nqoaO O¾uh - Minister of Education

79

Transcript of nqoaO O¾uh - Minister of Education

i

nqoaO O¾uh.=re ud¾f.damfoaYh

9 fYa%‚h ^2018 j¾Ifha isg ls%hd;aul fõ&

wd.ï yd idrO¾u wOHdmk fomd¾;fïka;=j

cd;sl wOHdmk wdh;kh

uyr.u

YS% ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk

úoHq;a ;emE, ( [email protected]

ii

nqoaO O¾uh.=re ud¾f.damfoaYh

9 fYa%‚h ^2018 j¾Ifha isg ls%hd;aul fõ&

wd.ï yd idrO¾u wOHdmk fomd¾;fïka;=j

cd;sl wOHdmk wdh;kh

YS% ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk

úoHq;a ;emE, ( [email protected]

iii

nqoaO O¾uh

9 fYa%‚h

.=re ud¾f.damfoaYh

m%:u uqøKh 2018

C cd;sl wOHdmk wdh;kh

wd.ï yd idrO¾u wOHdmk fomd¾;fïka;=j

cd;sl wOHdmk wdh;kh

YS% ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk

úoHq;a ;emE, ( [email protected]

uqøKh (

uqøKd,h

cd;sl wOHdmk wdh;kh

iv

wOHlaI ckrd,a;=ñhf.a mKsúvh

cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska ks¾foaYs; cd;sl wOHdmk wruqKq idlaId;a

lr .ekSu iy fmdÿ ksmqK;d ixj¾Okh lsÍfï uQ,sl wruqK iys; j tjlg mej;s

wka;¾.;h mokï jQ úIhud,dj kùlrKhg Ndckh fldg j¾I wglska hq;= pl%hlska

iukaú; kj ksmqK;d mdol úIhud,dfjys m<uq woshr" j¾I 2007 oS cd;sl wOHdmk

wdh;kh úiska Y%S ,xldfõ m%d:ñl yd oaú;Shsl wOHdmk lafIa;%hg y÷kajd fok ,È¡

m¾fhaIKj,ska wkdjrKh jQ lreKq o" wOHdmkh ms<sn| j úúO md¾YAjhka bosrsm;a

l< fhdackd o mokï fldg f.k isÿ lrk ,o úIhud,d ;d¾lSlrKh lsÍfï l%shdj,shl

m%;sM,hla f,i úIhud,d pl%fha fojeks woshr wOHdmk lafIa;%hg y÷kajd §u 2015

jif¾ isg wdrïN lr we;¡

fuu ;d¾lSlrK l%shdj,sfha § ish,q u úIhhkaf.a ksmqK;d mokï uÜgfï isg

Wiia uÜgu olajd l%udkql+, j f.dvke.Su i|yd my< isg by<g .uka lrk isria

ixl,kh Ndú; lr we;s w;r úúO úIhhkays oS tl u úIh lreKq kej; kej; bosßm;a

ùu yels;dla wju lsÍu" úIh wka;¾.;h iSud lsÍu iy l%shd;aul l< yels YsIH ñ;=re

úIhud,djla ieliSu i|yd ;sria ixl,kh o Ndú; lr we;¡

.=re Nj;=kag mdvï ie,iqï lsÍu" bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sfhys id¾:l j ksr;

ùu" mka;s ldur ñkqï yd we.hSï m%fhdackj;a mßos fhdod .ekSu i|yd wjYH jk

ud¾f.damfoaY ,nd§fï wruqKska kj .=re ud¾f.damfoaY y÷kajd oS we;¡ mka;s ldurh ;=<

oS jvd;a M,odhS .=rejrfhl= f,i lghq;= lsÍug fuu ud¾f.damfoaY WmldÍ jkq we;¡

isiqkaf.a ksmqK;d j¾Okh lsÍu i|yd .=Kd;aul fhojqï yd l%shdldrlï f;dard .ekSug

.=rejrekag wjYH ksoyi fuu.ska ,nd § ;sfí¡ tfuka u ks¾foaYs; mdG .%ka:j, we;=<;a

jk úIh lreKq ms<sn| j jeä nr ;eîula fuu .=re ud¾f.damfoaYj, wka;¾.; fkdfõ¡

tu ksid fuu .=re ud¾f.damfoaYh jvd;a M,odhS ùug kï wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

úiska ilid we;s wod< mdG .%ka: iu. iu.dó j Ndú; lsÍu w;HjYH fõ¡

;d¾lSlrKh lrk ,o úIh ks¾foaY" kj .=re ud¾f.damfoaY yd kj mdG .%ka:j,

uQ,sl wruqKq jkafka .=re flakaøSh wOHdmk rgdfjka ñoS YsIH flakaøSh wOHdmk rgdjla

yd jvd;a l%shdldrlï u; mokï jQ wOHdmk rgdjlg t<öu u.ska jev f,dalhg wjYH

jkakd jQ ksmqK;d yd l=i,;djkaf.ka hqla; udkj iïm;la njg YsIH m%cdj ixj¾Okh

lsrSuhs¡

kj úIh ks¾foaY iy .=re ud¾f.damfoaY iïmdokh lsÍfï oS cd;sl wOHdmk

wdh;kfha Ydia;%Sh lghq;= uKav,fha o" wdh;k iNdfõ o" rpkfha oS odhl;ajh ,nd ÿka

ish¨ u iïm;aodhlhska yd fjk;a md¾YAjhkaf.a o buy;a lemùu we.hSug o fuh

wjia:djla lr .kq leue;af;ñ¡

wdpd¾h chka;s .=Kfialr

wOHlaI ckrd,a

cd;sl wOHdmk wdh;kh

uyr.u

v

ksfhdacH wOHlaI ckrd,a ysñf.a mKsúvh

bf.kqu mq`M,a lafIa;%hl úyso hkakls' th Ôú; w;suy;a njg o" b;d u ir, njg o

m;a lrhs' ukqIHhd bf.kqï l=i,;dfjka W;alDIag h' udkj iudc ixj¾Okh flakaø

fldg .;a rgla" iudchla nqoaêh úiska y÷kd .;a wiïu;hka neyer lsÍug o iqNdú;hka

;=<ska kj f,djla ks¾udKh lr .ekSug o fuj,u lr .kq ,nkafka bf.kqu hs'

bf.kqu i|yd jákd hula o" bf.kqï l%ufõohka yd myiqlï o wOHdmkh jgd

ks¾udKh úh hq;= h' úIh ud,dj" úIh ks¾foaYh" ud¾f.damfoaY" iqidOHlrejka bf.kqï

lafIa;%hg tlajkqfha fï wdldrfhks'

kQ;k YS% ,xldj f.da,Sh m%jK;djka fuka u mqrd;k Wreuhka o iïñY%Kh lr .ksñka

iaùh wOHdmk rgdjla ysñ lrf.k we;' ld,Sk wjYH;d u; m%;sixialrKhka ;=<ska

jir wglg jrla hdj;ald,Sk jk úIhud,dfõ bf.kqï iïm;la f,i fuu .=re

ud¾f.damfoaY ks¾udKh fõ'

úIhfhys wruqKqj, ix.;;dj cd;sl uÜgñka mj;ajd .; hq;= h' tfy;a .=re

ud¾f.damfoaYhka ys bf.kqï l%ufõohka" wl=rlaj;a fjkia fkdfldg ms<smeÈh hq;a;la

kï fkdfõ' úIh ks¾foaYfhys ksmqK;d" ksmqK;d uÜgï" idOkh ùu i|yd wka;¾.;h

;=<ska bf.kqï m, iïm%dma;sh msKsi bf.kqï l%ufõo ks¾udKYS,S j fjkia lr .ekSug

iqidOHlrejkag meyeÈ,sj u bvla we;s nj i|yka lrñ' YsIH idOk m%;sY;h by<

uÜgulg .ekSu i|yd Woõ jk " myiqlï i,ik .=re N+ñldjg lsishï m%fõYhla i|yd

ks¾udKh jk .=re ud¾f.damfoaYh YslaIlhdyg o fo.=rekg o Ndú; l< yel' wod< fm<

fmd;g iylrejl= jk .=re ud¾f.damfoaYh ;j;a fm< fmd;la fkdjk nj ±k .=reNj;=ka

.=re ud¾f.damfoaYh yd wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=fõ iïmdÈ; wod< fm< fmd;

hk iïm;a øjH fol u Ndú; l< hq;= h'

ta ta úIhhkays idOkh ms<sn| we.hSï isÿ lrk cd;sl uÜgfï mÍlaIljrfhl= jqjo

wfmalaId lrk idOkhka" úIh b.ekaùug u. fmkajk iqidOHlrejka úiska mdvu

wjidkfhys mka;s ldurfha § orejka iuÕ m%;HlaIlrKhg m;a úh hq;= h' tu tald;añl

ùu i|yd jQ m%fndaOd;aul ixialD;shla f.dvk.d .ekSug .=re ud¾f.damfoaYh myqrla"

hd;%djla lr .kq we;ehs wdhdpkd mQ¾jl j wfmalaId lrñ'

wdpd¾h mQcH udUq,af.dv iqukr;k ysñ

mSGdêm;s" ksfhdacH wOHlaI ckrd,a

NdId" udkj Ydia;% yd iudc úoHd mSGh

cd;sl wOHdmk wdh;kh'

vi

úIhud,d lñgqj

WmfoaYl;ajh yd wkque;sh ( Ydia;S%h lghq;= uKav,h cd;sl wOHdmk wdh;kh

úIh iïnkaëlrKh ( fcHIaG lÓldpd¾h mQcH Wvq.u iqoiaiS ysñ

fomd¾;fïka;= m%Odk

úIh úfYaI{ Wmfoia (

úY%dñl lÓldpd¾h mQcH .ka;=fka wiaiÔ uyd kdhl udysñmdKka jykafia"

YS% chj¾Okmqr úYajúoHd,h"kqf.af.dv'uydpd¾h mQcH foajdf,a.u fïOdkkao ysñ"

le,Ksh úYajúoHd,h"le,Ksh'

f,aLl uKav,h (

cd;sl wOHdmk wdh;kfha" wd.ï yd idrO¾u wOHdmk fomd¾;fïka;= m%Odks"fcHIaG lÓldpd¾h mQcH Wvq.u iqoiaiS ysñnm$ch$by< fndañßh lksgq úÿyf,a úÿy,am;s Wohrejka u,a,sldrÉÑ uy;dms<shkao, wOHdmk l,dmfha .=re WmfoaYl t,a' tka' ta' ùrisxy uy;dr;akmqr wOHdmk l,dmfha .=re WmfoaYl jhs' mS' mS' lúis.uqj uy;añh

úIh ixialrKh (

fcHIaG lÓldpd¾h mQcH Wvq.u iqoiaiS ysñ" fomd¾;fïka;= m%Odk"wd.ï yd idrO¾u wOHdmk fomd¾;fïka;=j

NdId ixialrKh (

YS%kd;a .fKaj;a; uy;d - NdId ixialdrl

mß.Kl joka ieliqu (

ux.,sld úfÊr;ak uy;añh" cd;sl wOHdmk wdh;kh

úúO iyh

ld¾hd,hSh lghq;= ( tia' iS' ms%ho¾YkS uy;añhcd;sl wOHdmk wdh;kh

vhia wurisxy uy;d

cd;sl wOHdmk wdh;kh

vii

.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i|yd Wmfoia

fn!oaOd.ñl b.ekaùïj,g wkql+, j id¾:l fm!oa.,sl yd iudÔh Ôú;hla mj;ajd

.ekSug WmldÍ jk mßÈ" w;HjYH ksmqK;d mdol fldg f.k" mdi,a wOHdmkh yryd

tlS ksmqK;d ixj¾Okh lr .ekSu Wfoid u.fmkaùug fuu .=re ud¾f.damfoaYh ilia

lr we;'

±kqñka muKla fmdaIs; j" ±kqï flakaøSh úNd. l%uhla hgf;a by< idu¾:Hhla

,enqj o ienúka u mqoa.,hl=f.a Ôú;fha id¾:l;ajh Wfoid th m%udKj;a fkd fõ'

úêu;a wOHdmk ls%hdj,sh u.ska YsIH m%cdjf.a ysi fuka u yo yd w; o ksisf,i

yeisrùu w;HjYH fõ' fuu wruqKq idlaId;a lr .ekSu .=re ud¾f.damfoaYh iïmdokfha

§ wfmalaId lr we;'

mdvul M,odhs;dj i|yd m%fõYh jvd;a jeo.;a jk neúka m%fndaOd;aul wdrïNhla

,nd §u jeo.;a fõ' mdvfï ixj¾Okhg wod< lr.; yels fhojqï" .=Kd;aul fhojqï

hkafkka woyia flf¾'

• mdvug wod< j ixhqla; ;eá" mß.Klh" nyq udOH m%lafIamK hka;% wdÈh Ndú;

lsÍu ^Multi Media&

• Ñ;% " .S;" mqj;a m;a" iÕrd" wegjqï" m%;sud" uQ¾;s" leghï" PdhdrEm jeks oE fhdod

.ekSu

• fm< fmd;" ,shk mqjrej" lvodis" úúO j¾K we;=<;a ;Ska; mEka" p,k rEm"

ldkaoï r|jkh" mek,a mqjrej wdÈh Ndú; lsÍu

• wod< lr.; yels fjk;a iïm;a Wmldr lr .ekSu

lKavdhï ls%hdldrlul § YsIH lKavdhul isáh hq;= m%Yia; ixLHdj 07la f,i

ie,flk neúka Bg .e<fmk mßÈ ixúOdkh ùu jeo.;a h' bf.kqï b.ekaùï ls%hdj,sfha

§ Bg jvd;a iqÿiq ia:dkh f;dard .ekSug .=rejrhd Wkkaÿ úh hq;= h' ̂ Wod' úydria:dkh"

mdif,a nqÿ ueÿr" rela fijK& mdvug ^ls%hdldrlug& msúiSfï § m%fndaOd;aul wdrïNh"

fmr w;aoelSï yd mdvu ms<sn| l=;=y,h hk lreKq .ek ie,ls,su;a fjñka m%foaYfha

ixialD;sl miqìu flfrys o wjOdkh fhduq l< hq;= h' Y%oaOdj ckkh jk mßÈ Ydiksl

jpk Ndú;h ms<sn| ie,ls,su;a jkak'

viii

fuys we;=<;a mdvïj,g fhdað; bf.kqï- b.ekaùï ls%hdj,sh Ndú; lsÍu wksjd¾h

fkdjk w;r úl,am bf.kqï l%u" iqÿiq mßÈ Ndú; l< yels h' tfy;a ksmqK;dj yd

ksmqK;d uÜgfuka neyer fkdúh hq;= h' bf.kqï -b.ekaùï ls%hdj,sfha § hym;a wd.ñl

wdl,am j¾Okh flfrys o m%dfhda.sl wjia:d fhdod .ekSu flfrys o jeä wjOdkhla

fhduq lrkak'

mdvu wdrïNfha isg wjidkh olajd ;lafiarej isÿ l< hq;= w;r yelshd fkdyelshd

wkqj m%;sfmdaIKh yd bÈß fmdaIKh ,nd Èh hq;= h' lKavdhï .fõIK ls%hdj,sfhka

wkdjrKh lr .kakd bf.kqï m, wNHdi fmd;aj, fláfhka igyka lr .ekSug

isiqkag Wmfoia fokak' fndfyda úg ld, igyka ieliSfï § ld,Éfþo folla tljr

fkd,efnkq we;' tneúka wod< mdvu l<ukdlrKh lr .ekSu Tn i;= j.lSuls' wod<

mdvug wfmalaIs; we.hqu" ;lafiarej yd we.hSï ks¾Kdhl wkqj ilia lr .kak' Tn

úiska isiqkag ,nd fok ,o wNHdij, ksrjoH;dj mÍlaId fldg igyka ;nkak'

iEu mdvï igykla wjidkfha u fhdod we;s f.or mßirfhka hk fldgi foudmsh

jeäysá iyNd.s;ajh hgf;a isÿ lsÍug fhdað; h' ta i|yd wod< Wmfoia" úÿy,am;s úiska

mdi,a ixj¾Ok iñ;sfha § o" úIh Ndr .=reNj;d úiska mka;s ljj, § o foudmshkag

yd jeäysáhkag ,nd §ug lghq;= l< hq;= h'

fcHIaG lÓldpd¾h

Ydia;%m;s mQcH Wvq.u iqoiaiS ysñ

fomd¾;fïka;= m%Odks

wOHlaI ckrd,a

cd;sl wOHdmk wdh;kh

ix

mgqk msgqj

wOHlaI ckrd,a;=ñhf.a mKsúvh

ksfhdacH wOHlaI ckrd,af.a mKsúvh

úIhud,d lñgqj

.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh i|yd Wmfoia

úIh ks¾foaYfha wka;¾.;h

bf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,sh i|yd Wmfoia

iv

v

vi

vii

x

1

x

úIh ks¾foaYfha wka;¾.;h

xi

úIh ye¢kaùu

nqÿ oyfuys úIh lreKq m%dfhda.sl;ajhg keUqre lrùu wka ljr hq.hlg;a jvd

j¾;udkfha w;HjYH j mj;S' yqÿ jkfmd;a lsÍfuka yd oyï lreKq yeoEÍfuka Tíng

f.dia ffoksl Ôú;fha uqyqK §ug isÿ jk úúO .eg¨j, § tajdg id¾:l j uqyqK §u

i|yd oyï lreKq Ndú;hg keUqre lrùu w;sYh jeo.;a fõ'

nqoaO O¾uh úIh i|yd mdi,a ld,igyfkys fjka ù we;af;a i;shlg ld,Éfþo

folla jqj o tu ld,h jvd;a w¾:j;a j yd M,odhS j fhdod .ekSu oyï .=re Nj;df.a

j.lSuls' iunr fm!reIhlska fyì mqrjeishl= ìys lsÍu i|yd nqoaO O¾uh úIh ks¾foaYfhys

oelafjk ksmqK;d w;am;a lr .ekSu ufydamldÍ fõ'

kj iyi%lfha m<uq úIhud,d m%;sixialrKfhys w;aoelSï o mdol fldg .ksñka

jvd;a .=Kd;aul mßj¾;khla we;s lsÍug;a ffoksl Ôú;fha § ienE fn!oaOhl= f,i

orejdg lghq;= lsÍug;a" úpdrYS,s ukilska fyì oeyeñ mqoa.,hl= ìys lsÍug;a úIh

ks¾foaYh uÕ mdokq we;ehs wfmalaId flf¾'

6 fY%a‚fha isg 11 fY%a‚h f;la úIh ks¾foaYh fmdÿ ksmqK;d 10lska iukaú; jk

w;r" ta ta fY%a‚hg .e<fmk ksmqK;d uÜgïj,ska o tu ksmqK;d uÜgï idlaId;a lr

.ekSug jvd;a WÑ; úIh ikaOdrhlska o iukaú; h' bf.kqï-b.ekaùï ld¾hfha §

ksmqK;d uÜgï flfrys jeä wjOdkhla fhduq fldg tu ksmqK;d uÜgï idlaId;a lr

.; yels mßÈ úIh ikaOdrhg wod< lreKq yrj;a j fm<.iajd" isiqkag bÈßm;a l< hq;=

fõ' fuu úIh ks¾foaYfhka ieneúka u orejd ils%h bf.kqula lrd f.k hdu;a jvd;a

m%;HlaIlrKhlg fhduq lsÍfuka orejka ;=< oeyeñ nj j¾Okh lsÍu;a wfmalaId lrkq

,efí' yels ;rï m%dfhda.sl w;aoelSïj,ska ksmqK;d uÜgï idlaId;a lr .ekSug ixúOdkh

lsÍu .=reNj;=ka we;=¿ úIh Ndr ish¨ fokdf.a j.lSu fõ'

xii

cd;sl wOHdmk moaO;sh i|yd wruqKqcd;sl wOHdmk moaO;sh i|yd wruqKqcd;sl wOHdmk moaO;sh i|yd wruqKqcd;sl wOHdmk moaO;sh i|yd wruqKqcd;sl wOHdmk moaO;sh i|yd wruqKq

cd;sl wruqK q

mqoa.,hdg yd iudchg wod< jk m%Odk cd;sl wruqKq lrd <Õd ùu i|yd mqoa.,hskag iy

lKavdhïj,g cd;sl wOHdmk moaO;sh iydh úh hq;=h' jir .Kkdjla uq¿,af,a YS%

,xldfõ m%Odk wOHdmk jd¾;d iy f,aLk u.ska mqoa., yd cd;sl wjYH;djka imqrd,Su

i|yd wruqKq kshu lrkq ,eîh' iuld,Sk wOHdmk jHqyhka yd ls%hdj,Ska ;=< oelsh

yels ÿ¾j,;d ksid OrŒh udkj ixj¾Ok ixl,am rduqj we;=<; wOHdmkh ;=<ska

<Õdlr .; hq;= my; oelafjk wruqKq cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska y÷kd

f.k we;' fuu wruqKq imqrd .ekSu wOHdmk moaO;sh i|yd jQ ;u bÈß oelau f,ig

cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska m%;HlaI fldg f.k we;'

1' udkj wNsudkhg .re lsÍfï ixl,amh u; msysgd YS% ,dxlsl nyqúO iudcfha

ixialD;sl úúO;ajh wjfndaO lr .ksñka cd;sl taldnoaO;dj" cd;sl Rcq .=Kh"

cd;sl iu.sh" tluq;=lu iy iduh m%j¾Okh lsÍu ;=<ska cd;sh f.dvke.Su iy

,dxlSh wkkH;dj ;yjqre lsÍu'

2' fjkia jk f,dalhl wNsfhda.hkag m%;spdr olajk w;r cd;sl Wreufha udyeÕs

odhdohka y÷kd .ekSu iy ixrlaIKh lsÍu'

3' udkj whs;sjdislïj,g .re lsÍu" hq;=lï yd j.lSï ms<sn| oekqj;a ùu" yDohdx.u

ne£ulska hq;= j tlsfkld flfrys ie,ls,su;a ùu hk .=Kdx. j¾Okh lsÍug

bjy,a jk iudc idOdrK;aj iïu;hka iy m%cd;dka;s%l Ôjk rgdjla .eí jQ

mßirhla ks¾udKh lsÍu iy mj;ajd f.k hdug iydh ùu'

4' mqoa.,hskaf.a udkisl yd YdÍßl iqj iïm; iy udkj w.hhkag .re lsÍu u;

mokï jQ ;sridr Ôjk l%uhla m%j¾Okh lsÍu'

5' iqiudys; jQ iunr fm!reIhla i|yd ks¾udK yelshdj" wdrïNl Yla;sh" úpdrYS,S

Ñka;kh" j.lSu yd j.ùu we;=¿ fjk;a Okd;aul wx. ,laIK ixj¾Okh

lsÍu'

6' mqoa.,hdf.a iy cd;sfha Ôj .=Kh jeäÈhqKq flfrk iy YS% ,xldfõ wd¾Ól

ixj¾Okh i|yd odhl jk M,odhS ld¾hhka i|yd wOHdmkh ;=<ska udkj

iïm;a ixj¾Okh lsÍu'

7' YS>%fhka fjkia jk f,dalhla ;=< isÿ jk fjkialï wkqj yev.eiSug yd tajd

md,kh lr .ekSug mqoa.,hka iQodkï lsÍu iy ixlS¾K yd wkfmalaIs;

wjia:djkag id¾:l j uqyqK §fï yelshdj j¾Okh lsÍu'

8' cd;Hka;r m%cdj w;r f.!rjkSh ia:dkhla ysñ lr .ekSug odhl jk hqla;sh"

iudk;ajh iy wfkHdakH .re;ajh u; mokï jq wdl,am yd l=i,;d fmdaIKh

lsÍu'

xiii

uQ,sl ksmqK;d

wOHdmkh ;=<ska j¾Okh flfrk my; oelafjk uQ,sl ksmqK;d by; i|yka cd;sl

wruqKq uqÿka m;a lr .ekSug odhl jkq we;'

1' ikaksfõok ksmqK;d

idlaIr;dj" ixLHd ms<sn| oekqu" rEml Ndú;h iy f;dr;=re ;dlaIK m%ùK;ajh hk

wkq ldKav 4la u; ikaksfõok ksmqK;d mokï fõ'

idlaIr;dj idjOdk j weyqïlka §u" meyeÈ,s j l:d lsÍu" f;areï

.ekSu i|yd lshùu" ksjerÈ j iy ksrjq,a j ,sùu" M,odhS

whqßka woyia yqjudre lr .ekSu

ixLHd ms<sn| oekqu NdKav" wjldYh iy ld,h" .Kka lsÍu" .Kkh iy ñkqï

i|yd l%udkql+, b,lalï Ndú;h

rEml Ndú;h f¾Ld iy wdlD;s Ndú;fhka woyia ms<sìUq lsÍu iy f¾Ld"

wdlD;s yd j¾K .<mñka úia;r" Wmfoia yd woyia

m%ldYkh yd jd¾;d lsÍu

f;dr;=re ;dlaIK m%ùK;ajh mß.Kl oekqu iy bf.kSfï § o" fiajd mßY%hka

;=< § o" fm!oa.,sl Ôú;fha § o f;dr;=re iy ikaksfõok

;dlaIKh Wmfhda.S lr .ekSu'

2' fm!reI;aj j¾Okhg wod< ksmqK;d

• ks¾udKYS,S nj" wmidÍ Ñka;kh" wdrïNl Yla;sh" ;SrK .ekSu" .eg¨ ksrdlrKh

lsÍu" úpdrYS,s yd ú.%yd;aul Ñka;kh" lKavdhï yeÕSfuka lghq;= lsÍu"

mqoa.,dka;r in|;d" kj fidhd .ekSï iy .fõIKh jeks j¾.Sh l=i,;d

• Rcq .=Kh" bjid ord isàfï Yla;sh iy udkj wNsudkhg .re lsÍu" jeks w.hhka

• Ñ;a;fõ.S nqoaêh

3' mßirhg wod< ksmqK;d

fuu ksmqK;d idudðl" ffcj iy fN!;sl mßirhkag wod< fõ'

iudc mßirh cd;sl Wreuhka ms<sn| wjfndaOh" nyqjd¾.sl iudchl idudðlhka

ùu yd iïnkaO ixfõ§;dj yd l=i,;d" idOdrK hqla;sh ms<sn|

yeÕSu" iudc iïnkaO;d" mqoa.,sl p¾hdj" idudkH yd ffk;sl

iïm%odhhka" whs;sjdislï" j.lSï" hq;=lï iy ne£ï

ffcj mßirh iÔú f,dalh" ck;dj iy ffcj moaO;sh" .ia je,a" jkdka;r"

uqyqÿ" c,h" jd;h iy Ôjh - Ydl" i;a;aj yd ñksia Ôú;hg

iïnkaO jQ wjfndaOh" ixfõ§ nj yd l=i,;d

fN!;sl mßirh wjldYh" Yla;sh" bkaOk" øjH" NdKav iy ñksia Ôú;hg tajdfha

we;s iïnkaO;dj" wdydr" we÷ï" ksjdi" fi!LH" iqj myiqj"

Yajikh" kskao" ksial,xlh" úfõlh" wmøjH iy u<my lsÍu

hkdÈh yd iïnkaO jQ wjfndaOh" ixfõ§;dj yd l=i,;dj bf.kSu"

jev lsÍu iy Ôj;a ùu i|yd fuj,ï yd ;dlaIKh m%fhdackhg

.ekSfï l=i,;d fuys wvx.= fõ'

xiv

4' jev f,dalhg iQodkï ùfï ksmqK;d

wd¾Ól ixj¾Okhg odhl ùu' ;u jD;a;Sh <eÈhd iy wNsfhda.H;d y÷kd .ekSu'

yelshdjkag iß,k whqßka /lshdjla f;dard .ekSu iy jdisodhl yd ;sridr

Ôjfkdamdhl ksr; ùu' hk yelshdjka Wmßu lsÍug yd Odß;dj jeä lsÍug wod<

fiajd kshqla;sh yd iïnkaO l=i,;d'

5' wd.u iy wdpdr O¾uhkag wod< ksmqK;d

mqoa.,hkag ;u ffoksl Ôú;fha § wdpdr O¾u" iodpdrd;aul yd wd.udkql+, yeisÍï

rgdjkag wkq.; fjñka jvd;a WÑ; foa f;dard thg iß,k fia lghq;= lsÍu i|yd

w.hhka Wlyd .ekSu yd iaùhlrKh'

6' lS%vdj yd úfõlh m%fhdackhg .ekSfï ksmqK;d

fi!kao¾hh" idys;Hh" fi,a,ï lsÍu" lS%vd yd u,, lS%vd" úfkdaodxY yd fjk;a

ks¾udKd;aul Ôjk rgdjka ;=<ska m%ldY jk úfkdaoh" i;=g" wdfõ. iy tjka udkqIsl

w;aoelSï'

7' bf.kSug bf.kqï ms<sn| ksmqK;d

YS>%fhka fjkia jk" ixlS¾K yd tlsfkld u; hefmk f,dalhl mßj¾;k ls%hdj,shla

yryd fjkiaùï yiqrejd .ekSfï § yd Bg ixfõ§ j yd id¾:l j m%;spdr oelaùu;a

iajdëk j bf.k .ekSu;a i|yd mqoa.,hska yg Yla;sh ,nd §u'

by; cd;sl wruqKq yd uQ,sl ksmqK;d YS% ,xldfõ idudkH wOHdmkh ms<sn| m%;sm;a;s

rduqjla i|yd fhdackd we;=<;a cd;sl wOHdmk fldñIka iNdfõ 2003 foieïn¾ jd¾;dfjka

Wmqgd .eksK'

xv

úIhfha wruqKq

^1& ;s%úO r;akfha .=K ye¢k" Y%oaOdfjka lghq;= lrk" ksjerÈ j m%dfhda.sl

j;dj;aj, fhfok oeyeñ ore mrmqrla ìys lsÍu'

^2& Ôjk .ufka § uqyqK fok wNsfhda. ch .ekSug iy ksjerÈ Ôjk o¾Ykhla

f.dvkÕd .ekSug nqÿ oyfuys uq,sl b.ekaùï Wmfhda. lr .ekSu ms‚i

ore mrmqrg uÕ fmkaùu'

^3& hym;a fm!reIhla f.dvkÕd .ekSu Wfoid fndai;a pß;h" nqoaO pß;h yd

isjqjkla msßig wh;a fYa%IaG pß; wdo¾Y fldg .ekSu i|yd uÕ fmkaùu'

^4& YS% ,dxlsl Wreuh odhdo fldg .;a wNsudkj;a" j.lSfuka iy j. ùfuka

hq;= ore mrmqrla f.dvkÕd.ekSu'

^5& ish Ôjk o¾Ykh f.dvkÕd.ekSfï § Oïumo foaYkd iy fn!oaO WmfoaY

ldjH mokï lr.;a b.ekaùï pß;dhkhg uÕ fmkaùu'

^6& udkisl tald.%;dfjka hq;= iqiudys; fm!reIhla f.dvkÕd.ekSu i|yd

Ndjkdj m%.=K lsÍug fhduq lrùu'

^7& fn!oaO YsIagdpdrfhys iqúfYaI wx. wOHhkh fldg" iyÔjkfhka lghq;=

lrk" ish wkkH;dj /l .;a ore mrmqrla f.dvkÕd.ekSu'

xvi

1'0 f;rejk .=K

ye¢k pß;dhkh

lrhs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;h ksmqK;d uÜgu

9'1'1

wjidk jia úiSfuka miq

iïnqoaO mßks¾jdKh f;la

nqÿ isß;ska wdo¾Y f.k

ms<smÈhs'

9'1'2

nqÿ isß; weiqfrka

kdhl;aj ,laIK ye¢k ta

wkqj ls%hd lrhs'

9'1'3

zziqmámkafkda ZZ mdGh

weiqfrka ix> r;akfha

.=K ye¢k f.!rjfhka

yd Y%oaOdfjka lghq;=

lrhs'

• mßks¾jdK iuh

• nqÿ isßf;a kdhl;aj

,laIK

• iqmámkafkda mdGfhawe;=<;a ix> r;akfha

.=K

• mßks¾jdK iufha isÿ jQ jeo.;a isÿùï meyeÈ,s lrhs'

• wjika nqoaO jpkh wdo¾Y fldg f.k ;u Ôú;hid¾:l lr .; yels nj ms<s.kshs'

• wjika jia úiSfuka miq iïnqoaO mßks¾jdKh f;la

jeo.;a isÿùï fm<.iajhs'

• wruqKq.; Ôú;hlg uÕ mdod .kshs'

• wdo¾Yj;a Ôú;hla .; lrhs'

• nqÿ isßf;a kdhl;aj ,laIK meyeÈ,s lrhs'

• ksjerÈ kdhl;aj ,laIK id¾:l Èúhlg uÕ mdok nj

ms<s.kshs'

• nqÿ isßf;ka YsIH Ôú;hg .; yels kdhl;aj ,laIK

,ehsia;=.; lrhs' • mrd¾:h Wfoid lem fjhs'

• kdhlhl= f,i lghq;= lrhs'

• zziqmámkafkdaZZ mdGfha we;=<;a ix> r;akfha .=K meyeÈ,slrhs'

• Ôjudk r;akhla f,i uyd ix> r;akfhka isÿ jk fiajh

w.h lrhs'

• iqmámkafkda mdGh ksjerÈ j iÊCOdhkh lrhs'

• uyd ix> r;akh flfrys ie±ye is;ska lghq;= lrhs'

• f;rejk msysg fldg Ôj;a fjhs'

02

02

02

úIh ks¾foaYh

xvii

2'0 Ôjk rgdj yev

.id .ekSug fn!oaO

b.ekaùï yd Y%djl

Y%dúld pß; Wmfhda.lr .kshs'

9'2'1

fn!oaO isoaOia:dk jkaokfha § isß;a

úß;a ksjerÈ j yd w¾:dkaú; j

wkq.ukh lrhs'

9'2'2

wdkdmdki;s Ndjkdfõ m%fhdack

ye¢k Ndjkdfjys fhfohs'

• wguia:dk jkaokdj"

fidf<diauia:dk

jkaokdj" YS%mdo ia:dkh

jkaokdj ydjgjkaokdj

• wdkdmdk i;s Ndjkdj^f,!lsl yd f,daflda;a;r

w.h&

• fn!oaO isoaOia:dk jkaokdudk lsÍfï §

wkq.ukh l< hq;= isß;a úß;a meyeÈ,s lrhs'

• isoaOia:dk jkaokdfõ § ksjerÈ j yd

w¾:dkaú; j jkaokdudk l< hq;= nj

ms<s.kshs'

• fidf<diauia:dk yd wguia:dk ,xld

is;shul ksjerÈ j ,l=Kq lr olajhs'

• ia:dfkdaÑ; j isß;a úß;a wkq.ukh lrhs'

• w¾:dkaú; j lghq;= lrhs'

• wdkdmdk i;s Ndjkdj jvk wdldrh meyeÈ,s

lrhs'

• wdkdmdk i;s Ndjkdfõ fh§fuka Ñ;a;

tald.%;dj we;s jk nj ms<s.kshs'

• wdkdmdk i;s Ndjkdfõ m%fhdack ,ehsia;=

.; lrhs'

• Ñ;a; tald.%;dfjka lghq;= lrhs'

• úpdrYS,S j ls%hd lrhs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

02

02

xviii

9'2'4 Oïumofha b.ekaùï .=re

fldgf.k ksjerÈ

ls%hdjkag fhduq fjhs'

9'2'5 ;u fm!reIh f.dvkÕd

.ekSug i;r n%yau

úyrK mdol lr .kS'

9'2'3 Y%dúld pß; weiqßka ;u

pß;h ixj¾Okh lr .kS'• uyd m%cdm;S

f.da;ó f;rKsh

• Noao lÉpdhkdf;rKsh

• zz w;a;kdj l;x

mdmxZZ iy

zziqlrdks widOqksZZ hk .d:d fofla

w¾:h

• isjqnU úyrK

^m%dfhda.sl jákdlu&

• uyd m%cdm;S yd NoaolÉpdhkd hk

f;rKsjrekaf.a pß; l:d meyeÈ,s lrhs'

• Y%dúld pß; weiqßka ;u pß;h ixj¾Okh lr

.; yels nj ms<s.kshs'

• uyd m%cdm;S f.da;ó yd NoaolÉpdhkd

f;rKsjrekaf.a pß; weiqßka l:djla mj;ajhs'• wdo¾Yj;a pß; wkq.ukh lrhs'

• iqpß;fhys fhfohs'

• Oïumofhys b.ekaùï .=re fldg f.k hym;aÔú;hla .; l< yels wdldrh meyeÈ,s lrhs'

• mdmfhka je<lS hymf;ys fhÈh hq;= nj

ms<s.kshs'

• wod< .d:doajhh ksjerÈ j iÊCOdhkh lrhs'

• w¾:j;a j lghq;= lrhs'

• whym;ska je<lS hymf;ys fhfoa'

• isjqnU úyrK úia;r lrhs'

• ;u fm!reIh f.dvkÕd.ekSug i;r n%yau

úyrK mdol lr .; yels nj ms<s.kshs'• isjqnU úyrKj, m%dfhda.sl jákdlu ±lafjk

,smshla ilihs'

• ffu;S% iy.; j lghq;= lrhs'

• ukd fm!reI;ajhlska hqla; fjhs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

02

02

02

xix

3'0 fn!oaO idrO¾u

w.h lrñka ms<smÈhs'

9'3'1 iS,fha m%fNao ye¢k tajd

wdo¾Y fldg f.k ±yeñ Èú

fmfj;lg yqre fjhs'

9'3'2 fn!oaO b.ekaùï weiqßka

fiajH-fiajl yd .sys-meúÈ

hq;=lï ksjerÈ j ye¢k ish

hq;=lï bgq lrhs'

• úruKh yd iudodkh" ysß

T;a;mam" ^f,dal md,l O¾u&

w;a;+mkdhsl O¾uh" ;s%fldaámdßY=oaê YS,h

• fiajH- fiajl yd .sys meúÈ

in|;d ^is.df,dajdo iQ;%h&

• iS,h iúia;rd;aul j olajhs'

• iS,fhys msysgd ±yeñ Èú fmfj;la .; l<

yels nj ms<s.kshs'

• zziS,fha m%fNaoZZhk uefhka WoEik /iaùug

iqÿiq l;djl iels,a, ilia lrhs'• jrÈka ñ§ hymf;ys fhfoa'

• is,aj;a Ôú;hla .; lrhs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

• is.df,dajdo iQ;%h weiqßka fiajH- fiajl yd

.sys- meúÈ in|;d úia;r lrhs'

• hq;=lï bgq lsÍu uÕska whs;sjdislï ysñ jk

nj ms<s.kshs'

• fiajH- fiajl yd .sys- meúÈ in|;d j.= .;

lrhs'• iyfhda.fhka lghq;= lrhs'

• hq;=lï bgq lrhs'

02

02

xx

4'0 iqiudys; iunr

fm!reIhla f.dvkÕd

.ekSug lghq;= lrhs'

9'4'1 wdo¾Yj;a pß;

yodrd id¾:l Ôú;hla

.; lrhs'

9'4'2 wgf,daoyu bÈßfha

wlïms; j Èßfhka lghq;=

lrhs'

• w.a.uyd mKaä;

n,xf.dv wdkkao

ffuf;%ah kdysñhkaf.apß;h weiqßka

• wgf,daoyu ̂ bjid ord

.ekSfï Yla;sh&

5'0 Y%S ,dxlsl fn!oaO

wkkH;dj iqrlsñka

idufhka yd iyÔjkfhka

l%shd lrhs'

9'5'1 Y%S ,dxlsl ck iudcfha

iduh iy iuÕsh ;yjqre

lsÍug nqÿ oyñka fmdaIKh jQ

jdms ixialD;sh bjy,a jQ

wdldrh ±k iyÔjkfhka

lghq;= lrhs'

• jdms ixialD;sh

^jejhs; od.enhs;

.uhs; mkai,hs&

• w.a.uyd mKaä; n,xf.dv wdkkao ffuf;%ah kd

ysñhkaf.a pß;h meyeÈ,s lrhs'

• wdo¾Yj;a pß; l:d wkq.ukfhka id¾:l

Ôú;hla .; l< yels nj ms<s.kshs'

• w.a. uyd mKaä; n,xf.dv wdkkao ffuf;%ah kdysñhkaf.a pß;h weiqßka YsIH Ôú;hg .; yels

wdo¾Y ,ehsia;= .; lrhs'

• wdo¾Yj;a pß; wOHhkh lrhs'

• msÈh hq;a;ka mqohs'

• wgf,da oyu bÈßfha bjiSfuka yd ffO¾hjka; j

lghq;= lrk whqre meyeÈ,s lrhs'

• wlïms;j ls%hd l< hq;= nj ms<s.kshs'

• wgf,da oyñka fkdie,S lghq;= lrk wdldrh

lúhg kÕhs'

• bjid ord.ekSfï Yla;sh jeäÈhqKq lr .kS'• wNsfhda. yuqfõ fkdie,S lghq;= lrhs'

• jdms ixialD;sh úia;r lrhs'

• YS% ,dxlsl ck iudcfha iduh iy iuÕsh ;yjqre

lsÍug jdms ixialD;sh bjy,a jQ nj ms<s.kshs'• zzjdms ixialD;sh iyÔjkhg bjy,a úhZZ hk

uefhka l;djlg iels,a,la ilia lrhs'

• ixialD;sh /l .kshs'

• iyÔjkfhka lghq;= lrhs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

02

02

02

xxi

6'0 nqÿ oyug wkqj Ôú;h

yd f,dalh ye¢k f.k

m%{djka; Ôú;hla .;lrhs'

9'6'1 ;DIaKdj ke;s lsÍuksjk nj ±k w,afmaÉPÔú;hlg yqre fjhs'

9'6'2 uOHu m%;smodj ksjkguÕ nj ±k wd¾hud¾.fha .uka lrhs'

9'6'3 nqÿ oyfï b.ekafjkl¾uh ye¢k mdmfhkaje<lS l=i,fhys fhfoa'

9'6'4 ffoksl isÿùï fya;=M,in|;dj wkqjúYaf,aIKh lr olajhs'

• ÿlaL ksfrdaO wd¾hi;Hh

• wd¾h wIagdx.sl ud¾.h";s%YslaIdj

• l¾u ixl,amh yd nqÿoyfï b.ekafjkl¾uh

• fya;= M, isoaOdka;hms<sn| ir, ye¢kaùula

• ÿlaL ksfrdaO wd¾h i;H meyeÈ,s lrhs' • ;DIaKdj ke;s lsÍu ksjk nj ms<s.kshs' • ;s%úO ;DIaKdj fjka fjka j ,shd olajhs' • w,afmaÉP Ôú;hl ,laIK ,ehsia;= .; lrhs' • ;DIaKdfjka w;añ§ug lghq;= lrhs'

• ;s%YslaIdjg wkqj wd¾h wIagdx.sl ud¾.húia;r lrhs'

• ksjka uÕg msúiSug wd¾h ud¾.fha .uka l<hq;= nj ms<s.kshs'

• wd¾h wIagdx.sl ud¾.h ;s%YslaIdjg wkqj,ehsia;= .; lrhs'

• uOHia: j lghq;= lrhs' • wd¾h ud¾.fha .uka lrhs'

• nqÿ oyfï b.ekafjk l¾u ixl,amh meyeÈ,slrhs'

• l¾u úmdl ms<s.kshs' • l¾u úmdl fmkakqï flfrk N+ñld rx.khla

bÈßm;a lrhs' • w¾:dkaú; j lghq;= lrhs' • mdmfhka je<lS l=i,fhys fhfoa'

• fya;=M, isoaOdka;h ir, j meyeÈ,s lrhs' • ffoksl isÿùï w;r fya;=M, in|;djla we;s

nj ms<s.kshs' • fya;=M, in|;dj pl%dkqrEmS j ksrEmKh lrhs' • bfí lsisjla yg fkd.kakd nj jgyd .kshs' • .eg¨ wju lr .kshs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

02

02

02

02

xxii

• i;a;aj lreKdj" ohdj yd m%pKav;ajfhka

f;dr Ôú;hl w.h meyeÈ,s lrhs'

• ish¨ i;=kag f,dj Ôj;a ùug we;s whs;sh

ms<s.kshs'• iduldó Ôú;fha jeo.;alu;a" m%pKav;ajfha

we;s ydkslr nj;a ixikaokh lrhs'

• m%pKav;ajh msgq olshs'

• iduldó Ôú;hla .; lrhs'

• ldhsl ksfrda.S;djg wod< l%fudamdhka

meyeÈ,s lrhs'

• ldhsl fi!LHh iq/lSfï jeo.;alu

ms<s.kshs'• ldhsl fi!LHh msßySug fya;= ldrl ,ehsia;=

.; lrhs'

• u;aøjH" ÿï mdkh yd wm:H wdydr wdÈfhka

fjka fjhs'

• hym;a fi!LH iïmkak Ôú;hla .; lrhs'

7'0 Ôj wÔj mßirhg

ys;ldó j yeisfrhs'

9'7'1

ish¨ i;=kg f,dj Ôj;aùug

we; s wh s; sh ms<sf.k

m%pKav;ajfhka f;dr j

iduldó j ksjerÈ Ôú;hla .;

lrhs'

9'7'2

ldhsl kSfrda.S;djg wod<

l%fudamdhka wkq.ukh lrhs'

• i;a;aj lreKdj" ohdj" iys;m%pKav;ajfhka f;dr Ôú;hlw.h

• ldhsl fi!LH iq/lSu^u;aøjH" ÿïmdkh" wm:H

wdydr wdÈfhka fjk aùu&

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

02

02

xxiii

8'0 Ydik b;sydih yd Y%S,dxlsl fn!oaO Wreuhye¢k tu Wreuh /l.ekSug l%shd lrhs'

9'8'1 fojk yd f;jk O¾uix.dhkd wOHhkh lriiqk /l .ekSug odhlfjhs'

9'8'2 nqÿ oyñka fmdaIKh jQfy< idys;Hh ydl,d ks¾udK Od¾ñl jridiajdokfha fhfoñkatajd wdrlaId lsÍug;akj ks¾udK ìys lsÍug;aodhl fjhs'

• fojk yd f;jk O¾uix.dhkd

• fn!oaO idys;H

^.oH" moH lD;s yd l,dks¾udK ir, j&

• nqÿ oyñka fmdaIKh jQ fy< l,d ks¾udKúia;r lrhs'

• fy< l,d ks¾udK wdrlaId l< hq;= njms<s.kshs'

• fn!oaO idys;Hfha odhdo jQ .oH moH lD;s"hq.h" l;=jrhd" oyï lreKq" jeo.;alu hklreKq Tiafia j.=.; lrhs'

• fy< l,d lD;s mßYS,kh fldg ridiajdokfhafhfohs'

• l,d lD;s /l .kshs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

• fojk yd f;jk O¾u ix.dhkdj,

wka;¾.;h meyeÈ,s lrhs'

• nqÿ iiqk /l .ekSug ix.dhkd bjy,a jQ

nj ms<s.kshs'

• fojk yd f;jk O¾u ix.dhkd weiqßka

jeo.;a f;dr;=re j.=.; lrhs'

• idlÉPd uÕska .eg¨ úi|d .kshs'

• iiqk /l .ekSug odhl fjhs'

02

02

xxiv

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

9'0 fn!oaO wd¾Ól yd

rdcH md,k Ñka;kh

ye¢k f.k ta wkqj

l%shd lrhs'

9'9'1 nqÿ oyug wkqj id¾:l

Ôú;hla .; lsÍu i|yd

Kh fkdùfï yd ksjerÈ

Èú meje;afï w.h ±kls%hd lrhs'

9'9'2 oirdc O¾u ye¢k ±yeñ

kdhl;aj ,laIK m%.=K

lrhs'

• Ofkdamdhkh

^wkK iQ;%h&^wkK iqLh

yd wkjÊc iqLh&

• oirdc O¾u

^m%dfhda.sl Ndú;h&

• id¾:l Ôú;hla .; lsÍu i|yd Kh fkdùfï yd

ksjerÈ Èú meje;afï w.h myod fohs'

• Kh.e;s núka ñ§ ksjerÈ Ôú;hla .; lsÍu jeo.;a

nj ms<s.kshs'

• Kh fkdù ksjerÈ Ôú;hla .; lsÍug l%u ms<sfj;a

ie,iqï lrhs'• wkK iqLfhka l,a f.jhs'

• Od¾ñl Èú fmfj;la .; lrhs'

• oirdc O¾u meyeÈ,s lrhs'

• ±yeñ kdhl;ajhg oirdc O¾u bjy,a lr .; yelsnj ms<s.kshs'

• hym;a kdhl;aj ,laIK ,ehsia;=.; lrhs'

• ksjerÈ kdhl;ajhg .re lrhs'

• kdhlhl= f,i lghq;= lrhs'

02

02

xxv

10'0 ks¾jdKh wruqKq

fldgf.k wd¾h

ud¾.fha .uka lrhs'

9'10'1

Y%oaOdj yd tys m%fNao ye¢k

ie±ye;s j lghq;= lrhs'

• Y%oaOdj ye¢kaùu yd tys

m%fNao

• Y%oaOdj yd tys m%fNao y÷kajd fohs'

• ie±ye is;ska lghq;= lsÍfuka iekiSu

,efnk nj ms<s.kshs'

• Y%oaOdj yd Nla;sfha fjki l=ula ±hs fmkajd

foñka flá l;djla bÈßm;a lrhs'

• ie±ye is;ska lghq;= lrhs'

• w¾:j;a ls%hdjkays fhfohs'

ksmqK;dj bf.kqï m, ld,Éfþo úIh wka;¾.;hksmqK;d uÜgu

02

1

bf.kqï b.ekaùï ls%hdj,sh i|yd Wmfoia

2

ksmqK;dj 1'0 ( f;rejk .=K ye¢k pß;dhkh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'1'1 ( wjidk jia úiSfuka miq iïnqoaO mßks¾jdKh f;la nqÿ

isß;ska wdo¾Y f.k ms<smÈhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• mßks¾jdK iufha jeo.;a isÿùï meyeÈ,s lrhs'

• wjika nqoaO jpkh wdo¾Y fldg f.k ;u Ôú;h id¾:l lr .; yels nj

ms<s.kshs'

• wjika jia úiSfuka miq iïnqoaO mßks¾jdKh f;la jeo.;a isÿùï fm<.iajhs'

• wruqKq.; Ôú;hlg uÕ mdod .kshs'

• wdo¾Yj;a ðú;hla .; lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

wjidk jia úiSfuka miq iïnqoaO mßks¾jdKh f;la nqÿ isß;ska wdo¾Y f.k" ta wkqj

lghq;= lsÍug uÕfmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• iïnqoaO mßks¾jdKh ±lafjk is;=jula mka;shg bÈßm;a lr" tu wjia:dj ms<sn| j

isiqka úuikak' my; ±lafjk lreKq weiqfrka idlÉPdjla fufyhjkak'

• is;=jñka ±lafjkafka nqÿ isßf;ys jeo.;a wjia:djla nj'

• th f;uÕ=,g wh;a tla wjia:djla nj'

• iïnqoaO mßks¾jdKh is;=jfuka ms<sìUq jk nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• nqÿ rcdKka jykafia zzfí¨jZZ kï .fï wjika jia ld,h .; l< w;r Wka

jykafia oreKq WordndOhlg f.dÿre jQ nj'

• nqÿ rcdKka jykafia zzpdmd,ZZ fÉ;sh kï ia:dkfha § wdhq ixialdrh w;ayer

f;uilska msßksjka mEug ;SrKh l< nj'

• fuu wjêfha § nqÿ rcdKka jykafia NslaIQka jykafia,dg jákd Wmfoia /ila

,nd ÿka nj'

• pqkao l¾udr mq;%hd úiska ms<s.kajk ,o iQlr uoaojh iys; odkh nqÿ rcdKka

jykafia wjika jrg je<ª nj'

• zzish¨ ixialdr O¾u kefik iq¨ h' fkdmud j l=i,a oyïys fhfokak'ZZ fuh

wjika nqoaO jpkh nj'

-

3

• iqNø NslaIQj nqoq rcdKka jykafiaf.a wjika Y%djlhd nj'

• O¾udrdu NslaIqjf.a ls%hd l,dmh weiqßka m%;sm;a;s mQcdj w.h l< nj'

• nqÿ rcdKka jykafiaf.a O¾uh ms<sn| ielhla we;a kï th úuid ÿre lr .kakd

f,i NslaIQka jykafia,dg ±kqï ÿka nj'

• l=iskdrd kqjr u,a, rc orejkaf.a Wmj;a;k i,a Whfkys oS fjila fmdfyda osk

nqoq rcdKka jykafia msrsksjka md jod< nj'

• iïnqoaO mßks¾jdK iufha isÿùï weiqfrka fndfyda Ôú;do¾Y ,nd.; yels nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1 ( iïnqoaO mßks¾jdKfha jeo.;a isÿùï fm<.iajkak'

lKavdhu 2 ( iïnqoaO mßks¾jdKfha § isÿ jQ jeo.;a isÿùï weiqfrka ,nd .; yels

wdo¾Y fmkajd fokak'

lKavdhu 3 ( mßks¾jdK iu fha nqÿ rcdKka jykafia NslaIQka jykafia,dg ,ndÿka

Wmfoia mka;shg bÈßm;a lrkak'

f.or mßirfhka (

tÈfkod lghq;= m%udohlska f;dr j" úêu;a j ksis mßÈ bgq lsÍug orejka iuÕ ls%hd

lrkak'

4

ksmqK;dj 1'0 ( f;rejk .=K ye¢k pß;dhkh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'1'2 ( nqÿ isß; weiqfrka kdhl;aj ,laIK ye¢k ta wkqj ls%hd lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• nqÿ isßf;a kdhl;aj ,laIK meyeÈ,s lrhs'

• ksjerÈ kdhl;aj ,laIK id¾:l Èúhlg uÕmdok nj ms<s.kshs' • nqÿ isß;ska YsIH Ôú;hg .; yels kdhl;aj ,laIK ,ehsia;= .; lrhs'

• mrd¾:h Wfoid lem fjhs'

• kdhlhl= f,i lghq;= lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

nqÿ isßf;a kdhl;aj ,laIK ye¢k ta wkqj lghq;= lsÍug isiqkag uÕ fmkaùu fuu

mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

zz w.af.da yuiañ f,daliai

fcÜfGda yuiañ f,daliai '''' ZZ

hkqfjka wdrïN jk .d:dj ,shQ mqjrej m%o¾Ykh fldg isiqka iuÕ ;d,hg iÊCOdhkd

lrkak' my; ±lafjk lreKq u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• isÿy;a l=uref.a fuu m%ldYfhys ;=< uu f,djg w.% fjñ" uu f,djg fcHIaG fjñ"

uu f,djg fY%aIaG fjñ" fï uf.a wka;su Wm; hs hk woyia we;s nj'

• isÿy;a Wm; yd ne÷Kq fuu m%ldYfhka nqÿ rcdKka jykafiaf.a kdhl;ajh ms<sìUq

jk nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• hym;a wruqKla bgq lr .ekSug ;u wkq.dñlhka ksjerÈ j fufyhùu ienE

kdhl;ajh nj'

• nqÿ rcdKka jykafiaf.a fYa%aIaG kdhl;ajhg ksoiqka /ilaa bÈßm;a l< yels nj'

5

• my; ±lafjk kdhl;aj ,laIK nqÿ isß; weiqfrka fmkajd Èh yels nj'

• wdo¾Yj;a nj

• pß;j;a nj

• h:djd§ ;:dldÍ nj

• h:dldÍ ;:djd§ nj

• iudkd;au;dj

• wlïms; nj

• ldreKsl nj

• w.;s.dó fkdùu

• kuHYS,S;ajh

• iDcq nj

• ksjerÈ ;SrK .ekSu

• ksjerÈ ±lau

• wdl¾IKSh jd.a ú,dih

• wdl¾IKSh rEm ú,dih

• ia:dfkdaÑ; m%{dj

• nyqY%e; nj

• fuu kdhl;aj ,laIK uekúka ye¢k ta wkqj ls%hd l< hq;= nj

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq

wdldrfha ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1 ( nqÿ isßf;ka uQ¾;su;a jk kdhl;aj ,laIK mka;shg bÈßm;a lrkak'

lKavdhu 2 ( kdhlhl= f,i nqÿ rcdKka jykafia ls%hd l< wdldrh ksoiqka

;=kla weiqfrka fmkajd fokak'

lKavdhu 3 ( kdhlhl;aj ,laIK uQ¾;su;a jk wdldrfha N+ñld rx.khla bÈßm;a

lrkak'

f.or mßirfhka (

kdhlhl= f,i tlsfkldg lghq;= lsÍug isÿjk wjia:d orejka iuÕ idlÉPd fldg

tjeks wjia:djlg uqyqK §ug orejka iuÕ fhduq jkak'

6

ksmqK;dj 1'0 ( f;rejk .=K ye¢k pß;dhkh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'1'3 ( zziqmámkafkda ZZ mdGh weiqfrka ix> r;akfha .=K ye¢k

f.!rjfhka yd Y%oaOdfjka lghq;= lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• zziqmámkafkdaZZ mdGfha we;=<;a ix> r;akfha .=K meyeÈ,s lrhs'

• Ôjudk r;akhla f,i uyd ix> r;akfhka isÿ jk fiajh w.h lrhs'

• iqmámkafkda mdGh ksjerÈ j iÊCOdhkh lrhs'

• uyd ix> r;akh flfrys ie±ye is;ska lghq;= lrhs'

• f;rejk msysg fldg Ôj;a fjhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

zziqmámkafkda ZZmdGh weiqfrka ix> r;akfha .=K ye¢k f.!rjfhka yd Y%oaOdfjka

lghq;= lsÍug uÕ fmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1

• zziqmámkafkdaZZ mdGh ,shk ,o mqjrejla YsIHhkag bÈßm;a fldg my; i|yka

lreKq u;= lrñka idlÉPdjl fhfokak'

• ix>r;akfha mQckSh;ajh fuu .d:d mdGfhka meyeÈ,s flfrk nj'

• fuu .d:d mdGfhka ix> r;akfha .=K 09la .ek lshefjk nj'

mshjr 2

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• iqmámkak" Wcqmámkak" [dhmámkak" idóÑmámkak" wdyqfKhH" mdyqfKhH"

olaÅfKhH" w[ac,slrKSh" wkq;a;r mq[a[lafL;a; hk .=K kjh ix>r;akh

i;= nj'

• .sys meúÈ wfkHdakH jYfhka ne÷Kq fndÿ iudchla b;sydifha isg mej; tk nj'

• ix>r;akh flfrys .syshdf.a fkdìf|k ne£u isjqmih nj'

• .syshd ujql=i ms<sis| .ekSfï isg urKh f;la o urKska miq wkqiaurK wjia:dj,

§ o ix>hd jykafiaf.a fkdu | iydh wjYH nj'

• by; i|yka .=Kiïmkak NslaIQka jykaafia,d wdrlaId lsÍu .syshdf.a j.lSula

nj'

7

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' zziqmámkafkdaZZ mdGfha we;=<;a iÕ .=K ms<sfj<ska ,shd tajd biau;=

jk fia tu mdGh iÊCOdhkd lrkak'

lKavdhu 2' zz iqmámkafkda''''''ZZ mdGfha isxy, w¾:h ms<sfj<ska ,shkak'

lKavdhu 3' .syshka i|yd NslaIQka jykafia,df.ka bgq jk fiajdjka ,ehsia;=

.; lrkak'

f.or mßirfhka (

fmdfyda Èk foudmshka iuÕ úydria:dkhg f.dia NslaIQka jykafia,d yuqù Od¾ñl

idlÉPd i|yd fhduq jkak'

8

ksmqK;dj 2'0 ( Ôjk rgdj yev.id .ekSug fn!oaO b.ekaùï yd Y%djl- Y%dúld

pß; Wmfhda. lr .kshs'

ksmqK;d uÜgu 9'2'1 ( fn!oaO isoaOia:dk jkaokfha § isß;a úß;a ksjerÈ j yd

w¾:dkaú; j wkq.ukh lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• fn!oaO isoaOia:dk jkaokdudk lsÍfï § wkq.ukh l< hq;= isß;a úß;a meyeÈ,s

lrhs'

• isoaOia:dk jkaokdfõ § ksjerÈ j yd w¾:dkaú; j jkaokdudk l< hq;= nj ms<s.kshs'

• wguia:dk yd fidf<diauia:dk ,xld is;shul ksjerÈ j ,l=Kq lr olajhs'

• ia:dfkdaÑ; j isß;a úß;a wkq.ukh lrhs'

• w¾:dkaú; j lghq;= lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

fn!oaO isoaOia:dk jkaokfha § isß;a úß;a ksjerÈ j yd w¾:dkaú; j wkq.ukh lsÍug

isiqka fhduq lsÍu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• wguia:dk" fidf<diauia:dk we;=<;a mska;+r ish,a, fyda bka lsysmhla fyda isiqkag

m%o¾Ykh fldg ta .ek Tjqka úuiñka my; i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• wguia:dk" fidf<diauia:dk yd fn!oaOhkaf.a mru mQckSh jkaokd ia:dk jYfhka

ms<s.efkk nj'

• fidf<diauia:dkhg wod< mQckSh ia:dk ,xldfõ úúO m%foaYj, msysgd we;s nj'

• YS% mdo ia:dkh iqúfYaI jkaokd ia:dkhla nj'

• jkaokd .uka ms<sn| iqúfYaI ixialD;shla fn!oaOhd i;= nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug o isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• uyshx.Kh" kd.§mh" le,Ksh" YS% mdoia:dkh" Èjd.=ydj" §>jdmsh" uq;shx.Kh"

;siai uyd úydrh" YS% uyd fndaêh" ñßijeáh" rejkaue,siEh" :Qmdrduh" wNh.sßh"

fÊ;jkh" fia,fÉ;sh yd l;r.u hk ia:dk fidf<diauia:dk f,i ie,flk

nj'

9

• rejkaue,siEh" YS% uyd fndaêh" :Qmdrduh" ñßijeáh" wNh.sßh" fÊ;jkh" ,xldrduh

yd f,dajduydmdh hk ia:dk j¾;udk wguia:dkh f,i ie,flk nj'

• YS% uyd fndaêh" rejkaue,siEh" :Qmdrduh" ñßijeáh" wNh.sßh yd fÊ;jkh hk

jkaokSh ia:dk fidf<diauia:dk yd wguia:dk hk mQckSh ia:dk foj¾.hgu

we;=<;a jk nj'

• nqÿ rcdKka jykafiaf.a YdÍßl" mdßfNda.sl yd WoafoaYsl hk ;s%úO ffp;Hh u

by; mQckSh ia:dkj,g we;=<;a jk nj'

• mQckSh ia:dk jkaokd lsÍug yd keröug hdu jkaokd .uka f,i ie,flk

nj'

• fuu mQckSh ia:dkj,ska tlla fyda lsysmhla fyda ish,a, u fyda kï lrf.k

jkaokd .uka ixúOdkh l< yels nj'

• osk" i;s .Kkska rg ;=< u È.= ld,hla mQckSh ia:dk jkaokdfjys ksr; ùu

jgjkaokdj f,i y÷kajk nj'

• nqÿ rcdKka jykafiaf.a mdoiam¾Yfhka mdßY=oaO jQ ia:dk f,i fidf<diauia:dk

mQckSh;ajhg m;a j we;s nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' - fidf<diauia:dk kï fldg tajd msysá k.r kï lrkak'

lKavdhu 2' - j¾;udkfha ms<s.kq ,nk wguia:dk kï fldg tajdfha we;s

jeo.;alu olajkak'

lKavdhu 3' - jkaokd .ukl § wkqukh l< hq;= isß;a úß;a f,aLkhla ilia

lrkak'

f.or mßirfhka (

jd¾Isl jkaokdudk pdßldj wguia:dk fyda fidf<diauia:dk fyda iqúfYaI fldgf.k

ixúOdkh lr .kak' ksjerÈ j fn!oaO isß;a- úß;aj,g wkq.; j orejka iuÕ ls%hdldÍ j

ksr; jkak'

10

ksmqK;dj 2'0 ( Ôjk rgdj yev.id .ekSug fn!oaO b.ekaùï yd Y%djl- Y%dúld

pß; Wmfhda. lr .kshs'

ksmqK;d uÜgu 9'2'2 ( wdkdmdki;s Ndjkdfõ m%fhdack ye¢k Ndjkdfjys fhfohs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• wdkdmdki;s Ndjkdj jvk wdldrh meyeÈ,s lrhs'

• wdkdmdki;s Ndjkdfõ fh§fuka Ñ;a; tald.%;dj we;s jk nj ms<s.kshs'

• wdkdmdki;s Ndjkdfõ m%fhdack ,ehsia;= .; lrhs'

• Ñ;a; tald.%;dfjka lghq;= lrhs'

• úpdrYS,S j ls%hd lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

wdkdmdki;s Ndjkdfõ m%fhdack ye¢k isiqka Ndjkdfõ fhoùu fuu mdvfuka

wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• isiqka ksy`v fldg yqiau by<g .ekSug iy msg lsÍug wjia:dj i,id fokak' fuu

ls%hdj,sh ksrka;rfhka fufkys lrñka isÿ lrkafka ±hs Tjqkaf.ka úuikak' my;

i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• yqiau .ekSu iy msg lsÍu isysfhka hq;= j isÿ lsÍu Ndjkdjla nj'

• nqÿ oyfï Ndjkdjg iqúfYaI ia:dkhla ysñjk nj'

• Ñ;a; tald.%;dj we;s lr .ekSug Ndjkdj Wmfhda.S jk nj

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• ksrdhdifhka isÿ jk wdYajdi yd m%Yajdi ls%hdj,sh isysfhka hq;= j isÿ lsÍu"

wdkdmdki;s Ndjkdj jk nj'

• wdk ^wdYajdih&" wmdk ^m%Yajdih& hk jpk foflka wdkdmdk hkak iE§ we;s

nj'

• isÿy;a l=ureka oUrela fijfKa wdkdmdki;s Ndjkdj jevQ wjia:dfõ § mshrcqf.a

fojk jkaokh isÿjQ nj'

11

• wdkdmdki;s Ndjkdj jeãfuka fuf,dj yd mrf,dj ÈhqKqj i,id .; yels

nj'

• Ndjkd w;r wdkdmdki;s Ndjkdj m%p,s; tlla nj

• iu i;<sila jQ l¾uia:dk w;rg wdkdmdki;s Ndjkdj o wh;a nj

• wdkdmdki;sh iu: Ndjkdjg wh;a nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=reNj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' wdkdmdki;s Ndjkdjg iQodkï jk wdldrh mka;shg bÈßm;a lrkak'

lKavdhu 2' wdkdmdki;s Ndjkdfjka ,efnk m%fhdack ,ehsia;=.; lrkak'

by; ls%hdldrlï wjika lr" ish¨ u orejka Ndjkdfõ fhdojd w;a±lSï úuikak'

f.or mßirfhka (

ieu ffoksl ls%hdjl § u ta ms<sn| isysh msysgqjd f.k lghq;= lsÍug ±rejka iuÕ fhduq

jkak'

12

ksmqK;dj 2'0 ( Ôjk rgdj yev.id .ekSug fn!oaO b.ekaùï yd Y%djl- Y%dúld

pß; Wmfhda. lr .kshs'

ksmqK;d uÜgu 9'2'3 ( Y%dúld pß; weiqßka ;u pß;h ixj¾Okh lr .kS'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• uyd m%cdm;S yd NoaolÉpdhkd hk f;rKsjrekaf.a pß; l:d meyeÈ,s lrhs'

• Y%dúld pß; weiqßka ;u pß;h ixj¾Okh lr .; yels nj ms<s.kshs'

• uyd m%cdm;S f.da;ó yd NoaolÉpdhkd f;rKsjrekaf.a pß; weiqßka l:djla mj;ajhs'

• wdo¾Yj;a pß; wkq.ukh lrhs'

• iqpß;fhys fhfohs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

uyd m%cdm;S yd Noao lÉpdhkd hk Y%dúld pß; weiqßka pß; ixj¾Okh lr .ekSug

uÕfmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• NslaIqKS iudcfha wdrïNh ms<sn|j isiqkaf.ka úuiñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• uyd m%cdm;S f.da;ñhg fojrla u NslaIqKS Ydikhg we;=<;a ùug wjia:dj

fkd,enqKq nj'

• wIag .re O¾u ms<s.ekSfuka wk;=re j uyd m%cdm;S f.da;ñhg meúoao ,enqKq

nj'

• uyd m%cdm;S f.da;ó f;rKsh ;ud iuÕ meñKs 500la l=, ldka;djka meúÈ

l< nj

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

uyd m%cdm;S f.da;ñh

• uydudhd foaúh l¨ßh lsÍfuka miq uyd m%cdm;s f.da;ñh iqoafOdaok rc;=udf.a

w.fufyish jQ nj'

• uyd m%cdm;s f.da;ñh isÿy;a l=urekaf.a iq`M uj jqj o W;=ï ujq fifkyiska

isÿy;a l=urekg ie,l+ nj'

• iqoafOdaok rcqg yd uyd m%cdm;s f.da;ñhg kkao yd rEmkkaod kñka l=ur-

l=ußhka fofofkl= isá nj'

13

• isÿy;a l=urekaf.a uydNsksIal%uKfhka m%cdm;s f.da;ñh ±ä f,i lïmdjg m;ajQ nj'

• kkao yd rdyq, l=udrjrekaf.a meúoao;a" iqfodjqka rcqf.a mßks¾jdKh;a iuÕixfõ.hg m;a jQ m%cdm;s f.da;ñh meúÈ Èúhg we;=<;a jQ nj'

• NslaIqKS iudcfha m%:u NslaIqKsh m%cdm;s f.da;ñ f;rKsh nj'• meúoafoka fkdfnda l,lska ry;a Ndjhg m;a jQ weh Ñrrd;%{ NslaIqKSka w;=frka

w.;k;=rg m;a jQ nj'• tlish úisjia imsrE uyd m%cdm;s f.da;ñ f;rKsh nqÿ rcdKka jykafiaf.ka

wjir f.k msßksjka mE nj'• msßksjka mEug hk wjia:dfõ § nqÿ rcdKka jykafia wehg miq .uka fldg .re

nqyquka ±lajQ nj'• wdOHd;añl ÈhqKqj ,eîug ia;S%;ajh ndOdjla fkdjk nj'

NoaolÉpdhkd f;rKsh• isÿy;a l=urekaf.a .sysl, w.fufyish jQ nj'• hfidaord" NoaolÉpdhkd" ìïnd yd rdyq, ud;d wdÈ kïj,ska weh ye¢kajQ nj• hfidaordjf.a tlu mq;= rdyq, l=ure nj'• isÿy;a l=urekaf.a wNsksIal%uKfhka ±ä fYdalhg yd lïmdjg m;a jQ nj'• isÿy;a l=urekaf.a wNsksIal%uKfhka miq hfidaordj m;sj; iqrlsñka rdyq, l=ure

yodjvd .ksñka yqfol,d Ôú;hla .; l< nj'• nqÿ rcdKka jykafiaf.a m<uq lsUq,aj;a pdßldfõ § hfidaordjf.a ls%hdl,dmh

we.hSug ,la jQ nj'• hfidaordj NslaIqKS iudchg we;=`M ù wNs[a[d,dNS NslaIqKSka w;r w.%ia:dkhg

m;a jQ nj'• ±ä wÈgkska lghq;= fldg ;u b,lal ch.;a weh iuia; ldka;d mrmqrg u

wdo¾Yhla nj'• iudc fufyjfrys fhfok ldka;dj ieu l,ays u ish¨ fokdf.a meiiqug ,la

jk nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfhaks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (lKavdhu 1' ( uyd m%cdm;s f.da;ó f;rKshf.a pß;h ms<sn| jeo.;a f;dr;=re

bÈßm;a lrkak'lKavdhu 2' ( Noao lÉpdhkd f;rKshf.a pß;h ms<sn| jeo.;a f;dr;=re bÈßm;a

lrkak'lKavdhu 3 ( uyd m%cdm;s f.da;ó f;rKshf.a yd Noao lÉpdhkd f;rKshf.a

pß;j,ska .; yels wdo¾Y ,ehsia;= .; lrkak'f.or mßirfhka (

ldka;d ysxikhg úreoaO ùug yd Tjqkaf.a f.!rjh iq/flk f,ig lghq;= lsÍug

orejka fhduq lrkak'

14

ksmqK;dj 2'0 ( Ôjk rgdj yev.id .ekSug fn!oaO b.ekaùï yd Y%djl- Y%dúld

pß; Wmfhda. lr .kshs'

ksmqK;d uÜgu 9'2'4 ( Oïumofha b.ekaùï .=re fldgf.k ksjerÈ ls%hdjkag fhduq

fjhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• Oïu mo .d:d foflys ir, wre;a mjihs'• Oïumofhys b.ekaùï .=re fldg f.k hym;a Ôú;hla .; l< yels wdldrh

meyeÈ,s lrhs'

• mdmfhka je<lS hymf;ys fhÈh hq;= nj ms<s.kshs'

• wod< .d:doajh ksjerÈ j iÊCOdhkh lrhs'

• w¾:j;a j lghq;= lrhs'

• whym;ska je<lS hymf;ys fhfoa'jro f;areï f.k hymf;ys ksjrÈ mqoa.,hl=úh yelsg fmr m%;sM, ms<sn| ie,ls,su;a fjhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

Oïumofha b.ekaùï .=re fldgf.k ksjerÈ ls%hdjkag isiqka fhduq lrùu fuu mdvfuka

wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• fn!oaOhdf.a w;afmd; l=ula ±hs úuid" ta weiqßka my; i|yka lreKq u;= lrñka

idlÉPdjla fufyhjkak'

• fn!oaOhdf.a w;afmd; Oïumoh nj

• tys .d:d 423la we;=<;a nj

• th j.a. 26ka iukaú; nj

• Oïumofha jákd Ôú; wdo¾Y /ila we;s nj

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• ;udg wys;lr jQ whym;a foa myiqfjka l< yels jqjo ;udg ys;lr jQ hym;a foa

lsÍu b;d u ÿIalr h hkak zziqLrdks widOqkS '''''''''''''' ZZ hk .d:dfjka meyeÈ,s

flfrk nj'

15

• ;ud úiska isÿ lrkq ,nk ls%hdj wkqj ish mú;%;ajh r|d mj;S h hkak zzw;a;kdj

l;x mdmx ''''''ZZ hk Oïumo .d:dfõ ir, woyi nj'

• msßisÿlu fyda wmsßisÿlu fyda mj;skqfha ;ud ;=< u h hkak fuu .d:dfjka

jvd;a úia;r jk nj'

• mdmfhka je<lS hymf;ys fh§u ksjerÈ Ôú;hlg w;HjYH nj'

• zzw;a;kdj l;x mdmx '''''''''''ZZ hk .d:dj pq,a,ld, Wmdil;=ud uq,a fldg f.k

foaYkd l< nj'

• zziqLrdks widOqkS ''''''''' ZZ hk .d:dj foajo;a; ysñhkaf.a fkdukd ls%hd l,dmh

fya;= fldgf.k foaYkd l< nj'

• fuu .d:djkaf.ka ,nd fok WmfoaY wkqj lghq;= lsÍfuka ksjerÈ Ôú;hla .;

l< yels nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' Oïumo .d:d fol ;d,hg iÊCOdhkd fldg tu .d:dj, ir, woyi

meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' mdmfhka je<lS l=i,fhys fh§fï jeo.;alu .d:d fol weiqfrka fmkajd

fokak'

lKavdhu 3' tÈfkod Ôú;fha § mdmfhka je<lS hymf;ys fhÈh yels wjia:d ,ehsia;=

.; lrkak'

f.or mßirfhka (

tÈfkod lghq;=j, ksr; ùfï § jrÈka je<lS ksjerÈ j tajd isÿ lsÍug orejd iu.

fhduq jkak'

16

ksmqK;dj 2'0 ( Ôjk rgdj yev.id .ekSug fn!oaO b.ekaùï yd Y%djl- Y%dúld

pß; Wmfhda. lr .kshs'

ksmqK;d uÜgu 9'2'5 ( ;u fm!reIh f.dvkÕd .ekSug isjqnU úyrK mdol lr

.kS'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• isjqnU úyrK úia;r lrhs'

• ;u fm!reIh f.dvkÕd.ekSug i;r n%yau úyrK mdol lr .; yels nj

ms<s.kshs'

• isõ nU úyrKj, m%dfhda.sl jákdlu ±lafjk ,smshla ilihs'• ffu;S% iy.; j lghq;= lrhs'

• ukd fm!reIhla f.dvkÕd.kshs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

;u fm!reIh f.dvkÕd .ekSug i;r isjqnU úyrK mdol lr .ekSug uÕfmkaùu

fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• uyd n%yauhd hkq ljfrla±hs úuid my; i|yka lreKq olajñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• uyd n%yauhd hkq fYa%IaG mqoa.,hl= nj

• fu;a;d" lreKd" uqÈ;d" WfmalaLd hk ,laIK uyd n%yauhd i;= nj

• Tyq fYa%IaG jkafka fuu Wiia .=Kdx. y;r ksid nj

• fuu .=Kdx. y;r n%yau úydr" isjqnU úyrK hk kïj,ska o ye¢kafjk

nj

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak' (

• fu;a;d" lreKd" uqÈ;d" WfmalaLd hk i;r n%yau úydr wkq.ukfhka mqoa.,

Ôú;h id¾:l lr.; yels nj'

• fu;a;d hkq ñ;%;ajh nj'

• lreKd hkq wkqkaf.a ÿflys § msysg ùug we;s leue;a; nj'

• uqÈ;d hkq" wkqkaf.a iem oel i;=gq ùu nj'

17

• WfmalaLd hkq ÿl iem iuj ú| ord .ekSfï yelshdj nj'

• isjqnU úyrK wkq.ukfhka hym;a fm!reIhla f.dvkefÕk nj'

• foudmshka i;= j o fuu .=Kdx. y;r mj;sk nj

• .=K.rel mqoa.,hl= fukau .=K.rel iudchla o we;s lsÍug isjqnU úyrK

bjy,a jk nj

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' fu;a;d" lreKd hk .=Kdx. fol tÈfkod Ôú;fha § fhdod.; yels

wdldrh meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' uqos;d" WfmalaLd hk .=Kdx. fol tÈfkod Ôú;fha § fhdod.; yels

wdldrh meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 3' isjqnU úyrKj,g wkqj lghq;= lsÍfuka hym;a fm!reIhla f.dvkef.k

wdldrh fmkajd fokak'

f.or mßirfhka (

ksjfia wfkl=;a orejka iuÕ o wi,ajdiSka iuÕ o isjqnU úyrKfhka hq;= j lghq;=

lrkakg fhduq lrjkak'

18

ksmqK;dj 3'0 ( fn!oaO idrO¾u w.h lrñka ms<smÈhs'ksmqK;d uÜgu 9'3'1 ( iS,fha m%fNao ye¢k tajd wdo¾Y fldg f.k ±yeñ Èú fmfj;lg

yqre fjhs'ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (• iS,h iúia;rd;aul j olajhs'

• iS,fhys msysgd ±yeñ Èú fmfj;la .; l< yels nj ms<s.kshs'

• zziS,fha m%fNaoZZhk uefhka WoEik /iaùug iqÿiq l;djl iels,a, ilia lrhs'

• jrÈka ñ§ hymf;ys fhfoa'

• is,aj;a Ôú;hla .; lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

iS,fha m%fNao ye¢k tajd wdo¾Y fldg .kakd ±yeñ Èú fmfj;lg isiqka fhduq lsÍu fuu

mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• foaj O¾u cd;lh fláfhka mka;shg bÈßm;a lrkak' my; ±lafjk lreKq u;=

lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• uysxidil l=ure Èh rl=idg foaj O¾uh l=ula ± hs meyeÈ,s l< nj'

• foaj O¾uh hkq mdmhg we;s ,Êcdj yd ìh nj'

• mjg we;s ,Êcdj yd ìh iS,hg moku nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• ysß T;a;mam hkq f,dal md,l O¾u nj'

• úruKh yd iudodkh iS,fha uQ,sl m%fNao folla nj'

• ;ud Wmud fldg múka je<lSu w;a;+mkdhsl O¾uh nj'

• ;ud jrÈka ñ§u;a" wkqka ,jd jerÈ fkdlrùu;a" jerÈ lrk whg wkqn, fkd§u;a

hkak ;s%fldaál mdßY=oaê YS,h nj'

• is,aj;a j lghq;= lsÍu ±yeñ Èúfmfj;lg fya;= jk nj'

19

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' úruKh yd iudodkh hkq l=ula ± hs YslaId mo folla weiqfrka fmkajd

fokak'

lKavdhu 2' ;s%fldaá mdßY=oaêh is,a mo folla weiqßka fmkajd fokak'

lKavdhu 3' my; ±lafjk O¾u lreKq is,aj;a Ôú;hla .; lsÍug bjy,a jk wdldrh

fmkajd fokak'

i. ysß T;a;mam

ii. w;a;+mkdhsl O¾u

f.or mßirfhka (

is,aj;a ùfï § úruKfhys yd iudodkfhys jeo.;alu orejka iuÕ idlÉPd fldg"

ta wkqj lghq;= lrkak'

20

ksmqK;dj 03 ( fn!oaO idrO¾u w.h lrñka ms<smÈhs'

ksmqK;d uÜgu 9'3'2 ( fn!oaO b.ekaùï weiqßka fiajH- fiajl yd .sys- meúÈ hq;=lï

ksjerÈ j ye¢k ish hq;=lï bgq lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• is.df,dajdo iQ;%h weiqßka fiajH- fiajl yd .sys- meúÈ in|;d úia;r lrhs'• hq;=lï bgq lsÍu uÕska whs;sjdislï ysñ jk nj ms<s.kshs'

• fiajH- fiajl yd .sys meúÈ in|;d j.= .; lrhs'

• iyfhda.fhka lghq;= lrhs'

• hq;=lï bgq lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

is.df,dajdo iQ;%fha i|yka fiajH- fiajl yd .sys-meúÈ in|;d ksjerÈj y÷kdf.k

tajd wkq.ukhg uÕ fmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• iudchl lghq;= lsÍfï § tlsfkld w;r mej;sh hq;= in|;d yd ta ta iudc

lKavdhï fudkjd ±hs isiqka úuid my; i|yka lreKq o u;= lrñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• hq;=lï bgq l< hq;= iudc lKavdhï yhla nqÿ oyñka fmkajd fok nj'

• fuu iudc lKavdhï yh yd hq;=lï ±lafjkafka is.df,dajdo iQ;%fha nj'

• fiajH- fiajl yd .sys- meúÈ hq;=lï o tu iQ;%fha wvx.= nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak' (

• is.df,dajdo iQ;%h is.d,l kï .Dym;shdg foaYkd fldg we;s nj'

• is.df,dajdo iQ;%fha hg ÈYdfjka fiajH- fiajl in|;d olajd we;s nj'

• .sys- meúÈ in|;d ms<sn| j olajd we;af;a Wv ÈYdfjka nj'

• fiajH- fiajl hq;=lï 5 ne.ska olajd we;s nj'

• .sys meúÈ in|;d ±laùfï § .sys md¾Yajfhka meúÈ md¾Yajhg lreKq 5 lska o meúÈ

md¾Yajfhka .sys iudchg lreKq 6 lska o hq;=lï bgq l< hq;= nj'

21

• tlsfkld w;r wfkHdakH j.lSï bgq ùu uÕska hym;a iudc iïnkaO;d

f.dvkefÕk nj'

• ;ud fj; mejfrk j.lSï uekúka bgq lsÍfuka wkHhkaf.a whs;sjdislï o

iq/flk nj'

• is.df,dajdo iQ;%fha wka;¾.;h .syshdf.a Ôú;hg Wmldr jk ksid .sys úkh

f,i ye¢kafjk nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' fiajH - fiajl hq;=lï yd j.lSï ,ehsia;= .; lr" tajd bgq lr .ekSfuka

hym;a iudc iïnkaO;d f.dvkefÕk wdldrh meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' .sys-meúÈ hq;=lï yd j.lSï ,ehsia;= .; lr" tajd bgq lsÍfuka hym;a

iudc iïnkaO;d f.dvkÕd.; yels wdldrh meyeÈ,s lrkak'

f.or mßirfhka (

ksjfia tÈfkod lghq;= bgq lr .ekSfï § ieu idudðlfhl=g u mejÍ we;s j.lSï

y÷kdf.k ta wkqj lghq;= lrkak'

22

ksmqK;dj 4'0 ( iqiudys; iunr fm!reIhla f.dvkÕd .ekSug lghq;= lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'4'1 ( wdo¾Yj;a pß; yodrd id¾:l Ôú;hla .; lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• w.a.uyd mKaä; n,xf.dv wdkkao ffuf;%ah uy kd ysñhkaf.a pß;h meyeÈ,s

lrhs'

• wdo¾Yj;a pß; l:d wkq.ukfhka id¾:l Ôú;hla .; l< yels nj ms<s.kshs'• w.a.uyd mKaä; n,xf.dv wdkkao ffuf;%ah uy kd ysñhkaf.a pß;h weiqßka

YsIH Ôú;hg .; yels wdo¾Y ,ehsia;= .; lrhs'

• wdo¾Yj;a pß; wOHhkh lrhs'

• msÈh hq;a;ka mqohs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

wdo¾Yj;a pß; yodrd id¾:l Ôú;hla .; lsÍug isiqkag uÕ fmkaùu fuu mdvfuka

wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• n,xf.dv wdkkao ffuf;a%h uy kdysñhkaf.a mska;+rhla isiqkag m%o¾Ykh lrkak'

th ljrl=f.a ±hs úuiñka my; ±lafjk lreKq u;= lrñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• mska;+rfhka fmkakqï lrkafka uE; ld,Sk meúÈ m`ärejkla nj'

• Wka jykafia n,xf.dv wdkkao ffuf;%ah uyd kdysñ nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• mQcH n,xf.dv wdkkao ffuf;%ah uy kdysñhka fn!oaO h;sjrhdKka jykafia

kulg wjYH nK oyï uekúka m%.=K l< nj'

• ir, Èú meje;au" wk;sudkS;ajh Wka jykafiaf.a pß;fha lemS fmfkk nj'

• mQcH n,xf.dv wdkkao ffuf;a%h uy kdysñhka YslaIdldó ix> ms;Djrhka jykafia

kula nj'

• Wka jykafia iiqkg iqúi,a fufyhla isÿ l< nj

• Wka jykafia úiska rÑ; lD;s /ila we;s nj'

23

• ksrka;rfhka Ndjkdj m%.=K l< ysñ kula nj'

• ish¨ fokdg u wdo¾Yj;a pß;hla nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a wNsu;h

mßÈ fhdod.; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' n,xf.dv wdkkao ffuf;a%h uydkdysñ f.a pß; l:dj fláfhka bÈßm;a

lrkak' '

lKavdhu 2' Wka jykafiaf.a pß;fha olakg ,efnk úfYaI .=Kdx. mka;shg bÈßm;a

lrkak

lKavdhu 3' wdkkao ffuf;%ah uy kdysñmdKkaf.a pß;fhka Tng ,nd.; yels wdo¾Y

f,aLkhla ilia lrkak'

f.or mßirfhka (

Tn okakd .sys meúÈ Wodr pß; orejka iuÕ idlÉPd fldg tu pß;j,ska .; yels

wdo¾Y u;= lr .kak'

24

ksmqK;dj 4'0 ( iqiudys; iunr fm!reIhla f.dvkÕd.ekSug lghq;= lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'4'2 ( wgf,da oyu bÈßfha wlïms; j Èßfhka lghq;= lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• wgf,da oyu bÈßfha bjiSfuka yd ffO¾hjka; j lghq;= lrk whqre meyeÈ,s

lrhs'

• wlïms; j ls%hd l< hq;= nj ms<s.kshs'

• wgf,da oyñka fkdie,S lghq;= lrk wdldrh lúhg kÕhs'

• bjid ord .ekSfï Yla;sh jeä ÈhqKq lr .kS'

• wNsfhda. yuqfõ fkdie,S lghq;= lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

bjid ord .ekSfï Yla;sh we;s lr .ekSu i|yd wgf,da oyfï we;s Wmfhda.s;dj f;areï

f.k ta wkqj lghq;= lsÍug uÕ fmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• Ôú;fha uqyqK ÿka úfYaI isÿùï fudkjd ±hs isiqka úuikak' my; i|yka lreKq

u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• uqyqK ÿka isÿùï w;r i;=gqodhl wjia:d o we;s nj'

• uqyqK ÿka isÿùï w;r wi;=gqodhl wjia:d o we;s nj

• fuu wjia:d fofla § u iunr ukila mj;ajd .ekSu wgf,da oyug uqyqK §u nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍu isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• Ôú;fha ÿlaL iy.; fyda iqL iy.; fyda wjia:dj,g uqyqK §ug isÿùu ieug

fmdÿ nj'

• fuh wgf,daoyñka meyeÈ,s flfrk nj'

• wgf,daoyug wlïms; j uqyqK Èh hq;= nj'

• tÈfkod Ôú;fha uqyqK fok i;=gqodhl yd wi;=gqodhl ieu isÿùula u

wgf,daoyug wkqj u isÿjk nj'

25

• f,dj ch .;a;jqka wgf,daoyug uqyqK § we;s nj'

• wgf,daoyug wlïms; j uqyqK §fuka YsIH Ôú;fha § u;=jk .eg¨ iy.; isÿùï

ch .; yels nj'

• hym;a fm!reIhla f.dvkÕd.ekSug wgf,daoyñka lïmd fkdùfï Yla;sh ;sìh

hq;= nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a wNsu;h

mßÈ fhdod.; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' wgf,da oyu ,ehsia;= .; fldg tajdg Èßfhka uqyqK fok wdldrh meyeÈ,s

lrkak'

lKavdhu 2' f,dj ch .;a fYa%IaG pß; folla kï fldg Tjqka Èßfhka wgf,da oyug

uqyqK ÿka wjia:d WodyrK foñka meyeÈ,as lrkak'

lKavdhu 3' wgf,da oyñka fkdie,S lghq;= lrk wdldrh lú mka;shlska bÈßm;a

lrkak'

f.or mßirfhka (

ksjfia § uqyqK §ug isÿjk .eg¨" wNsfhda. yuqfõ fkdie,S ffO¾hj;a j orejka yd

tla j lghq;= lrkak'

26

ksmqK;dj 5'0 ( Y%S ,dxlsl fn!oaO wkkH;dj iqrlsñka idufhka yd iyÔjkfhka

l%shd lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'5'1 ( Y%S ,dxlsl ck iudcfha iduh iy iuÕsh ;yjqre lsÍug nqÿ

oyñka fmdaIKh jQ jdms ixialD;sh bjy,a jQ wdldrh ±k

iyÔjkfhka lghq;= lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• jdms ixialD;sh úia;r lrhs'

• YS% ,dxlsl ck iudcfha iduh iy iuÕsh ;yjqrelsÍug jdms ixialD;sh bjy,a

jQ nj ms<s.kshs'

• zzjdms ixialD;sh iyÔjkhg bjy,a úhZZ hk uefhka l;djlg iels,a,la

ilia lrhs'

• ixialD;sh /l .kshs'• iyÔjkfhka lghq;= lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

YS% ,dxlsl ck iudcfha iduh yd iuÕsh ;yjqre lsÍug nqÿ oyñka fmdaIKh jQ jdms

ixialD;sh bjy,a jQ wdldrh bf.k iyÔjkfhka lghq;= lsÍug isiqkag uÕfmkaùu

fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• zz iir jik ;=re ksjka olsk ;=re ''''''''''''''''''''' ZZ hk wdpd¾h mKaä;a ví'ã' wurfoajhkaf.a

.S;h Y%jKh lsÍug i,iajkak' my; i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• ,dxlsl YS% úN+;sh tu .S;fhka lshfjk nj

• YS% úN+;shg mokï jQfha jdms ixialD;sh nj

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• jdms ixialD;sh uyskaod.ukfhka ,enqKq odhdohla nj'

• jefjka wd¾Ól iuDoaêh o" od.efnka wdOHd;añl iuDoaêh o uQ¾;su;a jk nj'

• jdms ixialD;sfha § wd;aud¾:h blaujd .sh mrd¾: p¾hdj biau;= jk nj'

27

• jejhs" od.enhs" .uhs" mkai,hs ixl,amh uÕska tl, ck iudcfha iduh yd

iuÕsh iqrlaIs; jQ nj'

• fï uÕska j;auka iudchg o wdo¾Y /ila ,nd .; yels nj'

• jdms ixialD;sh YS% ,dxlslhdg u wkkH jQjla nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' jdms ixialD;sh hkq l=ula ±hs meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' YS% ,dxlsl ck iudcfha iyÔjkhg jdms ixialD;sh bjy,a jQ wdldrh

fmkajd fokak'

lKavdhu 3' iduldó ck iudchla f.dvkeÕSug" j;auka iudchg jdms ixialD;sfhka

,efnk msájy, fmkajd fokak'

f.or mßirfhka (

jdms ixialD;sfha ;snQ iduldó nj orejd iu. idlÉPd fldg ksji ;=< o tjka mßirhla

f.dvkÕkak'

28

ksmqK;dj 6'0 ( nqÿ oyug wkqj Ôú;h yd f,dalh ye¢kf.k m%{djka;

Ôú;hla .; lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'6'1 ( ;DIaKdj ke;s lsÍu ksjk nj ±k w,afmaÉP ðú;hlg yqre

fjhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• ÿlaL ksfrdaO wd¾h i;Hh meyeÈ,s lrhs'

• ;DIaKdj ke;s lsÍu ksjk nj ms<s.kshs'

• ;s%úO ;DIaKdj fjka fjka j ,shd olajhs'

• w,afmaÉP Ôú;hl ,laIK ,ehsia;=.; lrhs'

• ;DIaKdfjka w;añ§ug lghq;= lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

;DIaKdj ke;s lsÍu ksjk nj ±k w,afmaÉP Ôú;hlg isiqka yqre lrùu fuu

mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• iqks,a tosßisxy .dhk Ys,amshd bÈßm;a lrk"

zzfidr fogqfjla li ;e`Mï lld

ox f.ähg f.k hk .ufkaZZ

hk .S;h isiqkag bÈßm;a fldg my; i|yka lreKq o u;= lrñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• fidr fogqjl=g o`vqjï kshu ù we;s wjia:dfõ jqj o ;Kaydj ksid fidr is; Tyq

;=< my< jk whqre fuu .S;fhka lshfjk nj'

• ;DIaKdj ÿlg fya;= jk nj'

• ;DIaKdj laIh lsÍfuka iykh ,efnk nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

29

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍu isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• ;DIaKdj ke;s l< ;eke;a;d ish¨ ndOlj,ska yd wmyiq;dj,ska ñfok nj'

• ;DIaKdfjka wE;a ùu w,afmaÉP;dj nj'

• w,afmaÉP Ôú;h i;=g iekiSu Wod lrk nj'

• ;DIaKdj iïmQ¾Kfhka u is| ì| oeóu ksjk nj'

• ksjk fidamêfiai yd wkqmêfiai jYfhka fojoEreï nj'

• ksjk fuf,dj § u idlaId;a lr.; yels nj'

• ks¾jdK wjfndaOh olajd l%ufhka .uka l< hq;= nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' ÿlaL ksfrdaOd¾h i;Hh meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' ;s%úO ;DIaKdj ,shd fjka fjka j meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 3' ndyqNdKaäl Ôú;fhka wE;a ù w,afmaÉP Ôú;hla .; lsÍfï

jeo.;alu meyeÈ,s lrkak'

f.or mßirfhka (

;u ksfjia mßirh ;=< tÈfkod Ôú;fha § nyqNdKaäl núka f;dr j lghq;= lsßug

orejka o iuÕ ls%hd lrkak'

30

ksmqK;dj 6'0 ( nqÿ oyug wkqj Ôú;h yd f,dalh ye¢k f.k m%{djka;

Ôú;hla .; lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'6'2 ( uOHu m%;smodj ksjkg uÕ nj ±k wd¾h ud¾.fha .uka lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, ( • ;s%YslaIdjg wkqj wd¾h wIagdx.sl ud¾.h úia;r lrhs' • ksjka uÕg msúiSug wd¾h ud¾.fha .uka l< hq;= nj ms<s.kshs' • wd¾h wIagdx.sl ud¾.h ;s%YslaIdjg wkqj ,ehsia;=.; lrhs' • uOHia: j lghq;= lrhs' • wd¾h ud¾.fha .uka lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

uOHu m%;smodj ksjkg uÕ nj fmkajd § wd¾h ud¾.fhaz .uka lrùug fhduq lsÍu

fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• isÿy;a ;jqidKkaf.a ÿIalr ls%hd ±lafjk mska;+rhla mka;shg bÈßm;a lrkak' my;i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'•mska;+rfhkaa ±lafjkafka isÿy;a ;jqidKkaf.a ÿIalr ls%hd wjia:dj nj'•ÿIaalr ls%hdj isÿ lrkq ,nkafka ksjk wruqKq fldgf.k nj'•ÿIalr ls%hdj ksjkg uÕ fkdjk nj'•isÿy;a ;jqidKka nqÿ njg m;a jqfha uOHu m%;smodj wkq.ukh lsÍfuka nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuysksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fydafhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=lrñka iudf,dapkhl fhfokak'• wka;.dó ms<sfj;a fol jk lduiqL,a,sldkq fhda.fhka yd w;a;ls,u;dkq fhda.fhkañÿKq uÕ ueÿï ms<sfj; nj'

• uOHu m%;smodj ud¾.dx. wglska hqla; nj'• tu wx. iS," iudê" m%{d jYfhka ;s%YslaIdjg wkqj fnod ±laúh yels nj'• ksjka uÕg msúfikakd fuu wd¾h ud¾.fha .uka l< hq;= nj'• ffoksl Ôú;h id¾:l lr .ekSug uOHu m%;smodj bjy,a jk nj'•wd¾h ud¾.fha .uka lsÍu fof,dj iqNisoaêhg fya;= jk nj'•ueÿï ms<sfj; wkq.ukh lsÍfuka iekis,sodhl Ôú;hla Wod lr .; yels nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

31

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' wd¾h wIagdx.sl ud¾.h wkqms<sfj<ska ,shd" ;s%YslaIdjg fjka fldg" tla

tla ud¾.dx.h meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' tÈfkod Ôú;fha id¾:l Ndjh Wfoid ueÿï ms<sfj; Wmfhda.S lr

.kakd wdldrh meyeÈ,s lrkak'

f.or mßirfhka (

wd¾h ud¾.h tÈfkod Ôú;hg tlalr .ksñka ksji ;=< lghq;= ie,iqï lrkak'

32

ksmqK;dj 6'0 ( nqÿ oyug wkqj Ôú;h yd f,dalh ye¢k f.k m%{djka;

Ôú;hla .; lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'6'3 ( nqÿ oyfï b.ekafjk l¾uh ye¢k mdmfhka je<lS l=i,fhys

fhfoa'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, ( • nqÿ oyfï b.ekafjk l¾u ixl,amh meyeÈ,s lrhs' • l¾u úmdl ms<s.kshs' • l¾u úmdl fmkakqï flfrk N+ñld rx.khla bÈßm;a lrhs' • w¾:dkaú; j lghq;= lrhs' • mdmfhka je<lS l=i,fhys fhfoa'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

nqÿ oyfï b.ekafjk l¾uh ye¢k mdmfhka je<lS l=i,fhys fh§ug uÕ fmkaùu fuu

mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• l¾u úmdlh fmkakqï lrk mqj;am;a jd¾;djla isiqkag bÈßm;a lrkak' my;i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'• wod< isÿùug fÉ;kdj uq,a ù we;s nj'• fÉ;kdj uq,a ù l=i, wl=i, l¾u /ia lrk nj• fuu ls%hdj,sh nqÿ oyfï l¾u kñka ye¢kafjk nj

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuysksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• l¾uh nqÿ oyfï uQ,sl b.ekaùula nj

• ish,a, mQ¾j l¾ufhka isÿ jkafka hehs mejfik jerÈ u; nqÿ oyfuka neyer

flfrk nj'

• nqoaO ld,fha tjeks u; /ila mej;s nj

• nqÿ oyu g wkqj fÉ;kdj uq,a ù lhska jpkfhka yd ukiska l¾u /ia lrk nj'

• l=i,- wl=i, ls%hd yd mqKH l¾u" mdm l¾u w;r fjkila we;s nj

• tÈfkod Ôú; isÿùïj, § l¾ufha n,mEï ;sìh yels nj'

• l¾uh uek ne,sh yels ks¾Kdhl /ila we;s nj

• mdm l¾ufhka je<lS l=i,fhys fh§fuka m%{djka; Ôú;hla .; l< yels nj'

• ks¾jdK wjfndaOh ,enQ W;=ukag o m%n, l¾uhkays n,mEï we;s jk nj'

33

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' nqÿ oyñka b.ekafjk l¾u ixl,amh fláfhka bÈßm;a lrkak'

lKavdhu 2' l¾u úmdlh fmkakqï lrk N+ñld rx.khla bÈrsm;a lrkak'

lKavdhu 3' nqÿ oyu uÕska neyer lrk l¾uh ms<sn| b.ekaùï fudkjd ±hs

fmkajd fokak'

f.or mßirfhka (

l¾u úmdlh ±lafjk kQ;k isÿùï orejd iuÕ idlÉPd fldg mdmfhka je<lS

l=i,fhys fh§ug lghq;= lrkak'

34

ksmqK;dj 6'0 ( nqÿ oyu wkqj Ôú;h yd f,dalh ye¢k f.k m%{djka;

Ôú;hla .; lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'6'4 ( ffoksl isÿùï fya;=M, in|;dj wkqj úYaf,aIKh lr olajhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• fya;=M, isoaOdka;h ir, j meyeÈ,s lrhs'

• ffoksl isÿùï w;r fya;=M, in|;djla we;s nj ms<s.kshs'

• fya;=M, in|;dj pl%dkqrEmS j ksrEmKh lrhs'

• bfí lsisjla yg fkd.kakd nj jgyd .kshs'

• .eg¨ wju lr .kshs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

ffoksl isÿùï fya;=M, in|;dj wkqj úYaf,aIKh lr .ekSug orejka fhduq lrùu fuu

mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• fya;=jla fkdue;s j yg .kakd isÿùï ;sfí ±hs isiqka úuikak' my; i|yka

lreKq u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• fya;=jla fkdue;s j bfí yg .kakd isÿùï f,dj fkdue;s nj'

• ieu isÿùulg u n,mdk m%Odk fya;=jla yd fjk;a fya;= m%;Hh /ila we;s nj'

• fya;=j yd M,h w;r in|;dj nqÿ oyfï fya;=m, oyu kñka ye¢kafjk nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• fya;=M, isoaOdka;h nqÿ oyfï uQ,sl b.ekaùula nj'

• fuys uQ,sl woyi wvx.= flá iQ;%hla we;s nj'

• fN!;sl yd wdOHd;añl f,dalfha ish¨ isÿùï fya;=m, oyug wkqj isÿjk nj'

• fya;=M, oyug wkqj ´kE u isÿùula úia;r l< yels nj'

• ÿl yg .ekSu yd ke;s ùu fya;=m, oyu g wkqj úia;r l< yels nj

• úpdrYS,S ukiska .eg¨ úi|d .ekSug fya;=m, oyu bjy,a jk nj'

35

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' fya;=m, oyu fláfhka y÷kajd th uQ, iQ;%hg wkqj meyeÈ,s

lrkak'

lKavdhu 2' fya;=j yd M,h w;r in|;dj WodyrK uÕska ksrEmKh lrkak'

f.or mßirfhka (

Tng jvd;a n,mdk isÿùï fya;=m, oyu wkqj úuid n,kak' tu isÿùïj,g uq,a

ù we;s fya;= orejd iuÕ úuikak'

36

ksmqK;dj 7'0 ( Ôù wÔù mßirhg ys;ldó j yeisfrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'7'1 ( ish¨ i;=kg f,dj Ôj;a ùug we;s whs;sh ms<sf.k

m%pKav;ajfhka f;dr j iduldó j ksjerÈ Ôú;hla .; lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• i;a;aj lreKdfjka" ohdfjka yd m%pKav;ajfhka f;dr Ôú;hl w.h meyeÈ,s lrhs'

• ish¨ i;=kag f,dj Ôj;a ùug we;s whs;sh ms<s.kshs'

• iduldó Ôú;fha jeo.;alu;a" m%pKav;ajfha we;s ydkslr nj;a ixikaokh lrhs'

• m%pKav;ajh msgqolshs'

• iduldó Ôú;hla .; lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

ish¨ i;=kag f,dj Ôj;a ùug we;s whs;sh ms<sf.k m%pKav;ajfhka f;dr j iduldó j

yd ksjerÈ Ôú;hla .; lsÍug isiqkag uÕ fmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• ;u ksjfia fyda mdif,a fyda l=re¨ ,E,a,g tk i;=ka ms<sn| j isiqkaf.ka úuid

my; i|yka lreKq o u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• fndfyda i;=ka wdydr fkdue;s j l=i.skafka isák nj'

• th ,enqKq úg y`v kÕñka wdydr N=la;s ú¢k nj'

• fndfyda i;=kg Ôj;a ùu i|yd iSud jeg udhsï wod< fkdjk nj'

• .y fld<" m,odfõ ysñlu ish¨ i;=kg wh;a nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• f,dj Ôj;a ùfï whs;sh ish¨ fokdg u fmdÿ nj'

• m%pKav;ajh msgq±l iduldó Ôú;hla .; l< yels nj'

• m%pKav;ajh fya;= fldg f.k f,dj fndfyda wk¾:ldÍ ls%hdjka isÿ jk nj'

• Ôú; wysñ ùu" wk¾:ldó isÿùïj,g uÕ mE§u" f,a je.sÍï yd udkqIsl wiykh

wdÈ fndfyda wys;lr ls%hdjkag fya;=j m%pKav;ajh nj'

37

• m%pKav;ajh msgq ±lSu nqoaêu;df.a ,laIKhla nj'

• iduldó Ôú;h yeu fokdf.a ms<s.ekSug ,lajk nj'

• ish¨ i;=kaf.a Ôj;a ùfï whs;sh iq/lSu ñksidf.a j.lSu nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 01 ( f,dj ish¨ i;=kag Ôj;a ùfï whs;shla we;' fï ms<sn| j Tnf.a

woyia olajkak'

lKavdhu 02 ( m%pKav;ajfha ydkslr nj;a" iduldó ðú;fha jeo.;alu;a WodyrK

uÕska meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 03 ( i;a;aj lreKdj yd ohdj uÕska i;=gqodhl ðú;hla .; lsÍug

wjia:dj ie,fik whqre úia;r lrkak'

f.or mßirfhka (

;u ksji wdikakfha iqÿiq ia:dkhl l=re¨ ,E,a,la ilia fldg iqÿiq wdydr tys ;nd

tajd i;=ka N=la;s ú¢k wdldrh orejka iuÕ ksÍlaIKh lrkak'

38

ksmqK;dj 7'0 ( Ôú wÔù mßirhg ys;ldó j yeisfrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'7'2 ( ldhsl kSfrda.;djg wod< l%fudamdh wkq.ukh lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02hs

bf.kqï m, (

• ldhsl kSfrda.;djg wod< l%fudamdh meyeÈ,s lrhs'

• ldhsl fi!LHh iq/lSfï jeo.;alu ms<s.kshs'

• ldhsl fi!LHh msßySug fya;= ldrl ,ehsia;= .; lrhs'• u;aøjH" ÿï mdkh yd wm:H wdydr wdÈfhka fjka fjhs'

• hym;a fi!LH iïmkak Ôú;hla .; lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

ldhsl kSfrda.;djg wod< l%fudamdh wkq.ukh lsÍug isiqka fhduq lsÍu fuu mdvfuka

wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• u;aøjH Ndú;fha wd§kj fmkakqï lrk mqj;am;a jd¾;djla mka;shg bÈßm;a

lr" bka mejfikafka l=ula ±hs isiqka úuikak' my; i|yka lreKq u;= lrñka

idlÉPdjla fufyhjkak'

• fuu jd¾;dj u;aøjH Ndú;hg wod< nj'

• u;aøjH Ndú;h ldhsl fi!LHhg b;d wys;lr nj'

• ldhsl fi!LHhg n,mdk ;j;a fndfyda wys;lr oE we;s nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍu isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• nqÿ oyug wkqj kSfrda. nj mru ,dNh nj'

• nqÿ oyfï ldhsl kSfrda.;djg wod< b.ekaúï /ila we;s nj'

• u;aøjH Ndú;h yd ÿï mdkh ldhsl fi!LHh msßySug m%Odk fya;= folla nj'

• fuys wd§kj /ila mj;sk nj'

• u;aøjH yd ÿïjeá Ndú;fhka fjka ùug wkq.ukh l< yels ls%hdud¾. rdYshla

we;s nj'

• u;aøjH yd ÿïjeá Ndú;h uÕska fukau wm:H wdydr ksid o hym;a fi!LHh

mssßfyk nj'

39

• wm:H wdydr yd jerÈ wdydr rgd fndfyda .Kkla j¾;udk Ôjk rgdjg tlaù

we;s nj'

• rildrl fh¥ wdydr" ms<sld ldrl wdydr yd l,a bl=;a jQ wdydr .Kkdjla

j¾;udk wdydr rgdjg tla ù we;s nj'

• nqÿ oyfï i|yka jk ksjerÈ wdydr mqreÿ hym;a Ôjk rgdjlg bjy,a jk nj'

• u;aøjH yd ÿïjeá Ndú;fhka bj;a ùu;a" wm;H wdydrj,ska je<lSu;a" ksjerÈ

wdydr rgdjlg yqre ùu;a hym;a fi!LHhg yd wdhqI jeä ùug fya;= jk nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' i. u;aøjH Ndú;fha wd§kj meyeÈ,s lrkak'

ii. isiqka u;aøjHj,g fhduqùu je<elaùug wkq.ukh l<

yels ls%hdud¾. fmkajd fokak'

lKavdhu 2' i. ÿïmdkfha wd§kj fmkajd fokak'

ii. ÿïmdkfhka je<lSug wkq.ukh l< yels ls%hdud¾.

fmkajd fokak'

lKavdhu 3' i. wm:H wdydr hkq fudkdjd o@

ii. tjeks wdydr Ndú;fhka ldhsl fi!LH msßfyk wdldrh

fmkajd fokak'

lKavdhu 4' nqÿ oyug wkqj ldhsl ksfrda.S;dj /l .ekSug wkq.ukh

l< hq;= njg fmkajd fok b.ekaùï fudkjd o@

f.or mßirfhka (

ldhsl kSfrda.;dfõ jeo.;alu orejd iuÕ idlÉPd lrkak' iajdNdúl wdydr

mdßfNdackhg orejd iuÕ fhduq jkak'

40

ksmqK;dj 8'0 ( Ydik b;sydih yd YS% ,dxlsl fn!oaO Wreuh ye¢k tu Wreuh

/l .ekSug ls%hd lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'8'1 ( fojk yd f;jk O¾u ix.dhkd wOHhkh lr iiqk /l

.ekSug odhl fjhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• fojk yd f;jk O¾u ix.dhkdj, wka;¾.;h meyeÈ,s lrhs'

• nqÿ iiqk /l .ekSug ix.dhkd bjy,a jQ nj ms<s.kshs'

• fojk yd f;jk O¾u ix.dhkd weiqßka jeo.;a f;dr;=re j.=.; lrhs'

• idlÉPd uÕska .eg¨ úi|d .kshs'

• iiqk /l .ekSug odhl fjhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

fojk yd f;jk O¾u ix.dhkd wOHhkh lr" iiqk /l .ekSug isiqkg uÕ

fmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• .eg¨ iy.; wjia:djl § tu .eg¨j úi|d .ekSu Wfoid .kq ,nk ls%hd ms<sfj<

isiqkaf.ka úuid my; i|yka lreKq biau;= jk fia idlÉPdjla fufyhjkak'

• úúO wjia:dj, § .eg¨ Woa.; jk nj'

• .eg¨ úi£ug úúO ls%hdud¾. wkq.ukh l< yels nj'

• .eg¨ úi£ug idlÉPd ud¾.h jvd;a iqÿiq nj'

• nqÿ iiqk ;=< .eg¨ mek keÕ=Kq wjia:dj, § tajd iduQysl j úi|d .ekSug lghq;=

lsÍu ix.dhkd kñka ye¢kafjk nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod § wod< ls%hdldrlfuys ksr;

lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;= lrñka

iudf,dapkhl fhfokak'

• m<uq O¾u ix.dhkdfõ m%;sM, fya;=fjka Ydikfha ÑriaÓ;sh fndfyda l,a

mej;=K nj'

41

• iïnqoaO mßks¾jdKfhka jir 100la .; fj;a u kej;;a O¾u ix.dhkdjl

wjYH;dj u;= jQ nj'

• jÊðmq;a;l NslaIQka úiska bÈßm;a lrk ,o oijia;=j fya;= fldgf.k fojk

O¾u ix.dhkdj meje;ajQ nj

• ldlKavmq;a; hi uyry;ka jykafia oijia;=j ms<sn| .eg¨jg uqyqK ÿka nj'

• oijia;=j ms<sn| .eg¨j Wíndysldjla uÕska úksYaph l< nj'

• iínldó uyry;ka jykafia fojk O¾u ix.dhkdjg uQ,sl;ajh ,nd ÿka nj'

• fojk O¾u ix.dhkdj" úYd,d uykqjr jd¨ldrdufha § udi wgla mqrd mj;ajk

,o nj'

• fojk O¾u ix.dhkdj i|yd uyry;ka jykafia,d 700 fokl= iyNd.s jQ w;r ta

i|yd wkq.%yh ld,dfYdal rcq ,ndÿka nj'

• fuu ix.dhkdfõ jeo.;a u m%;sM,h oi jia;=j m%;slafIam ùu nj'

• m<uq ksldh fNaofha wdrïNh fï iuÕ we;s jQ nj'

• fopk O¾u ix.dhkdj fya;=fjka jir 136l muK ld,hla Ydik ÑriaÓ;sh

isÿ jQ nj'

• ,dN i;aldr wfmalaIdfjka ÿ¾u;OdÍka nqÿ iiqkg tla ù iiqk flf,iSu f;jk

ix.dhkdjg fya;= jQ nj'

• iïnqoaO mßks¾jdKfhka jir 236lg miq me<¨ma kqjr wfYdaldrdufha § udi

9la mqrd f;jk O¾u ix.dhkdj meje;ajQ nj'

• fï wjêfha § ksf.%daO idufKar ysñ f.a uÕ fmkaùfuka wfYdal wêrdchd fn!oaOhl=

jQ nj'

• fud.a.,Smq;a;;siai uyry;ka jykafia f;jk O¾u ix.dhkdjg uQ,sl;ajh ,ndÿka

w;r wfYdal wêrdchd wkq.%yh ,ndÿka nj'

• ÿ¾u;OdÍka iiqfkka neyer ùu" kj rgj, iiqka msysgqùu" NslaIQka jykafia

kej; fmdfydh l¾u i|yd fhduq ùu yd l:dj;a:qmamlrKh rpkd ùu fuys

m%Odk m%;sM, jQ nj'

• fojk yd f;jk O¾u ix.dhkd Ydik mdßY=oaêfhys ,d jeo.;a jQ nj'

• .eg¨ iy.; wjia:djl § th úYaf,aIKd;aul j ú.%y fldg úi÷ï ,ndoSu i|yd

fuu ix.dhkd mQ¾jdo¾Y imhk nj

• .eg¨ úi£fuys ,d idlÉPd ud¾.fhka lghq;= lsÍu id¾:l;ajhg fya;=jk nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udK uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr .ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

42

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' fojk O¾u ix.dhkdj ms<sn| uQ,sl f;dr;=re we;=<;a j.=jla ilia

lrkak'

lKavdhu 2' f;jk O¾u ix.dhkdj ms<sn| uQ,sl f;dr;=re we;=<;a j.=jla ilia

lrkak'

lKavdhu 3' nqÿ oyfï È.= ld,Sk meje;au i|yd fojk yd f;jk O¾au ix.dhkd

bjy,a jQ wdldrh meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 4' nqÿ iiqk /l .ekSAu i|yd Tng wkq.ukh l< yels ls%hdud¾. ,ehsia;=

.; lrkak'

f.or mßirfhka (

ksjfia u;=jk .eg¨ idlÉPd ud¾.fhka úi|d .ekSug orejka iuÕ fhduq jkak'

43

ksmqK;dj 8'0 ( Ydik b;sydih yd YS% ,dxlsl fn!oaO Wreuh ye¢k tu Wreuh

/l .ekSug ls%hd lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'8'2 ( nqÿ oyñka fmdaIKh jQ fy< idys;H yd l,d ks¾udK Od¾ñl j

ridiajdofha fhfoñka tajd wdrlaId lsÍug;a kj ks¾udK ìys lsÍug;a odhl fjhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• nqÿ oyñka fmdaIKh jQ fy< l,d ks¾udK úia;r lrhs'

• fy< l,d ks¾udK wdrlaId l< hq;= nj ms<s.kshs'

• fn!oaO idys;Hfhka odhdo jQ .oH moH lD;s" hq.h" l;=jrhd" oyï lreKq" jeo.;alu

hk lreKq Tiafia j.=.; lrhs'

• fy< l,d lD;s mßYS,kh fldg ridiajdofha fhfohs'• l,d lD;s /l .kshs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

nqÿ oyñka fmdaIKh jQ fy< idys;H yd l,d ks¾udK Od¾ñl j ri ú¢ñka tajd

wdrlaId lsÍug;a kj ks¾udK ìys lsÍug;a isiqka fhduq lsÍu fuu mdvfuka wfmalaIs;

h'

mshjr 1 (

• f,dajev iÕrdfjys ±lafjk zzfi;aisß fok uy .=K uqyqodKka ''''''''''''''' ZZ hkqfjka

mejfik lúh isiqka iuÕ ;d,hg .dhkd lrkak' my; i|yka lreKq o u;=

lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• wod< lúh f,dajev iÕrdjg wh;a nj'

• nqÿ .=K fufkys lrñka isÿ lrk nqoaO jkaokh fuu lúfhka wre;a .ekafjk nj'

• f,dajev iÕrdj fn!oaO idys;Hhg wh;a lD;shla nj'

• fujeks WmfoaYd;aul lD;s /ila fn!oaO idys;Hfhys .eí ù we;s nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg l,ska ,ndÿka .fõIK m;s%ld .ek isysm;a lr

wod< ls%hdldrlfuys ksr; lrjkak'

44

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• isxy, fn!oaO idys;Hfha wdrïNl uQ, îch nqÿiuh nj'

• nqÿ oyñka fmdaIKh jQ .oH yd moH lD;s /ila we;s nj'

• nqÿ isß; yd cd;l l:d fndfyda idys;H lD;s i|yd uq,a fldg.;a nj'

• tjeks idys;H ks¾udK /ila we;s nj'

• ta w;r uqjfoõodj;" iiodj;" wudj;=r" nq;airK" mQcdj,sh" ioaO¾u r;akdj,sh"

.=;a;s, ldjHh" ioaO¾ud,xldrh" ioaO¾ur;akdlrh" nqÿ.=K w,xldrh" f,dajev

iÕrdj fuka u cd;l fmd; jeo.;a ;ekla Wiq,k nj'

• fn!oaO idys;H lD;sj,ska yd l,d ks¾udKj,ska Od¾ñl ridiajdohla ,o yels nj'

• isxy, idys;Hfha wdrïNhg o fn!oaO idys;Hh uq,a jQ nj'

• fuu lD;s u;= mrmqrg o iqrlaIs; l< hq;= nj'

• fn!oaO idys;H lD;s mßYS,kh uÕska YslaIdldó" úkaokd;aul wdiajdohla ,eìh

yels nj'

• fn!oaO wdNdifhka ìys jQ l,d ks¾udK rdYshla wm i;= nj'

• ta w;r Ñ;%" uQ¾;s yd leghï wdÈh iqúfYaI ia:dkhla .kakd nj'

• wkqrdOmqr" fmdf<dkakrej wd§ úúO hq.j, § fuu l,d ks¾udK ìys ù úldYh

jQ nj'

• ±yeñ nj;a fy< l,dlrejdf.a ks¾udKYS,S nj;a fuu l,d ks¾udK uÕska

uQ¾;su;a jQ nj'

• fuu l,d ks¾udK u;= mrmqrg o iqrlaIs; lsÍu wm i;= hq;=lula nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=reNj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr .ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

45

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' nqÿ oyñka fmdaIKh jQ .oH" moH lD;sj,g wod< j my; ±lafjk j.=j

iïmQ¾K lrkak'

hq.h lD;sh l;=jrhd

lKavdhu 2' fndÿ l,d ks¾udKj,g wod< j my; ±lafjk j.=j iïmQ¾K lr mka;shg

bÈßm;a lrkak'

hq.h l,d ks¾udKfha jeo.;alu

ku

lKavdhu 3' fn!oaO .oH moH lD;s yd l,d ks¾udK mßYS,kfha jeo.;alu fmkajd

fokak'

f.or mßirfhka (

fn!oaO idys;Hfha rij;a l:d orejdg lshd § tjeks lD;s mßYS,khg fhduq jkak'

46

ksmqK;dj 9'0 ( fn!oaO wd¾Ól yd rdcH md,k Ñka;kh ye¢k f.k ta wkqj

ls%hd lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'9'1 ( nqÿ oyu g wkqj id¾:l Ôú;hla .; lsÍu i|yd Kh fkdùfï

yd ksjerÈ Èú meje;afï w.h ±k ls%hd lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• id¾:l ðú;hla .; lsÍu i|yd Kh fkdùfï yd ksjerÈ Èú meje;afï w.h myod fohs'• Kh.e;s núka ñ§ ksjerÈ Ôú;hla .; lsÍu jeo.;a nj ms<s.kshs'

• Kh fkdù ksjerÈ Ôú;hla .; lsÍug l%u ms<sfj;a ie,iqï lrhs'

• wKk iqLfhka l,a f.jhs'

• Od¾ñl Èú fmfj;la .; lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

nqÿ oyu g wkqj id¾:l Ôú;hla .; lsÍu i|yd Kh fkdùfï yd ksjerÈ Èú

meje;afï w.h .ek lghq;= lsÍug isiqkag uÕ fmkaùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• Kh ùu ksid Ôú;h wjq,a lr.;a mqoa.,hl= ms<sn| isÿùula we;=<;a mqj;am;a jd¾;djla

fyda l;djla fyda bÈßm;a fldg ta iïnkaOj my; i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• mqj;am;a jd¾;dj fyda l;d mqj; fyda wkqj wêl f,i Khùu Ôú;h wjq,a

;;a;ajhg weo ±óug fya;= jk nj'

• id¾:l ðú;hla jHdl+, ;;a;ajhg m;a lr,Sug Khnr fya;= jk nj'

• fuu .eg¨j,ska ñ§ug Kh fkdù isàu jeo.;a nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• nqÿ oyug wkqj id¾:l Ôú;hla .; lsÍug Kh fkdùu yd ksjerÈ Èúmeje;au

n,mdk nj'

• Kh fkdù ksjerÈ Ôú;hla .; lsÍfï jeo.;alu wKk iQ;%fhka meyeÈ,s flfrk

nj'

• wKk iqLh yd wkjÊc iqLh i;=gqodhl ðú;hlg uÕmdok nj'

• ±yeñ j Wmhd.;a Okh id¾:l Ôú;hlg Wmia;ïNl jk nj'

• ;u Ôú;h id¾:l lr .ekSu i|yd wKk iQ;%h wdo¾Y fldg.; yels nj

47

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr .ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' - wKk iQ;%hg wkqj wkK iqLh yd wkjÊc iqLh meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' - id¾:l Ôú;hla .; lsÍu i|yd Kh fkdùfï yd ksjerÈ Èúmeje;afï

w.h meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 3' - Kh fkdù ksjerÈ Ôú;hla .; lsÍug wkq.ukh l< yels ls%hdud¾.

bÈßm;a lrkak'

f.or mßirfhka (

;u ksjfia mßfNdack úhoïj, § Kh ùfuka isÿ úh yels wmyiq;d ms<sn| j

orejka iuÕ idlÉPd fldg wrmsßueiSfuka lghq;= lsÍug fhduq jkak'

48

ksmqK;dj 9'0 ( fn!oaO wd¾Ól yd rdcH md,k Ñka;kh ye¢k f.k ta wkqj

ls%hd lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'9'2 ( oirdc O¾u ye¢k ±yeñ kdhl;aj ,laIK m%.=K lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• oirdc O¾u meyeÈ,s lrhs'• ±yeñ kdhl;ajhg oirdc O¾u bjy,a lr .; yels nj ms<s.kshs'

• hym;a kdhl;aj ,laIK ,ehsia;= .; lrhs'

• ksjerÈ kdhl;ajhg .re lrhs'

• kdhlhl= f,i lghq;= lrhs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

oirdc O¾u ye¢k kdhl;aj ,laIK m%.=K lsÍug isiqka fhduq lsÍu fuu mdvfuka

wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• zzfoafjda jiai;= ldf,ak

iiai iïm;a;s fyda;=p

Úf;da Nj;= f,daflda p

rdcd Nj;= OïñfldaZZ

fuu .d:dj ,shk ,o mqjrejla isiqkag m%o¾Ykh fldg .d:dj isiqka iuÕ ;d,hg

iÊCOdhkd lrkak' my; ±lafjk lreKq u;= lrñka idlÉPdjla fufyhjkak'

• fuys wjika .d:d mdofha woyi rcq Od¾ñl fõ jd hkak nj'

• Od¾ñl rdcH md,lhl= i;= .=Kdx. /ila we;s nj'

• ±yeñ kdhlhl= i;= ,laIK oyhla oirdc O¾u kñka ye¢kafjk nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• nqÿ oyug wkqj ±yeñ md,lhl= i;= úh hq;= ,laIK oyhla meyeÈ,s fldg we;s nj'

• fuu ,laIK ´kE u hym;a kdhlhl=g fhdod.; yels nj'

49

• kdhl;ajhg f;dard .ekSfï § ksjerÈ kdhlhd f;dard .; hq;= nj'

• md,lhd wOd¾ñl jQ úg md,s;hka o wOd¾ñl jk nj'

• oirdc O¾ufhka md,kh l< rdcHhka nqÿ rcdKka jykafiaf.a we.hSug ,la jQ

nj'

• mdi," mka;s ldurh wdÈ ia:dkj,g o fuu .=Kdx. fhdod.; yels nj'

• oirdc O¾u Ndú;fhka md,lhd yd md,s;hd w;r ukd in|;djla fuka u ksjerÈ

jegySula o we;s jk nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' oirdc O¾u kï fldg tys woyi ,shkak'

lKavdhu 2' Tn mka;s kdhlhl= fyda YsIH kdhlhl= fyda hehs is;d j¾Okh lr

.; hq;= kdhl;aj ,laIK j.=.; lrkak'

f.or mßirfhka (

oirdc O¾u weiqfrka ;u ksji ;=< f.dvkefÕk kdhl;ajh iuÕsh iudodkh

ÈhqKqj Wfoid fya;= jk nj fmkajd foñka lghq;= fldg orejkag wdo¾Y imhkak'

50

ksmqK;dj 10'0 ( ks¾jdKh wruqKq fldgf.k wd¾h ud¾.fha .uka lrhs'

ksmqK;d uÜgu 9'10'1 ( Y%oaOdj yd tys m%fNao ye¢k ie±ye;s j lghq;= lrhs'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs'

bf.kqï m, (

• Y%oaOdj yd tys m%fNao y÷kajd fohs'

• ie±ye is;ska lghq;= lsÍfuka iekiSu ,efnk nj ms<s.kshs'

• Y%oaOdfõ yd Nla;sfha fjki l=ula ±hs fmkajdfoñka flá l;djla bÈßm;a lrhs'

• ie±ye is;ska lghq;= lrhs'

• w¾:j;a ls%hdjkays fhfohs'

mdvï ie,iqï i|yd Wmfoia (

Y%oaOdj yd tys m%fNao ye¢k ie±yej;a j lghq;= lsÍug orejka fufyhùu fuu

mdvfuka wfmalaIs; h'

mshjr 1 (

• zznqoaOx irfKa isri ord f.k

Oïux irfKa is; myod f.k

ix>x irfKa isjqre ord f.k

b[a[hs ;=ka irfKa woyd f.kZZ

fuu moHh isiqka iuÕ .dhkd lr" my; i|yka lreKq u;= lrñka idlÉPdjla

fufyhjkak'

• fuu lúfhka f;rejka .ek lshefjk nj

• fuu lú .dhkfhka is; meyefok nj

• f;rejka flfrys we;s jk meye§u Y%oaOdj nj'

mshjr 2 (

• isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï fldg .fõIK m;s%ld fnod §" wod< ls%hdldrlfuys

ksr; lrjkak'

mshjr 3 (

• lKavdhï wkdjrK mka;shg bosßm;a lsÍug yd W!k mQrK fyda ixj¾Okd;aul fyda

fhdackd bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj ,nd foñka my; i|yka lreKq o u;=

lrñka iudf,dapkhl fhfokak'

• Y%oaOdj f.!rjh u; we;s jkakla nj'

• Y%oaOdj nqÿ oyfï moku nj'

51

• Nla;sh ìh mokï fldg we;s jkakla nj'

• Nla;sh foajjd§ wd.ïj, moku nj'

• Y%oaOdj" Nla;sfhka fjka fldg ±laúh yels nj'

• Y%oaOdj m%fNao follska hqla; nj

• th wuQ,sld yd wdldrj;S Y%oaOd hkqfjka ±lafjk nj

• lreKq fkdúuid mokï úrys; j we;s lr .kakd meye§u wuQ,sld Y%oaOdj nj'

• lreKq úuid n,d mokï iys; j we;s lr .kakd meye§u wdldrj;S Y%oaOdj nj'

• liS Ndroajdc iQ;%hg wkqj zzioaOd îcxZZ hkqfjka mejfikafka ksjkg Y%oaOdj

moku nj'

• Y%oaOd iïmkak j lghq;= lsÍfuka ksjerÈ fn!oaO ðú;hla .; l< yels nj'

• fn!oaOhdf.a mru ksIaGdj Y%oaOdfjka wdrïN ù ksjfkka wjika jk nj'

.=Kd;aul fhojqï ( fuu .=re ud¾f.damfoaYfha Wmfoia ms<smÈñka .=re Nj;df.a

wNsu;h mßÈ fhdod .; yels h'

we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia (

ksmqK;d uÜgug wod< bf.kqï m, idOkh jQ m%udKhka uek ne,Sug iqÿiq wdldrfha

ks¾Kdhl ilia lr.ekSug .=re Nj;dg ksoyi we;'

.fõIK m;s%ldj (

lKavdhu 1' Y%oaOdj yd Nla;sh w;r fjki meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 2' Y%oaOdfõ m%fNao meyeÈ,s lrkak'

lKavdhu 3' Y%oaOdfjka hq;= j lghq;= lsÍfuka ksjerÈ fn!oaO Ôú;hla .; lsÍug

yels jk whqre meyeÈ,s lrkak'

f.or mßirfhka (

ksjfiys ffoksl wd.ñl lghq;=j, § Y%oaOdj ckkh jk whqßka lghq;= lrkak'

52

bf.kqï- b.ekaùï l%fudamdh

nqÿ rcdKka jykafia OrudK iufhys u Ndú; fldg ksYaÑ; m%;sM, úêu;a j ,nd.;a

bf.kqï - b.ekaùï l%ufõohla wm i;= j we;' nqoaO O¾uh úIhh b.ekaùfï l%ufõoh

;SrKh lsÍfï § isiq ksmqK;d ixj¾Okh jk mßÈ ie,iqï iïmdokhg jeä wjOdkhla

fhduq lr we;s ksmqK;d mdol wOHdmk l%ufha § .=re N+ñldfõ iqúfYaI fjkila uÕska

m%fndaOd;aul" il%sh bf.kqï l%shdj, fhfok bf.kqï ,dNSka Tjqkag flakaø .; jQ

l%shdj,shlg ksiel jYfhka u m;a jkq we;'

oekg mka;s ldurfha l%shd;aul jk bf.kqï - b.ekaùï l%ufõoh isiq - isiq wka;¾

iïnkaO;d ixj¾Okh jk whqre ilia úh hq;= fõ' ir,;ajfhka ixlS¾K;ajhg" ixhq;a;

fohska úhqla; fohg isiqka fhduq lsÍu .=rejrhdf.a ld¾hh fõ' fuys § .=re Nj;d

iïm;aodhlhl=f.a ;;a;ajfhka l%shd lsÍu w;HjYH hs' bf.kqï mßirh ie,iqï lsÍu"

isiqkaf.a bf.kqï ksÍlaIKh" YsIH olaI;d y÷kd .ekSu" bÈß fmdaIK yd m%;sfmdaIK

,nd§u fuka u mka;s ldurfhka neyerg bf.kqu jHdma; jk whqre lghq;= ixúOdkh

.=re Nj;df.ka bgq úh hq;= uQ,sl ld¾h fõ'

bf.kqï- b.ekaùï l%shdj,sfha § mßKduk .=re N+ñldj .=rejrhd fj;ska m%o¾Ykh úh

hq;= h' úIhud,d m%;sixialrKh hgf;a bÈßm;a lrkq ,nk fuu úIhud,dj yd iïnkaO

bf.kqï- b.ekaùï l%ufõoh ixj¾Okh lsÍfï § mßKduk .=re N+ñldjg wu;r j"

iïfm%aIK yd .kq fokq N+ñldjkays we;=<;a jeo.;a ,laIK Ndú;hg .ekSug o .=re Nj;d

iu;a úh hq;= h'

nqoaO O¾uh úIhh uÕska O¾uh wd;aólrKh fldg oeyeñ l%shdldrlï ud,djla Ôú;

Wreuhla fia iïmdokh lsÍu i|yd .=re odhl;ajh ufydamldÍ fõ' tys § O¾uhg wkq.; j

Ôj;a ùfï wjYH;dj m%lg j idlÉPd flreK o" th Ôú; w;aoelSula njg m;a lr .ekSu

olskakg ,efnkafka wvq m%;sY;hlsks' ta ksid mka;s ldurfha b.ekafjk nqoaO O¾uh úIh

wka;¾.;h" bka neyer iudcfha § o ish Ôú;hg pß;dhkh lr .ekSug YsIH m%cdjg uÕ

fmkaùu w;HjYH h' ta i|yd fhduq úh yels l%fudamdh lsysmhla fufia oelaúh yels h'

• ksjfia wd.ñl j;a ms<sfj;ays ksr; lrùu'

• mdif,ys wd.ñl j;dj;aj,g l%shdldÍ j iyNd.sùug ie,eiaùu'

• fn!oaO W;aijhkays § wdñi mQcdjkays fuka u m%;sm;a;s mQcdfjys jeä keUqrejlska

ksr; ùug úêúOdk fh§u'

• mdi, wh;a m%foaYfha fyda YsIHhd mÈxÑ m%foaYfha fyda úydria:dk weiqßka wd.ñl

lghq;=j, ksr; ùug uÕ fmkaùu'

• oyï mdi,a wOHdmkhg keUqre lrùu'

• jeäysá ksjdi" frday,a wdÈfha Wmia:dk lghq;= yd Y%uodk lghq;=j,g fhduq

lsÍu'

53

• mßirfha jákdlu f;areï f.k ta wkqj lghq;= lsÍug ie,eiaùu'

• iudc iqNidOk iafõÉPd iñ;s- iud.ïj,g iyNd.s ùug yd tajdfha ks,;,

oeÍug Wkkaÿ lrùu'

fï wdÈ l%fudamdh uÕska mka;s ldurfha ,nk bf.kqu" Ôú; w;aoelSula njg m;a lr

.ekSug wjia:dj ,efnk w;r" tuÕska ;yjqre lr .; yels idrO¾u pß;dhkh lr

.ekSug wjia:dj ie,fia' ta i|yd YsIHhd fhduq lrùu nqoaO O¾uh úIhh W.kajk .=re

Nj;dg mejfrk jeo.;a hq;=lula o fõ'

mdi,a m%;sm;a;s yd jev igyka

1' ish¨ mqr mif<diajl fmda Èkj, fyda tu fmdahg fmr Èkfha fyda iqúfYaI jQ wd.ñl

W;aij ixúOdkh lsÍu'

2' mdif,a $ úydria:dkfha iajdóka jykafia,df.a wjjdo wkqYdikd wd.ñl lghq;=j,

§ ,nd .ekSu'

3' wd.ñl j;dj;a bgq lsÍfï § YsIHhkaf.a yelshd i|yd m%uqL;ajh ,nd §u'

4' iyfhda.h" iduQysl;ajh" wfkHdakH f.!rjh" iqyo nj ;yjqre jk mßÈ m%dfhda.sl

l%shdldrlï ie,iqï lsÍu'

5' fn!oaO YsIH iñ;s msysgqùu iy ta uÕska wdo¾Yj;a kdhl;ajhla mqyqKq lsÍu'

6' wOHdmk pdßld" m¾fhaIK jHdmD;s" oekqu ñkqu ;r." Ñ;% m%o¾Yk" ì;a;s mqj;am;a"

jdr m%ldYk wdÈ l%shdldrlï uÕska jevigyka ixúOdkh lsÍu'

7' foudmshka oekqïj;a lsÍfuka YsIH yelshd ixj¾Okh lsÍu'

;lafiarej yd we.hSu

1' jdr wjidk mÍlaIK weiqßka úIhh ms<sn| YsIH idOkfhys úêu;a we.hSula wfmalaId

flf¾'

2' ieu mdvul § u YsIHhkaf.a idOkh ms<sn| ;lafiare lsÍug$we.hSug úIh Ndr

.=re Nj;d Wkkaÿ ùu w;HjYH h'

3' we.hSu ms<sn| ,sÅ; jd¾;d" ,smsf.dkq mj;ajd .ekSu o wjYH fõ'

4' m%;sfmdaIK jev igyka ie,iqï lsÍu o wfmalaId flf¾'

5' bf.kqu yd b.ekaùu §¾> lsÍu i|yd .=re Nj;dg fhdod .; yels wjia:d lsysmhla

my; oelafõ'

• ixl,am is;shï" ì;a;s mqj;am;a" m%Yak úpdrd;aul jev igyka

• m%Yak iy ms<s;=re fmd;a" YsIH ld¾h idOk f.dkq" isiq ks¾udK

• m%o¾Yk" újdo idlÉPd uKav," iïuka;%K" laI‚l l:d

• N+ñld rx.k" idys;H úuiqï bÈßm;a lsÍu" lafIa;% fmd;a

• iajNdj wOHhk Èk fmd;a" idOqp¾hd mqia;l" m%dfhda.sl mÍlaIK