ODA BÜLTENI BULETINI I ODËSkt-to.org/wp-content/uploads/2017/06/5.-Buletini-Nr.-5.pdfe NVM-ve, e...

1

ODA BÜLTENIBULETINI I ODËS

Yıl - Viti / Sayı - Numri : 2014/2

Akademia e KEDS fillon punën zyrtarisht KEDS akademi başlıyor

Bağımsızlığının Altıncı Yılında KosovaKosova në 6. Vjetorin e Pavarësisë

Rriten Investimet e Huaja - Turqia në rendin e parë

Sektori Financiar Në Kosovë Kosova’da Finans Sektörü

U Realizua Mbledhja e Kuvendit të Anëtarëve të OTKT’së KTTO Üyeler Meclisi Toplantısı Düzenlendi

Yabancı Yatırımlar Arttı; Türkiye Öncü Oldu

32

Oda Bülteni /Buletini i OdësKosova Türkiye Ticaret Odasının yayın organı. İki ayda bir yayınlanır.Është botim i Odës Tregtare Kosovaro Turke. Publikohet një herë në dy muaj.

Kosova Türkiye Ticaret Odası adına imtiyaz sahibi Başkan Vekili / Në emër të Odës Tregtare Kosovaro Turke z.Kryetar: Ahmet Mithat Milli

Yayın Koordinatörü / Koordinator i Publikimit: Esin Muzbeg Editör ve Tercüman / Editor dhe Përkthyes: Selda Pajazit – Ahmetaj

Bu bülten Kosova Türkiye Ticaret Odası İdaresi tarafından Yayın Kurulu koordinasyonunda hazırlanmaktadır.Ky buletin me anë të koordinimit të Redaksisë përgaditet nga Administrata e Odës Tregtare Kosovaro Turke.

Yayın Kurulu KTTO-nun İcra Kurulu Üyelerinden oluşur:Redaksia përbëhet nga Antarët e Këshillit Ekzekutiv të OTKT-së:

Ahmet Mithat Milli – Başkan Vekili /z. Kryetar Ayhan Demirkıran – Başkan Yardımcısı/Nënkryetar Abdurrahman Balkız – Üye/AntarëAyhan Albeyoğlu – Üye/AntarëGökhan Hacıibrahimoğlu – Üye/AntarëMustafa Erdem – Üye/AntarëAli Hocaoğlu – Üye/Antarë

Bültende aktarılan ekonomi haberleri, şirket haberleri ve yorumlar Odanın görüşünü temsil etmez . Kaynak gösterilerek alıntı yapılır.Lajmet ekonomike, lajme nga kompanitë dhe komentet e vendosura në buletin nuk përfaqësojnë vlerësimet dhe pikëpamjet e Odës. Mund të përdoren citime duke u deklaruar burimi prej nga është marrë.

Mizanpaj ve Yayın / Dizajni dhe Botimi:ASHA Sh.p.k.


Adresa: Imzot Nike Prella No. 42 Ulpianë Prishtinë – KOSOVËTel: + 381 38 550 [email protected]

PërmbajtjaIçindekiler3

4

8

21

40

42

48

Başlarken / Parathënie

Bağımsızlığının Altıncı Yılında Kosova / Kosova në 6. Vjetorin e Pavarësisë

Ekonomi Haberleri / Lajme nga Ekonomia

Röportaj / Intervistë

Odadan Haberler / Lajme nga Oda

Şirketlerden Haberler / Lajme nga Kompanitë

Şirket tanıtımı / Promovimi i Kompanisë

Türkçe / Shqip

Değerli üyeler, Sevgili işadamları,

Kosova Türkiye Ticaret Odası (KTTO) Bülteninin yeni sayısını değerlendirmelerinize takdim ediyoruz. Bu sayımızda finans sektörünün aktörleri ile söyleşilerimizi sizlerle paylaşacağız. Ülkedeki önemli ekonomik gelişmeleri sunup üyelerimizden haberler, Odamızdan haberler ve şirket tanıtımı bölümlerimiz yer alıyor. Global ölçekteki krizin toparlanma eğilimi gösterdiği bu dönemde Kosova ekonomisinin de daha hızlı bir büyüme potansiyeliyle ilerleyeceğini beklemekteyiz. Uzun zamandır fizibilitesi ve altyapı çalışmaları devam eden enerji, otoyol ve benzeri projelerin hayata geçmesi konusunda bazı adımlar atıldı. Yapılacak seçimlerin ardından da bu projelerin ivme kazanacağını öngörmekteyiz. Öte yandan Kosova hükümetinin ticareti ve yatırım ilişkilerini geliştirmek konusunda attığı adımlar önem arz ediyor. Global ölçekteki büyük enerji ve altyapı projelerinin yanı sıra, küçük ve orta ölçekli işletmelere sunulan perspektifler de bir o kadar önemli görülmektedir. Yerel partnerlerle birlikte Kosova Türkiye Ticaret Odası, Türkiye ile ticaret ve yatırım ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda elinden gelen desteği verme gayretini göstermektedir. İlk etapta KOBİ’lerin durumu ve finansmanı, akabinde de Kosova’da iş yapma potansiyellerine ilişkin bir çalışmayı gündeme getireceğiz.

Kosova’da iş yapma ortamı iyileştikçe, iyi fizibiliteye sahip projelerin ve bu projeleri finanse edecek girişimcilerin de artacağı öngörülmektedir. Gerek merkezi hükümet, gerekse belediyeler nezdinde yapılan projeler ve çalışmalar takdirle izlenmekte, yeni düzenleme ve reformlar da beklenmektedir.

Të nderuar Anëtarë, të respektuar Biznesmenë,

Ofrojmë në vlerësimin tuaj, numrin e ri të buletinit të Odës Tregtare Kosovaro – Turke (OTKT). Në këtë numër te buletinit do të gjeni intervista të ndryshme me akterët e sektorit financiar. Po ashtu do të njohtoheni lidhur me zhvillimet ekonomike të vendit, me lajmet nga antarët, lajme nga Oda si dhe prezantimi i njërës ndër kompanitë tona antare. Në këtë periudhë gajtë të së cilës mundohen të shërohen plagët të cilat shkaktoi kriza ekonomike globale, mendojmë se ekonomia e Kosovës me potenciale të saja do të do të shënojë rritje të dukshme në këtë drejtim. Janë ndërmarrë hapa të dukshëm sa i përket realizimit të disa projekteve të mëdha në vend, siç janë projekti i nergjisë, autostradës, si dhe projektet tjera fizibiliteti dhe punimet e të cilave vazhdojnë ende. Pas përfundimit të zgjedhjeve të cilat planifikohen të mbahen, mendoojmë që këto projekte do të fitojnë më shumë vëmendje. Ndërkaq, masat të cilat janë ndërmarrë nga Qeveria e Kosovës për zhvillimin e lidhjeve investitore dhe atyre tregtare, kanë rëndësi shumë të madhe. Përveç projekteve gjigande të nivelit global siç janë projekti i energjisë dhe infrastukturës në vend, vlerësohen me rëndësi të veçantë edhe prepektivat e ofruara për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme.

Oda Tregtare Kosovaro Turke së bashku me partnerët lokal, përpiqet të mbështesë dhe të kontribuojë në zhvillimin e tregtisë dhe mardhënieve investitore me Turqinë . Gjatë ditëve në vijim do të sjellim në rend të ditës punimet idhur me gejndjen dhe financimin e NVM-ve, e më pas do të realizojë punimet lidhur me Potencialet e Kosovës për Biznes.

Duke u përmirësuar mjedisi i biznesit në Kosovë, parashohim rritjen projekteve me punime të mira fizibiliteti dhe rritjen e numrit të sipërmarrëve për financimin e tyre. Projektet dhe punimet e implementuara si nga ana e Qeverisë së Kosovës po ashtu edhe nga ana e Pushtetit Lokal vlerësohen në mënyrë të lavdëruar, priten edhe rregullime dhe reforma tjera me radhë.

Saygılarımla, / Me respekt,

Başkan V. / Z. Kryetar

ParathënieBaslarken...

Türkçe Shqip

54

Kosova 17 Şubat 2008’de tek taraflı olarak ilan ettiği bağımsızlığının 6. Yıldönümünü kutladı. Birleşmiş Milletler’e henüz üye olamasa da başta uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası olmak üzere birçok uluslararası kuruluşa üye oldu; 106 ülke tarafından tanındı; bölgesel ve uluslar arası mekanizmalara dahil oldu.

Cumhurbaşkanı Atifete Jahjaga, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin desteğine teşekkür ederek, her kuruluş yıldönümünde demokrasi ve özgürlük adına çizilen yolda Kosova’nın bir adım daha ilerlediğini söyledi. Kosova devletinin inşa sürecinin devam ettiğini belirten Jahjaga, hukukun üstünlüğünün sağlanması, her alanda kalkınmış ve yolsuzluktan arınmış bir ülke kurma hedefi için çalışmaya devam edeceklerini kaydetti. Jahjaga, ekonomik kalkınma için yabancı yatırımcıyı çekecek iş ortamının oluşturulması konusunda da çaba sarf edildiğini belirtti. Öte yandan Başbakan Hashim Thaçi, Kosova’nın vizyonunun kalkınmış demokratik bir ülke olmak olduğunu söyledi. Thaçi, dünyanın özgür ülkeleriyle aynı ailede, komşularıyla dost ilişkiler içinde ve uluslararası toplum karşısında tüm yükümlülüklerini yerine getiren bir ülke olmayı hedeflediğini bildirdi. Kosova bağımsızlığının 6’ıncı yıldönümüne, yüksek oranda işsizlik oranı ve sosyal, ekonomik göstergelerin düşük seviyede olduğu bir hava ile girmiş olsa bile, kutlamalar için halkın coşkusu ve umudu büyüktü. Kosova savaştan çıkmış bir ülkeyi andırmadığı gibi, ekonomisi de bir savaş ekonomisi görünümünden uzaklaşıyor. Global krize rağmen 2008’den bu yana ekonomik büyümesi eksiye düşmeyen Kosova, az da olsa istikrarlı bir büyümeyi sürdürdü.

Kosova festoi 6-vjetorin e pavarësisë së saj të cilën e kishte shpallur më 17 Shkurt 2008. Kosova ende nuk është anëtare e Bashkimit Evropian, mirëpo u bë anëtare e shumë institucioneve ndërkombëtare si Fondi Monetar Ndërkombëtar (IMF) dhe Banka Botërore; u njoh nga 106 shtete; është përfshirë në mekanizmat rajonale dhe ndërkombëtare.

Presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga falënderoi Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimin Evropian për mbështetjen dhe theksoi se në çdo përvjetor Kosova në rrugën për demokrasi dhe liri është duke shkuar me hapa më tej. Duke theksuar se Shteti i Kosovës është në procesin e zhvillimit Jagjaga gjatë fjalimit të saj tha se do të vazhdojnë të punojnë për ndërtimin e një vendi ku dominon sigurimi i sundimit të ligjit, zhvillim në të gjitha fushat dhe një shtet pa korrupsion. Gjithashtu Jahjaga tha se janë duke bërë përpjekje për krijimin e mjedisit të biznesit për të tërhequr investitorët e huaj me qëllim të zhvillimit ekonomik të vendit. Në anën tjetër Kryeministri i Kosovës Hashim Thaqi theksoi se vizioni i Kosovës është që të bëhet një shtet i zhvilluar demokratik. Thaqi theksoi se synon që Kosova të jetë në një familje me vendet e tjera të lira të Botës, të ketë marrëdhënje miqësore me fqinjët e saj dhe të jetë një shtet që përmbush të gjitha detyrimet e saj karshi bashkësisë ndërkombëtare. Edhe pse Kosova në 6.vjetorin e saj hyri me një normë të lartë të panunësisë dhe nivelit të ulët të pasqyrës sociale dhe ekonomike entuziazmi dhe shpresa e popullit për festim ishte mjaft i lartë. Kosova më nuk i ngjan një shteti të dalë nga lufta por gjithëashtu është edhe duke u larguar edhe nga pasqyra e ekonomisë së një lufte. Pavarësisht krizës globale Kosova sado pak ka treguar një rritje stabile ekonomike

“Kosova në 6. Vjetorin e Pavarësisë”“Bağımsızlığının Altıncı Yılında Kosova”

Kosova në 6. Vjetorin e PavarësisëBağımsızlığının Altıncı Yılında Kosova

Türkçe Shqip

Kosova, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletlerinin desteğini hep yanında buldu. AB ve ABD’nin dışında Türkiye de Kosova ile yakın ilişkiler geliştiren ve onu destekleyen ülkelerin başında yer aldı. Türkiye Kosova’nın hem yatırımda hem de ticarette ilk partnerlerinden biri olmaya devam ediyor.

që nga viti 2008. Kosova gjithmonë ka gjetur afër saj mbështetjen e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara. Përveq BE-së dhe SHBA’ve edhe Turqia ishte një prej shteteve kryesore e cila zhvilloi marrëdhënje të ngushta me Kosovën duke e mbështetur Kosovën bashkë me vendet e tjera. Turqia vazhdon të jetë partneri i parë i Kosovës si në investim ashtu edhe në tregti.

Devam Vazhdim

NJË VËSHTRIM EKONOMISË SË KOSOVËSKOSOVA EKONOMİSİNE GENEL BİR BAKIŞ

Kosova bağımsızlığını ilan ettiği 2008 yılında dünyada global krizin belirmesine rağmen, ülke göreli olarak krizden daha az etkilendi. Ekonomik büyümesi kısmen durağanlaşsa bile eksiye düşmedi. 2008 yılında 3 Milyar 940 Milyon € olan gayri safi yurtiçi hasıla 2013 yılına gelindiğinde 5 Milyar €’yu buldu. Kişi başına düşen milli gelir de aynı oranla 2310 €’dan 2777 €’ya yükseldi. Satın alma gücü paritesine göre yapılan hesaplamalarla 2012 yılı için Kosova’da kişi başına düşen milli gelir 7400 € civarında idi.

Që nga pavarësia e Kosovës më 2008, pavarësisht krizës globale shteti i Kosovës relativisht pak është prekur nga kriza. Edhe pse zhvillimi ekonomik i vendit është stangnuar, prap se prap ekonomia e vendit nuk është zvogëluar. Produkti i brendshëm bruto e cila në vitin 2008 ishte 3 miliardë 940 million €, në vitin 2013 u rrit në një vlerë me 5 miliardë €. Edhe Bruto Prodhimi Vendor (BPV) për kokë banori ka shënuar rritje të njëjtë nga 2310 € në 2777 €. Sipas paritetrit të fuqisë blerëse në vitin 2012, Bruto Prodhimi Vendor (BPV) për kokë banori në Kosovë kishin vlerë rreth 7400 €.

2008 Yıllar V��

2009 2010 2011 2012 2013Ilkokul��e

GDP (M�l�on €) PBB (M�� €� K�ş� başına düşen m�ll� gel�r €BPV €

3.940 4.008 4.291 4.776 4.916 5.004

2310 2311 2436 2668 2721 2777

Öte yandan ülkenin ticari açığı ekonomik gelişmenin önünde en büyük engeli teşkil etmeye devam ediyor. Ticari açık ihracatın artması ile kısmen azalsa bile hala çok yüksek seviyelerde seyretmeye devam ediyor. 2013 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı %12 olarak kaldı. Aşağıda Kosova İstatistik Kurumunun verilerinden derlenen tablolarda 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin ithalat ve ihracat rakamlarını kıyaslamalı olarak değerlendirebiliriz.

İthalatın 2.5 Milyar € seviyelerinde olduğu Kosova’da ihracat maalesef 300 Milyon € civarlarında kalmaya devam ediyor. Bu büyük ticari açık, diasporadan gelen havaleler ile kısmen kapatılıyor. Yıllık 600 Milyon € civarında bir transfer diasporadan Kosova’ya geliyor.

Në anën tjetër deficiti tregtar i vendit po ndikon negativisht dhe po vazhdon të krijojë pengesë mbi zhvillimin ekonomik të vendit. Edhe pse deficiti tregtar pjesërisht është zvogëkuar si rezultat i rritjes së eksportit ende vazhdon të mbetet në nivel shumë të lartë.

Në vitin 2013 raporti i eksportit ndaj importit mbetet të jetë 12%. Në tabelat e mëposhtme të hartuara nga Agjencia e Statistikave të Kosovës duke bërë krahasime midis të dhënave mund të vlerësojmë shifrat e importit dhe eksportit për vitin 2012 dhe 2013.

Niveli i importit në Kosovë pasqyron të jetë rreth 2.5 miliardë €, ndërsa fatkeqësisht niveli i eksportit mbetet të jetë rreth 300 milion €. Ky deficit i lartë tregtar pjesërisht është duke u mbyllur me paratë e dërguara nga diaspora. Një transfer vjetor me vlerë rreth 600 milionë € po vjen nga diaspora në Kosovë.


76

1 278.379 285.233 2,4

Ülkeler Shtetet

TOPLAM GJITHSEJ

�ır��stanS�r��a

2012

2.507.609

2013

2.450.363

� �e��me% Ndr�sh��

-2,2

2

3

4

5

6

7

8

9

10

303.722

213.353

199.837

286.123

159.683

109.005

109.824

85.286

72.013

1.817.225

252.831

228.599

204.691

185.185

179.590

145.977

110.463

83.536

73.356

1.749.461

-16,7

7,1

2,4

-35,2

12,4

33,9

0,5

-2

1,8

-3,7

AlmanyaG�er�an�a

İtalyaIta��a

Türk�ye T�r��a

Makedonya �a�edon�a

��n K�na

Yunan�stan Gre��a

Arnavutluk Sh��r�a

Bosna Hersek Bosna Hercego��na

Hırvat�stan Kroac�a

İLK 10 ÜLKE 10 SHTETET E PARA

Türkçe Shqip

Importi i Kosovës për vitet 2012 – 2013 Janar – Dhjetor (‘000) €

Kosova’nın 2012 - 2013 Ocak - Aralık İthalatı (‘000)€

Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu / Burimi: Agjencia e Statistikave të Kosovës

Eksporti i Kosovës për vitet 2012 – 2013 Janar – Dhjetor (‘000) €

Kosova’nın 2012 - 2013 Ocak - Aralık İhracatı (‘000)€

1 71.351 74.364 4,2

Ülkeler Shtetet

TOPLAM GJITHSEJ

İtalyaIta��a

2012

276.100

2013

293.919

� �eğ��me% Ndr��h��

6,4

2

3

4

5

6

7

8

9

10

40.179

22.920

26.342

16.627

14.918

14.880

11.376

15.133

4.362

238.088

43.800

28.953

26.162

17.401

14.334

10.990

7.395

7.209

6.328

236.936

9

26,3

-0,6

4,6

-3,9

-26,1

-34,9

-52,3

45

-0,4

ArnavutlukSh��r�a

H�nd�stanI�d�a

Makedonya �a�ed��a

Karadağ �a��

��r��stan S�r��a

Almanya G�er�a��a

Türk�ye T�r��a

İsv��re ��ra

Avusturya A��tr�a

İLK 10 ÜLKE 10 SHTETET E PARA

Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu / Burimi: Agjencia e Statistikave të Kosovës

Ticaret verilerinin yanı sıra Kosova’ya gelen doğrudan yabancı yatırımlar da Kosova’nın kalkınması için oldukça önemli bir yere sahip. Kosova hükümetinin beklediği seviyede bir yabancı yatırımın olmamasına rağmen, yapılan bazı iyileştirmeler ile belli bir seviye korundu. Kosova Merkez Bankasının verilerine göre Kosova’ya giren doğrudan yabancı yatırımlar şöyle:

Bashkë me të dhënat e tregtisë, edhe investimet e huaja direkte në Kosovë zënë një vend shumë të rëndësishëm për zhvillimin ekonomik të vendit. Edhe pse deri tash nuk pati investime të huaja në nivelin e pritur nga Qeveria e Kosovës, me disa përmirësime të realizuara prap se prap u ruajt një nivel i caktuar i investimeve. Sipas të dhënave të Bankës Qëndrore investimet e huaja direkte në Kosovë janë pasqyruar më poshtë në tabelë:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

388.4

304.2

221.6

219.3

205.9

150.8

103.1

72.7

67.3

31.6

1,764.9

Ülkeler / Shtetet

Almanya / Gjermanıa

Büyük Br�tanya / Brıtanıa E Madhe

Türk�ye / Turqia

Slovenya / Sllovenıa

İsv�çre / Zvicra

Avusturya / Austrıa

Arnavutluk / Shqiperia

ABD / SHBA

Hollanda / Holanda

Fransa / Franca

İLK 10 ÜLKE / 10 SHTETE E PARA

M�lyon € / M�l�on� �

TOPLAM / GJITHSEJ 2,286.5

MARRËDHËNJET ME TURQINËTÜRKİYE İLE İLİŞKİLER

Kosova ile Türkiye’nin iyi düzeyde olan siyasi ve kültürel ilişkileri, ekonomik ilişkilerle de pekişiyor. Kosova devleti için devasa yatırım projelerinden olan otoyol, havalimanı inşaatı, enerji dağıtımı ve tedariki ihaleleri Türk şirketleri tarafından veya onların içinde bulunduğu konsorsiyumlar tarafından alındı. Başarıyla inşatları ve devirleri gerçekleşen bu projelerin yanı sıra Türk şirketleri, enerji ve otoyol gibi diğer projelerde de yer almaya hazır olduklarını gösterdiler.

Özel sektörün bu yoğun ilgisi, devletlerarası bazı anlaşmaların yapılmasıyla da pekişti. Kosova ile Türkiye arasında Yatırımların Korunması ve Karşılıklı Teşviki Anlaşması, Ekonomik İşbirliği Anlaşması, Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşması, Karayoluyla Uluslar arası yük ve Yolcu Taşıma Anlaşması, Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalandı.

Türkiye hem ticarette hem de yatırımda Kosova ile işbirliği yapan ilk ülkelerin başında geliyor. 2013 yılında Kosova’nın 204 Milyon € ile 4. ticari partneri olan Türkiye, yatırımda ise 2013 yılı birincisi oldu. Merkez Bankasının verilerine göre toplamda 221,6 Milyon €’luk yatırım ile Türkiye 3. Sırada yer alıyor.

Marrëdhënjet e mira politike dhe kulturore midis Kosovës dhe Turqisë po vazhdojnë të forcohen edhe më tepër me marrëdhënjet ekonomike midis dy vendeve. Projektet gjigande investive për shtetin e Kosovës si ajo e autostradës, ndërtimi i aeroportit, si dhe tenderet për furnizim me energji elektrike janë marrë nga kompanitë turke apo nga konsorciumet brenda të cilave gjenden këto kompani turke. Përveq përfundimit të suksesshëm të ndërtimit dhe transferimit të projekteve kompanitë turke gjithëashtu treguan gadishmërinë për të marrë pjesë edhe në projekte të tjera si ato të ndërtimtarisë dhe autostradës.

Ky interesim intensiv i sektorit privat u forcua edhe më tepër me realizimin e disa marrëveshjeve midis dy shteteve. Deri më tani midis Kosovës dhe Turqisë u nënshkruan këto marrëveshje: marrëveshja për promovimin reciprok dhe mbrojtjen e investimeve, marrëveshja e bashkëpunimit ekonomik, marrëveshje për bashkëpunim dhe ndihmë reciproke në çështjet doganore, marrëveshja e transportit ndërkombëtar rrugor të udhëtareve dhe mallrave, marrëveshja mbi parandalimin e tatimit të dyfishtë dhe marrëveshje e tregtisë së lirë.

Turqia është në mesin e shteteve të para e cila bashkëpunon me Kosovën si në aspektin e tregtisë ashtu edhe në atë të investimit. Në vitin 2013 Turqia me 204 milionë € pasqyrohet të jetë partneri i 4.tregtar i Kosovës, ku për vitin 2013 në investim zuri vendin e parë. Sipas të dhënave të Bankës Qëndrore Turqia me investime me një vlerë prej 221,6 milionë € renditet në vendin e tretë.

Devam Vazhdim


Devam Vazhdim


98

Ministri i Fınancave Besim Beqaj, bëri të ditur se nuk do të këtë zvarritje të projekteve të parapara në vitin 2014 për shkak të dështimit të privatzimnit të PTK-s, I cili përkujtoi projektin e ndërtimit të autostradës Prishtinë – Shkup. Në anën tjetër, pas dështimit të procesit të privatizimit të 75% të aksioneve të PTK-s, Kompania fituese i tenderit “Axos Capital” reagoi kundër vendimit të Qeverisë së Kosovës.Përfaqësuesi i Kompanisë ACP Axos Capital – Jan Budden reagoi duke theksuar se zvarritjet e shkaktuara gjatë procesit të privatizimit, mos arritja në përfundime janë përgjegjësi e Qeverisë së Kosovës. Kompania AXOS bëri të ditur se vendimet e paarsyeshme dhe të papritura të arrituar nga Qeveria e Kosovës janë të papranueshme dhe janë në kundërshtim me standardet e ligjeve ndërkombëtare.

Maliye Bakanı Besim Beqaj, PTK’nın özelleştirme sürecinin sonuç vermemesi nedeniyle 2014 yılı için öngörülen projelerde bire aksaklık olmayacağını Priştine – Üsküp otoyol projesinin de inşa edileceğini söyledi. Öte yandan PTK’nın %75’nin özelleştirme sürecinin başarısız bir şekilde sonuçlanmasının ardından ihaleyi kazanan “Axos Capital” Şirketi Kosova Hükümetinin aldığı karara tepki gösterdi. ACP Axos Capital şirketin yetkili kişisi Jan Budden özelleştirme süreci sırasında meydana gelen aksamaların, ertelemelerin ve sonuç alınamamalarından dolayı Kosova Hükümetinin sorumlu olduğunu dile getirdi. AXOS şirketi Kosova Hükümeti tarafından bütün bu ani ve nedensiz kararların kabul edilemez ve uluslararası hukuk standartlarına aykırı olduğunu ileri sürdü.

Lajme nga EkonomiaEkonomi HaberleriDevam Vazhdim

Türkçe Shqip

Lajme nga EkonomiaEkonomi Haberleri

Kosova 1.55 Milyar Avro Dış Borç İle Kosova me 1.55 Miliard Borxh të Jashtmë

03 Janar 2014 – Banka Qendrore e Kosovës (BQK) ka raportuar se borxhi i jashtëm bruto i Kosovës, i cili përfshin borxhin privat dhe borxhin publik, në fund të Shtatorit 2013 kishte arritur vlerën 1.5 miliard euro.Borxhi publik në krahasim me borxhin privat (total. 25%) ka një pjesëmarrje të ulët në gjithsej borxhin e jashtëm bruto. Sipas Bankës Qëndrore borxhi i jashtëm publik është 387.8 Milion euro, ndërkaq vlera 324,6 Milion përbënë borxhin e Jashtëm të Qeverisë së shtetit. Duke krahasuar me vitin paraprak, raportohet se kjo vlerë ka shënuar rrënje në 6.5 Milion euro.

03 Ocak 2014 – Kosova Merkez Bankası raporuna göre Kosova’nın brüt dış borcu kamu ve özel sektör olmak üzere 2013 Eylül ayının sonunda 1.55 milyar avro’ya ulaştığı bildirildi. Kamu borcunun özel sektör borcuna oranla (toplam borcun %25) daha düşük olduğu açıklandı. Merkez Bankasına göre kamu dış borcu 387.8 Milyon avro’dur, 324,6 milyonluk kısmı Hükümetin dış borcunu kapsamaktadır. Bu değer geçen döneme göre 6.5 milyon avro düştüğü tespit edildi.

PTK Özelleştirme süreci başarısızlıkla sonuçlandı

Dështon Procesi i Privatizimit të PTK-s

03 Janar 2014 – Parlamenti i Kosovës, duke mos aprovuar raportin lidhur me procesin e privatizimit të PTK-s shkakton dështimin e të këtij procesi. Për shkak të mosmarrëveshjeve në mes të Qeverisë dhe opozitës, Parlamenti nuk arriti të mbledhet për të aprovuar këtë qështje. Pas kalimit të datës 30 Dhjetor 2013 e cila ka qenë data e fundit e mundshme për nënshkrim të kësaj kontrate, duke mos u bërë asnjë zvarritje tjetër procesi i privatizimit të 75% të aksioneve të PTK është përbyllur me dështimin e këtij procesi.

03 Ocak 2014 – Kosova Parlamentosu, PTK sürecinin özelleştirilmesine ilişkin raporu onaylamayarak sürecin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden oldu. Hükümet ile muhalefet arasındaki uzlaşmazlık nedeniyle Parlamento bu konuyu onaylamak üzere toplanmadı. Özelleştirme anlaşmasının imzalanması için 30 Aralık 2013 olan son gün geçti ve herhangi bir erteleme olmaksızın PTK varlıklarının %75’inin özelleştirilmesine ilişkin süreç başarısızlıkla sonuçlanmış oldu.

Yılın en Büyük Enerji Projesi “Kosova e Re”

Projekti më i Madh i Energjisë “Kosova e Re”

05 Janar 2014 – Projekti më i madh për vitin 2014 në fushën e energjetikës do të jetë ndërtimi i Termocentralit ”Kosova e Re”, ka thënë ministri i Zhvillimit Ekonomik, Fadil Ismaili. Ministri Ismaili duke bërë të ditur se brenda vitit pritet të arrijnë ofertat nga tre konsorciumet e parakualifikuara, lajmëroi se brenda periudhës kohore Mars – Prill 2014do të bëjë prezantimin e ofertave të parashtruara. 3 Konsorciumet e listës së ngushtë janë:

Adani Power / PT Adani Global konsorsiyumu Indi – Indonezia Park Holding – TurqiPPC / ContourGlobal LLP konsorciumi Greqis dhe Britani e Madhe/ SHBA

05 Ocak 2014 – Kosova Ekonomi Kalkınma Bakanı Fadil Ismaili 2014 yılı için enerji alanında termik santral inşaatı olan “Kosova e Re” projesinin en büyük proje olma özelliğini taşıdığını açıkladı. Yıl içinde üç konsorsiyumdan tekliflerin ulaşmasını bekledikleri ifade eden Ismaili, Mart – Nisan ayları arasında tekliflerin sunumu için duyuruyu ilan edeceklerini bildirdi. İhalede kısa listeye kalan 3 konsorsuyum şöyle idi:

Adani Power / PT Adani Global konsorsiyumu Hindistan – Endonezya Park Holding – Türkiye PPC / ContourGlobal LLP konsorsiyumu Yunanistan ve büyük Britanya/ABD

1110


13 Ocak 2014 – Arnavutluk Tarım Bakanı Edmond Panariti, iki ülke hükümetlerinin yapacağı bir sonraki toplantıda Kosova ile Arnavutluk arasında tarımcılık alanında işbirliğini öngören bir anlaşmanın imzalanabileceğini söyledi. Panariti, akabinde de gıda güvenliği konusunda bir anlaşmanın olabileceğini duyurdu. İki ülkenin ortak hükümet toplantılarının ikincisinin Haziran ayında Vlora’da yapılması planlanıyor.

Kosova ile Arnavutluk Arasında Tarım Anlaşması Gündemde

Paralajmërohet Mrrëveshja për Bujqësi në mes të Kosovës dhe Shqipërisë

13 Janar 2014 - Ministri i Bujqësisë, Zhvillimit Rural dhe Administrimit të Ujërave të Shqipërisë, Edmond Panariti ka deklaruar se parashikohet që në mbledhjen e radhës së dy qeverive, mund të nënshkruhet një marrëveshje për fushën e bujqësisë. Panariti, po ashtu paralajmëron marrëveshje edhe për standardet e sigurisë së ushqimit. Mbledhja e radhës në mes të këtyre dy Qeverive planifikohet të realizohet gjatë muajit Qershor, në Vlorë

Türkçe Shqip


Kosova Dünya Ticaret Örgütüne (WTO) Mesafeli Duruyor

Kosova e Distancuar me Organizatën Botërore të Tregtisë (WTO)

08 Janar 2014 – Qeveria e Kosovës, bëri të ditur se edhe pse janë bërë të gjitha para përgaditjet për Anëtarësimin e Kosovës në Organizatën Botërore të Tregtisë ende nuk janë ndërmarrë hapa për konkretizimin e saj. Blerim Ahmeti, Zv. Drejtori i Departamentit të Tregtisë nën Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë, duke bërë të ditur gadishmërinë lidhur me antarësimin në Organizatën Botërore të Tregtëisë, shtoi se nuk jemi të detyruar për këtë anëtarësim sepse jemi një shtet që gjendemi në një periudhë të zhvillimit ekonomik dhe në këtë fazë nuk do të kemi shumë avantazhe me antarësimin në Organizatën Botërore të Tregtëisë. Ndërkaq gjatë fundit të vitit të kaluar Organizata Botërore e Tregtëisë bëri të ditur se bashkë me përfaqësuesit e 159 shteteve anëtare janë dakorduar lidhur me përpilimin e një marrëveshjeje e cila ka për qëllim nxitjen e tregtisë globale. Kjo marrëveshje përmban në vete qështjet lidhur me thjeshtëzimin e procedurave doganore dhe lehtësimin e tregtisë të antarëve brenda organizatës.

08 Ocak 2014 – Kosova hükümeti, Dünya Ticaret Örgütü Üyeliği için tüm hazırlıkların yapılmasına rağmen henüz uygulamaya girmediğini açıkladı. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Departman Müdür Vekili Blerim Ahmeti’ye göre Dünya Ticaret Örgütüne üye olma yönünde hazırız; ancak bu bir zorunluluk değil, ülke olarak ekonomik kalkınma sürecinde olduğumuz için şu aşamada Dünya Ticaret Örgütüne üye olunması çok avantajlı durmuyor. Diğer taraftan geçen yılın sonlarına doğru Dünya Ticaret Örgütü 159 üye ülkenin temsilcileri arasında küresel ticareti teşvik etmeyi amaçlayan bir anlaşmaya mutabık olduklarını açıkladı. Anlaşma üye ülkelerin gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ile ticareti kolaylaştırma konularını kapsıyor.

08 Ocak 2014 – Kosova Merkez Bankası Ticari Bankalarda müşteri mevduatlarının değerlerinin %2.36 Milyar avroya ulaştığını açıkladı. Mevduatın yaklaşık %48’i vadeli mevduat olarak duruyor. Kredilerin mevduata oranı ise %76 seviyelerinde… Merkez Bankasının verilerine göre Kosova’da finans sektörü kârlı yatırımlardan birini oluşturmaya devam ediyor. Kasım 2013 tarihine kadar ticari bankaların kârı 23.6 Milyon avro idi. Geçen yılın aynı dönemine oranla %14.3’lük bir artış söz konusu. Öte yandan ticari bankaların sermayesi 251.1 milyon avro’ya ulaştı. 2012’nin Kasım ayı ile karşılaştırıldığında sermaye %3.4 oranında arttı.

Mevduatın Yaklaşık %48’i Vadeli 48% të Depozitave janë të Afatizuara

08 Janar 2014 - Banka Qendrore e Kosovës (BQK) ka njoftuar se depozitat e klientëve në bankat komerciale janë rritur në vlerën 2.36 miliardë euro. Rreth 48% të depozitave janë të afatizuar. Ndërsa raporti i kredive ndaj depozitave mbetet në nivelin 76 për qind. Sipas të dhënave të Bankës Qëndrore, Sektori financiar në Kosovë vazhdon të jetë njëra ndër investimet fitimprurëse . Fitimi i bankave komerciale deri në muajin Nëntor 2013 shënoi vlerën 23.6 milionë euro. Krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit paraprak, fitimi është rritur për 14.3 %. Ndërkaq, Kapitali i bankave komerciale arriti në 251.1 milionë euro. Krahasuar me Nëntorin e vitit 2012, kapitali u rrit me 3.4 për qind, ka njoftuar BQK-ja.

08 Ocak 2014 – Kosova Merkez Bankası Ticari Bankalarda müşteri mevduatlarının değerlerinin %2.36 Milyar avroya ulaştığını açıkladı. Mevduatın yaklaşık %48’i vadeli mevduat olarak duruyor. Kredilerin mevduata oranı ise %76 seviyelerinde… Merkez Bankasının verilerine göre Kosova’da finans sektörü kârlı yatırımlardan birini oluşturmaya devam ediyor. Kasım 2013 tarihine kadar ticari bankaların kârı 23.6 Milyon avro idi. Geçen yılın aynı dönemine oranla %14.3’lük bir artış söz konusu. Öte yandan ticari bankaların sermayesi 251.1 milyon avro’ya ulaştı. 2012’nin Kasım ayı ile karşılaştırıldığında sermaye %3.4 oranında arttı.

Serbest Ticaret Üretim Olmadan Anlamsız Trergtia e Lirë nuk ka efekt pa prodhim

13 Janar 2014 – Kapacitetet e pamjaftueshme të prodhuesve Kosovarë kanë bërë që marrëveshjet tregtare të arritura të jenë gati pa ndonjë efekt pozitiv. Ekspertët e ekonomisë të cilët kanë bërë këtë vlerësim, kanë bërë të ditur se edhe marrëveshja e nënshkruar me CEFTA-n e cila është nënshkruar me anë të iniciativës së Bashkimit Evropian, shpeshherë hasë në shkelje nga ana e Anëtarëve të vet. Ndërkaq në mes të Kosovës dhe Turqisë është nënshkruar marrëveshja për tregëti të lirë. Sipas Odës Amerikane, në rast se Kosova arrinë të nënshkruan Marrëëveshjen për Stabilizim dhe Asociim, vlerësohet se Kosova do të fitojë qasje të pakufizuar në tregun e BE-së, por përderisa Kosova nuk ka prodhim kjo qasje do të jetë e kufizuar.Ndërsa Instituti Riinvest konsideron se hapi i parë që do të duhej ta bënin institucionet e Kosovës karshi mbledhjes më të madhe të të hyrave është minimizimi i ekonomisë së paligjshme.

14 Ocak 2014 - Amerikan ve Türk konsorsiyumu Bechtel & Enka, Kosova ile Arnavutluğu birbirine bağlayan otoyolu tamamladıktan sonra Priştine Üsküp otoyolunu da inşa edecek. Bakanlardan oluşan komisyon toplantısında en iyi teklifin bu konsorsiyum tarafından verildiği açıklandı. Koridor 6 olarak adlandırılan otoyolun 600 Milyon €’luk bir maliyet ile 42 ayda tamamlanması hedefleniyor. İhalede 756 milyon € teklif veren “Cooperativa Muratori and Cementisti, C.M.C. di Ravenna & Doğuş (CD)” konsorsiyumu ise ikinci oldu.

Bechtel & Enka Priştine - Üsküp Otoyolunu İnşa Edecek

Bechtel & Enka do ta ndërtojë autostradën Prishtinë – Shkup

14 Janar 2014 – Pas përfundimit të autostradës e cila lidh Kosovën me Shqipërinë, Konsorciumi Amerikano – Turk Bechtel & Enka do të ndërtojë edhe autostradën Prishtinë – Shkup. Është bërë e ditur se në mbledhjen e Komitetit Drejtues Ndërministror oferta e këtij konsorciumi është vlerësuar si oferta më e mirë ndër të tjerat. Kohëzgjatja e ndërtimit të Rrugës 6 është planifikuar të zgjasë 42 muaj me kosto prej 600 Milion euro. ndërsa Konsiorciumi i “Cooperativa Muratori and Cementisti, C.M.C. di Ravenna & Dogus (CD)”, është renditur i dyti me ofertën financiare.

14 Ocak 2014 – Sanayi ve Ticaret Bakanlığının verilerine göre 2012 yılına kıyasla 2013 yılında hem yabancı şirketler hem de yabancı yatırımlar arttı. Yatırım ajansı Başkanı Valdrin Lluka, 2013’ün 3 çeyreğinde yabancı yatırımların miktarı bir önceki yılın aynı dönemine göre % 15 artarak 205 Milyon € olarak gerçekleştiğini açıkladı. Söz konusu artışın yabancı yatırımcı anlamında pozitif bir artış olduğu dile getirildi. İlgi çekici yatırımlar arasında gayrimenkul, inşaat, enerji ve finans sektörü yer almaktadır. 2013 yılında önemli ve dominant yatırımlar arasında ülke olarak Türkiye birinci sırada yer aldı. Diğer ülkeler sırasıyla Almanya, İsviçre, Arnavutluk ve İngiltere olarak sıralandı.

Yabancı Yatırımlar Arttı; Türkiye Öncü Oldu Rriten Investimet e Huaja; Turqia në rendin e parë

14 Janar 2014 – Sipas të dhënave të Tregtisë dhe Industrisë, krahasuar me vitin 2012, në vitin 2013 kompanitë dhe investimet e huaja kanë shënuar rritje në Kosovë. Valdrin Lluka, Kreu i Agjencionit për Promovimin e Investimeve në Kosovë thotë se nga muaji janar deri në shtator të vitit 2013 vlera e investimeve ka arritur në 205 milionë euro, apo 15 % më tepër krahasuar më periudhën e njëjtë të vitit të kaluar Lluka thotë se ky është lajm pozitiv rritjen e shumës së investimeve të huaja. Turqia ka dominuar sa i përket investimeve të rëndësishme të realizuara në Kosova gjatë vitit 2013. Ndërkaq shtetet tjera renditen si: Gjermania Zvicra, Shqipëria dhe Anglia.

1312


Türkçe Shqip

15 Ocak 2014 - Maliye Bakanı Besim Beqaj, IMF’nin öncül ve ardıl Kosova şefleri Johannes Wiegand ve Jacques Alian-Miniane görüştü. Görüşmede Kosova için yeni bir IMF programı konusu da ele alındı. 2013 yılının başarılı bir yıl olduğunu belirten Beqaj, 2014 yılında hükümetin yapmayı planladığı reformlar konusunun ele alındığını belirtti. IMF ile işbirliğinin devam edeceği dile getirilen toplantıda, IMF’nin yeni programı için görüşmelerin Şubat ayında başlayabileceği kaydedildi.

Hükümet IMF ile Yeni Görüşmelere Başlıyor Qeveria fillon takimet e radhes me IMF

15 Janar 2014 – Ministri i Financave Besim Beqaj takoi shefat e IMF –s me Johannes Ëiegand, shefin në shkuarje të misionit dhe me Jacques Alian-Miniane , shefi i ri i misionit për Kosovë. Në këtë takim u diskutua fillimi i bisedimeve për një program të ri ndërmjet Kosovës dhe IMF-s. Ministri Beqaj informoi përfaqësuesit e IMF-së për përmbylljen me sukses të vitit 2013, si dhe për një sërë çështjesh me interes, që lidhen me reformat e Qeverisë për vitin 2014. Në mbledhjen ku është bërë zotimi për vazhdimin e bashkëpunimit edhe në të ardhmen, u diskutua edhe mundësia që në muajin Shkurt të fillohet me diskutimet për një program të ri për periudhën e ardhshme.

15 Ocak 2014 – Kosova ile Arnavutluk hükümetlerince imzalanan ve iki ülke arası ticari ilişkilerin kolaylaştırılması için prosedürlerin hafifletilmesini öngören anlaşmadan olumlu sonuçlar bekleniyor. Uzmanlara göre bu anlaşmayla geçtiğimiz yıllarda ticari engel olarak öne çıkan prosedürler kalkacak. Her iki ülkenin üreticileri anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle piyasanın da iyileşeceğini umuyor. Kosova ile Arnavutluk arasında 2012 yılına kıyasla 2013’te ticaret hacmi de artmıştı. Kosova gümrüklerinin verilerine göre, 2012 yılında Arnavutluğa olan ihracatımız 26 Milyon € iken, 2013’te bu rakam 60 Milyon €’ya çıktı. Arnavutluk’tan ithalat ise 105 milyon €’dan 110 Milyon €’ya çıktı.

Kosova – Arnavutluk İşbirliği Ticareti Kolaylaşıyor

Bashkëpunimi Kosovë – Shqipëri Ndihmon Tregtinë

15 Janar 2014 – Marrëveshja e nënshkruar në mes të Kosovës dhe Shqipërisë e cila parashihet të lehtësojë procedurat dhe lidhjet tregtare në mest ë dy shteteve pritet të japë rezultate pozitive. Sipas ekspertëve me anë të kësaj marrëveshjeje do të eliminohen procedurat të cilat ishin bariera tregtare gjatë viteve që lam pas. Prodhuesit e të dy shteteve shpresojnë që me hyrjen në fuqi të kësaj marrëveshjeje edhe tregu do të shërohet. Në vitin 2013 krahasuar me vitin 2012 vëllimi i tregtisë në mes të Kosovës dhe Shqipërisë ka shënuar rritje të dukshme. Sipas të dhënave të Doganës së Kosovës, në vitin 2012 eksporet e realizuara në Shqipëri të cilat ishin 26 Milion € në vitin 2013 kjo vlerëq shënoi rritje në 60 Milion €. Ndërsa importet nga Shqipëria nga 105 Milion € kanë shënuar rritje me vlerë 110 Milion €.

20 Ocak 2014 – Trepça madenleri hakkında yapılan bir fizibiliteye göre ciddi bir yatırım ile Trepça madenlerinden nihai ürün olarak altın, gümüş, çinko ve kurşunun elde edilmesi sonucu devlete de ciddi kazanımlar getireceği değerlendirildi. Ancak uzmanlara göre Trepça’nın öncelikle alacaklılar meselesi ve Sırbistan’ın müdahalesinden kurtulması lazım. Öte yandan Kosova Özelleştirme Ajansı (AKP), kendi yönetimi altında olan Trepça maden işletmelerinin, profesyonelce yönetimi için Kasım 2013’te ihaleye çıktı. 04 L – 035 no’lu Belirli Şirketlerin ve Onların Varlıklarının Yeniden Yapılandırılması Yasası (Ligji për riorganizimin e ndërmarrjeve të caktuara dhe pasurisë së tyre) çerçevesinde yapılan ihale ile Profesyonel Hizmet Alımı ile şirketin yönetim görevlerinin başarılı bir şekilde yapılması hedefleniyor.

Trepça Ciddi Bir Yatırımla Kazandırabilir Me Investime Serioze Trepça Mund të Sjellë Përfitime

20 Janar 2014 – Sipas të dhënave të arritura bazuar në një studim fizibiliteti, vlerësohet se me anë të një investimi serioz, Trepca me prodhimin e produkteve finale të minierave si ari, argjend, zink apo plumb mund t’i ofroj Qeverisë përfitime serioze. Por, sipas ekspertëve paraprakisht Trepça duhet të lirohet nga kreditorët dhe ndërhyrjet e Sërbisë. Ndërkaq, Agjencia e Privatizimit të Kosovës (AKP) ka shpallur një tender në Nëntor të vitit 2013 për menaxhimin e Trepçës në mënyrë profesionale e cila është nën menaxhimin e tij. Me anë të tenderit të shpallur në bazë të Ligjit për riorganizimin e ndërmarrjeve të caktuara dhe pasurisë së tyre / nr. 04 L – 035, synohet që ndërmarrja të arrijë Shërbimin dhe menaxhimin e suksesshem dhe profesional.


Kosova Özelleştirme Ajansı bu uluslar arası ihaleye 40 kadar firmanın ilgi gösterdiğini ve 9 firmanın teklif verdiğini açıkladı. İhaleyi kazanacak olan şirketin, 04 L – 035 no’lu yasa ve ilgili mevzuat çerçevesinde Trepça’nın canlandırılması için yeniden yapılandırılması planını hazırlanması ve alacaklılar ile mahkemenin (Kosova Yüksek Mahkemesi Özel Dairesi) onayına sunması bekleniyor. Bu ihale özelleştirme ihalesi olmadığı gibi tasfiyeyi de öngörmemektedir.

Yeniden yapılandırma planı şu ana konulara odaklanıyor: - Şirketin iş yapan birimleri dikkate alınarak analitik bir çalışma ile alternatif yeniden yapılandırmaların değerlendirilmesi - Alacaklıların talepleri dikkate alınarak, geçerli görülen taleplerin karşılanması için somut stratejilerin hazırlanması - Yeniden yapılandırmaya ilişkin nihai planın sunumu ve bunun Alacaklılar Komisyonu ile Kosova Yüksek Mahkemesi Özel Dairesi önünde gerekçelendirilmesi- Yeniden Yapılandırma genel planının uygulama esaslarının anlatımı, gerekli görülen kararların ve önerilerin alınması ve bunların gerekçelendirilmesi.

AKP-ja ka raportuar se për këtë tender nderkombëtar kanë shprehur interesim rreth 40 kompani, ndërkaq 9 prej tyre kanë ofruar ofertat e tyre. Ndërmarrja e cila do të fitojë tenderin në fjalë, në bazë të ligjit të përcaktuar do të jetë i obliguar që për ringjallen e Trepqës të formojë plane për ristrukturimin e saj dhe këtë planifikim t’ua prezantojë Kreditorëve dhe Gjykatës (Gjykata Supreme – Dhoma e Veçantë) për aprovim. Ky tender nuk është as tender i privatizimit e as i likuidimit.

Planifikimi për Ristrukturim Fokusohet në këto qështje Kryesore:- Duke u marrë parasyshë njësitë e ndërmarrjes të bëhet një punim analitik dhe sërish të bëhet rivlerësimi i alternativave për ristrukturim;- Duke u marrë parasyshë kërkesat e kreditorëve, të përgaditet një strategji konktrete për plotësimin e kërkesave të arsyeshme ;- Prezantimi i palnit përfundimtar lidhur me ristrukturim dhe justifikimi i saj para Komisionit të Kreditorëve dhe para Gjykatas Supreme – Dhoma e Veçantë;- Sqarimi lidhur me zbatimin e planit të përgjithshëm për ristrukturim, në rast nevoje marrja e vendimeve, rekomandimeve dhe justifikimi i tyre.

26 Ocak 2014 – Merkez Bankası Başkanı Bedri Hamza, 2013 sonu itibariyle Kosova’daki mevduat tasarruflarının bir önceki yıla göre %7,6 artarak 2 Milyar 411 Milyon €’ya ulaştığını açıkladı. Ülkenin genel ekonomik durumu dikkate alındığında bu tasarrufun fazla olduğu değerlendirildi. Ortalama maaşın 300 – 400 € olduğu bir ülkede bu tasarrufun mümkün olamayacağı belirtilerek, maaş dışında diasporadan gelen gelirlerin tasarrufa katkı sağladığı kaydedildi. Uzmanların bir kısmı, yüksek tasarrufun olumlu olduğunu ve bunun kredi faizlerinin düşmesine neden olacağını söylerken, bazıları da Kosova’da yatırım için uygun ortam olmadığından dolayı sermayenin tasarruf olarak biriktiğini öne sürdü.

Kosovalıların Tasarrufu Yaklaşık 2.5 Milyar € Kursimet e Kosovarve rreth 2.5 Miliard €

26 Janar 2014 – Në fund të vitit 2013, vlera e kursimeve apo depozitave të klientëve në Kosovë në karahsim me vitin e kaluar duke shënuar rritje prej 7.6 % ka arritur në 2 miliardë e 441 milionë euro, ka bërë të ditur guvernatori i Bankës Qendrore të Kosovës, Bedri Hamza. Duke u marrë parasyshë gjendja e përgjithshme ekonomike e cila mbretëron aktualisht në vend vlerësohet se kjo vlerë e kursimit është vlerë e lartë. Duke theksuar se në një vend ku paga mesatare është 300 – 400 € në muaj është e pamundur të kursehet me këtë vlerë, Ai theksoi se përveç pagave mujore të ardhurat nga diaspora mund të jenë një burim i atyre parave të kursyera. Një pjesë e ekspertëve, duke vlerësuar kursimin e lartë si pozitive, dhe rezultimin e saj në norma më të ulta të kredisë, disa ekspertë të tjerë mendojnë se qytetarët nuk janë të sigurt të bëjnë biznes në këtë klimë të tillë biznesi dhe gjëja më e lehtë është që paratë të ruhen në bankë

27 Ocak 2014 – Kosova kayıtdışı ekonomi, para aklama, terörün finansmanı ve mali suçlar konusunda mücadele için 2014 – 2018 yılı ulusal strateji planını hazırlıyor. Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan plan, görüşülmek üzere hükümete sunuldu. Maliye Bakanlığı söz konusu planın ilgili bakanlık, Avrupa Birliği ve sivil toplum desteğiyle oluşturulduğunu belirtti.

Kayıtdışı Ekonomi ile Mücadele Luftimi me Ekonominë Joformale

27 Janar 2014 – Pregaditet Projekt-Strategjia Kombëtare dhe Plani i Veprimit për parandalimin dhe luftimin e ekonomisë joformale, pastrimin e parave, financimin e terrorizmit dhe krimeve financiare për periudhën 2014-2018. Plani i përgaditur nga Ministria e Financave me qëllim të diskutimit të saj iu është prezantuar Qeverisë së Kosovës. Ministria e Financave ka raportuar se plani në fjalë është përgaditur me anë të mbështetjes së BE-së dhe organizatave qeveritare.

1514


3.02.2014 – Ekonomik Kalkınma Bakanı Fadil İsmajli, Trepça maden işletmelerinin devletin elinde olması gerektiğini söyledi. Trepça ile ilgili ayrı bir yasa çıkarılmasına ilişkin teklifin Kosova Parlamentosunca sunulması ve uzmanlardan oluşan bir komisyonca incelenip önerilerin dile getirilmesi üzerine değerlendirmelerde bulunan Bakan İsmajli, Trepça’nın bir kamu şirketi olarak hükümet ve parlamento hissedarlığında olması gerektiğini söyledi. İsmajli, yeni statüsü ile bu kamu şirketinin özelleştirilemeyeceğini belirterek, Trepça’nın yeniden organize edilebilmesi için tek çıkar yolun bu olduğunu sözlerine ekledi. Bakan İsmajli, yasal düzenleme yapılıncaya kadar Trepça’nın Kosova Özelleştirme Ajansınca yönetileceğini, yeni yasanın çıkmasıyla da şirketin sahibi olan devletin yönetimi alacağını söyledi.

03.02.2014 - Ministri i Zhvillimit Ekonomik, Fadil Ismajli ka thënë se Trepça duhet të shndërrohet në ndërmarrje publike në mënyrë që të kontrollohet nga Qeveria. Ministri Ismaijli i cili vlerësoi se duke u mbështetur në propozimin lidhur me krijimin e një ligjit të veçantë për Trepçen, prezantimit të saj në Kuvendin e Kosovës, shqyrtimin nga komisioni i ekspertëve dhe vlerësimin e propozimeve të tyre, tha se Trepça si një pasuri kombëtare duhet të mbetet pasuri shtetërore dhh parlamentare. Ismajli, duke theksuar se, me status të ri këto ndërmarrje nuk do të mund të privatizohen, Ai shtoi se kjo është e vetmja mënyrë për riorganizimin e Trepçës. Ministri Ismajli raportoi se, gjerë në rregullimin e përgaditjeve ligjore Trepça do të menaxhohet nga AKP-ja ndërsa pas hyrjes në fuqi të ligjit në fjalë ndërmarrja do të kalojë në menaxhimin e vet Qeversiëë e cila konisderohet pronare e vetme e kësaj ndërmarrje.

Trepça Devletin yönetiminde olmalı Trepça do të mbetet nënë menaxhimin e qeverisë

3.02.2014 – Kosova’da batık kredi oranı bir önceki yıla göre 2013 yılında biraz artmış olsa bile bölgede en düşük seviyeyi korumayı başardı. Merkez Bankasının açıklamalarına göre 2013 yılı sonunda batık kredi oranı %8,7’yi buldu. Bankacılık sisteminin kredi verme miktarı da giderek yavaşlıyor. Bu durum batık kredi oranının da yükselmesine neden oldu. 2012 yılına kıyasen 2013’te batık kredi % 1,2 oranında arttı. Merkez Bankasında Ekonomi Politikaları Daire Başkanı Arben Mustafa, 2013 yılında toplam kredilerin geçen yıla kıyasen %2,4 artarak 1,81 Milyar €’yu bulduğunu bildirdi. Ancak 2012’de batık kredi oranı %7,5 iken 2013’te 8,7’ye çıktı. Bu oran kayıplar için ayrılan komisyonlarla kapatılıyor. Fakat batık kredi oranının artışı bankacılık sektörü açısından olumsuz sinyaller veriyor. Kosova Bankalar Birliği İcra Müdürü Petrit Balija, düşük de olsa bu artış trendinin bankalar açısından kaygılandırıcı bulunduğunu ama mevcut seviyenin ekonomik olarak yönetilebilir olduğunu kaydetti. Bölge ülkelerindeki batık kredi oranları ise %20 ila 25 seviyelerinde seyrediyor.

Kreditë joperformuese në Kosovë në vitin 2013 kanë shënuar rritje krahasuar me vitin paraprak, por, prapë mbeten më të ulëtat në rajon. Sipas zyrtarëve të Bankës Qendrore të Kosovës, në fund të vitit 2013, ato kanë arritur në rreth 8.7 për qind.Kjo për industrinë e bankave është shqetësuese, ndonëse ende mbetet i lartë niveli i mbulimit të tyre nga provizionet për humbje nga kreditë. Në krahasim me vitin 2012, në vitin 2013 vlera kredive joperformuese në Kosovë ka shënuar rritje prej 1.2 %. Arben Mustafa, drejtor i departamentit për politika ekonomike në Bankën Qendrore të Kosovësbëri të ditur se e në fund të vitit 2013, gjithsej vlera e kredive kishte arritur në 1.81 miliardë euro, duke shënuar rritje vjetore prej 2.4 për qind krahasuar me vitin 2012. Por, vlera e kredive joperformuese e cila në vitin 2012 ishte 7.5 % paraqet një rritje të lehtë me vlerë prej 8.7 %. Kjo vlerë mbulohet me komisionin e caktuar për humbje. Por, rritja e kredive të tilla është shqetësuese për industrinë bankare. Ky trend i rritjes, megjithëse i vogël është shqetësues për industrinë e bankave, por konsiderojmë se niveli aktual është i përballueshëm , thotë Petrit Balija, drejtor ekzekutiv i Shoqatës së Bankave të Kosovës. Bdërkaq vlera e kredive joperformuese në shtetet në rajon konsiderohet rreth 20 – 25 %.

Batık kredi oranı artıyor Rritet Vlera e Kredive Joperformuese në Kosovë


4.02.2014 – Kosova Standardizasyon Ajansı ve Türk Standartlar Enstitüsü, standartların karşılıklı olarak tanınması için bir iyi niyet memorandumu imzaladı. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Bakan Yardımcısı Cüneyd Ustaibo, Kosova Standardizasyon Ajansının bugüne kadar Avrupa ve uluslar arası olan 6000 kadar standardı Kosova için de kabul ettiğini bildirdi. Ustaibo’ya göre her geçen gün Kosovalı üretici ve tüccarlar tarafından da standartlı ürünler talep ediliyor. Öte yandan Türk Standartlar Enstitüsü Başkanı Hulusi Şentürk, imzalanan bu memorandumun ardından Kosova’nın kısa bir zaman içinde Avrupa standartlarına daha kolay entegre olacağını ifade etti. Şentürk ayrıca, Türkiye’nin Genel Kurula üyeliği nedeniyle Kosova’nın Avrupa Standartları Örgütü, CEN ve CENELEC gibi kuruluşlara üyeliği için destek vereceklerini dile getirdi.

04. 02. 2014 Agjencia Kosovare e Standardizimit (AKS) dhe Instituti i Standardizimit i Turqisë (IST) nënshkruan Memorandum Mirëkuptimi në fushën e respektimit reciprok të standardeve. Zv.Ministri i Tregtisë dhe Industrisë, Cuneyd Ustaibo, raportoi se Agjencia Kosovare e Standardeve deri më tash ka miratuar rreth 6 000 standarde evropiane dhe ndërkombëtare si standarde Kosovare. Ustaibo, shtoi se standardet Kosovare çdo ditë e më tepër po kërkohen nga prodhuesit dhe tregtuesit Kosovarë. Ndërkaq Presidenti i IST-së Instituti i Standardizimit të Turqisë , Hulusi Senturk, tha se pas këtij memorandumi, Kosova do të integrohet më shpejt me standardet evropiane. Şentürk gjithashtu theksoi se shpresojnë se gjatë kohës, derisa jemi anëtarë të Asamblesë së Përgjithshme të jemi me fat që të votojmë pro anëtarësimit të Kosovës në Organizmat e Standardeve Europiane, CEN dhe CENELEC”.

Standartlar konusunda Türkiye ile işbirliği Bashkëpunim në mes Kosovës dhe Turqisë në fushën e standardeve

4.02.2014 – Tarımcılık Ormancılık ve Kırsal Kalkınma Bakanlığı, 2014 yılı desteklerini artıracağını açıkladı. Bakanlığın kullanımındaki yatırım bütçesinin %60 ila 80’inin kırsal kalkınmayı sağlayacak olan proje desteklerine ayrılacağı bildirildi. Çiftçiler için, hayvan çiftliklerinin inşaatı, çiftliğin eksiklerinin tamamlanması, et ve yumurta üretimi için yatırımların desteklenmesi konusunda duyurunun yapıldığı kaydedildi. Bakanlık Sözcüsü Adil Behramaj, et ve süt ile meyve ve sebze ürünlerinin işlenmesi ve şarapçılığın da destek kapsamında olduğunu söyledi. Bakanlık ayrıca buğday, mısır ve ayçiçek için rutin desteklerin devam edeceğini bildirdi.

04.02.2014 – Minisrtria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural raportoi se në vitin 2014 do të rriten mbështjet. Është bërë e ditur se 60 – 80 % të buxhetit të Ministrisë për investime do të përdoren për projektet dedikuar zhvillimit rural. Është theksuar se është bërë njotimi lidhur me grandet që do të realizohen siç janë: përkrahja e fermerëve, ndërtimi i fermave, mbulimi i nevojave të fermave, investimet lidhur me prodhimin mishit dhe vezëve. Zëdhënsi i Ministrisë Adil Behramaj bëri të ditur se këto grande do të shfrytëzohen edhe për përpunimin e produkteve të mishit, qumshtit dhe pemëve e perimeve. Ndërkaq Ministria raportoi se do të kenë vazhdimin e mbështetjeve rutinore edhe në fushën e grurit, misrit dhe lulediellit.

Tarımcılık sektörüne destekler artıyor Rriten Mbështetjet në Sektorin e Bujqesisë

07.02.2014 – Kosova 2013 yılını da 2,1 milyar € gibi ciddi bir ticari açıkla kapadı. Kosova İstatistik Ajansının yayınladığı yıl sonu verilerine göre, Kosova’nın ihracatı bir önceki yıla oranla %6,4 artarak 293 Milyon € olarak gerçekleşti; ithalat ise 0,3’lük bir düşüş ile 2 Milyar 450 Milyon €’yu buldu. 2012’de 2,2 Milyar olan ticari açık 2,1 Milyar €’ya düşmüş oldu. İhracatta metal hurda ve mineral ürünler %66,5’lik bir oranla baskın olmaya devam ediyor. Ardından da içecek ve tütün %7,3; bitkisel ürünler %5,7; lastik ve ürünleri %4,9; deri %4,2 ve tekstil %4 olarak takip ediyor.

07.02.2014 – Kosova vitin 2013 përmbylli me decifid tregtar prej 2.1 Miliard €. Sipas të dhënave të publikuara në fund të vitit nga ana e Agjencisë të Statistikave të Kosovës, në krahasim më vitin e kaluar eksporti i Kosovës ka shënuar rritje 6.4% me vlerë 293 Milion €; ndërsa importi me rënje prej 0,3% arriti vlerën 2 Miliard e 450 Milion €. Në vitin 2012 decifidi tregtar i cili ishte 2.2 Miliard € ka shënuar rënie në vlerën 2. 1 Miliard €. Në eksport hekurishtet dhe produktet minerale vazhdojnë të dominojnë me vlerë prej 66.5 %. Pasuar me 7.3% pije dhe duhan; 5.7 % produkte bimore; 4.9 % produkte të gomës; 4.2% lëkurë, dhe 4% tekstil.

Ticari açık 2,1 Milyar € Decifidi Tregtare 2.1 Miliard €

Türkçe Shqip

1716


İthalatta ise metaller ve mineral ürünler %25’lik bir payı tutuyor. Ardından da hazır gıda %16,1; mekanik ve elektrikli aletler %13,7; kimya sanayi ürünleri %6,9; ulaştırma araçları %6,5; bitkisel ürünler %4,9; plastik ve lastik ürünleri %4,9 vs takip ediyor. Ülkelere göre ihracat ve ithalat sıralaması ise şöyle: İhracat: İtalya %26; Arnavutluk %18,8; Hindistan %10,1; Karadağ %6,7; Makedonya %6; Sırbistan %3,9 İthalat: Sırbistan %26; Almanya %10,7; Türkiye %9,4; İtalya %8,7; Çin %8,5; Makedonya %5,8

Ndërkaq në importe metalet dhe produktet metalurgjike mbulojnë vlerën prej 25 %. Më pas renditen: 16.1% ushqimoret ; 13.7% pajisjet mekanike – elektrike, 6.9% produktet e industrisë kimike; 6.5% mjete të transportit; 4,9%produkte bimore; 4.9% produkte nga palstika dhe goma; etj.Renditja e ekport – importit sipas shteteve:Export: Italia 26%, Shqipëria 18.8%, India 10.1%, Mali i Zi 6.7 %, Sërbia 6%;Import: Sërbia 26%, Gjermania 10.7%, Turqia 9.4%, Italia 8.7%, Kina 8.5%, Maqedonia 5.8%

Sharr kompleksin özelleştirmesi gündemde Privatizimi i Kompleksit “Sharr” në rend të ditës

Türkçe Shqip

11.02.2014 – Kosova Meclis Başkanı Jakup Krasniqi, Hani i Elezit’teki “Sharr” komplekslerinin eski sendika temsilcilerini özelleştirme sürecini görüşmek üzere kabul etti. Görüşmenin ardından eski çalışanlar, Meclis Başkanı Jakup Krasniqi ile görüşmelerinden güç aldıklarını, öte yandan yerli ve yabancı temsilcilerin hassasiyetlerinin de farkına vardıklarını ancak ne olursa olsun taleplerinden vazgeçmeyeceklerini dile getirdiler. Bu şirketin sendika başkanı Xheladin Laqi, Parlamentonun önümüzdeki oturumlarında seslerinin duyulabileceğinden ve eski Sharr şirketinin özelleştirilmesinin gündeme geleceğinden dolayı memnun olduklarını ifade etti. İşçiler, statülerinin geri verilmesini ve işten çıkarılanların eski yerlerine dönmesini talep ediyor. Öte yandan Kosova Özelleştirme Ajansı, bir kamu şirketi olan Elez Han’daki PMN Sharr’ın özelleştirilmesinden toplamda 41 Milyon 440 bin € gelir elde edildiğini açıkladı. Sharr şirketler grubunun bünyesinde “Salloniti” (Hani i Elezit); “FGG Lepenci” (Kaçanik); “Silkapor” tuğla fabrikası (Kaçanik) ve Çimento Fabrikası (Hani i Elezit) yer alıyordu.

11.02.2014 – Kryetari i Kuvendit të Kosovës Jakup Krasniqi, lidhur me qështjen e privatizimit të kompleksit “Sharr” i cili gjendet në Han të Elezit takoi ish përfaqësuesit e sindikatës . Pas takimit punëtorët kanë bënë të ditur se nga takimi me Kryeparlamentarin e Kosovës Jakup Krasniqi-n kanë marrë forcë, ndërkaq edhe pse janë të vetëdijshmë lidhur me qëndrimin e përfaqësuesëve vendor dhe atyre të huaj prapë e prapë nuk do të heqin dorën nga kërkesat e tyre. Kryetari i Sindikatës Xheladin Laqi bëri të ditur kënaqsinë lidhur me ngritjen e zërit dhe diskutimit tësaj qështjeje në Parlament. Puntorët kërkojnë rikthimin e statusit dhe punëtorëve të tyre. Në anën tjetër AKP-ja ka bërë të ditur se të ardhurat e përfituara nga privatizimi i PMN Sharri i cili gjendet në Han të Elezit kanë arritur vlerën prej 41 Milion e 400 Mijë €. Nën grupin e ndërmarrjeve të Sharr-it marrin pjesë “Salloniti” (Hani i Elezit); “FGG Lepenci” (Kaçanik); “Silkapor” fabrika e tullave (Kaçanik) dhe Fabrika e Cimentit (Hani i Elezit).

Yerli Ürün Haftası Java e Produkteve Vendore

13.02.2014 – “Ben yerli ürün tüketiyorum; Ya Siz?” sloganı ile Yerli Ürün Haftası başladı. Kosova İş İttifakı (AKB) organizasyonunda ve Elkos Grubun desteğinde yapılan etkinliklerde konuşan AKB Başkanı Agim Shahini, ELKOS Grup ile birlikte Kosova’nın bağımsızlığının 6. Yıldönümü vesilesiyle Kosova ve Arnavutluk’ta 14 – 20 Şubat tarihleri arasında yerli ürün haftası etkinliklerini düzenleyeceklerini bildirdi. Bu tip etkinliklerle, vatandaşın yerli üretimi tüketmelerinin teşvik edilmesi hedefleniyor.

13.02.2014 – Filloj java e Produkteve Vendore me moton “Unë konsumoj produkte vendore Po ju? ”. Në aktivitetet e realizuara nën organizimin ne Aleancës Kosovare të Biznesit - AKB dhe mbështetjes së ELKOS Group-it, Kreu i AKB-s Agim Shahini bëri të ditur se për nder të gjashtë vjetorit të shtetësisë së Kosovës, organizojnë Javën e prodhimeve vendore në Kosovë dhe Shqipëri, e cila mbahet 14 – 20 Shkurt 2014. Me anë të aktiviteteve të tilla synohet, stimulimi i qytetarëve që të përdorë produkte vendore.


1918


Kosova, komşu ülkelere bariyerler koyunca kazandı

Kosova Fitoi, Pasi që Vendosi Bariera me Shtetet Fqinje

Hibelere ne oldu? Çfarë ndodhi me donacione?

Kosova’daki sivil toplum temsilcileri ve Parlamentonun ekonomi ile ilgili bazı komisyon üyeleri konuyla ilgili bir gelişmenin olup olmadığına dair bir bilgiye sahip olmadıklarını ileri sürdü. Kosova Parlamentosunun LDK saflarından Ekonomik Kalkınma Komisyonu Üyesi Teuta Sahatçiu, hükümetin parlamentoya söz konusu hibelerle ilgili herhangi bir malumat iletmediğini belirtti. Donörler Konferansının düzenlenmesine ilişkin ekipte yer alan GAP (Institute for Advanced Studies) İcra Müdürü Agron Demi, söz konusu hibelerin 3 yıllık projeler kapsamında harcanması öngörülüyordu ancak bugüne kadar nereye ne kadar hibe veya proje yardımının yapıldığına ilişkin bir resmi belgenin olmadığını söyledi. Demi, 2009, 2010 ve 2011 yılı bütçelerine doğrudan destek olarak 208 Milyon € aktarıldığını bildirdi. Hibe ve dış desteklerin koordinasyonundan sorumlu olan Avrupa Entegrasyonları Bakanlığı, bazı desteklerin 3 yıl sonrasında da devam ettiğini belirterek, 10 milyon €’nun üzerindeki birkaç projeye vurgu yaptı: AB Adalet sarayının finansmanı için 15,2 Milyon €; Dünya Bankası enerji projeleri için 16,6 Milyon €; USAID yerinden yönetimler için 14,8 milyon €; iş ortamının iyileştirilmesi için 12 Milyon €; KEK’in modernizasyonu için 20,8 milyon €; hukukun üstünlüğünün sağlanması için 14,9 Milyon €; Almanya’nın ise enerji ve madencilik sektörüne sağladığı destekler 32,2 Milyon € olarak kayda geçti. Yardımların önemli bir kısmı teknik hizmet desteği olarak gerçekleşti.

Disa prej përfaqësuesve të organizatave joqeveritare dhe disa nga antarët e komisionit parlamentar lidhur me ekonomi bënë të ditur se nuk kanë njohuri lidhur me këtë qështje. Antarja e LDK-s dhe njëkohësisht Antare e Komisionit Parlamentar për Zhvillim Ekonomik znj. Teuta Sahatçiu, bëri të ditur se Qeveria nuk ka ofruar kurfarë informate lidhur me këtë qështje. Lidhur me realizimin e Konferencës së Donatorëve, Drejtori Ekzekutiv i GAP (Institute for Advanced Studies) Agron Demi i cili ishte pjesëmarrës në këtë organizim bëri të ditur se donacionet në fjalë janë premtuar për shpenzimet e projekteve 3 vjetore dhe se lidhur me këtë qështje nuk ka asnje dokument zyrtarë se a janë shfrytëzuar apo ku janë shfrytëzuar këto donacione. Demi, po ashtu raportoi se me qëllim të mbështetjes financiare, në vitet 2009, 2010, dhe 2011 janë transferuar rreth 208 Milion € në mënyrë direkte. Ministria e Intergrimeve Evropiane e cila është përgjegjëse për koordinimin e donacioneve dhe mbështetjeve të jashtme duke bërë të ditur se disa përkrahje vazhdojnë edhe pas 3 viteve, njëkohësisht theksuan disa prej projekteve me vlerë mbi 10 Milion € siç janë: Financimi i Pallatit të Drejtësisë nga BE-s me vlerë 15.2 Milion €, Banka Botërore për projektet e enegjisë 16.6 Milion €, USAID për vetqevrisje të pushtetit lokal 14.8 Milion €, për përmirësimin e mjedisit të biznesit 12 Milion €, për modernizimin e KEK-ut 20.8 Milion €, për sigurimin e sundimit të ligjit 14.9 Milion €, ndërsa për mbështetjen e sektorit për miniera dhe energji Gjermania ka ofruar 32. 2 Milion €. Një pjesë e konsiderueshme e mbështetjeve janë shfrytëzuar për shërbime teknike.

16.02.2014 – Kosova’nın komşularıyla ticari ilişkileri değerlendirildiği zaman Kosova’nın ticari bariyerler uygulamaya başladığı zaman kazanma eğilimi gösterdiği öne sürüldü. Ekonomi uzmanları Sırbistan, Makedonya, Bosna Hersek ve Arnavutluk gibi CEFTA üyesi ülkeler ile ticari ilişkilerde çeşitli problemlerin yaşanması nedeniyle Kosova ürünlerinin bu piyasalara gerektiği kadar iletilemediğini öne sürdü. En büyük ticari engel ise Sırbistan ve Bosna Hersek tarafından Kosova’nın tanınmamasından kaynaklanan meseleler nedeniyle yaşandı. Makedonya ile Kosova ürünü içecekler ve un ithalatına ilişkin konularda yaşandı. Arnavutluk ise patates ithalatı için referans alınan yüksek fiyat uygulaması ile engeller koydu. Sanayi ve Ticaret Bakan vekili Bernard Nikaj, bölge ülkeleriyle ticari ilişkilerde bazı sıkıntıların yaşandığını ancak son yıllarda çözümler üretme konusunda bazı adımların atıldığını dile getirdi.

16.02.2014 – Kur vlerësohen mardhëniet tregtare të Kosovës me shtetet Fqinje, supozohet se Kosova filloi të fitojë pasi që vednosi bariera me këto shtete. Ekspertët e Ekonomisë konsiderojnë se pasi që janë përjetuar probleme të ndryshme me shtetet antare të CEFTA-s me Sërbinë, Maqedoninë, Bosnën dhe Shqipërinë, në këtë kontekst Kosova nuk ka arritur të dërgojë produktet e saja në tregjet e këtyre vendeve në mënyrë të mjaftueshme. Pengesat më të mëdha janë përjetuar për shkak të mosnjohjes së Kosovës nga Serbia dhe Bosne Hercegovina. Problemet me Maqedoninë janë shfaqur lidhur me pijet si produkt i Kosovës dhe importi i miellit..Ndërkaq Shqipëria pengoi me rritjen e cmimit të patateve të eksportuara. Bernand Nikaj Ushtrues i Detyrës së Ministrit të Tregtisë dhe Industrisë, bëri të ditur se probleme të tilla janë përjetuar me shtetet e rajonit por sidoqoft gjatë viteve të fundit janë ndërmarrë hapa për zgjedhjen e këtyre qështjeve.

KEDS akademi başlıyor Akademia e KEDS fillon punën zyrtarisht

14.02.2014 – Kosova Elektrik Dağıtımı ve Tedariki (KEDS) şirketi, KEDS Akademi’yi resmen başlattı. Açılış töreninde bir konuşma yapan KEDS Genel Müdürü Vedi Yeşilkılıç, KEDS Akademinin Kosova’da bu alanda yetenekli olan öğrencilerin yetişmesini sağlayacağını söyledi. Türkiye’nin en iyi üniversitelerinden biri olan ve dünyada ilk 200 üniversitenin içinde bulunan Boğaziçi Üniversitesinin eğitim desteği vereceği proje kapsamında öğrencilerin eğitimi, pratik yapması, akabinde de geçici veya daimi bir sözleşme ile istihdamı öngörülüyor. Akademinin ilk yılında 30’u teknik lise, 20’si de elektro teknik fakültesinden olmak üzere 50 öğrencinin eğitimi kapsanıyor.

14.02.2014 – Hapet zyrtarisht Akademia e KEDS-it për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike (KEDS). Vedi Yesilkilic, Drejtor Gjeneral i KEDS i cili mbajti një fjalim rasti, shpjegojë për Akademinë dhe qëllimet e Akademisë. Sipas tij, Akademia e KEDS në këtë drejtim do të mundësojë edukimin e nxënësve të talentuar në Kosovë. Nën këtë projekt për të cilën do të ofrohet mbështetja e Universitetit Bogazici në Turqi që njihet si një prej 200 universiteteve të para në botë, parashihet asrimi i nxënësve, praktika, dhe më pas me anë të një kontratë afatshkurtë apo afatgjatë punësimi i tyre. Në vitin e parë të akademisë parashihet edukimi i 50 studentëve ndër të cilët 30 prej tyre do të jenë në shkollën e mesme të profesionit të teknikës dhe 20 në fakultetin e elektro teknikës.


15.02.2014 – Kosova bağımsızlığını ilan ettiği 2008 yılında Brüksel’de Kosova için donörler konferansı düzenlenmiş ve çeşitli ülkelerin vaat ettiği hibeler 1,2 Milyar €’ya ulaşmıştı. Kosova medyası, ülkenin bağımsızlığının 6. Yıldönümünde bu konuyu hatırlatarak bir sorgulamada bulundu. Söz konusu konferansta, AB Komisyonu 500 Milyon €, ABD 400 Milyon $, Almanya 100 Milyon € hibe taahhüdünde bulunmuştu.

15.02.2014 – Në vitin 2008 kur është shpallur Pavarësia e Kosovës, në Bruksel është organizuar Konferenca e Donatorëve dhe donacionet e premtuara nga shtete të ndryshme kanë arritur vlerën 1.2 Miliard €. Mediat Kosovare, në përjetorin e 6 të Pavarësisë së shtetit duke përkujtuar këtë temë filluan të merren me këtë qështje. Në konferencën në fjalë donacionet e premtuara ishin , Komisioni i BE-s 500 Milion €, SHBA 400 milion $, Gjermania 100 Milion €.

2120

Öte yandan Kosova’nın ticari ve ekonomik faaliyetlerinde bölgesel anlaşmazlık konusunu analiz eden Shpend Kursani, Kosova’nın üretim gücünün zayıflığı nedeniyle ticaret serbestliğini getiren anlaşmaların aleyhte bir sonuç doğurduğunu öne sürdü. Kursani, 2011 yılında Kosova’nın Sırbistan ve Bosna Hersek ürünlerine uyguladığı 52 günlük ambargo kararı sonucunda Kosova üretiminin ve imalat sanayinin kazandığını belirtti. Kursani’ye göre ancak sürenin kısalığı nedeniyle üretim sanayinde pozitif etkileri görme imkanı olmadı.

Në anën tjetër, Shpend Kursani i cili analizoi qështjen lidhur me mosmarrëveshjet e Kosovës me shtetet fqinje në fushën e tregtisë, konsideroi se për shkak të prodhimit të dobët të Kosovës marrëveshjet të cilat sjellin lirinë e tregtisë në të kundërtën shkaktuan pasoja të dëmshme. Kursani, bëri të ditur se në vitin 2011 Kosova me anë të embargos 52 ditëshe në produktet e Sërbisë dhe Bosnës ka fituar në fushën e prodhimit dhe industrisë. Sipas Kursanit, ndikimet pozitive në industrinë e prodhimit nuk arritën të shihen për shkak të kohës së shkurtë.

İşte Kosova gerçeği! Realiteti i Kosovës !

16.02.2014 – Kosova bağımsızlığının 6. Yıldönümünü kutlamasına rağmen, hala çok ağır sosyal ve ekonomik şartlar altında yaşamaya devam ediyor. Gerek yerel, gerekse uluslararası kuruluşlarca yapılan tüm analiz ve raporlarda, ekonomik büyümenin düşüklüğü, ticari açık, ciddi doğrudan yabancı yatırımın çekilememesi, işsizlik ve fakirlik oranındaki yükseklik gibi konular Kosova’nın peşini bırakmadığı belirtildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kosova’da 125.658 kişiyi kapsayan 30.296 ailenin sosyal yardımdan faydalandığını açıkladı. Kosova İstatistik Kurumunun verilerine göre 2013 yılında işsizlik oranı %31, fakirlik oranı %29,7, açlık sınırında olanların oranı ise %10,2 civarlarında seyrediyor. Ortalama maaş ise 300 – 400 € civarında.

16.02. 2014 – Kosova edhe pas përvjetorit të 6 të pavarësisë ende vazhdon të jetojë në kushte të rënda sociale dhe ekonomike. Sipas të gjitha raporteve të analizave të bëra si nga institucionet vendore po ashtu edhe ato ndërkombëtare, verëhet stagnimi i rritjes ekonomike, decifidi tregtar, pamundësia e tërhejes së investimeve të huaja direkte, rritja e nivelit të papunësisë dhe varfërisë në vend, vazhdojnë të përcjellin Kosovën. Minisrtia e Punës dhe Mirëqenies Sociale raporton se duke përfshirë 125.658 individë në Kosovë 30. 000 familje shfrytëzojnë ndihmat sociale. Sipas të dhënave të Agjencisë të Statistikave të Kosovës në vitin 2013 papunësia në Kosovë ishte 31%, ndërsa vlera e varfërisë 29.7 %, ndërkaq skamnorët në kufi të pamundësissë për t’u ushqyer arrinë vlerën 10.2%. ndërkaq paga mesatare është rreth 300 – 400 €.


Hükümet kamu sektöründe zam kararı aldı Qeveria morri vendim për rritjen e pagave në sektorin publik

19.02.2014 – Hükümet, Nisan ayından itibaren geçerli olmak üzere tüm kamu personeli için zam kararı aldı. Başbakan Hashim Thaçi, Maliye Bakanı Besim Beqaj’ı bu yönde bir çalışma yapmakla görevlendirdi. Başbakan Thaçi, bu hamle ile Kosova’daki kamu sektörü çalışanlarının gelirlerinin bölge ülkeleriyle eşitlenmesinin hedeflendiğini, daha sonra da AB standartları için çalışılacağını öne sürdü.

19.02.2014 - Qeveria morri vendim që, që nga muaji Prill të bëhet rritja e pagave për shërbyesëve civil. Kryeministri Hashim Thaqi, detyroi Ministrin e Financave Besim Beqaj që të realizojë punime në këtë drejtim. Kryeministri Thaqi, me anë të kësaj ndërhyrjeje synon që punëtorët civil të kenë të ardhura në mënyrë të barabartë me shtetet në rajon, duke shtuar se më pas do të punojë për standardet e BE-së.

Diaspora parası günlük tüketime gidiyor Të hollat e Diasporës shpenzohen për konsumim ditor

21.02.2014 – Kosova Merkez Bankası, 2012 ile 2013 yıllarının 3 çeyreklik diaspora havalelerine ilişkin kıyaslamalı raporunu yayınladı. Rapora göre 3. çeyreğe kadar diasporadan gelen para, bir önceki yılın aynı dönemine göre 17,9 Milyon € atarak 454,6 milyon € olarak gerçekleşti. Kosova dünyada diasporanın gönderdiği havaleler bakımından ilk sıralarda olmasına rağmen, bu paraların ailelerin günlük ihtiyaçlarının giderilmesi için harcanması yönünde de ilk sıralarda yer alıyor. 2013 yılında Kosova İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan bir araştırma, Kosova’daki ailelerin %43’ü, aile üyelerinden bazı bireylerin Kosova dışında yaşadığını, bunlardan da %22,4’ünün aileleri için finansal destek sağladığını ortaya koydu.

20.02.2014 – Banka Qëndrore e Kosovës – BQK raportoi transferet e diasporës për 9 muajët e viteve 2012 dhe 2013 duke bërë krahasiminin në mes të dy viteve në fjalë. Sipas raportit, të hollat e arritura nga diaspora brenda 9 muajëve, sipas vitit të kaluar ka shënuar rritje prej 17.9 Milion€ me vlerë prej 454.6 Milion €. Edhe pse Kosova zë vendin e parë sa i përket transfereve taë të hollave nga diaspora, po ashtu ajo zë vendin e parë edhe për shfrytëzimin e këtyre mjeteve për konsume ditore nga ana e këtyre familjeve. Sipas një hulumtimi të publikuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës në vitin 2013, 43% të familjeve në Kosovë kanë ndonjë të afërm jashtë vendit dhe se 22.4 % të tyre ofrojnë ndihmë financiare për familjet e tyre në vend.

IntervistëRöportajNë këtë numër të buletinit të Odës Tregtare Kosovaro Turke u fokusuam në sektorin e financave. Lidhur më këtë sektorë takuam Anëtarët tanë të cilën operojnë në Kosovë. Anëtarët në fjalë janë Ahmet Mithat Milli Përfaqësues i Kompanisë së Sigurimeve Kosova e Re, Drejtori Gjeneral i Bankës Kombtare Tregtare – BKT Abdurrahman Balkız, Drejtori Gjeneral i Bankës TEB Ayhan Albeyoğlu dhe Drejtori Gjeneral i Bankës İş Bankası Atilla Dağdeviren

SEKTORI FINANCIAR NË KOSOVË KOSOVA’DA FİNANS SEKTÖRÜ

Ahmet Mithat Milli Përfaqësues i Kompanisë së Sigurimeve Kosova e Re, tregoi se Kompania Kosova e Re e cila është ristrukturuar pasi që është marrë me anë të privatizimit nga Kompania Siguria e Kosovës ka rëndësi të veçantë si për Kosovën po ashtu edhe për Investitorin Turk në Kosovë. Milli, bëri të ditur se Kopmania e Sigurimeve Kosova e re, përveç se është privatizimi i parë në Kosovë, po ashtu është edhe investimi i parë i huaj dhe i drejtpërdrejt cili është njëkohsisht është investimi i parë Turk në Kosovë.

Drejtori Gjeneral i Bankës Kombtare Tregtare – BKT Abdurrahman Balkız, duke bërë të ditur se banka e tyre është me kapital nga Turqia por origjinën e ka nga Shqipëria, Ai po ashtu theksoi se në aspektin financiar, prioritet kanë krijimin e një ure në mes të Kosovës dhe Shqipërisë.Balkız, reaportoi se kjo bankë në Kosovë operon që nga viti 2007, dhe se që nga ky vit kanë rritur vëllimin tregtare dhe kanë lehtësuar këtë fushë.

Drejtori Gjeneral i Bankës TEB Ayhan Albeyoğlu, duke bërë të ditur se në Kosovë kanë sjellur eksperiencat globale të BNP- s si dhe pasqyrimin e Bankës TEB në Turqi si një aktor i rëndësishëm, Ai theksoi se pas hyrjes në këtë treg kanë ndikuar në refreshimin e tregut. Albeyoğlu, raportoi se TEB si një bankë e cila është themeluar që nga fillimi pas përfundimit të pesë viteve ka arritur të renditet në mesin e rreth tri bankave të para në treg.

Drejtori Gjeneral i Bankës İş Bankası Atilla Dağdeviren, duke bërë të ditur synimin e rritjes së tyre në mjedisin rajonal, theksoi se si bankë përzgjedhin vendet me të cilat kanë lidhje historike dhe kulturore, e po ashtu vendet ku operojnë investitorët Turk. Dağdeviren bëri të ditur se në Kosovë gjenden për shkak të këtyre lidhjeve dhe për shkak të tregut i cili gjendet në fazë të zhvillimit. Drejtori, duke theksuar se İş Bank në aspekt të aseteve është Banka më e madhe në Turqi, po ashtu bëri të ditur se këtë fuqi të kësaj banke e kemi sjellur në Kosovë si për investitorët Kosovarë po ashtu edhe për investitorët Turk.

Kështu vlerësohet sektori financiar në Kosovë me sytë e financuesve!

Kosova e Re Temsilcisi Ahmet Mithat Milli, Kosova sigorta şirketinin özelleştirmeden alınıp Kosova e Re olarak yeniden yapılandırılması hem Kosova için hem de Kosova’daki Türk yatırımcısı için çok önemli olduğunu belirtti. Milli, Kosova e Re’nin Kosova’nın ilk özelleştirmesi olduğu gibi, Kosova’ya giren ilk doğrudan yabancı yatırım; Kosova’ya yapılan ilk Türk yatırımı olduğunu söyledi.

BKT Kosova Genel Müdürü Abdurrahman Balkız, Türk sermayeli ama Arnavutluk kökenli bir banka olduklarını ve öncelikli olarak Kosova ile Arnavutluk arasında en azından finans açısından bir köprü oluşturmayı hedeflediklerini belirtti. Balkız, 2007’den itibaren Kosova’da olduklarını ve 2007’den bu yana Kosova ile Arnavutluk arasında hem ticaret hacminin arttığını hem de ticaretin kolaylaştığını kaydetti.

TEB Kosova Genel Müdürü Ayhan Albeyoğlu, hem BNP Paribas’ın global anlamdaki tecrübesini hem de TEB’in Türkiye’deki önemli bir aktör olarak birikimlerini Kosova’ya yansıtma imkanı bulduklarını belirterek, faaliyete geçtikten sonra piyasaya bir canlılık getirdiklerini ifade etti. Albeyoğlu, piyasada beşinci yılı tamamladıktan sonra sıfırdan kurulan bir banka olarak aşağı yukarı ilk 3 banka arasında güçlü bir noktaya geldiklerini dile getirdi.

İş Bankası Kosova Genel Müdürü Atilla Dağdeviren, İş Bankasının bölgesel büyüme hedefi olduğunu belirterek, Türkiye’nin tarihsel ve kültürel bağlarının bulunduğu, Türk yatırımcısının olduğu bölgelerin tercih edildiğini söyledi. Kosova ile bu yakın bağlar ve gelişmekte olan piyasası nedeniyle buraya geldiklerini kaydeden Dağdeviren, İş Bankasının aktif büyüklüğü bakımından Türkiye’nin en büyük bankası olduğunu burada hem Türk yatırımcısına hem de Kosovalı yatırımcıya bu büyüklüğü getirdiklerini söyledi.

İşte finansçıların gözüyle Kosova’da finans sektörü!

Kosova Türkiye Ticaret Odasının bülteni için bu sayımızda finans sektörüne ağırlık verdik. Finans sektöründe faaliyet gösteren üyelerimizden Kosova e Re Sigorta Şirketi Temsilcisi Ahmet Mithat Milli, BKT Genel Müdürü Abdurrahman Balkız, TEB Genel Müdürü Ayhan Albeyoğlu ve İş Bankası Genel Müdürü Atilla Dağdeviren ile görüşmelerde bulunduk.

2322

Türkçe Shqip

Kosova e Re Sigorta Şirketi, Kürüm Holding’in Ülke Temsilcisi Ahmet Mithat Milli ile söyleşi

Intervista me Ahmet Mithat Milli , Përfaqësuesin e Kürüm Holding në Kompaninë e Sigurimeve Kosova e Re

Pasi që morrët përsipër ish Kompaninë e Sigurimeve ristrukturuat atë nën emrin “Kosova e Re”. Cilat janë detyrimet të cilat morrët bashkë me këtë kompani? A mund të na tregoni lidhur me procvesin e konvertimit të Kompanisë në një kompani konkurrente në treg?

Kosova’nın eski sigorta şirketini devralıp “Kosova e Re”yi yeniden yapılandırdınız. Bu şirketle birlikte devraldığınız yükümlülükler de oldu mu? Şirketi piyasada rekabet edebilir bir hale dönüştürme sürecinden bahseder misiniz?

Në vitin 2002, pasi që morrëm nga privatizimi ish Kompaninë “Sigurimi i Kosovës” u ballafaquam me një strukturë jo të fortë të kapitalit. İshte fazë pas përfundimit të luftës dhe natyrisht nuk kishte një kapital të caktuar apo kishte hasur në humbje në ish Bankat e atëhershme të Sërbisë. Kompania kishte borxhe dhe dëme për të paguar por nuk kishte kapacitet për t’i realizuar ato. Ne kur realizuam blerjen e kësaj kompanie, ky ishte rasti i parë i privatizimit në Kosovë. Objekti i kompanisë edhe pse posedonte disa asete, sa i përket pasurisë në para të gatshme nuk kishte shumë çka.Kompaninë “Kosova e Re” e bënë të veçantë rasti i parë i privatizimit dhe blerja e parë nga kompania Turke. Po ashtu invetimet e realizuara nga grupi jonë në Kosovë janë investimet e para të huaja. Pra kjo situatë rezulton si investim i parë Turk dhe investim i parë i huaj në Kosovë.

Eski Kosova Sigorta şirketini, Kosova e Re olarak 2002 yıllında özelleştirmeden satın aldığımızda sermaye yapısı güçlü değildi. Savaştan yeni çıkmış dolayısıyla da belirli bir sermayesi olmamış veya sermayesi başkaları tarafından yenmiş yani Sırbistan’ın o zamanki batık banklarında yok olmuştu. Şirketin borçları var, ödemesi gereken hasarları var ama bunları ödeyebilecek takatleri yoktu. Bina olarak bir takım varlıkları var idi ama nakit olarak çok fazla bir varlığı yoktu. Biz bu durumda bu şirketi devraldığımız zaman bu Kosova’nın ilk özelleştirmesiydi. “Kosova e Re” Kosova’nın ilk özelleştirmesi olduğu gibi Türk şirketlerinin de aldığı ilk şirkettir dolayısıyla çok önemlidir. Ayrıca bizim grubun buraya yapmış olduğu yatırım da Kosova’ya yapılan ilk yabancı yatırımdır. Yani hem ilk Türk yatırımı gerçekleşmiş hem de Kosova’ya gelen ilk yabancı yatırım olmuştur.

Devam Vazhdim

IntervistëRöportajSa i përket fazës së ristrukturimit, ne së pari filluam takimet tona me Bankën Qëndrore dhe konstatimet lidhur me kërkesa, rishikimi i kapitalit të nevojitur, dëmet e paguara, dëmet e mbetura nga periudha Sërbe, dëmet e reja, etj. Më pas në bazë të informatave që morrëm ofruam ofertën tanë për tenderin e shpallur. Oferta jonë ishte oferta me çmimin më të lartë. Vlera më e madhe pas nesh kishte dallim me 1 Milion €. Ne para se të hyjmë në këtë tender, për të konstatuar se çfarë mund të bëjmë në këtë drejtim, kemi sjellur nga Turqia disa ekspertë të kësaj fushe. Ekspertët në fjalë bënë hulumtime, shqyrtuan sistemin e sigurimeve, analizuan dispozitat ligjore dhe në këtë kontest ofruan vlerësimet e tyre. Pas vlerësimeve dhe konstatimeve të arritura, me anë të vendimit pozitiv të Bordit të Drejtorëve të Ndërmarrjesë sonë, hymë në këtë punë.

Yapılandırma aşamasına gelince biz öncelikle güçlü bir şirket kurmak amacıyla merkez bankasıyla görüşmelerimizi sürdürdük ve ne istendiğine, ne kadar sermayeye gereksinim duyulduğuna, ne kadar ödenmemiş hasarları olduğuna, bu hasarların ne kadarının Sırp döneminden kaldığına, ne kadarının yeni hasar olduğuna baktık. Daha sonra bize verilmiş olan bilgiler dahilinde bir ihaleye çıkıldı. İhalede en yüksek rakamı veren biz olduk. Bizden sonraki ikinci büyük rakam arasında 1 Milyon €’luk bir fark var idi. İhaleye girmeden önce biz burada ne yapabiliriz diye bir takım sigortacıları, bilirkişileri Türkiye’den getirttik. Bu uzmanlar gerekli incelemelerde bulundular, sigorta sistemini ele aldılar, mevzuatı incelediler ve bize bir görüş verdiler. Biz bu öneri ve görüşlerin akabinde Holdingimizin yönetim kurulunun olumlu kararı ile de işe koyulduk.

Operimet tuaja i realizoni si investitorë të huaj në vend. Cilat ishin përfitimet e Kosovës pasi që filloi aktivivtetet institucioni juaj; Cilat ishin përfitimet e juaja? A mund të bëni një vlerësim krahasues?

Yabancı bir yatırımcı olarak finans sektöründe faaliyet gösteriyorsunuz. Kurumunuzun Kosova’da faaliyete geçmesi ile Kosova’nın kazanımları ne oldu; Sizin kazanımlarınız ne oldu? Kıyaslamalı bir değerlendirme yapabilir misiniz?

Me anë të investimit tonë Kosova përfitoi të paktën një siguri. Pra është kuptuar se në Kosovë mund të arrijë një kapital i huaj përmes privatizimit, dhe është konstatuar se disa gjëra të vjetra të mbetura në Kosovë mund të rikonstrukturohen. Në këtë fazë sistemi i vjetër u ballafaqua me sistemin e ri të aplikuar dhe në këtë kontekst filloi faza e konflikteve në mes të sistemit të vjetër dhe sistemit të ri. Por, si shkrirja e çdo sistemi të vjetër edhe në këtë fazë sistemi i ri fitoi kundër sistemit të vjetër. Privatizimi dhe ristrukturimi aktual në Kosovë me kalimin e dy gjeneratave do të forcojë këtë sistem edhe më mirë.

Bizim yatırımımız ile Kosova’ya en azından bir güven geldi. Yani Kosova’ya özelleştirme yoluyla yabancı sermayenin gelebileceğini, Kosova’nın eskiden kalan bir takım şeylerinin yeniden yapılanmak suretiyle aktif hale gelebileceğini kavradılar. Çünkü eski sistem yeni sistemin karşısına çıktı ve bu eski sistemle yeni sistemin çatışması başladı. Fakat her eski sistemin yok olması gibi yeni sistem eski sistemi yok etti. Kosova’da şu andaki özelleştirme ve yapılanma bir iki jenerasyonun geçmesiyle çok daha iyi bir sisteme oturacak. Bu süreci deneyimle görmek hepimiz için bir kazanım oldu.

Sektori i Sigurimit është njëra ndër sektorret më konkurente... Në këtë pikëpamje, çfarë dobie ofrojnë shumë llojshmëritë e produketve? Apo kjo laramani e produkteve a mund të shkaktojë metoda të padrejta të konkurrencës?

Sigortacılık sektörü rekabetin en yoğun olduğu sektörlerden biri… Bu niceliksel görünümün ürün çeşitliliği açısından faydaları neler? Yoksa niceliksel fazlalık haksız rekabet yöntemlerini de gündeme getiriyor mu?

Sigurimi zhvillohet me anë të rritjes së sturkturës së jetesës dhe përfitimeve në këtë aspekt. Nëqoftë se njerëzit nuk mund të rrisin përfitimet e tyre apo në rast se fitojnë aq sa për të konsumuar në ushqimin e tyre primarë dhe nëqoftëse me shumë vështërsi mundohet të gjallërojnë,njerëzit nuk do të ndjenë nevojën për të siguruar vetëveten apo shtëpitë e tyre. Arsyeja është se, individët së pari kërkojnë sigurimin e vetëvetes e më pas të gjësendeve. Natyrisht, në një treg të vogël është me rëndësi të ketë shumë kompani. Gjiroja totale e sigurimeve në këtë shtet sillet rreth 50 – 60 Milion €. Në Kosovë operojnë 11 Kompani të Sigurimeve ndër të cilat njëra është Kompani Sërbe. Kompania Sërbe edhe se nuk ka një pjesë të madhe në këtë treg, kur mendojmë për 10 kompanitë tjera në këtë sektor të cilat mundohen të marrin pjesën e tyre nga tregu, mund të themi që secilit nga kompanitë veq e veq i takon nga një pjesë e tregut me vlerë prej 5 Milion €. Sektori i sigurimeve në botë ka përparuar më shumë se bankat. Pra në botë sektori i sigurimeve ka banka.

Sigortacılık insanlarının hayat yapılarının ve kazançlarının artmasıyla gelişir. İnsanlar eğer kazançlarını artıramayacaksa veya yiyecek ekmekten daha fazla bir şey bulamıyorlarsa yani kıt kanaat geçiniyorlarsa ne evlerini, ne evlerindeki eşyaları ne kendilerini sigorta etme gereği duyar. Nedenine gelince, kişiler önce kendilerine ondan sonra mallarına bir güvence ararlar. Dolayısıyla, çok ufak bir pazarda çok fazla şirketin olması manidardır. Bu ülkenin toplam sigorta cirosu 50-60 Milyon aralarında oynayan bir cirodur ve bu 50-60 Milyon ciroda oynayan bir ülkede 10 tane sigorta şirketi artı 1 tane Sırpların sigorta şirketi olmak üzere toplam 11 tane sigorta şirketi bulunmaktadır. Sırp sigorta şirketin çok fazla bir payı yok ama diğer 10 tane sigorta şirketin toplam sektörden pay almaya çalıştığını düşündüğümüzde şirket başına ortalama olarak 5 Milyon’luk bir pazar mevcuttur.

Devam Vazhdim

IntervistëRöportaj

Ahmet Mithat MİLLİ - “Kosova e Re” Sigorta Şirketi, Kürüm Holding-in Ülke Temsilcisi | Përfaqësues i Kürüm Holding në Kompaninë e Sigurimeve “Kosova e Re”

2524

Türkçe Shqip

Por fatkeqësisht këtu, kompanive të sigurimit nuk i lejohet operimi bankar. Nuk ka gjë më të natyrshme se sa bashkëpunimi, mbështetja, besimi i ndërsjellt, shtitja – blerja e sigurimeve , e kredive, më mes bankave dhe kompanive të sigurimit.Brenda vlerës së përgjithshme sektorin e sigurimit e cila është rreth 60 Milion € , vlera 45 Milion€ rrjedhin nga sigurimet e automjete të cilat janë të detyrueshme. Policet e sigurimit të cilat janë të detyrueshme kanë një qmim të lartë dhe se me anë të tyre merren përsipër rreziqe te ndryshme. Gajtë viteve të para veturat ishin shumë të vjetra dhe natyrisht edhe riparimi i tyre kushtonte më lire. Por gjatë viteve të fundit me arritjen e veturave të modeleve të reja dhe me humbjen e modeleve të vjetra, riparimi i modeleve të reja kushton me vlerë më të lartë, dhe kur bëjmë një krahasim vërehet dukshëm ngritja e përqindjes së vlerës për dëme nga 7% në ditët e sotme është rritur në 35 %. Duke vërejtur se brenda 10 viteve kur vlera e përqindjes për dëme është ngritur nga 7% gjerë në 35 %, është e natyrshme të mendojmë se edhe pas 10 viteve të ardhshme kjo vlerë nga 35% mund të rritet në 70%. Në këto kushte shitja e sigurimetve të detyrueshme të automjeteve do të na sjellin më shumë ngarkesë. Në rast se sigurimi i automjeteve të të ketë mbuluar vetëm reziqet apo dëmet e përcaktuara kjo vlerë e përqindjes së dëmeve nuk do të rritej më tutje, dhe në këtë kontekst do të ishin hapur mundësitë edhe për lloje tjera të sigurimeve.

Dünyada sigorta sektörü yani sigortacılık bankacılıktan daha ileridedir. Yani Dünyada sigorta sektörlerinin bankaları var. Maalesef burada sigorta sektörünün bankacılık yapması yasak. Bankanın sigorta şirketiyle, sigorta şirketinin bankayla birbirine destek olmaktan birbirine güven vermekten birbirine sigorta satmaktan yani yapılan kredileri şunları bunları sigorta etmekten daha doğal bir şey olamaz. Kosova’da sigorta sektörünün 60 Milyon €’luk payının 45 Milyon €’su zorunlu trafik sigortalarından kaynaklanmaktadır. Zorunlu sigorta poliçelerinin hem yüksek fiyatı var hem de gereksiz bir risk üstlenilmiş olunur. İlk yıllarda araçlar çok eski model idi ve tamirleri çok düşük fiyatlarda mümkün olmaktaydı. Ama son yıllarda yeni model arabaların gelmesi yeni modellerin yükselmesi eski modellerin gitmesi hasar prim oranlarını %7’lerden %35’lere taşımıştır. 10 yılda %7’lerden %35’lere taşınan hasar prim oranı bir 10 yıl sonra %70’lere çıkmasını beklememizi doğaldır. Bu şartlar altında zorunlu trafik sigortası satmak büyük bir yük. Trafik sigortası sadece ve sadece belirli riskleri veya tamirleri karşılayacak olsaydı bu hasar prim oranını daha fazla yükseltmeyecekti ve daha başka sigorta türlerine de imkan verecekti.

A funksionon sektori i sigurimeve në Kosovë, në aspekt të infrastrukturës lgjore dhe në aspekt të mekanizmave të kontrollit ? A ka mangësi?

Kosova’da sigortacılık sektörü gerek mevzuat altyapısı gerekse denetim mekanizmaları açısından iyi işleyen bir sisteme sahip mi? Eksiklikler var mı?

Disa nga ligjet duhet të vlerësohen, të diskutohen që nga fillimi dhe të shkruhen në bazë të rregullave të këtij shteti. Jashtë pakos nga një vend të përshtaten me kërkesat e vendit për të sjellë një ligj për të vënë në praktikë do të keqësojë situatën këtu. Gjenjda në këtë vend do të përkeqësohet edhe më tej në qoftë se sjellet një pako ligjore nga një shtet tjetër dhe duke mos përshtatur aspak fillon të zbatohet në vend. Infrastruktura ligjore ka nevojë për një revizion serioz.

Her şeyin başında bir takım kanunları yeniden ele alıp yeni baştan yorumlamak ve bu ülkenin şartlarına göre yazmak gerek. Dışarıdan bir ülkeden paket bir kanun getirip ülkenin şartlarına göre uyarlamadan uygulamaya sokmak buradaki durumu daha kötüye götürür. Mevzuat altyapısında büyük bir revizyona ihtiyaç var. Her ülkede olduğu gibi denetleniyoruz ve yabancı yatımcılar olarak daha fazla denetleniyoruz.

Përveç Sigurimit të deyrueshëm të automjeteve, a ka informata të mjaftueshme lidhur me produktet tjera të sigurimit në Kosovë? A mund të na tregoni lidhur me produktet e sigurimit të cilat përdoren më së paku në Kosovë? Çfarë mund të ndërmerret vetëdijësimin e më tutjeshëm lidhur me sigurimet?

Zorunlu trafik sigortasının dışında diğer sigortacılık ürünleri hakkında Kosova’da yeterli bir bilinç söz konusu mu? Kosova’da kullanımı az olan sigorta çeşitlerinden bahseder misiniz? Sigortalılık bilincinin gelişmesi için neler yapılabilir?

Fatkeqësisht se ka informata të mangëta në këtë drejtim. Këtu në çdo hap mund të shofim stacione për karburante, shumica prej tyre janë të vendosur në pozicione të rrezikuara por megjithate nuk mendoj se janë të siguruar as 10% prej tyre. Lidhur më këtë nuk ka asnjë obligim për sigurime të detyrueshme. Por në rast se pronari ka përgjegjësi të ndryshme atëherë aplikon sigurimin në këtë drejtim. Kjo gjendje përveq stacioneve të karburanteve vlenë edhe për fushën e shëndetësisë. Shteti nuk ka politika të përcaktuara për shëndetësi, e po ashtu nuk ka as sigurime të shëndetësisë. Sigurimet nuk aplikohen as në drejtime tjera.

Bilinç eksikliği maalesef var. Burada adam başı petrol istasyonu var, çoğu risklere açık pozisyonlarda duruyor ve sanmıyorum ki %10’u sigortalı olsun. Ki bunun için zorunlu bir sigorta getirilmiş değil. Ancak sahibinin bir takım sorumlukları var ise o zaman sigorta yaptırıyor. Bu durum sadece benzin istasyonlarında değil aynı zamanda sağlıkta da böyle. Devletin belirli sağlık politikası yok, sağlık sigortası da yok. Diğer alanlarda da sigortalar yaptırılmıyor.

Devam Vazhdim

IntervistëRöportajSipas kompanisë suaj si mund të vlerësoni vitin 2013? Cilat janë prioritetet tuaja për vitin 2014?

Şirketiniz açısından 2013 yılı nasıl geçti? 2014 yılı hedefleriniz neler?

Në vitin 2013 krahasuar me vitin 2012 kemi bërë ngritjet e përqindjes së dëmeve në vlerën 30%. Kjo nukndikojë për shkak të rritjes së tregut. Nëse 10% rrjedh nga ndikimi i rritjes së tregut, 20 % të kësaj vlere është vetë rezultati i suksesit tonë. Ne më shumë zgjeruam dialoget tona me kompani tjera, po ashtu në këtë drejtim rritëm kapacitetet e bashkepunimeve në mënyrë më të hovshme, zgjeruam njoftimet dhe marketingun tonë, dhe po ashtu u munduam të që kompanive të caktuara ti ofrojmë më shumë avantaje. Me anë të këtyre hapave që ndërmorrëm përveç rritjes së tregut, ne mundësuam që kompania të përfitojë edhe 20% nga pjesa e përgjithshme e tregut. Pra në pergjithësi në Kosovë nga vlera 9% realizuam rritje prej 12 % nga pjesa e tregut të përfituar. Në vitin 2014 synojmë që këtë rritje t’a arrijmë gjerë në 14 %. Meqenëse me rritjen e këtij rrjeti të tregut dhe me anë të rritjes së vëllimit të punës ballafaqohemi edhe me avantazhet e ardhura dhe të metat të cilat sjellen në këtë kontekst.

Vazhdojmë punimet tona lidhur me realizimin e sigurimeve shëndetësore që nga muaji Qershor 2014. Kjo është një qështje shumë e rëndësishme sepse këtu nuk ka asnje reformë për shëndetësi. Njerëzit i japin rëndësi shumë shëndetit të tyre por për shkak të mangësisë së forcës ekonomike nuk mund të arrijnë këtë me plotkuptimin e fjalës. Në këtë sektor prioritet duhet të jetë shëndeti. Në këtë qështje jam përqëndrusr me një projekt mjaft gjithëpërfshirës.

2013’te 2012’ye nazaran prim oranımızı %30 artırdık. Bu sadece pazarın büyümesinden kaynaklanmadı. %10 pazarın büyümesinden kaynaklanıyorsa %20’si bizim başarımızdır. Daha fazla şirketler ile diyaloga gittik, kendileriyle daha sık ve yoğun çalışma temposu içerisine girdik, tanıtımımızı daha iyi yaptık, şirketlere belirli avantajlar sağlamaya çalıştık. Bunlarla bizim yaklaşık olarak pazar büyümesinin haricinde %20’li oranında şirketin pazardan pay kapmasını sağladık. Yani Kosova genelinde %9’luk bir yüzdeden %12’lik bir paya çıktık. 2014 yılında da bu payı %14’e çıkarmayı hedefliyoruz. Tabi pay arttıkça iş hacmi arttıkça bunların getirileri kadar götürüleri de var, risk de artıyor onları da göğüslemeye çalışıyoruz.

2014 yılı Haziran ayında sağlık sigortasını hayata geçirmek üzere çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu çok önemli bir konu çünkü burada bir sağlık reformu yok. İnsanlar sağlığına önem veriyorlar fakat ekonomik güçlerin eksikliğinden dolayı kendilerine çok fazla bakamıyorlar. Bu sektörde öncelikle sağlığa yönelmek gerekiyor. Üzerinde durduğumu konu oldukça kapsamlı bir proje olacak.

Devam Vazhdim


KOSOVAK o m p a n i a e s i g u r i m e v e s h . a .

I n s u r a n c e C o m p a n y s . a .K

2726

Ne jemi investitorë të huaj që realizojmë aktivitet tona në sektorin financiar. Çfarë përfitoi Kosova nga aktivitetet e institucionit tuaj në Kosovë? Çfarë përfituat Ju? A mund të bëni ndonjë vlerësim duke bërë një krahasim?

Intervista me Drejtorin Gjeneral të Bankës Kombtare Tregtare – BKT - Abdurrahman Balkız…

BKT Kosova Genel Müdürü Abdurrahman Balkız ile söyleşi…


Kosova’nın kazanımı bizim kazanımımızdan daha fazla oluyor. Çünkü piyasaya yeni bir aktör, yeni bir rakip olarak girdiğiniz zaman, mevcut bankalardan veya finans kuruluşlarından daha farklı bir hizmet veya daha farklı bir fiyatlama yapmanız gerekmekte; bu da esasen Kosova’nın kazanımlarına direkt etki eden bir faktör oluyor.

Türkçe Shqip

Devam Vazhdim


Kosova përfiton më shumë se ne. Sepse, kur hyni në një treg si akter i ri, si një konkurrent i ri, jeni të detyruar që të sjellni shërbime më të ndyrshme dhe çmime më të dalluara nga bankat dhe institucionet aktuale në vend; dhe kjo kryesisht ndikon në përfitimet direkte të Kosovës. Si p.sh. para 7 viteve kur Ne erdhëm në Kosovë kredit kartelat ishin të zakonshme por kredit kartelat në vend të mjeteve kesh nuk ishin ende në përdorim sepse nuk ekzistonrte mundësia e ndarjeve në këste. Të gjitha këto janë përfitime të cilat zgjerojnë kërkesat individuale.

Devam Vazhdim

IntervistëRöportajNga kjo gjendje normalisht që përfitojnë edhe bankat por kyesisht përfitimet i takojnë vetë individëve. Pra kredibiliteti individual është mjaft e fuqishëm ndaj bankave dhe institucioneve bankare.Natyrisht edhe pse ndër prioritetet e para të institucioneve financiare është përfititmi i tyre, ndërkaq qëllimi tjetër është dinjiteti. Thënja “Ky shërbim i ri është i BKT-s” për Ne është më me rëndësi të veçantë në krahasim me mjetet e fituara. Siç dihet të dy popullsitë i takojnë pot ë njëjtës gjeografi, të dy palët janë Shqiptar të cilët e simpatizojnë njëri – tjetrin. Në të vërtetë dyu shtete e një komb. Para përfitimeve financiare, njëra ndër përfitimet tona të para është formimi i një ure ndërlidhëse në fushën e sektorit financiar në mes të Kosovës dhe Shqipërisë. Meqenëse jemi një bankë me thelb nga Shqipëria, priotriteti ynë i parë është ndërmjetësimi për tregëtinë e individëve apo kompanive në mes të Kosovës dhe Shqipërisë. Kur shikojmë të dhënat statistikore, që nga periudha kur filluam të operojmë në vend vërehet një rritje e dukshme. Ne arrijmë në një pikë optimale aty ku të dyja palët do të përfitojnë.

Gjatë këtyre viteve, në mes të Kosovës dhe Shqipërisë veçanërisht tregtia ka shënuar rritje dhe shkallë të lehtësimit. Këtu kanë kontribuar rregullimet e autoriteve dukshëm, e po ashtu edhe kontributet tona janë zhvilluar në mënyrë paralele.

Mesela kredi kartı biz yaklaşık 7 yıl önce geldiğimizde de yaygındı ama nakit karşılıklı kredi kartı kullanılıyordu, taksitlendirme imkanı yoktu. Bütün bunlar bireysel ihtiyaçları genişleten kazanımlardır. Bundan banka da faydalanıyor ama esas olarak daha çok bireyler faydalanıyor. Yani kişi kredibilitesi ölçüsünde bankaların veya finans kuruluşlarının karşısında yeteri kadar güçlü olabiliyor. . Tabii ki bir finans kuruluşunun birinci önceliği kâr elde etmek olsa da bir başka hedefinde saygınlıktır. Piyasada yeni bir hizmeti BKT yaptı denilmesi bizim için kazanacağımız paradan daha önemlidir. Malum aynı coğrafyanın milleti ikisi de, iki taraf ta Arnavut, birbirine sempati ile bakan iki millet. Aslında tek millet iki devlet. Burada en azından bizim kazanımımız paradan önce Kosova ile Arnavutluk arasındaki bu köprüyü en azından finans açısından temin edebilmiş olmaktır.

Biz Arnavutluk kökenli bir banka olduğumuz için, önceliğimiz Arnavutlukla Kosova arasında ticaret yapan şahısların veya şirketlerin ticaretine aracılık etmek, ilk önceliğimiz bu. Buraya geldiğimizden itibaren bakıldığında istatistiki olarak da bir artış söz konusudur. Biz iki tarafın da kazanacağı optimum bir noktada bir araya geliyoruz. Yıllar itibariyle özellikle Arnavutlukla Kosova arasındaki ticaret hacmi hem arttı hem de kolaylaştı. Burada tabi otoritelerin regülasyonlarının da katkısı büyük, bizim de katkımız paralel olarak gelişti.

Arritja e bankave të reja përfeç rritjes së numrit të tyre në vend a sjellin me vete edhe konkurrencën dhe shumë – llojshmërinë e produkteve? Si ndikoi në sektorin financiar të Kosovës, hyrja e Bankës suaj në treg?

Sektöre yeni bankaların girmesi niceliksel bir artışın dışında rekabeti ve ürün çeşitliliğini de beraberinde getiriyor mu? Bankanızın sektöre girmesi ile Kosova finans sektörü nasıl etkilendi?

Nëse jeni në sektorin bankar duhet të jeni ndryshe. Duhet të jeni të dalluar. Nëse nuk arrijni të dalloheni nga të tjerët atëherë nuk do të keni asnjë veçoritë ndryshme. Kjo dukuri vlenë për të gjitha sektoret, sidomos në sektorin e shërbimin avantazhet të cilat i sjellë lloj – llojshmëria e produketeve dhe konkurrenca arrijnë vetvetiu. Natyrisht, bankat e reja të cilat pretendojnë të hynë në treg domosdoshmërisht duhet të sjellin si konkurrencën po ashtu edhe llojet e reja të produkteve bankare. Me hyrjen e BKT-s në këtë sektor, përveç ndikimit konkurues në sekorin financiar të Kosovës, ka sjellur edhe efekte pozitive sa i përket tregtisë me Shqipërinë dhe efikacitetit bankar në aspekt të lidhjeve tregtare.

Bankacılık yaparken farklı olmanız lazım. Fark yaratmanız lazım. Eğer fark yaratamaz iseniz o zaman diğerlerinden bir farkınız olmaz. Bu her sektör için aynıdır, özellikle hizmet sektöründe ürün çeşitliği ile rekabetin getirdiği bir çok avantajı beraberinde kendiliğinden getirmiş olursunuz. Dolayısıyla sektöre yeni katılacak bankalar hem rekabeti ve hem de ürün çeşitliliğini de beraberinde getirmek zorundadır. BKT-nin sektöre girmesi, Kosova finans sektöründe rekabeti artıran bir etkisi olmakla beraber özellikle Arnavutluk ile yapılan ticaret oldukça pozitif etkilendi ve Ticari ilişkiler Bankacılık açısından daha hızlı kolay hale geldi.

“Abdurrahman BALKIZ “- BKT Kosova Genel Müdürü | Drejtori Gjeneral i BKT-s në Kosovë

2928

Në fushën e sektorit bankar, a ka Kosova një sistem funksional sa i përket infrastrukturës ligjore dhe mekanizma të kontrollit? A ka mangësi?

Kosova’da bankacılık sektörü gerek mevzuat altyapısı gerekse denetim mekanizmaları açısından iyi işleyen bir sisteme sahip mi? Eksiklikler var mı?

Nuk ka asgjë të shkëlqyeshme, por nëqoftëse bëhet një vlerësim i përgjithshëm mund të themi se infrastuktura ligjore dhe mekanizmat e kontrollit në Kosovë janë mjaft të mira dhe funksionale. Por çdo kush mendon se kontrollimet mund të bëhen edhe më mirë. Ndërkaq sa i përket legjislacionit kjo duhet të jetë paralele me kushtet e tregut, me fjalë tjera legjislacioni përcakton parashikimet e ardhshme të një investitori. Në rast se këto parashikime të ardhshme ndikohen negativisht, në këtë drejtim së pari ndikohet vetë shteti përkatës. Si p.sh. në rast se parashihet zbatimi i ndonjë rregulle e cila bllokon sektorin financiar, kjo gjendje do të ndikojë së pari tek kompanitë dhe në këtë kontekst do të dëmtojë vetëveten. Legjislacioni, gjethmonë duhet të jetë i hapur natyrshëm për të gjithë investitorët. Në të kundërtën investitorët e posaqërisht investitorët e huaj fillojnë të shohin Kosovën jo tërheqëse në këtë drejtim. Për këtë arsye, mund të themi se autoritetet Kosovare janë shumë të ndjeshëm dhe veprojnë me kujdes të shtruar në këtë drejtim duke u munduar për evitimin e mangësive të mundshme. Siç kam vërejtur, në Kosovë edhe pse punohet në drejtim të përmirësimeve, prap se prap në fushën e ligjislacionit ende ka mangësi.

Hiçbir şey mükemmel değildir, ama karşılaştırmalı olarak yapacağınız bir değerlendirmede Kosova’nın mevzuat altyapısı ve denetim mekanizmaları oldukça iyi ve etkin. Ancak denetimin her zaman daha iyi yapılacağına dair ortak bir fikir vardır herkeste. Mevzuat altyapısı ise piyasa koşullarına paralel olmak durumundadır, diğer bir deyişle mevzuat yatırımcının aslında geleceğe dönük projeksiyonunu da belirler. Eğer geleceğe dönük projeksiyonunuzu negatif yönde etkileyecek olursa zaten bundan ilk zararı görecek olan devletin kendisi olur. Örneğin finans sektörünün önünü tıkayan bir uygulama öngörülürse bu durum bir çok firmayı etkileyeceği için aslında kendisine zarar verir. Mevzuat her zaman için tüm yatırımcıların, açan mahiyette olması lazım. Bunun aksi olursa zaten yatırımcılar, ama özellikle yabancı firmalar Kosova-yı çekici bulmamaya baslar. Bu durum nedeniyle Kosova otoritelerinin oldukça duyarlı olduğunu ve hassas hareket ettiklerini mümkün mertebe eksikliğe yer vermemeye çalıştıklarını söyleyebilirim.Kosova’da gözlemlediğim kadarıyla her ne kadar çeşitli iyileştirme çalışmaları yapılıyor olsa da Hukuki alt yapıda bir takım eksiklikler göze çarpmaktadır.

Në Kosovë ekziston një gjykim që normat e interesit të kredive është shum e lartë? A është kështu në të vertetë? Cilat janë arsyet e kësaj dukurie?

Kosova’da kredi faizlerinin yüksek olduğuna ilişkin bir yargı var. Durum gerçekten öyle mi? Faiz oranlarının göreli yüksek olmasının altında yatan sebepler neler?

Interesi është çmimi i parasë. Sikurse, qysh merren parasyshë faktorët indikatorë për përfitimin nga një produkt siç janë: çmimi me të cilin është blerë, çmimi i prodhimit, çmimi i shpërndarjes, çmimi i promovimit, etj., po ashtu edhe në sektorin bankar, produkti pra paraja ka një çmim i cili quhet interes. Njëjtë si në sektoret tjera, se pari shikohet kostoja e parasë. Në sektorin tonë kostoja e parasë është interesi. Pra, ne marrim paratë nga ata që kanë fond më tepër dhe paguajm një shumë të caktuar, por për investitorët të cilët kanë mungesë të këtij fondi i bëjmë shitje me një diferenc të caktuar. Duke bërë këtë, nuk kufizohemi vetëm me pagesë të interesit të depozitave, kemi edhe shpenzime tjera siç janë, shpenizmet e personelit, qeraja e objekteve, fakturat e ujit, energjisë elektrike, telefonit, etj. Këto shtohen në koston e parave të blera nga banka dhe në përfitimet e arritura. Mbi të gjitha ekziston edhe një koncept i cili quhet “Rreziku i Vendit – Shtetit”. Shtetet lidhur me rrezikshmëri kanë dallime në mes vete, dhe në këtë kontekst kanë dallime edhe në parametrat tjera dhe normat e interesit. Normat e interesit përcaktohen në këtë mënyë. Pra, normës së interesit dhe shpenzimeve fiske, kur i shtohet edhe faktori i rrezikshmërisë, në këtë mënyrë llogaritet dhe përcaktohet norma e interesit. Kur vlerësojmë kushtet e tregut, mund të themi se p.sh. ju paguani 100 € për kredi dhe kjo vlerë ju kthehet juve duke shtuar edhe koston e interesit në vlerën 100 €, ju në këtë mënyrë arritni të llogaritni normën e interesit.

Faiz paranın fiyatıdır. Yani nasıl herhangi bir malin fiyatı belirlenirken satın alma maliyeti, üretim maliyeti, dağıtım maliyeti, pazarlama malın gibi unsurlar göz önüne alınıp üzerine bir kâr konuluyorsa, bankacılıkta da malın , yani paranın fiyatı faizdir. Tıpkı diğer sektörlerde olduğu gibi, ilk önce neye bakarsınız paranın maliyetine. Bizim sektörümüzde paranın da maliyeti faizdir. Yani fon fazlası olandan bir bedel ödeyerek parayı alıyoruz, fon eksikliği olan yatırımcıya arada bir marj koyarak satıyoruz. Bunu yaparken de çeşitli giderlerimiz oluyor sadece mevduata ödediğimiz faizle sınırlı değil bunun pek çok gider kalemleri var örneğin personel giderleri var, binaların kiraları var, su, elektrik, telefon yani pek çok gideri var. Bunlar da Bankanın satın aldığı paranın maliyetine ilave edilir, üzerine kâr konulur. Bir de bütün bunların üzerinde “Ülke Riski” denilen bir kavram var. Risk derecelendirmeleri farklı olan ülkelerin diğer parametrelerle birlikte faizleri de farklı olur. Kredi faizleri böylelikle belirlenir. Yani mevduat faizleri ve sabit giderlerin üzerine risk faktörünü de üstune koyduğunuzda, faizin oranı ortaya çıkar. Piyasa koşullarını değerlendirecek olursak, diyelim ki siz 100 € kredi verdiniz ve bunun 100 €’su faiziyle beraber size geri dönüyorsa, faizinizi ona göre düşürürsünüz.

Devam Vazhdim


Türkçe Shqip

Devam Vazhdim


Ka disa vite që vlerësohet se, ekonomia e Kosovës duhet të rritet nga këndi i sektorit privat. Por kjo rritje gjithnjë është nën vlerën e synuar.Në një anë, paraja që vjen nga diaspora shpenzohet për konsumim ditor, në anën tjetër nga ana e sektorit akumulohen kursime por ato janë të pa mjaftueshme për të kontribuar me investime në rritjen ekonomike. Sipas Juve, cilat janë pengesat në këtë drejtim? Në cilat sektore më së shumti përdoren kreditë e kërkuara?

Son birkaç yıldır, Kosova ekonomisinin artık özel sektör eliyle büyümesi gerektiğine ilişkin değerlendirmeler yapılıyor. Ancak bu büyüme hep hedeflenenin altında… Bir yandan diasporadan gelen para tüketime gidiyor, öte yandan sektörde tasarruflar birikiyor ama yatırım projeleriyle ekonomik büyümeye katkı sağlayan oran az. Sizce bu konudaki engeller neler? Krediler en fazla hangi alanda kullanılıyor?

Diasporada yaşayan insan sayısı yüksek olan ülkelerde genelde iki şey yapılır: birincisi yurtdışında yaşayan insanların anavatanına gönderdiği para ile, buradan ev, arsa gibi gayrimenkul alınır, ikincisi burada kalan aile bireylerinin geçimine katkıda bulunulur. Böylelikle İnşaat ve mobilya sektörünün gelişimi ve gıda sektöründeki malların tüketiminin artması gündeme gelir. Zaten bir ülke neden diasporaya sahip olur? Genel olarak insanlar, ülkesinde yeterince istihdam olanağının olmaması ve temel ihtiyaçlarını ülkesindeki gelirleriyle sağlayamaması gibi nedenlerle yurtdışına gitmeyi düşünürler. Kosova’ya diasporadan gelen paraların büyümeye etki etmemesinin asil nedeni de budur.Çünkü insanlar temel ihtiyaçlarını sağladıktan sonra yani yaşam koşullarını iyileştirdikten ve rahat bir şekilde geçimini sağladıktan sonra yatırım yapmayı düşünürler.

Në shtetet ku një numër i madh i popullsisë është në diasporë aplikohen dy gjëra: e para, me anë të parave të dërguara nga individët të cilërt jetojnë jashtë vendit, në vendlindjen e tyre blehen shtëpi, toka, patundshmëri të ndryshme etj. Ndërsa veprimi i dytë është kontribuimi i tyre për ekzistencën e familjeve që kanë këtu. Në këtë kontekst ballafaqohemi me zhvillimin e sektorit të ndërtimtarisë, mobiljeve, dhe rritjen e vlerës për konsumimin e produkteve ushqimore. Edhe ashtu, pse njerëzit zgjedhin diasporën? Ata mendojnë të shpërngulen në shtete të jashtme nëqoftë se, në shtetin e tyre nuk kanë mundësi të mjaftueshme për punësim, dhe në rast se të ardhurat e fituara nuk ju mjaftojnë për shpenzimet - nevojat elementare

Për të ofruar një kredi, cilat kritere kryesore duhet vlerësuar nga ana e bankës? A mund të financohen me një normë të interesit më të përshtatshme projektet e të cilave iu është bërë fizibiliteti?

Kredi verirken, bankacının değerlendirdiği temel kriterler neler? Fizibilitesi yapılmış uygun projeler için uygun faiz oranlarıyla finansman sağlanılabilinir mi?

Kur ofrojmë një kredi, ndër kriteret e para dhe kryesore të cilat duhet vlerësuar nga banka ëshët efikasiteti i projektit. Natyrisht që për projektet me efikasitet të lartë ofrohen norma më të përshtatshme të interesit. Është me rëndësi, besueshmëria – kredibiliteti i kompanisë apo /dhe individit i cili kërkon kredinë, si dhe kapaciteti i tij për të paguar ate. Si p.sh. nëse në një vend ekziston tharrja e tokës, natyrisht që kompanitë të cilat merren me bujqësi nuk do të kenë rendimentin e mjaftuar, dhe në këtë kontekst meqenëse bakana e cila do t’i ofrojë kredi kësaj kompanie do të hyjë në një rrezikshmëri më të dukshme natyrisht që do të aplikojë normë të lartë të interesit. Të gjitha këto janë faktore të cilat duhet të merren parasyshë. Ndërkaq, çdo sektor ka një çmim në vete, pra nuk ekziston mundësia e aplikimt të një vlere të njëjtë të interesit për të gjithë.

Kredi verirken, bankacının değerlendirdiği temel kriterler arasında projenin verimliliği gelir. Verimliliği yüksek projeler elbette daha uygun faiz oranlarıyla kredilendirilir. Krediye konu işletmenin ve/veya şahsin kredibilitesi yani kredi geri ödeme yeteneği de çok önemli bir veridir Örneğin bir yerde kuraklık söz konusu olduğunda, tarım ile uğraşan firmalar belli ki yeterli verimi alamayacak, dolayısıyla böyle bir işletmeyi kredilendirecek Banka göreceli olarak daha yüksek riske girmiş olacak olduğundan daha yüksek faiz işleyecektir. Bütün bunlar dikkate alınması gereken faktörlerdir. Ayrıca her sektörün kendi içinde bir fiyatlaması vardır yani tek bir faiz oranı tespit edilerek herkese eşit uygulanmaz.

Por, nëqoftë se ju i ofroni 100€ dhe 80€ mezi se i merrni atëherë në këtë kontekst llogaritni çmimin e arritur. Ndërkaq ana tjetër e kësaj qështjeje përbëhet prej disa faktorëve tjerë. Si p.sh. kur shikoni të ardhurat alternative, natyrisht që normat e interesit nuk përmbyllen duke llogaritur 3% mora depozitë, 15 % shita kredinë.

Ama eğer 100 € verip 80 €’sunu zor alıyorsanız ona göre bunu da fiyatlara yansıtırsınız. İşin bir başka yanı da diğer faktörlerdir. Örneğin alternatif getirilerinize de bakarsınız, dolayısıyla faiz oranları öyle % 3’le mevduat aldım % 15’le krediyi satıyorumla bitmiyor.

3130

Türkçe Shqip

Njëra nga krenaritë e Kosovës është stabilitetit makro financiar dhe forca e sistemit bankar … Si e vlerësoni këtë gjendje? Sipas bankës suaj si kaloi viti 2013? Cilat janë synimet tuaja për vitin 2014?

Kosova’nın övünç kaynaklarından biri makro mali denge ve bankacılık sisteminin sağlamlığı…. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bankanız açısından 2013 yılı nasıl geçti? 2014 yılı hedefleriniz neler?

Fuqishmëria e sistemit bankar, në rend të parë kuptohet përmes përiftimit apo i humjes së sistemit në këtë drejtim . Në këtë sektor operojnë 9 banka, kur analizohen të ardhurat dhe shpenizmet e këtyre bankave në fund të vitit, mund të shohim se sektori bankar ka arritur përfitime të caktuara. Kjo gjendje nuk është kështu edhe në shtetet fqinje. Prandaj nuk ka shqeësime se në një ardhme të afërt mund të ndodh e kundërta. Natyrisht deklaratat e dhëna nga autoritetet lidhur me fuqishmërinë e sektorit bankar janë 100 % të sakta. Sipas vlerësimeve nga këndi jonë, ne vitin 2013 e planifikuam që nga viti 2012 dhe duke menduar se edhe Kosova mund të ndikohet nga kriza ekonomike sikurse shtetet tjera evropaine, përcaktuam një strategji konservatore për kreditime. Lidhur me kët qështje arritëm sukses por kjo ndikoi tek ne me anë të zvogëlimit të përfitimeve. Vërejmë dukshëm shenjat të cilat sinjalizohen nga shtetet Evropiane lidhur me zbutjen e krizës gjatë vitit 2014. Kjo gjendje tregon se për vitin 2014 duhet të ndërrojmë strategjinë të cilën zbatuam për vitin 2013. Pra, brenda vitit 2014 do të jemë më të rrept lidhur me kredi. Kur karasojmë me vitin 2012, sektori bankar ka shënuar prej 10% rritje në vitin 2013. Ne synojmë që këtë vlerë t’a rrisim edhe më shumë, pra të kalojmë vlerat e përgjithshme sa i përket rritjes mesatare të këtij sektori. Këtë do ta realizojmë me anë të rritjes së aktiviteteve dhe kapaciteteve tona. Prandaj zgjidhja kryesore do të jetë që ngadalësinë e vitit 2013, ta shëndrrojmë në një rreptësi më të dukshme gjatë vitit 2014. Bazuar në eksperiencat tona në Kosovë dua të shtojë këto fjalë: Së bashku me popullin e Kosovës, me një profil dinamik dhe integrues në risi të mundshme, këtë dinamik duhet shfrytëzuar për drejtimin në anën e duhur dhe në mënyrë të drejtë veçanërisht në sektorin financiar . Sektori financiar duhet të bashkëpunojë për prodhimin e zgjidhjeve, BKT-ja në veçanti përmban këtë moto në vetëvete.

Bankacılık sisteminin sağlamlığının ilk göstergesi, sistemin tamamının kârda mı zararda mı olduğuyla anlaşılır. Sektörde toplam 9 banka var, bu bankaların tamamının alt alta yıl sonu gelir gider durumlarını incelediğinizde, bankacılık sektörü kâr elde etmiş olduğunu görüyorsunuz. Çevre ülkelerin durumu böyle değil. Dolayısıyla, yakın vadede bankacılık sektörünün kâr üretememe gibi bir sıkıntısı yok. Dolayısıyla otoritelerin Bankacılık sektörünün sağlamlığı konusunda yaptığı açıklamalar %100 doğru. Bizim açımızdan değerlendirecek olursak biz 2013 yılını 2012’den itibaren planladık ve çevre ülkelerdeki ve Avrupa’daki krizden Kosova’nın da etkileneceğini düşündüğümüzden dolayı kredilerde tutucu olma stratejisini benimsedik. Bu konuda başarılı olduk ama bu da bize kârın azalması olarak yansıdı. 2014 yılında bu risklerin özellikle çevre ülkelerin ve Avrupa krizinin gevşemeye dönük işaretler verdiğini görüyoruz. Bu durum bize2013 yılı için benimsediğimiz stratejinin 2014 yılında değiştirilmesi gerektiğini gösteriyor. Yani 2014 yılında kredilerde daha agresif olacağız. Bankacılık sektörü 2012 yılına göre 2013 yılında yaklaşık %10 büyümüş, bizim de hedefimiz bunun biraz daha üstünde büyüyebilmek, yani bankacılık ortalama büyüme rakamının üstüne çıkmak. Bunu da aktiflerimizin kalitesini artırarak ve boyutunu büyüterek temin edeceğiz. Dolayısıyla temel çözüm 2013 yılındaki bu yavaşlığı, 2014’te daha agresif davranarak kapatmak olacak. Kosova’daki tecrübelerimize dayanarak son olarak şunları söylemek istiyorum: Kosova, insanlarıyla birlikte yeniliklere çok çabuk entegre olan çok dinamik bir profilde. Özellikle finans sektörü için bu dinamik profilin doğru yöne kanalize edilmesi - dönüştürülmesi lazım. Finans sektörünün çözümlere ortak olmaya çalışmaları lazım, özellikle BKT- nin mottosu çözümün ortağı olmaktır.

Devam Vazhdim

IntervistëRöportajKy është faktorë kryesorë i cili ndikon drejtpërdrejtë në rritjen e vendit. Sepse njerëzit në përgjithësi pasi të kenë të ardhura për nevojat elementare, dhe pas përmirësimit të kushteve të jetesës, kalojnë në një fazë të rehatshëm dhe më pas mund të mendojnë për investime të mundshme. Momentalish, Kosova edhe pse ka investitporë nga diaspora, fatkeqësisht kjo ende nuk është në nivel të duhur, sepse kjo do të jetë e mundur vetëm pas akumulimit të kapitalit të tyre. Kërkesat për kredi të cilat parashtrohen në bankën tonë, më së shumti përdoren në sektorin e ndërtimtarisë dhe në sektorin e ushqimit.

Şu an Kosova diasporası kısmen bir takım yatırımcılara sahip olsa da henüz yeterli düzeyde değil maalesef ve yatırım yapılması sermaye birikiminin olmasından sonra mümkün olabilecektir.. Bize başvuran krediler ise en fazla inşaat ve tüketim sektöründe kullanılmak üzere geliyor.

Devam Vazhdim


Ju operoni në sektorin financiar si investitorë i huaj në vend. Çfarë keni sjellur në Kosovë me anë të aktiviteteve tuaja dhe çfarë mentaliteti keni sjellur në vend. A mund të bëni një vlerëesim të përgjithshëm?

Intervistë me Ayhan Albeyoğlu - Drejtor Gjeneral i Bankës TEB në Kosovë

TEB Kosova Genel Müdürü Ayhan Albeyoğlu ile söyleşi

Yabancı bir yatırımcı olarak finans sektöründe faaliyet gösteriyorsunuz. Kurumunuzun Kosova’da faaliyete geçmesi ile Kosova’ya getirdikleriniz neler nasıl bir mantaliteyi taşımış oldunuz. Genel bir değerlendirme yapabilir misiniz?

Banka TEB si një bankë e huaj është temeluar 6 vite më parë. Përbëhet nga ortakëria TEB – BNP Paribas, dhe natyrisht bashkë me themelimin në Kosovë kanë sjellur eksperiencat globale të BNP- s si dhe pasqyrimin e Bankës TEB në Turqi si një akter i rëndësishëm. Pasi që filluam operimet tona në Kosovë kemi refreshuar tregun dhe kemi sjellur shërbime të reja në vend. Realisht, pas përfundimit të këtyre pesë viteve të para filluam të marrim rezulatate. Si një bankë e themeluar nga fillimi, arritëm të renditemi ne mesin e tri vendeve të para në mesin e bankave tjera në vend. Kjo dëshmon se me anë të produkteve dhe shërbimeve të reja morrëm pëlqime nga Kosova, dhe arritëm në një pikë preferuese. Ne ofruam shërbime të reja, në rend të parë kredit kartela, u shënëdrrua në një instrument i cili me të vërtet lehtësoi dukshëm jetën e individëve. Duke analizuar nevojat kryesore të klientëve, dhe duke ofruar zgjedhje të duhura, ne kemi sjellur qasje të portfolit menaxhues duke u bazuar në të gjitha segmentet e klientëve, jo vetëm për klientët e korporatave apo klientët e mëdhenj.

Yabancı bir banka olarak TEB Kosova’da 6 yıl önce kurulmuştuk. TEB BNP Paribas ortaklığını içeriyor, dolayısıyla kuruluş beraberinde hem BNP Paribas’ın global anlamdaki tecrübesini hem TEB olarak Türkiye’deki önemli bir aktör olarak birikimlerini yansıtma imkanı sağladı. Kosova’da faaliyete geçtikten sonra yeni hizmetler getirdik, piyasayı canlandırdık. Aslında ilk beş yılı tamamladıktan sonra bunun sonuçlarını da aldık. Yeni kurulan bir banka olarak ilk üç banka arasında yer alarak güçlü bir noktaya geldik. Bu da gösteriyor ki getirdiğimiz yeni ürünler ve hizmetler Kosova’da beğeni topladı, tercih edilme noktasına getirdi bizi. Yeni ürünleri gündeme getirdik, bunların başında kredi kartı olayı gerçekten bireylerin hayatlarını kolaylaştırmak konusunda temel enstrümanlardan bir tanesi oldu. Müşterilerin temel ihtiyaçlarının analiz edilmesi ve onlara bir çözüm sunulması anlamında da sadece kurumsal ve büyük müşterilerde değil tüm müşteri segmentlerinde de portföy yönetimi yaklaşımı getirdik. Bizim şubelerimizde, konusunda uzman KOBİ bankacılık yapıyorsa KOBİ bankacılığı portföy yöneticisi, bireysel bankacılık yapıyorsa bireysel bankacılık portföy yöneticisi ve kurumsal bankacılık yapıyorsa kurumsal bankacılık portföy yöneticililerimiz var. Bu portföy yöneticilerimizle o müşterinin ürün bazında tüm ihtiyaçlarını analiz ederek böyle bir yaklaşımın da gelmesini sağlamış olduk. Tüm bunların ötesinde şunu da söyleyebiliriz 6. yılın sonunda bugün itibariyle 500’ün üzerindeki kişiye istihdam sağlamış olduk.

Sektöre yeni bankaların girmesi niceliksel bir artışın dışında rekabeti ve ürün çeşitliliğini de beraberinde getiriyor mu? Bankanızın sektöre girmesi ile piyasa nasıl etkilendi; yeni ürün çeşitliliği ile daha fazla bir gelişme söz konusu oldu mu?

Bir gelişme oldu tabi ki! Bankacılık sektöründe kredi kartı ve kredi kartının taksitli kullanılıyor olması özelliği sektöre bir canlılık getirdi. Diğer taraftan bizim ‘direct debit system’ dediğimiz direkt borçlandırma sistemi getirdik. Yeni teknolojik gelişmelerin sonucunda internet bankacılığını sadece bireylerin değil hem bireylerin hem de şirketlerin imkanına sunduk. Rekabetin canlanmasıyla, yeni ürünlerin girmesiyle diğer sektördeki oyuncuların da yeni ürünle hizmet geliştirerek pazara sunmasıyla sektör de etkilendi ve bir etkileşim söz konusu oldu.

Ayhan ALBEYOĞLU TEB Kosova Genel Müdürü | Drejtori Gjeneral i Bankes TEB në Kosovë

3332

Si është sektori bankar dhe legjislacioni lidhur me banka në Kosovë? Çfarë mund të na tregoni lidhur me funksionimin e saj?

Kosova’da bankacılık sektörü ve bankacılıkla ilişkili diğer mevzuat altyapısı nasıl? İşleyişle ilgili söyleyecekleriniz neler?

Legjislacioni bankar, i cili vëzhgohet nga afër dhe gjithnjë monitorohet, ka një strukturë e clia zhvillohet në mënyrë paralele me legjislacionet në tërë botën. Kemi një legjislacion të zhvilluar. Edhe autoritetet rregullative, në tërë botën përcjellin zhvillimet dhe pasqyrojnë ato në mënyrë të drejtpërdrejtë. Shikuar në këtë kënd nuk kemi asnjë pikëllim. Por sa i përket legjislacionit të shtetit, edhe pse nuk kemi lidhje të drejtpërdrejtë, është një pjesë dhe disa qështje të cilat kanë të bëjnë me zvillimin tonë, produktet dhe shërbimet tona. Jemi të informuar, se edhe autoritetet lidhur me këtë qështje zhvillojnë punimet e tyre. Brenda kësaj infrastukture ligjore, sidomos në rregullimin e tregtisë dhe për mbrojtjen nga përqarja e tregtisë, për asgjësimin dhe mbledhjen e saj duhet të veprohet në mënyrë të përshpejtuar në procesin legjislativ. Sepse në sektorin financiar, njëra ndër qështjet më të rëndësishme përbëhet nga garancionet dhe arritja e mbledhjes së kredive. Ndërkaq, për promovimin efikas të shërbimeve dhe produkteve të reja, si p.sh. qështja e vërtetimeve kadastrale duhet të jetë të sakta. Për zhvillimin e më tutjeshëm të kredive për ndërtime kolektive, dhe për prodhimin e produkteve tjera, vazhdojnë punimet e autoriteteve në këtë drejtim. Prandaj, ne jemi në pritje të zhvillimeve të reja sa i përket kushteve të përgjithsme ekonomike, infrastrukturës ligjore, të cilat përbëjnë mjedisin e biznesit.

Bankacılık mevzuatı dünyadaki tüm mevzuat gelişmelerine paralel

olarak yakından izlenen ve çok güncel olarak takip edilen bir yapıda.

Gelişmiş bir mevzuat sistemimiz var. Düzenleyici otoriteler de dünyada

bu konudaki her türlü gelişmeleri takip edip birebir yansıtıyorlar. Bu

tarafta bir sıkıntımız yok. Ancak esasen ülkenin genel hukuki alt yapısı

bizi direkt ilgilendirmeyen fakat bizimle, ürünlerimizle, hizmetlerimizle

bağlantılı olan kısımla ilgili gelişim alanı olan konular var. Bu konularda

ilgili otoritelerin de yakından çalışmaları olduğunu biliyoruz. Bu hukuki

alt yapının içerisinde özellikle ticaretin düzenlenmesi ve ticaretin bir

şekilde sekteye uğraması halinde bunun tasfiyesi ve tahsilatına yönelik

hukuki sürecin hızlanması gerekiyor. Çünkü finansal sektörde, kredilerin

hepsinin karşılığını oluşturan teminatlar ve zamanında kredilerin geriye

toplanabilmesi en önemli konulardan birisini oluşturuyor. Diğere

taraftan yeni hizmet ve ürünlerin sunulabilmesi, rahat uygulanabilmesi

için örneğin kadastro tapu sorunun çok net olabilmesi lazım. Bununla

ilgili olarak da otoriteler tarafından çalışmalar devam ediyor ki daha fazla

konut kredileri geliştirilebilsin, daha fazla ürün bu konuda geliştirilebilsin.

Dolayısıyla, tüm ekonomik koşullarda ve iş ortamını çevreleyen hukuki alt

yapıdaki gelişmelerin bir an önce tamamlanmasını ve hayata geçmesini,

bekliyoruz.

Son birkaç yıldır, Kosova ekonomisinin artık özel sektör eliyle büyümesi gerektiğine ilişkin değerlendirmeler yapılıyor. Ancak bu büyüme hep hedeflenenin altında… Bir yandan diasporadan gelen para tüketime gidiyor, öte yandan sektörde tasarruflar birikiyor ama yatırım projeleriyle ekonomik büyümeye katkı sağlayan oran az. Sizce özel sektörün önünde büyümesini engelleyen nedenler neler? Size gelen kredi talepleri en fazla hangi alanda kullanılıyor? .

Devam Vazhdim


Genel olarak baktığımızda biz yatırım bankası değil ticari bankayız,

aslında ticaretin finansmanında yer alıyoruz. Özümüz itibariyle bu

tarafta yer alıyoruz, Bireysel bankacılıkta bireylerin tüm hayatında

yer almak istiyoruz. Fizibilitesi çok iyi yapılmış bir yatırımın önümüze

gelmesi durumda da bunu ticari açıdan değerlendirmekteyiz. Yatırımın

fizibilitesi anlamında bunu sadece yatırım amacıyla değerlendiren

yatırım bankacılığı veya bunu destekleyen kurumlar, uluslar arası

kuruluşlar veya fonlar var. Biz ancak ticari tarafı itibariyle destekleme

noktasındayız. İyi fizibilitesi yapılmış işler, projeler bize geldiği zaman biz

bunlarla mutlaka ilgileniyoruz. Bireysel Bankacılık tarafına baktığımızda

bireylerin özellikle, tasarruflarını mevduat olarak değerlendirmeleri hem

de bireylerin kendi bireysel yatırımlarının arttığını görüyoruz. Özellikle

ev almaya yönelik, konut almaya yönelik yatırımların bireysel yatırım

olarak arttığını görüyoruz. Dolayısıyla sektörde daha çok inşaat başta

olmak üzere ticaret ağırlıklı bir finansman yapısı söz konusu. Tabi yatırım

projesinin olabilmesi için daha fazla yatırımcı daha fazla girişimcinin

daha fazla proje harcayıp bu konuda projeler geliştirmesi ve bunlarla

ilgili başvurularda bulunması gerekiyor. Bu ilgili otoritelerin teşviklerini

düzenlemeleri ve yönlendirilmeleriyle yatırım ortamının iyileşmesine

yönelik yapılacak çalışmalarla belirli bir noktaya gelebilir görüşündeyim

Devam Vazhdim

IntervistëRöportajNjëra nga krenaritë e Kosovës është stabilitetit makro financiar dhe forca e sistemit bankar … Si e vlerësoni këtë gjendje? Sipas bankës suaj si kaloi viti 2013? Cilat janë synimet tuaja për vitin 2014?

Kosova’nın övünç kaynaklarından biri makro mali denge ve bankacılık sisteminin sağlamlığı…. Bu sağlamlığın sektöre yansıması nasıl? Diğer taraftan bankanız açısından 2013 yılı nasıl geçti? 2014 yılı hedefleriniz neler?

Kur vëzhgojmë sektorin bankar në Kosovë shohim se met ë vërtet është sektorë i fuqishëm. Nga autoritetet relevante ky sektor kontrollohet, vëzhgohet me kujdes dhe përkrahet. Po ashtu, paralelisht me rritjen makro ekonomike, janë të pashmangshme zvillimet tjera në këtë sektor . Ne si TEB, brenda vitit 2013, shënuam rritje në shumë fusha të sektorit. Realisht, disa ndër to kontribuan në rritjen e mesatares së sektorit. Kjo gjendje zgjon kënaqësi tek ne. Si me shërbime të reja po ashtu edhe me produkte të reja ne vazhduam kontributet tona edhe gjatë vitit 2013. Në veçanti, sa i përket projetve sociale me anë të shërbimeve dhe produkteve të cilat filluam t’i ofrojmë vitin e kaluar në këtë drejtim, edhe vitin 2014 vazhdojmë me ofrimin e këtyre shërbimeve; Mund të them se ky fakt na bënë që të dallohemi në këtë sektor. Shifrat e rritjes sonë janë mjaft të mira. Duke rritur shumëllojshmërinë e produkteve, nivelin e shërbimit për kënaqësinë e klientëve, dhe me portfolio të kredive të mira dhe shërbimeve cilësore, këtë rritje do të vazhdojmë ta shënojmë edhe në vitin 2014. Sikurse që përbyllëm vitin 2013 në mënyrë të suskseshme, presim që edhe në vitin 2014 të arrijmë rezultate të sukseshme në sektorin financiar; ne veçanti do të mundohemi të vazhdojmë pëlqimin nga qytetarët e Kosovës. Besojmë që këtë do ta arijmë me shërbimet, produktet tona të reja dhe me anë të punimeve tona të reja në drejtim të projektev sociale.

Bankacılık sektörüne baktığınızda Kosova’da gerçekten güçlü. İlgili

otoriteler tarafından çok iyi denetleniyor, izleniyor ve destekleniyor.

Tabi makro ekonomik büyümeye paralel gelişmelerin olmaması da

kaçınılmaz sektörde. Biz TEB olarak 2013 yılında sektörün pek çok

alanında büyümeler gerçekleştirdik. Aslında belli büyüme kalemlerimiz

sektörün ortalamalarını yukarıya taşıyan şekilde gerçekleşti. Bundan

dolayı memnunuz. Katkılarımız 2013 yılında devam etti, hem yeni

hizmetlerimiz hem yeni ürünlerimizle özellikle sosyal sorumluluğa

yönelik geçen sene içerisinde başladığımız ürün ve hizmetler ile 2014

yılında da devam edip bu hizmet ve ürünler ile biraz daha sektörde

ayrıştığımızı söyleyebilirim. Büyüme rakamlarımız gayet iyi. 2014 yılına

baktığımızda da aynı şekilde büyümemizi sağlıklı bir kredi portföyü

ile hizmet kalitemizi, ürün çeşidimizi artırarak ve müşterilerdeki

memnuniyeti oluşturan bir hizmet seviyesi yönünde büyümeye devam

edeceğiz. İyi bitirdiğimiz 2013 yılını aynı şekilde 2014 yılında da iyi

finansal sonuçlara ulaşacağımızı bekliyoruz; özellikle müşterilerimizden

ve Kosova halkından bize olan, bize ilişkin olan beğeninin devam

etmesini sağlamaya çalışacağız. Bunu da yeni hizmet ve ürünlerimizi

ve sosyal sorumluluk alanındaki çalışmalarımızı daha da artırarak,

sürdürerek gerçekleştireceğimize inanıyoruz.

Türkçe Shqip

Me hyrjen e bankave të reja në këtë sektor përfeç rritjes së numrit të tyre, a ka sjellur në vete edhe konkurrencën dhe shumëllojshmërinë e produkteve? Si ndikoi në treg, hyrja juaj në këtë sektor; me anë të shumëllojshmërisë a janë arritur zhvillime të reja?

Sigurisht që kemi arritur zhvillime! Kredit kartelat dhe karakterisitika e saj për ndarjen në këste, në sektorin bankar, sjelli një lulëzim të ri. Në anën tjetër , ne kemi sjellur edhe një sistem të ri i cili quhet “direct debit sistem” me anë të së cilës aplikohen borxhet në mënyrë të drejtpërdrejtë. Si rezultat i zhvillimeve teknologjike sistemi bankar përmes internetit shërbejnë jo vetëm për individë po edhe për korporata. Me lulëzimin e konkurrencës, dhe me aplikimin e produkteve të reja, edhe akterët tjerë të këtij sektori zhvilluan shërbimet e tyre dhe duke ofruar këto në treg, kjo gjendje ndikoi në një bashkëverim të dukshëm.

Në degët tona, për të ofruar shërbime bankare dedikuar NVM-ve kemi menaxherë të portfolit për NVM, për të ofruar shërbime individuale kemi menaxherë të portfolit individual, dhe për të ofruar shërbime institucionale kemi menaxherë të portfolit institucionale. Me menaxherat e këtyre portfoliove duke analizuar kërkesat e klientëve në bazë të produkteve të ofruara, kemi siguruar një qasje të tillë. Ne gjithashtu mund të themi se që nga sot e gjerë në fund të vitit të 6 kemi siguruar punësimin e 500 punëtorëve në Kosovë.

3534

Devam Vazhdim


Ju operoni në sektorin financiar si investitorë i huaj në vend. Çfarë keni sjellur në Kosovë me anë të aktiviteteve tuaja dhe çfarë mentaliteti keni sjellur në vend. A mund të bëni një vlerëesim të përgjithshëm?

Intervistë me Atilla Dağdeviren - Drejtor i Degës së Kosovës – Türkiye İş Bankası

Türkiye İş Bankası Priştina / Kosova Şubesi Müdürü Atilla Dağdeviren ile söyleşi


Ne si İş Bank synojmë të shënojmë rritje rajonale. Duke bërë këtë fokusohemi në përzgjedhjen e vendeve me të cilat kanë lidhje historike dhe kulturore, e po ashtu vendet ku operojnë investitorët Turk apo investitorët me origjinë Turke. Kur është fjala për Kosovën, themi se kemi një miqësi e cila vazhdon me qindra vite, kemi një kulturë të përbashkët dhe kemi lidhje serioze sa i përket historisë sonë. Ndërkaq Kosova është një treg i cili gjendet në fazë të zhvillimit. İş Bank është një basnkë shumë e fuqishme. Në aspekt të aseteve është Banka më e madhe në Turqi. Në reand të parë, ne sjellëm këtë fuqi në Kosovë si për investitorët Kosovarë po ashtu edhe për investitorët Turk. Mendojmë se hapëm një derë të re për ata. Synojmë që të arritjmë tek klientët institucional dhe komercial, tek të cilët nuk kanë arritur bankat tjera Turke apo bankat tjera të huaja si dhe vendore. Kemi kontakte të vazhdueshme me ata.

Bizim İş Bankası olarak bölgesel büyüme diye bir hedefimiz var. Bunu yaparken de mümkün olduğunca Türk yatırımcısının yada Türk kökenli yatırımcıların olduğu tarihsel ve kültürel ilişkilerimizin olduğu bölgeler bizim tercihimiz. Kosova söz konusu olduğunda, yüzyıllardır süre gelen bir dostluğumuz var, kültür birliğimiz var, tarihsel ciddi ilişkilerimiz var. Aynı zamanda Kosova gelişmekte olan bir piyasa. İş Bankası çok güçlü bir banka. Türkiye’de aktif büyüklük açısından Türkiye’nin en büyük bankası. Birincisi, biz Kosova’daki Türk yatırımcısına ve Kosovalı yatırımcıya bu büyüklüğü taşıdık. Onlara yeni bir kapı açtık diye düşünüyorum. Burada gerek diğer Türk bankalarının gerek diğer yabancı bankaların veya yerel bankaların erişemedikleri ulaşamadıkları müşterilere kurumsal ve ticari müşterilere ulaşmak gibi bir hedefimiz ve niyetimiz var.

Devam Vazhdim

IntervistëRöportajNe kemi mundësi të cilat burojnë nga fuqia dhe struktura jonë kapitale dhe ne këtë mund t’ua transferojmë atyre në mënyrë shumë të lehtë. Duke zhvilluar punimet tona në një shtet si Kosova i cili vazhdhimisht hasë në zhvillime (meqenëse, posedon një treg të vogël edhe investimet janë të vogla) dhe posedon një vend strategjik, njëkohësisht zhvillojmë politikat tona në drejtim të synimit tonë për rritje rajonale në Balkan. Njëkohësisht, ne kemi filluar parapregaditjet tona për hapjen e degës së dytë në Prizren, aty ku gjendet numri më i madh i popullsisë Turke apo popullsisë me origjinë Turke. Ne morrëm vendimet, lejet, filluam me ndërtimin e zyreve dhe besojmë që shumë shpejtë edhe ajo degë do të fillojë ofrimin e shërbimeve tona. Më pas me anë të aktiviteteve tona do të vazhdojmë rritjen tanë. Ne me ardhjen në Kosovë ndihemi të lumtur, dhe ndjejmë që si Investitorët Kosovarë po ashtu edhe investitorët Turk ndihen të lumtur me arjdhen tonë në vend. Pra ne marrim reagime të tilla. Ne synojm që përmes lidhjeve posaqërisht me Kosovën, e cila është afër nesh me gjeografi të arrijmë rritje në tërë Balkanin. Si epiqendëqr të rritjes sonë në Balkan kemi zgjedhur Kosovën. Kjo na bënë të lumtur.

Onlarla temaslarda bulunuyoruz. Bizim sermaye gücümüzden kaynaklı, sermaye yapımızın büyüklüğünden kaynaklı imkanlarımız var elimizde ve onlara bunu daha kolay aktarabiliyoruz. Kosova gibi sürekli gelişme halinde ve yatırım halinde (pazarın küçük olması nedeniyle yatırım ihtiyacının da küçük olmasına rağmen) stratejik bir yere sahip bir ülkede bunu yaparak aynı zamanda Balkanlardaki bölgesel büyüme politikamıza da hizmet ediyoruz. Aynı zamanda Kosova’da hepimizin malumu en fazla Türk nüfusun, Türk kökenli nüfusun olduğu Prizren’de ikinci şubemizin hazırlıklarını yapıyoruz. Kararlarımız alındı, izinlerimiz alındı, inşaat işlerine başlandı, en kısa sürede o şubeyi de hizmete geçireceğiz. Ondan sonra da buradaki faaliyetlerimize devam edip büyümemizi sürdüreceğiz. Biz buraya gelmekten mutluyuz ve Kosovalı yatırımcıların ve Kosova’da yatırım yapan Türk yatırımcıların da bizim buraya gelmiş olmamızdan mutlu olduklarını hissediyoruz. Öyle geri bildirimler alıyoruz. Yakın coğrafyamızda özellikle Balkanlarla ilgili bu ilişkilere sahip olduğumuz Kosova’da gelip burada büyüme amacındayız. Bölgesel büyümemizin de merkezi olarak Balkanlarda Kosova’yı seçtik. Bundan da mutluyuz.

Türkçe Shqip

Atilla DAĞDEVİREN - Türkiye İş Bankası Priştine Şubesi Müdürü | Drejtor i Türkiye İşbank Dega në Prishtinë

Me hyrjen e bankave të reja në këtë sektor përfeç rritjes së numrit të tyre, a ka sjellur në vete edhe konkurrencën dhe shumëllojshmërinë e produkteve? Si ndikoi në treg, hyrja juaj në këtë sektor?

Sektöre yeni bankaların girmesi niceliksel bir artışın dışında rekabeti ve ürün çeşitliliğini de beraberinde getiriyor mu? Bankanızın sektöre girmesi ile Kosova finans sektörü nasıl etkilendi?

Sipas renditjes, ne jemi të fundit që kemi hyrë në këtë sektor, por sipas informatave të cilat na kanë arritur, në këtë treg do të hyjnë edhe disa banka tjera. Në rend të parë, konkurrenca është faktorë i cili gjëthmonë ngrit nivelin e kualitetit. Me ardhjen tonë dhe me ekzekutimin e kredis së parë, kemi vërejtur një rënje të shpejtë të tregut, ne jemi fakti i parë në këtë drejtim. Sipas neve, bankat të cilat planifikojnë ardhjen e tyre pas nesh do të rrisin konkurrencën dhe do të sjellin lloje të ndryshme të produkteve. Ne tani për tani përgaditemi për hapjen e degës sonë të dytë, shumë llojshmëria në produktet tona bankare sa i përket shërbimeve individuale janë më të larta në krahasim me shërbime komercaile apo institucionale. Prandaj synojmë që shërbimet tona ti ofrojmë edhe në sektorin e shërbimeve individuale. Punimet tona, strukturën dhe organizimin tonë e zhvillojmë në këtë drejtim.

Sektöre en son biz girdik ama duyumlarımıza göre başka bankaların da katılması söz konusu. Bir kere rekabet her zaman kaliteyi daha yukarıya çeker. Bizim gelişimizle ve ilk kredi icraatlarımızla piyasanın aşağıya doğru ivmelendiğini gördük, hani bunun ilk kanıtı biziz. Bizden sonra başka bankaların sektöre katılması bizce rekabeti arttırır, ürün çeşitliliğini beraberinde getirir. Biz henüz, ikinci şubemizi açacağız, ürün çeşitliliğimiz bireysel bankacılıkta, ticari bankacılığa veya kurumsal bankacılığa göre daha yüksek. Ama sektörün bireysel bankacılık kısmına da hizmet etmek gibi bir amacımız var. Yapımızı, organizasyonumuzu buna doğru da genişletme çabamız söz konusu.

3736

Devam Vazhdim


Në Kosovë ekziston një gjykim që normat e interesit të kredive është shum e lartë? A është kështu në të vertetë? Cilat janë arsyet e kësaj dukurie? Për të ofruar një kredi, cilat kritere kryesore duhet vlerësuar nga ana e bankës? A mund të financohen me një normë të interesit më të përshtatshme projektet e të cilave iu është bërë fizibiliteti?

Kosova’da kredi faizlerinin yüksek olduğuna ilişkin bir yargı var. Durum gerçekten öyle mi? Faiz oranlarının göreli yüksek olmasının altında yatan sebepler neler? Kredi verirken, bankacının değerlendirdiği temel kriterler neler? Fizibilitesi yapılmış uygun projeler için uygun faiz oranlarıyla finansman sağlanılabilinir mi?

Në fushën e sektorit bankar, a ka Kosova një sistem funksional sa i përket infrastrukturës ligjore dhe mekanizma të kontrollit? A ka mangësi?

Kosova’da bankacılık sektörü gerek mevzuat altyapısı gerekse denetim mekanizmaları açısından iyi işleyen bir sisteme sahip mi? Eksiklikler var mı?

Kosova është një shtet i ri, tani më ka kremtuar 6 vjetorin e saj. Por, duhet theksuar se është një shtet shumë i suksesshëm sa i përket strukturimit financiar, strukturimit të bankës qëndrore, dhe funksionalizimit të sistemit të kontrollit në vend. Sektori bankar dhe legjislacioni, në drejtim të nevojave të shtetit menaxhohet në mënyrë të përshtatshme dhe fleksibile. Por, mendoj se sa i përket legjislacionit i cili ndikon në sektorin bankar dhe sektorin financiar, ka mangësi si në çdo shtet tjetër. Por ne, lidhur me këtë qështje përmes institucioneve si “Oda Tregtare Kosovaro Turke” dhe “Bashkësia e Ballkanit” ne ndajmë vështërsitë me të cilat hasim, dhe përmes këto institucioneve sigurojmë njohtimin e zyrtarëve relevant lidhur me brengat tona. Ne besojmë se në një të ardhme të afërt do të marrim rezultate lidhur me këto qështje.

Kosova genç bir ülke, daha 6. yaşını yeni kutladı. Ama Kosova finans yapılanması, merkez bankasının yapılanması ve denetimi anlamında çok başarılı bir ülke. Bankacılık sektörü ve mevzuatı ülkenin ve sektörün ihtiyaçları doğrultusunda esnek ve bir şekilde uyum içinde yönetilmektedir. Fakat bankacılık sektörünü, finans sektörünü etkileyen mevzuatlarda her ülkede olabileceği kadar eksiklikler olduğunu düşünüyorum. Ama bununla ilgili gerek biz kendi odamızda “Kosova Türkiye Ticaret Odasında” gerek “Bankalar Birliğinde” sıkıntıları paylaşıyor ve bu bahsettiğim kuruluşlar sayesinde işi yapacak olan yetkililere de iletilmesini sağlıyoruz. Bunlardan yakın zamanda sonuç alınacağını düşünüyorum.

Devam Vazhdim


Kosova’da faizler AB ülkelerine göre biraz yüksek. Kosova ne olursa olsun çok yeni bir ülke, çok genç bir ülke, tam tanınmış durumda değil, sınır komşusu olan Sırbistan ile sıkıntıları olan bir ülke. Bu nedenle diğerlerine göre daha yüksek bir ülke riski var. Sonuçta bankacıyız ve bizim de amacımız ticaret yapmak. Biz de mal satıyoruz ama daha farklı bir mal, biz parayı satıyoruz parayı alıyoruz. Bize göre bu ülkede daha makul fiyatlamalar yapılabilir ki biz de bunu yapıyoruz şu anda.

Kredi verirken bankanın değerlendirdiği temel kriterlere gelince: Bizim buradaki hedef kitlemiz daha çok kurumsal segment olduğu için insanların bize getirdiği tüm dökümanlara bakıyoruz, inceliyoruz arkasından piyasa fizibilitesini yapmaya çalışıyoruz. Akabinde şirketlerin bizden taleplerini değerlendirirken gerçekten böyle bir şeye ihtiyaçları olup olmadığına bakıyoruz. Yani biz onlara sadece kredi vermeye çalışmıyoruz bir nevi finansal danışmalık da yapmaya çalışıyoruz. Biz müşterilerimizin ne istediğine kesinlikle dikkat ediyoruz. Parayı nasıl olursa olsun sadece satma mantığının doğru olmadığını düşünüyorum. Ben kendim iş adamı olsaydım mali müşavirimden ne istiyorsam, bir finans danışmanımdan ne bekliyorsam bankacımın da beni bu konuda destekleyen üçüncü ayak olmasını beklerdim; ki biz de bu hizmeti vermeye çalışıyoruz.

Në krahasim me shtetet e BE-së, në Kosovë normat e interesit janë më të larta. Sidoqoftë, Koısova është një shtet i ri, ende nuk është njkohur nga të gjitha shtetet, dhe ka ende probleme me shtetin fqinjë Sërbinë.Për këtë arsye, për shkak të rrezikut më të lartë në vend, aplikohet norma më e lartë e interesit. Pra ne jemi një bankë dhe qëllimi ynë është të bëjmë tregti. Edhe ne bëjmë shitjen e një produkti por ky produkt është më të ndryshe, produkti jonë është paraja. Sipas neve në këtë shtet ka mundësi të aplikohen çmime më të ulëta të cilën ne e aplikojmë. Ndërkaq kriteret kryesore të cilat vlerësohen nga banka janë: meqenëse klientela jonë i takojnë më shumë segmentit institucional, ne shikojmë të gjitha dokumentet e ofruara nga ata, vlerësojmë ato dhe më pas fillojmë punimet e fizibilitetit në treg. Më pas duke vleërësuar kërkesat e klientëve, rishikojmë se a knë nevojë në të vërtet për një gjë të tillë. Pra, ne nuk ofrojmë vetëm kredi po në njëfarë mënyrë mundohemi t’i ofrojmë edhe konsulencë financiare. Ne absolutisht kujdesemi për kërkesat e klientëve tanë. Sipas mendimit tim, nuk është e drejtë teoria “në cfarëdo mënyre të jetë, vetëm të bëjë shitjen e parasë”. Unë, sikur të isha biznismen si nga këshilltari im i tregtisë, këshilltari i financave po ashtu edhe nga banka kisha pritur të shëndrrohet në palë të tretë lidhur me këtë qështje; gjë që ne mundohemi ta realizojmë.

Njëra nga krenaritë e Kosovës është stabilitetit makro financiar dhe forca e sistemit bankar … Si e vlerësoni këtë gjendje? Sipas bankës suaj si kaloi viti 2013? Cilat janë synimet tuaja për vitin 2014?

Kosova’nın övünç kaynaklarından biri makro mali denge ve bankacılık sisteminin sağlamlığı…. Bankanız açısından 2013 yılı nasıl geçti? 2014 yılı hedefleriniz neler?

Viti 2013 për ne ishti viti i parë në Kosovë. Planifikimet tona brenda vitit 2013 ishin, harmonizimi i përgjithshëm i dispozitave tona ligjore me ato të Kosovës, dhe shëndrrimi në një pozitë ku mund të ofrojmë një kapacitet të mjaftueshëm për nevojat e tregut. Këtë e arritëm këtë në masë të madhe. Por a përfundoi me këtë? Rregullimet ende nuk përfunduan, meqenëse nuk përfundojnë. Sepse në treg hynë një produkt i ri , arrinë një person i ri, një grup i ri, hapet një mjedis i ri i tregtisë, etj. Por, në jemi të vetëdijshëm se kemi arritur në shumë pika të qëllimeve tona. Sistemi bankar i Kosovës është në gjendje për tu lavdëruar. Funksionalizimi i Bankës Qëndrore është në gjendje të mirë dhe aktivitetet e saja i realizon me harmonizimin e rregullimeve ndërkombëtare. Sa i përket kredive joperformuese Kosova posedon vlerat më të ulta në Balkan, dhe ky fakt shton rëndësinë e Kosovës. Ne do të punojmë në drejtim të mbrojtjes së stabilitetit makro financiar dhe sistemit bankar, dhe jemi të bindur se kjo krenari do të vazhdojë edhe gjatë viteve të ardhshme. Unë mendoj se ndoshta jo në vitin 2014, por në një periudhë të ardhme të afërt Kosova do të integrohet në Bashkimin Europian në mënyrë më të shpejtë. Ky hap është i rëndësishëm. Unë mendoj se Bashkimi Europian me anë të një marrëveshjeje, së bashku me Sërbinë dhe shtetet të cilat nuk kanë njohur Kosovën si shtet për shkak të Sërbisë do të ftojnë vetë Kosdovënpër anëtarësim në BE. Kështu që në shtet do të dominjonë më shumë mirëqenja. Me antarësimin në Bashkimin Europian, Kosova e cila mbështetet nga Europa do të mbështetet edhe më tutje. Po ashtu mendoj se integrimi në europë do të realizohet në mënyrë më të rregullt dhe më të lehtë. Meqenëse ka edhe shumë punë për t’u bërë, kam shpresa se duke udhëzuar njerëzit në mënyrë të duhur dhe të drejtë do të arrijë një e ardhme pozitive për këtë vend.

2013 bizim ilk yılımızdı. Bizim 2013 yılında planladığımız buradaki mevzuatımızı tam anlamıyla Kosova mevzuatına uydurmak ve market gereksinimlerini karşılayacak pozisyona, yeterliliğe gelmekti. Bunu da çok büyük oranda sağladık. Ama tam anlamıyla bitti mi? Regülasyonlar bitmedi, bitemez de zaten. Çünkü yeni bir ürün çıkıyor, yeni bir insan doğuyor, yeni bir grup geliyor, yepyeni bir ticari alan açılıyor v.b. Fakat biz hedeflediğimiz birçok noktanın yakınına ulaştığımızı biliyoruz. Kosova’nın bankacılık sistemi övünç duyulacak bir durumda. Merkez Bankasının işleyişi iyi ve uluslararası regülasyonlara uyumlu faaliyet gösteriliyor.Kosova Balkanlar arasında en düşük geri dönmeyen kredi oranlarına sahip ki bu da Kosova için önemli bir şey.

Makro mali dengenin, bankacılık sisteminin sağlamlığının korunması için biz de elimizden geleni yapacağız ve önümüzdeki senelerde övünç kaynağı olmaya devam edecektir. Benim Kosova ile ilgili belki 2014 yılında değil ama daha ileriki vadede Avrupa Entegrasyonunun daha çabuk daha hızlı gelişeceğini düşünüyorum. Bu önemli bir koz! Avrupa Birliği’nin bir anlaşma çerçevesinde Kosova’yı tanımayan Sırbistan ve Sırbistan dolayısıyla tanımayan diğer ülkeler ile Kosova’yı üyeliğe el ele davet edebileceğini düşünüyorum. Böylece ülkeye de refah gelmiş olur. Avrupa Birliği’nin içinde olmak Kosova’ya desteklerini sağlayan Avrupa’nın daha fazla destek sağlayabilmesi anlamına gelecektir. Ayrıca diasporayla entegrasyonun daha kolay olacağını daha düzgün bir hale geleceğini düşünüyorum. Yani daha yapacak çok iş var ama insanları doğru yöne yöneltmek gerekiyor ve buranın geleceğini olumlu görüyorum.

3938

Devam Vazhdim


Që nga Ish Jugoslavia e cila posedonte 250 mijë km2 , Kosova e cila posedon një të 25’tën të kësaj hapësire me rreth 10 mijë km2 , kishte qenë depoja bujqësore e këtij shteti. Sipas disa të dhënave të cilat kamë marrë nga burimet zyrtare, Kosova përveç se ka kapacitet për prodhime të tepërta për nevojat e veta, ajo po ashtu kishte qenë e aftë të plotësojë një pjesë të konsiderueshme të nevojave bujqësore të Ish Jugosllavisë. Kjo gjendje tregon se, këtu ekzistojnë toka shumë të pjellshmen dhe këtu ekziston një shtresë e vetëdijshme e angazhuıar me sektorin e bujqësisë. Por, lufta është një gjë e rëndë me shum vuajtje, e cila ka shkaktuar tek njerëzit humjen e familjeve, humjen e tokave, si dhe humjen e shtëpive tyre. Dhe fatkeqësisht në këtë kontekst shtresa rurale e njërëzve janë shpërngulur shumë shpejtë nga fshatërat në qytete. Unë mendoj se momentalisht Kosova nuk mund të prodhojë mjaftueshëm, këtë e them në përgjithësi. Fatkeqësisht bujqësia është e dobët, prodhimi është i pamjaftueshëm, si dhe bujqësia industriale është shumë e dobët. Ky vend ka një klimë shumë të mirë, Kosova posedon klimë të përshtatshme dhe një tokë shumë të pjellshme për bujqësi por fatkeqëesisht nuk është duke u shfrytëzuar në mënyrë të mjaftueshme. Si p.sh. këtu prodhohen molla shumë të mira, por për shitjen e tyre dhe transferet e tyre jashtë vendit ka nevojë për depo me ftohje dhe depo ku mund të ruhen ato afatgjatë. Unë mendoj se këtu prioritet duhet të kenë mbështetja e bujqësisë dhe industrisë së bujqësisë. Qeveria duhet të mbështesë këto fusha dhe të na ofrojë neve institucioneve financiare mundësi për të mbështetur projektet e tilla. Tek ne, në rend të parë vijnë individët të cilët kanë probleme me borxhe në banka tjera, të cilët kërkojn nga ne të shtyjmë me tutje dhe të marrim përsipër këto borxhe. Ka raste të cilët vijnë duke ditur se ofrojmë kushte më të volitshme lidhur me kredi marrje. Në këtë treg ka edhe kompani të shumta të cilat nuk kanë arritur të bëjnë marrëveshjeve me bankat apo institucionet tjera financiare. Kemi oferta të parashturara lidhur me investime të reja apo edhe raste për rritjen e investimeve aktuale. Realisht unë dua të them se, më frikëson fakti së kompanitë apo ndërmarrjet në vend të prodhimit më shumë fokusohen në tregti, blerje – shitje. Dëshirojmë të zhvillojmë ekonomi të kinës; e gjithë bota aplikon këtë metodë, e po ashtu edhe Kosova. Edhe Turqia ka kaluar në këto faza. Metoda të cilën mund ta quajmë “Masat për Zhvillim”, doemos duhet të fokusohen në etapa të prodhimit, mundësitë për punësimin e njerëzve vendor, prodhimi vednor, etj. Po ashtu, me një vëmendje dhe efikasitet të shtruar duhet punuar në drejtim të pasurive natyrore siç janë tokat, burimet e qymyrit dhe burimet e minierave.

Yaklaşık olarak 250 bin km2’lik bir eski Yugoslavya’nın sadece 25’te biri olan yani yaklaşık olarak 10 bin km2 bir alana sahip olan Kosova, ülkenin tarım ambarı imiş. Resmi kaynaklardan edindiğim bazı verilere göre Kosova’nın üretimi kendi ihtiyacının kat be kat fazlası olduğu gibi, eski Yugoslavya’nın önemli bir kısmını karşılayabilecek tarım kapasitesine sahipmiş. Bu durum hem çok verimli topraklara hem de bilinçli bir tarımla uğraşan kesime sahip olunduğunu gösterir. Fakat tabi savaş çok ağır bir şey çok acı bir şey, insanlar ailelerini, topraklarını, evlerini kaybediyorlar. Ve savaştan sonra maalesef kırsal bölgelerden şehirlere büyük bir göç olmuş, çok hızlı bir göç gerçekleşmiş. Şu anda Kosova’nın yeterince üretim yapmadığını düşünüyorum, bunu genel olarak söylüyorum. Maalesef tarım zayıf, üretim zayıf, artı endüstriyel tarım çok zayıf. Çok güzel bir iklimi var buranın, Kosova’nın iklimi tarım için çok elverişli, toprağı çok elverişli fakat yeterince kullanılamıyor. Örneğin çok güzel elma üretiliyor ama bunu dışarıya satmak için onun bir tesiste mumlanması, soğuk hava deposunda saklanması, taşınması konusunda eksiklikler var. Ben burada öncelikle tarımın ve tarımsal endüstrinin desteklenmesi gerektiğini düşünüyorum. Devletin buna el atmasını, bizlerin de finans kurumları olarak bu konuya destek vermemizin gerektiğini düşünüyorum. Bize genellikle ilk etapta diğer banka borçları sıkışmış olan insanlar geliyorlar, borç öteleme yani borcu devralmamız isteniyor. Kredi şartlarımızın daha iyi olduğunu duyup gelenler var. Finansal kurumuyla bankasıyla anlaşma ortamını kaybetmiş firmalar da var piyasada ki sayıları oldukça fazla. Bize özellikle yeni yatırım veya mevcut yatırımların büyütülmesine yönelik teklifler var. Aslında ben şunu söylemek istiyorum, şundan korkuyorum şirketler üretimden ziyade ticarete yöneliyorlar, al sata yöneliyorlar. Çin ekonomisini geliştirmeyi seviyoruz; bütün dünya yapıyor bunu, Kosova da yapıyor. Türkiye de bu safhalardan geçmişti. Kalkınma hamlesi dediğimiz şeyin mutlak suretle yerli üretimden geçmesi gerekiyor, yerli istihdamın sağlanabileceği, yerli üretimin yapılabileceği bir konu üzerinde yoğunlaşılması gerek. Toprağın işlenmesi, aynı zamanda zengin kömür yataklarının, zengin maden yataklarının verimli bir şekilde işletilmesi gerekiyor.

Lajme nga Oda… Odadan Haberler…

KTTO Üyeler Meclisi Toplantısı Düzenlendi U Realizua Mbledhja e Kuvendit të Anëtarëve të OTKT’së

Prishtinë, 28.01.2014 - Oda Tregtare Kosovare Turke – OTKT realizoi Mbledhjen vjetore të Kuvendit të Anëtarëve. Në këtë takim u prezantua raporti i aktiviteteve dhe vlerësimi buxhetor/financiar i vitit 2013 të OTKT’së.Gjatë fjalimit të saj karshi anëtarëve të OTKT’së Ambasadorja e Republikës së Turqisë Songül Ozan theksoi se si Ambasadë që nga themelimi i Odës më 1 Korrik 2008 jemi duke përcjellur dhe mbështetur aktivitetet e Odës. Ambasadorja Ozan tha se OTKT’ja përfaqëson një strukturë ku investitorët të cilët vijnë nga Turqi në Kosovë dhe kompanitë e tjera kanë mundësinë të jenë së bashku për bashkëpunim dhe aktivitete të tjera. Gjithëashtu, Ozan shtoi se një pjesë e madhe e kompanive të rëndësishme të sektorit privat të Kosovës gjenden brenda kësaj strukture. Ozan theksoi se biznesmenëve të cilët vijnë nga Turqia i rekomandojnë që si adresë e sigurtë dhe e besueshme për marrë informata të vizitojnë së pari Këshillin e Tregtisë së Ambasadës Turke dhe Odën Tregtare Kosovare Turke.

Ndërkohë edhe Kryetari i Odës Tregtare Kosovare Turke Ahmet Mithat Milli theksoi se nënshkrimi i Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë midis Turqisë dhe Kosovës na solli një perspektivë të re. Milli duke shpehur mendimin se kjo marrëveshje duhet të lexohet dy palëshe, tërhoqi vëmendjen se Ekonomia e Turqisë duke u hapur në një treg prej 2 millionëve, Ekonomia e Kosovës do të ketë mundësinë të hapet në një treg prej 70 millionëve. Gjithëashtu Milli tha se një qëshjte tjetër mjaft e rëndësishme është edhe nënshkrimi i marrëveshjes mbi parandalimin e tatimit të dyfishtë. Kryetari i OTKT’së theksoi mendimin dhe besimin se kjo marrëveshje do të jetë një faktor shumë i rëndësishëm mbi tërheqjen e investimeve Turke në Kosovë. Kryetari Milli u shpreh se duke marrë parasysh këtë mjedis jemi duke planifikuar aktivitetet për vitin 2014 dhe theksoi se viti 2014 do të jetë një vit shumë më aktiv.Pas fjalimeve u prezantua raporti i aktiviteteve të vitit 2013, raportet financiare të vitit 2013 dhe draft buxheti i planifikuar për vitin 2014 nga Sekretari i Përgjithshëm i OTKT’së, ku pastaj raportet e analizuara në mbledhjet e Bordit Ekzekutiv dhe Bordit të Drejtorëve ju prezantuan Anëtarëve të Kuvendit për aprovim. Me shumicën e votave të Anëtarëve të Kuvendit raportet u aprovuan.

Priştine, 28.01.2014 - Kosova Türkiye Ticaret Odası - KTTO’nun yıllık olağan Üyeler Meclisi toplantısı düzenlendi. Toplantıda KTTO’nun 2013 yılı etkinliklerine ilişkin faaliyet ve finansal raporları sunuldu.T.C. Priştine Büyükelçisi Sayın Songül Ozan, KTTO üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, Odanın kurulduğu 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren, Büyükelçilik olarak KTTO’nun faaliyetlerini takip ettiklerini ve desteklediklerini ifade etti. Büyükelçi Ozan, KTTO’nun Türkiye’den Kosova’ya gelen yatırımcı ve diğer firmaların bir arada olduğu bir yapıyı temsil ettiğini kaydetti. Ozan ayrıca, Kosova özel sektörünün önemli şirketlerinin de bu yapı içinde bulunduğunu sözlerine ekledi. Türkiye’den gelen iş adamlarına Ticaret Müşavirliğine ve Kosova Türkiye Ticaret Odasına mutlaka uğramalarını tavsiye ettiklerini belirten Ozan, güvenilir bilgi almanın bir kapısı olarak görev yaptıklarını kaydetti.Kosova Türkiye Ticaret Odası Başkanı Ahmet Mithat Milli ise Türkiye ile Kosova arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının imzalanmasının yeni bir perspektif getirdiğini söyledi. Bu anlaşmayı çift yönlü olarak okumak gerektiğini ifade eden Milli, Türk ekonomisi yaklaşık 2 milyonluk bir pazara açılırken, Kosova ekonomisinin 70 milyonluk bir pazara açıldığına dikkat çekti. Mithat Milli, Kosova ile Türkiye arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının imzalanmış olmasının da diğer önemli bir husus olduğunu belirtti. KTTO Başkanı Milli, Kosova’ya Türk yatırımlarının çekilmesi konusunda bu anlaşmanın da önemli bir etken olacağı kanaatini taşıdığını dile getirdi. Milli, 2014 yılı faaliyetlerinin bu ortam dikkate alınarak planlandığını ve 2014’ün KTTO için daha aktif bir yıl olacağını dile getirdi.Açılış konuşmalarının ardından KTTO Genel Sekreteri Esin Muzbeg tarafından, 2013 yılına ilişkin faaliyet raporu, 2013 yılı finansal raporları ve 2014 yılı bütçe öngörüsü sunuldu. İcra Kurulu ve Yönetim Kurulu toplantılarında ele alınan söz konusu raporlamalar onaylanmak üzere Üyeler Meclisine sunuldu. Üyeler Meclisi oy birliği ile raporları onayladı.

Türkçe Shqip

Ka disa vite që vlerësohet se, ekonomia e Kosovës duhet të rritet nga këndi i sektorit privat. Por kjo rritje gjithnjë është nën vlerën e synuar… Në një anë, paraja që vjen nga diaspora shpenzohet për konsumim ditor, në anën tjetër nga ana e sektorit akumulohen kursime por ato janë të pa mjaftueshme për të kontribuar me investime në rritjen ekonomike. Sipas Juve, cilat janë pengesat në këtë drejtim? Në cilat sektore më së shumti përdoren kreditë e kërkuara?

Son birkaç yıldır, Kosova ekonomisinin artık özel sektör eliyle büyümesi gerektiğine ilişkin değerlendirmeler yapılıyor. Ancak bu büyüme hep hedeflenenin altında… Bir yandan diasporadan gelen para tüketime gidiyor, öte yandan sektörde tasarruflar birikiyor ama yatırım projeleriyle ekonomik büyümeye katkı sağlayan oran az. Sizce bu konudaki engeller neler? Krediler en fazla hangi alanda kullanılıyor?

4140

Lajme nga Oda… Odadan Haberler…Shpërndahen Shpërblimet për Garën e Pikturave

31 Janar 2014 – Oda Tregtare Kosovaro Turke e cila nën moton “Unë e Dua Vendin Tim” organizoi një garë shpërmblyese, shpërndau shpërblimet për fituesit e kësaj gare. Gara e cila nga nxënësit e shkollave të memse u realizua me temë dhe metodë të lirë, përfudoi me këto rezultate:1. Engji Jaha (100 p.) Prishtinë 2. Festa Shabani (82,5 p.) Prishtinë3. Primesa Arapi (72,5 p.) Prizren Nxënësit ët cilët fituan çmimin e Inkurajimit janë : Fatime Shala – Lipjan Ergin Keçeli – Prizren Dua Shabani – Prizren Premisa Arapi – PrizrenQëllimi i organizimit të kësaj gare ishte që duke u fokusuar veçanërisht në dashurinë ndaj atëdheut të inkurajohen dhe të mbështeten nxënësit e aftë dhe të interesuar të krijojnë në mënyrë individuale vepra artistike sa i përket degës së pikturimit.

31 Ocak 2014 - Kosova Türkiye Ticaret Odası (KTTO) tarafından “Ülkemi Seviyorum” ana temasında düzenlenen ödüllü resim yarışmasında ödüller sahiplerine takdim edildi. Yöntem ve metodun serbest tutulduğu yarışmaya katılan lise öğrencileri şu ödüllere layık görüldü. 1. Engji Jaha (100) Priştine 2. Festa Shabani (82,5) Priştine 3. Primesa Arapi (72,5) Prizren Mansiyon Ödülü Kazanan Öğrenciler Fatime Shala – Lipjan Ergin Keçeli – Prizren Dua Shabani – Prizren Premisa Arapi – PrizrenAmacı öğrencilerde sanata ilgiyi teşvik etmek olan yarışmada vatan sevgisine vurguda bulunularak, resim yapmaya ilgisi ve kabiliyeti olan öğrencilerin çalışmalarının desteklenmesi hedeflenmiştir.

Antarët u Takuan në një organizim Mëngjesi

04.02.2014 – Në mëngjesin e organizuar ku të pranishëm ishin Anëtarët Themelues të OTKT-s, nikoqirë ishte kompania Universal Food. Në këtë organizim ku u takuan Anëtarët në fjalë morri pjesë edhe Ambasadorja e Republikës së Turqisë në Prishtinë Znj. Songül OZAN.

Üyeler Kahvaltıda Buluştu

04.02.2014 - Universal Food ev sahipliğinde düzenlenen kahvaltıda KTTO Kurucu Üyeleri bir araya geldi. T.C. Priştine Büyükelçisi Sayın Songül Ozan Hanımefendinin de katıldığı kahvaltı organizasyonunda üyeler buluşması gerçekleşti.

Resim Yarışması Ödülleri Takdim Edildi

Devam Vazhdim

Lajme nga Kompanitë Sirketlerden HaberlerBKT ve Güneydoğu Avrupa için Avrupa Fonu arasında İşbirliği Anlaşması İmzalandı

Lidhet marrëveshje bashkëpunimi midis BKT dhe Fondit Europian për Europën Juglindore

Ditët e fundit Banka Kombëtare Tregtare (BKT) nënshkroi një marrëveshje me Fondin Europian për Europën Juglindore (EFSE). Subjekt i kësaj marrëveshjeje është marrja e një fondi në vlerë prej 10 milionë euro. Bashkëpunimi midis EFSE dhe BKT daton për shumë vite (duke përfshirë BKT Shqipërinë) kjo për shkak të objektivave të përbashkëta dhe ndarjes së vlerave të njëjta në zhvillimin e biznesit, duke kontribuar kështu në rritjen ekonomike të vendeve.Duke nënshkruar këtë marrëveshje, BKT planifikon që fondi i akorduar të përdoret për ndërmarrjet e vogla, të mesme dhe për agrobizneset, pasi banka beson se këto janë kategoritë që kanë më shumë nevojë të përkrahen në mënyrë që fuqizimi i tyre t`i shërbejë uljes së papunësisë në Kosovë.

Fondi i akorduar BKT-së nga EFSE, është planifikuar të jetë shumë i favorshëm për bizneset në disa aspekte:

• Maturim më i gjatë• Norma atraktive të interesit• Plani i pagesës fleksibil• Grace periudha (nëse aplikohet)• Destinacion për investime dhe rritje të kapitalit

Zbatimi i këtyre kushteve të favorshme do të bëhet me qëllim që të mbështeten bizneset për zhvillimin dhe rritjen e kapaciteteve të tyre . Banka beson se mbështetja për ndërmarrjet e vogla, të mesme si dhe sektorit të agrobiznesit, do të ketë ndikim të shpejtë në zhvillimin e përgjithshëm ekonomik në Kosovë

Son günlerde Banka Kombëtare Tregtare (BKT) ile Güneydoğu Avrupa için Avrupa Fonu (EFSE) arasında bir işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmanın kapsamında 10 milyon’luk bir fonun alınması söz konusudur. EFSE ve BKT arasındaki işbirliği (Arnavutluk`taki BKT dahil olmak üzere) ülkelerin ekonomik büyümeye katkıda bulunarak ortak hedefler ve aynı iş geliştirme değerleri taşımasından dolayı uzun yıllara dayanan bir işbirliğini temsil etmektedir. Bu anlaşmayı imzalayarak BKT ayrılan fonları küçük-orta ve tarım işletmeleri için kullanmayı planlamaktadir. BKT bankası bu kategori’deki işletmelerin güçlenmesi ile Kosova`daki işsizliğin azalmasına katkı sağlayacağından daha fazla desteğe ihtiyacı olduguna inanmaktadır. EFSE tarafından BKT`ye ayrılan fonun bazı açılardan işletmeler için son derece avantajlı olması planlanıyor:

• Uzun Vadeli• Cazip Faiz Oranları• Esnek Ödeme Planı• Ödemesiz Dönem (eğer uygulanırsa)• Yatırım ve Sermaye Artışı için Hedef

Bu olumlu koşulların uygulanması işletmeleri destekleyerek kapasitelerini geliştirmek ve arttırmak amacıyla yapılacaktır. Banka küçük-orta işletmelerin ve tarım sektörünun desteklenmesinin, Kosova’nın genel ekonomik gelişimi üzerinde hızlı bir etkiye sahip olacağına inanıyor.

“MEHMET AKIF” KOLEJLERI VE MACPRO KOLEGJET ‘MEHMET AKIF’ DHE MACPRO

Türkçe Shqip

2000 yılından itibaren Kosova’da faaliyet gösteren “Gülistan” eğitim kurumları ilk defa yaşadığımız çevreyi korumak için gençlerde duyarlılık yaratmak amacıyla MACPRO (Mehmet Akif College Project) adı altında bir bilimsel olimpiyat düzenledi. Çevre korunması bügün bütün dünya’da global bir öncelik olmuştur. Bu yüzden düzenlediğimiz aktiviteler ile öğrenciler suyu, havayı ve toprağı potansiyel kirleticilere karşı korumak için yeni tekniklerin geliştirilmesi-keşfedilmesi amacıyla olası ve yeni yolların araştırılmasında teşvik edilmektedirler.

MACPRO projesinin amacı düzenlediği aktiviteler ile geleceğin bilim adamlarını yetiştirmek için kapıları açmak. MACPRO projesine Gülistan Eğitim Kurumlarına bağlı olan sadece Priştine, Lipjan, Prizren ve Jakova’da bulunan “Mehmet Akif” kolejleri dahil edilmektedir.

Institucioni Arsimor “Gulistan” që funksionon në Kosovë që nga viti 2000, për herë të parë organizoi një olimpiadë shkencore MACPRO (Mehmet Akif College Project) qëllimi i së cilës është që të sensibilizojë të rinjët për ruajtjen dhe mbrojtjen e ambientit ku jetojmë. Mbrojtja e ambientit sot është bërë prioritet në tërë globin, prandaj përmes aktiviteteve të tilla , nxënësit nxiten që të hulumtojnë mundësi dhe rrugë të reja për të avancuar metodat e reja në mbrojtjen e ujit, ajrit dhe tokës nga ndotësit potencial.

Aktivitetet e kësaj natyre hapin dyert e ndërtimit të shkenctarëve të së ardhmes gjë që është edhe synimi i MACPRO-s. Në MACPRO do të përfshihen vetëm kolegjet “Mehmet Akif” të cilat janë në kuadër të “Gulistan” -it dhe gjenden në Prishtinë, Lipjan, Prizren dhe Gjakovë.

4342

Lajme nga Kompanitë Sirketlerden HaberlerDevam Vazhdim

MACPRO synon përfaqësimin e Kosovës në olimpiada të ndryshme ndërkombëtare me anë të projekteve fituese të kësaj olimpiade. Në olimpiadë morrën pjesë 160 nxënës me 88 projekte të përgatituara nga vetë nxënësit me orientimin e mësimdhënësve.MACPRO u mbajtë në dy nivele:• Shkolla e mesme e ulët ( junior )• Shkolla e mesme e lartë ( senior ) dhe në tri kategori:• Shkencë, ekologji dhe mjedisi• Punime kompjuterike (programim, web dizajn, film i shkurtër dhe poster dizajn)• Dizajn industrial.Komisioni vlerësues i projekteve formohet prej profesorëve të lëndëve përkatëse të cilin e kryesoi Prof.Dr.Xhevdet Elezi ligjerues në Fakultetin e Bujqësisë pranë Universitetit të Prishtinës. Komisioni rangoi listën e projekteve të prezantuara në bazë të të cilës u ndajtën këto shpërblime:• Medalje ari dhe nga 100 Euro për çdo projekt : 20% i parë i ranglistës• Medalje argjendi : 30% i radhës së ranglistës• Medalje bronzi : 30% i radhës së ranglistës• Shpërblimi i jurisë: 20% i fundit të ranglistësMACPRO i cili u organizua për herë te parë u mbajtë në Kolegjin Mehmet Akif në Prizren, të shtunën më 25 janar 2014.

MACPRO bu olimpiyat’ta kazanan projeler ile Kosova’yı uluslar arası farklı olimpiyatlarda temsil etmeyi hedeflemektedir. Bu sene düzenlenen olimpiyatta 160 öğrenci hocaların yönlendirilmesi ile tek başına hazırladıkları toplam 88 proje ile katılmışlardır. MACPRO iki seviyede gerçekleşti:• Ortaokul ( junior )• Lise ( senior ) ve üç kategoride gerçekleşti:• Bilim, ekoloji dhe çevre• Bilgisayar çalışmaları (programlama, web dizaynı, kısa film ve afiş tasarımı)• Endüstriyel tasarım.Proje değerlendirme komisyonu Priştine Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Görevlisi Xhevdet Elezi başkanlığında yürütülen ilgili derslerin hocalarından oluşmaktaydı. Komisyon tarafından sunulan projelerin sıralanmış listesine göre aşağıdaki ödüller verilmiştir:• Her proje için Altın Madalya ve 100 Euro: 20%’nin ilk sıralamasında• Gümüş Madalya: 30% ’nin devam sıralamasında• Bronz Madalya: 30% ’nin devam sıralamasında• Jüri Ödülü: 20% ’nin son sıralamasındaIlk defa düzenlenen MACPRO Prizren yerleşkesindeki Mehmet Akif Kolejinde 25 Ocak 2014 tarihinde yapıldı.

Akademi KEDS Başladı Filloi KEDS Akademia

Krahas obligimeve për furnizim me energji elektrike, Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike (KEDS) po tregohet kompani e përgjegjshme edhe në aktivitetet shtesë ndaj shoqërisë. Për përmbushjen e këtij synimi në fillim të shkurtit ka startuar me KEDS Akademinë, që ka për synim ngritjen e nivelit profesional me fokus në Lidership, Menaxhim dhe Njohuri Teknike. “Trajnimi për këtë vit bëhet për 50 studentë të vitit të fundit të energjetikës dhe nxënës të shkollave të mesme teknike nga Shkollat e Mesme “Gjin Gazuli dhe “Hasan Tahsini”.

Kosova Elektrik Dağıtım ve Tedarik şirketi (KEDS) elektrik temini yükümlükleri dışında ek sosyal faaliyetler ve projeler ile topluma karşı sorumluluk gösteren bir şirket olduğunu resmetmektedir. Bu hedefi gerçekleştirmek için Şubat ayı başında Akademi KEDS başladı. Akademi KEDS’in amacı Liderlik, Yönetim ve Teknik Bilgi becerilerine odaklanarak profesyonel düzeyi yükseltmek. KEDS Insan Kaynakları Müdiresi Valbona Kadriraj “Bu yıl ki Akademi KEDS eğitim programı elektrik-elektronik son sınıf ve “Gjin Gazuli ve “Hasan Tahsini” teknik liselerinden toplam 50 öğrenci için gerçekleştirilecektir.


Të gjitha përgatitjet janë bërë që ata do të përfitojnë njohuri të avancuara teorike dhe praktike”, thotë Valbona Kadriraj, Drejtoreshë e Burimeve Njerëzore në KEDS. Krahas obligimeve për furnizim me energji elektrike, Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike (KEDS) po tregohet kompani e përgjegjshme edhe në aktivitetet shtesë ndaj shoqërisë. Për përmbushjen e këtij synimi në fillim të shkurtit ka startuar me KEDS Akademinë, që ka për synim ngritjen e nivelit profesional me fokus në Lidership, Menaxhim dhe Njohuri Teknike. “Trajnimi për këtë vit bëhet për 50 studentë të vitit të fundit të energjetikës dhe nxënës të shkollave të mesme teknike nga Shkollat e Mesme “Gjin Gazuli dhe “Hasan Tahsini”. Të gjitha përgatitjet janë bërë që ata do të përfitojnë njohuri të avancuara teorike dhe praktike”, thotë Valbona Kadriraj, Drejtoreshë e Burimeve Njerëzore në KEDS. Pas përzgjedhjes me kritere strikte dhe krijimit të listës përfundimtare për grupin e parë profesorët nga Universiteti Bogaziçi në Turqi më 1 dhe 2 shkurt mbajtën ligjëratat e para për studentët dhe nxënësit. Ligjëratat u mbajtën nga profesor doktor z.Fatih Yılmaz dhe profesor doktor z.Mahmut Ekşioğlu në dy tema të ndryshme. Studentët nga Universiteti i Prishtinës ndoqën ligjëratat në fushën e menaxhimit të financave dhe investimeve, ndërsa nxënësit e shkollave të mesme ndoqën ligjërata praktike në fushën e sigurisë industriale dhe mbrojtjes nga zjarri. “Në bashkëpunim me partnerët e Akademisë së KEDS është vlerësuar se ngritja e njohurive në fusha përkatëse është e nevojshme për këta studentë, varësisht se cilin nivel të studimeve vijojnë. KEDS është i interesuar që përmes investimeve të tilla të përgatisë studentët për tregun e punës dhe për punësim në KEDS ose në ndërmarrje tjera simotra”, deklaroi z. Vedi Yeşilkılıç, Drejtor i Përgjithshëm i KEDS. Në anën tjetër, studentët vlerësojnë që njohuritë shtesë që marrin në Akademinë e KEDS, plotësojnë njohuritë e fituara në shkollë, respektivisht universitet dhe ndjehen të kënaqur me shembujt dhe metodat e ligjërimit të aplikuara nga profesorët. “Në ligjëratën e menaxhimit të investimeve dhe menaxhimit financiar, ku jam vetë pjesëmarrës, profesori përdori shembuj praktik nga jeta e tij e përditshme dhe nga fillimi i karrierës së tij në Bursë të Turqisë, vetëm për të lehtësuar kuptimin e proceseve për ne si studentë të Fakultetit të Inxhinierisë Elektrike. Për ne është e rëndësishme të kuptojmë për menaxhimin financiar dhe të investimeve me qëllim të kualifikimit të mëtutjeshëm dhe të kuptimit të proceseve, me të cilat pas përfundimit të studimeve do të përballemi në vazhdimësi”, deklaroi Burim Islami, nxënës pjesëmarrës në Akademi. Burimi vlerëson që pjesëmarrja e tij në program do të jetë e rëndësisë së veçantë për të dhe familjen e tij. Ai beson që programi do të jetë pikënisja e tij për të vazhduar karrierën në fushën energjetike dhe në KEDS, për çka edhe është duke marrë kualifikimin në Universitetin Publik të Prishtinës, “Hasan Prishtina”.Edhe Behare Fazliu, nxënëse në shkollën e mesme elektroteknike “Gjin Gazuli” në Prishtinë, pjesëmarrëse në ligjëratën dyditore për sigurinë industriale dhe mbrojtjen nga zjarri, shprehet e kënaqur me nivelin e ligjëratës.

Tüm hazırlıklar öğrencilerin ileri teorik ve pratik bilgi kazanmaları amacıyla yapılmıştır” diye konuştu. Birinci grup nihai liste sıkı kriterler sonucunda oluşturulmuş ve 1-2 Şubat’ta Türkiye Boğaziçi Üniversinden gelen Profesorler ilk eğitim derslerini lise ve üniversite öğrencilerine vermişlerdir. Dersler iki farklı konu olmak üzerine Prof.Dr.Fatih Yılmaz ve Prof.Dr.Mahmut Ekşioğlu tarafından verildi. Priştine Üniversitesi öğrencileri finans ve yatırım yönetimi alanında ders alırken, lise öğrencileride pratik endüstriyel güvenlik ve yangın koruma alanında olan derslere katıldı. KEDS Genel Müdür s.Vedi Yeşilkılıç: “Akademi KEDS ortakları işbirliğinde yapılan değerlindirmeye göre bu öğrenciler için devam ettikleri lisans düzeyine bağlı olarak belirli alanlarda bilgi düzeyinin artırılmasının oldukça önemli ve gerekli olduğunu dile getirdi. KEDS bu gibi yatırımları ile öğrencileri iş piyasasına, KEDS şirketinde veya diğer işletmelerde çalışma imkanı yaratarak hazırlamayı hedefliyor” dedi. Akademi KEDS sayesinde aldıkları eğitimin önemini öğrenciler de dile getirdi.Değişik örnekler ile farklı ders metodlarını öğrenmekten çok memnun olduklarını söylediler. Akademi grubuna katılımcılardan biri olan Burim Islami de “Yatırım ve mali yönetimi dersinde hoca kendi iş hayatından örnekler vererek ve Bursa’da başladığı kariyerinden itibaren verdiği örnekler ile Elektrik Mühendisliği Fakültesi öğrencileri olarak procesleri daha kolay bir şekilde anlamamızı sağlaması son derece önemli bir husustur diye konuştu. Bizim için önemli olan kaliteli ve profesyonel bir şekilde ilerlememiz ve süreçleri doğru bir şekilde idrak etmek için yatırım ve mali yönetim dersini iyice anlamak çünkü üniversite sonrası bu ders ile sürekli olarak karşılaşacağız”. “Hasan Priştina” Üniversitesinden lisans derecesini alacak olan Burim Islami programa katılmanın kendisi ve ailesi için çok önemli olduğu ve bu program kendisi için kariyerine enerji – elektrik alanında devam etmesi açısından bir başlangıç noktası olduğuna inandığını” söyledi.

Priştine “Gjin Gazuli” elektroteknik lisesinden Behare Fazliu da iki günlük güvenlik ve yangın koruma eğtim dersi programının eğitim seviyesinden memnun kaldığını ve kendisi için çok önemli olduğunu vurguladı.

4544

EUROPRINTY Haberi EUROPRINTY Lajmi

Me këtë publikim njoftojmë të gjithë afaristët në Kosovë, si përfaqësues të pronës intelektuale të imazheve grafike te përfaqësuara nga: Cartoon Network, SANRIO, Warner Bros, Disney dhe Marvel se përfaqësus ligjor për periudhën kohore 01.01.2014-01.01.2016 për tregun e Kosovës është EUROPRINTY shpk me seli në Fushë-kosovë dhe në Prishtinë. Duke filluar nga data 01.01.2014 deri më datën 01.01.2016 kompania në fjalë do të na përfaqësojë dhe do të mbrojë të drejtën e pronës intelektuale të imazheve të lartcekura konform ligjit. Pasi kjo kompani është e licencuar ekskluzive, me të drejta të plota autoriale të imazheve grafike për tregjet Shqipëri, Maqedoni, Kosovë dhe Mal të zi dhe është e zyrtarizuar edhe për blerjen e licencave nga EUROPRINTY shpk. Njëkohësisht EUROPRINTY autorizohet që në funksion të mbrojtjes së interesave tona dhe të veta të ndërrmarrë të gjitha veprimet konform ligjit pranë Autoriteteve Kosovare (Ministrisë së Industrisë dhe Tregtisë, Financave (Doganës), Inspektoratit të Tregut dhe institucioneve të tjera përkatëse), konform ligjit Nr.04/L-065 për të drejtat e autorit dhe të drejtat e përafërta neni 8 pika 2.11.

Cartoon Network, SANRIO, Warner Bros, Disney ve Marvel tarafından temsil edilen grafik görüntülerini Kosova piyasasında 1 Ocak 2014 ile 1 Ocak 2016 yılları arasında Priştine ve Fushë-Kosovë merkezli EUROPRINTY LTD şirketi tarafından temsil edilecektir. 1 Ocak 2014 tarihinden başlayarak 1 Ocak 2016 yıllında kadar EUROPRINTY şirketi yukarıda bahsi geçen grafik tasarımlarının temsilini yapacak ve aynı zamanda yasal bir şekilde fikri mülkiyet haklarınıda koruyacaktir. EUROPRINTY şirketi Arnavutluk, Makedonya, Kosova ve Karadağ piyasasında grafik görüntülerin telif haklarına ve lisansların alımı için resmi haklara sahiptir. EUROPRINTY şirketi aynı zamanda, kendi çıkarlarını korumak için mevcut yasaya göre Kosovalı yetkililerinden gereken tüm eylemleri almak veya üstlenmek haklarına sahiptir (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Gümrük , Teftiş ve diğer ilgili kurumlar). Telif hakkı ve ilgili haklar için mevcut yasa: No.04/L-065 ve Madde 8, paragraf 2.11.


“Përmes këtij programi KEDS ofron për ne të rinjtë mundësi të mirë për zhvillim profesional dhe lehtësim në arritjen e synimeve tona për të avancuar zhvillimin e shkathtësive për jetë dhe punë. Besoj që angazhimi im do të jetë maksimal me qëllim të ngritjes maksimale të njohurive në raport me kualifikimin që do të marrë në shkollën e mesme”, deklaroi Beharja. Përveç ligjëratave në formë klasike, trajnimeve dhe vizitave në KEDS, studentët do të marrin pjesë në ligjërata përmes internetit dhe aktiviteteve shtesë jashtë planprogramit të natyrës sociale, kulturore dhe filantropike. Studentët më të mirë do të vizitojnë stabilimentet energjetike të kompanive Çalik dhe Limak në Turqi dhe do të marrin pjesë në punëtori, seminare dhe konferenca ndërkombëtare. Trajnimet e ofruara nga Universiteti Bogaziçi përmes Qendrës për mësim të vazhdueshëm, do të jenë të njohura ndërkombëtarisht, andaj certifikatat që marrin pjesëmarrësit janë të akredituara ndërkombëtarisht. Universiteti Bogaziçi në Turqi njihet si një prej 100 universiteteve më të mira në botë. “Akademia është iniciativë e KEDS për zgjidhje efektive të problemeve që studentët e talentuar kanë në Kosovë duke ofruar njohuri praktike dhe ekspertizë përmes trajnimeve dhe programeve të internshipit. Programi ka për qëllim zvogëlimin e papunësisë në Kosovë duke ofruar mundësi të punësimit afatgjatë në KEDS për pjesëmarrësit”, deklaroi në fund z.Mesut Serhat Dinc, anëtar i Bordit Ekzekutiv në KEDS. Ligjëratat do të vazhdojnë të mbahen gjatë ditëve të vikendit.

Bunun dışında Behare “Akademi KEDS programı gençlere profesyonel anlamda kendileri geliştirme imkanı ve iş ve hayatta hedeflerine ulaşmak için kolaylık sağladığını söyledi. Lise okulumda alacağım dereceye göre bilgi birikimimi artırmak ve geliştirmek adına katılımcı olarak yer aldığım bu programda maksimum çabaları göstereceğime inanıyorum” sözlerini ekledi. Klasik dersler, eğitimler ve KEDS ziyaretleri dışında öğrenciler planlanan ders programına ek olarak internet aracılığı ile ders ve sosyal, kültürel ve hayırseverlik gibi diğer aktivitelere de katılma fırsatı bulacaklar. En iyi öğrenciler Çalık ve Limak şirketlerinin Türkiye’deki enerji santrallerini ziyaret edecek ve atölye çalışmaları, seminerler ve konferanslara katılma fırsatı yakalayacaklar. Boğaziçi Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi tarafından verilen eğitimler uluslar arası kabul görmüş eğitimler olmalarından dolayı katılımcıların aldıkları sertifikalar da uluslar arası akredite edilmiş sertifikalar olacaktır. Boğaziçi Üniversitesi Dünya`da en iyi 100 üniversite arasında tanınmaktadır. KEDS Icra Kurulu Üyesi Sayın Mesut Serhat Dinç: “Akademi, KEDS tarafından alınan bir inisiativin sonucudur. Bu inisiativ Kosova`da yetenekli öğrencilere eğitim ve staj programları aracılığıyla uzmanlık ve pratik bilgi sağlayarak var olan problemleri en etkili bir şekilde çözmek. Programın temel amacı Kosova`da işsizlik oranını azaltarak katılımcılara KEDS şirketinde uzun süreli istihdam sağlamak”. Eğitim dersleri hafta sonları verilmeye devam edecektir.

Prishtina Fair | Congress & Event OrganizationKosova’da 2014 Yılı Fuar Programı

Prishtina Fair | Congress & Event OrganizationProgrami i Panaireve për Vitin 2014 në Kosovë

Kompania CEO (Congress & Event Organization) - Prishtina Fair, po bën përgatitje intensive rreth organizimit të suksesshëm të programit të panaireve ndërkombëtare për vitin 2014 të cilat do të organizohen në Prishtinë. Si gjithmonë, CEO po kujdeset që të bashkëpunojë sa më ngushtë me të gjithë partnerët relevantë, në mënyrë që panairet të shoqërohen edhe me takime të shumta në mes të bizneseve nga vendet e ndryshme me ato nga Kosova, me qëllim të krijimit të një klime të mirë të bashkëpunimit reciprok.Pritshmëritë për pjesëmarrje të kompanive ekspozuese si nga nga vendi ashtu edhe nga jashtë janë të larta. Përveç kompanive individuale, në panair do të marrin pjesë edhe asociacione të biznesit, agjenci të promovimit të investimeve dhe shoqata profesionale përfaqësuese të industrive të shumta.

CEO Şirketi (Congress & Event Organization) Priştine’de düzenlenecek olan 2014 uluslararası fuar programı için başarılı bir organizasyon gerçekleştirmek amacıyla yoğun bir şekilde çalışmalarına devam ediyor. Herzaman olduğu gibi CEO şirketi fuarların ayni zamanda Kosova ve diğer farklı ülkelerin işletmeleri arasında ikili iş görüşmeleri içermek ve karşılıklı iyi bir işbirliği ortamı oluşturmak maksadıyla uygun ortaklar ile daha yakın işbirlikleri kurmaya gayret gösteriyor. Ülke ve yurt dışından gelen katılımcı firmalar tarafından katılım için beklentiler oldukça yüksek. Bireysel şirketlerin yanı sıra, fuara iş/ticaret dernekleri, yatırım promosyon ajansları ve birçok endüstriyi temsil eden profesyonel meslek birlikleri katılacak.


Türkçe Shqip

4746

Sıra NoRendi Nr

1 XIII

VIII

XI

XIV

IX

VIII

14 Mayıs 201414 Maj 2014

28 Mayıs 201428 Maj 2014

28 Mayıs 201428 Maj 2014

08 Ek�m 201408 Tetor 2014

22 Ek�m 201422 Tetor 2014

22 Ek�m 201422 Tetor 2014

17 Mayıs 201417 Maj 2014

30 Mayıs 201430 Maj 2014

30 Mayıs 201430 Maj 2014

11 Ek�m 201411 Tetor 2014

24 Ek�m 201424 Tetor 2014

24 Ek�m 201424 Tetor 2014

Pr�şt�ne/ KosovaPrishtinë/ Kosovë






Congress & Event Organ�zat�on

Congress & Event Organization











2

3

4

5

6

Fuar Adı/KonuEmri i Panairit/Tema

“EXPOKOS 2014” / Inşaat, Ener��, Madenc�l�k, Teknolo��, Mo��lya ve Gayr�menkul Fuarı “EXPOKOS 2014” / Panairi i Ndërtimit, Energjisë, Minierave, Teknologjisë, Mobilerisë dhe Paluajt-shmërive

“EDUCATION FAIR” / E��t�m Fuarı“EDUCATION FAIR” / Panairi i Edukimit

“TRAVEL FAIR 2014” / Tur�zm, Seya�at ve Konaklama Fuarı “TRAVEL FAIR 2014” / Panairi i Turizmit, Udhëtimeve dhe Hotelerisë

“ITTF 2014” / IT, Telekomü-n�kasyon, Elektron�k ve Grafik Fuarı “ITTF 2014” / Panairi i IT-së, Telekomu-nikacionit, Elektronikës dhe Gra�kës “MEDIKOS 2014” / Tıp, D�ş �ek�ml�� ve Eczacılık Fuarı “MEDIKOS 2014” / Panairi i Mjekësisë, Stomatologjisë dhe Farmaceutikës

Ushqimit,

“AGROKOS 2014” / Tarım T�caret�, Gıda, ��ecek ve Gastronom� Fuarı “AGROKOS 2014” / Panairi i Agrobiznesit, Pijeve dhe Gastronomisë

Ed�syonEdicioni

Başlama Tar��Data e Fillimit

B�t�ş Tar��Data e Mbarimit

�e��r/�lkeQyteti/Vendi

Organ�zat�rOrganizator

Kontakti:Zyra në Prishtinë CEO shpk , Rr. Rrustem Statovci Nr.14 , 10000, Prishtinë / Kosovë Tel:+381 38 220-003; Fax:+381 38 225-092; Mob:+377 44 629 916, +377 44 177 832, +377 44 785 508, Email: [email protected], Web: www.ceokos.com

İletişim: Priştine Ofisi CEO shpk, Cad: Rrustem Statovci Nr.14 , 10000, Priştine / Kosova Tel:+381 38 220-003; Fax:+381 38 225-092; Mob:+377 44 629 916, +377 44 177 832, +377 44 785 508, Email: [email protected], Web: www.ceokos.com

Programi i Panaireve për vitin 2014 të cilat do të mbahen në Kosovë organizuar nga CEO:

CEO tarafından düzenlenen Kosova’da yapılacak olan 2014 Fuar Programı:


Promovimi i KompanisëSirket Tanitim

ZEMRA E BALKANIT NË DUAR TË EKSPERTËVEKosova Kalp Hastanesi, ayda ortalama 1600 muayene, 2 bin tetkikle, sağlığınız için çalışıyor. Merkezimiz, Uzman Doktor, Hemşire ve Teknisyen kadrosuyla 24 saat hizmet vermektedir. Koroner ve Kalp Cerrahisi Yoğun Bakım Üniteleri, acil durumda gelen, hayati tehlikesi olan hastalara kapsamlı bir hizmet sunmaktadır.

Medicine Hospital İnternational Kosova Kalp Hastanesi, kalp sağlığını korumak, kalp hastalıklarını teşhis ve tedavi etmek amacıyla dünya standartlarında donanım ve alt yapı ile hizmet vermektedir. Her türlü Kalp ve Damar hastasına tanı ve tedavi imkanı sağlanmış bulunmaktadır. Hastanemiz 21.yüzyılın üstün teknolojisiyle donatılmış tetkik ve tedavi üniteleri ile bilgi ve deneyimlerini sunuyor.

BALKANLAR’IN KALBİ UZMAN ELLERDESpitali i Zemrës në Kosovë, me rreth 1.600 trajtime të kontrollit, 2 mijë analiza të bëra në muaj punon në drejtim të shëndetit tuaj. Qendra jonë 24 orë ofron shërbimet e saja me Doktorët Specialist dhe me kolektivin e përbërë nga invermieret dhe me teknikët profesional. Me anë të posedimit të Njësisë Koronare,Kardioirurgjisë, dhe Njësisë të Kujdesit Intenziv, Ne ofrojmë shërbime të plota për pacientët të cilët arrijnë tek ne në mënyrë emergjente, me gjendje të rëndë shënetësore.

International Medicine Hospital, disponon infrastrukturë të standardeve botërore për mbrojtjen e shëndetit të zemrës, diagnostikimin e sëmundjeve të zemrës dhe trajtimin e këtyre sëmundjeve. Ofrohen të gjitha mundësitë për diagnostifikimin dhe trajtimin e të gjitha llojeve të sëmundjeve Kardio- Vaskulare. Spitali ynë, i pajisur me teknologji të lartë të shekullit 21. si dhe njësitë për ekzaminim dhe trajtim ofronë njohuritë dhe ekperiencën e saj në këtë drejtim.

Türkçe Shqip

4948

Günümüzde insan sağlığını en fazla tehdit eden ve ölüme neden olan Kalp Damar Hastalıklarının tanısından sonra gerçekleştirilen ameliyatlar hasta için büyük hayati önem taşımaktadır. Üstün teknolojinin ve deneyimin çok önemli olduğu bu branşta, hastahanemiz yüksek teknoloji ürünü cihazları, konusunda deneyimli ve akademik kariyere sahip uzman hekimleri ayrıca eğitimli personeli bir araya getirerek dünya standartlarında hizmet sunmaktadır. Bölümümüzde kusursuzsterilizasyon ortamında üstün teknoloji ve deneyimli bir ekiple kalpameliyatları gerçekleşen hastalarımız, ameliyattan sonra özel odalarında kalmaktadır. KARDİYOLOJIInternational Medicine Hospital Kosova Kardiyoloji Ünitesi kalp sağlığını korumak,kalp hastalıklarını teşhis ve tedavi etmek amacıyla ile hizmet vermektedir.Yeni doğan bebeklerden, ileri yaşlardaki erişkinlere kadar her türlü kalp hastasına tanı ve tedavi imkanı sağlanmış bulunmaktadır. Kardiyoloji Polikliniği,kalp hastalıklarında muayene, teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve koroner yoğunbakım konularında hastalarına hizmet vermektedir.

Misyon, vizyon ve değerlerimiz doğrultusunda;Biz birlikte çalıştığımız ve hizmet verdiğimiz insanları önemsiyoruz.Biz mükemmelliyet, etkinlik ve yeterliliğe önem veriyoruzBiz hizmet, kalite ve bir sanat olarak tıbbi hizmetlerin sağlanması ve sürdürülmesi için tıbbi ekibimizle güçlü ve etkili bir iletişimin gerekliliğine inanıyoruz. Biz, tıbbi hizmet kalitesine odaklanmış , gururlu, becerikli çalışanlarımızın yaptıkları işleri takdir ediyoruzBiz gücümüzü ve kalıcılığımızı, hastalarımızın, toplumun sağlık bakım ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik en etkin yöntemleri kullanma üzerine kurduk. Biz, hastalarımızın haklarını koruyor ve onların haklarına saygı gösteriyoruz.

Në ditë e sotme, njerëzit me sëmundje Kardiovaskulare gjithnjë kërcënohen me shëndetin e tyre si dhe vdekjen e tyre. Pas diagnostifikimit, operimi i këtyre pacientëve përmban në vete një rëndësi të veçantë jetësore.

Në këtë lëmi ku teknologjia e lartë dhe ekperienca janë faktorë të rëndësishëm, spitali ynë duke gërshetuar pajisjet të teknologjisë së lartë, ekspertë me përvojë dhe karijerë akademike si dhe me ekipe profesionaleofron shërbime me standarde të larta botërore. Në departamentin tonë, pacientët tonë të cilët operohen në një mjedis me kushte të përsosura të sterilizimit, me teknologji të lartë dhe nga një ekip profesional, pas operimit trajtohen dhe qëndrojnë në dhoma të veçanta. Në departamentin tonë, teknologji të lartë dhe një ekip me përvojë të kushteve të përsosur sterilizimit që kanë ndodhur në pacientët tanë pëson kirurgji kardiake, pasi operacioni është për të qëndruar në dhoma private.

KARDIOLOGJIANjësia e Kardiologjisë në International Medicine Hospital, ofron shërbimet e saja me qëllim të mbrojtjes së shëndetit të zemrës, diagnostikimin dhe trajtimin e sëmundjeve të zemrës. Ofrohet çdo mundësi për diagnostikimin dhe trajtimin e sëmundjeve të tilla duke filluar që nga foshnjet e posalindura e gjerë tek pacientët me moshë më të vjetër. Poliklinika e Kardiologjisë, lidhur me sëmundjet e zemrës pacientëve të tyre i sëhrben me ekzaminime, diagnostikim, trajtim, rehabilitimin si dhe kujdes intensive.

Për ne është me rëndësi përsosmëria, efektiviteti dhe mjaftueshmëria.Për ofrimin e shërbimeve në mënyrë kuaitative dhe për vazhdimsinë e saj, ne besojmë se bashkëpunimet e forta dhe efektive me ekipet tona mjekësore janë të domosdoshme. Ne vlerësojme punën e punonjësve tanë të cilët kryejnë detyrën e tyre duke u përqëndruar në ofrimin e shërbimeve në mënyrë cilësore,të shkathët dhe me krenari.Ne u formuam me qëllim që me anë të shfrytëzimit të fuqisë dhe vazhdimsisë sonë, pacientëve dhe qytetarëve ti ofrojmë shërbimet më efektive në drejtim të shëndetit të tyre.

Krirurgjia Kardio – VaskulareKalp ve Damar Cerrahisi

Promovimi i KompanisëSirket Tanitim

İletişim: Magjistrala Prishtinë – Shkup, Preoc, 10000 Prishtinë www.imhkosova.com | Tel: 038 500 601 | Faks: 038 500 605

Devam Vazhdim

ÜYELERİMİZ

ANËTARËT

Kosova Türkiye Ticaret Odası iki ülke arası ekonomik bağları geliştirmek için üyelerinden de güç alarak çalışmalarına devam ediyor…

KTTO ÜYELİK KATEGORİLERİ

· Kurucu Üyelik Kategorisi · Asil Üyelik Kategorisi · KOBİ Üyelik Kategorisi · Mesleksel Üyelik Kategorisi · Bireysel Üyelik Kategorisi

Oda Tregtare Kosovaro Turke për të zhvilluar marrëdhënjet ekonomike në mes të Kosovës dhe Turqisë dhe duke marrë fuqinë dhe mbështetjen nga anëtarët e Odës vazhdon punën e saj në këtë drejtim… KATEGORITË E ANËTARËSIMIT NË OTKT · Kategoria e Anëtarësisë Themeluese · Kategoria e Anëtarësisë Permanente· Kategoria e Anëtarësisë NVM’ve · Kategoria Anëtarësisë Profesionale · Kategoria e Anëtarësisë Individuale

Türkçe

Shqip

5150

ÜYELERİMİZ/ ANËTARËT

www.kt-to.org

ODA BÜLTENIBULETINI I ODËS


www.kt-to.org

ODA BÜLTENI BULETINI I ODËSkt-to.org/wp-content/uploads/2017/06/5.-Buletini-Nr.-5.pdfe NVM-ve, e...

Documents

Transcript of ODA BÜLTENI BULETINI I ODËSkt-to.org/wp-content/uploads/2017/06/5.-Buletini-Nr.-5.pdfe NVM-ve, e...