Lufta e pare(1914)

Lufta e dyte (1933)

Luftrat boterore(hyrje)

Lufta e pare boterore

• Ethet e luftes se pare boterore fillun te ndieshinqe ne vitin 1900,shkaqet ishin:

• Rivaliteti midis fuqive temedha per ceshtjen e kolonive.

• Aleancat ushtarakeBritani-France dhe Rusi-Britani per ndarjen e zonave te ndikimit.

• Kriza Ballkanike sirrjedhoj e levizjeve per pavarsi.

Lufta e dyte boterore

• Lufta e II boterore ishte

nje nga luftrat me te

pergjakshme ne

histori,shkaqet:

• Vendosja e regjime ve

totalitare ne disa vende te

EU.

• Zhvillimi I nacionalizimit

ekonomik.

• Formimi I boshteve

kundershtare.

Fillimi I luftes se I boterore

(Me 1914)

Lufta e pare boterore_fillimi

• Si pretekst per fillimin e luftes se pare boterore

sherbeu vrasje e Arqidukes Ferdinant ne Sarajeve,

•Nje ngjarje e tille beri qe Austro-Hungaria ti shpallte lufte

Serbise. Ky veprim alarmoi Rusin dhe Francen te cilat I dolen ne

mbrojtje Serbis,ndersa Gjermania iu kundervu Rusis ne mbrojtje

te Austro-Hungarse.Filloi keshtu formimi I dy boshteve

“Antantes” dhe “Fuqive Qendrore”. Lufta filloi kur Gjermanet I

shpallin lufte Rusis me 1 gusht dhe Frances me 3 gusht.

March 3,1918 Traktati I Brest-Litovsk u nenshkrua nga Rusia dhe Gjermania.

Atlanta

Perandoria Austro-

HungarezePerandoria Gjermane Perandoria Osmane

Fuqite Qendrore

Britania e madhe Franca Perandoria Russe

..ne luftë me:

Lufta e pare boterore u zhvillua ne tri fronte:

• Ne frontin perendimor:

1. Ne 6 shtator 1914,u zhvilua beteja e Marrnes midis

koalicionit Anglo-Francez dhe Gjermaneve.Beteja

perfundoi me parandalimin te trupave Gjermaneve drejt

Parisit.

July 15,1918 Filloi beteja e dyte e Marnes. Shenoi fillimin e rrezimit te ushtris se

Gjermanis

21 Shkurt ,1916 Filloi beteja e Verdunit. Me e madhja dhe me e gjata ne histori. (midis Gjermanis dhe

Frances).Gjermania peson disfat.

the greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world history

4 Korrik, 1916 Filloi ofensiva e lumit Soma ,ku humbjet per te dyja palet ishinshume te medha,aq sa nuk dihet se kush fitoi.

1 korrik ,1916 Qe ne fillim te betejes se Somas Britania kishte humbur rreth

420000 njesi ushtarake.

September 15,1916 Perdorimi I pare ne mase I tankeve ne nje beteje, ne Soma

David Pentland

Traktatet gjate luftes se pare boterore:

Me 26 Prill, 1915 u nenshkruar traktati I fshehte I Londres midis Atlantes dhe

Italis.Ne raste se Italia do te perkrahte “Antanten” dhe ajo do te fitonte ateher

asaj I premtoheshin territoret ne veri te Italis,ne Dalmaci, dhe aneksimi I nje

pjese te Shqiperis.

SHTETET E BASHKUARA TE AMERIKES

SHBA kishte mbajtur qendrim asnjeanjes deri ne momentin kur Meksika

ben marveshje me Fuqit qendrore ku ne qofte se ajo I perkrahte ne lufte

asaj I premtoheshin teritore ta SHBA-se.Per kete arsye me 2 prill 1917

presidenti I SHBA W.Willson I kerkoi kongresit ti shpallte lufte Gjermanis.

Hyrja e saj ne

lufte….

Betejat ne fron in L indor_

Ky fron shtrihej nga Deti Baltik deri ne Detin e Zi, ketu luftonin

Ruset kunder Austriakeve Gjermaneve dhe Turqeve.Ne kete front

Rusia pesonte humbje te njepasnjeshme per shkake te

armatimeve te vjetra dhe te pamjaftueshme por edhe per shkak te

mungeses ushtarake dhe ushqimore.

Me mars 1918 , Rusia nenshkroi me Gjermanin traktatin e Brest-

Worksit , ku ajo humbiste 20% te territorit te saj.

6-20 Nentor ,1917 Britania sulmoi me gjithcka kishte fronin lindor dhe me ne fund

korri nje fitore ne “Cambrai”

Cambrai showed the full potential of the tank on the battlefield.

24 Tetor ,1917 Beteja “Caporetto” – Italia u shkaterrua fuqishem.

25 Shtator,1915 Filloj beteja e Loos

31 korrik ,1917 Kjo date shenon fillimin e betejes se “Ypres”.

31 Maj ,1916 Beteja e Jutlandes, beteja me pjesmarrje me te madhe te

lufteanijeve ne histori.

7 Maj ,1915 “Lusitania” u mbyte nga nje lufte anije gjermane.

18 Tetor, 1914 Beteja e pare e Jures.

February 19, 1915 Britaniket bombarduan fortesat Turke ne Dadanele.

8 Gusht ,1918 Atlanta perparon kundrejt Fuqive qendrore.

Fundi i luftes

Ne 1918 Fuqit e Bllokut po pesonin disfata te njepasnjeshme

,Austro-Hungaria ishte thyer ne Frontin Jugor.Perandoria

Osmane po pesonte humbje te njepasnjeshme. Ne shtator

1918 Bullgaria iu nenshtrua antantes keshtu qe Gjermania

mbeti e vetme ne Lufte. Ne territorin e saj shperthyen

kryengritje te shumta qe sollen rrezimin e “Vilhelmit II “Me 9

nentore 1918 Gjermania u shpall Republik.Ne 11 nentor 1918

u nenshkrua armepushimi midis Gjermanis dhe Atantes.

30 Dhjetor , 1918

3 Nentor ,1918

Turqia nenshkroi armpushimin.

Austria nenshkroi armpushimin.

9 Nentor ,1918 Kaiser William II abdikoj nga froni.

11 Nentor ,1918 Gjermania nenshkroi armpushimin me Atlanten– kjo ngjarje shenon

daten zyrtare te perfundimit te luftes se pare boterore.

Perfundon

Lufta e pare boterore

(1918)

15 vjet me vone

(Ne 1933)

Fillimi I luftes se dyte

boterore

(1933)

“

”

Ne Europe shfaqen regjimet totalitare komuniste, shkendija e luftes.

Hitleri merr pushtetin.

Lufta e dyte boterore(fillimi)• Si preteks per fillimin e luftes sherbeu sulmi I nje

radio stacioni Gjerman nga vete gjermanet por

te veshur si Polak.

• Lufta filloi ne 1 shtatore 1939 me sulmin e

Gjermaneve ndaj Polonis.Me 27 shtatore 1939

gjermanet pushtuan Polonin ndersa qe ne 3

shtator Anglia dhe Franca I kishin shpallur lufte

Gjermanis.

• Ne lindje Forcat Sovjetike kishin filluar pushtimin

e Polonis Lindore dhe ne mars 1940 ato kishin

pushtuar edhe Estonin, Lituanin, Letoni.

• Me 27 shtator u firmos nje protokoll Gjerm-

Sovjet sipas te cilit Rusis I riktheheshin te gjirha

territoret e marra me pare.

1 Shtator ,1939 Gjermania pushton Polanden, Lufta e dyte boterore fillon.

Veprimet ushtarake ne Perendim

• Ndonese Britania dhe Franca ishin ne lufte

me Gjermanine nga shtatori 1939 deri me

prill 1940 nuk u zhvillua asnje beteje.

• Kjo ne histori njihet me emrin “lufte e

cuditshme”.

14 qeshor 1940

22 qeshor 1940

Trupat gjermane hyjne ne Paris

Franca dorezohet

Pas renies se Frances Hitleri mendoi se Britania do te dorezohej lehte.

Lufta me Britanie qe e pergjakshme ajo u zhvillua ne toke,

ne ajer,

Ne uje.

War in Russia

Lufta ne lindje

22 qeshor

1941

21 qeshor

1941

Gjermania sulmon Rusine.

Batalioni gjerman I quajtur “Qendra” pushton Smolenskun, vetem 220

milje larg Moskes

Operacioni Barbarosa fillon kur 4.5 milione trupa naziste pushtojne Rusine ne nje front prej1.800 miljeje.

6 shtator 1941

15 nentor 1941

21 shtator

1942

Hitleri urdheron trupat qe te pushtojne Mosken.

Fillon mesymja e dyte drejt Moskes e cila perfundon me humbjen e Gjermanise.

Zhvillohet lufta e Leningradit por ruset arriten ta mbronin.

Beteja e Leningradit

Lufta ne Russi

5 korrik 1943 Zhvillohet beteja me e madhe e tankeve kunder Kirkushit qe mbyllet me

fitoren e sojveteve.

Veprimet ushtarake

ne Ballkan

6 prill1941 Hitleri dergoi trupat per te filluar sulmin ndaj Jugosllavise.

maj 1945 Forcat Aleate dergojne trupa ne Jugosllavi per ta mbeshtetur dhe e clirojne

Ate.

ne mars

1944

U zhvillua lufta me e pergjakshme ajo Italo-Greke por perfundoi me

Clirimin e Greqise.

Veprimet ushtarake

ne Afrike dhe ne

Oqeanin e Qete

• Per te dy blloqet kundershtare rendese kishte Mesdheu dhe Afrika.

• Me 1940 Italianet filluan sulmin ndaj Egjiptit. El-Alanej ishte beteja me e madhe por ne fund Forcat Aleate arriten qe te fitonin ne Afrike.

• Ne Azi vepronte Japonia e cila mendonte te krijonte nje perandori te madhe qe te perfshinte Azine Lindore, Juglindore dhe Oqeanin e Qete.

• Me 27 shtator 1940 Japonia firmosi paktin tripalesh duke formuar boshtin Berlin-Rome-Tokio.

• Me 1941 Japonia dhe BS nenshkruan paktin e asnjanesimit ndonese ne kufirin sovjetik ndodheshin ende trupat japoneze.

• Beteja e Koraleve ne pranver 1942

• Beteja e Midueit ne qershor 1942

• Beteja e Birmanise me 1944

• Beteja e Sajpanit ne qershor 1944

• Beteja e Filipineve me 1944

Betejat me te medhe ne Qqeanin e Qete.

Perfundimi i

Luftes se dyte

Boterore

10 korrik

1943

8 shtator

1943

Ne Siҫili zbarkuan trupat, Anglo-amerikane.

Qeveria Italiane nenshkroi armpushim me Forcat Aleate

13 tetor

1943

Italia I shpalli lufte Gjermanise dhe keshtu Gjermania humbi aleatin

e saj kryesor ne Evrope.

30 prill 1945

ne prill

1945

Adolf Hitler vetevritet ne bunkierin e famshem ne Berlin.

.Forcat Aleate nenshkruan deklaraten per kapitullimin e

Gjermanise.

6 gusht

1945

Hidhet bomba e pare atomike ne Hiroshima.

Hiroshima

9 gusht

1945

Hidhet bomba e dyte berthamore ne Nagasaki

Nagasaki

2 shtator

1945

Japonia nenshkruan kapitullimin. Lufta e Dyte Boterore me ne fund mbaron.

Ju faleminderit per

shikimin.

Punoi: Klasa e

XI-D

Redaktor:Denis Lezodhe Dervish Demaj.