Nýr í starfi

Nýr í starfi Námskeið fyrir nýja og reynda

skólastjórnendur

Borgarnesi september 2015Skólastjórafélag Íslands

Ingileif Ástvaldsdóttir 2

Hlutverk skólastjórnendaFagleg forysta Stjórnun og skipulagForysta og leiðtogafærniStefna og sýnSkólanámskránám og árangur nemendasamvinna starfsmanna, nemenda og foreldraSkólaþróun í samræmi við lög og reglugerðirstarfsmannahaldstarfsþróunsímenntunMat á skólastarfi ytra matinnra mat, sjálfsmatumbótaáætlunVeita faglega forystu í samvinnu við hagsmunaaðila, foreldra, nærsamfélag, fræðsluskrifstofa, þjónustumiðstöðvar, barnaverndar

FjármálReksturdaglegurhúsnæðisStarfsmannamál, ráðningar, launamálSkipulag í samræmi við lög og reglugerðirstarfsáætlun, skóladagatala, stundaskrár ofl. Skipulag vinnuumhverfisstarfsmanna, starfsþróun/símenntunnemenda, sérkennsla, aðstoð o.fl. Skipulag samvinnu viðhagsmunaaðila, foreldra, nærsamfélag, fræðsluskrifstofu, þjónustumiðstöðvar, barnavernd …


Viðhorf

Venjur

Reynsla

Viðhorf

Venjur

Reynsla


SkólastjórinnAlmennt viðurkennt að stjórnendur hafa áhrif á stofnanir eða

fyrirtæki sem þeir stjórna.

• Michael Fullan:– Skólastjórar sem ná að ráða við flóknar og síbreytilegar aðstæður

megna að innleiða og festa í sessi varanlegar breytingar til batnaðar fyrir skólastarfið í heild.

(Fullan, 2001)• Edgar Schein:

– segir forystu og stofnanamenningu vera tvær hliðar á sama peningi:• „Stjórnendur hefja mótunarferli menningarinnar; þeir annað hvort stýra

því frá upphafi eða þurfa stundum að breyta ríkjandi menningu.“(Schein 2004, bls. 223)


StofnanamenningSkilgreining Edgar Schein á stofnanamenningu: • [Menning hóps] er mynstur sameignlegra

grundvallarhugmynda sem hópurinn hefur lært á sameiginlegri reynslu og tileinkað sér í gegnum samhæfingu hópsins við lausn og aðlögun utanaðkomandi verkefna.

• Með sameignlegri reynslu hópsins öðlast hugmyndirnar svo mikið gildi fyrir hópinn að þær eru kynntar fyrir nýliðum eins og þær séu einu réttu hugmyndirnar þegar kemur að lausn verkefna hópsins.

(Schein 2004, bls. 17)


Þriggja þrepa líkanið

Birtingarmyndir

Sameiginlegar hugmyndir og gildi

Grunnhugmyndir

(Schein 2004, bls. 26)


Hópur verður tilÞróunarferli hóps (Schein 2004, bls. 70)

Stig(e. stage)

Ríkjandi grunnhugmynd (e. dominant assumption)

Ríkjandi félagstilfinning(e. sosioemotional focus)

1. Hópurinn myndast Traust/ósjálfstæði: „Stjórnandinn veit hvað við eigum að gera.“

Sjálfsmiðun einstaklinganna: Félagstilfinningin miðast við (a) innlimun (b) völd og áhrif (c) þörf fyrir viðurkenningu hópsins og tengslamyndun (d) hlutverk innan hópsins og samsemd við hópinn.

2. Hópurinn styrkist Samruni: „Við erum góður hópur og okkur líður vel saman.“

Hópnum finnst hann vera til fyrirmyndar: Félagstilfinningin miðast við samstillingu/samhljóm, fylgispekt og styrkingu tengsla. Frávik innan hópsins eru ekki mikils metin.

3. Hópurinn starfar Starfsemi: „Við getum leyst verkefnið vel af hendi vegna þess að við þekkjum og virðum hvert annað.“

Verkefni: Félagstilfinningin miðast við framkvæmd, samvinnu og að viðhalda skipulagi hópsins. Hópurinn kann að meta frávik innan eigin raða.

4. Hópurinn safnar reynslu og þroskast Reynsla og þroski: „Við vitum hver við erum, hvað við viljum og hvernig við náum markmiðum okkar. Okkur hefur tekist vel upp í starfi og því hljótum við að hafa rétt fyrir okkur.“

Þægindi og afkoma hópsins: Félagstilfinningin nýtt til að viðhalda hópnum og menningu hans. Nýsköpun og frávik frá hópnum eru honum ógnun.


Dreifð forysta

• Tvíþætt– Hrein verkaskipting innan valdapýramída – Forysta sem er ekki eign einstaklings heldur afl

sem verður til þar sem hópur fólks nær samhljómi og vinnur að ákveðnu verkefni• Afurð virkni og samhljóms hópsins• Frumkvæði og sérþekking virkjuð betur en ef hver ynni

út af fyrir sig• Mörk forystunnar sveigjanlegri en ella

(Bennet o.fl. 2003)


Virkjun forystuaflsins

Stjórnendur þurfa að hafa á færi sínu þekkingu á margs konar forystu til að vera færir um að virkja þá forystu sem við á hverju sinni.

Þekkja hópinn, hvers hann er megnugur ásamt því að taka tillit til þarfa og getu einstaklinganna í starfsmannahópnum.


Sjálfbærni og dreifð forysta

• Sjálfbærni tengd umræðu um umhverfismál– Sjálfbær nýting - sjálfbær þróun

• Andsvar við því að framþróun er ekki endilega það sem er stærra, meira eða fer hraðar yfir.

• Auðlindir þarf að nýta ígrundað með framtíðina í huga.


Sjálfbær forysta í skólastarfi

• Hún þarf að fela í sér umbótastarf sem þróar og viðheldur víðtækri þekkingu fyrir alla.

• Þekkingin þarf að vera varanleg og skaðlaus, geta náð útbreiðslu og verið til hagsbóta fyrir fleiri en þá sem yfir henni búa, jafnt í nútíð sem í framtíð.

(Hargreaves og Fink, 2006, bls. 17).


Sjö reglur sjálfbærrar forystu• Dýpt (e. depth)• Varanleiki (e. length)• Útbreiðsla (e. breadth)

• Réttlæti (e. justice)• Fjölbreytileiki (e. diversity)• Ráðdeild (e. resourcefulness)• Verndun (e. conservation)

• Máltíð ekki hlaðborð.


Að kunna að taka í þann strenginn sem við á

Stjórnendur þurfa að geta fært sig og starfsmannahópinn upp og niður hitamæli H&F í samhengi við aðstæður hverju sinni– Starfshópur– Verkefni– Umhverfi

Hargreaves og Fink (2006, bls. 113)


Mind set skólansHvernig hugsar fólkið í skólanum?

Hvað finnst fólki mikilvægast í starfinu? Hvað þykir því vænt um? Hvernig hugsar það og talar um nám og kennslu? Finnst þeim tíma sínum vel varið?

– nemendur– starfsmenn– foreldrar– nærsamfélagið

Hvað finnst þér mikilvægt og hverju ert þú vanur/vön?– Er mikill munur?– Viltu breyta einhverju? Hverju? Og þá af hverju?– Þarf að breyta einhverju? Hverju? Og af hverju? Hverjum gæti það orðið til

bóta?


Heimildaskrá• Bennet, N., Wise, C., Woods, P. og Harvey, J.A. (2003). Distributed

leadership. Nottingham:NCSL• Fullan, M. (2001) The new meaning of educational change.(3. útg)

London: Teachers College, Columbia University.• Hargraeaves, A., og Fink, D. (2006). Sustainable leadership. San Francisco:

Jossey-Brass.• Schein, E.H. (2004). Organizational culture and leadership (3. útg.) San

Francisco: Jossey-Bass.

Nýr í starfi

Education

Transcript of Nýr í starfi