Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11...

42
Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is onderzoek goed: de kwaliteitscriteria De verwarring voorbij Naar hernieuwd zelfvertrouwen

Transcript of Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11...

Page 1: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Management, finance en recht

Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’Amersfoort, 11 december 2012Daan AndriessenHogeschool Inholland

Wanneer is onderzoek goed: de kwaliteitscriteria

De verwarring voorbijNaar hernieuwd zelfvertrouwen

Page 2: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Het Nederlandse accreditatiestelsel

Standaard 1: • De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen.

Standaard 16: • De opleiding beschikt over een adequaat systeem van toetsing en toont aan dat de beoogde eindkwalificaties worden gerealiseerd.

2

Page 3: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Wat is een adequaat systeem van toetsing voor scripties?

3

Page 4: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

De verwarring is compleet

4

Page 5: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Mijn probleemstelling en deelvragen

Wat is een adequaat systeem van toetsing voor scripties?

1. Wanneer zijn kwaliteitscriteria goed?2. Welke kwaliteitscriteria voor scripties

bieden de officiële kaders en wat is hun kwaliteit?

3. Hoe kan je als opleiding komen tot goede kwaliteitscriteria?

4. Wat is daarvan een goed voorbeeld?

5

Page 6: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

1. Wanneer zijn kwaliteitscriteria goed?

6

Page 7: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Wat is de belangrijkste functie van kwaliteitscriteria voor scripties?

7

1. Student helpen er achter te komen hoe hoog de lat ligt voor beroepsproducten in zijn toekomstige beroep2. Zodat de student kan bepalen wat hij moet doen om dit niveau te halen

3. Waardoor de docent dit leerproces goed kan begeleiden

4. En de scriptie kan worden beoordeeld

Page 8: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Kwaliteitscriteria voor kwaliteitscriteria

1. Afgeleid uit de (internationale) competentie-eisen, het beroeps-profiel en visie op onderzoek daarin

2. Richtinggevend bij het maken van keuzes tijdens het onderzoek

3. Didactisch functioneel

4. Valide, betrouwbaar en voor studenten inzichtelijk (standaard 16)

8

Page 9: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Standaard 16: Valide, betrouwbaar en voor studenten inzichtelijk

Hiertoe moeten ze worden geoperationaliseerd. Ze hebben:1. Een object in de scriptie (wat moet

kwaliteit hebben? Bv. probleemstelling of literatuurstudie)

2. Een criterium (welke kwaliteit moet het hebben? Bv. Relevant, afgebakend of functioneel)

3. Indicatoren (waaraan kan ik zien of er sprake is van kwaliteit?)

9

Page 10: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

2. Welke kwaliteitscriteria voor scripties bieden de officiële kaders en wat is hun kwaliteit?

10

Page 11: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Officiële kaders

Algemene internationale en landelijke kaders:

• Dublin descriptoren (DD)• HBO kenmerken Commissie Fransen (CF)• “Kwaliteit als opdracht” (HBO-raad)

Commissie Dunnewijk-Budé / “Vreemde ogen dwingen”Beroepsprofielen van opleidingen

11

Page 12: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Onderzoekend vermogen (HBO-raad):1. Definiëren en analyseren complexe probleemsituaties (CF)2. Planmatig aanpakken van werkzaamheden (CF)3. (wetenschappelijke) inzichten, theorieën, concepten en

onderzoeksresultaten toepassen (CF)4. Gegevens verzamelen en interpreteren (DD)5. Afwegen van sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke

of ethische aspecten (DD)6. Oordeel vormen (DD)7. Ontwikkelen en beoordelen van oplossingen (CF)

Leiden tot evidence based practice (HBO raad)Innovatie (HBO raad)

8. Reflecteren op het handelen (CF / HBO raad)

Wat moeten BA studenten kunnen volgens internationale en landelijke kaders?

12

Vraagstelling ontwikkelen

Onderzoeksplan maken

Theorie toepassen

Data verzamelen en analyseren

Conclusies trekken

Adviezen of andere beroepsproducten maken

Reflecteren op resultaten

Page 13: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Conclusie algemene internationale en landelijke kaders

Deze bieden wel overzicht van benodigde onderzoeksvaardigheden van de studentMaar geen kwaliteitscriteria voor scripties

13

Page 14: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Commissie Dunnewijk-Budé

• “Hiertoe heeft de Commissie een toetsingskader ontworpen met deels hbo-generieke en deels opleidingsspecifieke criteria (standaarden) waarmee zou kunnen worden bepaald of sprake is van voldoende hbo-bachelor kwaliteit in het algemeen, en van het vereiste BE-, CE-, MEM-, en VTM-opleidingsniveau in het bijzonder.”

14

Bron: Rapport van Bevindingen NVAO-Commissie Onderzoek Hogeschool Inholland, 26 april 2012

Page 15: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Beoordelingscriteria (standaarden) van de Commissie (1)

1. Vinden we onderstaande componenten terug in het afstudeerproject?

- A. Vraagstelling & verantwoording- B. Onderzoek & analyse (vraag- en

aanbodzijde, publiek, omgeving)–a. Onderzoeksopzet–b. Bronnenonderzoek–c. Empirisch onderzoek–d. Conclusies–e. Output [Afhankelijk van type

afstudeerproject]

15

Page 16: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Beoordelingscriteria (standaarden) van de Commissie (2)

2. Zo ja, zijn die componenten voldoende kwaliteitsvol uitgewerkt?

16

Niets

Page 17: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Beoordelingscriteria (standaarden) van de Commissie (3)

3. Kunnen we uit het afstudeerproject afleiden dat de afstuderende blijk geeft van minstens “voldoende”:

1. theoretische vorming / onderbouw2. overzicht en inzicht, het kunnen plaatsen van

problemen in de context3. reflectie (incl. zelfreflectie), kritische en

objectiverende ingesteldheid, zin voor nuance4. creativiteit en/of vermogen tot conceptualisering5. vermogen om helder te communiceren6. vermogen om efficiënt en resultaatgericht te

werken

17

Page 18: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Kunnen we de Dunnewijk-Budé eisen aan afstuderenden gebruiken als criteria voor scripties?

18Onderzoekend vermogen Een goede scriptie

Page 19: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

19

4. Valide, betrouwbaar en voor studenten inzichtelijk (standaard 16)

Page 20: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Theoretische vorming / onderbouw

Object Criterium Indicatoren

Literatuurverkenning Verantwoorde -selectie, - gebruik, verwerking en -vermelding

geen

Literatuurverkenning Evenwichtige mix van binnen- en buitenlandse bronnen

geen

Theoretische verkenning

Adequaat geen

Veldonderzoek Behoorlijk uitgevoerd geen

Dataverzamelings-methoden

Behoorlijk uitgevoerd geen

Dataverwerking Behoorlijk uitgevoerd geen

20

Page 21: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Reflectie (incl. zelfreflectie), kritische en objectiverende ingesteldheid, zin voor nuance

Object Criterium Indicatoren

Bronnen bronnenkritiek geen

? Eigen oordeelsvorming geen

? reflectie over de eigen plaats in het onderzoek

geen

Conclusies (?) aanzet tot beantwoorden van onderzoeksvragen

geen

? onafhankelijk ingesteldheid geen

? goede inschatting van de toegevoegde waarde van het onderzoeksresultaat t.b.v. het werkveld

geen

? inzicht in eigen werkwijze en proces geen

22

Page 22: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Creativiteit en/of vermogen tot conceptualisering

Object Criterium Indicatoren

? onderzoek kunnen vertalen naar een concreet concept voor een product en/of dienst

geen

? originaliteit geen

? eigenheid geen

? out-of-the-box aanpak geen

? onafhankelijk denken geen

? meer perspectieven kunnen innemen geen

? ideeën kunnen genereren geen

? gevoel voor innovatie geen

? oog voor aspecten van usability geen

? kunnen vormgeven van steekhoudende look en feel

geen

23

Page 23: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Conclusie Commissie Dunnewijk-Budé

• Commissie Dunnewijk-Budé biedt geen lijst met kwaliteitscriteria voor scripties

• En is hier ook niet eenvoudig naar te vertalen

26

Page 24: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Conclusie: officiële algemene criteria voor scripties zijn in Nederland niet voorhanden

27Onderzoekend vermogen Een goede scriptie

Page 25: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

3. Hoe kan je als opleiding komen tot goede kwaliteitscriteria?

28

Page 26: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Hoe dan wel?

29

Page 27: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

4. Wat is daarvan een goed voorbeeld?

30

Page 28: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Voorbeeld Bedrijfskunde MER Inholland

31

Page 29: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Landelijk beroepsprofiel Bedrijfskunde MER

• “De startende bedrijfskundige professional richt zich op het analyseren, ontwerpen en managen van doelgerichte processen van productie en dienstverlening in en tussen organisaties”.

32Bron: Aanvulling BBA standaard op competentieprofiel Bedrijfskunde MER

Page 30: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Bachelor student als probleemoplosser

PROBLEEM-KEUZE EN DIAGNOSE

ONTWERP VERANDEREN EVALUATIE

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

VOORSTEL VOOR VERVOLGONDERZOEKBron: Aanvulling BBA standaard op competentieprofiel Bedrijfskunde MER

die handelen onderbouwt met onderzoek

Page 31: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Vertaling naar goede criteria

• Gebaseerd op het wetenschappelijke onderzoek van Heinze Oost (Oost & Markenhof, 2002)

• Aangevuld met criteria voor praktijkgericht onderzoek (Andriessen & Van Weert 2008)

• Getoetst aan eisen Dunnewijk – Budé

34Kern van de methodiek: Werken met inhoudelijke criteria voor kwaliteit

Page 32: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Bijvoorbeeld:Criteria probleemstelling en deelvragen

1. Verankerd2. Relevant3. Precies4. Functioneel5. Afgebakend

35

Page 33: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Didactisch functionele kwaliteitscriteria

36

Probleemstelling en deelvragen

Kennisgebied

Reden

Antwoord

Strategie

VERANKERD

RELEVANT

PRECIES

FUNCTIONEEL

Naar: Oost & Markenhof (2002)

Page 34: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Een probleemstelling is functioneel

Bron: Oost & Markenhof, 2002

Page 35: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Criteria probleemstelling en deelvragen

Object Criterium Indicatoren

Probleem-stelling

Functioneel 1. Maakt duidelijk wat de onderzoeksfunctie is2. Is uitgewerkt in deelvragen waarvan een deel

theoretisch is en een deel empirisch3. De deelvragen vormen samen een

onderzoekstructuur die past bij de onderzoeksfunctie.

38

Page 36: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Onderzoeksfuncties in de scriptie

PROBLEEM-KEUZE EN DIAGNOSE

ONTWERP VERANDEREN EVALUATIEen/ofen/of En/ofEn/of En/ofEn/of

VOORSTEL VOOR

VOORSTEL VOOR

VOORSTEL VOOR

OP BASIS VAN

OP BASIS VAN

OP BASIS VAN

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

1

23

45

6

Onderzoekscyclus

VOORSTEL VOOR VERVOLGONDERZOEK

BeschrijvenEvaluerenVerklaren

Ontwerpen Ontwerpen EvaluerenVerklaren

Page 37: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Ontwerpende deelvragen:- Welke oplossingen zijn er

bekend?- Welke eisen stellen we aan de

oplossing?

Evaluerende deelvragen:- Welke oplossingen voldoen aan

de eisen?- Welke oplossing wordt

gekozen?

[Verklarende deelvragen:- Wat maakt dat de oplossing

gaat bijdragen aan het wegnemen van het probleem?]

Beschrijvende deelvragen:- Wat zijn de kenmerken van

situatie A?- Wat zijn de kenmerken van

de norm?

Evaluerende deelvragen:- Voldoet situatie A aan de

norm?

Verklarende deelvragen:- Wat maakt dat er

verschillen zijn tussen A en de norm?

Onderzoeksfunctie bepaalt deelvragenVoorbeeld: Ontwerpen

40

PROBLEEM-KEUZE EN DIAGNOSE

ONTWERP

Page 38: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Download de hele set van kwaliteitscriteria

41

Page 39: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Borging van kwaliteitscriteria in de opleiding

1. Kwaliteitscriteria leidend maken in onderzoekslijn

2. Kwaliteitscriteria didactisch benutten in de onderzoekslijn

3. Reviewen van studentproducten met afstudeerbegeleiders en beoordelaars helpt om:

–De ontwikkelde kwaliteitscriteria te leren toepassen–De kwaliteitscriteria te verbeteren–Intersubjectiviteit van beoordeling te verhogen–Betere onderzoekbegeleider te worden–Betere onderzoeker te worden

42

Page 40: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Conclusies: Wanneer is onderzoek goed?

1. Daar zijn landelijk geen algemeen geldende criteria voor

2. Het hangt af van het beroepsprofiel en de visie op onderzoek in het beroep

3. Het is alleen te bepalen met kwaliteitscriteria die voldoen aan de volgende kwaliteitscriteria:

1. Afgeleid uit de (internationale) competentie-eisen, beroepsprofiel en visie op onderzoek

2. Richtinggevend bij het maken van keuzes tijdens het onderzoek

3. Didactisch functioneel4. Geoperationaliseerd in object, criterium en

indicatoren

43

Page 41: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.

Meer informatie?

44

Dr. Daan [email protected]

Page 42: Management, finance en recht Congres ‘Praktijkgericht onderzoek in het HBO’ Amersfoort, 11 december 2012 Daan Andriessen Hogeschool Inholland Wanneer is.