1919 жылғы 17 желтоқсаннан

шыға бастады

№240 (28968)14 желтоқсан, сəрсенбі

2016 жыл

Тәуелсіздік жылдарында Қазақстан уран өндірісі

жөнінен әлемдегі көшбасшы елге айналды. Еліміздегі

уран өндірісінің көлемі 5000 тоннадан 19000 тоннаға

дейін көтерілуі нәтижесінде Қазақстан әлем елдерінің

арасында

1-ші орынғашықты.

10-бет

4-бет

5-бет

16-бет

АҚОРДАЛЫ АСТАНА

ҚАРАБАУДА ҚАЛЫҢ ТАРИХ

КҮЙ-ҚҰДІРЕТ ТЕРБЕДІ КЕҢ ДАЛАНЫ

Израиль Премьер-министрі Биньямин Нетаньяхудың Қазақстанға тұңғыш сапары қарсаңында сол елдегі Төтенше жəне өкілетті елші Дулат ҚУАНЫШЕВПЕН кездесіп, əңгімелескен едік.

«Сарыарқа» – еркіндік пен азаттықтың символы. Кең даланың тыныс-тіршілігін көз алдыңа келтіретін күйдің құдіреті сол, бүкіл жұртымыздың жүрегіне жол табуында.

Заңға жария түрде қол қойды

Жолдыбай БАЗАР,«Егемен Қазақстан»

Салтанатты шарада Президент Нұрсұлтан Назарбаев бірінші ке-зекте жұртшылықты Тəуелсіздіктің 25 жылдық мерекесімен құттықтай келіп, аталған марапаттау ша ра-

сының маңыздылығына тоқ талды. – Баршаңызды алда келе жатқан

еліміздің Тəуелсіздік күні мерекесімен шын жүректен құттықтаймын. Бұл – Қазақ елінің жаһанға танылған, барлық игілігіміздің бастауы болған ең басты мерекеміз. Сіздер осындай айтулы күн қарсаңында жоғары марапатқа

ие болып отырсыздар. Бұл – жеке аза-маттар арқылы барша халқымыздың істеген ерен еңбегіне деген баға. Кез келген ел өзінің ерен өнерімен, мəйекті мəдениетімен ерекшеленеді. Бұл ретте талантты туынды тұтас ұлттың рухани қазынасын байыта түседі. Осыған орай бүгін əдебиет

пен өнер саласындағы мемлекеттік сыйлықтарды да тапсырғалы тұрмыз. Ақорданың төріне жиналған баршаңыз үшін бұл ерекше мерейлі сəт деп білемін. Қуаныштарыңыз құтты болсын! – деді Елбасы.

Одан əрі Мемлекет басшысы ел Тəуелсіздігі басты құндылығымыз екенін айта келіп, марапат иелерінің ел дамуындағы еңбегіне назар аударды.

– Ардақты ағайын, Тəуелсіздік кез келген елдің баға жетпейтін ең қастерлі құндылығы болып табылады. Біз – азаттықтың арқасында айымыз оңынан туып, төрткүл дүниеге түгел

танылған халықпыз. Ширек ғасырда ел есінде қалатын ұлан-ғайыр істер атқардық. Осы жылдардағы барлық жетістіктер əрбір қазақстандықтың ерен еңбегінің нəтижесі болып та-былады. Соның ішінде бүгінгі мара-пат иелерінің əрқайсысының қосқан үлесі зор. Сіздер өнегелі істеріңізбен өзгелерге үлгі болып, көпшілік құрметіне бөленіп жүрсіздер. Өз еңбектеріңізбен елімізге беделді аза-маттар болдыңыздар. Өз саласында ерекше табысқа жетіп жүрген азамат-тар ең жоғары наградаға лайықты деп санадық, – деді Қазақстан Президенті.

Сонымен қатар, Мемлекет бас-шысы биылғы мемлекеттік награ-далармен марапаттау салтанатының өзіндік ерекше маңызы бар екенін, бұл шараның еліміздің ең ұлық мерекесі – Тəуелсіздіктің 25 жылдығының аясын-да өтіп отырғанын жеткізді. Сондай-ақ, Елбасы Тəуелсіздіктің ширек ғасырында өзінің еңбегімен, белсенді қызметімен елімізге, қоғамымызға та-нылып, мемлекеттік наградаларға ие болған отандастарымыздың тұтастай шоқжұлдызы пайда болғанын, олардың ел мақтанышына айналғанын атап көрсетті.

Бұдан кейін мемлекеттік награ-даларды тапсыру рəсіміне кезек берілді.

Сонымен, шара барысында төмендегі азаматтар марапатталды.

Қазақстан Республикасы эко но-микалық, əлеуметтік-гумани тарлық дамытудағы аса үздік жетістіктері үшін «Қазақстанның Еңбек Ері» атағы «Ұлттық нейрохирургия орталығы» АҚ басқарма төрағасы С.Қ.Ақшолақов пен Қостанай облысы Қарасу ауданы «Қарасу» СӨК» ЖШС бас директоры А.Ж.Тұрсыновқа тапсырылды.

Нұрсұлтан Назарбаев ра қымшылық жасау мемле кеттің ізгі ниетінің көрінісі болып табылатынын айтты.

– Отандастарымызға қа тыс ты жасалған осынау ке-шірім мен мейірім жəне үміт актісі қоғамды сауық тыруға мүмкіндік береді. Рақым шылық жасау шарасы əлеу меттік

тұрғыдан осал адамдарды, атап айтқанда, кəмелетке тол-мағандарды, жүкті жəне бала лары бар əйелдерді, мү гедектер мен қарттарды қам тиды, – деді Қазақстан Пре зиденті.

Мемлекет басшысы елі мізде Тəуелсіздік жылдарында 8 рет рақымшылық жасалғанын айтты.

– Рақымшылық 28 мыңға жуық азаматқа жасалады деп жоспарланып отыр. Бұл – ел Тəуелсіздігінің мерейтойы қар-саңындағы маңызды адам гер шілік акциясы, – деді Елбасы.

Нұрсұлтан Назарбаев түзеу мекемелерінен 1500 адам бо-сатылып, соның 80%-ы пробация қызметінің бақылауында болатынын атап өтті.

– Бұлардың бəрі – өз азаматтарымыз. Олардың түзу жол-ға түсіп, қоғамнан орнын табуына мүмкіндік беру керек. Бəріміз оларға көмек көрсе туіміз қажет. Кешірім жасал-ғандар енді заңсыздыққа жол бермейді деп үміттенемін, – деді Қазақстан Президенті.

Сондай-ақ, Мемлекет басшысы Тəуелсіздік жылдарында республикамызда заңнаманы ізгілендіру жолында ауқымды жұмыс атқарылғанын айтты.–––––––––––––––––(Қазақстан Республикасы Тəуелсіздігінің жиырма бес жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы Заңды 7-беттен оқисыздар).

Теңге бағамы тұрақтанып келеді

Кездесу барысында Ұлт тық банк төрағасы Қазақстан Президентіне 2016 жылғы 11 айдағы қаржы нарығының бү гінгі нəтижелері ту-ралы баяндады.

Ұлттық банк басшысы теңге ба-ғамының əлемдік негіз гі валю таларға қатысты тұрақ танып келе жатқанын атап өтті.

– Ұлттық банк соңғы айларда ва-люта саудасына қатысып отырған жоқ. Осылайша, айырбас бағамы Ұлттық банк тің араласуынсыз, өте еркін жағдайда қалыптасуда. Нарық -та құнсыздану қатері азай ды. Теңге 3,4%-ға нығай ды, негізінен бұл биылғы желтоқсанда мұнай баға-сының көтерілуіне байланысты бо-лып отыр, – деді Д.Ақышев.

С о н д а й - а қ , Ұ л т т ы қ б а н к

төрағасы биылғы қараша айының қорытындысы бойынша инфляция көрсеткіші қайтадан бір таңбалы санға оралып, 2016 жылғы 11 айда 7,5% болып отырғанын мəлімдеді.

Елбасы ұлттық валютаның еркін айырбас ба ға мына көшуі былтыр оң нəтиже бергенін атап өтті.

– Теңгенің енгізілген еркін айыр-бас бағамы өзін өзі ақтады. Айырбас бағамы əлемдік бағаға байланысты болғандықтан, бірқатар ауытқулар орын алуы мүмкін. Алайда, біз тиісті шаралар қабылдауға əзірміз, – деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Мемлекет басшысы банк жүйе-сіндегі ахуалды одан əрі тұрақ-тандыруға қатысты жəне қаржы нары ғындағы жұмыс жөнінде бірқа-тар нақты тапсырма берді.

Түрікменстан Президенті Гур-бангулы Бердімұхамедов түрікмен халқының жəне жеке өзінің атынан Мемлекет басшысын жəне барша бауырлас Қазақстан халқын Тəуел-сіздік мерейтойымен құттықтады.

«Сіздің елдің тəуелсіздік жыл-дарында саяси, экономикалық жəне əлеуметтік салаларда қол жеткізген табыстарын, сондай-ақ, елдеріміз арасында қалыптасқан жан-жақты қарым-қатынастың даму деңгейінің жоғары екенін айта келіп, біз өзара

құрмет пен сенім қағидаттарына нег і зделген мемлекетаралық үнқатысуды одан əрі өрбіту мен нығайтудағы елдеріміздің айнымас ұстанымы екі халықтың мүддесіне толық сай келетініне нық сенімдіміз», – делінген жеделхатта.

Бұдан бөлек, Жапония императо-ры Акихито біздің республика аза-маттарын мерейтоймен құттықтап, Қазақстан халқының одан əрі өсіп-өркендеуіне ниеттестік білдірді жəне бақ-береке тіледі.

Президент поштасынан

Жеделхаттарда – жетістіктеріміз

Кеше Ақордада Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев еліміздің əлеуметтік-экономикалық жəне мəдени да-муына, халықтар арасындағы достық пен ынтымақтастықты нығайтуға қосқан елеулі үлесі жəне белсенді қоғамдық қызметі үшін бір топ азаматқа мемлекеттік наградалар тапсырды. Олардың қатарында өндіріс, бизнес, білім беру, денсаулық сақтау салаларының көрнекті өкілдері, əскери қызметшілер, құқық қорғау органдарының қызметкерлері, спортшылар, ғылым жəне мəдениет қайраткерлері бар.

ЖЕМІСТІ ЕҢБЕККЕ – ЖОҒАРЫ МАРАПАТ

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Ұлттық банктің төрағасы Данияр Ақышевты қабылдады, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Нұрсұлтан Назарбаевтың атына Қазақстан Республикасы Тəуелсіздігінің 25 жылдығына орай шет мемлекеттер басшыла-рынан құттықтаулар келіп түсуде, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

(Соңы 2-бетте)

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан Республикасы Тəуелсіздігінің жиырма бес жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы» Заңға жария түрде қол қойды, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы Қазақстан Республикасындағы бас бостандығынан айыру орындарынан

босатылған жəне пробация қызметінде есепте тұрған азаматтарды əлеуметтік оңалтудың 2017-2019 жылдарға арналған кешенді стратегиясын бекіту туралыБас бостандығынан айыру орындарынан босатылған

жəне пробация қызметінде есепте тұрған азаматтарды əлеуметтік оңалтудың тиімді кешенді жүйесін қалыптастыру мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:

1. Қазақстан Республикасындағы бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған жəне пробация қызметінде есепте тұрған азаматтарды əлеуметтік оңалтудың 2017-2019 жылдарға арналған кешенді стратегиясы (бұдан əрі – Кешенді стратегия) бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі орталық мемлекеттік органдармен жəне жергілікті атқарушы орган-дармен бірлесіп:

1) 2016 жылғы 31 желтоқсанға дейін Кешенді стратегияны

іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын əзірлесін жəне бекітсін;

2) осы Жарлықтан туындайтын өзге де шараларды қабылдасын.

3. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Президентінің Əкімшілігіне жүктелсін.

4. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі жəне ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ

Астана, Ақорда, 2016 жылғы 8 желтоқсан № 387

«Қазақстан Республикасында бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған жəне пробация қызметінде есепте тұрған азаматтарды əлеуметтік оңалтудың 2017-2019 жылдарға арналған кешенді стратегиясын бекіту

туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2016 жылғы 8 желтоқсандағы №387 Жарлығына ТҮСІНДІРМЕ

Жарлық 100 нақты қадам – Ұлт жоспарының 33-қадамын іске асыру мақсатында əзірленді.

Кешенді стратегияның мақсаты – бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған жəне пробация қызметінде есепте тұрған адамдарды кешенді əлеуметке қосудың ұлттық жүйесін құру, оны тиімді іске асыру үшін қайталап қылмыс жасау деңгейін азайтуға ықпал ететін жағдайлар жасау бо-лып табылады.

Кешенді стратегияның негізгі міндеттері болып:1) əлеуметке қосудың ұйымдастырушылық негіздерін

жəне нормативтік құқықтық базаны жетілдіру;2) бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған

жəне пробация қызметінде есепте тұрған азаматтарды əлеуметке қосу процесін жақсарту үшін жағдайлар жасау;

3) əлеуметтік сүйемелдеу жүйесін құру арқылы сотталғандарды əлеуметтік бейімдеу тетігін жетілдіру;

4) кадр əлеуетін жəне əлеуметке қосу процесінің ғылыми негіздерін дамыту болып табылады.

Кешенді стратегия ережелерін іске асыру кезең-кезеңмен жүзеге асырылады жəне Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін Іс-шаралар жоспарымен қамтамасыз етіледі.

Жоспарды іске асыру бойынша мемлекеттік органдар қызметінің ашықтығы қол жеткізілген нəтижелер туралы қоғамдық пікірді мониторингтеу нəтижелерін есепке алу-мен, олардың іс-шараларды орындау барысы туралы ашық есептілікпен қамтамасыз етіледі.

Қазақстан Республикасы Президенті Əкімшілігінің Құқық қорғау жүйесі бөлімі

ИЗРАИЛЬМЕН БАЙЛАНЫСТАРЫМЫЗДЫ ӘРТАРАПТАНДЫРУ – БІЗ ҮШІН МАҢЫЗДЫ

Атыраудағы көне дәуір қалалары мемлекет қамқорлығын күтеді

2 14 желтоқсан2016 жылСаяСат

Ал мемлекеттік және қоғамдық қызметте сіңірген еңбегі, елдің әлеу­меттік­экономикалық және мәдени да­муына, халықтар арасындағы достық пен ынтымақтастықты нығайтуға қосқан үлесі үшін І дәрежелі «Барыс» орденімен – Президент Әкімшілігінің Басшысы Ә.Р.Жақсыбеков жә­не Жоғарғы соттың төрағасы Қ.Ә.Мәми, ІІ дәрежелі «Барыс» орде німен – «Ұлттық штаттық коман­далар және спорт резерві дирек­циясы» РМҚК нұсқаушы­спорт­шысы З.Р.Габидуллина, «Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым ака­де миясы» РҚБ президенті М.Жұ­рынов, Ұлттық қауіпсіздік коми­тетінің төрағасы К.Қ.Мәсімов, Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясындағы Төтенше және өкілетті елшісі М.М.Тәжин, Президент жанындағы Мемлекеттік б а с қ а р у а к а д е м и я с ы н ы ң Мемлекеттік және жергілікті басқару институтының директоры З.Л.Федотова, Қазақстан Президенті Іс басқарушысының бірінші орын­басары Д.Қ.Іңкәрбаев, ІІІ дәрежелі «Барыс» орденімен – композитор А.Қоразбаев, «Нұр Отан» партия­сы Төрағасының бірінші орынбаса­ры М.А.Құл­Мұхаммед, Оңтүстік Қазақстан облысы «САУТС ОЙЛ» ЖШС президенті С.Сейітжанов, «Қа­зақстан Халық Банкі» АҚ басқарма төрайымы Ү.Б.Шаяхметова мара­патталды.

Сондай­ақ, «Парасат» ор денін – Қазақ ұлттық хореография ака­демиясының ректоры А.Ә.Асыл­мұратова, Қарағанды облысының әкімі Н.Қ.Әбдібеков, Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі Т.Б.Дүйсенова, Астана қаласының

әкімі Ә.Ө.Исекешев, Мәдениет және спорт министрі А.Мұхамедиұлы, Атырау облысының әкімі Н.А.Ноғаев және «Қазақстан Камератасы» клас­сикалық музыка ансамблінің дирек­торы Г.Қ.Мырзабекова иеленді.

Бұған қоса, І дәрежелі «Достық» ордені – Конституциялық Кеңестің төрағасы И.И.Роговқа, ІІ дәрежелі «Дос тық» ордені – «Таң» татар­баш құрт этномәдени бірлестігінің төрағасы Р.Г.Валиевке, «Құрмет» ордені – «Ұлттық штаттық коман­далар және спорт резерві дирекция­сы» РМҚК нұсқаушы­спортшысы Р.З.Қой шыбаеваға тапсырылды.

Сондай­ақ, ІІІ дәрежелі «Еңбек Даңқы» орденімен – «КазАрмаПром» ЖШС слесарі М.С.Ахметсафин, «Каз цинк» ЖШС Өскемен метал­лургия кешенінің балқытушысы Б.М.Бай босынов, «Жамбыл цемент өнді рістік компаниясы» ЖШС маши­нисі Е.Б.Шевяков, «Қазақ станның еңбек сіңірген қайраткері» құр метті атағымен – «Астана Опера» мем­лекеттік опера және балет театры­ның жетекші балет солисі Ә.Б.Беке­таева, Қ.Қуанышбаев атындағы Мем лекеттік академиялық қазақ музы калық драма театрының әртісі А.Б.Бер мұхамбетова марапатталды.

Бұдан кейін әскери және қызмет­тік борышын үлгілі атқарғаны, заң дылық пен құқықтық тәртіпті қамта масыз етуде көрсеткен ерлігі үшін І дәрежелі «Даңқ» ордені – Ішкі істер министрінің орынбасары Е.Тұр ғымбаев пен Қарулы Күштер Бас штабы бастығының орынба­сары Ә.Қ.Халықовқа, ІІ дәрежелі «Даңқ» ордені – Ұлттық қауіпсіздік коми теті төрағасының орынбасары С.С.Әбіш пен Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының орынбасары – «Арыстан» қызметінің бастығы

Ә.Т.Садықұловқа, І дәрежелі «Айбын» ордені – Мемлекеттік күзет қызметінің аппарат басшысы Ә.Ә.Жү сіповке, ІІ дәрежелі «Айбын» ордені – Қорғаныс министрлігі 10216 әс кери бөлімінің командирі Т.Ж.Әжі­баевқа, ІІІ дәрежелі «Айбын» ордені – Ұлттық ұлан «Батыс» өңір лік қолбасшылығы 6655 әскери бөлі­мінің сарбазы Б.Қ.Қайырбеков пен Ішкі істер министрлігі Алматы қаласы мамандандырылған күзет қыз меті басқармасының полицейі Н.А.Қартбаевқа, «Құрмет» ордені Қор ғаныс министрлігі Авиациялық оқу орталығының іздеу­құтқару және

парашюттік­десанттық қызметінің бастығы А.Ә.Қаратабановқа берілді.

Жиынның бұдан кейінгі бөлігі 2016 жылғы Әдебиет пен өнер сала­сындағы Мемлекеттік сыйлықты тап­сыру рәсіміне ұласты.

Салтанатты шара барысында Мем лекет басшысы үстіміздегі жылы Мем лекеттік сыйлық жөніндегі комис сия 4 туындыны іріктеп алған­дығын атап өтті.

– Жоғары марапатқа елорда­мыздағы «Мәңгілік Ел» монументінің ав торлары лайық деп танылды. Бізде, елор дамызда мұндай ғимараттар аз емес. Дегенмен, «Мәңгілік

Ел» – мағынасы жағынан да, көр­кемдік жағынан да өзімізге де, бас қаларға да белгілі болып келе жатқан ғимарат. Мұны Тәуелсіз еліміздің мәртебесін сәулет өнері ар қылы сәтті айшықтайтын туын­ды деп санаймыз, – деді Нұрсұлтан Назарбаев. Нақтылай айтқанда, Мемле кеттік сыйлық «Мәңгілік Ел» мо нументі үшін авторлар ұжымы – И.Н.Тасмағамбетовке, С.С.Жанбо­латовқа, М.А.Мансұровқа, Н.А.Дал­бай ға берілді. Келесі Мемлекеттік сыйлық «Құнанбай» фильмін түсір ген шығармашылық топқа – Д.Қ.Жолжақсыновқа, Р.Одинаевқа, А.Ж.Бектемірге, Н.Р.Салықоваға тапсырылды.

Бұл орайда Елбасы кинода ұлы Абайдың әкесі Құнанбай тағдыры арқылы халық өмірінің күрделі кезеңі бейнеленгенін жеткізді. Мемлекет басшысы тағы бір Мемлекеттік сый­лықты белгілі жазушы Бексұлтан Нұр жекеевке «Әй, дүние­ай» ро­маны үшін табыстады. Қазақстан Президенті бұл шығарма еліміздің тәуелсіздікке дейінгі 75 жыл тари­хын қамтитынын, 1916 жылғы ұлт­азаттық көтеріліс кезінде Жетісу өңірі халқы басынан өткізген қилы кезең романның өзегіне айналғанын атап көрсетті.

Қазақстан Президенті келесі Мемлекеттік сыйлықты Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған «Тәуелсіздікке тарту» жұмыстар циклы үшін суретші Камил Муллашевқа тапсырды.

Соңында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев марапат иелерін тағы да құттықтап, оларға еңбекте табысты бола берулерін тіледі.––––––––––––––––––

Суреттер Президенттің баспасөз қызметінен алынды

Жемісті еңбекке – Жоғары марапат

Мен еліміз Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған салтанат­т ы м ә ж і л і с т е Е л б а с ы м ы з Нұрсұлтан Назарбаевтың қолы­нан Қазақстанның Еңбек Ері ата­ғын алдым. Бұл – мен үшін ұмы­тыл майтын тарихи сәт. Нұрсұлтан Әбішұлы кеудеме «Ал тын Жұлдызды» тағып тұрғанда тол­қығанымды жасыра алмаймын.

Әрине, еңбектің еленгенін әркім жақсы көреді, мен де пен­де ретінде сондай бақытты сәтті бастан кештім. Осы хабарды естіп, сол бақытты сәт жақын­даған сайын жүрек бұлқы нып, марқұм әкемнің, ауыл ақса қал­дарының бала кезімізде шерткен әңгімелерін, халқымның өзім оқыған тарихын ойша шолдым. Азаттық алмағанымызда елі­міз экономикасының қарқын ды дамуына үлес қосып отыр ған кәсіпкерлердің, тамаша ма ман­дардың қадамы жүріп, жұлдызы жарқырайды деудің өзі бекер болар еді. Аталарымыздың сырт­қы жаумен арпалысып, атан­ның қомында, аттың жалында

жүріп қорғаған осынша жерді гүлдендіру, кейінгі ұрпаққа мұра ету – біздің қасиетті мінде ті міз. Менің қатарластарым жас болсақ та азаттықты алып, оның іргесін бекітудің де оңай болма ған­дығын білеміз. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың парасатты сая­сатының арқасында Қазақстанды әлем таныды.

Еліміздің жоғары атағына ие болуым тек өзімнің ғана

еңбе гім емес. Азаттық алған елін дұрыс бағытқа бастаған Ел­басы, 90­шы жылдардағы эконо­микалық қиындықтарды бірлесіп жеңе білген ел­жұртым, еңбек ұжымым болмағанда, мен тау көтерер Толағай емеспін, мұндай қошеметті көрмес едім. Бұл маған ғана емес, Қостанай облысы еңбек керлерінің еңбегіне берілген баға деп түсінемін.

Тәуелс ізд ікт ің алғашқы

жыл дары­ақ Елбасымыздың «алдымен – экономика, сосын – сая сат» дегені барлығымыздың есімізде. Президенттің бас тауымен экономиканы тұрақтандыратын, да мы татын мемлекеттік ірі бағдар­ламалар қолға алынды. Сол бағ­дарламалар аясында ауыл шаруа­шылығы тауарларын өндірушілер мемлекет тарапынан мейлінше көмек көрдік. Мемлекет көмек беріп отырғанда бастаған істі неге ұқсатуға болмайды? Мен секіл­ді кәсіпкерлер соны түсіндік. Ауыл шаруашылығын дамытуға өзім шама келгенше жаңа көзқа­распен қарауға тырыстым. Ол үшін ең алдымен бабалар мұраға қалдырған жерді аялау керек бол­ды. Егін шаруашылығы да, мал шаруашылығы да жерді күтпей, ойдағыдай өнім бермейді. Ол үшін озық техникаларды, үздік техно­логияларды пайдалануға толық мүмкіндік жасалды. Қазір біздің облыс диқандары өндіретін астық та, ұн да экспортқа жоғары сапа­мен өтеді.

Ауыл шаруашылығының әлі де

дами беретіндігіне өзім сенімдімін. Қазір кәсіпкерлікке ұмтылған жастардың барлығы да сауат­ты, білімді. Өзімізде өндірілген шикізаттың өзімізде өңделуі керектігін жақсы түсінеді. Ауыл шаруашылығында осы 25 жыл ішінде біздің облыс үшін өнімнің жаңа түрлері өндіріле бастады. Тәуелсіздік алғаннан бері еліміз экономикасы мен әлеуметтік са­ласы 17 есе өсті! Еңбектің арқа­сында кең даламыздың қасие­ті артып, Мәңгілік Ел идеясы­ның маңызы ғасырлардан ғасыр­ларға жалғаспақ. Елбасы қолы­нан Қазақстанның Еңбек Ері ата ғының «Алтын Жұлдызын» алғаннан кейін осындай ойлардың жетегінде болдым.

Еңбек ойлаған мақсатқа жеткі­зеді, мерейлендіреді. Біздің Тәуел­сіз еліміздегі еңбек адамына деген құрмет мені де қанаттандырды. Еліме қалай, Елбасыма қалай риза болмайын. Менің жүрегімді бұл қынтқан, көкірегімді керген мақтаныш осы еді.

Алмат ТҰРСЫНОВ,Қазақстанның Еңбек Ері

Қостанай облысы

еліме де, елбасыма да ризамынТәуелсіздік жылдарында мем­

лекет тарапынан әдебиет, өнер, мә дениет салаларына, ақын­жа­зушыларға ұдайы қолдау көрсетіліп келеді. Соның нәтижесінде елі­міздің рухани өмірінде оң өзге­рістер болуда. Әрине, мұның бар­лығы еліміздегі тыныштық пен ынтымақтың жарқын көрінісі.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев­тың мемлекетіміздің дамуына елдің татулығы мен бірлігі кепіл болып отырғанын үнемі айтудан жа лыққан емес. Шындығында да ынтымағымыз жарасқанда ғана біз биік белестерді бағындыра ала­мыз. Ғылымға ұмтылмаған, білімге ұмтылмаған, бүгінгі тоқшылығына мәз болып, ертеңгісін ойламаған ел дің болашағы бұлыңғыр. Сол үшін де мемлекетіміз іргемізді мә­де ниетпен, біліммен, ғылыммен бекі туді ұдайы басты назарда ұстап келеді.

Бүгінде Қазақстанда рухани құн дылықтардың бағасын көтеріп, оны елге насихаттауда қыруар ша руалар атқарылуда. Мұның

барлығы мемлекет саясатының оң бағытта жүргізіліп отырғанының жемісі. Тәуелсіздіктің 25 жылында қол жеткізілген орасан зор табыс­тарымыз біздің келешекке деген сенімімізді нығайта түсуде.

Өзіміз күнделікті естіп, біліп жүр гендей әлемнің кейбір тұс­тарын да түрлі жағдайлар орын алу­да. Сол аймақтардағы кейбір елдер­дің ғасырлар бойы жинақтаған абы ройы, беделі жоғалып, халқы мұңайып, кіріптар күй кешуде. Бұл жайт тар дың барлығы бізге сабақ болуы тиіс.

Қазіргі таңда, Құдайға шүкір, Қазақ станымыз өркендеп, іргесін нығайтып, қуатты елге айналды. Мұ ның барлығы елімізде жүргізіліп отыр ған салиқалы саясаттың арқасы екені шүбәсіз. Сондықтан, Тәуел сіз­дігіміз құтты болып, ортақ Ота ны­мыздың ашық аспаны аясындағы берекелі тіршілігіміз жалғаса берсін.

Бексұлтан НҰРЖЕКЕЕВ, жазушы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты

ел еңсесін көтерген – тәуелсіздік

(Соңы. Басы 1-бетте)

314 желтоқсан2016 жыл СаяСат

Кеше Астанада Мемлекеттік хатшы Гүлшара Әбдіқалықова ел дамуы жолында аян-бай еңбек етіп жүрген бір топ азаматқа мемлекеттік наградалар тапсыр-ды. Марапатталғандар қатарында мемлекеттік қызметшілер, мәдениет, білім мен ғылым және денсаулық сақтау салалары мен бизнес өкілдері болды.

Жолдыбай БАЗАР,«Егемен Қазақстан»

Шара барысында Гүлшара Әбдіқалықова ұлттық мерекеміз – Тәуелсіздік күні қарсаңында жоғары наградаларды тапсы-ру игі дәстүрге айналғанын айта келіп, бұл күндері бүкіл еліміз қоғамды дамытуға және Қазақстан Республикасының тәуелсіздігін нығайтуға қосқан жеке үлесі үшін көпшілік құрметіне бөленіп, ерекше көзге түскен қазақстандықтарды ма-рапаттап жатқанына тоқталды. Сондай-ақ, ол Тәуелсіздіктің 25 жылында елімізде әлеу-меттік-экономикалық даму-дың қазақстандық моделі қа-лыптасып, демократиялық сая-си жүйе және жүзден аса этнос пен 18 конфессия өкілдерінің басын қосқан этносаралық келісімнің бірегей институ-ты – Қазақстан халқы Ас-сам блеясы құрылғанын, қол жеткізілген табыстар Қазақстан Президентінің стратегиялық тұрғыдан ойлай білетін көре-гендігі мен саяси ерік-жіге-рінің айқын көрінісі, ел аза-маттарының қалтқысыз қыз-меті мен қажырлы еңбегінің нә тижесі екенін атап көрсетті.

– Игі дәстүр бойынша жыл сайын Тәуелсіздік күні қар-саңында Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев ел даму-ына еңбегін сіңірген Қазақстан азаматтарының елеулі тобын мемлекеттік наградалармен ма рапаттайды. Биыл еліміздің мәртебелі мерейлі белесінде Елбасының Жарлығымен 2 710 адам жоғары мемлекеттік наг-радаға ие болды. Бұл ел Пре-зидентінің Қазақстан азамат-тарының, оның ішінде сіздердің Тәуелсіздікті нығайтудағы еңселі еңбектеріңізге берген жоғары бағасы деп қа был-дауымыз керек. Ел Тә уел-

сіздігінің биыл ғы маңыз ды белесі барша хал қымыз үшін мере кеге айналуда. Ата-ба-баларымыз аң сап өткен Тәуел-сіздік 1991 жылғы 16 жел-тоқсан күні «Қазақ стан Рес-публикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Заң қабыл-дан ғаннан кейін басталғаны м ә л і м . Ш и р е к ғ а с ы р д а әлемдік деңгейдегі тұлға – Елба сының сындарлы сая-саты ның арқасында Қазақ-стан демократиялық, саяси-құқық тық жүйесі бар, эконо-микасы тұрақты, халқының әл-ауқаты жоғары, жаһанға бейбіт тірлік, берекелі даму-мен та нылған мәртебелі мем-лекет ретінде қалыптасты, – деді Мем лекеттік хатшы. Одан әрі Г.Әбдіқалықова аз ғана уа қыттан кейін награда алғалы тұрғандардың ішінде әр алуан мамандық иелері бар екенін айта келіп, Тәуелсіз дік тұғы рын бекіту жолында тер төгіп жүрген бұл азаматтар-дың Қазақстанды жаңа биікке бастап, еңбекте жемісті нәти-желер көрсете беретініне сенім білдірді.

Сонымен, мемлекеттік, қо ғамдық қызметте сіңірген еңбегі, елдің әлеуметтік-эко-номикалық және мәдени да-муына, халықтар арасындағы достық пен ынтымақтастықты нығайтуға қосқан елеулі үлесі үшін ІІІ дәрежелі «Барыс» ордені «Қазақ тамақтану ака-демиясы ҚБ» ЖШС президенті Т .Шарманов пен Қаржы министрлігінің жауапты хатшы-сы Н.Коржоваға берілді. Бұдан кейін, «Парасат» орденімен – «Егемен Қазақстан» газетінің

шолушысы, белгілі қаламгер С.Мәмет, «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ басқарма төр ағасы А.Жұмағалиев, «Қазақ мем-лекеттік қыздар педагогикалық университеті» РМК ректоры Д.Нүкетаева, ақын С.Тұрғын-бек ұлы, Қазақстанның қол добы федерациясының құрметті пре-зиденті Д.Тұрлыханов, Мем-лекеттік күзет қызметі Прези-денттік оркестрінің бас солисі Ж.Бақтай, «Ұлттық өнер» ЖШС директоры Т.Бурмис-трова, Сәулетшілер одағының президенті А.Рүстембеков, Қауіпсіздік Кеңесі хатшы лы-ғының меңгерушісі С.Тәңір-берген, Президент Кеңсесі бас тығының орынбасары Б.Темірболат, Президент Әкім-ші лігінің бөлім меңгерушісі Ғ.Тілеу беков марапатталды.

Ал ІІ дәрежелі «Достық» ор-дені «Жастар театры» МКҚК көркемдік жетекшісі Н.Жа-қып бай мен «Мемлекеттік рес-публи калық корей музы калық комедия театры» РМҚК дирек-торы Л.Ниге тапсырылды.

«Құрмет» орденіне – Пре-зидент Әкімшілігі бөлім мең -герушіс ін ің орынбасары С.Айдарбеков, Президент Бас -пасөз хатшысының орынба-сары М.Әкімжанова, Ш.Ай-манов атындағы «Қазақ фильм» АҚ вице-президенті С.Жұ бан-дықов, «North Caspian Operating Company» компаниясының ди-ректоры Р.Әубәкіров, Пре зи-дент Әкімшілігінің бөлім мең-герушісі Н.Галихин, Көкшетау қала сын дағы «Красный Яр №1 орта мектебі» КММ мұғалімі О.Мур загельдинова, Қазақ ұлттық өнер университетінің

доценті Ұ.Нүсіпәлі, «Ұлттық штаттық ко мандалар және спорт резерві ди рекциясы» РМҚК нұсқаушы-спортшысы Д . С ә д у а қ а с о в а , А л м а т ы облысындағы «Кормовик» ЖШС бас директоры Н.Сы-дықов, Президент Әкімшілігінің бөлім меңгерушісі Ә.Тұрсынов, Пре зидент Әкімшілігінің Бас-шысы хатшылығы мең ге-рушісінің орынбасары Ю.Чер-касов лайық ты деп танылды.

Сонымен қатар, ІІІ дәре-желі «Еңбек Даңқы» ордені Қа рағанды қаласындағы «Ар-селор Миттал Теміртау» АҚ Көмір департаменті И.Костенко атындағы шахтасының жұмыс-шысы Қ.Сүлейменовке, Қы-зылорда облысындағы «Арал балық өңдеу зауыты» ЖШС аға шебері К.Кемаловаға, Солтүстік Қазақстан облысындағы «Не-жин ка-Ерке» ЖШС сауыншы-сы Р.Яцуковаға берілді.

«Қазақстанның еңбек сіңір-ген қайраткері» құрметті ата-ғымен «Қазақ әуендері» АҚ фи-лиалы – «Гүлдер» ансамблінің әншісі Ұлықпан Жолдасов, «Дос-Мұқасан» ансамблінің көр кемдік жетекшісі Мұрат Құ-сайынов, «Қазақстан халқы ның рухани даму қоры» АҚ пре-зиденті Ж.Болдықова, «Н.Сац атындағы орыс мемлекеттік ака демиялық балалар мен жас-өспірімдер театры» РМҚК ди-ректоры Н.Горобец, «Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театры» КЕАҚ жетекші опера солисі Ж.Ғабдуллина, «Қазақ әуендері» АҚ филиалы «Гүлдер» ансамблінің әншісі Н.Қонысбаев, «Қазақконцерт» мем лекеттік концерттік ұйымы» РМҚК әртісі Е.Рысқали мара-патталды.

Ал «Ерен еңбегі үшін» ме-да лі Президент Әкімшілігі бөлім меңгерушісінің орын-баса ры Н.Кузьмин мен Пре-зи дент Әкім шілігі бөлім мең-ге рушісінің орынбасары Е.Құ-дайбергеновке берілді.

Жиын соңында Г.Әб діқа лы-қова қатысу шыларды алда келе жатқан Тәуелсіздік күнімен құттықтап, баршаға бейбітшілік пен бақ-береке, Отанымыздың игілігі жолындағы еңбектеріне табыс тіледі.–––––––––––

Суреттерді түсірген Ерлан ОМАРОВ,

«Егемен Қазақстан»

Жақсыбай САМРАТ,«Егемен Қазақстан»

М а р а п а т т а л ғ а н д а р а л д ы н д а сөйлеген сөзінде Төраға Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойының маңызы туралы айтты. Осы жылдарда қол жеткізген табыстарымыздың бәрі Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың есімімен тығыз байланысты және барша қазақстандықтар Елбасының төңірегіне топтаса түскендіктен, болашаққа сеніммен қарайды. Әлемдік тарихтың көзімен қарағанда, 25 жыл де-ген көзді ашып-жұмғанша өте шығатын өте қысқа мерзім, бірақ осы кезеңде бізде атқарылған істер ғасырларға та-тиды. Бұл 25 жыл алға ұмтылған біздің халқымыздың жеңістері мен табыстары-нан құралған. Біздің табысымыздың ең басты факторы Мемлекет басшысының б о л а ш а ғ ы м ы з д ы к ө р е б і л г е н ,

ұлтымызды жоғары мақсаттар жолы-на жұмылдыра білген көшбасшылық дарыны болып табылады. Бұл туралы ел Парламенті қабылдаған Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы Декларациясында айқын көрсетіліп, анық жазылған, деді Н.Нығматулин.

Одан әрі марапаттарды тапсыру шарасы басталды. Мемлекеттік және қоғамдық істерге сіңірген еңбегі, елдің әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуына қосқан үлесі мен этнос тар арасындағы достық пен ынтымақтастықты нығайтқаны үшін Мәжіліс Төрағасының орынбаса-ры Гүлмира Исімбаева мен депутат Жанат Жарасов «Парасат» орденімен, депутат Ахмет Мурадов ІІ дәрежелі «Достық» орденімен марапаттал-ды. «Құрмет» орденімен депутат-тар Меруерт Қазбекованың, Евгений Козловтың, Айгүл Нұркинаның,

Тұрғын Сыздықовтың, сондай-ақ, Мәжіліс аппараты жетекшісінің орын-басары Дастан Махаев пен бөлім меңгерушісі Аманбек Рамазановтың еңбектері аталып өтті.

Депутаттар Наталья Жұмаділдаева, Магеррам Магеррамов, Бақтияр Мәкен, Ирина Унжакова, сондай-ақ, палата ап-параты бөлім меңгерушілерінің орынба-сарлары Айман Төкиева мен Мұратбек Әмірбеков және бас консультанттар Зәмеш Кеңесқызы мен Ольга Абрамова марапатталды. «Шапағат» медалін депу-тат Жанат Омарбекова алды. Қазақстан Республикасының Құрмет грамотасы-мен Мәжіліс депутаты Наринэ Микаелян мен аппарат секторының меңгерушісі Наталья Лотованың еңбектері «Ерен еңбегі үшін» медалімен аталып өтті.

Сонымен қатар, Мәжіліс депу-таттары тұтастай Президенттің Жар-лығымен «Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жыл дығы» мерей-той лық медалі мен марапатталды. Бір-қатар мә жі лісмендер мен аппарат қыз-меткерлері ТМД Парламентаралық Ассамблеясы мен ҰҚШҰ Пар ламенттік Ассамблеясының наградаларын алды.

Мәжіліс депутаттары марапатталдыКеше Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен Тәуелсіздік күніне байланысты мемлекеттік наградалар берілген бір топ Мәжіліс депутаты мен аппарат қызметкерлеріне палата Төрағасы Нұрлан Нығматулин марапаттарын тапсырды.

Төраға «Ядролық қарусыз әлем құру» халықаралық конференциясын табысты өткізуге қосқан қомақты үлесі үшін парламенттік ұйымға алғыс айтты. Семей ядролық полигоны

жабылуының 25 жылдығына арналған форум биылғы 29 тамызда Астанада өткен болатын.

А.Варэ тамыз конфе рен ция-сының қатысушылары қабылдаған

«Астана көзқарасы: радиоактивті түнектен ядролық қарусыз әлемге қадам» декларациясын БҰҰ және басқа халықаралық ұйымдарда таныстырылғаны туралы хабар-дар етті. Үйлестірушінің айтуын-ша, халықаралық қоғамдастық қару сыздану және оны таратпау саласындағы Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың көшбас-шы лығы мен сындарлы ұсыныс тарын атап өтуде. PNND Қазақ станның, оның ішінде еліміздің БҰҰ Қауіпсіздік Кеңе сіне мүше бол ған кезеңдегі саяса-тын жан-жақ ты қолдауды жалғастыра беруге ниеттеніп отыр.

Антиядролық қозғалыстағы көшбасшылығы аталды Парламент Сенатының Төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаев «Парламентшілер ядролық қаруды таратпау және жою жолын-да» (PNND) халықаралық ұйымының жаһандық үйлестірушісі Алан Варэні қабылдады, деп хабарлады Парламент Сенатының баспасөз қызметі.

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай рақымшылық жасау туралы заңға жария түрде қол қойған болатын. Бұл шешім көпшіліктің үлкен ризашылығын туғызды, яғни амнистия қазақстандықтар тарапынан маңызды адамгершілік акциясы ретінде қабылданып отыр.

Еселі еңбектің өтеуі

Нұрбол ӘЛДІБАЕВ,«Егемен Қазақстан»

Алматы облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының мү шелері және өңір тұрғын дарынан құралған 2000 адам қатысқан салтанатты жиын өтті. Акцияны Кербұлақ ау-да нының әкімі Бағдат Әлиев ашып, темір жол бекетіне келген сан сала мамандарының атқаратын жұ-мыстарына сәттілік тіледі.

Келесі кезекте облыстық ҚХА мүшелері, ғылыми-сарап шы лық кеңесінің және этномәдени бір-лестіктердің өкілдері пойызбен келген мамандармен етене ара-ласып кетті. Құқық, кәсіпкерлік және бизнес, ауыл шаруашылығы, тұтынушылар құқығын қорғау, білім беру мәселелері бойынша кәсіби

мамандар жұмыс жасады. Бұл бе-кетте де үміт артып келушілердің көпшілігі денсаулық сақтау саласы мамандарының көмегіне жүгініп, аудандық емханада дәрігерлер күні бойы емделушілерді қабылдап, медициналық мәселелер бо йынша кеңестер берді. Жалпы, дәрігерлік қызмет 248 адамды қамтыды. Оның ішінде 30-ы бала болды. Астана және Алматы қалаларындағы ме ди-циналық орталықтарға 6 адам жібе-рілсе, 2 адам үйлерінде кеңес алды.

Аудандық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағ-дарламалар бөлімінің ғимаратында әлеу меттік ахуал бойынша 40 адам-ның өтініш-тілектері тыңдалды. Әді-лет министрлігі өкілдерінің қаты-суымен құқықтық көмек көрсету және заң мәселелері бойын ша

өткен қабылдауға 15 адам келді. Тұ-тынушылар тарапынан сау да орын-дарындағы бағаның тұрақсыз дығы, көкөністердің сапасы, сапасыз өнімдерді қалай қайтаруға бола-тындығы туралы сұрақтар қойыл-ды. Кәсіпкерлік және ауыл шаруа-шы лығы мәселелері бойынша 30 адамға консультативтік кеңестер берілді.

Ж о ғ а р ы о қ у о р ы н д а р ы -на оқу ға түсу үшін жетім бала-лар, аз қам тылған отбасыларынан шыққан түлектерге жеңілдікпен несие, депозит бөлуге қандай көмек көрсетіледі? Балабақшаға қабылдау кезінде көп балалы отба-сынан шыққан, немесе әлеуметтік жағдайы төмен әрі аз қамтылған отбасы балаларына Үкімет тара-пынан төлемақыға 50 пайыздық жеңілдіктер қарастырылған ба? Ша ғын орталықтарға музыка, дене шы нықтыру салалары бойынша же-текшілер жетіспейтіндігі ескеріліп, штатты көбейтсе, деген ұсыныстар айтылды. Жалпы, іс-шараға 2 600-ден аса адам қамтылды.

Ел сауалын арқалаған «Тәу ел сіз Қазақстан» пойызы Қап шағай қа-ласына жол тартты.

* * *Еліміздегі ең ірі ме го по лис тің

іргесінде орналасқан қапша ғай-лықтардың өздерін алматылықтар секілді сезі не тіндері де рас. Олар бұл күні де татулықтарын айқын аң -ғартып, «Тәуелсіз Қазақстан» по йы-зын ерекше құрметпен қарсы алды.

Мемлекеттік мәні бар рес пуб-ликалық акцияны Қапшағай қаласы әкімінің орынбасары Қалқабай Ақтанберді ашып берді. Қалыптасқан дәстүр бойынша акция мүшелері өздеріне жүктелген міндеттерін адал атқарып, халықтың көңілінен шыға білді.

– Алтынкөл бекетінен Жетісу жеріне кіргелі бері ырыс ты елдің ынтымағын көріп, разы болдық. Осы елдің ниетінің ақтығы әсер еткен де шығар, денсаулық сақтау, бі лім беру, әлеуметтік қолдау, заң герлік көмек көрсету секілді сан сала бойынша ре-спубликамыздан жиналған білікті ма-мандар шарша ған дықтарын білдірмей, әр бекетке аялдаған сайын тың күшпен көмек көрсетті. Нәтижесінде халық разы болды. Рас, қалалардағыдай қ о л ж е т і м д і л і к а л ы с т а ғ ы ауыл дарда жоқ қой. Сондықтан қарапайым ғана бір жұмыс ауыл

тұрғын дарына үлкен проблема болып көрінеді. Оны жан-жақты дәлелдеудің өзі артық. Тек түсіністікпен қарау ке-рек те, мүмкіндігінше көмектесу қажет. Міне, осындай өзекті мәселе лерді ескерсе керек, Елбасы арнайы тапсыр-ма беріп, бізді Астанадан аттан дырды. Халыққа көрсеткен адал қызметімізді бұқаралық ақпа рат құралдары өз уақытында сол елге көрсетіп, жазып та отырды. Шыны керек, Алматы облысын да тұратын 103 этнос өкілі ынты ма ғымен, татулығығымен тәнті етті. «Ырыс алды – ынтымақ» деген қазақы даналықтың жарқын дәле лі екенін аңғартты. Сондықтан, жетісу-лықтарға дән разымыз, – деді «Тәу-елсіз Қазақстан» пойызының жетек-шісі, Л.Н.Гумилев атындағы Еу разия ұлттық университеті «Халық аралық қатынастар» кафедра сының профес-соры Әміржан Әлпейісов.

Сонымен, Жетісудың жетінші бекетінде де 2 500 адамға қызмет көр-сетіп, консультативтік кеңес беріп, ел алғысын арқалаған «Тәуелсіз Қа-зақстан» пойызы Қапшағайдан соңғы бекеті – Алматыға аттанып кетті.

Алматы облысы

Ел бірлігін ерекшелеген«Тәуелсіз Қазақстан» пойызы Күреңбелге аялдап, Қапшағайға келді

Ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған «Тәуелсіз Қазақстан» пойызы Кербұлақ ауданының Сарыөзек бекетіне аялдады.

Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығына байланысты жарияланған амнис-тияны өте орынды мейірімділік акциясы деп санаймын. Өйткені, көптеген адам жаңылыстан, заң та-лабын білмегендіктен де қылмысқа аңдамай баруы әбден мүмкін. Бұларды қылмыскерлер емес, жаза басқандар деп санауға болады. Ал сот оларды заң талабын бұзғандығы үшін қылмыскер деп танып, бас бостандығынан айы-рады. Мұндай адамдарды қылмыс әлемінің ықпалына түсіп кетуден сақтау үшін де амнистия жасалғаны өте орынды.

Мен амнистия туралы заң жобасымен

мұқият таныстым. Онда амнистияға ілігіп, қоғамға қайтарылатындардың көбісі әлеуметтік әлжуаз топтардың өкілдері. Бұлар мүгедектер, кәрі адам-дар, жас баласы бар әйелдер және т.с.с. Мұндай тізімге ілінетін 1500 адамның 80 пайызына жуығының жазалары бас бостандығын айырмайтын, алайда, пробация қызметтерінің бақылауында бостандығын шектеу жазаларымен ауыс-тырылады.

Сонымен б ірге , амнистияға жатқызылғандардың арасында ұсақ қылмыс жасаған 11 мыңдай адам бар. Оларға жаза ретінде түзеу жұмыстарын атқару, сондай-ақ, айыппұлдар

с а л ы н ғ а н . Е н д і о л а р ж а з а д а н толығымен босайтын болады. Ал ауыр және аса ауыр қылмыс жасағандардың өтелмеген жазасының мерзімдері әртүрлі көлемдерге қысқартылады. Сөйтіп, бұл амнистия өте көп адамға жеңілдік жасап отыр.

Бас прокурордың деректеріне қарағанда, ол 28 мыңға жуық адамды қамтиды. Әрқайсысының туыстары, балалары мен жақтастары 10 адамнан дегеннің өзінде ол 300 мыңға жуық адамды қуантары сөзсіз. Сондықтан бұл ізгілік акциясын Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығына лайықты тарту деп са-наймын.

Марат БӘШІМОВ,заң ғылымдарының докторы

Мен рақымшылық акциясын қылмыс жасап, жазасын өтеу үстіндегі адамдарға ғана емес, сол адамдардың отбасы өкілдеріне жасалып жатқан мейірімділік акциясы деп санаймын. «Жаңылмайтын жақ, сүрінбейтін тұяқ жоқ» дейді қазақ. Кезінде жаңылыстан қате басып, қылмысқа барған адамдар-ды қоғамнан біржолата аластауға бол-майды ғой.

Мына ұлы мейрамымыздың алдында осындай рақымшылық акциясын жасау – Елбасының көрегендігі. Екіншіден, осы акция қамтыған адамдардың есінде Тәуелсіздік мерекесі мәңгілік қалатын болады. Әкеміз немесе апамыз бір

қателескеннен қылмыс жасаған еді, енді Тәуелсіздіктің 25 жылдығының арқасында бостандыққа шықты деп талай адам айтып, талай адам ризашылығын білдірері сөзсіз.

Жалпы, Тәуелсіздік жылдарын-да Қазақстан 8-ші рет амнистия жа-сап отыр. Кейбір көршілерімізде амнистия жыл сайын да жасалады. Оның үстіне, бұл рақымшылық ак-циясы баршаға бірдей қатысты емес, бұл бәрін де сараптап, білместікпен қылмыс жасағандарға, ауыр емес қылмыс жасағандарға және бірінші рет жаңсақ басқандарға ғана арналған гуманистік акт болып табылады.

Р а қ ы м ш ы л ы қ а к ц и я с ы б а с бостандығынан айырылғандардың арасынан 1500-дей адамды ғана бостандыққа шығарады. Сонымен қатар, кейбір қылмыскерлердің жазасы мойнындағы қарыздарын өтеуіне бай-ланысты жеңіл жазаларға ауыстырыла-ды. Бостандыққа шыққандардың тағы бір парасы пробация қызметтерінің бақылауында болады. Жалпы, халықтың жағдайымен санасып, оларға жақсылық жасау акцияларын барлық азаматтарымыз да қолдайды ғой деп ойлаймын.

Бақытжан ӘБДІРАЙЫМ,Парламент Мәжілісінің депутаты,

заңгер

Ізгіліктің айқын айғағы

Бұл – нағыз адамгершілік акциясы

4 14 желтоқсан2016 жылжұлдызды 25 күн

Ерек тұлға – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев айтқан дай «Астана – Отанымыздың жүрегі, Тәуел­сіздігіміздің тірегі». Ежелгі Есіл жұртта еңсе көтер­ген елордамыздың ең айшықты анықтамасы осы.

Алаштың алтын қазығы. Қазақтың кіндік қаласы. Еуразияның эпицентрі. Бейбітшілік бесігі. Мейірімді мегаполис.

Қазақстанның құтты ордасына қатысты қанатты тіркестердің қай­қайсысы да құлағымызға жылы тиіп, қашанда көншуге құштар көңілімізге қуаныш нұрын құяды. Кеудемізді мақтаныш кернеп, төбеміз көкке тигендей керемет күй кешеміз.

Бас шаһар бүгінде ұлы мұраттарға ұмтылған елі міз дің айрықша символына айналды. Алтай мен Атырау арасындағы ұшқан құстың қанатын тал дыра­тын ұлан­ғайыр Ұлы Дала Ақордалы Астана ның абыройы асқанын тілейді. Өйткені, ол рес пуб лика­ның ресми орталығы ғана емес, барша хал қы мыз ды іргелі істерге жұмылдыратын бағалы бас та ма лар дың, үлгі алар үрдістердің қоғамдық­саяси, әлеу мет тік­экономикалық және мәдени­рухани құбылысы.

Қазақстанның ішкі­сыртқы саясатына байла­нысты салиқалы шешімдердің барлығы осында қабылданады.

Өркениет үрдісімен өркендеген еліміздің өзге өңірлеріне өнеге көрсетеді. Өйткені, ол – Отаны­мыздың басты ордасы.

Елбасы ерлігі мен өрлігінің өшпес белгісі.

Елбасының Ерлігі,ТәуЕлсіздік Таңдауы

Тәуелсіз Қазақстан 1997 жылдың 10 желтоқ­санында өз астанасын жер ұйығы – Жетісудың өрінен сайын Сарыарқаның төріне көшірді. Бұл ұлттық тари хы мыздағы ұмытылмас күндердің бірі болуға тиіс.

Әлемдік қауымдастық алдында мерейімізді өсірген Астана аңызы қалай басталғанын қайта бір еске түсірудің артықтығы бола қоймас. Алғаш «Қазақ әдебиеті» газетінде Ақмоланы астанаға айналдыру қажеттігі туралы көлемді мақала жарық көргенде қалың көпшіліктің сыңар езулеп күлгендей сыңайда сылтың қылғаны жасырын сыр емес. Демократия демеуімен, жариялылық желеуімен желіккендер не демей жатқан кез еді ол. Желдің қай жақтан соғып тұрғанын аңғармаған аңқау басымыз мұны осы тақырыпта қалам тербеген әріптесіміз әрі университетте бірге оқы­ған курстасымыз Досымхан Қапасовтың аяқ асты­нан Америка ашқандай орынсыз ой­ұсы нысына балап қоя салғанбыз.

Мәселенің мәнісін кейін Парламент талқы­лағанда бір­ақ білдік. Сөйтсек, алғашында алуан пікір тудырғанмен, артынан амалсыз мойындалған тағдыршешті игі идеяның нағыз иесі парасатты Президентіміз екен.

Жаңаға қашанда жатырқай қарайтын әлеумет әубаста әртүрлі әңгімелерді желдей естірмей қалған жоқ.

– Егемендіктің елең­алаңында, экономикамыз әлі түзелмеген тұста кем­кетігімізді бүтіндер басқа шаруалар құрып қалғандай...

– Арудай сыланған Алматыны жазда маса жайлап, қыста аяз буған Ақмолаға айырбастап...

– Айға шапқан арыстандай... Досқа күлкі, дұшпанға таба болмасақ жарар еді.

Ал енді басқаны былай қойғанда көршілес кейбір мемлекеттердің керауыз ақпарат құралдары бізді құлашы жетпесті құшақтауға құмартқан әумесер кейпінде бейнелеп, кекетіп­мұқатқан кездерде өзара ішкі айтыс­тартыстардан іркіліп, сырттан сынаушыларға қарсы біріге қалғанымызды қайтерсіз.

Намысын қайраған Назарбаев алған бетінен қайтпады. Алла қолдап, бастаған ісін баянды етті. Ойдағы арманын орындады. Дүние жүзіне қазақтың қайсар мінезін танытты. Татулық пен береке­бірлікті, тұрақтылықты ту еткен қазақстандықтардың қажыр­қайраты арқасында алынбас асудың жоқ екендігін дүйім дүниеге дәлелдеді.

Астана – Елбасымыздың ерен ерлігінің айғағы. Тәуелсіздігіміздің таңдауы!

ЕрТЕ ЕсЕйгЕн ЕлордаЕлорда тез есейді. Баяғы батырлар жырының

кейіпкерлеріндей сағат санап өсті. Арғы тарихы анау ғұн заманындағы көне қамал­қорғандардан, қасиетті Қараөткелден басталып, Ақмоламен астасатын Астана даңқы жаһанға жылдам жайыл­ды. Осындайда кешегі Кеңес Одағына кеңінен танымал болған грузиннің әнші­актері Вахтанг Кикабидзенің баспасөзге берген интервьюінде «Астана – бұл фантастика! Даму динамикасынан адамның басы айналады», деп ағынан жарылғаны ойға оралады.

Ерке Есілдің екі жағасында ертегідей жайнаған

қала орнады. Әкімшілік шекарасы бұрынғымен салыстырғанда 3,5 есе өсіп, 0,7 мың шаршы кило­метрге жетті. Көрікті көшелері мен ғажайып ғимараттары, түкті кілемдей түрленген гүлзарлары көз сүріндіреді. Келген­кеткен қонақтар еріксіз таңдай қағып, бас шайқайды. Шамшырақ шаһар­дың сәулеттік концепциясы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың еуразияшылдық идеясына негіз­делген. Тіпті, кейбір кескін­нобайларды өз қолымен сызып бергені белгілі. Себебі, Астана келешекте осынау апайтас кеңістіктің орталығына айналуы керек. Оған географиялық тұрғыдан тиімді жағдайы да мол мүмкіндік береді. Сондай­ақ, мұнда алыс­жақыннан ат арытып жеткен меймандар абат қаланың архитектурасынан еуропалық та, азиялық та нақыштарды көріп, өзінің туған жерінде жүргендей әдемі әсерге бөленсін деген ниет те байқалады.

Алып құрылыс алаңы іспетті елордада салын­ған ірі нысандарды тегіс түгендемей­ақ, кейінгі жылдары іске қосылғандарын сана малағанның өзінде біразға кетеріміз анық. Мәсе лен, «Әзірет Сұлтан» мешіті, Оқушылар сарайы, Ұлттық музей, Тұңғыш Президент кітапханасы, «Астана Опера» театры келісті сәулеттік сән­салтанатымен сүйсінтеді.

Сондай­ақ, әлемдік рейтинг бойынша 6­шы орындағы «Алау» мұз сарайы, аумағы 10000 шаршы метрді алып жатқан төбесі ашы лып­жабылатын «Астана Арена» стадионы, құмырсқаның илеуіндей құжынаған келу ші лер ге қызмет көрсететін «Хан Шатыр» сауда­ойын сауық кешені де көпшіліктің көзайымы на айналғалы қашан.

Айрықша атап өтерлік тағы бір жайт, «Ақорда» рези денциясы дүние жүзіндегі ең әдемі прези дент­тік сарайлардың үздік ондығына енеді.

Астана 1999 жылы ЮНЕСКО­ның шешімімен «Бейбітшілік қаласы» атанды. Аралас­құраластық пен алыс­берістің ауанымен интеграцияға түскен Астана қазіргі таңда 29 шет мемлекеттің 43 ірі қаласымен бауырластығын айғақтайтын Мемо ран­дум дарға қол қойған. Бес бірдей беделді халық ара­лық ұйымның мүшесі.

Астана ажар­көркімен ғана баураса аздық етер еді. Ол өзінің жастығына қарамастан, айнала сына арғы­бергінің бәрін білетін ақ сақалды абыз­дың ақылын айтады. Шартараптан небір сая сат серкелерін, ғұлама ғалымдарды, қоғам қайрат кер­лерін шақырып, жиі­жиі алқалы жиындар өткізіп, сан алуан толғақ ты мәселелерді саралайды. Халық­аралық спорт жарыс тарының жалауын көтеріп, байрақты бәсекелердің көрігін қыздырады. Ұзын саны 38 мемлекеттің басшысы қатысқан ЕҚЫҰ­ның саммиті, Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съездері, VІІ Қысқы Азия ойын дары, жыл сайын ұйымдастырылатын Астана эко но­микалық форумы және басқа байыпты бас қосу лар бейбітшілік туын берік ұстанған еліміз дің беделін биік белестерге көтергені әмбеге аян.

Енді міне, бұйырса ЭКСПО­2017 көрмесіне қатысушыларды қабылдайтын уақыт та жақын қалды.

ӨркЕнді ӨзгЕрісТЕр ӨзЕгіАстана өміріндегі ауқымды өзгерістер әлеу­

меттік­экономикалық көрсеткіштерге тікелей бай ланысты екендігі өзінен­өзі түсінікті. Өйткені, өндірісі өрге баспай қала тұрғындарының тұрмысы жақсармайды. Осы орайда оқырман назарын мына деректерге аударғанымыз дұрыс сияқты. Жалпы өңірлік өнім көлемі 187 есеге артып, оның ақшаға шаққандағы құны 4809 млрд теңгені құраған. Елорда экономикасын көтеру мақсатында 6168 млрд теңге көлемінде инвестиция тартылған. Бар­лығы 16180 мың шаршы метр тұрғын үй пайда­ланылуға берілген. Қазір Қазақстандағы жаңа тұр­ғын үйлердің әрбір бесінші шаршы метрі Астана­ның үлесіне тиеді. Соның арқасында елорда лық­тардың баспанамен қамтамасыз етілуі екі есеге артқан. Дүкендердің сауда алаңдары 3 еседен асып, халықаралық сауда­саттық мөлшері 24 есеге ұлғайған. Жолаушыларды тасымалдау айналымы 58, электр қуатын өндіру 1,9 есеге көбейген.

Жағымды жаңалықтар легін жалғастырсақ, төмендегі көңіл тоғайтарлық мәліметтерден аттап кете алмаймыз. Алдымен айтарымыз, биыл жазда астаналықтар саны 1 миллионға жетті. Бұл әрине, жақсылықтың нышаны. Ал елорда тұрғындарының жасы 6 жылға ұзарып, 75­тік межеге тұрақтапты.

Жоғары оқу орындарының саны облыс орта­лығы кезіндегі 4­тен 13­ке жетіп, оларды 13 600 студент бітірген.

Іске қосылған ірі әлеуметтік маңызды нысандар туралы да нақты ақпарат бере кеткеніміз абзал. Олардың қатарына 33700 оқушыға арналған 43 мектепті, 9056 орынды қамтитын 41 балабақ­шаны, 26 денсаулық сақтау, 10 спорт, 7 мәде ниет объектілерін жатқызуға болады.

Кәсіпкерлік пен өнеркәсіп саласындағы оң өзгерістер де көп нәрсені аңғартады. Астана атанған 18 жылдағы өнеркәсіп өндірісі едәуір өрге басып, 343,6 млрд теңгенің тауарлары шыға рыл­ған. Толайым табыстары негізінен жаңа жоба­ларды игеру нәтижесінде қол жеткізілді. Ілкім ді іскерлік байланыстардың жемісі ретінде бұрын­соңды болмаған дизельді локомотивтер, жолау­шы лар вагоны, электрожетектер, диотты шам­дар, тікұшақтар, фотоэлектр модульдері, бетон

бұйым дары және т.б. өнімдерді шығару қолға алынды.

Қазақстан Республикасының 2010­2016 жыл­дарға арналған Индустрияландыру картасы аясын­да Астанада 24 жоба сәтімен игеріліп, соның қоры­тын дысында 3000 жұмыс орны ашылды. Атал мыш бағыт бойынша 302 млрд теңгенің өнімі шыға рылды.

Астана экономикасында шағын және орта кәсіпкерлік айрықша орын алады. Аталған салада экономикалық жағынан белсенді санатқа жататын елордалықтардың екіден бір бөлігі еңбек етеді. Бұл республикалық көрсеткіштің 11 пайызын құрайды. Қаладағы шағын және орта бизнес субъектілері еліміздегі осы секторда атқарылатын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің 23,5 пайызын еншілейді екен. Бұлардың өнімін қаржылай бағамдасақ 3,2 трлн теңгені құрайды. Жан басына шаққанда бұл көрсеткіш Алматыдан 1,7 есе, ал орташа республикалық мөлшерден 5 еседей артық.

Шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуды көздейтін «Бизнестің жол картасы­2020» мемле­кеттік бағдарламасын жүзеге асыру барысында 542 жоба мақұлданып, өндіріске жолдама алды.

арнайы экономикалық аймақ2001 жылы Қазақстан Республикасының Пре­

зи денті Жарлығымен құрылған «Астана – жаңа қала» арнайы эконо микалық аймағы елорда құрылысына инвестиция тарту жүйесінде ерекше

маңызға ие екені мәлім. Ол инвестиция ағымын арттыру құралы ретінде әрекет етеді. АЭА­ның негізгі мақсаты – құрылыс жұмыстарында озат технологияларды пайдалану және инвестиция тарту арқылы Астана қаласының дамуын жеделдету; заманауи инфрақұрылым жасау; тиімділігі жоғары технологиялы және бәсекеге қабілетті кәсіпорын­дар қалыптастыру, жаңа өнім түрлерін шығаруды меңгеру.

«Астана – жаңа қала» АЭА әкімшілік­іскерлік аумағында бүгінге дейін 371 нысан тіркеліпті. Қазір олардың 296­сы іске қосылған көрінеді. Бәріміз білетін Тәуелсіздік, Бейбітшілік және келісім сарайлары, «Нұржол» сулы­нулы бульвары, «Нұр­Астана» мешіті солардың тізіміне кіреді.

№1 индустриялық паркте 62 инвестициялық

жоба (құны 201,1 млрд теңге) бойынша жұмыстар жүргізілуде. Нақтылай түссек, 33 өндіріс орны ашылып, 18 нысанда құрылыс қарқын алуда, ал 11 жоба әзірлену үстінде.

№2 индустриялық паркте де басы қайырылған шаруалар баршылық. Ондағы түзілген жоспарға сәйкес өнеркәсіп саласындағы тың идеяларға жол ашылған. Бәрі ойдағыдай болса, 18000 жұмыс ор­нын құруға негіз қаланбақ.

«ақылды қала» айшықТарыПрезидент тапсырмаларын орындау мақ­

сатында қала әкімдігі Астананы әлемдегі 50 «ақылды қаланың» қатарына енгізуге бағыттал­ған шаралар жоспарын бекітті. Соған сәйкес Pricewaterhouse Coopers компаниясы тиісті инфра ­құры лымдар түзудің Жол картасын жасаған бола­тын. Оның міндеті – озат технологияларды ен гізе отырып, тіршіліктің басым бағыттары бойын ша Астананың жүйелі дамуын қамтамасыз ету.

Аталмыш бағдарлама аясында білім, денсау­лық сақтау, инфрақұрылым, қызмет көрсету, қауіпсіздік салаларында қанатқақты Smart­жоба­лар тәжірибеде қолданыла бастады.

«Ақылды қала» адымдары жайында газетімізде жан­жақты жазылғандықтан кеңге көсілуді жөн деп таппадық. Тек, мектепте, емханада, көшеде, қаладағы басқа да тірлігімізге тікелей қатысты орындардағы істеріміздің алдыңғы қатарлы елдердегі бар тиімді тәсілдерді пайдалану арқылы жеңілдетуге қолайлы мүмкіндіктер туғызатын Smart­жобалардың ойдағыдай жүзеге асуына тілектестігімізді білдіреміз.

Таяуда ғана ұйымдастырылған халықаралық Astana Smart City форум­көрмесінде шет елдерден келген 700­ге жуық делегаттың қатысуымен «Ақылды қалалар» тақырыбындағы талқылауға қатысып, сөз сөйлеген елорда әкімі Әсет Исекешев Мемлекет бас шы сының бірқатар тапсырмаларын және Ұлт жос парындағы 69­қадамды ескере отырып, Астананы Еура зия кеңістігіндегі ғалам­дық дәрежедегі қала ретін де өркендету міндетін орындауға кіріскендерін жет кізді. Бұл үшін алдыңғы кезекте атқарылуға тиіс бір қа тар жобалар белгіленіпті. Олай болса, іске сәт демекпіз.

мәдЕниЕТ мәйЕгіАстананың мәдени­рухани келбеті де қысқа

мерзімде қалыптасқанын мойындауға тиіспіз. Әрине, мәйекті мәдениет ошақтарына бай, сарсүйек зиялылары самсаған, қалалық дәстүрлер қанатын кеңге жайған Алматының жөні бөлек. Бірақ біздің жас Астанамыз да біраз биіктерді бағындырып үлгергені рас қой. Мұнда қазір 7 сарай мен концерт залдары, 5 мұражай, 7 театр, 20 кітапхана, 1 цирк, 6 кинотеатр, 4 көркемсурет галереясы, 8 мәдениет және демалыс саябағы бар. Демек, астаналықтар мен қала қонақтары рухани ләззат аларлықтай мәдени орындар жетерлік. Оның үстіне елорда төрінде екі күннің бірінде өнер бәйгелері өтіп, тың туындылардың тұсауы кесіліп жатады. Атақтары аспандаған ақын­жазу шы ларымыз, сахна саңлақтары, қылқалам шебер лері, ғылым қайраткерлері қаншама.

Теңдессіз «Астана Опера» театрында жаһандық клас си каның небір жауһарлары қойылғаны, соларды сах налауға аттарынан ат үркетін тұғыры биік тұлға­лар дың шақырылуы, әлемге әйгілі өнер ұжым дары­ның осында гастрольдік сапармен келуі, өзіміздің әртіс тердің шет елдерге шығуы ауыз толтырып айтар лықтай жетістіктердің алғышарты емей немене.

Қазақстанның Еңбек Ері Айман Мұсақожаева басқаратын Қазақ ұлттық өнер университетінің шәкірттері арасынан әртүрлі конкурстарда топ жарған тай жүйріктерді айтып тауыса алмайсыз. «Дайдидау­латқан» дара дауысымен «Славян базарын» шулатып, бас жүлдені қанжығасына байлаған Димаш Құдайбергеннің өзі ғана талай көрерменнің жүрегін жаулағаны талассыз.

Елбасының қолдауымен Астанада Хорео графия академиясының кереге керіп, оның ректорлығына Ресейдің халық әртісі, қазақтың атын балет әлеміне танытқан жарық жұлдыздардың бірі Алтынай Асылмұратованың тағайындалуын да жақсы лық­тың жоралғысындай қабылдадық.

Белгілі режиссер Талғат Теменов жетекшілік ететін Қалибек Қуанышбаев атындағы қазақ акаде­миялық театрының да бірнеше республи калық, халықаралық байқауларда бағы жан ғанынан жалпақ жұрт хабардар.

Астана өнерпаздарының асығы әмісе алшы­сынан түсе береріне сеніміміз нық.

* * *Елбасы және елорда – бұл екеуі бөліп қарауға

болмайтын егіз ұғым.Астана – мерекелі, берекелі біздің ел

жетістіктерінің жиынтық бейнесі. Астана – әдемі, таза, қауіпсіз, сондықтан

адамның тұрғысы келетін қала. Мейірбан жандар мекені. Айналасына татулық аурасын таратады. Бейбітшілік іргетасын бекемдейді. Бес құрлық мойындаған беделі бар. Ендеше, ертеңі нұрлы елордамыздың еңсесі

биіктей бергей!

ақордалы астана

аз-кЕм анықТама* Астана – Мұзды мұхит бассейнінде қоныс тепкен екі астананың бірі.* Елорда экономикасына 6168 млрд теңге инвестиция тартылған.* Астана ЮнЕСкО шешімімен «Бейбітшілік қаласы» атанған. * 2010 жылы Астанада 38 мемлекет басшыларының қатысуымен ЕҚыұ

саммиті өткен. * Астана шет елдің 43 ірі қаласымен бауырлас.* Елордада бүгінге дейін 16180 мың шаршы метр тұрғын үй пайдаланылуға

берілген.* Астана тұрғындарының саны биыл 1 миллионға жетті. * Бас қалада 13 жОО бар. * Елорданың экономикалық белсенді тұрғындарының екіден бір бөлігі шағын

және орта кәсіпкерлік саласында еңбек етеді. * Қаланың көгалдандырылған аумағы қазіргі таңда 1285,4 гектарды құрайды. * Алдағы жылы Астанада халықаралық ЭкСПО көрмесі болады.

Гүлзейнеп СӘДІРҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан»

«Тегінде, адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озбақ. Онан басқа нәрсеменен оздым ғой демектің бәрі де – ақымақтық».

Көреген Абай елдің ел болуы үшін керекті нәрсені 2­ақ сөйлемге түйіп айтып кетті. Абай сөзін ұққан өткен ғасырлардағы қара танымайтын талай қазақ баласы білімге ұмтылды. Сол ұл­қыздардың арқасында бізге тәуелсіздіктің де таңы сібірлегені өтірік емес. Ал еркіндік келешек ұрпаққа үлкен мүмкіндіктердің есігін ашты. Бұл мүмкіндіктерді мүлт жібермей келе жатқан қазақ балалары да жоқ емес.

Күні кеше мектеп оқушылары арасында информатикадан өткен «Бүкілресейлік

Командалық Олимпиаданы» тұңғыш рет қазақ балалары ұтып алды. Аты ре сей­лік болғанымен бұл олимпиаданы ашық чемпионат деп айтқан жөн. ТМД елдері

бойынша жарысқа жыл сайын 200­ден астам команда қатысады. 2000 жыл дан бері жарыс 16 рет өткізілсе, со ның 12­сінде ресейлік, 4­еуінде белорус тық балалар

жеңімпаз атанған екен. Қазақстандықтардың ең жоғарғы нәтижесі – 2013 жылғы 6­орын. Мұндай үлкен дәрежеде өтетін информатикалық олимпиадада сәтті өнер көрсеткендердің болашақта Google, Facebook, Twitter сынды танымал компа­ния ларда жұмыс жасау мүмкіндіктері мол.

Ресейлік оқушыларды студенттер ара­сын да жыл сайын өтетін әлем чемпио на тын алма­кезек ұтып жүретін сол ел уни вер­ситеттерінің мұғалімдері жаттық тыра ды. Алайда, қанша мықты дегенмен, ресей лік оқушылар биыл қазақстандық құра маға жол берді. Чемпиондық коман да ның құра­мын да болып, алтын медаль алуға атса лыс­қандар: астаналық қазақ­түрік лицейі нің оқу шысы Санжар Бидайбек және ал ма­ты лық қазақ­түрік лицейінің оқушы лары Асхат Жалғасов пен Нұрбақыт Мәдибек.

Болашақта IT саласындағы әлемнің көш басшы компанияларында жұмыс жасау ды армандайтын бұл балалар Тәуел­сіз діктің 25 жылдығына керемет тарту жаса ды деп нық сеніммен айтуға болады.

мықтылардың өзін мойындатқанқазақ балалары Тәуелсіздіктің 25 жылдығына керемет тарту жасады Өмір ЕСҚАЛИ,

«Егемен Қазақстан»

Жұртшылық Манаш Қозыбаев атын­дағы Солтүстік Қазақстан мемлекет тік университетінде Елбасы жайлы тың мағ­лұмат тармен жан­жақты таныса алады. «Ұлы Дала – Тәуелсіздіктің 25 негізі» жұл ­дыз ды 25 күн акциясы аясында мұн да Тұң ­ғыш Президент залы есігін ай қара ашты.

Профессор­оқытушылар, студент­жас­тар, ардагерлер өкілдері қатысқан сал та­нат ты шарада жоғары оқу орнының про­ре к торы Мүкарам Тайжанова Мем лекет бас шының өміріне, мемлекеттік қыз метіне қатысты танымдық деректер мо лы нан қамтылғанын жеткізді. Кітапхана дирек ­торы Бәтима Жәменованың айтуын ша, залда Тәуелсіздігімізден сыр шер те тін тари хи құжаттар, Елбасының Қызылжар

өңіріне келген сапарларынан түсірілген деректі фильмдер, естен кетпес қыз­ғылықты кездесулер жинақталған. Уни­верси теттің жеке қорынан алынған мате­риал дар арасында түрлі суреттерден құрас ты рылған альбомның орны бөлек. Бұдан тысқары деректі фильмдерді теледи­дар арқылы тамашалауға да мүмкіндік тудырылған.

Жиын барысында Тұңғыш Прези дент қорының стипендиаттарына сертифи кат тар табыс етілді. Мұндай мәртебеге он сту дент ие болды. Солардың бірі Нияз бек Үкенов ақпа ратт ық технологиялар факуль тетінің төртін ші курсында оқиды. Оқу озаты қоғам дық жұмыстарға белсене қатысады. Президент ақысынан бөлек шәкіртақы да алады. Оның арманы – жақсы маман болу.

Солтүстік Қазақстан облысы

университеттегі Президент залы

Талғат БАТЫРХАН,«Егемен Қазақстан»

514 желтоқсан2016 жыл СаяСат

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БАСТАМАЛАРЫ

ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев

жаһандық ядролық энергетика саласындағы тәуекелдерді басқарудың

жалпыпланеталық тетіктерін әзірлеу қажеттігі туралы

мәселе көтерді

ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев

халықаралық экономикалық саясатты жаһандық рет-теу жөніндегі шарт жа-сау бастамасын алға

шығарды

19 сәуір Астана

3 мамыр Астана

8 маусым

Астана

28 маусымАстана

21 қыркүйек Нью-Йорк

15 желтоқсан Астана

ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев мүдделі

Ислам конферен-циясы ұйымы (ИКҰ)

елдерінің қатысуымен халықаралық иннова-ция орталығын құруды

ұсынды

ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев

мұсылман елдері инвестициялық

пулының ресурс­тарын құруды

ұсынды

Қазақстан ұсынысы бойынша Ислам конференциясы ұйымының (ИКҰ)

атауы Ислам ынтымақтастығы ұйымы (ИЫҰ) болып

өзгертілді

Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік

кеңесінің 2017­2018 жылдарғы тұрақты емес мүшелігіне өз

кандидатурасын ұсынды

ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев

жалпыға бірдей ядро-

сыз әлем декларация-сын әзірлеуді

ұсынды

ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев

«G­Global Жобасын»

жүзеге асыру бастамасын

алға шығарды

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

ЖаСампаздық ЖылнамаСы

• 1 қаңтарда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқын жаңа 2016 жылмен құттықтауы «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланды. Елбасы құттықтауында: «Қазақтың үшінші ғарышкері көк жүзіне самғап, мерейімізді өсірді. Саудамыз сапалы, тауарымыз тартымды болуы үшін Дүниежүзілік Сауда Ұйымына мүше болдық», – деп жазылды.

20 қаңтарда Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Бесінші шақырылған Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісін тарату және Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауын тағайындау туралы» Жарлыққа қол қойды.

29 қаңтарда Тәуелсіздік сарайында Қазақстан Президенті, «Нұр Отан» партиясының Төрағасы Нұрсұлтан Назарбаевтың төраға лы­ғы мен партияның кезектен тыс ХVІІ съезі өтті. Алқалы жиын да Ме млекет басшысы елді дамытудың негізгі мәселелеріне тоқталды.

8 ақпанда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Түрік Республикасының Премьер­министрі Ахмет Дәуітоғлымен кездесті. Кездесу барысында екіжақты ынтымақтастықтың негізгі бағыттары талқыланды.

10 ақпанда Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан Республикасында Бала құқықтары жөніндегі уәкіл институтын құру туралы» Жарлыққа қол қойды.

26 ақпанда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан­ға ресми сапармен келген Мысыр Араб Республика сының Президенті Əбдел Фаттах Ас­Сисимен кездесті. Келіссөз дерден соң мемлекеттер басшыларының Бірлескен мәлімде месі қабылданды.

1 наурызда еліміздің барлық өңірінде қазақстандықтар Алғыс айту күнін алғаш рет атап өтті. Астанада Мемлекет бас­шысы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен Алғыс айту күніне арналған іс­шара өтті.

20 наурызда Парламент Мәжілісі және мәслихаттар депутаттары­ның сайлаулары өтті. Парламент Мәжілісі депутаттары сайлауының нәтижесінде «Нұр Отан» партиясы 82,15 пайыз жинап, жеңіске жетті.

30 наурызда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Бельгия Корольдігінің астанасы әрі Еуропалық одақ мемлекет­терінің бейресми орталығы Брюссельде екі кездесу өткізді. Нақтылай айтқанда, Елбасы Еуропалық кеңес төрағасы Дональд Тускпен және Еуропалық комиссия төрағасы Жан­Клод Юнкермен кездесіп, бірқатар өзекті мәселелерді талқылады.

31 наурызда Вашингтонда Қазақстан мен АҚШ Президенттері Нұрсұлтан Назарбаев пен Барак Обама ядролық қауіпсіздік және таратпау саласындағы ынтымақтастық туралы Бірлескен мәлімдеме жасады. Мәлімдемеде: «АҚШ Қазақстан Республикасының ядролық қауіпсіздікті нығайту, сондай­ақ, Вашингтон, Сеул және Гаага саммиттерінің ядролық қауіпсіздікке қатысты шешімдерін іске асыру жөніндегі күш­жігерін құптайды», – деп жазылды.2016

– Дулат Оразбекұлы, сіз бен Қазақ­стан Тәуел сіздігінің 25 жылдығы қарсаңында кез десіп отырмыз. Сол ширек ғасыр уақыт ішінде Қа зақстан мен Израиль ара сындағы байланыс­тарда қандай нәтижелерге қол жет­кі зілді?

– Алдағы жылдың көктем айын­да Қазақстан мен Израиль арасында дипломатиялық байланыс орнағанына 25 жыл болады. Сол уақыттан бері біздің елдеріміз арасындағы саяси диалог пен кездесулер, пікір алмасулар жоғары деңгейде өтіп келеді. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Израильге екі рет ресми са­пармен барды. 2009 жылы Израиль президенті марқұм Шимон Перес ресми сапармен Қазақстанға келді.

Əрине, бұдан өзге де түрлі кезде­сулер болды. Бірақ Из раиль Премьер­министрі бұ рын­соңды біздің елге кел­ген емес. Бұл – Израильдің осындай жоғары лауазым иесінің Қазақстанға тұңғыш рет ресми сапары.

Ал Б.Нетаньяхудың осы са пары мем лекетаралық бай ла ныстарға тың серпін беруі тиіс деп ойлаймын. Се­бебі, бұл жолы күн тәрті бінде Эко­номикалық ынты мақ тастық және даму ұйымы мен халықаралық құрылымдар шеңберінде екі жаққа да тиімді мәселелер талқыланады деп күтілуде. Сондай­ақ, «100 нақ ты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асыру, ауыл шаруа шылығы, медицина, туризм сияқты салаларға қатысты мәсе­лелер сөз болуы ықтимал.

Б.Нетаньяхудың Астанаға сапа­ры кезінде екі ел іскер топ өкілдерінің бизнес­форумы өтеді. Онда Израиль Премьер­министрінің Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевпен кездесуі кезінде қол қойылған келісімшарттарға байланысты екі елдің бизнес капитанда­ры өздерінің түйінді сөздерін айтатын болады. Сондай­ақ, елдеріміз арасында алдағы жылдарда қол қойылуы ықтимал келісімшарттардың тақырыптары талқыланады.

Израиль – еліміздің Таяу Шығыстағы маңызды әр іптес і . Сондай­ақ , Қазақстанның ха лықаралық деңгейдегі бастам аларына әркез қолдау көрсетіп келеді. Израильмен мемлекетаралық байланыстарды әртараптандыру біз үшін маңызды. Себебі, бұл ел қазіргі заманғы агротехнология, жоғары технология және ки бер қа уіп сіздік секілді салалар­да жоғары жетістіктерге қол жеткізіп үлгерген.

– Қазақстан мен Израиль арасында

визасыз жүйе мәселесі бірнеше жыл­дан бері мемлекеттік деңгейде тал ­қыланып келеді. Біздің ел Из раиль азаматтары үшін виза сыз жүйе енгізді. Сіз елші бо лып жүрген ел дің осы мә­селедегі ұстанымы қан дай?

– Қазақстандықтар үшін Израильге визасыз жүйе енгізу – біздің дипло­матиялық корпустың басым бағыт беретін негізгі мақсаттарының бірі. Осы мәселе Нетаньяхудың Қазақ станға са­пары кезінде тағы да бір пысықталады деп ойлаймын. Себебі, нақ осы мәселе бойынша тиісті құры лымдар арасын­да бірнеше жылдан бері келіссөздер жүргізіліп келеді.

Қазақстан мен Израиль арасын жал­ғайтын әуе байланысын жаңғырту жайы да көптен айтылып келеді. Визасыз жүйе тәрізді әуе байланысының жоқ тығы елдеріміздің турис тік әлеуетін жеткілікті пайда ла нуға, екі елдің бизнес капи тан­дарының бір­бірімен жоғары деңгейде араласуына, тәжірибе алмасуына кедергі келтіруде.

– Қазақстандық студент тер мен мамандар Израиль дің «МАШАВ» (Израиль дің халықаралық ынты мақ­тастық орталығы), сондай­ақ, біздің «Болашақ» бағдар ламамыз бойынша Израиль дің ЖОО­ларында оқып жа­тыр. Алдағы уақытта бұл бағыттар қандай жаңа лықтармен толығуы мүмкін. Аталған бағдарламалар бо­йынша қазақстандық студенттер үшін жаңа мамандықтар қосу жоспар­да бар ма?

– Израильдің «МАШАВ» бағ дар­ламасы бойынша 1993 жылдан бері 302 қазақстандық білім алды. Негізгі салалар – ауыл шаруашылығы, білім беру технологиясы, кәсіп керлік және су ресурс тарын басқару. «МАШАВ»

бағ дар ла масымен байланыс Қазақ станда бір лескен жобаларды жүзеге асыруды көзейді. Бұл бағыттағы нәтижелі бас­та ма лардың бірі – Алматы облы сының «Үшқ оңыр» аймағын да Қазақстан­Израиль оқу орта лығының жобасын жүзеге асыру. 2015 жылы «Үшқоңыр­дағы» оқу базасында тамшылатып суаруға мүмкіндік беретін израильдік ауыл ша руа шылығы технологиясы орна­тылған болатын.

Менің қолымдағы соңғы деректер бойынша «Болашақ» бағдарламасының 87 стипендиаты Израильдің меди­ци налық орталықтары мен клиника­ларында тағылымдамадан өтті. Осын­дағы білім ордалары әлемдік ЖОО рейтингінде көш басында тұр. Демек, бұл салада да байланыстарға басымдық беру керек.

– Әлем бойынша жоғары тех­нологиялардың флагманы болып та­былатын Израильдің ЭКСПО­2017 көрмесіне қатысуы біздің еліміз үшін қаншалықты маңызды?

– Израиль энергия көз дерін қайта жаңғырту бойынша әлемде жетекші орында тұр. Демек, бұл ел ком па ния­ларының ЭКСПО­2017­ге қатысуы инно­вациялық техно логиялар трансферті сала сына жаңа тыныс береді. Сондай­ақ, Израиль кәсіпкер лерінің Қазақстан жерінде инфра құрылымдық жобалар­ды жүзеге асыруына жол аша ды. ЭКСПО­2017 Израиль ту ристері үшін Қазақстан ның инвестициялық тартым­ды лығын арттырады ғой деп үміт­тенеміз. Себебі, израильдіктер әлемдегі ең белсенді туристер саналады.

– Қазақстан мен Из раиль арасын­да сауда­эконо ми калық байланыстар бойын ша үкіметаралық комиссия жұмыс істейді. Оның елара лық бай­ланыстар деңгейін көтеруге ықпалы бар ма?

– Рас, 1992 жылдың қыр күйек айы нан бастап үкі мет аралық келісім негізінде Қа зақстан мен Израильдің үкі метаралық комиссиясы (ҮАК) жұмыс істейді. Бұл комиссия – екі ел арасында қос тарапқа да тиімді келісімшарттарды орындаудағы ең тиімді алаң. ҮАК­тың мақсаты – екі ел ара сындағы сыртқы экономикалық байланыстар үшін қолайлы жағдайлар қалыптастыру, қазақ бизнесінің, кәсіпкер лері нің израильдік әріптес­терімен кездесулерін ұйым дастыру. Комиссия жұмы сының нәтижесінде инвес тициялық­иновациялық жә­не ғылыми­технологиялық бай ла­ныстардың керегесі кеңіді, екі ел­дің ауылшаруашылық секторы ара­сындағы байла ныстардың буыны бекіп,

инновация саласындағы алыс­беріс жаңа деңгейге көтерілді.

– Екі ел арасындағы сау да­экономикалық байланыс тар жөнінде не айтасыз? Бай ланыстардың жаңа күш алуына қандай жағдайлар себеп болып отыр?

– Шикізат бағасының және энергия көздері бағасының төмендеуі, сондай­ақ, қаржы нарығындағы тұрақсыздық екі ел арасындағы алыс­беріс ке кері әсер етті. Сауда айна лымының 2014 жылғы көрсет кіші 1,5 млрд АҚШ доллары еді. Өткен 2015 жылы бұл сома 311 млн АҚШ долларына тө мендеді. 2014 жыл­мен салыс тырғанда, экспорт 80 пайызға, импорт 35 пайызға азайды.

ЕАЭО шеңберіндегі инте гра циялық үдерістердің оң динамикасы екі ел арасындағы сауда айналымына да оң әсер етеді деп күтіліп отыр. Жалпы, жаһандық экономикалық конъюнк­тураның бәсеңдеуіне қарамастан, екі ел ынты мақ тастығының әлеуеті кең.

– Израиль экономи касы ның қай саласы қазақ бизнесі үшін тартым­ды? Керісінше, Израиль кәсіпкерлері Қа зақ елі экономикасының қай сала­ларына қаржы салу ға ниетті? Екі ел кәсіпкер лерінің бірлескен жобалары туралы не айтасыз?

– Дәл қазір бәсі басым сала – ауыл шаруашылығы. Елба сы Нұрсұлтан Назарбаев Из раильдің инновациялық техно логиясын ауылшаруа шы лығына кеңінен қолдану қа жеттігі туралы жиі айтады. Из раильдің ауылшаруа шы­лық секторындағы тәжіри бесі мен кооперация сы екі ел аграршыларының бір лескен кәсіпорындар құруына жол ашады.

– Қазақстанда жұмысын тамыр­ландырып үлгерген екі елдің бірлес­кен компаниялары туралы не айта­сыз?

– Израиль технологиясымен жа­сақталған қазақ­из раиль компаниясы Оңтүстік Қазақстан облысында 2006 жылдан бері жұмыс істей ді. Оңтүстік жерінде құс шаруа шылығы, қызанақ өнім дерін қайта өңдеу­шығару зауы­тының жұмысы дұрыс жолға қойылған.

Өндірістік қуаттылығы жылына 10 мың тонна күркетауық етін қайта өңдеуге және өндіруге жететін Қазақстанда тұңғыш ашылған «Ордабасы құс» ком­паниясы бүгінде өз өнімдерін ТМД елдеріне шығарып жүр.

– Әңгімеңізге рахмет.Әңгімелескен

Гүлбаршын САБАЕВА,журналист

АЛМАТЫ

Израильмен байланыстарымызды әртараптандыру – біз үшін маңыздыИзраиль Премьер­министрі Биньямин Нетаньяхудың Қазақстанға тұңғыш сапары қарсаңында сол елдегі Төтенше және өкілетті елші Дулат ҚУАНЫШЕВПЕН кездесіп, әңгімелескен едік.

Әлисұлтан ҚҰЛАНБАЙ,«Егемен Қазақстан»

Қ о ғ а м д ы қ қ а б ы л д а у л а р д ы ң жұмысын ынталандыру мен жақсарту мақсатында 2010 жылдан бері «Нұр Отан» партиясының үздік қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауы жыл сайын өткізіліп келеді. Төрт жыл қатарынан өткізілген байқаулар партияның қоғамдық қабылдауының жұмысын жандандыруда оң нәтижелер берді. Ал биылғы жылдың басты ерекшелігі мен жаңалығы өңірлердің және аймақ филиалдарының «Үздік қоғамдық қабылдауы» байқауы «Үздік депутат», «Үздік мемлекеттік орган» және «Үздік қызметкер» сияқты жаңа аталымдармен толықты. Тиімділік пен арызданушылардың мәселелерін шешудегі қоғамдық қабылдау жұмыстарының нәтижелілігі республикалық байқау жеңімпаздарын анықтаудағы негізгі өлшем болды.

Байқауға ұсынылған материалдар

жан­жақты және әділ қаралып, соның негізінде партияның өңірлік және аймақтық филиалдарының арасындағы ең үздік қоғамдық қабылдаулар анықталды. Байқау жеңімпаздары дип­ломдармен және бағалы сыйлықтармен марапатталды. Марапатталғандардың арасында «Білім» (Алматы облы­сы), «Қазақтелеком» (Қостанай об­лысы), «ҚазПласт» (Қарағанды облы­сы), «Теплотранзит» (Астана қаласы), «Бірлік» (Атырау облысы) және басқа бастауыш ұйымдары бар. Ал байқаудың «Үздік депутат» аталымы бойынша Мәжіліс депутаттары Мәулен Əшімбаев пен Ерсұлтан Бектұрғанов жеңімпаз деп танылды.

Сондай­ақ, осы іс­шарада «Нұр Отан» партиясының 2017 жылғы ең үздік қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауы бастау алды. Сонымен қатар, ең үздік бастауыш партия ұйымдарын анықтау және олардың жұмыс істеу тәжірибесін тарату мақсатында «Нұр Отан» партиясы жыл қорытындысының

нәтижесі бойынша үздік бастауыш партия ұйымының да (БПҰ) байқауын өткізді. Байқау бірнеше кезеңнен тұрды, үздіктерді республикалық комиссияның мүшелері іріктеді.

Байқау мақсаты – ең үздік бастауыш партия ұйымдарын анықтау, олардың жұмыс істеу тәжірибесін басқа өңірлерге тарату, оларды партиялық және басқа да сайланбалы қызметке ұсыну үшін бастауыш партия ұйымдарындағы белсенді және кәсіби шеберлігі жоғары төрағалардан партияның кадрларын жасақтау. Сондай­ақ, БПҰ арасындағы бәсекелестік рухты қалыптастыру, мара­паттау мен ынталандыру жолымен БПҰ жұмысының тиімділігін арттыру, жұмыс істеу тәжірибесімен бөлісуді қамтамасыз ету, ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңындағы қазақстандықтардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған партиялық міндеттерді іске асырудағы БПҰ үлесін белгілеу­байқаудың мақсаты болып табылады.

Конкурс ашық түрде өткізіледі және үш кезеңнен тұрады – өңірлік, аймақтық және орталық. Оған БПҰ­ның үш санаты да қатыса алады. Əр санат үшін үш аталым бойынша үш жүлделі

орын белгіленген. Дәстүр бо йынша үшінші аталымдағы үшінші орын­ды екі бастауыш партия ұйымы өзара бөліседі. Іріктеудегі өлшемдердің ішінде партиялық жобаларды іске асыруға қатысу, ішкі партиялық жұмыстың сапасы, жастармен жұмыс істеуде жаңа тәсілдерді қолдану және басқа да көрсеткіштер бар. Байқаудың барлық кезеңдері бекітілген байқау ережесіне сәйкес өткізіледі.

Бастауыш партия ұйымы партияның ұйымдастырушылық негізгі өзегі бо­лып табылады және міндеттердің жергілікті жерлерде жоспарлы жүзеге асуына мұрындық болады, өз мүшелері арасындағы ақпараттық­насихаттық, түсіндірме жұмыстарын іске асырады, партиялықтардың жарғылық талаптар­ды мүлтіксіз орындауын қамтамасыз етеді. Іс­шара барысында, сондай­ақ қоғамдағы жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға және арттыруға бағытталған республикалық карикатура байқауының жеңімпаздары да марапатталды. Белгілі карикатура­шы Айдарбек Ғазизұлы осы байқау комиссиясының мүшесі болғанын атап өткен жөн.

Партия ұйымдарының үздіктері аталдыКеше «Нұр Отан» партиясының Орталық аппаратында «Нұр Отан» партиясының үздік қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауының жеңімпаздарын марапаттау салтанаты өтті.

Еуразиялық интеграция институты дайындаған

Асхат РАЙҚҰЛ,«Егемен Қазақстан»

«Қазақстан Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей бастамасы­мен жүзеге асырылған жобалардың арқасында тұрақты ілгерілеу үстінде. Біз қысқа мерзімде маңызы үлкен табыстарға қол жеткізіп, халықаралық аренада мәртебеміз асқақтады.

Президенттің бірегей шешімімен жаңа әлемдегі орны айрықша елор­дамыз – Астана салынды. Бұл қала – қазіргі таңда тәуелсіздігіміздің сим­волы. Егемендік алғалы бері елімізге шет мемлекеттерден тартылған инвес­тиция көлемі 265 миллиард долларды құрады», деген Асқар Ұзақбайұлы еліміздің экспорттық және транзиттік әлеуеті дамып жатқанын айтты.

Бірінші вице­премьердің сөзіне қарағанда, Елбасы бастамасымен көлік және логистика саласында Қазақстан және Еуразия континенті үшін тарихи маңызы бар жобалар қолға алынған.

Салтанатты жиында «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ басшы­сы Қанат Алпысбаев әріптестерін ел Тәуелсізд іг ін ің мерейтойы­мен құттықтады. Ол компанияның жетістіктерін сөз етіп, егемендік алғалы Қазақстан экономикасының қанат жаюы на серпін беретін іргелі істердің атқарылғанын әңгімеледі.

Ш а р а б а р ы с ы н д а к ө п ш і л і к Қазақстан темір жолының тарихы­на арналған деректі фильмді көріп,

көркемөнерпаздардың концертін тамашалады. Содан кейін бір топ теміржол саласының ардагері мен шетелдік әріптестері «Құрмет», «Парасат» және екінші дәрежелі «Барыс» ордендерімен марапаттал­ды. «Экономиканың күретамыры са­налатын темір жол локомотивінде он сегіз жасымнан бас тап қызмет етіп келемін. Көптеген жобаларға қатысып, тамшыдай болса да үлесімді қостым. Əріптестерімнің әрқайсысының еңбегі ұшан­теңіз. Соны елеп­ескерген, ықыласына бөлеген басшылыққа алғысымыз шексіз», деп ағынан жарылды Қазақстан темір жолы академиясының ректоры Бақытжан Қуанышов.

Темір жол ардагерлеріне орден тапсырылдыКеше «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамының әкімшілік ғимаратында саланың өркендеуіне үлес қосқан ардагерлер мамандары мен шетелдік әріптестерін салта­натты жағдайда марапаттады. Басқосуға Премьер­Министрдің бірінші орынбасары Асқар Мамин қатысып, сөз сөйледі. Ол еліміздегі темір жол саласының қарқынды дамуын әңгімелеп, теміржолшылардың еңбегін ерекше атап өтті.

Елдестірмек – елшіден

Ғасырларға тең жылдар, жүзжылдықтарға тең дәуір

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ТӘУЕЛСІЗДІК ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ЖЕТІСТІКТЕРІ

6 14 ЖЕЛТОҚСАН2016 ЖЫЛЭКОНОМИКА

2016

Ғасырларға тең жылдар, жүзжылдықтарға тең дәуір

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ТӘУЕЛСІЗДІК ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ЖЕТІСТІКТЕРІ

– Арнайы экономикалық аймақтың іс жүзіндегі мəртебесі қандай жəне оның Қазақстандағы басқа АЭА-тардан қандай айыр машылығы бар?

– Логистикалық АЭА – бұл Қазақстан аумағында жəне мемле кеттік шекара арқылы өткізу пунк тіне жақын маңда құрылған арнайы экономикалық аймақ. Əдетте, автомобиль көлігі үшін өткізу пункті жасалады немесе біздегі сияқты, «Алтынкөл» стансасындағыдай темір жол көліктеріне арналған өткізу пункті болуы мүмкін. Қазақ стандағы басқа АЭА-дан бірінші айыр-машылығы мынада – АЭА логистикалық аумағы на əкелінетін тауарлар еркін кедендік аймақтың рəсім-деуіне кедендік декларациялаусыз орналастырылады. Бұл ретте мүдделі тұлғаның тауарларды түсіруге, қайта тиеуге, сондай-ақ, кедендік декларациялауға байла-нысты ешқандай қосымша шығынсыз, тауарды басқа көлік құралына жеткізетін көлік құралын ауыстыруға мүмкіндігі болады. Екінші ерекшелігі, тауарды еркін кедендік аймақтың кедендік рəсім деуіне орналастыру үшін АЭА логистикалық резидентімен тауар ларды қоймаға жинау жəне сақ таудың осындай түріне бай-ланысты жүк операциялары бойынша қызмет көрсету жөніндегі шарт жасаса болғаны.

– «Қорғас-Шығыс қақпасы» АЭА дамуы ның негізгі бағыттары туралы айтсаңыз.

– Бүгінгі күні «Қорғас-Шығыс қақпасы» АЭА дамуының негізгі векторы оның транзитін ұлғайту болып табылады. Бұл жерде АЭА кедендік тазалауға арналған жəне тауарды əрі қарай ЕАЭО аумағы бо-йынша тасымалдайтын логистикалық орталық ретінде Қазақстан арқылы өтетін транзит үшін ғана емес, сондай-ақ ішкі тауар тасымалына да пайдаланылады. Транзитті ұлғайту даму динамикасына оң əсер етеді жəне аймақтың басқа салаларын да алға тартады де-ген ойдамыз.

– АЭА мен өңірлік логис тика ның дамуын-да ақпараттық жүйелердің атқаратын рөлі қан-дай? «Қорғас-Шығыс қақпа сы» АЭА ақпараттық жүйелері туралы толығырақ айтып берсеңіз.

– Ең ірі əлемдік операторлардың бірі Dubai Port

World (DP World) компаниясының берген кеңестері-нің арқасында біз қазір басқарушы компанияның, мем лекеттік органдардың, АЭА резиденттері мен клиент терінің өзара іс-қимылының көп функционал-ды ақпараттық платформасы – «НОМАД» платфор-масын құрдық. Біз таңдау жасағанда, DP World ком-паниясы тарапының консалтингіне тоқталғанымыз кездейсоқ емес екенін ерекше атап өткім келеді. Бүгінгі таңда бұл компания əлемнің 40 елінде 77 терминалға ие болып отыр. DP World əлемдік ірі инвестордың жəне девелопері БАƏ үкіметіне тиесілі Dubai World компаниясының қарамағында. «НОМАД» негізгі қызметі барлық мүдделі тұлғалардың арасындағы бай ланысты қамтамасыз ету, сон дай-ақ, АЭА-дағы күнделікті бизнес-үдерістерді автоматтанды ру бо-лып табылады. Іс жүзінде біз АЭА электрондық бейнесін құр ғымыз келеді. Бұл платформада барлық логистикалық үдеріске қа ты сушылар өзара бірлесіп жұмыс іс тей алады. Бүгінде Қазақстанда мұн дай ортақ платформа жоқ, тек же ке леген кішігірім жүйелер ғана бар.

Бұл транзитке байланысты, тауарларды транс-шекаралық өткізуге, көлік құралдарына қатысты үде рістерді ақпараттық технологиялармен қамтуға жасал ған алғашқы қадам. Біздің алдымызда еліміздің тран зиттік əлеуетін дамыту міндеті тұр. Қолда бар Қазақстандағы транзит дəлізінен, жабдықтардан басқа, логистиканың табысты дамуы инфрақұрылымдарды жəне ақпараттық қамтамасыз етуді талап етеді. Бүгінде бұл онсыз тиімді даму болмайтын қажеттілік. Мұндай ақпараттық жүйесіз, Қазақстан – картадағы қара дақ қана. Біз қазір транзиттік дəлізіміздегі Шығыс қақ-пасында ақпараттардың пайда болуына күш салудамыз, біз оны Қытайдың Ляньюньган портынан бастадық. Жол бойы ақпараттар жинақталады, сөйтіп нақты бір тасымалдау жолы бойынша дайын деректер базасы-на айналады. Əрі қарай бұл ақпарат тауар қайда бар-сын, мейлі Қазақстанның ішінде, ТМД, Қытай немесе

Еуро па болсын, барлық нүктелерге қол жетімді болмақ. Ақпараттардың қайталанбауы үшін мемлекеттік ор-гандардан берілетін барлық рұқ сат құжаттардан ба-стап қонақүй броньдау, такси шақыруға қатысты қолайсыздықтарды болдырмау үшін біз осы транзитке қатысушылардың барлығы үшін қолжетімді ақпаратты ұсынамыз. Сондай-ақ, осыған ұқсас жүйелерді енгізу көлік түрлері арасындағы бəсекелестіктен арылтып, мультиқашықтық платфор масында өзара белсенді іс-əрекет тер жасауға мүмкіндік береді. Осы лайша, жүкті тасымалдауды барлық көлік мүмкіндіктерін пайдалана отырып жоспарлауға болады. Мысалы, ұзақ күтіп тұрмай-ақ белгілі бір аумақ аралығында автобус көлігін, ал жолдың басқа бөлігінде темір жол көлігін пайдалануға болады. Біздің алдымызға бұрын ешкімге жүктелмеген міндеттер қойылды. Тек қана автомо-биль көлігі бойын ша біз тəулігіне 200 бірлікке дейін қызмет көрсетеміз, ал авто мат танд ырылған үдеріссіз ол мүмкін емес.

– «НОМАД» болашақта қандай мүмкін діктер бе реді?

– «НОМАД» көлік кірген кезден бастап ол тура-лы ақпаратты жинай бастайды, содан кейін əрі қарай жүрген жолдағы барлық ақпараттарды жинап, шығатын кезде кеден үшін жүктің көлемі, радиациялық бақылау жəне та ғы басқа деректері бойынша элек трондық журналды жасап береді. Болашақта біз əлемдік порт-тар жүйе сіне интеграциялануды жоспарлап отырмыз. Бұл қауіпсіз жеткізу тізбегін қамтамасыз ету үшін жəне элек трондық құжат айналымына негізделген «GreenCustom – Жасыл кеден» технологияларының белсенді енгізілуіне байланысты көліктердің шекарада тұрып қалу проблемаларын шешуді қамтамасыз етуге қажет. Сондай-ақ, «НОМАД» сыбайлас жемқорлықпен күрес бағытында өте көп нəрсе береді, өйткені үдеріске қатысушылардың барлығы үшін бүкіл жұмыстар ашық жасалады. Тағы бір айта кететін жайт, Қазақстанда мұндай ақпараттық жүйені енгізу, өкінішке қарай, ноу-хау емес, бүгінде бұл ең өзекті қажеттілік жəне онсыз толыққанды логистика болмайды. Мұндай ақпараттық

жүйенің болуы тасымалданатын тауарлардың иелері-не өздерінің төлейтін сақтандыру төлемдерін тө мен-детуге мүмкіндік береді. Егер сіз өз тауарыңызды жол бойындағы кез келген нүктеде көрсеңіз, егер сіз бүкіл үдерістің ашық жүріп жат қанын білсеңіз – онда тəуе-кел дер барынша аз деген сөз, ал ол өз кезе гінде жүкті сақтандыру құнын төмендетеді.

– «Қорғас-Шығыс қақпасы» АЭА объек-тілерінде кімдер жұмыс істейді? Сіздің ойы ңызша өңірдегі кадр мəселесі қанша лықты өзек ті?

– Кадр ресурстары проблемасы Алматы облысын-да ғана емес, жалпы ел бойынша өзекті мəселелердің бірі деп айтуға болады. Айта кетейік, бүгінгі таңда Алматы облысының Панфилов ауданында жас ма-мандар үшін мансаптық өсуге жол ашық. Мысалы, арнайы экономикалық аймақтан басқа, осы өңірде «Жаңа Дубай» деп атап жүрген «құрғақ порт», «Алтынкөл» темір жол стансасы, сондай-ақ, «Қорғас-Шығыс қақпасы» АЭА жобасымен жиі шатастыратын «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықара-лық ор талығы жұмыс істейді. Жақын орналасқан Алматы қаласының арқасында кадр проблемасы қысқа мер зімнің ішінде оң шешілуі мүмкін. Алматыдағы ҚазАТК, КУПС, Халық шаруашылығы сияқты, логис-тика, көлік, қойма шаруашылығы жəне басқа да ма-мандар даярлайтын салалық оқу орындарының болуы кадрлардың жетіспеушілігін жояды деген үміттеміз. Сондай-ақ, DP World серік тестерімізбен бірлесіп, АЭА компаниясын басқарушы қызметкерлердің біліктілігін арттыру бойынша тұрақты жұмыс жүргізіледі. Қазіргі кезде АЭА аума ғында ҚазАТК филиалын ашу жөнінде жұмыстар белсенді түрде жүргізілуде. Біз өңіріміздегі орташа жалақыны еліміз бойынша осы саладағы ор-таша жалақыдан ең болмағанда 50%-ға арттыру тура-лы алдымызға мақсат қойып отырмыз, бұл неғұрлым білікті кадрларды өзімізге тартуға мүмкіндік береді.

– АЭА тарапынан сыбайлас жемқорлық тəуекелдерін азайту жəне ондай жағдайлар туындап

жатса, шығындарды азайту бойынша қандай жұмыс жүргізіледі?

– Əлемдік қауымдастықта сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес əр азаматтың борышы болып саналады. Өкінішке қарай, біздің қоғамда сыбайлас жемқорлық-қа қарсы күрес – мемлекеттік органдардың жұмысы деген пікір қалыптасқан. Біз компания ішінде де, одан тыс жерде де сыбайлас жемқорлыққа төзбеу шілікке ұмтыламыз. Бүгінгі таңда біздің алдымызда шетелдік инвесторлардың белгілі бір талаптарына, соның ішінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мəселесіне сəйкес болу қажеттілігі тұр. Қазір біз халық аралық сəй кестік сертификатын жəне сыбайлас жем қорлыққа қарсы күрес стандартын алу үшін жұмыс жасап жатырмыз. Ірі халықаралық инвесторлар мұндай стандарттары жоқ компанияға инвестиция салмайды. Яғни, бұл біз үшін сыбайлас жемқорлықты болдырмау нақты қажеттілік болып табылады. Сыбайлас жемқорлық тəуекелдері туындаған жағдайда оған қарсы қалай əрекет жасау керектігін əрбір қызметкердің білуі тиіс. Бұл – бү кіл компанияның қызметіне қа тысты, құжаттардан ресімдеуден бас тап, қызметкерлерді көтермелеу немесе жазалаумен аяқталатын ұзақ үдеріс. Біздің қазақстандық заң нама, əдетте пост-фактум жұмыс істейді, яғни сыбайлас жемқорлық жасалғаннан кейін жазалайды, ал еуропалық заңдар – осы құқық бұзушылықты болдырмауға тырысады. Олар сыбайлас жемқорлыққа қарсы өздерінің ішінде ғана күресіп қоймай, бұл үдерісте шетелдік компания-ларды өз стандарттарына сəйкес болуға мəжбүрлейді. Сондай-ақ, сыбайлас жемқорлық үшін жəне күмəнді серіктестермен ынтымақтастықта болғаны үшін салы-натын айыппұлдар Еуропада өте салмақты, сондықтан инвесторларымыз бізге де осындай талаптар қояды. Сыбайлас жемқорлық тəуекелдерін төмендетуге байла-нысты адами фактордың əсерін «бір терезе қағидаты» бойынша төмендету жəне сыбайлас жемқорлықтың пайда болу тəуекелін азайту үшін АЭА қатысу шыларға онлайн ре жімінде қызмет көрсететін «НОМАД» ақ-парат тық жүйесін енгізу жұмыс тары атқарылып жа-тыр. Қаты сушыға мемлекеттік орган дар мен байла-ныс жасамай-ақ, тек компанияның басқарушысымен тікелей қатынасуға болады.

– Электрондық сауда-сат тықты дамыту бағы-тын да «Қор ғас-Шығыс қақпасы» АЭА тара пынан қандай қадамдар жасалып жатыр?

– Өздеріңізге белгілі, элек трондық сауда – бұл қазіргі заманғы сауданың тренді. Электрондық сатудың көлемі қарқынмен өсуде жəне бұл фактор-ды ескермеу қателік болады. Басқарушы компания, əрине, АЭА қатысушыларының бұл үдеріске қатысуы үшін бар лық жағдайды жасайды. АЭА-ның аумағында халықаралық пошта қатынастары орындарын ашу жоспарланған. ҚТЖ Экс преспен бірлесіп экспресс-жүктерді жөнелту жобасы жасалып жатыр. Еліміздің ең ірі мегаполисі Алматы қаласының жақын (300 км) орналасуы жəне Батыс Еуропа – Батыс Қытай жаңа күрежолымен жүкті жеткізудің ыңғайлы болуы та-уарды соңғы тұтынушыға жеткізуді ұйымдастыру үшін интернет алаңдарын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

– Əңгімемізді компанияның келесі жылға қандай жоспар лар жасап отырғанымен қорытын-дыласақ.

– Бірінші кезекте бұл – біздің «НОМАД» ап-параттық-бағдар ламалық жобамызды жүзеге асыру. 2017 жылы бірінші тоқсанның аяғында ақпараттық жүйені өнер кəсіптік пайдалануға енгізу жос пар-лануда. Қазір қызметтік тестілеуді аяқтаймыз, со-дан кейін қосымша тестілеуге көшеміз. Оны 100-ден астам адам жасады. «НОМАД» платформасын дайындаған ең мықты отандық компа ниялар, ал кеңес шілер, жоғарыда айтып кеткен DP World бол-ды. Бұл жүйе қандай болуы керек, олардың қан дай даму жолдары бар, неге ұмтылу керек деген мəсе ле-лерді солар түсіндіреді. Мақсатымыз барлық логис-тика ға қатысушылардың өзара іс-əрекет терінің бірыңғай платформасына қол жеткізу болды. Біз алдағы уақытта инвесторлар санын арттыруды жос-парлап отырмыз. Бүгінгі күні біз екі қытайлық про-вин циямен, бірнеше еуропалық инвесторлармен жəне ресейлік компаниямен жұмысымызды жалғастырып жатырмыз. Қатысушылар «НОМАД» бірыңғай ақпараттық логистикалық жүйені пайдалана оты-рып «бір терезе қағидаты» бойынша жұмыс істейді деп жоспарлануда. Тағы бір маңызды мəселені айта кетейін, біздің жүйенің көмегімен халықаралық та-сымалдаушылар мен өндірушілер қазақстандық ком-паниялармен жақын таныса алады жəне логистика бойынша серіктес ретінде оларды таңдай алады.

ƏңгімелескенСанжар ƏМІРХАНОВ

«Біздіѕ алдымызєа бўрын ешкімге жїктелмеген міндеттер ќойылды»– дейді Бахтияр ЇДЕРБЕКОВ«Қорғас-Шығыс қақпасы» бас арнайы экономикалық аймағы директорының логистика жөніндегі орынбасары Бахтияр ҮДЕРБЕКОВ ішкі жəне сыртқы транзитті айтарлықтай ұлғайтуға мүмкіндік беретін «НОМАД» ақпараттық логистикалық жоба жүйесін енгізу туралы əңгімелеп берді.

Шығыс қақ пасында ақпараттардың пайда болуына күш салудамыз, біз оны Қытайдың Ляньюньган портынан бастадық. Жол бойы ақпараттар жинақталады, сөйтіп нақты бір тасымалдау жолы бойынша дайын деректер базасына айналады. Әрі қарай бұл ақпарат тауар қайда барсын, мейлі Қазақстанның ішінде, ТМД, Қытай немесе Еуро па болсын, барлық нүктелерге қол жетімді болмақ.

• 1 сəуірде Вашингтонда Ядролық қауіпсіздік жөніндегі IV Саммит өтті. Бұл жаһандық форумға Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев қатысып, сөз сөйледі. Саммит аясында Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың «Əлем. ХХІ ғасыр» манифесі жарияланды.

• 2 сəуірде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Кубаның астанасы – Гавана қаласына барды. Онда Елбасы Куба Мемлекеттік кеңесінің жəне Министрлер кеңесінің төрағасы Рауль Кастромен кездесті. Сапары аясында бірқатар меморандум бекітілді.

• 11 сəуірде Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Иран Ислам Республикасының Президенті Хасан Руханидің шақыруы бойынша ресми са-пармен Иран Ислам Республикасының астанасы Тегеранға барды. Сапар бары-сында екі мемлекет басшыларының қатысуымен түрлі салалардағы өзара қарым-қатынастарды қарқынды дамытуға мүмкіндік беретін 60-тан астам екіжақты құжаттарға қол қойылды.

• 13 сəуірде Ыстанбұлда Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев пен Түркия Президенті Реджеп Ердоған кездесті. Кездесуде осыған дейін қол жеткізілген келісімдердің жүзеге асу барысы жан-жақты қарастырылды.

• 14 сəуірде Қазақстан басшысы Н.Ə.Назарбаев Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының XIII саммитіне қатысып, сөз сөйледі.

• 14-15 сəуірде Қазақстан Президентінің Өзбекстанда жұмыс сапары өтті. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев пен Өзбекстан Президенті Ислам Каримовтің кездесуінде екіжақты ынтымақтастықтың өзекті мəселелері сөз болды.

• 20 мамырда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев елімізге ресми сапар-мен келген Сенегал Президенті Маки Саллмен кездесті. Тараптар кездесу бары-сында саяси, экономикалық жəне мəдени-гуманитарлық салалардағы екіжақты ынтымақтастықтың кең ауқымды мəселелерін талқылады.

• 27 мамырда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен Президент жанындағы Шетел инвесторлары кеңесінің 29-шы жалпы отырысы өтті. Жиында Мемлекет басшысы Астанада халықаралық қаржы ұйымының құрылуы еліміз үшін аса маңызды екендігін баса айтты.

• 31 мамырда Ақордада Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің отыры-сы болды. Оған Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев, Ресей Президенті Владимир Путин, Беларусь Президенті Александр Лукашенко, Армения Президенті Серж Саргсян жəне Қырғызстан Президенті Алмазбек Атамбаев қатысты.

• 16 маусымда Санкт-Петербургте ХХ Петербург Халықаралық экономикалық форумы өз жұмысын бастады. Форумға Елбасы Н.Ə.Назарбаев қатысып, сөз сөйледі. Ертеңіне Нұрсұлтан Назарбаев форум аясында БҰҰ Бас хатшысы Пан Ги Мунмен жəне бірқатар мемлекеттер басшыларымен екіжақты кездесу өткізді.

• 23 маусымда Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Ташкентке Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттер басшылары кеңесінің отырысына қатысу үшін Ташкентке барды. Осы күні Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Ауғанстан Президенті Мохаммад Ашраф Ғанимен жəне Пəкістан Президенті Мамнун Хусейнмен кездесті.

• 24 маусымда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Ташкент қаласында өткен ШЫҰ-ға мүше мемлекеттер басшылары кеңесінің отырысына қатысты. Кеңесте сөйлеген сөзінде Н.Ə.Назарбаев Үндістан мен Пəкістанның ШЫҰ-ға қосылуы оның халықаралық аренадағы беделінің жоғары екенін көрсететіндігін жеткізді.

• 28 маусымда Нью-Йоркте БҰҰ Бас Ассамблеясында өткен дауыс берудің нəтижесінде Қазақ-стан Азия тобы мем-ле кет терінің атынан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңе-сінің 2017-2018 жыл-дарға тұрақты емес мүшесі болып сай лан-ғаны мəлім болды.

• 3 0 м а у с ы м -да «Егемен Қазақ-с т а н » г а з е т і н д е Қазақ станның БҰҰ Қауіп сіздік Кеңе-сінің 2017-2018 жыл-дардағы тұрақты е м е с м ү ш е л і г і н е с а й л а н у ы н а б а й -л а н ы с т ы Е л б а с ы Н.Ə.Назарбаевтың Үн д еуі жарық көрді.

ҚР Президенті Н.Ə.Назарбаев

ядролық қауіпсіздік жөніндегі саммитті

əр 2 жыл сайын өткізуді ұсынды

27 наурыз

Сеул

22 мамыр

Астана

29 тамыз Астана

12 қыркүйек

Астана

14 желтоқсан

Астана

ҚР Президенті Н.Ə.Назарбаев «Жаңа Жібек

жолы» ауқымды инфрақұрылымдық

жобасынұсынды

ҚР Президенті Н.Ə.Назарбаев

«АТОМ» (Abolish Testing. Our Mission

– Сынақтарды болдырмау – біздің

миссиямыз») жобасын іске

асыруды ұсынды

ҚР Президенті Н.Ə.Назарбаев

АӨСШК-тің Тұрақты комитетін құру

туралы мəселені қарастыруды

ұсынды

ҚР Президенті Н.Ə.Назарбаев

2013 жылы «Жасыл көпір» халықаралық

ұйымын құруды ұсынды

ЌАЗАЌСТАННЫЅ ХАЛЫЌАРАЛЫЌ БАСТАМАЛАРЫ

Валюталардың ресми (нарықтық) бағамдары

RUB / KZT 5.41USD / KZT 330.24 CNY / KZT 47.85EUR / KZT 350.75Еуразиялық интеграция институты дайындаған

714 желтоқсан2016 жыл

Осы Заң iзгiлiк қағидаты басшылыққа алына отырып, Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің жиырма бес жылдығына байланысты қабылданды.

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын ұғымдарОсы Заңда мынадай ұғымдар пайдаланылады:1) осы Заңның 2-бабы 2-тармағының 1) тармақшасында,

4-бабы 1 және 3-тармақтарының 1) тармақшасында, 5-бабының 1) тармақшасында, 6-бабы 2-тармағының 1) тармақшасында аталған адамдар – қылмыс жасаған кезінде он сегiз жасқа толмаған адамдар;

2) осы Заңның 2-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында, 4-бабы 1 және 3-тармақтарының 2) тармақшасында, 6-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында аталған адамдар:

осы Заң қолданысқа енгiзілетін күнге жүктi әйелдер;осы Заң қолданысқа енгiзілетін күнге ата-ана құқықтарынан

айырылмаған және он сегiз жасқа толмаған балалары, оның iшiнде асырап алған не қорғаншылыққа және (немесе) қамқоршылыққа алған балалары бар не қылмыс жасаған және сотталған кезінде асырауында жасына қарамастан мүгедек ба-лалары болған әйелдер;

осы Заң қолданысқа енгiзілетін күнге кәмелетке толмаған балалардың жалғыз ата-анасы болып табылатын және ата-ана құқықтарынан айырылмаған ер адамдар;

3) осы Заңның 2-бабы 2-тармағының 3) тармақшасында, 4-бабы 1 және 3-тармақтарының 3) тармақшасында, 6-бабы 2-тармағының 3) тармақшасында аталған адамдар – осы Заң қолданысқа енгiзiлгенге дейiн Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен I, II және III топтардағы мүгедектер деп танылған адамдар;

4) осы Заңның 2-бабы 2-тармағының 4) тармақшасында, 4-бабы 1 және 3-тармақтарының 4) тармақшасында, 6-бабы 2-тар ма ғы ның 4) тармақшасында аталған адамдар – осы Заң қол-даныс қа енгiзiлетін күнге елу жасқа толған және ол жастан асқан әйелдер, алпыс жасқа толған және ол жастан асқан ер адамдар;

5) осы Заңның 2-бабы 2-тармағының 5) тармақшасында, 4-бабы 1 және 3-тармақтарының 5) тармақшасында, 6-бабы 2-тармағының 5) тармақшасында аталған адамдар – Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектері және оларға теңестірілген адамдар;

6) осы Заңның 2-бабы 2-тармағының 6) тармақшасында, 4-бабы 1 және 3-тармақтарының 6) тармақшасында, 6-бабы 2-тармағының 6) тармақшасында аталған адамдар – Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың, оның ішінде бұрынғы КСР Одағының, әскери және (немесе) интернационалдық борышын орындау кезінде қаза тапқан не-месе хабарсыз кеткен әскери қызметшілерінің басқа тіркелген некеге тұрмаған жесірлері, сондай-ақ соғыс мүгедектерінің және оларға теңестірілген адамдардың әйелдері.

2-бап. Жазадан босатылатын адамдар1. Қылмыстық теріс қылықтар және онша ауыр емес

қылмыстар жасаған адамдар жазадан босатылады.2. Ауырлығы орташа қылмыстар үшiн сотталған адамдар:1) кәмелетке толмағандар;2) жүкті әйелдер, кәмелетке толмаған балалары немесе

мүгедек балалары бар әйелдер, сондай-ақ кәмелетке толмаған балалардың жалғыз ата-анасы болып табылатын ер адамдар;

3) I, ІІ және IIІ топтардағы мүгедектер; 4) елу жастағы және ол жастан асқан әйелдер, алпыс жастағы

және ол жастан асқан ер адамдар;5) Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектері

және оларға теңестірілген адамдар;6) әскери және (немесе) интернационалдық борышын орын-

дау кезiнде қаза тапқан әскери қызметшiлердiң жесiр лерi, сондай-ақ күйеулерi соғыс мүгедектерi және оларға теңестiрiл-ген адамдар болып табылатын әйелдер жазадан босатылады.

3. Осы баптың 2-тармағының күші қолданылмайтын, ауырлығы орташа қылмыстар үшiн сотталған:

1) бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазасын өтеп жатқан және пробациялық бақылаудағы;

2) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 63-бабы қолданыла отырып, сот үкiмiмен бас бостандығынан айыру түрiндегi жаза тағайындалған адамдар жазадан босатылады.

3-бап. Жаза мерзімінің өтелмеген бөлігін ауыстыруОсы Заңның 2-бабы 2-тармағының күші қолданыл майтын,

ауырлығы орташа қылмыстар үшiн бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарға жазасының өтелмеген бөлігі айыппұлға не бас бостандығын шектеуге ауыстырылсын.

4-бап. Жаза мерзімінің өтелмеген бөлігін қысқарту1. Ауыр қылмыстар үшiн сотталған:1) кәмелетке толмағандарға;2) жүкті әйелдерге, кәмелетке толмаған балалары немесе

мүгедек балалары бар әйелдерге, сондай-ақ кәмелетке толмаған балалардың жалғыз ата-анасы болып табылатын ер адамдарға;

3) I, ІІ және ІII топтардағы мүгедектерге; 4) елу жастағы және ол жастан асқан әйелдерге, алпыс

жастағы және ол жастан асқан ер адамдарға;5) Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедек теріне

және оларға теңестірілген адамдарға;6) әскери және (немесе) интернационалдық борышын ор-

ындау кезiнде қаза тапқан әскери қызметшiлердің жесiр лерiне, сондай-ақ күйеулерi соғыс мүгедектерi және олар ға те ңес-тiрiлген адамдар болып табылатын әйел дер ге;

7) қылмыспен келтірілген залал толық өтелген жағдайда, Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің Ерекше бөлігін де көзделген экономикалық қызмет саласындағы ауыр қылмыс тар үшін сотталғандарға осы Заң қолданысқа енгiзілетін күнге жаза мерзімінің өтелмеген бөлiгiнің жарты-сы қысқартылсын.

2. Осы баптың 1-тармағының күші қолданылмайтын, ауыр қылмыс жасағаны үшін сотталған адамдарға қылмыспен келтірілген залалды толық өтеген жағдайда, осы Заң қолданысқа енгiзілетін күнге жаза мерзімінің өтелмеген бөлiгiнің төрттен бірі қысқартылсын.

3. Аса ауыр қылмыс жасағаны үшiн сотталған адамдарға:1) кәмелетке толмағандарға;2) жүкті әйелдерге, кәмелетке толмаған балалары немесе

мүгедек балалары бар әйелдерге, сондай-ақ кәмелетке толмаған балалардың жалғыз ата-анасы болып табылатын ер адамдарға;

3) I, ІІ және ІII топтардағы мүгедектерге;4) елу жастағы және ол жастан асқан әйелдерге, алпыс

жастағы және ол жастан асқан ер адамдарға;5) Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектеріне

және оларға теңестірілген адамдарға;6) әскери және (немесе) интернационалдық боры-

шын орындау кезiнде қаза тапқан әскери қызметшiлердің жесiрлерiне, сондай-ақ күйеулерi соғыс мүгедектерi және оларға теңестiрiлген адамдар болып табылатын әйелдерге осы Заң қолданысқа енгiзілетін күнге жаза мерзімінің өтелмеген бөлiгiнің бестен бірі қысқартылсын.

5-бап. Рақымшылық жасау қолданылмайтын адамдарОсы Заңның күші:1) кәмелетке толмағанның он төрт жастан он сегіз жасқа

дейінгі кәмелетке толмағанға қатысты жыныстық тиіспеу ші-лікке қарсы қылмыс жасаған жағдайын қоспағанда, кәмелетке толмағандарға осындай қылмыстар жасаған адамдарға;

2) террористік қылмыстар жасаған адамдарға;3) экстремистік қылмыстар жасаған адамдарға;4) азаптаулар жасаған адамдарға;5) қылмыстардың қайталануы немесе қауiптi қайталануы

кезінде жаза тағайындалған адамдарға;

6) өлім жазасы кешірім жасау тәртібімен бас бостан-дығынан айыруға ауыстырылған, сондай-ақ өмір бойына бас бостандығынан айыру тағайындалған адамдарға;

7) бұрын рақымшылық жасау немесе кешiрiм жасау қолданылған, қайтадан қасақана қылмыстар жасаған адамдарға;

8) қылмыстық топтар құрамында қылмыстар жасағаны үшін сотталған адамдарға;

9) егер қылмыстардың бiріне осы Заңның күші қол да ныл-майтын болса, қылмыстар жиынтығы болған жағдайда;

10) 1959 жылғы 22 шілдедегі Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнде (1959 жылғы 22 шілдеден кейін 1998 жылғы 1 қаңтарға дейін енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен) көзделген мынадай қылмыстар: Отанға опасыздық (50-бап); шпиондық (51-бап); террорлық акт (52-бап); шет мемлекеттiң өкiлiне қарсы террорлық акт (53-бап); диверсия (54-бап); жалдамалылық (62-2-баптың екiншi бөлiгi); бандитизм (63-бап); еңбекпен түзеу мекемелерiнiң жұмысына iрiткi салатын әрекеттер (63-1-баптың екінші бөлігі); қылмыстық топты не қылмыстық қоғамдастықты ұйымдастыру немесе басқару, қылмыстық қоғамдастыққа қатысу (63-2-баптың екінші бөлігі); контрабанда (64-баптың екінші бөлігінің б) тармағы, үшінші және төртінші бөліктері); жаппай тәртiпсiздiк (65-бап); жыл-жымалы темiр жол составын, әуе, теңiз немесе өзен кемелерiн айдап әкету не басып алу (72-1-баптың үшiншi бөлiгi); жасан-ды ақшаны немесе бағалы қағазды қолдан жасау немесе өткізу (73-бап); тонау (76-1-баптың үшiншi бөлiгi); шабуыл жасап то-нау (76-2-баптың үшінші бөлігі); қорқытып алу (76-7-баптың үшiншi бөлiгi); бөгде мүлікті қасақана жою немесе бүлдіру (82-бап); қасақана кiсi өлтiру (88-бап); денені ауыр дәрежеде қасақана жарақаттау (93-баптың екінші бөлігі); әйелді зор-лау (101-баптың екінші, үшiншi және төртiншi бөлiктерi); адам ұрлау (116-баптың үшінші бөлігі); ішкі істер органдары қызметкерінің, халық жасақшысының, анықтама жүргізуші адамның, тергеушінің, прокурордың, судьяның немесе халық заседателінің өміріне қастық әрекет (173-1-бап); бұзақылық (200-баптың екінші бөлігі); атылатын қару-жарақты, оқ-дәрiнi немесе жарылғыш заттарды ұрлау (203-баптың үшiншi бөлiгi); радиоактивті материалдар ұрлау (205-2-бап); есірткі заттарды ұрлау (213-1-баптың екінші және үшінші бөліктері); есірткі зат-тарды қолдануға азғыру (213-2-баптың екінші бөлігі); есiрткi заттарды заңсыз жасау, алу, сақтау, тасу, жiберу немесе өткiзу (214-баптың бесiншi бөлiгi); көлік құралдарын басқаратын адамдардың көлік құралдары жүрісі қауіпсіздігі және пайда-лану ережелерін бұзуы (217-баптың үшінші бөлігі); бағынбау (225-баптың «б» тармағы); бастыққа қарсылық көрсету не-месе оны қызмет міндеттерін бұзуға зорлау (227-баптың «б» тармағы); бастыққа зорлық әрекеттер жасау (229-баптың «а» тармағы); бір-біріне бағынбайтын әскери қызметшілердің өзара қарым-қатынастың жарғылық ережелерін бұзуы (231-баптың «в» тармағы); дезертирлік (234-баптың «а» және «в» тармақтары); өзінің дене мүшесіне зақым келтіру жолы мен немесе басқа тәсілмен әскери қызметтен бұлтару (236-баптың «а» тармағы); әскери мүлікті қасақана жою немесе бүлдіру (238-баптың «б» тармағы); қаруды, сондай-ақ айналасын-дағылар үшін аса қауіп төндіретін заттар мен құралдар ды қолдана білу ережесін бұзу (238-1-баптың «б» және «в» тар-мақтары); машиналарды жүргізу немесе пайдалану ережелерін бұзу (239-бап); ұшу немесе оған дайындалу ережесін бұзу (240-бап); кеме жүргізу ережесін бұзу (241-бап); қарауыл қызметінің жарғылық ережелерін бұзу (242-баптың «в» және «г» тармақтары); шекаралық қызметті атқару ережелерін бұзу (243-баптың «в» тармағы); жауынгерлік кезекшілік атқару ережелерін бұзу (244-баптың «в» тармағы); соғыс құпиясын жариялау немесе соғыс құпиясы жазылған құжаттарды жоғалту (246-баптың «в» тармағы) үшін сотталған адамдарға;

11) 1997 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республика сы-ның Қылмыстық кодексiнде (1997 жылғы 16 шілдеден кейін 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен) көзделген мынадай қылмыстар: адам өлтiру (96-бап); абайсызда кісі өлтіру (101-баптың екінші бөлігі); денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру (103-баптың екінші және үшінші бөліктері); зорлау (120-баптың екiншi, үшiншi және төртінші бөлiктерi); нәпсiқұмарлық сипаттағы күш қолдану іс-әрекеттері (121-баптың екiншi, үшiншi және төртінші бөлiктерi); адамды ұрлау (125-бап); бас бостандығынан заңсыз айыру (126-баптың үшiншi бөлiгi); адамды саудаға салу (128-баптың екінші, үшiншi және төртінші бөлiктерi); кәмелетке толмаған адамды қылмыстық iске тарту (131-баптың екінші, үшінші, төртiншi және бесінші бөлiктерi); кәмелетке толмаған адамды қоғамға қарсы iс-әрекеттер жасауға тарту (132-баптың үшінші бөлігі); кәмелетке толмаған адам-ды жезөкшелікпен айналысуға тарту (132-1-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); кәмелетке толмағандарды саудаға салу (133-бап); басқыншылық соғысты жоспарлау, әзiрлеу, тұтандыру немесе жүргiзу (156-бап); басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу және жария түрде шақыру (157-бап); жаппай қырып-жою қаруын өндiру не-месе тарату (158-бап); соғыс жүргiзудiң тыйым салынған құралдары мен әдiстерiн қолдану (159-бап); геноцид (160-бап); экоцид (161-бап); шетелдік қарулы қақтығыстарға қатысу (162-1-бап); халықаралық қорғау аясындағы адамдарға неме-се ұйымдарға шабуыл жасау (163-бап); әлеуметтiк, ұлттық, рулық, нәсілдiк немесе дiни араздықты қоздыру (164-бап); мемлекеттiк опасыздық (165-бап); шпионаж (166-бап); Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентiнің – Елбасының өмiрiне қол сұғушылық (166-1-бап); Қазақстан Республикасы Президентiнiң өмiрiне қастандық жасау (167-бап); билiктi күшпен басып алу немесе билiктi күшпен ұстап тұру не Қазақстан Республикасының уәкiлеттi органдары мен лауазым-ды адамдарының құзырына кiретiн өкiлеттiктердi шет мемлекет немесе шетелдiк ұйым өкiлдерiнiң жүзеге асыруы (168-баптың бірінші бөлігі); қарулы бүлiк (169-бап); диверсия (171-бап); то-нау (178-баптың төртінші бөлiгiнің а) тармағы); қарақшылық (179-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); ерекше құнды заттарды ұрлау (180-баптың екінші бөлігі); қорқытып алушылық (181-баптың үшiншi және төртінші бөлiктерi); автомобильді немесе өзге де көлік құралдарын ұрлау мақсатынсыз заңсыз иелену (185-баптың үшінші және төртінші бөліктері); бөтен адамның мүлкін қасақана жою не-месе бүлдіру (187-баптың үшінші бөлігі); жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасау немесе сату (206-бап); экономикалық контрабанда (209-баптың үшінші бөлігінің б) тармағы); адам-ды кепілге алу (234-бап); бір немесе бірнеше қылмыс жасау мақсатында ұйымдасқан топ құру және оны басқару, сол сияқты оған қатысу (235-бап); қылмыстық қоғамдастық (қылмыстық ұйым) құру және оны басқару, сол сияқты оған қатысу (235-1-бап); бір немесе бірнеше қылмыс жасау мақсатында трансұлттық ұйымдасқан топ құру және оны басқару, сол сияқты оған қатысу (235-2-бап); трансұлттық қылмыстық қоғамдастық (трансұлттық қылмыстық ұйым) құру және оны басқару, сол сияқты оған қатысу (235-3-бап); ұйымдасқан топтың, қылмыстық қоғамдастықтың (қылмыстық ұйымның) не трансұлттық ұйымдасқан топтың, трансұлттық қылмыстық қоғамдастықтың (трансұлттық қылмыстық ұйымның) немесе тұрақты қарулы топтың (банданың) қызметін қаржыландыру, сол сияқты мүлікті жинау, сақтау, бөлу, қаржыландыру арна-ларын әзірлеу (235-4-бап); заңсыз әскерилендірілген құраманы ұйымдастыру (236-баптың бірінші бөлігі); бандитизм (237-бап); үйлерге, ғимараттарға, қатынас және байланыс құралдарына шабуыл жасау (238-бап); әуе немесе су көлiгiн не жылжымалы

темiр жол составын айдап әкету, сонымен бiрдей қолға түсiру (239-бап); теңiз қарақшылығы (240-бап); жаппай тәртiпсiздiктер (241-бап); сапасыз құрылыс (245-1-баптың үшінші бөлігі); ғарыш қызметін жүзеге асыру кезінде қауіпсіздік қағидаларын бұзу (246-1-баптың үшінші бөлігі); радиоактивті материалдар-ды ұрлау немесе қорқытып алу (248-баптың екінші және үшінші бөліктері); айналыстан алынған заттардың немесе айналысы шектелген заттардың контрабандысы (250-баптың үшiншi және төртінші бөлiктерi); қаруды, оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды және жарылғыш құрылғыларды заңсыз сатып алу, беру, өткiзу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру (251-баптың екінші және үшiншi бөлiктерi); қаруды заңсыз жасау (252-баптың екінші және үшінші бөліктері); қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттар мен жару құрылғыларын ұрлау не қорқытып алу (255-бап); бұзақылық (257-баптың үшінші бөлігі); есiрткi заттар-ды немесе психотроптық заттарды заңсыз дайындау, өңдеу, иемденiп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе сату (259-бап); есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды ұрлау не қорқытып алу (260-бап); есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды тұтынуға көндiру (261-баптың екінші, үшінші және төртінші бөлiктерi); улы заттардың, сондай-ақ есірткі заттар-ды, психотроптық немесе улы заттарды дайындауға немесе ұқсатуға пайдаланылатын заттардың, құрал-саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы (263-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері), есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды тұтыну үшiн притондар ұйымдастыру немесе ұстау немесе осы мақсаттар үшін үй-жай беру (264-бап); темiр жол, әуе немесе су көлiгi қозғалысы мен оларды пайдала-ну қауiпсiздiгiнiң ережелерiн бұзу (295-баптың үшінші бөлігі); көлiк құралдарын жүргiзушi адамдардың жол қозғалысы және көлiк құралдарын пайдалану ережелерiн бұзуы (296-баптың үшінші бөлігі); көлiк құралдарын сапасыз жөндеу және оларды техникалық ақауларымен пайдалануға шығару, мас күйiндегi адамды көлiк құралын жүргiзуге жiберу (298-баптың төртінші бөлігі); көлiк құралдарын немесе қатынас жолдарын қасақана жарамсыздыққа келтiру (299-баптың үшінші бөлігі); көлiктiң қауiпсiз жұмыс iстеуiн қамтамасыз ететiн ережелердi бұзу (300-баптың үшінші бөлігі); магистралдық труба құбырларын салу, пайдалану немесе жөндеу кезiнде қауiпсiздiк ережелерiн бұзу (303-баптың үшінші бөлігі); өкiмет өкiлiне қатысты күш қолдану (321-баптың екінші бөлігі); сот төрелігін немесе ал-дын ала тергеуді жүзеге асырушы адамның өміріне қол сұғу (340-бап); сот төрелiгiн жүзеге асыруға немесе алдын ала тергеу жүргiзуге байланысты қорқыту немесе күш көрсету әрекеттерi (341-баптың төртінші бөлігі); жалған жауап беруге немесе жауап беруден жалтаруға, жалған қорытынды беруге не қате аударуға сатып алу не мәжбүр ету (354-баптың төртінші бөлігі); қылмыстық-атқару мекемесi әкiмшiлiгiнiң заңды талап-тарына бағынбау (360-бап); қоғамнан оқшаулауды қамтамасыз ететін мекеменің қызметкеріне не оның жақындарына, сондай-ақ сотталған адамға қатысты күш қолданамын деп қорқыту немесе олардың денсаулығына немесе өміріне қол сұғу (361-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); бастыққа қарсылық көрсету немесе оны қызметтiк мiндеттерiн бұзуға мәжбүр ету (368-баптың екінші бөлігі); бастыққа қатысты күш қолдану iс-әрекеттерi (369-баптың екінші бөлігі); бiр-бiрiнiң арасында бағыныштылық қатынастары болмаған кезде әскери қызметшiлердiң арасындағы өзара қарым-қатынастардың жарғылық ережелерiн бұзу (370-баптың үшінші бөлігі); қашқындық (373-баптың екінші бөлігі); жауынгерлiк кезекшiлiктi атқарудың ережелерiн бұзу (375-баптың екінші бөлігі); қарауыл (вахта) қызметiн атқарудың жарғылық ережелерiн бұзу (377-баптың екінші бөлігі); әскери сипаттағы құпия мәлiметтердi жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәлiметтерi бар құжаттарды жоғалту (386-баптың үшінші бөлігі); айналадағыларға қауiп туғызатын қару-жарақты, сондай-ақ заттар мен нәрселердi ұстау ережелерiн бұзу (390-баптың үшінші бөлігі); машиналарды жүргiзу немесе пайдалану ережелерiн бұзу (391-баптың үшінші бөлігі); ұшу немесе оған даярлану ережелерін бұзу (392-бап); кеме жүргiзу ережелерiн бұзу (393-бап) үшін сотталған адамдарға;

12) 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде (2014 жылғы 3 шілдеден кейін осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен) көзделген мынадай қылмыстар: адам өлтiру (99-бап); абайсызда қазаға ұшырату (104-баптың екінші бөлігі); денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiру (106-баптың екінші және үшінші бөліктері); қауiптi жағдайда қалдыру (119-баптың төртінші бөлігі); зорлау (120-баптың екiншi, үшiншi және төртінші бөлiктерi); сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері (121-баптың екiншi, үшiншi және төртінші бөлiктерi); адамды ұрлау (125-бап); бас бостандығынан заңсыз айыру (126-баптың үшiншi бөлiгі); адам саудасы (128-баптың екінші, үшiншi және төртінші бөлiктерi); кәмелетке толмаған адамды қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауға тарту (132-баптың екінші, үшінші, төртінші және бесінші бөліктері); кәмелетке толмаған адамды қоғамға жат әрекеттер жасауға тарту (133-баптың үшінші бөлігі); кәмелетке толмаған адамды жезөкшелікпен айналысуға тарту (134-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); кәмелетке толмағандар саудасы (135-бап); еңбектi қорғау қағидаларын бұзу (156-баптың төртінші бөлігі); басқыншылық соғысты жоспарлау, дайындау, тұтандыру немесе жүргiзу (160-бап); басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу немесе жария түрде шақыру (161-бап); жаппай қырып-жою қаруын өндiру, иемдену немесе өткізу (162-бап); соғыс жүргiзудiң тыйым салынған құралдары мен әдiстерiн қолдану (163-бап); соғыс заңдары мен дәстүрлерін бұзу (164-бап); қарулы қақтығыстар уақытында халықаралық гуманитарлық құқық нормаларын қылмыстық бұзушылықтар (165-бап); қарулы қақтығыс уақытындағы әрекетсіздік не қылмыстық бұйрық беру (166-бап); геноцид (168-бап); экоцид (169-бап); шетелдік қарулы қақтығыстарға қатысу (172-бап); мемлекетке опасыздық жасау (175-бап); тыңшылық (176-бап); тонау (191-баптың төртінші бөлiгi); қарақшылық (192-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); ерекше құндылығы бар заттарды жымқыру (193-баптың екінші және үшінші бөліктері); қорқытып алу (194-баптың үшiншi және төртінші бөлiктерi); автомобильдi немесе өзге де көлiк құралын жымқыру мақсатынсыз құқыққа сыйымсыз иеленіп алу (200-баптың үшінші және төртінші бөліктері); бөтеннің мүлкін қасақана жою немесе бүлдiру (202-баптың үшінші бөлігі); ерекше құндылығы бар заттарды қасақана жою немесе бүлдіру (203-бап); жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасау, сақтау, алып өту немесе өткізу (231-бап); ұйымдасқан топ, қылмыстық ұйым құру және оларға басшылық ету, сол сияқты оларға қатысу (262-бап); қылмыстық қоғамдастық құру және оған басшылық ету, сол сияқты оған қатысу (263-бап); трансұлттық ұйымдасқан топ, трансұлттық қылмыстық ұйым құру және оларға басшылық ету, сол сияқты оларға қатысу (264-бап); трансұлттық қылмыстық қоғамдастық құру және оған басшылық ету, сол сияқты оған қатысу (265-бап); қылмыстық топтың әрекетін қаржыландыру, сол сияқты мүлiктi сақтау, бөлу, қаржыландыру арналарын әзiрлеу (266-баптың бірінші және үшінші бөліктері); заңсыз әскерилендiрiлген құралымды ұйымдастыру (267-баптың бірінші бөлігі); бандитизм (268-бап); теңiз қарақшылығы (271-баптың үшінші бөлігі); жаппай тәртiпсiздiк (272-бап); көрінеу жалған ақпарат тарату (274-баптың төртінші бөлігі); тау-кен немесе құрылыс жұмыстарын жүргiзу кезiнде қауiпсiздiк қағидаларын бұзу (277-баптың үшінші бөлігі); сапасыз салынған құрылыс

(278-баптың үшінші бөлігі); сәулет, қала құрылысы және құры-лыс қызметі саласындағы қағидаларды немесе нормативтердің талаптарын бұзу (279-баптың екінші бөлігі); сараптамалық жұмыстарды немесе инжинирингтiк қызметтер көрсетуді тиісінше орындамау (280-баптың екінші бөлігі); жарылыс қаупi бар объектiлерде қауiпсiздiк қағидаларын бұзу (281-баптың үшінші бөлігі); ғарыш қызметiн жүзеге асыру кезiнде қауiпсiздiк қағидаларын бұзу (282-баптың үшінші бөлігі); радиоактивтi заттармен, радиоактивті қалдықтармен, ядролық материалдармен заңсыз жұмыс істеу (283-баптың үшінші бөлігі); радиоактивтi заттарды, радиоактивті қалдықтарды не-месе ядролық материалдарды жымқыру не қорқытып алу (284-баптың екінші және үшінші бөліктері); айналыстан алып қойылған заттардың немесе айналысы шектелген заттардың контрабандасы (286-баптың екінші және төртінші бөлiктерi); қаруды, оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды және жарылыс құрылғыларын заңсыз иемдену, беру, өткiзу, сақтау, тасымал-дау немесе алып жүру (287-баптың төртінші бөлiгі); қаруды заңсыз жасау (288-баптың екінші бөлігі); қаруды, оқ-дәрілердi, жарылғыш заттар мен жарылыс құрылғыларын жымқыру не қорқытып алу (291-бап); өрт қауiпсiздiгi талаптарын бұзу (292-баптың үшінші бөлігі); бұзақылық (293-баптың үшінші бөлігі); есірткі, психотроптық заттармен, сол тектестермен, прекурсорлармен өткізу мақсатынсыз заңсыз жұмыс істеу (296-баптың төртінші бөлігі); есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді өткізу мақсатында заңсыз дайындау, қайта өңдеу, иемдену, сақтау, тасымалдау, жөнелту не өткізу (297-бап); есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді жымқыру не қорқытып алу (298-бап); есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді тұтынуға көндiру (299-баптың екінші, үшінші және төртінші бөлiктерi); улы заттардың, сондай-ақ есiрткi, психотроп тық немесе улы заттарды дайындау немесе қайта өңдеу үшін пайдаланылатын заттардың, құрал-саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы (301-баптың екінші және үшінші бөліктері); санитариялық қағидаларды немесе гигиеналық нормативтерді бұзу (304-баптың үшінші бөлігі); кәмелетке толмағандардың порнография лық бейнелері бар материалдарды немесе заттарды дайындау және олардың ай-налымы не оларды порнография лық сипаттағы ойын-сауық іс-шараларына қатысу үшін тарту (312-баптың екінші және үшінші бөліктері); медицина немесе фармацевтика жұмыскерiнiң кәсiптік мiндеттерiн тиiсiнше орындамауы (317-баптың төртінші бөлігі); заңсыз медициналық және фармацевти калық қызмет және есірткі немесе психотроптық заттарды алуға құқық беретін рецептілерді немесе өзге де құжаттарды заңсыз беру не қолдан жасау (322-баптың төртінші бөлігі); шаруашылық немесе өзге де қызметке қойылатын экологиялық талаптарды бұзу (324-баптың екінші бөлігі); экологиялық тұрғыдан әлеуетті қауіпті химиялық немесе биологиялық заттармен жұмыс істеу кезінде экологиялық та-лаптарды бұзу (325-баптың үшінші бөлігі); микробиологиялық немесе басқа да биологиялық агенттермен немесе уытты зат-тармен жұмыс істеу кезінде экологиялық талаптарды бұзу (326-баптың үшінші бөлігі); суларды ластау, қоқыстау немесе сарқу (328-баптың үшінші бөлігі); атмосфераны ластау (329-баптың екінші бөлігі); теңіз ортасын ластау (330-баптың екінші бөлігі); жерді бүлдіру (332-баптың екінші бөлігі); жер қойнауын қорғау және пайдалану қағидаларын бұзу (333-баптың екінші бөлігі); экологиялық ластау зардаптарын жою жөнінде шаралар қолданбау (343-баптың үшінші бөлігі); темiржол, әуе, теңіз немесе өзен көлiгi жүрісі немесе оларды пайдалану қауiпсiздiгi қағидаларын бұзу (344-баптың үшінші бөлігі); көлiк құралдарын басқаратын адамдардың жол жүрісі немесе көлiк құралдарын пайдалану қағидаларын бұзуы (345-баптың төртінші бөлігі); көлік құралдарын басқару құқығынан айырылған, алкогольдік, есірткілік және (немесе) уытқұмарлық масаң күйдегі адамның көлік құралын басқаруы, сол сияқты көлік құралын осындай адамның басқаруына беру немесе көлік құралын осындай адамның басқаруына жол беру (346-баптың бесінші бөлігі); көлiк құралдарын сапасыз жөндеу немесе олар-ды техникалық ақауларымен пайдалануға шығару (348-баптың төртінші бөлігі); басқаруға құқығы жоқ жүргізушінің көлiк құралын басқаруына жол беру (349-баптың төртінші бөлігі); көлiк құралдарын немесе қатынас жолдарын қасақана жарамсыздыққа келтiру (350-баптың үшінші бөлігі); көлiктiң қауiпсiз жұмыс iстеуiн қамтамасыз ететiн қағидаларды бұзу (351-баптың үшінші бөлігі); көлiкте қолданылатын қағидаларды бұзу (353-баптың төртінші бөлігі); магистральдық құбырларды салу, пайдалану немесе жөндеу кезiнде қауiпсiздiк қағидаларын бұзу (354-баптың төртінші бөлігі); құбырларды қасақана зақымдау немесе қирату (355-баптың үшінші бөлігінің 4) тармағы); алкогольдік, есірткілік және (немесе) уытқұмарлық масаң күйдегі адамның әуе, теңіз, өзен кемесiн немесе шағын көлемді кемені басқаруы, әуе, теңіз, өзен кемесiн немесе шағын көлемді кемені осындай адамның басқаруына беру немесе осындай адамның басқаруына жол беру (358-баптың бесінші бөлігі); басқаруға құқығы жоқ адамның әуе, теңіз немесе өзен кемесін басқаруына жол беру (359-баптың төртінші бөлігі); билік өкiлiне қатысты күш қолдану (380-баптың екінші бөлігі); сот төрелiгiн немесе сотқа дейінгі тергеп-тексерудi жүзеге асыратын адамның өмiрiне қол сұғу (408-бап); сот төрелiгiн немесе сотқа дейінгі тергеп-тексерудi жүзеге асыруға байла-нысты қорқыту немесе күш көрсету әрекеттерi (409-баптың төртінші бөлігі); көрінеу жалған сөз жеткізу (419-баптың үшінші және төртінші бөліктері); жалған айғақтар беруді не-месе айғақтар беруден жалтаруды, жалған қорытынды беруді не қате аударуды параға сатып алу немесе оларға мәжбүрлеу (422-баптың үшінші және төртінші бөліктері); мемлекеттік қорғауға жататын адамдарға қатысты қолданылатын қауіпсіздік шаралары туралы мәліметтерді жария ету (424-баптың екінші бөлігі); қылмыстық-атқару мекемесі әкімшілігінің заңды та-лаптарына бағынбау (428-бап); қоғамнан оқшаулауды қамтамасыз ететін мекеменің қызметкеріне не оның жақындарына, сондай-ақ сотталған адамға қатысты күш қолдану қатерін төндіру немесе олардың денсаулығына неме-се өміріне қол сұғу (429-баптың екінші, үшінші және төртінші бөліктері); бұйрыққа бағынбау немесе оны өзгедей орындамау (437-баптың төртінші бөлігі); бастыққа қарсылық көрсету не-месе оны қызметтiк мiндеттерiн бұзуға мәжбүрлеу (438-баптың екінші және үшінші бөліктері); бастыққа қатысты күш қолдану әрекеттерi (439-баптың екінші және үшінші бөліктері); әскери қызметшiлер арасында бағыныштылық қатынастар болмаған кезде олардың арасындағы өзара қарым-қатынастардың жарғылық қағидаларын бұзу (440-баптың үшінші және төртінші бөліктері); бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап кету (441-баптың төртінші бөлігі); қашқындық (442-баптың екінші және үшінші бөліктері); әскери қызметті атқарудан жалтару немесе бас тарту (443-баптың екінші бөлігі); жауынгерлiк кезекшiлiктi атқару қағидаларын бұзу (444-баптың екінші бөлігі); қарауыл (вахта) қызметiн атқарудың жарғылық қағидаларын бұзу (446-баптың екінші бөлігі); қоғамдық тәртіпті сақтау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызмет атқару қағидаларын бұзу (449-баптың үшінші бөлігі); әскери сипаттағы құпия мәлiметтердi жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәлiметтер жеткізгіштерді жоғалту (458-баптың үшінші және төртінші бөліктері); әскери мүлiктi қасақана жою немесе бүлдiру (459-баптың үшінші бөлігі); қару-жарақпен, сондай-ақ айналадағыларға қауiп төндіретін заттармен және нәрселермен жұмыс істеу қағидаларын бұзу (462-баптың үшінші бөлігі); машиналарды жүргiзу немесе пайдалану

қағидаларын бұзу (463-баптың төртінші бөлігі); ұшу немесе оған дайындалу қағидаларын бұзу (464-бап); корабль жүргiзу қағидаларын бұзу (465-бап); адамның алкогольдік, есірт кілік немесе уытқұмарлық масаң күйде машиналарды жүр гізуі, корабльдерді жүргізуі, әскери ұшу аппаратын басқа руы, әскери техниканы осындай адамның жүргізуіне немесе басқаруы на беру не жүргізуіне немесе басқаруына жол беру (466-баптың бесінші бөлігі) үшін сотталған адамдарға қолданылмайды.

6-бап. Қылмыстық істер бойынша іс жүргізуді тоқтату1. Қылмыстық теріс қылықтар және онша ауыр емес

қылмыстар бойынша барлық қылмыстық iстер және соттар қарамаған істер бойынша іс жүргізу тоқтатылсын.

2. Мыналарға: 1) кәмелетке толмағандарға;2) жүкті әйелдерге, кәмелетке толмаған балалары немесе

мүгедек балалары бар әйелдерге, сондай-ақ кәмелетке толмаған балалардың жалғыз ата-анасы болып табылатын, ата-ана құқықтарынан айырылмаған ер адамдарға;

3) I, ІІ және IIІ топтардағы мүгедектерге; 4) елу жастағы және ол жастан асқан әйелдерге, алпыс

жастағы және ол жастан асқан ер адамдарға;5) Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектеріне

және оларға теңестірілген адамдарға;6) әскери және (немесе) интернационалдық боры-

шын орындау кезiнде қаза тапқан әскери қызметшiлердiң жесiрлерiне, сондай-ақ күйеулерi соғыс мүгедектерi және оларға теңестiрiлген адамдар болып табылатын әйелдерге қатысты ауырлығы орташа қылмыстар бойынша барлық қылмыстық iстер және соттар қарамаған істер бойынша іс жүргізу тоқтатылсын.

7-бап. Рақымшылық жасауды қолдану шарттары1. Осы Заңның 2-бабының 2-тармағында, 4-бабының 1 және

3-тармақтарында, 6-бабының 2-тармағында аталған адамдарға қатысты рақымшылық жасауды қолдану үшін олардың мәртебесін растайтын құжаттардың болуы міндетті.

2. Осы Заңның 4-бабында көзделген жаза мерзiмiнiң бiр бөлiгiн өтеу осы Заң қолданысқа енгiзiлетін күнге есептеледi.

3. Рақымшылық жасауға жататын адамдар негiзгi жазадан босатылады.

4. Егер өзiне қатысты рақымшылық жасау қолданылуы мүмкiн адам немесе оның заңды өкілі бұған қарсы болса, рақымшылық жасау қолданылмайды.

5. Осы Заңды қолдану кезiнде сотталғандықты алып тастау 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қылмыстық ко дексiнiң 79-бабында белгiленген жалпы негiздерде жүргiзiледi.

8-бап. Қазақстан Республикасының соттары соттаған, бiрақ жазасын оның шегiнен тыс жерде өтеп жатқан адамдарға және жазаны өтеу үшін Қазақстан Республи ка сына берілген адамдарға рақымшылық жасауды қолдану

Қазақстан Республикасының соттары соттаған, бiрақ жазасын оның шегiнен тыс жерде өтеп жатқан адамдарға рақымшылық жасауды қолдану туралы мәселенi аумағында сот үкiмiн орын-дау жүзеге асырылып жатқан мемлекеттiң құзыреттi органының ұсынуы бойынша, Қазақстан Республикасы қатысушысы бо-лып табылатын халықаралық шарттардың негiзiнде Қазақстан Республикасының соттары шешедi.

Қазақстан Республикасы тиiстi халықаралық шарттар жасаспаған шет мемлекеттерден Қазақстан Республикасына бас бостандығынан айыру түрiндегi жазасын одан әрi өтеу үшiн берiлген адамдарға рақымшылық жасау мұндай адамдарды берген мемлекеттердiң құзыреттi органдарының келiсiмiмен ғана қолданылады.

9-бап. Осы Заңды қолдану тәртібі1. Осы Заңның 2, 3 және 4-баптарын қолдану сотталған

адамның жазасы орындалатын жердегі соттарға жүктеледі.2. Осы Заңның 6-бабын қолдану қылмыстық процесті

жүргiзетін органдарға жүктеледі.3. Осы Заңды қолдану прокурор бекіткен қылмыстық

қудалау органының (лауазымды адамының) қаулысы негізінде, сондай-ақ сот қаулысы негізінде жүргізіледі.

4. Жазаны орындайтын мекемелер мен органдар осы Заңның уақтылы орындалуын қамтамасыз ету мақсатында соттарға мынадай құжаттарды:

1) жазаны одан әрі өтеуден босату туралы не тағайындалған жаза мерзімін қысқарту туралы ұсынуды;

2) сот үкімінен үзінді көшірмені (оған енгізілген өзгеріс-термен қоса, егер мұндай өзгерістер болса);

3) осы Заң қолданысқа енгізілетін күнге жазаның өтелген және қалған мерзімі туралы мәліметтерді;

4) сотталған адамның жеке немесе бақылау ісін;5) осы Заңның 2-бабының 2-тармағында, 4-бабының 1 және

3-тармақтарында аталған адамдардың мәртебесін растайтын құжаттарды ұсынуға міндетті.

5. Соттар осы Заңды қолданған кезде прокурордың қатысуы міндетті.

6. Осы Заңның ережелері сотқа дейінгі тергеп-тексеру, сот талқылауы жүргізіліп жатқан адамдарға не 1959 жылғы 22 шілдедегі Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнде (1998 жылғы 1 қаңтарға дейін енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен) және 1997 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде (2015 жылғы 1 қаңтарға дейін енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен) көзделген қылмыстар үшін, 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде (осы Заң қолданысқа енгізілген күнге дейін оған енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен) көзделген қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін сотталған адамдарға қолданылады.

10-бап. Осы Заңның орындалу мерзіміОсы Заңның 9-бабында көрсетілген органдар осы Заң

қолданысқа енгiзiлген күннен бастап алты ай iшiнде оның орындалуын қамтамасыз етуге міндетті.

11-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібіОсы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап

қолданысқа енгiзiледi.12-бап. Осы Заңды іске асыру жөніндегі шараларҚазақстан Республикасының Үкiметі және облыстар дың,

республикалық маңызы бар қала мен астананың жергілікті атқарушы органдары:

1) рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылған және зайыбы (жұбайы) немесе жақын туыстары жоқ I және II топтардағы мүгедектер мен жасының егде тартуына байланыс-ты өзiне-өзі күтім жасай алмайтын адамдарды стационарлық үлгідегі медициналық-әлеуметтiк мекемелерге (ұйымдарға) орналастыру;

2) босатылған кәмелетке толмағандарды ата-аналарының не-месе оларды алмастыратын адамдардың не мамандандырылған мемлекеттік органның қадағалауына беру;

3) сот үкiмiмен тағайындалған, үкiмді орындау бары-сында осы Заң қолданылатын кезге аяқталмаған емінің жалғастырылуын қамтамасыз ету;

4) рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылғандарды белгiлi бiр тұрғылықты жері жоқ адамдарға арналған әлеуметтiк бейiмдеу орталықтарына орналастыру жөнiнде шаралар қабылдасын.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ

Астана, Ақорда, 2016 жылғы 13 желтоқсан№27-VI ҚРЗ

Қазақстан Республикасының Заңы

Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің жиырма бес жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы

1. «Банк ЦентрКредит» АҚ Есеп комиссиясының құрамын өзгерту туралы.

2. «Банк ЦентрКредит» АҚ Директорлар кеңесінің құрамын өзгерту туралы.

Сырттай дауыс беру арқылы банк акционерлерінің кезектен тыс жалпы жиналысына қатысуға құқылы акционерлердің тізімі 2016 жылғы 5 желтоқсандағы жағдай бойынша, «Бағалы қағаздардың бірыңғай тіркеушісі» АҚ ұсынған, «Банк ЦентрКредит» АҚ акция-ларын ұстаушылар тізілімінің мәліметтері негізінде жасалды.

Сырттай дауыс беруге арналаған бюллетендер «Банк ЦентрКредит» АҚ акционерлерінің тізімінде көрсетілген мекенжайлар бойын-ша тапсырыс хаттармен акционерлерге жеткізілетін болады. Күн тәртібіндегі материалдар бюллетендерге тіркеледі.

Сырттай дауыс беруге арналған бюллетендерді тапсырудың түпкілікті күні – 2017 ж. 30 қаңтарда. Акционердің бюллетенді тапсырудың күні оны банк тіркеген күннен саналады.

Дауыстарды санауды өткізу күні – 2017 ж. 31 қаңтарда.Сіздерді қызықтыратын барлық сұрақтар бойынша «Банк

ЦентрКредит» АҚ-қа мына мекенжайға хабарласуды сұраймыз: Алматы қ., Әл-Фараби д-лы, 38, 4-қабат, Жоспарлау және қаржы департаменті (өзіңізбен бірге жеке басыңызды куәландыратын құжат болуы қажет) немесе мына телефон арқылы (727) 259-85-98, ішкі 10430.

«Банк ЦентрКредит» АҚ Басқармасы,050059, Алматы қ., Медеу ауданы, Әл-Фараби д-лы, 38

1. Об изменении состава Счетной комиссии АО «Банк ЦентрКредит».

2. Об изменении состава Совета директоров АО «Банк ЦентрКредит».

Список акционеров, имеющих право на участие во внеочередном общем собрании акционеров банка посредством заочного голосова-ния, составлен на основании данных реестра держателей акций АО «Банк ЦентрКредит», предоставленного АО «Единый регистратор ценных бумаг», по состоянию на 5 декабря 2016 года.

Бюллетени для заочного голосования будут доставлены акцио-нерам заказными письмами по адресам, указанным в списке акцио-неров АО «Банк ЦентрКредит». Материалы по повестке дня при-лагаются к бюллетеням.

Окончательная дата представления акционерами бюллетеней в банк для заочного голосования – 30 января 2017 г. Датой пред-ставления бюллетеня акционером считается дата его регистрации банком.

Дата проведения подсчета голосов – 31 января 2017 г.По всем интересующим Вас вопросам просим обращаться в АО

«Банк ЦентрКредит» по адресу: г. Алматы, пр. Аль-Фараби, 38, 4-этаж, Департамент планирования и финансов (при себе необхо-димо иметь документ, удостоверяющий личность) или по телефону (727) 259-85-98, вн. 10430.

Правление АО «Банк ЦентрКредит»050059 г. Алматы, Медеуский район, пр. Аль-Фараби, 38

Құрметті акционерлер!«Банк ЦентрКредит» акционерлік қоғамы, орналасқан мекенжайы: 050059, Алматы қ., Медеу ауданы,

Әл-Фараби д-лы, 38 «Акционерлік қоғамдар туралы» Заңның 36 және 49-баптарына сәйкес, сырттай дауыс беру арқылы акционерлердің кезектен тыс жалпы жиналысын Директорлар кеңесінің бастамасы бойынша мынадай

күн тәртібімен өткізу туралы хабарлайды:

Уважаемые акционеры!Акционерное общество «Банк ЦентрКредит», находящееся по адресу: 050059, г. Алматы, Медеуский район,

пр.Аль-Фараби, 38 сообщает о проведении по инициативе Совета директоров внеочередного общего собрания акционеров посредством заочного голосования, в соответствии со статьями 36 и 49 Закона «Об акционерных

обществах», со следующей повесткой дня:

ресми

8 14 желтоқсан2016 жылқоғам

Осы бір өлара кезең Қазақстан үшін де, қазақ халқы үшін де өткел берместей күдік, күмәнмен басталғаны есімізде. Бақытымызға қарай, елді абыржытып, алаңдатқан

күдік-күмәннің аяғы мемлекет, ұлт болашағының жарқындығына, кемелдігіне деген үкілі үмітке ұласты. Ширек ғасыр өткен соң үмітіміз ай-нымас, мызғымас ұлы сенімге, ұлы мұратқа айналды.

1991 жылғы 16 желтоқсанда «Қа-зақстан Республикасының Мемле-кеттік тәуелсіздігі туралы» Конс-титуциялық заң қабылданды. Ұлы Дала елінің күні туды, дәуірі келді. Мыңдаған жылдық тағдыр-талайы бар халық тарих сахнасына қайта шықты. Өзіне ғана лайықты, өзіне ғана тиесілі төлтума болмысын, мәңгілік бастауын қайта тапты. Бұл, өңіміз түгілі түсімізге кірмеген, ата-бабаларымыздың аманаты, арман-аңсары қалыбында ғана өмір сүрген, мүлде тосын, мүлде жаңа мемлекет – Тәуелсіз Қазақстан болатын.

Өткенге көз жүгіртсек, Қазақ-стан ның бүгінгі бейбіт те бақуатты заманға жету жолы – даму, гүлдену жолы даңғыл болмағанын көреміз. Тіпті, 90-жылдардың басында «тә-уел сіз мемлекет болудан гөрі, тәуел -сіз мемлекет болмай қалудың» алғы -шарттары басым түсіп жатқан. Бұл Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін гі хаос пен үрейге толы геогра фиялық кеңістіктегі, барлық жас мем ле кет-тердің басындағы ауыр жағдай еді.

Шындығында, ол уақыт та еш-кім нің жағдайы кісі қызы ғар лық-тай емес-тін. Мемлекеттік басқару институттарының дәрменсіздігі, кеңестік шаруашылық пен экономи-каны жүргізу тәсілдерінің ескіруі, бюджеттік жүйенің теңгерімсіздігі, өнеркәсіп, өндіріс саласының тұра-лауы, әлемдік нарықтағы шикі зат бағасының тұрақсыздығы, сырт қы сауда конъюнктурасының жайсыз-дығы және т.б. факторлар пост-кеңестік елдерде бұрын-соңды бол маған үмітсіздікке, белгі с із-дік ке, жаппай әлеуметтік апатия ға әкеліп соқтырды. Кейбір респуб-ликалардағы ахуал тіпті, адам шо-шыр лық болатын, мемле кет басын-дағы саяси элита ның өресі зді гінің, бақастығы мен көрсо қыр лығының кесірінен тұтас халықтар ұлтаралық қақтығыстар дың, азамат соғысының отына шарпылып жатты.

«Балапан басымен, тұрымтай тұсымен» дейтін заман басталды. Барлығының таңдауы нарықтық трансформация болғанымен, олардың саяси, экономикалық даму үлгілері, оның іс жүзіне асырылуы мен нәтижесі әрқилы болып шықты. Қазақстан өз Тәуелсіздігін осын-дай екіұдай, аумалы-төкпелі шақта жария етті. Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың алдында дербес, жаңа мемлекет құру мақсаты тұрды.

«Бұрынғы Кеңес Одағы бет-бейнесін түбегейлі өзгерткен оқи-ғалар тарих еншісіне айналды. Бүгінде өз тағдырын өзі айқындаған қазақ ұлтының жас егеменді мем-лекеті, Қазақстанның бүкіл халқы мен экономикасы өзінің жаңа жай-күйінің жолында тұр.

Қоғамдық организм, онда орын алған саяси және экономикалық қатынастар өзгеру үстінде. Қоғам мен экономика барған сайын ашық сипатқа ие болуда. Демократияның дамуы, меншікті қатынастарды ре-формалау және толыққанды жүйелі нарыққа қадам жасау экономиканы дағдарыстан шығарудың баламасыз

құралы ретінде танылды, ұлттық мемлекеттің қалыптасуы үшін қолайлы жағдай жасауда.

Қазақстанды біз үшін басқа ешкім де өзгертпейтінін, дүние жүзі қауымдастығында оған лайық-ты орын алып бермейтінін, біз дің өміріміздің стандартын жоғары көтер мейтінін түсіну маңыз ды. Бар-лық қазақстандықтар ілгерілеу-дің концептуалдық бағытын көр-мейінше, алыстағы мақсатты түсін-бейінше, олардың стратегия лық байланысындағы нақты бағдар-ламалық қадамдарсыз ол бос сөз болып қала беретініне сенімдімін».

Ел Президентінің 1992 жылы жа зылған «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы» еңбегі осы-лай басталады. Көреген көзқарас, ауқымды дүниетаным, нақпа-нақ мақсаттар. Расында, Елбасының 90-жылдардың өзінде-ақ Тәуелсіз Қазақстанның он жылдықтардағы, ширек ғасыр көлеміндегі өсіп-өркендеу жолын зерделеп, нақты-лап бергені таң қалдырмай қой-майды. Меніңше, аталған стратегия-лық еңбек Қазақстандағы барлық реформалардың, жаңарып, жаңғы-рулардың бастауында тұр.

Мемлекет Тәуелсіздік туралы декларация жариялаған күн нің ерте-сінде-ақ қоғамдық өмір дің бар лық саласында жүйелі жаңғырту ларды іске асыру, саяси, әкім шілік, эконо-микалық құрылымды түбегей лі өзгер ту, жаңарту ісін қолға алды. Бұл үшін бір адамның қажыр-қай раты аздық ететін, бүкіл халықтың жұ ды-рықтай жұмылған бірлігі, ерік-жігері мен қапысыз таңдауы қажет болатын.

90-жылдардың басында, жас мемлекеттің күн тәртібінде, бірін-ші кезекте халықаралық қоғамдас-тықтан өзінің лайықты орнын алу мәселесі тұрды. Дәл осы тұста тарих сахнасына шыққан жас та тәуелсіз Қазақстанмен бірге оның тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың жұлдызы да әлемдік саясат көгінде жарқырай көрінген еді. Қазақстанның көпвекторлы, прагматикалық саяса-ты, алғашқы күннен-ақ жария етілген интегра циялық бастамалары жаппай қолдау тапты. Ел басшылығының гуманизм мен ізгілік қағидаларынан ауыт қымауға шақырған үндеулерін әлем жұртшылығы естіді, мақұлдады.

Қазақстан ядролық қарусыз әлем қозғалысының көшбасшысына ай-налды. Семей ядролық полигонын жабу тарихқа «Бейбітшілік миссия-сы» ретінде енді. Бұл қадам тура-лы БҰҰ Бас хатшысы Кофи Аннан: «Қазақстан – өзге ТМД елдерімен салыстырғанда ерекше мемлекет. Онда тұрақтылық, бейбітшілік және экономикалық өсім бар. 1991 жылы Президент Назарбаевтың бас-тамасымен Қазақстан өз еркімен ядролық қарудан бас тартқанда, біз Назарбаевтың осы бір бастама-сына қайран қалған болатынбыз. Өйткені, БҰҰ әлем елдерін ядро дан бас тартуға үндеп келе жатқа нына 60 жылдан асты. Бірақ нәти же жоқ еді. Мұның бәрі Прези дент Назарбаевтың еңбегі», деп лайықты бағасын береді. Осы пікірлердің дәлеліндей, БҰҰ Бас Ассамблеясы тарапынан «29 та-мыз – Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күні» болып белгіленді.

Мемлекет басшысының ғұлама білім-білігі, өлшеусіз тәжірибесі мен қайраткер болмысы әлем алпауыт-тарының өзін еріксіз сыйлатуға, санасуға мәжбүрледі. Джордж

Буш, Маргарет Тэтчер, Ли Куан Ю, Нельсон Мандела сияқты беделді мемлекет басшылары Нұрсұлтан Назар баевтың қайраткерлік, көш-басшылық қасиетін жоғары баға-лады. Ұлыбританияның сол кез дегі әлемге мәшһүр премьер-минис трі Маргарет Тэтчер: «Қазір жаһан-дық саясатта 5-6 ірі саяси ойын шы бар. Солардың бірі – Нұрсұл тан Назарбаев. Мен оған қатты се не мін және оның бастамаларын қол дай-мын», деген болатын. Бұл бұ рын-ғы кеңестік кеңістікте саясаткер Назарбаевқа тең келер тұлғаның жоқ-тығын әйгілейтін риясыз лебіз еді.

Қазақстан әрдайым Шығыс пен Батыс, өркениеттер мен діндер, конфессиялар арасына, түрлі саяси маңызды бастамаларға дәнекерлік жасап келеді. Бүгінде әлемдік, халықаралық саяси, қаржылық ұйымдардың беделді әріптесіміз, БҰҰ, ЕҚЫҰ, ТМД, Еуразиялық одақ, Азия дағы өзара іс-қимыл және сенім шара лары жөніндегі кеңес, Шан хай ынтымақтастық ұйым дары секілді белді әлемдік құрылым-дардың мүшесіміз. Біздің ел ұстан-ған көпвекторлы саясат қағи д асы барлық мемлекеттер мен халық-аралық ұйымдар тарапынан түсініс-тік пен құрметке ие болып отыр.

Қазақстанның елордасы Аста-нада Еуропадағы қауіпсіздік және ынты мақтастық ұйымы сам ми-тінің, Әлемдік және дәстүрлі дін-дер көшбасшылары съезде рінің, Иран ның ядролық бағдарла масы бойынша келіссөз комиссия сы оты-рысының өткізілуі, келесі жылы жоғары деңгейде ұйымдасты ры-латын ЭКСПО-2017 көрмесі – мұның барлығы да Қазақ стан дипло-матиясының сыртқы саясаттағы беделі мен жетістіктерінің көрінісі. Жақында Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік Кеңе сі-нің тұрақты емес мүшесі болып сай-лануы да соның бір жарқын дәлелі.

Қазақстанның әлемдік ауқым-дағы бет-беделін аспандата көтерген ұлы жобасы – жаңа Астанасы болға-нын біз бүгінде мақтанышпен ай-тамыз. Астана бұл күнде Тәуелсіз мемле кеттің темірқазығы ғана емес, Қазақ станның бүкіл жеткен жетістік-тері мен табыстарының айғағы, мүмкіндіктерінің көрінісі. Елорда аз ғана уақыттың ішінде еліміздің сая-си, қаржылық, рухани орталығына, болашаққа ұмтылған көпұлтты, мемлекеттегі оң өзге рістердің, бірлік пен берекенің символына айналды.

Астананың ғана емес, мемле-кеттің Бас архитекторы Нұрсұлтан Назарбаев Мәңгілік Ел үшін Арқа төсінде мәңгілік ескерткіш орнат-ты. Астананың арқа төсіне ауысуы алаш баласының 90-жылдардағы күдік-күмәніне нүкте қойғаны, үркек көңілін сейілткені, үмітін оятып, сенімін нықтағаны ақиқат.

Н.Назарбаевтың асқан сауатты-лықпен, кемелдікпен жүргізген сыртқы саясаты елдің ішкі ахуа-лының орнығуымен, әл-ауқатының жақсаруымен үнемі біте қайнасып жатқанын атап айтуға тиіспіз. Осы жылдар ішінде, қандай қиыншылық болмасын, Қазақстан бил іг і әлеуметтік пішіндегі мемлекет құру бағдарынан ауытқыған жоқ.

Елбасы ұстанған «алдымен – эко -номика, содан кейін саясат» қа ғи -дасы өзінің өміршеңдігін дәлел деді. Бұл ұстанымның екінші аты – тұ рақ-тылық және үздіксіз жаңару, даму.

Меніңше, Қазақстанда іске асы-рылып жатқан реформалардың

не гі зінде мынадай екі бастау жатыр. Мұ ның алғашқысы – мемлекет құ ры-лысының, қоғамдық өмірдің бар лық саласында жаңашылдықты, инно -вацияны алдыңғы орынға қою бол-са, екіншісі – барлық бағыттағы қоз -ғалыста эволюциялық, өмір шең дік қағидаларға басымдық беріп отыру.

Тәуелсіздіктің алғашқы жылда-рында-ақ Елбасы: «Өзге елдер бізге демократиялық спринт үшін қол шапалақтасын деп біз өз халқы мызға эксперимент жасай алмаймыз», деп ашық мәлімдеген бола тын. Мемлекет басшысының осы ба тылдығы мен тәуекелшілдігі, тәжірибесі мен біліктілігі, халықшылдығы мен сұңғылалығы жұрттың жап-пай қолдауы мен сүйіс пеншілігін туғызды. Бұл сүйіс пен шілік алдағы күнге деген үміт пен сенімге ұласты. Және ол сенім әлі сетінеген жоқ. Керісінше, жылдар өткен сайын бекіп, зорайып келеді.

Бұл сенімді Қазақстанға жиі келетін әлемдік деңгейдегі, беделді сарапшылардың, саясаткерлердің ой-пікірлері одан әрі бекемдей түседі. Осыдан біраз бұрын әлемдік деңгейдегі бизнес-консультант, биз-нес үдерістерін басқарудың теңдессіз маманы, доктор Ицках Калдерон Адизес Қазақстанға келді. Реті кел-ген ілкі кездесулердің бірінде док-тор Адизес айтқан мына бір шы-найы тұжырым есімде қалыпты: «Қазақ станның үздіксіз, табысты дамуы үшін барлық мүмкіндіктері бар. Бұл елдің басшылығы да, халқы да жаңа сер пілістерге, өзгерістерге дайын екеніне көзім анық жетті. Шыны керек, мен Қазақстанды да, қазақ стандықтарды да қатты ұнатып қалдым. Кейде өзім де осы өзгерістер бас та масының бір бөлшегі болғым ке леді. Сіздердің көздеген мақсат-тары ңы зға жететіндеріңізге мен кәміл сенемін», деген еді ол. Бұл да біз дің елімізде қолға алынған игілікті бас-та маларға берілген әділ баға болатын.

Тәуелсіздік жылдары елде эко-номикалық, әлеуметтік ахуал-ды оңалтуға бағытталған батыл қадамдар жасалды. Аз ғана уақыт тың ішінде ел экономикасына шетелдік инвестициялар тартылды. Қысқа мерзімде, пәрменді түрде жүргізілген жекешелендіру үдері сінің арқасында ішк і нарыққа халықаралық , трансұлттық компаниялар орасан қаржы салды, отандық өнеркәсіп пен шағын және орта бизнеске жан бітті. Қазақстан ТМД елдері арасында тікелей шетелдік инвестиция тартқан озық елге айналды. 1996-1997 жыл-дары Қазақстандағы өндіріс аяғынан тұрып, едәуір макроэкономикалық тұрақтылыққа қол жеткіздік.

Жалпы, халықаралық, отандық сарапшылардың пікірінше, 1991-1997 жылдар бұрынғы кеңестік мем-лекеттер үшін экономикалық күй-реу, құлдырау кезеңі саналады. Олар ғана емес, бұрынғы Варшава шарты шеңберіндегі мемлекеттердің көбі 2000-жылдардан кейін ғана ес жия бастағаны белгілі. Бұл тұрғыда Қа-зақстан олардан оқшау да озық тұр.

Ал әлемдік үрдістер мен үдеріс-терден бас тартқан кейбір көрші ле-ріміз жылдар өте келе саяси, эконо-микалық іргетасы болбыр, әлеуеті әлсіз, елеусіз мемлекетке, тіпті, бәзбірі «жабық қоғамға» айнал-ды. Өз ішінде халықтық, қоғамдық келісім мен тұрақтылықты сақтай алмай, ұлтаралық қақтығыс пен саяси алауыздыққа жол берген мемлекеттердің дамуы ондаған жылдарға кері шегерілді. Қазақстан

әлеуметтік-экономикалық, сая-си реформаларды жан-жақты ой-ластырып, кешенді әрі сауатты жүргізуінің арқасында ұзақ уақыт әлемде қарқынды дамып келе жатқан 5 елдің қатарында болды.

2000-2007 жылдары Қазақстан өз тарихындағы ең бір қарқынды, әле уетті өсуге қол жеткізді. Осы ке-зеңде Қазақстан экономикасы орта есеппен 10% деңгейінде өсіп отыр-ды. Салыстыру үшін, 1997 жылы жан басына шаққандағы ішкі жалпы өнім 1445 доллар болса, 2007 жылы 6800 долларға жетті. Тауар айна-лымы 5,4 есе, экспорт 6,6 есе өсті. Қазақстан уран, көмір, мұнай мен газ, астық өндіруде әлемдік же тек ші мемлекеттердің қатарына енді.

Дүние үнемі өзгеріс үстінде. Жаңа ғасырдың екінші он жылдығы да жаңа сынақтар мен сыйларға толы болғанын көзіміз көріп отыр. Әлем экономика-сын тұралатқан қаржы дағдарысы дамыған елдердің өзін есеңгіретіп кетті. Халықаралық нарықта шикізат бағасының төмендеуі біз үшін де оңай соққан жоқ. Мемлекет бюджетіндегі кейбір әлеуметтік маңызы төмен шығындарды қысқартып, Ұлттық қордағы қаржыны пайдалануға тура келді. Мемлекет қаржы саласын, екінші деңгейлі банктер мен бизнесті мейлінше қолдап бақты. Мұның өзі ел экономикасының тұрақтылығына, халықтың әл-ауқатының шектен тыс төмендеп кетпеуіне зор ықпалын тигізді. Осындай айтып келмейтін тәуекел дерге, тосыннан ұшырасқан қиындықтарға қарамастан, біз «Қазақстан-2030» Стратегиясында алға қойған міндеттерді мерзімінен бұрын еңсеруге қол жеткіздік.

Ең бастысы, мемлекет осы уақыт ішінде өзінің әлеуметтік ұстанымын еш өзгерткен емес. Он бес жылдың ішінде ұлттық экономиканың көлемі 1,7 триллионнан 28 триллион теңгеге, Қазақстандықтардың табысы 16 есеге өскен. 1997 жылдан бері республика бойынша 942 мектеп, сонымен қатар, 758 аурухана және өзге де денсаулық сақтау нысандары салынған.

Қазіргідей ауыр кезеңнің өзін де Қазақстан экономикасында сауы-ғу, өсу белгілері байқалады. Мәсе-лен, 2016 жылдың қаңтар-қыр-күйек айларында ішкі жалпы өнім 0,4%-ға өскен. Осы уақыт аралы-ғында құрылыс саласы 6,9%-ға, ауыл шаруашылығы 4,9%-ға, мал шаруашылығы 2,5%-ға, тауар өндіру 0,2%-ға, қызмет көрсету 0,4%-ға ар-тып отыр. Инфляция қыркүйек айын-да 0,2%-ға ғана төмендеген.

Бұл – жай сандар шеруі емес, бұл – тұрмысы жақсарған, еңсесі көте-рілген мемлекеттің бүгінгі бейнесі.

Жаңа ғасырдың екінші он жыл ды-ғында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Тәуелсіз мемлекеттің алдын дағы жаңа асулардың межесін белгі леді. Бұл тарихи құжат – «Қазақ стан-2050» Стратегиясы еді. Елбасы бұл жолы тәуелсіздігіне кеше ғана қол жеткізіп, дамуға бет алған елдің емес, әбден толысып, қалыптасқан, аяғына нық тұрған мемлекеттің ұзақ мерзімді жоспарын түзіп берді.

Енді біздің алдымызда жаңа мақсат-міндеттер тұр. Елбасы ұсынған «Мәңгілік Ел» идеясымен ұштасатын «2050» Стратегиясын табысты жүзеге асыруды бастадық. Президент Жолдауында аталып өткендей, қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағытын айқындадық. Осы мақсаттың үдесінен шығу үшін Мемлекет басшысы мемлекеттілікті одан әрі дамыту және нығайту, эконо-микалық саясаттың жаңа қағидат-тарына көшу, жаңа әлеумет тік үлгіні қалыптастыру, білім беру мен денсау-лық сақтаудың қазір гі заманғы және тиімді жүйесін құру, мемлекеттік аппарат тың жауапкершілігін арт-тыру, халық аралық және қорғаныс саясатының жаңа сын-қатерлеріне пара-пар саясат құру тәрізді қадау-қадау міндеттерді белгілеп берді.

Осының бәрі – Тәуелсіз Қазақ-станның ширек ғасырлық тарихын-дағы қол жеткізген табыстары мен жетістіктерінің бір парасы ғана.

Бостандыққа, дербестікке жету арманының ел үшін қаншалықты «тар жол, тайғақ кешулі» болғанын, Елбасы үшін жауапкершілігі мен сал-мағы қаншалықты ауыр болға нын бүгін ғана, жиырма бес жыл өт кен соң бағамдап, бағалап отырмыз.

Осындайда қазақтың құлагер ақыны Ілияс Жансүгіровтің:

«Өз ұлы, өз ерлерін ескермесе,Ел, тегі, алсын қайдан кемең-

герді!» деген жүрекжарды жыр жол-дары ойға оралады.

Ақиқат жолы әрдайым адастыр-майды. Бүгінде елді, мемлекетті да-мытудың «Назарбаевтық нұсқа сы» өзінің өміршеңдігін көрсетіп отыр. Бұл кезең, бұл уақыт ел шежі ре сіне алтын әріптермен жазылып жатыр.

Таулар алыстаған сайын биік-тейді. Уақыт пен тарих та. Тұлғалар да. Замана алмасып, енді бірер ұрпақ ауысқан тұста, Тәуелсіз Қазақстанның осы бір жиырма бес жылдық өмір тарихы Алтын дәуірге баланары ақиқат!

Ұлы мереке құтты болсын!

Бастамалар биігінде

Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бітім гер­ші лік әрекеттері, ядролық қаруды ауыздықтау, ядро сыз әлем құру бағытындағы еңбектері орасан.

Абай ТАСБОЛАТОВ,Парламент Мәжілісінің депутаты, армия генерал-лейтенанты

Атап айтатын болсақ, Елбасының адамзатты жаппай қырып-жоятын ядролық қарудан бас тартуы да адамды сүйетін, бағалайтын, қорғайтын ықыласынан екені даусыз. Алдымен ол Семей ядролық полигонын өз Жарлығымен жап-ты. Одан кейін ядролық қарудан бас тартты. Мен әскери адам ретінде бұл істі зор қанағатпен қабылдадым. Өйткені, ядролық қару қолданылған соғыс болса, онда ешкім де жеңіске жете алмайтынын жақсы білдім. Сондықтан, Президенттің батыл қадамын жан-жүрегіммен қолдадым. Сонымен қатар, басқа елдер де аждаһадан бас тартатын шығар деген үміт оты оян-ды. Алайда, оны шоқпар ретінде қолданып, қарсыластарына қыр көрсету мақсатында жайқап отырғандар да бар.

Бүгінгі таңда адамзатқа, оның ғасырлар бойы қалыптас-тырып келе жатқан өркениетіне ең үлкен қауіп – осы жаппай қырып-жоятын ядролық қару. Оның қасіретін тізіп шығудың өзі адамның төбе құйқасын шымырлатады. Адамзаттың ақыл-ойы ғасырлар бойы дамып, ақырында өзін жаппай жойып жіберуге соқтыратын қару ойлап табуға алып келді. Қазір әлемде оның орасан зор арсеналы жинақталып отыр, ол жа-уапсыз адамдардың, экстремистер мен террористердің қолына түссе, дүниені тегіс отқа орауы мүмкін.

«Қырғи-қабақ соғыс» жылдарындағы текетіресте бір-біріне қарсы тұрған әлемнің екі жүйесі ондаған жылдар бойы өздеріндегі осындай қаруларды жетілдірумен болды. Оның зардабын айтып, ешқандай перспективасының жоқ екенін көптеген ғалымдар көрсетіп, ядролық оқтұмсықтарды өндіруді шектеуге, тіпті, жоюға шақырса да саяси ерік-жігері жоғары болмаған мемлекет басындағылар бұл іске бара алма-ды. Соның кесірінен, БҰҰ-ның 2015 жылғы деректеріне қа ра-ғанда, әлемде қазір 15 700 ядролық оқтұмсық сақталып отыр.

Осынау әлемдік қатерден дүние жүзін арашалап қалудың алдыңғы шебінде бүгінгі күні Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев келеді. Елбасының білікті бастама-лары мен белсенді әрекеттерін дүние жүзіндегі прогресшіл адамдардың бәрі де қолдауда. Қазақстан өзінің 25 жылдық тарихында осындай жаһандық проблемаға баса назар ауда-рып, оған қарсы бірлесуге шақырып отырған белсенді мем-лекет ретінде танылды.

Президент Н.Назарбаев ядролық қаруды адамзаттың өзіне өзі ажал шақыруы деп дөп басып айтты. Егер тек соңғы жылдардағы бастамаларына тоқталатын болсақ, ол ядролық қаруға қарсы күресті үнемі жаһандық ауқымда жүргізу қажеттігін айтып келеді. 2006 жылы «Ядролық қауіпті азай-ту жөніндегі бастама» атты халықаралық қор МАГАТЭ-нің шеңберінде құрылуға тиісті «Төмен байытылған ядролық отынның халықаралық банкін» жарақтау керектігін айтқан еді. Елбасы сол банкті Қазақстан аумағында құруға бола-тынын жариялады. Жуырда Мәжіліс мақұлдаған осы банк туралы заңды Сенат та қарап, қабылдады. Осының өзі Қазақстанның ядролық қаруды таратпау ісіне қосқан нақты, зор қадамдарының бірі болды. Бұл істі әлемдік сарапшылар мен мамандар жоғары бағалады. Төмен байытылған уран-ды МАГАТЭ-нің бақылауымен қажет ететін мемлекеттерге бейбіт мақсатта қолдану үшін енді Өскеменде орналасатын осы банк таратып отыратын болады.

Елбасының ядролық қаруды таратпау және оның қазіргі арсеналын жою жөніндегі ұсыныстары бейбітсүйгіш адамзат, халықаралық ұйымдар тарапынан қолдау табуда. Соның бір айғағы ретінде 2009 жылы Семей полигонының жабылған күні – 29 тамызды «Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күні» деп атау туралы көтерген бастамасының БҰҰ Бас Ассамблеясы тарапынан қолдау тапқандығы. Қазір бұл күнді бүкіл әлем атап өтетін болды.

Нұрсұлтан Назарбаевтың антиядролық қозғалысқа қосқан үлесінде 2010 жыл ерекше болды. Осы жылы Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға Іс басындағы төраға болуын пайдаланған Президент аждаһаны ауыздықтау саласында барынша белсенді әрекеттер жасады. Сәуір айының басында Қазақстанға БҰҰ Бас хат-шысы Пан Ги Мунның өзі келіп, Семей ядролық сынақ полигонының орнын көрді. Осындай аждаһаны ауыздықтаған Нұрсұлтан Назарбаевтың ядролық қаруға қарсы күрестің ба-сында тұруы заңды екенін ол мойындап, ашық мәлімдеген еді. «Ядролық сынақтарды тоқтату және ядролық қарудан арылу қажеттігін мәлімдеуге ешкім Сізден артық лайықты емес, өйткені, Сіздің халқыңыз сынақтардың құрбаны болып саналады», деген еді Пан Ги Мун.

Президент Н.Назарбаев АҚШ басшысы Барак Обаманың бастамасымен ұйымдастырылған Жаһандық антиядролық саммиттерге де белсене қатысты. Алғашқы саммитте-ақ Нұрсұлтан Назарбаевтың антиядролық қозғалысқа қосқан үлесіне жоғары баға берілді. Өзінің саммиттегі сөзінде Б.Обама Н.Назарбаевқа қарап: «Жаппай қырып-жою қаруларын таратпау және ядролық қауіпсіздік ісінде Сіз әлемдік басқа лидерлердің бәріне үлгісіз», деді. Осы сам-мит шеңберінде Н.Назарбаевқа АҚШ-тың «Шығыс-Батыс» институты белгілеп, кезінде Вацлав Гавел, Гельмут Коль, үлкен Дж.Буш сияқты алып тұлғалар алған «Бейбітшілік сыйлығы» табыс етілді.

Саммитте сөйлеген сөзінде Нұрсұлтан Назарбаев «Жалпыға ортақ ядросыз әлем құру туралы» декларация қабылдау жөнінде бастама көтерді.

Қазақстан Президентінің антиядролық бастамалары мен оларды жүзеге асырудағы нақты істері Вашингтонда болған саммиттен кейінгі үлкен жиындардың бәрінде де ата-лып отырды. АҚШ астанасынан кейін Сеулде болған сам-мит арасындағы екі жылда ғана Нұрсұлтан Назарбаевтың бірнеше маңызды бастамалары іске асты. Мәселен, бүкіл әлемде жоғары байытылған уранның үлкен бөлігі жойылды. Қазақстан осы мәселеде «Үлкен сегіздікпен» (G-8) жаһандық әріптестікке кірісті.

Вашингтонда болған антиядролық соңғы саммитте ол «Әлем. ХХІ ғасыр» атты манифесін де жариялады. Бұл құжаттың маңызы туралы халықаралық шеңберде сарапшы-лар мен мамандар көп пікір білдірді. Онда Президент ХХІ ғасырда адамзат демилитаризация жағына қарай шешімді қадам жасауы қажеттігін, олай болмаған жағдайда ғаламшар радиоактивті материалдардың орасан зор үйіндісіне айна-латынын айта келіп: «ХХІ ғасыр: соғыссыз әлем» атты кең ауқымды бағдарлама қабылдау қажеттігіне үндеді.

Жиырма бес жыл. Өрке­ниет құндылық та рының қақтығысы мен геосаяси ала­сапыранды, ақтап алуға бол­майтын, мағынасыз қантөгістер мен идеологиялық, діни қайшылықтарды, радикализм мен терроризмді, экономикалық, қаржылық катаклизмдер мен техноло гиялық революциялар­ды жарыса басынан кешір ген ширек ғасыр. Өрке ниет қана емес, мемлекет, қоғам, адамдар мен аксио малар тарих тезіне салын ған, сұрыпталған, екшел­ген алмағайып уақыт.

АЛТЫН ДӘУІРДархан КӘЛЕТАЕВ, Парламент Сенатының депутаты

914 ЖЕЛТОҚСАН2016 ЖЫЛ

Ұстаздық ету – уақыт ұту емес, өзгенің бақытын аялау, өзіңнің уақытыңды аямау.

Зейнолла ҚАБДОЛОВ

ТӘЛІМ

Тəуелсіз Қазақстанның өркениетті елдер қатарында гүлдену мақсатын жүзеге асыруда қойылатын талап-тардың бірі – қазақ жеріндегі татулық пен имандылық. Осы татулық пен имандылықты сақтай отырып, еліміздің кемелденуіне, ғылым мен техниканың, мəдениет пен əдебиеттің əлемдік дамудан кенже қалмай қарқынды дамуына түбегейлі үлес қосатын – жастар. Сондықтан мем-лекет жастарға ерекше қамқорлық жасауда. Өз елінің жастарына сенім артқан ұлт қана алға қойған мақсат, мүдделеріне қол жеткізіп, дамудың даңғыл жолына түсе алатынын нақты сеніммен айтуға болады.

Білім беру жүйесінде əлемдік дең-гейге жету үшін оқытудың инно ва-циялық технологияларын пайдалана отырып жасалып жатқан іс-шаралар терең білімді, ізденімпаз, шығар ма-шыл да толерантты тұлға тəр бие леу-ге бағыт талған. Болонья про цесі кон-тексінде білім беруді жаң ғыр ту жүйе-сін қалыптастыру білім бе ру үде рісінің негізгі мақсаты етіп қойылған.

Мемлекеттік жастар саяса ты ның 2020 жылға дейін гі тұжы рым да ма-сында «Елбасы ның этно с аралық жəне конфес сия ара лық келісімі нің теңдес сіз үл гісі жас ұрпақ тың толерантты лығын қалып тасты ру дың, олар дың этнос-тық жəне діни ерекше лік терін түсі-ністікпен қарауының жəне құр метпен қабылдауының негізіне айналуы ке-рек», деп атап көрсетілген.

Толеранттылық – барлық ел-дер үшін ең маңызды мəселе, еркін қоғам мен мемлекеттік тұрақ ты лық-тың белгісі. «Толе рант тылық» (лат. «tolerantia» – шыдам, төзім) бас-қалардың пікіріне, на ным-сеніміне, жүріс-тұрысына, өмір сүру жағ-дайына түсіністікпен қарау, адам-ды сол қалпында қабыл дау. Толе -ранттылық – интегралды қасиет. Егер ол қалыптасқан болса, онда ол бар лық

өмірлік жағдайларда жəне барлық адамдарға қатысты көрініс табады. Жалпы, толеранттылық дамы ған ел-дерге тəн құбылыс. Мұн дай қасиет тұтас ұлттың басына бір күнде орнай салмайтыны белгілі. Бұл – халық-тың сана-сезімінің, дəстүрінің, руха-ни байлығының кемелденгендігінің айқын көрінісі.

Қазіргі уақытта əлемде ұлт ара лық қақтығыстар мен діни төз беушілік та-ныту жиі орын алған жағ дайда өзге ұлт өкілдерімен бейбіт қатар өмір сүру дің үлгісін көрсетіп келе жатқан Қазақ стан халқының толеранттылы-ғын көп теген мемлекеттер мен діни конфессиялар да мойындап, еліміздің тəжірибесіне қызығушылықтарын білдіруде. Мемлекетіміз ұлт ара лық келісім мен бірлікті дамы туды бас-ты саяси бағыт ретінде ұстанады. Ел Пре зиденті Н.Ə.Назарбаев Қазақ стан хал қына арнаған Жол дауларында осы мəселеге ерекше мəн беріп, халық ты бірлік пен татулыққа шақы рады. Бұл мəселеде Елбасы мыз жастарға үлкен сенім артатынын баса айтып, жастар тəр биесіне назар аударуымыз керек -тігін ескертеді. Елбасының «Нұр лы жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Біз тұрақтылықты бағалай білгеніміздің арқасында бүгінгі табыстарға жеттік. Ешкімді кемсітпей, ешкімнің тілі мен ділін мансұқтамай, барлық аза-мат тарға тең мүмкіндік беру ар қы-лы тұрақтылықты нығайтып келеміз. Біздің кейінгі ұрпаққа аманаттар ең басты байлығымыз – Ел бірлігі бо-луы керек. Осынау жалпыұлттық құндылықты біз əрбір жастың бой-ына сіңіре білуге тиіспіз», – делін-ген. Бар лық халықтар өркениетке бет бұрған бүгінгі əлемде адамдар ара сындағы, этносаралық жəне кон-фес сияаралық өзара түсініс тік пен төзімділікті қалып тас тыру қоғамның бейбіт те орнық ты дамуының кепілі

ретін де баға ланды. Президент тің мем-лекеттік бағдарлама сын да көретіл-гендей, бүгінгі басты міндет – ұлттық, гео линг вис ти калық, тарихи, этностық, этнолин гвисти калық, мəдени-көр-кем дік, эстети калық құқықтық сана-ны, діни тағылым дарды, өнегелілік қасиет терді адамдардың бойында қалып тастыру, ұлттық диаспорлардың татулығы мен бірлігін нығайту, дін-сіздікті тоқ тату, əдепсіздік пен азғын-дықты ауыздықтау, адамдардың сали-қа лы, саламатты өміріне жол сілтеу.

Толеранттылықты оқушылар дың санасына енгізу жəне қалып тастыру, оны негізгі құнды лық тардың біріне ай-налдыру білім беру жүйесінің маңыз-ды міндеті болып табылады.

Азаматтық ұстанымды қа лып-тас тыру пəн сабақтарында, сондай-ақ, оқу шымен жүргізі ле тін əртүр лі сабақтан тыс таным дық жəне тəр-бие лік іс-шараларда да тиімді шеші-мін табады. Оның басты мақса ты – түрлі тəрбиелік шаралар арқы лы оқушы қабілетін дамыту, оның мə-дени жəне рухани жағынан өсуін қам-тамасыз ету. Осындай іс-шаралар дың қатарына экстремистік жəне ұлт-шылдық мəселелері бойынша білім алушы лардың пікірлерін білу мақса-тында оқушылар арасында сауална-ма жүргізу, осы салада белгілі бір ақпараттық базаны құру үшін мəдени кештерді өткізу, саясат, экономика саласындағы ең маңызды мəселелер бойынша дөң гелек үстелдер мен конференциялар ұйымдастыруды жатқызуға болады.

Оқушылардың бойында толе-ранттылық қасиеттерді қалып-тасты рудың тиімділігі ұлттық жəне ұлт ара лық қатынастардағы мінез-құлық дағдысының, сені мінің, білі-мінің қалыптасуы тұрғысы нан қарастырылуы керек. Оқу шы ларды толеранттылыққа тəр биелеу ісінде сы-нып жетек шісінің атқаратын жұмысы

ма ңызды. Сынып жетекшілері сы-ныптағы оқушылардың жас ерекше-ліктерін, ұлттық жеке бас қасиеттерін бағалап, түрлі дəстүрлі жəне дəс түр лі емес формадағы, яғни дөңгелек үстел-дер, пікірсайыстар, дис путтар, кон-курстар, тренингтер өткізу əдістері арқылы əрбір оқу шы ның сынып-тастарымен қарым-қаты на сын ұйым-дастыруға ықпал етеді.

Тəуелсіз Қазақстанның өмі рін-дегі жаңару үрдісі адам факторы маңызын күшейтумен қоса қазақ тілі – мемлекеттік тіл мəнінің арту-ына əкеледі. Тіл атаулы, оның ішін-де, мемлекеттік тіл – қазақ тілінің бай лығы да елімізде тұратын өзге ұлт өкілд е рінің терең ойлары мен шек сіз сезімдерін еркін білдіруіне мүм кіндік береді. Тілдің білімдік, тəрбиелік мақсаттары да басқа пəн-дермен тығыз бірлікте, байланыс та болады. Қазақ тілінде салт-дəс түр-лерге байланысты өткізілетін іс-шара ларға өзге ұлт өкілдерінің оқу -шы лары да шақырылады. Осын дай іс-шаралардан оқушылар қазақ хал-қы ның салт-дəстүріне байланыс ты білім дерін толықтырып, са бақ тар дан алған мəліметтерін өз ұлты ның салт-дəстүрлерімен салыс тыра отырып əңгімелейді. Сондай-ақ, қазақ халқы

мен басқа ұлт өкілдерінің мəдениеті-нен, ұлттық ерекшеліктерінен мəлі мет-тер беретін өлкетану, этно графия лық мұра жай ларға бару дың да маңызы зор. Бұл мұра жайларда оқушылар əр халықтың мəдениетін, салт-дəс түрін бейне лейтін экспонаттарды өз көзде-рі мен көріп, қосымша мағлұматтар алады.

Патриот азаматты экстремизмге, терроризмге қарсы тұра алатын толе -ранттылық рухында тəрбиелеу мəсе-лесі қазіргі жағдайда үлкен маңыз ға ие. Сондықтан ұлттық мəдени құн-дылықтарды негізге ала отырып, оқыту үрдісінде жəне сабақтан тыс уақытта іс-шараларды өткізу барысында оқу-шы лардың бойында толеранттылық қасиет тердің қалыптасуы жүзеге асы-рылады. Осындай іс-шаралар жүйелі жəне кешенді түрде іске асырылса, тəрбие жұмыстары мақсатына жетіп, нəтижелі болмақ.

Исабек СЕЙДУЛЛА,Жетісай қаласындағы

Б.Момышұлы атындағы мектеп-гимназияның математика

пəнінің мұғалімі

Оңтүстік Қазақстан облысы,Мақтаарал ауданы

Мен Бейнеу политехникалық колледжінде 2004 жылдан бері жұмыс жасап келемін. Жас буынға техникалық маман дық-тар бойынша тек білім беріп қана қоймай, олардың колледж қабырғасында жүріп-ақ тəжі рибе жинап, мамандығына қатыс ты құралдармен ерте бас тан шұ ғылданғаны жөн деп есеп теймін жəне мұндай мүмкіндіктің жас тардың өз маман-дығын тезі рек меңгеріп кетуіне берер əсері көп.

Мемлекет басшысы Н.Назар баевтың «Қазіргі заманда жас тарға ақпараттық технологиямен байланысты əлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет», де-ген тапсырмасын өзім сабақ беретін «Есептеу тех никасы жəне бағдарламалық қамтамасыздандыру» маман ды ғында тұрақты негізге алып келемін.

Білім беру – күрделі іс. Ақпа раттық технология зама-нында жастарды қарапайым сабақ беру əдіс-тəсілдерімен қызықтыру мүмкін емес. Сондықтан, білікті мамандардың іс-тəжірибесіне сүйене отырып жəне оны одан əрі дамыта еңбек ету қажет. Бұл ұстаздан жан-жақтылықты, талмай ізденуді талап етеді. Əсіресе, ауылдық жерлердегі білім беру ұйымдарының жағдайы ұстазға жүктелер міндеттің салмағын екі еселей түседі. Қолда барды ұқсатып, жоқтан бар жасап жұмыс істеу керектігін ұғындық. Осы оймен 2006 жылдан бастап үш курста оқытылатын барлық мəліметтер жинақталған электронды оқулықтар құрастырып шығардық, қазір ол оқулықтар колледж студенттеріне қызмет етуде. Колледжде ғимаратты бақылауға, мұғалімдерге виртуаль-ды түрде сабақтарға қатысып өзара тəжірибе алмасуы үшін бейнекамералар орналастырдық.

Шалғай ауылдарда жастарды өндіріс орындарына тұрақты апарып, өндіріс алаңдарында құрал-жабдықтармен жұмыс жасату мүмкіндігі шектеулі, əрі өндірістік қауіпсіздік мəсе лесі тұрғысынан қойылатын талаптар да істі жүзеге асыруға оңтайлы бола бермейді. Сон дықтан өндірістік жабдық тар дың қолжетімділігін арттыру мақсатында кол-ледж қабыр ға сында «Beyneu Software» атты шы ғармашылық топ құрып, симу лятор-тренажёрлар жасау ды қолға алдық. Нəтижесінде, «Мұнай жəне газ ісі», «Автокөлік құрылысы» мамандықтары бойынша мультимедиалық электронды оқулық жасап шықтық жəне «Тепловоз машинисі», «Мұнай жəне газ кен орындарын пайдалану» жəне «Мұнайды қайта өңдеу технологиясы» мамандықтарына арналған оқу-жаттығу симулятор-тренажерлар дайындап шығардық. Шағын макеттерді пайдаланып білім алған оқушыларымыз Маң ғыстау облысының білім беруді ақпараттандыру оқу-əдістемелік орталығының «Ең үздік веб-сайт» байқауының бірнеше дүркін жеңімпаздары атанды.

Колледжімізде Бейнеу ауданын суландыру мақсатында салынып жатқан су тұндыру стансасына қажетті мамандар қысқа мерзімді курстарда білім алуда. Оқу жылының соңына дейін су мамандарына арналған интерактивті макет дайын-дауды мақсат еттік. Іс-тəжірибеміз облыс көлемінде тара-тылып, біз дайындаған макеттер бірнеше көрмеге қойылды.

Тəжірибе алмасу, өз білге нің ді өзгелермен бөлісу, өзге əріп тестерден үйрену – мұғалімдік қызметтің ең басты шар-ты. Осы орайда түрлі деңгейдегі се ми нарларға қатысып, тəжі рибе алмасып келеміз. 2012 жылы Германияның Хамельн қаласындағы Ойген Райнтье са жəне сауда-саттық мектеп те-рінде еліміздегі кəсіптік жəне техникалық білім саласына дуалды оқыту жүйесін енгізу мақсатында ұйымдастырылған тағлымдамадан өттім. Білім беру саласындағы жұмысым елеу-сіз қалған жоқ. Облыстық, республикалық дəрежедегі түр лі марапаттарға қол жеткізіп, биыл Білім жəне ғылым ми нистр-лігі тарапынан «Үздік педагог-2016» жүлдесіне ие болдым.

Марапат алу да, оны тізбелеп айту да мақсат емес, ерінбей ең бек етсең, оны елейтін елің бар екендігін айту – мақсат. Ұстаз дық қызметтің қызығы мен қиындығын қатар көтеріп, еліміздің ер те ңін дайындау жолында ізденіспен еңбек ете беретін боламыз.

Тұрлан ОСПАНОВ,Бейнеу политехникалық колледжінің

жоғары санатты арнайы пəн мұғаліміМаңғыстау облысы, Бейнеу ауданы

Тґзім – тамаша ќасиет

Ізденіс істі ілгерілетеді

Қазақстан да ғы білім бе ру жүйесінде бі лім сапасын өз-гертудің өзекті мəсе ле лерінің бірі – жалпы білім беретін мек тептерде жаңар тылған білім беру бағдарл ама сын енгізу. Жа ңар тылған бі лім беру бағдарламасы – заман та-лабына сай келешек ұрпақтың жан-жақты құзыреттілігін қалыптастыратын бағдар-лама. Бұл бағдарламаның география пəнін оқытудағы басты ерекшелігі – білімді функ циялық жəне шығар-машылықпен қолдану, зерттеу жұмыс-тарын жүргізу, ақпараттық-коммуни ка-циялық технологияларды қолдана оты-рып, деректер базасын өңдеу, жинақтау, топтастыру жəне түрлі формада ұсыну (мысалы инфографика, картограмма, кар-тодиограмма, Exsell бағдарламасындағы түрлі кестелер мен диаграммалар), комму-никативті қарым-қатынас дамытуда тілдік дағдыларын (оқылым, жазылым, айты-лым, тыңдалым) қалыптастыру, бір сөз-бен айтқанда, ХХІ ғасырда қажетті кең ауқымды дағдыларды дамыту. Бұл дағды-ларды оқушы бойына қалыптастыру үшін, мұға лімнің бойында да осы дағдылар бо-луы шарт, яғни мұғалім оқушылармен шы-ғар машылық қарым-қатынаста болуы тиіс.

«География» пəні бойынша оқу бағдар-ламасының мақсаты – дүниенің геогра-фия лық бейнесін тұтас қабылдайтын, гео гра фиялық ойлау қабілеті дамыған, осы пəн нің əдістері мен тілін білетін жəне қол дана тын, гео графиялық мəдениеті бар тұлға тəрбиелеу.

«География» пəнінен жа-ңартылған оқу бағдар ла-масында төмендегідей ерек-ше ліктер көрініс алады. Олар: дағды мен білім дердің бір мақсатқа бірігуі, яғни оқу мақсатына дағды лар арқылы жету, зерттеу əдіс тері негізінде əмбебап мақсат-тардың əр тақырыптарда кө-рініс алуы, мысалы, далалық, картографиялық əдістер т.б, танымдық əрекет, яғни сыни тұрғыдан ойлауға байланыс-ты белсенді əдістер арқылы

оқыту, пайдалануға болатын ресурстардың əртүрлілігі, əр сабақтың практикалық ба-ғыты, сондай-ақ, тілдік мақсаттар, яғни тілдік дағдыны дамыту мақсатында тіл-дік 4 дағды оқу жоспарында бір-бірі мен өте тығыз байланысқандығы, оқу шы -ның өз ойын, пікірін, көзқарасын түрлі мысалдар арқылы жеткізе білуі, пəн мазмұ нының спиральді қағидатпен бері-луі, яғни тақырыптар жыл бойы қайта-ланып отырғанымен, сынып өскен сайын күрделеніп отыруы.

«География» пəні бойынша ұсынылған тақырыптар, пəнаралық байланыстар-ды жүзеге асыру жергілікті компонент-тер негізінде берілген, соның барысын-да оқушының бойына ұлттық құнды-лықтармен бірге азаматтық жауапкершілік, құрмет, ынтымақтастық сынды қасиеттерді қалыптастыруға жағдай жасалады. Ашық ақпараттық кеңістікте қажетті ресурстар-ды қолдануда ұлттық құндылықтарды бала бойына сіңіру үшін жергілікті компонент-тер негізінде оқытудың маңыздылығы зор.

Жаңартылған оқу бағдарламасын да оқушының білім жетістігін шынайы баға-лау үшін критерилі бағалаудың ен гізілуі де орынды, себебі, ол мұғалімдерді нақ ты-лыққа машықтандыратын, оқушы лардың құзы рет тілігінің қалыптасуына жəне жеке тұлғаның қалыптасуына мүм кіндік беретін бірден-бір жүйе, мұндағы бағалау мақсатқа жету үшін алдын ала белгіленген жетістік критерилері арқылы жүргізіледі.

Оқу бағдарламасының тағы бір жеңіл-дігі, нақты бір тақырып ұсынылмайды, беріл ген 6 тарау: географиялық зерттеу əдіс тері, картография жəне географиялық дерек тер базасы, физикалық география, əлеу ме т тік география, экономикалық гео-графия, елтану жəне саяси география негі-зінде мұғалім өзінің кəсіби біліктілігі мен шығар машылығына қарай жəне уақыт тала-бына сай тақырыптар таңдап алады, яғни толы ғымен мұғалімнің автоно мия сы сақтал-ған. Бұдан əр мұғалімнің өзді гінен үз діксіз білім алуы жүзеге асырыла ды, соның бары-сында кəсіби шеберлігі шыңдалады.

Қазіргі заман талабына сай əр мұға-лім нің ақпараттық коммуникативті тех-но ло гиялармен жұмыс жасау барысы жоғары деңгейде болуы тиіс. Сондықтан оқу бағдар ламасының «Зерттеу жəне зерттеу шілер», «Географиялық карталар», «Геогра фиялық деректер базасы» тарау-лары ның оқу мақсаттары АКТ қолдануды тікелей талап етеді, атап айтсақ, интернетті қолдана отырып ақпараттарды іздеу, тал-дау, өңдеу, жинақтау, электронды кестелер мен графикалық қосымша лар ды қолданып, деректермен жұмыс жасау, PowerPoint бағдарламасы арқылы түрлі тұсау кесерлер даярлап, оны сынып алдын да қорғау, интербелсенді тақтаның мүмкін діктерін пайдалану. Бұл өз кезегінде оқушы мен қатар мұғалімге де ақпараттық құзы-реттіліктерін дамытуға бірден-бір себеп.

Сөзімді қорыта келе, жаңартылған бағдар ламаны оқыту жүйесіне енгізу арқылы оқушыға дайын білімді бермей, білімді өзді гінен меңгеруіне жағдай жасай-мыз, соның барысында жан-жақты іздене-тін, əр күнін болжай алатын, алған білімін өмір де қолдана алатын тұлға тəрбие лейміз, ол біз үшін зор мүмкіндік жəне оны тия-нақ ты жүзеге асыру мұғалімнің шеберлі-гіне бай ланысты деп білемін.

Марал ЖҮНІСБАЕВА,Физика-математика

бағытындағы Назарбаев зияткерлік мектебінің география пəнінің мұғалімі

АСТАНА

Əр оќушы – бір əлем

Заманауи бағытта жұмыс істеу жүйесі қалыптасқан білім ошақтарының арасында Бидайық орта мектебінің орны бөлек. Ұжым биыл «Үздік мектеп» аталымы бойынша 17 миллион теңгенің сертификатын жеңіп алды. Мұндай құрмет ұстаздар қауымы үшін зор мəртебе əрі зор жауапкершілік жүктейді. Еліміз егемендігін алғаннан бергі кезеңде білім ордасы уақыт ағымына сай жаңа келбетін қалыптастырып, оқу мен тəжіри бені терең ұштастырып келеді. Ұстаздар қауымына жаңашыл дық қасиеттер тəн. Оқу кабинеттері қазіргі талаптарға сай жабдық-талған. Педагогтардың кəсіби дамуы жете ескеріліп, ақпарат-тық-коммуникациялық технологиялар оқу-тəрбие үдері сіне белсенді түрде енгізіледі. Жаңаша оқу, модульдік техно логия, сыни тұрғыдан ойлау, жобалау технологиялары кеңінен қол-данылады. Семинарларда, педагогикалық оқуларда, шеберлік сыныптарында іс-тəжірибелер жан-жақты таныстырылады.

Бидайық орта мектебі соңғы үш жылда үлкен жетістіктерге қол жеткізді. 2013 жылы Ұлттық бірыңғай тестілеудің нəти-жесі бойынша облыстың он үздік мектебінің қатарына енді. Келесі жылы «Тиімді ауыл мектебі» атты қашықтық бай қауы-ның үшінші дəрежелі дипломымен марапатталды. Он ұстаз «Оқу үдерісінің озық əдісі – жаппай білім беру сапасының негізі» атты сынама жобаға қатысты. Қазақстан Республикасы Тəуелсіздігінің 25 жыл дығына арналған «Сені жырға қосамын, туған өлкем!» аудандық көркемөнерпаздар байқауында ұжым бас жүлдеге ие болды.

Əр оқушы – бір əлем. Олардың əрқайсысына жеке тұлға ретінде қарап, бағалап, талантын ашып, өзіне артылған жүкті абырой мен орындап жүрген ұстаздар аз емес. Бастауыш сынып мұға лімі Үмітжан Нұрғазина республикалық сайыста «Үздік шеберлік сыныбы» аталымын жеңіп алды. Зүлфира Тілеуқа-былова «Жылдың үздік педагог-психологы» атанса, тарих пəні нің мұғалімі Дəурен Ысқақов республикалық «Үздік жас маман» байқауының жеңімпазы болды. Ұстаз алдынан тəлім-тəрбие алып, еңбегін ақтап, мектептің атын шығарып жүрген түлектеріміз көп-ақ. Мектебімізде республикалық «Зерде» ғылыми жобалар байқа уының ағылшын тілі мен математика пəн дерінен өткен қашықтық олимпиадаларының жеңімпаздары оқиды. Оқушылардың талантын жан-жақты ұштайтын «Ерке қыз», «Үкілі домбыра», «Жас талап», «Қол өнері» үйірмелері жұмыс істейді. Облыстық, аудан дық спорттық жарыс тарда мек-теп намысын қорғайтын оқушы ларымызды дене тəр биесі пəнінің мұғалімдері Дулат Мұхаме дияров пен Арман Шайсұлтанов шыңдайды. Өз ісіне əркез үлкен жауап кер шілікпен қарайтын мұндай жас мамандарымыздың ертеңі нен мол үміт күтеміз. Ата-аналар да ұрпақ тəрбиесінен шет қалмайды.

Ауылдық білім ошақтары арасында бірінші болып «Үздік мектеп» атағын жеңіп алуымыз біраз жайтты аңғартса керек. Мұның өзі ұжымның қоян-қолтық атқарған жұмысының жəне тəуелсіздік жылдарында ауылдық мектептерге барлық жағдайлардың жасалуының нəтижесі деп білеміз.

Раиса КƏРІМЖАНОВА, Бидайық орта мектебінің директоры

Солтүстік Қазақстан облысы,Уəлиханов ауданы

Білім мен даєды ўштасса

Тəуелсіз еліміздің жігерлі, білімді жа-старын тəрбиелеу – ұстаздардың басты парызы. Ұстаздар қауымы бұл орайда өздеріне жүктелген міндетті абыроймен атқарып жүр.

Суретті түсірген Ерлан ОМАРОВ, «Егемен Қазақстан»

10 14 желтоқсан2016 жылзерде

Ел тарихының зерттелуін, жинақ талуын нығайта түсу үшін «Мәдени мұра» мемлекеттік бағ­дарламасы аясында көптеген тия­нақты істер тындырылды. Осы орайда Атырау өлкесіндегі тари­хи орындар туралы ұсыныс, пікір білдіруді жөн көрдік. Әңгіме арқауы Қызылқоға ауданының Қарабау жеріндегі көне дәуір қалалары мен тарихи орындар ту­ралы болмақ. Қарабау маңы ерте дәуірден адамдардың өмір сүріп, тіршілік етуіне бірден­бір қолайлы аймақ болып саналған.

Қарабау – Қазақстанда сирек кездесетін тарихи аймақ. Алайда, осы тарихи аймақ мемлекет на­зарынан шет қалып отыр. Қазіргі Қарабау селосының төңірегінде ерте дәуірлерде адамдар өмір сүр ген көне дәуір қалалары орна­ласқан. Атап айтқанда, олар Жұ­май, Қызылқоға, Саркөл, Қорған­ша, Мән, Ақтөбе, Бармақ және Ескі Қарабау немесе Қарабау­1 деп аталады. Айналасы 25­30 ша қы рымдық аумаққа осындай сегіз қаланың орналасуы бұл ай­мақ та ерте дәуірдің өзінде үл кен мәдениеттің болғандығын көр­сетеді.

Қазіргі Қарабау селосының айна ласы біріне бірі жалғасып жат қан тарихи орындардың үлкен бір кешенді аймағы десек, артық айтқандық емес. Бұл өлкеде та­рихи қасиетті орындар көптеп са­налады. Сондай тарихи қасиетті орындардың бірі әрі бірегейі – Жұмай көне дәуір қаласы. Ол Қара баудың іргесінен баста­лып сол түстік­шығыс беткейдегі үлкен алқап та, зерт теушілердің жобалауын ша, ұзын дығы үш шақырымдай, ені бір ша қырымдай жерге созылып жатыр.

Қарабаудың солтүстік­батыс бетке йінен басталған көне мәде­ниет іздері солтүстік­шығыс қа қарай созы лып, өзенге жақын дай­ды. Тарихи орынның өн бойында құм дауыт ты жерлер, ақ шағыл құмдар кездеседі. Осы аймақта көне дәуір дегі адамдардың ұста­ған еңбек құрал дары, ыдыс тар дың, керами калық заттардың сынық­тары жиі кездеседі. Оларды құм­ның арасынан жел үрлеп шығарып тастайды. Бұдан 35­40 жылдай бұрынғы Жұмайдың көрінісі осын­дай болатын. Бүгінгі уақытта да сол көрініс. Өзгеріс жоқ.

Жұмай көне дәуір қаласынан керамикалық бұйымдардың қалдық тары, шақпақ тастан жасал­ған еңбек құралдары, басқа да тұрмыстық құрал­жабдықтардың бөлшектері табылды. Жұмай қала­сынан табылған ең көне экспонат – ерте дәуірде жасалған қола айна. Қола айнаны Мәскеу археологы Галкин экспедициясы 1983 жылы тауып, облыстық музейге тапсы­рып кетті. Жасалғанына мыңдаған жылдар өтсе де айна өте жақсы сақталған болатын. Қарабаудан келген қола айна сол жылы көп кідірмей музей экспозициясына шығарылды. Одан бері де, мінеки, отыз жылдан астам уақыт өтіпті.

Осы қалалардың ішіндегі ең көнесі және көлемі жағынан ең үл кені, жоғарыда айтып кет ке ні­міздей – Жұмай қаласы. Бұл Батыс Қазақстан аймағындағы ең үлкен тарихи қала. Облыстық та рихи­өлкетану музейіндегі көп те ген архео логиялық экспонаттар, 20­ға жуық шағын­шағын жәшік терге салынып, Қарабаудан әкелінген.

Тарихтың терең қойнауына кеткен, Қарабау маңындағы көне

қалалардың екіншісі – Қызыл­қоға. Бүгінгі Қызылқоға ауданы осы қаланың атымен аталады. Бұл қалада тарихта аты қал ған атақ ты Қызылқоға базары жұ мыс жасаған. База рға батыс пен шығыстан, ат тұяғы жететін аймақтардан ар­ты нып­тартынған саудагерлер, ке рек­жарағын іздеген жүз деген, мың даған қазақтың қалың бұқа­расы жиналып отырған. Мұнда Ресейден, Түрікменстаннан, Қара­қалпақстаннан, Сыр бойынан, Маңғыстаудан, Арал маңынан сау­да керуендері келіп сауда­саттық жасаған. Қалада қазақ тардан басқа да әртүрлі ұлт өкілдері тұрған. Ел аузында сақ талған тарихи әң­гімелер Қы зылқоға қаласы ның жан­жақ тан құйылған әртүрлі ха лық тардың сауда­саттығының қызған, қайнаған орталығы бол­ғандығын, ән мен күйдің, жыр мен терменің, жалпы өнердің дамыған ортасы болғандығын баяндайды.

Аузына ел қараған талай жыр­шы­жыраулардың таңды таңға ұлас тырып жыр айтқан, неше түрлі бал таңдай әншілердің ән­мар жа­нын төгілткен, он саусағынан өнер тамған күйшілердің күй кәуса рын құйған жері – қасиетті Қы зылқоға қаласы қазіргі уақыт та көшкін құмға жұтылып жатыр. Қаланы құм құрсауынан құтқа рып, аршып, тазартып, зерттеу жұмыс тарын жүргізіп, тарихи орын ретін де сақ тау, көрермен халықтың на­зарына ұсыну бүгінгі уақыттың өзекті мәселелерінің бірі болып саналады.

Қарабау аймағындағы көне қала лардың үшіншісі – Мән қала­сы. Бұл да осы аймақтағы үлкен қала лардың бірінен саналады. Мән – белгілі ақын Мұрат Мөң­кеұлының туған, өскен жері. Мән қаласында тарихта аты қал ған атақты «Қарабала мешіті» орна­ласқан. Қарабала елдің, халықтың жағдайын ойлаған адам болған. Жас ұрпақтың сауатын ашып, бі­лім берген. Мән қаласының орны алыстан көрініп тұрады. Қара­баудан 15 шақырым жерде орна­ласқан. Атырау қаласына қарай жүретін үлкен жолдың бойында.

Қарабау аймағындағы көне қала лардың төртіншісі – Саркөл қаласы. Қарабаудың күншығыс бетінде, Доссор бағытында орна­л ас қан. Айта кету керек, осы аймақ тағы Ақтөбе және Қорғанша қала ларын Асан қайғы бабамыз салдырт қан делінеді. Бұған дәлел – ақын Мұрат Мөңкеұлының

жырлары. Соны мен бірге, ел аузындағы әңгіме лер мен ауызша тарих айтушы лардың деректері. Мұрат Мөңкеұ лы ның жырлары өлкеміздің тарихы мен тығыз бай­ланысты. Халел Дос мұ ха медов ақын Мұрат Мөңкеұлын «Тарих саласындағы қазақтың бірін ші профессоры» деп бағалаған екен. Асан қайғы бабамыз – жырау, философ, би, ақылгөй­дана, қо­ғам қайраткері, сондай­ақ, қазақ жерінде сонау ерте дәуірде қала салу ісін жүргізіп, қалалық мәде­ниеттің қалыптасып дамуына өзіндік үлес қосқан тарихи тұлға.

Қазіргі Қарабау селосының солтүстік­батыс бағытында екі шақырымдай жерде Бармақ көне дәуір қалашығы орналасқан. Көне дәуірлерде адамдар қоныс еткен Бармақ мекені – энеолит заманы­нан қалған тарихи мұра. Әр жыл­дарда жүргізілген археологиялық зерттеу жұмыстары барысында ерте дәуір адамдарының мекенінен қыш құмыралардың бөлшектері, садақ оғының ұштықтары, басқа да ыдыстардың, еңбек құралдарының қалдықтары табылды.

Қарабау селосының солтүстік­шығыс бетінде екі жүз метрдей қа­шықтықта ерте дәуір адамдарының тұрағы болған Қарабау көне мекені орналасқан. Бұл жерден де көне дәуір адамдарының ұстап­тұтқан ою­өрнекті ыдыстары, еңбек құралдарының қалдықтары мен қыш құмыралардың сынықтары, фрагменттері табылды.

Ерте дәуірде өмір сүрген қала­лардың өзіндік тарихи маңызы бар. Көне замандардың өзінде біздің өлкемізде қалалардың, үлкенді­кішілі кенттердің болуы бұл аймақтарда отырықшылық өмірдің болғандығынан, қала мәдениетінің қалыптаса бастағандығынан ха­бар береді. Қалалардың пайда болуының өзі стихиялы түрде емес, тарихи қажеттіліктердің нәти­жесінде туындайды. Белгілі бір аймақты мекендеген халықтардың бір жерге тығыз шоғырлануынан барып үлкенді­кішілі қалалар пай­да болады. Бұл осынау аймақта ерте дәуірлерде, сол уақыттың деңгейіне сай тұрмыстың, қалалық мәде ниеттің болғандығын дәлел­дейді. Қарабаудағы көне қала лар біздің еліміздің тарихи құнды­лықтары. Қарабау көне дәуірдегі өлке міздің тарихи­мәдени дамуы­ның орталығы болған ерекше та­рихи аймақ дейтініміз сондықтан.

«Мәдени мұра» мемлекеттік

бағдарламасына орай, көне дәуір­ден қалған тарихи орындарды болашақ үшін сақтап қалу шарала­рын ұйымдастыру – бүгінгі күннің кезек күттірмейтін мәселесінің бірі. Тарихи көне қалалар орын­дарын шаруашылық немесе өндірістік мақсатта бүлдіріп тас­тамау үшін тұрақты бақылауға алып, қадағалауды ұйымдастыру керек. Мұндай мақсатты жүзеге асыру үшін Қарабау аймағын «та­рихи туризм аймағы» деп жария­лап, осы реттегі мәртебесін заңды түрде айқындау қажет. Елбасы туризмді дамыту мәселесіне ұдайы ерекше назар аударып келеді. Ал тарихи туризмді да мытудағы басты мақсат – мем лекет тің өткен өмірін, тарихын қастер­леп, дәріптеп халыққа таныс тыру, жарыққа шығару. Атырау облы сы­ның әкімдігі, облыстық мәдениет басқармасы, басқа да тиісті орын­дар бұл мәселеге мұқият ты лықпен зер сала қарап, өлкедегі көне тари­хымыздың ізсіз жойылып кетуіне жол бермей, сақтап қалу бағы­тында тиіс ті шараларын қолға алуы кезек күт тірмейтін мемле­кеттік маңызы бар мәселе.

Қарабаудағы тарихи орын­дар мен көне қалалар – мем­лекет тарихының ескерілмей, еленбей жатқан аймағы. Қарабау аймағында көне дәуір қалаларынан басқа ондаған тарихи орындар бар. Мұндай орындар туралы тарихи әдебиеттерде сирек те болса ай­тылады. Мұндағы басты тарихи орынның бірі – Исатай, Махамбет көтерілісшілері тұрақтаған жер «Итекі шоқысы» деп атала­ды. Исатай, Махамбет бастаған көтеріліске қатысушылар Итекі шоқысында бірнеше ай бойы тұрған. Кейін бұл жер «Исатай шоқысы» деп аталған. «Исатай­Махамбет» тарихи дастанының ав­торы ақын Ығылман Шөрековтің қыстауы да осы маңнан алыс емес. Ақын Нұрым Шыршығұлұлының қыстауы Итекі шоқысының ма­ңында, Әлмұрат деген жерде орна­ласқан. Атақты би, жырау Есет Қараұлының мекені болған жер де Қарабауға таяу маңдағы Борсан – Қарабау жолының бойында.

Қарабаудағы бүгінгі күні елен­бей, ескерілмей, қаралмай жатқан көне дәуірдегі қалалар мен та­рихи орындарды қорғап, сақтап қалудың кешенді шаралары жүзеге асырылуы керек деп ойлаймын. Қорғаусыз, қараусыз жатқан көне қалалардың орындарына арнайы

қоршаулар орнатып, мемлекет қарауына алынғанын білдіретін белгілер қою қажет. Бірінші кезек­те, әсіресе, Жұмай және Қызылқоға қалаларын қоршап, оларға белгі қойып, мемлекет қамқорлығына алынғанын қалар едік. Осындағы тарихи­мәдени құндылықтарды сақтап қалу және қорғау бағытында Қарабауда тарихи­мәдени музей кешенін ашу жұмыстарын жедел жүзеге асыруды уақыттың өзі та­лап етіп отыр. Тарихи­мәдени му­зей кешенін ашудағы басты мақсат, біріншіден, сан ғасырдан жеткен, алайда, дәл қазір жер қойнауында қалып жатқан тарихты қайтадан жандандыру, екіншіден, «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы аясында тарихи қалаларды зерттеп, жарыққа шығару, үшіншіден, ең бастысы, бұл өңірде ерте дәуірде үлкен мәдениеттің болғандығын ел­жұртқа, шетелдіктерге та­нымал ету. Осыған орай, музей кешенінің арнайы штатын бекітіп, тиісті құрал­жабдықтармен, көлікпен қамтамасыз ету, арнайы ғимарат салу секілді осы бағытта атқарылатын жұмыстардың арнайы жоспары жасақталып, дайындал­ды. Енді бұл мәселеге мемлекеттік органдардың қолдауы қажет бо­лып тұр.

Сонымен қатар, Атырау қала­сынан, басқа да алыс аймақтардан келушілерге арналған арнайы қонақ үй болса, бұл жағдай турис­тердің тарихи орындарға келуіне оң ықпал етер еді. Барлық жоспар­лар жүзеге асқанда, туристердің қатынауы үшін Доссор – Қарабау асфальт жолын салу мәселесі туын­дайды. Себебі, Қарабауға баратын жол екі бағытпен келеді. Біріншісі, Атырау – Индер – Қарабау болса, екінші бағыты Атырау – Доссор – Қарабау арқылы қатынайды. Осы орайда мынаны ескеру қажет: Атырау – Индер – Қарабау бағыты 300 шақырым болса, Атырау – Доссор – Қарабау бағыты 200 шақырымды құрайды. Айта кету керек, Қарабау – Қаракөл – Миялы бағытына баратын жолаушы таси­тын автокөліктер Доссор арқылы жүреді. Себебі, Доссордың жолы жақын, бірінші бағыттан 100 шақырымға айырма бар.

Көне дәуірдегі қалалар мен тарихи орындарға бай Қарабау маңы тарихи туризмді дамытуға сұранып тұр. Атырау, Құлсары қалалары мен аудандарынан, өзге өңірлерден де халықтың Қарабауға қызығушылықпен баратыны анық, оның ішінде шетелдіктер де бола­ды. Сол кезде Доссор – Қарабау асфальт жолының атқарар рөлі зор болары ақиқат. Халықтың көбірек келіп, тарихымызбен танысып қайтуына жан­жақты жағдайлар жасалуы керек. Алыс­жақын ше­телдерден келетін туристерге сер­вистік қызмет көрсету үшін Қара­бауда халықаралық деңгейдегі жағдай жасалып, халықаралық байланыс жүйесі орнатылуы керек.

Ең басты айтпағым, ерте ме, кеш пе, әйтеуір, сәті түскенде, Қара бау­дағы көне дәуір қалалары респуб­лика көлеміне, шетелдерге таны­лары ақиқат. Көтеріліп отырған мәселеге ел Үкіметі, Мәдениет жә не спорт министрлігі, басқа да тиісті мемлекеттік органдар назар аударып, Қарабау аймағындағы көне дәуір қалалары үшін тиімді бір шешім қабылдар деген сенімдеміз.

Ерсайын ӨМІРОВ, тарихшы

Атырау облысы

Көкейкесті

жаңа кітап

Атамекен

Қарабауда қалың тарих Атыраудағы көне дәуір қалалары мемлекет қамқорлығын күтеді

Тәуелсіздік тойының қарсаңында рухани әлеміміз тағы бір әдемі дүниемен толықты. Алматыдағы «Ан Арыс» баспасынан «Мәңгілік елім менің» атты поэзия антологиясы жарық көріп, оқырмандарға жол тартты.

Антология мақсаты – татулыққа септесу

Айгүл СЕЙІЛОВА,«Егемен Қазақстан»

Кітаптың тұсаукесер рәсімі елордадағы Ұлттық академиялық кітапханада ұйымдастырылып, оған Парламент Мәжілісінің де­путаттары, кітапты шығаруға ат­салысқан тұлғалар, зиялы қауым өкілдері қатысты.

«Мәңгілік елім менің» антоло­гиясының ерекшелігі ретінде қазақ, орыс тілдерінде жыр

жазатын отандық ақын дардың шығармаларымен қатар, еліміз­дегі түрлі өзге этнос өкілдерінің төл тілінде жаз ған шығармалары жинақтап беріл генін айтуға бо­лады. Қазақ тілінде және басқа тілдерде жазыл ған өлеңдер де түпнұсқамен бірге орыс тіліне аударылып, жария ланған. Бі­рінші бөлімде танымал қа зақ ақындарының өлеңдері топ­тастырылған. Бұл ақындардың ұзын саны – 14. Екінші бөлім

неміс, корей, күрд, ұйғыр, бело­рус, өзбек, түрік, татар, дүңген, чешен әдебиеті өкілдерінің шығар­маларынан тұрса, үшінші бөлімде

еліміздегі орыстілді ақындардың жырларына орын берілген.

Тұсаукесер рәсімін Қазақстан Жазушылар одағының басқарма төрағасы, ақын Нұрлан Оразалин жүргізіп отырды. Антологияның жарыққа шығуына Қазақстан Жазушылар одағы, Қазақстан халқы Ассамблеясы тікелей қолдау көрсетіп, идея тастаған болса, қаржылай жағынан демеушілік жасаған «Алтын қыран» халық­аралық қайырымдылық қоры. Бұл орайда Ассамблея атынан сөз алған Мәжіліс депутаты Сауытбек Абдрахманов Ассамблеяның игілікті идеясын жарқыратып жүзеге асырған атақты меценат, қор басшысы Исламбек Салжановқа

алғыс айта келіп, адамдардың жақындасуына, халықтардың түсінісуінде әдебиет пен өнердің орны ерекше екендігіне айшықты мысалды алға тартты. «Мәңгілік елім менің» антологиясы арқылы қазақстандықтардың бір­бірін бұрынғыдан да жақын тарта түсуіне жағдай жасалады. Өйткені, жүректерге ең жақын жол сол жырлар арқылы салынады».

Өз кезегінде меценат, «Алтын қыранның» басшысы Исламбек Салжанов әдебиетке қандай қам­қорлық жасаса да жарасатынына тоқтала келе, мұнайды экспортқа шығарып жүргеніміздей, ендігі жерде руханиятымызды да экс­портқа шығаратын уақыттың кел­генін мазмұндайтын ойларымен бөлісті. Кеш барысында антоло­гияның бірнеше авторы тарапынан да көптеген алғыс айтылды.

Турасын айтсақ, нақ бүгінгі күнге, ертеңімізге орайлас Елба­сымыз айтып жүрген «Мәңгілік Елдің» ой орамы осы емес пе?! Ордабасында ойланатын жай­лар лек­легімен келе беретіні анық. Жылдар емес, ғасырлап санасаң, қилы­қиын замандар­да қазақтың басын жалмаған зобалаң жылдар өтті ғой. Қазақты бірлікке байлаған үш биімізден кейін көз құртына айналған ұлан­ғайыр жерімізге көз аларту­шылар көбейді. Қазақ байла­рын тәркілеп малдарын алса, оның арты ашаршылық нәубетіне әкелді, көзі ашық, көкірегі ояу ел қамын ойлаушыларды жала жа­уып ит жеккенге айдап, аяусыз атып тастады. Елдегі зобалаң бір бұл емес. Ұлы Отан соғысының ауыр жылдары да қазаққа оңай соққан жоқ. Қазақтың дінін, ділін, тілін тықсырды. Қала берді, «тың көтереміз» деген желеу­мен тұрғылықты халық келім­сектермен толығып, өз жерінде азшылыққа айналды. Кеңес елі КСРО ортақ үйіміз, тыңайған жерді бір бөлек, мақталық жерді бір бөлек мамандандырылған өлкеге айналдырамыз деп көкіген көсемдерді де көрдік қой.

Тәуелсіздіктің таңы атты. Елбасы Н.Назарбаевтың басшы­лығымен қазағымыз ірге лі ел­ге айналды, Қазақ елін бүкіл әлем мойындап, таныды. Елба­сымызбен бүкіл әлем басшы­лары санасуда. Үлкен жетістік. Ордабасыға оралу деген осы.

Ордабасы биігінде 1993 жыл­ғы 28­29 мамыр күндерінде туыс­қан үш мемлекеттің басшыла ры (қазақ, өзбек, қырғыз) мәң гі лік бірлік үндеуіне қол қойып, ті лек түйістірді. Қазақ тың қуа ны шын­да шек жоқ еді сол күні. Қаз­қатар тігілген ақ шаңқан үй лер, театр ландырылған көрініс тер!.. Ба баларымыздың ақыл­ой кемел­ді гін еріксіз еске түсірген біз... Бір лік туын көтерген Елбасы мыз­дың «Мәңгілік Ел» мұраты Орда­басыдан басталғандай сезініп едік.

Ордабасыда 1997 жылғы 19 қыр күйекте асқақтай бой көтер­ген «Бірлік» монументін сомдаған мүсінші Асқар Мамырбаев пен сәулетші Ғабит Садырбаевтың еңбегіне де мың алғыс. Сол күні Елбасы Н.Назарбаев хал қына бірлік туралы тебірене толғауы тегіннен­тегін болмаса керек! Ол «Ордабасы ел жүрегі, жер кіндігі» екендігін паш етті. Не деген кере­мет, баға жетпес ыстық ықылас пен жүректі жарып шыққан шы­найы лебіз деп ұқтық. Бірлік түбі – береке. Бақыт та сонда, байлық та сонда.

«Бірлік» монументінің биік­тігіне қарасаң бойыңды өсіріп, ойыңды тербейді. «Бірлік, ер­кіндік пен теңдік болмай, елдік бол майды» деп Төле би бабамыз айт са, «Сөз атасы – бірлік, анасы – шындық» екенін Қаз дауысты Қа зыбек би бабамыз қозғаса, «Бай болсаң, халқыңа пайдаң тисін, ба­тыр болсаң, жауға найзаң тисін» деп келетін орақ тілді Әйтеке би сөзінің бүгін мен болашақ үшін маңызы зор бола бермек.

Ордабасы тауының етегіндегі « Қ о т ы р б ұ л а қ » а ң ғ а р ы н д а қазақ батырлары озбыр лығы

шектен шыққан Қоқан билеушісі Мырзабидің басын алып «шаң қылған» жер анандайдан көз тартады. «Шаң қыл ған» – деп М а й л ы қ о ж а ж ы р ы н д а а й ­тылған. Ал «намысы тасып ер­лердің» деп басталатын Ал ты­бай ақынның жыр­толғауы осы күнге дейін жұрттың көкіре гінде күмбірлейді.

Қотырбұлақтағы «Дәуіт әулие» деген жазуға қарап, бұл Сү леймен пайғамбардың әкесі Дәуіт пайғамбар ма, жоқ әлде «Ер Дәуіт» жырындағы ұста темірдің егесі ме деген ой келеді. Ондағы адам ізі тасқа басылуын көріп қайран қаласың. Ордабасы тауынан төменгі ауылға төрт бұлақтан бастау алған сайды қуалап келгенде күнгей жақ биігінде Әлихан әулие қойылған. Қырық кісімен қажылыққа ба­рып қайтар жолда Әлихан қа­жы әулиенің денсаулығы сыр бере бас тайды. «Мен дүниеден қайтсам тау шыңына қойыңдар», деп өсиет етіпті. Сол амана­ты бойын ша Әлихан әулие тау шыңына жерленген, қорымы үлкен тастармен қоршалған. Ол кісінің әулиелігін Арыстанбабпен теңес тіретін көрінеді. Бұл да бол­са Ордабасының бір қасиеті.

Тау етегінде шағын кезең. Қасында зиярат етушілерге ар­нал ған үш­төрт бөлмелі үй. Ас­фальт төселген жол. Құдық. Дәуіт әулие мен Әлихан әулие нің үй­жайларын осындағы шырақ шы Досымбек Жапарұлы өзі салып­ты. Келіп­кетуші турис терге жайлы орын екені айтпаса да түсінікті.

Ордабасы тұнып тұрған шежіре! Шешімін күтіп тұрған тақырып. Зерттеушілер үшін баға жетпес ашылмаған сыр. Туризмді дамытуға сұранып тұр.

«Ордабасы» ұлттық тарихи­мәдени қорығын құруға ықылас­зейінін салған Елбасымызға көптен­көп ризашылығымызды білдіреміз, әрине. Ал енді осы қорықты одан әрі дамытып, ғылыми­зерттеу жұмыстарын жүргізсе дейміз ғой. Елбасы­мыз дың ілкімді бастамасын ел аза маттары іліп әкетіп, туризм ісін игілікке айналдырып дөң­гелетсе, кәсіпкерлерге тартымды ұсыныс айтылса, Ордабасының тасы өрге домалар еді­ау. Тәуел­сіздігіміз бастау алған Ордабасы халқымызды бірлікке шақырып, алысты меңзеп тұр. Ал біз болсақ ой үстіндеміз, толғанудамыз. Иә, Ордабасы ойландырады...

Жаңабай ЕРКЕЕВ, зейнеткер

Ордабасы ойландырады

Ел тарихын білу – тәуелсіздіктің бізге тартқан үлкен сыйы. Тарихы тұнып тұрған Ордабасы!.. Қандай керемет едің! Архивтерді саралап, ондағы сарғайған қағаздарды ақтармай-ақ, бір қараған қарапайым қазақы адамға Ордабасы тауының шыңында ел тарихы, ата бабаларымыздың іс-қарекеттері, өткен өмірлері, жер қойнауында жатқан төмпешіктер аңызға айналып, көз алдыңан біртіндеп өте шығаты нына қайран қаласың. Тіптен сол өткен кісілермен бірге жүргендей сезінесің. Үш жүздің басын қосқан үш бидің бітімге келуі, «Бірігейік, біріксек, алауыздықтан арылсақ, бізді ешкім жеңе алмас! Бірлік түбі – береке, біріккен ел тозбас, іргеміз берік, шаңырағымыз нық, ұрпағымыз кемел, болашағымыз зор болмақ! Ынтымағымыз, ырысымыз молынан болсын, әумин!» деп баталасқан бабаларды еріксіз еске аласың.

1114 желтоқсан2016 жыл дүбір

Бақтияр ТАЙЖАН,«Егемен Қазақстан»

Жанбота Алдабергенова – фристайл­дың акробатика түрінен ірі жеңіске жеткен тұңғыш қазақ қызы. Оны осы ерек шелігімен еліміздің спорт тарихы­ның бір алтын парағына айналды десек әбден жарасады.

Сочиде өткен Олимпия ойындарын­да Жанбота 6­орынға табан тіреді. Расы керек, әуедегі акробатиканы бұрын да көріп жүрдік қой. Бірақ қысы қоянның құйрығындай шолақ, қалың қар көрпесін қымтап ұзақ жата алмайтын күн сәулелі оңтүстік қызының секіру кезегі келген­де, өзіміз кәдімгідей сескеніп қалып жүрдік. Биік төбеден шаңғы үстінде жел­мен жарысып, құлдилап келіп, қайқаңға іліккен соң ұшқан құсқа ұқсап аспанға қалықтап кетесің. Әуеде екі­үш мәрте айналып, тартылыс заңымен жерге қарай сорғалайсың. Аспаннан ағындап келе жатып, жерге жақындағанда, денеңнің әр грамм салмағын есептеп үлгеріп, қаққан қазықтай тік түсу, тепе­теңдік бұзбай сырғанау көрер көзге ғана оңай. Сәл қателестің, денеңе ие бола ал­май қалдың, спорттық көрсеткішіңнің нәтижесі төмендегені бер жағы, ауыр жарақат алып қалуың оп­оңай. Қары жоқ оңтүстіктің қызы осы кедергілерден аман өтті. Дүние жүзі көз тіккен ақ Олимпиадада жазынан қысы көп, шаңғысын байлап алып күнде жаттығу алаңынан шықпайтындар кіл мықтымен терезесі тең өнер көрсетті.

Ж а н б о т а А л д а б е р г е н о в а м е н Оңтүстік Қазақстандағы №8 қысқы

спорт мектебінің директоры Бақытжан Зиябековтің кеңсесінде кездестік.

– Мен қысқы спорт мектебіне 2011 жылы Азия ойындарынан кейін келдім, – дейді Жанбота. – Оған дейін бес жыл спорттық гимнастикамен айналыс қан­мын. Нәтижесіз емеспін, спорт шебері атағым бар. Спорттық гимнастикада бәсекел ес тік күшті, ал менің арманым қысқы Олим пиада ойындарына қатысу болат ын. Оның үстіне, гимнастика мен фри стайлдағы акробаттық әдістер ұқсас. Батут та орындап жүрдік. Бірақ шаңғы ға ал ғаш тұрғанда, көңіліме үлкен қобалжу

кірді. Өзім 37­38 өлшемді аяқ киім киемін, шаңғымен өлшегенде, жарты метрдей ұзарып кеткендей болды. Кейінірек бұл жаныма өте жақын спорт түріне айнал­ды. Қыста таулы адырлардан бөлек су трамплинінде де жаттығу өткіземіз.

– Арада жыл өткенде, Минск қала­сында Еуропа Кубогының кезеңінде 3­орын алдым, – деп жалғады сөзін Жан­бота. – 2013 жылы Еуропа Кубогы ның 1­2 ке зеңінде Швейцарияда 1­орынға ие бол дым. Еліміздің оқушылар арасын­да өткен қысқы спартакиадасында бас жүлде бұйырды.

Айтқандай, фристайл­акробатикадан біз ғана сескенеміз бе десек, осы саланың ақберені Жанботаның өзі әр жарыс ал­дында қатты қобалжиды екен. Шыған дап аспанға көтеріліп кетесің, ұшқан кезде де әуедегі әдіс пен жерге қатесіз қонған­ға да шеберлік, үлкен еп керек. «Кейде кезегің келгенде, долы жел құтырып кетеді, әуеде қақпақылға айналдырғысы келеді, бағытыңа кедергі келтіреді, қатты қинала сың. Мүмкіндігінше қате жібер­меуге тырысасың. Сәл мүлт кету нә ти­жеңді төмендетеді», – дейді Жанбота.

Жанбота үшін алда екі үлкен жауап­ты кезең тұр.

Алматыда қысқы Универсиада ой­ындары өтсе, Оңтүстік Кореяда Азия ойындары өтпек.

– Біз Жанбота және бапкерлермен кеңесе отырып, өзіміздегі Универсиадаға қатысуды жөн көрдік, – дейді Бақытжан Ордабекұлы. – Азия ойындарының дәрежесі биік сияқты көрінгенімен, Отанымызда өтетін Универсиаданың жауапкершілігі үлкен.

Жанбота Алдабергенова да осын­дай ойда. Өз елі, өз жерінде өткен Универсиадада топ жарып, Қазақстан байрағын көтеріп, әнұранын ойнату кеудесіндегі әдемі арманы. Фристайл спортынан еліміздің мемлекеттік жаттықтырушысы Қазбек Иманғали да «Жанбота Алдабергенова кейінгі кездері өте жоғары жетістіктерге жетіп жүр. Одан тек алтын күтеміз» деп отыр.

Тұйғындай қыз осы үдеден шығуға барын салып жатыр.

ШЫМКЕНТ

4 6

Айнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан»

Біз бұған дейін Ұлттық ұланның «Оңтүстік» өңірлік қолбасшылығына қарасты 5571 әскери бөлімінде Универсиада кезінде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз ететін келісімшарт негізінде Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінің оқытушылары ағылшын тілінен курстар өткізіп жатқанын хабарлағанбыз.

Енді 2017 жылғы ХХVIII Дүниежүзі­лік қысқы Универсиада кезінде қызмет көрсететін медициналық мамандар мен төтенше жағдайлар департаменті қызметкерлерінің екінші тобы Алматы­да ағылшын тілі курсынан өтті. Қала­ның медициналық қызмет көрсету сала­сындағы 83 қызметкері және ТЖД­ның 33 өкілі базалық ағылшын тілі курсын тәмамдағаны жөнінде сертификат алды.

Үстіміздегі жылдың қыркүйек пен желтоқсан айлары аралығында Алматы қаласының медициналық мамандары және ТЖД қызметкерлері ағылшын

тілі грамматикасын үйреніп, ауызша сөйлеу дағдыларын игерді. Аталған курс медициналық немесе басқа да көмек түрлерін көрсету қажет болған жағдайда, шетелдік қонақтармен, Универсиада қатысушыларымен емін­еркін тілдесуге мүмкіндік бермек.

Оқыту курстары Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық уни­верситеті және Қазақ мемлекеттік қыз­дар педагогикалық университетінің базасында өткізілді.

– Біздің университеттің 10 оқыту­шысы Алматы қаласы медициналық

қызметкерлеріне ағылшын тілін үйретті. Оқыту аясында түрлі бағыттарға ар­налған базалық лексиканы ғана емес, сондай­ақ, мәдениетаралық қарым­қатынас негіздерін үйрететін бағдарлама дайындалды. Курс тыңдаушыларының білімі айтарлықтай жетілгенін байқап отырмыз. Өз кезегінде бұл білім оларға Универсиада қатысушыларымен және қонақтармен лайықты деңгейде тіл­десіп, қызмет көрсетуге көмектесетін болады, – деді Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің оқытушысы Жанар Күлекенова.

Үстіміздегі жылдың қыркүйегінде 2017 жылғы ХХVIII Дүниежүзілік қысқы Универсиада кезінде қызмет көрсететін 120­дан аса медициналық қызметкерге ағылшын тілі курстарын табысты түрде тәмамдағаны жөнінде сертификаттар табысталды.

Алдағы күндері Алматыда өтетін қысқы Универсиадаға 30 мыңға тарта шетелдік туристер келеді деп болжанып отыр.

АЛМАТЫ

«Қазпошта» Алматыда өтетін Универсиаданы мәңгілік есте қалдыру мақсатында арнайы пошталық маркалар шығарып отыр. Осыған орай «Алматы Арена» ғимаратында салтанатты түрде маркаларға мөр басылды. Сондай-ақ, «EMS-Kazpost» 2017 жылғы Универсиаданың ресми курьері деп танылды.

Айнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан»

Маркаға мөр басу салта на тын да Ал маты қаласын дағы 2017 жыл­ғы XXVIII Дүние жүзі лік қысқы Универсиаданы ұйым дас ты ру және өткізу дирек ция сы ның же тек­шісі Наиль Нуров пен «Қаз пош та» АҚ «EMS­Kazpost» фи лиа лының дирек торы Еркінбек Дуску жанов мәмі леге келіп, қол алысты.

– Біз енді Универсиаданың рес ми курьері – «Қазпошта» АҚ­тың «EMS­Kazpost» филиалы бол­ғанын қуана хабарлаймыз. Ди­рек циямыздың хат­хабарларын әлем нің әр түкпіріне және өз елі­міз дің кез келген тұрғылықты ме ке ніне жедел жеткізе алатын ком па нияны таңдау біз үшін өте ма ңыз ды. Біздің талаптарымызға «EMS­Kazpost» толығымен сәй кес келеді. Сонымен қатар, бұл ком­па ния эстафета алауы на керек ті ірі көлемдегі жүк ті де тасы мал ­дай ды. Ал Универсиаданың құр ­метіне мар ка шығару – бұл ша ра ­ның ел тарихындағы маңыз ды лы­ғын көрсетеді, – деді Наиль Нуров.

Өз кезегінде «Казпоштаның»

«EMS­Kazpost» филиалы да Уни­вер сиаданың ресми курьері болу ұсынысын қуана қабылдаған.

– Осы серіктестік барысында біздер шет мемлекеттерге мыңнан астам сәлемдемелерді жеткіземіз, ал Қазақстан бойынша 10 тонна ша ма сындағы ірі көлемдегі жүк

та сы мал даймыз. Сонымен қатар, біз тауар лар мен басқа да құн ды­лық та рды сақтауға арналған 500 шар шы метрлік қойманы пайда ла­нуға береміз, – дейді «Казпош та» АҚ «EMS­Kazpost» филиа лы ның директоры Еркінбек Дускужанов.

«Алматы қаласындағы 2017 жылғы ХХVIII Дүниежүзілік қысқы Универсиада» тақырыбындағы «Спорт» топтамасындағы пошта­лық блоктың маркасы 4 бояулы оф сет ті тәсілмен басылған, пер­фо ра ц ия сы жақтаулы. Блоктың өл шем і 90 х 100 мм. Марканың өлшемі 28 х 40 мм. Таралымы – 7 500 блок. Сурет ші К.Плу жникова. Белгі лен ген бағасы 300 тең ге. Пош­та лық мар калар «Қазақ стан Рес­пуб лика сы Ұлттық Банкі нің Банк­нот Фаб рикасы» Рес пуб лика лық мем ле кетт ік кәсіпор нын да басып шығарылды.

АЛМАТЫ

Алматыда XXVIII дүниежүзілік қысқы Универсиаданың бас талатын уақыты бірте-бірте жақындап келеді. Осыған орай оған қаты са тын спортшылардың да, жарысты қабылдаушы нысандардың да дайын дық-тары қыза түсуде.

Қазақстан спортшылары қысқы Студенттік ойындарға дербес елдің командасы сапында қатысуды 1993 жылдан бастады. Осы жылы біздің елімізде Студенттер спорты федерациясы құрылды. Осы жылы команда халықаралық аренада бірінші рет жарыс жолына шықты. бұл поляктың Закопане қаласында жалау желбіреткен Универсиадамен тұспа-тұс келді. Онда республика хоккейшілері өздерінің бірінші жарысында-ақ күміс медальдың иегерлері атанды. Олар жолай кездескен қарсылас-тары ның бәрінен өтіп, финалда Канада құрамасымен кездесті.

Содан бергі жылдарда Қазақстан делегациясы 12 қысқы Универсиадаға барып қайтты. біздің спортшыларымыз сол сайыстар-да 32 медаль жеңіп алса, олардың 12-сі алтын, 7-і күміс және 13-і қола медаль болды. Соның ішінде ұлттық командамыз 2005 жылы Австрияның Инсбрук қаласында қанат жайған ойындарда табысты өнер көрсетті. Осы Универсиадада қазақстандықтар 4 алтын, 1 күміс және 2 қола медаль жеңіп алды. 2013 жылы Италияның Трентино шаһарында көрік қыздырған Студенттер ойынынан да қоржынымыз толып қайтты. Мұнда қазақстандықтар 2 алтын, 2 күміс және 1 қола медальға қол созды.

Ал бұдан кейінгі Универсиаданың тарихта бірінші рет екі елде бөлініп өткізілгені белгілі. Осылайша 2015 жылы ол алдымен Словакияның Штрбске-Плесо және Осрблье елді мекендерінде мәреден шықса, соңы испанның Гранада қонысында мәреге жетті. Нәтижесінде біздің студент-спортшы-лар 5 алтын, 6 күміс медальдың иегерлері атанып, жалпы есепте ресей және Оңтүстік Корея саңлақтарынан кейінгі үшінші орынға табан тіреді.

біздің спортшылар арасынан шаңғышы Анастасия Слонова ерледі. Ол ойындарда 2 алтын, 2 күміс медальға қол жеткізді. Алтын жүлдені сондай-ақ, биатлоншы Алина райкова, фристайлшылар Юлия Галышева мен Павел Колмаков команда қоржынына салды.

Ал алдағы Универсиадада біздің өз спортшыларымыздан күтетін үмітіміз бұдан да көп.

Талғат СҮЙІНБАЙ,«Егемен Қазақстан»

Жарысқа Қазақстан, Өзбекстан мен Қырғызстан елдерінің 80­ге жуық спортшысы қатысты. Мұз айдыны­на алғашқы болып спорт шеберлігі не үміткер қыздар шықты. Олардың ара­сында алматылық Алана Тоқтарова 135,21 ұпаймен бірінші орынды жеңіп алды. Екінші орын 97,10 ұпай жинаған келесі алматылық Гүлжан Жұмәділоваға бұйырды. Үшінші орынға 96,97 ұпай жи­наған Оңтүстік Қазақстан облысының спортшысы Дария Сиротинаға тиесілі болды. Ал ұлдар арасында 124,59 ұпайлы астаналық Рахат Біралин бірінші орынға көтерілді. Бұдан кейінгі орындарға алма­ты лық тар Всеволод Фил (103,12) мен Илюси Волков (94,85) орналасты.

Бұдан кейін жанкүйерлер спорт шебер­лерінің еркін бағдарлама бойынша сайыс­тарын тамашалады. Олардың тобында қызылордалық Элизабет Тұрсынбаеваға тең келер ешкім болмады. Ол 216,46

ұпай алып, рекордтық көрсеткішке жетті. Келесі екі жүлделі орындарға қысқы Универсиадаға қатысушылар сапындағы алматылықтар Айза Иманбек пен Александра Саютина жайғасты. Олар тиісінше 135,11 және 123,41 ұпай жинап, чемпионнан көп қалып қойды.

– Бүгінгі нәтижеме өте ризамын. Себебі, ұпайым қорын жаңартып, осы жылғы ең жоғары балл жинадым. Универсиадада осы екі бағдарламамен өнер көрсетсем деген ойдамын. Бірақ қосымша өзгерістер болуы да мүмкін. Соның бәріне тиянақ ты дайындық жасап жүрмін. Бәрі сәтті өте­тін шығар деген үміттемін, – деді Айза Иманбек жарыс соңында.

Ұлдар арасында бес спорт шебері өзара күш сынасып, нәтижесінде алтын медаль­ды 150,48 ұпай жинаған алматылық Артур Панихин жеңіп алды. Қарағандылық Мелис Хакимов (132,13) пен астаналық Никита Манько (129,92) бұдан кейінгі екі жүлделі орынды еншіледі.

АЛМАТЫ

Жеңісті күндерді күтіп жүрміз

Еліміздің солтүстік аймағында қыс ұзақ, қар мол түскендіктен қысқы спорт түрлерін дамытуға қолайлы. Бала кезден шаңғы, коньки теуіп өстік. Атақты шаңғышы, жерлесіміз Иван Гараниндей болсақ деп армандадық. А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетіне келген соң да мен спортты тастағаным жоқ, оқумен бірге оны жаныма серік еттім. 2014 жылы Қазақстан оқу орындары арасындағы бесінші универсиа­да Қостанай қаласында өткен болатын. Біздің университеттің командасы сонда бірінші орынды иеленді. Ал биыл ақпан айында Алматыда өткен студент жастардың алтыншы универсиадасынан да А. Байтұрсынов атындағы университет командасы бірінші жүлдемен оралған болатын. Оған еліміздің барлық шалғайынан 35 оқу орны қатысқан бәсекелі жарыс болды. Мұның барлығын айтып отырғаным, біз қатысқан байрақты жарыстардың барлығы да Дүниежүзілік универсиада алдында спортшылар­ды ширатты.

Қазір Алматыда өтетін универсиадаға қызу дайындық жүріп жатыр. Күн сайын шаңғыдан, биатлоннан дайындаламыз, түрлі нормаларды орындаймыз. Біздің университеттен 6 спортшы Қазақстан құрама командасының құрамында шаңғы мен биатлоннан бақ сынайтын боламыз. Қасымда Евгений Бондаренко, Иван Василевский, Виталий Пухгало секілді талай жарыста жүлдені қанжығаға байлаған, тарамыс шаңғышылар бар. Талай жарыстағы тәжірибе көрсетіп жүргендей, төгілген маңдай тер текке кетпеуге тиіс. Біз де жанкүйерлерімізді желпінтіп, Көк туымызды желбіретер жеңісті күндерді күтіп жүрміз.

Никита ТКАЧЕНКО,А.Байтұрсынов атындағы Қостанай

мемлекеттік университеті заң факультетінің магистранты, спорт шебері

Элизабет Тұрсынбаева ел чемпионы атандыОңтүстік астананың «Алматы Арена» мұз сарайында мәнерлеп сырғанаудан Қазақстанның ашық чемпионаты өз мәресіне жетті. Ол 2017 жылы мегаполисте өтетін қысқы Универсиада қарсаңында ұйымдастырылған тестілік жарыс болып есептелді. Себебі, мәнерлеп сырғанау студенттер бәсекесі бағдарламасына кіретін спорт түрі болып табылады.

Фристайл – жүректілер спорты

Қызмет көрсететіндер тіл үйренуде

Маркаларға мөр басылды

12 14 желтоқсан2016 жылжарнама

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі

Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің «Шығыс Қазақстан мемлекеттік мүлік және

жекешелендіру департаменті» ММ Семей филиалы (Семей қаласы, Интернационал көшесі, 38, 3-қабат, 308-кабинет) республикалық меншік объектілерін сату бойынша аукцион өткізетіндігін хабарлайды,

аукцион 2016 жылғы 29 желтоқсанда сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін www. gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік

тізілімінің веб-порталында өткізіледі

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы №920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.

Сауда-саттықтың бағасын көтеру әдісімен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті Көліктегі тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментінің «Семей бөлімшелік көліктегі тұтынушылардың құқықтарын қорғау басқармасы» РММ (ШҚО, Семей қ., Б.Момышұлы к-сі, 19а).

1. «Уаз-31519» автокөлігі, 2003 ж.ш., м/н 319AК16. Алғашқы (бас тапқы) баға – 192 298 теңге. Кепілдік жарнасы – 28 845 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің «ОВ-156/19 мекемесі» республикалық мемлекеттік мекемесі (ШҚО, Семей қ., Достоевский к -сі, 174А).

2. «Volkswagen Vento» автокөлігі, 1997 ж.ш., м/н 937AF16. Алғашқы (бастапқы) баға – 211 118 теңге. Кепілдік жарнасы – 31 668 теңге.

Анықтама үшін телефондар: 8 (7222) 525309, 523266, 568265. Сауда-саттыққа қатысушыларды тіркеу хабарлама жария-

ланған күннен бастап жүргізіледі және аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар бер-ген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда-саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мем-ле кеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай опера тордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алу-шы – «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ; банк атауы – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:167.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабарламада көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай-ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз бо-лып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды:1) жеке тұлғалар үшін: жеке сәйкестендіру нөмірін (бұдан

әрі – ЖСН), тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сәйкестендіру нөмірін (бұдан

әрі – БСН), толық атауын, бірінші басшының тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (пошталық мекенжайы, телефоны, факс, е-mail) көрсете отырып, тізілімнің веб-порталында ал-дын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб-порталына енгізілген деректерді өзгертеді.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бойын-ша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда-саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб-порталы автоматты тексеру нәтижелері бойын-ша тізілімнің веб-порталында көрсетілген қатысушының элек-тронды мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электрондық хабарлама жібереді.

Аукционға қатысушылар аукцион басталғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып, аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион залында автоматты түрде орналас-тыру жолымен сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойынша басталады.

Сауда-саттықтың бағасын көтеру әдісімен аукцион өткізу тәртібі:

1) егер аукцион залында аукцион басталған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі қағидаға сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілмеді деп танылады;

2) егер аукцион залында аукцион басталған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысушылардың біреуі қағидаға сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растайтын болса, онда бастапқы баға белгіленген қадамға артады;

3) егер ағымдағы баға артқаннан кейін жиырма минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісінің ағымдағы құнын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін соңғы растаған қатысушы жеңім-паз болып танылады, ал осы жекешелендіру объектісі бойын-ша аукцион өткізілді деп танылады.

Жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукци-оны қатысушылардың бірі ұсынған ең жоғары бағаға дейін жүргізіледі.

Жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы бағаны арттырудың кемінде екі қадамына өскен жағдайда ғана жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукцио-ны өткізілді деп танылады, бұл ретте бастапқы бағаның екі қадамға көтеруді кемінде екі қатысушы жүзеге асырады.

Әрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойынша аукци-он нәтижелері сауда-саттық нәтижелері туралы электрондық хаттамамен ресімделеді, оған сатушы және жеңімпаз ЭЦҚ-ны пайдалана отырып сауда-саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб-порталында қол қояды.

Аукцион нәтижелері туралы хаттама аукцион нәтижелерін және жеңімпаз бен сатушының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу-сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат болып табылады. Жеңімпазбен сатып алу-сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу-сату шартына қол қойған кезде сатушыға салыстырып тексеру үшін мына-дай құжаттардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің не анықтаманың;

3) заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куәландыратын құжаттың, сондай-ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының неме-се оның жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұсқаларын міндетті түрде көрсете отырып, олардың көшірмелерін не но-тариат куәландырған көшірмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салыстырып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы №920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.

Сауда-саттықтың бағасын төмендету әдісімен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы– ҚР Инвестициялар және даму министрлігі Индустриялық даму және өнеркәсіптік қауіпсіздік комитетінің «Жамбыл облысы бойынша департаменті» ММ, Тараз қ., Желтоқсан к-сі, 13. Тел.(87262) 458943.

1. Chevrolet Niva автокөлігі, 2004 ж.ш., м/н 684АЕ08. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 526 000 теңге. Ең төменгі баға – 263 000 теңге. Кепілдік жарна – 78 900 теңге.

Анықтама үшін телефон: 8(7262) 34-99-85 (факс).

Сауда-саттыққа қатысушыларды тір-кеу хабарлама жарияланған күннен бас-тап жүргізіледі және аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар берген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда-саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алу-шы – «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ; банк – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ИИК КZ529261501102032004; БИК: KZKOKZKX; БИН:050540004455; КНП: 171; Кбе:167 (кепілдік жарна мөлшеріне банктік қызмет төлемі кірмейді).

Назар аударыңыз! Қатысушының

хабарламада көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай-ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тар-туы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды көрсете отырып, тізілімнің веб-порта лын-да алдын ала тіркелу қажет:

1) жеке тұлғалар үшiн: жеке сәйкестендiру нөмiрiн (бұдан әрi – ЖСН), тегiн, атын, әкесiнiң атын (бар болған жағдайда);

2 ) з аңды тұлғалар үшiн : бизнес сәйкестендiру нөмiрiн (бұдан әрi – БСН), толық атауын, бiрiншi басшының тегiн, атын, әкесiнiң атын (бар болған жағдайда);

3) кепiлдiк жарнаны қайтару үшiн екiншi деңгейдегi банктегi есеп айырысу шотының деректемелерiн;

4) байланыс деректерiн (пошталық мекен-жайы, телефоны, факс, е-mail).

Жоғарыда көрсетiлген деректер өзгерген кезде қатысушы бiр жұмыс күнi iшiнде тiзiлiмнiң веб-порталына енгiзiлген дерек-тердi өзгертедi.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін қатысушының ЭЦҚ қойылған аукционға қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Аукционға қатысушылар аукцион бас-талуға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аук-цион нөмірін пайдалана отырып аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру

объектісінің бастапқы құнын аукцион за-лында автоматты түрде орналастыру жолы-мен сауда-саттық өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бой-ынша басталады.

Сауда-саттықтың бағасын төмендету әдісімен аукцион өткізу тәртібі:

егер аукцион басталған кезден бас-тап екі минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі аукционда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы осы қағиданың 46-тармағына сәйкес белгіленген қадамға азаяды;

2) егер баға азайғаннан кейін екі ми-нут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, жекешелендіру объек тісінің соңғы жарияланған бағасы белгіленген қадаммен азаяды.

Жарияланған баға бойынша жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін бірінші бо-лып растаған қатысушы бағаны төмендету аукционының жеңімпазы болып танылады және осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілді деп танылады;

3) егер жекешелендіру объектісінің бағасы белгіленген ең төменгі мөлшерге жетсе және қатысушылардың бірде-біреуі жекеше-лендіру объектісін сатып алу ниетін растама-са, онда аукцион өткізілмеді деп танылады.

Әрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойынша аукцион нәтижелері аукцион нәтижелері туралы электрондық хаттама-мен ресімделеді, оған сатушы және жеңімпаз

ЭЦҚ-ны пайдалана отырып сауда-саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб-порталында қол қояды.

Сауда-саттық нәтижелері туралы хатта-ма аукцион нәтижелерін және жеңімпаз бен сатушының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу-сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат болып та-былады. Жеңімпазбен сатып алу-сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу-са-ту шартына қол қойған кезде сатушыға са лыс тырып тексеру үшін мынадай құ-жат тардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың;

заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің не анықтаманың;

2) заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куәландыратын құжаттың, сондай-ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының немесе оның жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұсқаларын міндетті түрде көрсете оты-рып, олардың көшірмелерін не нотариат куәландырған көшірмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салысты-рып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

Аукцион өткізу туралы қосымша ақпаратты www.gosreestr.kz сайтынан қарауға болады немесе 8 (7262) 349985 телефоны арқылы алуға болады.

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы №920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асыры-лады.

Сауда-саттықтың бағасын көтеру әдісімен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – «Алматы облысы бой-ынша көліктік бақылау инспекциясы» РММ, Талдықорған қаласы, Шевченко көшесі, 131. Тел. 8(7282) 24-33-29.

1. Жылжымалы таразы жабдығы, ин. №236003000497, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 3 000 теңге. Кепілдік жар-на – 450 теңге.

2. Жылжымалы таразы жабдығы, ин. №236003000498, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 3 000 теңге. Кепілдік жар-на – 450 теңге.

3. Жылжымалы таразы жабдығы, ин. №236003000499, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 3 000 теңге. Кепілдік жар-на – 450 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Талдықорған обаға қарсы қүрес станциясы» РММ, Талдықорған қаласы, Тәуелсіздік көшесі, 104. Тел. 8(7282) 30-86-36.

4. Ваз-2121 автокөлігі, 1990 ж.ш., м/н 467АЕ05, Бастапқы (алғашқы) баға – 39 766 теңге. Кепілдік жарна – 5 965 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Алматы облысының мамандандырылған күзет қызметі басқар-масы» ММ, Талдықорған қаласы, Жансүгіров көшесі, 183. Тел. 8(7282) 60-79-07.

5. Ваз-21065 автокөлігі, 1999 ж.ш., м/н В871АО. Бастапқы (алғашқы) баға – 18 872 теңге. Кепілдік жарна – 2 831 теңге.

6. Ваз-21070 автокөлігі, 2000 ж.ш., м/н В033ТС. Бастапқы (алғашқы) баға – 23 253 теңге. Кепілдік жарна – 3 488 теңге.

Анықтама үшін телефон: 8(7282) 24-53-29.

Сауда-саттыққа қатысушыларды тіркеу хабарлама жарияланған күннен бастап жүр-гізіледі және аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысу шы-лар берген өтінімдерің кері кайтара алмайды.

Сауда-саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алу-шы – «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ; банк – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ИИК КZ529261501102032004; БИК: KZKOKZKX; БИН:050540004455; КНП: 171; Кбе:167 (кепілдік жарна мөлшеріне банктік қызмет төлемі кірмейді).

Назар аударыңыз! Қатысушының хабар-ламада көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай-ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды: 1) жеке тұлғалар үшiн: жеке сәйкестендiру

нөмiрiн (бұдан әрi – ЖСН), тегiн, атын, әкесiнiң атын (бар болған жағдайда);

2) заңды тұлғалар үшiн: бизнес сәйкес-тендiру нөмiрiн (бұдан әрi – БСН), толық атау ын, бiрiншi басшының тегiн, атын, әкесiнiң атын (бар болған жағдайда);

3) кепiлдiк жарнаны қайтару үшiн екiншi деңгейдегi банктегi есеп айырысу шотының деректемелерiн;

4) байланыс деректерiн (пошталық ме-кенжайы, телефоны, факс, е-mail) көрсете отырып, тізілімінің веб-порталда алдын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетiлген деректер өзгерген кезде қатысушы бiр жұмыс күнi iшiнде тiзi-лiм нiң веб-порталына енгiзiлген деректердi өзгертедi.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бойынша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда-саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб-порталы автоматты тек-серу нәтижелері бойынша тізілімінің веб-порталында көсетілген қатысушының элек-тронды мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электрондық хабарлама жібереді.

Аукционға қатысушылар аукцион басталуға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып аукци-он залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион за-лында автоматты түрде орналастыру жолы-мен сауда-саттық өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бой-ынша басталады.

Сауда-саттықтың бағасын көтеру әдісімен аукцион өткізу тәртібі:

1) егер аукцион залында аукцион басталған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысу-шылардың бірде-біреуі осы қағиданың 46-тармағына сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілмеді деп танылады;

2) егер аукцион залында аукцион бастал-ған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысушылардың біреуі қағидаға сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объек-тісінің бастапқы бағасын арттыру жолы-мен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растайтын болса, онда бастапқы баға

белгіленген қадамға артады;3) егер ағымдағы баға артқаннан кейін жи-

ырма минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісінің ағымдағы құнын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын бол-са, онда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін соңғы растаған қатысушы жеңімпаз болып танылады, ал осы жекешелндіру объектісі бойынша аукцион өткізілді деп танылады.

Жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукционы қатысушылардың біреуі ұсынған ең жоғары бағаға дейін жүргізіледі.

Жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы бағаны арттырудың кемінде екі қадамына өскен жағдайда ғана жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукционы өткізілді деп танылады, бұл ретте бастапқы бағаның екі қадамға өсуін кемінде екі қатысушы жүзеге асырады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу-сату шартына қол қойған кезде сатушыға салыстырып тексеру үшін мынандай құжаттардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің не анықтаманың;

3) заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куәландыратын құжаттың, сондай-ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының немесе оның жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұсқаларан міндетті түрде көрсете отырып, олардын көшірмелерін не нотариат куәландырған көшірмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салыстырып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы №920 қаулысымен бекітілген жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.

Аукционның өткізілу күні мен уақы ты: 2017 жылғы 12 қаңтарда Астана қаласы-ның уақыты бойынша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.

Сауда-саттықтың бағасын төмендету әдісімен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің «Жайық-Атырау бекіре балық өсіру зауыты» РМҚК, Атырау қ., Зарослое а.

1. Навигациялық алып жүретін құрылғы GPS, 2012 ж.ш. Зауыттық №160886912. Бастапқы бағасы – 19 907 теңге. Ең төменгі бағасы – 9954 теңге. Кепілдік жарна –2 987 теңге.

Анықтама үшін телефон: 8 (7122) 35 43 22. Сауда-саттыққа қатысушыларды тіркеу

хабарлама жарияланған күннен бастап жүргізіледі және аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар берген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда-саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алу-шы – «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ; банк атауы – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:16.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабар-ламада көрсетілген талаптарды сақ тамауы,

сондай-ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды:1) жеке тұлғалар үшін: жеке сәйкестендіру

нөмірін (бұдан әрі – ЖСН), тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сәйкес-тендіру нөмірін (бұдан әрі – БСН), толық ата-уын, бірінші басшының тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (почталық мекен-жайы, телефоны, факс, е-mail) көрсете оты-рып, тізілімнің веб-порталында алдын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде т ізілім нің веб-порталына енгізілген дерект-ерді өзгертеді.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бойынша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда-саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб-порталы автоматты тек-серу нәтижелері бойынша тізілімнің веб-порталында көрсетілген қатысушының элек-тронды мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электрондық хабарлама жібереді.

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілімнің веб-порталы беретін аукцион

нөмірі бойынша аукцион залына кіруге рұқсат етіледі.

Аукционға қатысушылар аукцион бас-талғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып аукци-он залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион за-лында автоматты түрде орналастыру жолы-мен сауда-саттықты өткізу туралы хабарла-мада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойын ша басталады.

Аукционды өткiзу кезiнде жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жекешелендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Сауда-саттықтың бағасын төмендету әдісімен аукцион өткізу тәртібі:

1) егер аукцион басталған кезден бас тап екі минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі аукционда жекешелендіру объек-тісін сатып алу ниетін растамайтын болса, жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы қағидаға сәйкес белгіленген қадамға азаяды;

2) егер баға азайғаннан кейін екі минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жеке-шелендіру объектісін сатып алу ниетін рас-тамайтын болса, жекешелендіру объектісінің соңғы жарияланған бағасы белгіленген қадаммен азаяды.

Жарияланған баға бойынша жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін бірінші бо-лып растаған қатысушы бағаны төмендету аукционының жеңімпазы болып танылады және осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілді деп танылады;

3) егер жекешелендіру объектісінің бағасы белгіленген ең төменгі мөлшерге жетсе және қатысушылардың бірде-біреуі жеке-шелендіру объектісін сатып алу ниетін

растамаса, онда аукцион өткізілді деп та-нылады.

Әрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойынша аукцион нәтижелері сауда-саттық нәтижелері туралы электрондық хаттамамен ресімделеді, оған сатушы және жеңімпаз ЭЦҚ-ны пайдалана отырып, сауда-саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб-порталында қол қояды.

Аукцион нәтижелері туралы хаттама аукцион нәтижелерін және жеңімпаз бен сатушының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу-сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат бо-лып табылады. Жеңімпазбен сатып алу-сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу-сату шартына қол қойған кезде сатушыға са-лыстырып тексеру үшін мынадай құжат-тардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің не анықтаманың;

заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куәландыратын құжаттың, сондай-ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының немесе оның жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұсқаларын міндетті түрде көрсете оты-рып, олардың көшірмелерін не нотариат куәландырған көшірмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салысты-рып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің Жамбыл мемлекеттік мүлік және жекешелендіру

департаменті республикалық меншік объектісін сату бойынша аукцион өткізетіндігін хабарлайды, аукцион 2017 жылғы 10 қаңтарда сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін www. gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында өткізіледі

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің Алматы мемлекеттік мүлік және жекешелендіру департаменті (Талдықорған қаласы, Тәуелсіздік көшесі, 75, 211-кабинет) республикалық меншік объектілерін сату бойынша аукцион өткізетіндігін

хабарлайды, аукцион 2016 жылғы 30 желтоқсанда сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін www. gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында өткізіледі

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің Атырау мемлекеттік мүлік және жекешелендіру

департаменті (Атырау қ., Абай к-сі, 10а) республикалық меншік объектісін сату бойынша www.gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында аукцион өткізетіндігін хабарлайды

1314 желтоқсан2016 жыл жарнама

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы №920 қаулысымен бекі­тілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2016 жылғы 30 желтоқсанда Астана қала­сының уақыты бойынша сағат 10.00­ден 17.00­ге дейін.

Сауда­саттықтың бағасын көтеру әдісімен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар және даму министрлігі Индустриялық даму және өнеркәсіптік қауіпсіздік комитетінің «Кәсіби әскерилендірілген авариялық­құтқару қызметі» ШЖҚ РМК, ШҚО, Өскемен қ., Абай даңғылы, 102.

1. Kia Sportage маркалы автокөлік, м/н F015KS, 1998 ж/ш., ШҚО, Глубокое ауда­ны, Белоусовка кенті, Жуков көшесі, 18­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 349 920 теңге, кепілдік жарна – 52 488 теңге.

2. Газ­51 маркалы автокөлік, м/н F014DS, 1976 ж/ш., ШҚО, Бородулиха ауданы, Жезкент кенті, Октябрь қиылысы, 2/1­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 200 838 теңге, кепілдік жарна – 30 126 теңге.

3. Газ­66 маркалы автокөлік, м/н F451DK, 1992 ж/ш., ШҚО, Глубокое ауданы, Белоусовка кенті, Жуков көшесі, 18­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 428 176 теңге, кепілдік жарна – 64 226 теңге.

4. Уаз­3962 маркалы автокөлік, м/н F168NK, 1996 ж/ш., ШҚО, Глубокое ауданы, Алтай кенті, Луговой көшесі, 1­үй. Бастапқы (алғаш­қы) бағасы – 198 473 теңге, кепілдік жарна – 29 771 теңге.

5. Уаз­3962 маркалы тіркеме, м/н F184NK, 1996 ж/ш., ШҚО, Бородулиха ауданы, Жезкент кенті, Октябрь қиылысы, 2/1­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 227 602 теңге, кепілдік жарна – 34 140 теңге.

6. Уаз­3962 маркалы автокөлік, м/н F179NK, 1996 ж/ш., ШҚО, Глубокое ауданы, Белоусовка кенті, Жуков көшесі, 18­үй. Бастапқы (алғашқы) баға сы – 200 106 теңге, кепілдік жарна – 30 016 теңге.

7. Газ­51 маркалы автокөлік, м/н F013DS, 1965 ж/ш., ШҚО, Бородулиха ауданы, Жезкент кенті, Октябрь қиылысы, 2/1­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 252 806 теңге, кепілдік жарна – 37 921теңге.

8. Газ­51 маркалы автокөлік, м/н F139РА, 1954 ж/ш., ШҚО, Глубокое ауданы, Белоусовка кенті, Жуков көшесі, 18­үй. Бастапқы (алғаш­қы) бағасы – 218 340 теңге, кепілдік жарна – 32 751теңге.

9. Газ­5204 маркалы автокөлік, м/н F207АК, 1979 ж/ш., ШҚО, Глубокое ауданы, Алтай кенті, Луговой көшесі, 1­үй. Бастапқы (алғаш қы) бағасы – 276 048 теңге, кепілдік жарна – 41 407 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Респуб­ликасы Ішкі істер министрлігі Төтенше жағдайлар коми тетінің Шығыс өңірлік аэромобильді жедел құтқару жасағы, ШҚО, Өскемен қ., Тәуел сіздік даңғылы, 265/1­үй, тел. 8 (7232) 531800.

10. Уаз­3909 маркалы автокөлік, м/н F644DY, 1998 ж/ш., ШҚО, Өскемен қаласы, Тәуелсіздік даңғылы, 265/1­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 180 929 теңге, кепілдік жарна – 27 139 теңге.

11. Bаз­21213 маркалы автокөлік, м/н F414OO, 1995 ж/ш., ШҚО, Өскемен қаласы, Тәуел сіздік даңғылы, 265/1­үй. Бастапқы (алғаш қы) бағасы – 146 267 теңге, кепілдік жарна – 21 940 теңге.

12. Газ­5301 маркалы автокөлік, м/н F643DY, 1982 ж/ш., ШҚО, Өскемен қаласы, Тәуелсіздік даңғылы, 265/1­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 231 441 теңге, кепілдік жарна – 34 716 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Респуб­ликасы Инвестициялар және даму минис­трлігі Көлік комитетінің «Шығыс Қазақстан облысы бойынша көліктік бақылау инспек­циясы» РММ, ШҚО, Өскемен қаласы, Крылов көшесі, 114­үй. тел. 8 (7232) 252539.

13. Ваз­21214 маркалы автокөлік, м/н 123AК16, 2008 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Крылов көшесі, 114. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 210 074 теңге, кепілдік жарна –31 511 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар және даму министрлігі Азаматтық авиация комитетінің «Қазаэронавигация» ШЖҚ РМК Өскемен филиалы, ШҚО ШҚО, Өске мен қаласы, Бажов көшесі, 566­үй, тел. 8 (7232) 293411.

14. Уаз­396259 маркалы автокөлік, м/н 930АЕ16, 2006 ж/ш., ШҚО, Өскемен қаласы, Ба жов көшесі, 566­үй. Бастапқы (алғашқы) баға сы – 167 332 теңге, кепілдік жарна – 25 100 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар және даму министрлігі Көлік комитетінің «Ертіс су жолдары кәсіпорны» РМҚК кеме қатынайтын шлюздер филиалы, ШҚО, Өскемен қаласы, Шлюз көшесі, 14­үй, тел. 8 (7232) 526337.

15. Газ 31105­120 маркалы автокөлік, м/н F105ЕА, 2004 ж/ш., ШҚО, Өскемен қаласы, Шлюз көшесі, 14­үй. Бастапқы (алғашқы) баға­сы – 187 114 теңге, кепілдік жарна – 28 067 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Білім және ғылым министрлігінің «Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті» ШЖҚ РМК, ШҚО, Өскемен қ., Серікбаев көшесі, 19, тел. 8 (7232) 262889.

16. Гараж (жарамсыз, литер А), жалпы ауда­ны 110,0 ш.м., 1991 ж/с, ШҚО, Зырян ауда­ны, Мектеп қиылысы. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1 560 183 теңге, кепілдік жарна – 234 027 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Шығыс Қазақстан облысының прокуратурасы» ММ, ШҚО, Өскемен қаласы, Ворошилов көшесі, 58­үй, тел. 8 (7232) 526337.

17. Daewoo Nexia маркалы автокөлік, м/н 016PK16, 2010 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Ворошилов көшесі, 58­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 164 019 теңге, кепілдік жарна – 24 603 теңге.

18. Daewoo Nexia маркалы автокөлік, м/н 036PK16, 2009 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Ворошилов көшесі, 58­үй, Бастапқы (алғашқы) бағасы – 161 595 теңге, кепілдік жарна – 24 239 теңге.

19. Daewoo Nexia маркалы автокөлік, м/н 075K16, 2010 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Ворошилов көшесі, 58­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 177 755 теңге, кепілдік жарна – 26 663 теңге.

20. Ваз­21214 маркалы автокөлік, м/н 015PK16, 2009 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ.,

Ворошилов көшесі, 58­үй. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 226 233 теңге, кепілдік жарна – 33 935 теңге.

Анықтама телефоны: 8(7232) 57­00­19.Сауда­саттыққа қатысушыларды тіркеу ха­

барлама жарияланған күннен бастап жүргізіледі және аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар бер­ген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда­саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шо­тына төленеді: кепілдік жарнаны алушы – «Ақпараттық­есептеу орталығы» АҚ; банк атауы – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:16.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабар­ламада көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай­ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда­саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда­саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб­порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды:1) жеке тұлғалар үшін: жеке сәйкестендіру

нөмірін (бұдан әрі – ЖСН), тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сәйкестендіру нөмірін (бұдан әрі – БСН), толық атауын, бірінші басшының тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (почталық мекен­жайы, телефоны, факс, е­mail) көрсете оты­рып, тізілімнің веб­порталында алдын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб­порталына енгізілген деректерді өзгертеді.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бойынша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда­саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб­порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб­порталы автоматты тек­серу нәтижелері бойынша тізілімнің веб­порталында көрсетілген қатысушының элект­ронды мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері ту­ралы электрондық хабарлама жібереді.

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілімнің веб­порталы беретін аукцион нөмірі бойынша аукцион залына кіруге рұқсат етіледі.

Аукционға қатысушылар аукцион бас­талғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып аукцио н залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион за­лында автоматты түрде орналастыру жолы­мен сауда­саттықты өткізу туралы хабарла­мада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойын ша басталады.

Аукционды өткiзу кезiнде жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жеке ше­лендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Бағаны көтеру әдісін қолдана отырып аукцион өткізу тәртібі:

1) егер аукцион залында аукцион басталған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысу­шылардың бірде­біреуі қағидаға сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объек­тісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілмеді деп танылады;

2) егер аукцион залында аукцион бастал­ған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысушылардың біреуі қағидаға сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объек­тісінің бастапқы бағасын арттыру жолы­мен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растайтын болса, онда бастапқы баға белгіленген қадамға артады;

3) егер ағымдағы баға артқаннан кейін жиыр­ма минут ішінде қатысушылардың бірде­біреуі жекешелендіру объектісінің ағымдағы құнын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін соңғы растаған қатысушы жеңімпаз болып та­нылады, ал осы жекешелендіру объектісі бой­ынша аукцион өткізілді деп танылады.

Жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукционы қатысушылардың бірі ұсынған ең жоғары бағаға дейін жүргізіледі.

Жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы бағаны арттырудың кемінде екі қа­да мына өскен жағдайда ғана жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукционы өткізілді деп танылады, бұл ретте бастапқы бағаның екі қадамға көтеруді кемінде екі қатысушы жүзеге асырады.

Әрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойынша аукцион нәтижелері сауда­саттық нәтижелері туралы электрондық хаттамамен ресімделеді, оған сатушы және жеңімпаз ЭЦҚ­ны пайдалана отырып сауда­саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб­порталында қол қояды.

Аукцион нәтижелері туралы хаттама аукцио н нәтижелерін және жеңімпаз бен сату шының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойын ша сатып алу­сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат болып та­былады. Жеңімпазбен сатып алу­сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу­сату шартына қол қойған кезде сатушыға салыс­тырып тексеру үшін мынадай құжат тардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің не анықтаманың;

заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куәлан­дыратын құжаттың, сондай­ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының немесе оның жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұс қаларын мін­детті түрде көрсете отырып, олардың көшір ­мелерін не нотариат куәлан дырған көшір ­мелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салыстырып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі

Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің Батыс Қазақстан мемлекеттік

мүлік және жекешелендіру департаменті (Орал қаласы, Достық даңғылы, 208) республикалық

меншік объектілерін сату бойынша www. gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб­порталында аукцион өткізетіндігін хабарлайды

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы №920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2017 жылғы 13 қаңтарда Астана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00­ден 17.00­ге дейін.

Сауда­саттықтың бағасын төмендету әдісімен аук­ционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – «Батыс Қазақстан мемлекеттік мүлік және жекешелендіру департаменті» ММ, Орал қ., Достық д­лы, 208.

1. Ғимарат бөлігі, жалпы ауданы 494,4 ш.м. (1 қабат – 345,0 ш.м. және 2 қабат 149,4 ш.м.), 1980 жылы салынған. Бастапқы баға – 56 876 764 теңге, төменгі баға – 28 438 382 теңге, кепілдік жарна – 8 531 515 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Фитосанитария» РМК, Орал қ., Конкин к­сі, 5.

2. «Урал­375» маркалы автокөлік, м/н L864AU, 1985 ж.ш. Бастапқы баға – 1 329 000 теңге, төменгі баға – 664 500 теңге, кепілдік жарна – 199 350 теңге.

3. «Урал­375 ЕМ» маркалы автокөлік, м/н L882AU, 1983 ж.ш. Бастапқы баға – 1 184 000 теңге, төменгі баға – 592 000 теңге, кепілдік жарна – 177 600 теңге.

4. «Уаз­2741­210» маркалы автокөлік, м/н L723AP, 2000 ж.ш. Бастапқы баға – 255 000 теңге, төменгі баға – 127 500 теңге, кепілдік жарна – 38 250 теңге.

5. «Газ­5205» маркалы автокөлік, м/н L865AU, 1988 ж.ш. Бастапқы баға – 390 000 теңге, төменгі баға – 195 000 теңге, кепілдік жарна – 58 500 теңге.

Анықтама үшін телефон: 8(7112) 53­42­11, 50­47­53.Сауда­саттыққа қатысушыларды тіркеу хабарлама

жарияланған күннен бастап жүргізіледі және аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар берген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда­саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алушы – «Ақпараттық­есептеу орталығы» АҚ; банк атауы – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:16.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабарламада көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай­ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда­саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда­саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб­порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды:1) жеке тұлғалар үшін: жеке сәйкестендіру нөмірін (бұдан

әрі – ЖСН), тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сәйкестендіру нөмірін

(бұдан әрі – БСН), толық атауын, бірінші басшының тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (почталық мекенжайы, телефоны, факс, е­mail) көрсете отырып, тізілімнің веб­порталында ал­дын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысу шы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб­порталына енгізілген деректерді өзгертеді.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бойын­ша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда­саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб­порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб­порталы автоматты тексеру нәтижелері бойын ша тізілімнің веб­порталында көрсетілген қатысу­шының электронды мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электрондық хабарлама жібереді.

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілімнің веб­порталы беретін аукцион нөмірі бойынша аукцион залына кіруге рұқсат етіледі.

Аукционға қатысушылар аукцион басталғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион залында автоматты түрде орналас­тыру жолымен сауда­саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойынша басталады.

Аукционды өткiзу кезiнде жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жекешелендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Бағаны төмендету әдісін қолдана отырып аукцион өткізу тәртібі:

1) егер аукцион басталған сәттен бастап екі минут iшiнде қатысушылардың бiрде­бiреуi аукционда жеке­шелендiру объектiсiн сатып алу ниетiн растамайтын бол­са, жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы қағидаға сәйкес белгiленген қадамға азаяды;

2) егер баға азайғаннан кейiн екі минут iшiнде қатысу­шылардың бiрде­бiреуi жекешелендiру объектiсiн сатып алуға ниетiн растамайтын болса, жекешелендiру объектiсiнiң соңғы жарияланған бағасы белгiленген қадаммен азаяды.

Жарияланған баға бойынша жекешелендiру объектiсiн сатып алу ниетiн бiрiншi болып растаған қатысушы бағаны төмендету аукционының жеңiмпазы болып танылады және осы жекешелендiру объектiсi бойынша аукцион өткiзiлді деп танылады;

3) егер жекешелендiру объектiсiнiң бағасы белгiленген ең төменгi мөлшерге жетсе және қатысушылардың бiрде­бiреуi жекешелендiру объектiсiн сатып алу ниетiн растамаса, онда аукцион өткiзiлмеді деп танылады.

Әрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойынша аукцио н нәтижелері сауда­саттық нәтижелері туралы электрондық хаттамамен ресімделеді, оған сатушы және жеңімпаз ЭЦҚ­ны пайдалана отырып сауда­саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб­порталында қол қояды.

Аукцион нәтижелері туралы хаттама аукцион нәти­желерін және жеңімпаз бен сатушының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу­сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат болып табылады. Жеңімпазбен сатып алу­сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу­сату шартына қол қойған кезде сатушыға салыстырып тексеру үшін мы­надай құжаттардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің не анықтаманың;

3) заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куәландыратын құжаттың, сондай­ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының неме­се оның жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұсқаларын міндетті түрде көрсете отырып, олардың көшірмелерін не но­тариат куәландырған көшірмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салыстырып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы № 920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2017 жылғы 4 қаңтарда Астана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00­ден 17.00­ге дейін.

Сауда­саттықтың бағасын төмендету әді­сімен ең төменгі бағасы белгіленбей аук­ционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің «Қостанай мемлекеттік мүлік және жекешелендіру департаменті» ММ, Қостанай облысы, Денисов ауданы, Денисов ауылы, Чапаев көшесі, 11­үй, тел. 8(7142) 53­35­11.

Әкімшілік ғимарат, жалпы ауданы 947,8 ш.м. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 7 814 000 теңге, кепілдік жарна – 1 172 100 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар және даму министрлігі Көлік комитетінің Қостанай облысы бойынша көліктік бақылау инспекциясы» РММ, Қостанай облысы, Денисов ауданы, Денисов ауылы, «Қарабұтақ – Денисовка – Қостанай» А­22 автожолының 387 шақырымы, тел. (87142) 56­87­15.

«Денисов» көліктік бақылау бекетінің ғимараты, жалпы ауданы 53,4 ш.м., 2005 ж.с. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 875 000 теңге, кепілдік жарна –131 250 теңге.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2017 жылғы 5 қаңтарда Астана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00­ден 17.00­ге дейін.

Сауда­саттықтың бағасын төмендету әдісімен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Жоғарғы Сотының жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаментінің «Қостанай облысы бойын ша соттар әкімшісі» ММ, Қостанай об­лысы, Қостанай қ., Пушкин көшесі, 100, тел. 8(7142) 99­00­80.

Lada­210994 автокөлігі, м/н 021CS10, 2008 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 502 000 теңге, ең төменгі бағасы – 251 000 теңге, кепілдік жарна –75 300 теңге.

Lada­210994 автокөлігі, м/н 023CS10, 2008 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 502 000 теңге, ең төменгі бағасы – 251 000 теңге, кепілдік жарна – 75 300 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитетінің «Қостанай облысы бойынша департаменті» ММ, тел. (87142) 52­00­24, 52­01­71.

Газ­3110 автокөлігі, м/н P051NS, 2003 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 310 000 теңге, ең төменгі бағасы – 155 000 теңге, кепілдік жарна – 46 500 теңге.

Ваз­21213 автокөлігі, м/н P053NS, 2003 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 648 000 теңге, ең төменгі бағасы – 324 000 теңге, кепілдік жарна – 97 200 теңге.

Ваз­21103 автокөлігі, м/н P041 NS, 2003 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 432 000 теңге, ең төменгі бағасы – 216 000 теңге, кепілдік жарна – 64 800 теңге.

Ваз­21103 автокөлігі, м/н P054 NS, 2003 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 432 000 теңге, ең төменгі бағасы – 216 000 теңге, кепілдік жарна – 64 800 теңге.

Chevrolet Niva автокөлігі, м/н 044 NS 10, 2005 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 936 000 теңге, ең төменгі бағасы – 468 000 теңге, кепілдік жарна – 140 400 теңге.

Сауда­саттыққа қатысушыларды тіркеу ха­барлама жарияланған күннен бастап жүргі­зіледі және аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар берген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда­саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алу­шы – «Ақпараттық­есептеу орталығы» АҚ; банк атауы – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:167.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабар­ламада көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай­ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда­саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда­саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб­порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды:1) жеке тұлғалар үшін: жеке сәйкестендіру

нөмірін (бұдан әрі – ЖСН), тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сәйкестендіру нөмірін (бұдан әрі – БСН), толық атауын, бірінші басшының тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (почталық мекен­жайы, телефоны, факс, е­mail) көрсете оты­рып, тізілімнің веб­порталында алдын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб­порталына енгізілген деректерді өзгертеді.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бойынша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда­саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб­порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб­порталы автоматты тек­серу нәтижелері бойынша тізілімнің веб­порталында көрсетілген қатысушының элект­ронды мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері ту­ралы электрондық хабарлама жібереді.

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілім нің веб­порталы беретін аукцион нөмірі бойын ша аукцион залына кіруге рұқсат етіледі.

Аукционға қатысушылар аукцион бастал­ғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион залында автоматты түрде орналастыру жолымен сауда­саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойынша басталады.

Аукционды өткiзу кезiнде жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жекешелендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Бағаны төмендету әдісін қолдана отырып аукцион өткізу тәртібі:

1) егер аукцион басталған сәттен бастап екі минут iшiнде қатысушылардың бiрде­бiреуi аукционда жекешелендiру объектiсiн сатып алу ниетiн растамайтын болса, жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы қағидаға сәйкес белгiленген қадамға азаяды;

2) егер баға азайғаннан кейiн екі ми­нут iшiнде қатысушылардың бiрде­бiреуi жекешелендiру объектiсiн сатып алуға ниетiн растамайтын болса, жекешелендiру

объектiсiнiң соңғы жарияланған бағасы белгiленген қадаммен азаяды.

Жарияланған баға бойынша жекешелендiру объектiсiн сатып алу ниетiн бiрiншi бо­лып растаған қатысушы бағаны төмендету аукционының жеңiмпазы болып танылады және осы жекешелендiру объектiсi бойынша аукцион өткiзiлді деп танылады;

3) егер жекешелендiру объектiсiнiң бағасы белгiленген ең төменгi мөлшерге жетсе және қатысушылардың бiрде­бiреуi жекешелендiру объектiсiн сатып алу ниетiн растамаса, онда аукцион өткiзiлмеді деп танылады.

Әрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойынша аукцион нәтижелері сауда­саттық нәтижелері туралы электрондық хаттама­мен ресімделеді, оған сатушы және жеңімпаз ЭЦҚ­ны пайдалана отырып сауда­саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб­порталында қол қояды.

Аукцион нәтижелері туралы хаттама аук­цион нәтижелерін және жеңімпаз бен сату­шының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу­сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат болып табы­лады. Жеңімпазбен сатып алу­сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу­са­ту шартына қол қойған кезде сатушыға салыс тырып тексеру үшін мынадай құжат­тардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің не анықтаманың;

3) заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куәландыратын құжаттың, сондай­ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының немесе оның жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұсқаларын міндетті түрде көрсете оты­рып, олардың көшірмелерін не нотариат куәландырған көшірмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салыстырып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

Сатушының мекенжайы: Қостанай қ., Алтынсарин көшесі, 151 «А», анықтама үшін телефон: 8(7142)533­511, ИУЦ ­ 501­887.

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің «Шығыс Қазақстан мемлекеттік мүлік және жекешелендіру департаменті» ММ (Өскемен қаласы, Крылов көшесі, 114) республикалық меншік объектілерін сату бойынша www. gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің

веб­порталында аукцион өткізетіндігін хабарлайды

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің «Қостанай мемлекеттік мүлік және жекешелендіру

департаменті» ММ республикалық меншік объектілерін сату бойынша www. gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб­порталында аукцион өткізетіндігін хабарлайды

14 14 желтоқсан2016 жылжарнама

Активті сату Бірыңғай жүзеге асыру ережелеріне, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ, 50%-дан астам акциялардың тікелей немесе жанама түрде «Самұрық-Қазына» АҚ-ға тиесілі, 2016 жылғы 28 қаңтарда №126 (бұдан әрі – Бірыңғай ережелер) Директорлар кеңесімен бекітілген ережелерге сәйкес жүзеге асады.

Активтің бастапқы құны: 9 400 000 000 (9 миллиард 400 миллион) теңге.

Ұсыныстың шамаланған мазмұны:Шамаланған ұсыныста Қатысушының төменгі талапта-

ры мен ұсынысты бағалау критерийлерін орындау туралы міндеттемесі болу керек.

Активті сату бойынша екі кезеңдік конкурста ең маңызды критерий болып, Қатысушылардың ұсыныс­тарын бағалауда сатылып жатқан Активтің одан әрі өз қызметін сақтауы болып табылады.

Ең төменгі талаптар – Ашық екі кезеңдік конкурстың шарттары:

1. Сатып алушы мен салалық компания келісімшартқа қол қою арқылы Сатып алушы бірыңғай жауапкершілікті қабылдауы тиіс. Егер де кредиторлар алдында «Транстелеком» АҚ белгіленген міндеттемелерді орын-дамаса және де Салалық компанияның сол міндеттемелерді орындауға, яғни Салалық компанияның кепілдігі аясында, кредиторлардың пайдалануға барлық құқығы бар. Сатып алушы Салалық компанияға сатып алынған Активке тепе-тең келетін ақшалай қаражатты қайтаруға тиісті.

Осы шарт Сатып алушының кідіртпесіз орындалатын міндеттемесі болып табылады. Бұл шарт келісімшартқа қол қоюдан бастап, «Транстелеком» АҚ кредиторлар ал-дында толық өтеулерді төлегенге дейін жарамды. Егер де Сатып алушы бұл шартты орындамаса, Активті Салалық компанияға қайтару тиіс. Сонымен қатар, бұл шарт үшінші жаққа да міндетті болу керек;

2. «Транстелеком» АҚ акционерлеріне қосылу ту-ралы акционерлік келісімге Сатып алушы қол қою ке-рек. Әрі қарай Актив қызметін және мәміле жасасуды «Транстелеком» АҚ акционерлерімен хаттық түрде келісу қажет.

3. «Транстелеком» АҚ және еңбек ұжымы арасын-да қа былданған ұжымдық келісімшарттың бар лық мін деттемелердің орындалуын Сатып алушы қамсыз-дандырады.

4. Сауда-саттық келісімшарты Активті стратегиялық ны-сан ретінде жүзеге асыру туралы ҚР Үкіметінің оң шешімі қабылданған соң күшіне енеді.

Сауда-саттықта қатысушы үшін Ашық екі кезеңдік конкурстың өту мерзімінен аспай, қамсыздандыру туралы өтініш көрсету керек.

Қамсыздандыру құны 470 000 000 (төрт жүз жетпіс мил-лион) теңгені құрайды. Міндетті түрде Сауда-саттықтың Келісімшарттарында көрсетілген міндеттемелер орында-луы керек.

Қамсыздандыруды жүзеге асыру: 1) Салалық компанияның шотына салынған кепілдемелік

ақшалай төлем: БИН 020 540 003 431, Кбе 16, БИК HSBKKZKX, ИИК KZ 376 010 111 000 018 002, АҚ «ХАЛЫҚ БАНКІ». Кепілдік ақшалай төлемге банктік қызмет төлемдері кірмейді.

2) Келісімшартқа сәйкес (яғни жасалса) барлық шарттар-ды орындайтын кері қайтарылмайтын және сөзсіз кепілдік беретін кепілдік:

- шетел валютасында көрсетілген ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі, яғни В» Standard&Poor’s немесе «В-» Fitch не-месе «В3» Moody’s InvestorsService стандарттарына сәйкес келетін ҚР банктері. Бұл норма 50%-дан астам акциясы «Самұрық-Қазына» АҚ тиесілі банктерге қатысты емес;

- шетел валютасында көрсетілген ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі, яғни ВВВ» Standard&Poor’s, «ВВВ» Fitch «Ваа2»

Moody’s InvestorsService стандарттарына сәйкес келетін ҚР резиденті емес банктер;

Егер де бірнеше рейтингтеріне сай келсе, олардың ең азы ескеріледі.

Банктік кепілдік тиісті банк бойынша растама хатын Салалық компанияға жіберілуі керек.

Сауда­саттықты ұтқан және келісімшартқа тұрған Қаты сушының қамсыздандырылуы:

- кепілдік төлемді енгізген кезде бұл төлем қайта-рылмайды. Келісімшартқа сәйкес алынатын төлемдер шотына түседі;

- Келісімшарт толықтай орындалғаннан кейін, қайтарыл-майтын және сөзсіз кепілдік қайтарылуға тиіс.

Қамсыздандыру келесіге сәйкес қайтарылмайды:- Қатысушыға – Бірыңғай ережелер мен ҚР заңнамасына

сай келмесе немесе сауда-саттыққа кем дегенде 3 күн қалған кезде қатысудан бас тартса;

- Жеңімпазға – Келісімшартқа немесе сауда-саттықтың нәтижесін сай келетін хаттамаға қол қоюдан бас тартса;

- Сатып алушыға – Келісімшарттың міндеттемелерін орындамаса немесе лайықты түрде орындамаса.

Басқа жағдайларда Қамсыздандыру сауда-саттық өткеннен кейін 20 күнде қайтарылады.

Сауда­саттықта тіркелу үшін Қатысушылар келесі құжат тарды көрсету керек:

1) Бірыңғай ережелерде көрсетілген қосымша көмегімен сауда-саттыққа қатысу туралы өтініш. Өтініште активті сатып алу үшін қатысушының шамаланған ұсыныстар міндетті түрде болуы керек;

2) жеке тұлғаларға:- нотариалды растауы бар паспорттың көшірмесі немесе

жеке куәлік;- ағымдағы шотты растайтын банктен алынған

анықтаманың түпнұсқасы;- байланыс деректері (пошта мекенжайы, телефон, факс,

e-mail);3) заңды тұлғаларға:- нотариалды расталған барлық өзгерткіштір мен қосым-

шалары көрсетілген жарғының көшірмесі;- нотариалды расталған куәлік көшірмесі немесе заңды

тұлғалардың мемлекеттік тіркемесі бар анықтама;- акция сауда-саттығына қатысатын тұлғалардың соңғы

бенефициарлары туралы мәліметтер, нотариатты түрде куәландырылған төлқұжаттардың көшірмесі;

- ағымдағы шотты растайтын банктен алынған анықтаманың түпнұсқасы;

- байланыс деректері (пошта мекенжайы, телефон, факс, e-mail);

4) нотариатты түрде куәландырылған құжаттардың көшір месі, яғни сауда-саттыққа қатысатын қол қоюшының тұлғасын растайтын құжат;

5) акционерлік қоғамдарға – сауда-саттық туралы хабар-лама шыққан күннен бұрын емес акционерлік тізілімінен алынған көшірме;

6) Хабарлама мен Бірыңғай ережелерде көрсетілген талаптарға сәйкес келетінін көрсететін құжаттар;

7) сауда-саттыққа қатысатын үміткердің қаржылық, техникалық, басқарушылық және ұйымдастырушылық мүмкіндіктерін көрсететін құжаттар;

8) барлық қажетті корпоративтік шешімдерді қабылдайтын тұлға, қолданылып жатқан заңнамаға және құрылтайшы құжаттарда ескертілген, яғни тұлға ірі мәмілелерді мақұлдау және орындалу туралы шешім, Қамсыздандыруды енгізуге керекті шешімдерді қабылдау;

Қатысушы сауда-саттық қатысу тіркеуінен кейін ақпараттық бөлмеге (Data room) кіруге рұқсаты бар («Транстелеком» АҚ құпиялық ақпараттары бойынша).

Сауда-саттыққа қатысу өтінімдерін қабылдау 29

желтоқсанда сағат 10.00-де бітеді. Астана қаласы, Қонаев көшесі, 6, блок «А», 1611-кабинет.

Активтің қысқа мазмұны:2004 жылы 15 маусымда №42964-1901-АҚ Астана қала-

сында құрылды.Қызметтің басты түрлері: заңды және жеке тұлғаларды

жергілікті, қалааралық, халықаралық ақылы байланыс-пен, деректерді табыстау немесе телематикалық қызмет көрсету, аудиоконференциялар және видеоконференция-лар, интернет желіге қолжетімділік, байланыс арналарын жалдау, желілердің қосылуы мен трафикті өткізу, жыл-жымалы радиотелефондық байланысты, ұялы байланыс-пен және де басқа да алуан түрлі телекоммуникациялық қызметтермен қамтамасыз етеді.

Қатысушылар: Салалық компания – 51%, Жеке тұлға – 49%.

«Транстелеком» АҚ қаржы көрсеткіштеріКөрсет­кіштер

(мың тг)

31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 30.09.2016

Жарғылық капитал

12 241 487 12 241 487 12 241 487 12 241 487

Табыс 15 808 155 21 616 183 32 669 074 27 597 936Шығын 558 320 3 148 164 4 510 925 2 832 094Баланстық құны

43 443 739 75 971 441 91 392 670 88 754 097

Міндет-темелер

29 898 567 59 356 421 70 724 747 65 254 080

Меншікті капитал

13 545 172 16 615 020 20 667 923 12 948 091 (51%)

Штат саны, адам

2 583 2 614 2 738 3 086

Қатысушылардың байқаудағы бағалаулары екінші кезең кезінде анықталып, жіберіледі.

Ашық екі кезеңдік байқаудың қорытындысы 2017 жылы 10 ақпанда белгілі болады.

Сауда-саттықта қатысу шектемелері.Сауда-саттыққа қатысқысы келетін тұлғалар келесі

шарттарға сәйкес болуы керек:Заңды тұлғаларға:- заңды тұлға, Қазақстан Республикасының заңнамасына

сәйкес құрылып және қызмет атқару керек. Олардың акция-лары нақты түрде тек қана Қазақстан Республикасының заңды/жеке тұлғаларға тиесілі болу керек;

- азаматтық құқыққа қабілеттілігі;- Салалық компания мен «Транстелеком» АҚ қатысты

ортақ міндеттемелерді қабылдай алу мүмкіндігі.- салықтық берешегі болмауы керек;- банкроттық немесе тарату сатысында болмау керек.

Осыны растау үшін заңды тұлға өзінің банкроттық неме-се тарату ахуалында тұрған жоқтығы туралы растама хат арқылы көрсету керек.

- қаржы-шаруашылық қызметі заңнамаға сәйкес тоқтатылған болмау керек. Растау ретінде заңды тұлға қаржы-шаруашылық қызметі орындалып жатқанын куәландыратын растама хатын көрсету керек.

Жеке тұлғаларға: - Қазақстан Республикасының азаматы болу керек;- іс-әрекетке қабілеттілігі;- Салалық компания мен «Транстелеком» АҚ-ға қатысты

ортақ міндеттемелерді қабылдап алу мүмкіндігі.Ашық екі кезеңдік конкурстың реттік өтілуі тура-

лы Бірыңғай ережелер арқылы танысуға болады. Олар «Самұрық-Қазына» АҚ, «Самұрық-Қазына Контракт» ЖШС және де Салалық компанияның сайттарында орналасқан.

Конкурс туралы қосымша ақпаратты мына көрсе­тілген телефон нөмірінен білуге болады: 8 (7172) 603­520.

Сауда-саттыққа қатысушыларды тізілімнің веб-пор-талында тіркеу хабарлама тізілімнің веб-порталында жарияланған күннен бастап жүргізіледі және сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат қалғанда аяқталады.

Кепілдік жарналар «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ-тың есепшотына төленеді : 050540004455, KZKOKZKX БЖК, ИИК KZ529261501102032004 «Қазкоммерцбанк» АҚ. Төлемнің мақсаты: электрондық аукционға қатысу үшін кепілдік жарна (кепілдік жарнаның мөлшеріне банктік қызмет көрсетудің төлемақысы кірмейді).

Кепілдік жарна түрінде банктік кепілдік қабылданбайды.Кепілдік жарналардың «Ақпараттық­есептеу

орталығы» АҚ­тың есепшотына уақтылы түсуі үшін

өтінімді қабылдаудың аяқталуына дейін үш күннен кешіктірмей төлеуді ұсынады.

Сауда-саттықта жеңген қатысушы сауда-саттық нәтижелері туралы хаттамаға қол қоюдан бас тартқан жағдайда сатушы кепілдік жарнаны қайтармайды.

Сауда-саттық нәтижелері туралы хаттама аукцион нәтижелерін белгілейтін және жеңімпаз бен сату-шының сату бағасы бойынша объектіні сатып алу-сату шар тына қол қою міндеттемелері туралы құжат бо лып табылады.

Жеңімпаз сатып алу-сату шартына тізілімнің веб-порталы сауда-саттық нәтижелерін шығарған күннен бас-тап он күнтізбелік күннен кешіктірмей қол қояды.

Электрондық аукционды өткізу тәртібі туралы

ережелермен, сауда-саттыққа қатысуды рәсімдеу тәртібімен, Жеңімпазды анықтау тәртібімен «Самұрық-Қазына» АҚ-тың, «Самұрық-Қазына Контракт» ЖШС-ның және «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ-тың сайт-тарында жұртшылыққа қолжетімді орналасқан Бірыңғай қағидамен және Регламентпен танысуға болады.

Назар аударыңыз!1. Сауда-саттыққа қатысу туралы өтінім тіркелген соң,

Қатысушы Активтер жөнінде құпия ақпараттар алуға (Data room) ақпарат бөлмесіне кіруге құқылы.

Сауда­саттық өткізу туралы қосымша ақпаратты www.gosreestr.kz сайтынан көруге болады немесе 8 (7172) 552981 («АЕО» АҚ) және 8 (7172) 603520 («ҚТЖ» ҰК» АҚ) телефондары бойынша анықтауға болады.

САУДА­САТТЫҚ ТУРАЛЫ ХАБАРЛАМА«Қазақстан темір жолы ұлттық компаниясы» акционерлік қоғам (бұдан әрі – Салалық компания) «Транстелеком» акционерлік қоғамның

1 акциясын, яғни 26% акциялар пакетін өткізуде ашық екі кезеңдік конкурстың өтетінін жариялайды. Сауда­саттық Астана қаласы, Қонаев көшесі, 6, блок «А», №1609 кабинетте 30 желтоқсанда сағат 10.00­де басталады

САУДА­САТТЫҚ ТУРАЛЫ ХАБАРЛАМА«Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамы 2016 жылғы 30 желтоқсанда сағат 10.00­де (Астана уақытымен) www.gosreestr.kz

Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб­порталында басталатын «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамы компаниялар тобының активтерін сату бойынша электрондық аукцион өткізетіндігін жариялайды

Активтерді сату «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамы Директорлар кеңесінің шешімімен (2016 жылғы 28 қаңтардағы №126 хаттама) бекітілген «Самұрық-Қазына» АҚ-тың және акцияларының (қатысу үлестерінің) елуден көп пайызы меншік немесе сенімгерлікпен басқару құқығында «Самұрық-Қазына» АҚ-ға тікелей немесе жана-ма түрде тиесілі ұйымдардың активтерін және объектілерін сатудың бірыңғай қағидасына (бұдан әрі – Бірыңғай қағида) және «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ Директорлар кеңесінің шешімімен (2016 жылғы 13 қаңтардағы № 77 хаттама) бекітілген Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында мүлікті сату бойынша электрондық сауда-саттық жүргізу регламентіне сәйкес жүзеге асырылады (бұдан әрі – Регламент).

Бағаны төмендету бойынша электрондық аукционға келесі активтер қойылады:№ р/с

Активтің атауы Меншік иесі Қызмет түрлері Орналасқан жері Бастапқы бағасы,

теңге

Төменгі бағасы,

теңге

Кепілдік жарналар,

теңге

Ескертпелер

1 «Temir Zhol Electrification» ЖШС-ның жарғылық капиталындағы 51% үлесі

«Локомотив жөндеу» АҚ Темір жолдарды электрлендіру жоба-ларын іске асыру

Астана қаласы, Д.Қонаев көшесі, 10

40 529 000 --- 6 079 350 Жалғыз сауда-саттыққа қатысушыға сатылады

Бөліп төлеу мүмкіндігі

2 «Қазақстан вагон жасау» ЖШС-ның жарғылық капиталындағы 78,47% үлесі

«Қазтеміртранс» АҚ (69,94%), «Қамқор» жөндеу корпо-рациясы» ЖШС (8,53%)

Жүк вагондарын шығару және өткізу

Павлодар облысы, Екібастұз қаласы, Омбы көшесі, 4

2 973 438 000 --- 63 630 000

Бағаны жоғарылату бойынша электрондық аукционға келесі актив қойылады:

№ р/с Активтің атауы Меншік иесі Қызмет түрлері Орналасқан жері

Бастапқы бағасы,

теңгеКепілдік жарна­

лар, теңге

1 «Астық Транс» АҚ-тың 50% акция пакеті «Қазтеміртранс» АҚ

Астық және өзге де ауыл шаруашылығы өнімінің республикаішілік және халықаралық (экспорт) қатынастарда темір жол көлігімен тасымал-дау мақсаты үшін экспедиторлық қызметтерді көрсету

Астана қаласы, Сарыарқа ауда-ны, Сарыарқа даңғылы, 8 5 200 000 000 63 630 000

Назар аударыңыз, түзету!

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті сауда-саттық өткізу туралы «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» газеттерінің 2016 жылғы 28 қазандағы №207 санын-да жарияланған ақпараттық хабарламасындағы 2016 жылғы 21 желтоқсанға белгіленген «Арман санаторийі» АҚ акцияларының мемлекеттік пакетін және «Санаторий Казахстан» АҚ акцияларының мемлекеттік пакетін сату бойынша сауда-саттықтың 2017 жылғы 20 қаңтарға белгіленгенін хабарлайды.

«Ишим­Астык» ЖШС 2017 жылғы 16 қаңтарда сағат 10.00­де ҚР, Ақмола облысы, Жақсы ауданы, Есіл ауылы мекенжайында мынадай күн тәртібімен жалпы жиналыс өткізу туралы өз қатысушыларына хабарлайды.

1. Серіктестіктің жаңа редакциядағы жарғысын бекіту туралы.2. Жарғының жаңа редакциясына қол қоюға «Ишим-Астык» ЖШС дирек-

торына өкілеттік беру туралы.

«Запорожье» ЖШС 2017 жылғы 16 қаңтарда сағат 10.00­де ҚР, Ақмола облысы, Жақсы ауданы, Запорожье ауылы мекенжайында мынадай күн тәртібімен жалпы жиналыс өткізу туралы өз қатысушыларына хабарлайды.

1. Серіктестіктің жаңа редакциядағы жарғысын бекіту туралы.2. Жарғының жаңа редакциясына қол қоюға «Запорожье» ЖШС директо-

рына өкілеттік беру туралы.

«Жосалы­Агро» ЖШС 2017 жылғы 16 қаңтарда сағат 10.00­де Ақтөбе облысы, Қарғалы ауданы, Жосалы ауылы мекенжайында мынадай күн тәртібімен жалпы жиналыс өткізу туралы өз қатысушыларына хабарлайды.

1. Серіктестіктің жаңа редакциядағы жарғысын бекіту туралы.2. Жарғының жаңа редакциясына қол қоюға «Жосалы-Агро» ЖШС дирек-

торына өкілеттік беру туралы.

«Интернационал­Астана» ЖШС 2017 жылғы 16 қаңтарда сағат 10.00­де ҚР, Ақмола облысы, Жарқайың ауданы, Бірсуат ауылы мекенжайында мынадай күн тәртібімен жалпы жиналыс өткізу туралы өз қатысушыларына хабарлайды.

1. Серіктестіктің жаңа редакциядағы жарғысын бекіту туралы.2. Жарғының жаңа редакциясына қол қоюға «Интернационал-Астана» ЖШС

директорына өкілеттік беру туралы.

«Алиби­Павловка» ЖШС 2017 жылғы 16 қаңтарда сағат 10.00­де ҚР, Ақмола облысы, Ерейментау ауданы, Павловка ауылы, Южная көшесі, 22 мекенжайын­да мынадай күн тәртібімен жалпы жиналыс өткізу туралы өз қатысушыларына хабарлайды.

1. Серіктестіктің жаңа редакциядағы жарғысын бекіту туралы.2. Жарғының жаңа редакциясына қол қоюға «Алиби-Павловка» ЖШС директо-

рына өкілеттік беру туралы.

«Родники» ЖШС 2017 жылғы 16 қаңтарда сағат 10.00­де Ақтөбе облысы, Мәртөк ауданы, Родниковка ауылы мекенжайында мынадай күн тәртібімен жалпы жиналыс өткізу туралы өз қатысушыларына хабарлайды.

1. Серіктестіктің жаңа редакциядағы жарғысын бекіту туралы.2. Жарғының жаңа редакциясына қол қоюға «Родники» ЖШС директоры-

на өкілеттік беру туралы.

Кассовый аппарат Меркурий 180 ФKZ зав. №10085707 от 2010 г. и прилагающиеся к нему документы, книга учета наличных денег, книга товарных чеков ИП Загородняя Ирина Николаевна, ИИН 540702400084 в связи утерей считать недействительными.

АО «АИФН «RETAM», юридический адрес: г. Алматы, ул. Сатпаева, д. 90/28, р/с KZ28826A1KZTD0005638 в АФ АО «АТФбанк», с 13 декабря 2016 года произво-дит выплату дивидендов по итогам 3 кв 2016 года по простым акциям денежными средствами в безналичной форме. Размер дивиденда на 1 акцию 43 000 тенге.

31.08.2016 жылы Маманов Токтар Токановичтің қайтыс болуына байланысты мұралық құқықтарды рәсімдеу жүруде. Заңда көрсетілген басқа да мұрагерлері болса жеке нотариус Мукашева Ж.О.-ға хабарласуын сұраймын. Мекенжайы: Алматы обл., Қаскелең қ., Қарасай батыр к-сі, 32 «А», т. 8(727) 2-98-37-63.

Құрметті кәсіпкерлер!«Атамекен» ҰКП сіздерді «Іскерлік байланыстар»

жобасына қатысуға шақырады

Жоба «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау және дамытудың Бірыңғай бағдарламасы шеңберінде жүзеге асырылады:

1 кезең. Біліктілікті арттыру және кәсіпкерлікті, маркетингті жүргізудің заманауи әдістерімен оқыту, бизнес-әріптестерімен іскерлік байланыстарды орнату (шетелдік және отандық бизнес-тренерлердің және консультанттардың) бойынша 3 апталық бизнес-тренингтер.

2 кезең. Шетелдегі ұқсас бейіндегі кәсіпорындарда 4 апталық тақырыптық бизнес-тағылымдамадан өту және тех-нологиялар трансферті және жабдық сатып алу, тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің және т.б. өзара жеткізі лімі мәселелері бойынша шетелдік әріп тес-термен іскерлік байланыстарды орнату.

Бизнес­тренингтерге және шетелдік тағылымдамаға қатысу өтеусіз негізде жүзеге асырылады.

Қосымша ақпарат алу үшін кәсіп-керлердің өңірлік палаталарына немесе байланыс-орталыққа 59-79-60 телефо-ны арқылы хабарласыңыз (кез келген қаладан қоңырау шалу тегін).

www.palata.kz

Уважаемые предприниматели!НПП «Атамекен» приглашает вас принять участие в проекте

«Деловые связи»

Проект реализуется в рамках Единой программы поддержки и развития биз-неса «Дорожная карта бизнеса 2020» и состоит из двух этапов:

1 этап. 3-х недельные бизнес-тренинги по повышению квалификации и обучение современным методам ведения предпри-нимательства, маркетингу, установлению деловых контактов с бизнес-партнера-ми (под руководством иностранных и отечественных бизнес-тренеров и кон-сультантов).

2 этап. 4-х недельная тематическая бизнес-стажировка за рубежом на пред-приятиях аналогичного профиля и уста-новление деловых связей с иностранны-ми партнерами по вопросам трансферта технологий и приобретения оборудова-ния, взаимной поставки товаров, работ и услуг и т.д.

Участие в бизнес­тренингах и зару­бежной стажировке осуществляется на безвозмездной основе.

За дополнительной информацией об-ращайтесь в региональные палаты пред-принимателей либо в контакт-центр 59-79-60 (бесплатно из любого города).

www.palata.kz

«Теңізшевройл» ЖШС басшылығы Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты Сәрсенбай Еңсегеновке әкесі

СӘБЕТТІҢқайтыс болуына байланысты орны толмас қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Ш.Айманов атындағы «Қазақфильм» АҚ және Қазақстан Кинематографистер одағы Республикалық кинематографистер үйінің директоры, Қазақстан Кинематографистер одағының мүшесі Мағруза Бексұлтанқызы Асаубаеваға анасы

Жаған АСАУБАЕВАНЫҢқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің ұжымы «Интел-лектуалды ұлт қалыптастыру» ғылыми-зерттеу орталығының директоры, профессор Марат Алмасайұлы Нуриевке зайыбы

Роза ДІЛДАБЕКҚЫЗЫНЫҢқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ басшылығы мен ұжымы «Ембімұнайгаз»АҚ бас директорының өндіріс жөніндегі орынбасары Айболат Ғизатұлы Ғабдуллинге інісі

Нұрлан Ғизатұлы ҒАБДУЛЛИННІҢмезгілсіз қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің ұжымы академиялық қызмет және ғылым жөніндегі проректор Ержан Әмірбекұлына әжесі

Атира АСАНБЕКОВАНЫҢқайтыс болуына байланысты орны толмас ауыр қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Егер сіз «Егемен Қазақстан» газетіне жарнама бергіңіз келсе, мына телефондарға

хабарласыңыз:Астана 37-64-48, 37-60-49.

Электронды пошта: advert@egemen.kzАлматы 273-74-39, ф. 341-08-11.

Электронды пошта: adv@egemen.kz

1514 ЖЕЛТОҚСАН2016 ЖЫЛ

CӨЗ СОЙЫЛƏЗІЛ - ОСПАЌ, СЫН - СЫЌАЌ

Мїйісті жїргізетін Берік САДЫР

бірде...Жазушы-сатирик Сейіт Кенжеахметұлы Арқалық

педагогика институтының доценті болып жүрген кезінде емтихан алып отырса, бір студент сұрақтарға жауап бере алмапты. Бұған ренжіген доцент:

– Шырағым-ау, кеше дəріс оқығандағы өзімнің айтқанымды қайталап айтып берсейші, – дегенде, əлгі студент:

– Сіздің білгеніңізді білсем, маған институтта оқып не керек, – десе керек...

Студенттің тапқыр жауабына риза болған Секең оның бағасын қойып беріпті.

* * *Қарқаралыда Қасым Аманжоловтың 90 жылдық

мерейтойы дүбірлеп өтеді. Сол тойға арналып тігілген қазақ үйде қазақтың бір топ белгілі азаматы бас қосады.

Сол үйдің төрінде мемлекет қайраткері, ғалым Мырзатай Жолдасбеков сөз бастап отырады. Сол көпшіліктің арасында айтыс ақындары – астаналық Балғынбек, Дəулеткерей, Айбектермен қатар шымкенттік Бекарыс пен Ақмарал да болады. Əңгіме қыза келе Мырзатай ағамыз ақындардың арасындағы жалғыз қыз Ақмаралға көпшіліктің атынан ат мінгізіп, қалған ақындар мықты болса астынан тартып алсын дейді. Домбыраларын қолға алған астаналық үш ақын Ақмаралдың атына таласпайтындарын айтып, тілек білдіреді. Ал өз кезегінде домбырасын қолына алған Бекарыс Шойбеков:

«Мен өзім жан емес ем инабатсыз,

Құрметтеп ақындарды сыйламақсыз.Ақмаралдың тұлпарын тартып ал деп, Жиналған жігіттерді қинамақсыз.Қыз мінген қағанатқа қызықпайтын,Өңкей текті ақынды жинап апсыз.Ақмаралдың «астына» таластырған, Мырзаға, бұл жерде сіз «виноватсыз», – деп сала-

ды. Сөздің төркінін түсінген мырза көңіл Мырзекең сол жерде Бекарысқа да бір тұлпар атаған екен.

* * *Көкшетауға барар жол бойындағы бір төбеден

өте бергенде: – Мына төбенің аты Қыземшек! Қазақ ат қоюға

ше бер ғой! Қалай дəл қойған! – дейді ақын Баянғали Əлім жанов рөлде келе жатқан жас музыкант Мейрам Тəлімұлына.

– Кəне, кəне... Керемет! – деп, Мейрам қызыға қа-рап, мойнын бұрып, ұмтылып-ұмтылып қойса керек.

Сонда ақын əзілдеп:Қыземшекті көргенде қыз-қыз қайнап,Жөнелдің мəшинеңді жүзбен айдап.Сіздей кезде біздер де шырқағанбыз,Түлкіні қарға аунатып, мұзбен ойнап.Қол жетпеске мойныңды созамын деп,Жолдан шығып кетпегін сорың қайнап! – деген екен.

Көрген БІЛГЕНОВАСТАНА

Философ болудың еш қиындығы жоқ, ол үшін не тапқан қаражатың

қара басыңа әрең-пәрең жетіп жүруі керек, не әйелдің

әпербақанына тап болуың керек.

«Ішіп жіберейік, ішейік, тағы да ішіп жіберейік!» деп данышпан

В.И.Ленин айтқан.

Пара берсең, мол бер, аз берсең, пәлеге қалуың мүмкін.

«Жалақы дегеніміз не?» дейсің бе? Бұл деген – жымқыру-

қымқыруды білмегенің үшін қолданылған жаза.

Жақсы адамды бұзып жіберу билік пен ақшаның қолынан келе бермейді. Өйткені, егер сіз жақсы адам болсаңыз – сізге билік пен

ақша ешқашан бұйырмайды.

Ақыл-ойға, идеяға, қалыптасқан көзқарасқа қарсы шыға білмесең,

ескерусіз қаласың.

Аспанға қарайсың,

Жұлдызды санайсың.

Басың қышып бара ма,

Шашыңды неге тарайсың?

Қиялмен самғайсың,

Көк аспанды таңдайсың?

Жерден үлкен жұлдызды,

Құшаққа қалай алғайсың.

Бір айтсаң қоймайсың,

Қисынсыз өлең сомдайсың.

Төбеңнен «пəле» құласа,

Өзің-дағы оңбайсың.

Қалтаңа бəлкім, қарайсың,

Ақшаң болса санайсың.

Кредит алсаң ұшаққа,

Банкке мəңгі малайсың.

Қазыxан ƏШЕ

АЛМАТЫ

әзілің жарасса...

«Əлеуметтік желіден» алынды.

МАИ қызметкері көлікті

тоқтатып, иесіне:

– Жылдамдығыңызды кішкене

арттыра түссеңіз...

– Неге?– Келесі бекеттегі əріптесім

ақшадан қысылып тұр еді.

* * *

МАИ қызметкері бір көлікті

тоқтатады. Көлік жүргізуші

баяғыда өзіне сабақ берген қатал

мұғалім екен:– Сəлеметсіз бе, Марат ағай,

қалам мен қағаз шығарып, 100 рет

«Мен енді ешқашан жол ере жесін

бұзбаймын...» деп жазыңыз...

* * *

МАИ қызметкерінің кішкентай

ұлы əкесінің ала таяғын əрі-бері

айналдырып ойнап отыр. Əкесі:

– Қой, балам, нанмен ойнауға

болмайды...* * *

Жол бойында МАИ қызметкері:

– Сіз осымен бесінші рет жол

ережесін бұзып отырсыз.

Жүргізуші:– Тұрақты клиенттерге

жеңілдік болмай ма?

ПОЛИЦИЯДАЄЫ

«ПАЙ-ПАЙ!»

Аспанға қарайсың,

Аспанєа ќараймын...

Теледидар тілшісі болған-дықтан вокзалда үйсіз-күйсіз жүр -ген жүдеу қартты «Бұл күйге қа -лай түстіңіз?» деп тілге тарттым.

– Барар жер болмаған соң паналап жүргенім де... – деп қынжылып алып, үйін ба-лаларына бөліп бергенін, үйлі-жанды екі баласында кезекпе-кезек тұрып сыйыса алмағанын, өзінің де «құдай сүйер қылығының» шамалы екенін мойындап:

– Қайтейін, басқа түссе бас пақшыл деген, бұған да шүкір шілік, əсіресе мына вокзал бас тығына ризамын! – деп сөзін келте қайырған соң вокзал бастығына «Сіз не жақсылық жасай қойып едіңіз?» деп едік:

– Е, ол шал ма!.. – деп езуіне күлкі үйіріп, – ол кісі сендерге анекдот айтпады ма?.. Анекдотты өлтіреді, екі-үш күнде маған да келіп соңғы əзілді айтып айызымды қандырады... Содан оны бұл маңнан қумауға бұйрық бергенмін. Түнеп шығар арнайы орны да бар. Ал азық-түлігін, бірлі-жарым керек-жарағын кетіп

бара жатқан жолаушыларды қыран-топан күлкіге кенелтіп-ақ тауып алады, – деді.

Содан əкелерін бұл күйге түсірген балаларын тауып тілдесіп көріп едім, үлкені «əкені бағып-қағу кіші баланың міндеті» деп біраз айтып білгішсінді... Ал кішісі əкесінің «құдай сүйер қылығы жоқтығын» тізбектеп ділмəрсіген соң, не дер екен деп қалалық «Қарттар үйінің» бастығын сөйлетіп көріп едік, «баласы бар адамды қамқорлыққа ала алмайтынын» айтып, заң-зəкөнді көлденең тартты.

Содан ол оқиғаны ұмыта бастағанымда эфирден «Вокзал-дағы мына қария аяқасты мил-лионер болып отыр» деген жылт етпе жаңалықты көріп қалып, баяғы жүзі таныс ақсақалды ал кеп іздестірейін...

Екі-үш рет барып іздеп таба алмай амалсыз вокзал бастығына бас сұқсақ, теледидардың асай-мүсейін арқалаған біздерді бір-ден танып:

– Əп, бəрекелді! Дер кезінде келдіңіздер, ол кісі жөнінде кө сіл те айтуға болады, – деп қарсы алды.

– Таппадық қой? – деп ақсақалды меңзеп едік:

– Соттасып бітті, – деп түс ін-бей аңтарылған бізге:

– Аумақ-саумақ, бүгін бүк, ертең шік заман-ай! – деп алып мəн-жайды баян-дай жөнелді. – Қалай екенін, қазымырланып сұрамадық та, əйтеуір ақсақал аяқасты шетелдің ақшасымен милли-онер болып бұрқ ете қалды... Естуімізше, ғасыр бұрын ала сапыран кезінде шетел асып кеткен ата-бабасынан келіп жеткен мұрағат екен... Қызықтың көкесі сот про-цесінде болды... Екі ба ла-сының еңкіш тартып еңі-регенін, əсіресе кішісінің «дəс түр бойынша кəртайғанда əке-шешені кіші бала қамқор-лы ғына алу керектігін» айтып аңырағанын көрсеңіздер... «Қарт тар үйі де» қалыс қалмай «қараусыз қалғандарды

қамқор лыққа алу бірден-бір па-рызы» екенін ежіктеп түсіндірді-ай келіп... – деп кідіргенінде біз:

– Содан?! – деп сұрағымызды келте қайырдық.

– Содан, ақсақал нағыз аза-мат екен! Алдымен біздің те-сік-жамауымызды бүтіндеді де, бірден осыдан бөлме алып, «Анекдоттар орталығын» құрды, – деп бізге сынай қарағанында:

– Бала-шағасы? – деп қалып едік, вокзал бастығы айтарын:

– Айттым ғой, нағыз азамат деп! Жұмыссыз жүрген екі бала-сын орталығына қызметке алды. Тар үйлерін кеңейтіп, жаңадан пəтерлі етті... Ал қаражатынан «Қарттар үйіне де» қарайласты, – деп бітірді.

Е, ия, аумақ-саумақ заман осы...

Ерсұлтан МАҒЖАНТАЛДЫҚОРҒАН

АУМАЌ-САУМАЌ

Езутартар– Балам, қазақтардың ше-

шен халық екенін барлық ел мойындайды ғой?

– Мойындайды, ата.– Ал сол қазақтардың

жағдайы неге соншалықты жақсы емес?

– Өйткені, біз сөзге бармыз, іске жоқпыз.

* * *– Ата, осы сіз ғой феодализм

кезінде де, социализмде де, енді мына капитализм кезінде де өмір сү ріп келесіз. Шыныңызды айты ңызшы, қай заманда өмір сүрген жақсы екен?

– Е, несін айтасың, балам, бай болсаң – феодализмде, ке-дей бол саң – социализмде, ұры болсаң ка пи тализмде өмір сүрген жақсы ғой.

Əріп їйрету – Ал, балам,Жасың 7-ге келді.Енді сабаққа барасың,Жақсы оқысаң, «5» деген баға аласың.Мен де сонда сеніЖақсы көрем,Не қаласаң, бəрін əкеп берем.Ал енді,Біраз сөзбен таныстырайын,Жөн болар білгенің əріп жайын.Міне, мынау «А» болады.Яғни, «Алтын», «Асыл», «Ақша»,Бұларды кім мол тапса,Мықты азамат болады,Түбі сол адам оңады.Ал енді мынау «Ə» деген...Не бар еді, құдайым-ау?Айтпақшы, «Əкім» екен.Ол да бір, балам, зор кісіМықты болады оның ісі.Енді «Б» дегенің –«Байлық» қой,Кім бай болса,Соның тамағы тоқ болады,Киімі көк болады, Қайғысы жоқ болады.Осы жағын біліп қой,Əрі қарай қайсысы еді?Əй, құрысыншы, жетер енді.Бола бермейінші арамтер,Басқасын мұғалімің үйретер.Сол үшін олАқша алады ғой. Мұны да, балам,Біліп қой...

Ўзын сґздіѕ ќысќасы

Бастығы қызметкеріне:– Сенің осы арақ ішпей

жүре тін күнің бола ма?– Болады.– Ол қай күн?– Сенбі мен жексенбі.– Сонда қалай?– Ол күні мені əйелім үйден

шығармай, киімімді тығып, қамап қояды.

* * *Əйелі күйеуіне:– Жаным, сен алтын сырға

алып беремін деп едің ғой.– Қашан?– Осыдан бір ай бұрын.– Ə, ол үйленбей тұрған

кезіміз еді ғой.* * *

Директор əйел қарамағында жұмыс істейтін күйеуіне:

– Бүгін үйге нан алып қайтуды ұмытпа.

– Мен осы кіммін, сенің күйеуіңмін бе, жоқ па?

– Үйде күйеуімсің, ал ме-кемеде жұмысшымсың. Бар, айтқанды орында!

– Қап, əзір үйге келерсің.– Сен де ертең жұмысқа қай-

тып келетініңді ұмытпа.

Итпен ит болєан заман-ай– Ассалаумағалейкум көке!– Уағалейкумассалам,Иə, қалайсың балам?– Жақсы көке.– Қалада қандай жаңалық?– Жаңалық көп қой, көп,Заман болды ғой аста-төк.– Оқуың қалай?– Ол жүріп жатыр,Ақшасын төлеп,Жылына бір-ақ рет барамын,Кім оны біліп жатыр.Əйтеуір дипломды аламын,Биыл бітеді,Енді сот боламын.– Ə, солай де, Оған да ақша бересің бе?– Онсыз болмайды,Қызметке алмайды.– Сонда ақшаны қайдан табасың?– Қайдан болушы еді,Еңбек етем.– Жөн балам,Жұмыс істесең жаман болмағаның, Қазір көп қой бос жүрген

«оңбағаның».Жас болсаң да қарағым,Сен жарадың.Иə, айта отыр,Қандай жұмыс?– Ит асыраймын.– Ит?Мен тазымен аңға

шыққаныңды емес,Жұмысыңды сұрап тұрмын.– Сол ит асырап жүрмін.Біле білсеңіз ол қып-қызыл ақша,Табысы мол ғой жақсылап бақса!– Тəйт əрі!Мен сияқты қой бағуға болады,Ал ит асыраған қайбір оңады?– Оу, көке, мына сізӨмір бойы,Қой соңында жүрсіз.Ауылды қойшы,Қалада үй жоқ,Сонда сіз кімсіз?Ал біздің тірлік бөлек,Қазір «дөкейлерге» Қой емес, ит керек!Міне, соларға пұлдаймыз.– Ұяттан жұрдаймыз десейші,Ит те пұл болып па?– Пұл болғанда қандай,Табыс таптық қой талай.Мəселен, сіздің қойыңыз қанша?– 30 мың теңге болар.– Міне, онымен кім оңар.Ал біздің бір ит 1 мың доллар!– О сұмдық, сонда оны не істейді?– Ауласында жүреді,Бөтендерге үреді.– Е, ол түсінікті,Ит болған соң үреді де.– Жоқ ол тек үріп қоймайды,Төбелеседі.– Кіммен?– Адаммен емес қой енді, итпен.Біле білсеңіз ол – бизнес.Кімнің иті жеңеді,Соған ақша береді.Бəс тігіскен мықтылар, Апта сайын Ит төбелесетін жерге келеді. – Жə, жетер енді,Доғар балам.Не боп кетті мына қоғам?!Итпен ит болған заман!Қой, мен қойыма барайын,Болды, əңгіме тəмам!

Бақытжан СОВЕТҰЛЫТАРАЗ

Жөнге жəй жүргенге кемдік жоқ,Теңге жүрген жерде теңдік жоқ.

* * *Бай айтты: «Бүгін бір миллион

түсірдім» деп,Жарлы айтты: «А, құдай бергеніңе шүкірмін»деп.

* * *Айқай жырын

бастайтұғын азанда,Сыпсың сыбыр,

көлденең сөз базарда.* * *

Қойдан жуас, бірдеме айтсаң «қалғиды»,

Ал сүрінсең итеруді аңдиды.* * *

Бизнес есеп, мың миллион цифрлар,

Сол цифрлар саудагерді сиқырлар.

* * *Экономиканы

«толғақ қысып» толғап тұр,Экология басы дауда

сорлап тұр.

Əзірбайжан ҚОНАРБАЕВ

Маңғыстау облысы

БІРЌАЄАР

Дағдарыс болғанда, сол рефе-рендум алдындағы науқанда пре-мьер-министр реформа қолдау таппаса, үкіметтен кетемін деп мəлімдеме жасап жіберген. Енді сол сөзінде тұрмаса болмай ды. Отставкаға кету жөнінде өті-ніш білдірді. Ал оны қабылдау-қабыл дамауды президент Серджо Маттарелла шешеді. Президент болса, елдің 2017 жылға арналған бюджетін қабылдағанша кетпей тұра тұр деген өтініш айтты. Ал бюджет те қабылданды, премьер өзінің шешімін қайталады.

Ел тарихындағы ең жас пре-мьер-министр Маттео Ренцидің конституциялық реформа жасауға баруын құптауға да, құптамауға да болар еді. Ол халықтың бір-шама бөлігінің қарсылығын біле тұрып, басын қатерге тікпеуі ке-рек еді, дейді біраз жұрт. Кейінге қалдырмай өзінен бұрынғылар да кезіккен проблеманы біржола шешкенді жөн санаған. Оның үстіне, жұртшылықтан қолдау та-бады деген сенімде де болды.

Бұл реформаның мəні неде? Парламенттің екі палатасының арасындағы қайшылықты жойғысы келді. Сол қайшылық салдарынан заң қабылдау үнемі қиындық-қа ұшырады. Сенат пен төмен-гі палата бір-бірінің шешімдерін қабылдатпай тастауға құқылы болды. Палаталардың міндетін де, олардың құрылымдарын да ай қын-дап, жетілдіру мақсатында үкімет өз нұсқаларын референдумға ұсын ды. Жаңа реформа бойын-ша жоғарғы палата аймақтардың палатасына айналуы тиіс еді. Сонда оның құрамы бұрынғы

далиған 315 адам орнына 100 адаммен ғана шектелмек. Өзгеріс төменгі палатада да болмақ – ол мажоритарлық жүйемен сайланып, тіпті жоғарғы палата қолдамаса да, өз шешімдерін шығаратын болады.

Енді бұл реформаның ре-ферендумда қолдау таппауына келсек, ол əсте де оның жақсы-жамандығында болып отырған жоқ. Оппозиция қалай да өткізбеуге тырысты. Бұрынғы премьер-ми-нистр Сильвио Берлускони оны демократиядан бас тарту десе, соңғы кезде пайда болып, біршама танымалдылыққа жеткен «Бес жұл дыз» қозғалысының жетекшісі, комик Беппе Грилло бұрынғы жүйемен заң шығарылған, жүйені өзгертіп не қажет деген уəж айта-ды. Ал «Солтүстік лигасы» пар-тиясының көсемі Маттео Саль-дини Еуроодаққа таяқ болып тию үшін қарсы болыңдар, деп түпкі ойларын ашып айтты.

Шын мəнінде, əңгіме Еуропа бірлігіне, Еуроодаққа қатысты бо-лып отыр. Сол Еуропаның бірлігін жақтайтын қайраткер Маттео Ренциді биліктен ығыстыру Ита-лия дағы ғана емес, Еуропадағы тұрақтылыққа да соққы болып тиеді. Оппозиция мақсаты да сон-да. Ренцидің кетуінен кейін жаңа парламенттік сайлауды, сондай-ақ, еуроаймақтан шығу жөнінде референдум өткізуге мүмкіндік тууы мүмкін. Оппозиция содан пайда күтеді.

Ренцидің кетуімен Италиядағы жағдай күрт өзгереді деу де қисын-сыз. Оның Демократиялық партия-сы парламентте көпшілік орынға ие. Жаңа премьер де сол пар-тия дан ұсынылуға тиіс. Пре зи -дент тіпті Ренцидің отстав ка сын қабылдамауы да мүмкін. Еуро-паның бірлігі дəл қазіргі жағ-дайда экономикасы біршама шат-қаяқтаған Италияға айрықша қажет. Мұны халық та біледі. Со-дан да Италия қауымы бүлдіруші күштердің арандатуына ере қоймас.

Еуропаның қақ ортасы на орна-лас қан шағын елде əсіре ұлт шыл-дар өкілі жеңіске жете қал ған күнде де нацизм идеясы жүзеге асып, басқаларға қатер төндіре қоймас. Бірақ сол əсіреұлтшылдықтың қасі ре тін бастан кешкен австрия-лық тар ғана емес, жалпы еуропа-лық тардың да біршамасын шошыт-қан. Əсіреұлтшылдардың бұл ел-дегі жеңісі басқа елдердегі идея-лас тары ның рухын көтерер еді.

Мұны жұрт сол сайлаудың алғашқы турында айқын аңғарды. Биыл ғы сəуірдің 24-і күні өткен сай лауда ешкім 50 пайыздан жо-ғары дауыс ала алмай, əсіреоңшыл Австрия азаттық партиясының өкілі 36,4 пайыз дауыс жинаған Норберт Хофер мен 20,38 пайыз дауыс жинаған Жасылдар пар тия-сы ның бұрынғы көсемі Александр Ван дер Беллен екінші турға өт кен. Сонда тек Австрия ғана емес, бү-кіл Еуропа əсіреоңшылдары жеңіс тойын тойлағандай болған. Əсі ресе, Франциядағы «Халық май да ны» партиясының көсемі Марин Ле Пен оны өз жеңісіндей көріп, оны бүкіл Еуропаға өнеге санағаны бар.

Бір айдан кейін өткен екінші турда алдымен Хофер жеңді деп хабарланып, келесі күні поштамен келген дауыстарды есептегенде Белленнің 0,3 пайыз басымдықпен ғана жеңгені анықталды. Дұрыс есептемеді деген дау шықты.

Осыны ескерген конституциялық сот сайлаудың екінші турын қайта өткізу жөнінде шешім қабылдады. Ол алдымен 2 қазанға белгіленіп, ақырында 4 желтоқсанда өтті.

Оңшылдар өздерінің жеңіс-теріне сенімділеу көрінген. Нор-берт Хофер біраз мəлімдемелер де жасап тастады. Алғашқы сапар-ларының бірін Мəскеуге арна-мақ тығын айтты. Еуроодақтың тағдыры өзінің қолында тұрғандай, мақсат Еуроодақты құрту емес, оны өзгерту деген пікір білдірді.

Сірə, мұның барлығы бір жағы Хофердің сайлау науқанындағы өз жеңістеріне сенімділік білдірген тактикалық айласы да шығар. Сайлаушылар елдің саяси бағытын күрт өзгерткісі келгендерді емес, парасатты бағытты ұстанған «жа-сыл профессор» Александр Ван дер Белленді жақтады. Бұл жер-де елдегі дəстүрлі партиялар, еуропалық құрылымдар да оны кеңінен қолдағаны анық.

Сырт қарағанда, Австрияда прези денттік сайлаудың сонша-лықты мəні жоқтай. Бұл лауазым елде шешуші де рөл атқармайды. Австрия – президенттік билік ныса нындағы федералдық парла-менттік республика. Мұнда прези-дент стратегиялық емес, ресми ғана лауазым. Ал бұл елдегі сай-лауға мұншалықты мəн берілуі ол белгілі дəрежеде Еуропадағы сая си оқиғаларға, Еуроодаққа, соң ғы кезде бой көтере бастаған на цис тік идеяларға халықтың көзқа расын аңғартады. Бұл сайлау əсіреоңшылдардың жеңілісі болды, нацистік идеяларға соққы болып тиді. Сондай-ақ, оның Еуропаның ынтымағына қолдау болған оқиға ретінде де қабылданатыны анық.

Реформа ќолдау таппады

Мамадияр ЖАҚЫП, журналист

Еуропаның жетекші елінің бірі – Италияда саяси күрес шарықтау шегіне жеткендей. Ел үкіметінің басшы-сы Маттео Ренци ұсынған конституциялық реформа жалпыхалықтық референдумда қолдау таппады. Соның салдарынан елде үкімет дағдарысы орын алды.

Əсіреоѕшылдыќ ќаупі сейілдіӨткен жексенбіде Австрияда бірінші жəне екінші турының арасы жеті айға созылған президенттік сайлауда əсіреоңшылдар өкілі Норберт Хофер жеңіліс тауып, Жасылдар партиясының бұрынғы көсемі, профессор Александр Ван дер Беллен жеңіске жетті. Ел халқы еңсе басқандай бір ауыртпалықтан құтылып, еркін демалғандай болған.

ДҮБІРГЕТОЛЫ ДЇНИЕ

КӨҢІЛАШАР

16 14 желтоқсан2016 жылдидар

Жалпыұлттық республикалық газет. 1919 жылғы 17 желтоқсаннан шыға бастады.

Меншік иесі:«Егемен Қазақстан» республикалық газеті»акционерлік қоғамы

Басқарма төрағасыДархан ҚЫДЫРӘЛІ

Басқарма төрағасының орынбасарыАйбын ШАҒАЛАҚОВ

Бас редакторАмантай ШӘРІП

Газет мына қалалардағы:Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «Ernur» Медиа холдингі» ЖШС,Алматы қ., Гагарин к-сі, 93 А, «Дәуір» РПБК ЖШС,Қарағанды қ., Сәтбаев к-сі, 15, «Типография Арко» ЖШС,Қостанай қ., Мәуленов к-сі, 16, «Қостанай полиграфия» ЖШС,Қызылорда қ., Байтұрсынов к-сі, 49, «Энергопромсервис» ПФ» ЖШС,Ақтау қ., 22-м/а, «Caspiy Print» ЖШС,Ақтөбе қ., Рысқұлов к-сі, 190, «А-Полиграфия» ЖШС, Атырау қ., Ж.Молдағалиев к-сі, 29 А, «Атырау-Ақпарат» ЖШС,Шымкент қ., Т.Әлімқұлов к-сі, 22, «Ernur prіnt» ЖШС,Павлодар қ., Ленин к-сі, 143, «Дом печати» ЖШС,Тараз қ., Төле би д-лы, 22, «ЖБО «Сенім» ЖШС,Орал қ., Достық-Дружба даң., 215 А, «WESTA» ЖШС,Талдықорған қ., Алматы қаласы, Мұқанов к-сі, 223 В, «Алматы-Болашақ» АҚ,Өскемен қ., Абай д-лы, 20, «Печатное издательство-агентство Рекламный Дайджест» ЖШСбаспаханаларында басылып шықты.

Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 8 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. «Егемен Қазақстанда» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды. Газетті есепке қою туралы №01-Г куәлікті 2007 жылғы 5 қаңтарда Қазақстан Республи касының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қа зақ стан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар» талаптарына сәйкес сертификатталған.

Таралымы 183 000 дана

Нөмірдің кезекші редакторларыСерік ПІРНАЗАР, Рауан ҚАЙДАР

Mекенжайымыз: 010008 АСТАНА, «Егемен Қазақстан» газеті көшесі, 5/13 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58аАнықтама үшін:Астанада: АТС 37-65-27, факс 8 (7172) 37-19-87; Электронды пошта: info@egemen.kz Интернет-редакция: portal@egemen.kz Алматыда: 8 (727) 273-07-87, факс 8 (727) 273-07-87; Электронды пошта: almaty@egemen.kz жарнама-ақпарат бөлімі: Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, 37-64-48, advert@egemen.kzАлматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-07-26, adv@egemen.kzА Материалдың жариялану ақысы төленген. Жарнама, хабарландырудың мазмұны мен мәтініне тапсырыс беруші жауапты.Газеттің жеткізілуіне қатысты сұрақтар үшін байланыстелефоны: 1499 («Қазпошта» АҚ)

Меншікті тілшілер:Астана – 8 (717-2) 37-54-21;Ақтау – 8 (701) 593-64-78;Ақтөбе – 8 (713-2) 56-01-75;Талдықорған – 8 (728-2) 27-05-70;Атырау – 8 (712-2) 31-74-13;Көкшетау – 8 (716-2) 25-76-91;Қарағанды – 8 (777) 949-64-77;Қостанай – 8 (714-2) 21-01-42;Қызылорда – 8 (701) 772-70-74;Орал – 8 (775) 336-47-57;Өскемен – 8 (778) 454-86-11;Павлодар – 8 (718-2) 54-31-56;Тараз – 8 (726-2) 43-37-33;Шымкент – 8 (701) 362-63-76;Петропавл – 8 (715-2) 50-72-50.

Газет Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «Ernur» Медиа холдингі» ЖШС-те басылды, тел. 99-77-77. Тапсырыс №240 ek

Олжас әлеміне сапар

Мира БАЙБЕК,«Егемен Қазақстан»

Алматыдағы Достық үйінің дөң ге­лек залында Қазақстан халқы Ассам б­лея сының қамқорлығымен «Ұлы Дала елі – Тәуелсіздіктің 25 тұғыры» атты Тәуелсіздіктің 25 жұлдызды күнінің аясын­да Қазақстанның халық жазушысы, ақын, ғалым, қоғам қайраткері Олжас Омарұлы Сүлейменов туралы «Олжас и Я» кітабының тұсаукесер рәсімі өтті.

«Олжас и Я» кітабының авторы, «Мәде­ниет» халықаралық қорының кеңесшісі, саясаттанушы Ермек Алданов кітапқа көрнекті ақын туралы құнды естеліктер кіргенін жеткізді. Яғни, аталмыш кітапқа Олжас Омарұлын білетін, оқырмандарды «өз Олжасымен» таныстыруды ниет еткен белгілі тұлғалардың очерктері, эсселері, әңгімелері енген.

Жиында сөз алған автор Ермек Алданов: «Олжас Омарұлының шығармашылық әлемімен қоса, қазақ еліне сіңірген еңбегін, қайраткерлігін, ұлы даланың өр тұлпарындай еркін мінезін, тұлғалық, руха­ни болмысының ерекшеліктерін осы кітапқа енген жүзге жуық естелік арқылы тереңнен тани түсесіз. «Олжас и Я» кітабынан «Олжас и Я» атты әлемге сапар шегіп қайтқандай әсер алатыныңызға сенімдімін. Кітапта лебіз білдірген Олжекеңнің үзеңгілес до­старын, рухани бауырларын алыс­жақын шетелдерден іздеп табу да оңайға соққан жоқ. Дегенмен, талмай ізденістің арқасында тек жақсы естеліктерге ғана емес, соны­мен қатар, Константин Симоновтай әйгілі ақынның Олжас Омарұлының «Аз и Я» кітабына арнап шығарған, бірақ жарық көрмеген тамаша өлеңіне де қол жеткізе алдық. Ол өлең де осы кітапқа еніп отыр», – деп кітаптың маңыздылығына тоқталып өтті.

«Кітаптан өз естеліктерімен бөліскен жақын достарымның, әріптестерімнің асқан шынайылығымен қоса, Ермек Алданұлының қайтпас қажырлылығын да сезінгендей болдым» деп, сөзін әзілмен бастаған Олжас Омарұлы қазіргі уақытта ғылыми еңбек жазу үстінде екенін, бұл кітаптың өзіне үлкен шабыт беріп, көңілін серпілтіп тастағанын, ниеттес дос­жарандарының естеліктері арқылы бір сәтке қызығы мол жастық шаққа деген сағыныш лебінің лап бергенін айтып, көңіл толқынысымен бөлісті, жиналған қауымға алғысын білдірді.

АЛМАТЫ

Сатыбалды СӘУІРБАЙ,«ЕгеменҚазақстан»

Ғ.Жұбанова атындағы фи­лармонияда ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай Ақ­төбе қалалық мәдениет жә­не тілдерді дамыту бө лімі «Оркестрлер шеруі» фес ти­валін өткізді. Фестивальге 7 оркестр қатысты, оның ішінде Қарағанды облысы, Балқаш қаласынан келген «Орфей» флейташылар ансамблінен басқасы өз өңірімізден.

Фестивальдің мақсаты – үрлемелі және ұрмалы аспап­тарда орындаушылардың кә сіби шеберлігін арттыру,

үрлемелі аспаптар ансам бль­дері мен оркес трлерінің шығар­машылығын насихаттау болып табылады.

Ансамбльдер арасында Балқаш қаласынан келген «Орфей» ансамблі (көркемдік жетекшісі Светлана Шоха­таева) І орынға ие бол­ды. Ұжымдар арасында Қ.Ме детов атындағы му­зыка мектебінің үлгілі эс­тра далық­симфониялық ба­лалар оркестрі (көркемдік жетекшісі А.Яблуновский) І орынды жеңіп алды. Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры Т.Бигелдинов атындағы Әуе қорғаныс күштері әс­ке ри институтының әскери

ор кестрі, А.Жұбанов атын­дағы музыка колледжінің үрлемелі аспаптар оркестрі (көркемдік жетекшісі Бек­тұрған Дүй сенбаев) фести­валь жеңім паздары атанды.

Арнаулы оқу орында­ры арасында А.Жұбанов атындағы Ақтөбе музыкалық колледжінің «Bestau band» ансамблі (көркемдік жетек­шісі Қуаныш Дүйсенбаев), сол оқу ордасының тағы бір ансамблі «Bress­Quartet» (көркемдік жетекшісі Мақ­сат Қарабасов) ІІ орынды еншіледі. Қатысқан оркес­трлердің бәрі де жүлдеден құр қалған жоқ. Фестивальдің соңы ақтөбеліктер үшін орны бөлек эстрадалық үрлемелі аспаптар оркестрінің 35 жыл­дық мерейтойына ұласты.

АҚТӨБЕАйнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан»

...Ерте ерте ертеде айдаһарға ай­налып келе жатқан әбжылан оянып кетіп, жер бетіне шығып, маңайын жалмап, үлкен апат, үрей туғызады. Ауылдарды отқа орап, қарсы келгенді қақыратып келе жатқанда, бір қыран бүркіт балапанын қорғап, онымен айқасып, ақыры әбжылан қайта жер астына құлап, жоқ болады. Ал қыран отқа оранған ұядан балапанын алып, алысқа ұшып кетеді. Адам жұтып дәніккен әбжылан Күн тұтылып, өзінің айдаһарға айналар сәтін асыға күтеді. Ал бұл айдаһарды жеңе алатын тек баяғы балапан – Мұзбалақ қана.

Бұл күндері Ш.Айманов атын­дағы «Қазақфильм» АҚ өткен жылы өндіріске жіберген «Мұз балақ» толық метражды анима циялық

фильмінің түсірілім жұмыс тары жал ғастыруда. Тұрдыбек Майдан мен Тілек Төлеуғазы режис серлік жа­сап жатқан «Мұз балақтың» экранға шығуы қазақ муль тип ли ка циясының 50 жыл ды ғына сәйкес, 2017 жылдың күзінде аяқталады деп жоспарлануда.

Сондай­ақ, «Қазақфильм» ки­но студиясының негізінде жа сал­ған «Анимациялық кино» шы ғар­машылық­өндірістік бір лес тігінде өн­діріске жібер гелі отыр ған «Күлтегін» толық ме траж ды мультфильмінің дайындық жұ мыстары басталды.

Ұлттық студияның «Ани ма ция­лық кино» шығар машылық­өндірістік бір лестігі 2009 жылдан бері жұмыс істейді. Осы аралықта 36 қыс қа­метражды ани мациялық фильм (жы­лына орта есеппен 6 фильмнен), сондай­ақ, қазақ анимациясы тари­хында тұңғыш рет 3D форматында «Ер

Төстік және Айдаһар» толықметражды анимациялық фильмі түсірілді.

Өткен жылы Ш.Айманов атын­дағы «Қазақфильм» киностудия­сы «Қазақстан – біз дің ортақ ша ңы­рағымыз» атты анимациялық фильм топта ма сының тұсауын кесті. Бұл түрлі ха лықтардың ең қызық әңгі ме­лерін топтастырған әрқилы ертегілердің бірегей жинағы болып табылады. Аталған анимациялық топтаманың Қазақстан халқы Ассам блеясының 20 жылдығына арналған кіріспе бөлімі еліміздің тарихы мен мәдениеті жайын­да, сондай­ақ, бейбітшілік пен келісім жағдайында 130­дан астам ұлттар мен ұлыстар өмір сүріп жатқан қазіргі тәуелсіз Қазақстан жайлы баяндайды. Қалған сегіз фильм халық ертегілерінің желісі бойынша жасалған.

АЛМАТЫ

Тарбағатайдың қарашада келетін қара суығы кейбір өңірдің қаһарлы қысын да жол­да қалдырады. Әсіресе, ауданның ырысы бо­лып отырған Зайсан көлінің маңындағы ауыл­дар суықты ерте сезінеді.

...Демалыс күні болатын. Әкем көлден күндегісінен ерте келді. Жел тұрып, толқын күшейіп кеткеннен кейін қатерге бас тіккенді жөн көрмепті. Кешкі асқа енді отырғалы жатқанымызда, оның ұялы телефоны шы­рылдады. Сол кезде барып әкеміздің кенже бауыры Таланттың көлден жағаға шықпағаны туралы естідік. Бірден Төлеухан атам мен Жәния апамның үйіне жиналдық. Бүкіл ауылдың азаматтары көл жағалап кетті. Түні бойы алаңдап, ұйқы көрмей, хабарла­сып қалар деп, телефонға үңілумен болдық. Таң ағараңдай бастады. Әлі еш хабар жоқ. Жанымызды шүберекке түйіп, ағамның амандығын тілеуден басқа қолымыздан ештеңе келмеді. «Көп тілеуі – көл» деген, ағам аман қалды. Бәрі орнына келіп, Талант ағам оңалғаннан кейін басынан өткен оқиғаны айтып берді.

– Сағат 4­тен кейін ау қарап болып, жағаға шығуға ыңғайланған кезде моторым от ал­май қалды да, соны күтіп тұрғандай, алай­дүлей жел басталды. Толқын күшейе түсті. Үйдің бойындай толқын үстімнен айналып өткендей болса, келесісі қайықты көміп кетіп жатты. Қайыққа құйылған суды қолымдағы ыдыспен төге бердім, төге бердім. Көзім үйренгендікі ме, түн ортасы болса да айна­лам жарық сияқты көрінеді. Суды төгіп оты­рып: «Мені үйде тосып отырған әке­шешем бар, туыстарым бар, достарым бар. Қайтсе де аман қалуым керек», деп өзімді қайрай түстім. Асау толқындармен таңғы 4­ке дейін арпалыстым. Қайығым тік көтеріліп, қайтадан орнына келгенде, кірген су жып­жылы сияқты көрінеді. Сол кезде рахаттанып, тәтті ұйқыға кетіп бара жатқандай күй кешемін. Марқұм апамның «Талант! Талант!» – деген дауысы құлағыма келеді де, есімді бір сәт жиғандай

боламын. Аман қалуға әрекет жасап, жан­таласа бастаймын. Жағаға таяп қалған бо­луым керек, адамды көтеретіндей мұзға тап болдым. Соның үстіне шығып, жағаға қарай беттедім. Алыстан атты кісіні көріп, айғайлап едім, естімеді. Біраз жерде тұрған қыстауды көзім шалды. Біресе еңбектеп, біресе тізерлеп жүріп, әйтеуір, жеттім­ау. Үйге кіргенде, көзіме бірден орыс апа түсті. Одан әрі есімнен танып қалыппын. Ол кісі менің су киімдерімді шешіп, орап­қымтап төсекке жатқызып қойыпты. Қанша ұйықтағаным белгісіз, дабырлаған дауыстардан ояндым. Мені іздеп келген Қанат ағам мен жиен ағам Дулат екен. Артынан білгенімдей, Ақтүбектен аққан бетте 40 шақырым ығып, Тассайдан әрі 20 шақырым тұстағы «Еркінбектің шүмегі» де­ген жерде жағаға шығыппын. Егер Наташа апа алдымнан шықпағанда, аман қалуым екіталай екен, – дейді ағам.

Асау аттың құлағында ойнап, көкпар тартып, спорттың бірнеше түрін серік еткені де ағамның аман қалуына септігін тигізгені анық. Шорға ауылының жұрты түні бойы тілеуін тілесе, азаматтары күні­түні көз ілмей іздеуде жүрді. Бұл ауыл адамдарының ынтымағы жарасқан қауым екендігін көрсетті.

Айтпақшы, ағам Талант – Тәуелсіздіктің төл құрдасы. Еліміз егемендік алған жылы дүние есігін ашқаны да бекер емес­ау деп ойлаймын. Осыған орай ағамды және оның құрдастарын – Тәуелсіздік құрдастарын ұлы мерекелерімен құттықтағым келеді.Тәуелсіздіктің жігерлі де, жүректі азаматта­ры көп болсын!

Ләззат ҚАНАТҚЫЗЫ, Ы.Алтынсарин атындағы орта мектептің 11-сынып оқушысы

Шығыс Қазақстан облысы, Тарбағатай ауданы,Шорға елді мекені

өнер тұсаукесер

Павлодардағы «Батыр молл» сауда, ойын­сау ық ор талығында ұйым дас ты ­рылған акция респуб ли­калық «25 жұлдызды күн» шарасының аясында өтіп, ұлттық мәдени мұрамызды дәріптеуге арналды. Адамдар күйдің алғашқы аккордын естісімен­ақ ор кестрдің ма­ңына жиналып, күй біткен соң өнерпаздарға алғысын жаудырып жатты.

Семейдегі акция «Ұлы Дала ұландары» деген атау­мен ұйымдастырылып, ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналды. Оны Назарбаев зияткерлік мектебінің оқу­шы лары Семейдегі адамдар

көп жиналатын «Апрель» сау­да үйінің алаңқайында өткізді.

Шымкенттегі флэшмоб «Оң түстік цирк» ғимаратында өтті. Домбыраның дауылпаз үні ғимарат залына жи налған жұртшылықтың отан шылдық сезімін оятты. 25 музыканттың басын қос қан оркестрдің же­текшісі Шыңғыс Исаевтың айтуынша, Құрманғазы шы­ғармасына флэшмоб тұңғыш рет өтіп тұрған жоқ. Оның алдында қаладағы темір жол вокза лының алдындағы алаң­қайда ұйымдастырылып, тек қала халқын емес, келген қонақ­тарды да тәнті еткен.

Қарағандыдағы акцияға Қ . Б а й ж а н о в а т ы н д а ғ ы

кон церттік бірлестіктің кәсі­би музыканттарынан бастап, өнер колледжінің, медици­на университетінің сту дент­терімен қатар, мектеп оқу­шыларына дейін атсалыс ты.

Атыраудағы акция қала­дағы үш бірдей сауда, ойын­сауық орталықтарында ұйым­дастырылды. Ақтөбедегі флэш­моб «Мега» сауда ойын­сауық орталығында өтті. А.Жұ банов атындағы музыка колледжінің студенттері мен Ғ.Жұбанова атын дағы облыстық фи лар­монияның кәсіби домбырашы­лары тек «Сарыарқамен» шек­телмей, Қазанғап, Дәулет керей, Ах мет Жұбанов, Нұрғиса Ті­лендиевтің күйлерін де орын­дады.

Сонымен «Сарыарқа» кү­йіне жасалған флэшмоб өз дең гейінде өтіп, ең алдымен, елдің тұтастығы дәріптелді.

«Егемен-ақпарат»––––––––––––––

Суретті түсірген Линара ГАЛИМОВА

Күй-құдірет тербеді кең даланыДүйсенбіде еліміздің үлкен қалаларында Құрманғазының «Сарыарқа» күйі бір мезетте тартылып, флэшмобқа айналды. «Сарыарқа» – еркіндік пен азаттықтың символы. Кең даланың тыныс-тіршілігін көз алдыңа келтіретін күйдің құдіреті сол, бүкіл жұртымыздың жүрегіне жол табуында. Домбырашылардың флэшмоб үшін ар-найы осы күйді таңдауы да тегін емес.

«Оркестрлер шеруі» мерейтойға ұласты

Қаз-қалпында

Кино

Көл үстіндегі бір түн

«Мұзбалақ» келесі жылы аяқталады