ÖRNEKÖRNEK OLGULAROLGULAR BÜŞRA GÜNEŞ

1. OLGU

45 yaşında, bayan, evli, lise mezunu, emekli, 21 yıllık evli, anlaşarak evlenmişler, eşi ve iki çocuğuyla yaşıyor.

Yaşam olayları: 2 yıl önce emekli olma 1 yıl önce histeroktomi ameliyatı 5 ay önce babasının akciğer kanserinden

ölümü Eşi ve eşinin kız kardeşiyle bir tartışma

sonrasında bir buçuk ay önce ilaç ile intihar girişimi

Gelme Nedeni: Bu yaşam olaylarıyla baş edememe Babasının ölümünden önce ve sonra eşinden

destek alamadığını düşünmesi Eşinin ailesiyle iletişim güçlükleri.

Anksiyete ve depresif belirtilerde artış Yardım çağrısı olarak intihar girişimi( intihar

fikirleri devam etmemektedir)

MÜDAHALE Çocuklarıyla , ailesiyle, arkadaşlarıyla olan ilişkiler gözden

geçirildi Eşi tarafından anlaşılmadığı, eşinin ailesiyle yaşadığı

sorunlarda ve babasının ölümünde kendisini yalnız bıraktığı konularında onu fazla suçladığını düşünmeye başladı

Aile görüşmesi: İletişim yolları ve sorunların çözümüne yaklaşımları,sağlıklı iletişim yolları, danışanın eşinden beklentileri, ailesiyle ilgili yaşanan çatışmalar üzerinde duruldu. Eş danışanın bulunduğu ruhsal durum ve yas süreciyle ilgili bilgilendirildi.

Ventilasyonu sağlandı. Danışanın kendini ifade etmesi, zorlayıcı koşullarla baş

etme ve uyumu , Eşinin ailesiyle iletişim problemleri ve beklentileri

üzerinde konuşuldu. Yaşamındaki olumlu yönler gösterilip potansiyelleri

doğrultusunda uğraşlar bulmasına yardımcı olundu.

SONUÇ

Çökkünlük durumu azaldı Sorunlarıyla baş etme becerisi kazandı Kendini daha iyi ifade etti Her krizin fırsat olduğu vurgulanıp kendisinde

olan gelişmeler ve değişmeler gösterildi

2. OLGU 26 yaşında, bayan, lise mezunu, 5 yıldır evli, 2

çocuklu( 4 ve 2.5 yaşında), bir bankada memur , Geliş nedeni: Eşi ile tartışırken kendisini

tokatlaması sonucu bir kutu ilacı alarak intihar girişimi ve acil servise getirilmesi

Yaşam olayları: Eşi gündüz çalıştığı işinden arta kalan zamanda

sahibi olduğu taksisinde çalışıyor Çocuklara kayınvalide baktığı için orda kalıyor ve

evlerine nadir geliyorlar Evde dul olan görümcesi ve kızıyla birlikte 9

kişiler Çiftin iletişimin azalması ve birbirlerini az

görmeleri sonucu hastada gerginlik ve yalnızlık duygusu bulunmakta

Evdeki bireylerle çok az iletişim

MÜDAHALE

Ventilasyon sağlandı

Hastanın problemleri belirlendi. Bunlar: 2. çocuğa hazır olmama, Kayınvalidenin evinde kalıyor olma Çocukların yaramaz olması Eşiyle az görüşmeleri ve birbirinden uzaklaşmaları,

kalabalık ailede yaşamaları sonucu “biz” olmakta zorluklar,

Herkesin önünde eşinin attığı tokatla incinme ve benlik saygısının düşmesi

Eşlerinin birbirlerini, yaşadıkları problemleri anlamaları ve

iletişimlerini arttırma yönünde görüşmeler yapıldı.Problem alanları üzerinde krize müdahale teknikleri kullanarak çalışıldı

SONUÇ

Çiftin görüşmeler boyunca birbirleriyle daha iyi iletişim kuran, daha çok paylaşan, daha neşeli, hoşgörülü, daha az öfkeli oldukları gözlendi

Farklı bakış açıları, hastanın her şeyi problem olarak görmemesi evdeki gerginliği azalttı

Kaynının takside çalışması ve çocukların kreşe verilmesiyle yeniden evlerinde yaşamaya başladılar.

Ardından izleme görüşmesi yapıldı

3. OLGU 26 yaşında erkek danışan, Anadolu’da doktor

olarak mecburi hizmet yapmakta, 1.5 yıldır evli, 1 çocuğu var

Gelme nedeni: İlçedeki savcıyla tartışması sonucu olay şiddete dönüşmüş ve savcı tarafından mahkemeye verilmiş

Yaşam olayları: Bebeğinin bakımı konusunda eşi ve ailesiyle

yaşadığı sorunlar sonucunda eşinin bebeği alıp evi terk etmesi

Bu sorunların çözümünü düşünürken çok öfkeli ve sınırlı davranışları sonucu savcıyla yaşadığı olay

MÜDAHALE Ailesi davet edilerek mahkeme işlerini takipleri

konusunda anlaşıldı Eşi ile yaşadıkları kriz durumu üzerinde

konuşuldu. Doktorluğa, yeni çevreye, evliliğe, ebeveyn olmaya uyum yapmak durumu ve bunun etki ve sonuçları üzerinde konuşuldu

Kriz durumlarında kontrol kaybı yaşayabilecekleri anlatıldı.

Birbirlerini ve içinde bulundukları durumu anlamaları sağlandı

SONUÇ: Hafta da 2 görüşme yapılarak 1 ay sonra kriz

önceki durumlarına döndüler. Hayatı birlikte ve bebekleriyle gözlemeye hazır hale geldiler

KRİZ BİR FIRSATTIRKRİZ BİR FIRSATTIR

4. OLGU 22 yaşında, eczacı, kadın hasta Geliş nedeni: 10mg lik 10 tane diazem alarak acil servise

getirilmiş. Teyzesi ve kız kardeşi ile birlikte merkeze başvurmuştur.

Kriz öncesi durum : Fiziksel kusuru yok, bakımlı, uygun giyinimli, kendisini iyi ifade

edebilen, kendini çevresinde sevilen birisi olarak tanımlıyor. 1.5 yıldır yakın bir ilçedeki hastanede eczacı olarak

çalışmaktadır. 2 ay öncesine kadar iş yerindeki 2 kız arkadaşı ile bir evde

kalmakta iken , onların başka şehire taşınmaları sonucu baba evine dönüşmüştür.

Ailede ve hastada herhangi bir ruhsal hastalık ve önceye ait bir intihar girişimi yoktur.

4 çocuklu bir ailenin en büyüğü. Annesi ev hanımı ve annesini eşinden fiziksel ve duygusal şiddet görmüş zavallı bir kadın olarak görüyor. Babası alkol bağımlısı alkol patlamaları olan evde hiç konuşmayan sadece şiddete dayalı davranışları ile var olan birisi

Krize yol açan olaylar: İşyerinden iki kişinin ayrılması ile

sorumluluklarının artması Ailenin yanına taşınması İşini şehir içine nakil için yaptığı başvurularda

başarısız olması Mezhep farkından dolayı evlenmeyi düşlediği

erkek arkadaşından ayrılması Tartışmalı gergin ev ortamı Kriz : Babasının kardeşine yönelik şiddetli bir öfke

patlaması sonucu olaya müdahale etmesi ve babasının öfkesini ona yöneltmesi. Babasının evden gitmesini söylemesi. Ama ayrılığa hazır olmaması ve evdeki gerginliğin giderek tırmanacağı korkusuyla tek çareyi ölümde bulması

MÜDAHALE Her gün görüşme yapılmıştır Yaşamındaki zorlayıcı koşullar, aile bireyleri ile

ilişkiler üzerinde durulmuş ve sorun listesi çıkarılmıştır

1. sırada önce sevgilisinden ayrılışı varken sonra aile içindeki güçlüklere yer vermiştir.

Aile içi iletişim sorunları üzerinde odaklanılmış ve sağlıklı iletişim kurma yolları üzerinde çalışılmıştır

Aile görüşmesinde baba kırgınlığını, sayılmadığını, dışlandığını dile getirerek yalnızlığından yakınmıştır.

Görüşmeler anne, kız kardeşler ve daha sonra da babayla yapılmış tarafların birbirlerini anlamaları ve farklı yaklaşım içinde olayları değerlendirmelerine yardımcı olunmuştur

SONUÇ

1 ay sonra izleme görüşmesinde; ailede olumlu ortamın olduğu ve herkesin bunu kaybetmemek için ellerinden gelen çabayı gösterdiğini ifade etmiştir .

Baba alkol bağımlılığı için tedavi olma kararı almıştır

Burda 2 önemli nokta vardır

-danışanın yaşamında peş peşe gelen önemli değişikliklere uyum sağlama sürecinden geçtiği

-yalnızca intihar girişiminde bulunan kişi ile değil, ailenin bütünüyle çalışılmıştır

Ailedeki kriz bir fırsat olarak değerlendirilmiş ve ailenin bütününe yardımcı olunmuştur

BİR TECAVÜZ OLGUSUBİR TECAVÜZ OLGUSU

5. OLGU

19 yaşında, lise mezunu, üniversiteye hazırlanıyor, Kriz: 3 aydır çıktığı erkek arkadaşının evine ders

çalışmaya gittiğinde tecavüze uğramış. Öğretmeninin verdiği parayla muayene olmuştur. Adli Tıp Kurumu’na giderek rapor almış ve erkek arkadaşı hakkında suç duyurusunda bulunmuştur

Ailede yoğun tartışmalar, hastaya suçlamalar ve yasaklar gündeme gelmiştir.

Anne ve ağabeyinin evlenmelerini istemiştir Erkek arkadaşının bunu kendisine neden yaptığını

anlamaması ve ailesinin kendisine inanmamasına çok üzülerek ilaçla intihar girişiminde bulunmuştur

MÜDAHALE Psikiyatrik değerlendirme yapılarak bir antidepresan

başlandı Ventilasyonu sağlayan bir görüşme yapıldı Problemler önem sırasına göre sıralandı. Ailesinin

evlenmesini istemesine karşın hastanın bunu istememesi; ailenin erkek arkadaşını dövme ve öldürme tehditleri sonucu korku ve kaygı yaşamaktadır. Bu kaygı azaltılmaya ve çözüm yolları hakkında gerçekçi bir bakış açısı kazandırılmaya çalışıldı

Anne baba ve ağabey ile yapılan görüşmelerde yeni problem çözme becerileri üzerinde duruldu. Ailenin yaşadığı öfke çaresizlik duyguları üzerinde çalışıldı

Hastaya gelecekle ilgili umut aşılayacak benlik saygısını artırıcı destekleyici bir yaklaşım izlendi

Erkek arkadaşının evlenmeyi istememesi ve tecavüzü inkar etmesi sonucu yaşadığı öfke ve üzüntü ile depresif temaları arttı. Bu depresif düşünce biçimiyle çalışıldı.

KRİZ SONRASI

Aile zorlayıcı ve kısıtlayıcı davranmaktan vazgeçti. Babanın hastaya desteği arttı. Hastanın da yeniden ailesinin kendisine güvendiği ve değerli olduğuna ilişkin düşünceleri artmaya başladı.

Yasaklar kalktı, yarım gün bir tanıdıklarının yanında çalışmasına izin verildi.

Yeniden yaşamını kurma, karşı cinsle ilişkiler, yaşamdan beklentileri bunları nasıl gerçekleştirebileceği üzerinde konuşuldu. Tekrar üniversite sınavına girme kararı aldı

İLK AŞKİLK AŞK

6. OLGU

16 yaşında kız Kriz : Erkek arkadaşının kendisini terk etmesi

üzerine ilaçla intihar girişiminde bulunma

MÜDAHALE Karşı cinsle ilişkiler üzerinde bir gözden geçirme yapıldı. Terk olayıyla ilgili kendini değersiz, çirkin, beğenilmeyen,

tercih edilmeyen bir kişi olarak algılaması ve bunun getirdiği duygusal örselenmesi üzerinde görüşüldü

Muntazam görünüşü, kişiliği, akademik başarısı, yakın çevrede, aile içinde ve arkadaşları arasındaki yeri üzerinde durularak potansiyelleri belirlendi ve bunlar öne çıkarılarak destekleyici bir görüşme yapıldı.

Çevreden, özellikle yaşıtlarından gelen geri bildirimler ele alınarak pozitif yaklaşımlar etrafında görüşme geliştirildi

Yaşamdaki iniş çıkışlar ile büyüme sürecine bağlı sancılı gelişme gündeme getirildi

“ilk aşk son aşk değildir” önermesi üzeride duruldu Aile sorun etrafında ve ergenlik konusunda bilgilendirildi

YAS OLGULARIYAS OLGULARI

1.ÇOCUK ÖLÜMÜ

30 yaşında bayan, evli, üniversite mezunu Kayıp: 4 gün önce 2.5 yaşındaki kızını ani

ölüm sonucu kaybetme Hafif kusma ve burun kanaması olan çocuk

hastaneye ulaşamadan vefat etmiş. Anne babanın tek çocuğu

YAS

Ani ölümden dolayı altüst olma, ne yapacağını bilememe hali

Ailenin hayatında çocuk her iki için de merkez

İnkar evresinde Sağlık personeline öfke ve suçlayan yaklaşım

MÜDAHALE

Kızları hakkında konuşmaya teşvik edildi Aile ve çevre desteğini kabullenme konusu

ele alındı. Çiftin paylaşımlarının artması sağlandı Ventilasyon sağlandı Her görüşmede ailenin olumlu ve olumsuz

duygu ve düşünceleri terapist ve birbirleriyle paylaşmaları sağlandı

Sonunda geleceğe yönelik planlar üzerinde düşünebilir hale geldiler

2.ZORLU BİR DENEYİM

16 yaşında kız, lise öğrencisi, evin tek çocuğu, anne babası 5 yıl önce ayrılmış, baba 1.5 yıldır hapiste, Denizli’ de yaşıyorlar

Kayıp:Anne 10 gün önce ameliyat sonrası beklenmedik bir şekilde ölmüş. Teyzesi kızı Ankara’ya getirmiş; iki çocuğu ve eşi ile yaşayan teyzenin yanında kalmaya başlamış

Yeni duruma uyum güçlükleri nedeniyle getirilmiştir

MÜDAHALE Sorunların listesi yapıldı ve öncelikle annenin ölümüne

odaklanıldı Ventilasyon sağlandı Zaman zaman teyze ve dayı da katılarak onların da

yaşadıkları duygusal zorlukları paylaşmışlar ve bu hastanın üzüntü, öfke, çaresizlik gibi duyguları dışa vurmasında yardımcı olmuştur

Eski yaşadığı kent, arkadaşları, okulu ve onlara yönelik özlemleri üzerinde duruldu

Ergenlik dönemine ilişkin teyze ve dayı bilgilendirildi Yeni kente, eve, okula, arkadaşlara uyumun

zorlayıcılığı üzerinde duruldu Yaşamındaki olumlu yönler ve potansiyelleri üzerinde

konuşulmuştur Sonunda yas sürecini olumlu tamamlama yolunda

olduğu görülmüştür. Yeni yaşamın getireceği olan güçlükler, gelecekle , ilgili yeni hedefler üzerinde görüşüldü

3.AİLE BOYU YAS

42 yaşında, dul bayan, üniversite mezunu, öğretmen, 19 yaşında lise mezunu ve 17 yaşında lise son sınıfta okuyan 2 oğlu var ve ikisi de üniversiteye hazırlanıyor

Kayıp:2 ay önce 46 yaşındaki eşi kalp krizi sonucu vefat etmiş. Amatör sporcu olan eşinin hiçbir sağlık sorunu yokmuş. Büyük oğlunun arkadaşlarıyla halı sahada futbol oynayıp eve döndükten sonra fenalaşmış, hastaneye ulaştıklarında kalp krizi geçirmiş ve müdahale yapılamadan ölmüş

YAS Eşine oldukça bağlı olan danışan onu

kaybetmenin yarattığı boşluk sonucu ne yapması gerektiği, nasıl yaşayabileceğini bilmediğini dile getirmiştir

Sürekli ağlama isteği, yalnız kalmaktan korkma, uyuyamama, iştahsızlık sonucu yoğun kilo kaybı olmuş

Duygusal olarak yoğun özlem, suçluluk duyma, kızgınlık gibi karma karışık duygular yaşamaktadır. Oğullarını da kaybetmekten korktuğunu dile getirmiştir

Depresif bulgular, ambivalan bir duygulanım ve yoğun anksiye

Yasın arama ve isyan döneminde

MÜDAHALE Ventilasyon sağlandı Yas süreci hakkında bilgi verildi Aile görüşmesinde ailenin , kaybı ve bunun

sonucu olan duyguları ile yüzleşmesi sağlandı Küçük oğul yasını aile içinde en sağlıklı biçimde

yaşarken; büyük oğul suçluluk duyguları içinde, bazen kendinden geçme, kollarda uyuşma, kalbinde sıkışma gibi kalp krizine benzer ataklar geçirmiştir. Ayrıca bireysel görüşmelere alınmıştır

Anne ve oğullarının duygusal paylaşımları sağlanmış ,birbirlerine bağlılık ve destekleri teşvik edilmiştir, sosyal destek araştırılmış; bu evrede duygusal iniş çıkışların neler olabileceği, ve bunlarla baş edebilme becerileri üzerinde durulmuştur

Yeni bir eve taşınmak istemişlerdir.

ÇOK YÖNLÜ YAKLAŞIM “ DESTEK

SİSTEMLERİ ÇOK DEĞERLİDİR”

OLGU 16 yaşında, lise 1. sınıfta, bayan, Ağlama, dikkat dağınıklığı, yalnızlık, öfke ve anlaşılmama

duyguları yaşıyor Kriz:1 ay önce babasının cinsel tacizine maruz kalmıştır. Babası cinsel ilişkide bulunmak istediğini söylemiş ve öpmeye

çalışmıştır. Annesini aramıştır. 3 gün boyunca tartışmalar olmuş fakat baba bu olay duyulursa çocuklarını öldürmek, evden kovmak gibi tehditlerde bulunmuş

Dayısı tarafından karakola götürülerek babası hakkında suç duyurusunda bulunmuştur

Baba işten çıkarılmış, geçmişte başkalarına da cinsel taciz davranışları olmuş. Son 2-3 yıldır hastanın sütyeniyle ilgilenme onu öpme, kalçasını ve göğsüsü çimdikleme, 13 yaşındaki oğlunun cinsel organını elle tutup övünme, annesinden evlilik boyunca sıra dışı cinsel yaklaşıma, zorla cinsel ilişkiye, ters ilişkiye maruz kaldığı belirtilmiştir.

Hasta başvurduğunda teyzeleriyle yaşıyor. Annesi bir yandan bu duruma şaşırmadığını söylerken bir yandan da babasını yanlış anlamış olabileceğini düşünmekteydi

MÜDAHALE Ventilasyon sağlanmaya çalışılmıştır Olaya bakış açısı ve yaklaşımı desteklendi Annenin yaşadığı şaşkınlık ve üzüntünün doğal ve anlaşılır bir durum olduğu ifade

edildi İki kez bireysel görüşme, haftada bir kez anne ve hasta ile görüşme, anneye

psikiyatrik müdahale, küçük kardeşin çocuk psikiyatrisinde izlenmesi, teyzeler ve dayı gibi yakınlarla da geniş aile görüşmeleri yapılmasına karar verildi

Anne ye depresyon tanısı konuldu ve antidepresan ilaç tedavisi başlandı , bir avukata başvurdu

2. aile görüşmesinde avukat olan teyze de davet edildi.Anne bküçük cocuğun ve kendisini risk alrtında olduğunu davranışların tekrarlanabileceği,konusunda uyarılsa da anne evde kalarak eşinin öfkesini kontrol altına aldığını ,zararını önlemeye çalıştığını söylemiştir

Annede bir iyileşme yoktu fakat hasta bireysel görüşmelerden çok yararlanmış anksiyete ve dikat bozukluğu kaybolmuştur okul başarısı yükselmiş.hastanın gelecekle ilgili planları ve potansiyelleri değerlendirilmiştir

Babanın taciz davasını öğrenince baskı ve hiddetleri şiddetlense de anne evden ayrılmadı

Erkek kardeşin evden ayrılması önerilip anne evden ayrılmayınca çocuk SHEÇK denetimi altına alındı

Mahkeme babanın evden ve çocuklardan uzaklaştırılması kararı alınca anne cocuğu da alıp kız kardeşine taşındı

1 ay sonra baba intihar etti . Hasta ölümünden dolayı üzülmediğini söylemektedir

Fakat hastanın bu tutumu anne ve kardeşin hastaya olumsuz ifadelerini arttıyordu. Aileye yasla ilgili bilgi verildi ve hastanın annesinin ruhsal durumunu anlaması için yardımcı olundu

Hastanın yasın şok aşamasında olduğu görüldü. 1 ay kadar sonra anksiyete belirtileri tanımlamıştır .Son 3 aydır önceki suçlamalarından sonra , ölümünün ardından yaptığı iyi şeyleri güzel günleri anımsadığını söylüyor kayıp duygusunu anlıyordu.

Hastanın gelecekteki planları desteklendi. Hastanın yaşadıkları normalize edilmeye çalışıldı

Anksiyetesi azaldı, annesiyle ilişkileri iyi yönde gelişti Kendini daha güvende hissetti Telefonla da müdahale edildi Toplam 16 görüşme yapıldı Hastayla güven ilişkisi, sosyal destek sistemi

çalıştırıldı, hasta ekonomik sorunlarından dolayı ücretsiz takip edildi

EV İÇİ ŞİDDETEV İÇİ ŞİDDET

1. OLGU Bayan hasta, 1963 doğumlu, ilkokul mezunu, eşi

çocukları ve kayınvalidesiyle yaşıyor, 14 yıllık görücü usulu ile evli

Eşi 49 yaşında emekli serbest çalışıyor Çocuklar 13 yaşında ve 12 yaşında erkek, 7 yaşında

kız 7 yıl önce eşin dövmesi sonucu elmacık kemiği kırılmış

ve ameliyat olmuş fiziksel ve sözel şiddet bulunmaktadır.

4 ve 5 yıl önce şiddetten dolayı 2 kez intihar girişimi Çocuklara da şiddet vardır Hasta yalnızdır, Ankara’da bir yakını yok Son bir aydır intihar düşüncelerinde yoğunlaşma ve

kendisine uygulanan şiddette artma Danışan evlerinin bodrumunda kendini iple asmayı

düşünmüştür

MÜDAHALE Eşin ruhsal sorunlarının olduğu ve polikinlikte izlendiği

ama ilaçlarını kestiği ortaya çıkmıştır.Bunun üzerine tedavisi sürdürmesi için motive edilmiştir.

Eşinin intihar riski konusunda bilgilendirilmiştir Şiddetin yasal sonuçları hakkına son gelişmeler

bildirilmiştir Eşin 3 kız kardeşi de çağrılıp durumun ciddiyeti

konusunda konuşuldu. Aile içinden destek alması , terapistin hastanın

yanında olduğu hissinin iyi geldiği; onun kendini değerli hissetmesine ve benlik saygısı onarılmasına yardım ettiği görüldü

Depresyonu nedeniyle psikiyatrik takibe alındı. 8 görüşmeden sonra durumunda düzelme görüldü ve

3 ay sonraki izleme görüşmesinden sonra da bu düzelmenin devam ettiği öğrenildi

2. OLGU Bayan, 1970 doğumlu, üniversite mezunu,

almanca öğretmeni Eşi 40 yaşında mimar, çocukları 18 aylık, 6 yıllık

evli anlaşarak evlilik Eşinin alkol kullanımı , son 3 yılda sözel şiddet ve

aşağılama sözkonusu Son bir yılda alkollü iken cinsel ilişkiye zorlamaları

mevcut Boşanma aşamasındadır ve İstanbul’dan eşini

terk ederek ailesinin yanına Ankara’ ya gelmiştir Korkmuş şaşkın bir haldedir. Evlilik öyküsü,

şiddet içeren ilişkileri, kayınvalide ile yaşanan iletişim sorunları etrafından düşünce içeriği daralmış durumdadır.

MÜDAHALE

Sorununu paylaşması için desteklendi Duygusal paylaşımı da içeren görüşmeler ve

aile desteği depresif görünümünde düzelme getirdi

Boşanmanın sonuçları ve gelecekle ilgili gözden geçirmeler yapıldı

Antidepresif başlandı 3 ay sonra sonda Ankara’ya tayinin çıktığını

ve sıkıntılı dönemdeki destekleyici yaklaşımının kendisi için çok değerli olduğunu ifade ediyordu

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…