Ülkemizde Evde Sağlık ve Bakım Hizmetleri,...
38
Ülkemizde Evde Sağlık ve Bakım Hizmetleri, Sorunlar ve Çözüm Önerileri Aynur Dik Yöne@m Kurulu Başkanı Evde Bakım Derneği www.evdebakim.org.tr
Transcript of Ülkemizde Evde Sağlık ve Bakım Hizmetleri,...
ÜlkemizdeEvdeSağlıkveBakımHizmetleri,SorunlarveÇözümÖnerileri
AynurDikYöne@mKuruluBaşkanıEvdeBakımDerneği
www.evdebakim.org.tr
EV…..,• Evkalbinolduğuyerdir-I.Pliny• İnsanıinsanyapanevdir–SamuelSmiles• Ev,içinekralınbilegiremeyeceğibirkaledir–Emerson• İnsanınevigönlününbağlıolduğuyerdir–Napoleon• Ev,vardığınyerdeğil,heryerkararırkenışığıbulduğunyerdir
–PierceBrown• İnsanaradığınıbulmakiçindolaşır;bulduğunuanlayıncada
evinedöner–GeorgeMoore• Birinsanınevi,kişiliğininvedünyagörüşününaynasıdır–C.
Kersey
“EV”
• Çocuğunkendinigüvendehissettiği,korunupbeslendiği,ilkyuvası;anarahmidir.
• “Çocukiçinevannerahmidir,annekucağıdır,anne
korumasıveannesevgisidir,ailedir,gelenektir,kültürdürvenihayetevrendir.(PsikologJacquelineleRoyer)
BAKIMINANLAMI-1-• Türkçesözlükte;
– Bakmaişi;birşeyiniyigelişmesi,iyibirdurumdakalmasıiçinverilenemek;birininbeslenme,giyinmevb.gereksinimlerininüstlenmevesağlamaişi.
BAKIMANLAMI-2-
• Birşeyiniyigelişmesi,iyibirdurumdakalmasıiçinverilenEMEK.!
• EMEK;insanınbilinçliolarakbellibiramacaulaşmakiçin
giriştiği,sonucundabirdeğişimeyolaçan,uzunveözenliçalışmasüreciniifadeeder.
EVDESAĞLIK&BAKIM
EvdeBakım
EvdeSağlık EvdeSosyalDestek
EvdeSağlıkveBakımHizmetleri
EvdeSağlıkBakımıHizmetleri
EvdeSosyalBakımveDestekHizmetleri
EvdeKoruyucu/ÖnleyiciHizmetleri
NedenSağlıkHizmetlerindeEvdeBakım?• Giderekgenişleyenhizmetkapsamı,
• Verimliveetkinçözümmodeli,• GiderekdahafazlahizmeQevdeolanaklıkılanteknolojik
gelişim
EvdeBakım;sağlıkhizmetlerininönemlivevazgeçilmezbirhizmetalanıdır.
EvdeBakımALTERNATİFDEĞİLBÜTÜNLEYİCİbirsağlıkhizmeQdir.
Sağlıkhizmetlerininteşhis–tedavi–iyileşmesurecindeevdesağlıkvebakımetkinolarakyeralmaktadır.
EVDE SAĞLIK BAKIMI HİZMETLERİ
• EvdeDoktorTakibi• HemşirelikHizmetleri–• Fizyoterapi• SolunumTerapisi• OksijenTerapisi• MeşguliyetTerapisi• KonuşmaTerapisi• İnfüzyon/Kemoterapi• AğrıTerapisi• Parenteral/EnteralBeslenme• Eveilachizmetleri
• AğrıTerapisi• Paranteral/EnteralBeslenme• EveİlaçHizmetleri• BeslenmeDanışmanlığı• EvdeDişTedavisi• Psikoterapi• EvdeMedikalEkipman• TeleBakım
DÜNYADAYAPILANARAŞTIRMASONUÇLARI-1-
• İsveç’teEvdeBakımuygulamalarile1980-1999arasndahastanedeyatanhastasayısında%70oranındaazalmasağlandı.
• İngiltere'dehastaneyeyacşıkabuledilenhastalarınçoğununyacşiçinciddinedenleriolmadığıhaldehastanedısıyeterlibakımolanaklarınınolmamasınedeniylehastanedekaldıklarıtespitedilmişQr.
• Kaynak:EvdeBakmHizmetleriveBakımSigortas,2007Doç.Dr.SemaOğlak,s.43,49
• Avustralya’daevdebakımhizmetlerininhastanehizmetlerinegöre%38dahaucuzolduğutespitedilmiş.
• İspanya’daevdebakımhastalarındaistenentetkiksayısının,
ortalamatanımaliyetlerinin,ilacharcamalarınındahaazolduğutespitedilmiş.(evdebakım/hastanedebakımmaliyetoran40/100olarakhesaplanmışcr)
Kaynak:EvdeBakmHizmetleriveBakmSigortas,2007Dr.SemaOğlak,s.51-52
DÜNYADAYAPILANARAŞTIRMASONUÇLARI-2-
• İngiltere’dekalçakırığıvakalarındaevdebakımileerkentaburculuksayesindeortalamakalışsuresi32-41güniken11.5günedüşürülmüş.
• KOAHhastalarındaaylıkmaliyet2,836dolardan2,508dolara
indirilerekaylık328dolartasarrufsağlanmış.
Kaynak:EvdeBakmHizmetleriveBakmSigortas,2007Dr.SemaOğlak,s.55-56
DÜNYADAYAPILANARAŞTIRMASONUÇLARI-3-
EVDEBAKIMHANGİALANLARDAMALİYETETKİNLİĞİSAĞLAYABİLİR?
• Koruyucusağlıkyaklaşımıilekronikhastalıklarıntedavivebakımmaliyetlerinidüşürebilir(uygulamalıeğiQm)
• Hastavehastayakınlarımıbakımadahilederekmaliyet
düşürebilir• Görünmeyenmaliyetlerdüşürebilir(hastayakınlarının
refakat,ulaşımgiderleri,işgücukayb,vb..)• Hastayakınlarınınyaşadıgıproblemlerdenkaynaklanan
maliyetleriortadankaldırabilir
ÖNEMLİ.!
1963-Birinci5.YıllıkKalkınmaPlanından:
“Hastabakımıhizmetlerindeazsayıdanüfusun
faydalandığıvepahalıbirhizmetolanhastanecilikyerine,evdeveayaktatedaviyisağlayanveküçüktopluluklarakadaryayılanbirsağlıkteşkilacnın
kurulmasınaöncelikverilmişQr.”
Mul@disiplinerHizmetSunumu
• Hemşire• Hekim• Bakım
Koordinatörü(VakaYöneQcisi)
• Fizyoterapist• SolunumTerapisQ• Meşguliyet
TerapisQ• KonuşmaTerapisQ
• Psikoterapist• DiyetUzmanı• SosyalHizmet
Uzmanı• SosyalÇalışmacı• BakımDestek
Personeli• MedikalEkipman
Teknisyeni• DiğerEvdeBakım
Çalışanları
ÜLKEMİZDEEVDESAĞLIKVEBAKIM
KRONİKHASTALIKLARveKANSER..!
Ø KronikhastalıklarØ Kanseryakalanma
olasılığıØ EngellinüfusØ Yaşlı(YaşAlan)nüfusØ Bakımgereksinimi
ÜLKEMİZDEEVDESAĞLIKVEBAKIMHİZMETLERİNİNSORUNLARI
ÜlkemizİçinEvdeBakimModeliÇaliştayi8-9Nisan2010,Ankara
AMACI;§ Ülkemizdekisağlıksistemivesosyalhizmetlerileuyumlu,§ Toplumgereksiniminecevapverebilecek,§ Uluslararası,çağdaşvebilimselstandartlarauygun,§ Ülkekaynaklarıilekarşılanabilecekbir
Evdebakımhizmetmodelitaslağıoluşturmaknr.
ÜLKEMİZİÇİNUYGUNMALİYETLİEVDESAĞLIK&BAKIMHİZMETLERİMODELİÇALIŞTAYI–ANKARA-2010
• Evdebakımaih@yaçduyangruplarkimler?• HangihizmetlereihQyaçduyulmaktadır?• Hizmetsunucular(kamu,özel,yerelyöne@m)buhizmetlerden
hangilerini,nasılsunmalıdır?• 1.basamaktahizmetsunulmalımı,nasılsunulmalı?• Evdebakımhizmetlerisağlıkhizmetlerivesosyalhizmetlerenasıl
entegreolmalı?Yasaldüzenlemeleraçısındanvarolaneksikliklernasılgiderilmeli?
• Evdebakımhizmetgereksinimininsaptanması,başlaclmalınasılyapılmalıdır?Hizmetsürecininaşamalarınelerdir?
• Hizmetnasıldenetlenmelidir?• Finansman
SaptananSorunlar(1)1. Bakımlailgilitanımlamalardafarklılık/karışıklık2. MulQ-disiplineryaklaşımeksik3. Mevzuateksikvekarışık4. Hizmetverecekpersonelyetersiz5. Hizmetstandartlarıhenüzoluşmadı
SaptananSorunlar(2)6. EğiQmstandartlarıyetersiz7. Mevzuataaykırı,kayıtdışıhizmetsunumuvarvedeneQm
yok8. FarklıbakımihQyaçlarınıkarşılayacakfarklımodelleryok9. Finansmansorunuvar10. Ailebireylerininsorunları,bakımsürecindeyalnızkalmaları
vedestekalamamalarıtemelsorunlardan
ÇÖZÜMÖNERİLERİMİZ;
1. MevcutSisteminİyileşleşQrilmesineYönelikÖneriler2. Mevzuat,İsQhdamveEğiQmKonularınaYönelikÖneriler
3. FinansmanileİlgiliÖneriler
1.MevcutSisteminİyileşleştirilmesineYönelik
Öneriler
-1-• EvdeSağlıkveBakımtanımı-uluslararasıtanımlaaynı
olmalı.• ÜlkemizinevdesağlıkvebakımihQyacınınbelirlenmesivebu
alandaveritabanınınülkedüzeyindeoluşturulması.• EvdebakımhizmeQsunanvealantümkurumlararası
koordinasyonunsağlanması.• Sağlıkprofesyonelleriarasındakiile@şimingeliş@rilmesiveiş
tanımlarınınoluşturulması.
-2-• Hastaveailelerininpsikolojikvesosyalgereksinimlerinin
planlanmasıvebukonudadesteksağlanması.• Eviçivedışıçevrekoşullarınınhastanınişlevsellikdüzeyine
göreplanlanmasıveuyumlarınınsağlanması.• Ülkemizdeyasadışıçoksayıdagöçmenyadakaçakişçi
çalışmaktadır.Bilgivedeneyimleribilinmeyenvesağlıkkontrolleriyapılmayanbukişilercidditehditoluşturmaktadırlar.
-3-• Evdesağlıkhizmetlerininbirinciveikincibasamaksağlık
hizmetlerineentegreolmasıgereklidir.• Yaşlıbireyleriçinfarklıbakımmodelleri(gündüzbakım,
rehabilitasyonhizmetleri,bakımmerkezleri,sağlıklıyaşlılarınsosyalyaşamdanayrılmadankalacaklarıalanlar)vesistemlerioluşturulmalıdır.
• Bakımkavramolarakbirbütündürvekurumsalbakımmodelolarakevdebakımınkarşındeğildir
• Kurumlarınvereceklerihizmetlervesistemdekirolleritanımlanmalıveuluslararasıstandartlardoğrultusundasunulmasısağlanmalıdır.
• Hizmetsunumundaortakdiloluşturulmasıvegeriödeyici
kurumlarındeneQmlerinikolaylaşcrmak,evdebakımihQyacınıntespitedilmesisağlamakamacıylaevdebakımih@yaçlarınısınıflandırmayayarayacakbircetveloluşturulmalıdır.
• Evdebakım&sağlıkhizmetlerindepediatrikpopülasyongereksinimleridedikkatealınmalıveplanlanmalıdır.
-4-
• SivilToplumKuruluşlarınınevdesağlık&bakımayönelikçalışmalarıteşvikedilmeli.
• EvdeBakım&SağlıkhizmetleriningelişQrilmesive
yaygınlaşcrılmasıamacıylaönceliklervehedeflerbelirlemeli,ilgilikurumlarındesteğialınarakçözümlergeliş@rilmelidir.
• Hastaveyakınlarınınsosyalgereksinimlerineyönelik
düzenlemelerinyeralmasızorunludur.
-5-
-6-• Evdesağlıkvebakımiçinevlerdenbbicihazveekipman
teminiprofesyonelbirhizmetalanıolarakyapılandırılmalıdır.Hastaveçalışangüvenliğiaçısındansondereceönemlidir.
• Hastamerkezliyaklaşımbenimsenmelidir.
2.Mevzuat,İs@hdamveEği@mKonularınaYönelikÖneriler
-1-• Sağlıkprofesyonelleringereksinimleridikkatealınarakeği@m
planlanmalıveser@fikasyonsistemioluşturulmalıdır.• Evdebakımekibindeyeralacakinsangücübelirlenmeliveiş
tanımlarıyapılmalıdır.• Evdebakımdahizmetverenveprofesyonelolmayanbakım
vericileriçinser@fikasyonprogramlarıoluşturulmalıveçalışanlararasındastandardizasyonsağlanmalıdır.
• Hizmetdenetlenmelivegeliş@rilmelidir.
-2-• Evdebakım&sağlıkhizmeQverenkuruluşlarınhizmet
kalitesinigeliş@rmekvestandartlarınıoluşturmakamacıylaçalışmalaryapmalıdır.
• Varolanyönetmelik,genelgevb.mevzuannbirbiriyle
uyumluluğusağlanmalıdır.• Mesleklervehizmetverenkuruluşlararasıkoordinasyon
sağlanmalıvegeliş@rilmelidir.Meslekörgütlerininkararmekanizmasındayeralmasısağlanmalıdır.
• Evdebakım&sağlıkhizmetlerineyaklaşımbütüncülolmalıve
makrodüzeydeçözümlerbelirlenmelidir.
-3-• Hekimdışındakidiğersağlıkpersonelinedeyarızamanlı
çalışmaizniverilmelidir.BuyaklaşımsağlıkişgücüsorununaçözümgeQrebilir.
• Evegidensağlıkekibiningüvenliğinikoruyacakbirmevzuat
çalışmasıyapılmalıdır.• Evdebakımdasosyalhizmetuzmanlarınınsayılarıarnrılmalı
vesahadadiğerekipüyeleriyleveailehekimleriilebirlikteçalışmalarısağlanmalıdır.
3.FinansmanileİlgiliÖneriler
• EvdebakımaylığısağlananailelerineğiQmvedeneQmi
yetersizdir.Bualandaaciliyileş@rmesağlanmalıvesistemgeliş@rilmelidir.
• Uzunsürelibakımınfinansmanıiçinbakımsigortasısistemi
çokacilbirgereklilikQr.Uygulamayageçirilmesiiçingerekliçalışmalarbaşlaclmalıdır.
• Özelkuruluşlarınsunduklarıevdesağlık&bakımhizmetleriningeriödemesisağlanmalı.
• Evdebakımalanındaçalışansağlıkpersoneli112gibiriskli
birimolarakdeğerlendirilmeliveuygunşekildeücretlendirilmelidir.
ü “Evdesağlıkancakvesadeceevden,eviniçindenöğrenilebilir”
Florence Nightingale ü “Evvekomşularziyaret
edildiğinde,tekbakışlave5dakikalıkbirdinlemeyleciltlerdolusuyazılıankewendahafazladeneyimvebilgisahibiolunabilir”
Sisley Williams 1973
• İnsan,yaşlanıncagençliğindendahaçokişyapmalıdır.
WolgangVanGoethe
