AYTyayindenizi.com.tr/demo/ayt-felsefe.pdfnot alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma...

UYGULAMAYI İNDİR VİDEO ÇÖZÜMLERE ULAŞ.

Rehberlik Bölümü

Deneme Sınavları

Felsefe Tekrar Testleri

Perforajlı

ONLİNE“eğitimde yayındenizi online”

ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE SİSTEME ÜYELİK FORMUNU DOLDURUNUZ.

SİSTEME GİRİŞ YAPARAK DİJİ-TAL İÇERİKLERİNİZİ İSTE-DİĞİNİZ YERE İNDİREBİLİRSİNİZ.

İNTERNETE BAĞLI OLSUN VEYA OLMASIN DİLEDİĞİNİZ PLAT-FORMLARDA İÇERİKLERİMİZİ KULLANABİLİRSİNİZ.

İSTEDİĞİNİZ SORULARLA KENDİ TESTİNİZİ OLUŞTURA-BİLİRSİNİZ.

TEK VİDEO ÇÖZÜM UYGULAMASI

İNDİR

ÖZELLİKLER

www.ydakillitahta.com

ÜCRETSİZ ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ

KOLAY ERİŞİLEBİLİR DİJİTAL İÇERİK

ÖRNEK KİTAP TALEBİMÜFREDATA UYGUN SORU HAVUZU

AYTFELSEFE GRUBU

• Her tip soru çeşidini görmenizi sağlayacaktır.• Akıl ve mantık yürütmenizi kolaylaştıracaktır.• Düşünme becerinizi geliştirecektir.• Her seviyedeki öğrenciye hitap eden bu soru bankası eksiklerinizi görmede size kaynak olacaktır.• Seviyenizi belirlerken size yol gösterecektir.• Bazı soruların farklı formatlarının üst üste sorulması konuları daha iyi öğrenmenizi, kavramanızı ve pekiştirmenizi sağlayacaktır.

BU KİTAP BANA NE KAZANDIRIR?

• Testler konu başlıkları ve kazanımlar dikkate alınarak oluşturulmuştur. • Her test kendi içerisinde öğrenme sırası dikkate alınarak hazırlanmıştır.• Her zorlukta soru mevcuttur. Zorluk açısından orta düzeydedir. Zor soru oranı %20’dir. • Her konu öncelikle öğrenmeye yönelik sorularla başlamış daha sonra şekil ve algı gerektiren sorulara geçilmiştir. • Öğrencinin kitaptan tam verim sağlayabilmesi için rehberlik bölümüne yer verilmiştir.• Konuya ait her tip soru çeşidi mevcuttur.• Algı ve yorum gücünü ölçen sorular vardır.• Genel tekrar testleri ile üniteler bütünsel olarak değerlendirilmiştir.• Deneme sınavı eklenmiştir.• Tamamı video çözümlüdür.• Video çözümleri yanlış şıkların sebeplerine dikkat ederek izlersek, konularda kaçırdığınız noktaları yakalama- nızı sağlayacak ve eksiklerinizi kapatacaktır.• Bölüm kapaklarında konuya ait dikkat edilecek noktalar mevcuttur.• Felsefe ile ilgili tekrar testleri mevcuttur.

KİTAP İÇERİĞİ

SAYFA SAYISI

SORU SAYISI

TEST SAYISI

DENEME SAYISI

192 3112483

ÇALIŞMA PLANI YAPALIM!Çalı

şma Planı Yaparken Bu Soruları Dikkate Alınız!

Hangi ders, hangi gün?

Konu öğrenme ve tekrar ne zaman?

Soru çözümü ve ödevler ne zaman?

Deneme Sınavları ne zaman?

Aksayan çalışmalar hangi gün ve ne zaman çalışılmalı?Ders dışı hangi etkinlikler ne zaman yapılmalı?

Tatil günü hangi gün?

EVDE ETKİN ÇALIŞMA Evde olduğunuz zamanı çok iyi değerlendirmelisiniz.

Çoğu zaman yoğun ve yorgun bir gün geçirerek eve gel-diğiniz için iyi ve uygulanabilir bir programa ihtiyacınız var.Evde yapılması gereken işler:

• Uyuma • dinlenme • beslenme • konuları tekrar etme, •soru çözme • çözemediğin sorular için araştırma yapma • ödev yapma • fazladan sınav uygulama • önceden ön-görülemeyen durumlar

gibi pek çok başlık altında toplanabilir.Dersler gün boyu peşinizi bırakmadı. Okul bitti ama

evde derse devam çünkü hedefleriniz ve hayalleriniz var. Bunu asla unutmamalısınız.

Eve gelince önce dinlenmelisiniz.

Kendinize bir ders çalışma saati belirlemeli ve sürekli bunu düşünmelisiniz. Çünkü zihin neyi tekrar ederse kendini o yönde yönlendirir.

Konu öğrenme, tekrar etme, soru çözme saatlerini bir-biri arkasına yerleştirmelisiniz.

Ders çalışırken mutlaka ara vermelisiniz. Ara vermek odaklanma gücünüzü artıracaktır.

Her gün konu tekrarlarına zaman ayırmalısınız. Yeni bilgiyi günlük tekrar etmelisiniz. Tekrar etmek başa-rının anahtarıdır. Bilginin pekiştirilmesini ve uzun su-reli hazfızaya atılmasını sağlar. Tekrarlarınızı zihinden yapmayı öğrenmelisiniz. Bu size zaman kazandırma-nın yanında kalıcı olarak öğrenmenize de katkı sağla-yacaktır.

Bilginin kalıcı olmasını sağlamak için ilişkilendirerek öğrenmeye çalışmalısınız. Ezberden kaçınmalısınız. Öğrenilen bilginin tam olarak kullanılması için beyin tarafından analizinin yapılması gerekir. Ezberci sistem bunu engeller.

Not alma hızınızı kendinize göre belirlemelisiniz. Yavaş not alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma hızı ile beynin çalışma hızı arasında boşluk meydana gelir. Zihin başka alanlara kayar ve konsantrasyon so-runu yaşarsınız.

Herşeyden arındırılmış ortam çalışma için iyi bir ortam değildir.

Dikkatinizi belli alanlara değil, genele yaymalısınız. Dikkatinizi uyanık tutmayı unutmamalısınız.

Sosyal hayattaki olumsuz etkenlere dikkat etmeli mümkün olduğunca ortadan kaldırmalısınız.

Yaptığınız programa beyninizi ikna etmelisiniz.

NASILNEREDENE ZAMAN

Herşey ne kadar karışık görünse de;

☛ Gerçekleştirilebilecek bir hedefin varsa,

☛ Hedefe ulaşmayı amaç edindiysen,

☛ Soru çözerek deneyim kazanıyorsan,

☛ Konuları birbiri ile ilişkilendirebiliyorsan,

☛ Sınav uygulayarak bilgilerini sık sık kontrol

ediyorsan.

☛ Kendine güveniyorsan

işler iyi gidecek demektir.

İYİ NOT ALMAK, HER ŞEYİ YAZMAK DEMEK DEĞİLDİR!İyi not almak; kendi cümlelerini kurmak, şekille

veya yazıyla şifrelemek, baktığında kolayca anlayıp hatırlamak için materyal hazırlamak demektir.

Tutulan notlar; onlara geri dönmek, onları okumak, onları gözden geçirmek, oradaki fikirlerin üzerine düşünmekle bir anlam kazanırlar.

+ + = Bilgi Deneyim Duygu ve Davranış ÖĞRENME

Merak; öğrenme isteğini harekete geçirir, odaklanmayı sağlar, çabuk yorulmayı engeller.

Vücudun sol tarafındaki organları yönetir.

Görsel ve işitsel konularla ilgilenir.

Görme ve duyma yoluyla öğrenir.

Mecaz anlamlarla ilgilenir.

Gerçek üstü hayaller kurar.

Sanatsal faaliyetlere çok yatkındır.Mantıksaldır.

Matematiksel verilerle ilgilenir.

Vücudun sağ tarafındaki organlarını yönetir.

Sebep-sonuç ilişkisini iyi kurar, sonuçlarla ilgilenir.

Dili iyi kullanır.

Akademik ve bilimsel konularda başarılıdır.Analitik düşünme becerisine sahiptir.

Kelime, sayı ve sembollerle ilgilenir.Üretkendir.

• Konuları eksik bırakma.• Tam özümseyene kadar tekrar et.• Tanımlara, kavramlara önem ver.• Zor bilgileri şekil ve grafikle destekle.• Bilgileri günlük yaşamla ilişkilendir.• Bilinçli okuma, yazma alışkanlığı kazan.• Kendine güven.

BAŞARMAK BU KADAR KOLAYBö

yle

mis

in?

Böyl

e m

isin

?Bö

yle

mis

in?

• Düzenli ortam• Resimli dergi ve kitaplar• Masa başında, bireysel çalışma• Şema, grafik, harita kullanma• Renkli kalem kullanma• Gözlemleyerek kavrama• Çizimleri takip etme• Duyduğunu hatırlama

• Yazarken renkleri kullan.• Okurken önemli yerlerin altını çiz.• Ders dinlerken küçük kartlara not al. • Karmaşık konuları çizime dönüştür.• Konuyu planla ve organize et.• Resimlerle çalış, konuları kolay kavra.• Soru çözerken verilenleri şemala.

• Özenli, hoş, rahat konuşabilme• Dinleyerek ve konuşarak öğrenme• Müzik ve ses kayıtlarını dinlemeyi sevme• Ritmik, orta hızda, tane tane konuşma• Grup çalışmalarından zevk alma• Sözel ifadeleri takip etme

• Az ve öz konuşma• Sürekli hareket etme isteği• Öğeleri kullanmayı ve deney yapmayı sevme• Yaşadığını, gördüğünü ve dokunduğunu hatırlama• Rahat ve sakin konuşma• Rahatına düşkün olma

• Çalışma arkadaşı bul veya grupla çalış.• Yüksek sesle tekrar et.• Yeni öğrendiğin bilgileri ritmik tarzda tekrarla. (Komik, saçma ve çılgınca olması öğrenmeyi kolaylaştırır.)• Öğrendiklerini kendine anlat.• Öğrendiklerini kendi kelimelerinle ifade et.

• Ön sıralara otur, kısa notlar al.• Konu tekrarlarında hareket hâlinde ol. • Yüksek sesle oku.• Çalışırken şema, tablo, harita yap.• Kendi istediğin yerde ve formda çalış.• Dersi hareketli birinden dinle.D

okun

sal

Gör

sel

İşitsel

Yapamam sendromuEleştirme

Yeniliğe karşı olmaAnaliz etme

Algılama ve üretmeSıralı işlem yapma

Alışkanlıklarla değerlendirme

Ses tonu ve duygularMatematiğin merkeziGerçek sorun çözücüYenilikçiBütünsel kavramaDeğer yargısı eksik

Beyninizi yerinden çıkarın ve ona saldırın kendini koruyacaktır.

Mark Twain

FELSEFE GRUBU SORU BANKASI

KÜNYE

ÖN SÖZ

REHBERLİK

1. BÖLÜM: FELSEFE TEKRAR TESTİFelsefe Tekrar Testleri ............................................................................................ 11

2. BÖLÜM: PSİKOLOJİPsikoloji Bilimini Tanıyalım ..................................................................................... 29

Psikolojinin Temel Süreçleri.................................................................................... 37

Öğrenme ................................................................................................................ 49

Ruh Sağlığının Temelleri ....................................................................................... 63

3. BÖLÜM: SOSYOLOJİSosyolojiye Giriş ..................................................................................................... 77

Birey ve Toplum ...................................................................................................... 83

Toplumsal Yapı ....................................................................................................... 93

Toplumsal Değişme ................................................................................................ 97

Kültür .................................................................................................................... 103

Toplumsal Kurumlar ............................................................................................. 109

4. BÖLÜM: MANTIKMantık ................................................................................................................. 119

Kavram ve Terim .................................................................................................. 123

Önerme ................................................................................................................ 129

Kıyas .................................................................................................................... 135

Mantık ve Dil ........................................................................................................ 139

Önermeler Mantığı ............................................................................................... 143

5. BÖLÜM: DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi .................................................................................. 159

DENEMELERDeneme Testi - 1 .................................................................................................. 180

Deneme Testi - 2 .................................................................................................. 183

Deneme Testi - 3 .................................................................................................. 186

CEVAP ANAHTARI .............................................................................. 189

İçindekiler

13

1. B

ÖLÜ

M •

Fel

sefe

Tek

rar T

estle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

Felsefe Tekrar Testi


TEST2

1. Felsefenin parçaları dilden oluşmaktadır. Düşüncenin de, felsefenin de ana maddesi dildir. Önce dil vardır, sonra felsefe. Felsefe yapmadan evvel dili fark etmeliyiz. Dü-şünmek kendi kendine konuşmaktır, felsefe de kendine sorular sormaktır.

Bu parçada vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Felsefe yeni bir dil oluşturmalıdır.

B) Felsefe ve dil ilişkisi kaçınılmazdır.

C) Kavramları sorgulayacak olan felsefedir.

D) Tüm sorunların kaynağı kavram kargaşasıdır.

E) Felsefe dili problem alanı olarak belirlemelidir.

2. • Evren zihinseldir. Her şey zihinseldir.

• Gök nasılsa, yer öyledir.

• Her şey titreşmektedir. Hiçbir şey durağan değildir.

• Her şeyin iki kutbu vardır, her şeyin kendi zıttı vardır.

• Her şey akar ve akarak geri döner, her şeyin ilerle-yiş ve geri dönüş dönemleri vardır, her şey alçalır ve yükselir, her şey bir sarkaç gibi hareket eder; sağa doğru hareket miktarı, sola doğru hareket miktarına eşittir.

• Her sebebin bir etkisi vardır; her etkinin bir sebebi. Her şey yasaya uygun vuku bulur. Rastlantı, bilinme-yen bir yasaya verilen bir addan başka bir şey değildir.

Mısır’lı ermiş Hermes Trismagistus’un bu sözlerinde aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine örnek yoktur?

A) Düalizm B) İdealizm C) Oluşçuluk

D) Determinizm E) Materyalizm

3. Sanatçılar gerçekleri estetik ögelerle birleştirerek in-sanların zihnine kazıyan ve aydınlık çağların başlama-sına destek olan kişilerdir. Bunu da bazen bir heykel bazen bir şiir bazen de bir beste ile yapabilirler. Çünkü her sanatkârın farklı bir anlatım gücü vardır. Hepsi farklı kaynaklardan beslenir. Ancak bu farklılıkları onların yol-larının da farklı olduğunu göstermez. Onlar aynı özgürlük yolunda farklı adımlarla yürüyen birer özgürlük savaşçı-larıdır.


A) Sanatçının beslendiği yer toplumların tarihidir.

B) Sanatçı doğayı farklı ve özgün yansıtır.

C) Sanatçılar farklı araçlarla toplumu aydınlatır.

D) Sanatçı evrenselliğe yönelir.

E) Sanatçı ideal olanın peşindedir.

4. “Haksızlıktan şikâyet edenler haksızlığa uğrayanlardır.” Eğer güçleri yetseydi haksızlık etmeyi bırakırlar mıydı? Hayır! “Haksızlık etmek fırsatını bulan herkes haksız-lık eder.” Şimdi, bir doğru bir de eğri adama diledikleri-ni yapma fırsatı tanıyalım. Sonra artlarına düşüp onları eğilimlerinin nereye götüreceğine bakalım. Göreceğiz ki, doğrunun gittiği yer, eğrinin de gittiği yer olacak; çünkü kendinde olandan fazlasını istemek, bunu iyi bir şey sa-yıp, ardına düşmek, insanın doğasında olan bir şeydir. İşte onu bundan alıkoyan, eşitlik saygısına götüren şey kanundur.

Bu parçaya göre yasaların varlığının nedeni aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Toplumların gelişmesi

B) İnsanın iyi bir varlık olarak doğması

C) Özel mülkiyetin ortaya çıkması

D) Toplumsal yaşayışın zorunlu olması

E) İnsan doğasının olumsuzlukları

5. Gerekli ve doğru oluşturulmuş bir hipotezi sınamayı amaçlayamayan bir bilimsel araştırma, doğru yöntemler kullanılarak veri elde edilse ve doğru istatistik yöntemler-le veriler analiz edilse bile etik değildir.

Bu parçada hipotezler için hangi gereklilikten söz edilmiştir?

A) Amaca uygun araştırmanın sınırlarını belirleme

B) Denetlenmeye açık olma

C) Değişebilir olma

D) Birden fazla önermeyle ifade edilme

E) Uygulanabilir olma

6. Devletin çekirdeği aile olup insan yaratılış gereği toplu yaşamak zorundadır. İnsanın yetenek ve ehliyetinden ancak toplum içinde yararlanılabilir. Büyük bir aile ile kü-çük bir devlet nasıl birbirine benzerse, bir kralın gücü ile bir babanın ailesine söz geçirmesi arasında fark yoktur.

Bu parçadaki görüşlerden çıkarılabilecek sonuç aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) İdeal toplumsal düzenden söz edilemez.

B) Devlet doğal bir kurumdur.

C) Devlet güçlü bir otoriteye sahip olmalıdır.

D) Devlet insanları ahlaki olarak olgunlaştırmalıdır.

E) Devlet yapay bir kurumdur

Felsefe Tekrar Testi

20

1. B

ÖLÜ

M •

Fel

sefe

Tek

rar T

estle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. “Doğa ile Tanrı özdeştir. Doğanın yasaları, Tanrı’nın ira-desinin yansımasıdır, yani Tanrı’nın yasalarıdır. İnsan için önemli olan istek ve arzularının kölesi olmadan akıllı-ca yaşamaktır; bu ise doğaya uygun yaşamak demektir. Asıl özgürlük tek gerçek iradenin Tanrı iradesi olduğunu bilmek; yani özgür olmadığının bilincine varmaktır.”

Spinoza’nın bu görüşlerinde;

I. Panteizm

II. Determinizm

III. İndeterminizm

Yaklaşımlarından hangisi yer alır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

8. Bilginin kaynağında tecrübe ve deney bulunur. İnsan zih-ni dünyaya boş bir levha (tabula rasa) olarak gelir. Tüm bilgilerimizin kaynağı deney ve alışkanlıklardır. Eğer bil-gilerimiz doğuştan olsaydı, cahil ya da budala olarak gör-düğümüz kişilerin de akıl ilkeleri, matematik kavramlar, ve Tanrı hakkında bilgisi olması gerekirdi. Nitekim bugün öyle toplumlar vardır ki Tanrı konusunda hiçbir düşüncesi ya da onu anlatacak sözcükleri dahi yoktur.

Locke’un bu görüşlerine temel aldığı yargı aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Bilgi toplumsal gelişime katkıda bulunmalıdır.

B) İnsan zihni doğuştan bilgi yüklüdür.

C) Bilgiler deneyim ve tecrübelere dayanır.

D) Yalnızca olgular üzerine bilgi elde edilir.

E) Metafizik akılla çözümlenebilir.

9. Hegel, nesneleri soyutlayarak her birini kendi başına ve değişmez özellikleri olan birimler olarak gören “metafizik” düşünce biçiminin tersine, nesneleri hareket ve değişim-leri, karşılıklı ilişkileri ve etkileşimleri içinde ele alır. Her şey sürekli bir oluş ve yok oluş süreci içindedir. Bu süreç içinde hiçbir şey sürekli değildir; her şey değişir ve yerini başka bir şeye bırakır. Bütün şeyler çelişkili yanlar ya da yönler içerir. Bu yönler arasındaki çatışma değişimin itici gücüdür ve sonunda şeylerin değişime uğramasına ya da ortadan kalkmasına yol açar.

Buna göre Hegel’in düşüncelerinin temelini oluştu-ran kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Maotika

B) Determinizm

C) Diyalektik idealizm

D) Paradigma

E) Diyalektik materyalizm

10. Descartes, varlıkta birlikte bulunan madde ve ruhun bir-birine dönüştürülemeyen ancak varlığın var olması için gereken iki cevher olduğunu söyler. Bunların dışında bir ilk hareket ettirici olarak tanrıda bir cevher olarak vardır. Descartes maddenin; yer kaplayan fiziğin ve matematiğin yasalarına uygun işleyen bir yapı olduğunu, ruhun ise in-sanda düşünmeyi sağlayan yapı, ruh olduğunu savunur. Descartes varlık felsefesinde bu iki ilkeyi bir arada kulla-nır.

Buna göre Descartes’in varlık felsefesinde bir arada kullandığı bu ilke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Determinizm B) Düalizm C) Dogmatizm

D) Diyalektik E) Materyalizm

11. Bergson’a göre duyular ve akıl yoluyla hareketsiz olan madde araştırılır ve doğa bilimleri oluşur. Ama gerçekten var olan, durağan madde değil, süredir. Yani gerçeklik hayattır. Hayat, değişmeyi, eylemi ve yaratmayı ifade eder. Evren ve yaşam sürekli hareket ve oluşum halin-dedir. Düşünce ile evrenin ve yaşamın özünü kavramaya olanak yoktur. Bunu yalnızca sezgi kavrayabilir.

Bergson’un bu düşüncesine dayanarak aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?

A) Bilgi algılayanın içinde bulunduğu koşullara göre de-ğişir.

B) Duyularla kavranan evrenin kendisi gerçek olandır.

C) Doğru bilgiye içgüdünün zekâ ile bileşiminden oluşan bir yeti ile ulaşılabilir.

D) Deneyden elde edilen verilerin doğruluğu doğuştan var olan kategorik süreçlerde işlenerek elde edilir.

E) Doğru bilgiye gözlem ve deney ile ulaşılabilir.

12. Felsefenin, başka her şey bir yana, kavramlar üretme sanatı olarak tanımlandığını biliyoruz. Nasıl bir maran-gozun en önemli aracı çekiç ise ve nasıl işinin ehli bir marangoz çekici kullanma konusunda ustalığa sahipse, benzer şekilde felsefenin en önemli aracı da kavramlardır ve bir filozofun felsefesini yetkin kılan en önemli unsur onun kavramlar üretme konusundaki ustalığıdır. Ve fel-sefede öyle kavramlar mevcuttur ki, onlar üreticisi olan filozofun bütün düşünce sistematiğinin ya da düşünme tarzının merkezine yerleşebilir. Böyle durumlarda söz konusu kavramı anlamak, dahası onun filozofun düşün-me tarzındaki yerini ve düşüncesinin gelişim sürecinde aldığı biçimleri keşfetmek, söz konusu filozofu anlamak açısından işlevsel bir karakter kazanır.

Buna göre aşağıda yer alan filozof kavram eşleştir-melerinden hangisi yanlıştır?

A) Nietzsche – Güç İstemi

B) Sokrates – Maiotik

C) Platon – İdea

D) Aristoteles – 3 hal yasası

E) J. Locke – Tabula Rasa

37

2. B

ÖLÜ

M •

Psi

kolo

jiYA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


TEST5Psikolojinin Temel Süreçleri

1. Bazı çocuklar bir yaşında konuşmaya başlayabilir, bazı çocuklar da on aylıkken emekleyebilir. Bazı çocuklarda da bu davranışların gelişimi uzun zaman alabilir. Çoğu kez anneler, çocuklarını yakınlarının ve çevrelerindekile-rin aynı yaşta olan çocuklarıyla karşılaştırarak “O, yürü-yor; benim çocuğum hâlen niye yürümedi.”, “Onun dört dişi çıkmış, bunun daha hiç dişi çıkmadı.” diye endişe-lenerek çocuklarını diğer çocuklarla karşılaştırma eğilimi gösteriyorlar.

Bu endişeyi yaşayan ailelere endişelerini gidermek için aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisi söylenme-lidir?

A) Gelişim kalıtım ve çevrenin etkileşimindedir.

B) Gelişimde kritik dönemler vardır.

C) Gelişim nöbetleşe devam eden bir süreçtir.

D) Gelişim genelden özele doğrudur.

E) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

2. Taha Bey, çocukluğunu daha iyi hatırlamasına rağmen kahvaltıda ne yediğini hatırlayamamaktadır.

Eda Hanım, hayatını bir bütün hâlinde değerlendirip ya-şantısından huzur duymaktadır.

Engin Bey, geçmiş yaşantılarını değerlendirip ölüme kar-şı belli bir tutum oluşturmuştur.

Bu gelişim görevleri hangi döneme aittir?

A) Çocukluk dönemi

B) Yaşlılık dönemi

C) İlk gençlik dönemi

D) Yetişkinlik dönemi

E) Ergenlik dönemi

3. Cemre ödevini yaparken defterine yazdığı yazıyı silmek zorunda kalmıştır. Silerken de defterini yanlışlıkla yırt-mıştır. Bunu gören küçük kardeşi Esra, hemen annesinin yanına koşarak: “Cemre defterini yırttı, onu cezalandır-malısın.” Annesi ise: “Yanlışlıkla yapmıştır. Ceza alma-yacak” demiştir. Bunun üzerine Esra “Ama ben defterimi yırttığımda ceza verdin, ona da ceza vermelisin” diyerek ceza alması konusunda ısrar etmiştir.

Kohlberg’e göre, Esra’nın ahlaki gelişimi için aşağı-dakilerden hangisi söylenebilir?

A) Saf çıkarcı evrededir.

B) Davranışları sonuçları açısından değerlendirme dü-zeyindedir.

C) Yanlış kuralların değişmesi gerektiğini savunma ev-resindedir.

D) Kendini insanlara iyi çocuk gösterme evresindedir.

E) Kendi geliştirdiği kuralları uygulama evresindedir.

4. Birey birilerinin bağımlılığına girer ve bu kişilerin düşün-ce, karar ve hayallerine ulaşmayı ister. Bu bireyler baş-ka seçeneklere ilişkin hiçbir araştırma yapmaksızın ya da başka seçeneklerle ilgili sınırlı araştırmalarla ailevi değerlere sıkı sıkıya bağlanmışlardır. Kimlikle ilgili tüm kararlar anne-baba, deneyimli ya da otorite olarak kabul edilen diğer kişiler tarafından alınmıştır. Örneğin babası istediği için mühendislik tercihi yapan kişinin durumu.

Bu durumdaki bireyin kişilik gelişimi için aşağıdaki-lerden hangisi söylenebilir?

A) Askıya alma aşamasındadır.

B) Başarılı bir kimlik söz konusudur.

C) Kimlik gelişimi dağınıktır.

D) İpotekli bir kimlik vardır.

E) Kimlik krizi yaşamaktadır.

5. • Bedenindeki değişikliklere karşı ilgilidir.

• İş ve eş seçimi konularına karşı ilgi duyar.

• Dokunulmaz olduğuna inanır ve olmadık riskler ala-bilir.

• Kendi duygu ve düşüncelerini çözümlemeye başlar.

• Ailesi yerine akranlarıyla daha çok vakit geçirmek is-ter.

• Bir gruba ait olmak ister.

Yukarıda verilen gelişim özellikleri hangi döneme ait-tir?

A) Çocukluk dönemi

B) Yaşlılık dönemi

C) İlk gençlik dönemi

D) Yetişkinlik dönemi

E) Ergenlik dönemi

6. Kırk yaşında gazel dökülür bağlar Kırk beşinde günahlarına ağlar Ellisinde oğullara bel bağlar Dağ başına çökmüş dumana benzer

Elli beşte sızı iner dizine Altmışında duman çöker gözüne Altmış beşte hiç bakılmaz yüzüne Ahreti gözetir sübhana benzer.

Aşık Hasan’ın bu şiirinde daha çok gelişimin hangi yönü örneklendirilmiştir?

A) Fiziksel gelişim

B) Ahlaki gelişim

C) Bilişsel gelişim

D) Sosyal gelişim

E) Dil gelişimi

43

2. B

ÖLÜ

M •

Psi

kolo

jiYA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

Psikolojinin Temel Süreçleri


TEST8

1. Üniversitede arkadaşlarım bana “leblebici” lakabını tak-mışlardı. Çünkü ben tanıdığım birinin resminin sadece bir kısmını görsem ya da bildiğim bir müziğin sadece küçük bir nakaratını duysam hemen onların ne olduğunu anla-yıp adlarını söylerdim. Bu yüzden arkadaşlarım bana “leb demeden leblebiyi anlayan kız” anlamına gelen leblebici lakabını takmışlardı.

Bu durum algıda örgütlenmenin hangi özelliği ile il-gilidir?

A) Benzerlik

B) Tamamlama

C) Süreklilik

D) Zıtlık

E) Şekil-zaman ilişkisi

2. Duyum, bir ışığın parlaklığı, bir ses tonunun perdesi, kah-venin sıcaklığı veya iğne battığında duyduğumuz acı gibi ilkel yaşantılardır. Bundan dolayı duyumlar yaşamın ham maddeleridir. Ancak, yaşantı sadece bir dizi duyumdan ibaret değildir. Günlük yaşantımızda duyularımızı sürekli olarak bir yorumlama işlemine tabi tutarız. Örneğin; ton-lar dizisini melodi olarak, küp şeklinde büyük ve kırmızı bir cismi ev olarak, soğuk ve ıslak bir duyumu ise yağmur olarak yorumlarız.

Buna göre duyumun yorumlanma işlemi ne olarak adlandırılır?

A) Duyum yorumu

B) Algı

C) Dikkat

D) İllüzyon

E) Halüsinasyon

3. Sevdiklerimizin olumsuz yanlarını, sevmediklerimizin de olumlu yanlarını görmekte güçlük çekeriz. Örneğin; an-neler çocuklarının eksikliklerini görmekte güçlük çekerler, ya da doktorlar yakınlarına teşhis koymakta zorlanırlar.

Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Duyguların algılarımız üzerindeki etkisi

B) Fiziki çevrenin baskısı

C) Bireylerin tam anlamıyla tanınamaması

D) Bireyin birden çok etkiye maruz kalması

E) Eğitimin teşhis koymada etkili olması

4.

Şekildeki iki kişi aynı basamakta mı oturuyor? Ya da han-gisi basamakta oturuyor?

Bu soruların sorulmasına neden olan kavram aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Algı şekil zemin ilişkisi

B) Algıda değişmezlik

C) Halüsinasyon

D) Psikolojik illüzyon

E) Fiziksel illüzyon

5. I. Kedisini kaybetmiş biri sokaktaki kedileri diğer kişiler-den daha önce algılar.

II. Arabalara ilgisi olmayan bir kişi bütün arabaları bir-birine benzer olarak algılarken, bir galerici arabalar arasındaki farklılıkları hemen algılar.

III. Aç olan biri yiyecekleri, susuz olan biri de içecekleri öncelikle algılar.

Yukarıdaki örnekler algıyı etkileyen etkenlerden han-gileriyle ilgilidir?

I II III

A) Dikkat Güdü Öğrenme

B) Güdü Öğrenme Dikkat

C) Öğrenme Dikkat Güdü

D) Dikkat Öğrenme Güdü

E) Güdü Dikkat Öğrenme

6. Elif odasında matematik öğretmeninin verdiği ödeve kon-santre olmuş yaparken, birden dışarıdan şiddetli bir pat-lama sesi duyar. Elif tüm dikkatini dışardan gelen sese verir. Daha sonra yerinden kalkarak korku ve merakla pencereye yönelir. Merakını gidermek için pencereden patlama sesinin geldiği yeri görmeye çalışır.

Bu örnek aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilgilidir?

A) Edilgen dikkat ile

B) Sürdürülen dikkat ile

C) Etkin dikkat ile

D) Odaklanmış dikkat ile

E) Bölünmüş dikkat ile

Psikolojinin Temel Süreçleri

48

2. B

ÖLÜ

M •

Psi

kolo

ji YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. Yeni kurulan su arıtma firması ürünlerini tanıtmak için insanları telefonla arayarak hem bilgilendirmek hem de reklam yapmak istemiştir. Ama bu durum beklenildiği gibi etkili olmamıştır. Çünkü insanlar, telefonda konu-şan kişiyi dinlemeden, “ilgilenmiyorum, benim işim var” ya da “kapatıyorum” diyerek geçiştirmişlerdir. Bu durum karşısında firma yetkilisi, telefonun diğer ucundaki insan-lara sözlü anlatım yerine, onlardan kısa bir vakit ayırıp firmaya gelmelerini rica eder. Telefonda iletişim kurduğu kişiler firmaya geldiklerinde firma görevlileri ile yaptıkları görüşme sonucunda ikna olur ve firmanın ürününden sa-tın almaya karar verirler.

Parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Kişi uzman ise bireylerin tutumlarını etkiler.

B) İnsanlarda otoriteye itaat etme eğilimi vardır.

C) Yüz yüze olma fikirlerin kabul edilmesinde etkilidir.

D) Kişilerin tutumları değişmez.

E) Birey gruptaki kişilere göre davranışta bulunur.

8. I. Kitap okumaktan hoşlanıyorum.

II. Öğretmen ödev verdiği için bu kitabı okuyorum.

III. Tatil günlerinde mutlaka kitap okurum.

Bu sözlerin her biri, söyleyen kişinin hangi davranışı hakkında bilgi vermektedir?

I II III

A) Alışkanlık Tutum Uyma

B) Tutum Uyma Alışkanlık

C) Uyma Tutum Alışkanlık

D) Uyma Alışkanlık Tutum

E) Tutum Alışkanlık Uyma

9. Salvador Dali uykuya dalmadan önce eline bir kaşık al-dığını, uyuyakaldığında kaşığın yere düşerek çıkarttığı sesle uyandığını belirtir. Böylece zihnindeki rüya imgeleri henüz canlıyken gerçek üstü ögelerle bezeli o muhteşem tablolarını ortaya koyduğunu söyler.


A) Rüya görmeyen insan yoktur.

B) Rüyaların kaynağı bilinemez.

C) Rüyalar sanatın kaynağıdır.

D) Herkes rüya görür.

E) Rüyalar dış etkilere açıktır.

10. Öfke, üzüntü, korku gibi olumsuz duygularımızdan so-rumlu beyin bölgesi “amigdala”dır. Beyin görüntüleme teknikleri sayesinde edinilen sonuçlara göre zihinsel fa-aliyetlerimiz sırasında amigdaladaki sinirsel uyarım bas-tırılmaktadır. Bu yüzden zihnimizi farklı uğraşlara verdiği-mizde gerginsek bile öfkemizi unutabiliyoruz. Kendimizi mutlu hissettiğimizde de amigdaladaki etkinlik bastırılmış olur. Mutlulukla bağlantılı beyin bölgesi ön beyin lobudur. Mutlulukla ilişkili en önemli beyin kimyasalının adı ise do-pamindir. Hoşlandığımız birini gördüğümüzde ya da bir başarı haberimizi işittiğimizde vücudumuzdaki dopamin salgısı artar.

Bu örnekler aşağıdaki yargılardan hangisini destek-ler?

A) Duyguların fizyolojik göstergeleri vardır.

B) Duyguları tanımlamak zordur.

C) Duygular da insan davranışlarının belirleyicileridir.

D) Duygular kontrol altına alınabilir.

E) Duygular tüm canlılarda ortaktır.

11. Üniversite sınavlarına hazırlanan Ilgın, okul rehber öğret-menine giderek soru çözerken dışarıdan gelen her türlü sesin kendisini rahatsız ettiğini bu durumda sınavda da aynı şeyle karşılaşacağını düşündüğü için sınavı kaza-namayacağını dile getirmiştir. Bu durum karşısında reh-ber öğretmeni Ilgın’a “sınıfta sevdiğin bir dersi dinlerken dikkatini o derse verdiğin zamanları düşün, o zamanlarda dışarıdan gelen kornalar ya da yan sınıftan gelen sesleri duyuyor musun? Ya da onlar senin için bir anlam ifade ediyor mu?” diye sorar. Ilgın “hayır” cevabını verir. Bunun üzerine rehber öğretmen, “o zaman YKS’ de dikkatini so-rulara ver ve dışardan gelen sesleri duyma” diyerek tel-kinde bulunmuştur.

Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-labilir?

A) Bilincin merkezi beyindir.

B) Bilinç farkındalık yaratma durumudur.

C) İnsan dikkatini yoğunlaştırdığı konularda bilinçli olur.

D) Bilinç doğrudan gözlemlenemez.

E) Dikkati etkileyen fizyolojik yapımızdır.

12. Çocuklarla yetişkinlerin mesafeyi algılamaları farklıdır. Çocuklar daha yavaş yürüdüğü için aynı mesafeyi daha uzun algılarken, yetişkinler aynı mesafeyi daha kısa algı-larlar.

Bu durumun açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlgi ve gereksinimler algıyı etkiler.

B) Bilinen bir nesne hangi durumda olursa olsun aynı algılanır.

C) Şekiller zeminden daha önce algılanır.

D) Her uyarıcı aynı şekilde algılanır.

E) İnsanların algıları, yaşantılarından etkilenir.

Öğrenme

56

2. B

ÖLÜ

M •

Psi

kolo

ji YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. Yapılan bir araştırmada aynı konuyu aynı şartlarda öğ-retmek için 3 farklı grup oluşturulmuştur. Birinci gruba öğrenmeleri karşılığında para, ikinci gruba tatil, üçüncü gruba da kitap verileceği söylenmiştir. Sonuçta konuyu en iyi öğrenen birinci grup, orta seviyede öğrenen ikinci grup, en alt seviyede öğrenenin de üçüncü grup olduğu görülmüştür.

Buna göre yapılan araştırmadan aşağıdaki sonuçlar-dan hangisine ulaşılabilir?

A) Ödül ve ceza öğrenmede etkilidir.

B) Öğrenme bireyin zekâsıyla doğru orantılıdır.

C) Ödül, öğrenmeden hemen sonra verilmelidir.

D) Güdülenme öğrenmeyi hızlandırır.

E) Ödülün cinsi öğrenme derecesini etkiler.

8. 20 rakamdan oluşan şu diziyi nasıl ezberlersiniz? 19411917186118121776. Diziyi birbiriyle alakasız ra-kamlar listesi olarak görürseniz cevabınız “20” olabilir veya diziyi ABD tarihindeki büyük savaşların tarihlerine bölerseniz “5” de olabilir. İkinciyi yaparsanız, bir kere baktıktan sonra rakamları doğru sırayla hatırlayabilirsi-niz. Bunları 20 birbiriyle alakasız rakam görürseniz, kısa süre baktıktan sonra tamamını hatırlamanız imkânsız olacaktır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmakta-dır?

A) Kodlanılan her bilgi uzun süreli belleğe aktarılır.

B) Kodlamanın anlamlı olması hatırlama miktarını artırır.

C) Belleğin kapasitesini artırmak mümkün değildir.

D) Bellek insanın yeni öğrenmelerine temel oluşturur.

E) Her bireyin bilgileri saklama gücü farklıdır.

9. Resmi bir aile tarihçiniz var mı? Ailenizdeki bireylerden, birebir konuşarak, bir düğün ya da tatil gibi birlikte yaptı-ğınız bir aktiviteyi hatırlamalarını ve anlatmalarını isteyin. Belki bir fotoğraf ya da hatıra, ortaya bir hikaye çıkara-caktır. İnsanların o aktiviteyi nasıl farklı anlattıklarını ve ne tür detayları hatırladıklarını kıyaslayın. Bireyler o de-neyimi anlatırken, kendi ilgi alanları, ihtiyaçları ve değer-leri hakkında neleri ele veriyor?

Bu çalışmanın amacı aşağıdaki bellek türlerinden hangisine yöneliktir?

A) Duyusal bellek

B) Kısa süreli bellek

C) İşlemsel bellek

D) Anısal bellek

E) Duyusal bellek

10. Bir araştırmada farelere, şoktan kurtulma davranışı öğre-tilmiş; öğrenmenin gerçekleşmesinden; hemen 20 sani-ye sonra hayvanlardan bazılarına elektroşok verilmiştir. Daha sonra bu gruptaki farelerin öğrendikleri davranışı hiç hatırlamadıkları gözlenmiştir. Öğrenmeden hemen sonraki bir saat içinde şoka maruz kalan farelerin bellek-lerinin bozulduğu, ancak bir saat sonra verilen elektroşo-kun belleği hiç etkilemediği ortaya konmuştur.

Bu deney aşağıdakilerden hangisini kanıtlamaya yö-neliktir?

A) Öğrenilen her şey unutulur.

B) Unutma zamana bağlı olarak artar.

C) Öğrenmeden sonra yapılan etkinlikler unutmayı etkiler.

D) Uzun süreli bellekte mutlak unutma yoktur.

E) Kısa süreli belleğin kapasitesi sınırlıdır.

11. Ahmet Bey arabasıyla kırsal yerleşim merkezinden ge-çerken önüne aniden bir tavuk çıkar. Aracını durdura-mayan Ahmet Bey tavuğu ezer. Tavuk yamyassı olur. Ahmet Bey sorumluluk duygusu içinde hemen aracından iner ve kahvede oturanların yanına gider. Tavuk kiminse, onun zararını karşılamak istediğini söyler. Kahvedekiler ezilmiş tavuğa bakmaya giderler. İçlerinden biri “Bu ta-vuk bizlere ait değil.” der. Ahmet Bey üsteler: “Ama nasıl olur? Bu tavuk burada oturanlardan birinin olmalı.” Söz-cü, durumu açıklar: “Bu tavuk bizlerden birinin olamaz. Çünkü bizim buralarda yassı tavuk yoktur.”

Bu parçada düşünmeyi engelleyen hangi unsur ör-neklendirilmiştir?

A) Zekânın yetersizliği

B) Problemin karmaşıklığı

C) Güdülenme eksikliği

D) Zihinsel kurulum

E) İşleve takılma

12. Öğrenilen bilginin yirmi dakika gibi kısa bir süre tutulduğu bellek aşamasıdır. Bilinçli bir alandır ve kapasitesi çok dardır. Bir başka özelliği, kolayca yanlış hatırlamaya yol açabilmesidir. Örneğin, bir telefon numarası çevirirken dikkatimiz başka yere yoğunlaşmışsa yanlış çevirme olasılığımız fazladır. Burada kaybolan bilgiyi hatırlamaya çalışmanın yararı yoktur.

Bu parçada sözü edilen bellek türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anısal bellek

B) İşlemsel bellek

C) Duyum belleği

D) Uzun süreli bellek

E) Kısa süreli bellek

Öğrenme

60

2. B

ÖLÜ

M •

Psi

kolo

ji YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. Öğrenilen bilgilerin daha sonraki öğrenilecek bilgileri etki-lemesine öğrenmede aktarım denir.

Aşağıdaki örneklerden hangisinde öğrenmenin akta-rılması söz konusudur?

A) Psikoloji okumayı düşünen birisinin psikoloji kitapları okuması

B) Bir çocuğun 2 yaşından önce konuşamaması

C) Bisiklete binmeyi bilen birinin motosiklete binmeyi daha kolay öğrenmesi

D) Bir yabancı dili öğrenmede güçlük çeken birinin bir başka yabancı dili öğrenirken de aynı ölçüde güçlük çekmesi

E) Ders çalışan öğrencinin örneklerini günlük yaşamdan seçmesi

8. Babası çiftçi olan İsmail, çocukluğunu ailesiyle birlikte tarlalarda ürün yetiştirerek geçirmiştir. İsmail liseden son-ra ziraat fakültesine girmiştir. İsmail bazı derslerde diğer öğrencilerden daha çabuk ve daha iyi öğrenmektedir.

İsmail’in bazı dersleri daha kolay öğrenmesi aşağıda-kilerden hangisiyle açıklanır?

A) Algısal ayırt edilebilirlikle

B) Motivasyonla

C) Türe özgü hazır oluşla

D) Hazırbulunuşlulukla

E) Olgunlaşmayla

9. Yapılan bir çalışmada, sınıf içindeki öğrenciler iki gruba ayrılmış; birinci gruba yıl boyunca girdiği sınavların so-nuçları haber verilmiş, diğer gruba ise herhangi bir haber-de bulunulmamıştır. Yıl sonunda sınav sonuçları haber verilen birinci grubun, ikinci gruba göre çok daha başarılı olduğu görülmüştür.

Bu parçada öğrenmeyi etkileyen hangi unsurdan söz edilmektedir?

A) Geri bildirim B) Negatif transfer

C) Genel uyarılmışlık hali D) Olgunlaşma

E) Hazırbulunuşluluk

10. “Babam sürekli cep telefonuyla oynamamdan rahatsız oluyor; ama kendi elinden de telefon hiç düşmüyor.” diyen çocuğun bu yakınması, istenilen davranışın kazanılmasında aşağıdakilerden hangisinin önemini göstermektedir?

A) Pekiştirme yapmanın B) Tekrar yapmanın

C) Otoriter olmanın D) Model olmanın

E) Transferin

11. Yaratıcı düşünme; bilgi birikimi ve yetenekler doğrultu-sunda yeni bir şeyler icat etmeye yarayan düşünme biçi-midir. Bilim, felsefe ya da sanat alanında ortaya çıkan bu düşünce biçimi gündelik yaşamda da kendini gösterir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinde yaratıcı dü-şünme söz konusu değildir?

A) Bir öğrencinin farklı yollardan problem çözmesi

B) Terzinin elbise dikerken farklı modeller kullanması

C) Ressamın çok farklı ve ilgi çekici tablolar yapması

D) Bir şairin farklı şekillerde şiir yazması

E) Bir öğretmenin bilinen yoldan geometri sorusu çöz-mesi

12. Nasrettin Hoca, çıktığı ağaçtan düşmüş oflayıp puflamış. Yanına gelenler:

– Azıcık sabırlı ol Hoca! Sanki ne olmuş da bu kadar naz-lanırsın.

Hoca:

– Siz hiç ağaçtan düştünüz mü? diye sormuş.

Oradakiler bir ağızdan:

– Hayır, demişler.

Hoca:

– Öyleyse siz gidin de ağaçtan düşen birisi gelsin benim yanıma.

Nasreddin Hoca bu fıkrada öğrenmede aşağıdakiler-den hangisinin önemini vurgulamıştır?

A) Deneyim sahibi olmanın

B) Model oluşturmanın

C) Transfer yapmanın

D) Zihinsel süreçleri etkili kullanmanın

E) Klasik koşullanmanın

13. Mustafa Bey evde otururken eşi, evin prizlerinden biri-nin çalışmadığını, onu tamir etmesini ister. Mustafa Bey, prizi tamir etmek için önce sigortayı kapatmak ister ama birkaç tane sigorta düğmesi vardır.

Prizlerin sigortasını kapatmak isteyen Mustafa Bey için hangi öğrenme yolu en uygun olur?

A) Kavrayış yoluyla öğrenme

B) Deneme yanılma yoluyla öğrenme

C) Bilişsel öğrenme

D) Klasik koşullanma

E) Model alarak öğrenme

83

3. B

ÖLÜ

M •

Sos

yolo

jiYA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


TEST4Birey ve Toplum

1. İlk defa anaokuluna başlayan bir çocuk zaman içinde okulda nasıl davranması gerektiğini öğrenir. Hayatını hu-zurevinde sürdürmeye karar veren bir yaşlı da daha önce tanımadığı bir sosyal ortama katılarak bu ortamın ge-reklerini, normlarını ve değerlerini öğrenmek ve ortama uyum sağlamak gibi yeni bir deneyim yaşamak zorunda kalabilir.

Bu durum sosyalleşmenin hangi yönüne örnektir?

A) Tüm yaşam boyunca devam etmesi

B) Toplumsal düzeni sağlaması

C) Her bireyde aynı gerçekleşmesi

D) Sonraki yaşlarda daha etkili olması

E) Genel kültür aracılığıyla kazanılması

2. Her insan iki boyutludur; herkesin kendisini temsil eden bir “ben”i, mensup olduğu grup veya topluluğu temsil eden bir “biz”i vardır. Gerçekte insan, ancak diğer insan-larla birlikte yaşamaya ve karşılıklı ilişkide bulunmaya başlamakla esas kişiliğini ve insanlığını kazanmaktadır. İnsan, sürekli olarak bir sosyal çevrenin içinde yaşamak-ta ve sosyal çevre, insanın yaşaması için, anne karnında-ki plasenta kadar gerekli olmaktadır.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Birey toplumsal yaşamda daha önemlidir.

B) Birey toplum yaşamı içinde kendini var eder.

C) Toplum bireyleri belirli bir kalıba sokar.

D) Her birey aynı ölçüde topluma bağlıdır.

E) Bireylerin toplumu aşan yönleri vardır.

3. Toplumlarından birçok kişi ayrılmakta, birçok yeni üye de topluma katılmaktadır. Bu yeni katılanların bilinçleri, ihtiyaçları, davranışları uzun bir sosyal etkileme altında, öğrenme olguları içinde şekillendirilmektedir. Toplum-sal değişmelerin sakin ve esaslı olarak başarılmasında, sosyalleşme, çok iyi kullanılması gereken bir fırsattır. Bu oluşum esnasında arzu edilmeyen fikir ve davranış sis-temleri değiştirilir, arzu edilen yeni örnekler öğretilir ve benimsetilmeye çalışılır.

Bu parçada sosyalleşmenin hangi yönü üzerinde du-rulmaktadır?

A) Bireylerin kendini gerçekleştirmesinin aracı olması

B) Farklı kurumlar tarafından gerçekleştirilmesi

C) Toplumların devamlılığını sağlaması

D) Bireylerde farklı gerçekleşmesi

E) Sadece eğitsel süreçleri kapsaması

4. Aynı odada kendi başlarına oyuncaklarıyla oynayan iki çocuk düşünün. Çocukların sırtları birbirlerine dönük. Her ikisi de kendi oyuncaklarına hevesle dalmış du-rumdayken birbirlerinin farkında değildirler. Aynı yerde olmalarına rağmen, birbirlerini ne sözle ne de davranış-la etkilemektedirler. Bu durumda bir toplumsal ilişkiden bahsedemeyiz.

Buna göre toplumsal ilişkinin temeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir çıkar üzerine kurulması

B) Birden fazla kişi gerektirmesi

C) Belirli kurallara dayanması

D) Bireylerin birbirinin farkında olması

E) Uzun süreli olması

5. Antik Yunan Dönemi Sparta’da hastalıklı ve sakat ço-cuklar genellikle dağlarda ölüme terk edilirken, çağdaş toplumlarda bundan tamamen farklı bir görüş saygınlık kazanmıştır. Çağdaş toplumlarda eğitim süresinin uzatıl-ması, evlenme yaşının yükseltilmesi, çocuk yaşta çalış-manın yasaklanması vb. gibi uygulamalarla çocukluktan yetişkinliğe geçiş süreci uzatılmaktadır.


A) Bazı statüler tüm zamanlarda varlığını devam ettirirler.

B) Statü saygınlığın tek belirleyicisidir.

C) Statü bireye görev ve sorumluluk yükler.

D) Her statü toplumsal ilişki temeline dayanır.

E) Statülerin değeri zamanla değişir.

6. Sürelerine göre ilişkiler

Kısa süreliUzun süreli

I

Niteliklerine göre ilişkiler

Birincil ilişki II

Tabloda boş bırakılan I ve II nolu yere aşağıdakiler-den hangisi getirilmelidir?

A) Periyodik – İkincil

B) Resmi – İkincil

C) Periyodik – Geçici

D) İkincil – Periyodik

E) Birey-grup – İkincil

87

3. B

ÖLÜ

M •

Sos

yolo

jiYA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

Birey ve Toplum


TEST6

1. Engin, sabahları okula gitmeden önce ailesi ile birlikte kahvaltı yapar. Daha sonra ilkokula giden kardeşi ile bir-likte servise binip okula gider. Okul çıkışı Engin, kardeşini servise bindirdikten sonra arkadaşları ile birlikte futbol ta-kımı antrenmanı için futbol sahasının yolunu tutar.

Buna göre Engin’in aşağıdaki statülerden hangisine sahip olduğu belli değildir?

A) Abi

B) Öğrenci

C) Evlat

D) Amca

E) Arkadaş

2. Annesinin odasını düzenlemesine sinir olan ve dağınık olmasını isteyen Irmak, anne olduğunda kendi çocuğu-nun odasını düzenlemesini istemiştir.

Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnektir?

A) Statülerin kazanılması farklı yollarla olur.

B) Bireyin davranışları tutumlarıyla çelişebilir.

C) Toplumsal rol kişinin tutumları üzerinde etkilidir.

D) Statülerin değeri zamanla değişebilir.

E) Statüler rollerin yapımını kolaylaştırır.

3. Aynı önem derecesine sahip birden fazla rolden hangisi-nin gerçekleştireceğine karar verememe durumu olarak adlandırılır. Örneğin, kendi çocuğunun öğretmeni olan babanın evde çocuğuna nasıl davranması gerektiğini ka-rıştırması gibi.

Bu parçada açıklaması verilen kavram aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Toplumsal rol

B) Anahtar rol

C) Rol çatışması

D) Rol karıştırması

E) Rol pekiştirmesi

4. Belirli bir toplumda, en genel ve soyut düzeyde, doğruluk, namus, başarı, dayanışma gibi değerler bulunur. Değer-ler, nelerin iyi, güzel ve doğru; nelerin kötü, çirkin ve yan-lış olduğunu gösteren ölçütlerdir. Değerler, kişisel ve top-lumsal yaşamın düzenini sağlamak amacıyla normlara dönüşürler. Toplumsal değerler daha geniş kapsamlı ve soyut; toplumsal normlar ise daha dar kapsamlı, değiş-ken ve somuttur. Örneğin dürüstlük bir değer buna karşı-lık rüşvet alıp vermenin hapis cezasının olması normdur.


A) Normlar kaynağını değerlerden alır.

B) Her toplumun değerleri farklıdır.

C) Toplumsal kontrol olmazsa değerlerin bir anlamı yok-tur.

D) Her değer mutlaka bir norma dönüşür.

E) Normların önemi birbirinden farklıdır.

5.

Bu görselde öğrencilerine etkinlik yaptıran öğretmen gö-rülmektedir.

Bu durum için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Öğrencinin rolü ders dinlemektir.

B) Öğretmenin anahtar statüsü belirli değildir.

C) Öğretmen ve öğrenci kazanılmış statülerdir.

D) Öğretmen ve öğrenci statüleri karşılıklı vardır.

E) Öğretmen rolünü yapıyordur.

6. Hem öğretmen olan hem de anne olan birinin anne-liğinin baskın olması ya da politikacı olup da baba olan birinin politikacı statüsünün baskın olması han-gi tür statülere örnektir?

A) Sonradan kazanılan statüler

B) Anahtar statü

C) Doğuştan kazanılan statüler

D) Toplumsal statü

E) Birincil statüler

Toplumsal Yapı

94

3. B

ÖLÜ

M •

Sos

yolo

ji YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. Ekonomik ve toplumsal gelişmişlik bakımından çevresin-deki yerleşim yerlerine egemen olan, nüfusu çok kala-balık, içinde birkaç ilçe ve belediye bulunan, büyük ve önemli kentlere metropol denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi metropol kent özelliği göstermez?

A) İstanbul B) Ankara C) İzmir

D) Bursa E) Çankırı

8. Bireylerin çeşitli nedenlerle toplumsal tabaka içerisinde veya tabakalar arasında geçici ya da sürekli olarak ger-çekleştirdikleri yer değiştirmeler toplumsal hareketlilik olarak tanımlanır. Yatay ve dikey olmak üzere iki farklı şekilde görülür.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yatay hareketlen-meye örnektir?

A) Memur iken milletvekili olmak

B) Polis iken bakan olmak

C) Öğrenci iken ünlü bir oyuncu olmak

D) Belediye memuru iken, banka memuru olmak

E) İlkokul öğretmeni iken Milli Eğitim müdürü olmak

9. Dikey hareketlilik, tabakalar arasında yukarıdan aşağı ya da aşağıdan yukarı doğru gözlenen yer değiştirmelerdir. Bireyin yaşama biçiminde köklü değişim meydana gelir. Bireyin sosyal piramidin tepesinden tabana ya da tavana doğru yeni bir statü kazanmasıdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi dikey hareketlen-me örneğidir?

A) Müdür yardımcısı iken müdür olmak

B) Lise öğrencisi iken üniversite öğrencisi olmak

C) Bir ortaokul müdürünün bir firmaya satış müdürü ol-ması

D) Bir işçinin işini bırakıp pazarlama şirketinde çalışması

E) Bakkal dükkânı işleten bir bireyin bir süpermarket iş-letmeye başlaması

10. Barcelona’lı futbolcu Neymar, yaz transfer sezonunda Fransa ligi takımlarından PSG’ye transfer olmuştur.

Neymar’ın bu durumu aşağıdakilerden hangisine ör-nektir?

A) Rol çatışması

B) Yatay hareketliliğe

C) Geçici dönemlik harekete

D) Dikey hareketliliğe

E) Statü aktarımına

11. Üst tabaka Üst tabaka Üst tabaka

Orta tabaka Orta tabaka Orta tabaka

Alt tabaka Alt tabakaAlt tabaka

I II III

Yukarıdaki şekilde görülen tabakalaşma piramitleri-nin sahip olduğu ülkeler sırasıyla aşağıdaki seçenek-lerde doğru olarak verilmiştir?

I II III

A) Gelişmiş Gelişmekte olan Gelişmemiş

B) Gelişmekte olan Gelişmemiş Gelişmiş

C) Gelişmemiş Gelişmekte olan Gelişmiş

D) Gelişmemiş Gelişmiş Gelişmekte olan

E) Gelişmiş Gelişmemiş Gelişmekte olan

12. Aşağıdakilerden hangisi kapalı tabakalaşmanın özel-liklerinden biri değildir?

A) Tabakalar arasında geçiş yasaktır.

B) Çağdaş toplumlarda görülür.

C) Yatay ve dikey hareketlilik yaşanmaz.

D) Belirli statüleri değiştirmek imkânsızdır.

E) Sosyal değişme çok yavaştır.

111

3. B

ÖLÜ

M •

Sos

yolo

jiYA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

Toplumsal Kurumlar


TEST18

1. – Tarım toplumunda kadınının eşini seçme özgürlüğü yoktur. Evlenmeye aileler karar verir. Bu aşamada kadın sürekli çocuk doğuracak, çocuklarını büyüte-cek, büyüklerine ve kocasına saygılı olacak, evde yaşayan insanların ev işlerini görecek, hayvanlara bakacak, tarlaya gidecek, istemese de kocasıyla bir-likte olacak ve kumaya rıza gösterecektir.

– Sanayi toplumunda kadının statüsü değişiyor. Çünkü ekonomik gelişmenin fonksiyonu sermaye birikimi. Sermaye birikimi sağlandıkça ekonomi zenginleşip gelişiyor. Artan sermaye daha fazla emek talep ettiği için kadın üretime katılıyor ve ekonomik özgürlüğünü kazanıyor.

– Bilgi toplumunda ileri sanayileşme ile birlikte kadın-ların empati ve sorumluluk duygularının daha yük-sek olması nedeniyle; eğitimde, finans kesiminde ve idarecilik mesleğinde yükseldiler. Sonuçta kadınların eş seçiminden, çocuk sayısına kadar tüm tercihleri kendi iradelerinin sonucu olarak ortaya çıktı.

Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangi-sine ulaşılamaz?

A) Kadının toplumsal yapıdaki konumu ekonomik geliş-me ile doğru orantılıdır.

B) Ekonomi geliştikçe kadınların statüleri artmıştır.

C) Toplumsal gelişmenin en büyük etkenlerinden biri ekonomidir.

D) Ekonomik gelişme üretim ve tüketim biçimlerini de-ğiştirmiştir.

E) Kadınların ekonomik yaşama katkıları erkeklerden daha fazladır.

2. Ailenin, “Monogami”, “Poligami”, ve “Poliandri” olarak üçe ayrılmasında aşağıdakilerden hangisi ölçüt ola-rak kullanılmıştır?

A) Ailedeki eş sayısı

B) Ailenin eğitim durumu

C) Ailenin yerleşim yeri

D) Ailede otoritenin kaynağı

E) Ailenin gelir kaynağı

3. Eskiden köylerde evlenen çiftlerin erkeğin ailesinin ya-nında oturması yaygın bir durum iken, kadının iş hayatın-da ağırlığının artmasıyla zamanla ayrı ev açma yaygın-laşmıştır. Hatta bu durum zamanla köylerde de yaygınlık kazanmış, çiftlerden önce anne-babalar tarafından ayrı ev açma isteği benimsenmiştir.

Bu parçada ifade edilen evlilik türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Egzogami B) Endogami C) Matrilokal

D) Neolokal E) Patrilokal

4. Toplumun en küçük birimi olan aile kurumundaki statü-ler genellikle anne, baba ve çocuktan oluşur. Aile için-deki roller, ailelerin yapılarına göre değişmekle birlikte, geleneksel ailelerde; annenin rolü, çocukları yetiştirmek; babanın rolü, evin geçimini sağlamak; çocukların rolü ise anne babaya yardımcı olmaktır. Aile kurumunun sürekli-liğini sağlayan ortak normlardan biri ise aile bireylerinin birbirlerine karşı saygılı ve bağlı olmalarıdır. Toplumsal kurumlarda yer alan statülerdeki kişilerden biri rollerini gereği gibi yerine getirmezse kurumda sorunlar yaşanır. Örneğin, bir okulda başarısız bir öğretmen, kurumun ge-nel amaçlarına ulaşmasında sorun yaratır.

Bu parçada toplumsal kurumların hangi işlevi vurgu-lanmıştır?

A) Kurumlar düzenlenmiş statüler, roller ve normlar bü-tünüdür.

B) Kurumlar, toplumun gereksinimlerinin bir parçasını karşılar.

C) Kurumların bazıları hızlı, bazıları yavaş değişir.

D) Kurumlar yapısı gereği evrenseldir ve süreklidir.

E) Kurumlar bazen bireylerin kişiliğini engelleyici rol oynar.

5. Ailelerin “matrilokal, patrilokal, neolokal aile” olarak sı-nıflanmasında hangi ölçüt kullanılmıştır?

A) Ailede kararların alınış biçimi

B) Ailedeki eş sayısı

C) Ailede eşin seçilme biçimi

D) Aile üyeleri arasındaki iş bölümü

E) Ailenin yerleşme yeri

6. Tarihte her toplum kendi kültürüne özgü evlenme yasak-ları ve zorunlulukları koymuş, kurallara aykırı davranışla-rı cezalandırmıştır. Örneğin; ilkel toplum tipi klanda klan üyeleri aynı zamanda, aynı ailenin üyeleri sayıldığından aralarında evlilik yasaklanmıştır.

Bu parçada klanda yasaklanan evlilik tipi aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Egzogami B) Endogami

C) Polijini D) Poliandri

E) Poligami

Mantık

120

4. B

ÖLÜ

M •

Man

tık

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Yunanistan, Türkiye gibi üç tarafı denizlerle çevrili olan bir yarımada ülkesidir.

Türkiye’de balıkçılık vardır.

O halde Yunanistan’da da balıkçılık vardır.

Bu akıl yürütme bir analojidir.

Bu durumda analoji için aşağıdakilerden hangisi söy-lenebilir?

A) Evrensel konuları ele alır.

B) Öncüller olgusal olmalıdır.

E) Sonucu deneyle denetlenir.

D) Konuları dil ile ifade edilir.

C) Benzerliklerden hareket eder.

10. - Olgusal içerikten yoksun genel ve soyut kavramlarla uğraşırlar.

- Düşünme yöntemleri tümdengelimseldir.

- İkisi de sembolik bir dile sahiptir.

- İkisi de biçimsel bir bilimdir.

Yukarıda özellikleri sıralanan bilimler aşağıdaki seçe-neklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Mantık – Psikoloji

B) Mantık – Felsefe

C) Matematik – Felsefe

D) Mantık – Matematik

E) Felsefe – Psikoloji

11. Bütünü temel alan bir yöntemdir. Kısımlar kendi başla-rına var olamazlar. Onlar her zaman bir bütünün kısım-ları olarak vardırlar. Parçayı tam anlamanın yolu, tümü anlamaktır. Örneğin, bir bisiklet tekerleğini hiç görmeyen onun üzerinde olan tellerin ne işe yaradığını asla anlaya-maz. Bu yöntem için araştırma, inanç üzerine temellenir. Çünkü bu yöntem bazı mutlak tümellerin var olduğunu kabul eder.

Bu parçada dile getirilen akıl yürütme yolu aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Tümdengelim (Dedüksiyon)

B) Tümevarım (Endüksiyon)

C) Analoji (Benzeşim)

D) Birleştirici (sentetik) yöntem

E) Çözümleyici (Analitik) yöntem

12. Aşağıdakilerden hangisi mantığın ilkelerinden biri değildir?

A) Özdeşlik ilkesi

B) Çelişmezlik ilkesi

C) Amaçlılık ilkesi

D) Üçüncü hâlin imkânsızlığı ilkesi

E) Yeter-neden ilkesi

13. Mantık birçok alanda kullanılan bir bilimdir. Hayatımızın her alanında mantıklı düşünme ve analiz etme için bu bi-limden faydalanırız.

Aşağıdakilerden hangisi mantığın uygulama alanla-rından biri olamaz?

A) Pratik yaşamda B) Tarih alanında

C) Bilim alanında D) Felsefe alanında

E) Teknik alanda

14. Felsefede tümdengelim ve tümevarım yöntemlerinin dı-şında başka yöntemlerde kullanılır. Felsefenin kullandığı ilk iki yöntem temelde özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü hâlin imkânsızlığı ilkelerini kabul eder. Bu iki yöntem dü-şüncenin nesnesi, hep aynı kalan bir varlığı varsaymak-tadır. Fakat gerçek, kendini devingenlik, farklılık ve çe-lişkide de verebilir. Gerçeğin böyle olduğunu kabul eden düşünürlerde ------------- düşünme biçimini kendilerine yöntem olarak seçerler.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlar-dan hangisi getirilmelidir?

A) Sentetik yöntem

B) Analoji

C) Diyalektik

D) Analitik

E) Endüksiyon

15. Zihin, bir kavrama dair birkaç örnek olaydan hareketle, benzer bütün kavramlar için geçerli kabul edilecek genel bir sonuca ulaşır. Bütünü meydana getiren teklere baka-rak bütün hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Örneğin, 1 taş, 2 taş, 3 taş, 4 taş düştü. N sayıda taş düştü. O halde bütün taşlar yere düşer diyebiliriz.

Bu parçada dile getirilen akıl yürütme ilkesi aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Endüksiyon B) Dedüksiyon

C) Analoji D) Beş tümel

E) Çelişmezlik

Kavram ve Terim

124

4. B

ÖLÜ

M •

Man

tık

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Aynı cinsten nesnelerin ortak özelliklerini dile getiren te-rimlere genel terim denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi genel terimdir?

A) Çam ağacı

B) Gürgen ağacı

C) Ağaç

D) Kavak ağacı

E) Elma ağacı

10. Bütün anneler kadındır.

Bazı kadınlar annedir.

Bu önermelerin terimleri arasındaki ilişki aşağıdaki-lerden hangisine örnek gösterilir?

A) Tam girişimlilik

B) Eksik girişimlilik

C) Eşitlik

D) Ayrıklık

E) Amaçlılık

11. “İnsan” ve “At” kavramları arasındaki ilişki aşağıdaki-lerden hangisine örnektir?



C) Eşitlik

D) Ayrıklık

E) Amaçlılık

12. I. Tümel bir kavramın zihindeki anlamının dikkate alın-masıdır.

II. Bir kavramın zihin dışında bir nesneyi göstermesidir.

III. Gerçekliği olan kavramın bir örneğidir.

Yukarıda tanımları verilenler aşağıdaki seçenekler-den hangisinde doğru sırayla verilmiştir?

I. II. III

A) Gerçeklik Nelik Kimlik

B) Nelik Gerçeklik Kimlik

C) Kimlik Nelik Gerçeklik

D) Nelik Kimlik Gerçeklik

E) Gerçeklik Kimlik Nelik

13. Aşağıdaki grafiklerden hangisi bir terimin “içlem” ile “kaplam” arasındaki ilişkisini doğru olarak göster-mektedir?

A) İçlem

Kaplam

B) İçlem

Kaplam

C) İçlem

Kaplam

D)

Kaplam

İçlem

E)

Kaplam

İçlem

14. Bütün konuşanlar insandır.

Bütün insanlar konuşur.

Bu önermelerin terimleri arasındaki ilişki aşağıdaki-lerden hangisine örnek gösterilir?



C) Eşitlik

D) Ayrıklık

E) Safsata

15.

1

23

4 5

6

7

Bitki Çiçek

Gül

Yukarıdaki şekilde yer alan ve 3 nolu alanla ifade edi-len yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bazı bitkiler ya çiçektir ya güldür.

B) Bazı bitkiler hem çiçek hem güldür.

C) Tüm bitkiler ya çiçek ya da güldür.

D) Her gül bitki değildir.

E) Bazı çiçekler ne gül ne de bitkidir.

Kavram ve Terim

128

4. B

ÖLÜ

M •

Man

tık

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Aşağıdaki kavramlardan kaplamı en çok olan hangi-sidir?

A) Varlık B) Köpek C) Hayvan

D) Kangal E) Canlı

10. Kuş kavramının, kanarya kavramına göre durumunu aşağıdakilerden hangisi belirtir?

A) Tür B) Ayrım C) Cins

D) İlinti E) Özgülük

11. Aşağıdaki kavramlardan içlemi en çok olan hangisidir?

A) Çiçek B) Varlık C) Karanfil

D) Bitki E) Canlı

12.

Merinos

Koyun

Hayvan

Aşağıdaki önermelerden hangisi bu şekilden elde edilmez?

A) Bazı hayvanlar merinostur.

B) Bazı koyunlar hayvandır.

C) Bazı hayvanlar koyundur.

D) Her merinos koyundur.

E) Koyun olmayan hayvanlar vardır.

13. Kaf Dağı’nın neliği; Dağın gerçekliği; Süphan Dağı’nın kimliği vardır.

Buna göre sadece neliği olan kavramlar için aşağıda-kilerden hangisi doğrudur?

A) Gerçekliği olan kavramlardır.

B) Zihinde kimliği olan nesnelerin tasarımıdır.

C) Zihinde sınırlandırılan bir kavram değildir.

D) Zihin dışında karşılıkları olmayan kavramlardır.

E) Birey olmadan kendini var eden kavramlardır.

14. Meyve

ElmaMavi

Bu diyagramı tümüyle açıklayan ifade aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Her elma meyvedir. Hiçbir elma mavi değildir.

B) Hiçbir elma mavi değildir. Hiçbir meyve mavi değildir.

C) Her elma meyvedir. Bazı meyveler elmadır.

D) Her meyve elmadır. Hiçbir elma mavi değildir.

E) Her elma meyvedir. Hiçbir meyve mavi değildir.

15. Aşağıdaki kavramlardan içlemi en az olanı hangisi-dir?

A) Varlık B) Canlı C) Hayvan

D) At E) Dört ayaklı

16. Alet

Müzik Aleti

Telli Çalgı

Saz Gitar Keman

Özle ilgili tam tanım, bir şeyin yakın cinsi ile yakın ayrı-mıyla yapılan tanımdır.

Yukarıdaki şema ve açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi özle ilgili tam tanıma örnek değildir?

A) Gitar bir alettir.

B) Saz telli çalgıdır.

C) Telli çalgılar birer müzik aletidir.

D) Keman, saz gibi telli bir çalgıdır.

E) Gitar telli bir çalgıdır.

Önerme

132

4. B

ÖLÜ

M •

Man

tık

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. “Bütün kalemler siyah yazandır.’’

“Hiçbir kalem siyah yazan değildir.”

Önermeleri arasında aşağıdaki ilişkilerden hangisi vardır?

A) Altıklık

B) Üst karşıtlık

C) Çelişiklik

D) Döndürme

E) Alt karşıtlık

10. Bazı yazarlar duygusaldır.

Bazı yazarlar duygusal değildir.

Önermeler arasında aşağıdaki ilişkilerden hangisi vardır?

A) Altıklık

B) Üst karşıtlık

C) Çelişiklik

D) Döndürme

E) Alt karşıtlık

11. Üst karşıt

Alt karşıt

Çelişik

Çelişik

AltıkAltık

Bütün kalemleryazar. (I)

Bazı kalemleryazan değildir.(II)

Bazı kalemleryazar.(III)

Hiçbir kalemyazan değildir.(IV)

A E

I O

Bu karşı olum şemasının doğru olabilmesi için hangi iki önerme yer değiştirmelidir?

A) I ile IV B) II ile III C) III ile IV

D) II ile IV E) I ile III

12. “Bütün kırlangıçlar yuva yapar’’ önermesinin düz dön-dürmesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hiçbir kırlangıç yuva yapmaz.

B) Bazı kırlangıçlar yuva yapar.

C) Bazı yuva yapanlar kırlangıçtır.

D) Bazı kırlangıçlar yuva yapmaz.

E) Hiçbir yuva yapan kırlangıç değildir.

13. Öncülleri doğru sonucu yanlış olan bir çıkarım için aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?

A) Geçersizdir.

B) Geçerlidir.

C) Şartlıdır.

D) Tutarlıdır.

E) Tutarsızdır.

14. Altık önermeler için aşağıdakilerden hangisi söylene-mez?

A) A doğru ise I’da doğrudur.

B) E doğru ise O’da doğrudur.

C) I yanlış ise A’da yanlıştır.

D) O doğru ise E belirsizdir.

E) O yanlış ise E doğrudur.

15. Bazı çocuklar sarışındır.

Bazı çocuklar sarışın değildir.

Bu önermeler arasındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Nitelikleri farklıdır.

B) Nicelikleri aynıdır.

C) Alt karşıttırlar.

D) Terimleri aynıdır.

E) Doğruluk değerleri her zaman farklıdır.

16. Aşağıdakilerden hangisi düz döndürmenin özellikle-rinden biri değildir?

A) Önermenin öznesiyle yüklemi yer değiştirir.

B) Düz döndürmede önermenin doğruluğunu koruyabil-mek için gerekirse niceliği değiştirilir.

C) Önermenin niteliği değişmez.

D) Düz döndürmenin temelinde üçüncü hâlin imkân-sızlığı kuralı vardır.

E) Elde edilen önerme ilk önermeye eş değerdir.

Önermeler Mantığı

144

4. B

ÖLÜ

M •

Man

tık

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


8. Aşağıdaki önermelerden hangisinin tek bileşeni var-dır?

A) Sınavı kazanırsın yeter ki özenle çalış.

B) Üniversiteyi bitirdiğinde işe girecek ve para kazanacak.

C) Bu kazanç miras değil alınteri.

D) Spor yapmazsam sağlıklı olmazsın.

E) Dersi dinlemeyip dışarı çıktığı doğru değildir.

9. Aşağıdaki önermelerden hangisi tikel evetleme biçi-mindedir?

A) Hava kirliliği önemsenmezse hastalıklar artacak.

B) Çevreyi kirletti ve cezasız kaldı.

C) Ya ceza görür ya da çevreyi kirletmez.

D) Ceza görmez yeter ki çevreyi kirletmesin.

E) Hava kirliliği önlenmedi ve hastalıklar arttı.

10. Ben maç izlememeyi seviyorum. Arkadaşım Hakan’da maç izlemeyi sever. Hafta sonları Hakan ile birlikte maç izlemeye gideriz. Bazı hafta sonları maç olmadığı için iz-lemeye gitmiyoruz. Stadlardaki küfürlerden hoşlanmıyo-rum. Ya maç izlesinler ya da küfür etmesinler.

Bu metinde aşağıdaki önermelerden hangisi yoktur?

A) Tümel evetleme önermesi

B) Tikel evetleme önermesi

C) Koşul önermesi

D) Değilleme önermesi

E) Karşılıklı koşul önermesi

11. I II III IV V

D Y D Y Y

Y D D Y D

Y Y D Y Y

Y D D Y D

Yukarıdaki doğruluk çizelgesinde hangi önermeler eşdeğerdir?

A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV

D) II ve V E) IV ve V

12. p p q p q r0 / 0 / 0+ +` `j j; Eönermesinin ana bileşenleri,

I. Yalnız p

II. Yalnız r

III. p ve r

IV. p, r, p q p q/ 0 /+ +` `j j; Everilenlerden hangisidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV

D) II ve III E) II ve IV

13. p q p q r p& &/ 0 /+` ` `j j j; EI II III IV V

Önermesi için aşağıdakilerden hangisi söylenir?

A) IV numara ana eklemdir.

B) II numara ara bileşendir.

C) III numara ara eklemdir.

D) I numara ana bileşendir.

E) V numara ana eklemdir.

14. Aşağıda verilen önermelerdan hangisi birlikte tutarlı-dır?

A) p q r

D Y Y

Y D Y

Y Y Y

B) p q r

Y D Y

Y D Y

Y D Y

C) p q r

D D Y

D D Y

D D Y

D) p q r

D D D

Y D Y

Y D Y

E) p q r

Y D D

Y D D

D D Y

Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi

166

5. B

ÖLÜ

M •

Din

Kül

türü

ve

Ahla

k Bi

lgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


6. – Suyun bulunmadığı durumlarda teyemmüm yapılma-sı

– Yolcu olanların dört rekâtlık farzları iki rekât olarak kılması

– Ramazanda oruç tutamayacak kadar hasta olanların oruçlarını sağlıklarına kavuşunca tutması

Bu durumlar ibadetlerde hangi ilkeye örnek gösteri-lir?

A) Kolaylık ve güç yetirebilirlik

B) Gösterişten uzak olmak

C) İsteklilik ve samimiyet

D) Tevazu gösterme

E) İhlaslı olma

7. Cennette Reyyan denilen bir kapı vardır. Bu kapıdan kı-yamet gününde (Cennete) yalnız oruçlular girerler. On-lardan başka hiçbir kimse giremez. (Kıyamet gününde) “Oruçlular nerede?” diye nida edilir. Oruçlular kalkıp gi-rerler. Oruçlular girdikten sonra da kapı kapanır, artık hiç kimse o kapıdan içeri giremez.”

(Hadisi şerif)

Bu hadiste aşağıdakilerden hangisinden söz edil-mektedir?

A) Orucun çok yönlü bir ibadet olduğu

B) Orucun insanı kötülüklerden uzaklaştırdığı

C) Herkesin oruç tutmasının farz olduğu

D) Oruç tutmanın karşılığının büyük olduğu

E) Orucun belli zamanlarda tutulması gerektiği

8. Beş vakit namazın günlük dağılımı(rekât)

I II III IV Vİlk sünnet 2 4 – 4 4

Farz 2 4 3 4 4Son sünnet – 2 2 – 2

Vitr – 3 – – –Toplam 4 13 5 8 10

Yukarıdaki tabloda numaralandırılmış vakitler aşağı-daki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir.

I II III IV V

A) Sabah Öğle İkindi Akşam Yatsı

B) Sabah Yatsı Akşam İkindi Öğle

C) Sabah İkindi Öğle Akşam Yatsı

D) Sabah Yatsı İkindi Akşam Öğle

E) Sabah Akşam Öğle İkindi Yatsı

9. Ehl-i beyt, ev halkı anlamına gelir. İslam’da ehl-i beyt Hz. Peygamberin ev halkı demektir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi ehl-i beyt olarak kabul edilmez?

A) Hz. Hüseyin

B) Hz. Ali

C) Hz. Ayşe

D) Hz. Zeyd

E) Hz. Hasan

10. İslam’dan önce Arabistan’da halk, hürler ve köleler olmak üzere iki sınıfa ayrılmıştı. Köleler ve yoksullar eziliyor, adalete önem verilmiyordu. Güçlü olanlar ne olursa olsun haklı sayılıyorlardı. İnsan hakları hiçe sayılıyor, kadına söz hakkı tanınmıyor hatta mirastan pay verilmiyordu. Buna ek olarak bazıları kız çocuklarını diri diri toprağa gömüyorlardı. Bunların yanı sıra Allah’a şirk koşma, içki, kumar, hırsızlık, tefecilik, falcılık gibi kötü alışkanlıklar yaygındı.

Bu parçada anlatılan dönem aşağıdakilerden hangi-siyle adlandırılır?

A) Şiilik B) Hanifilik C) Cahiliye

D) Asabiyet E) Falcılık

11. Kur’an-ı Kerim’e ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) 23 yılda parça parça inmiştir.

B) 6666 ayet vardır.

C) 114 sureden oluşmuştur.

D) En uzun sure Bakara suresidir.

E) En kısa suresi Yasin suresidir.

12. Hz. Ali döneminde meydana gelen Sıffin savaşından son-ra ortaya çıkarlar. Hz. Ali ve Hz. Muaviye taraftarları ara-sında meydana gelen bu savaşta, Hz. Muaviye taraftar-ları yenileceklerini anlayınca mızraklarının ucuna Kur-an sayfaları takarlar, “Aramızda Kur’an hakem olsun.” der-ler. Bunun üzerine çatışmalar durur, görüşmeler başlar. İşte bu “Hakem olayından” sonra bir kısım insanlar “Sen insanları hakem olarak kabul ettin. Halbuki hüküm ancak Allah’ındır.” diyerek Hz. Ali’nin saflarından ayrılırlar.

Bu olaydan sonra ortaya çıkan siyasi - itikadi mezhep aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eşarilik B) Hanefilik

C) Maturidilik D) Haricilik

E) Şiilik

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

180

Den

emel

er


AYT Deneme1

1. Hikmet, bir tümel bilgidir, yani her şeyi kuşatan bilgidir. Bu, adeta temelinden çatısına kadar her şeyi içeren bir binaya benzemektedir. Bu binaya, hikmet binası adını da verebiliriz. Çünkü bunun içinde bilgiler mevcuttur. Her bil-gi alanı, bu binanın içindeki bir oda gibidir. Odaların (bilgi alanlarının) hepsi de aynı çatı altındadır. İşte felsefe, bu çatıdan başka bir şey değildir. Demek ki felsefe, bütün bilgi alanlarını kendi kanatları altında toplayan en tümel bilgi alanı sayılmaktadır. Hikmet ise binanın bütünüdür.


A) Felsefenin hikmetten farkı

B) Hikmetin anlamının değiştiği

C) Felsefenin hikmetle eş anlamlı olduğu

D) Felsefenin, bilgelik sevgisi olduğu

E) Felsefenin kesinliği aradığı

2. Bilginin meydana gelebilmesi için deney kadar başka bir kaynağa da ihtiyaç vardır. Bu kaynak zihindir. Deney, bilginin ham maddesini sağlar. Bu ham maddenin bilgi haline gelebilmesi için biçime sokulması gerekir. Deney ve duyular insana biçimden (formdan) yoksun bir içerik sağlar. Bu içerik ilk biçimi algı formları olan zaman ve mekân içine girmekle elde eder. Zaman ve mekân, al-gının deneyden gelmeyen (a priori) formlarıdır. Algının zaman ve mekân formları içine giren duyusal içerik, bu defa zihnin yine deneyden gelmeyen (a priori) on iki kate-gorisi, on iki formu içine girer. Böyle bir işlem sonunda da bilgi meydana gelir.

Bu parçada görüşleri verilen yaklaşım aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Rasyonalizm B) Empirizm C) Kritisizm

D) Pozitivizm E) Pragmatizm

3. Bir kuram, tanımdan daha farklı ve kapsamlıdır, incele-nen görüngünün derli toplu bir açıklamasını ortaya ko-yar. Laf kalabalığı ve özelleşmiş bir terminoloji kullanarak belirsizlik yaratmak yerine, şeyleri anlamlandırmaya yar-dımcı olmalı, temel ilkelerden elde edilmiş gözlemleri bir düzene sokmalı ve birleştirmelidir.

Bu parçada kuramlarda olması gereken hangi özellik-ten söz edilmiştir?

A) Değişebilir olması

B) Evrensel olması

C) Sınırlı olması

D) Kanıtlanabilir olması

E) Sistemliliği sağlaması

4. Psikolojinin bilim öncesi olan döneminin sonlarında ünlü fizyolog H. Von Helmholtz, bir zihinsel süreç olan algıla-manın fizyolojik temellerini deneylerle ortaya koymuştur. Böylece, zihinsel süreçlerin deneysel yani bilimsel yön-temlerle incelenebileceğini göstermiştir. Wundt ise psi-kolojiyi, zihni bilimsel yöntemler kullanarak ve deneysel çalışmalarla inceleyen bilim dalı olarak tanımlamıştır.

Parçadaki görüşlerin ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsan davranışlarını karmaşık düzlemde ele almaları

B) Psikolojinin ölçülemeyen konulara da yönelmesi ge-rektiğini belirtmeleri

C) Psikolojiye farklı ve özgün yöntemler önermeleri

D) Psikolojinin araştırma alanının sınırlarını çizmeleri

E) Psikolojiyi deneysel temellere dayandırmaları

5. Japonya’daki Koshima adasında vahşi bir maymun kolo-nisi yaşıyordu ve bilim adamları onları kumların üzerine bıraktıkları tatlı patateslerle besliyorlardı. Maymunlar tatlı patatesleri seviyor, ancak kumlu ve kirli olarak yedikle-ri için durumlarından çok da hoşnut olmadıklarını belli ediyorlardı. Bir gün, İmo adlı sekiz aylık dişi bir maymun tesadüf eseri patatesini suya düşürdü ve kumlarından arınan patatesin daha lezzetli olduğunu keşfederek o günden itibaren patateslerini yıkayarak yemeye başladı. Bunu gören annesi ve oyun arkadaşları da İmo’nun yön-temini öğrendiler ve onlar da diğer maymunlara öğrettiler. Kısa bir süre içinde birbirlerini taklit eden bir sürü may-mun patateslerini yıkayarak yemeye başladı.

Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnektir?

A) Davranışlarda çevre ve öğrenmenin önemine

B) Kalıtımın davranışlardaki etkisine

C) Uyarıcının niteliğinin davranışa etkisine

D) Davranışlarda içgüdülerin önemine

E) Aynı uyarıcının canlıları farklı etkilemesine

6. Öğrencilerin okulda yapılan deneme sınavını çok önem-sediğini ve sınava girmeyi çok istediklerini gören müdür yardımcısı Kadir Bey, bunun nedenini merek etmiş ve öğ-rencilerden birine sormuştur. Öğrenci, “sınıf rehber öğ-retmenimiz her sınavdan sonra ilk üçe girenleri yemeğe götürüyor.” Demiştir.

Bu parçada sınıf rehber öğretmeninin uygulamasının adı nedir?

A) Genelleme

B) Sönme

C) Pekiştirme

D) Ayırt etme

E) Kendiliğinde geri gelme

AYT Deneme

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

181

Den

emel

er


7. Dünyada çatışmalar hatta savaşlar yaşanıyor. Bu ne-denle acılara ve güvensizliklere sebep olan toplumsal sorunlarla kuşatılmış durumdayız. Sersemletici hatta korkutucu ve hızlı bir toplumsal değişim bombardımanı altındayız. Eylemlerimiz hiç bilmediğimiz çeşitli sonuçlar ortaya çıkarıyor. Günlük ilişkiler düzeyinde en iyi sonuca ulaşmak için doğru davranış biçiminin hangisi olduğu-nu bilemiyoruz. Sosyologların tüm bu sıkıntıları ortadan kaldırabileceğini, herkes için huzurlu, mutlu bir hayatın temelini sağlayabileceğini düşünmek hoş olurdu ama ne yazık ki bunu yapamazlar.

Bu parçada sosyolojinin hangi özelliğe sahip olmadı-ğı anlatılmaktadır?

A) Toplumsal olguları nesnel inceleme

B) Toplumsal değişimleri inceleme

C) Toplumsal olguların nedenlerini ortaya koyma

D) İdeal toplumsal düzenin ölçütlerini belirleme

E) Toplumları kendi koşulları içinde anlama

8. Topluma katılan kişiler, kültüre uygun olarak nasıl dav-ranacaklarını kendi kendilerine öğrenmezler. Örneğin; dünyaya gelen bir çocuk, dilini, dinini, yiyip-içmesini, çevresini, sosyal yaşantısını, çocuk yetiştirmesini, gör-gü kurallarını, manevi değerlerini belirli bir kültür kalıbı içerisinde öğrenir. Sonuç olarak hepimiz nasıl giymemiz, büyüklerimize karşı nasıl davranmamız, çeşitli konularda nasıl tepkide bulunmamız gerektiğini ailemizden, çevre-mizden öğreniriz.

Bu parçada kültürün aşağıdaki işlevlerinden hangisi vurgulanmaktadır?

A) Toplumsal bütünleşmeyi sağlama

B) Toplumsal değişimi yönlendirme

C) Toplumsal farklılığı ayırt etmeyi sağlama

D) Toplumun geçmişini geleceğe bağlama

E) Bireylerin yaşamını düzenleme

9. Sanayi toplumlarının ailesidir. Bu aile anne, baba ve ço-cuklardan oluşur. Genellikle çocuklar evlenme bağı kur-malarının ardından evden ayrılmaktadırlar.

Bu parçada sözü edilen aile türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Geniş aile

B) Çekirdek aile

C) Ataerkil aile

D) Anaerkil aile

E) Neolokal aile

10. Aşağıdakilerden hangisi (p ⇒ ~q) sembolü ile göste-rilemez?

A) Kışın ince giyerse üşütmez.

B) Kışın ince giymelisin yeterki üşütme.

C) Kışın ince giymesi üşütmemesi için gereklidir.

D) Kışın ince giymesi ve üşütmemesi gerekir.

E) Kış ayları sıcak geçerse üşütmez.

11. I II III

D Y ?

D Y ?

Y D ?

Y D ?

Verilen tabloda III nolu önerme hangi değerleri alırsa I nolu önermeyle eş değer olur?

A) D

Y

D

D

B) D

D

Y

Y

C) Y

Y

D

D

D) Y

D

Y

D

E) D

D

Y

D

12. Aşağıda verilen akıl yürütme yollarından hangisinde öncüller doğru olduğu halde sonuç yanlıştır?

A) Bir sayı ya tektir ya da çifttir. 5 tek sayıdır. O halde 5 çift sayı değildir.

B) Bütün hayvanlar beslenir. Aslan bir hayvandır. O halde aslan da beslenir.

C) Bütün çocuklar yaramazdır. Ahmet çocuktur. O halde Ahmet yaramazdır.

D) Bütün sayılar düşünseldir. İnsan düşünseldir. O halde sayılar insandır.

E) Bütün araçlar faydalıdır. Telefon araçtır. O halde telefon faydalıdır.

AYT Deneme

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

182

Den

emel

er


13. Aşağıdaki ayetlerden hangisinin konusu Allah’ın her şeyi yaratan, yaşatan ve gözeten olduğunu vurgula-maya yönelik değildir?

A) “...O, her şeyi yaratıp bir ölçüye göre düzenlemiştir.”(Furkan Suresi, 2. ayet)

B) “Göğü Allah yükseltti ve mizanı (dengeyi) o koydu. Sakın dengeyi bozmayın.”

(Rahman Suresi, 7. ve 8. Ayetler)

C) “... Şu halde boş kaldığın zaman, durmaksızın (dua ve ibadetle) yorulmaya devam et.”

(Bakara Suresi, 200. Ayet)

D) “Allah, her canlıyı sudan yaratmıştır ...” (Nur Suresi, 45. Ayet)

E) “... Ölümden sonra onu tekrar diriltir. Sonunda Ona döneceksiniz.”

(Rûm Suresi, 11. Ayet)

14. “İnsana bir zarar dokunduğu zaman, gönülden katıksızca yönelmiş olarak Rabbine dua eder. Sonra ona kendinden bir nimet verdiği zaman, daha önce O’na dua ettiğini unu-tur ve O’nun yolundan saptırmak amacıyla Allah’a eşler koşmaya başlar. De ki: “İnkarınla biraz (dünya zevklerin-den) yararlan; çünkü sen, ateşin halkındansın.”

Bu ayette insanın hangi yönü anlatılmaktadır?

A) Satanist olması

B) Nankör olması

C) Teslimiyetçi olması

D) Tevazu göstermesi

E) Cüzzi iradesinin olması

15. Monist dinler arasında Allah inancını en saf ve en sade şekliyle koruyan İslam olmuştur. Çünkü İslam, getirdi-ği anlayışı ile Allah’ın bir ve tek olduğu, eşi ve benzeri olmadığı, doğmadığı, doğurmadığı, hiçbir şeye muhtaç olmadığı, kendisine ait isim ve sıfatlarının bulunduğu gibi inançları hakim kılmıştır.

Buna göre İslam’ın getirmiş olduğu bu anlayış aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Tevekkül B) Tövbe C) Tevhit

D) Tağut E) Tahrif

16. “Din, akıl sahiplerini kendi hür iradeleriyle en iyiye en doğruya ve en güzele ulaştıran İlahî bir kanundur.”

Dinin bu tanımından aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Dinin kurucusu Allah’tır.

B) Din, Peygamber tarafından tebliğ edilmiştir.

C) Dinin muhatabı akıl sahipleridir.

D) Din vicdani bir kanaattır.

E) Dinin amacı, insanları dünya ve ahirette mutlu kıl-maktır.

17 İbadetler; bedenle, hem bedenle hem de malla ve yalnız-ca malla yapılan olmak üzere üç grupta ele alınır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi hem bedenle hem de malla yapılan ibadet örneğidir?

A) Namaz kılmak

B) Oruç tutmak

C) Hacca gitmek

D) Zekât vermek

E) Kurban kesmek

18. Bir yolculukta mola verildiğinde Resûl-i Ekrem’in ağaca asılı kılıcını alarak, “Şimdi seni benim elimden kim kurta-racak?” diyen bir bedeviye, “Allah kurtaracak” diye cevap vermiş, bu cevabın şaşkınlığıyla kılıcını elinden düşüren bu şahsa, “Ya şimdi seni benim elimden kim kurtaracak?” diye sorduktan sonra kendisini serbest bırakmıştır.

Bu olay Hz. Muhammed’in hangi yönüne örnektir?

A) Kararlı olması

B) Adaletli olması

C) Merhametli ve affedici olması

D) Tebliğ edici olması

E) Örnek bir insan olması

AYTyayindenizi.com.tr/demo/ayt-felsefe.pdfnot alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma...

Documents

Transcript of AYTyayindenizi.com.tr/demo/ayt-felsefe.pdfnot alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma...