nacrt opštinskog plana zaštite i spašavanja od poplava

1

NACRT

OPŠTINA DANILOVGRAD

OPŠTINSKI PLAN ZA ZAŠTITU I SPAŠAVANJE

OD POPLAVA

Danilovgrad, oktobar 2014. godine

2

SADRŽAJ

PROCJENE UGROŽENOSTI OD POPLAVA

1. OPŠTI DIO................................................................................................................6 1.1 Geografski položaj...................................................................................................6

1.2 Reljef.........................................................................................................................7

1.2.1 Geološke i geomorfološke karakteristike…….............................................7

1.2.2 Inježenjersko-geološke karakteristike..........................................................8

1.3 Klimatske karakteristike...........................................................................................8

1.4 Geološko-hidrološke karakteristike..........................................................................9

1.4.1 Hidrološka osnova razvoja..........................................................................9

1.4.2 Korišćenje voda za vodosnabdijevanje i u industriji.................................10

1.5 Stanje životne sredine i kulturnog nasljeđa............................................................10

1.6 Demografske karakteristike....................................................................................11

1.7 Privredni i infrastrukturni objekti...........................................................................12

1.7.1 Privredni objekti od posebnog značaja........................................................12

1.7.2 Elektroprivredni objekti-prenosni i distributivni sistemi

(dalekovodi i rafostanice).......................................................................................13

1.7.3 Saobraćajna infrastruktura.............................................................................13

1.7.3.1 Drumski saobraćaj........................................................................13

1.7.3.2 Željeznički saobraćaj...................................................................14

1.7.3.3 Vodeni saobraćaj.........................................................................14

1.7.3.4 Vazdušni saobraćaj......................................................................14

1.7.3.5 Telekomunikacije.........................................................................14

1.8 Vanprivredni objekti i ustanove...............................................................................14

1.8.1 Obrazovanje................................................................................................15

1.8.2 Zdravstvene ustanove..................................................................................15

1.8.3 Objekti kulture i važniji spomenici.............................................................15

1.8.4 Sportski objekti...........................................................................................16

1.8.5 Turistički objekti.........................................................................................16

2. POSEBNI DIO.................................................................................16

2.1 Analiza hazarda .............................................................................................................. 16

2.1.1 Vodotoci, jezera i akumulacije koji mogu biti uzrok poplava.....................17

2.1.1.1 Jadranski sliv................................................................................17

2.1.1.2 Bujični tokovi i erozije.................................................................18

2.1.2 Plavljene površine........................................................................................19

2.2 Učestalost pojavljivanja i intenzitet djelovanja poplava i analiza

rizika..........................................................................................................................25

2.3 Kriterijumi zaštite od poplava....................................................................................26

2.4 Principi zaštite od poplava......................................................................................... 28

2.5 Mjere, snage i sredstva za zaštitu od poplava............................................................ 27

2.5.1 Mjere za zaštitu od poplava........................................................................ 28

2.5.2 Snage i sredstva za zaštitu od poplava..................................................... 29

3. ZAKLJUČCI ..........................................................................................................31

3

GLAVA II

DOKUMENTA OPŠTINSKOG PLANA ZA ZAŠTITU I

SPAŠAVANJE OD POPLAVA

1. Mjere zaštite i spašavanja od poplava.......................................................................................32

1.1 Strukturne mjere za ublažavanje poslijedica od poplava................................................. .32

1.2 Nestrukturne mjere za ublažavanje poslijedica od poplava..............................................32

1.2.1 Sprovođenje plana……………………………………………………………..…32

1.2.2 Volonteri koji paze na mogućnost pojave poplava………………………………32

1.3 Mjere zaštite i spašavanja po faza……………………………………………………….33

1.4 Zaštita ključne infrastrukture i imovine u zajednici..........................................................37

1.5 Zatvaranje puteva………………………………………………………………………. 37

1.5.1 Nakon dobijanja upozorenja o praćenju situacije sa mogućom

poplavom / upozorenja nevremenu………………………………...……………37

1.6 Odgovor na bujice…………………………………………………………………….….38

1.7 Evakuacija……………………………………………………………………………..…38

1.8 Spašavanje od poplava………………………………………………………………….. 39

1.9 Pitanja od značaja za javno zdravlje a koja su povezana sa otpadnim vodama

I ključnom kanalizacionom infrastrukturom………………………………………….… 39

2. Operativne mjere (ljudski i materijalni resursi)……………………………………………. .40

3. Organi lokalne uprave, privredna društva, druga pravna lica

i preduzetnici (ljudski i materijalni resursi).............................................................................41

3.1 Obnova zaliha………………………………………………………………………………..42

4. Rukovođenje i koordinacija pri akcijama zaštite i spašavanja od poplava……………… ..42

5. Međuopštinska i međunarodna saradnja…………………………………………………..…43

6. Informisanje građana……………………………………………………………………….….43

7. Način održavanja reda i bezbjednosti prilikom intervencija……………………………… .44

8. Finansijska sredstva za sprovođenje planova...........................................................................44

4

GLAVA III

PRILOZI

1. Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama....................................................46

2. Pregled ljudskih i materijalnih resursa operativnih jedinica koje mogu biti

angažovane u slučaju poplava.............................................................................................47

3. Pregled ljudskih i materijalnih resursa organa lokalne uprave,

privrednih društava, drugih pravnih lica i preduzetnika.................................................48

4. Organizaciona šema djelovanja ..........................................................................................50

5. Uputstvo za postupanje građana u slučaju rizika od poplava..........................................51

6. Pregled ugroženog stanovništva, objekata i životinja po područjima.............................54

7. Karte......................................................................................................................................55

8. Uputstva o evakuaciji...........................................................................................................60

9. Pregled timova i grupa koje se u slučaju potrebe mogu aktivirati za

sprovođenje određenih mjera i aktivnosti.........................................................................62

10. Radna grupa za izradu opštinskog plana zaštite i spašavanja od poplava.....................64

5

GLAVA I

PROCJENA UGROŽENOSTI OD POPLAVA

6

1. O P Š T I D I O

1.1 GEOGRAFSKI POLOŽAJ

Opština Danilovgrad nalazi se u središnjem dijelu Crne Gore čiji je geografski položaj određen

koordinatama 18˚ 56' i 19˚ 18' istočne geografske dužine i 42˚ 28' i 42˚ 45' sjeverne geografske

širine. Geografski položaj opštine Danilovgrad se može ocijeniti kao vrlo povoljan ako se uzme

u obzir blizina Podgorice, kao glavnog grada Crne Gore, prijestonice Cetinja i Nikšića, kao

značajnog privrednog centra i drugog grada po veličini.

Površina opštine Danilovgrad iznosi 501 km² (3,6% teritorije Crne Gore) i po veličini teritorije

spada među opštine srednje veličine. Najveća udaljenost krajnjih tačaka pravcem sjever-jug

iznosi 33 km, dok se pravcem istok-zapad prostire dužinom od 29 km.

Ukupna dužina opštinske granice iznosi 155 km. Graniči se sa opštinama: Podgorica (60,6 km),

Nikšić (63,7km), Cetinje (15,7km) i Kolašin (14,6km). Teritoriju opštine presijeca magistralni

put M18 i željeznička pruga Nikšić-Podgorica u dužini od 31,3 km.

Slika br.1: Geografski položaj opštine Danilovgrad

1.2 RELJEF

7

1.2.1 Geološke i geomorfološke karakteristike

Područje opštine Danilovgrad pripada morfološkoj cjelini sinklinorijuma Duge, Nikšićkog polja i

doline rijeke Zete. Tektonsko predisponiran teren može se podijeliti u tri cjeline: dolinsko dno

rijeke Zete, lijevu i desnu dolinsku stranu. Rijeka Zeta gravitira ovim područjem formirajući

dolinu dužine 28km i širine koja dostiže do 6 km (Lazarev krst-Donje selo). Površina

Bjelopavlićke ravnice je 72 km². Najniži djelovi terena predstavljeni su koritom rijeke Zete koje

se nalazi na nadmorskoj visini od 35-56m.

Desna dolinska strana rijeke Zete izgrađena je od mezozojskih karbonata i izdiže se do visine od

1.436m (Milunova Bobija), dok lijeva dolinska strana koja se odlikuje brdsko-planinskim

predjelima, takođe je predstavljena karbonatima. Ovaj teren se izdiže do visine od 1.927m

(Kula) na planini Prekornica.

Najveći dio teritorije opštine pripada brdsko planinskom terenu (37%) kojeg sačinjavaju visine

između 200 - 1.000 mnv. Teren ispod 200 mnv zahvata 28% teritorije opštine, dok na visine veće

od 1.000m otpada 35% ukupne površine.

NADMORSKA VISINA %

35 - 200 m 28

200 - 600 m 16

600 - 1.000 m 21

1.00 1.400 m 20

1.400 m 15

Tabela br. 1: Raspodjela po visinskim zonama na teritoriji opštine

Teren opštine Danilovgrad pripada zoni visokog krša i kao takav najvećim dijelom čine ga

krečnjaci mezozojske starosti. Oni su zastupljeni na području: Veljeg i Malog Garča, u

jugozapadnom dijelu, kao i na području Prekornice i Lisca, sjeveroistočno.

Obodni dio dolinskih strana odlikuje se paleogenim sedimentima koji su predstavljeni laporcima,

glincima, pješčarima, brečama i konglomeratima. Ima ih na području Zagorka, Tvorila, Frutka,

Pješivaca, Bara Šumanovića, Vinića, Brijestova, Slatine, Glizice i Donjih Martinića.

Najniži djelovi terena predstavljeni su paleogenim i kvartarnim sedimentima. Oni su

karakteristični za područje doline rijeke Zete. Predstavljeni su glinama, glinovito-pjeskovitim i

pjeskovitim sedimentima.

8

1.2.2 Inženjersko-geološke karakteristike

Teren na području opštine posmatran sa aspekta stabilnosti, nosivosti i uslova gradnje može se

podijeliti u tri grupe stijena:

Vezane stijene odlikuju se velikom stabilnošću i otpornošću na gotovo sve vidove erozije. U ovu

grupu stijena spadaju krečnjaci i dolomiti velike postojanosti. Zastupljene su po obodnim

stranama doline, kao i u pojedinim humkama u samoj dolini. U ovu grupu stijena spadaju još i

laporci koji se odlikuju takođe velikom postojanošću u nižim terenima, dok na većim padinama i

pod uticajem vode njihova inžinjersko-geološka svojstva slabe.

Poluvezane stijene predstavljene su glinama i njenim varijetetima. Za njih je karakteristično da

grade terene sa malim nagibom, pa se zbog toga smatraju dosta pouzdanim i stabilnim terenom.

Glinoviti tereni su takvih fizičkih svojstava da prilikom zasićenja vodom oni gube svoja svojstva

i u tim situacijama se mogu smatrati nestabilnim.

Nevezane stijene su stijene predstavljene glinovito-pjeskovitim sedimentima različitih frakcija.

Njihova stabilnost zavisi od mnogo faktora od kojih je najznačajnija voda. Kada se zasite vodom

dolazi do mijenjanja njihovih fizičkih svojstava. Najveću zastupljenost imaju u ravničarskim

terenima.1

1.3 KLIMATSKE KARAKTERISTIKE

U Bjelopavlićkoj ravnici dominantan je uticaj mediteranske klime, blago modifikovane, što znači

da to područje karakterišu duga, vrela i suva ljeta, dok su zime relativno blage i kišovite. U

naseljima koja su smještena u dolinama riječnih tokova, temperatura je tokom januara niža od

primorskih mjesta na približno istoj geografskoj širini, dok u toku ljeta imaju nešto višu

temperaturu. Srednja godišnja temperatura vazduha kreće se od 4°C na padinama Maganika, do

15°C u dolini rijeke Zete. Najvažniji faktor koji uslovljava ovakve razlike je nadmorska visina,

kao i činjenica da dolinom rijeke Zete prodire uticaj Jadranskog mora.

Jul je najtopliji mjesec sa prosječnom temperaturom od 24,2°C, a najhladniji je januar sa 4,3°C.

U brdsko-planinskom području opštine dominantan je uticaj kontinentalne klime. Temperaturni

maksimum iznosi 42,8C, a minimum - 14,6C.

Padavine su tipične za izmijenjeno mediteranski režim kojeg karakterišu padavine sa sumom od

2.300–2.500 mm prosječno godišnje. Najviše se godišnje izluči padavina u planinskom predjelu

(oko 2.500 mm), dok se ove vrijednosti za širi prostor Bjelopavlićke ravnice kreću oko 2.000

mm. Godine 1979. zabilježena je najveća količina padavina ikada izmjerena i ona iznosi

3.062 l/m². Sniježni pokrivač je mali sa prosjekom oko 10 cm godišnje, dok je maksimalni ikada

izmjeren 53 cm. Za poplave je najvažiji podatak učestalost padavina i količina koja se izluči u

kratkom vremenskom periodu.

Najveće količine padavina izlučuju se u novembru i decembru kada se i javljaju najveći vodostaji

koji plave i ugrožavaju područje oko rijeke.

1 Preuzeto iz studije „Danilovgrad“ autora prof. dr Mihaila Burića

9

Najučestaliji su vjetrovi iz pravca jugoistoka i sjeverozapada. Sa po 12% čestine pojave, sa

srednjom maksimalnom brzinom oko 20 m/s; nešto manju učestalost ima sjeverni vjetar sa 6%,

ali mu je zato srednja maksimalna brzina od 30 m/s. Najmanje se javlja zapadni vjetar sa tek 3%

čestine. Jak vjetar, jačine više od 8 bofora, javlja se u februaru prosječno najviše 5 dana, a

prosječna godišnja učestalost mu je 2,8 dana. Godišnje je u prosjeku 46 dana sa tišinama.

1.4 GEOLOŠKO-HIDROLOŠKE KARAKTERISTIKE

1.4.1 Hidrološka osnova razvoja

Glavni vodotok područja opštine je rijeka Zeta. Njoj gravitiraju sve vode šireg područja, kao i

vode izvan teritorije same opštine. Zeta izvire na teritoriji Nikšićke opštine gdje nakon 29 km

toka ponire (Slivlje). Na teritoriji Danilovgrada ponovo nastaje od izvora Oboštice i Glave Zete,

teče na dužini od 56 km nakon čega se uliva u Moraču.

Slika br. 2: Vode na teritoriji opštine

Površina slivnog područja na profilu Danilovgrada iznosi 1.216 km² (ukupan 1.597 km²).

Prosječan proticaj rijeke Zete iznosi 75,5 m³/s na profilu Danilovgrada, dok na profilu ušća u

Moraču iznosi 100 m³/s. Maksimalan proticaj iznosi 463 m³/s, a najniži ikada registrovan 15,04

m³/s (izmjereno 05.08.1984.). Amplituda između najvećih i najnižih vodostaja iznosi 10,26 m.

Najviši vodostaj izmjeren 31.12.2000. godine iznosio je 1.295 cm na profilu Danilovgrada. Na

području sliva prosječno se izluči 2.376 mm padavina godišnje. Specifični modul oticaja

padavina u gornjem toku sliva je 65,8 l/s/km², dok je ta vrijednost u donjem toku nešto manja i

iznosi 62,6 l/s/km². 2

2 Izvor podataka - Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore

10

Desne pritoke rijeke Zete su Svinjačka i Milojevićka vrela kao i povremeni vodotoci Smrdana,

Gračanice (6,5 km) i Sušice (14 km). Lijeve pritoke rijeke Zete su Belanovića vir, Dobropoljski

izvori, Viška vrela, Tamnik, Bogićevićka vrela, Morava, Ljutotuka, Rimanića potok i Brestice.

1.4.2 Korišćenje voda za vodosnabdijevanje i industriju

Usljed velike količine padavina koje se izluče na teritoriji opštine (1.500 – 2.500 mm/god.),

aktivira se, većim dijelom godine, veliki broj izvora sa kojih se vrši vodosnabdijevanje

stanovništva na teritoriji opštine.

Najznačajnija izvorišta pitke vode su: Oraška jama sa izdašnošću od 180 l/s, Milojevića vrela

30 l/s, Žarića jama 45 l/s, Slatinski izvori 15 l/s, kraška izdan Mareze 55 l/s, Brajovića jama

35 l/s i Viška vrela 15 l/s. Ukupno na cijeloj teritoriji izdašnost svih vrela je oko 370 l/s.

Ukupna dužina tranzitnih i distributivnih cjevovoda vodovodnog sistema iznosi oko 500 km.

Zapremina svih rezervoara u vodovodnom sistemu iznosi 1.650 m³. U vodovodnom sistemu

postoji pet prepumpnih stanica, preko kojih se obezbjedjuje voda za naselja na visokim kotama:

Orju Luku, Pažiće, Zagredu i dio Martinića. Iz vodovoda se pitkom vodom snabdijeva 14.700

stanovnika, što predstavlja 80% od ukupnog broja stanovnika opštine Danilovgrad. Industrijska

postrojenja i privatni preduzetnici se snabdijevaju vodom sa gradskog vodovoda.

Treba napomenuti da su u upotrebi i veliki broj individualnih vodovoda na području: Mosora,

Rova, Gornjih Martinića, Donjih Zagarača i Ostroga (Dabovići, Rošca, Mandići, Požar, Potočilo,

Boronjina, Šobajići). Za vodosnabdijevanje se koriste i arteški bunari kojih ima oko 30-ak na

teritoriji opštine.

1.5 STANJE ŽIVOTNE SREDINE

Životna sredina u opštini je još uvijek dobro očuvana što je posljedica nepostojanja velikih

industrijskih postrojenja. Treba napomenuti da se još uvijek ne raspolaže sa velikim brojem

parametara koji bi dali precizniju sliku o stanju životne sredine.

Vode

Dominantni izvor zagađivanja voda 2013. godine su bile komunalne otpadne vode i otpadne

vode iz pojedinih proizvodnih procesa koje ne podliježu tretmanu prečišćavanja. Vodotok rijeke

Zete je bio u propisnoj A1 i A2 klasi.

Navedeno stanje se može popraviti prečišćavanjem zagađenih otpadnih voda, sprečavanjem i

ograničavanjem unošenja u vode opasnih i štetnih materija i sprečavanjem odlaganja otpadnih

materija na mjestima gdje mogu uticati na pogoršanje kvaliteta voda.

Vazduh

U opštini Danilovgrad nema većih industrijskih zagađivača. Najveći zagađivač vazduha je

saobraćaj, koji je istovremeno i najveći uzročnik povećanog nivoa buke. Na osnovu vrijednosti

sadržaja SO2 i dima, može se ocijeniti da kvalitet vazduha na području opštine pripada klasi

čistog vazduha.

11

Zemljište

O kvalitetu zemljišta trenutno nema dovoljo podataka, zbog čega je neopodno izvršiti ispitivanja

koja će koristiti prije svega u poljoprivredne svrhe.

Biodiverzitet

Biološka raznolikost opštine Danilovgrad je dosta očuvana, pa ipak brojnost pojedinih populacija

je značajno smanjena. Ovo se najprije primjećuje u vodenim ekosistemima rijeke Zete i šumskim

ekosistemima, što je uslovljeno prelovom pojedinih vrsta, pojavom požara i eksploatacijom

šuma.

1.6 DEMOGRAFSKE KARAKTERISTIKE

Prema posljednjem popisu stanovništva od 2011. godine, na prostoru Danilovgradske opštine

živi 18.472 stanovnika što je za 1.836 stanovnika više u odnosu na prethodni popisni period iz

2003. godine.

Ukupan broj naselja je 80. Status gradskog naselja imaju Danilovgrad sa 5.156 stanovnika i Spuž

sa 1.696 stanovnika. Veća naselja u opštini su: Grbe (1310 stanovnika), Novo Selo (613

stanovnika), Sladojevo Kopito (654 stanovnika), Kosić (515 stanovnika), Pitome Loze (529

stanovnika). Ukupan broj domaćinstava iznosi 5.497.3

Grafikon br. 1: Broj stanovnika po popisnim periodima u opštini i po gradskim naseljima

Sva naselja koja se nalaze na teritiriji opštine Danilovgrad mogu se podijeliti u tri gupe:

Ravničarska naselja (do 200 mnv), kojima pripadaju: Danilovgrad, Spuž, Begovina, Bileća,

Bobulja, Bogićevići, Brajovići, Braćani, Veleta, Viš, Vučica, Gorica, Gornji Martinići,

Gradina, Grbe, Gruda, Dabojevići, Daljam, Donje Selo, Donji Martinići, Donji Rsojevići,

3 Izvor-Zavod za statistiku Crne Gore „MONSTAT“

12

Župa, Zagorak, Jabuke, Jastreb, Jelenak, Klikovače, Kopito, Kosić, Kujava, Lazarev Krst,

Lalevići, Livade, Malenza, Mijokusovići, Novo Selo, Orja Luka, Pitome Loze,

Povrhpoljina, Podglavica, Požar, Potkula, Rošca, Sekulići, Sladojevo Kopito, Slap,

Strahinići, Tvorilo, Ćurilac, Frutak i Šume.

Brdsko-planinska naselja (od 200-650 mnv), kojima pripadaju: Bare Šumanovića,

Boronjina, Brijestovo, Vinići, Gornji Rsojevići, Do Pješivački, Drakovići, Đeđezi,

Đuričkovići, Zagreda, Jovanovići, Kupinovo, Lubovo, Mandići, Miogost, Mokanje, Mosori,

Musterovići, Podvraće, Potočilo, Ržišta, Slatina, Sretnja, Ćurčići i Šobaići.

Planinska naselja (iznad 650 mnv), kojima pripadaju: Gostilje Brajovićko, Gostilje

Martinićko, Dolovi i Poljica.

1.7 PRIVREDNI I INFRASTRUKTURNI OBJEKTI

1.7.1 Privredni objekti od posebnog značaja

Na teritoriji opštine Danilovgrad prema podacima iz oktobra 2014. godine postoji 630 poreskih

obveznika od toga je: 413 privrednih društava, 128 preduzetnika i ostalih 89 . Prostornim

planom opštine Danilovgrad za period od 2007-2025. godine definisana je industrijska zona duž

dijela magistralnog puta M18. Veliki broj privrednih društava se nalazi upravo u ovoj zoni. Ova

zona nije ugrožena poplavama i visokim podzemnim vodama.

U blizini rijeke Zete nalazi se mali broj industrijskih postrojenja koji mogu biti ugroženi

poplavama. Decembarskim poplavama iz 2010. godine bilo je ugroženo postrojenje za obradu

kamena AD „Mermer“, kao i postrojenje za sakupljanje i obradu metalnog otpada „Oromet“.

U blizini rijeke nalazi se još objekata koji bi mogli biti ugroženi u situacijama da nivo vode

premaši onaj iz decembra 2010. godine.

1.7.2 Elektroprivredni objekti - prenosni i distributivni sistemi

(dalekovodi i trafostanice)

Elektroenergetska distributivna mreža opštine Danilovgrad zahvata sljedeće elemente

elektroenergetskog sistema Crne Gore:

- dvije male elektrane:

- Slap Zete, snage 3,5 Gwh/god.

- Glava Zete, snage 9,0 Gwh/god.

- TS 110/35 kv/Kv Danilovgrad snage 1x20MVA

- dvije trafostanice naponskog nivoa 35/10 kV, i to: TS 35/10kV/Kv „Danilovgrad“ snage

2x12,5 MVA i TS 35/10 kV „Podanje“ 8 MVA;

- dvije trafostanice naponskog nivoa 35/0,4 kV, i to:TS 35/0,4 kV „Dobro Polje“ i TS 35/0,4 kV

„Glava Zete“;

- 257 trafostanica naponskog nivoa 10/0,4 kV (raznih tipova i snage).

Dužina distributivne mreže:

Nadzemni vodovi 35kV – 31 km

Nadzemni vodovi 10kV –246,50 km

Kablovski vodovi 10kV – 23,55 km

Nadzemni vodovi 0.4kV – 718,44 km

13

Kablovski vodovi 0.4kV – 1062,00km

Snaga transformatora:

Transformatori 110/35kV – 20 MVA

Transformatori 35/10kV – 25+8 MVA

Transformatori 35/0.4kV – 0.35 MVA

Transformatori 10/0.4kV – 59,82 MVA

U budućem periodu planirana je izgradnja hidroelektrane Rošca koja bi koristila vode HE

,,Perućica”, a čija bi snaga bila 5 Gwh na godišnjem nivou.4

1.7.3 Saobraćajna infrastruktura

1.7.3.1 Drumski saobraćaj

Teritorija opštine Danilovgrad saobraćajno je dobro povezana. Presijeca je magistralni put M 18

(Podgorica-Danilovgrad-Nikšić-Šćepan Polje) u dužini od 22,8 km i regionalni put R 23

(Danilovgrad-Čevo) u dužini od 13 km na teritoriji opštine. Odlukom o određivanju lokalnih

puteva na području opštine Danilovgrad određeni su sljedeći putni pravci:

Putni pravac Dužina (km)

1. Danilovgrad-KPD-om 12

2. Danilovgrad-Orja Luka 5

3. Pažići-Spuž-Stologlav 12

4. Gorica-Poljica 16.5

5. Lazarev krst-Bandićke livade-magistralni put 8

6. Mijokusovići-Povija-Ostrog 12.5

7. Sekulići-Vinići-Bare Šumanovića 9

8. Orja Luka-Frutak-Kujava-Zagorak (most Dobro Polje)-magistrala 9.5

9. Orašje-Zagreda 3.5

UKUPNO: 98 km

Tabela br. 2: Lokalni putevi na teritoriji opštine Danilovgrad

Osim navedenih putnih pravaca, u opštini Danilovgrad postoji još 125 nekategorisanih puteva

ukupne dužine 263,20 km.

1.7.3.2 Željeznički saobraćaj

Danilovgradskom opštinom prolazi jednokolosječna pruga dužine 31,3km, sa dozovljenim

osovinskim opterećenjem od 18t i dozvoljenom brzinom od 100 km/h koja spaja Podgoricu i

Nikšić.

4 Izvor podataka-Poslovnica Elektrodistribucije Danilovgrad

14

1.7.3.3 Vodeni saobraćaj

Uprkos postojanju rijeke u opštini, vodeni saobraćaj je nerazvijen i svodi se na saobraćaj malim

ribarskim čamcima. Rijeka Zeta ima takvo korito da onemogućava saobraćaj većih plovnih

objekata.

1.7.3.4 Vazdušni saobraćaj

Najbliži aerodrom je Aerodrom Podgorica koji je udaljen 25,6 km od centra opštine.

1.7.3.5 Telekomunikacije

Na području opštine postoji fiksna telefonija, mobilna telefonija, kao i radio difuzni servis.

Kada je u pitanju mobilna telefonija, zastupljena su tri operatera: Telenor, T-mobile i M-tel. Od

radio-difuznih emitera postoji Radio Danilovgrad. Internetom je pokriven značajan dio teritorije.

1.8 VANPRIVREDNI OBJEKTI I USTANOVE

1.8.1 Obrazovanje

Predškolsko obrazovanje se obavlja preko Javne predškolske ustanove „Irena Radović“. Objekti

ove ustanove nalaze se na pet lokacija: centralni vrtić u Danilovgradu, područna odjeljenja u

Spužu, Donjem selu – Ljutotuku i Ždrebaoniku.

Proces osnovnog obrazovanja djece obavlja se u četiri osnovne škole sa 11 područnih odjeljenja.

Osnovne škole se nalaze u Danilovgradu, Spužu, Slapu i Donjem Zagaraču.

Srednje obrazovanje u opštini obavlja se u Gimnaziji „Petar I Petrović Njegoš“, sa preko 16

odjeljenja sa ukupnim brojem od oko 600 učenika.

Na području opštine ne postoje ustanove za više i visoko obrazovanje, osim Policijske

akademije, u kojoj se odvija više usavršavanje i obrazovanje kadrova za policijske poslove.

1.8.2 Zdrastvene ustanove

Zdravstvena zaštita na području opštine organizovana je preko Doma zdravlja, Hitne pomoći,

ambulanti i zdravstvenih punktova. U opštini Danilovgrad postoji Javna zdravstvena ustanova –

Dom zdravlja „Dimitrije-Dika Marenić“, koji pruža primarnu zdravstvenu zaštitu i ambulanta u

naselju Spuž.

Zdravstveni punktovi, seoske ambulante su locirane u domovima mjesnih zajednica: Zagarača,

Slapa, Glave Zete i Zagorka, gdje se pružanje medicinske pomoći vrši jednom nedjeljno.

Zdravstvena zaštita svoju organizaciju i kvalitet crpi, a i dalje će to činiti, kroz organizaciju i

koordinaciju sa Kliničkim centrom Crne Gore.

15

1.8.3 Objekti kulture i važniji spomenici

Kulturne aktivnosti u opštini Danilovgrad velikim dijelom sprovodi Centar za kulturu koji ima

ujedno i funkciju bioskopske dvorane sa 240 mjesta. Osim Centra za kulturu tu su još i

Umjetnička kolonija koja okuplja poznate umjetnike iz svijeta slikarstva, vajarstava i grafike,

kao i Zavičajni muzej, smješten u zgradi starog Knjaževog dvora. Građanima je dostupno sedam

predmetnih zbirki sa preko 2.400 eksponata. U zgradi muzeja se nalazi rekonstrukcija oltarskog

dijela srednjeg broda bazilike sa Gradine Martinićke. U zgradi zavičajnog muzeja postoji

biblioteka. Osim ove biblioteke postoje biblioteke u svim obrazovnim ustanovama.

U znak sjećanja na Martinićku bitku 1996 godine podignut je spomenik, čiji je sadržaj kasnije

dopunjen spomen domom „Martinićka bitka“ koji svjedoči o periodu borbe Crnogoraca i Brđana

protiv turske vojske. U Martinićima se nalazi i arheološko nalazište „Martinićka gradina“ koja

potiče iz antičkog perioda.

Od arheoloških lokaliteta izdvajaju se Lokalitet Sige (rimski period), Lokalitet Koljat

(arheološko nalazište), grad Spuž sa bedemima (fortifikaciona arhitektura XIV-XVIII vijek),

Manastir Ždrebaonik (sakralna arhitektura u periodu od XVI vijeka do 1818god.), Crkva Sv.

Đorđa (sakralna arhitektura XVIII vijek-1862), Turski most (porfana arhitektura), lokalitet

Zidance (arheološko nalazište).

1.8.4 Sportski objekti

Na području opštine Danilovgrad postoje dva stadiona i to: stadion „Braće Velaševića“ i stadion

„Zora“ u Spužu. U gradu postoji i sportska sala u sklopu Centra za kulturu, kao i sportski centar

„Kalezić”. U Spužu se nalazi sportski centar „San Siro”. U sklopu osnovnih škola u

Danilovgradu i Spužu postoje dvije manje sale za fizičku kulturu. U okviru Policijske akademije

nalazi se sportska dvorana sa streljanom, dok se u sklopu kasarne „Milivoje Šaranović” nalazi

sportski kompleks.

1.8.5 Turistički objekti

Danilovgrad se odlikuje bogatim prirodnim ljepotama, istorijskim i kulturnim nasljeđem na

osnovu čega su se razvili različiti vidovi turizma (vjerski, lovni, ruralni, speleološki, planinski,

izletnički, tranzitni itd.).

Na području danilovgradske opštine postoji oko 140 ležaja, dok se u privatnom smještaju koristi

još oko 100. Najznačajni turistički objekti su: hotel „Perjanik” i motel „Pejović”.

16

2. P O S E B N I D I O

2.1 ANALIZA HAZARDA

Poplave su prirodne pojave koje predstavljalju neuobičajeno visoke vodostaje na rijekama i

jezerima prilikom čega plave velike površine. Nastaju kao posljedica izlučivanja velike količine

padavina, topljenjem snijega i leda, a mogu nastati i kao posljedica pucanja brana, urušavanja

terena, pucanja nasipa itd.

Usljed poplava nastaju posljedice po stanovništvo i njihove objekte, zaposlene u tim oblastima,

spasioce, životinje, prijeti opasnost od epidemija, narušavanja životne sredine, flore i faune…

Uprkos svim naporima da se poplave stave pod kontrolu, treba prihvatiti da su poplave realnost

ovog područja i da uvijek prijeti opasnost od njih. Izgradnjom naselja u blizini rijeke povećava se

rizik od plavljenja i ugrožavanja stanovništva. Neplanska gradnja i nepostojanje urbanističkih i

razvojnih planova u prošlosti negativno su doprinijeli povećanju rizika pojave poplava. Ovdje ne

treba zanemariti klimatske promjene i ekstreme koji se mogu pojaviti u pojedinim periodima

godine.

Tektonski predisponiran prostor Bjelopavlićke ravnice je takav da gotovo sve površinske i

podzemne vode gravitiraju prema rijeci Zeti. Područje oko rijeke je upravo i najugroženije od

poplava, s tim što se na nekoliko lokacija usljed obilnih padavina zadržavaju površinske vode

koje pritom ugrožavaju pojedine objekte i područja.

Na osnovu prethodnih iskustava poplave su očekivane pojave na području Opštine Danilovgrad.

Ne postoji jasna zakonomjernost njihovih javljanja. Prethodne veće poplave na ovom području

su se dogodile decembra 2000. godine. Karakteristično za ove poplave je pojava dvije serije

obilnih padavina i visoka temperatura koja je netipična za ovo doba godine. Kao posljedica

navedenih faktora došlo je do poplava koje su ugrozile stanovništvo.

Ciklonska aktivnost zahvatila je Crnu Goru, a samim tim i opštinu Danilovgrad u periodu od

8. novembra, pa sve do kraja decembra 2010. godine. Nakon prve serije obilnih padavina

značajno su se napunile akumulacije u Nikšiću (60%) koje direktno utiču na vodostaj rijeke Zete.

Nakon druge serije padavina, koje su uslijedile krajem novembra i početkom decembra, došlo je

do prelivanja akumulacije u Nikšiću i pojave plavnog talasa nizvodno, čime je ugrožena opština

Danilovgrad. 5

Tokom novembra 2010. godine na području Danilovgrada izlučilo se 686,2 lit/m² padavina što je

za 343,4 više u odnosu na prosjek. U nikšićkoj opštini čije vode značajnim dijelom pripadaju

slivu Zete izlučilo se 626,4 lit/m², što je za 328,6 više u odnosu na prosjek. U decembru su,

takođe, odstupanja bila značajna, pa se tako na teritoriji opštine Danilovgrad izlučilo 433,4 lit/m²

što je za 142,8 više u odnosu na prosjek. Na teritoriji opštine Nikšić izlučilo se 505,8 lit/m² što je

u odnosu na prosjek veće za 266,7 lit/m². Ove padavine zasitile su vodom sliv rijeke Zete što je

dovelo do izlivanja rijeke iz korita.6

5 Izvor podataka-Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore

6 Izvor podataka- Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore

17

Poplave se uglavnom javljaju kao posljedica serije padavina koje pogode teritoriju opštine u

kratkom vremenskom periodu. U prošlosti po pravilu ove serije kiša (24h, 48h, 72h) pratili su

visoki vodostaji. Kada je riječ o opštini Danilovgrad najekstremnije godine bile su: 1979, 1992,

2000, 2004 i 2010. godina.

Slivno područje Zete značajnim dijelom pripada nikšićkoj opštini. Akumulacije koje se nalaze u

Nikšiću se pune usljed obilnih padavina i otapanja snijega. Kada se napune akumulacije dolazi

do njihovog prelivanja, koje u kombinaciji sa serijom padavina dovode do poplava na teritoriji

opština Nikšić i Danilovgrad. Upravo je ovakva situacija bila 2000. godine kada se u Nikšiću za

72h izlučilo 347,9 mm padavina što se odrazilo nizvodno i dovelo do poplava na teritoriji opštine

Danilovgrad. Slično se može zaključiti na osnovu podataka 1979. godine kada se, takođe,

izlučila značajna količina padavina u roku od 72h na teritoriji Nikšića (282,4 mm), a na teritoriji

Danilovgrada su se javile poplave.

2.1.1 Vodotoci, jezera i akumulacije koji mogu biti uzrok poplava

Prostor danilovgradske opštine spada među vodom najbogatija područja u Crnoj Gori. Kao

glavni vodotok na posmatranom području ističe se rijeka Zeta sa svojim pritokama koja gradi

slivno područje od 1.597 km².

Donji tok rijeke Zete pripada ravničarskom tipu rijeke koji se odlikuje sporim oticanjem sa dosta

meandriranja. Kada se uzme u obzir da je geološki sastav terena takav da glinoviti i glinovito-

pjeskoviti sedimenti preovlađuju, onda se može zaključiti da je ovaj prostor potencijalno ugrožen

poplavama, što se potvrdilo decembra 2010. godine.

2.1.1.1 Jadranski sliv

Sve vode sa teritorije opštine pripadaju Jadranskom slivu. Glavni vodotok ovog područja je

rijeka Zeta.

Rijeka Zeta izvire na teritoriji Nikšićke opštine. Teče 29 km nakon čega ponire. Izvire ponovo

na Glavi Zete i sa tokom od 56 km uliva se u Moraču. Sa svojim pritokama usjekla je plitko

korito (tipično za ravničarske rijeke). Prilikom visokog vodostaja Zeta se izliva iz svog korita i

plavi okolno područje.

Slivno područje zahvata površinu od 1.216 km² na profilu Danilovgrada (ukupan 1.597 km²).

Prosječan proticaj rijeke Zete iznosi 75,5 m³/s, dok maksimalan dostiže 463 m³/s. Amplituda

između niskog i visokog vodostaja iznosi 10,26m.

Rijeka Sušica izvire ispod Dubrave zagredske od mnoštva periodičnih izvora od kojih je

najizdašnije Modro oko. Teče obodnim dijelom planine Garač i nakon toka od 14 km se uliva u

Zetu. Sušica se izliva iz svog korita za vrijeme viskih vodostaja i plavi okolno područje. Naselje

Strahinjići su posebno ugroženi jer voda dolazi do kuća.

Rijeka Matica nalazi se u južnom dijelu opštine, u slivnom području Bandića, Komana i

Zagarača. Vučji studenci, Modra oka i Baločke pećine izvorišni su kraci rijeke Matice. Najveća

pritoka ove rijeke je periodični vodotok Crkovnice. Matica se uliva u Moraču kod Botuna.

18

Tokom decembarskih poplava 2010. godine. Crkovnica, koja je pritoka Matice, je ugrozila

nekoliko objekata u Livadama Bandićkim.

Rijeka Moravica, Lutotuk i Rimanića potok, takođe, se izlivaju iz svog korita ugrožavajući

poljoprivredno zemljište. Moravica plavi put Sekulići-Ždrebaonik.

2.1.1.2 Bujični tokovi i erozije

U periodu novembra i decembra, koji se odlikuju najvećom količinom padavina, dolazi do

aktiviranja velikog broja bujičnih tokova kojima se ugrožavaju naselja. Bujični tokovi su često

nepredvidivi, kratkotrajni i mogu prouzrokovati ogromne štete na objektima, saobraćajnicama,

poljoprivrednom zemljištu itd.

Ovakvi periodični tokovi su karakteristični za područje: Mijokusovića, Šobajića, Bara

Šumanovića, Viša, Vinića , Martinića (Gradina) i Garča (Zagreda).

Na području Šobajići-Bare Šumanovića-Brijestovo u kišnom dijelu godine aktivira se veliki broj

bujičnih tokova koji gravitiraju prema rijeci Zeti. Kao posljedica ovih tokova, oskudne vegetacije

i prezasićenosti zemlje vodom došlo je do aktiviranja klizišta. Početak klizišta se nalazi u Poviji

(nikšićka opština). Aktiviranjem ovog klizišta ugroženo je 10-ak objekata od kojih je na nekim

došlo do pucanja zidova.

2.1.2 Plavljene površine

U toku novembra i decembra su po pravilu najveći vodostaji na rijekama, koji nastaju kao

posljedica obilnih padavina i otapanja snijega sa okolnih planina. Za vrijeme visokih vodostaja

Zeta se izliva na dužini od 25 km prilikom čega plavi površinu od oko 500 ha od čega 165 ha

otpada na obradive površine.

Rijeka Sušica izliva se iz korita na dužini od 5 km i pritom plavi 150 ha zemljišta. Rimanića

potok, takođe, izlivanjem na dužini od 5 km plavi oko 50 ha zemljišta.

Na slici br.3 prikazana su naselja koja su pri određenim vodostajima i intezitetima padavina

ugrožena od poplava.

19

Slika br. 3: Naselja ugrožena poplavama na teritoriji opštine Danilovgrad

Lokalitet Pažićkog polja

Izlivanjem rijeke Zete plavi se dio naselja Pažići kod mosta u Danilovgradu. Za vrijeme

maksimalno zabilježenog vodostaja u decembru 2010. godine bilo je ugroženo oko 30-ak

stambenih objekata, što ga čini najugroženijim područjem od poplava.

Najveći broj ugroženih objekata u naselju Pažići nalazi se na lijevoj obali rijeke Zete (Slika br.4).

Na ovom području voda je ušla u 17 stambenih objekata, dok se 10-ak objekata nalazilo na

kritičnom nivou, pri čemu je bilo ugroženo 79 osoba.

Dio mosta koji se nalazi na lijevoj obali rijeke Zete (koji je nešto niži) je bio poplavljen i voda je

dostizala nivo od 1m na samom mostu. Pri ovom nivou kalote na mostu su zatvorene.

Most se u ovim slučajevima zatvara za saobraćaj usljed neprohodnosti za mala vozila, a takođe

zbog sigurnosti od urušavanja mosta. Ovaka situacija je bila tokom decembarskih poplava 2010.

godine.

Na desnoj obali rijeke Zete, koja je na nešto većoj nadmorskoj visini, poplavljeno je bilo 4

objekta (2 poslovna i 2 stambena objekta) dok se zgrada Doma kulture nalazila na kritičnom

nivou i prijetilo joj je plavljenje (Slika br. 4). U plavljenim stambenim objektima žive dvije

porodice sa 11 lica.

20

Slika br. 4: Plavljeno područje tokom decembarskih poplava 2010. godine

Naselje Glavica-Velja Paprat

Naselje Glavica (Velja Paprat) je potencijalno ugroženo jer pojedini djelovi plave usljed priliva

stajaćih voda. Decembarskim poplavama 2010. god. u jednom stambenom objektu poplavio je

podrum, dok je kod 10-ak objekata bio otežan pristup (plavila imanja).

Lokalitet Spuž Na lijevoj obali rijeke Zete, kod mosta u Spužu, nalazi se naselje Mala koje je ugroženo

poplavama. U ovom naselju prije samog mosta nalazi se 10-ak stambenih objekata kod kojih

postoji mogućnost plavljenja usljed rasta nivoa rijeke Zete. U posljednjim poplavama voda je

prouzrokovala velike štete na 6 stambenih objekata u kojima je smješteno 17 osoba. Objekti koji

su plavili nalaze se u neposrednoj blizini ove rijeke svrstavajući ovo naselje u prvu zonu

opasnosti.

Nizvodno od mosta, takođe na lijevoj obali rijeke Zete, nalazi se oko 10-ak objekata koji mogu

biti ugroženi poplavama. Na slici br. 5 prikazana je plavljena površina tokom poplava 2010. god.

U tom periodu voda je prodrla u 4 objekta u kojima živi 7 osoba.

21

Slika br. 5: Poplavljeno područje u naselju Mala (kod mosta u Spužu)

Slika br. 6: Desna strana mosta u Spužu tokom decembarskih poplava.

22

Naselje Podanje Ovo naselje se nalazi na desnoj obali rijeke Zete prije naselja Spuž. Saobraćajno je povezano sa

starim putem Danilovgrad-Podgorica. U naselju Podanje ugrožena su 3 objekata koji se nalaze

neposredno u blizini rijeke Zete. Ova tri objekta su plavila 2010. god. Ukupan broj ugroženog

stanovništva je 13. Na slici br. 7 prikazane su prilike tokom poplava decembra 2010. godine, kao

i položaj naselja u odnosu na „stari put” Danilovgrad – Podgorica.

Slika br. 7: Naselje Podanje tokom decembarskih poplava

Lokalitet Viškog polja

Viško polje se nalazi na putnom pravcu Danilovgrad - Glava Zete, neposredno u blizini rijeke

Zete. Ovo naselje takođe je ugroženo poplavama koje nastaju kao posljedica izlivanja rijeke Zete

prilikom čega je ugoženo 5 objekata. Decembarskim poplavama voda je ušla u 2 objekta u

kojima boravi 6 ljudi. Na slici br. 8 prikazana je plavljena površina.

Slika br. 8: Plavljeno područje Viškog polja tokom decembarskih poplava 2010.g.

23

Naselje Bogićevići

U naselju Bogićevići rijeka Zeta ugrožava dva stambena objekta u kojima živi 8 ljudi. U

posljednjim poplavama voda je prodrla u ove objekte. Ovi objekti su povezani makadamskim

putem sa saobraćajnicom Danilovgrad-Slap-Glava Zete (Slika br. 9). Željeznička pruga koja se

nalazi iznad saobraćajnice nije ugrožena poplavama.

Slika br. 9: Ugroženi objekti u naselju Bogićević

Naselje Livade Bandićke

Naselje Livade Bandićke je dijelom bilo ugrožene izlivanjem rijeke Crkovnice i prilivom

stajaćih voda. Tri porodice sa 15 članova bilo je ugroženo poplavama iz decembra 2010. godine.

Naselje Gorica

U ovom naselju objekti su bili ugroženi usljed nagomilavanja stajaćih voda koje su blokirale

prilaz u nekoliko objekata, dok je u jednom objektu poplavljen podrum. U ovom objektu boravi

petočlana porodica.

Naselje Grlić

U ovom naselju ugrožen je prilaz Gradskom vrtiću „Irena Radović“, usljed nagomilavanja

stajaćih voda koje nastaju kao posljedica obilnih padavina. Takođe u ovom naselju plavi

kotlarnica Gimnazije “Petar I Petrović Njegoš” uslijed aktiviranja podzemnih voda.

24

Slika br. 10: Položaj vrtića u Danilovgradu čiji je prilazni put ugrožen površinskim vodama

Naselje Strahinjići

Rijeka Sušica koja prolazi kroz ovo naselje ugrožava jedan objekat u kojem živi sedmočlana

porodica.

Slika br. 11: Naselje Strahinjić

25

Naselje Podkraj

Tokom obilnih padavina na ovom području dolazi do nagomilavanja stajaćih voda prilikom čega

se otežava prilaz jednom objektu u kojem boravi petočlana porodica.

Izlivanjem rijeka iz svojih korita kao i nagomilavanjem stajaćih voda ugrožavju se sljedeći putni

pravci:

Danilovgrad – Pažići

Orja Luka – Frutak

Grudice – Strahinjići

Grlić – Donji Ćurilac

Podanje – Novo Selo

Danilovgrad – Glava Zete (kod Slapa, Viša i Dobrog Polja)

Pažići – Lalevići (Stari put preko šina)

Livade Bandićke – Gornji Bandići (plave Crkovnicom i Maticom)

Orašje – Zagreda (plavi Sušicom)

Danilovgrad – Gorica – Martinići (plavi rječicom Kalinac i Ljutotukom)

Dobro Polje – Kujava

Spuž – Podgorica

Orja Luka – Do Pješivački – Ćurčići

Lazine – Koljat

Zagorak – Dobro Polje

Sekulići – Ždrebaonik (plavi Moravicom)

Planom zaštite i spašavanja od poplava biće određeni alternativni pravci koji će se koristiti dok

se voda ne povuče i dok se putevi ne saniraju.

Kada je riječ o prenosnom sistemu tokom poplava dolazi do prekida u radu vodoizvorišta Oraška

jama (decembra 2010), plavljenja nekoliko trafostanica, isključivanja električne energije u

objektima koji plave što sve dovodi do odsijecanja čitavih naselja.

Trafostanica u naselju KP Dom plavi, pa bez struje ostaje 70 domaćinstava. Trafostanice u Višu,

Ljutotuku i Ćukovcu takođe plave pa je značajan broj stanovništva ovih naselja bez električne

energije.

Pregled ugroženog stanovništva i objekata za opštinu Danilovgrad dat je u Prilogu broj 6

2.2 UČESTALOST POJAVLJIVANJA I INTEZITET DJELOVANJA POPLAVA I

ANALIZA RIZIKA

Na osnovu prethodnih iskustava može se zaključiti da su poplave realnost ovog područja. U

decembru 2010. godine dogodile su se posljednje poplave kojima je plavljeno veliko područje

obale Zete i njenih pritoka. Obimnim padavinama, značajna količina stajaćih voda sakupila se u

naseljima koja se nalaze na nešto većoj udaljenosti od rijeke, ugrožavajući time objekte, puteve i

poljoprivredne površine. Ukupno je poplavama ugroženo oko 60 objekata u kojima živi oko 173

stanovnika.

26

Prije ovog perioda poplave su zahvatile područje opštine decembra 2000. godine kada su gotovo

ista naselja bila ugrožena. Treba napomenuti da je tada nivo rijeke Zete bio nešto viši (42,20

m.n.v), pa je i više objekata bilo ugroženo.

Rizik od poplava predstavlja stvarnu ili realnu opasnost izlaganja ljudi, životinja, biljaka,

objekata, životne sredine, koje mogu nastati kao posljedica obilnih padavina, pucanja brana i

nasipa, raznih vidova erozije itd.

Na osnovu prethodnih iskustava mogu se prepoznati određene oblasti na području

Danilovgradske opštine koje se mogu klasifikovati kao zone visokog stepena rizika kada su u

pitanju poplave.

I. Prva zona – Predstavlja najugroženiju zonu koja po pravilu prva plavi. U ovu zonu

spadaju: desna strana rijeke Zete kod mosta u Danilovgradu; lijeva strana mosta u

Danilovgradu (Pažići); Mala (naselje kod mosta u Spužu); Podanje (dio uz rijeku Zetu);

Viško polje.

II. Druga zona – je ugrožena rijekama Zeta, Sušica, Matica, Crkovnica, Morava, kao i

bujičnim tokovima koji se javljaju za vrijeme obilnih padavina. U ovu zonu kao

najugroženija naselja su prepoznati: Dobro Polje, Veleta, Bogićevići, Sekulići, Bandići,

Strahinjići i Donje Selo (Donji Martinići).

III. Treća zona – je ugrožena vodama koje se sakupljaju u nižim djelovima terena.

Ugrožena naselja su: Podkraj, Gorica, Velja Paprat i Novo Selo.

Kao kriterijum za određivanje zona visokog rizika, uzet je broj objekata koji je ugrožen u slučaju

poplava. Najviše ugroženih objekata je u prvoj zoni.

2.3 KRITERIJUMI ZAŠTITE OD POPLAVA

Prilikom definisanja kriterijuma i određivanja prioriteta za zaštitu i spašavanje od poplava,

područje opštine treba sagledati sa nekoliko aspekata, i to:

broja stanovnika ugroženog područja,

ekonomskog aspekta,

veličine teritorije,

broja stambenih objekata,

broja industrijskih objekata,

kulturnih objekata i spomenika kulture.

Na osnovu dosadašnjih iskustava, najvažniji kriterijumi kojima se treba voditi, a koji se odnose

na teritoriju opštine Danilovgrad, su: broj stanovnika, broj stambenih objekata i ekonomski

aspekt koji je neizbježan kod svih vidova nesreća, akcedenata, prirodnih nepogoda.

Najugroženije zone koje su prethodno definisane, prepoznate su kao stambene u kojima gotovo

da nema industrijskih objekata. Stoga su navedeni kriterijumi ključni prilikom određivanja

prioriteta.

27

2.4 PRINCIPI ZAŠTITE OD POPLAVA

Principi zaštite i spašavanja od poplava su upravo oni parametri kojih se treba pridržavati i

redovno ažurirati da bi se spriječile poplave, a to doprinosi sveukupnom poboljšanju sistema

zaštite i spašavanja. Osnovni principi na kojima treba da se bazira zaštita su:

Primjena svih zakonskih i podzakonskih akata, poštovanje zakona i kontrola

primjene istih;

Korišćenje svih raspoloživih resursa kako ljudskih tako i materijalnih, za vrijeme

prirodne nepogode;

Poboljšanje komunikacije i međusobne saradnje svih organa koji uzimaju svoje

učešće u zaštiti;

Stalno usavršavanje kadrova zaposlenih na poslovima zaštite i spašavanja;

Izrada prostornih planova i urbanističkih planova, definisanje zona jasno vodeći

računa o lokaciji industrijskih postrojenja i objekata od posebne važnosti;

Definisanje opasnih zona;

Blagovremeno obavještavanje;

Planski, na osnovu studija i projekata, sprovoditi uređenje korita rijeke Zete na

djelovima na kojima je to moguće sprovoditi.

2.5 MJERE, SNAGE I SREDSTVA ZA ZAŠTITU OD POPLAVA

2.5.1 Mjere za zaštitu od poplava

Na osnovu Zakona o zaštiti i spašavanju („Službeni list CG”, broj 13/07), sistem zaštite

podrazumijeva skup svih aktivnosti koje se preduzimaju s ciljem zaštite i spašavanja, u ovom

slučaju, od poplava. Sistem zaštite podrazumijeva preduzimanje tri grupe mjera:

Preventivne mjere podrazumjevaju sve one aktivnosti koje se preduzimaju da bi

se spriječile poplave i koje se primjenjiju prije njihovog nastanka. Ove mjere mogu biti primarne

i sekundarne.

Primarne mjere podrazumijevaju skup svih preventivnih mjera koje je potrebno preduzeti

prilikom projektovanja urbanističkih planova, projektovanje objekata, komunalne i saobraćajne

infrastrukture, telekomunikacija, hidroloških objekata itd. Podrazumjevaju detaljna istraživanja

stabilnosti terena od raznih tipova erozije.

Sekundarne mjere podrazumijevaju praćenje vodostaja na rijekama, jezerima,

hidrološkim objektima, akumulacijama, da bi se u slučaju naglog porasta na vrijeme

intervenisalo. U preventivne mjere spadaju i izrada procjene, planova, obezbjeđivanje

materijalnih sredstava, uspostavljanje sistema zaštite, upozoravanje stanovništva na moguće

poplave i sl.

Rijeka Zeta sa svojim pritokama pripada tipu ravničarskih rijeka u svom donjem toku

kojim meandrira Bjelopavlićkom ravnicom i teritorijom koja je predmet ove procjene. Kao takva

zahtijeva izradu detaljnih studija i ispitivanja vezanih za uređenja njenog toka što bi zahtijevalo

velika novčana ulaganja za koja trenutno ne postoje sredstva tako da se uređenje rječnog korita

ne može još uvijek planirati.

28

Operativne mjere podrazumijevaju skup svih onih mjera koje se preduzimaju

neposredno u situacijama kada se desila nesreća. One podrazumjevaju spašavanje stanovništva

ugroženog poplavama. Operativne mjere preduzimaju specijalizovane službe obučene za

spašavanje iz poplava, koje djeluju na terenu i direktno sprovode spašavanje. U ove mjere spada

evakuacija, sklanjanje, zbrinjavanje nastradalog stanovništva itd.

Spašavanje se obavlja prema već utvrđenim metodama, koje su utvrđene na osnovu

detaljnog proučavanja raznih parametara vezanih za to područje.

Sanacione mjere se preduzimaju nakon poplava i one podrazumijevaju otklanjanje

posljedica i štete nakon povlačenja vode. Za realizaciju sanacionih mjera potrebno je evidentirati

sve kapacitete koje je moguće angažovati u slučaju poplava.

Obilnim padavinama aktiviraju se brojni potoci koji ugrožavaju imanja i puteve, i

mijenjaju fizionomiju terena. Ove pojave su karakteristične za sjeveroistočni dio opštine

(Povija, Šobajići, Bare, Šumanovići,Vinići). Značajnu ulogu ovi tokovi su imali i na formiranje

klizišta na ovom području.

2.5.2 Snage i sredstva za zaštitu od poplava

Pod snagama za zaštitu i spašavanje od poplava podrazumijevaju se svi ljudski resursi koje je

moguće angažovati u slučaju prirodne nepogode. To su:

- Služba zaštite,

- jedinice civilne zaštite,

- specijalističke jedinice za zaštitu i spašavanje,

- dobrovoljne jedinice za zaštitu i spašavanje

- jedinice za zaštitu i spašavanje privrednih društava, drugih pravnih lica i

preduzetnika.

Služba zaštite Danilovgrad broji 20 članova od kojih je 15 profesionalnih spasilaca. U

slučajevima prirodne nepogode angažovano je svih 20 zaposlenih na pružanju pomoći. Prosječna

starost zaposlenog kadra je 38 godina.

Starosna granica Broj zaposlenih

do 30 god. 10

30-35 god. 0

35-40 god. 4

45-50 god. 4

50 god. 2

Tabela br. 3: Starosna struktura zaposlenih

Ono što se postavlja kao potreba jeste usavršavanje ovih kadrova za efikasnije spašavanje od

poplava, kao i nabavka opreme koja je potrebna za ovakve intervencije.

Otežavajuća okolnost jeste i to da Služba zaštite ne raspolaže sa dovoljno prostora, sistem radio

29

veza ne postoji, a takođe su decembra 2010. godine, usljed priliva podzemnih voda, poplavljene

prostorije što je dosta otežavalo komunikaciju Službe zaštite sa nadležnim organima.

Zakonom o zaštiti i spašavanju („Službeni list CG“, broj 13/07), između ostalog, jasno je

precizirano da opštinske službe za zaštitu i spašavanje sprovode spašavanje prilikom poplava i

drugih vremenskih nepogoda. Međutim, zbog nedostatka opreme i nedovoljne obučenosti

opštinske službe nijesu u mogućnosti da adekvatno odgovore na ovaj poziv. Pružanje pomoći

svodi se na evakuaciju stanovništva prije same poplave iz ugroženog objekta, kao i

obezbjeđivanje smještaja, hrane i kreveta za ugroženo stanovništvo. Crpljenje vode iz objekata,

komunikacija rijekom nije moguća zbog nepostojanja adekvatne opreme.

Služba raspolaže sa 7 vozila:

1. Mercedes-Benz Actros VP 7000/500

2. Mercedes-Benz Unimog VP 4000/500

3. Iveco VP 6000/300

4. FAP 13/14 7000

5. FAP 13/14 7000

6. FAP 13/14 VP 4000

7. Volvo-tehničko vozilo

Od opreme koja se može koristiti za ovakav vid spašavanja Služba zaštite posjeduje: agregat za

struju, 2 razvalna alata tipa „Holomatro“, 5 dreger aparata, 2 hidraulične dizalice, 3 merdevina, 4

vojnička kreveta, 4 dušeka, 10 gas maski, 10 sjekira.

Služba zaštite ne raspolaže sa:

1. Terenskim vozilima,

2. Spasilačkim čamcima i pratećom opremom (lampe, prsluci, kanapi, karabinjeri...),

3. Pumpama za vodu - obične, muljne, usisne košare (dubokosrkač),

4. Agregatima za struju (posjeduje samo jedan),

5. Odijelima za intervencije na vodi,

6. Opremom za spašavanje sa dubina i visina,

7. Čizmama i sl.

Mjesne zajednice su važan segment sistema zaštite i spašavanja. Na teritoriji opštine postoji 15

mjesnih zajednica: Danilovgrad I, Danilovgrad II, Danilovgrad III, Gorica, Jelenak, Spuž, Novo

Selo, Kosovi Lug, Bandići, Zagarač, Orja Luka, Slap, Vražegrmci, Mosori i Gostilje. Sve

navedene mjesne zajednice odabrale su određen broj ljudi koji bi se odazvao u vanrednim

situacijama.

Od specijalističkih jedinica na teritoriji opštine Danilovgrad postoje: OO Crvenog krsta, JP za

uzgoj, zaštitu i lov divljači i ribe i Planinarsko društvo ,,Prekornica“.

Veliki broj privrednih društava i subjekata, privatnih preduzetnika, prevoznika, ugostiteljskih

objekata, socijalnih ustanova, škola, stavilo je dio svoga kadra na raspolaganje u slučaju prirodne

nepogode. Ukupan broj lica koji je moguće angažovati iznosi oko 200.

30

Na teritoriji opštine postoji 10 privatnih preduzetnika čija je osnovna djelatnost prevoz putnika, a

koje je moguće angažovati u slučaju vanredne situacije. Takođe, postoji 7 privatnih preduzetnika

koji posjeduju specijalizovane mašine: 5 rovokopača,1 utovarivač, 1 skider i 3 kamiona.Privredni

subjekti „AD Mermer“, DOO „Šišković“, DOO „Gradnja promet“, DOO „Ecotherm system“

posjeduju građevinske mašine koje se takođe mogu angažovati u slučaju potrebe.Raspolaže se

ukupno sa: 1 damperom, 3 utovarivača, 2 bagera, 1 buldozer, 7 kamiona, 3 rovokopača i 1

kombimirkom

Sastavni dio ove procjene čini Digitalna karta poplavama ugroženih područja u

koju su unešeni podaci o ugroženom stanovništvu, stambenim i pomoćnim objektima,

privrednim, infrastrukturnim i drugim objektima.

31

3. ZAKLJUČCI

1. Na osnovu iskustava i analiza izvršenih za duži vremenski period, da se zaključiti da su

poplave realnost u opštini Danilovgrad, te da su najugroženija područja oko rijeke Zete

(naselje Pažići kod mosta u Danilovgradu, naselje Mala kod mosta u Spužu, Podanje,

lokalitet Viškog polja, Bogićevići) i rijeke Sušice (naselje Strahinići).

Takođe, pojedini stambeni i privredni objekti i putna infrastruktura ugroženi su pojavom

povremenih bujičnih tokova i nagomilavanjem stajaćih voda.

2. Kao posljedica poplava mogu se očekivati značajne materijalne štete pogotovu na

stambenim objektima, poljoprivrednom zemljištu i putnoj infrastrukturi, zbog čega je

neophodno obezbijediti blagovremenu i potpunu informisanost građana o svim mjerama i

radnjama koje Opština preduzima u cilju smanjenja posljedica od poplava, kao i

podizanje svijesti građana o mogućim posljedicama poplava.

3. Da bi se posljedice po ljude i materijalna dobra od pojave poplava umanjile potrebno je

preduzeti preventivne mjere koje će se sprovoditi kroz prostorne i urbanističke planove

opštine, kao i posebne planove, programe i projektnu dokumentaciju za sprečavanje

štetnog dejstva voda. Pored toga potrebno je primjenjivati odgovarajuće zakone i propise

iz oblasti zaštite i spašavanja od poplava, kao i osnovne propise svih subjekata koji imaju

obaveze i nadležnosti na planu zaštite i spašavanja od poplava. U cilju smanjenja rizika

od poplava neophodno je spriječiti neplansku i nezakonitu gradnju u ugroženim zonama.

4. U slučaju nastanka poplava većih razmjera potrebno je preduzeti sve odgovarajuće mjere

koje se odnose na spašavanje ugroženih i nastradalih ljudi i materijalnih dobara, pri čemu

je potrebno angažovati sve raspoložive snage i sredstva za zaštitu i spašavanje shodno

Zakonu o zaštiti i spašavanju.

5. U cilju bolje pripreme za spašavanje od poplava neophodno je izvršiti kadrovsko jačanje i

materijalno opremanje Službe zaštite za ovu vrstu hazarda. Takođe je neophodno izvšiti

popisivanje svih ljudskih i materijalnih resursa na području opštine koji se mogu

angažovati na zaštiti i spašavanju.

6. Potrebno je vršiti kontinuiranu edukaciju pripadnika spasilačkih timova i građana kako bi

se razvijalo neophodno međusobno povjerenje i građanska solidarnost.

32

GLAVA II

DOKUMENTA OPŠTINSKOG PLANA ZA ZAŠTITU I

SPAŠAVANJE OD POPLAVA

33

1. MJERE ZAŠTITE I SPAŠAVANJA OD POPLAVA –

TRI FAZE, AKTIVNOSTI, ROKOVI I IZVRŠIOCI

1.1 Strukturne mjere za ublažavanje posljedica od poplava

Na teritoriji opštine Danilovgrad ne postoje hidrotehnički objekti (nasipi, obaloutvrde…), kojim

bi se spriječilo ili ublažilo štetno dejstvo poplava.

Konfiguracija terena u slivu rijeke Zete je takva da se ona prilikom pojave velikih vodostaja

izliva iz svog korita plaveći velike površine. Posebno je ova pojava izražena na lijevoj obali

rijeke Zete u naseljima Pažići i Spuž u kojima je ugroženo najviše objekata.

Izvođenje bilo kakvih radova na utvrđivanju riječnog korita, zahtijevalo bi velika finansijska

ulaganja, jer se radi o velikom potezu.

Opština Danilovgrad ima u posjedu montažnu branu u dužini od 80m, koja bi se mogla koristiti u

sprečavanju prodora vode kada su u pitanju individualni objekti.

1.2 Nestrukturne mjere za ublažavanje poslijedica od poplava

1.2.1 Sprovođenje plana

Za sprovođenje plana zadužen je Opštinski tim za upravljanje u vanrednim situacijama, koji kao

obavezu ima i njegovo redovno ažuriranje, najmanje jednom godišnje, a ukoliko se ukaže

potreba može i češće.

Sistem ranog upozorenja dostigao je visok nivo i sprovodi se na sljedeći način:

Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore dostavlja MUP - Direktoratu za

vanredne situacije upozorenje;

Direktorat za vanredne situacije prosljeđuje upozorenje predsjedniku opštine i Službi

zaštite;

Predsjednik opštine koji se nalazi na čelu Opštinskog tima za upravljanje u vanrednim

situacijama, preduzima dalje aktivnosti i mjere koje su predviđene ovim planom.

Precizniju i detaljniju informaciju stanja na terenu građani mogu dobiti na na Web sajtu Zavoda

za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore (www.meteo.co.me).

1.2.2 Volonteri koji paze na mogućnost pojave poplava

Predsjednici mjesnih zajednica u obavezi su da obezbjede jednu osobu koja bi pratila stanje na

terenu i redovno obavještavala Opštinski tim za za upravljanje u vanrednim situacijama. Ovaj rad

bi se zasnivao na volonterskoj osnovi.

U opštini Danilovgrad postoji 15 mjesnih zajednica: Danilovgrad I, Danilovgrad II, Danilovgrad

III, Orja Luka, Jelenak, Vražegrmci, Gostilje, Gorica, Zagarače, Slap, Mosori, Spuž, Bandići,

Novo Selo i Kosovi Lug.

http://www.meteo.co.me/

34

1.3 Mjere zaštite i spašavanja po fazama

RED.

BR

FAZA

MJERE ZAŠTITE I SPAŠAVANJA

NOSIOCI AKTIVNOSTI

I

Preventivna

zaštita

Uspostavljanje sistema zaštite i spašavanja na teritoriji opštine;

izrada i ažuriranje planova za zaštitu i spašavanje; mapiranje plavnih

područja uz korišćenje GIS-softvera i formiranje jedinstvene baze podataka

koja bi sadržala informacije neophodne za sprovođenje zaštite i spašavanja;

inspekcijski nadzor;

Izgradnja i rekonstrukcija zaštitnih nasipa; praćenje promjena u riječnom

koritu (promjene toka, erodovanja dolinskih strana, nagomilavanja

nanosa…); redovno čišćenje i produbljivanje riječnog korita;

Kontinuirano praćenje promjena nivoa vode na rijeci Zeti, kao i na njenim

pritokama;

Praćenje nivoa voda u Nikšićkim akumulacijama i gornjem toku rijeke Zete,

koje prouzrokuju poplave na teritoriji Opštine Danilovgrad;

Sprečavanje izgradnje u obalnom području koje plavi;

Definisanje plavnog područja kao i područja ugroženih bujičnim tokovima;

Edukovanje građana o štetnosti poplava; mehanizmu javljanja; nadležnim

organima za sprovođenje zaštite i spašavanja od poplava;

Sprovođenje istraživanja koja bi za cilj imala poboljšanje sistema zaštite i

spašavanja;

Stručno osposobljavanje i usavršavanje pripadnika Službe zaštite za zaštitu i

spašavanje od poplava.

Vođenje evidencije o pojavama visokih voda na rijekama; prikupljanje i

analiza podatka koji će pomoći da se konkretnije spozna ova problematika;

Državni organi i institucije

MUP-Direktorat za vanredne

situacije

Vojska Crne Gore

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog

razvoja

Ministarstvo turizma i održivog

razvoja

Uprava za vode

Zavod za hidrometeorologiju i

seizmologiju Crne Gore

Mediji

Lokalna organi i područne jedinice

Opštinski tim za upravljanje u

vanrednim situacijama

Služba zaštite

Opštinska organizacija crvenog krsta

Danilovgrad

Ispostava policije Danilovgrad

Jedinica Hitne medicinske pomoći

Danilovgrad

Dom zdravlja Danilovgrad

Vojska Crne Gore – kasarna

“Milivoje Šaranović”

Elektrodistribucija Danilovgrad

Komunalna policija Danilovgrad

35

II

Spašavanje

Operativna faza (faza spašavanja) sastoji se od dvije podfaze:

1. Faza neposredne prijetnje od rizika

2. Faza spašavanja ugroženih i nastradalih ljudi

1. Faza neposredne prijetnje od rizika je veoma važna posebno u

situacijama kada je moguće predvidjeti poplave kao što je slučaj sa

poplavama u opštini Danilovgrad.

U ovoj fazi potrebno je staviti u stanje pripravnosti sve učesnike koji

sudjeluju u sprovođenju zaštite i spašavanja od poplava.

Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore obavještava

Direktorat za vanredne situacije o mogućnosti nastanka poplava. Direktorat

za vanredne situacije obavještava predsjednika opštine, koji je ujedno i

predsjednik opštinskog tima za upravljanje u vanrednim situacijama radi

preduzimanja daljih koraka.

U ovoj fazi neophodno je odrediti: način evakuacije, resurse koje je

potrebno angažovati, smještaj za evakuisano stanovništvo, hranu,

medicinsku pomoć…

Kada se stave u stanje pripravnosti svi učesnici u zaštiti i spašavanju od

poplava, pripremljeno se dočekuje druga faza

2. Faza spašavanja podrazumijeva aktivnosti koje se dešavaju u vremenu

kada dođe do pojave visoke vode i izlivanja rijeke iz svog korita.

Reaguje se u skladu sa potrebama i na osnovu ocjene stručnih ljudi koji se

bave ovom problematikom. Svaki lokalni organ u manjoj ili većoj mjeri, u

skladu sa obavezama predviđenim Planom za zaštitu od poplava i svojim

mogućnostima i nadležnostima, ima zadatak da učestvuje u zaštiti i

spašavanju.

Spašavanje se vrši na osnovu Procjene ugroženosti od poplava i Plana

zaštite i spašavanja od poplava, a sprovodi se od strane opštinskog tima za

upravljanje u vanrednim situacijama.


situacije



Služba zaštite Danilovgrad


Danilovgrad




Danilovgrad

Ispostava policije Danilovgrad

36

III

Otklanjanje

poslijedica

Faza otklanjanja posljedica podrazumijeva obezbjeđivanje osnovnih

uslova za život u ugroženim naseljima i njihovo vraćanje u prvobitno stanje.

Potrebno je sprovoditi:

-osposobljavanje stambenih i pomoćnih objekata,

-asanaciju terena,

-obezbjeđivanje dovoljne količine hrane i pitke vode,

-uspostavljanje komunikacije sa ugroženim naseljima,

-organizovano prikupljanje i pružanje pomoći,

-zdrastvene i higijensko-epidemiološke mjere,

-čišćenje riječnog korita,

-formiranje jedinstvene baze podataka,

-formiranje komisije za procjenu štete,

-otvoriti žiro-račun za pomoć ugroženom stanovništvu i

-druge mjere koje se mogu upotrijebiti na ublažavanju i otklanjanju

neposrednih posljedica od poplava.

Državni organi


situacije

Vojska Crne Gore

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog

razvoja

Ministarstvo turizma i održivog

razvoja

Uprava za vode

Lokalna organi i područne jedinice



Službe zaštite


Danilovgrad

Ispostava policije


Dom zdravlja Danilovgrad



Elektrodistribucija Danilovgrad

Komunalna policija Danilovgrad

- 37 -

1.4 Zaštita ključne infrastrukture i imovine u zajednici

Na osnovu prethodnih iskustava iz poplava koje su ugrožavale područje opštine Danilovgrad,

prepoznata su ugrožena naselja i objekti. Urađena je jedinstvena baza podataka kojom su

evidentirani svi objekti koji su pretrpjeli štete, kao i objekti kojima prijeti opasnost od poplava.

Prioritet je zaštititi ljude, zatim stambene objekte i objekte od posebnog značaja (škole, bolnice,

javne ustanove i ostale privredne i vanprivredne objekte).

1.5 Zatvaranje puteva

Na osnovu Odluke o određivanju lokalnih puteva na području opštine Danilovgrad i Odluke o

određivanju nekategorisanih puteva na području opštine Danilovgrad definisani su putevi kojim

gazduje opština Danilovgrad i koji se po potrebi mogu zatvarati i koristiti kao evakuacioni u

slučaju potrebe.

Odluku o zatvaranju ovih puteva donosi predsjednik opštinskog tima u koordinaciji sa

Direkcijom za saobraćaj, održavanje i izgradnju puteva na teritoriji opštine Danilovgrad. Nakon

donošenja odluke o zatvaranju puta postavlja se neophodna signalizacija na tim putevima.

Informisanje građana o trenutnom stanju na putevima vrši se preko Opštinskog tima za

upravljanje u vanrednim situacijama, odnosno člana tima koji je određen od strane predsjednika,

za komunikaciju s medijima.

Kada je riječ o regionalnim putevima koji prolaze kroz opštinu, Direkcija za saobraćaj,

održavanje i izgradnju puteva na teritoriji opštine Danilovgrad u saradnji sa Opštinskim timom

za upravljanje u vanrednim situacijama i Direktoratom za vanredne situacije vršiće zatvaranje

puteva. Informisanje građana vrši Direkcija za saobraćaj, održavanje i izgradnju puteva na

području opštine Danilovgrad.

1.5.1 Aktivnosti koje se preduzimaju nakon dobijanja upozorenja o praćenju situacije sa

mogućom poplavom / upozorenje o nevremenu

Nakon prijema upozorenja od strane MUP - Direktorata za vanredne situacije potrebno je

preduzeti sve one radnje koje su neophodne za reagovanje u slučaju poplava, i to:

Okupljanje opštinskog tima za upravljanje u vanrednim situacijama;

Stavljanje u pripravnost svih službi koje učestvuju u zaštiti i spašavanju (organizovati

dežurstva, informisati građane o brojevima telefona, pripremiti opremu…);

Redovno praćenje stanja na rijekama i izvještavanje opštinskog tima za upravljanje u

vanrednim situacijama;

Obilazak ugroženih naselja, upoznavanje ugroženog stanovništva i priprema za moguće

poplave;

Procjena mogućih šteta u ugroženim naseljima;

Analiza lokalnih resursa i razmatranje nabavke dodatnih;

Priprema izvještaja i drugih podataka koji se prosljeđuju opštinskom timu;

- 38 -

Uspostaviti komunikaciju sa Direktoratom za vanredne situacije i izvještavati ga o stanju

na terenu;

Koristeći bazu podataka, formiranu uz pomoć GIS-softvera, prepoznati ugrožena naselja,

stambene, privredne i infrastrukturne objekte;

Utvrditi karakteristike i strukturu ugroženog stanovništva;

Procijeniti koji resursi i u kojoj mjeri su potrebni da bi se ugroženo stanovništvo

evakuisalo i zbrinulo;

Odrediti prestavnika za komunikaciju sa medijima;

Pripremiti stanovništvo na poplave;

Praćenje vodostaja u odnosu na vitalne infrastrukturne objekte.

1.6 Odgovor na bujice

Na području opštine Danilovgrad u toku kišnog perioda javljaju se bujični tokovi koji nijesu

velike snage, pa samim tim i ne pričinjavaju veće štete na objektima.

Najkarakterističniji su na području: Mijokusovića, Šobajića, Bara Šumanovića, Viša, Vinića,

Martinića (Gradina) i Garča (Zagreda). Karakteristika ovih bujica je mala snaga i kratak period

trajanja.

Kao „nus pojava” ovih tokova i obimnih padavina mogu se formirati klizišta. Jedno takvo

klizište se pokrenulo na području Povije-Kupinova-Bara Šumanovića. Na klizištu se nalazi 10-ak

objekata. Ovo klizište se formiralo nakon obilnih padavina 2010. godine. Linija klizišta je

vidljiva na nekoliko lokaliteta, a dubina klizanja na pojedinim lokalitetima dostiže 1m². Sanacija

ovog klizišta zahtijeva velika finansijska ulaganja. Nakon poplava 2010. godine vršeni su

tehničko građevinski radovi na sanaciji puteva koji su se urušili ovim klizištem.

Da bi se spriječila pojava formiranja novih klizišta ili sanirala postojeća, neophodno je očuvati

šumski fond na tom području i izvesti potrebne grđevinske radove (potporne zidove, nasipe,

kaskade i slično).

1.7 Evakuacija

Poplavama je direktno ili indirektno ugroženo 60-ak objekata. U tim objektima živi oko 170

stanovnika (iskustva iz 2000 i 2010. godine), za koje je neophodno planirati izvođenje

evakuacije.

Evakuacija se sprovodi planski na osnovu dobro urađene procjene ugroženosti od

poplava.

Procjenom su definisana plavljena naselja, objekti, javne ustanove, škole, privredni

subjekti, putevi, mostovi, infrastrukturni objekti.

Procjenom su prepoznata mjesta evakuacije.

Evakuacija ugroženog stanovništva vrši se pomoću unaprijed obezbijeđenog prevoza

(vozilima Vojske CG, autobuskim i kombi prevozom...).

Smještaj za ugroženo stanovništvo je unaprijed obezbjeđen (kasarna „Milovan

Šaranović” - 100 mjesta, Hotel Perjanik - 18 mjesta, Hotel „ReSPA” - 20 mjesta, Motel

Pejović - 12 mjesta, Osnovne škole, Gimnazija, Policijska akademija i sportske hale).

Pored smeštaja obezbjeđena je hrana i medicinska pomoć za evakuisano stanovništvo.

- 39 -

1.8 Spašavanje od poplava

Spašavanje od poplava podrazumijeva skup radnji i aktivnosti koje se preduzimaju u cilju zaštite

ljudi čiji su životi ili zdravlje ugroženi, kao i spašavanje životinja, biljaka, imovine, kulturnog i

istorijskog nasljeđa kojima prijeti opasnost od poplava.

Lokalne službe zaštite su zakonom obavezne da vrše spašavanje ugroženog stanovništva.

Da bi se spašavanje izvršilo uz minimalan rizik opasnosti po same spasioce potrebno je

obezbijediti adekvatnu opremu za realizaciju akcija. Takođe, potrebno je sprovesti obuku

spasilaca na opremi koja će se koristiti prilikom spašavanja.

Služba zaštite Danilovgrad ne raspolaže sa opremom koja je potrebna da bi se vršilo spašavanje

u slučaju poplava (čamci, specijalna odijela, prsluci, lampe, pumpe, pumpe za crpljenje vode...).

Usljed nedostatka opreme koja je neophodna za sprovođenje zaštite i spašavanja građana

formirane su specijalne jedinice sastavljene od profesionalnih kajakaša koje je moguće

angažovati preko Direktorata za vanredne situacije.

Moguće je angažovati i pripadnike Vojske Crne Gore koja u svom sastavu ima jedinice obučene

za spašavanje na rijekama.

1.9 Pitanja od značaja za javno zdravlje, a koja su povezana sa otpadnim vodama i

ključnom kanalizacionom infrastrukturom

Plavljenje ključne kanalizacione infrastrukture, uključujući septičke jame i kanalizacione pumpne

stanice, može za posljedicu imati probleme sa kvalitetom vode na teritoriji Opštine. Institut za

javno zdravlje provjerava kvalitet vode u slučaju plavljenja ključne infrastrukture.

Tamo gdje je vjerovatno da će se to desiti ili se desilo, služba nadležna za ključnu kanalizacionu

infrastrukturu treba da preduzme sljedeće:

informiše Opštinski tim o bezbjednosti ključne kanalizacione infrastrukture, što bi pomoglo

pripremu aktivnosti za odgovor u slučaju poplava;

održava i unaprijedi bezbjednost ključne kanalizacione infrastrukture;

provjeri i popravi, gdje je to moguće, funkcionisanje ključne kanalizacione infrastrukture za

vrijeme poplava;

informiše nadležne u slučaju plavljenja ključne kanalizacione infrastrukture.

Obaveza je Opštine Danilovgrad da zajedno sa Institutom za javno zdravlje i drugim službama

riješi probleme sa kvalitetom vode.

- 40 -

2. OPERATIVNE JEDINICE (LJUDSKI I MATERIJALNI RESURSI)

U slučaju poplava na teritoriji opštine Danilovgrad moguće je angažovati sljedeće operativne

jedinice:

Služba zaštite Danilovgrad

Služba zaštite Danilovgrad predstavlja profesionalnu službu koja je formirana u skladu sa

Zakonom o lokalnoj samoupravi (,,Sl.list RCG” br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06, "Sl. list Crne Gore", br.

88/09, 03/10 i 38/12), a čija je osnovna uloga sprovođenje sistema zaštite i spašavanja na

lokalnom nivou u koordinaciji sa Opštinskim timom za upravljanje u vanrednim situacijama i

Direktoratom za vanredne situacije.

Služba zaštite broji 20 članova, od kojih su 15 vatrogasci-spasioci, 3 administrativno-tehnički

radnici i rukovodeća lica, 1 higijeničar i 1 magacioner.

Od opreme Služba zaštite raspolaže sa:

- 7 kamiona (6 vatrogasnih vozila i tehničko vozilo),

- 1 pomoćnim vozilom “Lada Specijal”,

- 1 agregatom,

- 10 dreger aparata,

- 3 merdevina,

- 10 gas maski,

- 10 vatrogasnih sjekira,

- 6 kišnih odijela,

- 20 gumenih čizmi,

- 4 vojnička kreveta,

- 8 ćebadi,

- 2 hidraulične dizalice,

- 20 gumenih čizmi, i sa

- 4 lampe.

U slučaju poplava svi zaposleni radnici Službe angažuju se na pružanju pomoći i spašavanju

ugroženog stanovništva.

Opštinska organizacija Crvenog krsta Danilovgrad

Opštinska organizacija Crvenog krsta u saradnji s Crvenim krstom Crne Gore i opštinskim timim

za upravljanje u vanrednim sitacijama pružaće pomoć ugroženom stanovništvu.

Opštinska organizacija Crvenog krsta staviće na raspolaganje 20 ljudi i 1 putničko vozilo.

- 41 -

Privredna društva, druga pravna lica i preduzetnici koji posjeduju opremu koja se može

upotrijebiti prilikom spašavanja

Privredna društva, druga pravna lica i preduzetnici dužni su da učestvuju u zaštiti i spašavanju

ljudi i materijalnih dobara i da stave na raspolaganje alat, prevozna, tehnička i ostala sredstva za

zaštitu i spašavanje.

Ukoliko raspolažu sa preduzetnim jedinicama, dužni su ih staviti na raspolaganje Ministarstvu

unitrašnjih poslova – Direktoratu za vanredne situacije.

Na teritoriji opštine postoje privredni subjekti koji imaju u svom posjedu vozila i mehanizaciju

koja se može upotrijebiti prilikom spašavanja od poplava.

Spisak opreme je sastavni dio ovog plana i prikazan je u prilogu br. 3.

3. ORGANI LOKALNE UPRAVE, PRIVREDNA DRUŠTVA, DRUGA PRAVNA LICA I

PREDUZETNICI (LJUDSKI I MATERIJALNI RESURSI)

Javno komunalno preduzeće Danilovgrad u slučaju poplava stavlja na raspolaganje

Opštinskom timu za upravljanje u vanrednim situacijama 10 operativaca, kamion sa

grajferom, kamion za prevoz kabastog materijala, kombinirku i autocistijernu zapremine 10

m³.

Javno preduzeće za uzgoj, zaštitu i lov divljači i ribe u slučaju poplava može obezbijediti

3 operativca koja bi pružala pomoć na terenu, 2 putnička vozila i čamac s motorom.

Javno preduzeće vodovod i kanalizacija u slučaju poplava Opštinskom timu za

upravljanje u vanrednim situacijama stavlja na raspolaganje 10 operativaca, 2 putnička

vozila i 2 pumpe za crpljenje vode.

Sekretarijat za urbanizam komunalno-stambene poslove i zaštitu životne sredine u

slučaju poplava stavlja na raspolaganje 2 službenika koja bi pružala pomoć na terenu.

Sekretarijat je u obavezi da obezbijedi i potvrdi smještajne kapacitete koji bi se koristili za

evakuaciju ugroženog stanovništva.

Dom zdravlja „Dimitrije-Dika Marenić”, opštinskom timu za upravljanje u vanrednim

situacijama, staviće na raspolaganje sanitetsko vozilo i ekipu sastavljenu od 3 člana (ljekar,

tehničar i vozač). U slučaju potrebe može se angažovati još sanitetskih vozila i ljudstva.

RJ „Elektrodistribucija Danilovgrad”, kao sastavni dio sistema zaštite i spašavanja,

prilikom poplava, kao i za vrijeme vanrednog stanja angažuje sve raspoložive ljudske i

materijalne resurse s ciljem uspostavljanja stabilnog i bezbjednog snabdijevanja ugroženih

naselja električnom energijom. U svojoj jedinici ima 6 zdrastveno sposobnog radnika (

operativaca, 2 dip.ing. elektrotehnike, 3 kamiona (kamion sa dizalicom, kamionet sa korpom

i sandučar), 2 terenska vozila (Lada „Niva”), 3 putnička vozila ( 2 Renaulta „Kangu” i 1

Yugo).

- 42 -

Direkcija za saobraćaj izgradnju i održavanje puteva na teritoriji opštine Danilovgrad

u slučaju poplava će opštinskom timu za upravljanje u vanrednim situacijam staviti na

raspolaganje jedno putničko vozilo i 2 radnika.

Direkcija je obavezna pratiti stanje puteva tokom vanrednog stanja i redovno informisati

opštinski tim o stanju na terenu.

3.1 Obnova zaliha

Tokom poplava može se desiti da pojedina naselja ili domaćinstva budu odsječena zbog

oštećenja puteva ili mostova, pa se u takvim okolnostima može javiti potreba za obnovom zaliha

osnovnim životnim potrepštinama za ljude i za stoku u izolovanim naseljima. Kada informacije

sa terena nagovještavaju da može doći do izolacije pojedinih naselja ili domaćinstava, lokalna

uprava će preporučiti preduzećima ili domaćinstvima da povećaju zalihe osnovnih potrepština.

Nakon pojave poplava Služba zaštite i spašavanja će pružiti podršku izolovanim zajednicama

pomaganjem u prevozu osnovnih potrepština alternativnim putevima. Takođe, Služba zaštite i

spašavanja će raditi sa humanitarnim organizacijama na dostavljanju pomoći zajednicama koje

su izolovane.

4. RUKOVOĐENJE I KOORDINACIJA PRI AKCIJAMA ZAŠTITE I

SPAŠAVANJA OD POPLAVA

Rukovođenje u situacijama kada je na snazi vanredno stanje vrši se od strane Opštinskog tima za

upravljanje u vanrednim situacijama. Na čelu tima nalazi se predsjednik opštine. Tim se po

potrebi okuplja i ne postoji potreba za njegovim stalnim angažmanom.

Članove tog tima čine funkcioneri lokalne samouprave, starješine lokalnih organa, Službe zaštite,

predstavnici MUP-Direktorata za vanredne situacije, Ispostave policije Danilovgrad, Vojske

Crne Gore – kasarne ,,Milovan Šaranović”, Crvenog krsta Danilovgrad, DOO Komunalno

preduzeće Danilovgrad, DOO Vodovod i kanalizacija Danilovgrad, Direkcije za saobraćaj,

održavanje i izgradnju puteva na području opštine Danilovgrad, LJRDS ,,Radio Danilovgrad”,

Dom zdravlja ,,Dimitrije - Dika Marenić”, DOO Za uzgoj zaštitu i lov divljači i riba,

Elektroprivrede, Šumarstva.

.

Pozivanje i mobilizacija operativnih jedinica vrši se od strane Opštinskog tima za upravljanje u

vanrednim situacijama. Kada situacija nalaže angažovanje dodatnih resursa koji se obezbjeđuju

od strane Ministarstva unutrašnjih poslova, rukovođenje i koordinaciju preuzima Ministarstvo

unutrašnjih poslova – Direktorat za vanredne situacije.

Pozivanje i mobilizacija operativnih jedinica može se vršiti putem sredstava javnog informisanja,

pozivom ili na neki drugi unaprijed utvrđeni način. Obaveza svih lokalnih organa je da preduzmu

mjere u skladu sa svojim mogućnostima, kako bi se u što kraćem roku obezbijedio normalan

život i rad na ugroženom području. Organizaciona šema djelovanja u vanrednim situacijama data

je u prilogu na strani 50.

- 43 -

Kontrolu nad radom operativnih jedinica sa teritorije opštine vrši Opštinski tim za upravljanje u

vanrednim situacijama, a nadležno ministarstvo kada su u pitanju resursi koji su angažovani od

strane ministarstva.

Brza procjena

Predsjednik opštine koji je ujedno i predsjednik Opštinskog tima za upravljanje u vanrednim

situacijama, imenuje nekoliko članova tima koji će u slučaju nastanka poplava uraditi brzu

procjenu situacije na terenu.

Na osnovu brze procjene, prethodnog iskustva i jedinstvene baze podataka s kojom se raspolaže,

preduzimaju se konkretne mjere na terenu.

Ukoliko je stepen rizika od poplava takav da prijeti prekid u saobraćaju sa pojedinim naseljima,

potrebno je sprovesti blagovremeno obezbjeđivanje dodatnih količina životnih namirnica,

medicinskih i sredstava za ličnu higijenu.

Poplave u opštini Danilovgrad su takvog karaktera da kratko traju, pa se ove mjere rjeđe

upotrebljavaju.

5. MEĐUOPŠTINSKA I MEĐUNARODNA SARADNJA

U situaciji kada se iskoriste svi lokalni resursi opštinski tim za upravljanje u vanrednim

situacijama može zatražiti pomoć preko Ministarstva - Direktorata za vanredne situacije.

Međuopštinska pomoć može se ostvariti direktnom komunikacijom komandira Službi zaštite sa

susjednim opštinama.

Međunarodna saradnja se ostvaruje preko Ministarstva unutrašnjih poslova-Direktorata za

vanredne situacije. Direktorat donosi odluku o traženju međunarodne pomoći ukoliko procijeni

da su se stvorili uslovi za istu, shodno bilateralnim i drugim sporazumima o međunarodnoj

saradnji u slučajevima nastanka prirodnih, tehničko-tehnoloških i drugih civilizacijskih

katastrofa, kao i ustaljenoj proceduri kada se pomoć traži od organa pri EU, UN i dr.

Opština je dužna da planira mjere i aktivnosti kojima će se omogućiti pravovremeno i brzo

realizovanje zadataka koji za cilj imaju prihvatanje međunarodne pomoći u okviru koncepta pod

nazivom Podrška zemlje domaćina (Host Nation Support).

6. INFORMISANJE GRAĐANA I JAVNOSTI

Na osnovu ranog upozorenja o mogućem nastanku poplava u opštini Danilovgrad, upućenog od

strane Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore, opštinski tim za upravljanje u

vanrednim situacijama će preko nadležnog organa lokalne samouprave (Službe zaštite) obići

ugrožena područja i upozoriti stanovništvo o mogućim poplavama.

Zadatak službenika zaduženog za poslove preventive je da predoči ugroženom stanovništvu o mogućim posljedicama i da ih upozna sa putevima evakuacije i privremenim smještajem koji im stoji na raspolaganje tokom vanredne situacije.

- 44 -

Informisanje građana moguće je sprovesti putem:

Radija i televizije;

Pozivom ili porukom preko mobilnog i fiksnog operatera;

Web site-a opštine Danilovgrad;

predsjednika mjesnih zajednica;

Fax-om;

Radio vezom;

Elektronskim putem (portalom);

E-mail-om;

Društvenim mrežama…

Ukoliko opština nije u mogućnosti da uspostavi nijedan od navedenih vidova komunikacije u

obavezi je da zatraži uspostavljanje istog od strane Direktorata za vanredne situacije.

Komunikacija sa medijima

Predsjednik opštine, kao predsjednik Opštinskog tima za upravljanje u vanrednim situacijama,

obavezan je redovno informisati medije o situaciji na terenu.

Ukoliko je predsjednik spriječen, dužan je da odredi predstavnika koji će obavljati ovu funkciju.

7. NAČIN ODRŽAVANJA REDA I BEZBJEDNOSTI PRILIKOM INTERVENCIJA

Održavanje reda i mira tokom vanredne situacije sprovodi Ispostava policije Danilovgrad.

8. FINANSIJSKA SREDSTVA ZA SPROVOĐENJE PLANOVA

Opština u svom budžetu planira finansijska sredstva za zaštitu i spašavanje od poplava, na

osnovu predviđenih mjera i aktivnosti na uređenju vodotoka, kao i na osnovu vrijednosti nastalih

šteta pri poplavama iz prethodnih godina.

Opština u svom budžetu planira finansijska sredstva potrebna za zbrinjavanje i evakuaciju

ugroženog stanovništva u okviru teritorije opštine.

Sredstva za troškove smještaja stanovništva evakuisanog iz jedne u drugu opštinu u skladu sa

Zakonom o zaštiti i spašavanju, obezbjeđuju se u budžetu Crne Gore.

Takođe, jedan dio aktivnosti koji se odnosi na operativne i sanacione mjere finansira se iz

budžeta Crne Gore.

- 45 -

GLAVA III

PRILOZI

- 46 -

1. TIM ZA UPRAVLJANJE U VANREDNIM SITUACIJAMA OPŠTINA DANILOVGRAD

R. br. IME I PREZIME NAZIV SUBJEKTA FUNKCIJE FUNKCIJA U TIMU

TELEFON i fax

1. Đuranović Branislav Predsjednik opštine

Predsjednik 069-018-831 fax 810-140

2. Bošković Zoran Potpredsjednik opštine Zamjenik predsjednika

069-013-567 fax 810-140

3. Radulović Goran Načelnik Službe zaštite Sekretar 069-033-118

4. Đurović Miodrag Miško Predsjednik SO

Član 069-375-700 fax 810-140

5. Perović Zoran MUP- Direktorat za vanredne situacije

Član 067-911-2082

6. Šćepanović Radomir MUP- Direktorat za vanredne situacije

Član 069-338-867

7. Simonović Zdravko Direktor DOO Komunalno preduzeće

Član 069-304-321

8. Antović Dragan Direktor JP Direkcije za saobraćaj Član 069-022-538

9. Đuričković Darko Direktor DOO Vodovod I kanalizacija

Član 067-227-710

10. Čović Svetislav Komandir odeljenja policije DG

Član 067-189-503

11. puk.Dakić Dragutin Komadantdant kasarne Danilovgrad Član 067-222-499

12. Puk. Žegarac Željko Vojska CG Član 067/22-544

13. Barović Željko Direktor Doma zdravlja Član 067/886-253

14. Koljenšić Goran Direktor RJ Šumarstvo Član 067-265-132

15. Šaranović Ranko Direktor RJ Elektrodistribucija Član 067-602-444

16. Bogićević Nada Služba za zajedničke poslove Član 069-399-740 fax. 816-125

17. Ivanović Duško Direktor DOO Uzgoj zaštitu I lov divljači I riba

Član 069-399-769

18. Saveljić Ranko Sekretar Crvenog krsta Član 069/399-745

19. Kadić Branislav Direktor Radio Danilovgrada Član 069-399-770

20. Vuković Dejan Direktor JU Centar za kulturu Član 069/399-724

21. Pavićević Đuro Pom. Načelnika Služba zaštite Danilovgrad

Član 067/929-7859

22. Mrvaljević Darko Šef tima za izradu projekata Član 069/132-000

- 47 -

2. PREGLED LJUSKIH I MATERIJALNIH RESURSA OPERATIVNIH JEDINICA KOJE MOGU BITI ANGAŽOVANE U SLUČAJU POPLAVA

Red.br

Naziv Broj lica/ količina

Lokacija Napomena

1. 1 Vatrogasci-spasioci 15 Služba zaštite Danilovgrad Operativci

2. 2 Administrativno-tehnički i pomoćni radnici

5 Služba zaštite Danilovgrad Po potrebi mogu se angažovati na terenu

3. Mercedes-benz “Actros” 1 Služba zaštite Danilovgrad Vatrogasno vozilo

4. Mercedes-benz “Unimog” 1 Služba zaštite Danilovgrad Vatrogasno vozilo

5. Iveco 1 Služba zaštite Danilovgrad Vatrogasno vozilo

6. Volvo 1 Služba zaštite Danilovgrad Tehničko vozilo

7. FAP 13/14 3 Služba zaštite Danilovgrad Vatrogasno vozilo

8. Lada “Specijal” 1 Služba zaštite Danilovgrad MMV

9. Agregat 1 Služba zaštite Danilovgrad

10. Električna brusilica 2 Služba zaštite Danilovgrad

11. Električna bušilica 1 Služba zaštite Danilovgrad

12. Vojni kreveti 4 Služba zaštite Danilovgrad

13. Vojno ćebe 8 Služba zaštite Danilovgrad

14. Vojnički dušek 4 Služba zaštite Danilovgrad

15. Dreger aparati 10 Služba zaštite Danilovgrad

16. Merdevine 3 Služba zaštite Danilovgrad

17. Gas maske 10 Služba zaštite Danilovgrad

18. Vatrogasne sjekire 10 Služba zaštite Danilovgrad

19. Kišna odijela 6 Služba zaštite Danilovgrad

20. Gumene čizme 20 Služba zaštite Danilovgrad

21. Lampe 4 Služba zaštite Danilovgrad

- 48 -

3. PREGLED LJUDSKIH I MATERIJALNIH RESURSA ORGANA LOKALNE SAMOUPRAVE, PRIVREDNIH DRUŠTAVA, DRUGIH PRAVNIH LICA I

PREDUZETNIKA

Organizacija Broj (količina)

Opis Napomena

JP Lovačko 3 Operatvci

JP Lovačko 1 Penta

JP Lovačko 1 Čamac (drveni)

JP Lovačko 1 Lada “Niva”

JP Lovačko 1 Lada “Specijal”

Sekretarijat za urbanizam 2 Operativci

JP Vodovod i kanalizacija 10 Operativci

JP Vodovod i kanalizacija 2 Pumpe za crpljenje vode

JP Vodovod i kanalizacija 2 Vozila

JP Komunalno Danilovgrad 10 Operativci

JP Komunalno Danilovgrad 1 Kamion sa cistjernom za vodu 10m³

JP Komunalno Danilovgrad 1 Kamion sa grajferom

JP Komunalno Danilovgrad 1 Kombinirka

JP Komunalno Danilovgrad 1 Kamion za kabasti otpad

RJ “Elektrodistribucija Danilovgrad” 6+2 6 Operativaca + 2 Dip. el.ing

RJ “Elektrodistribucija Danilovgrad” 1 Kamion sa dizalicom

RJ “Elektrodistribucija Danilovgrad” 1 Kamionet sa korpom

RJ “Elektrodistribucija Danilovgrad” 1 Kamionet

RJ “Elektrodistribucija Danilovgrad” 2 Lada “Niva”

RJ “Elektrodistribucija Danilovgrad” 2 Renault “Kangu”

RJ “Elektrodistribucija Danilovgrad” 1 Jugo

Dom zdravlja “DimitrijeDika Marenić” 1 Ekipa sastavljena od ljekara, tehničara i vozača

Dom zdravlja “DimitrijeDika Marenić” 1 Sanitetsko vozilo

Direkcija za saobraćaj Danilovgrad 2 Operativca

Direkcija za saobraćaj Danilovgrad 1 Volkswagen “Polo”

Crveni krst-Danilovgrad 20 Operativci

Crveni krst-Danilovgrad 1 Peugeot “306”

Privatna lica koja posjeduju specijalizovane mašine

Matković Momčilo-privatnik 1 Kamion

Matković Momčilo-privatnik 1 Rovokopač

Matković Momčilo-privatnik 1 Valjak

Marunović Branko-privatnik 1 Rovokopač (kombinirka)

Marunović Najo-privatnik 1 Kamion

Marunović Najo-privatnik 1 Kombinirka

Kovačević Božidar-privatnik 1 Rovokopač

- 49 -

Đukanović Savo-privatnik 1 Mini-bager

Đukanović Savo-privatnik 1 Kamion

Jovović Slobo-privatnik 1 Skider

Privredni subjekti-građevinski

AD “Mermer” Danilovgrad 2 Kamion

AD “Mermer” Danilovgrad 1 Damper

AD “Mermer” Danilovgrad 2 Bager

AD “Mermer” Danilovgrad 1 Buldozer

DOO “Šišković” Danilovgrad 2 Kamion

DOO “Šišković” Danilovgrad 2 Utovarivač

DOO “Gradnja promet” Spuž 2 Kamion

DOO “Gradnja promet” Spuž 3 Rovokopač

DOO “Gradnja promet” Spuž 2 Kombinirka

DOO “Eco-term sistem” Podanje 1 Kamion

Prevoz putnika

DOO “Pavićević Turs” Danilovgrad 3 Minibus

DOO “Pavićević Turs” Danilovgrad 1 Kombi

DOO “Vujović VR” Danilovgrad 5 Autobus

DOO “Vujović VR” Danilovgrad 3 Minibus

DOO “Vujović VR” Danilovgrad 2 Kombi

DOO “Bogićević prevoz” Danilovgrad

2 Autobus


1 Minibus


4 Kombi

DOO “Mraković trade” Danilovgrad 2 Autobus

DOO “Mraković trade” Danilovgrad 1 Minibus

DOO “Mraković trade” Danilovgrad 2 Kombi

DOO “IG turs” Danilovgrad 2 Autobus

DOO “Kaluđerović Trade” Danilovgrad

2 Minibus

DOO “Kaluđerović Trade” Danilovgrad

1 Kombi

DOO “Dangrad prevoz” Danilovgrad 2 Autobus

DOO “Dangrad prevoz” Danilovgrad 4 Kombi

DOO “Dan turs Perović” Danilovgrad 3 Minibus

DOO “Dan turs Perović” Danilovgrad 1 Kombi

DOO “Revival Travel” Danilovgrad 1 Autobus

DOO “Revival Travel” Danilovgrad 3 Minibus

DOO “Revival Travel” Danilovgrad 4 kombi

- 50 -

4. ORGANIZACIONA ŠEMA DJELOVANJA-POPLAVE

Predsjednik opštine (Opštinski tim za upravljanje

u vanrednim situacijama)

Služba zaštite

Crveni krst Danilovgrad

JP Lovačko

Komunalna policija

JP Komunalno

JP Vodovod i kanalizacija

Sekretarijat za urbanizam

Sekretarijat za privredu i finansije

Sekretarijat za imovinu

Sekretarijat za opštu upravu i društvene poslove

Direkcija za saobraćaj

Služba za zajedničke poslove

Radio Danilovgrad

Ekspozitura policije Danilovgrad

Kasarna” Milivoje Šaranović”

JZU Dom zdravlja

RJ Elektrodistribucija

RJ Šumarstvo

Policijska akademija

MUP Crne Gore (Predstavnik Direktorata za

vanredne situacije)

- 51 -

5. UPUTSTVO ZA POSTUPANJE GRAĐANA U SLUČAJU RIZIKA OD POPLAVA Poplave su česte elementarne nepogode koje mogu biti lokalnih razmjera - ukoliko pogađaju naselje ili manje zajednice, ili velikih razmjera - ukoliko pogađaju čitave slivove rijeka i veći broj opština. Vrijeme razvijanja poplava varira od slučaja do slučaja. Poplave u ravničarskim krajevima se razvijaju polako, po nekoliko dana, za razliku od bujičnih poplava koje se razvijaju brzo, nekad i bez vidljivih znakova. Ovakve poplave formiraju opasan i destruktivan plavni talas, koji sa sobom nosi mulj, kamenje, granje i otpad. Do plavljenja dolazi i kada nivo vode u rijekama poraste toliko da dolazi do pojave podzemnih voda ili do prelivanja preko nasipa ili kada usljed pritiska vode na nasipe dođe do njihovog probijanja. Do poplave može doći i usljed pucanja i prelivanja brane zbog prevellikog dotoka vode - što prouzrokuje poplavu sličnu bujičnoj poplavi, ali u mnogo širim i katastrofalnijim razmjerama. Poplave se mogu dogoditi svuda. Čak i vrlo mali potoci, rječice, kanali za odvod ili kišni kanali, koji djeluju bezopasno, mogu izazvati poplave većih razmjera. Poplave se najčešće ne mogu spriječiti, ali postoje određene aktivnosti koje čovjek može preduzeti, a koje će preduprijediti ili umanjiti posljedice prouzrokovane ovom prirodnom nepogodom. 3. 1. Aktivnosti za sprečavanje poplava i smanjenje posljedica - preventivne mjere

Upoznajte se sa istorijom dešavanja poplava u vašem kraju.

Osmislite svoj plan kako bi zaštitili sebe, svoju porodicu i imovinu u slučaju poplave.

Tokom perioda kada nema poplava ponašajte se odgovorno, ne bacajte otpad u rijeke, potoke i kanale.

Ako je otpad već u koritima i kanalima, prijavite nadležnoj komunalnoj službi i učestvujte u akcijama čišćenja vodotokova.

U gradovima gdje je kod jakih kiša pojačano oticanje voda, ne bacajte otpad i prekrivajte šahtove koji odvode atmosferske vode.

Ne pregrađujte vodotokove kako bi pravili akumulaciju vode u ljetnjem periodu.

Pripremite najosnovnije rezerve hrane, vode i ljekova.

Podignite električne uređaje na mjesto koje je sigurno.

Po mogućnosti pripremite džakove s pijeskom koje, u slučaju nailaska poplave možete staviti na ulaz i zatvorite sva mjesta na kući kroz koja može da uđe voda.

- 52 -

Saznajte puteve evakuacije i bezbjedna mjesta za evakuaciju.

Ako živite nizvodno od brane informišite se koji je signal za opasnost, koliko vam je vremena potrebno da se sklonite i koja je sigurna granica za sklanjanje u slučaju njenog rušenja.

Planirajte kako da upoznate i ostale stanare u zgradi (susjednim kućama) na opasnost od poplava, preventivne mjere i postipke zaštite i spašavanja.

Preko sredstava informisanja pratite stanje i upozorenja o mogućoj poplavi. 3.2. Kako postupati za vrijeme poplava i evakuacije?

Pratite informacije preko radija, televizije i putem interneta radi adekvatnog informisanja.

Ukoliko postoji rizik od bujičnih poplava, odmah pređite na više spratove kuće. Ne čekajte instrukcije da biste to uradili.

Budite kooperativni i sarađujte sa spasilačkim ekipama.

Nosite odjeću i obuću koji štite od vode.

Pooštrite mjere lične higijene radi očuvanja vašeg zdravlja i sprečavanja epidemija.

Ne pijte vodu sa slavine dok se ne uvjerite da je sigurna za upotrebu, jer voda za piće može biti zagađena u poplavljenim područjima. Do tada treba piti flaširanu, prokuvanu i dezinfikovanu vodu.

Nemojte dodirivati električnu opremu ukoliko ste mokri ili stojite u vodi.

Nemojte koristiti telefon, osim ako stvarno nije neophodan jer time doprinosite rasterećenju telefonske mreže i linija potrebnih za organizaciju spašavanja i evakuacije.

Ukoliko ste u nemogućnosti da napustite svoj dom idite do najvišeg sprata kuće i čekajte da dođu spasilački timovi. Ako morate da se evakuišete - napustite dom:

Isključite sve električne uređaje, isključite plin i iskopčajte struju na glavnom prekidaču čak i ako nema struje u vašem domu.

Evakuišite domaće životinje, a ako to nije moguće oslobodite ih iz objekata u kojima su smještene.

Uzmite pripremljene nužne stvari. Ne zaboravite da ponesete lična dokumenta i nephodne ljekove jer je moguće da ćete biti odsutni duži period iz svog doma.

Nemojte iz bilo kog razloga prelaziti most ili ići pored rijeka, bujica, kosina i sl. Ne prelazite brzake i potoke. Poplavni talas vas može povući sa sobom.

- 53 -

Pažljivo pratite putokaze i sve druge informacije objavljene od strane nadležnih institucija. Na ovaj način ćete izbjeći odlazak do opasnih područja.

Ne hodajte kroz vodu koja se kreće, jer voda dubine 15cm može izazvati pad. Ukoliko morate da prođete kroz vodu - hodajte tamo gdje se voda ne pomjera. Koristite štap da provjerite dubinu vode i čvrstinu tla.

Ako vozite ne blokirajte ulice i puteve, kako bi spasilački timovi nesmetano funkcionisali.

Ne idite poplavljenim ulicama, podvožnjacima ili podzemnim prolazima. Voda može biti dublja i brža nego što izgleda, a nivo vode bi mogao uništiti i vaš automobil.

U slučaju da vas poplavna voda opkoli, napustite vozilo i ukoliko je moguće pređite na više tlo.

Izbjegavajte oblasti koje su poznate po klizištima i odronima.

Obratite pažnju na uputstva koja su donijele nadležne institucije. One upravljaju i rukovode u vanrednim situacijama i koordiniraju radom spasilačkih timova. 3.3. Kako postupati poslije poplava?

Slušajte izvještaje na vijestima o vodosnabdijevanju, kao i da li je bezbjedno piti vodu.

Izbjegavajte plavnu vodu - ona može biti zagađena muljem, uljem, benzinom ili fekalnom kanalizacijom. Voda može takođe biti pod strujnim naponom od podzemnih kablova.

Izbjegavajte vodu koja je u pokretu.

Budite pažljivi u oblastima sa kojih se plavna voda povukla, putevi su možda oštećeni i opasni.

Vratite se u svoje domove samo pošto nadležne službe proglase da je to bezbjedno.

Nemojte koristiti električne aparate prije provjere.

Očistite i dezinfikujte sve površine.

Držite se dalje od zgrada koje su okružene plavnim vodama.

Budite pažljivi pri ulaženju u zgrade zbog skrivenih oštećenja koja su mogla da nastanu.

Osposobite oštećene septičke jame i druge kanalizacione sisteme što je ranije moguće - ukoliko su oštećeni mogu da postanu veliki zdravstveni rizik.

Očistite i dezinfikujte sve što je pokvašeno. Mulj koji ostaje posle plavne vode, može da sadrži kanalizacione otpatke i hemikalije.

Ukoliko primijetite uginule životinje obavijestite nadležnu službu na telefonske brojeve 123 ili 112. UPAMTITE: Čak i kada se plavna voda povuče, opasnost postoji

- 54 -

6. PREGLED UGROŽENOG STANOVNIŠTVA, OBJEKATA I

ŽIVOTINJA PO PODRUČJIMA

R.br Naselje Broj domaćinstava

Broj članova

Objekti

Stambeni objekti

Pomoćni objekti

Privredni objekti

1 Pažići 21 76 21 10 1

2 Danilovgrad 2 11 2 0 0

3 Spuž 7 24 7 5 0

4 Podanje 3 9 3 0 0

5 Kosić 1 5 1 0 0

6 Bandići 3 15 3 3 0

7 Starahinjići 3 7 3 1 0

8 Bogićevići 2 8 2 2 0

9 Ćurilac 1 5 1 1 0

10 Podkraj 1 5 1 0 0

11 Gorica 1 5 1 0 0

12 Martinići 1 5 1 1 0

13 Viš 3 8 3 2 0

14 Frutak 1 3 1 0 0

- 55 -

7. IZVODI IZ GIS-A

Slika 1 Naselje Bogićevići

Slika 2 Naselje Pažići

- 56 -

Slika 3 Naselje Ćurilac

Slika 4 Naselje Podanje

- 57 -

Slika 5 Naselje Spuž

Slika 6 Naselje Bandići

- 58 -

Slika 7 Naselje Strahinjići

Slika 8 Naselje Grlić (Vrtić Irena Radević)

- 59 -

Slika 9 Naselje Danilovgrad (Gimnazija “Petra I Petrović Njegoš”)

- 60 -

8. UPUTSTVO ZA EVAKUACIJU STANOVNIŠTVA UGROŽENOG POPLAVAMA

Pod evakuacijom podrazumjevamo planski organizovano i kontrolisano premještanje stanovništva i materijalnih dobara iz ugroženih u bezbjedna područja. Sama procedura podrazumjeva nekoliko faza:

Faza 1-Odluka o evakuaciji Koordinator odgovora na poplave donosi odluku o evakuaciji. On se imenuje od strane opštinskog tima za upravljanje u vanrednim situacijama u trenutku kada nastupi vanredna situacija ( po pravilu koordinator je predsjednik opštine). Odluka o evakuaciji se donosi kada prijeti opasnost od plavljenja imovine, njene odsječenosti, opasnosti od narušavanja javog zdravlja. Odluka se donosi na osnovu realne procjene bazirane izlaskom na terenu. Koordinator odgovora na poplave dužan je predočiti ovu odluku javnosti i obrazložiti je. Samim planiranjem evakuacije treba predvidjeti:

1. Poslijedice od poplava, vrijeme nastanka 2. Model poplave 3. Veličinu teritorije sa koje se vrši evakuacija 4. Vrijeme trajanja evakuacije 5. Prioritete evakuacije 6. Resurse neophodne za sprovođenje evakuacije 7. Evakuaciona mjesta 8. Puteve evakuacije 9. Evidenciju svog evakuisanog stanovništva 10. Bezbjednosne mjere

Faza 2- Upozorenje Upozorenje o mogućem nastanku poplava je slijedeća faza evakuacije. Nakon donošenja odluke o evakuaciji, ugroženo stanovništvo se upozorava i upućuje u samu proceduru. evakuacije. Upozoravanje se vrši putem medija, direktnom komunikacijom, obavještenjem, preko predsjednika mjesnih zajednica… Neophodno je prije same evakuacije unaprijed utvrditi puteve evakuacije, mjesta evakuacije i neophodnu medicinsku pomoć za ugroženo stanovništvo. Poruke sa upozorenjima se pripremaju od strane MUP-Direktorata za vanredne situacije u saradnji sa komandirom Službe zaštite.

Faza 3 – Evakuacija Sama evakuacija se sprovodi planski uz kontrolu i obezbjeđivanje od strane policije. Svi navedeni resursi u planu, staviće se na korišćenje i pružiće podršku tokom sprovođenja evakuacije. Lica koja treba da se evakuišu prvenstveno treba da pruže potpunu saradnju kao i da iskoriste sopstvene resurse što će se od njih zahtjevati tokom same evakuacije.

- 61 -

Zone slijetanja za helikoptere se nalaze na : Stadionu Braće Velaševića i Poligonu gimnazije “Petar I Petrović Njegoš” u Danilovgradu. Lica sa posebnim potrebama su prioritetna grupa uz djecu prilikom evakuacije. Neophodno je pribaviti sve podatke o broju ovih lica i njihovim potrebama za evakuisanje.

Faza 4 – Sklonište Planom je obezbjeđeno 150 smještajnih kapaciteta (kasarna “Milovan Šaranović” u Danilovgradu 100 mjesta, Motel Perjanik 18 mjesta, Hotel „ReSPA” 20 mjesta, Motel Pejović 12 mjesta). Ukoliko se ukaže potreba za još mjesta na raspolaganju su četiri osnovne škole i gimnazija. Predhodnim poplavama koje su zahvatile teritoriju opštine Danilovgrad (2010 god.), samo je jedna šestočlana porodica privremeno bila smještena u kasarni Danilovgrad. Ostale porodice su privremeno bile smještene kod porodica. Povučeni ovim obezbjeđeni smještajni kapaciteti su dovoljni, ali nisu konačni. U prilogu br.3 dat je pregled materijalnih i ljudskih resursa koji se mogu angažovati za prevoz ugroženog stanovništva.

Faza 5 – Povratak Povratak u ugrožena područja je moguć nakon povlačenja vode i kada se utvrdi da ne postoji opasnost po javno zdravlje. Koordinator odgovora na poplave donosi odluku o povratku u ugrožena područja. Odluka se donosi nakon razmatranja: situacije na terenu, mogućnosti novog plavnog talasa, stanja resursa neophodnih za povratak, vremenske prognoze, stanja životne sredine, mogućnosti pojave epidemija, stanja na vodovodnoj i elektro mreži...

Faza 6 – Izlazak na teren Komisije za procjenu štete Nakon povlačenja visoke vode, predsjednik opštine formira Komisiju za procjenu štete koja izlazi na ugroženo područje.

- 62 -

9. PREGLED TIMOVA I GRUPA KOJE SE U SLUČAJU POTREBE MOGU AKTIVIRATI ZA SPROVOĐENJE ODREĐENIH MJERA I AKTIVNOSTI

TIM ZA UPRAVLJANE U VANREDNIM SITUACIJAMA 1. Branislav Đuranović, Predsjednik opštine – Predsjednik tima 2. Zoran Bošković, Potpredsjednik opštine- Potpredsjednik tima 3. Goran Radulović, načelnik Službe zaštite Danilovgrad - sekretar 4. Dr Miodrag Đurović, Predsjednik skupštine – član 5. Radomir Šćepanović, direktorat za vanredne situacije – Član 6. Zoran Perović, direktorat za vanredne situacije – Član 7. Dragan Antović, direktor direkcije za saobraćaj– član 8. Zdravko Simonović, direktor DOO “Komunalno” – član 9. Darko Đuričković, direktor DOO “Vodovod i kanalizacija” – član

10. Svetislav Čović, komandir Ekspoziture policije Danilovgrad– član 11. Željko Barović, direktor JZU Dom zdravlja – član 12. Ranko Šaranović, rukovodilac RJ Elektrodistribucija Danilovgrad– član 13. Dragutin Dakić, pukovnik, komadant kasarne Danilovgrad– član 14. Željko Žegarac, pukovnik Vojske Crne Gore– član 15. Nada Bogićević, Služba za zajedničke poslove– član 16. Ranko Saveljić, sekretar OO Crvenog krsta Danilovgrad– član 17. Branislav Kadić, direktor Javnog emitera Radio Danilovgrad– član 18. Duško Ivanović, direktor DOO za uzgoj, zaštitu i lov divljači i ribe– član 19. Goran Koljenšić, direktor RJ šumarstvo– član 20. Dejan Vuković, direktor JU Centar za kulturu Danilovgrad– član 21. Đuro Pavićević, Služba zaštite Danilovgrad– član 22. Darko Mrvaljević, šef tima za izradu projekata– član

1. ŠTAB ZA ZAŠTITU OD ŠTETNOG DEJSTVA VODA ZA VODE OD ZNAČAJA ZA CRNU GORU

1. Pomoćnik ministra poljoprivrede i ruralnog razvoja 2. Direktor Uprave za vode 3. Pomoćnik ministra unutrašnjih poslova 4. Direktor Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju 5. Direktorka Agencije za zaštitu životne sredine

2. GRUPA ZA EVAKUACIJU, ZBRINJAVANJE I SNABDIJEVANJE

1. Komandir Službe zaštite i spašavanja 2. Sekretar Crvenog krsta 3. Predstavnik policije 4. MUP-Direktorat za vanredne situacije 5. Autoprevoznici

- 63 -

4. GRUPA ZA ZDRAVSTVENU I EPIDEMIOLOŠKU ZAŠTITU

1. Direktor Doma zdravlja 2. Direktor Hitne medicinske pomoći 3. Sekretar Crvenog Krsta 4. Institut za javno zdravlje

5. KOMISIJA ZA PROCJENU ŠTETE

1.Nada Bogićević, Predsjednik komisije 2.Nataša Bulatović, Član 1 3.Mileta Bubanja, Član 2

Komisija se formira nakon povlačenja vode. Članovi komisije se biraju iz reda opštinskih službenika. Komisija nakon obavljenog posla prestaje sa radom. U slučaju nemogućnosti obavljanja poslova od strane nekog člana komisije imenovaće se novi član od strane predsjednika opštine.

- 64 -

10. RADNA GRUPA ZA IZRADU OPŠTINSKOG PLANA ZAŠTITE I SPAŠAVANJA OD POPLAVA

1. Vidoje Pavićević- Potpredsjednik opštine Danilovgrad 2. Goran Radulović načelnik Službe zaštite Danilovgrad 3. Đuro Pavićević pomoćnik načelnika u Službi zaštite Danilovgrad 4. Zoran Perović načelnik PJ Podgorica u Direktoratu za vanredne situacije i civilnu

bezbjednost 5. Dragana Mugoša samostalna savjetnica u Direktoratu za vanredne situacije i civilnu

bezbjednost 6. Dragan Antović- Direkcija za saobraćaj izgradnji i održavanje puteva 7. Ranko Saveljić- Opštinske organizacije Crvenog krsta Danilovgrad 8. Zdravko Simonović- JP Komunalno Danilovgrad 9. Darko Đuričković- JP Vodovod i kanalizacija Danilovgrad 10. Slavko Velimirović- Sekretarijat za urbanizam komunalno stambene poslove i

zaštitu životne sredine 11. Jovanka Popović- Sekretarijat za privredu i finansije 12. Duško Ivanović- JP za uzgoj, zaštitu i lov divljači i ribe na teritoriji opštine

Danilovgrad 13. Dr. Željko Barović- JU Dom zdravlja “Dimitrije Dika Marenić”

nacrt opštinskog plana zaštite i spašavanja od poplava

Documents

Transcript of nacrt opštinskog plana zaštite i spašavanja od poplava