Maddenin Hâlleri - BİLFEN YAYINCILIK...başına “Y” harfi yazalım. 1. ( ) Tuz ve unu rengine...

• Maddeyi Niteleyen Özellikler• Bazı Maddelere Karşı Neden Dikkatli Olmalıyız?• Maddelerle Çalışırken Uyulması Gereken Kurallar• Maddenin Hâlleri

Maddeyi Tanıyalım

13. Sınıf Fen Bilimleri

Maddeyi Niteleyen Özellikler

6 Bilfen Yayıncılık

Etkinlik

Aşağıdaki tabloda verilen maddelerin özelliklerini, uygun kutucağa “✓" işareti koyarak belirleyelim.

Niteleyici özellikler

MaddeBerk Esnek Pürüzlü Pürüzsüz Sert Yumuşak

Cam bardak

Cilalı masa

Zımpara kâğıdı

Gümüş bilezik

Sünger

Vida

Pamuk

Metal kaşık

Ağaç kabuğu

Paket lastiği

Taş

Oyun hamuru

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓ ✓ ✓

✓

✓

✓ ✓ ✓

✓ ✓

✓

✓ ✓

✓ ✓ ✓

✓ ✓

✓ ✓

✓

✓ ✓ ✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓



Etkinlik

Yoncaların üzerinde yazılı olan özellikleri okuyalım. Bu özelliklere sahip mad-denin olduğu uğur böceğini bulalım. Numarasını yoncanın ortasına yazalım.

yumuşak

sert

esnek

sert

sert

sert

esnek

berk

yumuşak

berk

sağlam

berk

kokusuz

pürüzlü

renkli

sağlam

kokusuz

kırılgan

pürüzlü

kırılgan

pürüzsüz

pürüzsüz

pürüzsüz

pürüzsüz

balon

toplu iğne

sünger

gözlük camı

altın kolye

kristal vazo

2 4 6

3 5

1

4

2

5

3

6



Etkinlik

Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” harfi yazalım.

1. ( ) Tuz ve unu rengine bakarak birbirinden ayıramayız. Ancak tatla-rından ayırabiliriz.

2. ( ) Sert olmayan maddelere berk madde denir.3. ( ) Top esnek bir maddedir. Böyle olmasaydı zıplamazdı.4. ( ) Maddelerin niteliklerini yalnızca dokunarak anlarız.5. ( ) Her sert madde aynı zamanda sağlamdır.6. ( ) Oyun hamuru esnek bir maddedir.7. ( ) Çok büyük kuvvet uygulandığında kırılmayan maddeler sağlam

maddelerdir.

berk kırılgan

Etkinlik

Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerleri uygun kavramlarla dolduralım.

pürüzsüz sert

deriesnek koku

yumuşak

1. Cam ............................................ ve ............................................ bir maddedir.

2. Demir çubuk, plastik çubuğa göre ............................................ bir maddedir.

3. Balon gibi ............................................ maddeler kırılmadan bükülebilirken taş gibi ............................................ maddeler kolaylıkla bükülemez.

4. Limon ve lavanta kolonyalarını ............................................ larıyla ayırt ederiz.

5. Maddelerin pürüzlü olup olmadığını dokunma duyumuz olan ............................................ ile algılarız.

6. Oyun hamuru, pamuk, balon gibi maddeler ............................................ mad-delerdir.

D

Y

D

Y

Y

pürüzsüz kırılgan

sert

esnek

berk

koku

deri

yumuşak

D

D



Etkinlik

Öğretmenin sorduğu soruya, hangi öğrenciler doğru cevap vermiştir? “✓” işareti koyarak belirleyelim.

Birazdan birlikte laboratuvara gideceğiz. Orada uymamız gereken kuralları hatırlayalım. Bu kurallar

nelerdir?

Öğretmen

Grup çalışması sırasında üzerimize düşen görevi yerine

getirmeliyiz.

Deney yaparken arkadaşları-mızı rahatsız edecek davranış-

larda bulunmamalıyız.

Laboratuvara yiyecek ve içecek getirmemeliyiz.

Laboratuvarda deney ya-parken eldiven ya da önlük

giymeye gerek yoktur.

Laboratuvara indiğimizde kullanacağımız araç gereçleri

hazırlamalıyız.

Çalıştığımız ortamı temizlemeliyiz.

✓

✓

✓

✓

✓



Etkinlik

Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Doğru ise ▲ sembolünü, yanlış ise ★ sembolünü takip edelim. Sonuçta ulaştığımız cismin ismini alttaki boşluğa yazalım. Bu cismi niteleyen özelliklere iki örnek verelim.

Bazı

mad

dele

rin r

enkler

i ayn

ıdır.

Bu

mad

dele

ri,

tadı

na b

akar

ak a

yırt e

debilir

iz.

Labo

ratu

vard

a bu

luna

n mad

de-

leri

kulla

nırke

n di

kkat

li ol

mal

ıyız.

Yapa

cağımız

dene

y ile

ilgi

li ön

cede

n bilg

i ed

inmey

e ge

rek

yokt

ur.

Labo

ratu

vard

a ku

lland

ığımız

araç

ge

reçle

ri ça

lışma

sonr

ası y

erle

rine

kald

ırmal

ıyız.

Labo

ratu

vard

a el

dive

n ya

da

önlü

k ku

llanm

ak

gere

kmez

.

Emin

olmad

ığım

ız mad

dele

ri ko

kla-

yara

k ta

nımay

a ça

lışmak

bize

za

rar

vere

bilir

.

Ne

oldu

ğunu

ta

m o

lara

k bil-

med

iğim

iz mad

-de

lerin

tadı

na

bakm

amal

ıyız.

Çivi

Mas

aM

akas

Bard

akC

etve

lLa

stik

Ekmek

ha

mur

uSü

nger

Çıkıştaki cisim:Özellikleri:

Cetvel

Sert ve Pürüzsüz

Maddenin Hâlleri


Etkinlik

Aşağıdaki tabloda bazı maddeler ve maddelerin hâlleri verilmiştir. Maddenin bulunduğu hâli “✖” koyarak işaretleyelim.

Maddeler Katı Sıvı Gaz

Kolonya

Oksijen

Tuz

Tahta

Hava

Sirke

Kâğıt

Etkinlik

Sena ve Hasan akıllarından tuttukları maddelerin özellikleri hakkında bilgi vermişlerdir. Bu maddeler neler olabilir? Üçer örnek yazalım.

Belirli bir şekli vardır. Dışarıdan bir etki alma-dıkça şekli değişmez.

Belirli bir şekli yoktur. Bulunduğu kabın şeklini

alır.

Örnekler1. ...............................2. ...............................3. ...............................

Örnekler1. ...............................2. ...............................3. ...............................

Sena Hasan

✗

✗

✗

✗

✗

✗

✗



Değerlendirme

Aşağıdaki tabloya göre soruları cevaplayalım.

Cam sürahi Sirke Oyun hamuru Sünger

Pamuk Su Kristal vazo Ağaç kabuğu

Limon suyu Sakız Süt Gözlük

Gaz yağı Oyuncak araba Lastik Su buharı

Asfalt yol Madeni para Tahta cetvel Hava

1

5

9

13

17

2

6

10

14

18

3

7

11

15

19

4

8

12

16

20

Kutucukların hangisinde ya da hangilerinde;

1. Bulunan maddeler esnektir?........................................................................................................

2. Bulunan maddeler kırılgandır?........................................................................................................

3. Bulunan maddeler pürüzlüdür?........................................................................................................

4. Bulunan maddeler katıdır?........................................................................................................

5. Bulunan maddeler sıvıdır?........................................................................................................

6. Bulunan maddeler gazdır?........................................................................................................

3 - 4 - 5 - 10 - 15

1 - 7 - 12 - 14

4 - 7 - 8 - 14 - 17 - 18

2 - 6 - 9 - 11 - 13

16 - 20

1 - 3 - 4 - 5 - 7 - 8 - 10 - 12 - 14 - 15 - 17 - 18 - 19



Düşünme Becerileri


Aslı’nın kasasının şifresi, kasanın altında yazılı olan cümlenin harfle-rine karşılık gelen rakamlardır. Aslı, Betül’e aşağıdaki ipuçlarını vererek harflere denk gelen rakamları bulmasını ve Betül’den şifreyi çözmesini istiyor. İpuçlarından yola çıkarak Aslı’nın kasasının şifresini bulalım. (Bir rakamı birden fazla harf için kullanabiliriz.)

●● 328 sayısındaki rakamlar; katı, sert ve kırılgan bir maddenin harfle-rine karşılık gelir. ..................................

●● 12875 sayısındaki rakamlar; katı, sert ve sağlam bir maddenin harf-lerine karşılık gelir. ................................

●● 49 sayısındaki rakamlar; belirli bir şekli olmayan maddenin harfleri-ne karşılık gelir. ....................................

●● 9042126 sayısındaki rakamlar; bulunduğu ortama tamamen yayılan maddenin harflerine karşılık gelir. ....................................

●● 124970 sayısındaki rakamlar; esnek ve yumuşak bir maddenin harf-lerine karşılık gelir. ..................................

●● 02370 sayısındaki rakamlar; parlak, sert, sağlam bir maddenin harf-lerine karşılık gelir. ................................

Esnek madde yumuşaktır.

Şifre: ............................................................

Su Cam Demir

Oksijen Yastık Kaşık

Cam

Demir

Su

Oksijen

Yastık

Kaşık

24620821121989320975

Maddenin Hâlleri - BİLFEN YAYINCILIK...başına “Y” harfi yazalım. 1. ( ) Tuz ve unu rengine...

Documents

Transcript of Maddenin Hâlleri - BİLFEN YAYINCILIK...başına “Y” harfi yazalım. 1. ( ) Tuz ve unu rengine...