ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------o0o---------

LÊ THANH QUANG

NĂNG LỰC CẠNH TRANH

CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN NICOTEX

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN TRỊ CÔNG NGHỆ VÀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP

Hà Nội - 2016

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------o0o---------

LÊ THANH QUANG

NĂNG LỰC CẠNH TRANH

CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN NICOTEX

Chuyên ngành: Quản trị Công nghệ và Phát triển doanh nghiệp

Mã số: Chuyên ngành thí điểm

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN TRỊ CÔNG NGHỆ VÀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS TRẦN ANH TÀI

Hà Nội - 2016

CAM KẾT

Tôi xin cam kết rằng nội dung của bản luận văn này chƣa nộp cho bất kỳ

chƣơng trình cấp bằng thạc sỹ nào cũng nhƣ bất kỳ chƣơng trình đào tạo cấp bằng

nào khác.

Các kết quả phân tích, kết luận trong luận văn đều là kết quả làm việc của cá

nhân tôi.

Hà Nội, ngày 18 tháng 10 năm 2016

Tác giả luận văn

Lê Thanh Quang

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS Trần Anh Tài ngƣời đã hết sức

tận tình chỉ bảo, hƣớng dẫn và định hƣớng cho tôi chọn đề tài nghiên cứu, cơ sở lý

luận cũng nhƣ khảo sát thực tế trong quá trình thực hiện viết luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô giáo tại Khoa Quản trị Kinh doanh

– Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã dạy dỗ tôi, cung cấp cho

tôi những kiến thức trong suốt quá trình học tập để tôi có thể hoàn thành luận văn

này.

Tôi cũng xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới các đồng nghiệp đang cùng công tác

với tôi tại Công ty cổ phần Nicotex, Những ngƣời đã cho tôi nhiều lời khuyên quý

báu, đã cung cấp cho tôi những tài liệu, thông tin, tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu,

tham khảo các tài liệu phục vụ cho bản luận văn.

Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn với gia đình tôi, đã động viên, khuyến

khích, tạo điều kiện tốt nhất về thời gian, vật chất và tinh thần để tôi có thể hoàn

thành tốt bài luận văn này.

Hà Nội, ngày 18 tháng 10 năm 2016

Tác giả luận văn

Lê Thanh Quang

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ..........................................................................................i

DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................................... ii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ ................................................................................. ii

PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................................1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:...............................................................................2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:................................................................................3

4. Những đóng góp của luận văn nghiên cứu : ................................................................3

5. Kết cấu của luận văn .......................................................................................................3

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN

VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH ............................... Error! Bookmark not defined.

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu....................... Error! Bookmark not defined.

1.2. Khái niệm cạnh tranh, năng lực cạnh tranh .... Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Khái niệm cạnh tranh .................................. Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Vai trò, ý nghĩa của cạnh tranh .................. Error! Bookmark not defined.

1.2.3. Nguồn gốc và bản chất của cạnh tranh ..... Error! Bookmark not defined.

1.2.4. Khái niệm năng lực cạnh tranh .................. Error! Bookmark not defined.

1.2.5. Quan điểm đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp..............Error!

Bookmark not defined.

1.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh ...... Error! Bookmark not defined.

1.3.1. Khả năng duy trì và mở rộng thị phần của doanh nghiệp ..................Error!

Bookmark not defined.

1.3.2. Năng lực cạnh tranh của sản phẩm............ Error! Bookmark not defined.

1.3.3. Năng lực duy trì và nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp

.................................................................................. Error! Bookmark not defined.

1.3.4. Năng suất các yếu tố sản xuất .................... Error! Bookmark not defined.

1.3.5. Khả năng thích ứng và đổi mới của của doanh nghiệpError! Bookmark

not defined.

1.3.6. Khả năng thu hút nguồn lực ....................... Error! Bookmark not defined.

1.3.7. Khả năng liên kết và hợp tác của doanh nghiệpError! Bookmark not

defined.

1.4. Các yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh . Error! Bookmark not defined.

1.4.1. Các yếu tố thuộc môi trƣờng bên ngoài .... Error! Bookmark not defined.

1.4.2. Các yếu tố thuộc môi trƣờng bên trong .... Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....... Error! Bookmark not defined.

2.1. Qui trình thực hiện nghiên cứu ......................... Error! Bookmark not defined.

2.2. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu ........................... Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Nguồn dữ liệu sơ cấp .................................. Error! Bookmark not defined.

2.2.2. Nguồn dữ liệu thứ cấp................................. Error! Bookmark not defined.

2.3. Phƣơng pháp phân tích dữ liệu ......................... Error! Bookmark not defined.

2.3.1. Phƣơng pháp thống kê mô tả ..................... Error! Bookmark not defined.

2.3.2. Phƣơng pháp so sánh .................................. Error! Bookmark not defined.

2.3.3. Phƣơng pháp chuyên gia ............................ Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 3 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA

CÔNG TY CỔ PHẦN NICOTEX .............................. Error! Bookmark not defined.

3.1. Tổng quan về công ty cổ phần Nicotex ........... Error! Bookmark not defined.

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ................ Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Lĩnh vực hoạt động, cơ cấu tổ chức .......... Error! Bookmark not defined.

3.1.3. Kết quả kinh doanh giai đoạn 2011 – 2015Error! Bookmark not

defined.

3.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Nicotex ................Error!

Bookmark not defined.

3.2.1. Khả năng duy trì và mở rộng thị phần của Công tyError! Bookmark not

defined.

3.2.2. Năng lực cạnh tranh của sản phẩm............ Error! Bookmark not defined.

3.2.3. Năng lực duy trì và nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty .......Error!

Bookmark not defined.

3.2.4. Năng suất các yếu tố sản xuất .................... Error! Bookmark not defined.

3.2.5. Khả năng thích ứng với đổi mới của doanh nghiệpError! Bookmark not

defined.

3.2.6. Khả năng liên kết và hợp tác của doanh nghiệpError! Bookmark not

defined.

3.3. Phân tích những yếu tố môi trƣờng bên trong và bên ngoài tác động đến năng

lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Nicotex.......... Error! Bookmark not defined.

3.3.1. Các yếu tố thuộc môi trƣờng bên ngoài .... Error! Bookmark not defined.

3.3.2. Các yếu tố thuộc môi trƣờng bên trong .... Error! Bookmark not defined.

3.4. Đánh giá chung thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Nicotex

...................................................................................... Error! Bookmark not defined.

3.4.1. Những kết quả đạt đƣợc giai đoạn 2011 - 2015Error! Bookmark not

defined.

3.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân................. Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH

CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN NICOTEX ĐẾN NĂM 2020Error! Bookmark not

defined.

4.1. Định hƣớng phát triển Công ty Cổ phần Nicotex đến năm 2020 .............Error!

Bookmark not defined.

4.1.1. Quan điểm và định hƣớng chiến lƣợc ....... Error! Bookmark not defined.

4.1.2. Một số mục tiêu cơ bản đến năm 2020 .... Error! Bookmark not defined.

4.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho Công ty Cổ phần Nicotex

đến năm 2020 ............................................................. Error! Bookmark not defined.

4.2.1. Giải pháp về tổ chức nhân sự ..................... Error! Bookmark not defined.

4.2.2. Giải pháp về cải cách mô hình kinh doanh của NicotexError! Bookmark

not defined.

4.2.3. Giải pháp về công tác tiêu thụ sản phẩm .. Error! Bookmark not defined.

4.2.4. Giải pháp tăng cƣờng đầu tƣ phát triển thị trƣờng và phát triển thƣơng

hiệu Nicotex ............................................................ Error! Bookmark not defined.

4.2.5. Giải pháp đầu tƣ cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng, công nghệ ...........Error!

Bookmark not defined.

4.2.6. Giải pháp đa dạng hóa ngành nghề kinh doanhError! Bookmark not

defined.

4.2.7. Các giải pháp về vốn ................................... Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN .................................................................... Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................................4

i

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ

viết tắt

Nguyên nghĩa

Tiếng Anh Tiếng Việt

1 BCHQS

Bộ chỉ huy quân sự

2 BQ Bình quân

3 BVTV

Bảo vệ thực vật

4 CP Cổ phần

5 CPI Consumer Price Index Chỉ số giá tiêu dùng

6 GDP Gross Domestic Product Tổng Sản Phẩm Quốc Nội

7 HĐQT Hội đồng quản trị

8 HNĐB Hội nghị đầu bờ

9 HNND Hội nghị nông dân

10 KHCN Khoa học công nghệ

11 KHKT

Khoa học kĩ thuật

12 KTQD Kinh tế quốc dân

13 KT-XH Kinh tế - xã hội

14 OECD

Organization for Economic

Cooperation and Development

Tổ chức Hợp tác và Phát triển

Kinh tế

15 R&D Research & Development Nghiên cứu và phát triển

16 TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

17 UBND Ủy ban nhân dân

18 WTO World Trade Organization Tổ chức thƣơng mại thế giới

19 XHCN Xã hội chủ nghĩa

20 XNK Xuất nhập khẩu

ii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

STT Bảng Nội dung Trang

1 Bảng 2.1 Phƣơng pháp thu thập thông tin 24

2 Bảng 3.1 Kết quả sản xuất kinh doanh Công ty CP Nicotex

giai đoạn 2011 – 2015 36

3 Bảng 3.2 Kim ngạch nhập khẩu thuốc bảo vệ thực vật của 10

Công ty hàng đầu tại Việt Nam giai đoạn 2011 – 2015 37

4 Bảng 3.3 Tỷ suất lợi nhuận của Công ty CP Nicotex so với

các Công ty khác trong ngành thuốc bảo vệ thực vật 41

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ

STT Biểu đồ Nội dung Trang

1 Biểu đồ 1.1 Sơ đồ chuỗi giá trị tổng quát 21

2 Biểu đồ 3.1 Cơ cấu tổ chức Công ty Cổ phần Nicotex 32

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài và câu hỏi nghiên cứu

Cạnh tranh là xu hƣớng phát triển chung của nền kinh tế, ảnh hƣởng đến mọi

thành phần kinh tế và các doanh nghiệp. Ngày nay, các doanh nghiệp đều thừa nhận

hoạt động sản xuất kinh doanh của mình đều gắn liền với cạnh tranh. Quá trình cạnh

tranh càng trở nên khốc liệt hơn trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Cạnh tranh

không những là môi trƣờng và động lực của sự phát triển, thúc đẩy sản xuất kinh

doanh, tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả, mà còn là yếu tố quan trọng làm lành

mạnh hóa các quan hệ kinh tế - chính trị - xã hội.

Ngày 07/11/2006, Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức

thƣơng mại thế giới (WTO). Đánh dấu một bƣớc tiến lớn trong quá trình hội nhập

với kinh tế quốc tế của Việt Nam. Hội nhập kinh tế quốc tế sẽ mở ra nhiều cơ hội

nhƣng cũng không ít các thách thức. Một chiến lƣợc canh tranh đƣợc xây dựng và

kiểm soát tốt sẽ là chìa khóa thành công cho doanh nghiệp Việt trong môi trƣờng

cạnh tranh khốc liệt. Các doanh nghiệp sẽ khó tồn tại và phát triển bền vững nếu

không có một chiến lƣợc phát triển tổng thể dài hạn cùng một chiến lƣợc cạnh tranh

hữu hiệu.

Công ty cổ phần Nicotex (Trƣớc đây là Công ty thuốc bảo vệ thực vật Bộ

Quốc Phòng - Nicotex), đƣợc thành lập ngày 13/10/1990 với tên gọi Xí nghiệp

thuốc trừ sâu Nicotex – Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thái Bình(BCHQS);

Khi còn là công ty 100% vốn của nhà nƣớc, công ty đã trực thuộc quản lý

của nhiều cơ quan, đơn vị nhƣ Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thái Bình - Quân khu III

(1990 - 1995), từ Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (1995 - 2000), từ Tổng cục

Hậu cần – Quân đội nhận dân Việt Nam (2000 - 2003), và năm 2003, khi có chủ

trƣơng của Đảng - Nhà nƣớc – Quân đội về việc đẩy nhanh, đẩy mạnh tiến độ cổ

phần hoá các doanh nghiệp Nhà nƣớc, Nicotex là công ty tiên phong của Tổng Cục

Hậu Cần, của Bộ Quốc phòng trong việc thí điểm cổ phần hoá, chuyển doanh

nghiệp Nhà nƣớc do Quân đội quản lý thành công ty cổ phần.

2

Trải qua 25 năm xây dựng và phát triển, Công ty đã phát triển từ một xí

nghiệp nhỏ bé để trở thành công ty có thƣơng hiệu nổi tiếng trong ngành nông

nghiệp tại Việt Nam. Hiện nay công ty đã có 16 công ty thành viên trực thuộc đóng

quân tại khắp các tỉnh thành tại Việt Nam và 01 công ty thành viên đóng quân tại

Campuchia, với doanh thu hàng năm gần 1.000 tỷ đồng, đứng trong top 10 công ty

hàng đầu về kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật tại Việt Nam hiện nay; Công ty có 80

sản phẩm đƣợc đăng ký trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật đƣợc phép sản xuất

và sử dụng tại Việt Nam, nhiều sản phẩm đƣợc bình chọn là “Hàng Việt Nam Chất

Lƣợng Cao”, “ Bạn của nhà nông” và rất nhiều danh hiệu cao quí khác.

Để đạt đƣợc những thành công trên không thể không kể đến một chiến lƣợc

cạnh tranh đúng đắn mà công ty đang áp dụng. Tuy vậy, trong bối cảnh hội nhập và

cạnh tranh ngày càng khốc liệt, chiến lƣợc cạnh tranh hiện thời của công ty đã bộc

lộ nhiều tồn tại, yếu kém.

Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên, việc nghiên cứu đánh giá nhằm đƣa

các giải pháp tăng cƣờng năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Nicotex là rất

cấp thiết. Chính vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài "Năng lực cạnh tranh của Công ty

Cổ phần Nicotex" làm luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản trị công nghệ và phát

triển doanh nghiệp tại Trƣờng đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn

nhằm trả lời câu hỏi: thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Nicotex

hiện nay nhƣ thế nào? Đâu là giải pháp giúp hoàn thiện năng lực cạnh tranh của

Công ty trong thời gian tới?

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:

- Mục đích nghiên cứu: Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh

tranh của công ty Nicotex trong thời gian tới.

- Nhiệm vụ nghiên cứu:

Về mặt lý luận: Nghiên cứu và hệ thống hóa những lý luận cơ bản về năng

lực cạnh tranh, các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh.

Về phƣơng diện thực tiễn: Luận văn vận dụng những lý thuyết đã đƣợc đề

cập để phân tích thực trạng hoạt động, xác định vị thế cạnh tranh của Công ty

3

cổ phần Nicotex, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cƣờng năng lực

cạnh tranh của Công ty trong thời gian tới.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

- Đối tượng nghiên cứu: Năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Nicotex.

- Phạm vi nghiên cứu: Năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Nicotex từ

năm 2011 đến nay, trong đó đặc biệt tập trung đánh giá năng lực cạnh tranh

của Công ty trên lĩnh vực sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật.

4. Những đóng góp của luận văn nghiên cứu :

Luận văn khi đƣợc thực hiện sẽ có những đóng góp cụ thể sau:

Thứ nhất, luận văn giúp hệ thống hóa và luận giải một số cơ sở lý luận liên

quan đến năng lực cạnh tranh và đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp

trong một số nghiên cứu trong và ngoài nƣớc. Trên cơ sở tổng quan lý thuyết, đề

xuất mô hình phân tích, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của công ty cổ

phần Nicotex.

Thức hai, trên cơ sở kết quả phân tích về thực trạng năng lực cạnh tranh của

Nicotex giai đoạn 2011-2015, luận văn đƣa ra các đánh giá, kết luận về những điểm

mạnh cũng nhƣ hạn chế trong năng lực cạnh của Công ty Nicotex trong thời gian qua.

Thứ ba, trên cơ sở phân tích về thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty

Cổ phần Nicotex trong thời gian qua, luận văn đã đề xuất một số kiến nghị, giải

pháp nhằm Nâng cao năng lực cạnh tranh tại Công ty trong bối cảnh Việt Nam hội

nhập ngày càng sâu rộng vào kinh tế thế giới

5. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 4 chƣơng:

Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh

Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu

Chƣơng 3 . Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Nicotex

Chƣơng 4. Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần

Nicotex đến năm 2020

4

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2006. Đề án đổi mới giáo dục đại học Việt Nam giai

đoạn 2006 – 2020. Hà Nội.

2. Bộ Kế hoạch - Đầu tƣ, 2002. Một số vấn đề về lý luận, phương pháp xây dựng

chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế Việt Nam. Hà Nội

3. Bộ Kế hoạch & đầu tƣ, 2003. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam

đến năm 2010. Hà Nội.

4. Bộ Kế Hoạch Đầu Tƣ Việt Nam và Ngân Hàng Thế Giới, 2016. Báo cáo tổng

quan Việt Nam 2035. Hà Nội.

5. Bộ Nông Nghiệp & Phát triển Nông Thôn Việt Nam, 2014. Kế hoạch 5 năm

2016 – 2020 ngành Nông Nghiệp và phát triển Nông Thôn. Hà Nội.

6. Bộ Nông Nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam, 2015, Thông tư số

21/2015/TT – BNNPTNT V/v Quản lý thuốc bảo vệ thực vật ngày 08/6/2015. Hà

Nội.

7. Công ty cổ phần Nicotex, 2011 – 2015. Báo cáo thường niên công ty cổ phần

Nicotex 2011 – 2015. Hà Nội.

8. Đảng Cộng Sản Việt Nam, 2011. Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2011 –

2020. Hà Nội.

9. Hoàng Văn Hải, 2010. Quản Trị Chiến Lược. Hà Nội : NXB Đại học Quốc Gia

Hà Nội.

10. Michael E. Porter, 1985. Lợi Thế Cạnh Tranh (Competitive Advantage). Hà

Nội: NXB Trẻ.

11. Michael E. Porter, 1990. Lợi Thế Cạnh Tranh Quốc Gia (The Competitive

Advantage of Nation). Hà Nội: NXB Trẻ.

12. Michael E. Porter, 1994. Chiến Lược Cạnh Tranh (Competitive Strategy). Hà

Nội: NXB Trẻ.

13. Trƣơng Công Minh và cộng sự, 2006. Khái luận về quản trị chiến lược. Hà Nội:

NXB thống kê.

5

14. Nguyễn Đức Thành và Phạm Văn Đại, 2016. Báo cáo thường niên kinh tế Việt

Nam. Hà Nội.

15. Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ƣơng, 2010. Báo cáo năng lực cạnh

tranh Việt Nam. Hà Nội.