN ALS MISBRUIK VAN MACHTSPOSITIE. . . 226

ondernemingscontracten.book Page vii Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

viii larcier

Deel 2. Exclusiviteit op basis van intellectuele rechten

Fabienne Brison & Sari Depreeuw

A. INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231Hoofdstuk 1. Vrijheid van ondernemen als uitgangspunt . . . . . . . . . 231Hoofdstuk 2. Intellectuele rechten als beperking van deze vrijheid . . 231

B. INTELLECTUELE RECHTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232Hoofdstuk 1. Rechtsbronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232Hoofdstuk 2. Wat zijn “intellectuele rechten”? . . . . . . . . . . . . . . . . . 232Hoofdstuk 3. Gemeenschappelijke kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . 233Hoofdstuk 4. Verschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237

C. KERNBEGRIPPEN UIT HET AUTEURSRECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238Hoofdstuk 1. Bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238Hoofdstuk 2. Voorwerp (Wat?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239Hoofdstuk 3. Beschermingsomvang (Hoe?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240Hoofdstuk 4. Rechthebbende (Wie?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240Hoofdstuk 5. Bijzondere regels voor bepaalde werken . . . . . . . . . . . 241

D. KERNBEGRIPPEN UIT HET MERKENRECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242Hoofdstuk 1. Bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242Hoofdstuk 2. Voorwerp (Wat?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243Hoofdstuk 3. Verkrijging van een merk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244Hoofdstuk 4. Beschermingsomvang (Hoe?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244Hoofdstuk 5. Rechthebbende (Wie?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245

E. KERNBEGRIPPEN UIT HET TEKENINGEN- EN MODELLENRECHT . . . . . . . 246Hoofdstuk 1. Bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246Hoofdstuk 2. Voorwerp (Wat?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247Hoofdstuk 3. Verkrijging van tekening- en modelbescherming . . . . . 247Hoofdstuk 4. Beschermingsomvang (Hoe?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248Hoofdstuk 5. Rechthebbende (Wie?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

F. KERNBEGRIPPEN UIT HET OCTROOIRECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249Hoofdstuk 1. Bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249Hoofdstuk 2. Voorwerp (Wat?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250Hoofdstuk 3. Verkrijging van een octrooirecht . . . . . . . . . . . . . . . . . 251Hoofdstuk 4. Beschermingsomvang (Hoe?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252Hoofdstuk 5. Rechthebbende (Wie?). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253

G. KERNBEGRIPPEN UIT ANDERE INTELLECTUELE RECHTEN . . . . . . . . . . . 254Hoofdstuk 1. Knowhow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254

ondernemingscontracten.book Page viii Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

larcier ix

Hoofdstuk 2. Topografieën van halfgeleiderproducten (“chips”) . . . 255Hoofdstuk 3. Databanken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256

H. SAMENLOOP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257

I. BEKNOPTE BIBLIOGRAFIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258

Sessie VGebruikelijke contracten in de ondernemingsactiviteit:

koop, huur, aanneming van werk en dading

Deel 1. Algemeen

Ralph De Wit

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263Hoofdstuk 1. Contracts in Business?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263Hoofdstuk 2. Belang van het algemeen contractenrecht . . . . . . . . . . 266

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268Hoofdstuk 1. Benoemde overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268Hoofdstuk 2. Onbenoemde overeenkomsten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269Hoofdstuk 3. Invloed van andere bijzondere wetgeving . . . . . . . . . . 271Hoofdstuk 4. De onderschatte invloed van het onbekende én

onbeminde IPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284

C. ENKELE AANDACHTSPUNTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287

Deel 2. Koop

Ralph De Wit

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291

C. ALGEMENE TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292

D. CAPITA SELECTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295Hoofdstuk 1. Verborgen gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295Hoofdstuk 2. De Incoterms. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301Hoofdstuk 3. Internationale koop: CISG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308

ondernemingscontracten.book Page ix Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

x larcier

Deel 3. Huur van goederen

Ralph De Wit

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321

C. ALGEMENE TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322

D. CAPITA SELECTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323Hoofdstuk 1. Duur van de huur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323Hoofdstuk 2. Tegenwerpbaarheid aan derden. . . . . . . . . . . . . . . . . . 324Hoofdstuk 3. De exceptie van wanprestatie en de ontbinding . . . . . . 328Hoofdstuk 4. Handelshuur: toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . 330Hoofdstuk 5. Handelshuur: duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333

Deel 4. Aanneming van werk

Ralph De Wit

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342

C. ALGEMENE TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343Hoofdstuk 1. Inhoud van het contract, prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343Hoofdstuk 2. Verplichtingen van de opdrachtgever . . . . . . . . . . . . . 346Hoofdstuk 3. Verplichtingen van de aannemer . . . . . . . . . . . . . . . . . 349Hoofdstuk 4. Aansprakelijkheid van de aannemer . . . . . . . . . . . . . . 351Hoofdstuk 5. Bijzondere regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354

Deel 5. Dading

Ralph De Wit

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359

B. TOEPASSELIJK RECHT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359

C. ALGEMENE TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360Hoofdstuk 1. Bestanddelen van de dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360Hoofdstuk 2. Vorm van de dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362Hoofdstuk 3. Gevolgen van de dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363

ondernemingscontracten.book Page x Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

larcier xi

Sessie VIVerdeling van de ondernemingsproducten: welk

contract kiezen?

Deel 1. Handelsagentuur

Glenn Fredrix

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369

C. ALGEMENE TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370Hoofdstuk 1. Definiëring van de handelsagentuur . . . . . . . . . . . . . . 370Hoofdstuk 2. De essentialia van de handelsagentuur en het

toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370

D. CAPITA SELECTA: DE VERGOEDINGEN VAN DE HANDELSAGENT . . . . . . 376Hoofdstuk 1. Vergoedingen tijdens de handelsagentuurovereenkomst 376Hoofdstuk 2. Het einde van de handelsagentuurovereenkomst –

de verschillende vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385Hoofdstuk 3. Commissies voor een na het einde in het kader van de

handelsagentuurovereenkomst afgesloten zaak . . . . . . 385Hoofdstuk 4. Vergoedingen naar aanleiding van de beëindiging van

de handelsagentuurovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . 386Hoofdstuk 5. Tot slot: bevoegde rechtbank, arbitrage en toepasselijk

recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399

Deel 2. De franchiseovereenkomst

Glenn Fredrix

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403

C. ALGEMENE TOELICHTING: DEFINIËRING VAN DE FRANCHISEOVEREENKOMST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404

D. CAPITA SELECTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405Hoofdstuk 1. De totstandkoming van de franchiseovereenkomst . . . 405Hoofdstuk 2. De franchiseovereenkomst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419

ondernemingscontracten.book Page xi Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

xii larcier

Deel 3. Lastgeving

Timothy Van de Gehuchte

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425

C. CAPITA SELECTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425Hoofdstuk 1. Lastgeving heeft betrekking op “rechtshandelingen”. . 425Hoofdstuk 2. De lasthebber treedt op in naam en voor rekening van

de lastgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426Hoofdstuk 3. Hoe komt lastgeving tot stand? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426Hoofdstuk 4. Bewijsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427Hoofdstuk 5. Welke handelingen kunnen bij wijze van lastgeving

worden gesteld?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428Hoofdstuk 6. Verbintenissen van de lasthebber. . . . . . . . . . . . . . . . . 428Hoofdstuk 7. Verbintenissen van de lastgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430

Deel 4. Concessie

Timothy Van de Gehuchte

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433

C. WAT IS EEN CONCESSIEOVEREENKOMST?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434

D. WELKE CONCESSIEOVEREENKOMSTEN ZIJN ONDERWORPEN AAN DE ALLEENVERKOOPWET? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437

Hoofdstuk 1. De concessieovereenkomst moet minstens gedeeltelijk in België worden uitgevoerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437

Hoofdstuk 2. Er moet sprake zijn van exclusiviteit, quasi-exclusiviteit of zeer belangrijke verplichtingen voor de concessiehouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438

Hoofdstuk 3. Er moet sprake zijn van een overeenkomst van onbepaalde duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440

E. CAPITA SELECTA: DE BEËINDIGING VAN CONCESSIES VAN ALLEENVERKOOP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441

Hoofdstuk 1. Voorafgaand: “gemeenrechtelijke” concessies . . . . . . . 441Hoofdstuk 2. De eenzijdige beëindiging van concessies die

onderworpen zijn aan de Alleenverkoopwet . . . . . . . . 442

ondernemingscontracten.book Page xii Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

larcier xiii

Sessie VIIContracteren met de consument

Deel 1. e-commerce, consumentenkoop en onrechtmatige bedingen

Régine Feltkamp & Frédéric Vanbossele

A. INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455

B. INFORMATIEVERPLICHTINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457Hoofdstuk 1. Algemene informatie met betrekking tot de

ondernemingsorganisatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461Hoofdstuk 2. Informatieverplichtingen aangaande de verkoop van

producten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467Hoofdstuk 3. Andere informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474

C. BESTELLING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474

D. CONTRACTUELE BEPALINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477Hoofdstuk 1. Vorm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477Hoofdstuk 2. Eenzijdige algemene voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . 478Hoofdstuk 3. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479Hoofdstuk 4. Interpretatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485

E. UITVOERING VAN HET CONTRACT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485Hoofdstuk 1. Herroepingsrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485Hoofdstuk 2. Uitvoering van de bestelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487Hoofdstuk 3. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488Hoofdstuk 4. Garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490

F. BEWIJS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497

G. BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER . . . . . . . . . . . . . . 498Hoofdstuk 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498Hoofdstuk 2. Rechtmatigheid van de verwerking van

persoonsgegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500Hoofdstuk 3. Rechten van de betrokkene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500Hoofdstuk 4. “Direct marketing” en reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501

ondernemingscontracten.book Page xiii Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

xiv larcier

Sessie VIIIContracteren met de overheid

Deel 1. Overeenkomsten met de overheid of overheidsovereenkomsten: bijzondere overeenkomsten en algemeen belang

Kaat Leus

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509Hoofdstuk 1. De bevoegdheid van de overheid om te contracteren . . 510Hoofdstuk 2. Beperkingen aan de bekwaamheid van de overheid om

te contracteren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516

B. CAPITA SELECTA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517Hoofdstuk 1. Indien zulks in strijd zou komen met enig dwingende

positiefrechtelijke regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517Hoofdstuk 2. Indien daarmee afbreuk wordt gedaan aan de

belangen(bescherming) van derden . . . . . . . . . . . . . . . 518Hoofdstuk 3. Indien zulks in strijd zou komen met enig algemeen

beginsel van het publiekrecht waaronder de algemene beginselen van behoorlijk bestuur of de wetten van de openbare dienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520

Hoofdstuk 4. Indien daarmee de bevoegdheid van een andere overheid wordt miskend of, nog, indien daarmee de eigen bevoegdheid wordt miskend. . . . . . . . . . . . . . . . 522

C. DE SOORTEN OVERHEIDSCONTRACTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526

Deel 2. Overheidsopdrachten

Jens Debièvre

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535

B. TOEPASSELIJKE REGELGEVING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536

C. ALGEMENE TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538Hoofdstuk 1. Wat is een overheidsopdracht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538Hoofdstuk 2. Wie is aanbestedende instantie?. . . . . . . . . . . . . . . . . . 540Hoofdstuk 3. Uitzonderingen op de toepassing van de regelgeving

inzake overheidsopdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543

ondernemingscontracten.book Page xiv Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

larcier xv

Hoofdstuk 4. Impact van het Europese (overheidsopdrachten)recht . 544Hoofdstuk 5. Het formalistisch karakter van de pre-contractuele fase 546Hoofdstuk 6. De opbouw van de overheidsopdracht en de uitvoering

ervan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550Hoofdstuk 7. Enkele aandachtspunten voor de deelnemers bij het

inschrijven op overheidsopdrachten . . . . . . . . . . . . . . 552Hoofdstuk 8. Rechtsbescherming inzake overheidsopdrachten . . . . . 554

D. FOCUS: DE PRIJS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555Hoofdstuk 1. De forfaitaire grondslag en de prijs bij de gunning en de

uitvoering van de overheidsopdracht. . . . . . . . . . . . . . 556

Deel 3. Ondernemen met de overheid – Publiek-private samenwerking

Alain François, Anthony Logghe & Erika Leenknecht

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573Hoofdstuk 1. Poging tot definitie en eigenschappen . . . . . . . . . . . . . 573Hoofdstuk 2. Juridisch statuut en wettelijk kader: PPS is geen

rechtsfiguur op zich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580Hoofdstuk 3. PPS is geen toverformule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584

B. ORGANISATIE VAN PPS EN DE BETROKKEN ACTOREN . . . . . . . . . . . . . 587Hoofdstuk 1. Organisatie langs de zijde van de publieke partner . . . 587Hoofdstuk 2. Organisatie langs de zijde van de private partner . . . . 595Hoofdstuk 3. Verstrekkers van het vreemd vermogen . . . . . . . . . . . . 602Hoofdstuk 4. Onderaannemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602Hoofdstuk 5. Architecten en studiebureaus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603Hoofdstuk 6. Lokale overheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604Hoofdstuk 7. Verzekeringsmakelaars en -maatschappijen. . . . . . . . . 605

ondernemingscontracten.book Page xv Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

xvi larcier

Sessie IXOndernemingsactiviteit en conventionele

geschillenregeling

Deel 1. Conventionele bedingen inzake geschillenbeslechting

Régine Feltkamp & Joris De Vos

A. SITUERING VAN HET ONDERWERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613

B. BEDINGEN INZAKE CONFLICTENREGELING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615Hoofdstuk 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615Hoofdstuk 2. Geldigheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619Hoofdstuk 3. Vorm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619Hoofdstuk 4. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619

C. DE DADING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622Hoofdstuk 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622Hoofdstuk 2. Constitutieve bestanddelen van de dading . . . . . . . . . . 624Hoofdstuk 3. De totstandkoming van de dading. . . . . . . . . . . . . . . . 632Hoofdstuk 4. Draagwijdte en interpretatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657Hoofdstuk 5. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659Hoofdstuk 6. Rechtsmiddelen bij niet-nakoming . . . . . . . . . . . . . . . 660

D. ARBITRAGE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662Hoofdstuk 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662Hoofdstuk 2. Geldigheid van de arbitrageovereenkomst /

het arbitragebeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663Hoofdstuk 3. Vorm van de arbitrageovereenkomst /

het arbitragebeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665Hoofdstuk 4. Inhoud van de arbitrageovereenkomst /

het arbitragebeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666

E. VOORBEELDEN VAN BEDINGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668Hoofdstuk 1. Standaardclausules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668Hoofdstuk 2. Andere voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671

ondernemingscontracten.book Page xvi Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM

INHOUDSTAFEL

larcier xvii

Deel 2. Arbitrage en andere wijzen van Alternative Dispute Resolution (ADR)

Diane Struyven

A. ADR: BEGRIP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681

B. ARBITRAGE – DEFINITIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681

C. TOEPASSELIJKE BEPALINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681

D. WANNEER IS ER SPRAKE VAN ARBITRAGE?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682

E. ANDERE ADR-VORMEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682Hoofdstuk 1. Dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682Hoofdstuk 2. Deskundigenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683Hoofdstuk 3. Bindend advies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683Hoofdstuk 4. Bemiddeling of mediatie en verzoening . . . . . . . . . . . . 683Hoofdstuk 5. Mini-trial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684

F. WAAROM KIEZEN VOOR ARBITRAGE EN ADR IN HET ALGEMEEN? . . . 685

G. VOOR- EN NADELEN VAN ARBITRAGE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686

H. IS ARBITRAGE VOOR ALLE MATERIES MOGELIJK? . . . . . . . . . . . . . . . . 687

I. WIE KAN ZIJN TOEVLUCHT NEMEN TOT ARBITRAGE? . . . . . . . . . . . . . 689

J. DE ARBITRAGEOVEREENKOMST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691

K. INHOUD VAN DE ARBITRAGEOVEREENKOMST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692

L. MODELBEDINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694

M. LITERATUURLIJST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 696

ondernemingscontracten.book Page xvii Tuesday, June 11, 2013 3:50 PM