Tema : Ndikimi i pH në jetën e njeriut.

Nëntemat :

Ndikimi i pH në sistemin urinar.Sistemi tampon i gjakut .Acidoza Risperatore .Ndikimi i pH në sistemin tretës .

Punuan : Darla Evangjeli Oleandro Nikolli

Objektivat

I. Të referohet në lidhje me pH në një mjedis të caktuar në organizmin e njeriut.

II. Të njohë proceset biokimike në organizmin e njeriut.

III. Të marr informacione mbi një ushqim të shëndetshëm në veprimtarinë e njeriut

IV. Të kontribojë me veprimtarinë e tij, në parandalimin e rasteve që dëmtojnë shëndetin.

 Ndikimi I pH ne jeten e njeriut

C'eshte Ph?Ph do te thote "fuqi e jonit Hidrogjen". Shkalla e Ph na tregon sa acide ose sa bazike eshte njesubstance. Ai njehsohet me formulen : Ph=-log [H3O+]

Shkalla

Shkalla e Ph varion nga 1- 14. Kur Ph eshte nga 1-6 tretesira eshte acide,kur Ph eshte 7 tretesiraeshte neutrale, dhe kur Ph shkon nga 8-14 tretesira eshte bazike.

Pse pH eshte i rendesishem?Analizat e urines mund te pasqyrojne shume qarte aciditetin e trupit te njeriut. Psh te foshnjate shendetshme te ushqyera me qumesht te gjirit ph duhet te jete 8-8,5. Sigurisht qe keto janevlera ideale per trupin tone i cili normalisht ka nje ph rreth 7,35. Nje ph mbi 8 do te thote njetrup i shendetshem me aftesi te larte rigjeneruese si i femijeve. Nje ndihme te rendesishme nenje ph te larte e ofron vetem uji alkalin H2O3.Disa nga vlerat me te zakonshme ne trupin e njeriut jane:

Lëngu i stomakut 0,9-1,5 Lëng limoni 2.3 Cola 2-3 Uthull 2.9 Qumësht i thartuar 4.4 4-8 urina Shiu (për shkak të dioksidit të karbonit të tretur) 5,5-5,8

Qumësht 6,4-6,7 Gjaku i njeriut 7.35-7.45 Uji i detit 7,8-8,2 Lëngu i zorrëve 03.08

Çfarë saktësisht është "normale"? Cilat janë vlerat normale? Marrim "1000 të shëndetshme, të personelit ushtarak tërinj" dhe matjen e tyre në nivele tëndryshme dhe Mesatarja e tyre është konsideruar normale.Mirë do të ishte një pH urine në mëngjes si ajo e gjakut, do te thote diku te 7.4. Nje matje e tillë do të tregonte se ky metabolizem, në aspektin e bilancit acid-bazë, është krejtësisht I shëndoshë dhe nuk nxjerr acidet e tepërta ose bazat qe ka brenda tij.

Ph ne organizemPercaktimi i Ph konstant ne organizem eshte me rendesi esenciale per rrjedhjen normale te te gjitha proceseve metabolike. Disekuilibri i tij ne trupin e njeriut mund te shkaktoje probleme teshumta.Gjate proceseve metabolike sintetizohen sasi te medha te bashke dyzimeve acidike. Disa probleme qe shkaktohen nga disekuilibri i Ph ne trupin e njeriut:

I. Crregullime hormonaleII. Dobesi kardiovaskulare

III.  Crregullime te peshesIV. Demtime ne veshka dhe melciV. Dobesi te skeletit si: brishtesi kockash,fraktura, ose demtime te kyceve.

VI. Tretje e ngadalesuarVII. Rritje e tepruar e flores bakteriale dhe kerpudhave ne organizem

VIII. Kancer

Gjate 24 oreve, vetem acid karbonik krijohen rreth 10-20 mol, gjate aktivitetit muskulor lirohetacidi laktik, gjate zberthimit te aminoacideve dhe fosfolipideve lirohet acid sulfurik dhe fosforik,gjate zberthimit te nukleoproteinave lirohet acidi urik etj. Gjate proceseve metabolike lirohenedhe produkte bazike, por me koncentrim shume me te vogel (amoniak, aminoacidet bazikeetj.). Prandaj organizmi eshte shume me i rrezikuar nga acidoza se sa nga alkaloza. Ne rrethananormale, as produktet bazike, as ato acidike nuk e ndryshojne pH e gjakut sepse organizmiposedon shume mekanizma qe shpejte ta normalizoje koncentrimin e joneve te hidrogjenit negjak ne kufi te normales (pH=7.35-7.45).

Rendesia e Balancit te pH ne trup

Me poshte jane te shpjeguara efektet negative te nje imbalance te pH ne te gjithe sistemet e trupit.1 . Sistemi i tretjes Shumicat e çrregullime tëtretjes , të tilla si dispepsi , vjellje, fryrjet ,zbaticë e stomakut, shkaktohen prej acidit tetepërt në rajonin e stomakut dhe mineralevealkaline jo te mjaftueshme në traktin e zorrëve .Nëse minerale alkaline nga ushqime të pasurame enzima mungojnë, atëherë pankreasi do të jetë i lodhur , dhe kur pankreasi është I lodhur,atehere ai humbet aftësinë për të deshifruarushqimindhe per t’I treguar trupit çfarë të bëjëme të . Kjo do të çojë në një spiraledegjenerative të entropisë ku organet bëhen tehutuar dhe te irrituar .

2 . Sistemi skeletik  Artriti është një sëmundje e cila me shume njerez drejt paaftesise nëvendet e zhvilluara . Fjala artrit do të thotë " inflamacion i nyjeve ose artikulacionit " dhepërdoret për të përshkruar dhimbje, ngurtësi, ose ënjtje të nyjeve. Dy forma kryesore e artritit janë Rheumatoid dhe Osteoarthritis. Të dyja format janë të lidhura me mosbalancimin e pH dheakumulimit të depozitave të acidit në nyje dhe bel. Është ky acid i akumuluar që dëmton kërcin.Kur qelizat që prodhojnë lëngjet lubrifikante synoviale dhe lëngjet Bursa janë acidike , kjogjendje shkakton një thatësi që irriton dhe i ben nyjet te fryhen.

3 . Sistemi imunitar

Mjediset acidike janë të shume te favorshme për patogjenet anaerobendersa nivelet e larta te hidrogjenit ne gjak i mbajne bakteret e këqija joaktive. Nëse bakteret ekëqija dhe patogjene do te mbeten në gjumë , kjo e gjitha varet nga raporti i pH qelizor.Kirurgjia , rrezatimi , dhe drogerat farmaceutike janë një hyrje pushtuese ndaj trupit që është ipaefektshëm për shkak se ata punojne kundër funksioneve natyrore të trupit për të shëruarveten , dhe nuk arrin të adresojë shkaku themelor dhe vetëm trajton simptomat .

4 . Sistemi i frymëmarrjes -Kur indet dhe organet janë tëmbingarkuara nga aciditeti ilarte, transporti i oksigjenitveshtiresohet shume. Kjoveshtiresi do të thotë seqelizat nuk mund të marrinfrymë si duhet . Çdo qelizë nëtrupin tonë ka nevojë për të marrë oksigjen të ri dhe të nxjerre dioksidin acidik të karbonit acid, ne menyre qe të funksionojësi duhet. Kur raporti i aciditetit është shumë e lartë atëherë mbeturinat në formën e mukusitdhe infeksioneve dhe viruseve mblidhen në mushkëritë tona, e cila çon në ftohje , bronkit ,astma , etj.

5 . Sistemi i qarkullimit të gjakut - Aciditeti është shkaku kryesor i sëmundjeve të zemrës .Dihet mirë se shumë yndyrna janë jashtëzakonisht të rëndësishme dhe të domosdoshme përshëndetin kardiovaskular . Yndyrna të mira në fakt mund të ndihmojnë ne shërimin einflamacionit që fsheh arteriosklerozën . Kur arteriet trashen nuk është si një përgjigje ndajyndyrna të mirë , ajo është pergjigja ndaj inflamacionit te krijuar nga mjedisin e brendshëmacidik. Trupi i përgjigjet aciditetit duke I mbuluar enet e gjakut me pllaka yndyrore për tëparandaluar rrjedhjet qe mund te jene fatale për jetën , të cilat e parandalojne vdekjen emenjëhershme , por keto e lodhin shume zemrën sepse hapja ku kalon gjaku esht shume me engushte. Kur zemra kthehet ne plotësisht te rraskapitur,kjo njihet si atak kardia ose arrestkardiak.

Shiu Acid

Shiu acid është shiu i krijuar nga përzierja e oksideve të sulfurit dhe azotit (që lirohen ngamakina, fabrikat, termocentralet) me shiun e krijuar nga retë. Bashkëveprimi i ujit me oksidet esulfurit krijon acidin sulfurik kurse, me bashkëveprimin e ujit me oksidin e azotit krijon acidinnitrik.

Krijimi i shiut acidPër shkak të lirimit të gazrave acidike në atmosferë dhe tretjes së tyre në pikat e shiut, ai pastajbie në tokë i tillë, me përbërje acidike. Ky shi është mjaft i dëmshëm për bimët, objektet tjeradhe për shëndetin e njeriut. Në gjendej normale shiu ka sasi të vogël të aciditetit. Kjo shkallëvaret nga sasia e CO2 të tretur në të, si edhe sasi të vogla të klorit. Sipas standardeve aciditetiduhet të jetë pH = 5.0. Para revolucionit industrial ka qenë 5-6, kurse tash është rritur. Shiuacidik dëmton edhe ujin duke i shkaktuar vdekje peshqve dhe gjallesave tjera. Pasojë e formimittë shirave acidik janë okidet e azotit dhe oksidet e sulfurit. Këto okside dëmtojnë organet efrymëmarrjes. Gjatë të reshurave atmosferike oksidet e sulfurit reagojnë me ujin duke formuaracide përkatëse, si acidin sulfurik dhe acidin sulfuror. Këto reshje quhen të reshura acidike, tëcilat janë shkatërrueset më të mëdha të fasadave të ndërtesave, shtatoreve, por në veçanti të botës bimore etjH2O (l) + CO2 (g) → H2CO3 (aq)2H2O (l) + H2CO3 (aq)CO32- (aq) + 2H3O+(aq)Reaksionet:Reaksionet e acideve sulfurike: SO2 + OH· HOSO2·Krijimi i acidt sulfuror: HOSO2· + O2 HO2· + SO3Krijimi i acidit sulfurik nga acidi sulfuror:SO3(g) + H2O(l) H2SO4(l)Krijimi i acidkit nitrik:NO2 + OH· HNO3Demet qe shkakton shiu acid

Shirat acide ndikojne negativisht ne boten e gjalle perfshire ketu edhe njerezit.Veshtiresojnefrymemarrjen,organet e frymemarrjes demtohendhe shfaqen semundje te ndryshme,sibronkiti,astma dhe kanceri i mushkrive.Ne tokegjenden shume metale helmuese te lidhura neforme komponimesh jotoksike.Kur shiu acidik biembi to,i zberthen ato duke liruar elementehelmuese,te cilat nepermjet rrjedhes se lumenjvedhe ujerave te tjera demtojne shendetin e njeriutdhe te gjallesave te tjera.Me rritjen e aciditetit teujit,ai reagon edhe ndaj plumbit dhe bakrit e tubavete ujit duke shkaktuar ndotjen e ujit tepijshem.Pasojat jane te medha per shendetin enjeriut.Shtimi i sasise se bakrit ne ujin e pijshemdemton veshkat dhe melqine,por edhe mund te shkaktoje diarrene te femijet e vegjel.

Cfare mund te bejme ne?Masat e mëposhtme do tëndihmojnë për të ndaluar dukurinë e shiut acid:• Përdorni në mënyrë të arsyeshme plehrat organike me përmbajtje amoniaku.• Nxisni përdorimin dhe zhvillimin e motorëve hibridë elektrikë, që zvogëlojnë shkarkimet në ajër.• Përdorni më shumë gazin natyror, sesa lëndët e djegshme të ngurta,si qymyr apo dru.• Nxisni përdorimin e termo izolimit për banesat dhe pajisjet shtëpiake. • Zgjeroni përdorimin e burimeve ripërtëritëse të energjisë, energjinë diellore, të erës, të ujit,të biomasës, të burimeve gjeotermike, të baticave etj.

Ç'janë ushqimet me natyrë bazike

Për të qenë mirë dhe të shëndetshëm ph i gjakut tonë duhet të ketë një shkallë alkaliniteti (bazike) rreth 7, normalisht shkon nga 1 në 4. Zakonisht nën nivelin 7 fillojnë problemet sepse për shkak të acidozës fillon diabeti, sëmundjet degjenerative dhe patologji të ndryshme pak ose shumë të rënda. Në nivelin 7.1 në rastin më ekstrem mund të jetë në gjendje kome ose arrest kardiak. Vlerat ideale janë mbi 7, 7.35 dhe 7.43 përfaqësojnë shkallën ideale të alkalinitetit. Por nga se përcaktohet acidoza? Kush janë ushqimet acide dhe kush janë ato bazike për tu konsumuar dhe ekuilibruar Ph-i? Acidoza përcaktohet nga konsumimi i ushqimeve acide, të cilat janë ato që konsumojmë më shpesh si buka, makaronat, drithrat, mishi, disa tipe frutash dhe mielli. Ushqimet me natyrë bazike janë në përgjithësi të gjitha perimet, disa tipe frutash e mbi të gjitha limoni. Për të qëndruar të shëndetshëm është e nevojshme të ekuilibrojmë ushqyerjen tonë e të preferojmë ushqimet me natyrë bazike. Nëse për shembull keni për zakon të konsumoni drithra, në mëngjes para se të hani mëngjes pini një gotë me ujë me disa pika limon, e shoqërojini drithrat me fruta pylli, e më pas me një gotë m lëng frutash, duke balancuar në këtë mënyrë aciditetin e drithrave. Por cilat janë ushqimet me natyrë bazike, pra thelbësoret për një shëndet të mirë? Ja lista e ushqimeve alkaline: kastravecët, fiqtë, lakra e kuqe, bathët, karrota, panxhari, bajamet, avokadot, brokoli, lulelakrat, rrushi i thatë, limoni, speci i kuq, pjepri.

KATEGORI

A USHQIMIBaze e larte Bazik Baze e ulet Acid ulët Acid Acid Lartë

Fasule,

perime,

bishtajore

Lëngje zarzavatesh, majdanoz,

spinaq I gjall, Brokoli selino,

hudhër, barishte

Karrota, bishtaja, fasule

L panxhar, marule, kungull i

njomë,

Kungull, Sparangu,

misri,kerpudhat, qepë, lakër,

bizele, lulelakër, rrepë, panxhar,

patate, ullinj, Fara,

Patate e ëmbël, spinaq

gatuar, Fasule Perimet turshi

FrutaFiq te thate,

rrush të thatë

rrush, papaja, kivi, manaferrat, mollë, dardha

Arra e kokosit, qershi te thatë,

domate, portokall, qershi,

pjeshkë, Ananas,

Avokado, , mango,

luleshtrydhe, papayas, limon,

shalqi, Lime

Boronica, banane,

Kumbulla, lëngje frutash të përpunuara

Fruta konservuar

 

Kokrra,

drithëra        Thjerrezat,Misri

Bukë thekre, bukë me krunde, tershere

Oriz të bardhë, bukë

e bardhë, pasta,

biskota, makarona

 

MISHIT             Mëlçi, Peshku, gjel deti , pule, mish qengji

, Mish derri, mish viçi, , Konserva Tuna & Sardele

Vezë dhe

Bulmet    Qumështi i gjirit

, qumësht soje, qumësht dhie,

djathë dhie, Dhallë,

Qumësht gjalpë, kos, gjizë, krem,

akullore

Vezë, djathë Parmasan, djathë të

përpunuara

Arrat     Lajthi, bajameGështenja,

Brazils, kokosit

, Susam kungull, luledielli Farërat

Arrat, fistikë Kikirikë, arra

VAJRATVaj ulliri farë, vaj

ulliri, , vaj luledielli,

margarinë,        

Pijet Caj,uji Caj jeshil çaji xhenxhefil Kakao Vere sode Caj I zi, kafe,

birrë,