ÔN KIẾN THỨC LUYỆN KỸ NĂNG

76

TS. PHẠM NGỌC SƠN

Phiên

bản

điện tử

77

Lời nói đầu

Thực tiễn các kì thi Đại học – Cao đẳng những năm qua cho

thấy, để đạt được điểm số cao nhất, các em cần chuẩn bị cho mình

thật tốt hai vấn đề: “Chính xác về lí thuyết – Nhanh về bài tập”. Việc

lựa chọn đúng Bài hỏi lý thuyết, giải nhanh các bài tập là điều kiện

tiên quyết cho sự thành công của một bài thi môn Hoá học.

Nhằm giúp các em trong việc ôn luyện môn Hoá học phục vụ

các kì thi, chúng tôi biên soạn cuốn sách “Ôn kiến thức – Luyện kĩ

năng Hoá học”. Nội dung được chia làm hai phần chính:

- Phần một: Ôn kiến thức. Tất cả các nội dung cơ bản và

quan trọng nhất về Hoá học THPT được tóm tắt một các cô đọng,

dễ hiểu.

- Phần hai: Luyện kĩ năng. Các câu hỏi trắc nghiệm được chia

thành các chương, mỗi chương bao gồm các câu hỏi lí thuyết và

các bài tập. Các câu hỏi phần này được tác biên soạn một cách

kĩ lưỡng, hướng dẫn một cách chi tiết, sẽ giúp ích cho các em học

sinh trong việc luyện kĩ năng làm bài tập trắc nghiệm nhanh và

chính xác.

Tác giả

TS. Phạm Ngọc Sơn

Phần một:

78

ôn kiến thức

Chương 1: Cấu tạo nguyên tử

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Và định luật Tuần hoàn

1. Thành phần cấu tạo nguyên tử, đặc điểm các hạt cấu

tạo nên nguyên tử

a) Thành phần cấu tạo nguyên tử

– Hạt nhân nằm ở tâm của nguyên tử gồm các hạt proton và nơtron (riêng nguyên tố

hiđro có một loại nguyên tử trong hạt nhân chỉ chứa proton không có nơtron).

– Vỏ electron của nguyên tử gồm các electron chuyển động xung quanh hạt nhân.

b) Đặc tính của các hạt cấu tạo nên nguyên tử

Đặc tính

hạt

Hạt nhân nguyên tử Vỏ electron

của nguyên tử

Hạt proton (p) Hạt nơtron (n) Hạt electron (e)

Điện tích

(quy ước)

qp = +1,602.10–19C

(1+)

qn = 0

(0)

qe = –1,602.10–19C

(1–)

Khối lượng

(quy ước)

mp = 1,6726.10–27kg

(1đvC)

mn = 1,6748.10–27kg

(1đvC)

me = 9,1094.10–31kg

(0,549.10–3đvC)

Nhận xét : Khối lượng của nguyên tử tập trung hầu hết ở hạt nhân, khối lượng của các

electron là không đáng kể.

me = p1 1

m1840 1840

đvC (hay u)

1u = 1

12

2727

C19,9265.10

m 1,6605.1012

(kg)

Khối lượng nguyên tử : m1nt’ = P + N (u)

Khối lượng mol nguyên tử : M = P + N (gam)

79

(với P là số proton, N là số nơtron)

Nếu hình dung nguyên tử như một quả cầu thì :

Thể tích nguyên tử : V1nt’ = 34.r

3

Đường kính nguyên tử : Dnt’ = 10–10m = 1A0 (1nm = 10A0)

Đường kính hạt nhân : Dhn = Dnt’.10–4

2. Điện tích và số khối của hạt nhân

a) Số đơn vị điện tích hạt nhân = số proton = số electron (Z = P = E).

b) Số khối của hạt nhân (A) bằng tổng số proton (P) và số nơtron (N).

A = P + N = Z + N

3. Nguyên tố hoá học

a) Nguyên tố hoá học là tập hợp các nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân (nghĩa là

có cùng số proton, số electron và có tính chất hoá học giống nhau).

b) Số hiệu nguyên tử (cho biết số thứ tự của nguyên tử nguyên tố trong bảng tuần

hoàn) được kí hiệu là Z, bằng số đơn vị điện tích hạt nhân, bằng số proton trong hạt

nhân nguyên tử và bằng số electron có trong nguyên tử của nguyên tố).

c) Kí hiệu nguyên tử

4. Đồng vị – Nguyên tử khối trung bình

a) Đồng vị là những nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số nơtron, do

đó có số khối A khác nhau.

Ví dụ : 168 O (8e, 8p, 8n) ; 17

8 O (8e, 8p, 9n)và 188 O (8e, 8p, 10n).

Lưu ý : Cần phân biệt với khái niệm đồng khối (là những dạng nguyên tử của những

nguyên tố khác nhau có cùng số khối A nhưng khác số proton Z).

Ví dụ : 4019 K (19p, 21n, 19e) và 40

20 Ca (20p, 20n, 20e).

b) Tỉ số N

Z

Với nguyên tử nguyên tố có điện tích hạt nhân Z không quá 82 (hạt nhân nguyên tử

bền) luôn có tỉ số :

1 N

Z 1,524

A

X Z

Kí hiệu nguyên tố

Số khối

Số đơn vị điện tích hạt nhân

80

(trừ 11H )

Riêng nguyên tử nguyên tố có Z < 18, tỉ số là:

Nếu gọi tổng số các hạt electron, proton, nơtron là S thì :

3 S

Z 3,524 hoặc 3

S

Z 3,23

c) Nguyên tử khối trung bình của nguyên tố ( A )

Nếu nguyên tố X có các đồng vị : A1X, A2X, A3X,… với phần trăm số nguyên tử của

các đồng vị là x1, x2, x3,… khi đó khối lượng nguyên tử trung bình (KLNTTB) của

nguyên tố X bằng :

XA = x1%A1 + x2%A2 + x3%A3 + …

1 2 3x.A y.A z.A ...A

x y z

5. Cấu trúc vỏ electron của nguyên tử a) Obitan nguyên tử (kí hiệu AO) là vùng không gian xung quanh hạt nhân mà tại

đó tập trung phần lớn xác suất có mặt electron (khoảng 95%).

Hình dạng các obitan nguyên tử :

– Obitan s có dạng hình cầu, tâm là hạt nhân nguyên tử.

– Obitan p có dạng hình số 8 nổi, các obitan có sự định hướng khác nhau trong không

gian (px, py, pz).

– Obitan d, f có hình dạng phức tạp.

Các obitan khác nhau về hình dạng, kích thước, nhưng mỗi obitan chỉ chứa tối đa 2

electron.

b) Lớp electron: gồm các electron có năng lượng gần bằng nhau.

Năng lượng electron ở lớp trong thấp hơn ở lớp ngoài. Các lớp electron được đặc

trưng bằng các số nguyên : n = 1, 2, 3, …, 7 và được kí hiệu lần lượt từ trong ra ngoài

như sau :

1 N

Z 1,23

81

n 1 2 3 4 5 6 7

lớp K L M N O P Q

c) Phân lớp electron: gồm các electron có năng lượng bằng nhau.

Các phân lớp được kí hiệu bằng các chữ cái viết thường : s, p, d, f.

Số lượng các phân lớp trong một lớp bằng số thứ tự lớp. Ví dụ : Lớp thứ 3 (lớp M) có

3 phân lớp (3s, 3p, 3d).

Thực tế với hơn 110 nguyên tố đã biết chỉ đủ số electron điền vào 4 phân lớp là : ns,

np, nd, nf.

Ví dụ : với n = 6 các electron điền vào các phân lớp 6s, 6p, 6d, 6f.

d) Số obitan trong các phân lớp s, p, d, f tương ứng là các số lẻ : 1, 3, 5, 7.

e) Số obitan trong lớp electron thứ n là n2 obitan.

Ví dụ :

Lớp M (n = 3) có : 32 = 9 obitan (gồm 1 obitan 3s, 3 obitan 3p và 5 obitan 3d)

Lớp N (n = 4) có 42 = 16 obitan (gồm 10 obitan 4s ; 3 obitan 4p ; 5 obitan 4d; 7

obitan 4f).

f) Năng lượng của các electron trong nguyên tử. Cấu hình electron nguyên tử

Mức năng lượng obitan nguyên tử (hay mức năng lượng AO)

Khi số hiệu nguyên tử Z tăng, các mức năng lượng AO tăng dần theo trình tự như sau

:

1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d 7p ...

Lưu ý : Khi Z > 20, có sự chèn mức năng lượng, ví dụ : mức 4s trở nên thấp hơn

3d,…

Các nguyên lí và quy tắc phân bố electron trong nguyên tử

– Nguyên lí Pau–li :

Trên một obitan chỉ có thể có nhiều nhất là hai electron và hai electron này chuyển

động tự quay ngược chiều nhau xung quanh trục riêng của mỗi electron.

Obitan đã có 2 electron ghép đôi : và 1 electron độc thân :

– Nguyên lí vững bền :

Ở trạng thái cơ bản, trong nguyên tử các electron chiếm lần lượt những obitan có

mức năng lượng từ thấp đến cao.

82

– Quy tắc Kleckowski (thứ tự mức năng lượng obitan từ

thấp đến cao) :

1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d 7p ...

– Quy tắc Hund :

Trong cùng một phân lớp, các electron sẽ phân bố trên các obitan sao cho số electron

độc thân là tối đa và các electron này phải có chiều tự quay giống nhau.

Cấu hình electron nguyên tử

Cấu hình electron biểu diễn sự phân bố electron trên các phân lớp thuộc các lớp khác

nhau.

Ví dụ : Fe (Z = 26) có 26 electron.

Cấu hình electron của Fe là 1s22s22p63s23p63d64s2.

– Ý nghĩa :

Ví dụ Số e trong phân lớp

Số thứ tự lớp 3d6

Tên phân lớp

– Cấu hình electron nguyên tử của Fe viết dưới dạng ô lượng tử :

Đặc điểm của lớp electron ngoài cùng

Do liên kết yếu với hạt nhân nguyên tử, các electron ở lớp ngoài cùng dễ tham gia

vào sự hình thành liên kết hoá học quyết định tính chất hoá học của nguyên tố.

Lớp electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố có nhiều nhất 8 electron.

– Nếu có 1, 2 hay 3 electron lớp ngoài cùng chúng là những nguyên tử kim loại.

– Nếu có 5, 6 hay 7 electron lớp ngoài cùng chúng thường là những phi kim.

– Nếu có 4 electron lớp ngoài cùng có thể là kim loại (Sn, Pb), có thể là phi kim

(C, Si).

– Nếu có đủ 8 electron lớp ngoài cùng (trừ He có 2e) đó là các khí hiếm.

83

6. Cấu tạo bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

a) Ô nguyên tố

Thành phần của ô nguyên tố gồm kí hiệu hoá học của nguyên tố, số hiệu nguyên tử,

nguyên tử khối trung bình, ngoài ra còn có thể thêm thông tin về cấu tạo nguyên tử,

mạng tinh thể,…

Ví dụ :

Số hiệu nguyên tử (stt) 22 Ti Kí hiệu nguyên tố

Tên nguyên tố Titan

KLNT trung bình 47,88

Khối lượng riêng (g/cm3) 4,5 (Ar)3d24s2 Cấu hình electron

Nhiệt độ nóng chảy (0C) 16700C 1,54 Độ âm điện

Nhiệt độ sôi (0C) 32890C 1gđk Cấu trúc tinh thể

Số oxi hoá có thể có + 2, +3, +4

6,82eV

Năng lượng ion hoá

b) Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron,

được xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần.

Có 3 chu kì nhỏ (1, 2, 3) và 4 chu kì lớn (4,5, 6,7).

Số lượng nguyên tố ở các chu kì như sau :

– Chu kì 1 gồm 2 nguyên tố Z = 1 2 ;






– Chu kì 7 là chu kì chưa đầy đủ gồm các nguyên tố từ Z = 87 trở đi.

c) Nhóm là tập hợp các nguyên tố được xếp thành cột, gồm các nguyên tố mà nguyên

tử có cấu hình electron tương tự nhau, do đó có tính chất hoá học gần giống nhau.

– Nguyên tử các nguyên tố trong cùng một nhóm có số electron hoá trị bằng nhau và

bằng số thứ tự của nhóm (trừ một số ít ngoại lệ).

– Các nhóm nguyên tố được chia thành hai loại :

Nhóm A : gồm các nguyên tố s và nguyên tố p STT nhóm A = số electron lớp

ngoài cùng.

IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA

ns1 ns2 ns2np1 ns2np2 ns2np3 ns2np4 ns2np5 ns2np6

Nhóm B : gồm các nguyên tố d và nguyên tố f. Cấu hình electron lớp ngoài cùng của

hầu hết các nguyên tố nhóm B như sau

84

IB

(n–1)d10ns1

IIB

(n–1)d10ns2

IIIB

(n–1)d1ns2

IVB

(n–1)d2ns2

VB

(n–1)d3ns2

VIB

(n–1)d5ns1

VIIB

(n – 1) d5ns2

VIIIB :

(n–1)6ns2

(n–1)d7ns2

(n–1)d8ns2

7. Những tính chất biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của

điện tích hạt nhân

Trong một chu kì (từ trái phải) : Khi điện tích hạt nhân tăng, số lớp electron

bằng nhau, số electron lớp ngoài cùng tăng bán kính nguyên tử giảm; độ âm điện

tăng; năng lượng ion hoá I1 tăng; tính kim loại giảm đồng thời tính phi kim tăng; tính

axit của các oxit, hiđroxit tăng đồng thời tính bazơ của chúng giảm; hoá trị trong hợp

chất khí với hiđro của phi kim giảm từ 4 1; hoá trị cao nhất trong hợp chất với oxi

tăng từ 1 7.

Trong một nhóm A ( từ trên xuống dưới) : Khi điện tích hạt nhân tăng, số lớp

electron tăng, số electron lớp ngoài cùng bằng nhau bán kính nguyên tử tăng; độ

âm điện giảm; năng lượng ion hoá I1 giảm; tính kim loại tăng đồng thời tính phi kim

giảm; tính axit của các oxit, hiđroxit giảm đồng thời tính bazơ của chúng tăng; hoá trị

trong hợp chất khí với hiđro và oxi tương tự nhau.

Lưu ý :

– Hai nguyên tố A, B thuộc cùng một chu kì và thuộc 2 nhóm A liên tiếp nhau có ZB

– ZA = 1.

– Hai nguyên tố A, B thuộc cùng nhóm A và thuộc 2 chu kì liên tiếp nhau có

+) ZB – ZA = 8 (nếu ít nhất A thuộc chu kì nhỏ)

+) ZB – ZA = 18 (nếu cả A, B thuộc chu kì lớn)

– Công thức hợp chất với hiđro và oxi của các nguyên tố nhóm A:

Nhóm IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA

Hợp chất khí với

hiđro RH4 RH3 RH2 RH

Hợp chất với oxi

(hoá trị cao nhất) R2O R O R2O3 RO2 R2O5 RO3 R2O7

8. Định luật tuần hoàn

Tính chất của các nguyên tố cũng như thành phần và tính chất của các đơn chất và

hợp chất tạo nên từ các nguyên tố đó biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích

hạt nhân nguyên tử.

85

Chương 2: Liên kết hoá học

1. Khái niệm về liên kết hoá học Liên kết hoá học là sự kết hợp giữa các nguyên tử tạo thành phân tử hay tinh thể bền

vững hơn.

2. Quy tắc bát tử (8 electron) Cấu hình với 8 electron ở lớp ngoài cùng (hoặc 2 electron ở lớp thứ nhất) là một cấu

hình đặc biệt vững bền.

Theo quy tắc bát tử (8 electron) thì các nguyên tử của các nguyên tố có khuynh hướng

liên kết với các nguyên tử khác để đạt được cấu hình electron vững bền của các khí hiếm

với 8 electron (hoặc 2 đối với heli) ở lớp ngoài cùng.

3. Liên kết ion và liên kết cộng hoá trị

Loại liên kết Liên kết ion Liên kết cộng hoá trị

Giống nhau Nguyên nhân hình thành liên kết : Các nguyên tử liên kết với

nhau để đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm.

Khác

nhau

Bản

chất

Là lực hút tĩnh điện giữa các

ion mang điện tích trái dấu

Là sự dùng chung các electron

Na+ + Cl– NaCl H. + Cl. H : Cl

Điều

kiện

liên kết

Xảy ra giữa những nguyên tố

khác hẳn nhau về bản chất hoá

học (thường xảy ra giữa các

kim loại điển hình và phi kim

điển hình) ; giữa ion dương –

ion âm.

Xảy ra giữa hai nguyên tố

giống nhau về bản chất hoá

học (thường xảy ra với các

nguyên tố phi kim nhóm 4, 5,

6, 7)

Lưu ý : Trên thực tế trong hầu hết các trường hợp, trạng thái liên kết vừa mang tính

chất cộng hoá trị vừa mang tính ion. Để có thể biết được loại liên kết ta phải dựa vào

giá trị hiệu độ âm điện giữa 2 nguyên tử của một liên kết.

4. Xác định loại liên kết dựa vào giá trị hiệu độ âm điện giữa

hai nguyên tử của một liên kết Hiệu độ âm điện Loại liên kết

< 0,4

0,4 < 1,7

1,7

Liên kết cộng hoá trị không cực

Liên kết cộng hoá trị có cực

Liên kết ion

5. Liên kết cho - nhận (còn gọi là liên kết phối trí) Là loại liên kết cộng hoá trị đặc biệt mà cặp electron dùng chung chỉ do 1 nguyên tử

cung cấp được gọi là nguyên tử cho electron. Nguyên tử còn lại có obitan trống

(obitan không có electron) được gọi là nguyên tử nhận electron. Liên kết cho – nhận

được kí hiệu bằng mũi tên "" có chiều từ nguyên tử cho electron sang nguyên tử

nhận electrron.

86

Ví dụ : Quá trình hình thành ion NH 4 (từ NH3 và H+) có bản chất liên kết cho – nhận

:

Điều kiện để tạo thành liên kết cho – nhận giữa hai nguyên tử A B là nguyên tử

của nguyên tố A có đủ 8 electron lớp ngoài, trong đó có những cặp electron tự do

(chưa tham gia liên kết) và nguyên tử của nguyên tố B phải có obitan trống.

6. Liên kết kim loại 1) Liên kết kim loại là liên kết được hình thành giữa các nguyên tử và ion kim loại

trong mạng tinh thể có sự tham gia của các electron tự do.

2) Liên kết trong mạng tinh thể kim loại có bản chất tĩnh điện, nhưng khác với liên

kết ion ở chỗ : Liên kết giữa các ion là lực hút tĩnh điện ion – ion, còn liên kết kim

loại là lực hút tĩnh điện ion – electron tự do.

7. Sự xen phủ các obitan tạo thành liên kết đơn, liên kết

đôi và liên kết ba

a) Sự xen phủ trục – Liên kết (xích ma)

Sự xen phủ trong đó trục của obitan liên kết trùng với đường nối tâm của hai nguyên tử

liên kết gọi là sự xen phủ trục. Sự xen phủ trục tạo liên kết (hình 1).

Hình 1. Xen phủ trục Hình 2. Xen phủ bên

b) Sự xen phủ bên – Liên kết (pi)

Sự xen phủ trong đó trục của các obitan liên kết song song với nhau và vuông góc với

đường nối tâm của 2 nguyên tử liên kết được gọi là xen phủ bên. Sự xen phủ bên tạo

liên kết (hình 2).

c) Liên kết đơn : Luôn luôn là liên kết xích ma , được tạo thành từ sự xen phủ trục

và thường bền vững.

d) Liên kết đôi : Gồm 1 liên kết và 1 liên kết . Các liên kết thường kém bền hơn

so với liên kết .

e) Liên kết ba : Gồm một liên kết và hai liên kết kém bền.

8. Lai hoá obitan a) Sự lai hóa obitan

Là sự tổ hợp (trộn lẫn) một số obitan hóa trị có mức năng lượng gần bằng nhau để

được cùng số lượng các obitan lai hóa giống nhau nhưng định hướng khác nhau trong

không gian.

b) Các kiểu lai hóa thường gặp

- Lai hóa sp : 1AOs + 1AOp 2AOsp thẳng hàng (góc liên kết 1800).

87

Ví dụ : Trong các phân tử BeH2 ; BeCl2 ; C2H2 các nguyên tử Be, C ở trạng thái lai

hóa sp. - Lai hóa sp2 : 1AOs + 2AOp 3AO sp3 trên mặt phẳng, hướng từ tâm đến đỉnh tam

giác đều (góc liên kết 1200).

Ví dụ : Trong các phân tử C2H4 ; BF3 các nguyên tử C, B ở trạng thái lai hóa sp2.

- Lai hóa sp3: 1AOs + 3AOp 4AO sp2 có hướng từ tâm đến 4 đỉnh của tứ diện

đều (góc liên kết 109028’).

Ví dụ : Trong các phân tử CH4 ; NH3 ; H2O các nguyên tử C, N, O ở trạng thái lai hóa

sp3.

8. Các loại tinh thể a). Tinh thể ion

– Tinh thể ion được hình thành từ những ion mang điện tích trái dấu, đó là các cation

và anion.

– Lực liên kết có bản chất tĩnh điện.

– Tinh thể ion bền, khó nóng chảy, khó bay hơi.

b) Tinh thể nguyên tử

– Tinh thể được hình thành từ các nguyên tử.

– Lực liên kết có bản chất cộng hoá trị.

– Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao.

c) Tinh thể phân tử

– Tinh thể được hình thành từ các phân tử.

– Lực liên kết là lực tương tác phân tử.

– Kém bền, độ cứng nhỏ, nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp.

d) Tinh thể kim loại

– Tinh thể được hình thành từ những ion, nguyên tử kim loại và các electron tự do.

– Lực liên kết có bản chất tĩnh điện.

– Ánh kim, dẫn nhiệt, dẫn điện tốt, dẻo.

9. Hoá trị trong hợp chất ion - Khái niệm về điện hoá trị : Hoá trị của nguyên tố trong hợp chất ion được gọi là

điện hoá trị.

Cách xác định điện hoá trị : Trị số điện hoá trị của một nguyên tố bằng số electron

mà nguyên tử của nguyên tố đó nhường hoặc thu để tạo thành ion hay bằng trị số điện

tích của ion.

- Hoá trị trong hợp chất cộng hoá trị

Khái niệm: Hoá trị của nguyên tố trong hợp chất cộng hoá trị được gọi là cộng hoá trị.

Cách xác định : Cộng hoá trị của một nguyên tố là số liên kết mà nguyên tử của

nguyên tố đó tạo ra được với các nguyên tử khác trong phân tử ở trạng thái đang xét.

10. Số oxi hoá Khái niệm : Số oxi hoá của một nguyên tố trong phân tử là điện tích của nguyên tử

nguyên tố đó nếu giả định liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử là liên kết ion.

Cách xác định : Theo 4 quy tắc

Quy tắc 1: Trong các đơn chất, số oxi hoá của nguyên tố bằng 0.

Quy tắc 2: Trong một phân tử tổng số oxi hoá của các nguyên tố bằng 0.

88

Quy tắc 3: Trong các ion đơn nguyên tử, số oxi hoá của nguyên tố bằng điện tích của

ion đó ; trong ion đa nguyên tử tổng số oxi hoá của các nguyên tố bằng

điện tích của ion.

Quy tắc 4: Trong hầu hết các hợp chất, số oxi hoá của hiđro bằng +1, của oxi bằng –

2.

89

Chương 3: Phản ứng hoá học

1. Phân loại: Loại 1: Phản ứng hoá học có sự thay đổi số oxi hoá (phản ứng oxi hoá – khử ). Hầu

hết các phản ứng hoá học thuộc loại này.

Loại 2: Phản ứng hoá học không có sự thay đổi số oxi hoá. Các phản ứng trao đổi,

một số phản ứng hoá hợp và một số phản ứng phân huỷ thuộc loại phản ứng hoá học

này.

2. Các phương pháp cân bằng phản ứng oxi hoá – khử a) Phương pháp thăng bằng electron

Nguyên tắc của của phương pháp dựa trên sự bảo toàn electron, nghĩa là tổng số

electron chất khử cho bằng tổng số electron chất oxi hoá nhận.

Bước 1 : Xác định các chất có mặt trong PTHH của phản ứng

Có thể chưa cần viết hết tất cả các chất tham gia và sản phẩm, nhưng nhất thiết phải

viết các chất tham gia cho, nhận electron và các sản phẩm của chúng.

Ví dụ : Hoà tan Cu bằng dung dịch HNO3 loãng

Cu + HNO3 Cu(NO3)2 + NO + H2O

Bước 2 : Xác định số oxi hoá của các nguyên tố có số oxi hoá thay đổi, viết

các quá trình cho, nhận electron. 0

Cu 2

Cu

+ 2e (Sự oxi hoá) 5

N

+ 3e 2

N

(Sự khử)

Bước 3 : Cân bằng số electron cho – nhận.

Nói chung, để cân bằng số electron cho, nhận ta chỉ cần nhân chéo số electron cho và

nhận.

3 0

Cu 2

Cu

+ 2e

2 5

N

+ 3e 2

N

Bước 4 : Đưa hệ số tìm được từ phương trình cho – nhận electron vào

phương trình hoá học :

3Cu + 2HNO3 3Cu(NO3)2 + 2NO + H2O

Bước 5 : Cân bằng phần không oxi hoá – khử. Trước hết cần bổ sung phần

axit tạo muối. Đối với phản ứng trên ta cần thêm 6 phân tử HNO3 để tạo ra 3 phân tử

Cu(NO3)2, cuối cùng cân bằng số phân tử H2O (hoặc các chất làm môi trường, v.v...).

3Cu + 8HNO3 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

b) Phương pháp ion – electron

Theo phương pháp này, bước 1, bước 2 giống như phương pháp trên, ở bước 3, các

quá trình cho – nhận electron được viết dưới dạng ion, phân tử mà chúng tồn tại thực.

Phương pháp ion-electron chỉ áp dụng cho các phản ứng xảy ra trong dung dịch.

Ví dụ : Trường hợp hoà tan Cu bằng dung dịch HNO3 ở trên ta viết như sau

Cuo Cu2+ + 2e (Cu2+ chứ không phải là 2

Cu

)

90

3NO 3e NO (không viết 5

N

, 2

N

)

Chú ý : Để cân bằng các bán phản ứng có thể dùng các quy tắc sau :

Ngoài các chất (nguyên tử, phân tử, ion, vv...) cho – nhận electron và các sản phẩm của

chúng nếu đã cân bằng (cả về số nguyên tử của các nguyên tố, cả về điện tích của 2 vế

(VD : Cuo Cu2+ + 2e) thì coi là bán phản ứng đã viết xong ; nếu chưa cân bằng (VD

: 3NO 3e NO ) thì tiến hành như sau :

– Nếu vế trái nhiều oxi (O) hơn vế phải thì trong môi trường axit vế trái thêm H+ và

vế phải thêm H2O.

Ví dụ : 3 2NO 3e 4H NO 2H O .

– Nếu trong môi trường trung tính thì vế trái thêm H2O và vế phải tạo thành OH–.

Ví dụ : 4 2 2MnO 3e 2H O MnO 4OH

– Nếu vế trái ít oxi (O) hơn vế phải trong môi trường trung tính thì vế trái thêm H2O

và vế phải tạo thành H+.

Ví dụ : SO2 + 2H2O 24SO 4H 2e .

– Nếu trong môi trường bazơ thì vế trái thêm OH– và vế phải thêm H2O.

Ví dụ : 2 23 4 2SO 2OH SO H O 2e

Sau khi cân bằng ta có hai bán phản ứng sau :

Cuo Cu2+ + 2e

3 2NO 3e 4H NO 2H O

Bước 4 : cân bằng số electron cho – nhận giống như phương pháp thăng

bằng electron.

3 Cuo Cu2+ + 2e

2 3 2NO 3e 4H NO 2H O

Bước 5 : cộng 2 bán phản ứng, ta được phương trình ion thu gọn của phản

ứng 2

3 23Cu 8H 2NO 3Cu 2NO 4H O

Muốn chuyển phương trình dạng ion thành phương trình dạng phân tử ta cần cộng

vào 2 vế những lượng như nhau các cation hoặc anion hoặc cả hai để bù trừ điện tích.

Trường hợp trên cần cộng 36NO vào 2 vế, ta có :

3Cu + 8HNO3 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

3. Phân loại phản ứng oxi hoá - khử Số phản ứng oxi hoá – khử có thể phân thành 3 nhóm lớn sau đây :

Phản ứng giữa các nguyên tử, phân tử, ion : nghĩa là những phản ứng trong

đó có sự chuyển dời electron từ chất này sang chất khác.

Các ví dụ điển hình :

a) Giữa các nguyên tử : Zn + S ot

ZnS

b) Giữa nguyên tử – phân tử : 2Al + Fe2O3 ot

2Fe + Al2O3

c) Giữa phân tử – phân tử : FeO + CO ot

Fe + CO2

d) Giữa nguyên tử – ion :

91

3Cu + 2NO 3 + 8H+

ot 3Cu2+ + 2NO + 4H2O

e) Giữa ion – ion :

2MnO 4 + SO 2

3 + 2OH– 2 2

4 4 22MnO SO H O

Trong loại phản ứng này một chất đóng vai trò chất oxi hoá (nhận electron) và chất

kia (cho electron) đóng vai trò chất khử.

Phản ứng nội phân tử : là phản ứng trong đó quá trình cho – nhận electron

xảy ra trong một phân tử.

Ví dụ : 2HgO 2Hg + O2

HgO vừa là chất oxi hoá vừa là chất khử, trong đó 2

Hg

đóng vai trò chất oxi hoá và

2

O

đóng vai trò chất khử.

2Cu(NO3)3 ot

2CuO + 4NO2 + 2O

Cu(NO3)2 vừa là chất oxi hoá vừa là chất khử, trong đó 5

N

đóng vai trò chất oxi hoá

và 2

O

đóng vai trò chất khử.

Phản ứng dị li : là phản ứng trong đó các nguyên tử của cùng một nguyên tố

ở cùng một mức oxi hoá (cùng số oxi hoá) tách thành nhiều mức oxi hoá khác nhau :

Ví dụ : 4 3 5

2 2 3 22NO 2NaOH NaNO NaNO H O

Chú ý : phản ứng đồng hợp là trường hợp đặc biệt của phản ứng giữa các phân tử,

trong đó các nguyên tử của cùng một nguyên tố ở các mức oxi hoá khác nhau tác

dụng với nhau thành một chất có cùng mức oxi hoá.

Ví dụ : 5 1 0

3 2 4 2 4 2 2KBrO 5KBr 3H SO 3K SO 3Br 3H O

(chất oxi hoá) (chất khử)

92

Chương 4: Tốc độ phản ứng và cân bằng hoá học

1. Khái niệm về tốc độ phản ứng và tốc độ trung bình của

phản ứng

a) Tốc độ phản ứng

Mọi phản ứng hoá học đều có thể biểu diễn bằng phương trình tổng quát sau :

Các chất phản ứng Các sản phẩm

Trong quá trình phản ứng, nồng độ các chất phản ứng giảm dần, đồng thời nồng độ

các sản phẩm tăng dần. Phản ứng xảy ra càng nhanh thì trong một đơn vị thời gian

nồng độ các chất phản ứng giảm và nồng độ các sản phẩm tăng càng nhiều. Như vậy,

có thể dùng độ biến thiên nồng độ theo thời gian của một chất bất kì trong phản ứng

làm thước đo tốc độ phản ứng.

Tốc độ phản ứng là độ biến thiên nồng độ của một trong các chất phản ứng hoặc sản

phẩm trong một đơn vị thời gian.

Nồng độ thường được tính bằng mol/l, còn đơn vị thời gian có thể là giây (s), phút

(ph), giờ (h)...

Tốc độ phản ứng được xác định bằng thực nghiệm.

b) Tốc độ trung bình của phản ứng ( v )

* Xét phản ứng : A B

Ở thời điểm t1, nồng độ chất A (chất phản ứng) là C1 mol/l. Ở thời điểm t2, nồng độ

chất A là C2 mol/l (C2 < C1 vì trong quá trình diễn ra phản ứng nồng độ chất A giảm

dần).

Tốc độ trung bình của phản ứng tính theo chất A trong khoảng thời gian từ t1 đến t2

được xác định như sau :

2 1 1 2

2 1 2 1

C C C CCv

t t t t t

Nếu tốc độ trung bình của phản ứng được tính theo sản phẩm B thì :

Ở thời điểm t1, nồng độ chất B là C1 mol/l. Ở thời điểm t2 nồng độ chất B là C2 mol/l

(C2 > C1 vì nồng độ chất B tăng theo thời gian diễn ra phản ứng). Ta có :

2 1

2 1

C CCv

t t t

* Xét phản ứng : aA + bB cC + dD

Với các phản ứng có hệ số tỉ lượng khác nhau trong PTHH, cần chú ý :

C D A BC C C C1 1 1 1

vc t d t a t b t

93

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng

a) Nồng độ

Khi tăng nồng độ chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng.

Ví dụ : aA + bB cC + dD

v = k. [A]a [B]b

Trong đó : [A] ; [B] là nồng độ các chất A, B.

k : hằng số tốc độ phản ứng chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ và bản chất phản

ứng (là tốc độ phản ứng khi nồng độ các chất tham gia phản ứng bằng

nhau và bằng 1 mol/l).

v : tốc độ phản ứng.

b) Áp suất

Đối với phản ứng có chất khí, khi tăng áp suất tốc độ phản ứng tăng.

(Khi tăng áp suất lên bao nhiêu lần đồng nghĩa với tăng nồng độ các chất phản ứng

lên bấy nhiêu lần).

c) Nhiệt độ

Khi tăng nhiệt độ, tốc độ phản ứng tăng khi tăng nhiệt độ từ t01 t2

0 có :

02t

v = 01t

v . att

0

1

0

2

γ

Trong đó: 01t

v và 02t

v là tốc độ phản ứng ở nhiệt độ ban đầu và nhiệt độ cao hơn.

: là hệ số nhiệt độ của tốc độ (cho biết tốc độ phản ứng tăng lên bao

nhiêu lần khi tăng a (0C).

d) Diện tích bề mặt

Khi tăng diện tích bề mặt chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng.

e) Chất xúc tác : là chất làm tăng tốc độ phản ứng, nhưng còn lại sau khi phản ứng kết thúc.

(Chất làm giảm tốc độ phản ứng được gọi là chất ức chế phản ứng).

3. Cân bằng hoá học

- Phản ứng thuận nghịch là phản ứng xảy ra theo 2 chiều ngược nhau trong cùng điều kiện.

- Cân bằng hoá học là trạng thái của phản ứng thuận nghịch khi tốc độ phản ứng thuận bằng

tốc độ phản ứng nghịch.

- Khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, nồng độ các chất không thay đổi nhưng các phản

ứng thuận và nghịch vẫn diễn ra nên cân bằng hóa học là cân bằng động.

- Hằng số cân bằng: Cho phản ứng : aA + bB cC + dD

c d

C a b

C DK

A B

94

[A] ; [B] ; [C] ; [D] là nồng độ mol của các chất A, B, C, D lúc cân bằng.

KC : hằng số cân bằng của phản ứng chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ và bản chất phản ứng.

4. Sự chuyển dịch cân bằng, các yếu tố ảnh hưởng đến cân

bằng hoá học

a) Sự chuyển dịch cân bằng : Một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân

bằng, có thể chuyển sang trạng thái cân bằng khác do sự thay đổi điều kiện của phản

ứng gọi là sự chuyển dịch cân bằng.

b) Những yếu tố ảnh hưởng

* Nồng độ :

- Khi tăng nồng độ một chất nào đó trong cân bằng (trừ chất rắn) ở nhiệt độ không

đổi, thì cân bằng sẽ chuyển dịch sang phía làm giảm nồng độ chất đó cho đến khi đạt

cân bằng mới.

- Khi giảm nồng độ một chất nào đó trong cân bằng (trừ chất rắn) ở nhiệt độ không

đổi, thì cân bằng sẽ chuyển dịch sang phía tăng nồng độ chất đó cho đến khi đạt cân

bằng mới.

* Áp suất :

- Khi tăng áp suất chung của hệ cân bằng ở nhiệt độ không đổi, thì cân bằng sẽ

chuyển dịch sang phía phản ứng có số mol khí ít hơn, cho tới khi đạt cân bằng mới.

- Khi giảm áp suất chung của hệ cân bằng ở nhiệt độ không đổi, thì cân bằng sẽ

chuyển dịch sang phía phản ứng có số mol khí nhiều hơn, cho đến khi đạt cân bằng

mới.

- Hệ cân bằng có số mol chất khí ở hai vế của PTHH bằng nhau thì việc tăng hay

giảm áp suất chung không làm cân bằng chuyển dịch.

* Nhiệt độ :

- Khi tăng nhiệt độ của cân bằng, thì cân bằng sẽ chuyển dịch sang phía phản ứng thu

nhiệt cho đến khi đạt cân bằng mới.

- Khi giảm nhiệt độ của cân bằng, thì cân bằng sẽ chuyển dịch sang phía phản ứng toả

nhiệt cho đến khi đạt cân bằng mới.

Ba yếu tố làm chuyển dịch cân bằng được tóm tắt trong nguyên lí Lơ Satơliê:

Khi thay đổi các điều kiện của một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân

bằng (nồng độ, nhiệt độ, áp suất), cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều làm giảm tác

động của sự thay đổi đó.

95

Chương 5: sự điện li

1. Khái niệm

– Quá trình phân li các chất thành ion là sự điện li. Những chất tan trong nước phân li

ra ion được gọi là những chất điện li.

– Độ điện li : Độ điện li (anpha) của chất điện li là tỉ số giữa số phân tử phân li ra

ion (n) và tổng số phân tử hoà tan (n0) : 0

n

n , hoặc

0

C

C

(trong đó C là nồng độ chất điện li đó phân li thành ion; C0 là nồng độ chất tan ban

đầu).

– Phân loại các chất điện li :

+) Chất điện li mạnh là chất có = 1 (các axit mạnh, bazơ mạnh, hầu hết các muối

tan. Ví dụ : HCl ; HNO3 ; H2SO4 ; HClO3 ; NaOH ; KOH ; Ba(OH)2 ; NaCl ; KNO3 ;

Ba(NO3)2...).

Na2CO3 2Na+ + 23CO

+) Chất điện li yếu là chất có 0 < < 1. (ví dụ : các axit yếu, bazơ yếu... như : HF ;

HClO ; HNO2 ; H2CO3 ; Mg(OH)2...)

HF H+ + F–

Cân bằng phân li của các chất điện li yếu là cân bằng động, tuân theo nguyên lí

chuyển dịch cân bằng Lơ Satơliê. Khi pha loãng dung dịch chất điện li yếu thì độ điện

li tăng.

2. Axit – bazơ

– Axit là chất nhường proton. Ngoài những axit thông thường, một số ion cũng thể

hiện tính axit trong dung dịch như : NH4+ ; HSO 4

; Al3+.H2O ; Fe3+.H2O ; Cu2+.H2O ;

Mg2+.H2O,...

HNO2 + H2O H3O+ + NO 2

Al3+.H2O + H2O H3O+ + Al(OH)2+

– Bazơ là chất nhận proton. Ngoài những bazơ thông thường, một số ion cũng thể

hiện tính bazơ trong dung dịch như các anion gốc axit của axit yếu, như : NO 2 ;

CO 23 ; SO 2

3

; S2– ; CH3COO– ; SiO 2

3 ; AlO 2

; ZnO 22 ; C6H5O–; PO 3

4 ,...

CO 23 + H2O HCO 3

+ OH–

96

– Chất vừa có khả năng nhường proton vừa có khả năng nhận proton là chất lưỡng

tính. (Ngoài những chất lưỡng tính thông thường một số ion cũng thể hiện tính lưỡng

tính trong dung dịch như : H2O ; HSO 3 ; HCO 3

; HS– ; H2PO 3 ,...).

Ví dụ : HCO 3 + H+ H2O + CO2 (HCO 3

đóng vai trò bazơ)

HCO 3 + OH– CO 2

3 + H2O (HCO 3

đóng vai trò axit )

- Hằng số phân li axit và bazơ

Sự phân li của axit và bazơ yếu trong nước là các quá trình thuận nghịch :

HNO2 H+ + NO 2 Ka =

2

2

H . NO

HNO

NH3 + H2O NH 4 + OH–

4

b3

NH . OHK

NH

Giá trị Ka, Kb càng nhỏ, lực axit hoặc bazơ tương ứng càng nhỏ.

– Mối liên hệ giữa hằng số phân li axit – bazơ của cặp axit–bazơ liên hợp :

CH3COOH H+ + CH3COO–

-3

a3

CH COO HK

CH COOH

H2O + CH3COO– CH3COOH + OH– 3

b

3

CH COOH . OHK

CH COO

Kb = Ka–1. KH2O ở đây KH2O = [H+]. [OH–] (KH2O là tích số ion của nước)

Lưu ư : Với chất điện li yếu như CH3COOH có nồng độ ban đầu là C (mol/l)

CH3COOH CH3COO– + H+ Kcb

Nồng độ ban đầu : C

Nồng độ cân bằng : C(1 – ) C C

cb

A . B C. CK

AB 1 C

. Nếu << 1 thì = cbK

C

3. Muối

Muối là hợp chất, khi tan trong nước phân li ra cation kim loại (hoặc cation NH 4 ) và

anion gốc axit.

NH4Cl NH 4 + Cl–

KNO3 K+ + NO 3

– Muối trung hoà là muối không có khả năng phân li ra ion H+ (proton).

97

Ví dụ : NaCl, NH4NO3, Na2CO3, Na2HPO3, Na2HBO3......

– Muối axit là muối có khả năng phân li ra ion H+.

Ví dụ : NaHCO3, NaH2PO4, NaHSO4, ...

– Ngoài ra còn có một số muối phức tạp, như

+ muối kép, như : NaCl.KCl ; KAl(SO4)2.12H2O,… ;

+ phức chất, như : [Ag(NH3)2]Cl, [Cu(NH3)4]SO4…;

+ muối bazơ, như : Mg(OH)Cl ; Fe(OH)Cl2...

4. Khái niệm về độ pH, chất chỉ thị axit – bazơ

– Để đánh giá độ axit – bazơ của dung dịch, ngoài biểu diễn bằng nồng độ [H+], ta

còn có thể biểu diễn dưới dạng pH theo quy ước :

pH = –lg[H+] hay [H+] = 10–pH.

– Sự điện li của nước

H2O H+ + OH– hay H2O + H2O H3O+ + OH–

KH2O = [H+]. [OH–] = [H3O+]. [OH–]= 10-14

– Môi trường trung tính : [H+] = [OH–] = 10–7 mol/l pH = 7.

– Môi trường axit : [H+] > 10–7 mol/l >[OH–] pH < 7.

– Môi trường bazơ : [H+] < 10–7 mol/l <[OH–] pH > 7

Chất chỉ thị axit – bazơ là chất có màu biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung

dịch.

5. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li

– Phản ứng tạo thành chất kết tủa

Ví dụ : BaCl2 + Na2SO4 BaSO4 + 2NaCl

Ba2+ + SO 24 BaSO4

– Phản ứng tạo thành chất điện li yếu

Ví dụ : HCl + KOH H2O + KCl

H+ + OH– H2O

– Phản ứng tạo thành chất khí

Ví dụ : 2HCl + Na2CO3 H2O + 2NaCl + CO2

2H+ + CO 23 H2O + CO2

6. Phản ứng thủy phân của muối

Khi hoà tan trong nước, muối phân li ra các cation và anion.

Nếu cation và anion là của các bazơ yếu và axit yếu thì chúng sẽ bị thuỷ phân :

98

Rn+.H2O + H2O ROH(n–1)+ + H3O

+

Am– + H2O HA(m–1)– + OH–

Nên :

Dung dịch của muối tạo bởi cation kim loại có bazơ tan và anion là gốc của axit mạnh

có môi trường trung tính.

Dung dịch của muối tạo bởi cation kim loại có bazơ tan và anion là gốc của axit yếu

có môi trường bazơ.

Dung dịch của muối tạo bởi cation kim loại có bazơ không tan hoặc NH 4 và anion là

gốc của axit mạnh có môi trường axit.

99

Chương 6: PHI KIM

1. Nhóm halogen

- Nhóm VIIA gồm: flo, clo, brom, iot, atatin (9F ; 17Cl ; 35Br ; 53I ; 85At).

(Trong đó, atatin là nguyên tố phóng xạ)

- Cấu hình electron lớp ngoài cùng : ns2np5

- Dạng đơn chất : X2

a) Tính chất vật lí

Tính chất vật lí biến đổi theo quy luật (nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi tăng dần, màu

sắc các halogen đậm dần (flo: khí màu lục nhạt, clo: khí màu vàng lục, brom: lỏng

màu nâu đỏ, iot: rắn, màu đen tím).

b) Điều chế

Trong phòng thí nghiệm (điều chế Cl2, Br2, I2)

Chất oxi hoá mạnh (MnO2, PbO2, KClO3, KMnO4, K2Cr2O7,...) + dd HX đặc

MnO2 + 4HX MnX2 + X2 + 2H2O

2KMnO4 + 16HX 2KX + 2 MnX2 + 5X2 + 8H2O

Trong công nghiệp

- Flo : điện phân hỗn hợp lỏng gồm KF và HF.

2HF ®pnc H2 + F2

- Clo : điện phân dung dịch NaCl với điện cực trơ có màng ngăn.

2NaCl + 2H2O ®p 2NaOH + H2+ Cl2.

- Brom : sau khi tách lấy NaCl từ nước biển phần còn lại chứa NaBr

Cl2 + 2NaBr 2 NaCl + Br2

- Iot : lấy rong biển khô đem đốt lấy tro, hòa tan tro vào nước được dung dịch NaI.

Cl2 + 2NaI 2NaCl + I2

c) Tính chất hoá học

- Đều có tính oxi hoá mạnh: X2 + 2e 2X-

- Từ flo đến iot: Tính chất oxi hoá giảm dần, tính khử tăng dần.

Đơn chất Flo (F2) Clo (Cl2) Brom (Br2) Iot (I2)

Tác dụng

với kim loại

Tác dụng với tất cả kim

loại kể cả Au, phản ứng

toả nhiệt mạnh

2Na + F2 2NaF

Tác dụng hầu hết các với

kim loại, phản ứng toả

nhiều nhiệt

2Na + Cl2 2NaCl

Tác dụng hầu hết với các

kim loại, toả nhiệt ít hơn

clo

2Na + Br2 2 NaBr

Tác dụng với nhiều kim

loại ở nhiệt độ cao (có

xúc tác)

2Na + I2 ot

2NaI

2Al + 3I2 ot

2AlI3

Tác dụng

với H2 và

một số phi

kim

Nổ mạnh ở - 2520C trong

bóng tối, phản ứng toả

nhiệt

H2 + F2 2HF

Nổ, phản ứng toả nhiệt

H2 + Cl2

0( )as t 2HCl

Không nổ toả nhiệt ít

hơn clo

H2+ Br2 0t

2HBr

- P/ư thuận nghịch

- P/ư thu nhiệt

H2 + I2

0t cao 2HI

100

Tác dụng

với H2O

2F2 +2H2O 4HF+O2

2F2 +2H2Onóng cháy Cl2 + H2O

HCl +HClO

kém hơn clo

Br2+H2O

HBr + HBrO

Ít tan trong nước, phản

ứng rất yếu

I2 + H2O

HI +HIO

Tác dụng

với dung

dịch kiềm

Tác dụng với kiềm

loãng, t0 thấp

4F2+2NaOH

2NaF + H2O + OF2

Cl2 + 2NaOH

NaCl + NaClO + H2O

3Cl2 + 6NaOH ot

5NaCl + NaClO3 + 3H2O

3Br2 + 6NaOH

5NaBr+NaBrO3+3H2O

Khó hơn nhiều so với

brom

Tác dụng

với muối

halogen

Tác dụng với muối nóng

chảy

F2+ 2NaCl2NaF + Cl2

Tác dụng với dung dịch

muối

Cl2+2NaBr

2NaCl + Br2

Cl2 + 2FeCl2 2FeCl3

Tác dụng với dung dịch

muối

Br2 + 2NaI 2NaBr + I2

Không phản ứng

Một số p/ư

thể hiện tính

khử

Không Không Br2 + 5Cl2 + 6H2O

2HBrO3 + 10HCl

I2 + 2HClO3

2HIO3 + Cl2

Lưu ý: Clo, brom, iot không phản ứng trực tiếp với oxi, nitơ, cacbon.

d) Hiđro halogenua và axit halogen hiđric (HX: HF, HCl, HBr, HI)

Tính chất

- Tính axit : các dung dịch HX có đầy đủ tính chất của axit, tính axit tăng từ HF HI.

- Tính khử : tính khử tăng từ HF HI

4HCl + MnO2 ot

MnCl2 + 2H2O + Cl2

2HBr + H2SO4 đặc Br2 + SO2 + 2H2O

8HI + H2SO4đặc 4I2 + H2S + 4H2O

- HF ăn mòn thuỷ tinh do :

4HF + SiO2 SiF4 + 2H2O

Điều chế

- Điều chế HF : CaF2 + H2SO4đặc CaSO4 + 2HF

- Điều chế HCl :

Cách 1: Phương pháp sunfat

NaClrắn + H2SO4đặc 0250 C NaHSO4 + HCl

2NaCl rắn + H2SO4đặc C4000

Na2SO4 + 2HCl

Cách 2: Phương pháp tổng hợp

H2 + Cl2 as 2HCl

- Điều chế HBr và HI

PBr3 + 3H2O H3PO3 + 3HBr

PI3 + 3H2O H3IO3 + 3HI

Nhận biết ion X-

Dùng dung dịch AgNO3 làm thuốc thử nhận biết ion X- (Cl-, Br-, I-) X vì:

HX + AgNO3 AgX + HNO3

AgF: tan; AgCl: màu trắng; AgBr: màu vàng nhạt; AgI : màu vàng

101

e) Hợp chất chứa oxi của halogen

Hợp chất với oxi

Trong hợp chất với oxi, flo có số oxi hoá âm (OF2), còn các halogen khác có số oxi

hoá dương (+1, +3, +5, +7).

Các axit chứa oxi của clo : HClO; HClO2; HClO3; HClO4

- Từ HClO đến HClO4 : Độ bền tăng dần, tính axit tăng dần; tính oxi hoá giảm dần.

- Các muối tương ứng dễ bị nhiệt phân

4KClO3

ot 3KClO4 + KCl

2KClO3 2

0

MnO

t2KCl + 3O2

Một số hợp chất có ứng dụng quan trọng do có tính oxi hoá mạnh

- Nước Gia-ven (NaCl, NaClO, H2O)

- Clorua vôi (CaOCl2)

- Kali clorat (KClO3)

2. Nhóm oxi

- Vị trí : nhóm VIA gồm oxi (O), lưu huỳnh (S), selen (Se), telu (Te), poloni (Po là

nguyên tố phóng xạ).


- Đơn chất : O2 (khí không màu), S (rắn, màu vàng), Se (chất bán dẫn, rắn, màu nâu

đỏ), Te (chất rắn, màu xám).

- Các nguyên tố nhóm oxi có tính oxi hoá nhưng yếu hơn so với halogen cùng chu kì.

- Từ O đến Po : tính phi kim giảm, tính kim loại tăng dần O, S là phi kim.

a) Oxi (O2) có tính oxi hoá mạnh

- Tác dụng mạnh với nhiều đơn chất như các kim loại (trừ Au, Pt), H2, nhiều phi kim

(trừ halogen)

2Na + O2 2Na2O

2Cu + O2 ot

2CuO

2H2 + O2

ot 2H2O

C + O2

ot 2CO

- Tác dụng với nhiều hợp chất

C2H5OH + 3O2 ot

2CO2 + 3H2O

2H2S + 3O2 ot

2SO2 + 2H2O

b) Ozon (O3) có tính oxi hoá rất mạnh (mạnh hơn O2)

- Tác dụng hầu hết các kim loại (trừ Au, Pt) kể cả bạc :

2Ag + O3 Ag2O + O2

- Oxi hoá được ion I- trong dung dịch

2KI + O3 + H2O I2 + 2KOH + O2

c) Lưu huỳnh (S) vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử

- Tính oxi hoá : Tác dụng với H2 và nhiều kim loại ở nhiệt độ cao.

102

H2 + S H2S H = -20,08 kJ

2Al + 3S ot cao

Al2S3

Cu + S ot cao

CuS

Hg + S HgS

- Tính khử : Tác dụng với nhiều phi kim (trừ N2, I2), nhiều chất oxi hoá mạnh.

S + O2 ot

2SO

ot

2 6S 3F SF

2KClO3 + 3S ot

3SO2 + 2KCl

2KNO3 + S ot

SO2 + 2KNO2

6HNO3 (đặc) + S ot

2 4 2 2H SO 2H O 6NO

2H2SO4 (đặc) + S ot

2 23SO 2H O

d) Hợp chất và tính chất các hợp chất

Hiđro peoxit (H2O2)

* Tính chất vật lí: là chất lỏng không màu.

* Tính chất hoá học:

- H2O2 không bền :

2H2O2 2

0

MnO

t 2H2 O + O2

- H2O2 vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử.

+ Tính oxi hoá :

2 2 2 2 3H O KNO H O KNO

2 2 4 24H O PbS PbSO 4H O

2 2 2H O 2KI I 2KOH

+ Tính khử :

Ag2O + H2O2 2Ag + H2O + O2

5H2O2 + 2 4 2 4 4 2 2 4 2KMnO 3H SO 2MnSO 5O K SO 8H O

H2O2 + O3 H2O + 2O2

Hiđro sunfua và axit sunfuhiđric (H2S)

* Tính chất vật lí: là chất khí không màu, mùi trứng thối, rất độc, tan trong nước tạo

thành dung dịch axit sunfuhiđric (H2S).


- Tính khử mạnh :

2H2S + O2 2H2O + 2S

2H2S + 3O2 ot

2H2O + 2SO2

H2S + 4Cl2 + 4H2O H2SO4 + 8HCl

103

2H2S + 4Ag + O2 2Ag2S + 2H2O

H2S + 2FeCl3 2FeCl2 + 2HCl + S

- Tính axit yếu của dung dịch H2S (yếu hơn H2CO3)

H2S + NaOH NaHS + H2O

H2S + 2NaOH Na2S + 2 H2O

- Nhận biết ion S2- bằng dung dịch Pb(NO3)2 tạo PbS màu đen không tan trong axit

loãng.

Lưu huỳnh đioxit (SO2)

* Tính chất vật lí: là chất khí không màu, mùi hắc, độc, tan trong nước tạo thành

dung dịch axit sunfurơ (H2SO3).


- Tính oxit axit : SO2 + H2O H2SO3 (axit yếu, nhưng mạnh hơn axit H2S)

- Tác dụng với oxit bazơ, dung dịch kiềm tạo 2 loại muối như : NaHSO3, Na2SO3

- Tính khử (kém H2, HI, H2S)

2SO2 + O2 0

2 5t ,V O 32SO

2 2 2 2 4SO Br 2H O 2HBr H SO

SO2 + NO2 SO3 + NO

5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O 2 4 4 2 4K SO 2MnSO 2H SO

- Tính oxi hoá

SO2 + 2H2S 3S + 2H2O

ot

2SO 2Mg S 2MgO

- Điều chế, sản xuất :

Trong phòng thí nghiệm :

Na2SO3 + H2SO4 ot

Na2SO4 + H2O + SO2

Trong công nghiệp : S + O2 ot

SO2

4FeS2 + 11O2 ot

2Fe2O3 + 8SO2

Axit sunfuric (H2SO4)

- H2SO4 loãng là một axit mạnh có đầy đủ tính chất của một axit.

- H2SO4 đặc có tính oxi hoá mạnh, rất háo nước.

+ Tác dụng với hầu hết các kim loại (trừ Au, Pt)

2R + 2nH2SO4 đặc

ot R2(SO4)n + 2nH2O + nSO2

(n là hoá trị cao của kim loại R)

Các kim loại mạnh có thể khử +6

S trong H2SO4 đặc xuống các mức oxi hoá thấp hơn

như +4

S (SO2), 0

S , -2

S (H2S)

Ví dụ : 2Fe + 6H2SO4 đặc ot

Fe2(SO4)3 + 6H2O + 3SO2

Cu + 2H2SO4 đặc ot

CuSO4 + 2H2O + SO2

104

3Mg + 4H2SO4 đặc 3MgSO4 + 4H2O + S

Chú ý : Fe, Al, Cr, Ni thụ động trong H2SO4 đặc, nguội.

+ Tác dụng với nhiều phi kim (C, S, P,…)

C + 2H2SO4 đặc ot

CO2 + 2H2O + 2SO2

S + 2H2SO4 đặc ot

3SO2 + 2H2O

2P + 5H2SO4 đặc ot

2H3PO4 + 2H2O + 5SO2

+ Tác dụng với nhiều hợp chất

H2SO4 đặc + 8HI 4I2 + 4H2O + H2S

H2SO4 đặc + 2HBr ot

SO2 + 2H2O + Br2

2Fe3O4 + 10H2SO4 đặc 3Fe2(SO4)3 + 10H2O + SO2

Trong các phản ứng trên, +6

S nhận electron, là chất oxi hoá nên sản phẩm không tạo

thành khí H2 mà tạo thành các sản phẩm ứng với các số oxi hoá thấp của S như SO2 ;

H2S ; S.

+ Tính háo nước : H2SO4 đặc chiếm nước của nhiều chất vô cơ và hữu cơ

C12(H2O)11 2 4H SO ®Æc 12C + 11H2O

* Sơ đồ điều chế H2SO4

FeS2 SO2 SO3 H2SO4 . nSO3 (oleum) H2SO4

* Nhận biết anion SO 24 bằng dung dịch chứa Ba2+ (Ba(OH)2 ; BaCl2 ; Ba(NO3)2 ; ...)

do tạo BaSO4 kết tủa trắng không tan trong axit.

e) Điều chế - sản xuất

Oxi

- Trong PTN : Nhiệt phân các chất giàu oxi, kém bền với nhiệt

2KClO3 2o

MnO2

t2KCl 3O

2KMnO4

ot K2MnO4 + MnO2 + O2

2NaNO3 ot

2NaNO2 + O2

2H2O2 2o

MnO2 2

t2H O O

- Trong CN : Chưng cất phân đoạn không khí lỏng.

Ozon

Trong tự nhiên, ozon hình thành do tác dụng của tia cực tím:

3O2 2O3

Lưu huỳnh

- Khai thác từ các mỏ lưu huỳnh tự nhiên

- Từ H2S, từ SO2 : SO2 + 2H2S 3S + 2H2O

105

3. Nhóm nitơ

- Nhóm VA gồm nitơ, photpho, asen, antimon, bimut (N, P, As, Sb, Bi).


- Số oxi hoá thấp nhất là -3, cao nhất là +5

- Dạng đơn chất : N2, P, As, Sb, Bi.

- Các nguyên tố nhóm VA vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử.

- Tính oxi hoá yếu hơn so với nguyên tố VIIA, nhóm VIA cùng chu kì.

- Từ N đến Bi :

Tính phi kim giảm, tính oxi hoá giảm dần chỉ có N và P là các phi kim.

Tính kim loại tăng dần, tính khử tăng dần.

a) Nitơ (N2)

* Cấu tạo : phân tử có liên kết ba (NN) bền vững.

* Tính chất hoá học : là chất bền ở điều kiện thường, hoạt động hơn ở nhiệt độ cao và

có chất xúc tác.

- Vừa có tính oxi hoá vừa có tính khử.

+ Tính oxi hoá :

Tác dụng với H2 và một số kim loại Ca, Mg, Al ở nhiệt độ cao

3Mg + N2 ot

Mg3N2

3H2 + N2 ot ,xt,p 2NH3 H = -92 kJ

+ Tính khử : tác dụng với oxi

N2 + O2

ot 2NO

(NO là chất khí không màu, hoá nâu ngoài không khí do dễ phản ứng với O2 ở ngay

điều kiện thường tạo ra NO2 là chất khí màu nâu đỏ :

2NO + O2 2NO2)

* Điều chế, sản xuất nitơ :

- Trong công nghiệp : chưng cất phân đoạn không khí hoá lỏng.

- Trong phòng thí nghiệm :

NH4NO2 ot

N2 + 2H2O

b) Photpho

* P có cấu tạo phức tạp gồm 2 dạng thù hình phổ biến là photpho trắng và photpho

đỏ.

* Tính chất hoá học : vừa có tính oxi hoá vừa có tính khử.

- Tính oxi hoá : tác dụng với một số kim loại

2P + 3Ca ot

Ca3P2

- Tính khử : tác dụng với một số phi kim như oxi; halogen, nhiều chất oxi hoá mạnh

(HNO3; KClO3...)

4P + 5O2 ot

2P2O5

106

2P + 5Cl2 ot

2PCl5

* Điều chế : Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C ot

3CaSiO3 + 5CO + 2P

c) Hợp chất của nitơ và photpho

Amoniac : NH3

* Tính chất vật lí: là chất khí không màu, mùi khai, nhẹ hơn không khí, tan nhiều

trong H2O tạo thành dung dịch amoniac.

* Tính chất hoá học :

- Tính bazơ yếu :

+ Dung dịch nước amoniac có tính bazơ yếu, làm đổi màu chất chỉ thị, do :

NH3 + H2O NH4+ + OH- Kb = 1,8. 10-5

+ Tác dụng với axit tạo muối, với nhiều dung dịch muối tạo hiđroxit kết tủa

NH3(k) + HCl(k) NH4Cl (khói trắng)

2NH3 + H2SO4 (NH4)2SO4

AlCl3 + 3NH3 + 3H2O Al(OH)3 + 3NH4Cl

- Khả năng tạo phức : dung dịch NH3 có khả năng hoà tan hiđroxit, muối ít tan của

một số kim loại tạo thành dung dịch phức chất :

Cu(OH)2 + 4NH3 [ Cu(NH3)4] 2+ + 2OH-

(phức đồng-amoniac có màu xanh thẫm)

AgCl + 2NH3 [ Ag(NH3)2]+ + Cl-

(phức bạc-amoniac không màu)

- Tính khử : NH3 khử nhiều phi kim, hợp chất

2NH3 + O2 ot

N2 + 3H2O

4NH3 + 5O2 oxt,t 4NO + 6H2O

2NH3 + Cl2 ot

N2 + 6HCl

2NH3 + 3CuO ot

N2 + 3Cu + 3H2O

* Điều chế, sản xuất NH3 :

- Trong phòng thí nghiệm: cho muối amoni tác dụng với kiềm

2NH4Cl + Ca(OH)2 2NH3 + CaCl2 + 2H2O

- Trong công nghiệp: tổng hợp từ N2 và H2

N2 + 3H2 ot ,xt,p

2NH3

* Muối amoni : các muối amoni đều điện li mạnh khi tan trong nước.

- Dung dịch muối amoni tham gia phản ứng trao đổi ion với các chất điện li khác.

107

- Các muối amoni kém bền nhiệt, dễ bị nhiệt phân :

NH4NO2 ot

N2 + 2H2O

NH4NO3 ot

N2O + 2H2O

NH4Cl ot

NH3 + HCl

Axit nitric : HNO3

* Tính chất vật lí : chất lỏng không màu, tan vô hạn trong nước, dung dịch đậm đặc nhất

có nồng độ 68%, thông thường dung dịch HNO3 đặc có màu vàng (do phân huỷ ra

NO2), dung dịch HNO3 đặc bốc khói trong không khí ẩm.


- Là một axit mạnh có đầy đủ tính chất của một axit.

- Có tính oxi hoá mạnh :

+ Tác dụng với hầu hết các kim loại (trừ Au, Pt), sản phẩm tạo thành phụ thuộc vào

nồng độ axit và độ mạnh của kim loại.

R + 2nHNO3 đặc

ot R(NO3)n + nH2O + nNO2

(n là hoá trị cao của kim loại R)

Ví dụ : Fe + 6HNO3 đặc ot

Fe(NO3)3 + 3H2O + 3NO2

4Zn + 10HNO3 loãng 4Zn(NO3)2 + 5H2O + N2O

5Mg + 12HNO3 loãng 5Mg(NO3)2 + 4H2O + NH4NO3

Chú ý : Fe, Al, Cr, Ni thụ động trong HNO3 đặc nguội.

+ Tác dụng với nhiều phi kim (C, S, P) và oxi hoá chúng lên mức oxi hoá cao nhất.

C + 4HNO3 đặc

ot CO2 + 2H2O + 4NO2

+ Tác dụng với nhiều hợp chất :

Fe3O4 + 10HNO3 loãng 3Fe(NO3)3 + 5H2O + NO

FeS2 + 18HNO3 đặc

ot Fe(NO3)3 + 2H2SO4 + 7H2O + 15NO2

HI + 2HNO3 HIO3 + 2NO + 2H2O

Trong các phản ứng trên, +5

N nhận electron, là chất oxi hoá nên sản phẩm không tạo

thành khí H2 mà tạo thành các sản phẩm ứng với các số oxi hoá thấp của N như NO2 ;

N2 ; NO ; N2O ; NH4NO3

* Điều chế :

- Từ muối nitrat :

2KNO3 + H2SO4 đặc ot

K2SO4 + 2HNO3 (chưng cất HNO3)

- Từ NH3 :

NH3 NO NO2 HNO3

108

* Muối nitrat :

- Các muối nitrat R(NO3)n dễ bị nhiệt phân huỷ :

R (Na, K, Ca, Ba) : 2R(NO3)n

ot 2R(NO2)n + nO2

R (Mg.......Cu) : 4R(NO3)n

ot 2R2O n + nO2 + 4nNO2

R (Ag, Hg...) : 2R(NO3)n

ot 2R + nO2 + 2nNO2

- Nhận biết ion NO 3 : đun nóng dung dịch chứa NO 3

với Cu và H2SO4 loãng. Nếu

thấy có khí không màu thoát ra và hoá nâu ngoài không khí thì chất ban đầu có NO 3 ,

vì :

2NO 3 + 8H+ +3Cu 3Cu2+ + 2NO + 4H2O

2NO + O2 2NO2 (nâu đỏ)

Axit photphoric : H3PO4


- Là một axit ba nấc có độ mạnh trung bình.

- Không có tính oxi hoá mạnh như HNO3

- Không bền với nhiệt :

H3PO4 o

2t , H O H4P2O7

o2t , H O

HPO3

* Nhận biết ion PO 34 : thuốc thử là dung dịch AgNO3

3Ag+ + PO 34 Ag3PO4 vàng

Phân bón hoá học

- Phân đạm : NH4Cl ; NH4NO3 ; (NH4)2SO4 ; Ca(NO3)2 ; NaNO3 ; (NH2)2CO

- Phân lân : Ca3(PO4)2 (phân lân nung chảy), Ca(H2PO4)2.CaSO4 (supe photphat đơn),

Ca(H2PO4)2 (supe photphat kép), (NH4)2HPO4 và NH4H2PO4 (amophot).

- Phân kali : K2CO3 ; KCl ; K2SO4

Ngoài ra còn có một số loại khác như phân phức hợp N-P-K ; phân vi lượng,...

4. Nhóm cacbon

- Nhóm IVA gồm cacbon (C), silic (Si), gemani (Ge), thiếc (Sn), chì (Pb).


- Dạng đơn chất : C, Si, Ge, Sn, Pb

- Từ C tới Pb :

+ Năng lượng ion hoá giảm dần

+ Tính phi kim giảm, tính kim loại tăng C, Si là các phi kim, Ge là phi kim, Sn và

Pb hoàn toàn là các kim loại.

a) Cacbon (C)

* Cacbon đơn chất :

- Các dạng thù hình phổ biến : kim cương, than chì, fuleren, than vô định hình,...

109

- Tính chất hoá học :

+ Tính khử : tác dụng mạnh với O2 và chất oxi hoá mạnh (HNO3, H2SO4 đặc,

KClO3).

C + O2 ot

CO2

C + CO2 ot

2CO

C + 4HNO3 ot

CO2 + 4NO2 + 2H2O

+ Tính oxi hoá : tác dụng với H2, một số kim loại ở nhiệt độ cao

C + 2H2 ot , xt

CH4

4Al + 3C ot

Al4C3

* Hợp chất của cacbon :

- Cacbon monooxit (CO) là oxit trung tính có tính khử mạnh (khử O2, Cl2, oxit kim

loại) ; được điều chế trong công nghiệp bằng cách cho hơi nước qua than nung đỏ,

trong PTN :

HCOOH ot ,xt

CO + H2O

- Cacbon oxit (CO2) là oxit axit. Trong PTN được điều chế từ CaCO3 tác dụng với

dung dịch HCl, trong CN được thu hồi từ các quá trình sản xuất sinh ra CO2.

- Axit cacbonic H2CO3 là axit rất yếu, tạo 2 loại muối : cacbonat (CO 23 ) và

hiđrocacbonat ( -3HCO ). Ví dụ : Na2CO3, NaHCO3

- Muối cacbonat quan trọng : CaCO3, Na2CO3, NaHCO3.

b) Silic (Si)

* Silic có một số dạng thù hình : silic tinh thể, silic vô định hình.


- Tính khử : tác dụng với F2, O2 và hợp chất như dung dịch kiềm

Si + 2F2 ot

SiF4

Si + O2 ot

SiO2

Si + 2NaOH + H2O ot

Na2SiO3 + 2H2

- Tính oxi hoá: tác dụng với kim loại tạo muối silixua

2Mg + Si ot

Mg2Si

* Điều chế, sản xuất:

- Trong PTN : SiO2 + 2Mg ot

Si + 2MgO

- Trong CN : SiO2 + 2C ot

Si + 2CO

* Hợp chất của Si :

H2SiO3 (axit silixic) là axit yếu hơn H2CO3.

Muối silicat có nhiều ứng dụng chủ yếu như thuỷ tinh thường (hỗn hợp muối natri

silicat, canxi silicat và silic oxit : Na2O.CaO.6SiO2), thuỷ tinh thạch anh, phalê, đồ

gốm, xi măng.

110

Chương 7: ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI

1. Đặc điểm cấu tạo của kim loại

- Lớp electron ngoài cùng của kim loại thường từ 1 đến 3 electron, ít hơn các phi kim

(5 đến 7 electron).

- Trong một chu kì, điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử kim loại lớn hơn các phi

kim nên năng lượng ion hoá, độ âm điện của kim loại nhỏ hơn các phi kim.

- Ở trạng thái rắn, các kim loại tồn tại ở trạng thái tinh thể có cấu tạo kiểu mạng tinh

thể.

- Mạng tinh thể kim loại gồm : các ion dương kim loại dao động xung quanh vị trí cân

bằng ở các nút mạng, các electron hoá trị chuyển động hỗn loạn xung quanh các nút

mạng. Các electron này đã liên kết các ion dương kim loại với nhau, liên kết hoá học

trong mạng tinh thể kim loại là liên kết kim loại.

- Có 3 dạng tinh thể kim loại chính là lập phương tâm diện, lập phương tâm khối và

lục phương.

2. Tính chất vật lý chung của kin loại

Các kim loại đều có tính dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt và có ánh kim. Các tính chất này

đều gây ra bởi các electron tự do trong kim loại.

3. Tính chất hoá học chung của kim loại

Tính chất hoá

học

Nguyên tử kim loại có thế ion hoá nhỏ, các electron hoá trị dễ tách ra khỏi

nguyên tử nên kim loại luôn có tính khử:

R Rn+ + ne

1. Tác dụng

với phi kim

- Tác dụng với oxi tạo oxit kim loại 2Al + 3O2 2Al2O3

- Tác dụng với các phi kim khác tạo muối

2Fe + 3Cl2 ot 2FeCl3

Zn + S ot ZnS

2. Tác dụng

với axit

a) Đối với dung dịch HCl, H2SO4 loãng

Kim loại hoạt động (trước H) có khả năng khử ion H+ trong dung dịch HCl,

H2SO4 loãng thành H2

Fe + H2SO4 loãng FeSO4 + H2

Fe + 2H+ Fe2+ + H2

Khi phản ứng với ion H+ , kim loại đa hoá trị chỉ đạt hoá trị thấp

b) Đối với dung dịch H2SO4 đặc, HNO3

Đa số kim loại (trừ Au, Pt) khử được 5

N

trong HNO3 và 6

S

trong H2SO4

đặc, kim loại đa hóa trị luôn bị oxi hoá lên mức oxi hoá cao.

- H2SO4 đặc: 2R + 2nH2SO4 đặc R2(SO4)n + nSO2 + 2nH2O

R hoạt động mạnh còn có thể cho S; H2S

- HNO3 đặc: R + 2nHNO3 đặc R(NO3)n + nNO2 + nH2O

- HNO3 loãng: 3R + 4nHNO3 3R(NO3)n + nNO + 2nH2O

111

R hoạt động mạnh còn có thể cho N2, N2O, NH4NO3

c) Một số kim loại như Al, Fe, Ni, Cr thụ động hoá trong H2SO4 đặc nguội,

HNO3 đặc nguội

3. Tác dụng

với dung dịch

muối

Kim loại có tính khử mạnh hơn khử ion của kim loại yếu hơn thành kim

loại tự do

Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu

Fe0 + Cu2+ Fe2+ + Cu0

Kim loại đa hoá trị khi phản ứng với dung dịch muối đạt hoá trị thấp.

4. Tác dụng

với nước

- Những kim loại có tính khử mạnh (Na, K, CA...) khử được nước ngay ở

nhiệt độ thường

2R + 2nH2O → 2R(OH)n + nH2

Vì thế khi các kim loại này tác dụng với dung dịch muối, ban đầu xảy ra

phản ứng của kim loại với H2O, hiđroxit tạo thành mới tác dụng với muối.

Ví dụ: Cho Na kim loại vào dung dịch CuSO4, xảy ra các phản ứng:

2Na + 2H2O 2NaOH + H2

2NaOH + CuSO4 Na2SO4 + Cu(OH)2

- Một số kim loại có tính khử yếu hơn các kim loại trên như Fe, Zn... khử

được H2O ở nhiệt độ cao thành các oxit

3Fe + 4H2O ot Fe3O4 + 4H2

- Kim loại có tính khử yếu như Cu, Ag... không khử được H2O kể cả nhiệt

độ cao

4. Thế điện cực chuẩn của kim loại - dãy điện hoá của kim

loại

a) Cặp oxi hoá - khử của kim loại

R Rn+ + ne

Dạng khử Dạng oxi hoá

Dạng oxi hoá và dạng khử của cùng một nguyên tố kim loại tạo nên một cặp oxi hoá -

khử .

Ví dụ : Fe2+/Fe ; Mg2+/Mg.

b) Pin điện hoá

Ví dụ : Pin điện hoá Zn-Cu

- Sơ đồ pin điện hoá :

4ZnSO 4CuSO

112

- Các quá trình xảy ra trên bề mặt các điện cực :

+) Điện cực Zn (cực âm): xảy ra quá trình oxi hoá Zn

Zn Zn2+ + 2e

Tan dần Di chuyển vào dung dịch Di chuyển sang lá đồng

+) Điện cực Cu (cực dương): xảy ra quá trình khử Cu2+

Cu2+ + 2e Cu

Trong dung dịch Từ Zn chuyển qua dây dẫn Bám trên lá đồng

- Phản ứng oxi hoá - khử xảy ra trong pin điện hoá :

Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu

Nhận xét :

- Electron được chuyển từ lá Zn tới lá Cu qua dây dẫn đã sinh ra dòng điện một chiều,

suất điện động của pin được đo bằng vôn kế.

- Trong pin điện hoá Zn - Cu đã xảy ra phản ứng giữa các cặp oxi hoá-khử Zn2+/Zn và

Cu2+/Cu. Trong đó Zn khử mạnh hơn Cu đã khử Cu2+ thành kim loại, ion Cu2+ oxi

hoá mạnh hơn Zn2+ đã oxi hoá Zn thành Zn2+. Như vậy chiều phản ứng oxi hoá-khử

xảy ra trong pin điện hoá là :

Chất khử mạnh + chất oxi hoá mạnh Chất khử yếu hơn + chất oxi hóa yếu hơn

(Xem quy tắc )

b) Suất điện động của pin điện hoá E0pđh (V)

Suất điện động chuẩn của pin điện hoá (E0pđh) bằng thế điện cực chuẩn của cực dương

trừ đi thế điện cực chuẩn của cực âm.

Ví dụ : Pin điện hoá Zn - Cu có điện cực dương là Cu, điện cực âm là Zn. 0

/CuCu2E = +0,34V ; 0

/ZnZ 2E n= -0,76V

E0pđh Zn-Cu = 0

/CuCu2E - 0

/ZnZ 2E n = +0,34 - (-0,76) = +1,10 (V)

Suất điện động của pin điện hoá luôn là số dương.

c) Dãy thế điện hoá của kim loại

- Dãy thế điện hoá của kim loại : Khi sắp xếp các cặp oxi hoá-khử theo chiều tăng

dần thế điện cực chuẩn của các kim loại ta được dãy thế điện cực chuẩn (dãy thế điện

hoá của kim loại). Theo cách sắp xếp đó thì tính khử của kim loại sẽ giảm dần, tính

oxi hoá của ion kim loại sẽ tăng dần.

- Chiều của phản ứng oxi hoá-khử : Nếu có 0

/ AAnE < 0

/ BBmE thì phản ứng oxi hoá khử

sẽ xảy ra theo chiều (quy tắc ):

mA + nBm+ mAn+ + nB

Chất khử mạnh + chất oxi hoá mạnh chất khử yếu + chất oxi hóa yếu

Ví dụ : 0

/PbPb2E = - 0,13V ; 0

/ZnZn2E = - 0,76V

Phản ứng hoá học xảy ra theo chiều :

Zn + Pb2+ Pb + Zn2+

Chú ý : Khi kim loại phản ứng hoá học với các dung dịch cần đặc biệt chú ý tới dãy

thế điện hoá để xác định đúng các phản ứng oxi hoá-khử xảy rA.

113

- Kim loại có thế điện cực chuẩn âm tác dụng với dung dịch HCl, H2SO4 loãng và các

axit tương tự, bản chất là :

2R + 2nH+ 2Rn+ + nH2

- Kim loại tác dụng với dung dịch muối : nếu có đồng thời nhiều chất khử hoặc đồng

thời có nhiều chất oxi hoá ( 0

/ AAnE < 0

/ BBmE < 0

/CC kE ) thứ tự của phản ứng oxi hoá-

khử sẽ là :

kA + nC k+ kAn+ + nC

Chất khử mạnh nhất + chất oxi hoá mạnh nhất → chất khử yếu + chất oxi hóa yếu

5. Sự điện phân

a) Điện phân nóng chảy

Ví dụ : Điện phân NaCl nóng chảy.

- Phương trình điện phân : Khi nóng chảy, NaCl điện li theo phương trình

NaCl Na+ + Cl-

- Sơ đồ điện phân :

Catot (-) NaClnóng chảy Anot (+)

Na+ Cl-

Na+ + 1e Na 2Cl- Cl2 + 2e

(sự oxi hoá) (sự khử)

- Phương trình điện phân : 2NaCl 2Na + Cl2

b) Điện phân dung dịch

Điện phân với điện cực trơ

Ví dụ: Điện phân dung dịch CuSO4

- Phương trình điện li : Khi tan trong nước, CuSO4 điện li theo phương trình

CuSO4 Cu2+ + SO42-

- Sơ đồ điện phân :

Catot (-) CuSO4 Anot (+)

Cu2+ , H2O H2O SO4

2-, H2O

Cu2+ + 2e Cu 2H2O O2 + 4H+

(sự khử) (sự oxi hoá)

- Phương trình điện phân :

2CuSO4 + 2H2O 2Cu + 2H2SO4 + O2

- Quá trình oxi hoá-khử trên bề mặt các điện cực:

+ Tại catot: xảy ra sự khử, các quá trình khử xảy ra theo thứ tự dãy thế điện cực

chuẩn. Chất, ion nào có thế điện cực chuẩn lớn hơn sẽ bị khử trước.

Các ion kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, Mg2+, Al3+ có thế điện cực nhỏ hơn (âm

hơn) thế điện cực của cặp oxi hoá-khử H2O/H2 (0

/ 22 HOHE = -0,41V) nên không bị điện

phân trong dung dịch.

+ Tại anot : xảy ra sự oxi hoá, các quá trình oxi hoá xảy ra theo thứ tự. Chất, ion có

thế điện cực lớn hơn sẽ oxi hoá trước. Các anion gốc axit chứa oxi như 24SO ,

3NO , 3

4PO ... không tham gia điện phân mà H2O điện phân.

Điện phân với anot tan (dương cực tan)

114

Cực dương được làm bằng kim loại cùng chất với ion kim loại trong muối.

Ví dụ : điện phân dung dịch CuSO4 với điện cực dương bằng Cu.

Tại anot (+) xảy ra quá trình oxi hoá kim loại Cu :

Cu Cu2+ + 2e

Anot tan vào dung dịch điện phân chuyển động tới cực âm

Tại catot (-), xảy ra sự khử ion Cu2+ :

Cu2+ + 2e Cu

Do đó thực chất chỉ là sự chuyển kim loại Cu từ anot sang catot. Trong thực tế sự

điện phân dung dịch với anot tan được sử dụng chủ yếu vào việc tinh chế các kim loại

(anot là kim loại cần tinh chế, catot là kim loại đã được tinh chế) và mạ kim loại

(catot là vật cần mạ, anot là kim loại dùng để mạ).

c) Định luật Farađay

Khối lượng các chất thu được ở điện cực được tính theo công thức biểu diễn định luật

Farađay :

m = 96500n

AIt

m : Khối lượng chất thu được ở điện cực (g)

A : Khối lượng mol phân tử của chất thu được ở điện cực (g/mol)

n : Số electron mà nguyên tử hoặc ion đã cho hoặc nhận

I : Cường độ dòng điện (A)

t : Thời gian điện phân (s)

6. Ăn mòn kim loại và chống ăn mòn kim loại

a) Ăn mòn hoá học

- Thường xảy ra ở các thiết bị thường xuyên tiếp xúc với hơi nước, chất khí như O2,

Cl2,... ở nhiệt độ cao.

Ví dụ : Thiết bị lò đốt bằng thép, Fe bị ăn mòn do tác dụng với hơi nước, khí oxi ở

nhiệt độ cao:

3Fe + 4H2O 0t Fe3O4 + 4H2

2Fe + 3Cl2 0t 2FeCl3

- Bản chất của sự ăn mòn hoá học là quá trình oxi hoá-khử, trong đó các electron của

kim loại được chuyển trực tiếp đến các chất trong môi trường.

b) Ăn mòn điện hoá học

Ăn mòn điện hoá học là sự ăn mòn kim loại do tác dụng của dung dịch chất điện li

và tạo ra dòng điện.

Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học :

- Các điện cực phải khác nhau về bản chất, kim loại có thế điện cực chuẩn nhỏ hơn sẽ

đóng vai trò cực âm và bị ăn mòn (kim loại nguyên chất khó bị ăn mòn).

- Các điện cực phải tiếp xúc với nhau.

- Các điện cực phải cùng tiếp xúc với 1 dung dịch chất điện li.

Cơ chế ăn mòn :

- Tại điện cực âm (anot) : xảy ra sự oxi hoá kim loại

115

R Rn+ + ne

- Tại điện cực dương (catot) : xảy ra sự khử

+ Môi trường ăn mòn có tính axit :

2H+ + 2e H2

+ Môi trường ăn mòn có tính bazơ hoặc trung tính :

O2 + H2O + 4e 4OH-

Chống ăn mòn kim loại: có hai phương pháp phổ biến là bảo vệ bề mặt và bảo vệ

điện hoá.

- Bảo vệ bề mặt: dùng các hoá chất bền với môi trường để cách li kim loại với môi

trường.

- Bảo vệ điện hoá: nối kim loại cần bảo vệ với một kim loại hoạt động hơn (kim loại

hi sinh), khi xảy ra quá trình ăn mòn điện hoá, kim loại hoạt động hơn sẽ đóng vai trò

điện cực âm và bị ăn mòn, kim loại cần bảo vệ đóng vai trò điện cực dương và không

bị ăn mòn.

7. Nguyên tắc và phương pháp điều chế kim loại

a) Phương pháp nhiệt luyện

Khử các ion kim loại trong oxit thành kim loại ở nhiệt độ cao bằng chất khử như C,

CO, H2 hoặc Al.

3CO + Fe2O3 ot

3CO2 + 2Fe

H2 + CuO ot

H2O + Cu

Phương pháp này dùng để điều chế kim loại có tính khử trung bình và yếu.

b) Phương pháp thuỷ luyện

Tách lấy kim loại từ muối tan trong dung dịch, phổ biến nhất là dùng kim loại có tính

khử mạnh hơn để khử ion kim loại yếu hơn trong dung dịch muối.


Cu + 2AgNO3 Cu(NO3)2 + 2Ag

Phương pháp này áp dụng để điều chế kim loại có thế điện cực chuẩn cao, như Cu,

Hg, Ag, Au,...

c) Phương pháp điện phân

Dùng dòng điện một chiều để khử các ion kim loại trên catot. Bằng phương pháp điện

phân có thể điều chế hầu hết các kim loại.

- Điện phân nóng chảy : dùng để điều chế các kim loại có tính khử mạnh như kim

loại nhóm IA, IIA, nhôm.

Ví dụ : Điều chế Na bằng cách điện phân NaCl nóng chảy.

2®pnc

2NaCl 2Na Cl

- Điện phân dung dịch : dùng điều chế kim loại có tính khử trung bình và yếu.

Ví dụ : điều chế Zn bằng cách điện phân dung dịch ZnSO4

2ZnSO4 + 2H2O dpdd 2Zn + O2 + 2H2SO4

Phương pháp điện phân thường dùng để điều chế kim loại có độ tinh khiết cao.

116

Chương 8: KIM LOẠI KIỀM - KIM LOẠI KIỀM THỔ - NHÔM

I. KIM LOẠI KIỀM

1. Khái quát về kim loại kiềm trong bảng tuần hoàn

- Nhóm IA gồm : liti (Li), natri (Na), kali (K), rubiđi (Rb), xesi (Cs) và franxi (Fr).

- Cấu hình electron lớp ngoài cùng : ns1.

- Năng lượng ion hoá : kim loại kiềm có năng lượng ion hoá nhỏ nhất so với các kim

loại khác. Theo chiều từ Li đến Cs năng lượng ion hoá giảm dần. Riêng Fr là một

nguyên tố phóng xạ.

- Số oxi hoá : +1 trong mọi hợp chất.

2. Tính chất vật lí

Tinh thể kim loại kiềm đều có cấu tạo mạng tinh thể lập phương tâm khối, có đặc

điểm : liên kết kim loại yếu, tinh thể tương đối rỗng nên các kim loại kiềm có :

- Khối lượng riêng nhỏ.

- Nhiệt độ nóng chảy thấp (<200oC), nhiệt độ sôi thấp.

- Độ cứng thấp, có thể dùng dao cắt dễ dàng.

- Độ dẫn điện cao.

Tính chất vật lí biến đổi theo quy luật.

3. Tính chất hoá học

- Các kim loại kiềm có tính khử mạnh, tính khử tăng dần từ Li đến Cs.

- Phản ứng với phi kim :

+) Tác dụng với O2 : Li cho ngọn lửa màu đỏ son, Na cho ngọn lửa màu vàng, K cho

ngọn lửa màu tím nhạt.

4R + O2 2R2O

+) Tác dụng mạnh với hầu hết các phi kim tạo muối.

- Phản ứng với nước : các kim loại kiềm tác dụng mạnh với nước ở nhiệt độ thường

2R + H2O 2ROH + H2

- Tác dụng với axit : Các kim loại kiềm phản ứng mãnh liệt với axit, các dung dịch

axit HCl loãng, HNO3 hay H2SO4 đặc,... phản ứng gây nổ rất nguy hiểm. Chỉ nên làm

thí nghiệm với axit HCl đặc, nồng độ > 20%.

4. Điều chế kim loại kiềm

Phương pháp : điện phân muối halogenua hoặc hiđroxit nóng chảy.

Ví dụ : 2NaCl ®pnc

2Na + Cl2

4NaOH ®pnc 4Na + 2H2O + O2

5. Một số hợp chất quan trọng

a) Hiđroxit của kim loại kiềm

Là những bazơ mạnh, được điều chế bằng cách điện phân dung dịch muối clorua có

màng ngăn.

Ví dụ : 2NaCl + 2H2O ®pmn H2 + Cl2 + 2NaOH

117

b) Các muối

- NaHCO3 : có tính chất lưỡng tính, kém bền với nhiệt

2NaHCO3 ot

Na2CO3 + CO2 + H2O

- Na2CO3 (sođa) : có tính bazơ, bền với nhiệt.

II. KIM LOẠI KIỀM THỔ

1. Vị trí trong bảng tuần hoàn

- Nhóm IIA (kim loại kiềm thổ) gồm : beri (Be), magie (Mg), canxi (Ca), strontri

(Sr), bari (Ba).

- Cấu hình electron lớp ngoài cùng : ns2.

- Kim loại kiềm thổ có năng lượng ion hoá nhỏ so với các kim loại khác, nhưng lớn

hơn kim loại kiềm tương ứng. Theo chiều từ Be đến Ba năng lượng ion hoá giảm dần.

- Số oxi hoá : +2 trong mọi hợp chất.

2. Tính chất vật lí

Các kim loại kiềm thổ có kiểu mạng tinh thể khác nhau, liên kết kim loại của chúng

tương đối yếu nên :

- Sự biến đổi tính chất vật lí không đều đặn như các kim loại kiềm.

- Khối lượng riêng tương đối nhỏ, là những kim loại nhẹ hơn nhôm (trừ Ba).

- Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, độ cứng cao hơn KLK nhưng vẫn tương đối thấp.


Tính khử mạnh : M M2+ + 2e

a) Tác dụng với phi kim

- Tác dụng mạnh với oxi tạo oxit :

2M + O2 ot

2MO

- Tác dụng với phi kim khác tạo muối :

M + X2 ot

MX2 (X2 là các halogen)

b) Tác dụng với nước

- Be không tác dụng với nước, Mg chỉ tác dụng với nước ở nhiệt độ cao

Mg + H2O

ot MgO + H2

- Các kim loại Ca, Sr, Ba tác dụng mãnh liệt với nước ở nhiệt độ thường, do khả năng

tan của các hiđroxit tương ứng.

Ca + 2H2O Ca(OH)2 + H2

c) Tác dụng với axit

- Tác dụng mạnh với H+ trong dung dịch HCl, H2SO4 loãng ( 0

/MM2E << 0)

M + 2H+ M2+ + H2

- Tác dụng với dung dịch HNO3, H2SO4 đặc : kim loại kiềm thổ (chủ yếu là Mg) khử

mạnh 5

N

(trong HNO3) và 6

S

(H2SO4 đặc) tạo các sản phẩm ứng với số oxi hoá thấp

hơn : NH4NO3 ; N2 ; N2O và H2S ; S.

3Mg + 4H2SO4 (đặc) ot

3MgSO4 + S + 4H2O

118

4. Điều chế kim loại kiềm thổ

Phương pháp : điện phân muối halogenua nóng chảy.

Ví dụ : MgCl2 ®pmn Mg + Cl2

5. Một số hợp chất quan trọng của canxi

- Ca(OH)2, CaCO3, CaSO4.

- Nước cứng : là loại nước có chứa nhiều ion Ca2+ và Mg2+. Để làm mềm nước cứng

phải chuyển các ion này vào các chất không tan (phương pháp kết tủa) hoặc thay thế

chúng bằng các ion khác (phương pháp trao đổi ion).

III. NHÔM

1. Vị trí, cấu tạo nguyên tử

- Nhôm thuộc nhóm IIIA, chu kì 3, STT 13.

- Cấu hình electron lớp ngoài cùng : 3s23p1

- Số oxi hoá : +3


Tính khử khá mạnh : Al Al3 + + 3e

a) Tác dụng với phi kim

- Tác dụng với nhiều phi kim như oxi, lưu huỳnh, halogen.

4Al + 3O2 ot

2Al2O3

2Al + 3Cl2 ot

2AlCl3

b) Tác dụng với axit

- Tác dụng mạnh với H+ trong dung dịch HCl, H2SO4 loãng ( 0

/AlAl3E = -1,66V)

2Al + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 3H2

2Al + 6H+ 2Al3+ + 3H2

- Tác dụng mạnh với dung dịch HNO3 loãng hay đặc nóng, H2SO4 đặc nóng do Al

khử mạnh 5

N

(trong HNO3) và 6

S

(trong H2SO4 đặc) tạo các sản phẩm ứng với số

oxi hoá thấp hơn : NH4NO3 ; N2 ; N2O ; NO ; NO2 và SO2, H2S, S.

2Al + 6H2SO4 (đặc) ot

Al2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O

2Al + 12H+ + 3SO 24

ot 2Al3+ + 3SO2 + 6H2O

Chú ý : Al thụ động với dung dịch H2SO4 đặc nguội, HNO3 đặc nguội.

c) Tác dụng với oxit kim loại (phản ứng nhiệt nhôm)

Nhôm khử được nhiều oxit kim loại thành kim loại ở nhiệt độ cao trong điều kiện

không có không khí.

2Al + Fe2O3 ot

Al2O3 + 2Fe

d) Tác dụng với nước

2Al + 6H2O 2Al(OH)3 + 3H2

119

Phản ứng này chỉ xảy ra trên bề mặt của thanh nhôm do Al(OH)3 tạo thành không tan

đã ngăn cản phản ứng. Vật bằng nhôm không phản ứng với H2O ở bất kì nhiệt độ nào

là do có lớp Al2O3 rất mỏng, mịn, bền chắc bảo vệ. Thực tế coi nhôm không tác dụng

với nước.

e) Tác dụng với dung dịch kiềm

Nhôm tan trong dung dịch kiềm theo PTHH:

2Al + 2NaOH + 6H2O 2Na[Al(OH)4] + 3H2

f) Tác dụng với dung dịch muối

Do nhôm có thế điện cực chuẩn nhỏ ( 0

/AlAl3E = -1,66V) nên khử được nhiều ion kim

loại có thế điện cực chuẩn lớn hơn :

2Al + 3Cu2+ 2Al3++ 3Cu

3. Hợp chất quan trọng của nhôm

a) Oxit nhôm

- Là hợp chất rất bền với nhiệt

- Là oxit lưỡng tính :

+ Tác dụng với dung dịch axit

Al2O3 + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 3H2O

+ Tác dụng với dung dịch bazơ muối aluminat

Al2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Al(OH)4]

- Điều chế : 2Al(OH)3 ot

Al2O3 + 3H2O

b) Nhôm hiđroxit

- Là hiđroxit kém bền với nhiệt

- Có tính chất lưỡng tính :

+ Tác dụng với dung dịch axit

Al(OH)3 + 3HCl AlCl3 + 3H2O

+ Tác dụng với dung dịch bazơ mạnh muối aluminat

Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]

- Điều chế :

+ Dung dịch muối Al3+ (AlCl3, Al(NO3)3,...) tác dụng với dung dịch bazơ

Al3+ + 3OH-(vừa đủ) Al(OH)3

+ Dung dịch muối aluminat (Na[Al(OH)4], Ba[Al(OH)4]2...) tác dụng với axit

[Al(OH)4]- + H+

(vừa đủ) Al(OH)3 + H2O

c) Muối nhôm

Muối nhôm quan trọng là phèn chua K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O.

4. Sản xuất nhôm

- Nguyên liệu: quặng boxit Al2O3.nH2O. Quặng boxit thường lẫn các tạp chất là

Fe2O3 và SiO2, sau khi làm sạch Fe2O3 và SiO2 được Al2O3 khan.

- Điện phân nóng chảy Al2O3 với criolit (AlF3.3NaF hay Na3AlF6) trong bình điện

phân với hai điện cực bằng than chì, thu được nhôm :

2Al2O3 ®pnc

4Al + 3O2

120

Chương 9: MỘT SỐ KIM LOẠI NHÓM B

I. CROM (Cr)

1. Vị trí, cấu tạo

- Vị trí trong bảng tuần hoàn : Số thứ tự 24; chu kì 4, nhóm VIB. - Cấu hình electron : 1s22s22p63s23p63d54s1

- Số oxi hoá : +1 đến +6.

2. Tính chất


Crom là kim loại trắng xám, nặng (D = 7,2 g/cm3), rất cứng, độ cứng chỉ kém kim

cương. Nhiệt độ nóng chảy của crom là 18750C và sôi ở 25700C.

b) Tính chất hóa học

Crom có tính khử, tuỳ theo chất oxi hoá mà Cr có thể bị oxi hoá lên các mức oxi hoá

+2 hay +3.

- Tác dụng với phi kim :

4Cr + 3O2 ot

2Cr2O3

2Cr + 3Cl2 ot

2CrCl3

- Kim loại crom có một lớp oxit mỏng bền vững bảo vệ, nên rất bền, không phản ứng

với nước và không khí.

- Tác dụng với axit :

+ Khi đun nóng không có oxi, màng oxit tan, crom tác dụng với dung dịch axit tạo ra

muối crom(II) :

Cr + 2HCl CrCl2 + H2

+ Crom không tác dụng với dung dịch loãng, nguội của axit HCl, H2SO4.

+ Ở nhiệt độ thường, crom bị HNO3 đặc và H2SO4 đặc làm thụ động hóa giống như

nhôm. Ở nhiệt độ cao bị oxi hoá mạnh tạo muối Cr3+.

2Cr + 6H2SO4 (đặc) ot

Cr2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O

3. Một số hợp chất của crom

a) Hợp chất crom(II) : CrO, Cr(OH)2, muối Cr2+

- Oxit CrO là một oxit bazơ, có tính khử nên dễ bị O2 oxi hoá thành Cr2O3

4CrO + 3O2 2Cr2O3

- Hiđroxit Cr(OH)2 là một chất rắn màu vàng, không tan trong nước, Cr(OH)2 là một

bazơ và có tính khử. Khi đun nóng trong không khí, bị oxi hóa thành Cr(OH)3

4Cr(OH)2 + 2H2O + O2 ot

4Cr(OH)3

- Muối crom(II) có tính khử mạnh.

4CrCl2 + O2 + 4HCl 4CrCl3 + 2H2O

2CrCl2 + Cl2 2CrCl3

121

b) Hợp chất crom(III) : Cr2O3, Cr(OH)3, muối Cr3+

Cr2O3

- Là một chất bột màu lục thẫm, khó nóng chảy và cứng.

- Có tính chất lưỡng tính, tan trong dung dịch axit mạnh và kiềm đặc.

Cr2O3 + 3H2SO4 Cr2(SO4)3 + 3H2O

Cr2O3 + 2NaOH + 3H2O 2Na[Cr(OH)4]

Cr(OH) 3

- Là một chất kết tủa keo, màu lục xám, không tan trong nước.

- Có tính lưỡng tính như Al(OH)3, tan trong dung dịch axit và kiềm mạnh.

Cr(OH)3 + 3HCl CrCl3 + 3H2O

Cr(OH)3 + NaOH Na[Cr(OH)4]

Muối crom(III)

- Có tính oxi hoá trong môi trường axit

Zn + 2CrCl3 ZnCl2 + 2CrCl2

- Có tính khử trong môi trường kiềm

2CrBr3 + 3Br2 + 16NaOH 2Na2CrO4 + 12NaBr + 8H2O

2Cr3+ + 3Br2 + 16OH- 2CrO 24 + 6Br- + 8H2O

c) Hợp chất crom(VI) : CrO3, muối cromat (+6

Cr )

CrO3 :

- Là chất rắn có màu đỏ thẫm.

- Tính chất hoá học :

+ CrO3 là một oxit axit, rất dễ tan trong nước tạo ra các axit cromic (khi có nhiều

nước) và axit đicromic (khi có ít nước).

CrO3 + H2O H2CrO4 (axit cromic)

2CrO3 + H2O H2Cr2O7 (axit đicromic)

Các axit này chỉ tồn tại ở dạng dung dịch.

+ CrO3 là một chất oxi hoá rất mạnh, oxi hoá được nhiều chất vô cơ và hữu cơ

2CrO3 + 2NH3 Cr2O3 + N2 + 3H2O

- Muối cromat và đicromat: các muối bền hơn nhiều so với các axit tương ứng. Ion

CrO 24 màu vàng, Cr2O

27 có màu đỏ da cam. Hai loại ion này trong nước luôn tồn tại

cân bằng :

Cr2O27 + H2O 2CrO 2

4 + 2H+

Muối cromat và đicromat là những chất oxi hóa mạnh nhất là trong môi trường axit, +6

Cr bị khử thành +3

Cr

K2Cr2O7 + 6FeSO4 + 7H2SO4 Cr2(SO4)3 + 3Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 7H2O

K2Cr2O7 + 6KI + 7H2SO4 Cr2(SO4)3 + 3I2 + 4K2SO4 + 7H2O

II. SẮT (Fe)


- Số thứ tự 26, chu kì 4, nhóm VIIIB. - Cấu hình electron nguyên tử : 1s22s22p63s23p63d64s2

- Số oxi hoá : +2, +3.

t0

122

2. Tính chất


Sắt là kim loại màu trắng hơi xám, nặng (D = 7,9 g/cm3), nóng chảy ở 15390C và sôi

ở 27700C. Dẻo, dễ rèn, có tính nhiễm từ.


Sắt là kim loại có tính khử trung bình. Tuỳ theo chất oxi hoá và điều kiện phản ứng,

sắt bị oxi hoá tới các mức oxi hoá +2 hoặc +3.

- Tác dụng với phi kim :

3Fe + 2O2 ot

Fe3O4

2Fe +3Cl2 ot

2FeCl3

Fe + S ot

FeS


+ Với dung dịch HCl, H2SO4 loãng : do 0

/FeFe2E = - 0,44V < 0

/H2H 2

E nên Fe khử được

ion H+

Fe + 2H+ Fe2+ + H2

+ Với các axit HNO3 đặc nóng và H2SO4 đặc, nóng : Fe khử mạnh +5

N (NO 3 ),

+6

S (SO 24 ) sinh ra muối Fe3+

2Fe + 6H2SO4 đ ot

Fe2(SO4)3 + 3SO2 ↑ + 6H2O

+ Sắt bị thụ động hóa trong HNO3 và H2SO4 đặc, nguội.

- Tác dụng với dung dịch muối : Fe khử được các ion kim loại trong dung dịch muối

của những cặp oxi hoá-khử có thế điện cực chuẩn cao hơn, như Cu2+ /Cu (+0,34V),...


(Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu)

- Tác dụng với nước : ở nhiệt độ cao sắt tác dụng với nước, phản ứng này giải thích

sắt và hợp kim sắt bị gỉ khi tiếp xúc với hơi nước ở nhiệt độ cao

Fe + H2O o570 C

FeO + H2↑

3Fe + 4H2O o570 C

Fe3O4 + 4H2 ↑

3. Hợp chất của sắt

a) Hợp chất sắt(II) : FeO, Fe(OH)2, muối Fe2+

- Tính chất đặc trưng là tính khử :

3FeO + 10HNO3loãng 3Fe(NO3)3 + NO↑ + 5H2O

4Fe(OH)2 (trắng xanh) + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3 (đỏ nâu)

2FeCl2 + Cl2 2FeCl3

6FeSO4 + K2Cr2O7 +7H2SO4 3Fe2(SO4)3+ Cr2(SO4)3+K2SO4+ 7H2O

- FeO, Fe(OH) 2 là các chất có tính bazơ.

b) Hợp chất sắt(III) : Fe2O3, Fe(OH)3, muối Fe3+

- Hợp chất Fe3+ có tính oxi hóa : 0

/FeFe 23E = 0,77V, cao hơn thế điện cực chuẩn của

một số cặp oxi hoá - khử như Cu2+/Cu, I2 /I-, S/ S2-

nên có các phản ứng :

123

2FeCl3 + 2KI 2FeCl2 + I2 +2KCl

2FeCl3 + Fe 3FeCl2

2FeCl3 + Cu 2FeCl2 + CuCl2

2FeCl3 + H2S 2FeCl2 + S ↓+2HCl

- Fe2O3, Fe(OH)3 là các chất có tính bazơ.

c) Các loại quặng sắt

Manhetit : Fe3O4 ; hematit đỏ : Fe2O3 ; hematit nâu : Fe2O3.nH2O ; xiđerit : FeCO3 ;

pirit : FeS2.

4. Hợp kim của sắt

Sắt tạo nhiều hợp kim có nhiều ứng dụng quan trọng trong đó có gang và thép. Gang

và thép (thép cacbon) đều là các hợp kim của sắt với cacbon, trong gang hàm lượng

cacbon và một số nguyên tố khác cao hơn trong thép.

Luyện gang :

- Nguyên tắc :

Quặng sắt (manhetit, hematit) oCO, t Fe3O4

oCO, t FeO oCO, t Fe

- Nguyên liệu : quặng sắt + chất chảy (CaCO3 hoặc SiO2) + than cốc + O2 (không khí)

gang + xỉ + khí lò cao.

Luyện thép :

- Nguyên tắc : Oxi hoá tạp chất trong gang thành oxit bằng O2 không khí.

- Nguyên liệu :

Gang + chất chảy (CaCO3 hoặc SiO2) + O2

ot thép + xỉ + khí.

III. ĐỒNG


- Số thứ tự 29, chu kì 4, nhóm IB.

- Cấu hình electron nguyên tử : 1s22s22p63s23p63d104s1

- Số oxi hóa : +1, +2

2. Tính chất


Đồng là kim loại màu đỏ, nặng (D = 8,98g/cm3), nóng chảy ở 10830C và sôi ở

28770C. Đồng tinh khiết tương đối mềm dễ dát mỏng, kéo sợi, dẫn điện, dẫn nhiệt rất

tốt, chỉ thua bạc.


Đồng là kim loại kém hoạt động hóa học, có tính khử yếu.

- Tác dụng với các phi kim:

Cu + Cl2 ot

CuCl2

124

2Cu + O2 ot

2CuO


Cu + 2H2SO4đặc ot

CuSO4 + SO2↑ + 2H2O

Cu + 4HNOđặc ot

Cu(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O

0

/CuCu2E = +0,34V > 0

/H2H 2

E = 0,00V nên Cu không khử được H+ trong dung dịch HCl

và H2SO4 loãng, chỉ tác dụng được khi có mặt khí oxi :

2Cu + O2 + 4HCl 2CuCl2 + 2H2O

- Tác dụng với một số dung dịch muối : Cu khử được các ion kim loại trong dung

dịch muối của những cặp oxi hoá-khử có thế điện cực chuẩn cao hơn như Fe3+/Fe2+,

Ag+/Ag...

Cu + 2Fe3+ Cu2+ + 2Fe2+

3. Hợp chất của đồng

- Đồng có các số oxi hóa +1 và +2, trong đó hợp chất đồng(II) bền hơn.

- CuO là chất bột màu đen, không tan trong nước, là một oxit bazơ và có tính oxi hoá

CuO + CO ot

Cu + CO2

CuO + Cu ot

Cu2O

- Cu(OH)2 là chất bột màu xanh, không tan trong nước, là một bazơ. Cu(OH)2 tan dễ

dàng trong dung dịch NH3 tạo thành dung dịch màu xanh thẫm gọi là nước Svayde :

Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2

IV. BẠC - VÀNG - NIKEN - KẼM - THIẾC - CHÌ

Đơn

chất

Vị trí / Cấu hình e

Số oxi hoá/ Eo (V)

Tính chất

vật lí Tính chất hoá học

47Ag Chu kì 5, nhóm IB

Cấu hình e: [Kr]4d105s1

Số oxi hoá : +1, (+2)

E 0

/AgAg = +0,80V

Màu trắng,

dẫn điện,

nhiệt tốt nhất

Tính khử yếu

T/d với phi kim

2Ag + O3 Ag2O + O2

4Ag + 2H2S + O2 2Ag2S +

2H2O)

T/d với dung dịch axit : bị các axit

HNO3, H2SO4 đặc oxi hoá

Ag + 2HNO3 đặc AgNO3 + NO2 +

H2O

79Au Chu kì 6, nhóm IB

Cấu hình e:

[Xe]4f145d106s1

Số oxi hoá: +1, +3

E 0

/AuAu 3 = +1,50V

Mềm, màu

vàng, dẻo,

dẫn điện,

nhiệt tốt.

Tính khử rất yếu

T/d với dung dịch axit : rất bền vững,

chỉ bị nước cường toan

(HNO3:HCl=1:3) oxi hoá

Au + HNO3 + 3HCl AuCl3 + NO +

125

Đơn

chất



Tính chất


2H2O

28Ni Chu kì 4, nhóm VIIIB

Cấu hình e: [Ar]3d84s2

Số oxi hoá : +2, (+3)

E 0

/NiNi 2 = -0,26V

Màu trắng

bạc, cứng,

nặng

Tính khử trung bình

T/d với phi kim : 2Ni + O2 o

500 C 2NiO

T/d với dung dịch axit : bị các axit

HNO3 loãng, đặc nóng; H2SO4 đặc

nóng oxi hoá

Ni + 4HNO3 đ o

t Ni(NO3)2 + 2NO2

+ 2H2O

Tác dụng với dd muối : khử được các

ion kim loại đứng sau trong dãy điện

hoá: Ni + Cu2+ Ni2+ + Cu

30Zn Chu kì 4, nhóm IIB cấu

hình e: [Ar]3d104s2

Số oxi hoá: +2

E 0

/ZnZn2 = -0,76V

Màu lam

nhạt, độ giòn,

dẻo thay đổi

theo nhiệt độ

Tính khử mạnh

T/d với phi kim : 2Zn + O2 o

t2ZnO

T/d với dung dịch axit :

- Khử H+ trong dung dịch axit

Zn + 2H+ Zn2+ + H2

- Khử mạnh +5

N trong HNO3 , +6

S trong

H2SO4 đặc

4Zn+10HNO3

loãng4Zn(NO3)2+N2O+5H2O

Tác dụng với dd muối : khử được các

ion của kim loại đứng sau trong dãy

điện hoá

Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu

50Sn Chu kì 5, nhóm IVA

Cấu hình e:

[Kr]4d105s25p2


E 0

/SnSn2 = -0,14V

Màu trắng

bạc, dẻo.

Tính khử yếu

T/d với phi kim : Sn + O2 ot SnO2

T/d với dung dịch axit :

- Khử H+ trong dung dịch axit

Sn + 2H+ Sn2+ + H2

- T/d với dung dịch HNO3 loãng

3Sn+8HNO3đặc

3Sn(NO3)2+2NO+4H2O

- T/d với dd HNO3, H2SO4 đặc nóng

Sn+8HNO3đặc

Sn(NO3)4+4NO2+4H2O

T/d với dd muối: khử được các ion

của kim loại đứng sau trong dãy điện

hoá Sn + Cu2+ Sn2+ + Cu

82Pb Chu kì 6, nhóm IVA Màu trắng

hơi xanh,

Tính khử yếu

T/d với phi kim : 2Pb + O2 2PbO

126

Đơn

chất



Tính chất


Cấu hình e:

[Xe]4f145d106s26p2


E0Pb2+/Pb = -0,13V

mềm, dễ Màu

trắng hơi

xanh, mềm,

dễ dát mỏng,

kéo sợi.

T/d với dung dịch axit

- Không t/d với HCl, H2SO4 loãng do

tạo muối chì không tan bao bọc

- T/d với dd HNO3, H2SO4 đặc nóng

Pb+4HNO3đặc

Pb(NO3)2+2NO2+2H2O

T/d với dd muối : khử được các ion

kim loại đứng sau trong dãy điện hoá

Pb + Cu2+ Pb2+ + Cu

127

Chương 10: ĐẠI CƯƠNG VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ

I. KHÁI NIỆM

Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO2, CO, muối xianua, muối cacbonat,

cacbua kim loại).

Trong phân tử chất hữu cơ nhất thiết phải có nguyên tố cacbon, thường có hiđro,

ngoài ra còn có oxi, halogen, nitơ,….

II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CHẤT HỮU CƠ

Đa số các hợp chất hữu cơ khi bị đốt nóng có oxi thì cháy, chúng kém bền với nhiệt

nên dễ bị phân huỷ bởi nhiệt.

Phản ứng của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm, không hoàn toàn, không theo

một hướng nhất định, thường cần đun nóng hoặc cần có xúc tác.

III. PHÂN LOẠI

Hiđrocacbon

Hiđrocacbon no

Dẫn xuất

của

hiđrocacbon

Dẫn xuất halogen, ancol,

phenol, anđehit, xeton, axit, este

Hiđrocacbon

không no Hợp chất chứa nitơ

Hiđrocacbon

thơm

Cacbohiđrat

Polime

IV. CÁC LOẠI CÔNG THỨC BIỂU DIỄN PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ

Công thức đơn giản

nhất

Công thức phân tử Công thức cấu tạo

Khái

niệm

Cho biết tỉ lệ tối giản

về số lượng nguyên tử

của các nguyên tố

trong phân tử hợp chất

hữu cơ.

Cho biết số lượng

nguyên tử của các

nguyên tố trong phân

tử.

Cho biết thứ tự liên

kết giữa các nguyên tử

trong phân tử.

Thí dụ CH2O C2H4O2 CH3-COO-H

Phương

pháp

xác

định

Lập tỉ lệ số mol của

các nguyên tố trong

phân tử.

– Từ công thức đơn

giản nhất và phân tử

khối.

– Tính theo phương

trình hoá học.

128

V. NỘI DUNG CỦA THUYẾT CẤU TẠO HOÁ HỌC

– Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo một thứ tự

nhất định gọi là cấu tạo hoá học. Khi thay đổi thứ tự liên kết đó sẽ tạo thành hợp chất

mới.

– Trong phân tử hợp chất hữu cơ, nguyên tố cacbon luôn có hoá trị IV. Các nguyên tử

liên kết với nhau theo đúng hoá trị của chúng.

– Các nguyên tử cacbon không những liên kết với các nguyên tử khác mà còn có thể

liên kết với nhau tạo thành mạch cacbon (mạch hở, mạch vòng ; mạch không phân

nhánh và mạch có phân nhánh).

– Tính chất của một hợp chất không những phụ thuộc vào bản chất, số lượng nguyên tử

của các nguyên tố mà còn phụ thuộc vào cấu tạo hoá học của chúng.

VI. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN

Đồng đẳng Đồng phân

KháI

niệm

Các chất có công thức phân tử

khác nhau một hay nhiều nhóm

CH2 nhưng có cấu tạo hoá học

giống nhau do đó có tính chất

giống nhau.

Các chất khác nhau có cùng công

thức phân tử được gọi là đồng

phân của nhau.

Đặc

điểm

Mỗi dãy đồng đẳng có một công

thức phân tử tổng quát chung

– Đồng phân cấu tạo

– Đồng phân lập thể

Tính

chất

Các chất trong cùng dãy đồng

đẳng có tính chất tương tự nhau

– Đồng phân nhóm chức : tính

chất khác nhau ;

– Đồng phân cấu tạo mạch cacbon

: tính chất có thể giống nhau.

– Đồng phân vị trí nhóm chức

VII. PHÂN TÍCH NGUYÊN TỐ

Phân tích định tính cho biết thành phần các nguyên tố tạo nên phân tử.

Phân tích định lượng cho biết phần trăm khối lượng mỗi nguyên tố. Khi xác định

được phân tử khối của hợp chất thì có thể xác định được công thức phân tử của hợp

chất hữu cơ.

VIII. PHƯƠNG PHÁP TÁCH BIỆT VÀ TINH CHẾ HỢP CHẤT HỮU CƠ

Có một số phương pháp tách biệt và tinh chế thường dùng như sau :

1) Phương pháp chưng cất

Dựa vào sự khác nhau về nhiệt độ sôi của các chất lỏng trong cùng một hỗn hợp để

tách chúng ra khỏi nhau. Quá trình đun sôi một hỗn hợp lỏng, để chất lỏng chuyển

thành hơi sau đó làm lạnh, hơi sẽ ngưng tụ thành dạng lỏng gọi là sự chưng cất.

129

Có các kĩ thuật chưng cất khác nhau tùy thuộc vào yêu càu và đặc điểm của chất lỏng

: chưng cất thường, chưng cất phân đoạn, chưng cất lôi cuốn hơi nước.

2) Phương pháp chiết

Dùng để tách riêng được hai chất lỏng không tan vào nhau ra khỏi nhau. Thường là

tách chất hữu cơ ra khỏi lớp nước hoặc dung dịch nước.

3) Phương pháp kết tinh

Dựa vào độ tan khác nhau của các chất rắn trong một dung môi và sự thay đổi độ tan

theo nhiệt độ để tách biệt và tinh chế chúng.

IX. PHẢN ỨNG HỮU CƠ

1) Khái niệm

Phản ứng hữu cơ là quá trình phá vỡ liên kết hóa học trong phân tử chất ban đầu và

hình thành liên kết hóa học mới, tạo thành chất mới.

2) Đặc điểm

Phản ứng hữu cơ xảy ra chậm, thường cần đun nóng hoặc có xúc tác.

Trong cùng điều kiện có thể xảy ra theo nhiều hướng khác nhau (do các liên kết hóa

học trong phân tử chất hữu cơ có độ bền gần giống nhau nên dễ cùng bị phân cắt) do

đó thường thu được hỗn hợp sản phẩm.

3) Các kiểu phân cắt liên kết hoá học

- Phân cắt đồng li : cặp electron dùng chung được chia đều cho 2 nguyên tử tham gia

liên kết.

- Phân cắt dị li : cặp electron dùng chung thuộc về nguyên tử tham gia liên kết có độ

âm điện lớn hơn.

4) Các loại phản ứng cơ bản

+ Phản ứng thế : thay nguyên tử này bằng nguyên tử khác.

+ Phản ứng cộng : hợp chất có liên kết bội (C=C, C=O, C=N, CN,…) kết hợp thêm

phân tử khác.

+ Phản ứng tách : loại bỏ phân tử nhỏ ra khỏi phân tử chất hữu cơ.

Ngoài ra còn có các loại phản ứng khác : Phản ứng oxi hoá hoàn toàn chất hữu cơ,

phản ứng oxi hóa cắt mạch cacbon,…

130

Chương 12: HIĐROCACBON

I. ANKAN (HIĐROCACBON NO)

Hiđrocacbon no là những hiđrocacbon trong phân tử chỉ có liên kết đơn.

– Ankan (hiđrocacbon no, mạch hở) có công thức tổng quát CxH2x+2 (n ≥1) ;

– Xicloankan (hiđrocacbon no, mạch vòng) có công thức tổng quát CxH2x (n ≥ 3).

Ankan Xicloankan

Đồng

phân

Đồng phân mạch cacbon không phân

nhánh.

Đồng phân mạch nhánh.

– Đồng phân mạch vòng có số cạnh

bằng số nguyên tử C.

– Đồng phân vòng nhỏ hơn có một

hoặc nhiều nhánh.

Tính chất

vật lí

Các chất trong phân tử có không quá 4 nguyên tử C : là chất khí ; từ 5 đến 15

nguyên tử C : chất lỏng ; không màu, nhẹ hơn nước và không tan trong nước.

Tính chất

hoá học

– Phản ứng thế nguyên tử hiđro bằng nguyên tử halogen hoặc nhóm nitro :

CxH2x + 2 + X2 askt CxH2x + 1X + HX

CxH2x + HONO2 xtt ,0

CxH2x – 1NO2 + H2O

– Phản ứng oxi hoá hoàn toàn

– Phản ứng tách hiđro tạo thành anken

CxH 2x + 2 xtt ,0

CxH 2x

– Phản ứng crackinh : phân cắt thành

các phân tử nhỏ hơn

– Phản ứng rifominh : chuyển hợp

chất mạch không nhánh thành mạch

nhánh ;

– Phản ứng tách hiđro – khép vòng :

tạo hợp chất vòng no 5, 6 cạnh

– Xicloankan vòng 3 hoặc 4 cạnh có

phản ứng cộng mở vòng ;

– Tách hiđro tạo thành hợp chất vòng

không no hoặc vòng thơm.

Điều chế

– Giảm một nguyên tử cacbon

CxH2x + 1COONa 0,, tCaONaOH CxH 2x +

2

– Tăng mạch cacbon

CxH2x + 1Cl eteNa, C2xH4x + 2

– Từ cacbua kim loại, thí dụ

Al4C3 + 12H2O 3CH4 + 4Al(OH)3

Tách hiđro – khép vòng ankan

131

II. ANKEN – ANKAĐIEN – ANKIN (HIĐROCACBON KHÔNG NO)

Anken Ankađien Ankin

Khái

niệm

Hiđrocacbon không no

mạch hở, trong phân tử

có 1 liên kết đôi C =C.

Hiđrocacbon không no,


có 2 liên kết đôi C=C.

Hiđrocacbon không no


có 1 liên kết ba C ≡ C.

CTTQ CxH2x với x 2. CxH2x – 2 với x 3. CxH2x –2 với x 2.

Đồng

phân

Đồng phân cấu tạo

– Đồng phân mạch cacbon (không nhánh và có nhánh) tương tự ankan.

– Đồng phân vị trí liên kết đôi, liên kết ba trong mạch cacbon.

Đồng phân lập thể :

đồng phân hình học

– Đồng phân hình học tại

mỗi liên kết đôi

– Đồng phân vị trí tương

đối của 2 liên kết đôi

Tính

chất

hoá

học

a) Phản ứng cộng

– Cộng H2/Ni

– Cộng Br2

– Cộng HX : tuân theo quy tắc Maccopnhicop

b) Phản ứng với dung dịch KMnO4

c) Phản ứng trùng hợp

Các ankin có liên kết ba ở đầu mạch có tính chất của một axit yếu.

III. HIĐROCACBON THƠM

1) Khái niệm

Hiđrocacbon thơm là những hiđrocacbon có vòng benzen trong phân tử.

Benzen và các chất đồng đẳng lập thành dãy đồng đẳng của benzen có công thức tổng

quát CxH2x – 6 với x 6.

2) Đồng phân

– Các đồng đẳng của benzen dạng R–C6H5 từ C8H10 trở đi có đồng phân về mạch

cacbon của mạch nhánh ngoài vòng benzen.

– Khi ở vòng benzen có hai hoặc hơn hai nhóm thế ankyl, sẽ có đồng phân về vị trí

tương đối giữa các nhóm thế đó.

3) Tính chất hoá học

– Benzen và các đồng đẳng có khả năng tham gia phản ứng thế nguyên tử H ở vòng

thơm (halogen, nitro,..).

Quy tắc thế : các đồng đẳng của benzen tham gia phản ứng thế nguyên tử H của

vòng benzen dễ hơn benzen và ưu tiên thế nguyên tử H ở vị trí ortho và para so với

mạch nhánh ankyl lớn nhất.

– Các đồng đẳng của benzen có phản ứng thế nguyên tử H ở mạch nhánh của vòng

benzen tương tự ankan.

132

– Các hiđrocacbon thơm có khả năng tham gia phản ứng cộng (hiđro, halogen) vào

nhân thơm. Khả năng cộng vào vòng benzen khó hơn cộng vào liên kết đôi trong

phân tử anken.

– Hiđrocacbon thơm có mạch nhánh không no có tính chất hoá học tương tự

hiđrocacbon không no tương ứng.

– Khi đun nóng với dung dịch KMnO4 hoặc chất oxi hoá khác, mạch nhánh trong

phân tử các hiđrocacbon thơm bị oxi hoá gãy mạch. Thí dụ :

C6H5–R 4KMnO C6H5COOK H C6H5COOH

Tính chất này được ứng dụng để điều chế axit thơm.

133

Chương 13: DẪN XUẤT HALOGEN – ANCOL – PHENOL

I. DẪN XUẤT HALOGEN

1. Khái niệm

Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon, thường gọi tắt là dẫn xuất halogen có công thức

phân tử CxHyXz, trong đó X là nguyên tử halogen.

Dẫn xuất halogen gồm có dẫn xuất flo, dẫn xuất clo, dẫn xuất brom, dẫn

xuất iot và dẫn xuất chứa đồng thời một vài halogen khác nhau.

Theo cấu tạo của gốc hiđrocacbon có các loại sau : Dẫn xuất halogen no, dẫn

xuất halogen không no và dẫn xuất halogen thơm ; dẫn xuất bậc I, bậc II và bậc III.

2. Đồng phân và danh pháp

Có đồng phân mạch cacbon như ở hiđrocacbon, đồng thời có đồng phân vị trí nhóm

chức (vị trí nguyên tử halogen).

Thí dụ: CH3CH2CH2Br và CH3CHBrCH3 ;

Tên của các dẫn xuất halogen đơn giản được cấu tạo từ tên gốc hiđrocacbon +

halogenua (tên gốc–chức). Thí dụ : C2H5Cl etyl clorua ; C6H5Br phenyl bromua,...

3. Tính chất

a) Phản ứng thế nguyên tử halogen

Thủy phân RX tạo thành hợp chất R–OH

RX + H2O 0,tNaOH R–OH + HX

Nếu R là gốc thơm, phản ứng tạo ra phenol (hoặc muối của phenol).

Khả năng tham gia phản ứng thế : ankyl halogenua aryl halogenua ;

bậc III bậc II bậc I

b) Phản ứng tách

Tách HX tạo thành liên kết đôi C=C, phản ứng tuân theo quy tắc Zaixep.

Thí dụ

CH3CHClCH2CH3 + NaOH 0

52 ,tOHHC CH2=CHCH2CH3+CH3CH=CHCH3

(spp) (spc) +NaX +H2O

c) Phản ứng với kim loại tạo hợp chất cơ-kim

RX + Mg 0,tete RMgX

134

4. Phương pháp điều chế

a) Thế nguyên tử hiđro trong phân tử hiđrocacbon

b) Cộng HX vào hiđrocacbon không no

c) Thế OH của ancol bằng nguyên tử halogen

II. ANCOL

1. Khái niệm

Ancol là những hợp chất hữu cơ phân tử gồm một hay nhiều nhóm OH liên kết với

nguyên tử cacbon no (nguyên tử C lai hoá sp3) của gốc hiđrocacbon.

Công thức của một số loại ancol :

– Ancol đơn chức : CxHyOH hay CxHyO.

– Ancol no đơn chức : CxH2x+2O hay CxH2x+1OH

– Ancol đơn chức bậc I : CxHyCH2OH hay R–CH2OH ;

– Ancol đa chức : CxHy(OH)k với x k 2.

– Ancol no đa chức : CxH2x+2Ok với 2 k x (hay CxH2x+2–k(OH)k)

2. Đồng phân

– Các ancol có các đồng phân mạch cacbon, đồng phân vị trí của nhóm OH trong

mạch cacbon và đồng phân bậc ancol.

– Các ancol đa chức còn có đồng phân về vị trí tương đối giữa các nhóm OH.


a) Tính chất của ancol đơn chức

– Tác dụng với kim loại kiềm

ROH + Na RONa + 1/2H2

– Tác dụng với axit cacboxylic tạo thành este và nước

ROH + CH3COOH CH3COOR + H2O

– Thay thế nhóm OH bằng gốc hiđrocacbon khác tạo thành ete

ROH + R1OH ROR1 + H2O

– Ancol no đơn chức tách nước thành anken, phản ứng tuân theo quy tắc Zaixep

CxH2x+1OH xt,t0

CxH2x + H2O (x 2)

– Ancol bậc I bị oxi hoá không hoàn toàn thành anđehit

135

R–CH2OH + 2

1O2

0t , Cu R–CHO + H2O

– Ancol bậc II bị oxi hoá không hoàn toàn thành xeton

RCH(OH)R1 + 2

1O2

0t , Cu RCOR1 + H2O

– Phản ứng cháy (oxi hoá hoàn toàn)

CxH2x+2O + 2O2

x3 xCO2 + (x + 1)H2O

b) Tính chất của ancol đa chức

Ancol mà phân tử có ít nhất 2 nhóm OH cạnh nhau hoà tan Cu(OH)2 thành dung dịch

màu xanh lam đậm.


a) Hiđrat hoá anken

b) Thủy phân dẫn xuất halogen

c) Phương pháp sinh hóa điều chế etanol : lên men glucozơ

136

Chương 14: ANĐEHIT – XETON – AXIT – ESTE

I. ANĐEHIT, XETON

1. Khái niệm

Hợp chất có nhóm C=O liên kết với gốc hiđrocacbon được gọi là hợp chất cacbonyl.

Anđehit : hợp chất có nhóm CH=O liên kết với nguyên tử H hoặc gốc hiđrocacbon

hoặc nhóm CHO khác. Thí dụ HCH=O, CH3–CH=O, O=CH–CH=O, CH2=CH–

CHO,...

Xeton : hợp chất có nhóm C=O liên kết với hai nguyên tử cacbon (của gốc

hiđrocacbon hoặc của nhóm xeton C=O khác). Thí dụ : CH3–CO–CH3, CH3CO–

C6H5, CH3CO–COCH3, CH2=CH–COCH3,...

2. Công thức tổng quát

Anđehit no đơn chức : CxH2x + 1CHO hay CnH2nO

Anđehit đơn chức : CxHyCHO hoặc CnHmO

Anđehit (đơn, đa chức) : CxHy(CHO)k với k 1, x 0.

Xeton là đồng phân nhóm chức của anđehit nên có công thức phân tử tương tự

anđehit tương ứng.


a) Tính oxi hoá

Anđehit tác dụng với H2/Ni tạo thành ancol đơn chức bậc một :

CxHyCHO + H2 xt,t0

CxHyCH2OH

Xeton tác dụng với hiđro cho ancol bậc II, thí dụ

CH3COCH3 + H2 xt,t0

CH3CHOHCH3

b) Tính khử

- Anđehit bị oxi hoá bởi nước brom hoặc hiđro peoxit,... thành axit hữu cơ :

CxHyCHO + Br2 + H2O CxHyCOOH + 2HBr

- Anđehit bị oxi hoá bởi phức bạc – amoniac (phản ứng tráng bạc) :

CxHy[CHO]k + 2k[Ag(NH3)2]OH CxHY[COONH4]k + 2kAg + 3kNH3 + kH2O

Hay :

CxHy[CHO]k + 2kAgNO3 + 3kNH3 + kH2O CxHY[COONH4]k + 2kAg + 3kNH4NO3

137

Riêng HCHO :

HCHO + 4[Ag(NH3)2]OH dư (NH4)2CO3 + 4Ag + 6NH3 + 2H2O

Hay

HCHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O (NH4)2CO3 + 4Ag + 4NH4NO3

- Anđehit bị oxi hoá bởi Cu(OH)2 trong môi trường kiềm :

RCHO + 2Cu(OH)2 + NaOH RCOONa + Cu2O + 3H2O


a) Điều chế anđehit

– Oxi hoá ancol bậc I được

CxHyCH2OH + (chất oxi hoá) CxHyCHO + H2O

– Thủy phân dẫn xuất 1,1–đihalogen

CxHyCH2Cl2 + 2NaOH 0t CxHyCHO + 2NaCl +2H2O

Điều chế CH3CHO

Từ axetilen : CH CH + H2O 4HgSO CH3CHO

Từ etilen : 2CH2= CH2 + O2 xt,t0

2CH3CHO

Từ C2H5OH : C2H5OH + CuO 0t CH3CH=O + Cu + H2O

Từ CH3CHCl2 : CH3CHCl2 + 2NaOH 0t CH3CH=O + 2NaCl + H2O

Điều chế HCHO

Oxi húa metan: CH4 + O2 xt,t0

HCHO + H2O

Oxi húa metanol: 2CH3OH + O2 xt,t0

2HCHO + 2H2O

b) Oxi hoá ancol bậc II được xeton

CH3–CHOH–CH3 + CuO 0t CH3–CO–CH3 + Cu + H2O

Điều chế axeton :

Oxi hoá cumen thu được axeton và phenol

Nhiệt phân muối canxi axetat :

Ca(CH3COO)2 0

2 t,ThO CH3–CO–CH3 + CaCO3

II. AXIT CACBOXYLIC


Axit no đơn chức : CxH2x+1COOH hay CnH2nO2 (n 1).

138

Axit đơn chức : CxHyCOOH hoặc CnHmO2.

Axit (đơn, đa chức) : CxHy[COOH]k (k 1).

Axit không no có 1 liên kết đôi C=C : CxH2x–1COOH hay CnH2n–2O2.

Axit thơm đơn : có vòng benzen liên kết trực tiếp với nhóm –COOH.

2. Tính chất hoá học chung

a) Khi tan trong H2O, axit phân li một phần

Thí dụ : CH3COOH CH3COO – + H+

Dung dịch axit làm quỳ tím hoá đỏ.

b) Có tính chất chung của axit

Tác dụng với bazơ, oxit bazơ, muối và kim loại hoạt động trước hiđro trong dãy điện

hoá.

c) Phản ứng este hoá

Thí dụ : CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

d) Phản ứng cháy

Thí dụ : CH3COOH + 2O2 0t 2CO2 + 2H2O

3. Tính chất của gốc hiđrocacbon

a) Phản ứng thế halogen vào gốc no, thơm

b) Phản ứng cộng vào gốc không no

4. Tính chất riêng

– Axit fomic có phản ứng tráng bạc :

HCOOH + 2[Ag(NH3)2]OH (NH4)2CO3 + 2Ag + 2NH3 + H2O hay

HCOOH + 2AgNO3 + 4NH3 + H2O (NH4)2CO3 + 2Ag + 2NH4NO3

– Muối của axit hoặc axit tác dụng với hỗn hợp vôi tôi –xút (ở thể rắn) :

CH3COONa + NaOH 0 tCaO, CH4 + Na2CO3

(CH3COO)2Ca 0 tCaO, CH3COCH3 + CaCO3

CH3COOH + 2NaOH 0 tCaO, CH4 + Na2CO3 + H2O


a) Phương pháp chung: Oxi hoá không hoàn toàn anđehit

CxHyCHO + 2[Ag(NH3)2]OH CxHyCOONH4 + 2Ag + 3NH3

Hoặc: 2RCHO + O2 xt,t0

2RCOOH

139

b) Điều chế CH3COOH

Oxi hoá ancol etylic nhờ enzim :

C2 H5OH + O2 men CH3COOH + H2O

Từ metanol và CO

CH3OH + CO xt,t0

CH3COOH

III. ESTE CỦA AXIT CACBOXYLIC


Este no đơn chức : CxH2x+1COOCyH 2y+1 hay CnH2nO2 (n ≥ 2)

Este đơn chức : CxHyCOOCpHq hay CnHmO2

Chất béo là este của glixerol với axit béo đơn chức :

Thí dụ : Tristearin [C17H35COO]3C3H5

Triolein [C17H33COO]3C3H5

Tripanmitin [C15H31COO]3C3H5


a) Phản ứng thuỷ phân, xúc tác axit

CxHyCOOCpHq + H2O Cx HyCOOH + CpHqOH

b) Phản ứng xà phòng hoá

CxHyCOOCpHq + NaOH CxHyCOONa + CpHqOH

Xà phòng hoá chất béo :

(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH 3C17H35COONa + C3H5(OH)3

c) Phản ứng chuyển hoá chất béo lỏng thành chất béo rắn

(C17H33COO)3C3H5 + 3H2 Ni,to

(C17H35COO)3C3H5

d) Một số phản ứng đặc biệt

CxHyCOOCH=CH2 + H2O xt,t0

CxHyCOOH + CH3CH=O

CxHyCOOCH=CH2 + NaOH CxHyCOONa + CH3CHO

CxHyCOO–C6H5 + 2NaOH CxHyCOONa + C6H5ONa + H2O


a) Axit tác dụng với ancol, có axit H2SO4 đặc làm xúc tác

CxHyCOOCH + CpHqOH CxHyCOOCpHq +H2O

140

b) Một vài phản ứng đặc biệt

CH3COOH + CHCH xtto

CH3COOCH=CH2 + H2O

C6H5OH + (CH3CO)2O xtto

CH3COOC6H5 + CH3COOH

IV. MỘT VÀI ĐIỂM CẦN CHÚ Ý

1. Xác định loại nhóm chức và số nhóm chức : Dựa vào công thức phân tử hoặc tỉ lệ mol

giữa các chất phản ứng với chất tạo ra hoặc dựa vào đặc điểm tính chất hoá học.

Trong phản ứng tráng bạc, các chất phản ứng có tỉ lệ Ag

RCHO

n

n= 2 (trừ trường hợp

HCHO HCHO

Ag

n

n= 4).

Thí dụ : Chất X đơn chức có CTĐGN C2H4O, tác dụng được với NaOH. Do đó X là

axit hoặc este đơn chức, phân tử phải có 2 nguyên tử oxi. Vậy X có CTPT C4H8O2.

2. Dựa vào sự biến thiên khối lượng của các chất trước và sau phản ứng.

Thí dụ : RCOOH + NaOH RCOONa + H2O

Mmuối – Maxit = 22 g/ mol/nhóm COOH

3. Nếu hỗn hợp các axit hoặc este có phản ứng tráng gương thì trong đó có axit fomic

hoặc este của axit fomic.

141

Chương 15: CACBOHIĐRAT

I. KHÁI NIỆM

Cacbohiđrat (gluxit, saccarit) là những hợp chất hữu cơ tạp chức mà đa số chúng có

công thức chung là Cn(H2O)m.

II. PHÂN LOẠI

Monosaccarit: Là nhóm cacbohiđrat đơn giản nhất không thể thuỷ phân được. Thí dụ

: glucozơ, fructozơ (C6H12O6).

Đisaccarit: Là nhóm cacbohiđrat mà khi thuỷ phân sinh ra 2 phân tử monosaccarit.

Thí dụ : saccarozơ, mantozơ (C12H22O11).

Polisaccarit : Là nhóm cacbohiđrat phức tạp nhất mà khi thuỷ phân đến cùng sinh ra

nhiều phân tử monosaccarit. Thí dụ: tinh bột, xenlulozơ (C6H10O5)n.

III. CẤU TRÚC PHÂN TỬ

1) Glucozơ, fructozơ C6H12O6

Glucozơ chủ yếu tồn tại dưới 2 dạng cấu trúc vòng 6 cạnh là – và –.

Hai dạng này chuyển hoá lẫn nhau qua dạng mạch hở :

CH2OH[CHOH]4CHO

– glucozơ –glucozơ

Fructozơ cũng tồn tại chủ yếu dưới hai cấu dạng vòng 5 cạnh. hai dạng mạch vòng này

cũng chuyển hoá lẫn nhau qua dạng mạch hở tương tự như glucozơ:

CH2OH[CHOH]3COCH2OH

2. Saccarozơ và mantozơ cũng tồn tại chủ yếu ở dạng mạch vòng.

Phân tử saccarozơ do gốc ỏ–glucozơ liên kết tại nguyên tử C1 qua nguyên tử oxi với

gốc õ–fructozơ ở nguyên tử C4

OH

CH2OHCH2OHO

OH

OH

OH

CH2OH

CH2OHO

OH

OH

O

OH OH

OH

OH

CH2OHO

OH

OH

OH

CH2OH

OH

142

O

OH

OH

OH

CH2OH

O

O

OH

OH

HOCH2

CH2OH

HH

gốc –glucozơ gốc –fructozơ

Phân tử mantozơ do hai gốc glucozơ liên kết với nhau qua nguyên tử oxi, gốc thứ

nhất ở C1, gốc thứ hai ở C4. Phân tử mantozơ ở dạng mạch vòng còn nhóm OH

hemiaxetal tự do nên tồn tại cân bằng với dạng mạch hở có nhóm chức –CH=O.

gốc –glucozơ gốc –glucozơ

3. Polisaccarit : Tinh bột, xenlulozơ ( 6 10 5C H O ) n

Tinh bột gồm 2 loại phân tử polime : amilozơ (do các đơn vị –glucozơ liên kết với nhau

bằng liên kết 1,4–glicozit tạo thành mạch không phân nhánh) và amilopectin (do các đoạn

mạch –glucozơ liên kết với nhau tạo nên ; các đoạn mạch này liên kết với nhau bằng liên

kết 1,6–glicozit, tạo thành mạch phân nhánh).

Xenlulozơ do các đơn vị –glucozơ liên kết với nhau bằng liên kết 1,4–glicozit tạo thành

mạch dài không phân nhánh.

IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

1. Monosaccarit và đisaccarit

a) Phản ứng của ancol đa chức : tác dụng natri

Thí dụ :

HOCH2–[CHOH]4–CH=O + 5Na NaOCH2–[CHONa]4–CH=O + 5/2H2

b) Phản ứng của nhóm C=O của dạng mạch hở : cộng H2, tráng bạc,...

Thí dụ :

HO–CH2–[CHOH]4–CHO + H2 xt,t0

HO–CH2–[CHOH]4–CH2OH

HO–CH2–[CHOH]4–CHO + 2Ag(NH3)2]OH xt,t0

HO–CH2–[CHOH]4–COONH4 +2Ag + 3NH3 + H2O

HO–CH2–[CHOH]3COCH2OH + H2 xt,t0

HO–CH2–[CHOH]4–CH2OH

O

OH

OH

OH

CH2OH

O

H O

OH

OH

CH2OHH OH

H

11 4

O

OH

OH

OH

CH2OH

O

H OH

OH

OH

CH2OHH

11 4 CH=O

143

c) Glucozơ và mantozơ bị oxi hoá bởi nước brom, hiđro peoxit

Thí dụ :

HO–CH2–[CHOH]4–CHO + Br2 + H2O → HO–CH2–[CHOH]4–COOH + 2HBr

Mantozơ và fructozơ cũng có phản ứng tráng bạc, cộng hiđro.

c) Phản ứng của cả hai nhóm chức

Glucozơ tạo được dung dịch màu xanh lam với Cu(OH)2 tương tự glixerol, nhưng

màu xanh bị mất khi đun nóng và sinh ra Cu2O màu đỏ son.

d) Phản ứng của cả phân tử

Khi có xúc tác men thích hợp, glucozơ chuyển hoá thành ancol etylic hoặc axit lactic

(CH3–CH(OH)–COOH).

e) Đisaccarit bị thủy phân

C12H22O11 + H2O 0,txt C6H12O6 + C6H12O6

2. Polisaccarit

a) Tinh bột và xenlulozơ bị thủy phân dần và cuối cùng sinh ra glucozơ

(C6H10O5)n + nH2O 0,txt nC6H12O6

b) Xenlulozơ tác dụng với axit

(C6H10O5)n + 3nHNO3 0,txt (C6H7O2(ONO2)3)n + 3nH2O

c) Tinh bột có phản ứng màu với iot

144

Chương 16: HỢP CHẤT CHỨA NITƠ: amin, amino axit,

peptit, protein

I. AMIN

1. Khái niệm

Khi thay thế nguyên tử hiđro trong phân tử amoniac bằng gốc hiđrocacbon ta được

các hợp chất amin.

Bậc của amin bằng số nguyên tử H trong phân tử amoniac bị thay thế bằng gốc

hiđrocacbon, hoặc bằng số liên kết của nguyên tử nitơ với nguyên tử C.

Amin no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử dạng CnH2n+3N, n ≥ 1.

Amin thơm : phân tử có nhóm chức amin liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon của

vòng benzen.

2. Đồng phân

Các amin có đồng phân bậc amin và đồng phân mạch cacbon.

Amin bậc I còn có thêm đồng phân vị trí nhóm NH2 trong mạch cacbon.

3. Tính chất hoá học của amin đơn chức

a) Tính bazơ giống NH3 : tác dụng với nước, axit

CH3CH2NH2 + H2O CH3CH2NH+3 + OH–

C6H5NH2 + HCl C6H5NH+3Cl–

Dung dịch amin mạch hở làm xanh quỳ tím ; dung dịch amin thơm nói chung không

làm xanh quỳ tím.

Có tính khử: tác dụng với axit nitrơ HNO2

C2H5NH2 + NaNO2 + HCl C050 C2H5OH + N2 + 2NaCl + 2H2O

C6H5NH2 + NaNO2 + 2HCl C050 C6H5N2Cl + NaCl + 2H2O

b) Tính chất của nhân benzen liên kết với nhóm NH2 (tương tự phenol)

C6H5NH2 + 3Br2 dd 2,4,6–Br3C6H2NH2 + 3HBr

c) Phản ứng cháy CO2, H2O, N2

CxHyN + (4

yx )O2

0t xCO2 + 2

yH2O +

2

1N2

145


a) Thế nguyên tử H của amoniac bằng gốc hiđrocacbon

NH3 0tRX, RNH2

0tRX, R2NH 0tRX, R3N

b) Khử hợp chất nitro, xianua,...

R–CN + 2H2 0txt, RCH2NH2

C6H5NO2 + 6H C6H5NH2 + 2H2O

I. AMINO AXIT

1. Định nghĩa

Amino axit là những hợp chất hữu cơ tạp chức, trong phân tử vừa có nhóm amino –

NH2 vừa có nhóm cacboxyl –COOH.

Công thức tổng quát : (NH2)xR(COOH)y


a) Tính chất bazơ của amin, thí dụ tác dụng với axit tạo thành muối

NH2–CH2 – COOH + HCl Cl+NH3CH2–COO-

b) Tính chất của axit : tác dụng với bazơ

NH2–CH2–COOH + NaOH H2N–CH2–COONa + H2O

c) Tính khử: bị oxi hóa bởi axit HNO2

H2NCH2COOH + NaNO2 + HCl C050 HOCH2COOH + N2 + 2NaCl

+2H2O

d) pH của dung dịch amino axit (NH2)xR(COOH)y

x = y : dung dịch có pH = 7 ;

x < y : dung dịch có pH < 7 ;

x > y : dung dịch có pH > 7 ;

e) Tính chất của cả 2 nhóm chức

- Sự điện li tạo muối nội phân tử

H2N–CH2COOH H3N+CH2COO–

- Điểm đẳng điện : pH tại đó amino axit ở giữa hai điện cực, không di chuyển về điện

cực nào.

- Phản ứng trùng ngưng : các 6–amino axit hoặc 7–amino axit có phản ứng trùng

ngưng

146

H2N[CH2]5COOH H2OHN[CH2]5CO nn n+

0txt,

III. PEPTIT

1. Khái niệm

Liên kết peptit là liên kết tạo giữa nhóm CO và NH (CO–NH) của các ỏ–amino

axit.

Peptit là các chất hữu cơ phân tử được tạo nên từ các ỏ–amino axit nhờ liên kết peptit.

Các đơn vị ỏ–amino axit có thể giống nhau hoặc khác nhau.

Công thức cấu tạo chung của peptit mạch hở :

H(NHRCO)nNH(R1CO)m...NHRnCO)kOH

- Oligopeptit : phân tử gồm 2 – 10 đơn vị ỏ–amino axit tạo nên, thí dụ: Đipeptit :

H2NCH2CONHCH2COOH hay Gly - Gly

Đầu N Đầu C

H2NCH2CONHCH(CH3)COOH hay Gly - Ala

Đầu N Đầu C

- Polipeptit : phân tử tạo nên từ trên 10 đơn vị ỏ–amino axit, thí dụ :

+ Polipeptit tạo ra từ một loại ỏ–amino axit :

H2NCH(R)CO[NHCH(R)CO]nHNCH(R)COOH, n ≥ 9.

Hoặc H[NHCH(R)CO]kOH, k ≥ 11.

+ Polipeptit tạo ra từ nhiều loại ỏ–amino axit :

H[NHCH(R)CO]n-[ NH(R1)CO]m...[NHCH(Rn)CO]kOH ;

Đầu N Đầu C

2. Tính chất

a) Peptit có tính lưỡng tính, thí dụ :

H2NCHR1CONHCHR2COOH + HCl → HCl.H2NCHR1CONHCHR2COOH

H2NCHR1CONHCHR2COOH + NaOH → H2NCHR1CONHCHR2COONa

+ H2O

b) Phản ứng thủy phân

H2NCHR1CONHCHR2CO....NHCHRnCOOH + (n–1)H2O-H hoÆc OH

147

1 2 32 2 2

n2

H NCHR COOH NH CHR COOH NH CHR COOH ...

H NCHR COOH

c) Phản ứng màu : trừ đipeptit, các peptit có phản ứng màu với Cu(OH)2.

IV. PROTEIN

1. Khái niệm

Protein là những polipeptit cao phân tử có phân tử khối từ vài chục nghìn đến vài

triệu.

- Protein đơn giản là loại protein mà khi thuỷ phân chỉ cho hỗn hợp các -amino axit.

- Protein phức tạp là loại protein được cấu thành từ protein đơn giản cộng với thành

phần "phi protein" nữA.

- Protein tạo ra từ một loại ỏ–amino axit : (-NHCH(R)CO-)n.

2. Cấu tạo

...-NH-CH-CNH-CH-C-NH-CH-C... hay | ||

n

NH C H C

3. Tính chất

a) Tính chất đông tụ

Protein đơn giản tan được trong nước tạo thành dung dịch keo và đông tụ lại khi đun

nóng hoặc khi cho axit, bazơ và một số muối vào dung dịch protein. Thí dụ : hoà tan

lòng trắng trứng vào nước, sau đó đun sôi, lòng trắng trứng sẽ đông tụ lại.

b) Tính chất hoá học

- Tương tự như peptit, protein bị thuỷ phân nhờ xúc tác axit hoặc bazơ hoặc enzim

sinh ra các peptit và cuối cùng thành các -amino axit

(-HNCH(R)CO-)n + nH2O H nH2NCH(R)COOH

- Protein có phản ứng màu biure với Cu(OH)2tạo hợp chất màu xanh tím.

V. MỘT SỐ CHÚ Ý KHI LÀM BÀI TẬP

– Xác định loại nhóm chức và số lượng nhóm chức mỗi loại dựa vào tính chất hoá

học, quan hệ số mol chất phản ứng và độ biến thiên khối lượng,...

– Xác định mạch cacbon, vị trí nhóm chức trong mạnh cacbon, và dựa vào phương

pháp điều chế, nguồn gốc của các chất, ứng dụng của chúng.

– Biểu diễn đúng cấu tạo của peptit và polipetit.

|1R

|2R

|3R

||O

||O

||O iR O

148

Chương 17 : POLIME – VẬT LIỆU POLIME

I. POLIME

1. Khái niệm Những hợp chất có khối lượng phân tử rất lớn (từ hàng ngàn tới hàng

triệu đvC) do nhiều mắt xích liên kết với nhau được gọi là hợp chất cao phân tử hay

polime.

Polime gồm 2 loại :

– Polime thiên nhiên : cao su thiên nhiên, tinh bột, xenlulozơ, peptit, protein,...

– Polime tổng hợp : polibutađien, polietilen, PVC,....

2. Cấu trúc của polime

Có 3 dạng cấu trúc : mạch không nhánh (thí dụ : polietilen, PVC, xenlulozơ,...), mạch

phân nhánh (thí dụ : nhựa rezol) và mạng không gian (thí dụ : cao su lưu hoá,

amilopectin, nhựa rezit).

3. Tính chất


Các polime không bay hơi, không có nhiệt độ nóng chảy xác định, khó bị hoà tan trong

các dung môi thông thường, có tính bền nhiệt và độ bền cơ học cao.

b) Tính chất hoá học

– Nhiều polime có tính bền vững với tác dụng của axit, bazơ và chất oxi hoá như

teflon, polietilen,...

– Một số polime có phản ứng giữ nguyên mạch polime : xenlulozơ có phản ứng este

hoá ; PVC, poli(metyl metacrylat) bị thủy phân ; phản ứng cộng vào liên kết đôi

C=C,...

Thí dụ :

[C6H7O2(OH)3]+ 3nHNO3 o

2 4H SO , t [C6H7O2(ONO2)3]n + 3nH2O

Xenlulozơ Xenlulozơ trinitrat

CH2 CH

Cl

CH2 CH

OH

+ nNaOH + nNaCln n

Poli(vinyl clorua) Poli(vinyl ancol)/ ancol polivinylic

149

– Một số polime có phản ứng phân cắt mạch polime (các polieste, poliamit, tinh bột

hoặc xenlulozơ,… bị thuỷ phân trong môi trường axit hoặc bazơ hoặc xúc tác enzim)

:

+ Tinh bột và xenlulozơ bị thuỷ phân (xúc tác axit hoặc enzim) tạo thành glucozơ

(C6H10O5)n + nH2O

oH , t

nC6H12O6

+ Protein bị thủy phân đến cùng thành các ỏ–amino axit

1 2 3

... NH CH CO NH CH CO NH CH CO ...| | |R R R

+ nH2O

oH , t

hay enzim 2 2 2

1 2 3

NH CH COOH H N CH COOH H N CH COOH ...| | |R R R

– Polipeptit và protein có phản ứng màu với Cu(OH)2, với axit HNO3 ; Tinh bột có

phản ứng màu với iot ;...

4. Phương pháp tổng hợp polime

a) Phản ứng trùng hợp

– Quá trình kết hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ (monome) tạo thành phân tử lớn

(polime) được gọi là phản ứng trùng hợp.

– Các chất tham gia phản ứng trùng hợp là những chất trong phân tử có liên kết bội

(đôi hoặc ba) hoặc vòng kém bền.

b) Phản ứng trùng ngưng

– Quá trình nhiều phân tử nhỏ (monome) kết hợp với nhau thành phân tử lớn (polime)

đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác gọi là phản ứng trùng ngưng.

– Các chất tham gia phản ứng trùng ngưng là những chất trong phân tử phải có từ hai

nhóm chức có khả năng phản ứng trở lên.

5. Một số polime quan trọng

Công thức cấu tạo Tên gọi Monome Ứng dụng

CH2CH2 n Polietilen CH2=CH2 Túi đựng

CHCH2 n

Polistiren

C6H5CH=CH2 Trần xốp

nCH2CH =CHCH2

Polibutađie

n

CH2=CH–

CH=CH2

Cao su

buna

150

nCH2C

COOCH3

CH3

Poli(metyl

metacrylat)

CH2=C(CH3)COO

CH3

Thuỷ tinh

hữu cơ

HN[CH2]6NHCO[CH2]4CO n Nilon–6,6 H2N[CH2]6NH2

và

HOOC[CH2]

4COOH

Vải

nCH2 CH

Cl

Poli(vinyl

clorua)

CH2=CHCl Ống dẫn,

vỏ dây

điện

n

OH

CH2

Poli(phenol

–

fomanđehit)

o-

HOCH2C6H4OH

Vật liệu

điện

II. VẬT LIỆU POLIME

Thành phần chính của vật liệu polime là các polime. Ngoài ra còn có chất độn, chất

tạo màu, chất chống oxi hóa,…

Dưới đây là một số vật liệu polime tiêu biểu :

1. Cao su

Là vật liệu polime có tính đàn hồi. Có cao su thiên nhiên (lấy từ nhựa cây cao su) và

cao su tổng hợp (sản xuất từ polime của ankađien). Ngoài polime là thành phần chính,

trong cao su còn có chất độn, chất chống oxi hoá, chất tăng độ chịu mài mòn,... Phổ

biến là cao su tự nhiên, cao su buna, cao su buna–S, buna–N, cao su butyl, cao su

clopren, ...

2. Chất dẻo

Chất dẻo là những vật liệu polime có tính dẻo.

Một số polime dùng làm chất dẻo :

Polietilen (PE) : 2 2 n(CH CH )

Poli(vinyl clorua) (PVC) : 2|

n

CH C H

Poli(metyl metacrylat) (PMMA) :

3

2|COOCH

n

CH C

CH3

Poli(phenol–fomanđehit) (PPF).

Cl

151

3. Tơ

Tơ là những polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định.

Tơ được phân thành hai loại :

– Tơ thiên nhiên (sẵn có trong thiên nhiên) như bông, len, tơ tằm.

– Tơ hoá học (chế tạo bằng phương pháp hoá học).

Tơ hoá học lại được chia thành hai nhóm :

Tơ tổng hợp (chế tạo từ các polime tổng hợp) như các tơ poliamit (nilon, capron), tơ

polivinyl thế (vinilon,...).

Tơ bán tổng hợp hay tơ nhân tạo (xuất phát từ polime thiên nhiên nhưng được chế biến

thêm bằng phương pháp hoá học) như tơ visco, tơ xenlulozơ axetat,...

Một số loại tơ tổng hợp thông dụng :

Tơ poliamit:

Tơ nilon- 6,6 : 2 6 2 4 n(HN[CH ] CO[CH ] CO)

poli(hexametylen ađipamit) (nilon-6,6).

Tơ nilon-6 : 2 5 n(HN[CH ] CO)

Tơ nilon-7 : 2 6 n(HN[CH ] CO)

Tơ vinylic :

Tơ nitron (hay olon) : được tổng hợp từ vinyl xianua (hay acrylonitrin) gọi là

poliacrylonitrin :

oROOR ', t2 2

| |

n

nCH C H CH C H

CN CN

Tơ PVC:

oROOR ', t2 2

| |

n

nCH C H CH C H

Cl Cl

Tơ polieste : tơ lapsan.

4. Vật liệu compozit

Là vật liệu hỗn hợp gồm ít nhất hai thành phần phân tán vào nhau mà không tan vào

nhau.

152

Phần hai:

Luyện kỹ năng

A . BÀ I TẬP TRẮC NGHIỆM THEO CÁC CHUYÊN ĐỀ

Bài 1: Electron liên kết kém chặt chẽ với hạt nhân nhất thuộc lớp nào trong các lớp dưới

đây ?

A. Lớp L. B. Lớp O. C. Lớp K. D. Lớp N.

Bài 2: Trong các nguyên tố dưới đây, nguyên tử của nguyên tố nào có khuynh hướng thu

thêm electron mạnh nhất ?

A. Bo. B. Photpho. C. Clo. D. Silic.

Bài 3: Trong các kí hiệu về phân lớp electron, kí hiệu nào sai ?

A. 5s2. B. 3d6

. C. 2p10. D. 4f14.

Bài 4: So sánh một số mức năng lượng AO sau, hãy chỉ ra phương án sai:

A. 3d < 4p. B. 4f < 5p.

C. 5s < 4d. D. 3s < 4s.

Bài 5: Trong nguyên tử, lớp N có số phân lớp tối đa là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Bài 6: Các ion và nguyên tử 2Ca , Cl , Ar có điểm chung là

A. cùng số khối. B. cùng số electron.

C. cùng số proton. D. cùng số nơtron.

Bài 7: Dãy gồm các ion X , Y và nguyên tử Z đều có cấu hình electron 1s22s22p6 là

A. Na , Cl , Ar. B. Li , F , Ne. C. Na , F , Ne. D. K , Cl , Ar.

Bài 8: Một hợp chất X được cấu tạo bởi ba ion đều có cấu hình electron giống nguyên tử

Ne. Công thức của X là

A. K2O. B. Na2S. C. CaCl2. D. MgF2.

Bài 9: Trong số các cấu hình electron nguyên tử dưới đây, cấu hình nào ở trạng thái cơ bản

?

A. 1s22s22p53s1. B. 1s22s22p23s23p1. C. 1s22s22p33s2. D. 1s22s22p5.

Bài 10: Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử của nguyên tố P (Z =15) có số electron độc thân là

CHUYÊN ĐỀ 1

NGUYÊN TỬ. BẢNG TUẦN HOÀN

CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC.

LIÊN KẾT HOÁ HỌC

153

A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.

Bài 11: Ở trạng thái cơ bản, hạt vi mô nào sau đây có số electron độc thân lớn nhất ?

A. N. B. Br . C. 3Fe . D. Si.

Bài 12: Nguyên tử Fe (Z = 26). Cấu hình electron của ion 2Fe là

A. [Ar]3d6. B. [Ar]3d54s1. C. [Ar]3d64s2. D. [Ar]4s23d4.

Bài 13: Cấu hình electron ở trạng thái cơ bản của nguyên tử kim loại nào sau đây có

electron độc thân ở obitan s ?

A. Canxi. B. Crom. C. Sắt. D. Nhôm.

Bài 14: Cấu hình electron ở trạng thái cơ bản của nguyên tử kim loại nào sau đây có

electron cuối cùng điền vào phân lớp p ?

A. Sắt. B. Canxi. C. Nhôm. D. Natri.

Bài 15: Số hạt electron và số hạt nơtron có trong một nguyên tử 5626 Fe là

A. 26e, 56n. B. 26e, 30n. C. 26e, 26n. D. 30e, 30n.

Bài 16: Trong phân tử H2SO4, tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt không mang

điện là (biết 11H , 32

16S , 168O )

A. 48. B. 50. C. 52. D. 49.

Bài 17: Tổng số hạt mang điện trong ion 3NO là (biết 147 N , 16

8O )

A. 61. B. 31. C. 62. D. 63.

Bài 18: Một nguyên tử X có tổng số electron ở phân lớp p là 17. Nguyên tố X là

A. brom. B. agon. C. lưu huỳnh. D. clo.

Bài 19: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số electron trong các phân lớp p là 8. Nguyên

tử của nguyên tố Y có tổng số hạt mang điện nhỏ hơn tổng số hạt mang điện của X là 12.

Các nguyên tố X và Y là

A. Mg và CA. B. Si và O. C. Al và Cl. D. Na và S.

Bài 20: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt electron trong các phân lớp p là 7. Số

hạt mang điện của một nguyên tử Y nhiều hơn số hạt mang điện của một nguyên tử X là 8

hạt. Các nguyên tố X, Y lần lượt là

A. Fe và Cl. B. Na và Cl. C. Al và Cl. D. Al và P.

Bài 21: Tổng số hạt p, n, e trong nguyên tử của nguyên tố X là 21. Nguyên tố X là

A. nitơ. B. cacbon. C. oxi. D. silic.

Bài 22: Một nguyên tử R có tổng số các loại hạt bằng 115. Trong đó số hạt mang điện nhiều hơn

số hạt không mang điện là 25 hạt. Số khối của hạt nhân nguyên tử R là

A. 56. B. 90. C. 45. D. 80.

Bài 23: Tổng số hạt mang điện trong hợp chất AB2 bằng 44. Số hạt mang điện của nguyên tử B

nhiều hơn số hạt mang điện của nguyên tử A là 4. Số hiệu nguyên tử của A và B lần lượt là

A. 5 ; 9. B. 7 ; 9. C. 16 ; 8. D. 6 ; 8.

154

Bài 24: Tổng số hạt mang điện trong ion 23AB bằng 82. Số hạt mang điện trong hạt nhân

của nguyên tử A nhiều hơn số hạt mang điện trong hạt nhân của nguyên tử B là 8. Số hiệu nguyên tử của A và B là

A. 6 ; 14. B. 13 ; 9. C. 16 ; 8. D. 9 ; 16.

Bài 25: Một hợp chất A được cấu tạo từ hai ion X và 2Y . Trong phân tử A có tổng số

hạt proton, nơtron, electron là 140, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang

điện là 44. Công thức phân tử của A là

A. Cu2O. B. Na2O. C. K2O. D. Na2S.

Bài 26: Hợp chất M được tạo thành từ cation X và anion 2Y . Mỗi ion đều do 5 nguyên

tử của 2 nguyên tố tạo nên. Tổng số proton trong X là 11, còn tổng số electron trong 2Y

là 50. Hợp chất M chứa 4 nguyên tố là

A. N, Cl, H, O. B. Na, H, O, C. C. K, H, O, P. D. H, S, O, N.

Bài 27: Đồng vị là những

A. nguyên tử có cùng số nơtron nhưng khác nhau về số proton.

B. nguyên tố có cùng số khối.

C. nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số khối.

D. nguyên tử có cùng số nơtron nhưng khác nhau về điện tích hạt nhân.

Bài 28: Có các phát biểu sau:

1. Bất cứ hạt nhân nguyên tử nào đều chứa proton và nơtron.

2. Trong một nguyên tử số proton luôn luôn bằng số electron.

3. Trong hạt nhân nguyên tử số proton luôn luôn bằng số nơtron.

4. Trong cation bất kì, số electron ít hơn số proton.

5. Bất cứ hạt nhân nào tỉ số giữa số nơtron và số proton luôn 1 và < 1,52.

Những phát biểu không đúng là

A. 3, 5. B. 1, 3, 4. C. 1, 3, 5. D. 2, 4, 5.

Bài 29: Trong những nguyên tử hoặc những chất sau đây, cặp nào là đồng vị của nhau ?

A. oxi và ozon. B. 4020Ca và 40

18Ar .

D. 2814Si

và 30

14Si . C. kim cương và than chì.

Bài 30: Trong tự nhiên, hiđro và oxi đều có 3 đồng vị: 11H , 2

1H , 31H và 16

8O , 178O , 18

8O .

Tổng số phân tử nước tạo thành là

A. 18. B. 9. C. 12. D. 27.

Bài 31: Trong tự nhiên, nguyên tố brom có hai đồng vị 7935Br và Br81

35 . Nguyên tử khối trung bình

của brom là 79,91. Thành phần % tổng số nguyên tử của đồng vị Br7935

là

A. 44,5%. B. 54,5%. C. 45,5%. D. 55,4%.

Bài 32: Nguyên tố X có ba loại đồng vị có số khối lần lượt là 24, 25, 26. Trong số 5000

nguyên tử X thì có 3930 đồng vị 24 và 505 đồng vị 25, còn lại là đồng vị 26. Nguyên tử

khối trung bình của X là

155

A. 24,327. B. 24. C. 24,13. D. 24,2.

Bài 33: Hai đồng vị X1 và X2 có tổng số khối là 34. Tổng số hạt mang điện trong cả hai

đồng vị lớn hơn tổng số hạt không mang điện là 14. Số khối của X1, X2 là

A. 15 và 19. B. 13 và 21. C. 16 và 18. D. 14 và 20.

Bài 34: Nguyên tử nguyên tố bo có hai đồng vị 105 B và 11

5B . Nguyên tử khối trung bình của

bo là 10,81. Thành phần % theo khối lượng của 115 B

trong axit boric H3BO3 (M = 61,81

g/mol) là

A. 13,10%. B. 14,42%. C. 3,07%. D. 17,48%.

Bài 35: Nguyên tố X có hai đồng vị X1 và X2. Tổng số hạt không mang điện trong X1 và X2

là 90. Nếu cho 1,2 gam Ca tác dụng với một lượng X vừa đủ thì thu được 5,994 gam hợp

chất CaX2. Biết tỉ lệ số nguyên tử X1 : X2 = 9 : 11. Số khối của X1, X2 lần lượt là

A. 81 và 79. B. 75 và 85. C. 79 và 81. D. 85 và 75.

Bài 36: Cho các nguyên tố X, Y, Z, T có electron cuối cùng được điền vào các phân lớp

như sau: X: 4s2 ; Y: 3p3 ; Z: 3p1 ; T: 2p4. Các nguyên tố kim loại là

A. X, Z. B. X, Y, Z.

C. Y, Z, T. D. X, Y.

Bài 37: Cấu hình electron nguyên tử của 3 nguyên tố A, B, C có lớp ngoài cùng là 4s1. Ba

nguyên tố A, B, C là

A. K, Na, Li. B. Cr, K, Cu.

C. Na, Cr, Cu. D. Cu, Mn, Ca..

Bài 38: Cấu hình electron của ion nào sau đây không giống của khí hiếm ?

A. 2S . B. Br . C. Li . D. 3Fe .

Bài 39: Nguyên tử của ba nguyên tố nào sau đây đều có 8 electron ở lớp ngoài cùng ?

A. Ar, Xe, Br. B. He, Ne, Ar. C. Xe, Fe, Kr. D. Kr, Ne, Ar.

Bài 40: Hai nguyên tố X và Y có tổng số electron ở lớp ngoài cùng bằng 10. Số electron

lớp ngoài cùng của X nhỏ hơn của Y là 4. Biết chúng đều thuộc chu kì 3. Nguyên tố X, Y

lần lượt là

A. Si và S. B. Mg và Ar. C. Mg và S. D. Al và Cl.

Bài 41: So với các nguyên tử của các nguyên tố phi kim trong cùng chu kì, các nguyên tử

của nguyên tố kim loại có điện tích hạt nhân

A. nhỏ hơn. B. lớn hơn.

C. bằng. D. có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn.

Bài 42: Trong một chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. Phát biểu đúng là

A. Tính bazơ của oxit và hiđroxit tương ứng tăng dần.

B. Bán kính nguyên tử tăng.

C. Tính phi kim của các nguyên tố giảm dần.

D. Độ âm điện của nguyên tử tăng dần.

Bài 43: Trong một nhóm A, theo chiều từ trên xuống dưới. Phát biểu không đúng là

156

A. Tính axit của oxit và hiđroxit tương ứng giảm dần.

B. Năng lượng ion hoá thứ nhất nói chung tăng dần.

C. Bán kính nguyên tử tăng dần.

D. Độ âm điện của nguyên tử giảm dần.

Bài 44: Dãy các nguyên tố sắp xếp theo chiều tăng dần tính phi kim từ trái sang phải là

A. P, N, F, O. B. N, P, F, O. C. P, N, O, F. D. N, P, O, F.

Bài 45: Dãy các nguyên tử nguyên tố nào sau đây được sắp xếp theo chiều tăng dần độ âm

điện ?

A. Mg < Si < S < O. B. O < S < Si < Mg.

C. Si < Mg < O < S. D. S < Mg < O < Si.

Bài 46: Cho các nguyên tố M (Z = 11), X (Z = 16), Y (Z = 8) và R (Z = 19). Độ âm điện

của các nguyên tố giảm dần theo thứ tự

A. Y > R > X > M. B. R > X > M > Y.

C. R > Y > X > M. D. Y > X > M > R.

Bài 47: Bán kính nguyên tử của các nguyên tố: Li, O, F, Na xếp theo thứ tự tăng dần là

A. F, O, Li, Na. B. F, Na, O, Li. C. F, Li, O, Na. D. Li, Na, O, F.

Bài 48: Nguyên tử nguyên tố nào sau đây có bán kính nguyên tử lớn nhất ?

A. Canxi. B. Kali. C. Beri. D. Magie.

Bài 49: Cho các kim loại Fe, Co, Ni có số hiệu nguyên tử lần lượt là 26, 27, 28. Bán kính

nguyên tử tăng dần theo thứ tự là

A. Fe < Co < Ni. B. Ni < Fe < Co. C. Co < Ni < Fe. D. Ni < Co < Fe.

Bài 50: Hãy chọn dãy các ion có bán kính tăng dần trong các dãy sau:

A. 2Ca < K < Cl < 2S . B. K < Cl < 2Ca

< 2S .

C. 2S < Cl < K < 2Ca . D. Cl < K < 2S < 2Ca

.

Bài 51: Nguyên tử nguyên tố R có 24 electron. Vị trí của nguyên tố R trong bảng tuần hoàn là

A. chu kì 4, nhóm IA. B. chu kì 4, nhóm IB.

C. chu kì 4, nhóm IIA. D. chu kì 4, nhóm VIB.

Bài 52: Cation 2X có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s23p6. Vị trí của nguyên tố X

trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học là

A. Số thứ tự 18, chu kì 3, nhóm VIIIA. B. Số thứ tự 16, chu kì 3, nhóm VIA.

C. Số thứ tự 20, chu kì 4, nhóm IIA. D. Số thứ tự 19, chu kì 4, nhóm IA.

Bài 53: Cấu hình electron của ion 2Y là 1s22s22p63s23p63d6. Trong bảng tuần hoàn các

nguyên tố hoá học, nguyên tố Y thuộc

A. chu kì 4, nhóm VIIIA. B. chu kì 4, nhóm IIA.

C. chu kì 3, nhóm VIB. D. chu kì 4, nhóm VIIIB.

Bài 54: Tính kim loại của Mg

A. yếu hơn Al, Be và mạnh hơn Ba, Na. B. yếu hơn Ba, Be và mạnh hơn Na, Al.

157

C. yếu hơn Na, Be và mạnh hơn Al, Ba. D. yếu hơn Na, Ba và mạnh hơn Be, Al.

Bài 55: Hai nguyên tố X và Y thuộc cùng một nhóm A ở chu kì 2 và 3 có số đơn vị điện

tích hạt nhân hơn kém nhau là

A. 10. B. 18. C. 2. D. 8.

Bài 56: Cặp đơn chất nào trong các cặp sau đây có tính chất hoá học giống nhau nhất ?

A. Oxi và clo. B. Rubiđi và kali.

C. Bo và nhôm. D. Photpho và lưu huỳnh.

Bài 57: Nguyên tử của nguyên tố X có electron ở mức năng lượng cao nhất là 3p. Nguyên

tử của nguyên tố Y cũng có electron ở mức năng lượng 3p và có một electron ở lớp ngoài

cùng. Nguyên tử X và Y có số electron hơn kém nhau là 2. Nguyên tố X, Y lần lượt là

A. kim loại và kim loại. B. phi kim và kim loại.

C. kim loại và khí hiếm. D. khí hiếm và kim loại.

Bài 58: Oxit cao nhất của một nguyên tố là YO3, trong hợp chất của nó với hiđro có 5,88%

hiđro về khối lượng. Cấu hình electron của nguyên tử Y là

A. [Ar]3s23p4. B. [Ne]3s2. C. [Ne]3s23p5. D. [Ne]3s23p4.

Bài 59: Hợp chất khí với hiđro của một nguyên tố R là RH3. Oxit cao nhất của nó chứa

56,34% oxi về khối lượng. Nguyên tố R là

A. lưu huỳnh. B. nhôm. C. photpho. D. nitơ.

Bài 60: Công thức phân tử của hợp chất khí tạo bởi nguyên tố R và hiđro là RH3. Trong

oxit mà R có hoá trị cao nhất thì oxi chiếm 74,07% về khối lượng. Nguyên tố R là

A. S. B. As. C. N. D. P.

Bài 61: Nguyên tử của nguyên tố X có cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns2np4. Trong

hợp chất khí của nguyên tố X với hiđro, X chiếm 94,12% khối lượng. Phần trăm khối

lượng của nguyên tố X trong oxit cao nhất là

A. 50,00%. B. 27,27%. C. 60,00%. D. 40,00%.

Bài 62: Nguyên tố A tạo ra được oxit AOx ; nguyên tố B tạo ra được hợp chất khí BHy.

Thành phần % khối lượng của A trong AOx là 50% ; của B trong BHy là 75%, biết

x yAO / BHd = 4. Công thức của AOx và BHy là

A. SO2 và CH4. B. CO2 và HCl. C. NO2 và CH4. D. SO2 và NH3.

Bài 63: X và Y là hai nguyên tố trong cùng một nhóm và ở hai chu kì liên tiếp của bảng

tuần hoàn. Tổng số proton của hai nguyên tử X, Y bằng 32. Hai nguyên tố đó là

A. C và Si. B. Mg và Ca. C. N và P. D. O và S.

Bài 64: Hai nguyên tố X và Y ở hai nhóm A liên tiếp nhau trong bảng tuần hoàn. Nguyên

tố Y thuộc nhóm V. Ở trạng thái đơn chất X, Y không phản ứng với nhau. Tổng số proton

trong hạt nhân nguyên tử của X, Y là 23. Cấu hình electron của X, Y lần lượt là

A. [Ne]3s23p3 và [He]2s22p4. B. [Ne]3s23p3 và [He]2s22p2.

C. [He]2s22p3 và [Ne]3s23p4. D. [Ne]3s23p4 và [He]2s22p3.

Bài 65: Khi hình thành liên kết ion, nguyên tử nhận electron trở thành ion có

A. điện tích âm và có nhiều electron hơn.

158

B. điện tích âm và số proton thay đổi.

C. điện tích dương và số proton không đổi.

D. điện tích dương và có ít electron hơn.

Bài 66: Độ phân cực của liên kết cộng hoá trị phụ thuộc vào

A. số khối của các nguyên tử tham gia liên kết.

B. số electron ngoài cùng của các nguyên tử tham gia liên kết.

C. số thứ tự của các nguyên tử tham gia liên kết.

D. sự khác biệt về độ âm điện của các nguyên tử tham gia liên kết.

Bài 67: Biết rằng tính phi kim giảm dần theo thứ tự F, O, Cl. Trong phân tử các chất sau

phân tử chất nào có liên kết phân cực nhất ?

A. ClF. B. O2 . C. Cl2O. D. F2O.

Bài 68: Cặp chất nào sau đây có phân tử bị phân cực ?

A. CO2, H2O. B. O2, NH3. C. N2, HCl. D. H2O, NH3.

Bài 69: Dãy gồm các chất trong phân tử chỉ có liên kết cộng hoá trị phân cực là

A. O2, H2O, NH3. B. H2O, HF, H2S. C. HCl, O3, H2S. D. HF, Cl2, H2O.

Bài 70: Liên kết hoá học trong phân tử H3PO4

A. chỉ là liên kết ion.

B. là liên kết cộng hoá trị và liên kết cho - nhận.

C. là liên kết ion và liên kết cộng hoá trị.

D. chỉ là liên kết cộng hoá trị.

Bài 71: Hợp chất trong phân tử có liên kết ion là

A. HCl. B. NH3. C. NH4Cl. D. H2O.

Bài 72: Hai hợp chất trong phân tử đều có liên kết cho - nhận là

A. CO2, C2H2. B. SO2, HNO3. C. H2S, NH4Cl. D. SO3, H2CO3.

Bài 73: Dãy hợp chất nào sau đây chỉ có liên kết ion ?

A. KCl, HCl, CH4. B. NaCl, CaO, MgCl2.

C. MgO, HNO3, KHSO4. D. NaBr, K2O, KNO3.

Bài 74: Trong mỗi phân tử của cặp chất nào sau đây chỉ có hai loại liên kết hoá học ?

A. NaOH, HClO. B. C2H5OH, HClO2. C. Cl2O7, CaSO4. D. P2O5, K2CO3.

Bài 75: Cặp phân tử nào sau đây đều chứa liên kết cho - nhận ?

A. O3 và CO2. B. C2H2 và O3. C. CO và O3. D. N2 và O3.

Bài 76: Liên kết kim loại là liên kết được tạo thành do

A. dùng chung các electron.

B. lực hút tĩnh điện của các ion mang điện tích trái dấu.

C. các electron tự do gắn các ion dương kim loại với nhau.

D. dùng chung các cặp electron chỉ do một nguyên tử đóng góp.

Bài 77: Sự hình thành phân tử Cl2 là do

A. sự xen phủ trục giữa hai obitan s của mỗi nguyên tử clo.

159

B. sự xen phủ trục giữa một obitan s và một obitan p của hai nguyên tử clo.

C. sự xen phủ trục giữa hai obitan p chứa electron độc thân của mỗi nguyên tử clo.

D. sự xen phủ bên giữa hai obitan p chứa electron độc thân của mỗi nguyên tử clo.

Bài 78: Trong mạng tinh thể kim cương, mỗi nguyên tử C có số nguyên tử lân cận gần nhất là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 79: Tinh thể các chất kim cương, nước đá và muối ăn lần lượt thuộc loại các tinh thể

A. nguyên tử, phân tử và ion. B. ion, nguyên tử và phân tử.

C. phân tử, nguyên tử và ion. D. phân tử, ion và nguyên tử.

Bài 80: Nguyên tử C, N, Be trong các phân tử C2H4 , NH3

, BeH2

có kiểu lai hoá lần lượt là

A. sp2, sp, sp3. B. sp2, sp3, sp.

C. sp, sp2, sp3. D. sp3, sp2, sp.

Bài 81. Xét các nguyên tố Cl, Al, Na, P, F.

Thứ tự tăng dần của bán kính nguyên tử nào sau đây đúng ?

A. Cl < F < P < Al < Na B. F < Cl < P < Al < Na

C. Na < Al < P < Cl < F D. Cl < P < Al < Na < F

Bài 82. Tổng số hạt proton, nơtron, electron của nguyên tử một nguyên tố thuộc nhóm

VIIA là 28. Nguyên tử khối của nguyên tố đó là

A. 18 B. 19 C. 20 D. 21

Bài 83. Bốn nguyên tố X, Y, Z, T có số hiệu nguyên tử lần lượt là 9, 17, 35, 53. Các

nguyên tố trên được sắp xếp theo chiều tính phi kim tăng dần như sau :

A. X, Y, Z, T B. X, T, Y, Z C. X, Z, Y, T D. T, Z, Y, X

Bài 84. Hợp chất với hiđro (RHn) của nguyên tố nào sau đây có giá trị n lớn nhất ?

A. C B. N C. O D. S

Bài 85. Một nguyên tố có oxit cao nhất là R2O7. Nguyên tố ấy tạo với H một hợp chất khí

trong đó H chiếm 0,78% về khối lượng. Nguyên tố đó là

A. flo B. lưu huỳnh C. oxi D. iot

Bài 86. Cho 2 nguyên tố X và Y cùng nhóm thuộc 2 chu kì nhỏ liên tiếp nhau và có tổng số

đơn vị điện tích hạt nhân là 18. Hai nguyên tố X, Y là

A. natri và magie. B. natri và nhôm.

C. bo và nhôm. D. bo và magie.

Bài 87. Hai nguyên tố A và B đứng kế tiếp nhau trong cùng một chu kì của bảng tuần hoàn

có tổng số đơn vị điện tích hạt nhân là 25. Hai nguyên tố A và B là

A. Na và Mg. B. Mg và Ca. C. Mg và Al. D. Na và K.

Bài 88. Hai nguyên tố X, Y ở 2 nhóm A (hoặc B) liên tiếp nhau trong bảng tuần hoàn, Y

thuộc nhóm VA, ở trạng thái đơn chất X và Y không phản ứng với nhau, tổng số

proton trong hạt nhân nguyên tử X và Y là 23. Hai nguyên tố X và Y là

A. cacbon và photpho. B. oxi và nitơ.

C. photpho và oxi. D. lưu huỳnh và nitơ.

160

Bài 89. Cho 0,2mol oxit của nguyên tố R thuộc nhóm IIIA tác dụng với dung dịch axit HCl

dư thu được 53,4g muối khan. R là

A. Al B. B C. Br D. Ga

Bài 90. Nguyên tố R thuộc nhóm VIIA. Trong oxit cao nhất, khối lượng của oxi chiếm

61,2%. Nguyên tố R là

A. flo B. clo C. iot D. brom

Bài 91. Tỉ lệ của phân tử khối giữa oxit cao nhất của nguyên tố R với hợp chất khí với

hiđro của nó là 5,5 : 2. Nguyên tố R là

A. cacbon B. silic C. lưu huỳnh D. photpho

Bài 92. Ion X+ và Y– có cấu hình electron tương tự nhau. Nhận xét nào sau đây luôn đúng ?

A. Nguyên tử X, Y thuộc cùng một chu kì trong bảng tuần hoàn.

B. Số electron của nguyên tử X nhiều hơn số electron của nguyên tử Y là 2.

C. Số proton trong nguyên tử X, Y như nhau.

D. Số nơtron của nguyên tử X nhiều hơn của nguyên tử Y là 2.

Bài 93. A là hợp chất có công thức MX2 trong đó M chiếm 50% về khối lượng. Biết hạt

nhân nguyên tử M cũng như X đều có số proton bằng số nơtron, tổng số các hạt

proton trong MX2 là 32. Công thức phân tử của MX2 là

A. CaCl2 B. MgC2 C. SO2 D. CO2

Bài 94. Oxit cao nhất của nguyên tố R có phân tử khối là 60. Nguyên tố R là

A. Si B. S C. P D. N

Bài 95. Khi cho 6,66g một kim loại thuộc nhóm IA tác dụng với nước thì có 0,96g H2 thoát

ra. Kim loại đó là

A. Na B. Li C. K D. Rb

Bài 96. Khi hoà tan hoàn toàn 3 g hỗn hợp 2 kim loại trong dung dịch HCl dư thu được

0,672 lít khí H2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được a gam muối khan.

Giá trị của a là

A. 5,13g B. 5,12g C. 5,07g D. 4,91g

Bài 97. X, Y, Z là 3 nguyên tố thuộc cùng chu kì của bảng tuần hoàn. Biết oxit của X khi

tan trong nước tạo thành một dung dịch làm hồng quỳ tím, Y phản ứng với nước làm

xanh giấy quỳ tím, còn Z phản ứng được với cả axit và kiềm. Nếu xếp theo trật tự

tăng dần số hiệu nguyên tử thì trật tự đúng sẽ là

A. X, Y, Z B. Y, Z, X C. X, Z, Y D. Z, Y, Z

Bài 98. Cấu hình electron phân lớp ngoài cùng của nguyên tử hai nguyên tố A và B lần

lượt là 3sx và 3p5. Biết rằng phân lớp 3s của 2 nguyên tử A và B hơn kém nhau chỉ 1

electron. Hai nguyên tố A, B là

A. Na, Cl B. Mg, Cl C. Na, S D. Mg, S

Bài 99. Trong Anion 2-3XY có 32 hạt electron. Trong nguyên tử X cũng như Y có số proton

bằng số nơtron. X và Y là 2 nguyên tố nào trong số những nguyên tố sau ?

A. F và N B. S và O C. Be và F D. C và O

161

Bài 100. Hai nguyên tử của nguyên tố A và B có tổng số hạt là 112, tổng số hạt của nguyên

tử nguyên tố A nhiều hơn so với tổng số hạt của nguyên tử nguyên tố B là 8 hạt. A và

B lần lượt là

A. Ca ; Na B. Ca ; Cl C. Ca ; Ba D. K ; Ca

162

Bài 1: Số oxi hoá của Mn trong K2MnO4 là

A. +3. B. +4. C. +7. D. +6.

Bài 2: Số oxi hoá của Cr trong ion 22 7Cr O là

A. +2. B. +3. C. +6. D. +7.

Bài 3: Cho các chất và ion: NO, N2, NO2, N2O, 4NH , 2NO , 3NO . Thứ tự các chất và ion

sắp xếp theo chiều giảm dần số oxi hoá của N là

A. 3NO > 2NO > NO2 > N2O > NO > 4NH > N2.

B. 3NO > NO2 > 2NO > NO > N2O > N2 > 4NH .

C. 4NH > 2NO > NO > N2O > N2 > NO2 > 3NO .

D. 4NH > N2 > NO > 2NO > N2O > NO2 > 3NO .

Bài 4: Trong hoá học vô cơ, loại phản ứng nào sau đây luôn luôn là phản ứng oxi hoá -

khử ?

A. Phản ứng trao đổi. B. Phản ứng thế.

C. Phản ứng phân huỷ. D. Phản ứng hoá hợp.

Bài 5: Trong các phản ứng dưới đây, phản ứng nào không có sự thay đổi số oxi hoá của các

nguyên tố ?

A. Sự tương tác của kẽm trong dung dịch H2SO4 loãng.

B. Sự tương tác của bari nitrat và natri sunfat trong dung dịch.

C. Sự phân huỷ của kali clorat.

D. Sự tương tác của sắt với clo.

Bài 6: Trong phản ứng hoá học, các nguyên tử kim loại

A. chỉ thể hiện tính oxi hoá.

B. chỉ thể hiện tính khử.

C. không thể hiện tính khử hoặc không thể hiện tính oxi hoá.

D. vừa thể hiện tính khử, vừa thể hiện tính oxi hoá.

Bài 7: Một phản ứng oxi hoá - khử nhất thiết phải có

A. chất kết tủa tạo thành. B. sự thay đổi số oxi hoá.

C. chất khí bay ra. D. chất điện li yếu tạo thành.

Bài 8: Trong bảng tuần hoàn (dạng bảng dài), các kim loại có tính khử mạnh nhất nằm ở

Chuyên đề 2

PHẢN ỨNG HOÁ HỌC

TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HOÁ HỌC

163

A. phía trên bên trái. B. phía dưới bên trái.

C. phía trên bên phải. D. phía dưới bên phải.

Bài 9: Trong phản ứng:

10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 5Fe2(SO4)3 + 2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O

Axit H2SO4 đóng vai trò

A. vừa là chất khử, vừa là chất oxi hoá. B. chỉ là chất khử.

C. chỉ là chất tạo môi trường. D. chỉ là chất oxi hoá.

Bài 10: Cho phản ứng: a Al + b HNO3 c Al(NO3)3 + d NH4NO3 + e H2O

Các hệ số a, b, c, d, e là những số nguyên đơn giản nhất. Tổng (d + e) bằng

A. 15. B. 9. C. 12. D. 18.

Bài 11: Có phản ứng: 4Mg + 5H2SO4 4MgSO4 + X + 4H2O

Cho biết tất cả các hệ số đều đúng. Hỏi X là chất gì ?

A. SO2. B. S. C. SO3. D. H2S.

Bài 12: Cho sơ đồ phản ứng: Fe3O4 + HNO3 Fe(NO3)3 + NO + H2O

Tổng hệ số (các số nguyên, tối giản) của tất cả các chất là

A. 34. B. 55. C. 47. D. 25.

Bài 13: Cho phản ứng: a FexOy + b HNO3 c Fe(NO3)3 + d NO + e H2O

Các hệ số a, b, c, d, e là những số nguyên đơn giản nhất. Tổng (a + b + e) bằng

A. 24x – 4y + 3. B. 1 + 9x – 3y.

C. 18x – 3y + 3. D. 1 + 12x – 2y.

Bài 14: Cho phản ứng:

(5x – 2y) M + (18x – 6y) HNO3 (5x – 2y) M(NO3)n + 3NxOy + (9x – 3y) H2O

Biết tất cả các hệ số đều đúng. Kim loại M là

A. Zn. B. Ag. C. Cu. D. Al.

Bài 15: Cho phương trình hoá học: Fe3O4 +HNO3 Fe(NO3)3 + NxOy+ H2O

Sau khi cân bằng phương trình hoá học trên với hệ số của các chất là những số nguyên,

tối giản thì hệ số của HNO3 là

A. 13x – 9y. B. 46x – 18y. C. 45x – 18y. D. 23x – 9y.

Bài 16: Trong phản ứng đốt cháy CuFeS2 tạo ra sản phẩm CuO, Fe2O3 và SO2 thì 2 phân tử

CuFeS2 sẽ

A. nhường 22 electron. B. nhận 22 electron.

C. nhường 26 electron. D. nhường 24 electron.

Bài 17: Trong phản ứng: 3K2MnO4 + 2H2O 2KMnO4 + MnO2 + 4KOH

Nguyên tố Mn

A. chỉ bị oxi hoá. B. chỉ bị khử.

C. vừa bị oxi hoá, vừa bị khử. D. không bị oxi hoá, không bị khử.

Bài 18: Trong phản ứng: 2NO2 + 2NaOH NaNO2 + NaNO3 + H2O

164

Phân tử NO2

A. chỉ là chất oxi hoá.

B. chỉ là chất khử.

C. vừa là chất oxi hoá, vừa là chất khử.

D. không phải chất oxi hoá, không phải chất khử.

Bài 19: Trong phản ứng phân huỷ: 4HNO3 ot

4NO2 + O2 + 2H2O

Axit nitric đóng vai trò gì ?

A. Chỉ là chất tạo môi trường.

B. Chỉ là chất khử.

C. Chỉ là chất oxi hoá.

D. Vừa là chất khử, vừa là chất oxi hoá.

Bài 20: Phản ứng có sự thay đổi số oxi hoá của sắt là

A. dd FeSO4 + dd NaOH. B. dd FeCl3 + dd AgNO3.

C. Fe2O3 + dd H2SO4 đặc, nóng. D. Fe(OH)2 + dd HNO3 loãng.

Bài 21: Hãy sắp xếp các kim loại Al, Ag, Fe, Cu, Pb, Na theo tính khử tăng dần:

A. Na < Al < Fe < Pb < Cu < Ag. B. Al < Cu < Pb < Fe < Ag < NA.

C. Ag < Cu < Pb < Fe < Al < NA. D. Cu < Ag < Fe < Pb < Na < Al.

Bài 22: Dãy ion halogenua nào sau đây sắp xếp theo thứ tự tính khử mạnh dần ?

A. Cl < F < I < Br . B. F < Cl < Br < I .

C. I < Br < Cl < F . D. Br < I < F < Cl .

Bài 23: Sắp xếp thứ tự tăng dần tính oxi hoá của các chất Br2, Cl2, S, SO2, H2S là

A. Cl2 < Br2 < S < SO2 < H2S. B. SO2 < H2S < S < Br2 < Cl2.

C. H2S < S < SO2 < Cl2 < Br2. D. H2S < S < SO2 < Br2 < Cl2.

Bài 24: Chất vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử là

A. NH3. B. H2S. C. CO2. D. SO2.

Bài 25: Trong số các chất HCl, HBr, H2S và NH3 thì chất có tính khử mạnh nhất là

A. NH3. B. H2S. C. HCl. D. HBr.

Bài 26: Trong phản ứng oxi hoá - khử thì H2O2 có thể đóng vai trò

A. chất khử. B. chất oxi hoá.

C. chất oxi hoá hoặc chất khử. D. chất tạo môi trường.

Bài 27: Trong các hạt vi mô: S, SO2, CO2, H2S, F2, Br2, O2, Fe3+, những hạt vi mô chỉ có

tính oxi hoá là

A. SO2, CO2, F2, Br2, O2. B. F2, Br2, O2.

C. S, CO2, F2, H2S, O2. D. CO2, F2, Fe3+.

Bài 28: Cho phương trình ion thu gọn: Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu

Kết luận nào sau đây là đúng ?

A. Fe2+ có tính oxi hoá mạnh hơn Cu2+. B. Fe2+ có tính oxi hoá yếu hơn Cu2+.

165

C. Cu2+ có tính khử mạnh hơn Fe2+. D. Cu có tính khử mạnh hơn Fe.

Bài 29: Từ phản ứng: Fe(NO3)2 + AgNO3 Fe(NO3)3 + Ag

Phát biểu nào dưới đây là đúng ?

A. Fe2+ có tính oxi hoá mạnh hơn Fe3+.

B. Fe3+ có tính oxi hoá mạnh hơn Ag+.

C. Fe2+ khử được Ag+.

D. Ag+ có tính khử mạnh hơn Fe2+.

Bài 30: Cho các chất khí CO2, NO2, SO2, H2S, Cl2O hấp thụ vào dung dịch NaOH. Những

chất có phản ứng oxi hoá - khử là

A. NO2, SO2. B. NO2. C. CO2, SO2. D. Cl2O, NO2.

Bài 31: Trong số các chất HCl, H2S, H2O2, SO2 và SO3 thì chất không làm mất màu dung

dịch KMnO4 là

A. H2O2, SO3. B. SO2. C. SO3. D. H2O2, H2S.

Bài 32: Cho các phản ứng dưới đây, phản ứng nào không phải là phản ứng oxi hoá - khử ?

A. Br2 + SO2 + 2H2O H2SO4 + 2HBr.

B. 3Cl2 + 6KOH

ot 5KCl + KClO + 3H2O.

C. NaClO + CO2 + H2O NaHCO3 + HClO.

D. FeS2 + 2HCl FeCl2 + H2S + S.

Bài 33: Cho các phản ứng sau:

2NH3 + 3Cl2 N2 + 6HCl (1)

4NH3 + 5O2 ot , Pt

4NO + 6H2O (2)

Al(NO3)3 + 3NH3 + 3H2O Al(OH)3 + 3NH4NO3 (3)

2NH3 + 3CuO ot

3Cu + N2 + 3H2O (4)

Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2 (5)

Những phản ứng mà NH3 đóng vai trò chất bị oxi hoá là

A. (1), (2), (4). B. (2), (4), (5).

C. (3), (5). D. (1), (2), (3), (4).

Bài 34: Cho các phản ứng:

2SO2 + O2 ot , xt

2SO3 (1)

NH4Cl ot

NH3 + HCl (2)

2KClO3

ot , xt 2KCl + 3O2 (3)

2Fe + 6H2SO4 ot

Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O (4)

NaHCO3 + NaOH Na2CO3 + H2O (5)

Các phản ứng thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử là

166

A. (2), (3), (4), (5). B. (1), (2), (4).

C. (2), (4). D. (1), (3), (4).


4HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O

2HCl + Zn ZnCl2 + H2

14HCl + K2Cr2O7 2KCl + 2CrCl3 + 3Cl2 + 7H2O

6HCl + 2Al 2AlCl3 + 3H2

16HCl + 2KMnO4 2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O

Số phản ứng trong đó HCl thể hiện tính oxi hoá là

A. 2. B. 1. C. 4. D. 3.


NaAlO2 + HCl + H2O Al(OH)3 + NaCl (1)

4HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O (2)

Mg(OH)2 + 2HCl MgCl2 + 2H2O (3)

Fe + 2HCl FeCl2 + H2 (4)

2Cu + 4HCl + O2 2CuCl2 + 2H2O (5)

Những phản ứng HCl không đóng vai trò chất oxi hoá, chất khử là

A. 1, 3, 5. B. 3, 4, 5. C. 2, 4. D. 1, 2, 3.


Ca(OH)2 + Cl2 CaOCl2 + H2O

2H2S + SO2 3S + 2H2O

2NO2 + 2NaOH NaNO3 + NaNO2 + H2O

4KClO3 ot

KCl + 3KClO4

O3 O2 + O

Số phản ứng oxi hoá - khử là

A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 38: Cho các phản ứng nhiệt phân sau:

NH4Cl ot

NH3 + HCl (1)

2NaHCO3 ot

Na2CO3 + CO2 + H2O (2)

2Mg(NO3)2 ot

2MgO + 4NO2 + O2 (3)

2KClO3 ot

2KCl + 3O2 (4)

2Fe(OH)3 ot

Fe2O3 + 3H2O (5)

167

2KMnO4 ot

K2MnO4 + MnO2 + O2 (6)

Các phản ứng thuộc loại oxi hoá - khử là

A. (4), (6). B. (2), (3), (4). C. (1), (2), (4). D. (3), (4), (6).


a) FeO + HNO3 (đặc, nóng) b) FeS + H2SO4 (đặc, nóng)

c) Al2O3 + HNO3 (đặc, nóng) d) Zn + H2SO4 (loãng)

e) Cu + dung dịch FeCl3 f) Cl2 + Ca(OH)2

Dãy gồm các phản ứng đều thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử là

A. a, b, d, e, f. B. a, c, e, f. C. b, c, d, e. D. b, d, e.


(X) + HNO3 ZnSO4 + NO2 + H2O (1)

(Y) + H2SO4 MgSO4 + H2S + H2O (2)

(Z) + HNO3 Fe(NO3)3 + CO2 + NO + H2O (3)

Các chất phản ứng X, Y, Z lần lượt là

A. Zn, Mg, FeCO3. B. Zn, MgO, Fe3O4.

C. ZnS, Mg, FeCO3. D. ZnS, MgS, Fe2(CO3)3.

Bài 41: Có phản ứng: X + HNO3 Fe(NO3)3 + NO + H2O

Số chất X có thể thực hiện phản ứng trên là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 42: Các chất và ion trong dãy sau vừa có tính khử, vừa có tính oxi hoá là

A. SO2, S, Fe2+, F2. B. SO2, S, Fe3+.

C. SO2, Fe2+, S, Cl2. D. Fe2+, Fe, Ca, KMnO4.

Bài 43: Cho dãy các chất và ion: Zn, S, FeO, SO2, N2, HCl, 2Cu , Cl . Số chất và ion có

cả tính oxi hoá và tính khử là

A. 7. B. 5. C. 4. D. 6.

Bài 44: Số mol electron cần dùng để khử 0,25 mol Fe2O3 thành Fe là

A. 0,25 mol. B. 0,75 mol. C. 1,25 mol. D. 1,50 mol.

Bài 45: Khi nhiệt phân 23,7 gam KMnO4 thì thu được V lít khí O2 (ở đktc). Giá trị của V là

A. 1,68. B. 3,36. C. 6,76. D. 2,24.

Bài 46: Hoà tan hoàn toàn 13,92 gam Fe3O4 bằng dung dịch HNO3 thu được 448 ml khí X

(đktc). Khí X là

A. N2O. B. NO2. C. N2. D. NO.

Bài 47: Hoà tan hoàn toàn sắt oxit bằng dung dịch H2SO4 đặc nóng (vừa đủ), thu được 2,24

lít khí SO2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 120 gam muối khan. Công thức

của sắt oxit là

A. FeO. B. Fe3O4. C. Fe2O3. D. FeO hoặc Fe3O4.

168

Bài 48: Hoà tan 9,28 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn với số mol bằng nhau trong một

lượng vừa đủ dung dịch H2SO4 đặc, nóng thu được dung dịch Y và 0,07 mol một sản

phẩm duy nhất chứa lưu huỳnh. Sản phẩm chứa lưu huỳnh là

A. S. B. H2S. C. SO2. D. SO3.

Bài 49: Hoà tan hoàn toàn 4,05 gam kim loại M bằng dung dịch HNO3, thu được 3,36 lít

(đktc) khí NO duy nhất. Kim loại M là

A. Fe. B. Cu. C. Al. D. Mg.

Bài 50: Hoà tan 11,6 gam muối RCO3 bằng dung dịch HNO3 đặc, dư thu được m gam

muối R(NO3)3 ; 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí NO2 và CO2. Kim loại R và giá trị m là

A. Fe ; 36,3. B. Fe ; 24,2. C. Cr ; 24,2. D. Zn ; 4,84.

Bài 51: Hoà tan hoàn toàn 9,94 gam hỗn hợp X gồm Al, Fe, Cu trong lượng dư dung dịch

HNO3 loãng, thu được 3,584 lít khí NO (ở đktc). Tổng khối lượng muối khan tạo thành là

A. 18,69 gam. B. 19,86 gam. C. 43,9 gam. D. 39,7 gam.

Bài 52: Nung m gam bột sắt trong oxi, thu được 3 gam hỗn hợp chất rắn X. Hoà tan hết

hỗn hợp X trong dung dịch HNO3 dư, thoát ra 0,56 lít (ở đktc) NO (là sản phẩm khử duy

nhất). Giá trị của m là

A. 2,22. B. 2,62. C. 2,52. D. 2,32.

Bài 53: Cho phương trình phản ứng hoá học:

N2 (k) + 3H2 (k) 2NH3 (k)

Khi tăng nồng độ của hiđro lên 2 lần thì tốc độ phản ứng thuận

A. giảm đi 2 lần. B. tăng lên 2 lần.

C. tăng lên 6 lần. D. tăng lên 8 lần.

Bài 54: Cho phản ứng hoá học: A + 2B C + D

Ở nhiệt độ không đổi, nếu nồng độ chất A không đổi, còn nồng độ chất B tăng 2 lần thì

tốc độ phản ứng tăng

A. 2 lần. B. 4 lần. C. 8 lần. D. 16 lần.

Bài 55: Cho chất xúc tác MnO2 vào 100 ml dung dịch H2O2, sau 60 giây thu được 33,6 ml

khí O2 (ở đktc). Tốc độ trung bình của phản ứng (tính theo H2O2) trong 60 giây trên là

A. 5,0. 410 mol/(l.s). B. 5,0. 510 mol/(l.s).

C. 1,0. 310 mol/(l.s). D. 2,5. 410 mol/(l.s).

Bài 56: Có phương trình nhiệt hoá học:

H2 (k) + I2 (r)

ot , xt 2HI (k) ; ΔH = 51,88 kJ

Nếu để phân huỷ hoàn toàn 128 gam khí HI thành các đơn chất thì lượng nhiệt kèm theo

của quá trình này là

A. ΔH = – 25,94 kJ. B. ΔH = 51,88 kJ.

C. ΔH = 25,94 kJ. D. ΔH = – 51,88 kJ.

Bài 57: Cho phương trình nhiệt hoá học:

169

CaCO3 (r) ot

CaO (r) + CO2 (k) ; ΔH = 176 kJ

Muốn phân hủy hoàn toàn 250 gam CaCO3 cần cung cấp một lượng nhiệt là

A. ΔH = 250 kJ. B. ΔH = 880 kJ.

C. ΔH = 440 kJ. D. ΔH = 500 kJ.

Bài 58: Trong các phát biểu dưới đây, phát biểu nào đúng khi một hệ hoá học đang ở trạng

thái cân bằng ?

A. Phản ứng thuận đã dừng.

B. Phản ứng nghịch đã dừng.

C. Nồng độ chất tham gia và sản phẩm bằng nhau.

D. Nồng độ của các chất trong hệ không đổi.

Bài 59: Cho cân bằng hoá học: N2 (k) + 3H2 (k) 2NH3 (k) ; phản ứng thuận là phản

ứng toả nhiệt. Cân bằng hoá học không bị chuyển dịch khi

A. thay đổi áp suất của hệ. B. thay đổi nồng độ N2.

C. thay đổi nhiệt độ. D. thêm chất xúc tác Fe.

Bài 60: Để cân bằng 2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k) ; ΔH < 0 chuyển dịch theo chiều

thuận, cách làm nào sau đây không đúng ?

A. Tăng nồng độ của SO2. B. Giảm nồng độ của SO3.

C. Tăng nhiệt độ của phản ứng. D. Tăng áp suất của phản ứng.

Bài 61: Cho cân bằng (trong bình kín) sau:

CO (k) + H2O (k) CO2 (k) + H2 (k) ; ΔH < 0

Trong các yếu tố: (1) tăng nhiệt độ ; (2) thêm một lượng hơi nước ; (3) thêm một lượng

H2 ; (4) tăng áp suất chung của hệ ; (5) dùng chất xúc táC.

Dãy gồm các yếu tố đều làm thay đổi cân bằng của hệ là

A. (1), (4), (5). B. (1), (2), (3).

C. (2), (3), (4). D. (1), (2), (4).

Bài 62: Phản ứng: CaCO3 (r) CaO (r) + CO2 (k) ; ΔH > 0 sẽ chuyển dịch theo chiều

thuận nếu

A. tăng áp suất và tăng nhiệt độ. B. giảm áp suất và tăng nhiệt độ.

C. tăng áp suất và giảm nhiệt độ. D. giảm áp suất và giảm nhiệt độ.

Bài 63: Cho cân bằng sau trong bình kín:

2NO2 (k) N2O4 (k)

(màu nâu đá) (không màu)

Biết khi hạ nhiệt độ của bình thì màu nâu đá nhạt dần. Phản ứng thuận có

A. H > 0, phản ứng táa nhiệt. B. H < 0, phản ứng táa nhiệt.

C. H > 0, phản ứng thu nhiệt. D. H < 0, phản ứng thu nhiệt.

Bài 64: Phản ứng nào dưới đây chuyển dịch theo chiều nghịch khi giảm áp suất hoặc tăng

nhiệt độ của bình ?

170

A. COCl2 (k) CO (k) + Cl2 (k) ; H 113 kJ .

B. 2SO3 (k) 2SO2 (k) + O2 (k) ; H 198 kJ .

C. CO (k) + H2O (h) CO2 (k) + H2 (k) ; H 41,8 kJ .

D. N2 (k) + 3H2 (k) 2NH3 (k) ; H 92 kJ .

Bài 65: Cho các cân bằng hoá học:

N2 (k) + 3H2 (k) 2NH3 (k) (1) ; H2 (k) + I2 (k) 2HI (k) (2)

2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k) (3) ; 2NO2 (k) N2O4 (k) (4)

Khi thay đổi áp suất, những cân bằng hoá học bị chuyển dịch là

A. (1), (2), (3). B. (2), (3), (4). C. (1), (2), (4). D. (1), (3), (4).

Bài 66: Cho các cân bằng sau:

(1) 2SO2 (k) + O2 (k) oxt, t 2SO3 (k)

(2) N2 (k) + 3H2 (k) oxt, t 2NH3 (k)

(3) CO2 (k) + H2 (k) ot CO (k) + H2O (k)

(4) 2HI (k) ot H2 (k) + I2 (k)

Khi thay đổi áp suất, nhóm gồm các cân bằng hoá học đều không bị chuyển dịch là

A. (1) và (2). B. (1) và (3). C. (3) và (4). D. (2) và (4).

Bài 67: Cho các cân bằng hoá học:

Fe2O3 (r) + 3CO (k) 2Fe (r) + 3CO2 (k) (1)

N2 (k) + 3H2 (k) 2NH3 (k) (2)

C (r) + CO2 (k) 2CO (k) (3)

CaO (r) + SiO2 (r) CaSiO3 (r) (4)

H2 (k) + I2 (k) 2HI (k) (5)

Áp suất không ảnh hưởng đến các cân bằng là

A. (1), (3), (4). B. (2), (3).

C. (1), (4), (5). D. (1), (5).

Bài 68: Hằng số cân bằng của phản ứng xác định chỉ phụ thuộc vào

A. nhiệt độ. B. áp suất. C. chất xúc tác. D. nồng độ.

Bài 69: Cho các cân bằng sau:

(1) H2 (k) + I2 (k) 2HI (k) ; (2) 1

2H2 (k) +

1

2I2 (k) HI (k)

(3) HI (k) 1

2H2 (k) +

1

2I2 (k) ; (4) 2HI (k) H2 (k) + I2 (k)

171

(5) H2 (k) + I2 (r) 2HI (k)

Ở nhiệt độ xác định, nếu CK của cân bằng (1) bằng 64 thì CK bằng 0,125 là của cân

bằng

A. (4). B. (2). C. (3). D. (5).

Bài 70: Trong bình định mức 2,00 lít ban đầu chỉ chứa 0,777 mol SO3 (k) tại 1100K.

Tính giá trị CK của phản ứng dưới đây, biết tại trạng thái cân bằng có 0,52 mol SO3:

2SO3 (k) 2SO2 (k) + O2 (k)

A. 1,569. 210 . B. 3,139. 210 . C. 3,175. 210 . D. 6,351. 210 .

Bài 71. Trong các phản ứng hoá học sau, phản ứng nào là phản ứng oxi hoá – khử ?

1. CaCO3 CaO + CO2

2. 2KClO3 2KCl + 3O2

3. 2NaNO3 2NaNO2 + O2

4. 2Al(OH)3 Al2O3 + 3H2O

5. 2NaHCO3 Na2CO3 + H2O + CO2

A.(1), (4) B.(2),(3) C.(3),(4) D.(4),(5)

Bài 72. Số mol electron cần dùng để khử hoàn toàn 0,25 mol Fe2O3 thành Fe là

A. 0,25mol B. 0,5 mol C. 1,25 mol D. 1,5 mol

Bài 73. Trong phản ứng : 2NO2 + 2NaOH NaNO3 + NaNO2 + H2O

NO2 đóng vai trò

A. là chất oxi hoá.

B. là chất khử.

C. là chất oxi hoá, đồng thời cũng là chất khử.

D. khụng là chất oxi hoá, cũng khụng là chất khử.

Bài 74. Nhận định nào sau đây không đúng ?

A. Trong các phản ứng hoá học, số oxi hoá của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc

không thay đổi.

B. Trong các phản ứng phân huỷ số oxi hoá của các nguyên tố luôn thay đổi.

C. Trong các phản ứng thế, số oxi hoá của các nguyên tố luôn thay đổi.

D. Trong các phản ứng oxi hoá – khử luôn có sự thay đổi số oxi hoá của các nguyên

tố.

Bài 75. Cho các phản ứng hoá học sau :

1. 4HClO3 + 3H2S 4HCl + 3H2SO4

2. 8Fe + 30 HNO3 8Fe(NO3)3 + 3N2O + 15H2O

3. 16HCl + 2KMnO4 2KCl + 2MnCl2 + 8H2O + 5Cl2

4. Mg + CuSO4 MgSO4 + Cu

5. 2NH3 + 3Cl2 N2 + 6HCl

Dãy gồm các chất khử là

172

A. H2S, Fe, KMnO4, Mg, NH3 B. H2S, Fe, HCl, Mg, NH3

C. HClO3, Fe, HCl, Mg, Cl2 D. H2S, HNO3, HCl, CuSO4, Cl2

Bài 76. Cho 2,8g bột Fe nguyên chất tác dụng vừa hết với dung dịch H2SO4 loãng, giải

phóng khí A và dung dịch B ; cô cạn dung dịch B thu được m gam muối khan. Vậy m

có giá trị là

A. 27,2. B. 7,6. C. 6,7. D. 20,0.

Bài 77. Trong các phản ứng sau, phản ứng tự oxi hoá – tự khử là

A. NO2 + 2NaOH NaNO2 + NaNO3 + H2O

B. 2KNO3 ot

2KNO2 + O2

C. Fe + CuCl2 FeCl2 + Cu.

D. 2Na + Cl2 ot

2NaCl

Bài 78. Trong các phản ứng sau, phản ứng nào HCl đóng vai trò là chất oxi hoá?

A. 4HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O

B. Zn + 2HCl ZnCl2 + H2

C. HCl + NaOH NaCl + H2O

D. 2HCl + CuO CuCl2 + H2O

Bài 79. Có sơ đồ phản ứng :

KI + KMnO4 + H2SO4 K2SO4 + I2 + MnSO4 + H2O

Khi thu được 15,1g MnSO4 thì số mol I2 tạo thành là

A. 0,25 B. 0,025 C. 0,0025 D. 0,00025

Bài 80. Đốt một kim loại X trong bình đựng khì clo thu được 32,5 gam muối clorua và

nhận thấy số mol khí clo trong bình giảm 0,3 mol. X là

A. Mg B. Al C. Fe D. Cu

Bài 81. Hãy sắp xếp các phân tử, ion cho dưới đây theo thứ tự tăng dần số oxi hoá của nitơ:

NO2, NH3, NO 2 , NO 3

, N2, NO2.

A. NO2 < NO < NH3 < NO 2 < NO 3

< N2 < N2O

B. NH3 < N2 < N2O < NO < NO 2 < NO2 < NO 3

C. NH3 < N2 < NO < NO 2 < N2O < NO2 < NO 3

D. NH3 < N2 < N2O < NO 2 < NO2 < N2O4 < NO 3

Bài 82. Cho phản ứng : 4Zn + 5H2SO4 đặc ot

4ZnSO4 + X + 4H2O

Trong phản ứng trên, X là

A. SO2 B. H2S C. S D. H2

Bài 83. Hoà tan kim loại R hoá trị (II) bằng dung dịch H2SO4 và 2,24 lít khớ SO2 (đktc). Số

mol electron mà R đó cho là

A. 0,1mol B. 0,2mol C. 0,3 mol D. 0,4mol

Bài 84. Cho các phản ứng hoá học sau :

173

HNO3 + H2S S + NO + H2O (1)

Cu + HNO3 Cu(NO3)2 + H2O + NO (2)

Tổng hệ số (nguyên, tối giản) của các chất tham gia và tạo thành trong các phản ứng

(1) và (2) là

A. 12 và 18 B. 14 và 20 C. 14 và 16 D. 12 và 20

Bài 85. Cho 22,25 g hỗn hợp gồm Mg, Zn tác dụng hết với dung dịch HCl thấy có 1 g khí

H2 bay ra. Khối lượng muối clorua thu được trong dung dịch là

A. 50,57g B. 57,75g C. 57,05g D. 52,55g

Bài 86. Trong các loại phản ứng sau, loại nào luôn là phản ứng oxi hoá – khử ?

A. Phản ứng hoá hợp. B. Phản ứng phân huỷ

C. Phản ứng trung hoà. D. Phản ứng thế.

Bài 87. Cho phản ứng :

FeSO4 + KMnO4 + H2SO4 Fe2(SO4)3 + K2SO4 + MnSO4 + H2O

Hệ số cân bằng của FeSO4 trong phương trình khi đã cân bằng là

A. 10 B. 8 C. 6 D. 2

Bài 88. Lưu huỳnh tác dụng với dung dịch kiềm nóng theo PTHH :

3S + 6KOH 2K2S + K2SO3 + 3H2O

Trong phản ứng này có tỉ lệ số nguyên tử lưu huỳnh bị oxi hoá và số nguyên tử lưu

huỳnh bị khử là

A. 2 :1 B. 1 :2 C. 1 :3 D. 2 :3

Bài 89. Phản ứng lưu huỳnh tác dụng với axit sunfuric đặc, nóng:

S + H2SO4 SO2 + H2O

Trong phản ứng này, tỉ lệ số nguyên tử chất bị khử và số nguyên tử chất bị oxi hoá là

A. 1 : 2 B. 1 : 3 C. 3 :1 D. 2 :1

Bài 90. Phản ứng KMnO4 + H2O2 + H2SO4 MnSO4 + O2 + K2SO4 + H2O

có hệ số (nguyên, tối giản) của chất oxi hoá và của chất khử là

A. 3 và 5 B. 5 và 2 C. 2 và 5 D. 3 và 2

Bài 91. Cho sơ đồ phản ứng : H2SO4 đặc + Fe ot

Fe2(SO4)3 + H2O + SO2

Số phân tử H2SO4 bị khử và số phân tử H2SO4 tạo muối của phản ứng sau khi cân

bằng là

A. 6 và 3 B. 3 và 6 C. 6 và 6 D. 3 và 3

Bài 92. Tỉ lệ giữa số phân tử HNO3 là chất oxi hoá và số phân tử HNO3 là môi trường trong

phản ứng FeCO3 + HNO3 Fe(NO3)3 + NO + CO2 + H2O là

A. 8 :1 B. 1 :9 C. 1 :8 D. 9 :1

Bài 93. Trong các ion, phân tử cho dưới đây, ion, phân tử có tính oxi hoá là

A. Mg B. Cu2+ C. Cl– D. S2–

Bài 94. Cho sơ đồ phản ứng : Mg + HNO3 Mg(NO3)2 + NH4NO3 + H2O

Số phân tử HNO3 bị khử và số phân tử tạo muối nitrat là

174

A. 1 và 8 B. 10 và 5 C. 1 và 9 D. 8và 2.

Bài 95. Cho 2,7g kim loại X tác dụng với khớ clo tạo 13,35g muối. Tờn kim loại X là

A. Cu B. Al C. Fe D. Zn

Bài 96. Khử hoàn toàn a g một oxit sắt bằng khí CO ở nhiệt độ cao thu 6,72 g sắt và 7,04

gam khí CO2. Giá trị của a và công thức oxit sắt là

A. 9,28g ; Fe3O4 B. 4,64g ; Fe2O3

C. 9,28g ; Fe2O3 D. 2,88g ; FeO

Bài 97. Hệ số cân bằng (số nguyên, tối giản) của các chất trong phương trình hoá học

Al + HNO3 Al(NO3)3 + N2 + H2O lần lượt là

A. 10, 36, 10, 3, 18. B. 10, 30, 10, 3, 15.

C. 5, 8, 5, 3, 4. D. 5, 20, 5, 3, 10.

Bài 98. Trong các phản ứng đưới đây, phản ứng không phải phản ứng oxi hoá–khử là

A. Fe + 2HCl FeCl2 + H2 B. FeS + 2HCl FeCl2 + H2S

C. 2FeCl3 + Fe 3FeCl2 D. Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu SO4

Bài 99. Đốt một kim loại trong bình kín chứa đầy khí clo thu được 32,5 g muối clorua và

nhận thấy thể tích khí clo trong bình giảm 6,72 lít (đktc). Kim loại đã dùng là

A. Fe B. Al C. Mg D. Cu

Bài 100. Cho phản ứng : H+ + SO 24 + Fe Fe3+ + H2O + SO2

Tổng hệ số cân bằng (số nguyên, tối giản) của các chất trong phương trình là

A. 10 B. 28 C. 12 D. 24

175

Bài 1: Trường hợp nào sau đây không dẫn điện ?

A. NaCl nóng chảy. B. NaCl khan.

C. Dung dịch NaCl. D. Dung dịch NaOH.

Bài 2: Độ điện li của chất điện li phụ thuộc vào những yếu tố nào sau đây ?

A. Bản chất của chất điện li.

B. Bản chất của dung môi.

C. Nhiệt độ của môi trường và nồng độ của chất tan.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 3: Cho dãy các chất: KAl(SO4)2.12H2O, C2H5OH, C12H22O11 (saccarozơ), CH3COOH,

Ca(OH)2, CH3COONH4. Số chất điện li là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 2.

Bài 4: Cho các chất: HNO3, KOH, Ag2SO4, NaCl, H2SO3, CuSO4, Cu(OH)2. Các chất điện

li mạnh là

A. KOH, Ag2SO4, NaCl, H2SO3. B. NaCl, H2SO3, CuSO4.

C. HNO3, KOH, NaCl, CuSO4. D. Ag2SO4, NaCl, CuSO4, Cu(OH)2.

Bài 5: Cho các chất: H2O, CH3COOH, HCl, Ba(OH)2, NaNO3, CuSO4, NH3. Các chất điện

li yếu là

A. H2O, CH3COOH, CuSO4, NH3. B. CH3COOH, NaNO3, NH3.

C. H2O, Ba(OH)2, NaNO3, CuSO4. D. H2O, CH3COOH, NH3.

Bài 6: Dãy gồm tất cả các chất điện li mạnh là

A. KNO3, PbCl2, Ca(HCO3)2, Na2S, NH4Cl.

B. KNO3, HClO4, Ca3(PO4)2, Na2CO3, CuSO4.

C. KHSO4, HClO4, Na2S, CH3COONa, NH4Cl.

D. KOH, HClO4, NaHSO4, Ca(HCO3)2, NH3.

Bài 7: Khi pha loãng dung dịch CH3COOH 1M thành dung dịch CH3COOH 0,5M thì

A. độ điện li giảm. B. độ điện li tăng.

C. độ điện li tăng 2 lần. D. độ điện li không đổi.

Bài 8: Trong dung dịch axit axetic có cân bằng sau:

CH3COOH H + 3CH COO

Độ điện li của CH3COOH sẽ biến đổi như thế nào khi nhá vài giọt dung dịch HCl vào

dung dịch axit axetic ?

A. Tăng. B. Giảm.

Chuyên đề 3

SỰ ĐIỆN LI

176

C. Không thay đổi. D. Không xác định được.

Bài 9: Nồng độ mol của ion H+ trong dung dịch CH3COOH 0,1M là 0,0013M. Độ điện li

của axit CH3COOH là

A. 1,35%. B. 1,3%. C. 0,135%. D. 0,65%.

Bài 10: Trong các muối sau: BaCl2, NaNO3, Na2CO3, K2S, CH3COONa, NH4Cl, ZnCl2,

KI. Các muối đều không bị thủy phân là

A. BaCl2, NaNO3, KI. B. Na2CO3, CH3COONa, NH4Cl, ZnCl2.

C. BaCl2, NaNO3, Na2CO3, K2S. D. NaNO3, K2S, ZnCl2, KI.

Bài 11: Cho các dung dịch sau: NaNO3, K2CO3, CuSO4, FeCl3, AlCl3. Các dung dịch đều

có pH < 7 là

A. K2CO3, CuSO4, FeCl3. B. NaNO3, K2CO3, CuSO4.

C. CuSO4, FeCl3, AlCl3. D. NaNO3, FeCl3, AlCl3.

Bài 12: Nhóm các dung dịch đều có pH > 7 là

A. Na2CO3, CH3NH3Cl, CH3COONa, NaOH.

B. C6H5ONa, CH3NH2, CH3COONa, Na2S.

C. Na2CO3, NH3, CH3COONa, NaNO3.

D. Na2CO3, NH4NO3, CH3NH2, Na2S.

Bài 13: Nhóm các dung dịch đều có pH < 7 là

A. NH4Cl, CH3COOH, Na2SO4, Fe(NO3)3.

B. HCl, NH4NO3, Al2(SO4)3, C6H5NH2.

C. HCOOH, NH4Cl, Al2(SO4)3, C6H5NH3Cl.

D. NaAlO2, Fe(NO3)3, H2SO4, C6H5NH3Cl.

Bài 14: Nhóm có dung dịch không làm giấy quỳ tím chuyển sang màu xanh là

A. dung dịch K2CO3, dung dịch CH3COONa.

B. dung dịch CH3COONa, dung dịch NH3.

C. dung dịch NaOH, dung dịch C2H5NH2.

D. dung dịch NH3, dung dịch C6H5NH2.

Bài 15: Cho quỳ tím vào các dung dịch: Cu(NO3)2, Na2CO3, K2SO4, CH3COONa, NH4Cl,

NaHSO4, AlCl3, K2S. Số dung dịch có thể làm quỳ tím hoá xanh là

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 16: Trong các cặp chất dưới đây, cặp chất nào cùng tồn tại trong một dung dịch ?

A. NaHSO4 và NaHCO3. B. NaAlO2 và HCl.

C. AgNO3 và NaCl. D. CuSO4 và AlCl3.

Bài 17: Dãy gồm các ion có thể cùng tồn tại trong một dung dịch là

A. Na , 2Ca , Cl , 34PO . B. 2Ba , 2Cu , 3NO , 2

4SO .

C. 2Zn , K , Cl , 2S . D. 3Al , 2Mg , 24SO , 3NO .

Bài 18: Dãy gồm các ion (không kể đến sự phân li của nước) cùng tồn tại trong một dung

dịch là

177

A. Ag , Na , 3NO , Cl . B. 2Mg , K , 24SO , 3

4PO .

C. H , 3Fe , 3NO , 24SO . D. 3Al , 4NH , Br , OH .

Bài 19: Dãy gồm các ion không thể cùng tồn tại trong một dung dịch là

A. Na , 2Mg , 3NO , 24SO . B. Na , K , 4HSO , OH .

C. 2Ba , 3Al , 4HSO , Cl . D. 3Fe , 2Cu , 24SO , Cl .

Bài 20: Cho 4 dung dịch trong suốt, mỗi dung dịch chỉ chứa một loại cation và một loại

anion trong số các ion sau: 2Ba , 3Al , Na , Ag , 23CO , 3NO , Cl , 2

4SO . Các dung

dịch đó là

A. AgNO3, BaCl2, Al2(SO4)3, Na2CO3.

B. AgCl, Ba(NO3)2, Al2(SO4)3, Na2CO3.

C. AgNO3, BaCl2, Al2(CO3)3, Na2SO4.

D. Ag2CO3, Ba(NO3)2, Al2(SO4)3, NaNO3.

Bài 21: Cho các phản ứng hoá học sau:

(1) (NH4)2SO4 + BaCl2 (2) CuSO4 + Ba(NO3)2

(3) Na2SO4 + BaCl2 (4) H2SO4 + BaSO3

(5) (NH4)2SO4 + Ba(OH)2 (6) Fe2(SO4)3 + Ba(NO3)2

Các phản ứng đều có cùng phương trình ion rút gọn là

A. (1), (2), (3), (6). B. (1), (3), (5), (6).

C. (2), (3), (4), (6). D. (3), (4), (5), (6).

Bài 22: Cho phản ứng hoá học:

FeS2 + H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O (1)

Phương trình ion rút gọn của phản ứng (1) là

A. 2FeS2 + 22 H + 7 24SO 2 3Fe + 11SO2 + 11H2O

B. 2FeS2 + 28 H + 11 24SO 2 3Fe + 15SO2 + 14H2O

C. 2FeS + 20 H + 7 24SO 2 3Fe + 9SO2 + 10H2O

D. FeS2 + 24 H + 9 24SO 3Fe + 11SO2 + 12H2O

Bài 23: Cho 4 phản ứng:

(1) Fe + 2HCl FeCl2 + H2

(2) 2NaOH + (NH4)2SO4 Na2SO4 + 2NH3 + 2H2O

(3) BaCl2 + Na2CO3 BaCO3 + 2NaCl

(4) 2NH3 + 2H2O + FeSO4 Fe(OH)2 + (NH4)2SO4

Các phản ứng thuộc loại phản ứng axit - bazơ là

A. (2), (4). B. (3), (4). C. (2), (3). D. (1), (2).

Bài 24: Cho dãy các chất: NH4Cl, (NH4)2SO4, NaCl, MgCl2, FeCl2, AlCl3. Số chất

178

trong dãy tác dụng với lượng dư dung dịch Ba(OH)2 tạo thành kết tủa là

A. 5. B. 4. C. 1. D. 3.

Bài 25: Dãy các chất và ion nào sau đây là axit ?

A. HCOOH, HS , 4NH , 3Al . B. Al(OH)3, 4HSO , 3HCO , 2S .

C. 4HSO , H2S, 4NH , 3Fe . D. 2Mg , ZnO, HCOOH, H2SO4.

Bài 26: Theo định nghĩa axit - bazơ của Bron-stêt, các chất và ion thuộc dãy nào dưới đây

là lưỡng tính ?

A. 23CO , -

3CH COO , H2O. B. ZnO, Al(OH)3, 4NH , 4HSO .

C. 4NH , 3HCO , -3CH COO . D. Zn(OH)2, Al2O3, 3HCO , H2O.

Bài 27: Các hợp chất trong dãy chất nào dưới đây đều có tính lưỡng tính ?

A. Cr(OH)3, Fe(OH)2, Mg(OH)2. B. Cr(OH)3, Zn(OH)2, Pb(OH)2.

C. Cr(OH)3, Zn(OH)2, Mg(OH)2. D. Cr(OH)3, Pb(OH)2, Mg(OH)2.

Bài 28: Dãy các chất nào sau đây vừa tác dụng được với dung dịch H2SO4, vừa tác dụng

được với dung dịch NaOH ?

A. Pb(OH)2, ZnO, Fe2O3. B. Al(OH)3, Al2O3, Na2CO3.

C. ZnO, NH4HCO3, Al(OH)3. D. Zn(OH)2, NaHCO3, CuCl2.

Bài 29: Để nhận biết các dung dịch HCl, NaCl, NaOH, BaCl2, Na2CO3, chỉ dùng một thuốc

thử nào trong số các chất sau ?

A. Na. B. HCl. C. KOH. D. Quỳ tím.

Bài 30: Có 5 dung dịch muối: NH4NO3, KNO3, MgCl2, FeCl3, AlCl3. Hoá chất sau đây

không nhận biết được các dung dịch muối trên là

A. NA. B. KOH. C. HCl. D. Ba.

Bài 31: Có các dung dịch muối đựng trong các lọ riêng biệt bị mất nhãn là: Al(NO3)3,

(NH4)2SO4, NaNO3, NH4NO3, MgCl2, FeCl2. Chỉ được sử dụng một dung dịch chứa một

chất tan nào sau đây để nhận biết các dung dịch muối ?

A. NaOH. B. Ba(OH)2. C. HCl. D. Quỳ tím.

Bài 32: Hiện tượng xảy ra khi thêm từ từ dung dịch Na2CO3 vào dung dịch FeCl3 là

A. có bọt khí sủi lên.

B. có kết tủa màu nâu đá.

C. có kết tủa màu lục nhạt.

D. có kết tủa màu nâu đá đồng thời bọt khí sủi lên.

Bài 33: Cho dung dịch chứa a mol Ca(HCO3)2 vào dung dịch chứa a mol Ca(HSO4)2.

Hiện tượng quan sát được là

A. sủi bọt khí. B. vẩn đục.

C. sủi bọt khí và vẩn đục. D. vẩn đục, sau đó trong trở lại.

Bài 34: Cho dung dịch HCl vừa đủ, dung dịch AlCl3 và khí CO2 dư lần lượt vào 3 ống

nghiệm đựng dung dịch NaAlO2 đều thấy

179

A. có khí thoát ra. B. dung dịch trong suốt.

C. có kết tủa trắng. D. có kết tủa trắng sau đó tan dần.

Bài 35: Ba dung dịch axit sau có cùng nồng độ mol: HCl, H2SO4, CH3COOH. Giá trị pH

của chúng tăng theo thứ tự là

A. HCl, H2SO4, CH3COOH. B. CH3COOH, HCl, H2SO4.

C. H2SO4, HCl, CH3COOH. D. HCl, CH3COOH, H2SO4.

Bài 36: Dung dịch X có chứa Mg2+, Ca2+, Ba2+, K+, H+ và Cl-. Để có thể thu được dung

dịch chỉ có KCl từ dung dịch X, cần thêm vào dung dịch X hoá chất là

A. Na2CO3. B. K2CO3. C. NaOH. D. AgNO3.

Bài 37: Cho các dung dịch có cùng nồng độ: Na2CO3 (1), H2SO4 (2), HCl (3), KNO3 (4). Giá

trị pH của các dung dịch được sắp xếp theo chiều tăng từ trái sang phải là

A. (3), (2), (4), (1). B. (4), (1), (2), (3).

C. (1), (2), (3), (4). D. (2), (3), (4), (1).

Bài 38: Có 4 dung dịch đều có nồng độ mol bằng nhau: HCl có pH = a ; H2SO4 có pH =

b ; NH4Cl có pH = c và NaOH có pH = d. Kết quả nào sau đây là đúng ?

A. a < b < c < d. B. d < c < a < b. C. c < a < d < b. D. b < a < c < d.

Bài 39: Cho 2,24 lít NO2 (ở đktc) hấp thụ hết vào 500 ml dung dịch NaOH 0,2M được

dung dịch X. Giá trị pH của dung dịch X là

A. pH < 7,0. B. pH > 7,0. C. pH = 7,0. D. pH 7,0.

Bài 40: Để trung hoà 200 ml dung dịch hỗn hợp NaOH 0,1M và KOH 0,15M cần

A. 350 ml dung dịch HCl 0,1M. B. 300 ml dung dịch HNO3 0,2M.

C. 250 ml dung dịch H2SO4 0,1M. D. 200 ml dung dịch HCl 0,2M.

Bài 41: Thể tích dung dịch H2SO4 0,15M cần để trung hoà 100 ml dung dịch hỗn hợp

NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,1M là

A. 100 ml. B. 200 ml. C. 150 ml. D. 250 ml.

Bài 42: Cho một dung dịch A của 2 axit trong nước: H2SO4 xM và HCl 0,04M. Để dung

dịch A có pH = 1 thì giá trị của x là

A. 0,03. B. 0,06. C. 0,04. D. 0,05.

Bài 43: Hoà tan m gam Ba vào nước thu được thu được 1,5 lít dung dịch có pH = 13. Giá trị của

m là

A. 20,55. B. 205,5. C. 2,055. D. 10,275.

Bài 44: Hoà tan 25 gam tinh thể CuSO4.5H2O vào nước cất được 500 ml dung dịch Z. Giá

trị gần đúng pH và nồng độ mol của dung dịch Z là

A. pH = 7 ; [CuSO4] = 0,2M. B. pH < 7 ; [CuSO4] = 0,2M.

C. pH < 7 ; [CuSO4] = 0,3125M. D. pH > 7 ; [CuSO4] = 0,3125M.

Bài 45: Cho 40 ml dung dịch HCl 0,75M vào V ml dung dịch chứa đồng thời KOH 0,04M

và Ba(OH)2 0,08M, thu được dung dịch có pH = 12. Giá trị của V là

A. 160. B. 60. C. 150. D. 140.

Bài 46: Trộn 250 ml dung dịch hỗn hợp gồm HCl 0,08M và H2SO4 0,01M với 250 ml dung

180

dịch NaOH a mol/l được 500 ml dung dịch có pH = 12. Giá trị của a là

A. 0,1. B. 0,12. C. 0,15. D. 0,08.

Bài 47: Trộn 100 ml dung dịch có pH = 1 gồm HCl và HNO3 với 100 ml dung dịch NaOH

nồng độ a mol/l thu được 200 ml dung dịch có pH = 12. Giá trị của a là

A. 0,15. B. 0,30. C. 0,03. D. 0,12.

Bài 48: Trộn 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm H2SO4 0,05M và HCl 0,1M với 100 ml dung

dịch hỗn hợp gồm NaOH 0,2M và Ba(OH)2 0,1M, thu được dung dịch X. Dung dịch X có

pH là

A. 13,0. B. 1,2. C. 1,0. D. 12,8.

Bài 49: Trộn 200 ml dung dịch gồm HCl 0,1M và H2SO4 0,05M với 300 ml dung dịch

Ba(OH)2 có nồng độ a mol/l thu được m gam kết tủa và 500 ml dung dịch có pH = 13. Giá

trị của a và m lần lượt là

A. 0,02 ; 3,495. B. 0,12 ; 3,495. C. 0,12 ; 1,165. D. 0,15 ; 2,33.

Bài 50: Trộn 3 dung dịch H2SO4 0,1M, HNO3 0,2M, HCl 0,3M với những thể tích bằng nhau

thu được dung dịch A. Lấy 300 ml dung dịch A cho phản ứng với V lít dung dịch B gồm

NaOH 0,2M và KOH 0,29M thu được dung dịch C có pH = 2. Giá trị của V là

A. 0,414. B. 0,134. C. 0,424. D. 0,214.

Bài 51: Cho 200 ml dung dịch AlCl3 1,5M tác dụng với V lít dung dịch NaOH 0,5M, lượng

kết tủa thu được là 15,6 gam. Giá trị lớn nhất của V là

A. 1,2. B. 0,6. C. 1,8. D. 2,0.

Bài 52: Cho a gam Na vào 200 gam dung dịch Al2(SO4)3 nồng độ 1,71%. Sau khi phản ứng

xảy ra hoàn toàn, thu được 0,78 gam kết tủa. Giá trị nhá nhất của a là

A. 1,38. B. 1,61. C. 0,69. D. 0,46.

Bài 53: Trộn 20 ml dung dịch NaOH 1,2M với V ml dung dịch Ba(OH)2 0,8M thu được

dung dịch X. Dung dịch X hoà tan vừa hết 1,08 gam Al. Giá trị của V là

A. 5 B. 10 C. 12,5 D. 15

Bài 54: Thêm m gam kali vào 300 ml dung dịch chứa Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M thu được

dung dịch X. Cho từ từ dung dịch X vào 200 ml dung dịch Al2(SO4)3 0,1M thu được kết tủa Y.

Để thu được lượng kết tủa Y lớn nhất thì giá trị của m là

A. 1,59. B. 1,17. C. 1,71. D. 1,95.

Bài 55: Cho dung dịch X chứa hỗn hợp gồm CH3COOH 0,1M và CH3COONa 0,1M. Biết ở

25oC, aK của CH3COOH là 1,75. 510 và bá qua sự phân li của nước. Giá trị pH của dung

dịch X ở 25oC là

A. 1,00. B. 4,24. C. 2,88. D. 4,76.

Bài 56: Cho dung dịch chứa 0,2 mol NaHCO3 tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 dư. Sau khi

kết thúc phản ứng, khối lượng kết tủa BaCO3 thu được là


Bài 57: Dung dịch X chứa hỗn hợp gồm Na2CO3 1,5M và KHCO3 1M. Nhá từ từ từng giọt

cho đến hết 200 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch X, sinh ra V lít khí (ở đktc).

181

Giá trị của V là

A. 4,48. B. 3,36. C. 2,24. D. 1,12.

Bài 58: Rót 1 lít dung dịch A chứa NaCl 0,3M và (NH4)2CO3 0,25M vào 2 lít dung dịch B

chứa NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,1M. Sau khi kết thúc phản ứng, khối lượng cả hai dung

dịch giảm là


Bài 59: Một dung dịch chứa 0,02 mol 2Cu , 0,03 mol K , x mol Cl và y mol 24SO . Tổng khối

lượng các muối tan có trong dung dịch là 5,435 gam. Giá trị của x và y lần lượt là

A. 0,03 và 0,02. B. 0,05 và 0,01. C. 0,01 và 0,03. D. 0,02 và 0,05.

Bài 60: Cho dung dịch Z chứa các ion 3Fe , 4NH , 24SO , Cl . Chia dung dịch Z thành hai

phần bằng nhau. Phần (1) tác dụng với dung dịch NaOH dư, đun nóng, thu được 1,07 gam kết

tủa và 0,448 lít khí (đktc). Phần (2) tác dụng với dung dịch BaCl2 dư, thu được 2,33 gam kết

tủa. Tổng khối lượng của các chất tan trong dung dịch Z là


Bài 61. Thể tích dung dịch HCl 0,2M cần để trung hoà 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,2M là bao

nhiêu ?

A. 50 ml B. 100 ml C. 500 ml D. 2000 ml

Bài 62. Dung dịch thu được khi trộn lẫn 200 ml dung dịch NaCl 0,2M và 300 ml dung dịch

Na2SO4 0,2M có [Na+] là bao nhiêu ?

A. 0,32M B. 1M C. 0,2M D. 0,1M

Bài 63. Dung dịch thu được khi trộn lẫn 200 ml dung dịch NaOH 0,3M với

200 ml dung dịch H2SO4 0,05M có pH là bao nhiêu ?

A. 7 B. 12 C. 13 D. 1.

Bài 64. Có 10 ml dung dịch HCl pH = 3. Thêm vào đó x ml nước cất và khuấy đều, thu

được dung dịch có pH = 4. x có giá trị là

A. 10 ml B. 90 ml C. 100 ml D. 40 ml

Bài 65. Dung dịch X chứa a mol Na+, b mol Mg2+, c mol Cl–, d mol 24SO . Biểu thức nào

sau đây đúng ?

A. a + 2b = – c – 2d B. a + 2b = c + d

C. a + 2b = c + 2d D. a + 2b = c - d

Bài 66. Hoà tan 80 gam CuSO4 vào một lượng nước vừa đủ để được 500 ml dung dịch. Thể

tích dung dịch KOH 1M đủ để làm kết tủa hết ion Cu2+ là

A. 2 lít B. 1 lít C. 0,5 lít D. 1,5 lít

Bài 67. Có 4 lọ đựng 4 dung dịch Al(NO3)3 ; NaNO3 ; Na2CO3 ; NH4NO3. Nếu chỉ dùng 1

thuốc thử thì có thể dùng chất nào sau đây để nhận biết 4 lọ trên ?

A. Dung dịch H2SO4 B. Dung dịch NaCl

C. Dung dịch K2SO4 D. CaCO3

Bài 68. Dung dịch X gồm NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,2M. Thể tích dung dịch H2SO4 0,5M

cần để trung hoà hết 100 ml dung dịch X là bao nhiêu ?

182

A. 100 ml B. 50 ml C. 150 ml D. 200 ml

Bài 69. Trong các cặp chất sau đây, cặp nào tồn tại trong cùng một dung dịch ?

A. AlCl3 và Na2CO3 B. HNO3 và NaHCO3

C. Na2CO3 và KOH D. NaCl và AgNO3

Bài 70. Bệnh đau dạ dày là do lượng axit HCl trong dạ dày quá cao. Để giảm bớt lượng

axit khi bị đau, người ta thường dùng chất nào sau đây ?

A. Muối ăn (NaCl) B. Thuốc muối (NaHCO3)

C. Đá vôi (CaCO3) D. Chất khác

Bài 71. Phản ứng nào sau đây xảy ra được trong dung dịch ?

A. NaHSO4 + NaOH B. NaNO3 + CuSO4

C. CuSO4 + HNO3 D. KNO3 + Na2SO4

Bài 72. Những ion nào sau đây cùng có mặt trong một dung dịch ?

A. Mg2+, SO 24 , Cl–, Ba2+ B. H+, Cl–, Na+, Al3+

C. S2–, Fe2+, Cu2+, Cl– D. Fe3+, OH–, Na+, Ba2+

Bài 73. Từ các ion Ba2+, Mg2+, SO 24 , Cl– có thể tạo được bao nhiêu dung dịch trong suốt

chứa một cation và một anion ?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Bài 74. Dung dịch của các muối nào sau đây có tính axit ?

A. NaCl, K2SO4, Na2CO3

B. ZnCl2, NH4Cl, CH3COONa

C. ZnCl2, NH4Cl

D. Na2CO3, CH3COONH4

Bài 75. Dung dịch các muối nào sau đây có tính bazơ ?

A. Na2CO3, K2S, CH3COONa B. Na2CO3, NaNO3

C. NaCl, K2SO4, K2S D. CH3COONa, K2S, K2SO4

Bài 76. Cho các ion sau : a. PO 34 ; b. CO 2

3 ; c. HSO 3

; D. HCO 3 ; e. HPO 2

3

Theo Bronstet, ion nào là lưỡng tính ?

A. a, b, c B. b, c, d C. c, d, e D. b, c, e

Bài 77. Trong các cặp chất sau đây, cặp chất nào cùng tồn tại trong dung dịch ?

A. HCl và NaAlO2 B. KOH và NaHCO3

C. NaAlO2 và KOH D. NaAlO2 và NH4Cl

Bài 78. Trong các dung dịch sau : K2CO3, KCl, CH3COONa, NH4Cl, NaHSO4, Na2S, có

bao nhiêu dung dịch có pH > 7 ?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Bài 79. Phương trình ion thu gọn : H+ + OH– H2O đã biểu diễn bản chất của phản ứng

hoá học nào sau đây ?

A. HCl + NaOH H2O + NaCl

183

B. NaOH + NaHCO3 H2O + Na2CO3

C. H2SO4 + BaCl2 2HCl + BaSO4

D. Cả A và B

Bài 80. Có 4 lọ đựng 4 dung dịch mất nhãn là AlCl3, NaNO3, K2CO3, NH4NO3. Nếu chỉ

được phép dùng một thuốc thử để nhận biết th́ có thể chọn chất nào trong các chất sau?

A. Dung dịch NaOH

B. Dung dịch H2S

C. Dung dịch Ba(OH)2

D. Dung dịch NaOH hoặc Ba(OH)2

Bài 81. Các chất trong dãy nào sau đây vừa tác dụng với dung dịch kiềm mạnh, vừa tác

dụng với dung dịch axit mạnh ?

A. Al(OH)3, (NH2)2CO, NH4Cl

B. NaHCO3, Zn(OH)2, CH3COONH4

C. Ba(OH)2, AlCl3, ZnO

D. Mg(HCO3)2, FeO, KOH

Bài 82. Cho dung dịch chứa các ion : Na+, Ca2+, H+, Cl–, Ba2+, Mg2+. Nếu không đưa ion lạ

vào dung dịch thì có thể dùng chất nào sau đây để tách nhiều ion nhất ra khỏi dung

dịch ?

A. Dung dịch Na2SO4 vừa đủ

B. Dung dịch KHCO3 vừa đủ

C. Dung dịch NaOH vừa đủ

D. Dung dịch Na2CO3 vừa đủ

Bài 83. Cho dung dịch chứa m gam NaOH vào dung dịch chứa m gam HCl.

Dung dịch sau phản ứng có môi trường :

A. axit B. bazơ

C. lưỡng tính. D. trung tính

Bài 84. Dung dịch chứa ion H+ có phản ứng với dung dịch chứa các ion hay các chất rắn

nào sau đây ?

A. OH–, CO 23 , Na+, CaCO3

B. HCO3–, HSO3

–, CuO, FeO

C. Ca2+, CuO, Fe(OH)2, OH–, CO 23

D. SO 24 , Mg2+, NO3

–, HPO 24

Bài 85. Phương trình nào sau đây chứng tỏ nước là một chất lưỡng tính ?

A. H2O + NH3 NH4+ + OH–

B. H2O + HCO3– H2CO3 + OH–

C. H2O + H2O H3O+ + OH–

D. H2O + H2PO 4 HPO 2

4 + H3O+

184

Bài 86. Có 5 dung dịch của các chất sau : H2SO4, HCl, NaOH, KCl và BaCl2. Chỉ dùng quỳ

tím làm thuốc thử có thể nhận biết được các chất

A. NaOH, HCl, H2SO4 B. H2SO4, NaOH, BaCl2

C. NaOH, KCl và BaCl2 D. Tất cả các chất

Bài 87. Các ion nào sau đây cùng tồn tại trong một dung dịch ?

A. Na+, Br–, SO 24 , Mg2+ B. Al3+, Cl–, K+, PO 3

4

C. Zn2+, S2–, Fe2+, NO3– D. NH4

+, SO 24 , Ba2+, Cl–

Bài 88. Dung dịch HCl pH = 3 thì có nồng độ ion H+ là

A. 0,1M B. 0,01M

C. 0,001M D. 0,0001M

Bài 89. Dẫn 4,48 lít khí HCl (đktc) vào 2 lít nước. Giả sử thể tích dung dịch không thay đổi

thì dung dịch thu được có pH là

A. 2 B. 1,5 C. 1 D. 3

Bài 90. Ion nào sau đây có thể vừa là axit, vừa là bazơ theo quan điểm của Bronstet ?

A. HCO3– B. SO 2

4 C. CN– D. NO3

–

Bài 91. Đổ 10 ml dung dịch KOH vào 15 ml dung dịch H2SO4 0,5M, dung dịch vẫn dư axit.

Thêm 3ml dung dịch NaOH 1M vào thì dung dịch trung hoà. Nồng độ mol của dung

dịch KOH đã cho là

A. 1,2M B. 0,6M C. 0,75M D. 0,9M

Bài 92. Cho 3 dung dịch chứa các ion sau : Ba2+, Mg2+, Na+, CO 23 , SO 2

4 , NO 3 . Mỗi dung

dịch chỉ chứa một muối (1 loại cation và 1 loại anion).

Vậy 3 dung dịch muối đó là

A. MgCO3, Na2SO4, Ba(NO3)2 B. NaNO3, BaCO3, MgSO4

C. Ba(NO3)2, Na2CO3, MgSO4 D. Mg(NO3)2, BaCO3, Na2SO4

Bài 93. Trộn lẫn 15 ml dung dịch NaOH 2M vào 10 ml dung dịch H2SO4 1,5M thì dung

dịch thu được

A. đã trung hoà B. dư kiềm

C. dư axit D. không xác định được vì thiếu dữ kiện

Bài 94. Trộn lẫn 100 ml dung dịch KOH 0,2M với 100 ml dung dịch HCl 0,1M được dung

dịch X. pH của dung dịch X là

A. 2 B. 12 C. 7 D. 13

Bài 95. Hiện tượng xảy ra khi thêm từ từ dung dịch Na2CO3 vào dung dịch muối FeCl3 là

A. có kết tủa màu nâu đỏ B. có bọt khí

C. có kết tủa màu lục nhạt D. có kết tủa màu nâu đỏ và bọt khí

Bài 96. Trộn 200 ml dung dịch HCl 1M với 300 ml dung dịch HCl 2M. Dung dịch mới có

nồng độ mol là

A. 1,5M B. 1,2M C. 1,6M D. 0,15M

185

Bài 97. Cho V lít khí CO2 (đktc) hấp thụ hoàn toàn bởi 2 lít dung dịch Ba(OH)2 0,015M thu

được 19,7 gam BaCO3 kết tủa. V có giá trị là

A. 0,224 lít B. 1,12 lít

C. 0,448 lít D. 0,224 lít hoặc 1,12 lít

Bài 98. Cho 200 ml dung dịch KOH vào 200 ml dung dịch AlCl3 1M thu được 7,8 gam kết

tủa keo. Nồng độ mol của dung dịch KOH là

A. 1,5 mol/l B. 3,5 mol/l

C. 1,5 mol/l hoặc 3,5 mol/l D. 2 mol/l hoặc 3 mol/l

Bài 99. Trộn lẫn 100 ml dung dịch KOH 1M với 50 ml dung dịch H3PO4 1M thì nồng độ

mol của muối trong dung dịch thu được là

A. 0,33M B. 0,66M C. 0,44M D. 1,1M

Bài 100. Trộn 20 ml dung dịch HCl 0,05M với 20 ml dung dịch H2SO4 0,075M. Nếu coi

thể tích sau khi trộn bằng tổng thể tích của hai dung dịch đầu thì pH của dung dịch

thu được là

A. 1 B. 2 C. 3 D. 1,5

186

Bài 1: Cấu hình electron lớp ngoài cùng ns2np5 là cấu hình của các nguyên tố thuộc

A. nhóm halogen. B. nhóm nitơ. C. nhóm cacbon. D. nhóm oxi.

Bài 2: Liên kết trong phân tử của các đơn chất halogen là

A. liên kết cộng hoá trị có cực. B. liên kết cộng hoá trị không có cực.

C. liên kết ion. D. liên kết cho - nhận.

Bài 3: Đặc điểm nào dưới đây là đặc điểm chung của các nguyên tố halogen ?

A. Ở điều kiện thường là chất khí.

B. Tác dụng mạnh với nước.

C. Có tính oxi hoá mạnh.

D. Vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử.

Bài 4: Chất dùng để làm khô khí Cl2 ẩm là

A. Na2SO3 khan. B. dung dịch NaOH đặc.

C. dung dịch H2SO4 đậm đặC. D. CaO.

Bài 5: Trong phòng thí nghiệm, người ta thường điều chế clo bằng cách

A. điện phân nóng chảy NaCl.

B. cho dung dịch HCl đặc tác dụng với MnO2, đun nóng.

C. điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn.

D. cho F2 đẩy Cl2 ra khái dung dịch NaCl.

Bài 6: Phản ứng nào sau đây dùng để điều chế khí hiđro clorua trong phòng thí nghiệm ?

A. Cl2 + SO2 + 2H2O H2SO4 + 2HCl.

B. Cl2 + H2O HCl + HClO.

C. Cl2 + H2 as

2HCl.

D. NaCl (rắn) + H2SO4 (đặc)

ot HCl + NaHSO4.


(a) 4HCl + PbO2 PbCl2 + Cl2 + 2H2O

(b) HCl + NH4HCO3 NH4Cl + CO2 + H2O

(c) 2HCl + 2HNO3 2NO2 + Cl2 + 2H2O

(d) 2HCl + Zn ZnCl2 + H2

Số phản ứng trong đó HCl thể hiện tính khử là

Chuyên đề 4

PHI KIM

187

A. 2. B. 3. C. 1. D. 4.

Bài 8: Đổ dung dịch AgNO3 lần lượt vào 4 dung dịch: NaF, NaCl, NaBr và NaI. Số dung

dịch tạo được kết tủa là

A. 4. B. 2. C. 3. D. 1.

Bài 9: Phát biểu nào sau đây là không đúng ?

A. Axit HF có thể tác dụng với SiO2.

B. Tất cả hiđro halogenua đều là chất khí ở điều kiện thường.

C. Tất cả các muối bạc halogenua đều không tan trong nước.

D. Các halogen từ F2 đến I2 tác dụng với hầu hết các kim loại.

Bài 10: Cho kim loại M tác dụng với Cl2 được muối X ; cho kim loại M tác dụng với dung

dịch HCl được muối Y. Nếu cho kim loại M tác dụng với dung dịch muối X ta cũng được

muối Y. Kim loại M có thể là

A. Mg. B. Zn. C. Al. D. Fe.

Bài 11: Nếu cho 1 mol mỗi chất: CaOCl2, KMnO4, K2Cr2O7, MnO2 lần lượt phản ứng

với lượng dư dung dịch HCl đặc, chất tạo ra lượng khí Cl2 nhiều nhất là

A. KMnO4. B. MnO2. C. CaOCl2. D. K2Cr2O7.

Bài 12: a mol chất nào sau đây khi tác dụng hết với dung dịch HCl đặc thu được lượng khí

clo nhiều nhất ?

A. CaOCl2. B. KClO3. C. MnO2. D. KMnO4.

Bài 13: Cho sơ đồ sau:

Ca(OH)2 (5) (B) (4) (A) (1) Cl2

(2) (C) (3) KClO4

Các chất A, B, C lần lượt là

A. CaOCl2, CaCl2, KClO3.

B. K, Ca(ClO)2, KOH.

C. KOH, CaCO3, HCl. D. KCl, KOH, HCl.

Bài 14: Cho 13,44 lít khí clo (ở đktc) đi qua 2,5 lít dung dịch KOH ở 100oC. Sau khi phản

ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 37,25 gam KCl. Dung dịch KOH trên có nồng độ là

A. 0,24M. B. 0,48M. C. 0,4M. D. 0,2M.

Bài 15: Khi cho 100 ml dung dịch KOH 1M vào 100 ml dung dịch HCl thu được dung dịch có

chứa 6,525 gam chất tan. Nồng độ mol của HCl trong dung dịch đã dùng là

A. 0,75M. B. 1M. C. 0,25M. D. 0,5M.

Bài 16: Để hoà tan hoàn toàn 2,32 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe3O4 và Fe2O3 (trong đó

số mol FeO bằng số mol Fe2O3), cần dùng vừa đủ V lít dung dịch HCl 1M. Giá trị của V là

A. 0,23. B. 0,18. C. 0,08. D. 0,16.

Bài 17: Cho 2,13 gam hỗn hợp X gồm ba kim loại Mg, Cu và Al ở dạng bột tác dụng

hoàn toàn với oxi thu được hỗn hợp Y gồm các oxit có khối lượng 3,33 gam. Thể tích dung

dịch HCl 2M vừa đủ để phản ứng hết với Y là

A. 57 ml. B. 50 ml. C. 75 ml. D. 90 ml.

188

Bài 18: Cho 70 gam muối halogenua của kim loại M (MXn) tác dụng vừa đủ với 700 ml

dung dịch AgNO3 1M. Sau khi kết thúc phản ứng thu được 131,6 gam kết tủa. Công thức

MXn là

A. CaBr2. B. CaCl2. C. BaCl2. D. MgBr2.

Bài 19: Hoà tan m gam hỗn hợp X gồm Fe và kim loại M (hoá trị không đổi) trong dung

dịch HCl vừa đủ thu được 1,008 lít khí (đktc) và dung dịch chứa 4,575 gam muối. Giá trị

của m là

A. 1,32. B. 1,3. C. 1,4. D. 1,38.

Bài 20: Hoà tan 2 gam sắt oxit cần 26,07 ml dung dịch HCl 10% (D = 1,05 g/ml). Công thức

oxit sắt là

A. FeO. B. Fe3O4.

C. Fe2O3. D. FeO hoặc Fe3O4.

Bài 21: Cho hỗn hợp gồm NaCl và NaBr tác dụng với dung dịch AgNO3 dư thu được kết

tủa có khối lượng đúng bằng khối lượng AgNO3 đã phản ứng. Thành phần % khối lượng

NaBr trong hỗn hợp đầu là

A. 43,23%. B. 27,84%. C. 72,16%. D. 56.77%.

Bài 22: Cho dung dịch chứa 6,03 gam hỗn hợp gồm hai muối NaX và NaY (X, Y là hai

nguyên tố có trong tự nhiên, ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm VIIA, số hiệu nguyên tử ZX

< ZY) vào dung dịch AgNO3 (dư), thu được 8,61 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng của

NaX trong hỗn hợp ban đầu là

A. 58,2%. B. 41,8%. C. 52,8%. D. 47,2%.

Bài 23: Trong phòng thí nghiệm, người ta điều chế oxi bằng cách

A. điện phân nước. B. nhiệt phân Cu(NO3)2.

C. nhiệt phân KClO3 có xúc tác MnO2. D. chưng cất phân đoạn không khí láng.

Bài 24: Ứng dụng nào sau đây không phải của ozon ?

A. Tẩy trắng tinh bột, dầu ăn. B. Chữa sâu răng.

C. Điều chế oxi trong phòng thí nghiệm. D. Sát trùng nước sinh hoạt.

Bài 25: Để phân biệt CO2 và SO2 chỉ cần dùng thuốc thử là

A. nước brom. B. CaO.

C. dung dịch Ba(OH)2. D. dung dịch NaOH.

Bài 26: Cho sơ đồ phản ứng hoá học: H2S + O2 (dư)

ot X + H2O

Chất X có thể là

A. SO2. B. S. C. SO3. D. S hoặc SO2.

Bài 27: SO2 luôn thể hiện tính khử trong các phản ứng với

A. H2S, O2, nước Br2.

B. dung dịch NaOH, O2, dung dịch KMnO4.

C. dung dịch KOH, CaO, nước Br2.

D. O2, nước Br2, dung dịch KMnO4.

Bài 28: Cho các sơ đồ phản ứng:

189

(1) A + B MgSO4 + C+ H2O ; (2) C + O2 oxt, t

D

(3) D + H2O B ; (4) A + HCl E + F

A, C là các chất nào trong các chất sau ?

A. MgSO3 , SO2. B. MgCO3

, CO2.

C. Mg, SO2. D. Cả A, C đều đúng.

Bài 29: Trường hợp không xảy ra phản ứng hoá học là

A. 3O2 + 2H2S ot

2H2O + 2SO2.

B. FeCl2 + H2S FeS + 2HCl.

C. O3 + 2KI + H2O 2KOH + I2 + O2.

D. Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O.

Bài 30: Trường hợp nào sau đây không xảy ra phản ứng hoá học ?

A. Sục khí Cl2 vào dung dịch FeCl2.

B. Sục khí H2S vào dung dịch CuCl2.

C. Sục khí H2S vào dung dịch FeCl2.

D. Cho Fe vào dung dịch H2SO4 loãng, nguội.

Bài 31: Có các thí nghiệm sau: (I) Nhúng thanh sắt vào dung dịch H2SO4 loãng, nguội ; (II)

Sục khí SO2 vào nước brom ; (III) Sục khí CO2 vào nước Gia-ven ; (IV) Nhúng lá nhôm

vào dung dịch H2SO4 đặc, nguội. Số thí nghiệm xảy ra phản ứng hoá học là

A. 2. B. 1. C. 3. D. 4.

Bài 32: Hoà tan hoàn toàn 3,22 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng một lượng vừa

đủ dung dịch H2SO4 loãng, thu được 1,344 lít hiđro (ở đktc) và dung dịch chứa m gam

muối. Giá trị của m là

A. 9,52. B. 10,27. C. 8,98. D. 7,25.

Bài 33: Cho 3,68 gam hỗn hợp gồm Al và Zn tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch

H2SO4 10%, thu được 2,24 lít khí H2 (ở đktc). Khối lượng dung dịch thu được sau phản

ứng là


Bài 34: Đốt cháy hoàn toàn 2,04 gam hợp chất Z cần dùng vừa đủ V lít O2, thu được 1,08

gam H2O và 1,344 lít SO2. Biết thể tích các khí đo ở đktc. Công thức phân tử của Z và giá

trị V là

A. H2SO3 ; 2,24. B. H2S ; 2,016. C. H2SO3 ; 2,016. D. H2S ; 3,36.

Bài 35: Đốt cháy hoàn toàn 7,2 gam kim loại M (có hoá trị 2 không đổi trong hợp chất)

trong hỗn hợp khí Cl2 và O2. Sau phản ứng thu được 23,0 gam chất rắn và thể tích hỗn

hợp khí đã phản ứng là 5,6 lít (ở đktc). Kim loại M là

A. Mg. B. CA. C. Be. D. Cu.

Bài 36: Từ 1,6 tấn quặng pirit sắt có chứa 60% FeS2 có thể sản xuất được x tấn axit H2SO4,

biết hiệu suất của quá trình sản xuất là 80%. Giá trị x là

A. 1,568. B. 1,2544. C. 2,090. D. 1,865.

190

Bài 37: Sau khi đem hoà tan 41,8 gam oleum vào nước phải dùng 500 ml dung dịch NaOH

2M mới trung hoà hết dung dịch tạo thành. Công thức oleum là

A. H2SO4.SO3. B. H2SO4.4SO3. C. H2SO4.3SO3. D. H2SO4.2SO3.

Bài 38: Trong công nghiệp, điều chế N2 từ

A. NH3. B. HNO3. C. không khí láng. D. NH4NO2.


(1) Cu(NO3)2

ot (2) NH4NO2

ot

(3) NH3 + O2 o850 C, Pt

(4) NH3 + Cl2 ot

(5) NH4Cl ot

(6) NH3 + CuO ot

Các phản ứng đều tạo khí N2 là

A. (2), (4), (6). B. (3), (5), (6). C. (1), (3), (4). D. (1), (2), (5).

Bài 40: Ở phản ứng hoá học nào sau đây, NH3 đóng vai trò chất bị khử ?

A. 2NH3 + 3Cl2 N2 + 6HCl.

B. 2NH3 + 2Na 2NaNH2 + H2.

C. 4NH3 + 5O2 ot , xt

4NO + 6H2O.

D. 2NH3 + H2O2 + MnSO4 MnO2 + (NH4)2SO4.

Bài 41: Dung dịch amoniac chứa các chất và ion là

A. 4NH , NH3. B. 4NH , OH .

C. NH3, 4NH , OH . D. NH3.

Bài 42: Khi đốt cháy khí NH3 trong khí Cl2, tạo ra ngọn lửa có “khói” trắng. “Khói” trắng

là

A. HCl. B. N2. C. NH4Cl. D. NO.

Bài 43: Khi cho kim loại tác dụng với dung dịch HNO3, hợp chất của nitơ nào sau đây

không được tạo ra ?

A. NO2. B. N2O5. C. NO. D. NH4NO3.

Bài 44: Phản ứng của FeCO3 với HNO3 đặc tạo ra sản phẩm khí là

A. NO. B. CO2. C. NO và CO2. D. CO2 và NO2.

Bài 45: Nhóm kim loại không tác dụng được với dung dịch HNO3 đặc nguội là

A. Fe, Cr, Al. B. Cr, Pb, Mn. C. Al, Ag, Pb. D. Ag, Pt, Au.

Bài 46: Cho hỗn hợp Fe, Cu phản ứng với dung dịch HNO3 loãng. Sau khi phản ứng hoàn toàn,

thu được dung dịch chỉ chứa một chất tan và kim loại dư. Chất tan đó là

A. Cu(NO3)2. B. HNO3. C. Fe(NO3)2. D. Fe(NO3)3.

Bài 47: Trong phòng thí nghiệm, người ta thường điều chế HNO3 từ

A. NaNO2 và H2SO4 đặC. B. NaNO3 và H2SO4 đặc.

C. NH3 và O2. D. NaNO3 và HCl đặc.

Bài 48: Khi cho Cu tác dụng với dung dịch chứa H2SO4 loãng và NaNO3. Vai trò của

191

NaNO3 trong phản ứng là

A. chất xúc tác. B. chất oxi hoá. C. môi trường. D. chất khử.

Bài 49: Để nhận biết ba axit đặc, nguội: HCl, H2SO4, HNO3 đựng riêng biệt trong ba lọ bị

mất nhãn, ta dùng thuốc thử là

A. Fe. B. CuO. C. Al. D. Cu.

Bài 50: Dãy gồm các muối khi nhiệt phân đều thu được khí NO2 là

A. KNO3, Mg(NO3)2, AgNO3. B. NH4NO2, Fe(NO3)3, Zn(NO3)2.

C. AgNO3, Fe(NO3)2, Pb(NO3)2. D. Cu(NO3)2, Al(NO3)3, NH4NO3.

Bài 51: Khi nhiệt phân hoàn toàn 100 gam mỗi chất sau: KClO3 (xúc tác MnO2), KMnO4,

KNO3 và AgNO3. Chất tạo ra lượng O2 lớn nhất là

A. KClO3. B. KMnO4. C. KNO3. D. AgNO3.


H2S + O2 (dư) ot

Khí X + H2O

NH3 + O2 o850 C, Pt

Khí Y + H2O

NH4HCO3 + HCl loãng Khí Z + NH4Cl + H2O

Các khí X, Y, Z thu được trong các phản ứng trên lần lượt là

A. SO3, NO, NH3. B. SO2, N2, NH3.

C. SO2, NO, CO2. D. SO3, N2, CO2.

Bài 53: Các khí có thể cùng tồn tại trong một hỗn hợp là

A. NH3 và HCl. B. H2S và Cl2. C. Cl2 và O2. D. HI và O3.

Bài 54: Thành phần chính của quặng photphorit là

A. Ca3(PO4)2. B. NH4H2PO4. C. Ca(H2PO4)2. D. CaHPO4.

Bài 55: Photpho trắng, photpho đen, photpho đá là những dạng đơn chất khác nhau của

photpho. Chúng được gọi là

A. các đồng vị. B. các dạng thù hình.

C. các đồng phân. D. các đồng khối.

Bài 56: Phân lân được đánh giá bằng hàm lượng % của

A. P. B. H3PO4. C. P2O5. D. 34PO .

Bài 57: Phân bón nitrophotka (NPK) là hỗn hợp của

A. (NH4)2HPO4 và KNO3. B. NH4H2PO4 và KNO3.

C. (NH4)3PO4 và KNO3. D. (NH4)2HPO4 và NaNO3.

Bài 58: Phát biểu nào sau đây là đúng ?

A. Phân lân cung cấp nitơ hoá hợp cho cây dưới dạng ion nitrat và ion amoni.

B. Amophot là hỗn hợp các muối (NH4)2HPO4 và KNO3.

C. Phân hỗn hợp chứa nitơ, photpho, kali được gọi chung là phân NPK.

D. Phân urê có công thức là (NH4)2CO3.

Bài 59: Cho Cu và dung dịch H2SO4 loãng tác dụng với chất X (một loại phân bón hoá

192

học), thấy thoát ra khí không màu hoá nâu trong không khí. Mặt khác, khi X tác dụng với

dung dịch NaOH thì có khí mùi khai thoát ra. Chất X là

A. amophot. B. urê. C. natri nitrat. D. amoni nitrat.

Bài 60: Cho 2 lít N2 và 7 lít H2 vào bình phản ứng, hỗn hợp thu được sau phản ứng có thể

tích bằng 8,2 lít (thể tích các khí được đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Hiệu suất phản

ứng và thể tích của NH3 trong hỗn hợp thu được sau phản ứng là

A. 30% ; 1,2 lít. B. 20% ; 0,8 lít. C. 75% ; 3 lít. D. 40% ; 1,6 lít.

Bài 61: Thể tích khí N2 (đktc) thu được khi nhiệt phân 16 gam NH4NO2 hiệu suất 80% là

A. 5,60 lít. B. 4,48 lít. C. 3,36 lít. D. 6,72 lít.

Bài 62: Cho khí NH3 lội từ từ vào dung dịch có chứa 0,35 mol CuSO4, thu được 29,4 gam

kết tủa thì NH3 phản ứng hết x mol. Giá trị của x là

A. 0,9. B. 0,6. C. 0,3. D. 0,6 hoặc 0,9.

Bài 63: Hoà tan Cu trong dung dịch HNO3, thu được hỗn hợp khí gồm NO và NO2 có tỉ

khối hơi so với hiđro là 16,6. Hệ số tỉ lượng (số nguyên, đơn giản nhất) của kim loại Cu

trong phản ứng chung là

A. 4. B. 10. C. 13. D. 7.

Bài 64: Cho 3,024 gam một kim loại M tan hết trong dung dịch HNO3 loãng, thu được

940,8 ml khí NxOy (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) có tỉ khối đối với H2 bằng 22. Khí

NxOy và kim loại M là

A. NO và Mg. B. NO2 và Al. C. N2O và Al. D. N2O và Fe.

Bài 65: Cho 2,16 gam Mg tác dụng với dung dịch HNO3 (dư). Sau khi phản ứng xảy ra

hoàn toàn thu được 0,896 lít khí NO (ở đktc) và dung dịch X. Khối lượng muối khan thu

được khi làm bay hơi dung dịch X là


Bài 66: Cho 12,8 gam Cu kim loại tan hoàn toàn trong 120 ml dung dịch X gồm HNO3 1M và

H2SO4 0,5M (loãng) thu được V lít khí NO duy nhất (đktc). Giá trị V là

A. 1,344. B. 2,987. C. 3,36. D. 0,896.

Bài 67: Cho 11,36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 phản ứng hết với dung

dịch HNO3 loãng (dư), thu được 1,344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) và

dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 38,72. B. 35,50. C. 49,09. D. 34,36.

Bài 68: Cho 18,5 gam hỗn hợp X gồm Fe, Fe3O4 tác dụng với 200 ml dung dịch HNO3

loãng đun nóng và khuấy đều. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 2,24 lít khí NO

duy nhất (đktc), dung dịch Y và còn lại 1,46 gam kim loại. Nồng độ mol của dung dịch

HNO3 là

A. 4,145M. B. 4,2M. C. 2,4M. D. 3,2M. Bài 69: Nung 34 gam AgNO3 đến khối lượng không đổi (phản ứng xảy ra hoàn toàn). Sau

phản ứng dẫn khí thu được sục vào 250 gam nước (D = 1 g/ml) thì được dung dịch A. Nồng

độ mol dung dịch A là

A. 0,7M. B. 0,6M. C. 0,8M. D. 0,5M.

193

Bài 70: Nhiệt phân hoàn toàn 34,65 gam hỗn hợp gồm KNO3 và Cu(NO3)2, thu được hỗn

hợp khí X (tỉ khối của X so với khí hiđro bằng 18,8). Khối lượng Cu(NO3)2 trong hỗn hợp

ban đầu là


Bài 71: Cho 100 ml dung dịch KOH 1,5M vào 200 ml dung dịch H3PO4 0,5M, thu được

dung dịch X. Cô cạn dung dịch X, thu được hỗn hợp gồm các chất là

A. KH2PO4 và K3PO4. B. KH2PO4 và K2HPO4.

C. KH2PO4 và H3PO4. D. K3PO4 và KOH.

Bài 72: Cho 0,1 mol P2O5 vào dung dịch chứa 0,35 mol KOH. Dung dịch thu được có các

chất:

A. K2HPO4, KH2PO4. B. K3PO4, K2HPO4.

C. K3PO4, KOH. D. H3PO4, KH2PO4.

Bài 73: Cho 17,04 gam P2O5 tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH 10% (D = 1,2 g/ml) thu được

dung dịch A. Dung dịch A chứa các chất là

A. NaH2PO4 và Na2HPO4. B. Na2HPO4 và Na3PO4.

C. NaH2PO4. D. Na3PO4 và NaOH.

Bài 74: Cho sơ đồ biến hoá: Ca3(PO4)2 H3PO4 Ca(H2PO4)2

Để điều chế được 468 kg Ca(H2PO4)2 theo sơ đồ biến hoá trên thì khối lượng dung

dịch H2SO4 70% đã dùng là x kg. Biết hiệu suất của cả quá trình là 80%. Giá trị của x là

A. 700. B. 560. C. 490. D. 392.

Bài 75: Chất khí cacbon monooxit có trong thành phần loại khí nào sau đây ?

A. Không khí. B. Khí tự nhiên. C. Khí má dầu. D. Khí lò cao.

Bài 76: Nhóm các oxit đều bị O2 oxi hoá là

A. SiO2, SO2. B. NO, CO. C. NO2, CO2. D. N2O5, P2O5.

Bài 77: Chất khí X tan trong nước tạo ra một dung dịch làm chuyển màu quỳ tím thành đá

và có thể được dùng làm chất tẩy màu. Khí X là

A. NH3. B. CO2. C. SO2. D. O3.

Bài 78: Nguyên tố X thuộc nhóm IVA. Hợp chất của X với hiđro và oxit cao nhất của X có

tỉ lệ khối lượng phân tử là 8 : 15. Nguyên tố X là

A. C. B. Si. C. Sn. D. Pb.

Bài 79: Để xác định hàm lượng C trong một mẫu gang, người ta nung 10 gam mẫu gang đó

trong O2 dư thấy tạo ra 0,672 lít CO2 (đktc). Hàm lượng C đó là

A. 0,36%. B. 13,2%. C. 3,6%. D. 1,32%.

Bài 80: Cho 0,448 lít khí CO2 (ở đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp

NaOH 0,06M và Ba(OH)2 0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 1,182. B. 3,940. C. 1,970. D. 2,364.

Bài 81: Sau khi ozon hoá 10mol khí oxi, đưa nhiệt độ về trạng thái trước phản ứng thì áp

suất giảm 5% so với áp suất ban đầu.

Thành phần % của ozon trong hỗn hợp sau phản ứng là

194

A. 5,78% B. 10,52%

C. 15,02% D. 20,12%

Bài 82: Có các dung dịch đựng riêng biệt: NH4Cl, NaOH, NaCl, H2SO4, Na2SO4,

Ba(OH)2. Dùng một dung dịch nào sau đây có thể nhận biết được các dung dịch trên

?

A. Dung dịch phenolphtalein B. Dung dịch quỳ tím

C. Dung dịch AgNO3 D. Dung dịch BaCl2

Bài 83: Cho 11,3 g hỗn hợp Mg và Zn tác dụng với dung dịch H2SO4 2M dư thì thu được

6,72 lít khí (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng muối khan là

A. 40,1 g B. 41,1 g

C. 41,2 g D. 14,2 g

Bài 84: Cho m gam một hỗn hợp Na2CO3 và Na2SO3 tác dụng hết với dung dịch H2SO4

2M dư được 2,24 lít hỗn hợp khí (đktc) có tỉ khối đối với H2 là 27. m có giá trị là

A. 1,16 g B. 11,6 g

C. 6,11 g D. 61,1 g

Bài 85: Lấy 33,8g oleum (H2SO4.nSO3) pha thành 100ml dung dịch A. Để trung hoà 50ml

dung dịch A cần dùng 200ml dung dịch NaOH 2M. Giá trị của n là

A. 1 B. 2

C. 3 D. 4

Bài 86 : Khi nhỏ vài giọt dung dịch H2S vào ống nghiệm chứa dung dịch FeCl3 thấy xuất

hiện kết tủa, kết tủa đú là

A. Fe B. FeS

C. S D. FeS và S

Bài 87: 1,792 lít hỗn hợp X gồm O2 và Cl2 (ở đktc ) tác dụng vừa đủ với m gam hỗn hợp Y

gồm 2 kim loại Al, Mg thu được 6,46 gam hỗn hợp oxit và muối clorua của hai kim

loại. Tỉ khối hơi của hỗn hợp X so với H2 là 25,75 (cho: Mg = 24, Al = 27, H = 1, O

= 16, Cl = 35,5). Số gam mỗi kim loại Al, Mg có trong hỗn hợp Y lần lượt là

A. 1,62 g, 0,72 g. B. 0,81 g, 1,53 g.

C. 1,26 g, 1,08 g. D. 2,62 g, 3,84 g.

Bài 88: m gam hỗn hợp hơi brom và khí clo tác dụng vừa đủ với hỗn hợp có chứa 0,54 gam

Al, 0,24 gam Mg, 0,8 gam Ca và thu được 9,4 gam hỗn hợp các muối (cho: Br = 80,

Mg = 24, Al = 27, Ca = 40, Cl = 35,5). Khối lượng của brom và clo trong m gam hỗn

hợp trên là

A. 2,84 g ; 3,2 g. B. 6,4 g ; 1,42 g.

C. 5,69 g ; 2,13 g. D. 3,2 g ; 2,4 g.

Bài 89: Bốn bình thuỷ tinh có thể tích như nhau chứa đầy oxi ở cùng điều kiện. Cho lần

lượt vào 4 bình trên các chất rắn : bột than, lưu huỳnh, photpho, bột sắt có cùng khối

195

lượng và để phản ứng cháy xảy ra hoàn toàn. Trường hợp khi cho chất nào vào sẽ làm

áp suất trong bình giảm nhiều nhất ?

A. Bột than B. Lưu huỳnh

C. Bột sắt D. Photpho

Bài 90: Dùng hoá chất nào có thể nhận biết các dung dịch không màu sau đây:AlCl3;

ZnCl2; FeCl3; KCl ?

A. NH3 B. Quỳ tím

C. NaOH D. Na2CO3

Bài 91: Cho sơ đồ phản ứng sau : A + H+ + NO 3

Cu2+

+ NO + H2O

Chất A có thể là

A. Cu2O ; CuO B. CuO ; Cu(OH)2

C. Cu ; Cu2O D. Cu ; CuS ; Cu2S

Bài 92: Hàm lượng % nitơ trong loại phân đạm nào sau đây là cao nhất ?

A. (NH4)2SO4 B. Ca(NO3)2

C. (NH4)2HPO4 D. (NH2)2CO

Bài 93: Dẫn 2,24 lít khí NH3 (đktc) đi qua ống đựng 32 g CuO nung nóng. Phản ứng xảy ra

hoàn toàn, chất rắn thu được cho tác dụng với HNO3 loãng thu được V lít khí NO

(đktc). V có giá trị là

A. 2,24 lít B. 3.36 lít

C. 4,48 lít D. 5,6 lít

Bài 94: Cho một mảnh nhôm vào dung dịch HNO3 loãng thu được một dung dịch không

màu duy nhất, không thấy có khí thoát ra. Phương trình hoá học của phản ứng có tổng

hệ số cân bằng tối giản là

A. 13 B. 14 C. 58 D. 64

Bài 95: Axit HNO3 đặc nóng phản ứng được với tất cả các chất trong dãy chất nào sau đây

?

A. Mg(OH)2 ; CuO ; NH3 ; Ag ; Fe(NO3)2

B. Mg(OH)2 ; Al2O3 ; NH3 ; Cu ; Fe(NO3)3

C. Ca(OH)2 ; CuS ; NH3 ; Au ; Na2SO3

D. Cu(OH)2 ; CaO ; C ; (NH4)2SO4 ; SO2

Bài 96: Một loại phân bón amophot là hỗn hợp muối có thành phần : số mol NH4H2PO4 và

(NH4)2HPO4 là 1:1. Để điều chế loại phân bón này từ 6000 mol H3PO4 người ta cần

dùng lượng NH3 có thể tích đo ở đktc là

A. 201,6 m3

B. 153 m3

C. 20,6 m3

D. 32,5 m3

196

Bài 97: Khối lượng NH3 (x kg) và dung dịch HNO3 45% (y kg) đủ để điều chế 100 kg phân

đạm có 34% N là

A. x = 20,6 kg ; y = 76,4 kg B. x = 7,225 kg ; y = 26,775 kg

C. 20,6 kg ; y = 170 kg D. x = 7,75 kg ; y = 59,5 kg

Bài 98: Cho 1,35 gam hỗn hợp 3 kim loại tác dụng hết với dung dịch HNO3 loãng, dư thu

được 1,12 lít (đktc) hỗn hợp 2 khí NO và NO2 có tỉ khối so với H2 là 21,4. Tổng khối

lượng muối nitrat tạo ra là

A. 9,56 gam B. 5,69 gam

C. 6,59 gam D. 9,65 gam

Bài 99: Cho một lượng kim loại tác dụng vừa đủ với 2,2 lít HNO3 tạo ra dung dịch muối và

1,68 lít hỗn hợp khí NO và N2O (ở đktc) có tỉ khối so với H2 bằng 19,2. Nồng độ của

dung dịch HNO3 là

A. 0,034M B. 0,259M

C. 0.095M D. 0,055M

Bài 100: Nung một hỗn hợp muối gồm Cu(NO3)2 và Pb(NO3)2 đến khi phản ứng hoàn toàn

thấy khối lượng chất rắn giảm 64,8 gam. % khối lượng NO2 thoát ra là

A. 85,19% B. 14,81%

C. 50% D. 80%

197

Bài 1: Liên kết hoá học trong kim loại đồng là

A. liên kết ion.

B. liên kết kim loại.

C. liên kết cộng hoá trị phân cực.

D. liên kết cộng hoá trị không phân cực.

Bài 2: Loại liên kết có bản chất của lực hút tĩnh điện là

A. liên kết kim loại. B. liên kết cộng hoá trị.

C. liên kết ion. D. liên kết ion và liên kết kim loại.

Bài 3: Trong các phát biểu sau, phát biểu nào không đúng ?

A. Nguyên tử kim loại dễ bị khử.

B. Nguyên tử kim loại có năng lượng ion hoá nhá.

C. Nguyên tử phi kim oxi hoá kim loại thành ion dương kim loại.

D. Kim loại càng dễ nhường eletron thì kim loại có tính khử càng mạnh.

Bài 4: Tất cả các nguyên tố chuyển tiếp đều

A. là phi kim. B. là kim loại.

C. là chất bán dẫn. D. trơ về mặt hoá học.

Bài 5: Dãy so sánh tính chất vật lí của kim loại nào dưới đây là không đúng ?

A. Khả năng dẫn điện và nhiệt của Ag > Cu > Al > Fe.

B. Nhiệt độ nóng chảy của Hg < Pb < W.

C. Tỉ khối của Os > Zn > Li.

D. Tính cứng của Cr < Cu < Cs.

Bài 6: Nguyên tắc chung được dùng để điều chế kim loại là

A. cho hợp chất chứa ion kim loại tác dụng với chất khử.

B. oxi hoá ion kim loại trong hợp chất thành nguyên tử kim loại.

C. khử ion kim loại trong hợp chất thành nguyên tử kim loại.

D. cho hợp chất chứa ion kim loại tác dụng với chất oxi hoá.

Bài 7: Tính dẫn điện và dẫn nhiệt của hợp kim kém kim loại trong hỗn hợp ban đầu, vì có

sự tạo thành

A. liên kết ion. B. liên kết kim loại.

C. liên kết cộng hoá trị. D. liên kết cho - nhận.

Bài 8: Khi so sánh tính chất của hợp kim với các kim loại thành phần, nhận xét nào sau đây

là đúng ?

Chuyên đề 5

ĐẠI CƯƠNG VỀ KM LOẠI

198

A. Hợp kim cứng hơn, dẫn điện tốt hơn, nhiệt độ nóng chảy cao hơn.

B. Hợp kim cứng hơn, dẫn điện kém hơn, nhiệt độ nóng chảy thấp hơn.

C. Hợp kim mềm hơn, dẫn điện kém hơn, tính chất hoá học tương tự.

D. Hợp kim mềm hơn, dẫn điện tốt hơn, độ hoạt động hoá học cao hơn.

Bài 9: Để khử ion 2Cu trong dung dịch CuSO4 có thể dùng kim loại

A. Fe. B. Na. C. K. D. Ba.

Bài 10: Kim loại M phản ứng được với: dung dịch HCl, dung dịch Cu(NO3)2, dung dịch

HNO3 (đặc, nguội). Kim loại M là

A. Al. B. Zn. C. Fe. D. Ag.

Bài 11: Những kim loại nào sau đây có thể được điều chế từ oxit bằng phương pháp nhiệt

luyện nhờ chất khử CO ?

A. Al, Fe, Cu. B. Zn, Mg, Pb. C. Ni, Cu, Ca. D. Fe, Cu, Ni.

Bài 12: Hai chất đều không khử được sắt oxit (ở nhiệt độ cao) là

A. Al, Cu. B. Al, CO. C. CO2, Cu. D. H2, C.

Bài 13: Dãy các kim loại đều có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch

muối của chúng là

A. Fe, Cu, Ag. B. Mg, Zn, Cu. C. Al, Fe, Cr. D. Ba, Ag, Au.

Bài 14: Dãy gồm các kim loại được điều chế trong công nghiệp bằng phương pháp điện

phân hợp chất nóng chảy của chúng là

A. Na, Ca, Al. B. Na, Ca, Zn. C. Na, Cu, Al. D. Fe, Ca, Al.

Bài 15: Natri, canxi, nhôm thường được sản xuất trong công nghiệp theo phương pháp nào

sau đây ?

A. Điện phân nóng chảy. B. Điện phân dung dịch.

C. Phương pháp nhiệt luyện. D. Phương pháp thuỷ luyện.

Bài 16: Khi điện phân NaCl nóng chảy (điện cực trơ), tại catot xảy ra

A. sự khử ion Cl . B. sự oxi hoá ion Cl .

C. sự oxi hoá ion Na . D. sự khử ion Na .

Bài 17: Cho phương trình hoá học: Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu

Trong phản ứng trên xảy ra

A. sự khử 2Fe và sự oxi hoá Cu. B. sự khử 2Fe và sự khử 2Cu .

C. sự oxi hoá Fe và sự oxi hoá Cu. D. sự oxi hoá Fe và sự khử 2Cu .

Bài 18: Có thể điều chế được Ag nguyên chất từ dung dịch AgNO3 với dung dịch nào sau

đây ?

A. Fe(NO3)3. B. Fe(NO3)2. C. Al(NO3)3. D. Mg(NO3)2.

Bài 19: Trong các phương trình ion thu gọn sau, phương trình ion nào sai ?

A. Ag + 3Fe Ag + 2Fe . B. Zn + 2Pb 2Zn + Pb.

C. Cu + 2 Ag 2Cu + 2Ag. D. Fe + 2 3Fe 3 2Fe .

199

Bài 20: Dãy các ion xếp theo chiều giảm dần tính oxi hoá là (biết trong dãy điện hoá,

cặp Fe3+/Fe2+ đứng trước cặp Ag+/Ag)

A. Ag+, Cu2+, Fe3+, Fe2+. B. Fe3+, Cu2+, Ag+, Fe2+.

C. Ag+, Fe3+, Cu2+, Fe2+. D. Fe3+, Ag+, Cu2+, Fe2+.

Bài 21: Dãy ion kim loại nào sau đây được sắp xếp theo chiều giảm dần tính oxi hoá ?

A. Fe3+, Cu2+, Ag+, Fe2+, Ni2+, Al3+, Ca2+.

B. Al3+, Fe2+, Ca2+, Ni2+, Fe3+, Ag+, Cu2+.

C. Ca2+, Al3+, Fe2+, Fe3+, Ni2+, Cu2+, Ag+.

D. Ag+, Fe3+, Cu2+, Ni2+, Fe2+, Al3+, Ca2+.

Bài 22: Cho các ion kim loại: 2Zn , 2Sn , 2Ni , 2Fe , 2Pb . Thứ tự tính oxi hoá giảm

dần là

A. 2Pb > 2Sn > 2Fe > 2Ni > 2Zn .

B. 2Sn > 2Ni > 2Zn > 2Pb > 2Fe .

C. 2Zn > 2Sn > 2Ni > 2Fe > 2Pb .

D. 2Pb > 2Sn > 2Ni > 2Fe > 2Zn .

Bài 23: Mệnh đề không đúng là

A. Fe2+ oxi hoá được Cu.

B. Fe khử được Cu2+ trong dung dịch.

C. Fe3+ có tính oxi hoá mạnh hơn Cu2+.

D. Tính oxi hoá của các ion tăng theo thứ tự: Fe2+, H+, Cu2+, Ag+.

Bài 24: Hai kim loại X, Y và các dung dịch muối clorua của chúng có các phản ứng hoá

học sau:

X + 2YCl3 XCl2 + 2YCl2

Y + XCl2 YCl2 + X

Phát biểu đúng là

A. Ion 2Y có tính oxi hoá mạnh hơn ion 2X .

B. Kim loại X khử được ion 2Y .

C. Kim loại X có tính khử mạnh hơn kim loại Y.

D. Ion 3Y có tính oxi hoá mạnh hơn ion 2X .


(1) AgNO3 + Fe(NO3)2 Fe(NO3)3 + Ag

(2) Mn + 2HCl MnCl2 + H2

Dãy gồm các ion được sắp xếp theo chiều tăng dần tính oxi hoá là

A. Mn2+, H+, Fe3+, Ag+. B. Ag+, Fe3+, H+, Mn2+.

C. Ag+ , Mn2+, H+, Fe3+. D. Mn2+, H+, Ag+, Fe3+.

Bài 26: Cặp chất không xảy ra phản ứng hoá học là

200

A. Cu + dung dịch FeCl3. B. Fe + dung dịch HCl.

C. Fe + dung dịch FeCl3. D. Cu + dung dịch FeCl2.

Bài 27: Thứ tự một số cặp oxi hoá - khử trong dãy điện hoá như sau: Fe2+/Fe ; Cu2+/Cu ;

Fe3+/ Fe2+. Cặp chất không phản ứng với nhau là

A. Fe và dung dịch CuCl2. B. Fe và dung dịch FeCl3.

C. dung dịch FeCl2 và dung dịch CuCl2. D. Cu và dung dịch FeCl3.

Bài 28: Cho luồng khí H2 (dư) qua hỗn hợp các oxit CuO, Fe2O3, ZnO, MgO nung ở

nhiệt độ cao. Sau phản ứng hỗn hợp rắn còn lại là

A. Cu, Fe, Zn, MgO. B. Cu, Fe, ZnO, MgO.

C. Cu, Fe, Zn, Mg. D. Cu, FeO, ZnO, MgO.

Bài 29: Có dung dịch FeSO4 lẫn tạp chất là CuSO4. Phương pháp đơn giản để có thể loại

được tạp chất là

A. Ngâm viên kẽm vào dung dịch.

B. Ngâm đinh sắt sạch vào dung dịch.

C. Ngâm mẫu magie vào dung dịch.

D. Cho thêm sắt (III) sunfat vào dung dịch.

Bài 30: Cho các kim loại Al, Ag, Fe, Cu, Ni. Những kim loại tác dụng được với dung dịch

muối 3Fe là

A. Al, Fe, Ni. B. Fe, Al, Ni, Cu. C. Al, Fe, Cu. D. Ag, Fe, Cu, Ni.

Bài 31: X là kim loại phản ứng được với dung dịch H2SO4 loãng, Y là kim loại tác dụng

được với dung dịch Fe(NO3)3. Hai kim loại X, Y lần lượt là (biết thứ tự trong dãy thế điện

hoá: Fe3+/Fe2+ đứng trước Ag+/Ag)

A. Fe, Cu. B. Cu, Fe. C. Ag, Mg. D. Mg, Ag.

Bài 32: Dãy nào sau đây chỉ gồm các chất vừa tác dụng được với dung dịch HCl, vừa tác

dụng được với dung dịch AgNO3 ?

A. Fe, Ni, Sn. B. Al, Fe, CuO. C. Zn, Cu, Mg. D. Hg, Na, Ca.

Bài 33: Thứ tự một số cặp oxi hoá - khử trong dãy điện hoá: 2Mg /Mg ; 2Fe /Fe ;

2Cu /Cu ; 3Fe / 2Fe ; Ag /Ag. Dãy chỉ gồm các chất, ion tác dụng được với ion 3Fe

trong dung dịch là

A. Fe, Cu, Ag . B. Mg, 2Fe , Ag. C. Mg, Cu, 2Cu . D. Mg, Fe, Cu.

Bài 34: Cho hợp kim Al, Mg, Ag vào dung dịch CuCl2. Sau phản ứng thu được hỗn hợp 3

kim loại là

A. Cu, Al, Mg. B. Ag, Mg, Cu. C. Al, Cu, Ag. D. Al, Ag, Mg.

Bài 35: Cho hỗn hợp bột Al, Fe vào dung dịch chứa Cu(NO3)2 và AgNO3. Sau khi các

phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp rắn gồm ba kim loại là

A. Fe, Cu, Ag. B. Al, Cu, Ag. C. Al, Fe, Cu. D. Al, Fe, Ag.

Bài 36: Trong số các kim loại Mg, Fe, Cu, kim loại có thể đẩy Fe ra khái dung dịch

Fe(NO3)3 là

201

A. Mg. B. Mg và Cu. C. Fe và Mg. D. Cu và Fe.

Bài 37: Cho hỗn hợp gồm Fe và Zn vào dung dịch AgNO3 đến khi các phản ứng xảy ra

hoàn toàn, thu được dung dịch X gồm hai muối và chất rắn Y gồm hai kim loại. Hai muối

trong X là

A. Fe(NO3)3 và Zn(NO3)2. B. Zn(NO3)2 và Fe(NO3)2.

C. AgNO3 và Zn(NO3)2. D. Fe(NO3)2 và AgNO3.

Bài 38: Đặc điểm chung của ăn mòn điện hoá học và ăn mòn hoá học là

A. có phát sinh dòng điện.

B. nhiệt độ càng cao thì tốc độ ăn mòn càng nhanh.

C. đều là các quá trình oxi hoá - khử.

D. electron của kim loại được chuyển sang môi trường tác dụng.

Bài 39: Trường hợp nào sau đây là ăn mòn điện hoá học ?

A. Thép để trong không khí ẩm. B. Nhôm bị phá huỷ trong khí clo.

C. Kẽm trong dung dịch H2SO4 loãng. D. Natri cháy trong không khí.

Bài 40: Một vật bằng hợp kim Zn-Cu để trong không khí ẩm, vật này bị ăn mòn điện hoá.

Quá trình xảy ra ở cực dương là

A. Cu 2Cu + 2e. B. Zn 2Zn + 2e.

C. 2 H + 2e H2. D. 2H2O + 2e H2 + 2OH .

Bài 41: Vá tàu đi biển (phần chìm dưới nước) thép thường bị gỉ. Cơ chế của quá trình ăn

mòn ở điện cực âm và điện cực dương lần lượt là

A. Fe 2Fe + 2e và 2H2O + O2 + 4e 4OH .

B. Fe 3Fe + 3e và 2 H + 2e H2 .

C. Fe 2Fe + 2e, 2Fe 3Fe + 1e và 2H2O + O2 + 4e 4 OH.

D. Fe 2Fe + 2e, 2Fe 3Fe + 1e và 2 H + 2e H2 .

Bài 42: Có ba thanh kim loại là: sắt nguyên chất (X), kẽm nguyên chất (Y), sắt lẫn kẽm (Z).

Trong không khí ẩm thì

A. thanh X dễ bị ăn mòn nhất. B. thanh Y dễ bị ăn mòn nhất.

C. thanh Z dễ bị ăn mòn nhất. D. các thanh bị ăn mòn như nhau.

Bài 43: Cho các cặp kim loại nguyên chất tiếp xúc trực tiếp với nhau: Fe và Pb ; Fe và Zn ;

Fe và Sn ; Fe và Ni. Khi nhúng các cặp kim loại trên vào dung dịch axit, số cặp kim loại

trong đó Fe bị phá huỷ trước là

A. 4. B. 1. C. 2. D. 3.

Bài 44: Cho các hợp kim sau: Cu-Fe (I) ; Zn-Fe (II) ; Fe-C (III) ; Sn-Fe (IV). Khi tiếp xúc

với dung dịch chất điện li thì các hợp kim mà trong đó Fe đều bị ăn mòn trước là

A. I, II và IV. B. I, II và III. C. I, III và IV. D. II, III và IV.

Bài 45: Một lá sắt đang tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng, nếu thêm vài giọt dung dịch

CuSO4 vào thì lượng bọt khí H2

A. bay ra không đổi. B. không bay ra nữa.

202

C. bay ra ít hơn. D. bay ra nhiều hơn.

Bài 46: Có 4 dung dịch riêng biệt: a) HCl, b) CuCl2, c) FeCl3, d) HCl có lẫn CuCl2.

Nhúng vào mỗi dung dịch một thanh Fe nguyên chất. Số trường hợp xuất hiện ăn mòn điện

hoá học là

A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.

Bài 47: Tiến hành bốn thí nghiệm sau:

- Thí nghiệm 1: Nhúng thanh Fe vào dung dịch FeCl3 ;

- Thí nghiệm 2: Nhúng thanh Fe vào dung dịch CuSO4 ;

- Thí nghiệm 3: Nhúng thanh Cu vào dung dịch FeCl3 ;

- Thí nghiệm 4: Cho thanh Fe tiếp xúc với thanh Cu rồi nhúng vào dung dịch HCl.

Số trường hợp xuất hiện ăn mòn điện hoá học là

A. 1. B. 2. C. 4. D. 3.

Bài 48: Trong pin điện hoá Zn-Cu, quá trình khử trong pin là

A. 2Zn + 2e Zn. B. 2Cu Cu + 2e.

C. 2Cu + 2e Cu. D. 2Zn Zn + 2e.

Bài 49: Một pin điện hoá có điện cực Zn nhúng trong dung dịch ZnSO4 và điện cực Cu

nhúng trong dung dịch CuSO4. Sau một thời gian pin đó phóng điện thì khối lượng

A. cả hai điện cực Zn và Cu đều tăng.

B. điện cực Zn giảm còn khối lượng điện cực Cu tăng.

C. điện cực Zn tăng còn khối lượng điện cực Cu giảm.

D. cả hai điện cực Zn và Cu đều giảm.

Bài 50: Cho suất điện động chuẩn Eo của các pin điện hoá: Eo(Cu-X) = 0,46V ; Eo(Y-Cu)

= 1,1V ; Eo(Z-Cu) = 0,47V (X, Y, Z là ba kim loại). Dãy các kim loại xếp theo chiều tăng

dần tính khử từ trái sang phải là

A. Z, Y, Cu, X. B. X, Cu, Z, Y. C. Y, Z, Cu, X. D. X, Cu, Y, Z.

Bài 51: Cho biết phản ứng oxi hoá - khử xảy ra trong pin điện hoá Fe-Cu:

Fe + 2Cu 2Fe + Cu ; 2o

Fe FeE = – 0,44V, 2

o

Cu CuE = + 0,34V.

Suất điện động chuẩn của pin điện hoá Fe-Cu là

A. 1,66V. B. 0,10V. C. 0,78V. D. 0,92V.

Bài 52: Cho suất điện động chuẩn của các pin điện hoá: Zn-Cu là 1,1V ; Cu-Ag là 0,46V.

Biết thế điện cực chuẩn o

Ag AgE = +0,8V. Thế điện cực chuẩn 2

o

Zn ZnE và 2

o

Cu CuE có giá

trị lần lượt là

A. –0,76V và +0,34V. B. –1,46V và –0,34V.

C. +1,56V và +0,64V. D. –1,56V và +0,64V.

203

Bài 53: Cho các thế điện cực chuẩn: 3o

Al AlE = 1,66 V ; 2

o

Zn ZnE = 0,76 V ;

2o

Pb PbE = 0,13 V ; 2

o

Cu CuE = +0,34V. Trong các pin sau đây, pin nào có suất điện động

chuẩn lớn nhất ?

A. Pin Zn-Cu. B. Pin Zn-Pb. C. Pin Al-Zn. D. Pin Pb-Cu.

Bài 54: Khi điện phân dung dịch muối trong nước, trị số pH ở khu vực gần một điện cực

tăng lên. Dung dịch muối đem điện phân là

A. K2SO4. B. NaCl. C. CuSO4. D. AgNO3.

Bài 55: Điện phân dung dịch chứa x mol Cu(NO3)2 và y mol KCl (với điện cực trơ, có

màng ngăn xốp). Biết ion 3NO

không bị điện phân trong dung dịch. Để dung dịch sau điện

phân làm phenolphtalein chuyển sang màu hồng thì điều kiện của x và y là

A. y = 2x. B. y < 2x. C. y > 2x. D. 2y = x.

Bài 56: Điện phân hoàn toàn dung dịch hỗn hợp CuSO4 và NaCl (điện cực trơ), trong đó

nồng độ mol của hai muối bằng nhau. Nếu thêm vài giọt quỳ tím vào dung dịch sau khi

điện phân thì màu của dung dịch thay đổi như thế nào ?

A. Dung dịch có màu tím. B. Dung dịch có màu xanh.

C. Dung dịch có màu đá. D. Dung dịch không đổi màu.

Bài 57: Điện phân một dung dịch muối MCln với điện cực trơ. Khi ở catot thu được 16 gam

kim loại M, ở anot thu được 5,6 lít khí (đktc). Kim loại M là

A. Mg. B. Ca. C. Cu. D. Fe.

Bài 58: Điện phân dung dịch CuCl2 với điện cực trơ, sau một thời gian thu được 0,32 gam

Cu ở catot và một lượng khí X ở anot. Hấp thụ hoàn toàn lượng khí X trên vào 200 ml

dung dịch NaOH (ở nhiệt độ thường). Sau phản ứng, nồng độ NaOH còn lại là 0,05M (giả

thiết thể tích dung dịch không thay đổi). Nồng độ ban đầu của dung dịch NaOH là

A. 0,15M. B. 0,2M. C. 0,1M. D. 0,05M.

Bài 59: Khi hoà tan hiđroxit kim loại M(OH)2 bằng một lượng vừa đủ dung dịch H2SO4 20%

thu được dung dịch muối trung hoà có nồng độ 27,21%. Kim loại M là

A. Cu. B. Zn. C. Fe. D. Mg.

Bài 60: Ngâm một lá Cu trong dung dịch AgNO3, sau một thời gian phản ứng người ta lấy

lá Cu ra khái dung dịch nhận thấy khối lượng lá Cu tăng thêm 1,52 gam. Khối lượng Ag

bám trên lá Cu là


Bài 61: Ngâm một lá Zn trong dung dịch có hoà tan 8,32 gam CdSO4. Sau khi phản ứng

xong, lấy lá Zn ra khái dung dịch, rửa sạch, làm khô nhận thấy khối lượng lá Zn tăng lên

2,35% so với lá Zn trước phản ứng. Khối lượng lá Zn trước khi tham gia phản ứng là

A. 80 gam. B. 125 gam. C. 65 gam. D. 48,75 gam.

Bài 62: Nhúng một lá kim loại M (chỉ có hoá trị 2 trong hợp chất) có khối lượng 50 gam

vào 200 ml dung dịch AgNO3 1M cho đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Lọc dung dịch,

đem cô cạn thu được 18,8 gam muối khan. Kim loại M là

204

A. Fe. B. Cu. C. Mg. D. Zn.

Bài 63: Cho m gam hỗn hợp bột Zn và Fe vào lượng dư dung dịch CuSO4. Sau khi kết thúc

các phản ứng, lọc bá phần dung dịch thu được m gam bột rắn. Thành phần phần trăm theo

khối lượng của Zn trong hỗn hợp bột ban đầu là

A. 90,28%. B. 85,30%. C. 82,20%. D. 12,67%.

Bài 64: Nhúng một thanh sắt nặng 100 gam vào 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO3)2

0,2M và AgNO3 0,2M. Sau một thời gian lấy thanh kim loại ra, rửa sạch làm khô cân được

101,72 gam (giả thiết các kim loại tạo thành đều bám hết vào thanh sắt). Khối lượng sắt đã

phản ứng là


Bài 65: Nhúng một thanh Zn vào 2 lít dung dịch chứa AgNO3 và Cu(NO3)2 có số mol

bằng nhau, cho đến khi hai muối trong dung dịch phản ứng hết thì thu được dung dịch A.

Lấy thanh Zn đem cân lại, thấy khối lượng tăng 14,9 gam so với ban đầu. Nồng độ mol

của dung dịch A là

A. 0,1M. B. 0,175M. C. 0,15M. D. 0,2M.

Bài 66: Lấy hai thanh kim loại M hoá trị 2 có khối lượng bằng nhau. Thanh thứ nhất nhúng

vào dung dịch Cu(NO3)2 và thanh thứ hai nhúng vào dung dịch Pb(NO3)2. Sau một thời

gian khối lượng thanh thứ nhất giảm 0,2% và khối lượng thanh thứ hai tăng 28,4% so với

ban đầu. Số mol của Cu(NO3)2 và Pb(NO3)2 trong hai dung dịch đều giảm như nhau. Kim

loại M là

A. Fe. B. Mg. C. Zn. D. Sn.

Bài 67: Cho hỗn hợp gồm 1,2 mol Mg và x mol Zn vào dung dịch chứa 2 mol 2Cu và 1

mol Ag đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được một dung dịch chứa ba ion kim

loại. Trong các giá trị sau đây, giá trị nào của x thoả mãn trường hợp trên ?

A. 1,8. B. 1,5. C. 1,2. D. 2,0.

Bài 68: Cho 100 ml dung dịch FeCl2 1,2M tác dụng với 200 ml dung dịch AgNO3 2M, thu

được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 34,44. B. 47,4. C. 30,18. D. 12,96.

Bài 69: Cho hỗn hợp bột gồm 2,7 gam Al và 5,6 gam Fe vào 550 ml dung dịch AgNO3

1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 59,4. B. 64,8. C. 32,4. D. 54,0.

Bài 70: Cho Al vào 200 ml dung dịch chứa HCl 0,8M và FeCl3 0,8M, sau khi phản ứng

xong thu được 1,344 lít khí H2 (ở đktc). Tổng khối lượng muối trong dung dịch thu được là


Bài 71: Để bảo vệ nồi hơi bằng thép, người ta thường lót dưới đáy nồi những tấm kim loại

hoặc hợp kim làm bằng kim loại nào sau đây ?

A. Zn B. Cu

C. Thép không gỉ D. Pb

Bài 72: Trường hợp nào sau đây là bảo vệ ăn mòn bằng phương pháp điện hoá ?

205

A. Phủ sơn epoxi lên các dây dẫn bằng đồng.

B. Phủ thiếc lên bề mặt thanh sắt để trong không khí.

C. Phủ một lớp dầu mỡ lên các chi tiết máy bằng kim loại.

D. Gắn các thanh Zn lên chân cầu bằng thép ngâm dưới nước.

Bài 73: Cuốn một sợi dây thép vào một thanh kim loại rồi nhúng vào dung dịch H2SO4

loãng. Quan sát thấy bọt khí thoát ra rất mạnh từ sợi dây thép. Thanh kim loại có thể

là kim loại nào trong số kim loại sau ?

A. Mg B. Sn C. Cu D. Pt

Bài 74: Khi điện phân dung dịch NaCl với điện cực trơ và màng ngăn xốp thì dung dịch thu

được có :

A. pH = 7 B. pH > 7 C. pH < 7 D. pH = 5


A. ăn mòn điện hoá học phụ thuộc vào nhiệt độ, nhiệt độ càng cao tốc độ ăn mòn

càng nhanh.

B. ăn mòn hoá học là quá trình oxi hoá kim loại phát sinh dòng điện.

C. ăn mòn điện hoá học là quá trình oxi hoá kim loại phát sinh dòng điện một chiều.

D. Kim loại tinh khiết sẽ không bị ăn mòn hoá học và ăn mòn điện hoá học.

Bài 76: Phát biểu nào sau đây là đúng về bản chất của quá trình ăn mòn điện hoá học ?

A. Kim loại có tính khử yếu đóng vai trò điện cực dương và bị khử.

B. Kim loại có tính khử mạnh đóng vai trò điện cực dương và bị oxi hoá.

C. Kim loại có tính khử yếu đóng vai trò điện cực dương và bị oxi hoá.

D. Kim loại có tính khử mạnh đóng vai trò điện cực âm và bị oxi hoá.

Bài 77: Quá trình nào sau đây là ăn mòn điện hoá học ?

A. Sắt cháy trong khí clo.

B. Gang, thép để lâu ngày ngoài không khí ẩm.

C. Vật bằng kẽm ngâm trong dung dịch H2SO4 loãng.

D. Thép tiếp xúc với hơi nước ở nhiệt độ cao.

Bài 78: Hai sợi dây nối với nhau đặt ngoài không khí ẩm. Mối nối giữa hai sợi dây bằng

kim loại nào sau đây chóng bị đứt nhất ?

A. Cu-Cu B. Al-Cu

C. Fe-Cu D. Zn-Cu

Bài 79: Có 1 sợi dây phơi quần áo được nối bởi 3 đoạn dây kim loại (theo thứ tự) là nhôm,

đồng và thép. Sau một thời gian, tại các chỗ nối thấy có hiện tượng:

A. nhôm và thép bị đứt. B. nhôm và đồng bị đứt.

C. thép và đồng bị đứt. D. nhôm, thép và đồng bị đứt.

Bài 80: Điều nào là đúng trong các điều sau ?

A. Khi điện phân dung dịch NaCl thì pH của dung dịch giảm dần.

206

B. Khi điện phân dung dịch chứa hỗn hợp CuSO4 và NaCl thì pH của dung dịch

không đổi.

C. Khi điện phân dung dịch chứa hỗn hợp CuSO4 và Na2SO4 thì pH của dung dịch

giảm dần.

D. Khi điện phân dung dịch AgNO3 thì pH của dung dịch tăng dần.

Bài 81: Điện phân dung dịch AgNO3, sản phẩm điện phân thu được ở catot là

A. O2 B. Ag C. HNO3 D. H2

Bài 82: Khi điện phân dung dịch chứa CuSO4 và NaCl, tại catot sẽ thu được sản phẩm nào

sau đây ?

A. Thu được Cu.

B. Ban đầu thu được H2, sau đó thu được Cu.

C. Ban đầu thu được Cu, sau đó thu được Na.

D. Ban đầu thu được Cu, sau đó thu được H2.

Bà 83: Điện phân dung dịch chứa các ion : Cu2+

; Fe3+

; H+

; NO 3 . Trên catot xảy ra quá

trình khử ion theo thứ tự nào sau đây ?

A. Cu2+

, Fe3+

, H+ B. Fe

3+, Cu

2+, H

+

C. Fe3+

, H+, Cu

2+ D. Cu

2+, H

+, Fe

3+

Bài 84: Dãy chất nào sau đây chỉ có thể điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy ?

A. Mg ; Zn ; Al B. Na ; Al ; Mg

C. Ca ; Fe ; K D. Cu ; Ag ; Fe

Bài 85: Điện phân chất nào sau đây để thu được khí H2 ở catot ngay khi điện phân ?

A. Dung dịch Pb(NO3)2 B. Dung dịch AgNO3

C. Dung dịch CuSO4 D. Dung dịch NaCl

Bài 86: Điện phân dung dịch chứa CuCl2 và AlCl3 đến khi ở anot thấy thoát ra khí O2 thì ở

catot sẽ thu được các sản phẩm là

A. Cu ; Al B. Cu ; H2

C. Al ; H2 D. Cu

Bài 87: Để điều chế các kim loại có tính khử mạnh như kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm,

phải dùng phương pháp điều chế nào sau đây ?

A. Phương pháp thuỷ luyện.

B. Phương pháp nhiệt luyện.

C. Phương pháp điện phân dung dịch.

D. Phương pháp điện phân nóng chảy.

Bài 88: Nguyên tắc điều chế kim loại là

A. oxi hoá kim loại. B. khử cation kim loại.

C. oxi hoá cation kim loại. D. khử kim loại.

207

Bài 89: Các kim loại nào sau đây được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch

của chúng ?

A. Na ; Ca ; Cu B. K ; Mg ; Al

C. Ca ; Ba ; Zn D. Ag ; Cu ; Pb

Bài 90: Để tách lấy Ag từ AgNO3 có thể dùng cách nào sau đây ?

A. Nung

B. Điện phân dung dịch AgNO3 trong H2O

C. Dùng một thanh kim loại bằng Cu cho vào dung dịch AgNO3

D. Các cách trên đều dùng được.

Bài 91: Phương pháp nhiệt luyện dùng rộng rãi trong công nghiệp để điều chế những kim

loại nào sau đây ?

A. Kim loại mạnh như : Na, K, Ca,…

B. Kim loại như : Al, Zn, Sn,…

C. Kim loại trung bình như : Fe, Cu,…

D. Có thể điều chế mọi kim loại.

Bài 92: Một hỗn hợp X gồm 3 kim loại Mg, Fe, Cu có tỉ lệ mol là 1:1:1. Cho m gam hỗn

hợp X tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng dư thì được 33,6 lít khí H2 (đktc). m có

giá trị là

A. 108 gam B. 72 gam

C. 216 gam D. 432 gam

Bài 93: Cho H2SO4 loãng dư tác dụng với 6,659 gam hỗn hợp hai kim loại A và B đều có

hoá trị II được 0,1 mol chất khí, đồng thời thấy khối lượng kim loại giảm 6,5 gam.

Hoà tan chất rắn còn lại bằng H2SO4 đặc, nóng thì được 0,16 gam khí SO2. A và B

là

A. Mg và Cu B. Fe và Cu

C. Zn và Cu D. Zn và Pb

Bài 94: Cho một kim loại X hoá trị II vào 100 gam dung dịch HCl 14,6% thu được 0,24

gam khí H2, dung dịch sau phản ứng tăng so với dung dịch ban đầu là 2,64 gam. X là

kim loại nào sau đây ?

A. Zn B. Ni

C. Mg D. Ca

Bài 95: Ngâm một đinh sắt sạch vào 200 ml dung dịch CuSO4 1M. Sau một thời gian lấy

đinh sắt ra, rửa nhẹ, làm khô thấy khối lượng đinh sắt tăng 0,8 gam so với ban đầu.

Nồng độ các chất trong dung dịch sau phản ứng là

A. FeSO4 : 0,5MFe2(SO4)3 : 0,75M

B. CuSO4 : 0,5M ; Fe2(SO4)3 : 0,5M

D. FeSO4 : 0,5M ; CuSO4 : 0,5M

208

Bài 96: Hoà tan 2,16 gam kim loại M trong HNO3 loãng thu được 604,8 ml hỗn hợp khí E

gồm N2 và N2O có tỉ khối so với H2 là 18,45. M là

A. Fe B. Al

C. Zn D. Mg

Bài 97: Một lượng kim loại hoá trị II cho tác dụng với oxi. Để hoà tan hoàn toàn oxit thu

được cần một lượng vừa đủ dung dịch H2SO4 15,4% thu được dung dịch muối có

nồng độ 18,21 %. Kim loại đó là

A. Mg B. Zn

C. Cu D. Pb

Bài 98: Cho 2,275 gam kim loại X hoá trị II tan vào dung dịch hỗn hợp chứa hai axit

HNO3 và H2SO4 thu được 2,94 gam hỗn hợp khí NO2 và D có thể tích 1,344 lít

(đktc). X là

A. Mg B. Cu

C. Ca D. Zn

Bài 99: Hoà tan hoàn toàn 0,01 mol hỗn hợp hai kim loại đều có hoá trị II bằng một lượng

vừa đủ dung dịch chứa hai axit HCl và H2SO4 có thể tích 2000 ml thu được V lít khí

H2 ở đktc. Giá trị pH của dung dịch axit và của V là

A. 1 ; 22,4 lít B. 0 ; 4,48 lít

C. 2 ; 0,224 lít D. 1 ; 4,48 lít

Bài 100: Hai thanh kim loại M hoá trị II có khối lượng như nhau. Thanh I nhúng vào dung

dịch Cu(NO3)2. Thanh II nhúng vào dung dịch Pb(NO3)2. Sau một thời gian khối

lượng thanh I giảm 0,2% ; thanh II khối lượng tăng 28,4%. Biết số mol các chất trong

dung dịch Cu(NO3)2 và Pb(NO3)2 đều giảm như nhau. M là

A. Fe B. Zn

C. Ni D. Mg

209

Bài 1: Để điều chế Na người ta dùng phương pháp nào sau đây ?

A. Nhiệt phân NaNO3. B. Điện phân dung dịch NaCl.

C. Điện phân NaCl nóng chảy. D. Cho K phản ứng với dung dịch NaCl.

Bài 2: Trong công nghiệp, natri hiđroxit được sản xuất bằng phương pháp

A. điện phân dung dịch NaCl, không có màng ngăn điện cực.

B. điện phân dung dịch NaNO3, không có màng ngăn điện cực.

C. điện phân dung dịch NaCl, có màng ngăn điện cực.

D. điện phân NaCl nóng chảy.

Bài 3: Sản phẩm của sự điện phân dung dịch natri clorua với điện cực trơ, không có màng

ngăn xốp là

A. natri hiđroxit, clo và oxi. B. natri hipoclorit và hiđro.

C. natri clorat, hiđro và clo. D. natri hiđroxit, hiđro và clo.

Bài 4: Thực hiện các thí nghiệm sau:

(I) Cho dung dịch NaCl vào dung dịch KOH.

(II) Cho dung dịch Na2CO3 vào dung dịch Ca(OH)2.

(III) Điện phân dung dịch NaCl với điện cực trơ, có màng ngăn.

(IV) Cho Cu(OH)2 vào dung dịch NaNO3.

(V) Sục khí NH3 vào dung dịch Na2CO3.

(VI) Cho dung dịch Na2SO4 vào dung dịch Ba(OH)2.

Các thí nghiệm đều điều chế được NaOH là

A. II, III và VI. B. I, II và III. C. I, IV và V. D. II, V và VI.

Bài 5: Cho sơ đồ phản ứng: NaCl (X) NaHCO3 (Y) NaNO3

X và Y có thể là

A. NaOH và NaClO. B. Na2CO3 và NaClO.

C. NaClO3 và Na2CO3. D. NaOH và Na2CO3.

Bài 6: Có thể phân biệt 3 dung dịch: KOH, HCl, H2SO4 (loãng) bằng một thuốc thử là

A. giấy quỳ tím. B. Zn. C. Al. D. BaCO3.

Bài 7: Muối Na2CO3 bị lẫn tạp chất là NaHCO3. Dùng cách nào sau đây để loại bá được tạp

chất trên ?

Chuyên đề 6

KIM LOẠI KIỀM - KIM LOẠI KIỀM THỔ

NHÔM

210

A. Hoà tan vào nước rồi lọC. B. Hoà tan trong HCl rồi cô cạn.

C. Hoà tan trong NaOH dư rồi cô cạn. D. Nung đến khối lượng không đổi.

Bài 8: Khi nhiệt phân hoàn toàn từng muối X, Y thì đều tạo ra số mol khí nhá hơn số mol

muối tương ứng. Đốt một lượng nhá tinh thể Y trên đèn khí không màu, thấy ngọn lửa có

màu vàng. Hai muối X, Y lần lượt là

A. KMnO4 và NaNO3. B. Cu(NO3)2 và NaNO3.

C. CaCO3 và NaNO3. D. NaNO3 và KNO3.

Bài 9: Điện phân 250 ml dung dịch NaCl 1,6M có màng ngăn, điện cực trơ cho đến khi ở

catot thoát ra 20,16 lít khí (đktc) thì thể tích khí thoát ra ở anot (ở đktc) là


Bài 10 : Nhá từ từ 0,25 lít dung dịch NaOH 1,04M vào dung dịch gồm 0,024 mol

FeCl3, 0,016 mol Al2(SO4)3 và 0,04 mol H2SO4 thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 2,568. B. 1,560. C. 4,128. D. 5,064.

Bài 11: Cho 1,9 gam hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat của kim loại kiềm M tác

dụng hết với dung dịch HCl (dư), sinh ra 0,448 lít khí (ở đktc). Kim loại M là

A. NA. B. K. C. RB. D. Li.

Bài 12: Dung dịch X chứa hỗn hợp gồm Na2CO3 1M, K2CO3 1,5M và KHCO3 1M. Nhá

từ từ từng giọt cho đến hết 200 ml dung dịch HCl 2M vào 100 ml dung dịch X, sinh ra V lít

khí (ở đktc). Giá trị của V là

A. 2,24. B. 1,12. C. 4,48. D. 3,36.

Bài 13: Cho từ từ dung dịch chứa a mol HCl vào dung dịch chứa b mol Na2CO3 đồng

thời khuấy đều, thu được V lít khí (ở đktc) và dung dịch X. Khi cho dư nước vôi trong

vào dung dịch X thấy có xuất hiện kết tủa. Biểu thức liên hệ giữa V với a, b là

A. V = 22,4(a – b). B. V = 11,2(a – b).

C. V = 11,2(a + b). D. V = 22,4(a + b).

Bài 14: Dung dịch X chứa a mol KHCO3 và b mol K2CO3. Tiến hành hai thí nghiệm sau:

- Thêm (a + b) mol BaCl2 vào dung dịch X thu được m1 gam kết tủa.

- Thêm (a + b) mol Ba(OH)2 vào dung dịch X thu được m2 gam kết tủa.

So sánh giá trị m1 và m2 là

A. m1 < m2. B. m1 > m2. C. m1 = m2.

D. m1 m2.

Bài 15: Cho một mẩu Na để lâu trong không khí, bị chuyển hoá thành hỗn hợp rắn X gồm

Na, Na2O, NaOH, Na2CO3. Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp X bằng H2SO4 loãng, sau phản ứng

thu được dung dịch Y. Làm bay hơi nước từ từ thu được 8,05 gam tinh thể

Na2SO4.10H2O. Khối lượng mẩu Na là


Bài 16: Dung dịch X gồm Na2CO3, K2CO3, NaHCO3 được chia thành hai phần bằng nhau:

Phần 1 tác dụng với nước vôi trong dư, thu được 20 gam kết tủa ; Phần 2 tác dụng với dung

dịch HCl dư, thu được V lít khí CO2 (đktc). Giá trị của V là

211

A. 2,24. B. 4,48. C. 6,72. D. 3,36.

Bài 17: Chỉ ra điều đúng khi nói về các hiđroxit kim loại kiềm thổ:

A. Tan dễ dàng trong nước.

B. Có một hiđroxit có tính lưỡng tính.

C. Có thể điều chế bằng cách cho các oxit tương ứng tác dụng với nước.

D. Đều là các bazơ mạnh.

Bài 18: Trong y học, chất được sử dụng bó bột khi xương bị gãy là

A. CaSO4.2H2O. B. CaSO4 khan.

C. 2CaSO4.H2O. D. MgSO4.7H2O.

Bài 19: Phản ứng nào trong các phản ứng sau giải thích quá trình xâm thực của nước mưa

đối với đá vôi ?

A. CaCO3 + H2O + CO2 Ca(HCO3)2.

B. Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O.

C. CaCO3 + 2HCl CaCl2 + H2O + CO2 .

D. Ca(HCO3)2 ot

CaCO3 + H2O + CO2.

Bài 20: Một mẫu nước cứng chứa các ion: 2Ca , 2Mg , 3HCO , Cl , 24SO . Chất được

dùng để làm mềm mẫu nước cứng trên là

A. Na2CO3. B. HCl. C. H2SO4. D. NaHCO3.

Bài 21: Có các chất: KCl, Na2CO3, Ca(OH)2, HCl. Những chất không thể làm mềm nước

cứng tạm thời đó là

A. KCl. B. KCl và HCl.

C. Ca(OH)2 và Na2CO3. D. Ca(OH)2, HCl và KCl.

Bài 22: Khi cho dung dịch NaOH dư vào cốc đựng dung dịch Ca(HCO3)2 thì trong cốc

A. sủi bọt khí. B. không có hiện tượng gì.

C. xuất hiện kết tủa trắng. D. có kết tủa trắng và bọt khí.

Bài 23: Sơ đồ chuyển hoá: Mg (1) A (2) MgO

A là những chất nào trong số các chất sau ?

(1) Mg(OH)2 ; (2) MgCO3 ; (3) Mg(NO3)2 ; (4) MgSO4 ; (5) MgS

A. 3, 5. B. 2, 3. C. 1, 2, 3. D. 4, 5.

Bài 24: Từ hai muối X và Y thực hiện các phản ứng sau:

X ot

X1 + CO2 ; X1 + H2O X2

X2 + Y X + Y1 + H2O ; X2 + 2Y X + Y2 + 2H2O

Hai muối X, Y tương ứng là

A. CaCO3, NaHSO4. B. BaCO3, Na2CO3.

C. CaCO3, NaHCO3. D. MgCO3, NaHCO3.

212

Bài 25: Hỗn hợp rắn A gồm Ca(HCO3)2, CaCO3, NaHCO3, Na2CO3. Nung A đến khối

lượng không đổi được chất rắn B. Chất rắn B gồm

A. CaCO3 và Na2O. B. CaCO3 và Na2CO3.

C. CaO và Na2CO3. D. CaO và Na2O.

Bài 26: Nhiệt phân hoàn toàn hỗn hợp chứa MgCO3 và CaCO3 có cùng số mol thu được khí

X và chất rắn Y. Hoà tan Y vào H2O dư, lọc bá kết tủa được dung dịch Z. Hấp thụ hoàn

toàn khí X vào dung dịch Z thu được

A. CaCO3 và Ca(HCO3)2. B. Ca(HCO3)2.

C. CaCO3 và Ca(OH)2. D. CaCO3.

Bài 27: Cho sơ đồ phản ứng sau:

(1) A + B C + H2 ; (2) C + D E

(3) E + F G + D + B ; (4) G A + Cl2

(5) E ot

CaCO3 + D + B

A, B, E lần lượt là những chất sau đây:

A. Ca, H2O, Ca(HCO3)2. B. Ca, HCl, Ca(HCO3)2.

C. Ca, H2SO4, Ca(HCO3)2. D. CaO, H2O, Ca(HCO3)2.

Bài 28: Cho dãy các chất: KOH, Ca(NO3)2, SO3, NaHSO4, Na2SO3, K2SO4. Số chất

trong dãy tạo thành kết tủa khi phản ứng với dung dịch BaCl2 là

A. 4. B. 6. C. 3. D. 2.

Bài 29: Có 4 dung dịch: Ba(OH)2, Na2CO3, NaHCO3 và NaHSO4. Khi trộn lẫn với nhau

từng đôi một, số cặp dung dịch tác dụng được với nhau là

A. 2. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 30: Cho BaO vào dung dịch H2SO4 loãng, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được

kết tủa A và dung dịch B. Cho Al dư vào dung dịch B thu được khí C và dung dịch D. Lấy

dung dịch D cho tác dụng với dung dịch Na2CO3 thu được kết tủa E. Các chất C, E lần lượt

có thể là:

A. H2, Al(OH)3. B. CO2, Al(OH)3.

C. H2, BaCO3. D. Cả A, C đều đúng.

Bài 31: Cho dung dịch chứa 0,1 mol (NH4)2CO3 tác dụng với dung dịch chứa 34,2 gam

Ba(OH)2. Sau phản ứng thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 19,7. B. 39,4. C. 17,1. D. 15,5.

Bài 32: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO2 (ở đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2 nồng

độ a mol/l, thu được 15,76 gam kết tủa. Giá trị của a là

A. 0,032. B. 0,048. C. 0,06. D. 0,04.

Bài 33: Hoà tan hoàn toàn 2,9 gam hỗn hợp gồm kim loại M và oxit của nó vào nước, thu

được 500 ml dung dịch chứa một chất tan có nồng độ 0,04M và 0,224 lít khí H2 (ở đktc).

Kim loại M là

đpnc

213

A. Na. B. Ca. C. Ba. D. K.

Bài 34: Cho một mẫu hợp kim Na - Ba tác dụng với nước (dư), thu được dung dịch X và

3,36 lít H2 (ở đktc). Thể tích dung dịch axit H2SO4 2M cần dùng để trung hoà dung dịch X

là

A. 150 ml. B. 75 ml. C. 60 ml. D. 30 ml.

Bài 35: Một lít nước ở 20oC hoà tan được tối đa 38 gam Ba(OH)2. Xem khối lượng riêng

của nước 1 g/ml thì độ tan của Ba(OH)2 ở nhiệt độ này là

A. 38 gam. B. 19 gam. C. 3,66 gam. D. 3,8 gam.

Bài 36: Cho 1,67 gam hỗn hợp gồm hai kim loại ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm IIA tác

dụng hết với dung dịch HCl (dư), thoát ra 0,672 lít khí H2 (ở đktc). Hai kim loại đó là

A. Be và Mg. B. Mg và Ca. C. Sr và Ba. D. Ca và Sr.

Bài 37: X là kim loại thuộc nhóm IIA. Cho 1,7 gam hỗn hợp gồm kim loại X và Zn tác

dụng với lượng dư dung dịch HCl, sinh ra 0,672 lít khí H2 (ở đktc). Mặt khác, khi cho

1,9 gam X tác dụng với lượng dư dung dịch H2SO4 loãng, thì thể tích khí hiđro sinh ra

chưa đến 1,12 lít (ở đktc). Kim loại X là

A. Ba. B. Ca. C. Sr. D. Mg.

Bài 38: Cho 3,6 gam Mg tác dụng hết với dung dịch HNO3 (dư), sinh ra 2,24 lít khí X

(sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Khí X là

A. N2O. B. NO2. C. N2. D. NO.

Bài 39: Cho m gam Mg vào dung dịch chứa 0,12 mol FeCl3. Sau khi phản ứng xảy ra

hoàn toàn thu được 3,36 gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 2,16. B. 5,04. C. 4,32. D. 2,88.

Bài 40: Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp X gồm Fe và Mg bằng một lượng vừa đủ dung dịch

HCl 20%, thu được dung dịch Y. Nồng độ của FeCl2 trong dung dịch Y là 15,76%.

Nồng độ phần trăm của MgCl2 trong dung dịch Y là

A. 24,24%. B. 11,79%. C. 28,21%. D. 15,76%.

Bài 41: Hỗn hợp X gồm 2 kim loại kiềm và 1 kim loại kiềm thổ tan hết trong nước tạo ra

dung dịch Y và thoát ra 0,12 mol hiđro. Thể tích dung dịch H2SO4 0,5M cần trung hoà

dung dịch Y là

A. 120 ml. B. 60 ml. C. 1200 ml. D. 240 ml.

Bài 42: Nung 13,4 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hoá trị 2, thu được 6,8

gam chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung dịch NaOH 1M,

khối lượng muối khan thu được sau phản ứng là


Bài 43: Cho 1,2 gam Mg vào 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm HCl 1,5M và NaNO3 0,5M.

Sau phản ứng chỉ thu được V ml khí dạng đơn chất (không có sản phẩm khử nào khác). Giá

trị của V là

A. 0,224. B. 2,24. C. 224. D. 280.

Bài 44: Nhiệt phân hoàn toàn 40 gam một loại quặng đôlômit có lẫn tạp chất trơ sinh ra

214

8,96 lít khí CO2 (ở đktc). Thành phần phần trăm về khối lượng của CaCO3.MgCO3 trong

loại quặng nêu trên là

A. 40%. B. 50%. C. 84%. D. 92%.

Bài 45: Hoà tan 8,2 gam hỗn hợp bột CaCO3 và MgCO3 trong nước cần tối thiểu 2,016 lít

khí CO2 (ở đktc). Khối lượng mỗi muối ban đầu lần lượt là

A. 4,0 gam và 4,2 gam. B. 3,2 gam và 5,0 gam.

C. 5,0 gam và 3,2 gam. D. 3,36 gam và 4,84 gam.

Bài 46: Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí CO2 (ở đktc) vào 500 ml dung dịch hỗn hợp gồm

NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,2M, sinh ra m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 19,70. B. 17,73. C. 9,85. D. 11,82.

Bài 47: Phản ứng hoá học xảy ra trong trường hợp nào dưới đây không thuộc loại phản ứng

nhiệt nhôm ?

A. Al tác dụng với Fe3O4 nung nóng.

B. Al tác dụng với CuO nung nóng.

C. Al tác dụng với Fe2O3 nung nóng.

D. Al tác dụng với axit H2SO4 đặc, nóng.

Bài 48: Phèn chua được dùng để làm trong nước đục. Công thức của phèn chua là

A. K2SO4.Cr2(SO4)3.24H2O. B. NH4Fe(SO4)2.12H2O.

C. KAl(SO4)2.12H2O. D. (NH4)2SO4.Al2(SO4)3.24H2O.

Bài 49: Cho bột Al tan hết trong dung dịch HNO3 loãng, không có khí thoát ra. Dung dịch

thu được sau phản ứng tác dụng NaOH dư thấy

A. dung dịch vẫn trong suốt.

B. khí thoát ra làm xanh giấy quỳ tím ẩm.

C. kết tủa keo trắng sau đó tan hết.

D. khí mùi khai, kết tủa keo trắng sau đó tan hết.

Bài 50: Dãy gồm các chất vừa tan trong dung dịch HCl, vừa tan trong dung dịch NaOH là:

A. NaHCO3, MgO, Ca(HCO3)2. B. NaHCO3, ZnO, Mg(OH)2.

C. NaHCO3, Ca(HCO3)2, Al2O3. D. Mg(OH)2, Al2O3, Ca(HCO3)2.

Bài 51: Để thu được Al2O3 từ hỗn hợp Al2O3 và Fe2O3, người ta lần lượt dùng

A. khí H2 ở nhiệt độ cao, dung dịch NaOH (dư).

B. khí CO ở nhiệt độ cao, dung dịch HCl (dư).

C. dung dịch NaOH (dư), dung dịch HCl (dư), rồi nung nóng.

D. dung dịch NaOH (dư), khí CO2 (dư), rồi nung nóng.

Bài 52: Có ba mẫu dung dịch riêng biệt: NaCl, ZnCl2, AlCl3. Thuốc thử dùng để nhận biết

ba mẫu dung dịch đó là

A. dung dịch Ba(OH)2 dư. B. dung dịch NaOH.

C. dung dịch NH3 dư. D. dung dịch AgNO3.

215

Bài 53: Cho 200 ml dung dịch AlCl3 1,5M tác dụng với V lít dung dịch NaOH 0,5M,

lượng kết tủa thu được là 15,6 gam. Giá trị lớn nhất của V là

A. 2. B. 1,8. C. 2,4. D. 1,2.

Bài 54: Trộn dung dịch chứa a mol AlCl3 với dung dịch chứa b mol NaOH. Để thu được

kết tủa thì cần có tỉ lệ

A. a : b = 1 : 4. B. a : b < 1 : 4. C. a : b = 1 : 5. D. a : b > 1 : 4.

Bài 55: Một dung dịch chứa a mol NaAlO2 (hoặc Na[Al(OH)4]) tác dụng với một dung

dịch chứa b mol HCl. Điều kiện để thu được kết tủa sau phản ứng là

A. b < 5a. B. a = 2b. C. b < 4a. D. a = b.

Bài 56: Chia m gam Al thành hai phần bằng nhau:

- Phần một tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH, sinh ra x mol khí H2.

- Phần hai tác dụng với lượng dư dung dịch HNO3 loãng, sinh ra y mol khí N2O (sản

phẩm khử duy nhất).

Quan hệ giữa x và y là

A. x = 2y. B. y = 2x. C. x = 4y. D. x = y.

Bài 57: Hoà tan hết 0,03 Al mol và 0,02 mol Ag vào dung dịch HNO3, sau phản ứng cô cạn

rồi đun nóng đến khối lượng không đổi thì thu được chất rắn nặng x gam. Giá trị của x là

A. 9,79. B. 5,22. C. 4,26. D. 3,69.

Bài 58: Cho m gam hỗn hợp X gồm Al, Cu vào dung dịch HCl (dư), sau khi kết thúc phản

ứng sinh ra 3,36 lít khí (ở đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp X trên vào một lượng dư axit

nitric (đặc, nguội), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 6,72 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy

nhất, ở đktc). Giá trị của m là

A. 11,5. B. 10,5. C. 12,3. D. 15,6.

Bài 59: Cho 2,13 gam hỗn hợp X gồm ba kim loại Mg, Cu và Al ở dạng bột tác dụng

hoàn toàn với oxi thu được hỗn hợp Y gồm các oxit có khối lượng 3,33 gam. Thể tích dung

dịch HCl 2M vừa đủ để phản ứng hết với Y là

A. 57 ml. B. 50 ml. C. 75 ml. D. 90 ml.

Bài 60: Cho m1 gam Al vào 100 ml dung dịch gồm Cu(NO3)2 0,3M và AgNO3 0,3M.

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thu được m2 gam chất rắn X. Nếu cho m2 gam

X tác dụng với lượng dư dung dịch HCl thì thu được 0,336 lít khí (ở đktc). Giá trị của m1

và m2 lần lượt là

A. 8,10 và 5,43. B. 1,08 và 5,43. C. 0,54 và 5,16. D. 1,08 và 5,16.

Bài 61: Cho hỗn hợp gồm Na và Al có tỉ lệ số mol tương ứng là 1 : 2 vào nước (dư).

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 8,96 lít khí H2 (ở đktc) và m gam chất rắn

không tan. Giá trị của m là

A. 10,8. B. 5,4. C. 7,8. D. 43,2.

Bài 62: Hỗn hợp X gồm Na và Al. Cho m gam X vào một lượng dư nước thì thoát ra V lít

khí. Nếu cũng cho m gam X vào dung dịch NaOH (dư) thì được 1,75V lít khí. Thành phần

phần trăm theo khối lượng của Na trong X là (biết các thể tích khí đo trong cùng điều kiện)

216

A. 39,87%. B. 77,31%. C. 49,87%. D. 29,87%.

Bài 63: Cho V lít dung dịch NaOH 2M vào dung dịch chứa 0,1 mol Al2(SO4)3 và 0,1 mol

H2SO4 đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 7,8 gam kết tủa. Giá trị lớn nhất của V để

thu được lượng kết tủa trên là

A. 0,45. B. 0,35. C. 0,25. D. 0,05.

Bài 64: Thêm m gam kali vào 300 ml dung dịch chứa Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M thu

được dung dịch X. Cho từ từ dung dịch X vào 200 ml dung dịch Al2(SO4)3 0,1M thu được

kết tủa Y. Để thu được lượng kết tủa Y lớn nhất thì giá trị của m là

A. 1,59. B. 1,17. C. 1,71. D. 1,95.

Bài 65: Hoà tan hết 7,74 gam hỗn hợp bột Mg, Al bằng 500 ml dung dịch hỗn hợp

HCl 1M và H2SO4 0,28M thu được dung dịch X và 8,736 lít khí H2 (ở đktc). Cô cạn dung

dịch X thu được khối lượng muối khan là


Bài 66: Hoà tan hoàn toàn 47,4 gam phèn chua KAl(SO4)2.12H2O vào nước, thu được dung

dịch X. Cho toàn bộ X tác dụng với 200 ml dung dịch Ba(OH)2 1M, sau phản ứng thu

được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 7,8. B. 46,6. C. 54,4. D. 62,2.

Bài 67: Đốt nóng một hỗn hợp gồm Al và 16 gam Fe2O3 (trong điều kiện không có không

khí) đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng vừa

đủ với V ml dung dịch NaOH 1M sinh ra 3,36 lít H2 (ở đktc). Giá trị của V là

A. 150. B. 100. C. 200. D. 300.

Bài 68: Nung nóng m gam hỗn hợp Al và Fe2O3 (trong môi trường không có không khí)

đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp rắn Y. Chia Y thành hai phần bằng

nhau:

- Phần (1) tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng (dư), sinh ra 3,08 lít khí H2 (ở đktc).

- Phần (2) tác dụng với dung dịch NaOH (dư), sinh ra 0,84 lít khí H2 (ở đktc).

Giá trị của m là

A. 22,75. B. 21,40. C. 29,40. D. 29,43.

Bài 69: Điện phân nóng chảy Al2O3 với anot than chì (hiệu suất điện phân 100%) thu được

m kg Al ở catot và 67,2 m3 (ở đktc) hỗn hợp khí X có tỉ khối so với hiđro bằng 16. Lấy

2,24 lít (ở đktc) hỗn hợp khí X sục vào nước vôi trong (dư) thu được 2 gam kết tủa. Giá trị

của m là

A. 108,0. B. 75,6. C. 54,0. D. 67,5.

Bài 70: Cho 2,16 gam Al tác dụng với dung dịch HNO3 loãng (dư) thu được V lít khí NO

(ở đktc) và dung dịch X. Đem cô cạn dung dịch X thu được 17,76 gam muối khan. Giá trị

của V là

A. 1,792. B. 0,896. C. 1,2544. D. 1,8677.

Bài 71: Hiện tượng nào xảy ra khi trộn dung dịch Na2S (dư) với dung dịch Al2(SO4)3 ?

A. Có kết tủa keo trắng và khí có mùi trứng thối

217

B. Có kết tủa đen (Al2S3)

C. Không thấy thay đổi gì

D. Có khí mùi trứng thối thoát ra, kết tủa xuất hiện sau đó tan hết

Bài 72: Chất nào sau đây sẽ kết tủa hoàn toàn Al(OH)3 từ dung dịch Na[Al(OH)4]?

A. HCl dư B. NaOH dư C. CO2 D. NH3

Bài 73: Nhận định nào sau đây sai ?

A. Al2O3 là một oxit lưỡng tính

B. Dung dịch phèn chua (NaAl(SO4)2.12H2O) có pH <7

C. Al(OH)3 tan trong dung dịch NH3

D. Al(OH)3 tan trong dung dịch HCl.

Bài 74: Cho dung dịch NaHCO3 (dd X); dung dịch Na2CO3 (dd Y) và dung dịch AlCl3 (dd

Z). Các dung dịch này được sắp xếp theo chiều giảm dần giá trị pH như sau

A. X > Y > Z B. Y > Z > X

C. Y > X > Z D. Z > Y > X

Bài 75: Phản ứng hoá học xảy ra khi cho nhôm vào dung dịch chứa hỗn hợp H2SO4 loãng

và HCl có bản chất là

A. 2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2

B. 2Al + 6H+ 2Al3+ + 3H2

C. 2Al + 12H+ + 3SO 24 Al3+ + 6H2O + 3SO2

D. 2Al + H2SO4 Al2(SO4)3 + 3H2

Bài 76: Để điều chế nhôm người ta

A. dùng những chất khử như C, CO, H2… để khử Al2O3.

B. nhiệt phân Al2O3.

C. điện phân Al2O3 nóng chảy.

D. điện phân AlCl3 nóng chảy.

Bài 77: Chỉ ra Bài sai trong các Bài sau.

Trong quá trình sản xuất nhôm trong công nghiệp người ta thường cho Al2O3 vào

criolit nóng chảy. Cho criolit vào là để :

A. tạo ra hỗn hợp có nhiệt độ nóng chảy thấp hơn Al2O3

B. tạo hỗn hợp chất điện li có tỉ khối nhỏ hơn Al nóng chảy

C. tạo chất lỏng có tính dẫn điện tốt hơn Al2O3 nóng chảy

D. khử ion nhôm trong Al2O3 tạo thành Al nóng chảy

Bài 78: Một dung dịch chứa a mol NaOH tác dụng với một dung dịch có chứa b mol AlCl3.

Điều kiện để thu được kết tủa cực đại là

A. a > 4b B. a < 4b C. a = b D. a = 3b

218

Bài 79: Một dung dịch chứa a mol Na[Al(OH)4] tác dụng với một dung dịch có chứa b mol

HCl. Điều kiện để thu được kết tủa lớn nhất là

A. a > 4b B. a < 4b C. A = b D. b < 5 a

Bài 80: Một loại đá vôi chứa CaCO3 và 20% tạp chất trơ. Nung 1 tấn đá vôi đó ở 900oC.

Giả thiết chỉ có CaCO3 bị phân huỷ theo phương trình hoá học :

CaCO3 rắn 0t CaO rắn + CO2 khí

Hiệu suất của phản ứng là 60%. Khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng là

A. 268,8 kg B. 336,0 kg C. 68,8 kg D. 536,0 kg

Bài 81: Hoà tan hết 68,5 g kim loại M vào H2O, sau phản ứng thu được 11,2 lít H2 (ở

đktc). M là kim loại nào cho dưới đây ?

A. Natri B. Kali C. Canxi D. Bari

Bài 82: Điện phân nóng chảy muối clorua của một kim loại kiềm, thu được 896 ml khí (đktc)

ở anot và 3,12 gam kim loại ở catot. Muối đem điện phân là

A. LiCl B. NaCl C. KCl D. RbCl

Bài 83: Cho 21,6 gam bột nhôm kim loại tan hết trong dung dịch HNO3 loãng thu được NO

(sản phẩm khử duy nhất). Thể tích NO thu được ở đktc là

A. 6,72 lít B. 13,44 lít C. 17,92 lít D. 2.24 lít

Bài 84: Cho từ từ 200 ml dung dịch HCl 1,5M vào 200 ml dung dịch Na2CO3 1,0M. Sau

phản ứng thu được V lít CO2 ở đktc. Giá trị của V là

A. 2,24 lít B. 3,36 lít C. 4,48 lít D. 1,12 lít

Bài 85: Khi cho 3,36 lít khí CO2(ở đktc) tác dụng với một dung dịch chứa 8 gam NaOH thì

sản phẩm thu được là

A. Na2CO3 và NaOH dư B. Na2CO3

C. Na2CO3 và NaHCO3 D. NaHCO3 và CO2 dư

Bài 86: Hoà tan hoàn toàn 13,92 gam hỗn hợp 2 kim loại kiềm thuộc hai chu kì liên tiếp vào

nước thu được 5,9136 lít H2 ở 27,30C và 1 atm. Hai kim loại đó là

A. Li, Na B. Na, K

C. K, Rb D. Rb, Cs

Bài 87: Điện phân hoàn toàn 14,9 gam muối clorua nóng chảy của một kim loại kiềm thu

được 2,24 lít khí ở anot (đktc). Kim loại đó là

A. Na B. K C. Rb D. Li

Bài 88: Cho một mẩu Na vào dung dịch HCl đặc, kết thúc thí nghiệm thu được 4,48 lít khí

(đktc). Khối lượng Na đã dùng là

A. 4,6 gam B. 0,46 gam C. 0,92 gam D. 9,2 gam

Bài 89: Cho một mẩu K vào 400 ml dung dịch HCl đặc nồng độ 1M, kết thúc thí nghiệm

thu được 6,72 lít khí (đktc).

a) Khối lượng K đã dùng là

A. 23,4 gam B. 15,6 gam

219

C. 31,2 gam D. 3,9 gam

b) Cô cạn dung dịch thu được chất rắn có khối lượng là

A. 104,4 gam B. 52,2 gam

C. 41 gam D. 34,8 gam

Bài 90: Cho một dung dịch chứa 12 gam NaOH hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí SO2 (đktc),

khối lượng muối khan thu được là

A. 20,8 gam B. 23,0 gam

C. 31,2 gam D. 18,9 gam

Bài 91: Điện phân 1 lít dung dịch NaCl với điện cực trơ, màng ngăn xốp tới khi dung dịch

có pH =12 (lượng Cl2 hoà tan trong dung dịch không đáng kể). Biết rằng vẫn còn

lượng NaCl dư và thể tích dung dịch thay đổi không đáng kể. Thể tích khí thoát ra ở

anot (đktc) là

A. 1,12 lít B. 0,224 lít

C. 0,112 lít D. 0,336 lít

Bài 92: Nung 100 gam hỗn hợp X gồm Na2CO3 và NaHCO3 cho đến khối lượng không đổi

thu được 69 gam chất rắn. % khối lượng Na2CO3 là

A. 16% B. 84% C. 31% D. 69%

Bài 93: Nhiệt phân hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm Na2CO3 và CaCO3 thu được 11,6

gam chất rắn và 2,24 lít khí (đktc). % khối lượng CaCO3 là

A. 6,25% B. 8,62% C. 50,2% D. 62,5%

Bài 94: Chia m gam hỗn hợp gồm một muối clorua kim loại kiềm và BaCl2 thành hai phần

bằng nhau. Phần I đem hoà tan hoàn toàn vào nước rồi cho tác dụng với dung dịch

AgNO3 dư thấy có 8,61 gam kết tủa. Phần II đem điện phân nóng chảy thu được V lít

khí ở anot (đktc). V có giá trị là


Bài 95: Hoà tan hoàn toàn 5,94 gam hỗn hợp hai muối clorua của hai kim loại A, B đều

thuộc nhóm IIA vào nước để được 100ml dung dịch X. Để làm kết tủa hết anion Cl-

trong X, người ta cho X tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch AgNO3. Kết thúc

thí nghiệm được 17,22 gam kết tủa và dung dịch Y. Lọc hết kết tủa, cô cạn dung dịch

Y thu được muối có khối lượng là


Bài 96: Cho V lít khí CO2 (đktc) hấp thụ hoàn toàn vào 100 ml dung dịch Ca(OH)2 0,7M .

Kết thúc thí nghiệm thu được 4 gam kết tủa. Giá trị của V là

A. 1,568 lít B. 1,568 lít hoặc 0,896 lít

C. 0,896 lít D. 8,896 lít hoặc 2,24 lít

Bài 97: Dung dịch A gồm các ion Ca2+, Ba2+, Mg2+, 0,1 mol Cl-, 0,2 mol NO 3 . Thêm từ từ

dung dịch K2CO3 1M vào dung dịch A đến khi được lượng kết tủa lớn nhất thì thể

tích dung dịch K2CO3 cho vào là

220

A. 150 ml B. 300 ml C. 200 ml D. 250 ml

Bài 98: Trộn 8,1 gam Al với 48 gam bột Fe2O3 rồi cho tiến hành phản ứng nhiệt nhôm

trong điều kiện không có không khí. Kết thúc thí nghiệm lượng chất rắn thu được là


Bài 99: Trộn 5,4 gam Al với 17,4 gam Fe3O4 rồi tiến hành phản ứng nhiệt nhôm. Giả sử chỉ

xảy ra phản ứng khử hoàn toàn Fe3O4 thành Fe. Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp rắn sau

phản ứng bằng dung dịch H2SO4 loãng thì được 5,376 lít H2 ở đktc. Hiệu suất của

phản ứng nhiệt nhôm là

A. 12,5 % B. 60% C. 20% D. 80%

Bài 100: Trộn 0,81 gam Al với bột Fe2O3 và CuO rồi đốt nóng để tiến hành phản ứng nhiệt

nhôm một thời gian thu dược hỗn hợp A. Hoà tan hoàn toàn A trong HNO3 đun nóng

thì được V lít khí NO duy nhất ở đktc. V có giá trị là

A. 0,224 lít B. 0,672 lít C. 2,24 lít D. 6,72 lít.

221

Bài 1: Trong các loại quặng sắt, quặng có hàm lượng sắt cao nhất là

A. hematit nâu. B. manhetit.

C. xiđerit. D. hematit đá.

Bài 2: Nguyên tắc luyện thép từ gang là

A. Dùng O2 oxi hoá các tạp chất Si, P, S, Mn,… trong gang để thu được thép.

B. Dùng chất khử CO khử oxit sắt thành sắt ở nhiệt độ cao.

C. Dùng CaO hoặc CaCO3 để khử tạp chất Si, P, S, Mn,… trong gang để thu được thép.

D. Tăng thêm hàm lượng cacbon trong gang để thu được thép.

Bài 3: Để khử ion 3Fe trong dung dịch thành ion 2Fe có thể dùng một lượng dư kim loại

A. Mg. B. Cu. C. BA. D. Ag.

Bài 4: Khi nung hỗn hợp các chất Fe(NO3)2, Fe(OH)3 và FeCO3 trong không khí đến

khối lượng không đổi, thu được một chất rắn là

A. Fe3O4. B. FeO. C. Fe. D. Fe2O3.

Bài 5: Cho hỗn hợp Fe, Cu phản ứng với dung dịch HNO3 loãng. Sau khi phản ứng hoàn

toàn, thu được dung dịch chỉ chứa một chất tan và kim loại dư. Chất tan đó là

A. Cu(NO3)2. B. HNO3.

C. Fe(NO3)2. D. Fe(NO3)3.

Bài 6: Trong các chất: FeCl2, FeCl3, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3, FeSO4, Fe2(SO4)3. Số chất có

cả tính oxi hoá và tính khử là

A. 2. B. 3. C. 5. D. 4.

Bài 7: Cho dãy các chất: FeO, Fe(OH)2, FeSO4, Fe3O4, Fe2(SO4)3, Fe2O3. Số chất trong dãy

bị oxi hoá khi tác dụng với dung dịch HNO3 đặc, nóng là

A. 3. B. 5. C. 4. D. 6.

Bài 8: Cho từng chất: Fe, FeO, Fe(OH)2, Fe(OH)3, Fe3O4, Fe2O3, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3,

FeSO4, Fe2(SO4)3, FeCO3 lần lượt phản ứng với HNO3 đặc, nóng. Số phản ứng thuộc loại

phản ứng oxi hoá - khử là

A. 8. B. 5. C. 7. D. 6.

Bài 9: Cho hỗn hợp X gồm Mg và Fe vào dung dịch axit H2SO4 đặc, nóng đến khi các

Chuyên đề 7

SẮT - CROM - ĐỒNG. SƠ LƯỢC VỀ CÁC

KIM LOẠI BẠC, VÀNG, NIKEN, KẼM,

THIẾC, CHÌ

222

phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y và một phần Fe không tan. Chất tan có

trong dung dịch Y là

A. MgSO4 và FeSO4. B. MgSO4.

C. MgSO4 và Fe2(SO4)3. D. MgSO4, Fe2(SO4)3 và FeSO4.

Bài 10: Hoà tan hoàn toàn Fe3O4 trong dung dịch H2SO4 loãng (dư) được dung dịch X1.

Cho lượng dư bột Fe vào dung dịch X1 (trong điều kiện không có không khí) đến khi phản

ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X2 chứa chất tan là

A. Fe2(SO4)3 và H2SO4. B. FeSO4.

C. Fe2(SO4)3. D. FeSO4 và H2SO4.

Bài 11: Có 4 kim loại: Mg, Ba, Fe, Zn. Chỉ dùng thêm một chất nào trong số dung dịch của

các chất sau để nhận biết các kim loại đó ?

A. NaOH. B. Ca(OH)2. C. HCl. D. H2SO4.

Bài 12: Có các dung dịch muối sau: (NH4)2SO4, Al(NO3)3, NaNO3, NH4NO3, FeCl2, MgCl2

đựng trong lọ riêng biệt bị mất nhãn. Chỉ được sử dụng dung dịch chứa một chất nào trong

các chất sau để nhận biết được các dung dịch muối trên ?

A. Quỳ tím. B. HCl. C. NaOH. D. Ba(OH)2.

Bài 13: Cho sơ đồ chuyển hoá (mỗi mũi tên là một phương trình phản ứng):

NaOH dd X Fe(OH)2 dd Y Fe2(SO4)3

dd Z BaSO4

Các dung dịch X, Y, Z lần lượt là

A. FeCl3, H2SO4 (đặc, nóng), Ba(NO3)2.

B. FeCl3, H2SO4 (đặc, nóng), BaCl2.

C. FeCl2, H2SO4 (đặc, nóng), BaCl2.

D. FeCl2, H2SO4 (loãng), Ba(NO3)2.

Bài 14: Hỗn hợp rắn X gồm Al, Fe2O3 và Cu có số mol bằng nhau. Hỗn hợp X tan hoàn

toàn trong dung dịch

A. NaOH (dư). B. HCl (dư). C. AgNO3 (dư). D. NH3 (dư).

Bài 15: Cho 2,24 gam bột sắt vào 200 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm AgNO3 0,1M và

Cu(NO3)2 0,5M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X và m gam

chất rắn Y. Giá trị của m là

A. 2,80. B. 2,16. C. 4,08. D. 0,64.

Bài 16: Cho 9,12 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe2O3, Fe3O4 tác dụng với dung dịch HCl (dư).

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, được dung dịch Y ; cô cạn Y thu được 7,62 gam

FeCl2 và m gam FeCl3. Giá trị của m là

A. 9,75. B. 8,75. C. 7,80. D. 6,50.

Bài 17: Tiến hành hai thí nghiệm sau:

- Thí nghiệm 1: Cho m gam bột Fe (dư) vào V1 lít dung dịch Cu(NO3)2 1M.

- Thí nghiệm 2: Cho m gam bột Fe (dư) vào V2 lít dung dịch AgNO3 0,1M.

223

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng chất rắn thu được ở hai thí nghiệm

đều bằng nhau. Giá trị của V1 so với V2 là

A. V1 = V2. B. V1 = 10V2. C. V1 = 5V2. D. V1 = 2V2.

Bài 18: Khử hoàn toàn một oxit sắt X ở nhiệt độ cao cần vừa đủ V lít khí CO (ở đktc),

sau phản ứng thu được 0,84 gam Fe và 0,02 mol khí CO2. Công thức của X và giá trị V lần

lượt là

A. Fe3O4 và 0,224. B. Fe3O4 và 0,448. C. FeO và 0,224. D. Fe2O3 và 0,448.

Bài 19: Cho 4,48 lít khí CO (ở đktc) từ từ đi qua ống sứ nung nóng đựng 8 gam một oxit

sắt đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khí thu được sau phản ứng có tỉ khối so với hiđro

bằng 20. Công thức của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO2 trong hỗn hợp khí sau

phản ứng là

A. FeO ; 75%. B. Fe2O3 ; 75%. C. Fe2O3 ; 65%. D. Fe3O4 ; 75%.

Bài 20: Cho hỗn hợp chứa 0,15 mol Cu và 0,1 mol Fe3O4 vào 400 ml dung dịch HCl 2M.

Sau khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch A chứa x gam FeCl2 và còn lại y gam chất

rắn không tan B. Giá trị của x, y lần lượt là

A. 12,7 và 9,6. B. 25,4 và 3,2. C. 12,7 và 6,4. D. 38,1 và 3,2.

Bài 21: Cho 6,72 gam Fe vào dung dịch chứa 0,3 mol H2SO4 đặc, nóng (giả thiết SO2 là

sản phẩm khử duy nhất). Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được

A. 0,03 mol Fe2(SO4)3 và 0,06 mol FeSO4.

B. 0,05 mol Fe2(SO4)3 và 0,02 mol Fe dư.

C. 0,02 mol Fe2(SO4)3 và 0,08 mol FeSO4.

D. 0,12 mol FeSO4.

Bài 22: Cho 0,01 mol một hợp chất của sắt tác dụng hết với H2SO4 đặc nóng (dư), thoát ra

0,112 lít (ở đktc) khí SO2 (là sản phẩm khử duy nhất). Công thức của hợp chất sắt đó là

A. FeS. B. FeS2. C. FeO. D. FeCO3.

Bài 23: Cho Fe dư phản ứng với 200 ml dung dịch HNO3 0,2M, thấy có khí NO (sản phẩm

khử duy nhất) bay ra. Khối lượng muối trong dung dịch thu được là

A. 2,42 gam. B. 2,7 gam. C. 8 gam. D. 9,68 gam.

Bài 24: Cho 6,72 gam Fe vào 400 ml dung dịch HNO3 1M, đến khi phản ứng xảy ra hoàn

toàn, thu được khí NO (sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch X. Dung dịch X có thể hoà

tan tối đa m gam Cu. Giá trị của m là

A. 1,92. B. 3,20. C. 0,64. D. 3,84.

Bài 25: Cho m gam bột Fe vào 800 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO3)2 0,2M và

H2SO4 0,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,6m gam hỗn hợp bột

kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m và V lần lượt là

A. 10,8 và 4,48. B. 10,8 và 2,24. C. 17,8 và 2,24. D. 17,8 và 4,48.

Bài 26: Nung m gam bột sắt trong oxi, thu được 3 gam hỗn hợp chất rắn X. Hòa tan hết

hỗn hợp X trong dung dịch HNO3 (dư), thoát ra 0,56 lít (ở đktc) NO (là sản phẩm khử duy

nhất). Giá trị của m là

224

A. 2,22. B. 2,62. C. 2,52. D. 2,32.

Bài 27: Cho 11,36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 phản ứng hết với dung

dịch HNO3 loãng (dư), thu được 1,344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) và

dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 38,72. B. 35,50. C. 49,09. D. 34,36.

Bài 28: Hoà tan hoàn toàn 20,88 gam một oxit sắt bằng dung dịch H2SO4 đặc, nóng thu

được dung dịch X và 3,248 lít khí SO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Cô cạn dung dịch

X, thu được m gam muối sunfat khan. Giá trị của m là

A. 52,2. B. 54,0. C. 58,0. D. 48,4.

Bài 29: Khử hoàn toàn 10,8 gam một oxit của kim loại cần dùng 4,536 lít H2, sau phản ứng

thu được m gam kim loại. Hoà tan hết m gam kim loại vào dung dịch HCl dư thấy thoát ra

3,024 lít H2. Thể tích khí đều đo ở đktc. Giá trị của m và công thức oxit của kim loại là

A. 5,2 ; Cr2O3. B. 7,155 ; Fe3O4. C. 7,56 ; Fe2O3. D. 7,56 ; FeO.

Bài 30: Cho 61,2 gam hỗn hợp X gồm Cu và Fe3O4 tác dụng với dung dịch HNO3 loãng,

đun nóng và khuấy đều. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 3,36 lít khí NO

(sản phẩm khử duy nhất, ở đktc), dung dịch Y và còn lại 2,4 gam kim loại. Cô cạn dung

dịch Y, thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 151,5. B. 137,1. C. 97,5. D. 108,9.

Bài 31: Đốt cháy m gam Fe trong không khí thu được (m + x) gam hỗn hợp A gồm FeO,

Fe2O3, Fe3O4. Để hoà tan vừa đủ hỗn hợp A cần V ml dung dịch HCl nồng độ 3,65% (khối

lượng riêng d g/ml). Giá trị của V là

A. x

125d

. B. m x

1, 25 d

. C.

m x12,5

d

. D.

m x125

d

.

Bài 32: Hỗn hợp X gồm Fe, Cu có tỉ lệ khối lượng Cum : Fem = 7 : 3. Lấy m gam X cho

phản ứng hoàn toàn với 44,1 gam HNO3 trong dung dịch thu được 0,75m gam chất rắn,

dung dịch Y và 5,6 lít khí Z gồm NO, NO2 (ở đktc). Giá trị của m là

A. 40,5. B. 50,0. C. 50,2. D. 50,4.

Bài 33: Cấu hình electron của Cu (Z = 29), Cu2+ lần lượt là

A. [Ar]3d104s1 và [Ar]3d84s1. B. [Ar]4s23d9 và [Ar]4s23d7.

C. [Kr]3d94s2 và [Kr]3d9. D. [Ar]3d104s1 và [Ar]3d9.

Bài 34: Cho phản ứng:

a K2Cr2O7 + b FeSO4 + c H2SO4 d Cr2(SO4)3 + e Fe2(SO4)3 + f K2SO4 + g H2O

Các hệ số là những số nguyên đơn giản nhất. Tổng (d + e + f + g) bằng

A. 10. B. 15. C. 12. D. 26.

Bài 35: Phát biểu không đúng là

A. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hoá mạnh.

B. Các hợp chất Cr2O3, Cr(OH)3, CrO, Cr(OH)2 đều có tính chất lưỡng tính.

C. Các hợp chất CrO, Cr(OH)2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO3 tác dụng

225

được với dung dịch NaOH.

D. Thêm dung dịch kiềm vào muối đicromat, muối này chuyển thành muối cromat.

Bài 36: Thêm một lượng dư dung dịch NaOH vào cốc chứa Cr2(SO4)3, sau phản ứng lại

thêm tiếp H2O2 vào cốc thì dung dịch trong cốc có màu

A. không màu. B. vàng. C. xanh tím. D. da cam.

Bài 37: Cho sơ đồ chuyển hoá giữa các hợp chất của crom:

Cr(OH)3 KOH

X 2 (Cl KOH) Y 2 4H SO

Z 4 2 4 (FeSO H SO ) T

Các chất X, Y, Z, T theo thứ tự là

A. K2CrO4; KCrO2; K2Cr2O7; Cr2(SO4)3.

B. KCrO2; K2CrO4; K2Cr2O7; Cr2(SO4)3.

C. KCrO2; K2Cr2O7; K2CrO4; CrSO4.

D. KCrO2; K2Cr2O7; K2CrO4; Cr2(SO4)3.

Bài 38: Cho các dung dịch: HCl, NaOH đặc, NH3, KCl. Số dung dịch phản ứng được với

Cu(OH)2 là

A. 1. B. 3. C. 2. D. 4.


(1) Cu2O + Cu2S ot

(2) Cu(NO3)2 ot

(3) CuO + CO ot

(4) CuO + NH3 ot

Số phản ứng tạo ra kim loại Cu là

A. 2. B. 3. C. 1. D. 4.

Bài 40: Cho sơ đồ chuyển hoá quặng đồng thành đồng:

CuFeS2 o

2 O , t X

o2 O , t

Y o X, t

Cu

Hai chất X, Y lần lượt là

A. Cu2O, CuO. B. CuS, CuO. C. Cu2S, CuO. D. Cu2S, Cu2O.

Bài 41: Cho các hợp chất: CuO, Cu2O, CuS, Cu(OH)2, Cu(NO2)2. Số chất tan được trong

H2O, trong dung dịch HCl và trong HNO3 tương ứng là

A. 1, 2, 3. B. 1, 4, 5. C. 1, 3, 3. D. 2, 4, 4.

Bài 42: Hỗn hợp Cu, Cu2S được hoà tan hoàn trong dung dịch HNO3 đặc nóng, thu được

dung dịch X, khí Y màu nâu đá duy nhất. X tác dụng với dung dịch NH3 dư thu được dung

dịch Z màu xanh thẫm. Mặt khác, X tác dụng với BaCl2 dư được kết tủa trắng T. Các chất

Y, Z, T lần lượt là

A. NO, [Cu(NH3)4](OH)2, BaSO4. B. NO2, [Cu(NH3)4](OH)2, BaSO4.

C. SO2, Cu(OH)2, BaSO3. D. NO, Cu(OH)2, BaSO4.

Bài 43: Biết rằng ion Pb2+ trong dung dịch oxi hoá được Sn. Khi nhúng hai thanh kim loại

Pb và Sn được nối với nhau bằng dây dẫn điện vào một dung dịch chất điện li thì

226

A. cả Pb và Sn đều bị ăn mòn điện hoá học.

B. cả Pb và Sn đều không bị ăn mòn điện hoá học.

C. chỉ có Pb bị ăn mòn điện hoá học.

D. chỉ có Sn bị ăn mòn điện hoá học.

Bài 44: Cho các dung dịch: dung dịch axit HCl dư (X) ; dung dịch HNO3 loãng, dư (Y) ;

dung dịch NaOH đặc, nóng, dư (Z). Hỗn hợp gồm các kim loại Al, Zn, Sn, Pb có thể bị hoà

tan hoàn toàn trong

A. Y. B. X và Y. C. Y và Z. D. X, Y và Z.

Bài 45: Cho 3,2 gam bột Cu tác dụng với 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO3 0,8M

và H2SO4 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, sinh ra V lít khí NO (sản

phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của V là

A. 0,746. B. 0,448. C. 1,792. D. 0,672.

Bài 46: Có thể điều chế thuốc diệt nấm dung dịch 5% CuSO4 theo sơ đồ sau:

CuS CuO CuSO4

Với hiệu suất của quá trình chuyển hoá là 80%, khối lượng dung dịch CuSO4 5% thu được

từ 0,15 tấn nguyên liệu chứa 80% CuS là

A. 1,2 tấn. B. 2,3 tấn. C. 3,2 tấn. D. 4,0 tấn.

Bài 47: Hoà tan hoàn toàn 30,4 gam chất rắn X gồm Cu, CuS, Cu2S và S bằng dung dịch

HNO3 dư, thu được dung dịch Y và 20,16 lít khí NO duy nhất (đktc). Thêm Ba(OH)2 dư

vào dung dịch Y thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 99,30. B. 115,85. C. 104,20. D. 110,95.

Bài 48: Khi hoà tan hoàn toàn 0,02 mol Au bằng nước cường toan thì số mol HCl phản

ứng và số mol NO (sản phẩm khử duy nhất) tạo thành lần lượt là

A. 0,03 và 0,02. B. 0,06 và 0,01. C. 0,03 và 0,01. D. 0,06 và 0,02.

Bài 49: Hoà tan hoàn toàn 14,6 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu

được 5,6 lít khí H2 (ở đktc). Thể tích khí O2 (ở đktc) cần để phản ứng hoàn toàn với 14,6 gam

hỗn hợp X là


Bài 50: Cho một lượng bột Zn vào dung dịch X gồm FeCl2 và CuCl2. Khối lượng chất

rắn sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn nhá hơn khối lượng bột Zn ban đầu là 0,5 gam.

Cô cạn phần dung dịch sau phản ứng thu được 13,6 gam muối khan. Tổng khối lượng các

muối trong X là


Bài 51: Cho luồng khí CO (dư) đi qua 9,1 gam hỗn hợp gồm CuO và Al2O3 nung nóng đến

khi phản ứng hoàn toàn, thu được 8,3 gam chất rắn. Khối lượng CuO có trong hỗn hợp ban

đầu là


Bài 52: Cho V lít hỗn hợp khí (ở đktc) gồm CO và H2 phản ứng với một lượng dư hỗn hợp

227

rắn gồm CuO và Fe3O4 nung nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng hỗn

hợp rắn giảm 0,32 gam. Giá trị của V là

A. 0,448. B. 0,112. C. 0,224. D. 0,560.

Bài 53: Thể tích dung dịch HNO3 1M (loãng) ít nhất cần dùng để hoà tan hoàn toàn một

hỗn hợp gồm 0,15 mol Fe và 0,15 mol Cu là (biết phản ứng tạo chất khử duy nhất là NO)


Bài 54: Nung nóng 16,8 gam hỗn hợp gồm Au, Ag, Cu, Fe, Zn với một lượng dư khí O2,

đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 23,2 gam chất rắn X. Thể tích dung

dịch HCl 2M vừa đủ để phản ứng với chất rắn X là

A. 400 ml. B. 200 ml. C. 800 ml. D. 600 ml.

Bài 55: Để thu lấy Ag tinh khiết từ hỗn hợp X (gồm a mol Al2O3, b mol CuO, c mol

Ag2O), người ta hoà tan X bởi dung dịch chứa (6a + 2b + 2c) mol HNO3 được dung dịch Y,

sau đó thêm (giả thiết hiệu suất các phản ứng đều là 100%)

A. c mol bột Al vào Y. B. c mol bột Cu vào Y.

C. 2c mol bột Al vào Y. D. 2c mol bột Cu vào Y.

Bài 56: Hoà tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm hai kim loại Cu, Ag trong dung dịch

chứa hai axit HNO3 và H2SO4, thu được dung dịch Y chứa 35,3 gam muối và hỗn hợp khí Z

chứa 0,25 mol NO2 và 0,05 mol SO2. Giá trị của m là

A. 30,5. B. 8,2. C. 15,0. D. 19,8.

Bài 57: Cho 13,5 gam hỗn hợp các kim loại Al, Cr, Fe tác dụng với lượng dư dung

dịch H2SO4 loãng nóng (trong điều kiện không có không khí), thu được dung dịch X và

7,84 lít khí H2 (ở đktc). Cô cạn dung dịch X (trong điều kiện không có không khí) được m

gam muối khan. Giá trị của m là

A. 42,6. B. 45,5. C. 48,8. D. 47,1.

Bài 58: Để oxi hoá hoàn toàn 0,01 mol CrCl3 thành K2CrO4 bằng Cl2 khi có mặt KOH,

lượng tối thiểu Cl2 và KOH tương ứng là

A. 0,015 mol và 0,04 mol. B. 0,015 mol và 0,08 mol.

C. 0,03 mol và 0,08 mol. D. 0,03 mol và 0,04 mol.

Bài 59: Nung hỗn hợp bột gồm 15,2 gam Cr2O3 và m gam Al ở nhiệt độ cao. Sau khi phản

ứng hoàn toàn, thu được 23,3 gam hỗn hợp rắn X. Cho toàn bộ hỗn hợp X phản ứng với

axit HCl (dư) thoát ra V lít khí H2 (ở đktc). Giá trị của V là

A. 7,84. B. 4,48. C. 3,36. D. 10,08.

Bài 60: Khi cho 41,4 gam hỗn hợp X gồm Fe2O3, Cr2O3 và Al2O3 tác dụng với dung dịch

NaOH đặc (dư), sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng 16 gam. Để khử hoàn toàn

41,4 gam X bằng phản ứng nhiệt nhôm, phải dùng 10,8 gam Al. Thành phần phần trăm

theo khối lượng của Cr2O3 trong hỗn hợp X là (Cho hiệu suất của các phản ứng là 100%)

A. 50,67%. B. 20,33%. C. 66,67%. D. 36,71%.

Bài 61: Kim loại nào sau đây tan được vào dung dịch muối FeCl3 (không tạo kết tủa)?

A. Sn B. Ag

228

C. Na D. Mg

Bài 62: Cho các phản ứng sau :

3Fe2O3 + CO ot

2Fe3O4 + CO2 (1)

FeO + CO ot Fe + CO2 (2)

Fe3O4 + CO ot 3FeO + CO2 (3)

Các phản ứng khử ion sắt trong oxit sắt được thực hiện trong quá trình sản xuất gang

xảy ra theo thứ tự sau :

A. 1, 2, 3 B. 3, 1, 2

C. 1, 3, 2 D. 2, 1, 3

Bài 63: Trong quá trình luyện gang thành thép, phản ứng nào sau đây là phản ứng tạo xỉ ?

A. Si + O2 ot

SiO2 B. S + O2 ot

SO2

C. CaO + SiO2 ot

CaSiO3 D. FeO + Mn ot

Fe + MnO

Bài 64: Cho bột sắt (dư) vào dung dịch H2SO4 đặc nóng, khi kết thúc phản ứng trong dung

dịch có chứa :

A. FeSO4

B. Fe2(SO4)3

C. Hỗn hợp FeSO4 và Fe2(SO4)3

D. Hỗn hợp H2SO4 và Fe2(SO4)3

Bài 65: Cho 2+

0

Sn /SnE = -0,14V ; 3+

0

Cr /CrE = 0,74V.

Suất điện động chuẩn của pin điện hoá Cr - Sn là

A. -0,60V B. +0,88V

C. +0,60V D. - 0,88V

Bài 66: Cho 2+

0

Fe /FeE = -0,44V, 3+ 2+

0

Fe /FeE = +0,77V và +

0

Ag /AgE = +0,08V.

Phản ứng hoá học xảy ra trong pin điện hoá Ag-Fe là

A. Fe2+ + 2Ag Fe + 2Ag+

B. Fe + 2Ag+ Fe2+ + 2Ag

C. Fe2+ + Ag+ Fe3+ + Ag

D. Fe3+ + Ag Fe2+ + Ag+

Bài 67: Cho một ít bột sắt tác dụng với dung dịch AgNO3 dư. Dung dịch sau phản ứng chứa

những chất nào sau đây ?

A. Fe(NO3 )2 và AgNO3

B. Fe(NO3)3 và AgNO3

C. Fe(NO3)2 và Fe(NO3)3

D. Fe(NO3)2, Fe(NO3)3 và AgNO3

229

Bài 68: Hoá chất nào sau đây có thể dùng để tách lấy Ag mà không làm thay đổi khối lượng

Ag trong hỗn hợp gồm Ag và Cu ?

A. HCl B. AgNO3

C. Fe(NO3)3 D. FeCl2

Bài 69: Cho từ từ dung dịch NH3 đến dư vào dung dịch chứa CuSO4, thấy có hiện tượng

nào sau đây?

Có kết tủa trắng sau đó kết tủa tan tạo dung dịch trong suốt không màu

Có kết tủa màu trắng sau đó kết tủa tan tạo dung dịch xanh thẫm

Có kết tủa màu xanh sau đó kết tủa tan tạo dung dịch xanh thẫm

Có kết tủa màu xanh không tan trong NH3 dư

Bài 70: Dãy chất nào của nguyên tố đồng có màu sắc biến đổi lần lượt theo thứ tự

trắng, đỏ gạch, đỏ, xanh, đen ?

A. CuSO4 khan ; Cu2O ; Cu ; Cu(OH)2 ; CuO

B. CuSO4 .5H2O ; Cu2O ; Cu ; Cu(OH)2 ; CuO

C. CuSO4 khan ; CuO ; Cu ; Cu(OH)2 ; Cu2O

D. Cu(OH)2 ; Cu ; Cu2O ; Cu2+. 6H2O ; CuO

Bài 71: Người ta mạ đồng cho một vật bằng thép bằng cách nối vật cần mạ với một cực

của nguồn điện, điện cực còn lại là một thanh đồng kim loại và ngâm trong dung dịch

chất điện phân. Điện cực nối với vật và dung dịch chất điện phân là những chất nào

sau đây ?

A. Cực âm ; dung dịch CuSO4

B. Cực dương ; dung dịch CuSO4

C. Cực dương ; dung dịch FeSO4

D. Cực dương ; dung dịch FeSO4

Bài 72: Nung một hỗn hợp gồm AgNO3 và Cu(NO3)2 đến khối lượng không đổi. Chất rắn

thu được là hỗn hợp các chất nào sau đây ?

A. Ag, Cu B. Ag, CuO

C. Ag2O, Cu2O D. Ag, Cu2O

Bài 73: Cho các chất: Cu, CuO, Cu2O, CuS, Cu2S, Cu(OH)2, CuCO3, CuSO3 lần lượt vào

dung dịch HNO3 đặc, nóng. Số phản ứng oxi hoá - khử xảy ra là

A. 1 B. 4

C. 5 D. 8

Bài 74: Cho 1 mol hỗn hợp gồm Zn và Cu vào dung dịch HNO3 đặc nóng, số mol HNO3 đã

phản ứng và số mol chất khí thoát ra ở đktc là

A. 4 ; 2 B. 8 ; 2

C. 3 ; 1 D. 8 ; 4

230

Bài 75: Hỗn hợp bột A có 3 kim loại Fe, Ag, Cu. Ngâm hỗn hợp A trong dung dịch B chỉ

chứa một chất. Khuấy kĩ để phản ứng xảy ra hoàn toàn, thấy còn lại Ag. Dung dịch B

có thể là

A. axit B. kiềm

C. muối D. nước

Bài 76: Để phân biệt dung dịch chứa ZnCl2 với các dung dịch muối FeCl2, MgCl2, có thể

dùng các dung dịch chứa hoá chất nào sau đây ?

A. Na2CO3 B. Cl2

C. HCl D. NH3

Bài 77: Hợp chất nào sau đây vừa thể hiện tính khử, vừa thể hiện tính oxi hoá ?

A. Fe2O3 B. FeCl3

C. FeSO4 D. Fe(NO3)3

Bài 78: Pin điện hoá Zn - Cu trong quá trình phóng điện xảy ra phản ứng

Zn + Cu2+ Cu + Zn2+

Cho 0

/ZnZn2E = -0,76V ; 0

/CuCu2E = +0,34V

Suất điện động chuẩn của pin điện hoá là

A. +0,40V B. -0,42V

C. +1,25V D. +1,10V

Bài 79: Hợp kim của nhôm và đồng được cấu tạo bằng tinh thể hợp chất hoá học trong đó

nhôm chiếm 12,3%. Công thức hoá học của hợp chất là

A. Cu2Al B. Cu3Al

C. CuAl2 D. CuAl3

Bài 80: Dùng 0,65 g Zn để đẩy Au ra khỏi ion phức xianua (biết Zn = 65, Au = 197). Khối

lượng Au sinh ra là

A. 1,97 g B. 5,91 g

C. 7,88 g D. 3,94 g

Bài 81: Cho hỗn hợp gồm Cu, Fe hoà tan vào dung dịch HCl dư thu được 12,8 gam chất

rắn và 12,7 gam muối. Thành phần khối lượng của Cu là

A. 69,57% B. 30,43%

C. 30,34% D. 69,66%

Bài 82: Một loại hợp kim Cu-Sn có tỉ lệ mol Sn : Cu = 1 : 5. Hàm lượng Sn trong hợp kim

là

A. 27,10% B. 16,76%

C. 16,67% D. 27,11%

Bài 83: Khối lượng bột nhôm cần dùng để điều chế 78 gam Cr từ Cr2O3 bằng phương pháp

nhiệt nhôm (Cr = 52 ; Al = 27) là

A. 45 gam B. 81 gam

231

C. 40,5 gam D. 20,25 gam

Bài 84: Nung x gam muối Cu(NO3)2 khan, đến khối lượng không đổi thu được 7,00 gam

chất rắn. x nhận giá trị nào sau đây ?

A. 16,45 gam B. 16,56 gam

C. 16,54 gam D. 16,65 gam

Bài 85: Hoà tan hỗn hợp gồm Zn, ZnO, Zn(OH)2 vào dung dịch NaOH dư thu được 3,36 lít

khí H2 ở đktc. Nếu cho hỗn hợp này vào dung dịch H2SO4 loãng dư thì thể tích khí

thu được là

A. 2,24 lít B. 3,36 lít

C. 4,48 lít D. 1,12 lít

Bài 86: Cho 6,5 gam Zn vào dung dịch chứa m gam hỗn hợp NaNO3 và NaOH, thu được

một hỗn hợp gồm khí NH3 và H2 có thể tích 0,896 lít ở đktc. m có giá trị là

A. 1,7 gam B. 7,2 gam

C. 3,4 gam D. 8,9 gam

Bài 87: Để hoà tan một hỗn hợp gồm Fe, Ag, Cu, Zn cần dùng dung dịch chứa y gam

HNO3, biết rằng sau phản ứng thu được 6,72 lít khí NO2 ở đktc. Vậy y có giá trị là

A. 37,8 gam B. 18,9 gam

C. 9,45 gam D. 37,8 gam

Bài 88: Điện phân 2 lít dung dịch CuSO4 nồng độ 1M, sau một thời gian thu được 5,6 lít

khí thoát ra ở anot, dung dịch A và đồng kim loại thoát ra bám trên điện cực catot.

Giả sử Cu2+ không thuỷ phân trong môi trường axit, thể tích dung dịch thay đổi

không đáng kể. Trị số pH của dung dịch A và khối lượng Cu thoát ra là

A. 0,1 ; 3,2 gam B. 0,3 ; 16 gam

C. 0,3 ; 32 gam D. 0,6 ; 3,2 gam

Bài 89: Chất nào có hàm lượng Fe cao nhất trong số các chất sau ?

A. FeS B. FeSO4

C. Fe2O3 D. Fe3O4

Bài 90: Quặng giàu sắt nhất trong tự nhiên là

A. manhetit B. xiđerit

C. hematit đỏ D. hematit nâu

Bài 91: Khử hoàn toàn m gam Fe2O3 bằng CO dư, sục toàn bộ lượng khí thu được vào dung

dịch Ca(OH)2 dư, lọc tách kết tủa, làm khô, cân nặng 3,0 gam. Giá trị của m là

A. 1,6 gam B. 0,8 gam

C. 3,6 gam D. 4,8 gam

Bài 92: Cho hỗn hợp gồm Fe và Mg có tỉ lệ mol là 1:2 vào dd CuSO4 dư thu được 9,6 gam

đồng. Khối lượng hỗn hợp đầu là

A. 5,2 gam B. 3,6 gam

C. 8,4 gam D. 8 gam

232

Bài 93: Cho 5,6 gam Fe phản ứng hoàn toàn với HNO3, thu được sản phẩm khử duy nhất là

NO2. Thể tích dung dịch HNO3 1M dùng vừa đủ trong phản ứng trên là

A. 0,3 lít B. 0,6 lít

C. 3 lít D. 1,5 lít

Bài 94: Cho 2,52 gam một kim loại tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng dư tạo ra 6,24 gam

muối sunfat. Kim loại đó là

A. Mg B. Zn

C. Al D. Fe

Bài 95: Đốt cháy hoàn toàng m gam Fe trong không khí thu được 23,2 gam sắt từ oxit. m

có giá trị là

A. 5,6 gam B. 18 gam

C. 16,8 gam D. 10 gam

Bài 96: Thực hiện phản ứng nhiệt nhôm để khử hoàn toàn m gam hỗn hợp oxit sắt cần 2,7

gam bột nhôm. Cho hỗn hợp thu được sau phản ứng vào dung dịch HCl dư, thấy thoát

ra 2,52 lít khí (đktc).

Công thức oxit sắt và giá trị của m là

A. Fe3O4 ; 8,7 gam B. Fe3O4 ; 17,4 gam

C. Fe2O3 ; 8,7 gam D. FeO ; 7,2 gam

Bài 97: Cho 14,4 gam FeO phản ứng hết với dung dịch HNO3 thu được hỗn hợp khí NO và

NO2 với tỉ lệ thể tích là 1 : 2. Tổng thể tích NO và NO2 ở đktc là

A. 1,92 lít B. 22,4 lít

C. 3,36 lít D. 1,68 lít

Bài 98: Nhúng một thanh sắt vào dung dịch CuSO4, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn,

mang ra rửa nhẹ, làm khô, cân, thấy khối lượng thanh sắt tăng lên 1,6 gam. Toàn bộ

lượng đồng sinh ra đều bám hết lên bề mặt thanh sắt.

Khối lượng đồng kim loại bám vào thanh sắt là

A. 12,8 gam B. 1,28 gam

C. 2,56 gam D. 1,6 gam

Bài 99: Trộn 24 gam Fe2O3 với 10,8 gam nhôm rồi nung ở nhiệt độ cao cho phản ứng hoàn

toàn, hỗn hợp thu được sau phản ứng đem hoà tan vào dung dịch NaOH dư, thấy có

5,376 lít khí (đktc) thoát ra. Hiệu suất phản ứng là

A. 12,5% B. 60%

C. 80% D. 90%

Bài 100: Dùng quặng manhetit chứa 80% Fe3O4 để sản xuất 800 tấn gang có hàm lượng sắt

là 95%. Hiệu suất cả quá trình sản xuất là 80%.

Số tấn quặng cần dùng là

A. 1639,88 tấn B. 3935 tấn

C. 1070,8 tấn D. 4919,6 tấn

233


A. Photpho trắng có cấu trúc tinh thể nguyên tử.

B. Ở thể rắn, NaCl tồn tại dưới dạng tinh thể phân tử.

C. Nước đá thuộc loại tinh thể phân tử.

D. Kim cương có cấu trúc tinh thể phân tử.

Bài 2: Phát biểu nào sau đây không đúng ?

A. Hỗn hợp gồm FeS và CuS có thể tan hết trong dung dịch HCl.

B. Hỗn hợp gồm Ag và Cu có thể tan hết trong dung dịch HNO3 đặc.

C. Hỗn hợp gồm BaO và Al2O3 có thể tan hết trong H2O.

D. Hỗn hợp gồm Fe3O4 và Cu có thể tan hết trong dung dịch HCl.

Bài 3: Cho dãy các chất và ion: Cl2, F2, SO2, Na , 2Ca , 2Fe , 3Al , 2Mn , 2S , Cl . Số

chất và ion trong dãy đều có tính oxi hoá và tính khử là

A. 3. B. 4. C. 6. D. 5.

Bài 4: Dãy gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch HCl loãng là

A. KNO3, CaCO3, Fe(OH)3. B. FeS, BaSO4, KOH.

C. AgNO3, (NH4)2CO3, CuS. D. Mg(HCO3)2, HCOONa, CuO.

Bài 5: Cho dãy các chất: Ca(HCO3)2, NH4Cl, (NH4)2CO3, ZnSO4, Al(OH)3, Zn(OH)2. Số

chất trong dãy có tính chất lưỡng tính là

A. 3. B. 5. C. 2. D. 4.

Bài 6: Cho các chất: Al, Al2O3, Al2(SO4)3, Zn(OH)2, NaHS, K2SO3, (NH4)2CO3. Số chất

đều phản ứng được với dung dịch HCl, dung dịch NaOH là

A. 4. B. 5. C. 7. D. 6.

Bài 7: Cho các dung dịch loãng sau: Na2SO4, Na2CO3, NaCl, H2SO4, BaCl2, NaOH. Chỉ

được dùng thêm một hoá chất nào dưới đây để nhận biết các chất trong các dung dịch loãng

trên ?

A. NaOH. B. HCl.

C. Giấy quỳ tím. D. Phenolphtalein.

Bài 8: Phản ứng nhiệt phân không đúng là

Chuyên đề 8

TỔNG HỢP NỘI DUNG KIẾN THỨC

HOÁ HỌC VÔ CƠ

234

A. 2KNO3 ot

2KNO2 + O2. B. NH4NO2 ot

N2 + 2H2O.

C. NH4Cl ot

NH3 + HCl. D. NaHCO3 ot

NaOH + CO2.


(1) O3 + dung dịch KI (2) F2 + H2O ot

(3) MnO2 + HCl đặc ot

(4) Cl2 + dung dịch H2S

Các phản ứng tạo ra đơn chất là:

A. (1), (2), (3). B. (1), (3), (4). C. (2), (3), (4). D. (1), (2), (4).

Bài 10: Có thể dùng NaOH (ở thể rắn) để làm khô các chất khí

A. NH3, SO2, CO, Cl2. B. N2, NO2, CO2, CH4, H2.

C. NH3, O2, N2, CH4, H2. D. N2, Cl2, O2, CO2, H2.

Bài 11: Cho phương trình hoá học của các phản ứng sau:

(1) A1 + H2O A2 + A3 + H2

(2) A2 + A3

ot A1 + KClO3 + H2O

(3) A2 + A4 BaCO3 + K2CO3 + H2O

(4) A4 + A5 BaSO4 + CO2 + H2O

Các chất A2, A4 lần lượt là

A. NaOH, KHCO3. B. KCl, Ba(HCO3)2.

C. KOH, H2SO4. D. KOH, Ba(HCO3)2.


(1) A + B + C D ; (2) D + HCl NaCl + B + C

(3) D ot

A + B + C ; (4) C6H5ONa + B + C C6H5OH + D

(5) D + NaOH A + C

A, B, C, D lần lượt là các chất:

A. Na2CO3, H2O, CO2, NaHCO3. B. Na2CO3, CO2, H2O, NaHCO3.

C. CO2, H2O, NaHCO3, Na2CO3. D. NaHCO3, H2O, CO2, Na2CO3.


(1) FeS + X1 X2 + X3 ; (2) X2 + CuSO4 X4 (đen) + X5

(3) X2 + X6 X7 (vàng) + X8 ; (4) X3 + X9 X10

(5) X10 + HI X3 + X1 + X11 ; (6) X1 + X12 X9 + X8 + MnCl2

Các chất X4, X7, X10 và X12 lần lượt là

A. CuO, CdS, FeCl2, MnO2. B. CuS, CdS, FeCl3, MnO2.

C. CuS, S, FeCl3, MnO2. D. CuS, S, FeCl2, KMnO4.

Bài 14: Khi thêm dung dịch NH3 vào các dung dịch muối CuSO4, ZnSO4, Al(NO3)3,

đp mnx

235

AgNO3 đến khi dư NH3 thì dung dịch nào đầu tiên tạo kết tủa sau đó kết tủa lại tan ?

A. Al(NO3)3. B. CuSO4, ZnSO4 và Al(NO3)3.

C. CuSO4 và AgNO3. D. CuSO4, ZnSO4 và AgNO3.

Bài 15: Có 4 dung dịch muối riêng biệt: CuCl2, ZnCl2, FeCl3, AlCl3. Nếu thêm dung dịch

KOH (dư) rồi thêm tiếp dung dịch NH3 (dư) vào 4 dung dịch trên thì số chất kết tủa thu

được là

A. 4. B. 1. C. 3. D. 2.

Bài 16: Có năm dung dịch đựng riêng biệt trong năm ống nghiệm: (NH4)2SO4, FeCl2,

Cr(NO3)3, K2CO3, Al(NO3)3. Cho dung dịch Ba(OH)2 đến dư vào năm dung dịch trên. Sau

khi phản ứng kết thúc, số ống nghiệm có kết tủa là

A. 4. B. 2. C. 5. D. 3.

Bài 17: Trong các dung dịch: HNO3, NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2, dãy

gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch Ba(HCO3)2 là

A. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2. B. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Na2SO4.

C. NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2. D. HNO3, NaCl, Na2SO4.

Bài 18: Cho luồng khí H2 (dư) qua hỗn hợp các oxit CuO, Fe2O3, ZnO, MgO nung ở

nhiệt độ cao. Sau phản ứng hỗn hợp rắn còn lại là

A. Cu, Fe, Zn, MgO. B. Cu, Fe, ZnO, MgO.

C. Cu, Fe, Zn, Mg. D. Cu, FeO, ZnO, MgO.

Bài 19: Cho khí CO (dư) đi vào ống sứ nung nóng đựng hỗn hợp X gồm Al2O3, MgO,

Fe3O4, CuO thu được chất rắn Y. Cho Y vào dung dịch NaOH (dư), khuấy kĩ, thấy còn lại

phần không tan Z. Giả sử các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Phần không tan Z gồm

A. MgO, Fe, Cu. B. Mg, Fe, Cu. C. MgO, Fe3O4, Cu. D. Mg, Al, Fe, Cu.

Bài 20: Thí nghiệm nào sau đây có kết tủa sau phản ứng ?

A. Cho dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch Cr(NO3)3.

B. Cho dung dịch NH3 đến dư vào dung dịch AlCl3.

C. Cho dung dịch HCl đến dư vào dung dịch NaAlO2 (hoặc Na[Al(OH)4]).

D. Thổi CO2 đến dư vào dung dịch Ca(OH)2.

Bài 21: Hoà tan m gam hỗn hợp gồm Al, Fe vào dung dịch H2SO4 loãng (dư). Sau khi các

phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X. Cho dung dịch Ba(OH)2 (dư) vào dung

dịch X, thu được kết tủa Y. Nung Y trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được

chất rắn Z là

A. hỗn hợp gồm BaSO4 và FeO. B. hỗn hợp gồm Al2O3 và Fe2O3.

C. hỗn hợp gồm BaSO4 và Fe2O3. D. Fe2O3.

Bài 22: Trong hợp chất ion XY (X là kim loại, Y là phi kim), số electron của cation bằng

số electron của anion và tổng số electron trong XY là 20. Biết trong mọi hợp chất, Y chỉ có

một mức oxi hoá duy nhất. Công thức XY là

A. LiF. B. MgO. C. AlN. D. NaF.

236

Bài 23: Nhiệt phân a gam chất nào sau đây thu được lượng khí oxi lớn nhất ?

A. Cu(NO3)2. B. KMnO4. C. KClO3. D. NaNO3.

Bài 24: Cho dung dịch HCl đặc dư tác dụng hoàn toàn với 1 mol mỗi chất sau : Fe,

KMnO4, KClO3, Ca(HCO3)2. Trường hợp sinh ra khí có thể tích lớn nhất (ở cùng điều

kiện nhiệt độ, áp suất) là

A. Fe. B. KMnO4. C. KClO3. D. Ca(HCO3)2.

Bài 25: Hỗn hợp X chứa Na2O, NH4Cl, NaHCO3 và BaCl2 có số mol mỗi chất đều bằng

nhau. Cho hỗn hợp X vào H2O (dư), đun nóng, dung dịch thu được chứa

A. NaCl. B. NaCl, NaOH.

C. NaCl, NaOH, BaCl2. D. NaCl, NaHCO3, NH4Cl, BaCl2.

Bài 26: Cho bốn hỗn hợp, mỗi hỗn hợp gồm hai chất rắn có số mol bằng nhau: Na2O và

Al2O3 ; Cu và FeCl3 ; BaCl2 và CuSO4 ; Ba và NaHCO3. Số hỗn hợp có thể tan hoàn toàn

trong nước (dư) chỉ tạo ra dung dịch là

A. 3. B. 2. C. 1. D. 4.

Bài 27: Cho hỗn hợp A gồm x mol FeS2 và y mol Cu2S tác dụng với HNO3 loãng, dư đun

nóng chỉ thu được muối 24SO của các kim loại và giải phóng khí NO duy nhất. Tỉ lệ x : y

có giá trị là

A. 2. B. 0,5. C. 1,5. D. 1.

Bài 28: Trộn 5,6 gam bột sắt với 2,4 gam bột lưu huỳnh rồi nung nóng (trong điều kiện

không có không khí), thu được hỗn hợp rắn M. Cho M tác dụng với lượng dư dung dịch

HCl, giải phóng hỗn hợp khí X và còn lại một phần không tan G. Để đốt cháy hoàn toàn X

và G cần vừa đủ V lít khí O2 (ở đktc). Giá trị của V là

A. 2,80. B. 3,36. C. 3,08. D. 4,48.

Bài 29: Nung nóng 16,8 gam hỗn hợp gồm Au, Ag, Cu, Fe, Zn với một lượng dư khí O2,

đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 23,2 gam chất rắn X. Thể tích dung

dịch HCl 2M vừa đủ để phản ứng với chất rắn X là

A. 400 ml. B. 200 ml. C. 800 ml. D. 600 ml.

Bài 30: Dẫn từ từ V lít khí CO (ở đktc) đi qua một ống sứ đựng lượng dư hỗn hợp rắn

gồm CuO, Fe2O3 (ở nhiệt độ cao). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được khí X.

Dẫn toàn bộ khí X ở trên vào lượng dư dung dịch Ca(OH)2 thì tạo thành 4 gam kết tủa. Giá

trị của V là

A. 1,120. B. 0,896. C. 0,448. D. 0,224.

Bài 31: Cho hỗn hợp A có khối lượng 17,86 gam gồm CuO, Al2O3 và FeO. Cho H2 dư qua

A nung nóng, sau khi phản ứng xong thu được 3,6 gam H2O. Hoà tan hoàn toàn A bằng

dung dịch HCl dư, được dung dịch B. Cô cạn dung dịch B thu được 33,81 gam muối khan.

Khối lượng Al2O3 trong hỗn hợp A là


Bài 32: Khử hoàn toàn 4,06 gam một oxit kim loại bằng CO ở nhiệt độ cao thành kim loại.

Dẫn toàn bộ khí sinh ra vào bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư, thấy tạo thành 7 gam kết tủa.

237

Nếu lấy lượng kim loại sinh ra hoà tan hết vào dung dịch HCl dư thì thu được 1,176 lít khí

H2 (đktc). Công thức oxit kim loại là

A. FeO. B. Fe3O4. C. CuO. D. Cr2O3.

Bài 33: Một bình phản ứng có dung tích không đổi, chứa hỗn hợp khí N2 và H2 với nồng

độ tương ứng là 0,3M và 0,7M. Sau khi phản ứng tổng hợp NH3 đạt trạng thái cân bằng ở t oC, H2 chiếm 50% thể tích hỗn hợp thu được. Hằng số cân bằng KC ở t oC của phản ứng có

giá trị là

A. 2,500. B. 3,125. C. 0,609. D. 0,500.

Bài 34: Nung 6,58 gam Cu(NO3)2 trong bình kín không chứa không khí, sau một thời gian

thu được 4,96 gam chất rắn và hỗn hợp khí X. Hấp thụ hoàn toàn X vào nước để được

300 ml dung dịch Y. Dung dịch Y có pH bằng

A. 4. B. 2. C. 1. D. 3.

Bài 35: Thực hiện hai thí nghiệm:

- Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch HNO3 1M thoát ra V1 lít NO.

- Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch chứa HNO3 1M và H2SO4 0,5M

thoát ra V2 lít NO.

Biết NO là sản phẩm khử duy nhất, các thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Quan hệ giữa

V1 và V2 là

A. V2 = V1. B. V2 = 2V1. C. V2 = 2,5V1. D. V2 = 1,5V1.

Bài 36: Hoà tan hoàn toàn 12,42 gam Al bằng dung dịch HNO3 loãng (dư), thu được dung

dịch X và 1,344 lít (ở đktc) hỗn hợp khí Y gồm hai khí là N2O và N2. Tỉ khối của hỗn hợp

khí Y so với khí H2 là 18. Cô cạn dung dịch X, thu được m gam chất rắn khan. Giá trị

của m là

A. 38,34. B. 34,08. C. 106,38. D. 97,98.

Bài 37: Hoà tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm Na2O và Al2O3 vào H2O thu được 200

ml dung dịch Y chỉ chứa chất tan duy nhất có nồng độ 0,5M. Thổi khí CO2 (dư) vào Y thu

được a gam kết tủa. Giá trị của m và a lần lượt là

A. 8,3 và 7,2. B. 11,3 và 7,8. C. 13,3 và 3,9. D. 8,2 và 7,8.

Bài 38: Cho 100 ml dung dịch gồm MgCl2 0,1M và FeCl2 0,2M tác dụng với dung dịch

AgNO3 dư. Lượng kết tủa thu được sau khi kết thúc phản ứng là


Bài 39: Hoà tan hoàn toàn 24,4 gam hỗn hợp gồm FeCl2 và NaCl (có tỉ lệ số mol tương

ứng là 1 : 2) vào một lượng nước (dư), thu được dung dịch X. Cho dung dịch AgNO3

(dư) vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn sinh ra m gam chất rắn. Giá trị

của m là

A. 57,4. B. 28,7. C. 10,8. D. 68,2.

Bài 40: Cho m gam hỗn hợp X gồm các kim loại Al, Fe, Ba. Chia X thành ba phần bằng

nhau:

- Phần 1 tác dụng với nước (dư), thu được 0,896 lít H2.

238

- Phần 2 tác dụng với 50 ml dung dịch NaOH 1M (dư), được 1,568 lít H2.

- Phần 3 tác dụng với dung dịch HCl (dư), thu được 2,24 lít H2.

Các thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Giá trị của m là

A. 4,13. B. 3,14. C. 13,4. D. 12,39.

Bài 41: Cho m gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe2O3, Fe3O4 vào một lượng vừa đủ dung dịch

HCl 2M, thu được dung dịch Y có tỉ lệ số mol Fe2+ và Fe3+ là 1 : 2. Chia Y thành hai phần

bằng nhau. Cô cạn phần một thu được m1 gam muối khan. Sục khí clo (dư) vào phần hai,

cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m2 gam muối khan. Biết m2 – m1 = 0,71. Thể tích

dung dịch HCl đã dùng là

A. 240 ml. B. 80 ml. C. 320 ml. D. 160 ml.

Bài 42: Sục từ từ 7,84 lít khí CO2 (ở đktc) vào 1 lít dung dịch chứa hỗn hợp KOH 0,2M và

Ca(OH)2 0,1M, thu được a gam kết tủa. Giá trị của a là

A. 10,0. B. 35,0. C. 5,0. D. 7,5.

Bài 43: Hoà tan hoàn toàn 7,68 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3 cần dùng 260 ml

dung dịch HCl 1M. Dung dịch thu được cho tác dụng với NaOH dư, kết tủa thu được đem

nung trong không khí đến khối lượng không đổi được m gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 7,2. B. 8,0. C. 16,0. D. 10,8.

Bài 44: Điện phân có màng ngăn 500 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm CuCl2 0,1M và

NaCl 0,5M (điện cực trơ, hiệu suất điện phân 100%) với cường độ dòng điện 5A trong

3860 giây. Dung dịch thu được sau điện phân có khả năng hoà tan m gam Al. Giá trị lớn

nhất của m là

A. 4,05. B. 2,70. C. 1,35. D. 5,40.

Bài 45: Nung nóng m gam hỗn hợp gồm Al và Fe3O4 trong điều kiện không có không khí.

Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng với dung dịch

NaOH (dư) thu được dung dịch Y, chất rắn Z và 3,36 lít khí H2 (ở đktc). Sục khí CO2 (dư)

vào dung dịch Y, thu được 39 gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 45,6. B. 48,3. C. 36,7. D. 57,0.

Bài 46: Hoà tan hoàn toàn 8,862 gam hỗn hợp gồm Al và Mg vào dung dịch HNO3 loãng,

thu được dung dịch X và 3,136 lít (ở đktc) hỗn hợp Y gồm hai khí không màu, trong đó có

một khí hoá nâu trong không khí. Khối lượng của Y là 5,18 gam. Cho dung dịch NaOH

(dư) vào X và đun nóng, không có khí mùi khai thoát ra. Phần trăm khối lượng của Al

trong hỗn hợp ban đầu là

A. 19,53%. B. 12,80%. C. 10,52%. D. 15,25%.

Bài 47: Hoà tan hoàn toàn 1,23 gam hỗn hợp X gồm Cu và Al vào dung dịch HNO3 đặc,

nóng thu được 1,344 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) và dung dịch Y. Sục từ

từ khí NH3 (dư) vào dung dịch Y, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam

kết tủa. Phần trăm về khối lượng của Cu trong hỗn hợp X và giá trị của m lần lượt là

A. 21,95% và 2,25. B. 78,05% và 2,25.

C. 21,95% và 0,78. D. 78,05% và 0,78.

239

Bài 48: Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 0,002 FeS2 và 0,003 mol FeS vào lượng dư H2SO4

đặc, nóng thu được Fe2(SO4)3, SO2 và H2O. Hấp thụ hết SO2 bằng một lượng vừa đủ dung

dịch KMnO4 được V lít dung dịch Z không màu trong suốt có pH = 2. Giá trị của V là

A. 1,14. B. 0,14. C. 11,4. D. 2,28.

Bài 49: Cho m gam hỗn hợp cùng số mol của FeS2 và Fe3O4 tác dụng vừa đủ với 500 ml

dung dịch HNO3 khi đun nóng thu được dung dịch A, hỗn hợp khí B gồm 0,32 mol NO2 và

0,32 mol NO. Giá trị m và nồng độ mol của dung dịch HNO3 đã dùng là

A. 28,16 ; 3,2M. B. 14,08 ; 1,6M. C. 17,60 ; 3,0M. D. 28,16 ; 3,0M.

Bài 50: Cho hỗn hợp gồm 1,12 gam Fe và 1,92 gam Cu vào 400 ml dung dịch chứa hỗn

hợp gồm H2SO4 0,5M và NaNO3 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được

dung dịch X và khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Cho V ml dung dịch NaOH 1M vào

dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là lớn nhất. Giá trị tối thiểu của V là

A. 360. B. 240. C. 400. D. 120.

Bài 51: Chỉ ra Bài sai khi nói về kim loại kiềm :

A. Kim loại kiềm luôn có cấu hình electron là ns1.

B. Kim loại kiềm là những kim loại hoạt động nhất, có tính khử mạnh nhất.

C. Kim loại kiềm chỉ có một số oxi hoá duy nhất trong hợp chất là +1.

D. Chỉ có kim loại kiềm mới tạo được dung dịch kiềm khi phản ứng hoá học với

nước.

Bài 52: Cho các dung dịch sau đây : NaCl (1) ; Na2CO3 (2) ; NaHCO3 (3) ; Na[Al(OH)4]

(4) ; NaHSO4 (5) ; NaOH (6). Các dung dịch nào có pH >7 ?

A. 3, 5 B. 6

C. 2, 3, 4, 6 D. 2, 6

Bài 53: Cho NaOH dư vào dung dịch chứa từng chất riêng biệt sau đây : NaHCO3 (1) ;

Ca(HCO3)2 (2) ; MgSO4(3) ; ZnSO4 (4). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn,

trường hợp nào có kết tủa trắng ?

A. 2, 3 B. 3, 4

C. 1, 2 D. 2, 3, 4

Bài 54: Có thể dùng phản ứng hoá học nào sau đây để điều chế NaOH trong thực tế ?

(1) Na2SO4 + Ba(OH)2 2NaOH + BaSO4

(2) Na2CO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + 2NaOH

(3) 2Na + 2H2O 2NaOH + H2

(4) Na2O + H2O 2NaOH

(5) 2NaCl + 2H2O cãmµngng¨ndp, 2NaOH + Cl2 + H2

A. 1, 2, 3, 4, 5 B. 1, 2, 5

C. 2, 5 D. 3, 4, 5

Bài 55: Phản ứng nào sau đây dùng để giải thích sự tạo cặn trong ấm đun nước ?

240

A. Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 + H2O

B. CaCO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2

C. CaCO3 + 2HCl CaCl2 + CO2 + H2O

D. CaCO3 CaO + CO2

Bài 56: Nước cứng là nước

A. chứa Ca2+, Mg2+ B. chứa Na+, K+

C. chỉ chứa Ca2+ D. chỉ chứa Mg2+

Bài 57: Cho từ từ khí CO2 vào các dung dịch : Ca(OH)2 (1) ; Na[Al(OH)4] (2) ; CaCl2 (3).

Trường hợp nào thấy xuất hiện kết tủa sau đó kết tủa bị hoà tan ?

A. 1 B. 2

C. 3 D. 1 và 3

Bài 58 : Có các chất bột trắng sau đây: bột đá vôi, bột thạch cao, bột apatit, bột clorua vôi.

Dùng hoá chất nào sau đây để nhận ngay được bột đá vôi ?

A. Dung dịch giấm ăn B. Dung dịch sođa

C. Nước cất D. Nước vôi trong

Bài 59 : Al có thể tan trong dung dịch nào sau đây :

(1) NaOH ; (2) HCl ; (3) HNO3 đặc nguội ; (4) FeCl3 ; (5) NH3 ?

A. 1, 2 B. 1, 2, 3, 5

C. 1, 2, 4 D. 1, 2, 4, 5

Bài 60: Hỗn hợp tecmit dùng để hàn gắn đường ray là hỗn hợp nào sau đây ?

A. Al và Fe2O3 B. Al và Fe3O4

C. Mg và FeO D. Mg và Fe2O3

Bài 61: Dãy chất nào sau đây chỉ gồm các chất lưỡng tính ?

A. Al ; Al2O3 ; Al(OH)3

B. Ca(HCO3)2 ; Al(OH)3 ; (NH4)2CO3

C. Al2O3 ; AlCl3 ; Al(OH)3

D. (NH4)2CO3 ; NaHCO3 ; Na2CO3

Bài 62: Khoáng chất là nguyên liệu dùng để sản xuất Al trong công nghiệp là

A. Criolit B. Boxit

C. Cacnalit D. Đolomit

Bài 63: Dùng hoá chất nào để phân biệt các dung dịch không màu sau đây : AlCl3; MgCl2 ;

(NH4)2CO3 ; NaCl ; NH4Cl ?

A. Na2CO3 B. Ba(OH)2

C. HCl D. NH3

Bài 64: Để kết tủa hoàn toàn Al(OH)3 từ dung dịch NaAlO2 có thể dùng hoá chất nào sau

đây ?

A. HCl dư B. Ca(OH)2 dư

241

C. H2SO4 loãng dư D. AlCl3 dư

Bài 65: Cho cùng một lượng các kim loại sau đây vào các dung dịch. Trường hợp nào thu

được lượng khí H2 nhỏ nhất ?

A. Na vào dung dịch AlCl3

B. Al vào dung dịch HCl

C. Al vào dung dịch NaOH

D. Mg vào dung dịch H2SO4 loãng

Bài 66: Cặp chất nào sau đây có thể tồn tại đồng thời trong dung dịch ?

A. AlCl3 và Na2CO3 B. MgCl2 và AgNO3

C. Al(NO3)3 và (NH4)2SO4 D. NaHCO3 và Ca(OH)2

Bài 67: Khi cho nhôm vào dung dịch chứa hỗn hợp H2SO4 loãng và KNO3, sẽ xảy ra phản

ứng giữa các chất sau

A. Al + H+ + NO 3 B. Al + H+

C. Al + H+ + SO 24 D. Al + K+

Bài 68 : Có bao nhiêu loại phản ứng hoá học có thể sử dụng để điều chế Mg kim loại ?

A. 4 B. 3

C. 2 D. 1

Bài 69 : Để phân biệt ba dung dịch : KCl, MgCl2, AlCl3 chỉ cần dùng dung dịch

A. NaOH. B. Na2CO3.

C. Na2SO4. D. AgNO3.

Bài 70: Một dung dịch chứa 0,1 mol Na[Al(OH)4] tác dụng với một dung dịch có chứa x

mol HCl. x có giá trị nào sau đây để thu được kết tủa lớn nhất ?

A. 0,4 mol B. > 0,4 mol

C. 0,1 mol D. 0,1 mol < x < 0,4 mol

Bài 71: Cấu hình electron nguyên tử của Cr là

A. 3d54s1 B. 3d44s2

C. 3d104s1 D. 4s24p5

Bài 72: Cho thế điện cực chuẩn của các cặp oxi hoá-khử sau :

E 3+

0

Cr /Cr = -0,74V ; E

2 2

0H O/H = -0,41V ; E +

2

0

2H /H= 0,00V.

Trong thực tế quá trình nào sau đây không xảy ra ?

A. Crom tan trong dung dịch axit clohiđric

B. Crom tan trong dung dịch kiềm mạnh

C. Crom tan trong nước

D. Crom tan trong dung dịch axit nitric loãng.

Bài 73: Crom tác dụng với hóa chất nào sau đây để tạo thành crom(III) clorua ?

A. Dung dịch HCl B. Khí Cl2

242

C. Dung dịch CuCl2 D. Dung dịch NaCl

Bài 74: Cấu hình electron lớp ngoài cùng 3s23p63d5 là của ion nào sau đây ?

A. Fe2+ B. Fe3+ C. Cr2+ D. Cr3+

Bài 75: Cho các phản ứng hoá học :

(1) FeO + Al (nung nóng) (2) FeCl2 + Cl2

(3) FeCl2 (dư) + Ag(NO3)2 (4) FeO + NH3 (nung nóng)

Các phản ứng trong đó ion sắt(II) thể hiện tính khử là

A. 1, 2 B. 2, 3 C. 3, 4 D. 2, 4

Bài 76: Cho FeCO3 vào dung dịch H2SO4 đặc nóng, hỗn hợp khí thu được có tỉ khối so với

H2 là

A. 50,67 B. 28 C. 54 D. 26,33

Bài 77: Cho sơ đồ phản ứng sau :

FeS2 X Fe Y FeCl3

X, Y lần lượt là chất nào sau đây ?

A. Fe2O3 ; FeCl2 B. Fe(OH)2 ; FeCl2

C. FeO ; Fe2(SO4)3 D. Fe2(SO4)3 ; Fe(OH)2

Bài 78: Chất nào có hàm lượng Fe cao nhất trong số các chất sau ?

A. FeCO3 B. FeS2 C. Fe2O3 D. Fe3O4

Bài 79: Thuốc thử nào sau đây có thể dùng để nhận ra 3 gói bột chứa các chất (FeO, Fe2O3)

; (Fe2O3, Fe) ; (FeO, Fe) ?

A. Dung dịch HCl

B. Dung dịch H2SO4 đặc, nóng

C. Dung dịch HNO3 loãng

D. Dung dịch H2S

Bài 80: Dùng hoá chất nào sau đây để loại bỏ các tạp chất AgNO3 trong dung dịch muối

Fe(NO3)3 ?

A. Fe B. Dung dịch HCl C. Dung dịch Fe(NO3)2 D. Cu

Bài 81: Hợp chất nào sau đây không phải là hợp chất lưỡng tính ?

A. Al2O3 B. Cr2O3 C. Al(OH)3 D. Cr(OH)2

Bài 82 : Cho phản ứng hóa học:

K2Cr2O7 + KI + H2SO4 ………….

Phương trình hoá học có tổng hệ số (tối giản) là

A. 29 B. 31 C. 27 D. 33

Bài 83: Nguyên tắc sản xuất thép là

A. khử ion sắt trong oxit thành sắt tự do bằng CO ở nhiệt độ cao

B. khử các tạp chất trong gang nhằm giảm hàm lượng của chúng

243

C. oxi hoá các tạp chất trong gang nhằm giảm hàm lượng của chúng

D. oxi hoá oxit sắt thành sắt tự do

Bài 84: Dung dịch A, B, C trong suốt, không màu có thể chứa một trong số các chất sau :

NH3, NaOH, Ba(OH)2. Cho dung dịch đồng sunfat vào A, B, C. Thấy ở dung dịch A

có kết tủa xanh, ở dung dịch B có kết tủa xanh sau đó kết tủa tan, ở dung dịch C thấy

có kết tủa xanh lẫn kết tủa trắng. A, B, C lần lượt là dung dịch của các chất

A. NH3, NaOH, Ba(OH)2 B. NaOH, Ba(OH)2, NH3

C. NaOH, NH3, Ba(OH)2 D. NH3, Ba(OH)2, NaOH

Bài 85: Au có thể bị hoà tan trong dung dịch nào sau đây ?

A. Dung dịch NaOH B. Dung dịch H2SO4 đặc, nóng

C. Dung dịch HNO3 đặc, nóng D. Dung dịch hỗn hợp HNO3 và HCl

Bài 86: Vật bằng bạc sẽ bị đổi màu thành đen khi tiếp xúc với hoá chất nào sau đây ?

A. Không khí có mặt hiđro sunfua

B. Dung dịch axit clohiđric

C. Nước clo

D. Dung dịch axit nitric

Bài 87: Cho các giá trị thế điện cực chuẩn :

E 2+

0

Pb /Pb= -0,13V; E 2+

0

Cu /Cu = +0,34V; E +

0

Ag /Ag= +0,8V và E 2+

0

Zn /Zn= -0,76V.

Thứ tự tính oxi hóa các ion kim loại tăng dần từ trái sang phải là

A. Zn2+ , Pb2+, Cu2+, Ag+ B. Ag+ , Cu2+, Pb2+, Zn2+

C. Zn2+ , Pb2+, Ag+, Cu2+, D. Pb2+, Zn2+ , Cu2+, Ag+

Bài 88: Nước Svayde là dung dịch có chứa chất nào sau đây ?

A. Cu(NH3)4OH B. Ag(NH3)2OH

C. Cu(NH3)4(OH)2 D. Zn(NH3)4(OH)2

Bài 89: 100 gam dung dịch FeSO4 nồng độ 30,4% có thể làm mất màu số mol KMnO4

trong môi trường H2SO4 là

A. 1 mol B. 0,5 mol C. 0,25 mol D. 0,2 mol

Bài 90: Để hoà tan 18 gam một oxit sắt cần dung dịch chứa 0,25 mol H2SO4 loãng, nếu làm

bay hơi nước thì thu được 65 gam một muối sunfat ngậm nước. Muối có công thức

phân tử là

A. FeSO4.6H2O B. FeSO4.5H2O C. Fe2(SO4)3.6H2O D. Fe2(SO4)3.5H2O

Bài 91: Cho 5,6 gam bột sắt vào 250 dung dịch chứa AgNO3 1M. Sau khi phản ứng xảy ra

hoàn toàn, thu được kết tủa có khối lượng là

A. 21,6 gam B. 27 gam C. 32,4 gam D. 27,952 gam

Bài 92: Cho m gam sắt vào 100 gam dung dịch H2SO4 đặc, nóng có nồng độ 73,5% thu

được 8,4 lít khí SO2 ở đktc và dung dịch sau phản ứng chứa 55,6 gam muối. m có giá

trị là

244

A.12,85 gam B. 19,6 gam C. 14 gam D. 15,568 gam

Bài 93: Trộn 10,8 gam Al với 32 gam Fe2O3 rồi nung nóng cho tới khi phản ứng nhiệt

nhôm xảy ra hoàn toàn. Sản phẩm thu được có khối lượng là


Bài 94: Cho cùng một lượng 29,12 gam kim loại vào lượng dư dung dịch H2SO4 đặc, nóng

và dung dịch H2SO4 loãng thấy lượng khí thoát ra từ hai thí nghiệm chênh lệch nhau

6,272 lít ở đktc. Kim loại đã dùng là

A. Cr B. Fe C. Sn D. Al

Bài 95: Để luyện 100 tấn gang có hàm lượng sắt 95% người ta cần dùng x tấn quặng

manhetit 85% Fe3O4. Biết rằng trong quá trình sản xuất hiệu suất quá trình chuyển

quặng thành gang là 90%. x có giá trị là

A. 393,57 tấn B. 514,47 tấn C. 371,7 tấn D. 390,2 tấn

Bài 96: Dẫn V lít khí CO (vừa đủ) đi qua ống sứ chứa Fe3O4 và CuO nung nóng thu được

hỗn hợp chất rắn. Chất rắn này được hoà tan trong dung dịch HNO3 đặc nóng thu

được 2,464 lít khí NO2 (đktc). V có giá trị là


Bài 97: Hoà tan 28,05 gam hỗn hợp gồm Zn, ZnO, Al2O3 vào dung dịch NaOH dư thu được

3,36 lít khí H2 ở đktc. Nếu hoà tan hoàn toàn hỗn hợp này cần dung dịch chứa 0,55

mol H2SO4 loãng. Thành phần % khối lượng ZnO trong hỗn hợp là

A. 28,88% B. 34,76% C. 43,32% D. 57,75%

Bài 98: Nung 136,5 g hỗn hợp muối AgNO3 và Cu(NO3)2 khan đến khối lượng không đổi

thu được 67 g chất rắn. Khối lượng AgNO3 trong hỗn hợp là

A. 42,5 g B. 59,5 g C. 76,5 g D. 69,7g

Bài 99: Hoà tan một hỗn hợp gồm Fe, Cr được trộn theo tỉ lệ mol 1:1 trong dung dịch

HNO3 dư, sau phản ứng thu được 6,72 lít khí NO2 ở đktc và dung dịch chứa hai muối

nitrat. Khối lượng muối có giá trị là

A. 25,08 g B. 36 g C. 495,7 g D. 144 g

Bài 100: Khử hoàn toàn m gam Fe3O4 bằng CO dư, sục toàn bộ lượng khí thu được vào

dung dịch Ca(OH)2 dư thấy có 10 g kết tủa. Giá trị của m là

A. 5,8 g B. 23,2 g C. 11,6 g D. 6,96 g

245

Bài 1: Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu

A. các hợp chất của cacbon.

B. các hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2).

C. các hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2, muối cacbonat, xianua, cacbua,…).

D. các hợp chất chỉ có trong cơ thể sống.

Bài 2: Liên kết hoá học chủ yếu trong phân tử hợp chất hữu cơ là loại liên kết nào dưới đây

?

A. Liên kết ion. B. Liên kết cộng hoá trị.

C. Liên kết cho - nhận. D. Liên kết hiđro.

Bài 3: So với các hợp chất vô cơ, các hợp chất hữu cơ thường

A. dễ bay hơi. B. kém bền với nhiệt.

C. dễ cháy. D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 4: Liên kết ba giữa hai nguyên tử cacbon là do các liên kết nào sau đây tạo nên?

A. Hai liên kết và một liên kết .

B. Hai liên kết và một liên kết .

C. Một liên kết , một liên kết và một liên kết cho - nhận.

D. Một liên kết , một liên kết và một liên kết ion.

Bài 5: So sánh số đồng phân cấu tạo của ba chất C4H9Cl (I), C4H10O (II), C4H11N (III):

A. I = II < III. B. I > II > III. C. I < II < III. D. II < I < III.

Bài 6: Cho các chất sau: CH2=CH-CH2-CH2-CH=CH2, CH3-C(CH3)=CH-CH3, CH2=CH-

CH=CH-CH2-CH3, CH2=CH-CH2-CH=CH2. Số chất có đồng phân hình học là

A. 2. B. 3. C. 1. D. 4.

Chuyên đề 9

ĐẠI CƯƠNG VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ.

HIĐROCACBON

246

Bài 7: Một hợp chất X chứa ba nguyên tố C, H, O có tỉ lệ khối lượng Cm : Hm : Om =

21 : 2 : 4. Hợp chất X có công thức đơn giản nhất trùng với công thức phân tử. Số đồng

phân cấu tạo thuộc loại hợp chất thơm ứng với công thức phân tử của X là

A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.

Bài 8: Đốt cháy hết 1,88 gam chất hữu cơ D cần lượng vừa đủ là 1,904 lít O2 (đktc), chỉ thu

được CO2 và hơi nước với tỉ lệ thể tích 2 2CO H OV : V = 4 : 3. Biết DM < 200 g/mol. Công

thức phân tử của D là

A. C7H10O5. B. C7H12O6. C. C6H10O7. D. C8H12O5.

Bài 9: Trong một bình kín chứa hơi chất hữu cơ X (có dạng CnH2nO2) mạch hở và O2 (số

mol O2 gấp đôi số mol cần cho phản ứng cháy) ở 139,9oC, áp suất trong bình là 0,8 atm.

Đốt cháy hoàn toàn X sau đó đưa về nhiệt độ ban đầu, áp suất trong bình lúc này là 0,95

atm. X có công thức phân tử là

A. C2H4O2. B. CH2O2. C. C4H8O2. D. C3H6O2.

Bài 10: Công thức nào sau đây là công thức tổng quát của hiđrocacbon ?

A. CxHy. B. CnH2n+2.

C. CnH2n+2-2k. D. Cả A, C đều đúng.

Bài 11: Tên gọi của chất CH3 – CH – CH – CH3 là

C2H5 CH3

A. 2-etyl-3-metylbutan. B. 3-etyl-2-metylbutan.

C. 2,3-đimetylpentan. D. 2,3-đimetylbutan.

Bài 12: Trong các loại phản ứng sau:

(1) Phản ứng cháy ; (2) Phản ứng cộng

(3) Phản ứng hủy ; (4) Phản ứng đề hiđro hoá

(5) Phản ứng thế ; (6) Phản ứng trùng hợp

(7) Phản ứng trùng ngưng ; (8) Phản ứng crackinh.

Các ankan tham gia những phản ứng là

A. 1, 2, 6. B. 1, 3, 7, 8. C. 1, 3, 4, 5, 8. D. 1, 2, 3, 5, 6.

Bài 13: Từ chất nào sau đây không điều chế trực tiếp được C2H6 ?

A. CH3CH2-COONA. B. CHCH.

C. CH3CH2-OH. D. NaOOC-CH2CH2-COONa.

247

Bài 14: Cho isopentan tác dụng với Cl2 theo tỉ lệ số mol 1 : 1, số sản phẩm monoclo tối đa

thu được là

A. 2. B. 3. C. 5. D. 4.

Bài 15: Hai hiđrocacbon A và B có cùng công thức phân tử C5H12 tác dụng với Cl2 theo tỉ

lệ mol 1 : 1 thì A tạo ra một dẫn xuất duy nhất còn B thì cho 4 dẫn xuất. Tên gọi của A và B

lần lượt là

A. 2,2-đimetylpropan và 2-metylbutan. B. 2,2-đimetylpropan và pentan.

C. 2-metylbutan và 2,2-đimetylpropan. D. 2-metylbutan và pentan.

Bài 16: Cho các ankan C2H6, C3H8, C4H10, C5H12. Nhóm ankan không có đồng phân khi tác

dụng với Cl2 tỉ lệ 1 : 1 về số mol tạo ra dẫn xuất duy nhất là

A. C2H6, C3H8. B. C2H6, C5H12.

C. C3H8, C4H10. D. C3H8, C4H10, C5H12.

Bài 17: Đốt cháy hoàn toàn một thể tích khí thiên nhiên gồm metan, etan, propan bằng oxi

không khí (trong không khí, oxi chiếm 20% thể tích), thu được 7,84 lít khí CO2 (ở đktc) và 9,9

gam nước. Thể tích không khí (ở đktc) nhá nhất cần dùng để đốt cháy hoàn toàn lượng khí thiên

nhiên trên là


Bài 18: Tiến hành crackinh 2,9 gam butan ở nhiệt độ cao. Sau một thời gian thu được hỗn

hợp khí A gồm CH4, C2H6, C2H4, C3H6 và C4H10. Đốt cháy hoàn toàn A trong khí O2 dư,

rồi dẫn toàn bộ sản phẩm sinh ra qua bình đựng H2SO4 đặC. Độ tăng khối lượng của bình

đựng H2SO4 đặc là


Bài 19: Khi crackinh hoàn toàn một thể tích ankan X thu được ba thể tích hỗn hợp Y (các

thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất) ; tỉ khối của Y so với H2 bằng 12. Công

thức phân tử của X là

A. C6H14. B. C3H8. C. C4H10. D. C5H12.

Bài 20: Khi brom hoá một ankan chỉ thu được một dẫn xuất monobrom duy nhất có tỉ khối

hơi đối với hiđro là 75,5. Tên của ankan đó là

A. 3,3-đimetylhecxan. B. 2,2-đimetylpropan.

C. isopentan. D. 2,2,3-trimetylpentan.

Bài 21: Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon X thu được 0,11 mol CO2 và 0,132 mol

H2O. Khi X tác dụng với khí clo (theo tỉ lệ số mol 1 : 1) thu được một sản phẩm hữu cơ duy

nhất. Tên gọi của X là

A. 2-metylbutan. B. etan.

248

C. 2,2-đimetylpropan. D. 2-metylpropan.

Bài 22: Khi cho ankan X (trong phân tử có phần trăm khối lượng cacbon bằng 83,72%) tác

dụng với clo theo tỉ lệ số mol 1 : 1 (trong điều kiện chiếu sáng) chỉ thu được 2 dẫn xuất

monoclo đồng phân của nhau. Tên của X là

A. 2-metylpropan. B. 2,3-đimetylbutan.

C. butan. D. 3-metylpentan.

Bài 23: Hiđrocacbon mạch hở X trong phân tử chỉ chứa liên kết và có hai nguyên tử

cacbon bậc ba trong một phân tử. Đốt cháy hoàn toàn 1 thể tích X sinh ra 6 thể tích CO2 (ở

cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Khi cho X tác dụng với Cl2 (theo tỉ lệ số mol 1 : 1), số

dẫn xuất monoclo tối đa sinh ra là

A. 3. B. 4. C. 2. D. 5.

Bài 24: Công thức đơn giản nhất của một hiđrocacbon là CnH2n+1. Hiđrocacbon đó thuộc

dãy đồng đẳng của

A. ankan. B. ankin. C. ankađien. D. anken.

Bài 25: Số đồng phân cấu tạo của anken ứng với công thức phân tử C5H10 (không kể đồng

phân cis - trans) là

A. 4. B. 5. C. 6. D. 10.

Bài 26: Trong phòng thí nghiệm etilen được điều chế bằng cách

A. tách hiđro từ etan.

B. crăckinh propan.

C. đun nóng ancol etylic với H2SO4 đặc ở 170oC.

D. cộng hiđro vào axetilen.

Bài 27: Số sản phẩm tối đa tạo thành khi cho isopren tác dụng với HBr theo tỉ lệ mol 1 : 1

là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 28: Hợp chất CH3CH2-CH(CH3)-C C-CH(CH3)2 có tên là

A. 3,6-đimetylhept-4-in. B. isopropylisobutylaxetilen.

C. 5-etyl-2-metylhex-3-in. D. 2,5-đimetylhept-3-in.


A. Trong phân tử hiđrocacbon, số nguyên tử hiđro luôn là số chẵn.

B. Trong phân tử anken, liên kết đôi gồm một liên kết và một liên kết .

249

C. Hiđrocacbon no là hiđrocacbon mà trong phân tử chỉ có liên kết đơn.

D. Công thức chung của hiđrocacbon no có dạng CnH2n + 2.

Bài 30: Có 5 chất: metan, etilen, propin, buta-1,3-đien, xiclopentan. Số lượng các chất có

khả năng làm mất màu dung dịch brom là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Bài 31: Cho sơ đồ chuyển hoá:

Metan (1) X1 (2) X2

(3) X3 (4) Cao su buna

X2 là chất nào sau đây ?

A. Axetilen. B. Etilen.

C. Vinylaxetilen. D. Etilen hoặc axetilen.

Bài 32: Từ đá vôi, than đá và các chất vô cơ cần thiết. Số phản ứng tối thiểu điều chế etylen

glicol là

A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.

Bài 33: Cho hiđrocacbon Y tác dụng với brom trong điều kiện thích hợp, chỉ thu được một

dẫn xuất chứa brom có tỉ khối hơi đối với hiđro là 75,5. Công thức phân tử của Y là

A. C5H10. B. C4H10. C. C5H12. D. C6H6.

Bài 34: Đốt cháy hoàn toàn 4,3 gam một hiđrocacbon X cần dùng vừa đủ V lít O2 (ở đktc),

thu được hỗn hợp sản phẩm trong đó khối lượng CO2 nhiều hơn khối lượng H2O là 6,9

gam. Công thức phân tử của X và giá trị V là

A. C6H14 ; 10,64. B. C6H14 ; 6,72. C. C5H8 ; 11,2. D. C4H8 ; 10,08.

Bài 35: Hợp chất Z có công thức phân tử C5H8. Hiđro hoá hoàn toàn Z thu được một hợp

chất no, mạch nhánh. Z có khả năng trùng hợp tạo ra polime. Công thức cấu tạo của Z là

A. (CH3)2CH-C CH. B. CH2=CH-CH2-CH=CH2.

C. CH3-CH=CH-CH=CH2. D. CH2=C(CH3)-CH=CH2.

Bài 36: Cho các chất: xiclobutan, 2-metylpropen, but-1-en, cis-but-2-en, 2-metylbut-2-en. Dãy gồm

các chất sau khi phản ứng với H2 (dư, xúc tác Ni, to), cho cùng một sản phẩm là

A. xiclobutan, cis-but-2-en và but-1-en.

B. but-1-en, 2-metylpropen và cis-but-2-en.

C. xiclobutan, 2-metylbut-2-en và but-1-en.

D. 2-metylpropen, cis-but-2-en và xiclobutan.

250

Bài 37: Ba hiđrocacbon X, Y, Z là đồng đẳng kế tiếp, khối lượng phân tử của Z bằng 2 lần

khối lượng phân tử của X. Các chất X, Y, Z thuộc dãy đồng đẳng

A. ankan. B. ankađien. C. anken. D. ankin.

Bài 38: Để tách riêng từng chất khí từ hỗn hợp propan, propen, propin ta chỉ cần dùng các

chất là

A. Zn, dung dịch Br2, dung dịch NaOH, dung dịch AgNO3 trong NH3.

B. dung dịch Br2, dung dịch HCl, dung dịch KMnO4, NA.

C. dung dịch KMnO4, dung dịch NaCl, dung dịch AgNO3 trong NH3.

D. dung dịch HCl, dung dịch Br2, dung dịch AgNO3 trong NH3, Zn.

Bài 39: Một hiđrocacbon X cộng hợp với axit HCl theo tỉ lệ mol 1 : 1 tạo sản phẩm có

thành phần khối lượng clo là 45,223%. Công thức phân tử của X là

A. C3H6. B. C3H4. C. C2H4. D. C4H8.

Bài 40: Đốt cháy hoàn toàn m gam hiđrocacbon A là chất khí ở điều kiện thường thu được

m gam H2O. Công thức phân tử của A là

A. C4H8. B. C3H8. C. C2H4. D. C4H6.

Bài 41: Ba hiđrocacbon X, Y, Z kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng, trong đó khối lượng

phân tử Z gấp đôi khối lượng phân tử X. Đốt cháy 0,1 mol chất Y, sản phẩm khí hấp thụ

hoàn toàn vào dung dịch Ca(OH)2 (dư), thu được số gam kết tủa là

A. 20. B. 40. C. 30. D. 10.

Bài 42: Chất A có công thức phân tử là C7H8. Cho A tác dụng với AgNO3 (dư) trong dung

dịch NH3 thu được chất B kết tủa. Phân tử khối của B lớn hơn của A là 214. Số công thức

cấu tạo có thể có của A là

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 43: Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon Y, toàn bộ sản phẩm cháy được dẫn vào bình

đựng nước vôi trong (dư) thấy tạo thành 6 gam kết tủa, đồng thời khối lượng dung dịch

giảm 1,92 gam. Công thức cấu tạo của Y là

A. CH3-CH2-CH3. B. CH2=CH-CH3.

C. CHC-CH3.

D. CH2=C=CH2.

Bài 44: Cho 0,1 mol một hiđrocacbon X mạch hở làm mất màu vừa đủ 300 ml dung dịch

Br2 1M, tạo dẫn xuất có chứa 90,22% brom về khối lượng. X tác dụng với dung dịch

AgNO3 trong NH3 tạo kết tủa. Công thức cấu tạo của X là

A. CHC-CH2-C CH.

B. CH2=CH-C CH.

C. CH3-CH=CH-C CH. D. CHC-CH2-CH=CH2.

251

Bài 45: Đốt cháy hiđrocacbon A (thể khí ở điều kiện thường) thu được số mol CO2 bằng

hai lần số mol H2O. Công thức phân tử của A là

A. C2H2, C6H6. B. C2H2, C4H4.

C. C2H2, C4H4, C6H6. D. C4H4, C6H6.

Bài 46: Cho hiđrocacbon X phản ứng với brom (trong dung dịch) theo tỉ lệ mol 1 : 1, thu được

chất hữu cơ Y (chứa 74,08% Br về khối lượng). Khi X phản ứng với HBr thì thu được hai

sản phẩm hữu cơ khác nhau. Tên gọi của X là

A. but-1-en. B. xiclopropan. C. but-2-en. D. propilen.

Bài 47: Để khử hoàn toàn 200 ml dung dịch KMnO4 0,2M tạo thành chất rắn màu nâu đen

cần V lít khí C2H4 (ở đktc). Giá trị tối thiểu của V là

A. 2,240. B. 2,688. C. 4,480. D. 1,344.

Bài 48: Hỗn hợp khí X gồm H2 và C2H4 có tỉ khối so với He là 3,75. Dẫn X qua Ni nung

nóng, thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với He là 5. Hiệu suất của phản ứng hiđro hoá

là

A. 20%. B. 25%. C. 50%. D. 40%.

Bài 49: Cho sơ đồ chuyển hoá: CH4 C2H2 C2H3Cl PVC

Để tổng hợp 250 kg PVC theo sơ đồ trên thì cần V m3 khí thiên nhiên (ở đktc). Giá trị

của V là (biết CH4 chiếm 80% thể tích khí thiên nhiên và hiệu suất của cả quá trình là 50%)

A. 358,4. B. 448,0. C. 286,7. D. 224,0.

Bài 50: Hỗn hợp khí X gồm 0,3 mol H2 và 0,1 mol vinylaxetilen. Nung X một thời gian với

xúc tác Ni thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với không khí là 1. Nếu cho toàn bộ Y sục

từ từ vào dung dịch brom (dư) thì có m gam brom tham gia phản ứng. Giá trị của m là

A. 16,0. B. 3,2. C. 8,0. D. 32,0.

Bài 51: Hỗn hợp X có tỉ khối so với H2 là 21,2 gồm propan, propen và propin. Khi đốt

cháy hoàn toàn 0,1 mol X, tổng khối lượng của CO2 và H2O thu được là


Bài 52: Đốt cháy hoàn toàn 20,0 ml hỗn hợp X gồm C3H6, CH4, CO (thể tích CO gấp hai

lần thể tích CH4), thu được 24,0 ml CO2 (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và

áp suất). Tỉ khối của X so với khí hiđro là

A. 12,9. B. 25,8. C. 22,2. D. 11,1.

Bài 53: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp M gồm một ankan X và một ankin Y, thu được số

mol CO2 bằng số mol H2O. Thành phần phần trăm về số mol của X và Y trong hỗn hợp M

lần lượt là

A. 75% và 25%. B. 20% và 80%. C. 35% và 65%. D. 50% và 50%.

252

Bài 54: Hỗn hợp khí X gồm anken M và ankin N có cùng số nguyên tử cacbon trong phân

tử. Hỗn hợp X có khối lượng 12,4 gam và thể tích 6,72 lít (ở đktc). Số mol, công thức

phân tử của M và N lần lượt là

A. 0,1 mol C2H4 và 0,2 mol C2H2. B. 0,2 mol C2H4 và 0,1 mol C2H2.

C. 0,1 mol C3H6 và 0,2 mol C3H4. D. 0,2 mol C3H6 và 0,1 mol C3H4.

Bài 55: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp Y gồm C2H6, C3H4 và C4H8 rồi cho sản phẩm

hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 29,5 gam kết tủa và khối lượng

dung dịch thu được giảm 10,76 gam. Giá trị của m là

A. 8,14. B. 4,18. C. 1,84. D. 1,48.

Bài 56: Hỗn hợp gồm hiđrocacbon X và oxi có tỉ lệ số mol tương ứng là 1:10. Đốt cháy

hoàn toàn hỗn hợp trên thu được hỗn hợp khí Y. Cho Y qua dung dịch H2SO4 đặc, thu

được hỗn hợp khí Z có tỉ khối đối với hiđro bằng 19. Công thức phân tử của X là

A. C3H8. B. C3H6. C. C4H8. D. C3H4.

Bài 57: Đốt cháy hoàn toàn 1 lít hỗn hợp khí gồm C2H2 và hiđrocacbon X sinh ra 2 lít khí

CO2 và 2 lít hơi H2O (các thể tích khí và hơi đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Công


A. C2H6. B. C2H4. C. CH4. D. C3H8.

Bài 58: Đun nóng hỗn hợp khí X gồm 0,06 mol C2H2 và 0,04 mol H2 với xúc tác Ni, sau

một thời gian thu được hỗn hợp khí Y. Dẫn toàn bộ hỗn hợp Y lội từ từ qua bình đựng

dung dịch brom (dư) thì còn lại 0,448 lít hỗn hợp khí Z (ở đktc) có tỉ khối so với O2 là 0,5.

Khối lượng bình đựng dung dịch brom tăng là


Bài 59: Đun nóng 5,14 gam hỗn hợp khí X gồm metan, hiđro và một ankin với xúc tác Ni,

thu được hỗn hợp khí Y. Cho hỗn hợp Y lội qua bình đựng dung dịch brom dư thu được

6,048 lít hỗn hợp khí Z (đktc) có tỉ khối đối với H2 bằng 8. Độ tăng khối lượng của bình

dung dịch brom là


Bài 60: Đốt cháy hoàn toàn 0,15 mol hỗn hợp A gồm CnH2n+2, CmH2m+2 và CxH2x thu được 0,22 mol CO2 và 0,31 mol H2O. Số mol của ankan và anken có trong hỗn hợp A lần lượt là

A. 0,08 mol ; 0,07 mol. B. 0,075 mol ; 0,075 mol.

C. 0,07 mol ; 0,08 mol. D. 0,09 mol ; 0,06 mol.

Bài 61: Cho 4,48 lít hỗn hợp X (ở đktc) gồm 2 hiđrocacbon mạch hở lội từ từ qua bình

chứa 1,4 lít dung dịch Br2 0,5M. Sau khi phản ứng hoàn toàn, số mol Br2 giảm đi một nửa và khối lượng bình tăng thêm 6,7 gam. Công thức phân tử của 2 hiđrocacbon là

A. C2H2 và C4H6. B. C2H2 và C4H8.

C. C3H4 và C4H8. D. C2H2 và C3H8.

253

Bài 62: Cho hỗn hợp X gồm CH4, C2H4 và C2H2. Lấy 8,6 gam X tác dụng hết với dung

dịch brom (dư) thì khối lượng brom phản ứng là 48 gam. Mặt khác, nếu cho 13,44 lít (ở

đktc) hỗn hợp khí X tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3, thu được 36 gam kết tủa. Phần trăm thể tích của CH4 có trong X là

A. 20%. B. 50%. C. 25%. D. 40%.

Bài 63: Số đồng phân hiđrocacbon thơm ứng với công thức phân tử C8H10 là

A. 2. B. 4. C. 3. D. 5.

Bài 64: Toluen phản ứng với Br2 khi chiếu sáng cho sản phẩm thế dễ dàng ở vị trí nào ?

A. nhóm metyl. B. Meta. C. ortho và para. D. ortho.

Bài 65: Có ba chất láng không màu là: benzen, toluen, stiren. Có thể dùng dung dịch nào sau đây để nhận biết mỗi chất trên ?

A. Dung dịch H2SO4. B. Dung dịch NaOH.

C. Dung dịch KMnO4. D. Dung dịch Br2.

Bài 66: Dãy gồm các chất đều có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là

A. stiren ; clobenzen ; isopren ; but-1-en.

B. 1,2-điclopropan ; vinylaxetilen ; vinylbenzen ; toluen.

C. buta-1,3-đien ; cumen ; etilen ; trans-but-2-en.

D. 1,1,2,2-tetrafloeten ; propilen ; stiren ; vinyl cloruA.

Bài 67: Cho các hiđrocacbon: eten, axetilen, benzen, xiclopropan, toluen, isopentan, stiren, naphtalen. Số chất làm mất màu dung dịch Br2 là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 68: Chất nào sau đây đều là thành phần chính của khí thiên nhiên và của khí má dầu ?

A. H2. B. CO. C. CH4. D. C4H10.

Bài 69: Nhựa than đá đem chưng cất ở phân đoạn sôi 170 - 230oC, gọi là

A. dầu nhẹ. C. dầu trung. B. dầu nặng. D. hắc ín.

Bài 70: Nhà máy “lọc dầu” là nhà máy

A. chỉ lọc bá các tạp chất có trong dầu má.

B. cho sản phẩm đều là các chất láng.

C. chế biến dầu má thành các sản phẩm khác nhau.

D. chỉ sản xuất xăng dầu.

254

Bài 1: Số lượng đồng phân cấu tạo của C4H8Cl2 là

A. 6. B.7. C. 8. D. 9.

Bài 2: Số đồng phân cấu tạo (kể cả đồng phân cis - trans) của C3H5Br là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Bài 3: Cho sơ đồ phản ứng:

But-1-in A1 HBr A2

oKOH, ancol, t A3

Trong đó A1, A2, A3 là sản phẩm chính. Công thức của A3 là

A. CH3-CH(OH)-CH2-CH3. B. CH3-CC-CH3.

C. CH3-CH=CH-CH3. D. CH2=CH-CH2-CH3.

Bài 4: Cho sơ đồ chuyển hoá: CH3CH2Cl KCN X 3o

H O

t

Y

Công thức cấu tạo của X, Y lần lượt là

A. CH3CH2NH2, CH3CH2COOH. B. CH3CH2CN, CH3CH2COOH.

C. CH3CH2CN, CH3CH2CHO. D. CH3CH2CN, CH3CH2COONH4.

Bài 5: Nhận xét nào sau đây không đúng ?

A. Ứng với công thức C3H5Br có 4 đồng phân cấu tạo.

B. Anlyl bromua dễ tham gia phản ứng thế hơn phenyl bromuA.

C. Vinyl clorua có thể được điều chế từ etilen.

D. Etyl clorua thuộc loại dẫn xuất halogen bậc hai.

Bài 6: Đun hỗn hợp gồm C2H5Br và KOH dư trong C2H5OH, sau khi phản ứng xảy ra hoàn

toàn, dẫn khí sinh ra qua dung dịch Br2 dư, thấy có 8 gam Br2 phản ứng. Khối lượng

C2H5Br đem phản ứng là


Bài 7: Đun nóng 2,92 gam hỗn hợp X gồm propyl clorua và phenyl clorua với dung dịch

NaOH loãng (vừa đủ), sau đó thêm tiếp dung dịch AgNO3 đến dư vào hỗn hợp sau phản

ứng thu được 2,87 gam kết tủa. Thành phần % khối lượng phenyl clorua có trong X là

A. 46,23%. B. 61,47%. C. 53,77%. D. 38,53%.

H2, Pd với PbCO3

Chuyên đề 10

DẪN XUẤT HALOGEN.

ANCOL-PHENOL

255

Bài 8: Ứng với công thức phân tử C5H12O có mấy đồng phân ancol bậc một ?

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 9: Có bao nhiêu ancol bậc hai, no, đơn chức, mạch hở là đồng phân cấu tạo của nhau

mà phân tử của chúng có phần trăm khối lượng cacbon bằng 68,18% ?

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Bài 10: Khi phân tích thành phần một ancol đơn chức X thì thu được kết quả: tổng

khối lượng của cacbon và hiđro gấp 3,625 lần khối lượng oxi. Số đồng phân ancol ứng

với công thức phân tử của X là

A. 3. B. 4. C. 2. D. 1.

Bài 11: Số loại liên kết hiđro có thể có khi hoà tan ancol etylic vào nước là

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 12: Khi đun nóng hỗn hợp ancol gồm CH3OH và C2H5OH (xúc tác H2SO4 đặc, ở

140oC) thì số ete thu được tối đa là

A. 4. B. 2. C. 1. D. 3.

Bài 13: Đun nóng hỗn hợp metanol và etanol với H2SO4 đặc trong khoảng nhiệt độ từ

130oC đến 180oC. Số lượng sản phẩm hữu cơ thu được là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Bài 14: Ancol bị oxi hoá bởi CuO cho sản phẩm có khả năng tham gia phản ứng tráng

gương là

A. propan-2-ol. B. etanol.

C. pentan-3-ol. D. 2-metylpropan-2-ol.

Bài 15: Ancol nào sau đây khó bị oxi hoá nhất ?

A. Ancol sec-butylic. B. Ancol tert-butylic.

C. Ancol isobutylic. D. Ancol butylic.

Bài 16: Đồng phân nào của ancol C4H10O khi tách nước sẽ cho hai olefin ?

A. Ancol butylic. B. Ancol isobutylic.

C. Ancol sec-butylic. D. Ancol tert-butylic.

Bài 17: Dãy gồm các chất đều tác dụng với ancol etylic là

A. HBr (to), Na, CuO (to), CH3COOH (xúc tác).

B. Ca, CuO (to), C6H5OH (phenol), HOCH2CH2OH.

C. NaOH, K, MgO, HCOOH (xúc tác).

D. Na2CO3, CuO (to), CH3COOH (xúc tác), (CH3CO)2O.

Bài 18: Oxi hoá ancol đơn chức X bằng CuO (đun nóng), sinh ra một sản phẩm hữu cơ duy

nhất là xeton Y (tỉ khối hơi của Y so với khí hiđro bằng 29). Công thức cấu tạo của X là

A. CH3-CHOH-CH3. B. CH3-CH2-CHOH-CH3.

256

C. CH3-CO-CH3. D. CH3-CH2-CH2-OH.

Bài 19: Phương pháp nào điều chế ancol etylic dưới đây chỉ dùng trong phòng thí nghiệm ?

A. Lên men tinh bột.

B. Thuỷ phân etyl bromua trong dung dịch kiềm khi đun nóng.

C. Hiđrat hoá etilen xúc tác axit.

D. Phản ứng khử anđehit axetic bằng H2 xúc tác Ni đun nóng.

Bài 20: Hiđrat hoá 2 anken chỉ tạo thành 2 ancol. Hai anken đó là

A. 2-metylpropen và but-1-en. B. propen và but-2-en.

C. eten và but-2-en. D. eten và but-1-en.

Bài 21: Chọn Bài đúng trong các Bài sau:

A. Đun nóng ancol metylic với H2SO4 đặc ở 140 - 170oC thu được ete.

B. Ancol đa chức hoà tan Cu(OH)2 tạo thành dung dịch màu xanh da trời.

C. Điều chế ancol no, đơn chức bậc một là cho anken cộng nước.

D. Khi oxi hoá ancol no, đơn chức thu được anđehit.

Bài 22: Propan-2-ol không thể điều chế trực tiếp từ

A. propilen. B. axeton. C. 2-clopropan. D. propanal.

Bài 23: Cho sơ đồ chuyển hoá sau (mỗi mũi tên là một phương trình phản ứng):

Tinh bột X Y Z metyl axetat

Các chất Y, Z trong sơ đồ trên lần lượt là

A. C2H5OH, CH3COOH. B. CH3COOH, CH3OH.

C. CH3COOH, C2H5OH. D. C2H4, CH3COOH.

Bài 24: Khi tách nước từ ancol 3-metylbutan-2-ol, sản phẩm chính thu được là

A. 3-metylbut-1-en. B. 2-metylbut-2-en.

C. 3-metylbut-2-en. D. 2-metylbut-3-en.

Bài 25: Khi tách nước từ một chất X có công thức phân tử C4H10O tạo thành ba anken là

đồng phân của nhau (tính cả đồng phân hình học). Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. (CH3)3COH. B. CH3OCH2CH2CH3.

C. CH3CH(OH)CH2CH3. D. CH3CH(CH3)CH2OH.

Bài 26: Khi tách nước từ 2 ancol đồng phân có công thức C4H10O với H2SO4 đặc ở 170oC

thu được 3 anken (không kể đồng phân hình học). Công thức cấu tạo của hai ancol là

A. CH3CH2CH2CH2OH và (CH3)2CHCH2OH.

B. (CH3)2CHCH2OH và (CH3)3COH.

C. CH3CH(OH)CH2CH3 và CH3CH2CH2CH2OH.

D. CH3CH(OH)CH2CH3 và (CH3)3COH.

257

Bài 27: Hiđro hoá chất A mạch hở có công thức C4H6O được ancol butylic. Số công thức

cấu tạo có thể có của A là

A. 4. B. 6. C. 5. D. 3.

Bài 28: Có mấy đồng phân ứng với công thức phân tử C4H8Br2 khi thuỷ phân trong dung

dịch kiềm cho sản phẩm là anđehit ?

A. 4. B. 3. C. 2. D. 1.

Bài 29: Cho sơ đồ chuyển hoá sau: C2H2 HCl A NaOH CH3CHO

Công thức cấu tạo của chất A có thể là

A. CH2=CHCl. B. CH3-CHCl2.

C. ClCH2-CH2Cl. D. CH2=CHCl hoặc CH3-CHCl2.

Bài 30: Cho các chất có công thức cấu tạo như sau: HOCH2-CH2OH (X) ; HOCH2-CH2-

CH2OH (Y) ; HOCH2-CHOH-CH2OH (Z) ; CH3-CH2-O-CH2-CH3 (R) ; CH3-CHOH-CH2OH

(T). Những chất tác dụng được với Cu(OH)2 tạo thành dung dịch màu xanh lam là

A. X, Y, R, T. B. X, Z, T. C. Z, R, T. D. X, Y, Z, T.

Bài 31: Cho các hợp chất sau:

(a) HOCH2-CH2OH ; (b) HOCH2-CH2-CH2OH

(c) HOCH2-CH(OH)-CH2OH ; (d) CH3-CH(OH)-CH2OH

(e) CH3-CH2OH ; (f) CH3-O-CH2CH3

Các chất đều tác dụng được với Na, Cu(OH)2 là

A. (a), (b), (c). B. (c), (d), (f).

C. (a), (c), (d). D. (c), (d), (e).

Bài 32: Chất hữu cơ X mạch hở, bền, tồn tại ở dạng trans có công thức phân tử C4H8O, X

làm mất màu dung dịch Br2 và tác dụng với Na giải phóng khí H2. Công thức cấu tạo thu

gọn của X là

A. CH2=CHCH2CH2OH. B. CH3CH2CH=CHOH.

C. CH2=C(CH3)CH2OH. D. CH3CH=CHCH2OH.


HBr + C2H5OH ot

C2H4 + Br2

C2H4 + HBr C2H6 + Br2 askt (1 : 1 mol)

Số phản ứng tạo ra C2H5Br là

A. 4. B. 3. C. 2. D. 1.


Butan-2-ol X (anken) HBr Y Mg, ete khan

Z

Trong đó X, Y, Z là sản phẩm chính. Công thức của Z là

H2SO4 đặc, to

258

A. (CH3)3C-MgBr. B. CH3-CH2-CH2-CH2-MgBr.

C. CH3-CH(MgBr)-CH2-CH3. D. (CH3)2CH-CH2-MgBr.

Bài 35: Ảnh hưởng của nhóm -OH đến gốc C6H5- trong phân tử phenol thể hiện qua phản

ứng giữa phenol với

A. dung dịch NaOH. B. Na kim loại.

C. nước Br2. D. H2 (Ni, nung nóng).

Bài 36: Ảnh hưởng của nhóm -OH đến gốc phenyl và ngược lại được chứng minh bởi phản

ứng của phenol với

A. Na và nước brom. B. dung dịch NaOH và nước brom.

C. nước brom và dung dịch NaOH. D. dung dịch NaOH và fomanđehit.

Bài 37: Đun nóng fomanđehit với phenol (dư) có axit làm xúc tác thu được polime có cấu

trúc

A. mạch không phân nhánh. B. mạch phân nhánh.

C. mạng lưới không gian. D. Cả A, C đều đúng.

Bài 38: Số chất ứng với công thức phân tử C7H8O (là dẫn xuất của benzen) không tác dụng

với dung dịch NaOH là

A. 3. B. 4. C. 2. D. 1.

Bài 39: Số hợp chất thơm có công thức C7H8O tác dụng với Na, với dung dịch NaOH lần

lượt là

A. 3 ; 2. B. 4 ; 3. C. 3 ; 4. D. 4 ; 4.

Bài 40: Cho dãy các axit: phenic, picric, p-nitrophenol. Từ trái sang phải tính axit

A. tăng. B. giảm.

C. vừa tăng vừa giảm. D. không thay đổi.

Bài 41: Dùng một hoá chất nào sau đây để nhận biết stiren, toluen, phenol ?

A. Dung dịch Br2. B. Dung dịch HCl.

C. Dung dịch NaOH. D. Dung dịch HNO3.

Bài 42: Có 4 chất láng đựng trong 4 lọ bị mất nhãn: ancol etylic, toluen, phenol, axit fomic.

Để nhận biết 4 chất đó có thể dùng nhóm thuốc thử nào sau đây ?

A. Quỳ tím, nước Br2, dung dịch NaOH.

B. Dung dịch Na2CO3, nước Br2, Na.

C. Quỳ tím, nước Br2, dung dịch K2CO3.

D. Na, dung dịch HCl, dung dịch AgNO3 trong NH3.

Bài 43: Cho sơ đồ:

C6H6 (benzen) 2o

Cl (1 : 1 mol)

Fe, t

X o t , P cao

Y axit HCl

Z

Hai chất hữu cơ Y, Z lần lượt là

+ NaOH đặc, dư

259

A. C6H6(OH)6, C6H6Cl6. B. C6H4(OH)2, C6H4Cl2.

C. C6H5OH, C6H5Cl. D. C6H5ONa, C6H5OH.

Bài 44: Cho sơ đồ chuyển hoá sau:

Metan (1) A1 (2) A2

(3) A3 (4) A4

(5) phenol

Công thức cấu tạo của các chất hữu cơ A1, A2, A3, A4 lần lượt là

A. HCHO, C6H12O6, C6H6, C6H5Cl.

B. CHCH, C6H6, C6H5NO2, C6H5NH3Cl.

C. CHCH, CH2=CH2, C6H6, C6H5Cl.

D. CHCH, C6H6, C6H5Br, C6H5Ona.


Toluen 2o

Br (1 : 1 mol)

Fe, t

X o t , P cao

Y Z

Trong đó X, Y, Z đều là hỗn hợp của các chất hữu cơ. Z có thành phần chính gồm

A. m-metylphenol và o-metylphenol. B. benzyl bromua và o-bromtoluen.

C. o-bromtoluen và p-bromtoluen. D. o-metylphenol và p-metylphenol.

Bài 46: Cho 4 chất: phenol (A), ancol etylic (B), benzen (C), axit axetic (D). Độ linh động

của nguyên tử hiđro trong phân tử các chất trên tăng dần theo thứ tự là

A. A < B < C < D. B. C < D < B < A.

C. C < B < A < D. D. B < C < D < A.

Bài 47: Phenol tác dụng với tất cả các chất trong nhóm nào sau đây ?

A. Na, KOH, dung dịch Br2, HCl.

B. K, NaOH, HNO3 đặc, dung dịch Br2.

C. Na, NaOH, CaCO3, CH3COOH.

D. K, HCl, axit cacbonic, dung dịch Br2.

Bài 48: Dãy gồm các chất đều phản ứng với phenol là

A. dung dịch NaCl, dung dịch NaOH, kim loại Na.

B. nước brom, anhiđrit axetic, dung dịch NaOH.

C. nước brom, axit axetic, dung dịch NaOH.

D. nước brom, anđehit axetic, dung dịch NaOH.

Bài 49: Trong thực tế, phenol được dùng để sản xuất

A. nhựa poli(vinyl clorua), nhựa novolac và chất diệt cá 2,4-D.

B. nhựa rezol, nhựa rezit và thuốc trừ sâu 666.

C. poli(phenol-fomanđehit), chất diệt cá 2,4-D và axit picric.

D. nhựa rezit, chất diệt cá 2,4-D và thuốc nổ TNT.

+ NaOH đặc (dư) + HCl (dư)

260

Bài 50: Hợp chất hữu cơ X (phân tử có vòng benzen) có công thức phân tử là C7H8O2,

tác dụng được với Na và với NaOH. Biết rằng khi cho X tác dụng với Na dư, số mol H2

thu được bằng số mol X tham gia phản ứng và X chỉ tác dụng được với NaOH theo tỉ lệ

số mol 1 : 1. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. C6H5CH(OH)2. B. HOC6H4CH2OH.

C. CH3C6H3(OH)2. D. CH3OC6H4OH.

Bài 51: Hợp chất hữu cơ X tác dụng được với dung dịch NaOH và dung dịch brom nhưng

không tác dụng với dung dịch NaHCO3. Tên gọi của X là

A. anilin. B. phenol. C. axit acrylic. D. metyl axetat.

Bài 52: Đốt cháy hoàn toàn 1 mol chất X (C, H, O) cho ra 4 mol CO2. Biết X cộng Br2 theo

tỉ lệ mol 1 : 1 ; X tác dụng với Na cho ra khí H2 và X cho phản ứng tráng gương. Công thức

cấu tạo của hợp chất X là

A. HO-CH=CH-CH2-CHO. B. CH2=C(OH)-CH2-CHO.

C. CH2=CH-CH(OH)-CHO. D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 53: Đun nóng một ancol đơn chức X với dung dịch H2SO4 đặc trong điều kiện nhiệt

độ thích hợp sinh ra chất hữu cơ Y, tỉ khối hơi của X so với Y là 1,6428. Công thức phân tử

của Y là

A. C3H8O. B. C2H6O. C. CH4O. D. C4H8O.

Bài 54: Khi thực hiện phản ứng tách nước đối với ancol X, chỉ thu được một anken duy

nhất. Oxi hoá hoàn toàn một lượng chất X thu được 5,6 lít CO2 (ở đktc) và 5,4 gam

nước. Có bao nhiêu công thức cấu tạo phù hợp với X ?

A. 5. B. 4. C. 3. D. 2.

Bài 55: Tách nước hoàn toàn từ hỗn hợp X gồm 2 ancol A và B ta được hỗn hợp Y gồm

các olefin. Nếu đốt cháy hoàn toàn X thì thu được 1,76 gam CO2. Khi đốt cháy hoàn

toàn Y thì tổng khối lượng H2O và CO2 sinh ra là

A. 1,76 gam B. 2,76 gam. C. 2,48 gam. D. 2,94 gam.

Bài 56: Cho m gam một ancol no, đơn chức X qua bình đựng CuO (dư), nung nóng. Sau

khi phản ứng hoàn toàn, khối lượng chất rắn trong bình giảm 0,32 gam. Hỗn hợp hơi thu

được có tỉ khối đối với hiđro là 15,5. Giá trị của m là

A. 0,92. B. 0,32. C. 0,64. D. 0,46.

Bài 57: Đốt cháy hoàn toàn một ancol X thu được CO2 và H2O có tỉ lệ số mol tương ứng là 3

: 4. Thể tích khí oxi cần dùng để đốt cháy X bằng 1,5 lần thể tích khí CO2 thu được (ở cùng

điều kiện). Công thức phân tử của X là

A. C3H8O3. B. C3H4O. C. C3H8O2. D. C3H8O.

Bài 58: Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) đến khi

phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este

hoá là

A. 55%. B. 50%. C. 62,5%. D. 75%.

261

Bài 59: Đun nóng 6,0 gam CH3COOH với 6,0 gam C2H5OH (có H2SO4 làm xúc tác, hiệu

suất phản ứng este hoá bằng 50%). Khối lượng este tạo thành là


Bài 60: Khi lên men 1 lít ancol etylic 9,2o thu được dung dịch chứa x gam axit axetic. Biết

hiệu suất quá trình lên men là 80% và khối lượng riêng của ancol etylic nguyên chất là 0,8

g/ml. Giá trị của x là

A. 96. B. 76,8. C. 120. D. 80.

Bài 61: Lên men hoàn toàn m gam glucozơ thành ancol etylic. Toàn bộ khí CO2 sinh ra

trong quá trình này được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)2 (dư) tạo ra 40 gam kết tủa.

Nếu hiệu suất của quá trình lên men là 75% thì giá trị của m là

A. 60. B. 58. C. 30. D. 48.

Bài 62: Khối lượng của tinh bột cần dùng trong quá trình lên men để tạo thành 5 lít ancol

etylic 46o là (biết hiệu suất của cả quá trình là 72% và khối lượng riêng của ancol etylic

nguyên chất là 0,8 g/ml)

A. 5,4 kg. B. 5,0 kg. C. 6,0 kg. D. 4,5 kg.

Bài 63: Cho Na dư vào một dung dịch cồn (C2H5OH + H2O), thấy khối lượng H2 bay ra

bằng 3% khối lượng cồn đã dùng. Dung dịch cồn có nồng độ phần trăm là

A. 72,57%. B. 70,57%. C. 75,57%. D. 68,57%.

Bài 64: Ancol X mạch hở có số nguyên tử cacbon bằng số nhóm chức. Cho 9,3 gam ancol X tác

dụng với Na dư thu được 3,36 lít khí. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH3OH. B. HOCH2CH2OH.

C. HOCH2CH(OH)CH2OH. D. C2H5OH.

Bài 65: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol ancol no A mạch hở cần ít nhất 0,25 mol O2. Công

thức phân tử của ancol A là

A. C2H6O2. B. C3H8O2. C. C3H8O3. D. C2H6O.

Bài 66: X là một ancol no, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 0,05 mol X cần 5,6 gam oxi,

thu được hơi nước và 6,6 gam CO2. Công thức của X là

A. C2H4(OH)2. B. C3H7OH. C. C3H5(OH)3. D. C3H6(OH)2.

Bài 67: Đốt cháy hoàn toàn một ancol đa chức, mạch hở X, thu được H2O và CO2 với tỉ lệ

số mol tương ứng là 3 : 2. Công thức phân tử của X là

A. C2H6O2. B. C2H6O. C. C3H8O2. D. C4H10O2.

Bài 68: Oxi hoá m gam etanol thu được hỗn hợp X gồm axetanđehit, axit axetic, nước và

etanol dư. Cho toàn bộ X tác dụng với dung dịch NaHCO3 (dư), thu được 0,56 lít khí CO2 (ở đktc). Khối lượng etanol đã bị oxi hoá tạo ra axit là


Bài 69: Khi đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp hai ancol no, đơn chức, mạch hở thu được V

lít khí CO2 (ở đktc) và a gam H2O. Biểu thức liên hệ giữa m, a và V là

262

A.V

m 2a22,4

. B. V

m 2a11,2

. C. V

m a5,6

. D. V

m a5,6

.

Bài 70: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp M gồm hai ancol X và Y là đồng đẳng kế tiếp của

nhau, thu được 0,3 mol CO2 và 0,425 mol H2O. Mặt khác, cho 0,25 mol hỗn hợp M

tác dụng với Na (dư), thu được chưa đến 0,15 mol H2. Công thức phân tử của X, Y là

A. C2H6O2, C3H8O2. B. C2H6O, CH4O.

C. C3H6O, C4H8O. D. C2H6O, C3H8O.

Bài 71: Đốt cháy 3,075 gam hỗn hợp hai ancol đồng đẳng của ancol metylic và cho sản

phẩm lần lượt đi qua bình (1) đựng H2SO4 đặc và bình (2) đựng KOH rắn. Nếu cho lượng

hai ancol trên tác dụng hết với Na thấy bay ra 672 ml H2 (ở đktc). Tổng khối lượng tăng

của hai bình là

A. 3,645 gam. B. 9,915 gam. C. 6,534. D. 5,919.

Bài 72: Đun nóng hỗn hợp gồm hai ancol đơn chức, mạch hở, kế tiếp nhau trong dãy

đồng đẳng với H2SO4 đặc ở 140oC. Sau khi các phản ứng kết thúc, thu được 6 gam hỗn

hợp gồm ba ete và 1,8 gam nước. Công thức phân tử của hai ancol trên là

A. CH3OH và C2H5OH. B. C2H5OH và C3H7OH.

C. C3H5OH và C4H7OH. D. C3H7OH và C4H9OH.

Bài 73: Đun nóng 2 ancol đơn chức X, Y với H2SO4 đặc được hỗn hợp gồm 3 ete. Lấy

ngẫu nhiên một ete trong số 3 ete đó đốt cháy hoàn toàn được 6,6 gam CO2 và 3,6 gam

H2O. X, Y là

A. C2H5OH và C3H7OH.

B. Hai ancol đơn chức có số nguyên tử cacbon bằng nhau.

C. Hai ancol đơn chức không no.

D. CH3OH và C2H5OH.

Bài 74: Đun nóng hỗn hợp hai ancol đơn chức, mạch hở với H2SO4 đặc, thu được hỗn hợp

gồm các ete. Lấy 7,2 gam một trong các ete đó đem đốt cháy hoàn toàn, thu được 8,96 lít

khí CO2 (ở đktc) và 7,2 gam H2O. Hai ancol đó là

A. C2H5OH và CH2=CH-CH2-OH. B. C2H5OH và CH3OH.

C. CH3OH và C3H7OH. D. CH3OH và CH2=CH-CH2-OH.

Bài 75: Cho hỗn hợp X gồm hai ancol đa chức, mạch hở, thuộc cùng dãy đồng đẳng. Đốt cháy

hoàn toàn hỗn hợp X, thu được CO2 và H2O có tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 4. Hai ancol đó là

A. C3H5(OH)3 và C4H7(OH)3. B. C2H5OH và C4H9OH.

C. C2H4(OH)2 và C4H8(OH)2. D. C2H4(OH)2 và C3H6(OH)2.

Bài 76: Cho 7,8 gam hỗn hợp hai ancol đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng tác

dụng hết với 4,6 gam Na, thu được 12,25 gam chất rắn. Hai ancol đó là

A. C2H5OH và C3H7OH. B. CH3OH và C2H5OH.

C. C3H7OH và C4H9OH. D. C3H5OH và C4H7OH.

263

Bài 77: Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol một ancol X no, mạch hở cần vừa đủ 17,92 lít khí O2 (ở đktc). Mặt khác, nếu cho 0,1 mol X tác dụng vừa đủ với m gam Cu(OH)2 thì tạo thành

dung dịch có màu xanh lam. Giá trị của m và tên gọi của X tương ứng là

A. 9,8 ; propan-1,2-điol. B. 4,9 ; propan-1,2-điol.

C. 4,9 ; propan-1,3-điol. D. 4,9 ; glixerol.

Bài 78: Khi đốt 0,1 mol một chất X (dẫn xuất của benzen), khối lượng CO2 thu được nhá

hơn 35,2 gam. Biết rằng 1 mol X chỉ tác dụng được với 1 mol NaOH. Công thức cấu tạo

thu gọn của X là

A. C2H5C6H4OH. B. HOCH2C6H4COOH.

C. HOC6H4CH2OH. D. C6H4(OH)2.

Bài 79: Cho 3,38 gam hỗn hợp X gồm CH3OH, CH3COOH, C6H5OH tác dụng vừa đủ

với Na thoát ra 672 ml khí (đktc). Cô cạn dung dịch thì thu được hỗn hợp rắn Y. Khối

lượng Y là


Bài 80: Để điều chế axit picric, người ta đi từ 9,4 gam phenol và dùng một lượng HNO3 lớn

hơn 50% so với lượng HNO3 cần thiết. Số mol HNO3 đã dùng và khối lượng axit picric thu

được là

A. 0,3 mol ; 18,32 gam. B. 0,45 mol ; 22,9 gam.

C. 0,4 mol ; 21,2 gam. D. 0,35 mol ;18,32 gam.

264

Bài 1: Fomalin (hay fomon) được dùng để ngâm xác động vật, thuộc da, tẩy uế, diệt

trùng,… Fomalin là

A. dung dịch rất loãng của anđehit fomic.

B. dung dịch chứa khoảng 40% axetanđehit.

C. dung dịch 37 - 40% fomanđehit trong nước.

D. tên gọi của H-CH=O.


A. Trong phân tử anđehit, các nguyên tử liên kết với nhau bằng liên kết .

B. Hợp chất R-CHO có thể điều chế được từ R-CH2-OH.

C. Hợp chất hữu cơ có nhóm -CHO liên kết với H là anđehit.

D. Anđehit vừa thể hiện tính khử, vừa thể hiện tính oxi hoá.

Bài 3: Số đồng phân xeton ứng với công thức phân tử C5H10O là

A. 5. B. 6. C. 3. D. 4.

Bài 4: Trong công nghiệp, axeton được điều chế từ

A. xiclopropan. B. propan-1-ol. C. propan-2-ol. D. cumen.

Bài 5: Thứ tự giảm dần nhiệt độ sôi của các chất CH3CHO, C2H5OH, H2O là

A. H2O, CH3CHO, C2H5OH. B. H2O, C2H5OH, CH3CHO.

C. CH3CHO, H2O, C2H5OH. D. CH3CHO, C2H5OH, H2O.

Bài 6: Cho các chất: HCN, H2, dung dịch KMnO4, dung dịch Br2. Số chất phản ứng được

với (CH3)2CO là

A. 2. B. 4. C. 1. D. 3.

Bài 7: Dãy gồm các chất đều điều chế trực tiếp (bằng một phản ứng) tạo ra anđehit axetic là

A. CH3COOH, C2H2, C2H4. B. C2H5OH, C2H4, C2H2.

C. C2H5OH, C2H2, CH3COOC2H5. D. HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH.

Bài 8: Cho sơ đồ chuyển hoá: C6H5CH3 4o

2

KMnO

H O, t X 3H O

Y

Công thức cấu tạo của X, Y lần lượt là

Chuyên đề 11

ANĐEHIT - XETON

- AXIT CACBOXYLIC

265

A. C6H5CHO, C6H5COOH. B. C6H5CH2OK, C6H5CHO.

C. C6H5CH2OH, C6H5CHO. D. C6H5COOK, C6H5COOH.

Bài 9: Có thể dùng một chất nào trong các chất dưới đây để nhân biết được các chất: ancol

etylic, glixerol, anđehit axetic đựng trong ba lọ mất nhãn ?

A. Đồng (II) hiđroxit. B. Quỳ tím.

C. Kim loại natri. D. Dung dịch AgNO3 trong NH3.

Bài 10: Bằng 3 phương trình phản ứng có thể điều chế được cao su buna từ chất nào trong

các chất sau đây ?

A. HO-CH2-CH2-OH. B. CH3-CH22-CHO.

C. CH3COOH. D. OHC-CH22-CHO.

Bài 11: Một anđehit no X mạch hở, không phân nhánh, có công thức thực nghiệm là

(C2H3O)n. Công thức cấu tạo của X là

A. OHC-CH2-CH2-CHO. B. OHC-CH2-CH2-CH2-CHO.

C. OHC-CH(CH3)-CH2-CHO. D. OHC-CH(CH3)-CHO.

Bài 12: Cho các chất sau: CH3-CH2-CHO (1), CH2=CH-CHO (2), (CH3)2CH-CHO (3), CH2=CH-

CH2-OH (4). Những chất phản ứng hoàn toàn với lượng dư H2 (Ni, to) cùng tạo ra một sản

phẩm là

A. (2), (3), (4). B. (1), (2), (4). C. (1), (2), (3). D. (1), (3), (4).

Bài 13: Cho các sơ đồ phản ứng sau:

A B + C ; B + 2H2

oNi, t

ancol isobutylic

A + CuO ot

D + E + C ; D + 4AgNO3 o

3dd NH , t F + G + 4Ag

A có công thức cấu tạo là

A. (CH3)2C(OH)-CHO. B. HO-CH2-CH(CH3)-CHO.

C. OHC-CH(CH3)-CHO. D. CH3-CH(OH)-CH2-CHO.

Bài 14: Đốt cháy hoàn toàn a mol một anđehit X (mạch hở) tạo ra b mol CO2 và c mol H2O

(biết b = a + c). Trong phản ứng tráng gương, một phân tử X chỉ cho 2 electron. X thuộc

dãy đồng đẳng anđehit

A. no, đơn chức. B. không no có hai nối đôi, đơn chức.

C. không no có một nối đôi, đơn chức. D. no, hai chức.

Bài 15: Đun nóng V lít hơi anđehit X với 3V lít khí H2 (xúc tác Ni) đến khi phản ứng

xảy ra hoàn toàn chỉ thu được một hỗn hợp khí Y có thể tích 2V lít (các thể tích khí đo ở

cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Ngưng tụ Y thu được chất Z ; cho Z tác dụng với Na

sinh ra H2 có số mol bằng số mol Z đã phản ứng. Chất X là anđehit

A. không no (chứa một nối đôi C=C), hai chức.

B. no, hai chức.

H2SO4 đặc, 170oC

266

C. no, đơn chức.

D. không no (chứa một nối đôi C=C), đơn chức.

Bài 16: Ba chất hữu cơ mạch hở X, Y, Z có cùng công thức phân tử C3H6O và có các tính

chất: X, Z đều phản ứng với nước brom ; X, Y, Z đều phản ứng với H2 nhưng chỉ có Z

không bị thay đổi nhóm chức ; chất Y chỉ tác dụng với brom khi có mặt CH3COOH. Các

chất X, Y, Z lần lượt là

A. C2H5CHO, CH2=CH-O-CH3, (CH3)2CO.

B. (CH3)2CO, C2H5CHO, CH2=CH-CH2OH.

C. C2H5CHO, (CH3)2CO, CH2=CH-CH2OH.

D. CH2=CH-CH2OH, C2H5CHO, (CH3)2CO.

Bài 17: Đốt cháy hoàn toàn một anđehit X, thu được số mol CO2 bằng số mol H2O. Nếu

cho X tác dụng với lượng dư AgNO3 trong dung dịch NH3, sinh ra số mol Ag gấp 4 lần số

mol X đã phản ứng. Công thức của X là

A. HCHO. B. CH3CHO. C. (CHO)2. D. C2H5CHO.

Bài 18: Cho 0,25 mol một anđehit mạch hở X phản ứng với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3, thu được 54 gam Ag. Mặt khác, khi cho X phản ứng với H2 dư (xúc tác Ni, to)

thì 0,125 mol X phản ứng hết với 0,25 mol H2. Chất X có công thức ứng với công thức

chung là

A. CnH2n(CHO)2 (n 0). B. CnH2n+1CHO (n 0).

C. CnH2n-1CHO (n 2). D. CnH2n-3CHO (n 2).

Bài 19: Cho hỗn hợp khí X gồm HCHO và H2 đi qua ống sứ đựng bột Ni nung nóng. Sau

khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Y gồm hai chất hữu cơ. Đốt cháy hết

Y thì thu được 11,7 gam H2O và 7,84 lít khí CO2 (ở đktc). Phần trăm theo thể tích của H2 trong X là

A. 46,15%. B. 35,00%. C. 53,85%. D. 65,00%.

Bài 20: Khi oxi hoá hoàn toàn 2,2 gam một anđehit đơn chức thu được 3 gam axit tương

ứng. Công thức của anđehit là

A. HCHO. B. C2H3CHO. C. C2H5CHO. D. CH3CHO.

Bài 21: Cho 2,9 gam một anđehit phản ứng hoàn toàn với lượng dư AgNO3 trong dung dịch

NH3 thu được 21,6 gam Ag. Công thức cấu tạo thu gọn của anđehit là

A. HCHO. B. CH2=CH-CHO. C. OHC-CHO. D. CH3CHO.

Bài 22: Cho 0,1 mol anđehit X tác dụng với lượng dư AgNO3 trong dung dịch NH3, đun

nóng thu được 43,2 gam Ag. Hiđro hoá X thu được Y, biết 0,1 mol Y phản ứng vừa đủ với

4,6 gam NA. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HCHO. B. CH3CHO.

C. OHC-CHO. D. CH3CH(OH)CHO.

Bài 23: Cho 6,6 gam một anđehit X đơn chức, mạch hở phản ứng với lượng dư AgNO3

trong dung dịch NH3, đun nóng. Lượng Ag sinh ra cho phản ứng hết với axit HNO3 loãng,

267

thoát ra 2,24 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đo ở đktc). Công thức cấu tạo thu gọn của

X là

A. CH3CHO. B. HCHO. C. CH3CH2CHO. D. CH2=CHCHO.

Bài 24: Cho 0,1 mol hỗn hợp X gồm hai anđehit no, đơn chức, mạch hở, kế tiếp nhau trong

dãy đồng đẳng tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3, đun nóng thu được

32,4 gam Ag. Hai anđehit trong X là

A. HCHO và C2H5CHO. B. HCHO và CH3CHO.

C. C2H3CHO và C3H5CHO. D. CH3CHO và C2H5CHO.

Bài 25: Oxi hoá 1,2 gam CH3OH bằng CuO nung nóng, sau một thời gian thu được hỗn hợp

sản phẩm X (gồm HCHO, H2O và CH3OH dư). Cho toàn bộ X tác dụng với lượng dư dung

dịch AgNO3 trong NH3, được 12,96 gam Ag. Hiệu suất của phản ứng oxi hoá CH3OH là

A. 76,6%. B. 80,0%. C. 65,5%. D. 70,4%.

Bài 26: Đốt cháy hoàn toàn một hợp chất hữu cơ X, thu được 0,351 gam H2O và 0,4368

lít khí CO2 (ở đktc). Biết X có phản ứng với Cu(OH)2 trong môi trường kiềm khi đun nóng.

Chất X là

A. O=CH-CH=O. B. CH2=CH-CH2-OH.

C. CH3COCH3. D. C2H5CHO.

Bài 27: Hiđro hoá hoàn toàn hỗn hợp M gồm hai anđehit X và Y no, đơn chức, mạch

hở, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng (MX < MY), thu được hỗn hợp hai ancol có khối

lượng lớn hơn khối lượng M là 1 gam. Đốt cháy hoàn toàn M thu được 30,8 gam CO2.

Công thức và phần trăm khối lượng của X lần lượt là

A. HCHO và 50,56%. B. CH3CHO và 67,16%.

C. CH3CHO và 49,44%. D. HCHO và 32,44%.

Bài 28: Hiđro hoá hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm hai anđehit no, đơn chức, mạch hở, kế

tiếp nhau trong dãy đồng đẳng thu được (m + 1) gam hỗn hợp hai ancol. Mặt khác, khi đốt

cháy hoàn toàn cũng m gam X thì cần vừa đủ 17,92 lít khí O2 (ở đktc). Giá trị của m là

A. 17,8. B. 24,8. C. 10,5. D. 8,8.

Bài 29: Cho m gam hỗn hợp X gồm hai ancol no, đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng

đẳng tác dụng với CuO (dư) nung nóng, thu được một hỗn hợp rắn Z và một hỗn hợp hơi

Y (có tỉ khối hơi so với H2 là 13,75). Cho toàn bộ Y phản ứng với một lượng dư dung dịch

AgNO3 trong NH3 đun nóng, sinh ra 64,8 gam Ag. Giá trị của m là

A. 7,8. B. 8,8. C. 7,4. D. 9,2.

Bài 30: Hỗn hợp X gồm hai ancol no, đơn chức, mạch hở, kế tiếp nhau trong dãy đồng

đẳng. Oxi hoá hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp X có khối lượng m gam bằng CuO ở nhiệt độ

thích hợp, thu được hỗn hợp sản phẩm hữu cơ Y. Cho Y tác dụng với một lượng dư dung

dịch AgNO3 trong NH3, thu được 54 gam Ag. Giá trị của m là

A. 15,3. B. 13,5. C. 8,1. D. 8,5.

268

Bài 31: Axit stearic có công thức phân tử nào sau đây ?

A. C17H35COOH. B. C17H33COOH. C. C15H31COOH. D. C17H31COOH.

Bài 32: Chất nào sau đây có đồng phân cis - trans ?

A. 2-Metylbut-1-en. B. Axit oleic.

C. But-2-in. D. Axit panmitic.

Bài 33: C3H6O2 có tất cả bao nhiêu đồng phân mạch hở ?

A. 8. B. 5. C. 7. D. 3.

Bài 34: Axit fomic có phản ứng tráng gương vì trong phân tử có

A. nhóm cacbonyl. B. nhóm cacboxyl.

C. nhóm chức anđehit. D. nhóm hiđroxyl.

Bài 35: Ba chất hữu cơ A, B, C có cùng nhóm định chức, có công thức phân tử tương ứng

là CH2O2, C2H4O2, C3H4O2. Tên gọi các chất A, B, C lần lượt là

A. axit fomic, axit axetic, axit metacrylic.

B. metyl fomat, metyl axetat, metyl acrylat.

C. axit fomic, axit acrylic, axit propionic.

D. axit fomic, axit axetic, axit acrylic.

Bài 36: So sánh nhiệt độ sôi của các chất: ancol etylic (1), nước (2), đimetyl ete (3), axit

axetic (4). Kết quả nào đúng ?

A. (1) < (2) < (3) < (4). B. (3) < (1) < (2) < (4).

C. (2) < (4) < (1) < (3). D. (4) < (2) < (1) < (3).

Bài 37: Cho các chất: axit propionic (X), axit axetic (Y), ancol etylic (Z) và đimetyl ete

(T). Dãy các chất được sắp xếp theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi là

A. T, Z, Y, X. B. Z, T, Y, X. C. T, X, Y, Z. D. Y, T, X, Z.

Bài 38: Dãy gồm các chất được xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần từ trái sang phải là:

A. CH3CHO, C2H5OH, C2H6, CH3COOH.

B. CH3COOH, C2H6, CH3CHO, C2H5OH.

C. C2H6, C2H5OH, CH3CHO, CH3COOH.

D. C2H6, CH3CHO, C2H5OH, CH3COOH.

Bài 39: Dãy gồm các chất được sắp xếp theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi từ trái sang phải là

A. CH3COOH, C2H5OH, HCOOH, CH3CHO.

B. CH3CHO, C2H5OH, HCOOH, CH3COOH.

C. CH3COOH, HCOOH, C2H5OH, CH3CHO.

D. HCOOH, CH3COOH, C2H5OH, CH3CHO.

Bài 40: So sánh tính axit của các chất: CH3COOH (A) ; C2H5OH (B) ; C6H5OH (C) ;

HCOOH (D). Thứ tự tính axit giảm dần là

269

A. C > B > A > D. B. D > B > A > C.

C. D > A > C > B. D. B > C > D > A.

Bài 41: Chất không có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là

A. isopren. B. stiren.

C. etylbenzen. D. axit metacrylic.

Bài 42: Có tất cả bao nhiêu hợp chất đơn chức, mạch hở chứa nguyên tử hiđro linh động có

công thức là C4H6O2 ?

A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 43: Chỉ từ xenlulozơ và các chất vô cơ cần thiết, có thể qua tối thiểu mấy phản ứng để

điều chế etyl axetat ?

A. 3. B. 5. C. 6. D. 4.

Bài 44: Cho các chất sau: phenol, etanol, axit axetic, natri phenolat, natri hiđroxit. Số cặp

chất tác dụng được với nhau là

A. 4. B. 3. C. 2. D. 1.

Bài 45: Cho sơ đồ chuyển hoá: Glucozơ X Y CH3COOH


A. CH3CH2OH và CH2=CH2. B. CH3CHO và CH3CH2OH.

C. CH3CH2OH và CH3CHO. D. CH3CH(OH)COOH và CH3CHO.

Bài 46: Dãy gồm các chất có thể điều chế trực tiếp (bằng một phản ứng) tạo ra axit axetic là

A. CH3CHO, C2H5OH, C2H5COOCH3.

B. CH3CHO, C6H12O6 (glucozơ), CH3OH.

C. CH3OH, C2H5OH, CH3CHO.

D. C2H4(OH)2, CH3OH, CH3CHO.

Bài 47: Các chất hữu cơ đơn chức X1, X2, X3, X4 có công thức tương ứng là CH2O, CH2O2,

C2H6O, C2H4O2. Chúng thuộc các dãy đồng đẳng khác nhau, trong đó có một chất tác dụng

được với natri sinh ra khí hiđro. Công thức cấu tạo X1, X2, X3, X4 lần lượt là

A. HCHO, HCOOH, C2H5OH, HCOOCH3.

B. CH3OH, HCHO, CH3OCH3, CH3COOH.

C. HCHO, HCOOH, CH3OCH3, HCOOCH3.

D. HCHO, CH3OCH3, CH3OH, CH3COOH.


X (1) C3H6Br2 )2( C3H8O2 )3( C3H4O2 )4( HOOC-CH2-COOH

X là chất nào sau đây ?

A. Xiclopropan. B. Propen.

C. Propan. D. Xiclopropan hoặc propen.

270

Bài 49: Cho sơ đồ phản ứng:

NH3 3 CH I X HONO Y o

CuO

t

Z

Biết Z có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. Hai chất Y và Z lần lượt là

A. C2H5OH, HCHO. B. C2H5OH, CH3CHO.

C. CH3OH, HCHO. D. CH3OH, HCOOH.

Bài 50: Axit cacboxylic no, mạch hở X có công thức thực nghiệm (C3H4O3)n, vậy công


A. C6H8O6. B. C3H4O3. C. C12H16O12. D. C9H12O9.

Bài 51: X là một đồng đẳng của benzen có công thức nguyên là (C3H4)n ; Y là một axit no

đa chức có công thức nguyên là (C3H4O3)n. Hai chất X, Y lần lượt có công thức phân tử là

A. C6H8, C9H12O9.

B. C9H12, C6H8O6.

C. C9H12, C9H12O9. D. C6H8, C6H8O6.

Bài 52: X là hợp chất mạch hở chứa C, H, O. X chỉ chứa nhóm chức có nguyên tử hiđro

linh động. Nếu cho X tác dụng với Na thì số mol H2 thoát ra bằng số mol của X. Công thức

của X là

A. R(COOH)2. B. R(OH)2.

C. HO-R-COOH D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 53: Khi cho a mol một hợp chất hữu cơ X (chứa C, H, O) phản ứng hoàn toàn với

Na hoặc với NaHCO3 thì đều sinh ra a mol khí. Chất X là

A. etylen glicol. B. axit ađipic.

C. ancol o-hiđroxibenzylic. D. axit 3-hiđroxipropanoic.

Bài 54: Dãy gồm các chất đều tác dụng với AgNO3 trong dung dịch NH3 là

A. anđehit axetic, but-1-in, etilen. B. anđehit axetic, axetilen, but-2-in.

C. axit fomic, vinylaxetilen, propin. D. anđehit fomic, axetilen, etilen.

Bài 55: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol một axit cacboxylic đơn chức, cần vừa đủ V lít O2 (ở

đktc), thu được 0,3 mol CO2 và 0,2 mol H2O. Giá trị của V là

A. 8,96. B. 11,2. C. 6,72. D. 4,48.

Bài 56: Đốt cháy 7,3 gam một axit no, mạch hở thu được 0,3 mol CO2 và 0,25 mol H2O.

Axit đã cho có công thức là

A. COOH-COOH. B. C2H5COOH. C. C4H8(COOH)2. D. CH3COOH.

Bài 57: Đốt cháy hoàn toàn a mol axit hữu cơ Y được 2a mol CO2. Mặt khác, để trung

hoà a mol Y cần vừa đủ 2a mol NaOH. Công thức cấu tạo của Y là

A. HOOC-CH2-CH2-COOH. B. C2H5-COOH.

C. CH3-COOH. D. HOOC-COOH.

(tỉ lệ mol 1 : 1)

271

Bài 58: Để trung hoà 6,72 gam một axit cacboxylic Y (no, đơn chức), cần dùng 200 gam

dung dịch NaOH 2,24%. Công thức của Y là

A. CH3COOH. B. HCOOH. C. C2H5COOH. D. C3H7COOH.

Bài 59: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol chất Z là muối natri của một axit hữu cơ đơn chức thu

được khí CO2, hơi nước và Na2CO3 ; trong đó có 0,15 mol CO2. Công thức cấu tạo của Z là

A. HCOONA. B. C2H5COONA. C. CH3COONA. D. C2H3COONA.

Bài 60: Trung hoà 5,48 gam hỗn hợp gồm axit axetic, phenol và axit benzoic, cần dùng

600 ml dung dịch NaOH 0,1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được hỗn hợp chất rắn

khan có khối lượng là


Bài 61: Cho 3,6 gam axit cacboxylic no, đơn chức X tác dụng hoàn toàn với 500 ml dung

dịch gồm KOH 0,12M và NaOH 0,12M. Cô cạn dung dịch thu được 8,28 gam hỗn hợp chất

rắn khan. Công thức phân tử của X là

A. C2H5COOH. B. CH3COOH. C. HCOOH. D. C3H7COOH.

Bài 62: Cho 5,76 gam axit hữu cơ X đơn chức, mạch hở tác dụng hết với CaCO3 thu được

7,28 gam muối của axit hữu cơ. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH2=CH-COOH. B. CH3COOH.

C. HCC-COOH. D. CH3-CH2-COOH.

Bài 63: Cho hỗn hợp gồm 0,1 mol HCHO và 0,1 mol HCOOH tác dụng với lượng dư dung

dịch AgNO3 trong NH3, đun nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng Ag

tạo thành là


Bài 64: Cho 0,04 mol một hỗn hợp X gồm CH2=CH-COOH, CH3COOH và CH2=CH-

CHO phản ứng vừa đủ với dung dịch chứa 6,4 gam brom. Mặt khác, để trung hoà 0,04

mol X cần dùng vừa đủ 40 ml dung dịch NaOH 0,75M. Khối lượng của CH2=CH-

COOH trong X là


Bài 65: Trung hoà 8,2 gam hỗn hợp gồm axit fomic và một axit đơn chức X cần 100 ml

dung dịch NaOH 1,5M. Nếu cho 8,2 gam hỗn hợp trên tác dụng với một lượng dư dung

dịch AgNO3 trong NH3, đun nóng thì thu được 21,6 gam Ag. Tên gọi của X là

A. axit acrylic. B. axit propanoic.

C. axit etanoic. D. axit metacrylic.

Bài 66: Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) đến khi

phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este

hoá là

A. 55%. B. 50%. C. 62,5%. D. 75%.

Bài 67: Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và axit CH3COOH (tỉ lệ mol 1 : 1). Lấy 5,3 gam hỗn

hợp X tác dụng với 5,75 gam C2H5OH (có xúc tác H2SO4 đặc) thu được m gam hỗn hợp

272

este (hiệu suất của các phản ứng este hoá đều bằng 80%). Giá trị của m là

A. 10,12. B. 6,48. C. 8,10. D. 16,20.

Bài 68: Khi thực hiện phản ứng este hoá 1 mol CH3COOH và 1 mol C2H5OH, lượng este

lớn nhất thu được là 2/3 mol. Để đạt hiệu suất cực đại là 90% (tính theo axit) khi tiến

hành este hoá 1 mol CH3COOH cần số mol C2H5OH là (biết các phản ứng este hoá thực

hiện ở cùng nhiệt độ)

A. 0,342. B. 2,925. C. 2,412. D. 0,456.

Bài 69: Cho hỗn hợp X gồm hai axit cacboxylic no, mạch không phân nhánh. Đốt cháy hoàn

toàn 0,3 mol hỗn hợp X, thu được 11,2 lít khí CO2 (ở đktc). Nếu trung hoà 0,3 mol X thì cần

dùng 500 ml dung dịch NaOH 1M. Hai axit đó là

A. HCOOH, HOOC-COOH. B. HCOOH, HOOC-CH2-COOH.

C. HCOOH, C2H5COOH. D. HCOOH, CH3COOH.

Bài 70: Hỗn hợp X gồm axit Y đơn chức và axit Z hai chức (Y, Z có cùng số nguyên tử

cacbon). Chia X thành hai phần bằng nhau. Cho phần một tác dụng hết với Na, sinh ra 4,48

lít khí H2 (ở đktc). Đốt cháy hoàn toàn phần hai, sinh ra 26,4 gam CO2. Công thức cấu

tạo thu gọn và phần trăm về khối lượng của Z trong hỗn hợp X lần lượt là

A. HOOC-CH2-COOH và 70,87%. B. HOOC-CH2-COOH và 54,88%.

C. HOOC-COOH và 60,00%. D. HOOC-COOH và 42,86%.

273

Bài 1: Một số este có mùi thơm hoa quả, không độc. Cho biết etyl butirat và isoamyl axetat

lần lượt có mùi gì ?

A. Mùi chuối chín và mùi táo. B. Mùi táo và mùi hoa nhài.

C. Mùi đào chín và mùi hoa nhài. D. Mùi dứa và mùi chuối chín.

Bài 2: Phản ứng đặc trưng của este là

A. phản ứng xà phòng hoá. B. phản ứng este hoá.

C. phản ứng nitro hoá. D. phản ứng vô cơ hoá.

Bài 3: Tiến trình phản ứng este hoá giữa CH3COOH và C2H5OH. Để thu được este với hiệu

suất cao, ta có thể

A. dùng dư axit axetic.

B. dùng dư ancol etylic.

C. chưng cất thu lấy este trong quá trình phản ứng.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 4: Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C4H6O2 là

A. 5. B. 2. C. 4. D. 6.

Bài 5: Số đồng phân đơn chức, mạch hở của C4H8O2 là

A. 8. B. 6. C. 4. D. 2.

Bài 6: Số hợp chất là đồng phân cấu tạo, có cùng công thức phân tử C4H8O2, tác dụng được

với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng được với Na là

A. 3. B. 2. C. 4. D. 1.

Bài 7: Este X có chứa vòng benzen và có công thức phân tử là C8H8O2. Số đồng phân cấu

tạo của X là

A. 4. B. 7. C. 6. D. 5.

Bài 8: Công thức tổng quát của este tạo bởi một axit cacboxylic và một ancol là

A. RCOO 'R . B. R(COO 'R )a .

C. (RCOO)b 'R . D. Rb(COO)ab 'R a .

Chuyên đề 12

ESTE - LIPIT

274

Bài 9: Số hợp chất hữu cơ đơn chức có cùng công thức đơn giản nhất CH2O là

A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 10: Trong các chất: ancol etylic, axit axetic, anđehit axetic, metyl axetat. Chất có nhiệt

độ sôi cao nhất là

A. anđehit axetic. B. metyl axetat. C. axit axetic. D. ancol etylic.

Bài 11: Cho các chất sau: CH3COOH (A), C2H5COOH (B), CH3COOCH3 (C),

CH3CH2CH2OH (D). Chiều tăng dần nhiệt độ sôi (từ trái qua phải) của các chất trên là

A. D, A, C, B. B. C, D, A, B. C. A, C, D, B. D. A, B, D, C.

Bài 12: Cho 4 chất: HCOOCH3, C2H5OH, CH3COOH, CH3COOCH3. Chất ít tan trong

nước nhất là

A. C2H5OH. B. CH3COOCH3. C. CH3COOH. D. HCOOCH3.

Bài 13: Mệnh đề không đúng là

A. CH3CH2COOCH=CH2 cùng dãy đồng đẳng với CH2=CHCOOCH3.

B. CH3CH2COOCH=CH2 tác dụng với dung dịch NaOH thu được anđehit và muối.

C. CH3CH2COOCH=CH2 tác dụng được với dung dịch Br2.

D. CH3CH2COOCH=CH2 có thể trùng hợp tạo polime.

Bài 14: Khi đốt cháy hoàn toàn một este no, đơn chức thì số mol CO2 sinh ra bằng số mol

O2 đã phản ứng. Tên gọi của este là

A. metyl fomat. B. etyl axetat.

C. n-propyl axetat. D. metyl axetat.

Bài 15: Este X có các đặc điểm sau: Đốt cháy hoàn toàn X tạo thành CO2 và H2O có số mol

bằng nhau ; Thuỷ phân X trong môi trường axit được chất Y (tham gia phản ứng tráng

gương) và chất Z (có số nguyên tử cacbon bằng một nửa số nguyên tử cacbon trong X).

Phát biểu không đúng là

A. Đốt cháy hoàn toàn 1 mol X sinh ra 2 mol CO2 và 2 mol H2O.

B. Chất Y tan vô hạn trong nước.

C. Chất X thuộc loại este no, đơn chức.

D. Đun Z với dung dịch H2SO4 đặc ở 170oC thu được anken.

Bài 16: Cho các dung dịch: Br2 (1), KOH (2), C2H5OH (3), AgNO3 (4). Với điều kiện phản

ứng coi như có đủ thì vinyl fomat tác dụng được với những chất là

A. (2). B. (4), (2). C. (1), (3). D. (2), (4), (1).

Bài 17: Poli(vinyl axetat) là polime được điều chế bằng phản ứng trùng hợp

A. C2H5COO-CH=CH2. B. CH2=CH-COO-C2H5.

C. CH3COO-CH=CH2. D. CH2=CH-COO-CH3.

Bài 18: Polime dùng để chế tạo thuỷ tinh hữu cơ (plexiglas) được điều chế bằng phản ứng

trùng hợp

275

A. CH2=C(CH3)COOCH3. B. CH2=CHCOOCH3.

C. C6H5CH=CH2. D. CH3COOCH=CH2.

Bài 19: Đun nóng A với dung dịch NaOH dư thu được muối và ancol đa chức. Công thức

cấu tạo của A là

A. CH3-COO-CH(CH3)2. B. CH3-COO-CHCl-CH3.

C. CH3-COO-CH2-CH2Cl. D. CH3-COO-CH=CH2.

Bài 20: Thủy phân este có công thức phân tử C4H8O2 (với xúc tác axit), thu được hai sản

phẩm hữu cơ X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Vậy chất X là

A. ancol metylic. B. etyl axetat. C. axit fomic. D. ancol etylic.

Bài 21: Hai chất hữu cơ X1 và X2 đều có phân tử khối bằng 60. X1 có khả năng phản ứng

với: Na, NaOH, Na2CO3. X2 phản ứng được với NaOH (đun nóng) nhưng không phản

ứng NA. Công thức cấu tạo của X1, X2 lần lượt là

A. CH3-COOH, CH3-COO-CH3. B. (CH3)2CH-OH, H-COO-CH3.

C. H-COO-CH3, CH3-COOH. D. CH3-COOH, H-COO-CH3.

Bài 22: Khi thủy phân hoàn toàn một este đơn chức A bằng dung dịch NaOH dư, người ta thu

được 2 muối hữu cơ. Công thức của A là

A. CH3COOC6H5. B. CH3COOC2H3.

C. HCOOCCl2CH3. D. Cả A, C đều đúng.

Bài 23: Cho dãy các chất: HCHO, CH3COOH, CH3COOC2H5, HCOOH, C2H5OH,

HCOOCH3. Số chất trong dãy tham gia phản ứng tráng gương là

A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.

Bài 24: Một este có công thức phân tử là C4H6O2, khi thuỷ phân trong môi trường axit

thu được axetanđehit. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là

A. CH2=CH-COO-CH3. B. HCOO-C(CH3)=CH2.

C. HCOO-CH=CH-CH3. D. CH3COO-CH=CH2.

Bài 25: Khi thuỷ phân este C4H6O2 trong môi trường axit, thu được một hỗn hợp gồm 2

chất đều có phản ứng tráng gương. Công thức cấu tạo của este đó là

A. CH2=CHCOOCH3. B. CH3COOCH=CH2.

C. HCOOCH2CH=CH2. D. HCOOCH=CHCH3.


C3H4O2 + NaOH X + Y ; X + H2SO4 loãng Z + T

Biết Y và Z đều có phản ứng tráng gương. Hai chất Y, Z tương ứng là

A. HCHO, CH3CHO. B. HCHO, HCOOH.

C. CH3CHO, HCOOH. D. HCOONa, CH3CHO.

Bài 27: Quá trình nào sau đây không tạo ra anđehit axetic ?

A. CH2=CH2 + H2O (to, xúc tác HgSO4).

276

B. CH2=CH2 + O2 (to, xúc tác).

C. CH3-COOCH=CH2 + dung dịch NaOH (to).

D. CH3-CH2OH + CuO (to).

Bài 28: Este X không no, mạch hở, có tỉ khối hơi so với oxi bằng 3,125 và khi tham gia

phản ứng xà phòng hoá tạo ra một anđehit và một muối của axit hữu cơ. Có bao nhiêu

công thức cấu tạo phù hợp với X ?

A. 2. B. 5. C. 3. D. 4.

Bài 29: Cho chất X tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sau đó cô cạn dung

dịch thu được chất rắn Y và chất hữu cơ Z. Cho Z tác dụng với dung dịch AgNO3 trong

NH3 thu được chất hữu cơ T. Cho chất T tác dụng với dung dịch NaOH lại thu được chất Y.

Chất X có thể là

A. HCOOCH=CH2. B. CH3COOCH=CH2.

C. HCOOCH3. D. CH3COOCH=CH-CH3.

Bài 30: Cho tất cả các đồng phân đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C2H4O2 lần lượt tác dụng với: Na, NaOH, NaHCO3. Số phản ứng xảy ra là

A. 2. B. 5. C. 4. D. 3.

Bài 31: Cho 7 chất: propan-1,2,3-triol (A), phenylamoni clorua (B), p-crezol (C), axit

acrylic (D), fomanđehit (E), metyl fomat (F), anilin (G). Trong các chất đó, những chất

không tác dụng được với dung dịch NaOH là

A. B, C và F. B. C và E. C. A và C. D. A, E và G.

Bài 32: Cho sơ đồ phản ứng: CH4O + X 2 4H SO (CHCOOCH3)2 + H2O

X là hợp chất nào trong số các hợp chất sau ?

A. O=CH-CH=CH-CH=O. B. HOOC-CH=CH-COOH.

C. HO-CH2-CH=CH-CH=O. D. HO-CH2-CH=CH-CH2-OH.

Bài 33: Cho hai sơ đồ phản ứng:

A + NaOH dư ot

B + C6H5ONa + CH3CHO + H2O (1)

B + NaOH rắn oCaO, t

C2H6 + Na2CO3 (2)

Biết Bn : NaOHn = 1 : 2 và B có mạch cacbon không phân nhánh. Công thức cấu tạo của

A là

A. C6H5OOCCH(CH3)COOCH=CH2. B. C6H5OOCCH2CH2COOCH2CH3.

C. CH2=CHOOCCH2CH2COOC6H5. D. CH3OOCCH2COOCH2C6H5.

Bài 34: Một hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ đơn chức. Cho X phản ứng vừa đủ với 500

ml dung dịch KOH 1M. Sau phản ứng, thu được hỗn hợp Y gồm hai muối của hai axit

cacboxylic và một ancol. Cho toàn bộ lượng ancol thu được ở trên tác dụng với Na (dư),

sinh ra 3,36 lít H2 (ở đktc). Hỗn hợp X gồm

A. một axit và một este. B. một este và một ancol.

277

C. hai este. D. một axit và một ancol.

Bài 35: Cho m gam hỗn hợp gồm hai chất hữu cơ đơn chức, mạch hở tác dụng vừa đủ với

dung dịch chứa 11,2 gam KOH, thu được muối của một axit cacboxylic và một ancol X.

Cho toàn bộ X tác dụng hết với Na thu được 3,36 lít khí H2 (ở đktc). Hai chất hữu cơ đó là

A. một este và một axit. B. hai axit.

C. hai este. D. một este và một ancol.

Bài 36: Phản ứng: RCOOH + R’OH oxt, t RCOO R’ + H2O, có hằng số cân bằng

CK = 2,25. Nếu bắt đầu 1 mol axit và 1 mol ancol, khi đạt đến trạng thái cân bằng thì %

ancol đó bị este hoá là

A. 50%. B. 60%. C. 65%. D. 70%.

Bài 37: Xà phòng hoá 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi

phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là


Bài 38: Xà phòng hoá hoàn toàn 22,2 gam hỗn hợp gồm hai este HCOOC2H5 và

CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH 1M (đun nóng). Thể tích dung dịch NaOH tối thiểu

cần dùng là

A. 400 ml. B. 300 ml. C. 150 ml. D. 200 ml.

Bài 39: Xà phòng hoá hoàn toàn 66,6 gam hỗn hợp hai este HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp X gồm hai ancol. Đun nóng hỗn hợp X với

H2SO4 đặc ở 140oC, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam nước. Giá trị của

m là

A. 4,05. B. 8,10. C. 18,00. D. 16,20.

Bài 40: X là một este no đơn chức, có tỉ khối hơi đối với CH4 là 5,5. Nếu đem đun 2,2

gam este X với dung dịch NaOH (dư), thu được 2,05 gam muối. Công thức cấu tạo thu

gọn của X là

A. HCOOCH2CH2CH3. B. C2H5COOCH3.

C. CH3COOC2H5. D. HCOOCH(CH3)2.

Bài 41: Este đơn chức X có tỉ khối hơi so với CH4 là 6,25. Cho 20 gam X tác dụng với 300

ml dung dịch KOH 1M (đun nóng). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 28 gam chất

rắn khan. Công thức cấu tạo của X là

A. CH2=CH-CH2-COO-CH3. B. CH2=CH-COO-CH2-CH3.

C. CH3-COO-CH=CH-CH3. D. CH3-CH2-COO-CH=CH2.

Bài 42: Cho 20 gam một este X (có phân tử khối là 100 đvC) tác dụng với 300 ml dung

dịch NaOH 1M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được 23,2 gam chất rắn khan. Công

thức cấu tạo của X là

A. CH2=CHCH2COOCH3. B. CH3COOCH=CHCH3.

C. C2H5COOCH=CH2. D. CH2=CHCOOC2H5.

278

Bài 43: Thủy phân hoàn toàn một este đơn chức A bằng dung dịch NaOH thu được 1,84

gam ancol B. Đun nóng lượng ancol B trên với H2SO4 đặc ở 170oC thu được 0,672 lít

olefin (đktc) với hiệu suất là 75%. Công thức ancol B là

A. C4H9OH. B. C2H5OH. C. C3H7OH. D. C3H5OH.

Bài 44: Khi thuỷ phân hoàn toàn 0,05 mol este của một axit cacboxylic đa chức với một

ancol đơn chức tiêu tốn hết 5,6 gam KOH. Mặt khác, khi thuỷ phân 5,475 gam este đó thì

dùng hết 4,2 gam KOH và thu được 6,225 gam muối. Công thức cấu tạo của este đó là

A. (COOC2H5)2. B. (COOCH3)2.

C. C2H4(COOC2H5)2. D. (COOCH2CH2CH3)2.

Bài 45: Đun nóng hỗn hợp gồm 1 mol axit axetic và 2 mol etylen glicol với xúc tác H2SO4

đặc thu được một hỗn hợp gồm hai este A và B, trong đó tỉ lệ số mol nA: nB = 2 : 1 và MB >

MA. Biết rằng chỉ có 60% axit axetic bị chuyển hoá thành este. Khối lượng của este B là


Bài 46: Chất hữu cơ X có công thức phân tử C5H8O2. Cho 5 gam X tác dụng vừa hết với

dung dịch NaOH, thu được một hợp chất hữu cơ không làm mất màu nước brom và 3,4

gam một muối. Công thức của X là

A. HCOOC(CH3)=CHCH3. B. CH3COOC(CH3)=CH2.

C. HCOOCH2CH=CHCH3. D. HCOOCH=CHCH2CH3.

Bài 47: Hợp chất hữu cơ no, đa chức X có công thức phân tử C7H12O4. Cho 0,1 mol X

tác dụng vừa đủ với 100 gam dung dịch NaOH 8% thu được chất hữu cơ Y và 17,8 gam

hỗn hợp muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH3OOC-CH22-COOC2H5. B. CH3COO-CH22-COOC2H5.

C. CH3COO-CH22-OOCC2H5. D. CH3OOC-CH2-COO-C3H7.

Bài 48: Khi đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam chất hữu cơ X đơn chức thu được sản phẩm cháy

chỉ gồm 4,48 lít CO2 (ở đktc) và 3,6 gam nước. Nếu cho 4,4 gam hợp chất X tác dụng với

dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 4,8 gam muối của axit hữu

cơ Y và chất hữu cơ Z. Tên của X là

A. etyl propionat. B. metyl propionat.

C. isopropyl axetat. D. etyl axetat.

Bài 49: Đun nóng 0,1 mol chất A với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH thu được 13,4

gam muối của một axit hữu cơ với 9,2 gam ancol đơn chức. Cho lượng ancol đó bay hơi (ở

đktc) chiếm thể tích 4,48 lít. Công thức cấu tạo của A là

A. CH3OOC-CH2-COOCH3. B. CH3OOC-CH22-COOCH3.

C. C3H7COOC2H5. D. C2H5OOC-COOC2H5.

Bài 50: A là este đơn chức no, có mạch cacbon không phân nhánh. Xà phòng hoá A bằng

một lượng vừa đủ dung dịch NaOH chỉ thu được một sản phẩm duy nhất B. Cô cạn dung

dịch sau phản ứng, nung chất B với vôi tôi xút thu được ancol Z và một muối vô cơ. Đốt

279

cháy hoàn toàn ancol Z thu được CO2 và hơi nước có tỉ lệ thể tích OHCO 22V:V = 3 : 4. Công

thức cấu tạo của este A là

A. CH2 – CH2 – C = O. B. CH2 – C = O.

CH2 – O CH2 – O

C. HCOOCH2-CH=CH2. D. HCOOCH2-CH2-CH3.

Bài 51: Hai este đơn chức X và Y là đồng phân của nhau. Khi hoá hơi 1,85 gam X, thu

được thể tích hơi đúng bằng thể tích của 0,7 gam N2 (đo ở cùng điều kiện). Công thức cấu

tạo thu gọn của X và Y là

A. HCOOC2H5 và CH3COOCH3.

B. C2H3COOC2H5 và C2H5COOC2H3.

C. C2H5COOCH3 và HCOOCH(CH3)2.

D. HCOOCH2CH2CH3 và CH3COOC2H5.

Bài 52: Hỗn hợp X gồm hai este no, đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn một lượng X

cần dùng vừa đủ 3,976 lít khí O2 (ở đktc), thu được 6,38 gam CO2. Mặt khác, X tác dụng

với dung dịch NaOH, thu được một muối và hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Công thức

phân tử của hai este trong X là

A. C2H4O2 và C5H10O2. B. C2H4O2 và C3H6O2.

C. C3H4O2 và C4H6O2. D. C3H6O2 và C4H8O2.

Bài 53: Đốt cháy hoàn toàn một lượng hỗn hợp hai este no, đơn chức, mạch hở cần 3,976

lít oxi (đktc), thu được 6,38 gam khí CO2. Cho lượng este này tác dụng vừa đủ với dung

dịch NaOH, thu được hỗn hợp hai ancol kế tiếp và 3,28 gam muối của một axit hữu cơ.

Công thức cấu tạo của hai este là

A. CH3COOCH3 và C2H5COOCH3.

B. CH3COOCH3 và CH3COOCH2CH3.

C. HCOOCH3 và HCOOCH2CH3.

D. HCOOC2H5 và HCOOCH2CH2CH3.

Bài 54: Xà phòng hoá hoàn toàn 1,99 gam hỗn hợp hai este bằng dung dịch NaOH thu được

2,05 gam muối của một axit cacboxylic và 0,94 gam hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp

nhau. Công thức của hai este đó là

A. CH3COOCH3 và CH3COOC2H5. B. C2H5COOCH3 và C2H5COOC2H5.

C. CH3COOC2H5 và CH3COOC3H7. D. HCOOCH3 và HCOOC2H5.

Bài 55: Cho hỗn hợp X gồm hai hợp chất hữu cơ no, đơn chức tác dụng vừa đủ với 100

ml dung dịch KOH 0,4M, thu được một muối và 336 ml hơi một ancol (ở đktc). Nếu đốt

cháy hoàn toàn lượng hỗn hợp X trên, sau đó hấp thụ hết sản phẩm cháy vào bình đựng

dung dịch Ca(OH)2 (dư) thì khối lượng bình tăng 6,82 gam. Công thức của hai hợp chất

hữu cơ trong X là

280

A. CH3COOH và CH3COOC2H5. B. C2H5COOH và C2H5COOCH3.

C. HCOOH và HCOOC2H5. D. HCOOH và HCOOC3H7.

Bài 56: Về mặt cấu trúc, lipit thuộc loại hợp chất nào sau đây ?

A. ete. B. este. C. axit. D. polime.

Bài 57: Để biến một số dầu thành mỡ rắn hoặc bơ nhân tạo người ta thực hiện quá trình

A. làm lạnh. B. cô cạn ở nhiệt độ cao.

C. hiđro hoá (có xúc tác Ni). D. xà phòng hoá.

Bài 58: Các phát biểu sau, phát biểu nào là không đúng ?

A. Khi xà phòng hoá chất béo thu được glixerol và các axit béo.

B. Chất béo là trieste của glixerol với các axit béo.

C. Xà phòng là hỗn hợp muối natri hoặc kali của các axit béo.

D. Chất béo thực vật hầu hết ở trạng thái láng, do chứa chủ yếu các gốc axit béo không no.

Bài 59: Phát biểu đúng là

A. Phản ứng giữa axit và ancol khi có H2SO4 đặc là phản ứng một chiều.

B. Tất cả các este phản ứng với dung dịch kiềm luôn thu được sản phẩm cuối cùng là

muối và ancol.

C. Khi thủy phân chất béo luôn thu được C2H4(OH)2.

D. Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit là phản ứng thuận nghịch.


A. Nhiệt độ sôi của este thấp hơn hẳn so với ancol có cùng phân tử khối.

B. Trong công nghiệp có thể chuyển hoá chất béo láng thành chất béo rắn.

C. Số nguyên tử hiđro trong phân tử este đơn và đa chức luôn là một số chẵn.

D. Sản phẩm của phản ứng xà phòng hoá chất béo là axit béo và glixerol.

Bài 61: Cho glixerol phản ứng este hoá với axit axetic, trong hỗn hợp sản phẩm tạo ra có

thể có số lượng chất thuộc loại este là

A. 1 chất. B. 3 chất. C. 4 chất. D. 5 chất.

Bài 62: Cho glixerol phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm C17H35COOH và C15H31COOH,

số loại trieste được tạo ra tối đa là

A. 6. B. 3. C. 5. D. 4.

Bài 63: Dầu mỡ để lâu bị ôi, thiu là do

A. chất béo bị rữa ra.

B. chất béo bị oxi hoá chậm bởi oxi không khí.

C. chất béo bị thủy phân với nước trong không khí.

D. chất béo bị phân hủy thành các anđehit có mùi khó chịu.

281

Bài 64: Xà phòng hoá một hợp chất có công thức phân tử C10H14O6 trong dung dịch NaOH

(dư), thu được glixerol và hỗn hợp gồm ba muối (không có đồng phân hình học). Công thức

của ba muối đó là:

A. CH2=CH-COONa, CH3-CH2-COONa và HCOONa.

B. HCOONa, CH≡C-COONa và CH3-CH2-COONa.

C. CH2=CH-COONa, HCOONa và CH≡C-COONa.

D. CH3-COONa, HCOONa và CH3-CH=CH-COONa.

Bài 65: Cho glixerol trioleat (hay triolein) lần lượt vào mỗi ống nghiệm chứa riêng biệt:

Na, Cu(OH)2, CH3OH, dung dịch Br2, dung dịch NaOH. Trong điều kiện thích hợp, số phản

ứng xảy ra là

A. 2. B. 3. C. 5. D. 4.

Bài 66: Khi thủy phân kiềm 265,2 gam chất béo tạo bởi một axit cacboxylic thu được 288

gam muối kali. Chất béo này có tên gọi là

A. glixerol tristearat. B. glixerol trioleat.

C. glixerol trilinoleat. D. glixerol tripanmitat.

Bài 67: Thuỷ phân hoàn toàn 444 gam một lipit thu được 46 gam glixerol và hai loại axit

béo. Hai loại axit béo đó là

A. C15H31COOH và C17H35COOH. B. C17H33COOH và C15H31COOH.

C. C17H31COOH và C17H33COOH. D. C17H33COOH và C17H35COOH.

Bài 68: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn

dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là


Bài 69: Để trung hoà lượng axit tự do có trong 14 gam một mẫu chất béo cần 15 ml dung dịch

KOH 0,1M. Chỉ số axit của mẫu chất béo trên là

A. 4,8. B. 7,2. C. 6,0. D. 5,5.

Bài 70: Một loại mỡ chứa 50% olein, 30% panmitin và 20% stearin. Đi từ 100 kg mỡ này

sẽ điều chế được một lượng xà phòng natri là

A. 86,6 kg. B. 112 kg. C. 100 kg. D. 103,60 kg.

282

Bài 1: Cacbohiđrat nhất thiết phải chứa nhóm chức của

A. ancol. B. xeton. C. amin. D. anđehit.

Bài 2: Phân tử saccarozơ được tạo bởi

A. một gốc glucozơ và một gốc mantozơ.

B. hai gốc fructozơ.

C. một gốc glucozơ và một gốc fructozơ.

D. hai gốc glucozơ.

Bài 3: Cacbohiđrat chỉ chứa hai gốc glucozơ trong phân tử là

A. saccarozơ. B. tinh bột.

C. mantozơ. D. xenlulozơ.


A. Tinh bột không có phản ứng tráng gương.

B. Tinh bột tan tốt trong nước nguội.

C. Tinh bột cho phản ứng màu với dung dịch iot.

D. Tinh bột có phản ứng thuỷ phân.

Bài 5: Cho một số tính chất: có dạng sợi (1) ; tan trong nước (2) ; tan trong nước Svayde

(3) ; phản ứng với axit nitric đặc (xúc tác axit sunfuric đặc) (4) ; tham gia phản ứng tráng

bạc (5) ; bị thuỷ phân trong dung dịch axit đun nóng (6). Các tính chất của xenlulozơ là

A. (2), (3), (4) và (5). B. (3), (4), (5) và (6).

C. (1), (2), (3) và (4). D. (1), (3), (4) và (6).

Bài 6: Cặp chất nào sau đây khi phản ứng với H2 (xúc tác Ni, to) đều tạo ra sobitol ?

A. mantozơ và glucozơ. B. saccarozơ và fructozơ.

C. saccarozơ và mantozơ. D. fructozơ và glucozơ.

Bài 7: Cặp chất nào sau đây không phải là đồng phân của nhau ?

A. Mantozơ và saccarozơ. B. Tinh bột và xenlulozơ.

C. Fructozơ và glucozơ. D. Metyl fomat và axit axetic.

Bài 8: Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ, mantozơ đều có khả năng tham gia phản ứng

Chuyên đề 13

CACBOHIĐRAT

283

A. hoà tan Cu(OH)2. B. trùng ngưng.

C. tráng gương. D. thủy phân.

Bài 9: Cho các chất: glucozơ, saccarozơ, tinh bột, glixerol, xenlulozơ, fructozơ. Những chất

bị thủy phân là

A. glucozơ, tinh bột, xenlulozơ.

B. glucozơ, glixerol, saccarozơ, xenlulozơ.

C. saccarozơ, glixerol, fructozơ.

D. saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ.

Bài 10: Tơ được sản xuất từ xenlulozơ là

A. tơ nilon-6,6. B. tơ capron. C. tơ visco. D. tơ tằm.

Bài 11: Các loại tơ có nguồn gốc xenlulozơ là

A. sợi bông, tơ visco, tơ capron.

B. tơ axetat, sợi bông, tơ visco.

C. tơ tằm, len, tơ visco.

D. sợi bông, tơ tằm, tơ nilon-6,6.

Bài 12: Một chất khi thuỷ phân trong môi trường axit, đun nóng không tạo ra glucozơ. Chất

đó là

A. tinh bột. B. protein. C. saccarozơ. D. xenlulozơ.

Bài 13: Nhận biết sự có mặt của đường glucozơ trong nước tiểu, người ta có thể dùng thuốc

thử nào trong các thuốc thử sau đây ?

A. Dung dịch AgNO3. B. Cu(OH)2.

C. Giấy đo pH. D. Cả A, B đều đúng.

Bài 14: Để chứng minh trong phân tử của glucozơ có nhiều nhóm hiđroxyl, người ta cho

dung dịch glucozơ phản ứng với

A. kim loại Na.

B. dung dịch AgNO3 trong NH3, đun nóng.

C. Cu(OH)2 trong NaOH, đun nóng.

D. Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường.

Bài 15: Chất không phản ứng với dung dịch AgNO3 trong NH3, đun nóng tạo thành Ag là

A. glucozơ. B. axit fomic. C. metyl fomat. D. axit axetic.

Bài 16: Cho sơ đồ chuyển hoá: Glucozơ X Y CH3COOH


A. CH3CH2OH và CH2=CH2. B. CH3CHO và CH3CH2OH.

C. CH3CH2OH và CH3CHO. D. CH3CH(OH)COOH và CH3CHO.

284

Bài 17: Cho các chuyển hoá sau:

X + H2O oxt, t

Y

Y + H2 oNi, t

Sobitol

Y + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O ot

Amoni gluconat + 2Ag +

2NH4NO3

Y xt E + Z

Z + H2O ánh sáng

X + G

X, Y và Z lần lượt là

A. xenlulozơ, fructozơ và khí cacbonic.

B. tinh bột, glucozơ và ancol etylic.

C. xenlulozơ, glucozơ và khí cacbon oxit.

D. tinh bột, glucozơ và khí cacbonic.

Bài 18: Nhá dung dịch iot lên miếng chuối xanh thấy xuất hiện màu xanh tím là do chuối

xanh có chứa

A. glucozơ. B. saccarozơ. C. tinh bột. D. xenlulozơ.

Bài 19: Chỉ dùng thêm một chất nào trong các chất dưới đây để nhận biết các chất: ancol

etylic, axit axetic, glixerol, glucozơ đựng trong 4 lọ mất nhãn ?

A. dung dịch AgNO3 trong NH3. B. Quỳ tím.

C. CaCO3. D. Cu(OH)2.

Bài 20: Có 4 gói bột trắng: glucozơ, saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ. Hãy chọn thuốc thử để

có thể nhận biết được cả 4 chất trong các thuốc thử sau:

A. nước, dung dịch AgNO3 trong NH3, dung dịch NaOH.

B. nước, O2 (đốt cháy), dung dịch AgNO3 trong NH3.

C. nước, dung dịch AgNO3 trong NH3, dung dịch I2.

D. nước, dung dịch HCl, dung dịch AgNO3 trong NH3.

Bài 21: Chỉ dùng Cu(OH)2 có thể phân biệt được tất cả các dung dịch riêng biệt trong dãy nào

sau đây ?

A. glucozơ, mantozơ, glixerol, anđehit axetic.

B. lòng trắng trứng, glucozơ, fructozơ, glixerol.

C. saccarozơ, glixerol, anđehit axetic, ancol etylic.

D. glucozơ, lòng trắng trứng, glixerol, ancol etylic.

Bài 22: Trong công nghiệp để sản xuất gương soi và ruột phích nước, người ta cho dung

dịch AgNO3 trong NH3 tác dụng với chất nào sau đây ?

A. anđehit fomic. B. saccarozơ. C. glucozơ. D. axetilen.

chất diệp lục

285

Bài 23: Cho các chất: glixerol, natri axetat, glucozơ, ancol metylic. Số chất có thể phản

ứng được với Cu(OH)2 ở điều kiện thường là

A. 1. B. 2. C. 4. D. 3.

Bài 24: Dãy gồm các dung dịch đều tác dụng với Cu(OH)2 là

A. glucozơ, glixerol, anđehit axetic, natri cacbonat.

B. mantozơ, glucozơ, ancol etylic, glixerol.

C. natri axetat, mantozơ, glixerol, glucozơ.

D. axit axetic, mantozơ, anđehit fomic, glixerol.

Bài 25: Cho các chất: ancol etylic, glixerol, glucozơ, đimetyl ete và axit fomic. Số chất

tác dụng được với Cu(OH)2 là

A. 1. B. 3. C. 4. D. 2.

Bài 26: Cho dãy các chất: glucozơ, xenlulozơ, saccarozơ, tinh bột, mantozơ. Số chất trong

dãy tham gia phản ứng tráng gương là

A. 3. B. 4. C. 2. D. 5.

Bài 27: Cho các chất: glucozơ, fructozơ, saccarozơ, mantozơ, tinh bột, xenlulozơ. Các chất đều

tham gia phản ứng tráng bạc là

A. glucozơ, fructozơ, saccarozơ, mantozơ.

B. fructozơ, saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ.

C. glucozơ, fructozơ, mantozơ.

D. glucozơ, mantozơ.

Bài 28: Dãy gồm các dung dịch đều tham gia phản ứng tráng bạc là

A. glucozơ, mantozơ, axit fomic, anđehit axetic.

B. fructozơ, mantozơ, glixerol, anđehit axetic.

C. glucozơ, glixerol, mantozơ, axit fomic.

D. glucozơ, fructozơ, mantozơ, saccarozơ.

Bài 29: Cho dãy các chất: C2H2, HCHO, HCOOH, CH3CHO, (CH3)2CO, C12H22O11 (mantozơ). Số chất trong dãy tham gia được phản ứng tráng gương là

A. 3. B. 6. C. 5. D. 4.


A. Saccarozơ làm mất màu nước brom.

B. Xenlulozơ có cấu trúc mạch phân nhánh.

C. Amilopectin có cấu trúc mạch phân nhánh.

D. Glucozơ bị khử bởi dung dịch AgNO3 trong NH3.

Bài 31: Chỉ ra phát biểu không đúng:

A. Dung dịch fructozơ hoà tan được Cu(OH)2.

286

B. Thủy phân (xúc tác H+, to) saccarozơ cũng như mantozơ đều cho cùng một monosaccarit.

C. Sản phẩm thủy phân xenlulozơ (xúc tác H , to) có thể tham gia phản ứng tráng gương.

D. Dung dịch mantozơ tác dụng với Cu(OH)2 khi đun nóng cho kết tủa Cu2O.


A. Glucozơ tác dụng được với nước brom.

B. Glucozơ ở dạng vòng thì tất cả các nhóm -OH đều tạo ete với CH3OH.

C. Glucozơ tồn tại ở dạng mạch hở và dạng mạch vòng.

D. Ở dạng mạch hở, glucozơ có 5 nhóm -OH kề nhau.

Bài 33: Tinh bột và xenlulozơ đều có công thức phân tử (C6H10O5)n , tại sao tinh bột có thể ăn được còn xenlulozơ thì không ?

A. Vì tinh bột và xenlulozơ có cấu tạo hoá học khác nhau.

B. Vì thủy phân tinh bột và xenlulozơ đều cho glucozơ.

C. Vì hệ số trùng hợp của tinh bột và xenlulozơ khác nhau.

D. Vì tinh bột và xenlulozơ đều là các polime tự nhiên.

Bài 34: Quy trình sản xuất đường mía gồm các giai đoạn sau:

(1) ép mía ;

(2) tẩy màu nước mía bằng SO2 ;

(3) thêm vôi sữa vào nước mía để lọc bá tạp chất ;

(4) thổi CO2 để lọc bá CaCO3 ; (5) cô đặc để kết tinh đường.

Thứ tự đúng của các công đoạn là

A. (1) (2) (3) (4) (5). B. (1) (3) (2) (4) (5).

C. (1) (3) (4) (2) (5). D. (1) (5) (3) (4) (2).

Bài 35 : Cho 50 ml dung dịch glucozơ chưa rõ nồng độ tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3 thu được 2,16 gam bạc kết tủa. Nồng độ mol của dung dịch glucozơ đã dùng là

A. 0,20M. B. 0,10M. C. 0,01M. D. 0,02M.

Bài 36: Lượng glucozơ cần dùng để tạo ra 1,82 gam sobitol với hiệu suất 80% là


Bài 37: Cho glucozơ lên men với hiệu suất 70%, hấp thụ toàn bộ sản phẩm khí thoát ra vào 2 lít dung dịch NaOH 0,5M (D = 1,05 g/ml) thu được dung dịch chứa hai muối với tổng nồng độ là 3,21%. Khối lượng glucozơ đã dùng là

A. 67,5 gam. B. 135 gam. C. 192,86 gam. D. 96,43 gam.

Bài 38: Trong một nhà máy rượu, người ta dùng nguyên liệu là mùn cưa chứa 50% xenlulozơ để sản xuất ancol etylic với hiệu suất 70%. Để sản xuất 1 tấn ancol etylic thì khối lượng mùn cưa cần dùng là

A. 3521,7 kg. B. 5031 kg. C. 1760,8 kg. D. 2515,5 kg.

287

Bài 39: Cho m gam tinh bột lên men để sản xuất ancol etylic, toàn bộ lượng CO2 sinh ra cho qua dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 750 gam kết tủa. Biết hiệu suất mỗi giai đoạn lên men là 80%. Giá trị m là

A. 945. B. 950,5. C. 949,2. D. 1000.

Bài 40: Cho m gam tinh bột lên men thành ancol etylic với hiệu suất 81%. Toàn bộ lượng CO2 sinh ra được hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch Ca(OH)2, thu được 550 gam kết tủa và dung dịch X. Đun kĩ dung dịch X thu thêm được 100 gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 550. B. 810. C. 650. D. 750.

Bài 41: Lên men m gam glucozơ với hiệu suất 90%, lượng khí CO2 sinh ra hấp thụ hết vào dung dịch nước vôi trong, thu được 10 gam kết tủa. Khối lượng dung dịch sau phản ứng giảm 3,4 gam so với khối lượng dung dịch nước vôi trong ban đầu. Giá trị của m là

A. 20,0. B. 30,0. C. 13,5. D. 15,0.

Bài 42: Thể tích dung dịch HNO3 68% (D = 1,52 g/ml) cần dùng để phản ứng với xenlulozơ (dư) tạo ra 29,7 gam xenlulozơ trinitrat là

A. 27,794 ml. B. 18,286 ml. C. 42,247 ml. D. 32,895 ml.

Bài 43: Xenlulozơ trinitrat được điều chế từ xenlulozơ và axit nitric đặc có xúc tác axit sunfuric đặc, nóng. Để có 29,7 kg xenlulozơ trinitrat, cần dùng dung dịch chứa m kg axit nitric (hiệu suất phản ứng đạt 90%). Giá trị của m là

A. 42 kg. B. 10 kg. C. 30 kg. D. 21 kg.

Bài 44: Thể tích của dung dịch axit nitric 63% (D = 1,4 g/ml) cần vừa đủ để sản xuất được 59,4 kg xenlulozơ trinitrat (hiệu suất 80%) là


Bài 45: Thể tích dung dịch HNO3 67,5% (khối lượng riêng là 1,5 g/ml) cần dùng để tác dụng với xenlulozơ tạo thành 89,1 kg xenlulozơ trinitrat là (biết lượng HNO3 bị hao hụt là 20%)

A. 55 lít. B. 81 lít. C. 49 lít. D. 70 lít.

Bài 46: Từ 16,20 tấn xenlulozơ người ta sản xuất được m tấn xenlulozơ trinitrat (biết hiệu suất phản ứng tính theo xenlulozơ là 90%). Giá trị của m là

A. 26,73. B. 33,00. C. 25,46. D. 29,70.

Bài 47: Một đoạn mạch xenlulozơ có khối lượng là 48,6 mg. Số mắt xích glucozơ (C6H10O5) có trong đoạn mạch đó là

A. 1,807.1020. B. 1,807.1023. C. 1,626.1023. D. 1,626.1020.

Bài 48: Cho 8,55 gam cacbohiđrat A tác dụng với dung dịch HCl, rồi cho sản phẩm thu được tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3 tạo thành 10,8 gam Ag. Chất A là

A. xenlulozơ. B. glucozơ. C. mantozơ. D. tinh bột.

Bài 49: Khí CO2 chiếm tỉ lệ 0,03% thể tích không khí. Để cung cấp CO2 cho phản ứng quang hợp tạo ra 81,0 gam tinh bột (giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn) thì thể tích không khí (ở đktc) cần dùng là

A. 672 lít. B. 224000 lít. C. 56000 lít. D. 672000 lít.

288

Bài 50: Phản ứng tổng hợp glucozơ trong cây xanh cần được cung cấp năng lượng là 2813 kJ cho mỗi mol glucozơ tạo thành:

6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 ; H = 2813 kJ

Trong 1 phút, mỗi cm2 lá xanh nhận được khoảng 2,09 J năng lượng mặt trời, nhưng chỉ có 10% được sử dụng vào phản ứng tổng hợp glucozơ. Với một ngày nắng (từ 6 giờ đến 17 giờ), diện tích lá xanh là 1 m2 thì lượng glucozơ tổng hợp được là


289

Bài 1: Số đồng phân cấu tạo của amin bậc một có cùng công thức phân tử C4H11N là

A. 4. B. 2. C. 5. D. 3.

Bài 2: Số lượng đồng phân amin thơm có công thức phân tử C7H9N là

A. 4. B. 5. C. 6. D. 8.

Bài 3 : Cặp ancol và amin nào sau đây có cùng bậc ?

A. (CH3)3C-OH và (CH3)3C-NH2.

B. (CH3)2CH-OH và (CH3)2CH-NH2.

C. C6H5-CH(OH)-CH3 và C6H5-NH-CH3.

D. C6H5CH2-OH và CH3-NH-C2H5.

Bài 4 : Tên gọi của C6H5-NH-CH3 là

A. metylphenylamin. B. N-metylanilin.

C. N-metylbenzenamin. D. cả A, B, C đều đúng.

Bài 5: Chất nào sau đây có tính bazơ mạnh nhất ?

A. C6H5NH2. B. NH3. C. C2H5NH2. D. C2H5Cl.

Bài 6: Dãy gồm các chất đều làm giấy quỳ tím ẩm chuyển sang màu xanh là

A. anilin, metylamin, amoniac.

B. amoni clorua, metylamin, natri hiđroxit.

C. anilin, amoniac, natri hiđroxit.

D. metylamin, amoniac, natri axetat.

Bài 7: Có 4 hợp chất chứa nitơ: amoniac (X), đimetylamin (Y), phenylamin (Z), metylamin

(T). Các hợp chất đó được sắp xếp theo chiều tính bazơ tăng dần là

A. Z < X < Y < T. B. T < Y < X < Z.

C. Z < X < T < Y. D. X < T < Z < Y.

Bài 8 : Cho anilin vào nước, lắc đều. Thêm lần lượt dung dịch HCl, rồi dung dịch NaOH

dư, để yên một lúc, hiện tượng quan sát được là

A. Lúc đầu trong suốt, sau đó bị đục, rồi phân lớp.

Chuyên đề 14

AMIN - AMINO AXIT - PROTEIN

290

B. Dung dịch bị đục, rồi trong suốt, sau đó phân lớp.

C. Dung dịch bị đục, sau đó trong suốt.

D. Lúc đầu trong suốt, sau đó phân lớp.

Bài 9: Có ba chất láng benzen, anilin, stiren đựng riêng biệt trong ba lọ mất nhãn. Thuốc

thử để phân biệt ba chất láng trên là

A. nước brom. B. dung dịch phenolphtalein.

C. dung dịch natri hiđroxit. D. giấy quỳ tím.

Bài 10 : Cho từ từ dung dịch chứa X (đến dư) vào dung dịch AlCl3, thu được kết tủa không

tan. Chất X là

A. CH3NH2. B. NH4Cl.

C. NH3. D. NH3 hoặc CH3NH2.

Bài 11: Chất phản ứng với dung dịch FeCl3 cho kết tủa là

A. CH3NH2. B. CH3COOCH3.

C. CH3OH. D. CH3COOH.

Bài 12 : Chất X (C3H9O2N) tác dụng với NaOH được muối Y (cho tráng gương) và khí Z

(làm xanh giấy quỳ ẩm và có thể tạo thành ancol bằng một phản ứng). Công thức cấu tạo

của X là

A. C2H5-COONH4. B. CH3-COONH3-CH3.

C. H-COONH3-C2H5. D. H-COONH2(CH3)2.


Metan X1 X2 X3 X4 anilin

Công thức cấu tạo của các chất hữu cơ X2, X3, X4 lần lượt là

A. C6H6, C6H5Cl, C6H5ONA. B. CHCH, C6H6, C6H5NO2.

C. C6H12O6, C6H6, C6H5NO2. D. C6H6, C6H5NO2, C6H5NH3Cl.

Bài 14: Phenol và anilin đều có phản ứng thế ưu tiên tại các vị trí ortho và para trên nhân

benzen vì

A. nguyên tử oxi và nitơ còn cặp electron tự do.

B. có liên kết đôi tại các vị trí ortho và para.

C. nhóm -OH và -NH2 đẩy electron ảnh hưởng đến vị trí ortho và para.

D. nhóm -OH và -NH2 hút electron ảnh hưởng đến vị trí ortho và para.

Bài 15: Để tách riêng từng chất từ hỗn hợp gồm benzen, phenol và anilin, ta có thể dùng

các hoá chất là

A. dung dịch Br2, dung dịch NaOH và CO2.

B. dung dịch Br2, dung dịch HCl và CO2.

C. dung dịch NaOH, dung dịch NaCl và CO2.

291

D. dung dịch NaOH, dung dịch HCl và CO2 .


A. Các ancol đa chức đều phản ứng với Cu(OH)2 tạo dung dịch màu xanh lam.

B. Etylamin phản ứng với axit nitrơ ở nhiệt độ thường, sinh ra bọt khí.

C. Benzen làm mất màu nước brom ở nhiệt độ thường.

D. Anilin tác dụng với axit nitrơ khi đun nóng, thu được muối điazoni.

Bài 17: Cho dãy các chất: phenol, anilin, phenylamoni clorua, natri phenolat, etanol. Số

chất trong dãy phản ứng được với NaOH (trong dung dịch) là

A. 3. B. 2. C. 1. D. 4.

Bài 18: Cho dãy các chất: CH4, C2H2, C2H4, C2H5OH, CH2=CH-COOH, C6H5NH2 (anilin),

C6H5OH (phenol), C6H6 (benzen). Số chất trong dãy phản ứng được với nước brom là

A. 6. B. 8. C. 7. D. 5.

Bài 19: Để trung hoà 25 gam dung dịch của một amin đơn chức X nồng độ 12,4% cần

dùng 100 ml dung dịch HCl 1M. Công thức phân tử của X là

A. C3H5N. B. C2H7N. C. CH5N. D. C3H7N.

Bài 20: Cho 5,9 gam amin đơn chức X tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl, sau khi phản ứng

xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Làm bay hơi dung dịch Y được 9,55 gam muối khan.

Số công thức cấu tạo ứng với công thức phân tử của X là

A. 5. B. 4. C. 2. D. 3.

Bài 21: Cho 10 gam amin đơn chức X phản ứng hoàn toàn với HCl (dư), thu được 15 gam

muối. Số đồng phân cấu tạo của X là

A. 4. B. 8. C. 5. D. 7.

Bài 22: Khi đốt cháy hoàn toàn một amin đơn chức X, thu được 8,4 lít khí CO2, 1,4 lít khí

N2 (các thể tích khí đo ở đktc) và 10,125 gam H2O. Công thức phân tử của X là

A. C3H7N. B. C2H7N. C. C3H9N. D. C4H9N.

Bài 23: Đốt cháy hoàn toàn 1,18 gam amin đơn chức A bằng một lượng không khí vừa đủ.

Dẫn toàn bộ hỗn hợp khí sau phản ứng vào bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư, được 6 gam

kết tủa và có 9,632 lít khí (đktc) duy nhất thoát ra khái bình. Công thức phân tử của A là

A. C2H7N. B. C4H11N. C. CH5N. D. C3H9N.

Bài 24: Cho 20 gam hỗn hợp gồm ba amin no đơn chức, đồng đẳng kế tiếp nhau tác dụng

vừa đủ với dung dịch HCl 1,6M, rồi cô cạn dụng dịch thu được 31,68 gam hỗn hợp muối.

Thể tích dung dịch HCl đã dùng là

A. 200 ml. B. 160 ml. C. 320 ml. D. 250 ml.

Bài 25: Người ta điều chế anilin bằng cách nitro hoá 500 gam benzen rồi khử hợp chất nitro

sinh ra. Biết hiệu suất mỗi giai đoạn là 78%. Khối lượng anilin thu được là


292

Bài 26: Người ta điều chế anilin bằng sơ đồ sau:

Benzen nitrobenzen o

Fe HCl

t

anilin

Biết hiệu suất giai đoạn tạo thành nitrobenzen đạt 60% và hiệu suất giai đoạn tạo thành

anilin đạt 50%. Khối lượng anilin thu được khi điều chế từ 156 gam benzen là


Bài 27: Muối C6H5N2+Cl- (phenylđiazoni clorua) được sinh ra khi cho C6H5NH2 (anilin) tác

dụng với NaNO2 trong dung dịch HCl ở nhiệt độ thấp (0 - 5oC). Để điều chế được 14,05

gam C6H5N2+Cl- (với hiệu suất 100%), lượng C6H5NH2 và NaNO2 cần dùng vừa đủ là

A. 0,1 mol và 0,4 mol. B. 0,1 mol và 0,2 mol.

C. 0,1 mol và 0,1 mol. D. 0,1 mol và 0,3 mol.

Bài 28: Hợp chất CH3-CH(NH2)-COOH ngoài tên gọi axit aminoaxetic có tên gọi khác là

A. Glyxin. B. Alanin. C. Lysin. D. Valin.

Bài 29: C4H9O2N có số đồng phân amino axit là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 30: Phản ứng tạo thành polime của amino axit thuộc phản ứng

A. trùng hợp. B. cộng hợp.

C. đồng trùng hợp. D. trùng ngưng.

Bài 31: Glyxin không tác dụng được với dung dịch nào sau đây ?

A. NaHSO4. B. NaHCO3. C. NH3. D. KNO3.

Bài 32: Chất dùng làm gia vị thức ăn (gọi là mì chính hay bột ngọt) có công thức cấu tạo là

A. NaOOC-CH2-CH2-CH(NH2)-COONa.

B. NaOOC-CH2-CH2-CH(NH2)-COOH.

C. NaOOC-CH2-CH(NH2)-CH2-COOH.

D. NaOOC-CH2-CH(NH2)-CH2-COONa.

Bài 33: Điều nào sau đây không đúng ?

A. Dung dịch amino axit không làm giấy quỳ tím đổi màu.

B. Các amino axit đều tan được trong nước.

C. Khối lượng phân tử amino axit (gồm 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH) luôn là số lẻ.

D. Hợp chất amino axit có tính lưỡng tính.


A. Trong dung dịch, H2N-CH2-COOH còn tồn tại ở dạng ion lưỡng cực H3N+-CH2-COO-.

B. Amino axit là hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino và

nhóm cacboxyl.

C. Amino axit là những chất rắn, kết tinh, tan tốt trong nước và có vị ngọt.

HNO3 đặc, H2SO4 đặc

293

D. Hợp chất H2N-CH2-COOH3N-CH3 là este của glyxin.

Bài 35: Để chứng minh amino axit là hợp chất lưỡng tính ta có thể dùng phản ứng của chất

này với

A. dung dịch HCl và dung dịch Na2SO4.

B. dung dịch NaOH và CuO.

C. dung dịch Ba(OH)2 và dung dịch HCl.

D. dung dịch NaOH và dung dịch NH3.

Bài 36: Cặp chất nào sau đây vừa tác dụng được với dung dịch HCl, vừa tác dụng được với

dung dịch NaOH ?

A. H2NCH2COOH và C6H5NH2. B. CH3COONH4 và C2H5NH2.

C. CH3COONH4 và HCOONH3CH3. D. CH3CH(NH2)COOH và C6H5OH.

Bài 37: Hợp chất C3H7O2N tác dụng được với NaOH, H2SO4 và không làm mất màu dung

dịch Br2 có công thức cấu tạo là

A. HCOONH3CH2CH3. B. CH2=CHCOONH4.

C. H2NCH2CH2COOH. D. CH3CH2CH2-NO2.

Bài 38: Chất X có công thức phân tử C3H7O2N và làm mất màu dung dịch brom. Tên gọi

của X là

A. metyl aminoaxetat. B. axit -aminopropionic.

C. axit -aminopropionic. D. amoni acrylat.

Bài 39: Chất X có công thức phân tử C4H9O2N. Biết:

X + NaOH Y + CH4O ; Y + HCl (dư) Z + NaCl

Công thức cấu tạo của X và Z lần lượt là

A. H2NCH2CH2COOCH3 và CH3CH(NH3Cl)COOH.

B. CH3CH(NH2)COOCH3 và CH3CH(NH3Cl)COOH.

C. CH3CH(NH2)COOCH3 và CH3CH(NH2)COOH.

D. H2NCH2COOC2H5 và ClH3NCH2COOH.

Bài 40: Cho các chất sau: phenylamoni clorua, alanin, lysin, glyxin, etylamin. Số chất làm

quỳ tím đổi màu là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Bài 41: Có các dung dịch riêng biệt sau: C6H5-NH3Cl (phenylamoni clorua), H2N-CH2-

CH2-CH(NH)-COOH, ClH3N-CH2-COOH, H2N-CH2-COONa, HOOC-CH2-CH2-

CH(NH2)-COOH. Số lượng các dung dịch có pH < 7 là

A. 2. B. 5. C. 4. D. 3.

Bài 42: Cho dãy các chất: C6H5OH (phenol), CH3CH2COOH, C6H5NH2 (anilin),

H2NCH2COOH, CH3CH2CH2NH2. Số chất trong dãy tác dụng được với dung dịch HCl là

A. 4. B. 2. C. 3. D. 5.

294

Bài 43: Từ các amino axit có công thức phân tử C3H7O2N có thể tạo thành bao nhiêu loại

polime khác nhau ?

A. 3 loại. B. 6 loại. C. 4 loại. D. 5 loại.

Bài 44: Phân biệt các dung dịch keo: hồ tinh bột, xà phòng, lòng trắng trứng, ta dùng

A. HCl, bột Al. B. NaOH, HNO3. C. NaOH, I2. D. HNO3, I2.

Bài 45: Chất X có công thức phân tử C8H15O4N. Từ X có chuyển hoá sau:

X o dd NaOH, t

C5H7O4NNa2 + CH4O + C2H6O

Biết C5H7O4NNa2 có cấu tạo mạch cacbon không phân nhánh và có nhóm -NH2 ở vị trí .

Công thức cấu tạo có thể có của X là

A. CH3OOC-CH2-CH2-CH(NH2)-COOC2H5.

B. C2H5OOC-CH2-CH2-CH(NH2)-COOCH3.

C. C2H5OOC-CH2-CH(NH2)-CH2-COOCH3.

D. Cả A, B đều đúng.

Bài 46: Cho các loại hợp chất: amino axit (X), muối amoni của axit cacboxylic (Y), amin

(Z), este của amino axit (T). Dãy gồm các loại hợp chất đều tác dụng được với dung

dịch NaOH và đều tác dụng được với dung dịch HCl là

A. X, Y, Z, T. B. X, Y, T. C. X, Y, Z. D. Y, Z, T.

Bài 47: Cho từng chất H2N-CH2-COOH, CH3-COOH, CH3-COOCH3 lần lượt tác dụng với

dung dịch NaOH (to) và với dung dịch HCl (to). Số phản ứng xảy ra là

A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.

Bài 48: Cho hai hợp chất hữu cơ X, Y có cùng công thức phân tử là C3H7NO2. Khi phản

ứng với dung dịch NaOH, X tạo ra H2NCH2COONa và chất hữu cơ Z ; còn Y tạo ra

CH2=CHCOONa và khí T. Các chất Z và T lần lượt là

A. CH3OH và NH3. B. CH3OH và CH3NH2.

C. CH3NH2 và NH3. D. C2H5OH và N2.

Bài 49: Đốt cháy hết a mol một amino axit A được 2a mol CO2 và 2,5a mol nước. A có

công thức phân tử là

A. C2H5N2O2. B. C2H5NO2. C. C4H10N2O2. D. C2H5NO4.

Bài 50: Trong phân tử amino axit X có một nhóm amino và một nhóm cacboxyl. Cho 15,0

gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được

19,4 gam muối khan. Công thức của X là

A. H2NC3H6COOH. B. H2NCH2COOH.

C. H2NC2H4COOH. D. H2NC4H8COOH.

Bài 51: -Amino axit X chứa một nhóm -NH2. Cho 10,3 gam X tác dụng với axit HCl

(dư), thu được 13,95 gam muối khan. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. H2NCH2COOH. B. H2NCH2CH2COOH.

295

C. CH3CH2CH(NH2)COOH. D. CH3CH(NH2)COOH.

Bài 52: Cho 1 mol amino axit X phản ứng với dung dịch HCl (dư), thu được m1 gam muối Y.

Cũng 1 mol amino axit X phản ứng với dung dịch NaOH (dư), thu được m2 gam muối Z. Biết

m2 – m1 = 7,5. Công thức phân tử của X là

A. C5H9O4N. B. C4H10O2N2. C. C5H11O2N. D. C4H8O4N2.

Bài 53: Cho 0,02 mol amino axit X tác dụng vừa đủ với 200 ml dung dịch HCl 0,1M thu được

3,67 gam muối khan. Mặt khác 0,02 mol X tác dụng vừa đủ với 40 gam dung dịch NaOH

4%. Công thức của X là

A. H2NC2H3(COOH)2. B. H2NC3H5(COOH)2.

C. (H2N)2C3H5COOH. D. H2NC3H6COOH.

Bài 54: Cho 1,82 gam hợp chất hữu cơ đơn chức, mạch hở X có công thức phân tử C3H9O2N

tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, đun nóng thu được khí Y và dung dịch Z. Cô cạn Z thu

được 1,64 gam muối khan. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HCOONH3CH2CH3. B. CH3COONH3CH3.

C. CH3CH2COONH4. D. HCOONH2(CH3)2.

Bài 55: Cho chất hữu cơ X có công thức phân tử C2H8O3N2 tác dụng với dung dịch NaOH,

thu được chất hữu cơ đơn chức Y và các chất vô cơ. Phân tử khối của Y là

A. 85. B. 68. C. 45. D. 46.

Bài 56: Đốt cháy hoàn toàn một lượng chất hữu cơ X thu được 3,36 lít khí CO2, 0,56 lít

khí N2 (các khí đo ở đktc) và 3,15 gam H2O. Khi X tác dụng với dung dịch NaOH thu

được sản phẩm có muối H2N-CH2-COONa. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. H2N-CH2-COO-C3H7. B. H2N-CH2-COO-CH3.

C. H2N-CH2-CH2-COOH. D. H2N-CH2-COO-C2H5.

Bài 57: Hợp chất X có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất, vừa tác dụng

được với axit vừa tác dụng được với kiềm trong điều kiện thích hợp. Trong phân tử X, thành

phần phần trăm khối lượng của các nguyên tố C, H, N lần lượt bằng 40,449% ; 7,865% và

15,73% ; còn lại là oxi. Khi cho 4,45 gam X phản ứng hoàn toàn với một lượng vừa đủ dung

dịch NaOH (đun nóng) thu được 4,85 gam muối khan. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. H2NCOO-CH2CH3. B. CH2=CHCOONH4.

C. H2NC2H4COOH. D. H2NCH2COO-CH3.

Bài 58: Cho X là một amino axit. Khi cho 0,01 mol X tác dụng với HCl thì dùng hết

80 ml dung dịch HCl 0,125M và thu được 1,835 gam muối khan. Còn khi cho 0,01 mol

X tác dụng với dung dịch NaOH thì cần dùng 25 gam dung dịch NaOH 3,2%. Công thức

cấu tạo của X là

A. NH2C3H6COOH. B. NH2C3H4(COOH)2.

C. NH2C3H5(COOH)2. D. (NH2)2C5H10COOOH.

Bài 59: Este X (phân tử khối bằng 103) được điều chế từ một ancol đơn chức (có tỉ khối

hơi so với oxi lớn hơn 1) và một amino axit. Cho 25,75 gam X phản ứng hết với 300 ml

296

dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch Y. Cô cạn Y thu được m gam chất rắn. Giá trị

của m là

A. 27,75. B. 24,25. C. 26,25. D. 29,75.

Bài 60: Cho hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ có cùng công thức phân tử C2H7NO2 tác

dụng vừa đủ với dung dịch NaOH và đun nóng, thu được dung dịch Y và 4,48 lít hỗn hợp

Z (ở đktc) gồm hai khí (đều làm xanh giấy quỳ ẩm). Tỉ khối hơi của Z đối với H2 bằng

13,75. Cô cạn dung dịch Y thu được khối lượng muối khan là


Bài 61: Cho 8,9 gam một hợp chất hữu cơ X có công thức phân tử C3H7O2N phản ứng

với 100 ml dung dịch NaOH 1,5M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch

thu được 11,7 gam chất rắn. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HCOOH3NCH=CH2. B. H2NCH2CH2COOH.

C. CH2=CHCOONH4. D. H2NCH2COOCH3.

Bài 62: Hợp chất X mạch hở có công thức phân tử là C4H9NO2. Cho 10,3 gam X phản

ứng vừa đủ với dung dịch NaOH sinh ra một chất khí Y và dung dịch Z. Khí Y nặng hơn

không khí, làm giấy quỳ tím ẩm chuyển màu xanh. Dung dịch Z có khả năng làm mất màu

nước brom. Cô cạn dung dịch Z thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 10,8. B. 9,4. C. 8,2. D. 9,6.

Bài 63: Chọn nhận xét không đúng về protein:

A. Protein là polime thiên nhiên có cấu trúc phức tạp.

B. Protein có phân tử khối lớn, đều do các -amino axit tạo nên.

C. Protein có trong mọi cơ thể động vật và thực vật.

D. Protein bền với nhiệt và môi trường axit hoặc bazơ.

Bài 64: Một trong những điểm khác nhau của protein so với lipit và glucozơ là

A. protein luôn chứa chức hiđroxyl.

B. protein luôn chứa nitơ.

C. protein luôn là chất hữu cơ no.

D. protein có khối lượng phân tử lớn hơn.

Bài 65: Đun nóng chất H2N-CH2-CONH-CH(CH3)-CONH-CH2-COOH trong dung dịch

HCl (dư). Sau khi các phản ứng kết thúc thu được sản phẩm là

A. H2N-CH2-COOH, H2N-CH2-CH2-COOH.

B. H3N+-CH2-COOHCl-, H3N

+-CH2-CH2-COOHCl-.

C. H3N+-CH2-COOHCl-, H3N

+-CH(CH3)-COOHCl-.

D. H2N-CH2-COOH, H2N-CH(CH3)-COOH.

Bài 66: Số đipeptit tối đa có thể tạo ra từ một hỗn hợp gồm alanin và glyxin là

A. 3. B. 1. C. 2. D. 4.

297

Bài 67: Từ 4 amino axit: glyxin (A), alanin (B), valin (C) và phenylalanin (D) có thể tạo

thành bao nhiêu tetrapeptit trong đó có cả A, B, C, D ?

A. 24. B. 16. C. 8. D. 4.

Bài 68: Thuốc thử được dùng để phân biệt Gly-Ala-Gly với Gly-Ala là

A. dung dịch NaOH. B. dung dịch NaCl.

C. Cu(OH)2 trong môi trường kiềm. D. dung dịch HCl.

Bài 69: Khi thuỷ phân một peptit ta chỉ thu được các đipeptit sau: Ala-Val, Tyr-Phe,

Val-Tyr, Gly-AlA. Cấu tạo đúng cho peptit trên là

A. Ala-Val-Tyr-Phe-Gly. B. Gly-Ala-Val-Tyr-Phe.

C. Val-Tyr-Phe-Gly-Ala. D. Tyr-Phe-Gly-Ala-Val.

Bài 70: Thuỷ phân 1250 gam protein X thu được 425 gam alanin. Nếu phân tử khối

của X bằng 100.000 thì số mắt xích alanin có trong phân tử X là

A. 453. B. 382. C. 328. D. 479.

298


A. Hầu hết các polime là những chất rắn, không bay hơi.

B. Đa số polime tan trong nước và các dung môi hữu cơ.

C. Polietilen và poli(vinyl clorua) là các polime tổng hợp, còn tinh bột và xenlulozơ là

các polime thiên nhiên.

D. Polime là những hợp chất có phân tử khối rất lớn và do nhiều mắt xích liên kết với

nhau.


A. Polime nóng chảy ở một khoảng nhiệt độ khá rộng.

B. Có thể phân chia polime thành ba loại: thiên nhiên, tổng hợp và nhân tạo.

C. Polime đều khá bền với nhiệt hoặc dung dịch axit hay dung dịch bazơ.

D. Có thể đều chế polime bằng phản ứng trùng hợp hoặc trùng ngưng.

Bài 3: Mục đích chính của chất độn thêm vào chất dẻo là

A. Tăng tính dẻo.

B. Tăng một số đặc tính như chịu nhiệt, dẫn điện, dẫn nhiệt.

C. Tiết kiệm polime.

D. Cả B, C đều đúng.

Bài 4: Cho các vật liệu: polietilen (1), polistiren (2), đất sét ướt (3), gốm (4), bakelit (5),

poli(vinyl clorua) (6). Nhóm các chất nào sau đây dùng làm chất dẻo ?

A. 1, 2, 3, 5. B. 1, 3, 5 ,6.

C. 3, 4, 5, 6. D. 1, 2, 5, 6.

Bài 5: Các monome nào sau đây tổng hợp được polime bằng phản ứng trùng hợp ?

A. phenol và fomanđehit. B. metyl metacrylat.

C. axit aminoaxetic. D. hexametylen điamin và axit ađipic.

Bài 6: Nhóm hợp chất không thể tạo thành polime là

A. isopren, axit ađipic. B. benzen, xiclohexan.

C. phenol, glyxin. D. stiren, etylen glicol.

Bài 7: Nhóm hợp chất có thể trùng hợp thành polime là

Chuyên đề 15

POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME

299

A. etilen oxit, caprolactam, stiren. B. buta-1,3-đien, vinyl cloua, alanin.

C. etien, glyxin, caprolactam. D. stiren, isopren, axit ađipic.

Bài 8: Polime nào dưới đây được điều chế bằng phản ứng đồng trùng hợp ?

A. Poli(phenol-fomanđehit). B. Nhựa PVC.

C. Tơ nilon-6,6. D. Cao su buna-S.

Bài 9: Tơ nilon thuộc loại nào dưới đây ?

A. Tơ nhân tạo. B. Tơ thiên nhiên. C. Tơ poliamit. D. Tơ polieste.

Bài 10: Nilon-6,6 là một loại

A. tơ axetat. B. tơ poliamit. C. polieste. D. tơ visco.

Bài 11: Loại tơ nào dưới đây là tơ tổng hợp ?

A. Tơ nilon-6,6. B. Tơ visco.

C. Tơ tằm. D. Tơ xenlulozơ axetat.

Bài 12: Nhóm tơ dưới đây đều thuộc loại tơ nhân tạo là

A. tơ nilon-6 ; tơ tằm. B. tơ visco ; tơ nilon-6,6.

C. tơ capron ; tơ nilon-6. D. tơ visco ; tơ xenlulozơ axetat.

Bài 13: Các monome nào sau đây không thể tham gia phản ứng trùng ngưng ?

A. H2N[CH2]5COOH.

B. CH3[CH2]3COOH.

C. H2N[CH2]6NH2 và HOOC[CH2]5COOH.

D. HO-CH2-CH2-OH và HOOC-C6H4-COOH.

Bài 14: Dãy gồm các chất được dùng để tổng hợp cao su buna-N là

A. CH2=C(CH3)-CH=CH2, C6H5CH=CH2.

B. CH2=CH-CH=CH2, CH2=CH-CN.

C. CH2=CH-CH=CH2, lưu huỳnh.

D. CH2=CH-CH= CH2, C6H5CH=CH2.

Bài 15: Phản ứng nào sau đây được dùng để điều chế poli(vinyl ancol) ?

A. Trùng hợp ancol vinylic.

B. Thuỷ phân poli(metyl acrylat) trong môi trường kiềm.

C. Thuỷ phân poli(vinyl axetat) trong môi trường kiềm.

. D. Trùng ngưng etylen glicol.

Bài 16: Trong số các loại tơ sau:

(1) (–NH-CH26-CO–)n ; (2) (–NH-[CH2]6-NH-OC-[CH2]4-CO–)n

300

(3) (–NH-CH25-CO–)n ; (4) (C6H7O2[OOC-CH3]3)n

Tơ capron, tơ nilon-6,6 và tơ enang có công thức lần lượt là

A. (4), (1), (3). B. (1), (2), (3). C. (3), (2), (1). D. (1), (4), (2).

Bài 17: Trong số các loại tơ sau: tơ tằm, tơ visco, tơ nilon-6,6, tơ axetat, tơ capron, tơ

enang, những loại tơ nào thuộc loại tơ nhân tạo ?

A. Tơ tằm và tơ enang. B. Tơ visco và tơ nilon-6,6.

C. Tơ nilon-6,6 và tơ capron. D. Tơ visco và tơ axetat.

Bài 18: Có 8 chất: cao su, polietilen, xenlulozơ, xenlulozơ trinitrat, poli(metyl metacrylat),

tơ visco, tơ nitron, poli(etylen terephtalat). Số chất thuộc loại polime thiên nhiên, polime

tổng hợp lần lượt là

A. 2 và 3. B. 2 và 4. C. 1 và 5. D. 1 và 6.

Bài 19: Tơ nilon-6,6 được điều chế bằng phản ứng trùng ngưng

A. HOOC-CH22-CH(NH2)-COOH.

B. HOOC-CH24-COOH và HO-CH22-OH.

C. HOOC-CH24-COOH và H2N-CH26-NH2.

D. H2N-CH25-COOH.

Bài 20: Nhóm các vật liệu được chế tạo từ polime trùng ngưng là

A. cao su ; tơ nilon-6,6 ; tơ nitron.

B. tơ axetat ; tơ nilon-6 ; tơ nilon-6,6.

C. nilon-6,6 ; tơ lapsan ; thuỷ tinh plexiglas.

D. nilon-6 ; tơ lapsan ; nhựa novolac.

Bài 21: Nhóm polime bị thuỷ phân trong môi trường kiềm là

A. poli(vinyl axetat) ; tơ capron. B. tinh bột ; xenlulozơ.

C. polibutađien ; polistiren. D. poliisopren ; polipropilen.

Bài 22: Polime X có công thức (–NH-[CH2]5-CO–)n. Phát biểu nào sau đây không đúng ?

A. X thuộc loại poliamit.

B. X có thể kéo sợi.

C. X chỉ được tạo ra từ phản ứng trùng ngưng.

D. X có % khối lượng cacbon không thay đổi với mọi giá trị của n.

Bài 23: Cho polime có công thức cấu tạo: 2 n(CH CH(OH)) . Để điều chế trực tiếp chất

trên có thể dùng polime tương ứng với monome nào dưới đây ?

A. CH2 =CH-COOCH3. B. CH2 =CH-COOH.

C. CH2 =CH-OOCCH3. D. CH2 =CH-Cl.

301

Bài 24: Poli (metyl metacrylat) và nilon-6 được tạo thành từ các monome tương ứng là

A. CH2=CH-COOCH3 và H2N-[CH2]6-COOH.

B. CH2=C(CH3)-COOCH3 và H2N-[CH2]6-COOH.

C. CH3-COO-CH=CH2 và H2N-[CH2]5-COOH.

D. CH2=C(CH3)-COOCH3 và H2N-[CH2]5-COOH.

Bài 25: Nhóm các polime sau có cấu trúc mạch không phân nhánh là

A. PVC, cao su lưu hoá, cao su buna, xenlulozơ, amilozơ.

B. PE, PVC, cao su thiên nhiên, amilozơ, xenlulozơ.

C. PE, cao su lưu hoá, cao su buna, xenlulozơ, amilozơ.

D. PVC, cao su buna, cao su thiên nhiên, amilopectin, xenlulozơ.

Bài 26: Polime có cấu trúc mạch không phân nhánh là

A. nhựa bakelit. B. poli(vinyl clorua). C. amilopectin. D. cao su lưu hoá.

Bài 27: Polime có cấu trúc mạng mạng lưới không gian là

A. PE. B. amilopectin. C. PVC. D. nhựa bakelit.


A. Tơ visco là tơ tổng hợp.

B. Trùng ngưng buta-1,3-đien với acrilonitrin có xúc tác Na được cao su buna-N.

C. Trùng hợp stiren thu được poli(phenol-fomanđehit).

D. Poli(etylen terephtalat) được điều chế bằng phản ứng trùng ngưng các monome tương

ứng.

Bài 29: X, Y là 2 hiđrocacbon đồng phân. X là monome dùng để trùng hợp thành cao su

isopren ; Y tạo kết tủa khi cho phản ứng với dung dịch AgNO3 trong amoniaC. Công thức

cấu tạo của Y là

A. CH3-CH2-C CH. B. CH3-CC-CH2-CH3.

C. (CH3)2CH-C CH. D. Cả B, C đều đúng.

Bài 30: Từ những chất nào sau đây có thể điều chế được cao su buna qua hai giai đoạn ?

A. Ancol etylic. B. Vinylaxetilen.

C. Butan. D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 31: Tổng số polime thu được (kể cả sản phẩm chính và sản phẩm phụ) khi trùng hợp

isopren là

A. 4. B. 5. C. 6. D. 3.

Bài 32: Cho các chất: etylen glicol, axit acrylic, axit ađipic, hexametylen điamin, axit

axetic. Bằng phản ứng trực tiếp có thể điều chế được tối đa bao nhiêu polime ?

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

302

Bài 33: Phân tử khối của thủy tinh hữu cơ là 25000, số mắt xích trong thủy tinh hữu cơ là

A. 250. B. 290. C. 100. D. 500.

Bài 34: Khối lượng của một đoạn mạch tơ nilon-6,6 là 27346 gam và của một đoạn mạch

tơ capron là 1717 gam. Số lượng mắt xích trong đoạn mạch nilon-6,6 và capron nêu trên lần

lượt là

A. 113 và 152. B. 121 và 114. C. 121 và 152. D. 113 và 114.

Bài 35: Trùng hợp 16,8 lít C2H4 (đktc), nếu hiệu suất phản ứng là 90% thì khối lượng

polime thu được là


Bài 36: Đem trùng ngưng x kg axit -aminocaproic thu được y kg polime và 8,1 kg H2O

với hiệu suất phản ứng 90%. Giá trị của x, y lần lượt là

A. 65,5 và 50,85. B. 58,95 và 50,85. C. 58,95 và 56,5. D. 65,5 và 56,5.

Bài 37: Đốt cháy hoàn toàn một lượng polietilen, sản phẩm cháy lần lượt cho đi qua bình

(1) đựng H2SO4 đặc và bình (2) đựng dung dịch Ca(OH)2 (dư), thấy khối lượng bình (1)

tăng m gam, bình (2) thu được 100 gam kết tủa. Giá trị m là

A. 9. B. 12. C. 18. D. 27.

Bài 38: Để sản xuất 950 kg poli(vinyl clorua) từ khí thiên nhiên (chứa 95% CH4). Biết hiệu

suất của cả quá trình điều chế là 40%. Thể tích khí thiên nhiên (đktc) cần dùng là

A. 1702,4 m3. B. 54476,8 m3. C. 1792 m3. D. 1344 m3.

Bài 39: Clo hoá PVC thu được một polime chứa 63,96% clo về khối lượng, trung bình 1

phân tử clo phản ứng với k mắt xích trong mạch PVC. Giá trị của k là

A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.

Bài 40: Cao su tổng hợp lần đầu tiên được điều chế bằng phương pháp Lebedev theo sơ đồ:

Ancol etylic buta-1,3-đien cao su buna

Hiệu suất cả quá trình điều chế là 80%, muốn thu được 540 kg cao su buna thì khối

lượng ancol etylic cần dùng là

A. 920 kg. B. 1150 kg. C. 736 kg. D. 684,8 kg.

303

Bài 1: Hiđrocacbon X không làm mất màu dung dịch brom ở nhiệt độ thường. Tên gọi của

X là

A. xiclohexan. B. xiclopropan. C. stiren. D. etilen.

Bài 2: Sắp xếp các chất sau đây theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi: CH3COOH (A),

CH3COOCH3 (B), C2H5COOH (C), HCOOCH3 (D), C3H7OH (E). Thứ tự đúng là:

A. D < B < E < A < C. B. B < D < E < A < C.

C. D < B < E < C < A. D. B < D < C < E < A.

Bài 3: Cho các chất: CH2=CH-CH=CH2 ; CH3-CH2-CH=C(CH3)2 ; CH3-CH=CH2 ; CH3-

CH=CH-CH=CH2 ; CH3-CH=CH-COOH. Số chất có đồng phân hình học là

A. 4. B. 3. C. 2. D. 1.

Bài 4: Cho glixerol tác dụng với hỗn hợp ba axit béo thì tạo tối đa bao nhiêu sản phẩm

trieste ?

A. 18. B. 9. C. 15. D. 12.

Bài 5: Phát biểu đúng là

A. Tính axit của phenol yếu hơn của ancol.

B. Cao su thiên nhiên là sản phẩm trùng hợp của isopren.

C. Các chất etilen, toluen và stiren đều tham gia phản ứng trùng hợp.

D. Tính bazơ của anilin mạnh hơn của amoniac.

Bài 6: Trong số các dung dịch: Na2CO3, KCl, CH3COONa, NH4Cl, NaHSO4,

C6H5ONA. Những dung dịch có pH > 7 là

A. Na2CO3, C6H5ONa, CH3COONa. B. Na2CO3, NH4Cl, KCl.

C. KCl, C6H5ONa, CH3COONa. D. NH4Cl, CH3COONa, NaHSO4.

Bài 7: Dãy gồm 4 dung dịch các chất đều làm giấy quỳ tím chuyển sang màu đá là

A. nhôm sunfat, axit acrylic, phenylamoni clorua, axit glutamic.

B. axit nitric, axit axetic, natri phenolat, amoni clorua.

C. phenol, amoni clorua, axit glutamic, axit fomic.

D. axit clohiđric, amoni clorua, anilin, natri fomat.


a) FeO + HNO3 (đặc nóng) b) FeS + H2SO4 (đặc nóng)

Chuyên đề 16


HOÁ HỌC HỮU CƠ

304

c) Al2O3 + HNO3 (đặc nóng) d) Cu + dung dịch FeCl3

e) CH3CHO + H2 oNi, t

f) glucozơ + AgNO3 /dd NH3

g) C2H4 + Br2 h) glixerol + Cu(OH)2

Dãy gồm các phản ứng đều thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử là

A. a, b, d, e, f, h. B. a, b, d, e, f, g.

C. a, b, c, d, e, h. D. a, b, c, d, e, g.


A. Axit axetic phản ứng với dung dịch NaOH, lấy dung dịch muối vừa tạo ra cho tác

dụng với khí CO2 lại thu được axit axetic.

B. Phenol phản ứng với dung dịch NaOH, lấy muối vừa tạo ra cho tác dụng với dung

dịch HCl lại thu được phenol.

C. Anilin phản ứng với dung dịch HCl, lấy muối vừa tạo ra cho tác dụng với dung dịch

NaOH lại thu được anilin.

D. Dung dịch natri phenolat phản ứng với khí CO2, lấy kết tủa vừa tạo ra cho tác dụng

với dung dịch NaOH lại thu được natri phenolat.

Bài 10: Cho các hợp chất hữu cơ:

(1) ankan ;

(2) ancol no, đơn chức, mạch hở ;

(3) xicloankan ;

(4) ete no, đơn chức, mạch hở ;

(5) anken ;

(6) ancol không no (có một liên kết đôi C=C), mạch hở ;

(7) ankin ;

(8) anđehit no, đơn chức, mạch hở ;

(9) axit no, đơn chức, mạch hở ;

(10) axit không no (có một liên kết đôi C=C), đơn chức.

Dãy gồm các chất khi đốt cháy hoàn toàn đều cho số mol CO2 bằng số mol H2O là

A. (1), (3), (5), (6), (8). B. (3), (4), (6), (7), (10).

C. (3), (5), (6), (8), (9). D. (2), (3), (5), (7), (9).

Bài 11: Dãy gồm tất cả các chất đều phản ứng được với HCOOH là

A. AgNO3 /dung dịch NH3, CH3NH2, C2H5OH, KOH, Na2CO3.

B. NH3, K, Cu, NaOH, O2, H2.

C. Na2O, NaCl, Fe, CH3OH, C2H5Cl.

D. CH3NH2, C2H5OH, KOH, NaCl.

305

Bài 12: Cho tất cả các đồng phân đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C2H4O2

lần lượt tác dụng với Na, NaOH, Cu(OH)2. Số phản ứng xảy ra là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Bài 13: Cho các hợp chất sau: phenol, anđehit axetic, dung dịch Na2SO4, dung dịch brom,

dung dịch NaOH, dung dịch NaCl. Nếu cho phản ứng từng đôi một thì số phản ứng xảy ra

là

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 14: Cho các chất: etyl axetat, anilin, ancol etylic, axit acrylic, phenol, p-crezol,

phenylamoni clorua, ancol benzylic. Trong các chất này, số chất tác dụng được với dung

dịch NaOH là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 15: Hợp chất C3H6O tác dụng với Na, H2 và trùng hợp đượC. C3H6O có thể là

A. metyl vinyl ete. B. ancol anlylic.

C. propanal. D. axeton.

Bài 16: Dãy gồm các chất đều tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 là

A. axit fomic, axetilen, propen. B. metyl fomat, vinylaxetilen, propin.

C. anđehit axetic, but-1-in, etilen. D. anđehit axetic, axetilen, but-2-in.

Bài 17: Cho dãy chuyển hoá sau:

C6H5CH3 2 Cl (1 : 1)

as

X o

NaOH

t

Y o CuO

t

Z

Chất Z có công thức là

A. C6H5CH2OH. B. C6H5CHO. C. HOC6H4CH3. D. C6H5COCH3.


CH4

o1500 C X 2 H O Y 2 H Z 2 O T X M

Công thức cấu tạo của M là

A. CH3COOC2H5. B. CH3COOCH3.

C. CH3COOCH=CH2. D. CH2=CHCOOCH3.


But-1-en HClX1 o

NaOH

t

X2

2 4o

H SO

170 CX3

2 BrX4 o

NaOH

t

X5

Công thức cấu tạo của X5 là

A. CH3CH(OH)CH2CH3. B. CH3CH2CH(OH)CH2OH.

C. CH3CH(OH)CH(OH)CH3. D. CH3CH2CH2CH2OH.

Bài 20: Cho sơ đồ phản ứng: C2H4 )1( C2H4Br2 (X) )2( C2H6O2 (Y)

)3( C2H2O2

)4( C2H2O4 )5( C4H6O4 (Z)

)6( C5H8O4

đ

306

Công thức cấu tạo thu gọn của X, Y, Z lần lượt là

A. Br-CH2-CH2-Br, HO-CH2-CH2-OH, CH3OOC-COOCH3.

B. CH3-CHBr2, CH3-CH(OH)2, CH3OOC-COOCH3.

C. Br-CH2-CH2-Br, HO-CH2-CH2-OH, C2H5OOC-COOH.

D. Cả A, C đều đúng.

Bài 21: Cho sơ đồ phản ứng: C2H2 X Y

CH4 T Z

Công thức của X, Y và Z lần lượt là

A. C2H6, C2H5Cl, C2H4.

B. CH3CHO, C2H5OH, CH3COOH.

C. C2H4, C2H5OH, CH3COOH.

D. C2H5OH, CH3COOH, CH3COOC2H5.


Biết E có công thức phân tử là C2H6O và F là polime. Tên gọi các chất A, C, D, E lần

lượt là

A. metan, buta-1,3-đien, anđehit axetic, etanol.

B. etan, etilen, axit axetic, đimetyl ete.

C. metan, eten, axetanđehit, ancol etylic.

D. propan, axetilen, axit axetic, đimetyl ete.


Phenol X Phenyl axetat o t Y (hợp chất thơm)

Hai chất X, Y trong sơ đồ trên lần lượt là

A. axit axetic, phenol. B. anhiđrit axetic, phenol.

C. anhiđrit axetic, natri phenolat. D. axit axetic, natri phenolat.

Bài 24: X có công thức phân tử C4H6O2Cl2. Khi cho X phản ứng hoàn toàn với dung dịch

NaOH thu được etylen glicol, HOCH2COONa và NaCl. Công thức cấu tạo của X là

A. CH2Cl-COO-CHCl-CH3. B. CH2Cl-COO-CH2-CH2Cl.

C. CHCl2-COO-CH2-CH3. D. HOCH2-CO-CHCl-CH2Cl.

Bài 25: Có ba dung dịch: amoni hiđrocacbonat, natri aluminat, natri phenolat và ba chất láng:

ancol etylic, benzen, anilin đựng trong sáu ống nghiệm riêng biệt. Nếu chỉ dùng một thuốc thử

+ NaOH (dư)

A B

C

D

C Fto

+X

X+ +

+

Y

Y

EA B

C

D

C Fto

+X

X+ +

+

Y

Y

EA B

C

D

C Fto

+X

X+ +

+

Y

Y

E

307

duy nhất là dung dịch HCl thì nhận biết được tối đa bao nhiêu ống nghiệm ?

A. 5. B. 6. C. 3. D. 4.

Bài 26: Các đồng phân ứng với công thức phân tử C8H10O (đều là dẫn xuất của benzen)

có tính chất: tách nước thu được sản phẩm có thể trùng hợp tạo polime, không tác dụng

được với NaOH. Số lượng đồng phân ứng với công thức phân tử C8H10O, thoả mãn tính

chất trên là

A. 1. B. 4. C. 3. D. 2.

Bài 27: Hợp chất thơm ứng với công thức phân tử C8H8O2 có a đồng phân không tác dụng

với Na nhưng tác dụng được với dung dịch NaOH và nước brom ; có b đồng phân không

tác dụng với Na nhưng tác dụng với dung dịch KOH theo tỉ lệ mol tương ứng 1: 2. Tổng a

+ b là

A. 7. B. 5. C. 6. D. 8.

Bài 28: Cho các hợp chất hữu cơ: C2H2 ; C2H4 ; CH2O ; CH2O2 (mạch hở) ; C3H4O2 (mạch

hở, đơn chức). Biết C3H4O2 không làm chuyển màu quỳ tím ẩm. Số chất tác dụng được với

dung dịch AgNO3 trong NH3 tạo ra kết tủa là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 2.

Bài 29: Hợp chất X có công thức phân tử là C4H6O2. X có phản ứng tráng gương. Hiđro

hoá X thu được chất Y có công thức phân tử là C4H10O2. Y hoà tan Cu(OH)2 ở nhiệt độ

thường. Tên gọi của Y là

A. butan-1,2-điol. B. butan-1,3-điol.

C. 2-metylpropan-1,2-điol. D. 2-metylpropan-1,3-điol.

Bài 30: Hai hợp chất hữu cơ X, Y có cùng công thức phân tử C3H6O2. Cả X và Y đều tác

dụng với Na ; X tác dụng được với NaHCO3 còn Y có khả năng tham gia phản ứng tráng

bạC. Công thức cấu tạo của X và Y lần lượt là

A. C2H5COOH và HCOOC2H5. B. HCOOC2H5 và HOCH2COCH3.

C. HCOOC2H5 và HOCH2CH2CHO. D. C2H5COOH và CH3CH(OH)CHO.

Bài 31: Một ancol có công thức phân tử C5H12O. Oxi hoá ancol đó bằng CuO có đun nóng

thu được sản phẩm có phản ứng tráng gương. Có bao nhiêu công thức cấu tạo thoả mãn

điều kiện trên ?

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.

Bài 32: X là một hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là C2H2On (n 2). Để X tác dụng

được với dung dịch AgNO3 trong NH3 (dư) thì giá trị của n là

A. n = 2. B. n = 0 ; n = 2.

C. n = 0 ; n = 1. D. n = 0 ; n = 1 ; n = 2.

Bài 33: Đốt cháy hoàn toàn 1 mol hợp chất hữu cơ X, thu được 4 mol CO2. Chất X tác dụng

được với Na, tham gia phản ứng tráng bạc và phản ứng cộng Br2 theo tỉ lệ mol 1 : 1. Công thức

cấu tạo của X là

A. HO-CH2-CH2-CH=CH-CHO. B. HOOC-CH=CH-COOH.

308

C. HO-CH2-CH=CH-CHO. D. HO-CH2-CH2-CH2-CHO.

Bài 34: Cho X là hợp chất thơm ; a mol X phản ứng vừa hết với a lít dung dịch NaOH 1M.

Mặt khác, nếu cho a mol X phản ứng với Na (dư) thì sau phản ứng thu được 22,4a lít khí

H2 (ở đktc). Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HO-C6H4-COOCH3. B. CH3-C6H3(OH)2.

C. HO-CH2-C6H4-OH. D. HO-C6H4-COOH.

Bài 35: Chất hữu cơ X có công thức phân tử C4H6O4 tác dụng với dung dịch NaOH (đun

nóng) theo phương trình hoá học: C4H6O4 + 2NaOH 2Z + Y.

Để oxi hoá hết a mol Y thì cần vừa đủ 2a mol CuO (đun nóng), sau phản ứng tạo thành a

mol chất T (biết Y, Z, T là các hợp chất hữu cơ). Phân tử khối của T là

A. 44. B. 58. C. 82. D. 118.

Bài 36: Hai hợp chất hữu cơ X và Y là đồng đẳng kế tiếp, đều tác dụng với Na và có phản

ứng tráng bạC. Biết phần trăm khối lượng oxi trong X, Y lần lượt là 53,33% và 43,24%.

Công thức cấu tạo của X và Y tương ứng là

A. HO-CH2-CHO và HO-CH2-CH2-CHO.

B. HO-CH2-CH2-CHO và HO-CH2-CH2-CH2-CHO.

C. HO-CH(CH3)-CHO và HOOC-CH2-CHO.

D. HCOOCH3 và HCOOCH2-CH3.

Bài 37: Hỗn hợp X có tỉ khối so với hiđro là 27,8 gồm butan, metylxiclopropan, but-2-en,

but-1-in và buta-1,3-đien. Khi đốt cháy hoàn toàn 8,34 gam X, tổng khối lượng CO2 và

H2O thu được là


Bài 38: Hỗn hợp khí X gồm H2 và một anken có khả năng cộng HBr cho sản phẩm hữu cơ

duy nhất. Tỉ khối của X so với H2 bằng 9,1. Đun nóng X có xúc tác Ni, sau khi phản ứng

xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Y không làm mất màu nước brom ; tỉ khối của Y so

với H2 bằng 13. Công thức cấu tạo của anken là

A. CH2=C(CH3)2. B. CH2=CH2.

C. CH2=CH-CH2-CH3. D. CH3-CH=CH-CH3.

Bài 39: Hỗn hợp X gồm hiđrocacbon (A) và H2. Đun nóng hỗn hợp này với xúc tác Ni thu

được khí Y duy nhất. Tỉ khối hơi của Y so với H2 gấp 3 lần tỉ khối hơi của X so với H2. Đốt

cháy hoàn toàn một lượng khác của Y thu được 22,0 gam CO2 và 13,5 gam H2O. Công thức

phân tử của A là

A. C2H2. B. C3H4. C. C2H4. D. C3H6.

Bài 40: Dẫn V lít (ở đktc) hỗn hợp X gồm axetilen và hiđro đi qua ống sứ đựng bột

niken nung nóng, thu được khí Y. Dẫn Y vào lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3 thu

được 12 gam kết tủa. Khí đi ra khái dung dịch phản ứng vừa đủ với 16 gam brom và còn

lại khí Z. Đốt cháy hoàn toàn khí Z thu được 2,24 lít khí CO2 (ở đktc) và 4,5 gam nước.

Giá trị của V bằng

309

A. 11,2. B. 13,44. C. 5,60. D. 8,96.

Bài 41: Dẫn 1,68 lít hỗn hợp khí X gồm hai hiđrocacbon vào bình đựng dung dịch brom

(dư). Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, có 4 gam brom đã phản ứng và còn lại 1,12 lít khí.

Nếu đốt cháy hoàn toàn 1,68 lít X thì sinh ra 2,8 lít khí CO2. Công thức phân tử của hai

hiđrocacbon là (biết các thể tích khí đều đo ở đktc)

A. CH4 và C2H4. B. CH4 và C3H4. C. CH4 và C3H6. D. C2H6 và C3H6.

Bài 42: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai hiđrocacbon CxHy và CxHz có số mol bằng nhau

thu được 1,792 lít khí CO2 (đktc) và 1,62 gam H2O. Công thức phân tử của các hiđrocacbon

là

A. C3H8 và C3H6. B. C2H4 và C2H6.

C. C4H10 và C4H8. D. C4H10 và C4H6.

Bài 43: Hoà tan hoàn toàn 0,3 mol hỗn hợp gồm Al và Al4C3 vào dung dịch KOH (dư),

thu được a mol hỗn hợp khí và dung dịch X. Sục khí CO2 (dư) vào dung dịch X, lượng

kết tủa thu được là 46,8 gam. Giá trị của a là

A. 0,55. B. 0,60. C. 0,40. D. 0,45.

Bài 44: Cho từ từ nước brom vào một hỗn hợp gồm phenol và stiren đến khi ngừng mất

màu thì hết 300 gam dung dịch brom 3,2%. Để trung hoà dung dịch thu được cần 14,4 ml

dung dịch NaOH 10% (D = 1,11 g/cm3). Thành phần % khối lượng stiren trong hỗn hợp

ban đầu là

A. 62,4%. B. 76,9%. C. 37,6%. D. 23,4%.

Bài 45: Cho 3,6 gam anđehit đơn chức X phản ứng hoàn toàn với một lượng dư dung dịch

AgNO3 trong NH3 đun nóng, thu được m gam Ag. Hoà tan hoàn toàn m gam Ag bằng dung

dịch HNO3 đặc, sinh ra 2,24 lít NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Công thức của X là

A. C3H7CHO. B. HCHO. C. C4H9CHO. D. C2H5CHO.

Bài 46: Cho 13,6 gam chất hữu cơ Z (C, H, O) tác dụng vừa đủ với 300 ml dung dịch

AgNO3 2M trong NH3 thu được 43,2 gam Ag. Biết MZ = 68 g/mol và hiệu suất phản ứng là

100%. Công thức cấu tạo của Z là

A. CH3-CC-CHO. B. HC C-CH2-CHO.

C. CH2=C=CH-CHO. D. Cả A, B đều đúng.

Bài 47: Hợp chất hữu cơ X tác dụng được với dung dịch NaOH đun nóng và với dung dịch

AgNO3 trong NH3. Thể tích của 3,7 gam hơi chất X bằng thể tích của 1,6 gam khí O2 (cùng

điều kiện về nhiệt độ và áp suất). Khi đốt cháy hoàn toàn 1 gam X thì thể tích khí CO2 thu

được vượt quá 0,7 lít (ở đktc). Công thức cấu tạo của X là

A. O=CH-CH2-CH2OH. B. HOOC-CHO.

C. CH3COOCH3. D. HCOOC2H5.

Bài 48: Cho 0,1 mol chất hữu cơ X (có công thức phân tử C2H8O3N2) tác dụng với dung

dịch chứa 0,2 mol NaOH đun nóng, thu được chất khí làm xanh giấy quỳ tím ẩm và dung

dịch Y. Cô cạn cẩn thận dung dịch Y thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 5,7. B. 12,5. C. 15. D. 21,8.

310

Bài 49: Hỗn hợp Z gồm 1 axit no đơn chức X và 1 ancol no đơn chức Y, biết MX = MY.

Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp Z, toàn bộ sản phẩm cháy được hấp thụ bằng dung

dịch Ca(OH)2 thấy tạo ra 30 gam kết tủa và dung dịch nước lọc, thêm NaOH dư vào dung

dịch nước lọc thấy tạo ra 13 gam kết tủa mới. Công thức phân tử của X, Y là

A. CH3COOH ; C3H7OH. B. HCOOH ; C2H5OH.

C. CH3COOH ; C4H9OH. D. C2H5COOH ; C4H9OH.

Bài 50: Chất hữu cơ A có 1 nhóm amino, 1 chức este. Hàm lượng nitơ trong A là 15,73%.

Xà phòng hoá m gam chất A, hơi ancol bay ra cho đi qua CuO nung nóng được anđehit B.

Cho B thực hiện phản ứng tráng bạc thấy có 16,2 gam Ag kết tủa. Giá trị của m là

A. 7,725. B. 6,675. C. 5,625. D. 3,3375.

311

Bài 1: Hoá học đã góp phần giải quyết vấn đề may mặc cho con người trong việc

A. phát triển ngành trồng tơ, sợi tự nhiên (bông, tơ tằm,…).

B. sản xuất tơ, sợi hoá học (nhân tạo và tổng hợp).

C. chế tạo thiết bị chuyên dùng trong ngành may mặc.

D. nâng cao thị hiếu, thẫm mĩ cho con người trong ăn mặc.

Bài 2: Dãy các vật liệu nào sau đây đều thuộc nhóm “vật liệu mới” ?

A. Cát, đá granite, xi măng, kim loại.

B. Vật liệu nano, vật liệu polime, vật liệu compozit.

C. Hợp kim, mica, vật liệu siêu dẫn.

D. Vật liệu compozit, vật liệu quang điện tử, vật liệu nano.

Bài 3: Nhiên liệu nào sau đây không được xếp vào loại nhiên liệu hoá thạch ?

A. Than đá. B. Khí than khô.

C. Khí thiên nhiên. D. Dầu má.

Bài 4: Nhiên liệu nào sau đây thuộc loại nhiên liệu sạch đang được nghiên cứu sử dụng

thay thế một số nhiên liệu khác gây ô nhiễm môi trường ?

A. Than đá. B. Khí butan. C. Xăng, dầu. D. Khí hiđro.

Bài 5: Những nguồn năng lượng nào sau đây là nguồn năng lượng sạch không gây ô nhiễm

môi trường ?

A. Năng lượng hạt nhân, năng lượng mặt trời.

B. Năng lượng than đá, dầu má, năng lượng thủy lực.

C. Năng lượng thủy lực, năng lượng gió, năng lượng mặt trời.

D. Năng lượng than đá, năng lượng mặt trời, năng lượng hạt nhân.

Bài 6: Nguồn năng lượng nhân tạo nào sau đây có tiềm năng lớn được sử dụng vì mục đích

hoà bình ?

A. Khí tự nhiên. B. Thuỷ điện. C. Gió. D. Hạt nhân.

Bài 7: Nguồn năng lượng sạch đang được tập trung nghiên cứu trong giai đoạn hiện nay là

A. năng lượng hạt nhân. B. năng lượng mặt trời.

Chuyên đề 17

HOÁ HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN

KINH TẾ, XÃ HỘI, MÔI TRƯỜNG

312

C. pin nhiên liệu lithium. D. pin nhiên liệu hiđro.

Bài 8: Cách bảo quản thực phẩm (thịt, cá,…) an toàn không có hại cho sức khoẻ là sử dụng

A. fomon. B. phân đạm. C. nước vôi. D. nước đá.

Bài 9: Những dụng cụ làm bếp sau khi chế biến cá thường để lại mùi tanh của một số chất

hữu cơ (các amin và một số chất khác). Chất tốt nhất dùng để khử mùi tanh đó là

A. dung dịch muối ăn bão hoà. B. giấm ăn.

C. nước vôi trong. D. nước Gia-ven.

Bài 10: Bệnh loãng xương là do thiếu hụt

A. kẽm. B. sắt. C. photpho. D. canxi.

Bài 11: Chất độc hại có trong rượu (C2H5OH) gây buồn nôn là

A. metanol. B. axit axetic. C. etanal. D. amphetamin.

Bài 12: Công dụng nào sau đây không phải của NaCl ?

A. Làm thức ăn cho người và gia súc. B. Điều chế Cl2, HCl, nước Gia-ven.

C. Làm dịch truyền trong bệnh viện. D. Khử chua cho đất.

Bài 13: Loại phân bón hoá học có tác dụng kích thích cây cối sinh trưởng, ra nhiều lá,

nhiều hoa và có khả năng cải tạo đất phèn là

A. NH4NO3. B. Ca(NO3)2. C. Ca(H2PO4)2. D. KCl.

Bài 14: Oxi đi từ không khí vào túi phổi là do

A. phản ứng với CO2 trong phổi.

B. áp suất riêng phần của nó trong không khí lớn hơn trong túi phổi.

C. áp suất riêng phần của nó trong không khí nhá hơn trong túi phổi.

D. trong túi phổi nhiệt độ và tốc độ khuếch tán lớn hơn.

Bài 15: Cho các thuốc sau: vitamin A, glucozơ, penixilin, amoxilin, senluxen, paradol,

moocphin. Số thuốc có khả năng gây nghiện cho con người là

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Bài 16: Tỉ lệ số người chết về bệnh phổi do hút thuốc lá gấp hàng chục lần số người không

hút thuốc lá. Chất gây nghiện và gây ung thư có trong thuốc lá là

A. aspirin. B. moocphin. C. nicotin. D. cafein.

Bài 17: Dãy gồm các chất và thuốc đều có thể gây nghiện cho con người là

A. cocain, seduxen, cafein. B. heroin, seduxen, erythromixin.

C. ampixilin, erythromixin, cafein. D. penixilin, paradol, cocain.

Bài 18: Loại hoá chất gây nên sự nhiễm “chất độc da cam” ?

A. 2,4,5-T. B. Chất phóng xạ. C. DDT. D. Alđrin.

Bài 19: Cl2, H2S là các khí độc, nặng hơn không khí. Trong phòng thí nghiệm, để nhận biết

mùi của các chất khí như Cl2, H2S thì làm theo cách nào sau đây ?

313

A. Đưa bình đựng khí lên mũi và hít một hơi.

B. Đưa bình đựng khí lên mũi hít nhẹ.

C. Dùng tay phẩy nhẹ miệng bình và ngửi nhanh.

D. Để úp bình xuống và ngửi.

Bài 20: Hoá chất nào sau đây thường dùng để khử khí Cl2 làm nhiễm bẩn không khí của

phòng thí nghiệm ?

A. O2. B. O3. C. NH3. D. H2.

Bài 21: Hơi thuỷ ngân rất độc, bởi vậy khi làm vỡ nhiệt kế thuỷ ngân thì chất bột được

dùng để rắc lên thuỷ ngân rồi gom lại là

A. vôi sống. B. cát. C. muối ăn. D. lưu huỳnh.

Bài 22: Brom láng hay hơi đều rất độC. Hoá chất thông thường, dễ kiếm để huỷ hết lượng

Br2 láng chẳng may bị đổ là

A. dung dịch Ca(OH)2. B. dung dịch HCl.

C. dung dịch CH3COOH. D. dung dịch NaCl.

Bài 23: Clo được dùng để sát trùng nước trong hệ thống cung cấp nước sạch vì

A. clo độc nên có tính sát trùng.

B. trong nước clo có mặt HClO là chất oxi hoá mạnh.

C. clo có tính oxi hoá mạnh.

D. trong nước clo có mặt HCl là chất khử mạnh.

Bài 24: Khi phun nước nhằm rửa sạch và giảm bụi cho đường phố, người ta thường thêm

CaCl2 (rắn) xuống đường nhằm mục đích nào ?

A. Tạo kết tủa giữ bụi trên mặt đường.

B. CaCl2 không bay hơi.

C. CaCl2 bền trong không khí.

D. CaCl2 (rắn) giữ hơi nước lâu hơn trên mặt đường.

Bài 25: Sau các đợt lũ lụt, ở những nơi bị ngập lụt thường phát sinh các bệnh truyền nhiễm

nguy hiểm, đặc biệt là bệnh tiêu chảy. Để diệt khuẩn trong nước phòng các bệnh dịch này,

ta nên sử dụng hoá chất nào dưới đây ?

A. Phèn chua. B. Thuốc nước boocđô.

C. Thuốc tím. D. Cloramin B.

Bài 26: Phân bón nào sau đây làm tăng độ chua của đất ?

A. KCl. B. NH4NO3. C. NaNO3. D. K2CO3.

Bài 27: Tác nhân nào sau đây không gây ô nhiễm môi trường nước ?

A. Các ion kim loại nặng: 2Hg , 2Pb , 2Cd ,…

B. Các anion: 3NO , 3-4PO , 2

4SO ,…

314

C. Thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hoá học.

D. Các cation: Na , 2Ca , 2Mg .

Bài 28: SO2 là một trong những khí gây ô nhiễm môi trường do

A. SO2 là khí mùi hắc, nặng hơn không khí.

B. SO2 vừa có tính khử vừa có tính oxi hoá.

C. SO2 là một oxit axit.

D. SO2 là khí độc, khi tan trong nước mưa tạo mưa axit.

Bài 29: Tác nhân chủ yếu gây mưa axit là

A. CO và CH4. B. CH4 và NH3. C. SO2 và NO2. D. CO và CO2.

Bài 30: Dẫn không khí bị ô nhiễm qua giấy tẩm dung dịch Pb(NO3)2 thì thấy trên giấy lọc

xuất hiện vết màu đen. Không khí đó bị ô nhiễm bởi

A. H2S. B. NO2. C. SO2. D. Cl2.

Bài 31: Trong các nguồn năng lượng sau đây, nguồn năng lượng gây ô nhiễm môi trường là

A. năng lượng thủy lực. B. năng lượng gió.

C. năng lượng than. D. năng lượng mặt trời.

Bài 32: Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng trái đất đang nóng lên, do các bức xạ nhiệt bị trái

đất giữ lại mà không thoát ra ngoài vũ trụ. Nguyên nhân chủ yếu gây hiệu ứng nhà kính là

khí nào dưới đây ?

A. CO2. B. SO2. C. CH4. D. CF2Cl2.

Bài 33: Chất gây thủng tầng ozon chủ yếu là

A. CO2. B. CO. C. CFC. D. PAN.

Bài 34: Tầm quan trọng của tầng ozon đối với đời sống là

A. sản sinh ra khí oxi. B. có tác dụng kháng

khuẩn.

C. hấp thụ 95 - 99% tia cực tím. D. Cả A, B, C đều đúng.

Bài 35: Chất nào sau đây rẻ tiền thường dùng để loại bá các chất SO2, NO2, HF trong khí

thải công nghiệp và cation Pb2+, Cu2+ trong nước thải nhà máy ?

A. Ca(OH)2. B. NaOH. C. NH3. D. HCl.

Bài 36: Trong công nghệ xử lí chất thải do quá trình hô hấp của nhà du hành vũ trụ hay

thủy thủ trong tàu ngầm, người ta thường sử dụng hoá chất nào sau đây ?

A. KClO3. B. Than hoạt tính. C. Na2O2 rắn. D. KNO3.

Bài 37: Cacbon vô định hình được điều chế từ than gỗ hay gáo dừa gọi là than hoạt tính.

Tính chất nào sau đây của than hoạt tính giúp cho con người chế tạo các thiết bị phòng độc,

lọc nước ?

A. Đốt cháy than sinh ra khí cabonic.

315

B. Hấp thụ tốt các chất khí, chất tan trong nước.

C. Khử các chất độc, các chất tan trong nước.

D. Không độc hại.

Bài 38: Công nghiệp silicat là ngành công nghiệp chế biến các hợp chất của silic. Ngành

sản xuất nào sau đây không thuộc về công nghiệp silicat ?

A. Sản xuất đồ gốm (gạch, ngói, sành, sứ).

B. Sản xuất xi măng.

C. Sản xuất thủy tinh.

D. Sản xuất thủy tinh hữu cơ.

Bài 39: Metyleugenol (phân tử khối bằng 178) là một chất dụ dẫn côn trùng (ruồi vàng hại

cây ăn quả). Kết quả phân tích nguyên tố của metyleugenol cho thấy cacbon chiếm 74,16%,

hiđro chiếm 7,86% (về khối lượng), còn lại là oxi. Công thức phân tử của metyleugenol là

A. C9H6O4. B. C10H10O3. C. C11H14O2. D. C11H24O.

Bài 40: Iot là một trong những nguyên tố cần thiết đối với cơ thể người. Thiếu iot gây ra

bệnh bướu cổ và một số rối loạn tuyến nội tiết. Muối iot là muối ăn có trộn thêm một lượng

nhá hợp chất của iot (thường là KI hoặc KIO3). Khối lượng KIO3 cần dùng để sản xuất

được 1 tấn muối iot có hàm lượng iot giống muối iot chứa 2,5% KI là

A. 31,03 kg. B. 34,24 kg. C. 29,98 kg. D. 32,23 kg.

316

B . ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN G IẢ I

1B 2C 3C 4B 5C 6B 7C 8D 9D 10D

11C 12A 13B 14C 15B 16C 17D 18A 19B 20C

21A 22D 23D 24C 25C 26D 27C 28C 29D 30A

31B 32A 33C 34B 35A 36A 37B 38D 39D 40D

41A 42D 43B 44C 45A 46D 47A 48B 49D 50A

51D 52C 53D 54D 55D 56B 57B 58D 59C 60C

61D 62A 63B 64C 65A 66D 67A 68D 69B 70B

71C 72B 73B 74D 75C 76C 77C 78B 79A 80B

81B 82B 83D 84A 85D 86B 87B 88D 89A 90B

91A 92B 93C 94A 95B 96A 97C 98A 99D 100B

Bài 21: Đáp án A

Ta có 2Z + N = 21 N = 21 – 2Z

Mặt khác Z N 1,5Z Z 21 – 2Z 1,5Z

21

3,5 Z

21

3 6 Z 7 Z = 6 hoặc Z = 7

- Nếu Z = 6 N = 9, A = 6 + 9 = 15 (loại)

- Nếu Z = 7 N = 7, A = 7 + 7 = 14 (nitơ).

Bài24: Đáp án C

Ta có A B

A B

2Z + 6Z + 2 = 82

Z - Z = 8

A B

A B

Z + 3Z = 40

Z - Z = 8

A

B

Z 16

Z 8

Bài 25: Đáp án C

Công thức của hợp chất A là X2Y

CHUYÊN ĐỀ 1

NGUYÊN TỬ. BẢNG TUẦN HOÀN

CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC.

LIÊN KẾT HOÁ HỌC

317

Ta có (4ZX + 2NX) + (2ZY + NY) = 140

2(2ZX + ZY) + (2NX + NY) = 140 (1)

Mặt khác 2(2ZX + ZY) – (2NX + NY) = 44 (2)

Từ (1, 2) suy ra: 2ZX + ZY = 46

ZY 8 (O) 16 (S)

ZX 19 (K) 15

Công thức K2O loại

Bài 34: Đáp án B

Gọi x là % số đồng vị 115B có trong B

Ta có 11.x + 10.(1 – x) = 10,81 x = 0,81

Vậy % khối lượng của 115B trong axit boric là:

0,81 11.100%

61,81

14,42%.


Ca + 2X CaX2

0,03 0,03

Can =1,2

40= 0,03 (mol);

2CaXM = 40 + 2X = 5,994

0,03 = 199,8 (g/mol)

X = 79,9 (Br)

BrA = 1 29A 11A

9 11

= 79,9 (g/mol) 1 29.(35 N ) 11.(35 N )

20

= 79,9

9N1 + 11N2 = 898 (1) ; Mặt khác N1 + N2 = 90 (2)

Giải hệ 2 phương trình (1, 2), ta được: N1 = 46, N2 = 44

Vậy số khối của X1, X2 lần lượt là: 81 và 79.

Bài 61: Đáp án D

Cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns2 np4 X thuộc nhóm VIA

Công thức oxit cao nhất là XO3 và hợp chất khí với hiđro là H2X

Ta có %H trong H2X = 100 – 94,12 = 5,88(%)

Tỉ lệ X

2 =

94,12

5,88 X 32 (S)

Do đó công thức oxit cao nhất là SO3 ; Vậy %X = 32

100%80

= 40%.


Do Y ở nhóm VA, vậy X ở nhóm IVA hoặc VIA

Ta có XZ + YZ = 23 YZ < 23

Nguyên tố Y chỉ có thể thuộc chu kì 2 (nitơ) hoặc chu kì 3 (photpho)

318

- Nếu Y là N ( YZ = 7) XZ = 23 – 7 = 16 X là S : phù hợp

- Nếu Y là P ( YZ = 15) XZ = 23 – 15 = 8 X là O : loại (vì P pư với O2)

Vậy cấu hình electron của X, Y lần lượt là: [He]2s22p3 và [Ne]3s23p4.

319

1D 2C 3B 4B 5B 6B 7B 8B 9C 10C

11D 12B 13C 14D 15B 16C 17C 18C 19D 20D

21C 22B 23D 24D 25B 26C 27D 28B 29C 30B

31C 32C 33A 34D 35A 36A 37D 38D 39A 40C

41C 42C 43B 44D 45A 46D 47B 48B 49C 50B

51D 52C 53D 54B 55A 56A 57C 58D 59D 60C

61B 62B 63B 64D 65D 66C 67C 68A 69C 70A

71B 72D 73C 74B 75B 76B 77A 78B 79A 80C

81B 82B 83B 84B 85B 86D 87A 88A 89D 90B

91D 92B 93B 94C 95B 96A 97A 98B 99A 100B


Khí X có thể là NO2, NO, N2O, N2. Đặt công thức của khí X là x yN O

8

3

3Fe

33

Fe

+ 1e x5

N

+ (5x – 2y)e

2y

x

xN

0,06 0,06 0,02(5x – 2y) 0,02

Ta có 3 4Fe On =

13,92

232 = 0,06 mol ; X n =

0,448

22, 4 = 0,02 mol

Do đó 0,02.(5x – 2y) = 0,06 y = 0,1x 0,06

0,04

Với x = 1 y = 1 : khí X là NO

x = 2 y = 3,5 (loại) ; Vậy khí X là NO.


Sơ đồ phản ứng:

2yx

x yFe O

+ H2

6

S

O4 3

Fe

2(SO4)3 + 4

2S O

+ H2O

Chuyên đề 2

PHẢN ỨNG HOÁ HỌC

TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HOÁ HỌC

320

Ta có 2SOn = 2, 24

22,4 = 0,1 (mol) ;

2 4 3Fe (SO )n = 120

400 = 0,3 (mol)

Các quá trình oxi hoá - khử:

2

2yx

xFe

x3

2Fe

+ 2(3x – 2y)e 6

S

+ 2e 4

S

0,3 0,6(3x 2y)

x

0,2 0,1

Do đó 0,6(3x 2y)

x

= 0,2

x

y =

3

4

Vậy công thức của sắt oxit là: Fe3O4.


Gọi x là số oxi hoá của S trong sản phẩm Z

a là số mol của mỗi kim loại trong hỗn hợp X

Ta có 24a + 27a + 65a = 9,28 (gam) a = 9, 28

116 = 0,08 (mol)


Quá trình nhường electron Quá trình nhận electron

0

Mg 2

Mg

+ 2e 6

S

+ (6 – x)e x

S

a 2a (6 – x)0,07 0,07

0

Al 3

Al

+ 3e

a 3a

0

Zn 2

Zn

+ 2e

a 2a

Do đó 2a + 3a + 2a = (6 – x)0,07

70,08 = 0,42 – 0,07x x = –2

Vậy sản phẩm chứa lưu huỳnh là H2S.


0

M n

M

+ ne x5

N

+ 3e 2

N

0, 45

n 0,45 0,45 0,15

Ta có NOn = 3,36

22,4 = 0,15 mol

Số mol e nhường = số mol e nhận = 0,45 mol

M0, 45

n= 4,05 M = 9 n ; Chỉ có cặp nghiệm n = 3, M = 27 (Al) phù hợp.


321

N2 (k) + 3H2 (k) 2NH3 (k)

Tốc độ phản ứng lúc đầu: vđ = k.[N2].[H2]3

Khi tăng nồng độ của H2 lên 2 lần: sv = k.[N2].(2[H2])3 = 8. k.[N2].[H2]

3 = 8.vđ

Vậy tốc độ phản ứng thuận tăng lên 8 lần.


2H2O2 2MnO 2H2O + O2

0,003 0,0015

Ta có 2On =

0,0336

22, 4 = 0,0015 mol ; [H2O2] =

0,003

0,1= 0,03 = 3. 210 mol/l

Tốc độ trung bình của phản ứng là: v = C

t

=

23.10

60

= 5,0. 410 mol/(l.s).


Ở cân bằng (1): CK (1) = 2

2 2

[HI]

[H ] [I ] = 64

Ở cân bằng (2): CK (2) = 1/2 1/2

2 2

[HI]

[H ] [I ] = C (1)K = 64 = 8

Ở cân bằng (3): CK (3) = 1/2 1/2

2 2[H ] [I ]

[HI]

=

C (2)

1

K =

1

8 = 0,125.


2SO3 (k) 2SO2 (k) + O2 (k)

0,257 0,257 0,1285

3SOn phản ứng = 0,777 – 0,52 = 0,257 mol

Hằng số cân bằng: CK = 2

2 22

3

[SO ] .[O ]

[SO ] =

2

2

0,257 0,1285.

2 2

0,52

2

= 1,569. 210 .

322

1B 2D 3B 4C 5D 6C 7B 8B 9B 10A

11C 12B 13C 14D 15C 16D 17D 18C 19B 20A

21A 22B 23A 24D 25C 26D 27B 28C 29D 30C

31B 32D 33C 34C 35C 36B 37D 38D 39B 40C

41A 42A 43D 44B 45A 46B 47D 48A 49D 50B

51D 52C 53B 54B 55D 56C 57D 58C 59A 60B

61C 61A 63B 64B 65C 66B 67A 68B 69C 70B

71A 72B 73C 74C 75A 76C 77C 78C 79A 80D

81A 82D 83B 84B 85C 86D 87A 88C 89C 90A

91A 92C 93A 94B 95D 96C 97D 98C 99A 100A.


2NO2 + 2NaOH NaNO3 + NaNO2 + H2O

0,1 0,1 0,05 0,05

Ta có 2NOn =

2,24

22,4 = 0,1 (mol) ; NaOHn = 0,50,2 = 0,1 (mol)

Dung dịch X chứa 2 muối: NaNO3 và NaNO2

Vậy dung dịch X có môi trường kiềm (pH > 7,0).


H

n = HCln = 0,04.0,75 = 0,03 (mol)

OH

n = KOHn + 22Ba(OH)n = 0,04V1 + 20,08V1 = 0,2V1 (mol)

H + OH H2O

0,03 0,03

Dung dịch thu được có pH = 12 OH dư

[H+] = 1210

M hay [ OH] dư =

14

12

10

10

= 210 (M)

OH

n dư = 210 (0,04 + V1) mol ; Do đó 0,2V1 – 0,03 = 210 (0,04 + V1)

Chuyên đề 3

SỰ ĐIỆN LI

323

Giải ra ta được: V1 = 0,16 lít hay V = 160 ml.


Ta có H

n = 20,10,05 + 0,10,1 = 0,02 (mol)

OH

n = 0,10,2 + 20,10,1 = 0,04 (mol)

H + OH H2O

0,02 0,02

OH

n dư = 0,04 – 0,02 = 0,02 (mol)

Hay [ OH] dư =

0,02

0,2 = 0,1(M) =

110(M)

[ H ] = 14

1

10

10

= 1310 (M)

Vậy pH = 13.


Ta có H

n = 0,20,1 + 20,20,05 = 0,04 (mol)

OH

n bđ = 20,3a = 0,6a (mol)

Các phương trình hoá học dạng ion:

H + OH H2O (1)

0,04 0,04

2Ba + 24SO BaSO4 (2)

0,01 0,01 0,01

Dung dịch sau khi trộn có pH = 13 OH dư

[H+] = 1310

M hay [ OH ] dư = 14

13

10

10

= 110 (M)

OH

n dư = 110 (0,2 + 0,3) = 0,05 (mol)

Do đó 0,6 a = 0,04 + 0,05 a = 0,15

2Ban = 0,3 a = 0,30,045 mol > 2

4SOn = 0,20,05 = 0,01 mol 2Ba dư

Vậy m = 0,01233 = 2,33 (gam).


Ta có H

n = 20,10,1 + 0,10,2 + 0,10,3 = 0,07 (mol)

OH

n = 0,2V + 0,29V = 0,49V (mol)

H + OH H2O

0,49V 0,49V

Dung dịch C có pH = 2 [ H ] dư = 210 M

324

H

n dư = 0,07 – 0,49V = 210 (0,3 + V)

Giải ra được V = 0,134 lít.


2Al + 2OH + 2H2O 2 2AlO + 3H2

0,04 0,04

Aln = 1,08

27 = 0,04 mol ;

OHn = 0,02.1,2 + 2.0,8.V1 = 0,024 + 1,6V1 mol

Do đó 0,024 + 1,6V1 = 0,04 V1 = 0,01 lít hay V = 10 ml.


Ta có 2Ba(OH)n = 0,30,1 = 0,03 (mol) ; NaOHn = 0,30,1 = 0,03 (mol)

2 4 3Al (SO )n = 0,20,1 = 0,02 (mol)

Ba(OH)2 2Ba + 2 OH Al2(SO4)3 2 3Al + 3 24SO

0,03 0,03 0,06 0,02 0,04 0,06

NaOH Na + OH

0,03 0,03


2K + 2H2O 2 K + 2 OH + H2 (1)

0,03 0,03


0,03 0,03

3Al + 3 OH Al(OH)3 (3)

0,04 0,12

Để thu được lượng kết tủa Y lớn nhất thì OH phản ứng vừa đủ với 3Al

OH

n tạo ra ở (1) = 0,12 – (0,06 + 0,03) = 0,03 (mol)

Vậy m = 390,03 = 1,17 (gam).


CH3COONa -3CH COO + Na

0,1 0,1

CH3COOH -3CH COO + H

C : 0,1 0,1

[ ] : 0,1 – x 0,1 + x x

aK = - +

3

3

[CH COO ].[H ]

[CH COOH] = 1,75. 510

(0,1 x).x

0,1 x

= 1,75. 510

x2 + (0,1 + 1,75. 510 ) x – 0,175. 510 = 0

325

Giải ra ta được: x = 1,749. 510 pH 4,76.


2NaHCO3 + Ba(OH)2 BaCO3 + Na2CO3 + 2H2O (1)

0,2 0,1 0,1

Na2CO3 + Ba(OH)2 (dư) BaCO3 + 2NaOH (2)

0,1 0,1

Theo (1, 2): 3BaCOn = 0,1 + 0,1 = 0,2 (mol)

Vậy 3BaCOm = 0,2197 = 39,4 (gam).


Ta có 23CO

n = 2 3Na COn = 0,11,5 = 0,15 (mol)

3HCO

n = 3KHCOn = 0,11 = 0,1 (mol) ; HCln = 0,21= 0,2 (mol)


23CO + H

3HCO (1)

Ban đầu : 0,15 0,2

Phản ứng : 0,15 0,15 0,15

Sau phản ứng: 0 0,05

3HCO + H 2CO + H2O (2)

Ban đầu : 0,25 0,05

Phản ứng : 0,05 0,05 0,05

Sau phản ứng: 0,2 0

Vậy V = 0,0522,4 = 1,12 (lít).


Ta có NaCln = 10,3 = 0,3 (mol) ; NaOHn = 20,1 = 0,2 (mol)

4 2 3(NH ) COn = 10,25 = 0,25 (mol) ;

2Ba(OH)n = 20,1 = 0,2 (mol)

NaCl Na + Cl NaOH Na + OH

0,3 0,3 0,3 0,2 0,2

(NH4)2CO3 2 4NH + 23CO Ba(OH)2 2Ba + 2OH

0,25 0,5 0,25 0,2 0,2 0,4


2Ba + 23CO BaCO3 (1)

0,2 0,2 0,2

4NH + OH NH3 + H2O (2)

0,5 0,5 0,5

Vậy khối lượng cả hai dung dịch giảm bằng:

326

3BaCOm +

3NHm = 1970,2 + 170,5 = 47,9 (gam).


Vì trong một dung dịch luôn trung hoà về điện tích nên:

2 2Cun + 1

Kn = 1

Cln + 2 2

4SOn

20,02 + 10,03 = 1x + 2y x + 2y = 0,07 (1)

Tổng khối lượng muối bằng tổng khối lượng các ion:

640,02 + 390,03 + 35,5x + 96y = 5,435 (gam)

35,5x + 96y = 2,985 (2)

Giải hệ hai phương trình (1, 2) ta được: x = 0,03 ; y = 0,02.

327

1A 2B 3C 4C 5B 6D 7A 8C 9C 10D

11D 12B 13A 14A 15D 16C 17C 18A 19D 20C

21C 22B 23C 24C 25A 26A 27D 28C 29B 30C

31C 32C 33C 34B 35A 36B 37B 38C 39A 40B

41C 42C 43B 44D 45A 46C 47B 48B 49D 50C

51A 52C 53C 54A 55B 56C 57A 58C 59D 60B

61B 62D 63C 64C 65B 66A 67A 68D 69C 70D

71B 72A 73B 74A 75D 76B 77C 78B 79C 80C

81B 82B 83A 84B 85C 86C 87A 88B 89D 90A

91C 92D 93C 94C 95A 96A 97C 98B 99B 100A


Quy đổi hỗn hợp 3 oxit về 1 oxit Fe3O4 (vì Fe3O4 FeO.Fe2O3)

Fe3O4 + 8HCl FeCl2 + 2FeCl3 + 4H2O

0,01 0,08

3 4Fe On =

2,32

232 = 0,01 (mol)

Vậy V = 0,08

1 = 0,08 (lít).



Mg

X Cu

Al

2 O

2 3

MgO

Y CuO

Al O

MgO + 2HCl MgCl2 + H2O (1)

CuO + 2HCl CuCl2 + H2O (2)

Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O (3)

Chuyên đề 4

PHI KIM

328

Ta có Om / hhY = 3,33 – 2,13 = 1,2 (gam) hay On / hhY = 1,2

16 = 0,075 (mol)

Theo (1, 2, 3): HCln = 2 On / hhY = 20,075 = 0,15 (mol)

Vậy dd HClV = 0,15

2 = 0,075 (lít) = 75 ml.


MXn + nAgNO3 nAgX + M(NO3)n

0,7

n 0,7 0,7

Ta có 3AgNOn = 0,71 = 0,7 (mol)

AgX

M

= 108 + X = 131,6

0,7 = 188 (g/mol) X = 80 (Br)

nMXm = (M + 80 n)

0,7

n = 70 (gam) M = 20 n

Chỉ có cặp nghiệm duy nhất phù hợp là: n = 2, M = 40 (Ca)

Vậy công thức MXn là CaBr2.


Đặt công thức sắt oxit là x yFe O ; HCln = 10 26,07 1,05

100 36,5

= 0,075 (mol)

x yFe O + 2y HCl x 2y

x

FeCl + y H2O

0,0375

y 0,075

Do đó (56x + 16y)0,0375

y = 2

x

y =

2

3 (Fe2O3).


Gọi x, y là số mol NaCl và NaBr

NaCl + AgNO3 AgCl + NaNO3 (1)

x x x

NaBr + AgNO3 AgBr + NaNO3 (2)

y y y

Ta có m = 3AgNOm

Clm +

Brm =

3NOm

Hay 35,5x + 80y = 62(x + y) x

y =

36

53

Vậy % NaBrm = 103.53

100%58,5.36 103.53

72,16%.


329

Đặt công thức trung bình của NaX và NaY là: NaX ( x mol)

NaX + AgNO3 AgX + NaNO3

Cứ 1 mol NaX phản ứng thì khối lượng tăng là: 108 – 23 = 85 (gam)

Vậy khối lượng tăng: 8,61– 6,03 = 2,58 (gam) thì NaX

n = 2,58

85 0,03 (mol)

NaX

M = 23 + X = 6,03

0,03 = 201 (g/mol) X = 178

127 (I) < X = 178 < 210 (At)

Như vậy, trường hợp hai muối đều tạo kết tủa là không thoả mãn đề bài, vì At là nguyên tố

phóng xạ Hai nguyên tố X, Y phải là: F và Cl (do AgF tan)

NaCl + AgNO3 AgCl + NaNO3

0,06 0,06

AgCl n =8,61

143,5 = 0,06 (mol) NaFm = 6,03 – 58,5 0,06 = 2,52 (gam)

Vậy % NaFm = 2,52

100%6,03

41,8%.


2Al + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 3H2 (1)

Zn + H2SO4 ZnSO4 + H2 (2)

Theo (1, 2): 2 4H SOn =

2Hn = 2,24

22,4 = 0,1 (mol)

2 4dd H SOm =

98 0,1 100

10

= 98 (gam)

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

dd m sau phản ứng = hh m +2 4dd H SOm –

2Hm = 3,68 + 98 – 20,1 = 101,48 (gam)


Khối lượng FeS2 có trong 1,6 tấn quặng pirit sắt: 1,6 60

100

= 0,96 (tấn)

Sơ đồ các phản ứng sản xuất axit H2SO4:

FeS2 2o

O

t

2SO2 2o O

t , xt

2SO3 2 H O 2H2SO4

120 tấn 196 tấn

0,96 tấn x tấn

x = 0,96 196

120

= 1,568 (tấn)

Vì hiệu suất của quá trình sản xuất là 80% nên:

2 4H SOm =

1,568 80

100

= 1,2544 (tấn).

330


Đặt công thức oleum là: H2SO4.nSO3

H2SO4.nSO3 + n H2O (1 + n) H2SO4 (1)

0,5

1 + n 0,5

H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2H2O (2)

0,5 1

NaOHn = 0,52 = 1 mol ; Do đó (98 + 80n) 0,5

1 n= 41,8 n = 4

Vậy công thức oleum là: H2SO4.4SO3.


Gọi x là số mol N2 phản ứng

N2 + 3H2 2NH3

Ban đầu: 2 7

Phản ứng: x 3x 2x

Sau phản ứng: 2 – x 7 – 3x 2x

Ta có 2x + (2 – x ) + (7 – 3x) = 8,2 x = 0,4

3NHV = 2x = 20,4 = 0,8 (lít)

Vậy hiệu suất của phản ứng là: 0, 4

100%2

= 20%.


CuSO4 + 2NH3 + 2H2O Cu(OH)2 + (NH4)2SO4 (1)

TH 1: 0,3 0,6 0,3

TH 2: 0,35 0,7 0,35

Nhận xét: 2Cu(OH)n =

29,4

98 = 0,3 (mol) <

4CuSOn = 0,35 mol

Do đó có thể xảy ra 2 trường hợp:

* Trường hợp 1: CuSO4 dư, chỉ xảy ra phản ứng (1) 3NHn = 0,6 mol

* Trường hợp 2: NH3 dư, hoà tan một phần Cu(OH)2:

Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4](OH)2 (2)

0,05 0,2

2Cu(OH)n phản ứng ở (2) = 0,35 – 0,3 = 0,05 (mol)

Theo (1, 2): 3NHn = 0,7 + 0,2 = 0,9 (mol)

Vậy số mol NH3 đã phản ứng là: 0,6 mol hoặc 0,9 mol.


0

Cu + H5

N

O3 2

Cu

(NO3)2 + 2

N

O + 4

N

O2 + H2O

331

Đặt NOn = a mol và 2NOn = b mol

Ta có hhM = 16,62 = 33,2 (g/mol)

Sơ đồ đường chéo:

a (NO) 30 46 33, 2

46 33, 2a 12,8 4

b 30 33, 2 3, 2 1

33,2

b (NO2) 46 30 33, 2

13 0

Cu 2

Cu

+ 2e

2 55

N

+ 13e 42

N

+ 4

N

13Cu + 36HNO3 13Cu(NO3)2 + 8NO + 2NO2 + 18H2O


Ta có Mgn = 2,16

24= 0,09 (mol) ; NO n =

0,896

22,4 = 0,04 (mol)

3Mg + 8HNO3 3Mg(NO3)2 + 2NO + 4H2O (1)

0,06 0,06 0,04

Mgn còn lại = 0,09 – 0,06 = 0,03 (mol)

Như vậy, sản phẩm khử ngoài khí NO còn có muối NH4NO3:

4Mg + 10HNO3 4Mg(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O (2)

0,03 0,03 0, 03

4

Do đó muối khan thu được gồm Mg(NO3)2 và NH4NO3

Vậy m muối khan = 148 (0,06 + 0,03) + 800,03

4 = 13,92 (gam).


Ta có Cun = 12,8

64 = 0,2 (mol) ;

3HNOn = 0,121 = 0,12 (mol) = 3NO

n

2 4H SOn = 0,120,5 = 0,06 (mol)

Hn = 0,12 + 20,06 = 0,24 (mol)

3Cu + 8 H + 2 3NO 3 2Cu + 2NO + 4H2O

Ban đầu : 0,2 0,24 0,12

Phản ứng : 0,09 0,24 0,06 0,06

Sau phản ứng : 0,11 0 0,06

Vậy V = 22,40,06 = 1,344 (lít).


Quy hỗn hợp X về hai chất FeO, Fe2O3

3FeO + 10HNO3 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O (1)

0,18 0,18 0,06

332

Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O (2)

01,0 02,0

NOn = 1,344

22,4 = 0,06 (mol)

2 3Fe On = 11,36 72 0,18

160

= 01,0 (mol)

3 3Fe(NO )n = 0,18 + ( 02,0 ) = 0,16 (mol) ; Vậy m = 2420,16 = 38,72 (gam)


2AgNO3 ot

2Ag + 2NO2 + O2 (1)

0,2 0,2 0,1

4NO2 + 2H2O + O2 4HNO3 (2)

0,2 0,05 0,2

3AgNOn =

34

170 = 0,2 (mol) dd AV =

2H OV = 250

1 = 250 (ml) = 0,25 lít

Vậy [HNO3] = 0,2

0,25 = 0,8(M).


Ta có KOHn = 0,11,5 = 0,15 (mol) ; 3 4H POn = 0,20,5 = 0,1 (mol)

Lập tỉ lệ 1 <

3 4

KOH

H PO

n

n=

0,15

0,1 = 1,5 < 2

Vậy phản ứng giữa KOH và H3PO4 tạo ra hỗn hợp hai muối K2HPO4, KH2PO4.


Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 2H3PO4 + 3CaSO4 (1)

4 8/3

Ca3(PO4)2 + 4H3PO4 3Ca(H2PO4)2 (2)

8/3 2

Ta có 2 4 2Ca(H PO )n =

468

234 = 2 (kmol)

2 4H SOm pứ = 98 4 = 392 (kg)

Vậy 2 4dd H SOm cần dùng =

392 100 100

70 80

= 700 (kg).


Ta có 2COn =

0, 448

22,4= 0,02 (mol)

NaOHn = 0,10,06 = 0,006 (mol) ; 2Ba(OH)n = 0,10,12 = 0,012 (mol)

OH

n = 0,006 + 20,012 = 0,03 (mol)


CO2 + OH 3HCO + H2O (1)

Ban đầu : 0,02 0,03

333

Phản ứng : 0,02 0,02 0,02

Sau phản ứng: 0 0,01

3HCO + OH 23CO + H2O (2)

Ban đầu : 0,02 0,01

Phản ứng : 0,01 0,01 0,01


2Ba + 23CO BaCO3 (3)

Ban đầu : 0,012 0,01

Phản ứng : 0,01 0,01 0,01


Vậy m = 3BaCOm = 1970,01 = 1,97 (gam).

334

1B 2D 3A 4B 5D 6C 7C 8B 9A 10B

11D 12C 13A 14A 15A 16D 17D 18B 19A 20C

21D 22D 23A 24D 25A 26D 27C 28A 29B 30B

31A 32A 33D 34C 35A 36A 37B 38C 39A 40C

41D 42C 43D 44C 45D 46C 47B 48C 49B 50B

51C 52A 53A 54B 55C 56C 57C 58C 59A 60C

61A 62B 63A 64A 65C 66C 67C 68B 69A 70B

71A 72D 73A 74B 75C 76D 77B 78B 79A 80C

81B 82D 83B 84B 85D 86B 87D 88B 89D 90D

91B 92A 93C 94C 95D 96B 97A 98D 99C 100B


Khi pin Zn-Cu hoạt động:

Ở điện cực Zn (cực âm): Zn 2Zn + 2e

Ion Zn2+ tan vào dung dịch làm khối lượng điện cực Zn giảm

Ở điện cực Cu (cực dương): Cu + 2e 2Cu

Cu tạo thành bám vào điện cực làm khối lượng điện cực Cu tăng.


Eo(Y-Cu) > E

o(Z-Cu) > E

o(Cu-X)

Tính khử tăng dần theo thứ tự: X, Cu, Z, Y.


Suất điện động chuẩn của pin điện hoá Cu-Ag:

opin (Cu Ag)E = o

Ag / AgE – 2

o

Cu / CuE

2o

Cu / CuE = o

Ag / AgE – o

pin (Cu Ag)E = 0,8 – 0,46 = +0,34(V)

Suất điện động chuẩn của pin điện hoá Zn-Cu:

opin (Zn Cu)E = 2

o

Cu / CuE – 2

o

Zn / ZnE

2o

Zn / ZnE = 2

o

Cu / CuE – o

pin (Zn Cu)E = 0,34 – 1,1 = –0,76(V).

Chuyên đề 5

ĐẠI CƯƠNG VỀ KM LOẠI

335


CuCl2

Cu + Cl2 (1)

0,005 0,005

Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O (2)

0,005 0,01

Cun = 0,32

64 = 0,005 (mol) ; Vậy [NaOH] ban đầu =

0,01

0,2 + 0,05 = 0,1(M).


Zn + CdSO4 ZnSO4 + Cd

0,04 0,04 0,04

4CdSOn =

8,32

208 = 0,04 mol

Khối lượng lá Zn tăng = 1120,04 – 650,04 = 1,88 gam

Znm ban đầu = 1,88 100

2,35

= 80 gam.


Zn + 2AgNO3 Zn(NO3)2 + 2Ag (1)

0,5x x 0,5x x

Zn + Cu(NO3)2 Zn(NO3)2 + Cu (2)

x x x x

Đặt 3AgNOn =

3 2Cu(NO )n = x mol

Ta có (108x + 64x) – 65(0,5x + x) = 14,9 gam x = 14,9

74,5 = 0,2 (mol)

Dung dịch A là dd Zn(NO3)2 (2 lít) 3 2Zn(NO )n = 1,50,2 = 0,3 (mol)

Vậy [Zn(NO3)2] = 0,3

2 = 0,15(M).


M + Cu(NO3)2 M(NO3)2 + Cu (1)

x x x

M + Pb(NO3)2 M(NO3)2 + Pb (2)

x x x

Theo đề bài, ta được tỉ lệ: M x 64x

207x M x

=

0, 2

28,4 x = 65 (Zn).


Ta có 2FeCln = 0,11,2 = 0,12 (mol) = 2Fe

n Cl

n = 0,24 mol

3AgNOn = 0,22 = 0,4 (mol) =

Agn

đpdd

336

Ag + Cl AgCl (1)

0,24 0,24 0,24

2Fe + Ag 3Fe + Ag (2)

0,12 0,12 0,12

Ag

n dư = 0,4 – (0,24 + 0,12) = 0,04 (mol)

Vậy m = 143,50,24 + 1080,12 = 47,4 (gam).


Aln = 2,7

27= 0,1 (mol); Fen =

5,6

56= 0,1 (mol);

3AgNOn = 0,551 = 0,55 (mol)

Al + 3AgNO3 Al(NO3)3 + 3Ag (1)

0,1 0,3 0,3

Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag (2)

0,1 0,2 0,1 0,2

Theo (1,2) 3AgNOn dư = 0,55 – (0,3 + 0,2) = 0,05 mol

Fe(NO3)2 + AgNO3 Fe(NO3)3 + Ag (3)

0,05 0,05 0,05

Vậy m = 108 (0,3 + 0,2 + 0,05) = 59,4 (gam).


Ta có 2Hn =

1,344

22,4 = 0,06 (mol) ; HCln =

3FeCln = 0,20,8 = 0,16 (mol)

H

n = 3Fen = 0,16 mol

Các phương trình hoá học dạng ion theo thứ tự:

Al + 3 3Fe 3Al + 3 2Fe (1)

0,16 0,16

3 0,16

2Al + 6 H 2 3Al + 3H2 (2)

0,12 0,04 0,06

H

n dư = 0,16 – 0,12 = 0,04 (mol)

Do đó dung dịch thu được gồm hai muối AlCl3 và FeCl2

Vậy m muối = 133,5 (0,16

3+ 0,04) + 1270,16 = 32,78 (gam).

337

1C 2C 3B 4A 5D 6D 7D 8A 9A 10C

11A 12D 13A 14A 15B 16B 17B 18C 19A 20A

21B 22C 23A 24C 25C 26B 27A 28A 29C 30D

31A 32D 33C 34B 35D 36D 37B 38D 39D 40B

41D 42D 43C 44D 45A 46C 47D 48C 49D 50C

51D 52C 53A 54D 55C 56C 57D 58C 59C 60B

61B 62D 63A 64B 65A 66B 67D 68A 69B 70C

71A 72C 73C 74C 75A 76C 77D 78B 79C 80A

81D 82C 83C 84A 85C 86B 87B 88D 89A, C 90B

91A 92A 93D 94B 95C 96B 97A 98B 99D 100B

Bài 9: Đáp án A

2NaCl + 2H2O cmn

2NaOH + H2 + Cl2 (1)

0,4 0,2 0,2

Ta có NaCln = 0,251,6 = 0,4 (mol) ; catotn = 20,16

22,4 = 0,9 (mol)

Vì 2H catotn = 0,2 mol < 0,9 mol nên sau (1) tiếp tục sự điện phân H2O:

2H2O 2H2 + O2 (2)

0,7 0,35

2H

n tạo ra ở (2) = 0,9 – 0,2 = 0,7 (mol)

Vậy anot

V

= (0,2 + 0,35)22,4 = 12,32 (lít).



Chuyên đề 6

KIM LOẠI KIỀM - KIM LOẠI KIỀM THỔ

NHÔM

đp

đp

338

H + OH H2O (1)

0,08 0,08

3Fe + 3OH Fe(OH)3 (2)

0,024 0,072 0,024

3Al + 3 OH Al(OH)3 (3)

0,032 0,096 0,032

NaOHn = 0,251,04 = 0,26 (mol) ; H

n = 22 4H SOn = 0,08 (mol)

3Fen =

3FeCln = 0,024 mol ; 3Aln = 2

2 4 3Al (SO )n = 0,032 (mol)

Theo (1, 2, 3): NaOHn = 0,08 + 0,072 + 0,096 = 0,248 (mol)

NaOHn dư = 0,26 – 0,248 = 0,012 (mol)

Al(OH)3 + OH 4[Al(OH) ]

(4)

0,012 0,012

Do đó kết tủa thu được gồm 3

3

Fe(OH) : 0,024 mol

Al(OH) : 0,02 mol

Vậy m = 1070,024 + 780,02 = 4,128 (gam).

Bài11: Đáp án A

M2CO3 + 2HCl 2MCl + CO2 + H2O (1)

x x

MHCO3 + HCl MCl + CO2 + H2O (2)

y y

Ta có 2COn = x + y =

0, 448

22,4 = 0,02 (mol) ; hhM =

1,9

0,02 = 95 (g/mol)

M + 61 < 95 < 2M + 60 hay 17,5 < M < 34 ; Vậy kim loại kiềm M là Na.


Na kk

2

2 3

Na O

NaOHX

Na CO

Na

2 4H SO dd Y (dd Na2SO4) Na2SO4.10H2O

Ta có 2 4 2Na SO .10H On =

8,05

322 = 0,025 (mol)

Nan của mẩu Na = Nan trong tinh thể = 22 4 2Na SO .10H On = 0,05 mol

Vậy khối lượng mẩu Na là: 0,0523 = 1,15 (gam).


339

Phần 1: 3HCO + OH 23CO + H2O (1)

a a a

2Ca + 23CO CaCO3 (2)

a + b a + b

Phần 2: 23CO + H 3HCO (3)

b b b

3HCO + H CO2 + H2O (4)

a + b a + b

Gọi a, b là số mol của ion 3HCO và 23CO có trong 1/2 lượng dung dịch X

Từ (1, 2): 3CaCO n = a + b =

20

100= 0,2 (mol); Vậy V = 22,40,2 = 4,48 (lít).


2M + n H2O 2M(OH)n + n H2 (1)

0,02

n

0,02

n 0,01

M2On + n H2O 2M(OH)n (2)

0,01 – 0,01

n 0,02 –

0,02

n

Ta có 2Hn =

0, 224

22,4= 0,01 (mol) ;

nM(OH)n = 0,50,04 = 0,02 (mol)

M0,02

n+ (2M +16n) (0,01–

0,01

n) = 2,9 M = 153 – 8n

Chỉ có cặp nghiệm thích hợp: n = 2 ; M = 137 (Ba).


2Na + 2H2O 2 Na + 2 OH + H2 (1)

Ba + 2H2O 2Ba + 2 OH + H2 (2)

H + OH H2O (3)

0,3 0,3

Ta có 2Hn =

3,36

22,4 = 0,15 (mol)

Từ (1, 2): OH

n = 22Hn = 0,3 (mol)

2 4H SOn = 1

2

Hn = 0,15 (mol)

Vậy 2 4dd H SOV =

0,15

2 = 0,075 (lít) = 75 ml.


340

Khối lượng của 1 lít H2O = 10001 = 1000 (gam)

Cứ 1000 gam H2O hoà tan được tối đa 38 gam Ba(OH)2 ở 20oC

Vậy 100 gam - - - - - - - - - - - - - - - - - x gam - - - - - - - - - - -

Do đó độ tan của Ba(OH)2 ở 20oC là: x = 100 38

1000

= 3,8 (gam).


Đặt công thức chung hai kim loại X và Zn là M

M + 2HCl MCl2 + H2 (1)

0,03 0,03

X + H2SO4 XSO4 + H2 (2)

< 0,05 < 0,05

Ta có 2Hn sinh ra ở (1) =

0,672

22,4 = 0,03 (mol) M =

1,7

0,03 56,67 (g/mol)

X < M 55,67 < Zn (M = 65)

Mặt khác 2Hn sinh ra ở (2) <

1,12

22,4 = 0,05 XM >

1,9

0,05 = 38

Vậy kim loại X là Ca.


Đặt 2 kim loại kiềm là A và 1 kim loại kiềm thổ là B

2A + 2H2O 2 A + 2OH + H2 (1)

B + 2H2O 2B + 2 OH + H2 (2)

H + OH H2O (3)

0,24 0,24

Theo (1, 2): OH

n / dd Y = 22Hn = 20,12 = 0,24 (mol)

2 4H SOn =

1

2

Hn =

1

20,24 = 0,12 (mol)

Vậy 2 4dd H SOV =

0,12

0,5 = 0,24 (lít) = 240 ml.


Ta có Mgn = 1,2

24 = 0,05 (mol) ;

Hn = HCln = 0,11,5 = 0,15 (mol)

3NO

n = 3NaNOn = 0,10,5 = 0,05 (mol)

5Mg + 12 H + 2 3NO 5 2Mg + N2 + 6H2O

Ban đầu : 0,05 0,15 0,05

341

Phản ứng : 0,05 0,12 0,02 0,01

Vậy V = 22,40,01 = 0,224 (lít) = 224 ml.


AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl (1)

0,3 0,9 0,3

Ta có 3AlCln = 0,21,5 = 0,3 (mol) >

3Al(OH)n = 15,6

78 = 0,2 (mol)

Để giá trị V lớn nhất thì AlCl3 phản ứng hết kết tủa tan một phần:

Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4] (2)

0,1 0,1

3Al(OH)n pư ở (2) = 0,3 – 0,2 = 0,1 mol

Theo (1, 2): NaOHn = 0,9 + 0,1 = 1,0 (mol) ; Vậy V = 1,0

0,5 = 2 (lít).


Na[Al(OH)4] + HCl Al(OH)3 + NaCl + H2O (1)

a a a

Al(OH)3 + 3HCl AlCl3 + 3H2O (2)

a 3a

Nếu để kết tủa vừa tan hết thì HCln = 3a + a = 4a (mol)

Vậy điều kiện để thu được kết tủa sau phản ứng là: b < 4a.


Sơ đồ phản ứng: o

3 HNO 3 3 t 2 3

3

Al(NO ) Al OAl

Ag AgNO Ag

Áp dụng sự bảo toàn nguyên tố, ta có:

2 3Al On =

1

2 Aln =

1

20,03 = 0,015 (mol) ; Agn = 0,02 mol

Vậy x = 1020,015 + 1080,02 = 3,69 (gam).



Mg

X Cu

Al

2 O

2 3

MgO

Y CuO

Al O

MgO + 2HCl MgCl2 + H2O (1)



342

Ta có Om / hhY = 3,33 – 2,13 = 1,2 (gam) hay On / hhY = 1,2

16 = 0,075 (mol)

Theo (1, 2, 3): HCln = 2 On / hhY = 20,075 = 0,15 (mol)

Vậy dd HClV = 0,15

2 = 0,075 (lít) = 75 ml.


Đặt Nan = x mol ; Aln = 2x mol

2Na + 2H2O 2NaOH + H2 (1)

x x x

2

2Al + 2NaOH + 6H2O 2Na[Al(OH)4] + 3H2 (2)

x x 3x

2

Chất rắn không tan là Al dư (x mol)

Theo (1, 2): 2Hn

= x

2 +

3x

2 =

8,96

22,4 = 0,4 (mol) x = 0,2 mol

Vậy m = 270,2 = 5,4 (gam).



H + OH H2O (1)

0,2 0,2

3Al + 3 OH Al(OH)3 (2)

0,2 0,6 0,2

Al(OH)3 + OH 4[Al(OH) ] (3)

0,1 0,1

H

n = 22 4H SOn = 0,2 mol ; 3Al

n = 22 4 3Al (SO )n = 0,2 mol

Vì 3)OH(Aln = 7,8

78 = 0,1 (mol) < 3Al

n = 0,2 mol

Nên để thu được V lớn nhất thì kết tủa tan 0,1 mol trong OH

NaOHn = OH

n = 0,2 + 0,6 + 0,1 = 0,9 (mol)

Vậy V = 0,9

2 = 0,45 (lít).


Ta có 2Ba(OH)n = 0,30,1 = 0,03 (mol) ; NaOHn = 0,30,1 = 0,03 (mol)

343

2 4 3Al (SO )n = 0,20,1 = 0,02 (mol)

Ba(OH)2 2Ba + 2 OH Al2(SO4)3 2 3Al + 3 24SO

0,03 0,03 0,06 0,02 0,04 0,06

NaOH Na + OH

0,03 0,03


2K + 2H2O 2 K + 2 OH + H2 (1)

0,03 0,03


0,03 0,03

3Al + 3 OH Al(OH)3 (3)

0,04 0,12

Để thu được lượng kết tủa Y lớn nhất thì OH phản ứng vừa đủ với 3Al

OH

n tạo ra ở (1) = 0,12 – (0,06 + 0,03) = 0,03 (mol)

Vậy m = 390,03 = 1,17 (gam).


Ta có 2Hn = 8,736

22, 4 = 0,39 (mol)

HCln = 0,51 = 0,5 (mol) ; 2 4H SOn = 0,50,28 = 0,14 (mol)

Các phương trình điện li:

HCl H + Cl

0,5 0,5 0,5

H2SO4 2 H + 24SO

0,14 0,28 0,14

H

n ban đầu = 0,5 + 0,28 = 0,78 (mol)


Mg + 2 H 2Mg + H2 (1)

2Al + 6 H 3Al + 3H2 (2)

Theo (1, 2): H

n phản ứng = 22Hn = 0,78 (mol) H phản ứng vừa đủ.

Vậy Xm = m hh kim loại + m gốc axit = 7,74 + 35,50,5 + 960,14 = 38,93 (gam).


Các phương trình điện li:

344

KAl(SO4)2.12H2O K + 3Al + 2 24SO + 12H2O

0,1 0,1 0,2

Ba(OH)2 2Ba + 2 OH

0,2 0,2 0,4

Phương trình hoá học của các phản ứng dạng ion:


0,2 0,2 0,2

3Al + 3 OH Al(OH)3 (2)

0,1 0,3 0,1

Al(OH)3 + OH 4[Al(OH) ] (3)

0,1 0,1

Ta có 4 2 2KAl(SO ) .12H On =

47, 4

474 = 0,1 (mol)

2Ba(OH)n = 0,21 = 0,2 (mol)

Kết tủa thu được chỉ có BaSO4

Vậy m = 2330,2 = 46,6 (gam).


2Al2O3

4Al + 3O2 (1)

2,8 2,1

C + O2 CO2 (2)

0,6 0,6

2C + O2 2CO (3)

0,9 1,8

CO2 + Ca(OH)2 dư CaCO3 + H2O (4)

0,02 0,02

Ta có XM = 162 = 32 (g/mol) Hỗn hợp X gồm O2, CO2 và CO

Xn đem pư = 2, 24

22,4 = 0,1 (mol) ;

3CaCOn = 2

100 = 0,02 (mol)

2CO% n =

0,02100%

0,1 = 20%

Mặt khác Xn thoát ra = 67,2

22,4 = 3 (kmol)

2COn = 20 3

100

= 0,6 (kmol)

Gọi số mol O2 có trong 3 kmol hỗn hợp X là x kmol

đpnc

345

COn = 3 – (x + 0,6) = 2,4 – x kmol

Do đó XM = 32x 44.0,6 28.(2, 4 x)

3

= 32 (g/mol)

x = 0,6 kmol ; COn = 2,4 – 0,6 = 1,8 kmol

2On sinh ra ở (1) = 0,6 + 0,9 + 0,6 = 2,1 (kmol)

Vậy m = 272,8 = 75,6 (kg).

346

1B 2A 3B 4D 5C 6C 7C 8C 9A 10B

11D 12D 13C 14B 15C 16A 17A 18B 19B 20D

21A 22C 23B 24A 25C 26C 27A 28C 29C 30A

31A 32D 33D 34C 35B 36B 37B 38B 39B 40D

41B 42B 43D 44C 45D 46C 47D 48D 49D 50A

51D 52A 53C 54A 55B 56C 57D 58B 59A 60D

61A 62C 63C 64A 65C 66B 67B 68C 69C 70B

71A 72B 73C 74A 75C 76D 77C 78D 79B 70D

81A 82A 83C 84A 85B 86D 87A 88C 89A 80A

91A 92A 93B 94B 95C 96A 97A 98A 99C 100A


Quy hỗn hợp về hai oxit FeO và Fe2O3

FeO + 2HCl FeCl2 + H2O (1)

0,06 0,06

Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O (2)

0,03 0,06

Ta có 2FeCln =

7,62

127 = 0,06 (mol)

2 3Fe On =

9,12 72 0,06

160

= 0,03 (mol)

Vậy m = 162,50,06 = 9,75 (gam).


Chuyên đề 7

SẮT - CROM - ĐỒNG. SƠ LƯỢC VỀ CÁC

KIM LOẠI BẠC, VÀNG, NIKEN, KẼM,

THIẾC, CHÌ

347

Ta có HCln = 0,42 = 0,8 (mol)

Fe3O4 + 8HCl FeCl2 + 2FeCl3 + 4H2O (1)

0,1 0,8 0,1 0,2

2FeCl3 + Cu 2FeCl2 + CuCl2 (2)

0,2 0,1 0,2

Chất rắn B là Cu dư Cun dư = 0,15 – 0,1 = 0,05 (mol)

Theo (1, 2): 2FeCln = 0,1 + 0,2 = 0,3 mol

Vậy x = 1270,3 = 38,1 (gam) ; y = 640,05 = 3,2 (gam).


Ta có Fen = 6,72

56= 0,12 (mol) ;

3HNOn = 0,41 = 0,4 (mol)

Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O (1)

0,1 0,4 0,1

Fen dư = 0,12 – 0,1 = 0,02 mol nên xảy ra phản ứng:

Fe + 2Fe(NO3)3 3Fe(NO3)2 (2)

0,02 0,04 0,06

Sau (2) trong dung dịch X có 0,06 mol Fe(NO3)2 và 0,1 – 0,04 = 0,06 (mol) Fe(NO3)3,

nhưng chỉ có Fe(NO3)3 hoà tan Cu:

2Fe(NO3)3 + Cu 2Fe(NO3)2 + Cu(NO3)2 (3)

0,06 0,03

Vậy m = 640,03 = 1,92 (gam).


Ta có 3 2Cu(NO )n = 0,80,2 = 0,16 (mol) ;

2 4H SOn = 0,80,25 = 0,2 (mol)

H

n = 22 4H SOn = 0,4 (mol) ;

3NOn = 2

3 2Cu(NO )n = 0,32 (mol)

Fe + 2Cu 2Fe + Cu (1)

0,16 0,16 0,16

Fe + 4 H + 3NO 3Fe + NO + 2H2O (2)

0,1 0,2 0,1 0,1 0,1

Hỗn hợp bột kim loại thu được gồm Cu và Fe dư nên xảy ra phản ứng:

2 3Fe + Fe 3 2Fe (3)

0,1 0,05

Fen dư = m

56 – (0,16 + 0,1 + 0,05) =

m

56 – 0,31 (mol)

348

Do đó 56(m

56 – 0,31) + 640,16 = 0,6m m = 17,8 gam

Vậy NOV = 22,40,1 = 2,24 (lít).


3FeO + 10HNO3 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O (1)

0,18 0,18 0,06

Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O (2)

01,0 02,0

NOn = 1,344

22, 4 = 0,06 (mol)

2 3Fe On = 11,36 72 0,18

160

= 01,0 (mol)

3 3Fe(NO )n = 0,18 + ( 02,0 ) = 0,16 (mol) ; Vậy m = 2420,16 = 38,72 (gam)


x yM O + y H2 ot

x M + y H2O (1)

0,2025 0,2025

2M + 2n HCl 2 nMCl + n H2 (2)

0, 27

n 0,135

Ta có 2Hn phản ứng =

4,536

22,4 = 0,2025 (mol);

2Hn sinh ra = 3,024

22,4 = 0,135 (mol)

Áp dụng định luật BTKL: Mm = 10,8 + 20,2025 – 180,2025 = 7,56 (gam)

Do đó M0, 27

n = 7,56 hay M = 28 n n = 2 ; M = 56 (Fe)

Mn = 0, 27

2 = 0,135 (mol)

Theo (1): x

y =

0,135

0, 2025 =

2

3 (Fe2O3).


3Cu + 8HNO3 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O (1)

x x 2x

3

3Fe3O4 + 28HNO3 9Fe(NO3)3 + NO + 14H2O (2)

y 3y y

3

2Fe(NO3)3 + Cu 2Fe(NO3)2 + Cu(NO3)2 (3)

349

3y 3y

2 3y

3y

2

Do sau phản ứng thu được 2,4 gam kim loại (Cu) nên Fe(NO3)3 đã phản ứng hết

dung dịch Y chứa Fe(NO3)2 và Cu(NO3)2

Gọi x, y là số mol Cu, Fe3O4 phản ứng ở (1) và (2)

Ta có 64x + 232y + 643y

2+2,4 = 61,2 64x + 328y = 58,8 (I)

Theo (1, 2): NOn = 2x

3+

y

3 =

3,36

22,4 = 0,15 (mol) 2x + y = 0,45 (II)

Giải hệ hai phương trình (I, II) ta được: x = y = 0,15 mol

3 2Cu(NO )n = x +

3y

2 = 0,15 +

3 0,15

2

= 0,375 (mol)

3 2Fe(NO )n = 3y = 30,15 = 0,45 (mol)

Vậy m = 1880,375 + 1800,45 = 151,5 (gam).


Ta có O / hhAm = (m + x) – m = x gam O / hhAn = x

16 mol

FeO + 2HCl FeCl2 + H2O (1)


Fe3O4 + 8HCl FeCl2 + 2FeCl3 + 4H2O (3)

Theo (1, 2, 3): HCln = 2 O/ hhAn = 2x

16 =

x

8 mol

dd HClm =

x36,5 100

83,65

= 125x (gam) ; Vậy V =

125x

d (ml).


Ta có hh Zn = 5,6

22,4 = 0,25 (mol)

3HNOn =

44,1

63 = 0,7 (mol)

Trong m gam hỗn hợp X có 0,3m gam Fe và 0,7m gam Cu

Ta thấy mkim loại pư = m – 0,75m = 0,25m gam < Fem bđ = 0,3m gam

Nên Fe còn dư Dung dịch Y chỉ có muối Fe(NO3)2


0

Fe 2

Fe

+ 2e 5

N

+ 3e 2

N

350

0, 25m

56

0, 25m

56

5

N

+ 1e 4

N

Áp dụng sự bảo toàn nguyên tố đối với N:

3N / HNOn =

3 2N / Fe(NO )n + N/ NOn + 2N / NOn

Hay 3N / HNOn = 2

3 2Fe(NO )n + hh Zn

0,7 = 20,25m

56 + 0,25 m = 50,4 gam.


Trong 0,15 tấn nguyên liệu có: CuSm = 30,15.10 80

100

= 120 (kg)

CuSn = 120

96 = 1,25 (kmol)

Sơ đồ điều chế: CuS CuO CuSO4

1,25 1,25

Vì hiệu suất của quá trình là 80% nên: 4CuSOn =

1, 25 80

100

= 1 (kmol)

4CuSOm = 1601 = 160 (kg)

Vậy 4dd CuSOm =

160 100

5

= 3200 (kg) = 3,2 tấn.


Quy đổi hỗn hợp X thành Cu (x mol) và CuS (y mol)

Ta có NOn = 20,16

22,4 = 0,9 (mol)


0

Cu 2

Cu

+ 2e 5

N

+ 3e 2

N

x 2x 2,7 0,9

CuS 2

Cu

+ 6

S

+ 8e

y 8y

Do đó 2x 8y 2,7

64x + 96y = 30,4

x 0,05

y 0,35

Dung dịch Y chứa CuSO4 và HNO3 dư Kết tủa gồm Cu(OH)2 và BaSO4

Theo bảo toàn nguyên tố Cu và S: 2Cu(OH)n = Cun = x + y = 0,3 mol

4BaSOn = Sn = y = 0,35 mol

Vậy m = 980,3 + 2330,35 = 110,95 (gam).

351


Au + HNO3 + 3HCl AuCl3 + NO + 2H2O

0,02 0,06 0,02

Vậy số mol HCl phản ứng và số mol NO tạo thành lần lượt là: 0,06 và 0,02.


CuO + H2 ot

Cu + H2O (1)

Fe3O4 + 4H2 ot

3Fe + 4H2O (2)

CuO + CO ot

Cu + CO2 (3)

Fe3O4 + 4CO ot

3Fe + 4CO2 (4)

Khối lượng O trong oxit phản ứng với CO và H2 = hhm rắn giảm = 0,32 gam

On = 0,32

16 = 0,02 (mol) ; Theo (1, 2, 3, 4): hhn khí pư = On = 0,02 mol

Vậy V = 0,0222,4 = 0,448 (lít).


Chất rắn X gồm CuO, Fe2O3, ZnO, Au và Ag. Cho X + dung dịch HCl:


ZnO + 2HCl ZnCl2 + H2O (2)


Ta có Om trong X = 23,2 – 16,8 = 6,4 (gam) On trong X = 6, 4

16= 0,4 (mol)

Theo (1, 2, 3): HCln = 2 On trong X = 20,4 = 0,8 (mol)

Vậy dd HClV = 0,8

2 = 0,4 (lít) = 400 ml.


Al2O3 + 6HNO3 2Al(NO3)3 + 3H2O (1)

a 6a 2a

CuO + 2HNO3 Cu(NO3)2 + H2O (2)

b 2b b

Ag2O + 2HNO3 2AgNO3 + H2O (3)

c 2c 2c

Theo (1, 2, 3): 3HNOn pư = 6a + 2b + 2c mol HNO3 phản ứng vừa đủ

Để thu lấy Ag tinh khiết từ hỗn hợp X thì bột Cu vừa đủ khử hết AgNO3:

Cu + 2AgNO3 Cu(NO3)2 + 2Ag (4)

352

c 2c

Vậy cần thêm c mol bột Cu vào Y.


2CrCl3 + 3Cl2 + 16KOH 2K2CrO4 + 12KCl + 8H2O

0,01 0,015 0,08


Cr2O3 + 2Al ot

2Cr + Al2O3 (1)

0,1 0,2 0,2 0,1

Ta có m = 23,3 – 15,2 = 8,1 (gam) Aln = 8,1

27 = 0,3 (mol)

2 3Cr On =

15,2

152 = 0,1 (mol) Aln dư = 0,3 – 0,2 = 0,1 (mol)

Do đó hỗn hợp chất rắn X gồm Al2O3, Cr và Al dư

2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2 (2)

0,1 0,15

Cr + 2HCl CrCl2 + H2 (3)

0,2 0,2


Theo (2, 3): 2Hn = 0,15 + 0,2 = 0,35 (mol) ; Vậy V = 0,3522,4 = 7,84 (lít).

353

1C 2A 3B 4D 5D 6B 7C 8D 9A 10C

11D 12B 13C 14D 15B 16D 17B 18A 19A 20B

21C 22D 23C 24C 25A 26C 27A 28A 29A 30B

31D 32B 33B 34C 35B 36C 37D 38A 39D 40D

41D 42C 43B 44B 45B 46B 47D 48D 49A 50A

51C 52D 53B 54B 55A 56D 57B 58C 59A 60B

61A 62D 63A 64A 65C 66B 67B 68C 69C 70A

71A 72C 73B 74B 75B 76D 77A 78D 79A 80C

81D 82A 83C 84C 85D 86A 87A 88C 89A 90A

91A 92B 93C 94A 95B 96B 97A 98A 99C 100A


Ta có Fen = 5,6

56 = 0,1 (mol) ; Sn =

2,4

32 = 0,075 (mol)

Ta nhận thấy hỗn hợp khí X gồm H2 và H2S ; phần không tan G là S

Quy đổi hỗn hợp X thành H2 và S, như vậy đốt cháy X và G coi như đốt cháy H2 và S:

2H2 + O2 2H2O (1)

0,1 0,05

S + O2 SO2 (2)

0,075 0,075

Vậy V = 22,4(0,05 + 0,075) = 2,8 (lít).


Gọi x là nồng độ N2 đã phản ứng

N2 + 3H2 2NH3

Ban đầu : 0,3 0,7

Phản ứng : x 3x 2x

Cân bằng : 0,3 – x 0,7 – 3x 2x

Ở trạng thái cân bằng: 0,7 – 3x = 0,3 x 0,7 3x 2x

2

x = 0,1

Chuyên đề 8


HOÁ HỌC VÔ CƠ

354

Vậy hằng số cân bằng ở t oC: CK = 2

33

2 2

[NH ]

[N ] [H ]=

2

3

0, 2

0, 2 0, 4 = 3,125.


Ta có Cun = 3,84

64 = 0,06 (mol)

3HNOn = 0,081 = 0,08 (mol) ;

2 4H SOn = 0,080,5 = 0,04 (mol)

Thí nghiệm 1: H

n = 3HNOn = 0,08 mol

3Cu + 8 H + 2 3NO 3 2Cu + 2NO + 4H2O (1)

Ban đầu : 0,06 0,08 0,08

Phản ứng : 0,03 0,08 0,02 0,02

Sau phản ứng: 0,03 0 0,06

Thí nghiệm 2: H

n = 3HNOn + 2

2 4H SOn = 0,16 mol

3Cu + 8 H + 2 3NO 3 2Cu + 2NO + 4H2O (2)

Ban đầu : 0,06 0,16 0,08

Phản ứng : 0,06 0,16 0,04 0,04

Sau phản ứng: 0 0 0,04

Do đó NOn (2) = 2 NOn (1) V2 = 2V1.


Aln = 12, 42

27 = 0,46 (mol) ; hh Yn =

1,344

22, 4 = 0,06 (mol) ;

YM = 182 = 36 (g/mol)

2N On : 44 8

36 2N On :

2Nn = 8 : 8 = 1 : 1

2Nn : 28 8

2N On = 2Nn = 0,06 : 2 = 0,03 (mol)


0

Al 3

Al

+ 3e 25

N

+ 8e 1

2N

(1)

0,46 0,46 1,38 0,24 0,03

25

N

+ 10e 0

2N (2)

0,3 0,03

5

N

+ 8e 3

N

(3)

0,84 0,105

Từ (1,2): số mol e nhận = 0,24 + 0,3 = 0,54 < số mol e nhường = 1,38 mol

355

Do đó sản phẩm khử còn có 3

N

(NH4NO3), khi đó xảy ra thêm (3)

Số mol e nhận ở (3) = 1,38 – 0,27 = 0,84 mol

Chất rắn khan thu được gồm 3 3

4 3

Al(NO ) : 0,46 mol

NH NO : 0,105 mol

Vậy m = 2130,46 + 800,105 = 106,38 (gam).


Phần 1: Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2 (1)

x x x

2Al + Ba(OH)2 + 2H2O Ba(AlO2)2 + 3H2 (2)

x 3x

Phần 2: Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2 (3)

x x x

2Al + Ba(OH)2 + 2H2O Ba(AlO2)2 + 3H2 (4)

2Al + 2NaOH + 2H2O 2NaAlO2 + 3H2 (5)

Phần 3: Ba + 2HCl BaCl2 + H2 (6)

x x

2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2 (7)

y 1,5y

Fe + 2HCl FeCl2 + H2 (8)

z z

2Hn (phần 1) = 0,04 mol <

2Hn (phần 2) = 0,07 mol ; 2Hn (phần 3) = 0,1 mol

Ở phần 2 dung dịch NaOH dư nên Al phản ứng hết ở phần 1, Al còn dư

Trong mỗi phần, ta đặt Ban = x mol, Aln = y mol và Fen = z mol

Theo (1, 2): x + 3x = 0,04 x = 0,01 mol

Theo (3, 4, 5): x + 1,5y = 0,07 y = 0,04 mol

Theo (6, 7, 8): x + 1,5y + z = 0,1 z = 0,03 mol

Vậy m = 3.(1370,01 + 270,04 + 560,03) = 12,39 (gam).


CuCl2

Cu + Cl2 (1)

0,05 0,05

2NaCl + 2H2O 2NaOH + H2 + Cl2 (2)

0,1 0,1 0,05

đpdd

đpdd mn

356

Ta có 2CuCln = 0,50,1 = 0,05 mol

NaCln = 0,50,5 = 0,25 mol

Dựa vào công thức của định luật Faraday: A It

m .n F

Thời gian đp hết 0,05 mol CuCl2 là: 1t = 0,05 2 96500

5

= 1930 s

Do đó thời gian điện phân NaCl là: 2t = 3860 – 1930 = 1930 s

2Hm (ở catot) =

2 5 1930.

2 96500

= 0,1 gam

2Hn = 0,1

2 = 0,05 mol

2Al + 2NaOH + 2H2O 2NaAlO2 + 3H2 (3)

0,1 0,1

Vậy m = 270,1 = 2,7 gam.


2FeS2 + 14H2SO4 Fe2(SO4)3 + 15SO2 + 14H2O (1)

0,002 0,015

2FeS + 10H2SO4 Fe2(SO4)3 + 9SO2 + 10H2O (2)

0,003 0,0135

5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O 2MnSO4 + 2H2SO4 + K2SO4 (3)

0,0285 0,0114

Theo (1, 2): 2SOn = 0,015 + 0,0135 = 0,0285 mol

H

n = 22 4H SOn = 20,0114 = 0,0228 mol

Dung dịch Z có pH = 2 [ H ] = 0,01M ; Vậy V = 0,0228

0,01 = 2,28 lít.


Ta có Fen = 1,12

56 = 0,02 mol ; Cun =

1,92

64 = 0,03 mol

2 4H SOn = 0,40,5 = 0,2 mol ;

3NaNOn = 0,40,2 = 0,08 mol

H

n = 0,4 mol ; 3NO

n = 0,08 mol


Fe + 4 H + 3NO 3Fe + NO + 2H2O (1)

0,02 0,08 0,02 0,02

357

3Cu + 8 H + 2 3NO 3 2Cu + 2NO + 4H2O (2)

0,03 0,08 0,02 0,03

Sau phản ứng (1, 2): H

n dư = 0,4 – (0,08 + 0,08) = 0,24 mol

H + OH H2O (3)

0,24 0,24

2Cu + 2 OH Cu(OH)2 (4)

0,03 0,06

3Fe + 3 OH Fe(OH)3 (5)

0,02 0,06

NaOHn = OH

n = 0,24 + 0,06 + 0,06 = 0,36 mol

Vậy dd NaOHV = 0,36

1 = 0,36 lít = 360 ml.

358

1C 2B 3D 4B 5C 6C 7D 8D 9D 10D

11C 12C 13C 14D 15A 16C 17A 18D 19D 20B

21C 22B 23C 24A 25B 26C 27D 28D 29D 30B

31C 32B 33C 34A 35D 36A 37C 38D 39A 40D

41C 42D 43A 44B 45B 46A 47D 48C 49B 50A

51C 52A 53D 54D 55B 56C 57A 58B 59A 60D

61B 62B 63B 64A 65C 66D 67B 68C 69C 70C

Bài 7: Đáp án D

Đặt công thức tổng quát của X là: x y zC H O

Ta có 12x : y : 16z = 21 : 2 : 4

x : y : z = 21 2 4

: :12 1 16

= 7 : 8 : 1

Công thức đơn giản nhất của X là: C7H8O

Do đó công thức phân tử của X là: C7H8O

Bài 8: Đáp án D

Gọi 2COn = a mol ;

2H On = b mol

Ta có 2 2CO H OV : V = 4 : 3

2 2CO H On : n = 4 : 3 3a – 4b = 0 (1)

Áp dụng định luật BTKL, ta có:

Chuyên đề 9

ĐẠI CƯƠNG VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ.

HIĐROCACBON

CH2OHOH

CH3

OH

CH3

OH

CH3

OCH3

359

2COm +

2H Om = 1,88 + 321,904

22,4 = 4,6 (gam)

44a + 18b = 4,6 (2)

Giải hệ hai phương trình (1, 2), ta được: a = 0,08 ; b = 0,06

Khối lượng C, H, O có trong 1,88 gam D:

Cm = 12 Cn = 122COn = 120,08 = 0,96 (gam)

Hm = 1 Hn = 22H On = 20,06 = 0,12 (gam)

Om = 1,88 – 0,96 – 0,12 = 0,8 (gam)

Đặt công thức tổng quát của D là: x y zC H O

Lập tỉ lệ: x : y : z = 0,96 0,12 0,8

: :12 1 16

= 8 : 12 : 5

Công thức nguyên của D là: (C8H12O5)n

Mặt khác DM = 188n < 200 n < 1,06 n = 1

Vậy công thức phân tử của D là: C8H12O5.

Bài 9: Đáp án D

n 2n 2C H O + 3n 2

2

O2 n CO2 + n H2O

1 3n 2

2

n n

Khi nhiệt độ và thể tích như nhau thì tỉ lệ số mol bằng tỉ lệ áp suất

Do đó

3n 21 2

2

3n 2n n

2

= 0,8

0,95 n = 3

Vậy X có công thức phân tử là: C3H6O2.


Ta có 2COn =

7,84

22,4 = 0,35 (mol) ;

2H On = 9,9

18 = 0,55 (mol)

Áp dụng sự bảo toàn đối với nguyên tố O:

360

2O /On =

2O / COn + 2O / H On = 2

2COn + 2H On = 1,25 (mol)

2On =

1

2

2O /On = 1, 25

2= 0,625 (mol)

Vậy kkV = 0,62522,45 = 70 (lít).


Sơ đồ phản ứng: C4H10 crackinh hh A

o2 O , t

CO2 + H2O

Ta có 4 10C Hn =

2,9

58 = 0,05 (mol)

Độ tăng khối lượng của bình đựng H2SO4 đặc = khối lượng H2O bị hấp thụ

Áp dụng sự bảo toàn đối với nguyên tử H:

2H / H On = H/ but ann = 10

4 10C Hn = 100,05 = 0,5 (mol)

2H On = Hn

2 =

0,5

2 = 0,25 (mol) ; Vậy

2H Om = 180,25 = 4,5 (gam).


Đặt công thức của ankan X là: n 2n 2C H

Khi thực hiện phản ứng crackinh ankan X:

1 mol X 3 mol hỗn hợp Y

Tỉ khối của X so với H2 bằng 3 lần tỉ khối của Y so với H2

2X / Hd = 312 = 36 XM = 362 = 72 (g/mol)

14n + 2 = 72 n = 5 ; Vậy công thức phân tử của X là: C5H12.


A (C7H8) tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 A chứa liên kết ba ở đầu mạch có công

thức: aR(C CH)

aR(C CH) 3 3+ dd AgNO / NH aR(C CAg)

AM = R + 25a BM = R + 132a

Ta có BM – AM = 214 R + 132a – R + 25a = 214 a = 2

Vậy A (C7H8) có các CTCT là:

361

CH C-CH2CH2CH2-C CH (1) CH C-CH(CH3)CH2-C CH (2)

CH C-C(CH3)2-C CH (3) CH C-CH(CH2CH3)-C CH (4).


Đặt công thức của hiđrocacbon Y là: x yC H

x yC H 2 O x CO2 +

y

2 H2O (1)

0,06 0,08

CO2 + Ca(OH)2 (dư) CaCO3 + H2O (2)

0,06 0,06

Ta có 3CaCOn =

6

100 = 0,06 (mol)

2 2CO H Om m =

3CaCOn – ddm giảm = 6 – 1,92 = 4,08 (gam)

2H On =

4,08 44 0,06

18

= 0,08 (mol)

Theo (1): x

y

2

= 0,06

0,08

x

y =

3

8 ; Vậy CTPT của Y là C3H8.


Ta có 2Brn = 0,3 1 = 0,3 (mol) Xn :

2Brn = 0,1 : 0,3 = 1 : 3

Hiđrocacbon X mạch hở có 3 liên kết

Đặt công thức của dẫn xuất là: x y 6C H Br

Lập tỉ lệ 480

12x y =

90,22

9,78 12x + y = 52

Chỉ có cặp nghiệm x = 4, y = 4 là thích hợp

Do đó công thức phân tử của X là C4H4

Mặt khác, X tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 tạo kết tủa X có liên kết ba ở đầu

mạch. Vậy công thức cấu tạo của X là: CH2=CH-CCH.


Sơ đồ chuyển hoá:

2n CH4 nC2H2 nC2H3Cl (–CH2-CHCl–)n

362

32n kg 62,5n kg

x kg 250 kg

x = 32n 250

62,5n

= 128 (kg)

Vì hiệu suất của cả quá trình là 50% nên: 4CHm =

128 100

50

= 256 (kg)

4CHn =

256

16= 16 (kmol) ; Vậy V = 22,416

100

80 = 448 (m3)


CH2=CH-C CH + 3H2

oNi, t CH3-CH2-CH2-CH3 (1)

Ban đầu : 0,1 0,3

Phản ứng : x 3x x

Sau phản ứng : 0,1 – x 0,3 – 3x x

Gọi x là số mol của vinylaxetilen phản ứng

Yn = x + (0,1 – x) + (0,3 – 3x) = 0,4 – 3x mol

YM = 58x 52(0,1 x) 2(0,3 3x)

0,4 3x

= 129 = 29 (g/mol) x =

1

15

số mol vinylaxetilen còn dư = 0,1 – 1

15 =

1

30 (mol)

CH2=CH-C CH + 3Br2 CH2Br-CHBr-CBr2-CHBr2 (2)

1

30 0,1

Vậy m = 1600,1 = 16,0 (gam).


Đặt công thức trung bình của hỗn hợp Y là: x y

C H

x y

C H 2 O x CO2 + y

2H2O (1)


0,295 0,295

363

Ta có 3CaCOn =

29,5

100 = 0,295 (mol) Cn =

2COn = 0,295 mol

Áp dụng định luật BTKL:

2 2CO H Om m =

3CaCOn – ddm giảm = 29,5 – 10,76 = 18,74 (gam)

2H On =

18,74 44 0, 295

18

= 0,32 (mol)

Hn = 22H On = 0,64 (mol); Vậy m = 120,295 + 10,64 = 4,18 (gam).


Ta có Ym = Xm = 260,06 + 20,04 = 1,64 (gam)

Zn = 0,448

22,4 = 0,02 (mol) ; ZM = 0,532 = 16 (g/mol)

Zm = 160,02 = 0,32(gam)

Vậy m bình dd brom tăng = Ym – Zm = 1,64 – 0,32 = 1,32 (gam).


Ta có Xn = 4,48

22,4 = 0,2 (mol) ;

2Brn = 1,40,5 = 0,7 (mol)

2Brn pư =

0,7

2 = 0,35 (mol)

Nhận xét : 1 < 2Brn pư : Xn = 0,35 : 0,2 = 1,75 < 2

Do đó hỗn hợp X có 1 anken và 1 ankin (hoặc ankađien)

Đặt công thức của hai hiđrocacbon là: n 2nC H (x mol) và n 2n 2C H (y mol)

n 2nC H + Br2 n 2n 2C H Br (1)

x x

m 2m 2C H + 2Br2 m 2m 2 4C H Br (2)

y 2y

Ta có x y 0,2

x 2y 0,35

x 0,05

y 0,15

Mặt khác: 14n0,05 + (14n – 2)0,15 = 6,7 7n + 21m = 70

364

Vì n, m 2 và nguyên nên cặp nghiệm thích hợp là: m = 2, n = 4

Vậy công thức phân tử của 2 hiđrocacbon là: C2H2 và C4H8.


Gọi x, y, z lần lượt là số mol của CH4, C2H4 và C2H2 có trong 8,6 gam X

8,6 gam X phản ứng với dung dịch brom:

C2H4 + Br2 C2H4Br2 (1)

y y

C2H2 + 2Br2 C2H2Br4 (2)

z 2z

Ta có 16x + 28y + 26z = 8,6 (I)

2Brn pư =

48

160 = 0,3 (mol) ; Theo (1, 2): y + 2z = 0,3 (II)

13,44 lít X phản ứng với dung dịch AgNO3 / NH3:

HC CH + 2AgNO3 + 2NH3 AgC CAg + 2NH4NO3 (3)

kz kz

Xn = 13,44

22,4 = 0,6 mol ; AgC CAgn =

36

240 = 0,15 (mol)

Theo (3): kz

kx+ky+kz =

0,15

0,6 x + y – 3z = 0 (III)

Giải hệ 3 phương trình (I, II, III), ta được: x = 0,2 ; y = z = 0,1

Vậy %4CHV = %

4CHn = 0, 2

100%0, 4

= 50%.

365

1D 2D 3C 4B 5D 6B 7A 8D 9B 10B

11C 12D 13C 14B 15B 16C 17A 18A 19B 20C

21A 22D 23A 24B 25C 26D 27C 28C 29D 30B

31C 32D 33B 34C 35C 36C 37A 38C 39B 40C

41A 42B 43D 44D 45D 46C 47B 48B 49C 50B

51B 52C 53B 54B 55C 56A 57D 58C 59B 60B

61D 62D 63C 64B 65A 66C 67A 68A 69D 70D

71B 72A 73D 74D 75C 76A 77B 78C 79B 80B

Bài 6: Đáp án B

C2H5Br + KOH oancol, t

C2H4 + KBr + H2O (1)

0,05 0,05

CH2=CH2 + Br2 BrCH2-CH2Br (2)

0,05 0,05

Ta có 2Brn =

8

160 = 0,05 (mol) ; Vậy

2 5C H Brm = 0,05109 = 5,45 (gam).

Bài 7: Đáp án A

Phenyl clorua không phản ứng (chỉ phản ứng với NaOH đặc ở to, P cao)

C3H7Cl + NaOH C3H7OH + NaCl (1)

0,02 0,02

NaCl + AgNO3 AgCl + NaNO3 (2)

0,02 0,02

AgCln = 2,87

143,5 = 0,02 (mol)

6 5C H Clm = 2,92 – 0,02.78,5 = 1,35 (gam)

Chuyên đề 10

DẪN XUẤT HALOGEN.

ANCOL-PHENOL

366

Vậy 6 5C H Cl% m =

1,35100

2,92 % 46,23%.


Đặt CTTQ ancol no, đơn chức là: n 2n 1C H OH hay n 2n 2C H O

n 2n 2C H O2O n CO2 + (n + 1) H2O

0,25 0,3

Ta có 2COn =

5,6

22,4= 0,25 (mol) ;

2H On = 5, 4

18= 0,3 (mol)

n

n 1 =

0, 25

0,3 n = 5 ; Công thức phân tử của X là C5H11OH

Các đồng phân của X tách nước chỉ cho một anken duy nhất là:

(1) CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-OH (2) CH3-CH(CH3)-CH2-CH2-OH

(3) CH3-CH2-CH(CH3)-CH2-OH (4) CH3-CH2-CH(OH)-CH2-CH3.


Đặt CT ancol no, đơn chức X là CnH2n+2O

n 2n 2C H O + CuO ot

n 2nC H O + Cu + H2O

0,02 0,02 0,02 0,02

Khối lượng chất rắn giảm = O/ CuOm pứ = 0,32 gam

CuOn = O/ CuOn pứ = 0,32

16= 0,02 (mol)

Hỗn hợp hơi thu được gồm n 2nC H O (0,02 mol) và H2O (0,02 mol)

M = (14n 16) 18

2

= 15,52 (g/mol) n = 2; Vậy m = 0,0246 = 0,92 (gam)


Ta có 2COn :

2H On = 3 : 4 2H On >

2COn

X là ancol no có công thức: n 2n 2 aC H O

n 2n 2 aC H O + 3n 1 a

2

O2 ot

n CO2 + (n +1) H2O

367

n

n 1 =

3

4 n = 3

Mặt khác 3n 1 a

2

= 1,5n

10 a

2

= 1,53 a = 1

Vậy công thức phân tử của X là C3H8O.


CH3COOH + C2H5OH 2 4 H SO CH3COOC2H5 + H2O

0,2 0,2 0,2

3CH COOHn =

12

60 = 0,2 (mol) ;

2 5C H OHn = 13,8

46 = 0,3 (mol)

3CH COOHn <

2 5C H OHn C2H5OH dư

Nên lượng este tạo thành tính theo axit: 3 2 5CH COOC Hm = 880,2 = 17,6 (gam)

Vậy hiệu suất của phản ứng este hoá là: 11

100%17,6

= 62,5%.


(C6H10O5)n 2H O

men

nC6H12O6

men 2nC2H5OH + 2nCO2

20

n 40

Thể tích C2H5OH có trong 5 lít ancol etylic 46o: 5 46

100

= 2,3 (lít) = 2300 ml

2 5C H OHm = 23000,8 = 1840 (gam) hay

2 5C H OHn = 1840

46 = 40 (mol)

Vì hiệu suất cả quá trình là 72% nên:

m = 162n20

n

100

72 = 4500 (g) = 4,5 kg.


Đặt công thức ancol no A: n 2n 2 a aC H (OH) hay n 2n 2 aC H O (1 a n)

n 2n 2 aC H O + 3n 1 a

2

O2 n CO2 + (n +1) H2O

đ

368

0,1 3n 1 a

2

0,1

3n 1 a

2

0,1 = 0,25 n = 4 a

3

a 1 2 3 4

n 5

3

2 7

3

8

3

Vậy công thức phân tử của ancol A là: C2H6O2.


C2H5OH hhX (CH3CHO, CH3COOH, H2O và C2H5OH dư)

CH3COOH + NaHCO3 CH3COONa + CO2 + H2O

0,025 0,025

2COn =

0,56

22,4 = 0,025 (mol)

2 5C H OHn = 3CH COOHn = 0,025 mol

Khối lượng etanol bị oxi hoá thành axit là: 0,02546 = 1,15 (gam).


Đặt công thức chung của 2 ancol no, đơn chức: n 2n 1

C H OH

(x mol)

n 2n 1

C H OH

+ 3n

2O2 n CO2 + ( n + 1) H2O

x n x ( n + 1)x

x = 2 2H O COn n =

a V

18 22,4 (mol)

Do đó m = (14 n + 18) x = 14.V

22,4 + 18.(

a V

18 22,4 ) =

Va

5,6 (gam).


Đặt hai ancol đơn chức có công thức chung: ROH

2 ROH 2 4 o

H SO

140 C R O R + H2O

0,1 0,1

đ

369

2H On =

1,8

18 = 0,1 (mol) ; hhM ete = 2 R + 16 =

6

0,1 = 60 (g/mol) R = 22

15 (CH3) < R = 22 < 29 (C2H5)

Vậy công thức phân tử của hai ancol là: CH3OH và C2H5OH.


Đặt hai ancol đơn chức có công thức chung: ROH

2 ROH 2 4 o

H SO

140 C R O R + H2O (1)

Ta thấy 2H On =

7,2

18 = 0,4 (mol) =

2COn = 8,96

22,4 = 0,4 (mol)

Ete đơn chức đem đốt cháy có 1 liên kết đôi và có công thức: n 2nC H O

n 2nC H O + 3n 1

2

O2 n CO2 + n H2O (2)

0, 4

n 0,4 0,4

(14n + 16)0, 4

n = 7,2 n = 4

Công thức phân tử của một ete là: CH3–O–CH2–CH=CH2

Vậy hai ancol đơn chức đó là: CH3OH và CH2=CH-CH2-OH.


Vì ancol no X tác dụng với Cu(OH)2 tạo thành dung dịch có màu xanh lam nên X là ancol no đa

chức, đồng thời có 2 nhóm -OH đính vào 2 nguyên tử C cạnh nhau.

Đặt công thức ancol no đa chức X: n 2n 2 aC H O (2 a n)

n 2n 2 aC H O + 3n 1 a

2

O2 n CO2 + (n +1) H2O

0,2 3n 1 a

2

0,2

Ta có 2On =

3n 1 a

2

0,2 = 17,92

22, 4 = 0,8 mol n =

7 a

3

Cặp nghiệm duy nhất phù hợp là: a = 2 ; n = 3

X có công thức phân tử là: CH3-CH(OH)-CH2OH (propan-1,2-điol)

đ

370

Mặt khác: 2 mol X phản ứng với 1 mol Cu(OH)2

0,1 mol - - - - - - - - - x mol - - -

x = 0,1 1

2

= 0,05 (mol) ; Vậy m = 0,0598 = 4,9 (gam).


Đốt cháy 0,1 mol X (dẫn xuất của benzen) cho: 2COn <

35, 2

44 = 0,8 (mol)

Chất X có 6 hoặc 7 nguyên tử C

1 mol X chỉ tác dụng được với 1 mol NaOH X chỉ có 1 nhóm -OH đính trực tiếp vào vòng

benzen (-OH phenol). Vậy CTCT của X là: HOC6H4CH2OH.


C6H5OH + 3HONO2 xt

C6H2(NO2)3OH + 3H2O

0,1 0,3 0,1

Ta có 6 5C H OHn =

9, 4

94 = 0,1 (mol)

3HNOn đã dùng = 0,3 +

50

1000,3 = 0,45 (mol)

Vậy khối lượng axit picric: 0,1229 = 22,9 (gam).

371

1C 2A 3C 4D 5B 6A 7B 8D 9A 10D

11A 12B 13B 14C 15B 16C 17A 18C 19A 20D

21C 22C 23A 24B 25B 26D 27A 28A 29A 30D

31A 32B 33A 34C 35D 36B 37A 38D 39B 40C

41C 42D 43D 44A 45C 46C 47C 48A 49C 50A

51B 52D 53D 54C 55C 56C 57D 58A 59C 60D

61B 62A 63C 64B 65A 66C 67B 68B 69A 70D


Ta có Agn = 54

108 = 0,5 (mol)

Tỉ lệ nanđehit : Agn = 0,25 : 0,5 = 1 : 2 Anđehit đơn chức

nanđehit : 2Hn = 0,125 : 0,25 = 1 : 2 Anđehit có 1 liên kết đôi

Vậy công thức phân tử của anđehit X là: CnH2n-1CHO (n 2).


HCHO + H2 oNi, t

CH3OH (1)

x x x

Khí Y gồm 2 chất hữu cơ: CH3OH (x mol) và HCHO dư (y mol)

CH3OH + 3

2O2 CO2 + 2H2O (2)

x x 2x

HCHO + O2 CO2 + H2O (3)

Chuyên đề 11

ANĐEHIT - XETON

- AXIT CACBOXYLIC

372

y y y

2COn =

7,84

22,4 = 0,35 (mol) ;

2H On = 11,7

18= 0,65 (mol)

Theo (1, 2) ta có: x y 0,35

2x y 0,65

x 0,3

y 0,05

HCHO/ hh Xn = 0,3 + 0,05 = 0,35 (mol)

Vậy %2HV = %

2Hn = 0,3

1000,35 0,3

46,15%.


Ta có Agn = 43, 2

108= 0,4 (mol) ; Nan =

4,6

23= 0,2 (mol)

Xn : Agn = 0,1 : 0,4 = 1 : 4

Anđehit X có 2 nhóm chức -CHO hoặc HCHO

Anđehit X 2 H Ancol Y

0,1 0,1

Yn : Nan = 0,1 : 0,2 = 1 : 2

Do đó Y có chứa 2 nhóm chức -OH, nên anđehit X phải có 2 nhóm -CHO

Vậy công thức cấu tạo của X là: OHC-CHO.


Đặt công thức chung của hai anđehit X, Y no, đơn chức: n 2n

C H O

n 2n

C H O + H2 oNi, t

n 2n 1

C H OH

(1)

0,5 0,5

n 2n

C H O + 3n 1

2

O2 n CO2 + n H2O (2)

0,5 0,5 n

2Hm = mancol – manđehit = 1 gam

2Hn = 1

2 = 0,5 (mol)

Theo (2): 2COn = 0,5 n =

30,8

44 = 0,7 (mol) n = 1,4

373

Do đó X là HCHO (x mol), Y là CH3CHO (y mol)

Ta có x y 0,5

x 2y 1,4 0,5

x 0,3

y 0,2

Vậy % HCHOm = 30 0,3

.100%30 0,3 44 0,2

50,56%.


Đặt công thức chung của hai anđehit no, đơn chức: n 2n

C H O

n 2n

C H O + H2 oNi, t

n 2n 1

C H OH

(1)

0,5 0,5

2Hm = mancol – manđehit = (m + 1) – m = 1 gam

2Hn = 0,5 mol

n 2n

C H O + 3n 1

2

O2 n CO2 + n H2O (2)

0,5 3n 1

2

0,5

Theo (2): 2On =

3n 1

2

0,5 = 17,92

22,4 = 0,8 mol n = 1,4

Do đó công thức chung của hai anđehit là: 1,4 2,8C H O

Vậy m = (121,4 + 2,8 + 16). 0,5 = 17,8 (gam).


Đặt công thức chung của hai ancol no, đơn chức: R CH2OH

R CH2OH + CuO ot

R CHO + Cu + H2O

0,2 0,2

Hỗn hợp hơi Y gồm hơi R CHO và hơi H2O với số mol bằng nhau

YM = (R 29) 18

2

= 13,752 = 27,5 (g/mol) R = 8

(H) 1 < R = 8 < 15 (CH3)

Do đó hai anđehit trong hỗn hợp hơi Y là: HCHO và CH3CHO

Sơ đồ phản ứng tráng bạc:

374

HCHO 3 3AgNO / NH 4Ag

x 4x

CH3CHO 3 3AgNO / NH 2Ag

y 2y

Ta có Agn = 64,8

108 = 0,6 (mol) 4x + 2y = 0,6 (I)

Mặt khác R = x 15y

x y

= 8 x = y (II)

Từ (I, II), ta được: x = y = 0,1 mol RCHO

n = 0,2 mol


Hỗn hợp X phản ứng với Br2:

CH2=CH-COOH + Br2 CH2Br-CHBr-COOH (1)

x x

CH2=CH-CHO + 2Br2 + H2O CH2Br-CHBr-COOH + 2HBr (2)

z 2z

Hỗn hợp X phản ứng với NaOH:

CH2=CH-COOH + NaOH CH2=CH-COONa + H2O (3)

x x

CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O (4)

y y

Gọi x, y, z lần lượt là số mol của C2H3COOH, CH3COOH và C2H3CHO có trong 0,04 mol hỗn

hợp.

2Brn =

6,4

160 = 0,04 (mol) ; NaOHn = 0,040,75 = 0,03 (mol)

Ta có hệ 3 phương trình:

x y z 0,04

x 2z 0,04

x y 0,03

x 0,02

y z 0,01

Vậy khối lượng của CH2=CH-COOH trong X là: 720,02 = 1,44 (gam).


375

HCOOH + C2H5OH oxt, t HCOOC2H5 + H2O (1)

0,05 0,05 0,05

CH3COOH + C2H5OH oxt, t CH3COOC2H5 + H2O (2)

0,05 0,05 0,05

Đặt 3CH COOHn =

3CH COOHn = x mol

Ta có 46x + 60x = 5,3 x = 0,05 mol

hh Xn = 0,052 = 0,1 (mol) ; 2 5C H OHn =

5,75

46 = 0,125 (mol)

hh Xn : 2 5C H OHn = 0,1 : 0,125 = 1 : 1,25 C2H5OH dư

Theo (1, 2): hh estem = (74 + 88).0,05 = 8,1 (gam)

Vì hiệu suất của các pư este hoá đều bằng 80% nên: m = 8,1 80

100

= 6,48 (gam).


CH3COOH + C2H5OH oxt, t CH3COOC2H5 + H2O

Ban đầu : 1 1

Cân bằng : 1 – 2

3 1 –

2

3

2

3

2

3

CH3COOH + C2H5OH oxt, t CH3COOC2H5 + H2O

Ban đầu : 1 x

Cân bằng : 1 – 0,9 x – 0,9 0,9 0,9

Hằng số cân bằng: CK = 3 2 5 2

3 2 5

[CH COOC H ].[H O]

[CH COOH].[C H OH]

Vì các phản ứng este hoá thực hiện ở cùng nhiệt độ nên CK không đổi:

CK =

2 2

3 32 2

1 13 3

= 0,9 0,9

(1 0,9) (x 0,9)

x = 2,925.


376

Đặt công thức của hai axit cacboxylic no là: n 2n 2 a a

C H (COOH)

n 2n 2 a a

C H (COOH)

2O ( n a ) CO2 + ( n + 1) H2O (1)

0,3 ( n a ).0,3

n 2n 2 a a

C H (COOH)

+ a NaOH n 2n 2 a a

C H (COONa)

+ a H2O (2)

0,3 0,3a

Theo (2): NaOHn = 0,3 a = 0,5 1 = 0,5 mol a = 5

3 1,67

Theo (1): 2COn = ( n a ).0,3 =

11, 2

22,4 = 0,5 mol n =

5

3 – a = 0

Do đó n1 = 0, a1 = 1: CTPT của axit là HCOOH

n2 = 0, a2 = 2: CTPT của axit là HOOC-COOH.

377

1D 2A 3D 4A 5B 6C 7D 8D 9C 10C

11B 12B 13A 14A 15D 16D 17C 18A 19C 20D

21D 22D 23A 24D 25D 26C 27A 28D 29B 30C

31D 32B 33C 34A 35D 36B 37B 38B 39B 40C

41D 42C 43B 44A 45A 46A 47C 48B 49D 50A

51A 52D 53B 54A 55A 56B 57C 58A 59D 60D

61D 62A 63B 64A 65A 66B 67D 68A 69C 70D


Hỗn hợp hai chất hữu cơ đơn chức tác dụng với KOH, thu được muối của một axit cacboxylic và

một ancol Hỗn hợp gồm một este và một axit hoặc một este và một ancol hoặc một axit và một

ancol

KOHn = 11,2

56= 0,2 (mol) hhn KOHn = 0,2 mol

2Hn =

3,36

22,4 = 0,15 (mol) ancoln = 2

2Hn = 0,3 mol

Ta thấy ancoln thu được > Xn Hỗn hợp X gồm một este và một ancol.


RCOOH + R’OH oxt, t RCOO R’ + H2O

Ban đầu : 1 1

Phản ứng : x x x x

Cân bằng : 1 – x 1 – x x x

CK = '

2'

[RCOOR ].[H O]

[RCOOH].[R OH]=

2x

(1 x)(1 x) = 2,25 1,25x2 – 4,5x + 2,25 = 0

Chuyên đề 12

ESTE - LIPIT

378

Giải ra ta được: x1 = 3 > 1 (loại) ; x2 = 0,6

Vậy % ancol đó bị este hoá là: 0,6

100%1

= 60%.


HCOOC2H5 + NaOH ot

HCOONa + C2H5OH (1)

CH3COOCH3 + NaOH ot

CH3COONa + CH3OH (2)

Vì HCOOC2H5 và CH3COOCH3 là 2 đồng phân có CTPT là C3H6O2 nên

hh esten = 66,6

74 = 0,9 (mol) ; Theo (1, 2): Xn = hh esten = 0,9 mol

Đặt công thức chung của hai ancol là: ROH

2 ROH 2 4 o

H SO

140 C R O R + H2O (3)

0,9 0,45

Vậy m = 180,45 = 8,1 (gam).


Đặt công thức este đơn chức X là: RCOOR’

RCOOR’ + KOH ot

RCOOK + R’OH

0,2 0,2 0,2

'RCOORM = 6,2516 = 100 (g/mol) este Xn =

20

100 = 0,2 (mol)

KOHn = 0,31 = 0,3 (mol) > este Xn KOH dư = 0,3 – 0,2 = 0,1 (mol)

Chất rắn khan gồm RCOOK và KOH dư

Do đó (R + 83).0,2 + 56.0,1 = 28 (gam) R = 29 (C2H5)

Mặt khác 'RCOORM = 29 + 44 + R’ = 100 R’ = 27 (C2H3)

Vậy công thức cấu tạo của X là: CH3-CH2-COO-CH=CH2.


Đặt công thức este đơn chức A là: RCOOR’

RCOOR’ + NaOH ot

RCOONa + R’OH (1)

0,04

đ

379

Đun nóng ancol B trên với H2SO4 đặc ở 170oC thu được olefin B là ancol no đơn chức:

n 2n 1C H OH

n 2n 1C H OH 2 4 o

H SO

170 C n 2nC H + H2O (2)

0,03 0,03

olefinn = 0,672

22,4 = 0,03 (mol)

Vì hiệu suất phản ứng (2) là 75% nên: Bn = 0,03 100

75

= 0,04 (mol)

BM = 14n + 18 = 1,84

0,04= 46 n = 2 ; Vậy công thức ancol B là: C2H5OH.


CH3COOH + HOCH2CH2OH oxt, t CH3COOCH2CH2OH + H2O

2x 2x 2x

2CH3COOH + HOCH2CH2OH oxt, t CH3COOCH2CH2OOCCH3 + 2H2O

2x x x

Ta có An : Bn = 2 : 1 Bn = x mol, An = 2x mol

Theo đề bài: axitn : ancoln = 1 : 2

Từ các phản ứng: axitn : ancoln = 4x : 3x = 4 : 3

Do đó HOCH2CH2OH dư (nếu hiệu suất đạt 100%)

3CH COOHn pư = 4x =

1 60

100

= 0,6 (mol) x = 0,15 mol

Vậy Bm = 1460,15 = 21,9 (gam).


Theo đề bài, A là một este tạo bởi ancol đơn chức và axit cacboxylic đơn chức hoặc đa chức, có

công thức: 'aR(COOR ) (a 1)

'aR(COOR ) + a NaOH

ot aR(COONa) + a 'R OH

0,1 0,1 0,1a

đ

380

Ta có 'R OHn = 0,1a =

4, 48

22,4 = 0,2 (mol) a = 2

Mặt khác 'R OHM = R’ + 17 =

9,2

0,2= 46 (g/mol) R’ = 29 (C2H5)

và 2R(COONa)M = R + 134 =

13, 4

0,1 = 134 (g/mol) R = 0

Vậy công thức cấu tạo của A là: C2H5OOC-COOC2H5.


Vì xà phòng hoá A bằng dung dịch NaOH chỉ thu được một sản phẩm duy nhất B nên A là một

este vòng có công thức: n 2nC H C O

O

n 2nC H C O + NaOH ot

n 2nHO C H COONa (1)

O

n 2nHO C H COONa + NaOH oCaO, t

n 2n 1C H OH + Na2CO3 (2)

n 2n 1C H OH 2 O n CO2 + (n + 1) H2O (3)

2 2CO H On : n = 3 : 4 hay

n

n 1 =

3

4 n = 3

Vậy công thức cấu tạo của este A là: CH2 – CH2 – C = O.

CH2 – O


Đặt công thức chung của hai este no, đơn chức là: 2n 2nC H O

Ta có 2On = 0,1775 mol ;

2COn = 0,145 mol

2n 2nC H O +

3n 2

2

O2 n CO2 + n H2O (1)

0,1775 0,145

Theo (1):

3n 2

20,1775

= n

0,145 n = 3,625

381

Mặt khác, X tác dụng với dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp hai ancol kế tiếp và muối của một

axit hữu cơ Hai este có CTPT hơn kém nhau 1 nguyên tử C.

Do đó CTPT của hai este trong X là C3H6O2 và C4H8O2

,RCOOR + NaOH ot

RCOONa + 'R OH (2)

0,04 0,04

Theo (1): 2 2n nC H On =

0,145

n =

0,145

3,625 = 0,04 (mol)

RCOONaM = R + 67 = 3, 28

0,04 = 82 (g/mol) R = 15 (CH3)

Vậy công thức cấu tạo của hai este là: CH3COOCH3 và CH3COOCH2CH3.


Theo đề bài thì hỗn hợp X gồm 1 axit no, đơn chức và 1 este no, đơn chức có gốc axit giống

nhau.

Đặt công thức của axit là: n 2n 2C H O hay RCOOH

và của este là: m 2m 2C H O hay RCOOR’

RCOOH + KOH RCOOK + H2O (1)

0,025 0,025

RCOOR’ + KOH RCOOK + R’OH (2)

0,015 0,015 0,015

Ta có KOHn = 0,10,4 = 0,04 (mol) ; ancoln = 0,336

22, 4 = 0,015 (mol)

n 2n 2C H O 2 O n CO2 + n H2O (3)

0,025 0,025n 0,025n

m 2m 2C H O 2 O m CO2 + m H2O (4)

0,015 0,015m 0,015m

Khối lượng bình tăng: 2COm +

2COm = 6,82 (gam)

(0,025n + 0,015m) (44 + 18) = 6,82 (gam)

5n + 3m = 22

382

Chỉ có cặp nghiệm n = 2, m = 4 là thích hợp

Vậy công thức của hai hợp chất hữu cơ là: CH3COOH và CH3COOC2H5.


Đặt công thức của lipit là: 3 3 5(RCOO) C H hay 3 3 5x y(C H COO) C H

3 3 5(RCOO) C H + 3H2O 3 RCOOH + C3H5(OH)3

0,5 0,5

Ta có glixeroln = 46

92 = 0,5 (mol)

lipitM = 3(12 x + y ) + 173 = 444

0,5 = 888 x = 17, y = 34,3

Do đó x1 = x2 = 17 ; y1 = 33, y2 = 35 là phù hợp

Vậy CTPT của hai axit béo là: C17H33COOH và C17H35COOH.


Ghi nhớ : Chỉ số axit của chất béo là số miligam KOH cần thiết để trung hoà axit tự do có trong

1 gam chất béo.

Ta có KOHn = 0,0150,1 = 0,0015 (mol)

KOHm = 560,0015 = 0,084 (gam) = 84 mg

Vậy chỉ số axit của chất béo là: 84

14 = 6.

383

1A 2C 3C 4B 5D 6D 7B 8D 9D 10C

11B 12B 13D 14D 15D 16C 17D 18C 19D 20C

21D 22C 23B 24D 25B 26C 27C 28A 29D 30C

31B 32B 33A 34C 35A 36A 37D 38B 39C 40D

41D 42B 43D 44D 45D 46A 47A 48C 49B 50A


HOCH2[CHOH]4CH=O + H2 oNi, t

HOCH2[CHOH]4CH2OH

0,01 0,01

Số mol sobitol = 1,82

182 = 0,01 (mol)

Vì hiệu suất phản ứng là 80% nên: 6 12 6C H Om = 180

0,01.100

80= 2,25 (gam).


C6H12O6 enzim

2C2H5OH + 2CO2 (1)

0,375 0,75

CO2 + NaOH NaHCO3 (2)

x x x

CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O (3)

y 2y y

NaOHn = 20,5 = 1 (mol) x + 2y = 1 (I)

ddm sau pư = 2COm + dd NaOHm = 44(x + y) + 2100 gam

Do đó (84x 106y) 100

44x 44y 2100

= 3,21 8258,76x + 10458,76y = 6741 (II)

Chuyên đề 13

CACBOHIĐRAT

384

Giải hệ hai pt (I, II), ta được: x 0,5 ; y 0,25

2COn = 0,5 + 0,25 = 0,75 (mol)

Vì hiệu suất phản ứng lên men là 70% nên:

6 12 6C H Om = 180

0,375.100

70 96,43 (gam).


Sơ đồ sản xuất ancol etylic từ tinh bột:

(C6H10O5)n 2 H O

men

n C6H12O6

men 2n C2H5OH + 2n CO2 (1)

3,75

n 7,5


7,5 7,5

Ta có 3CaCOn =

750

100 = 7,5 (mol)

Vì hiệu suất mỗi giai đoạn là 80% nên: m = 162n.3,75

n.100

80.100

80 949,2 (gam).


[C6H7O2(OH)3]n + 3n HONO2 o

2 4H SO , t [C6H7O2(ONO2)3]n + 3n H2O

189n gam 297n gam

x gam 59400 gam

x = 59400 189n

297n

= 37800 (gam)

Vì hiệu suất phản ứng 80% nên: 3dd HNOm =

37800.100 100

63 80 = 75000 (gam)

Vậy 3dd HNOV =

75000

1,4 53571 (ml) = 53,57 lít.


Ta có 1 u = 1,6605. 2710 kg

Khối lượng của (C6H10O5)n = 6

27

48,6.10

1,6605.10

= 29,268. 2110 u

385

Do đó 162n = 29,268. 2110 u n 1,807. 2010 .


6CO2 + 6H2O as

clorophin C6H12O6 + 6O2

Thời gian từ 6 giờ đến 17 giờ (đổi ra phút) = (17 – 6)60 = 660 (phút)

Tổng năng lượng mà 1 m2 lá xanh nhận được dùng để tổng hợp glucozơ:

10

660 10000 2,09100

= 1379400 (J) = 1379,4 kJ

Vậy khối lượng glucozơ tổng hợp được là: 1 1379,4

.1802813

= 88,266 (gam).

386

1A 2B 3C 4D 5C 6D 7C 8B 9A 10D

11A 12C 13D 14C 15D 16B 17B 18D 19C 20B

21B 22C 23D 24A 25C 26B 27C 28B 29C 30D

31D 32B 33A 34D 35C 36C 37C 38D 39B 40B

41D 42C 43C 44D 45D 46B 47D 48A 49B 50B

51C 52A 53B 54B 55C 56B 57D 58C 59C 60B

61D 62B 63D 64B 65C 66D 67A 68C 69B 70B


Đặt công thức amin đơn chức X là: x y 2C H NH

x y 2C H NH + HCl x y 3C H NH Cl

0,1 0,1

HClm = 9,55 – 5,9 = 3,65 (gam) HCln = 3,65

36,5 = 0,1 (mol)

x y 2C H NHM = 12x + y + 16 =

5,9

0,1 = 59 (g/mol) 12x + y = 43

Cặp nghiệm duy nhất phù hợp là: x = 3, y = 7

Do đó công thức phân tử của X là: C7H7NH2 hay C3H9N.

Vậy số đồng phân cấu tạo của C4H11N là 4 (2 amin bậc một, 1 amin bậc hai và 1 amin bậc ba).


Sơ đồ phản ứng: C6H6 3 2 4 HNO , H SO

60%

C6H5NO2

oFe HCl, t

50%

C6H5NH2

Ta có 6 6C Hn =

156

78 = 2 (mol)

6 5 2C H NHn lí thuyết = 6 6C Hn = 2 mol

Chuyên đề 14

AMIN - AMINO AXIT - PROTEIN

387

Do đó 6 5 2C H NHn thực tế = 2

60 50

100 100 = 0,6 (mol)

Vậy 6 5 2C H NHm = 0,693 = 55,8 (gam).


C6H5NH2 + NaNO2 + 2HCl C6H5N2+Cl- + NaCl + H2O

0,1 0,1 0,1

Ta có 6 5 2C H N Cln =

14,05

140,5 = 0,1 (mol) ; Vậy

6 5 2C H NHn = 2NaNOn = 0,1 mol.


Ta có m2 – m1 = 7,5 m2 > m1

Do đó trong phân tử amino axit X có số chức axit phải lớn hơn số chức amin

Vậy chỉ có đáp án A thoả mãn.


Ta có HCln = 0,20,1 = 0,02 (mol) ; NaOHn = 4 40

100 40

= 0,04 (mol)

Tỉ lệ Xn : HCln = 1 : 1 Amino axit X chỉ có 1 nhóm -NH2

Xn : NaOHn = 1 : 2 Amino axit X có 2 nhóm -COOH

Đặt công thức của amino axit X là: H2N-R(COOH)2

H2N-R(COOH)2 + HCl ClH3N-R(COOH)2

0,02 0,02 0,02

Do đó R + 142,5 = 3,67

0,02 = 183,5 R = 41(C3H5)

Vậy công thức phân tử của X là: H2N-C3H5(COOH)2.


Ta có Xn = 1,82

91 = 0,02 (mol)

X là muối của axit cacboxylic đơn chức và gốc amin: RCOONH3R’

RCOONH3R’ + NaOH RCOONa + R’NH2 + H2O

0,02 0,02

388

Do đó R + 67 = 1,64

0,02 = 82 R = 15 (CH3)

Vậy công thức phân tử của X là: CH3COONH3CH3.


Chất hữu cơ X (C2H8O3N2) có: = 2.2 2 8 2

2

= 0 (không có liên kết )

X không thể là amino axit, vì vậy CTCT của X có thể là: CH3CH2NH3NO3

CH3CH2NH3NO3 + NaOH CH3CH2NH2 + NaNO3 + H2O

(X) (Y)

Vậy YM = 45 g/mol.


Ta có %O = 100 – 40,449 – 7,865 – 15,73 = 35,956(%)

Đặt công thức tổng quát của X là: x y z tC H O N

Lập tỉ lệ x : y : z : t = 40,449

12 :

7,865

1 :

35,956

16 :

15,73

14

= 3 : 7 : 2 : 1

Công thức phân tử của X là: C3H7O2N ( = 1)

Do đó X có thể là amino axit hoặc este đơn chức

Xn = 4,45

89 = 0,05 (mol) n muối khan = Xn = 0,05 mol

Mmuối =4,85

0,05 = 97 (g/mol) Công thức cấu tạo của muối là: H2NCH2COONa

Vậy công thức cấu tạo thu gọn của X là: H2NCH2COO-CH3.


Chất hữu cơ X (C3H7O2N) có = 1

X có thể là amino axit H2NCH2CH2COOH hoặc este H2NCH2COOCH3

Ta có Xn =8,9

89= 0,1 (mol) ; NaOHn = 0,11,5 = 0,15 (mol)

0,1 mol X + 0,1 mol NaOH 0,1 mol muối

Chất rắn gồm muối và NaOH dư mmuối = 11,7 – 400,05 = 9,7 (gam)

389

Mmuối =9,7

0,1= 97 (g/mol) CTCT của muối là: H2NCH2COONa

Vậy công thức cấu tạo thu gọn của X là: H2NCH2COO-CH3.


Theo đề bài, công thức cấu tạo của X là: CH2=CH-COO-NH3-CH3

CH2=CHCOONH3CH3 + NaOH CH2=CHCOONa +CH3NH2 + H2O

0,1 0,1

Xn = 10,3

103 = 0,1 (mol) ; Khí Y là CH3-NH2 và chất tan Z là: CH2=CHCOONa

Vậy m = 0,194 = 9,4 (gam).


Công thức cấu tạo của alanin: CH3-CH(NH2)-COOH

protein Xn = 1250

100000 = 0,0125 (mol) ; alaninn =

425

89 4,7753 (mol)

Vậy số mắt xích alanin có trong phân tử X là: 4,7753

0,0125 = 382.

390

1B 2C 3D 4D 5B 6B 7A 8D 9C 10B

11A 12D 13B 14B 15C 16C 17D 18B 19C 20D

21A 22C 23C 24D 25B 26B 27D 28D 29C 30D

31A 32C 33A 34C 35B 36A 37C 38C 39A 40B


Poli(metyl metacrylat) là thuỷ tinh hữu cơ có M = 100n = 25000 n = 250.


Tơ nilon-6,6: (NH-[CH2]6-NH-CO-[CH2]4-CO ) n có 226n = 27346 n = 121

Tơ capron: (NH-[CH2]5-CO ) n có 113n = 17176 n = 152.


n NH2-[CH2]5-COOH ot

(NH-[CH2]5-CO ) n + nH2O

0, 45

n 0,45

2H On =

8,1

18 = 0,45 (kmol) y = 113n

0, 45

n = 50,85 (kg)

Áp dụng ĐLBTKL, ta có: x = (50,85 + 8,1)100

90 = 65,5 (kg).


Sơ đồ điều chế:

2CH4 CH CH CH2=CH-Cl (–CH2-CHCl–)n

2 kmol 62,5 kg

x kmol 950 kg

x = 950 2

62,5

= 30,4 (kmol)

4CHn bđ =30,4 100

40

= 76 (kmol)

Chuyên đề 15

POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME

391

Vậy thể tích khí thiên nhiên là: 76100

9522,4 = 1792 (lít) = 1792 m3.


2k 3k kC H Cl + Cl2 2k 3k 1 k 1C H Cl + HCl

Ta có % Cl = 35,5(k 1)

10062,5k 34,5

= 63,96 k = 3.

392

1A 2A 3C 4A 5B 6A 7A 8B 9A 10C

11A 12D 13D 14C 15B 16B 17B 18C 19C 20C

21B 22C 23C 24B 25B 26D 27D 28B 29A 30D

31B 32B 33C 34C 35B 36A 37A 38D 39A 40A

41C 42C 43B 44A 45A 46B 47D 48B 49A 50D


Để X tác dụng được với AgNO3 trong dung dịch NH3 (dư) thì X phải chứa nhóm chức -CHO

hoặc X là ankin có liên kết ba ở đầu mạch.

Vì X có công thức C2H2On (n 2) nên n = 0 (X là CH CH) hay n = 2 (X là OHC-CHO).


Đặt công thức trung bình của hỗn hợp X là: 4 yC H

XM = 48 + y = 27,82 = 55,6 (g/mol) y = 7,6 ; Xn =8,34

55,6= 0,15 (mol)

4 yC H 2 O

4CO2 + y

2H2O

0,15 0,6 0,075 y

Vậy 2COm +

2H Om = 440,6 + 180,0757,6 = 36,66 (gam).


Đốt cháy Y có: 2COn =

22

44 = 0,5 (mol) ;

2H On = 13,5

18= 0,75 (mol)

Ta thấy 2H On >

2COn Y là ankan: n 2n 2C H

n 2n 2C H 2 O n CO2 + (n + 1) H2O

Chuyên đề 16


HOÁ HỌC HỮU CƠ

393

n

0,5 =

n 1

0, 75

n = 2 ; Do đó công thức phân tử của Y là C2H6

A có thể là: C2H2 hoặc C2H4

* Nếu A là C2H2 (chọn 1 mol):

C2H2 + 2H2 oNi, t

C2H6

1 2

XM = 26 1 2 2

3

= 10 (g/mol) Y

X

M

M =

30

10 = 3 (phù hợp)

* Nếu A là C2H4 (chọn 1 mol):

C2H4 + H2 oNi, t

C2H6

1 1

XM = 28 1 2 1

2

= 15 (g/mol) Y

X

M

M =

30

15 = 2 (loại)

Vậy công thức phân tử của A là C2H2.


Theo đề bài, hỗn hợp khí X có 1 hiđrocacbon no: n 2n 2C H (n 1)

và 1 hiđrocacbon không no: x yC H

Ta có Xn = 1,68

22,4 = 0,075 (mol) ;

2Brn = 4

160 = 0,025 (mol)

n 2n 2C Hn

=

1,12

22,4 = 0,05 (mol)

x yC Hn = 0,075 – 0,05 = 0,025 (mol)

x yC Hn :

2Brn = 0,025 : 0,025 = 1 : 1

Do đó hiđrocacbon không no có 1 liên kiết : x 2xC H (x 2)

n 2n 2C H 2 O n CO2 (1) ; x 2xC H 2 O x CO2 (2)

0,05 0,05n 0,025 0,025x

Theo (1, 2): 2COn = 0,05n + 0,025x =

2,8

22,4= 0,125 (mol) 2n + x = 5

Chỉ có cặp nghiệm duy nhất phù hợp là: n = 1, x = 3

Vậy công thức phân tử của hai hiđrocacbon là: CH4 và C3H6.

394


Ta có 2COn =

1,792

22,4 = 0,08 (mol) ;

2H On = 1,62

18 = 0,09 (mol)

2H On >

2COn Hỗn hợp có một hiđrocacbon là ankan: x 2x 2C H

x 2x 2C H 2 O x CO2 + (x + 1) H2O (1)

1 x x + 1

x zC H 2 O x CO2 + z

2H2O (2)

1 x 0,5z

Từ pư (1, 2): 2

2

CO

H O

n

n =

2x

x 1 0,5z =

0,08

0,09 z =

10x 8

4

Biện luận: z nguyên và chẵn

x 2 3 4

z 3 5,5 8

loại loại chọn

Vậy công thức phân tử của các hiđrocacbon là: C4H10 và C4H8.


RCHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O RCOONH4 + 2NH4NO3 + 2Ag

0,05 0,1

Ag + 2HNO3 AgNO3 + NO2 + H2O

0,1 0,1

2NOn =

2, 24

22,4= 0,1 (mol) ; RCHOM = R + 29 =

3,6

0, 05 = 72 (g/mol) R = 43 (C3H7)

Vậy công thức của X là: C3H7CHO.


3AgNOn = 0,32 = 0,6 mol ; Zn =

13,6

68= 0,2 mol ; Agn =

43, 2

108= 0,4 mol

Zn : Agn = 0,2 : 0,4 = 1 : 2 Z chỉ chứa 1 nhóm -CHO

395

3AgNOn tạo thành Ag = Agn = 0,4 mol <

3AgNOn phản ứng = 0,6 mol

Chứng tỏ trong gốc R của chất Z còn có 1 liên kết ba ở đầu mạch

Do đó công thức cấu tạo của Z phải là: HCC-CH2-CHO.


Ta có Xn = 2On =

1,6

32 = 0,05 (mol) XM =

3,7

0, 05 = 74 (g/mol)

Khi đốt cháy 1

74 mol X, thu được số mol CO2 >

0,7

22,4 = 0,03125 (mol)

Như vậy đốt cháy 1 mol X thì thu được số mol CO2 > 2,3125 mol

Do đó phân tử X chỉ có 3 nguyên tử C CTPT của X là: C3H6O2

Vì X tác dụng được với dung dịch NaOH đun nóng và với dung dịch AgNO3 trong NH3 nên X là

este và có nhóm -CHO. Vậy CTCT của X là: HCOOC2H5.


Theo đề bài, X (C2H8O3N2) là dạng muối amoni có CTCT: C2H5NH3NO3

C2H5NH3NO3 + NaOH ot

NaNO3 + C2H5NH2 + H2O

0,1 0,1 0,1

Do đó chất rắn khan gồm: NaNO3 ( 0,1 mol) và NaOH dư (0,1 mol)

Vậy m = (85 + 40)0,1 = 12,5 (gam).


Đặt công thức tổng quát của A là: x y 2C H O N ; A

14

M =

15,73

100

AM = 12x + y + 46 = 89 (g/mol) hay 12x + y = 43 x = 3, y = 7

Do đó CTPT của A là: C3H7O2N CTCT của A là: H2N-CH2-COOCH3

H2N-CH2-COOCH3 + NaOH ot

H2N-CH2-COONa + CH3OH (1)

0,0375 0,0375

CH3OH + CuO ot

HCHO + Cu + H2O (2)

0,0375 0,0375

HCHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O (NH4)2CO3 + 4NH4NO3 + 4Ag (3)

0,0375 0,15

Agn = 0,15 mol ; Vậy m = 890,0375 = 3,3375 (gam).

396

1B 2D 3B 4D 5C 6D 7B 8D 9B 10D

11C 12D 13B 14B 15B 16C 17A 18C 19C 20C

21D 22A 23B 24D 25D 26B 27D 28D 29C 30A

31C 32A 33C 34C 35A 36C 37B 38D 39C 40D

Chuyên đề 17

HOÁ HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN

KINH TẾ, XÃ HỘI, MÔI TRƯỜNG

ÔN KIẾN THỨC LUYỆN KỸ NĂNG

Documents

Transcript of ÔN KIẾN THỨC LUYỆN KỸ NĂNG