Luân Đôn – Wikipedia Tiếng Việt
-
Upload
nguyenhavn -
Category
Documents
-
view
245 -
download
7
description
Transcript of Luân Đôn – Wikipedia Tiếng Việt
-
T trn xung: Thnh ph Lun n, Cu Thp Lun n v
cng trnh Mt Lun n, Cung in Westminster
a im
V tr Lun n trong UK
Ta : 513025B, 00739T
Chnh quyn
Lun nLondon
Lun nBch khoa ton th m Wikipedia
Lun n (ting Anh: London /lndn/ - "Ln-n") lth ca Anh v Vng quc Lin hip Anh v BcIreland (UK), ng thi l vng th ln nht UK v cngl khu vc th rng th hai v din tch trong Lin minhChu u (EU). Lun n do ch La M t nn mngu tin vi b dy lch s hn 2.000 nm v tn gi thi
u l Londinium (Lun n La M).[1] Trung tm chnh txa xa ca Lun n l Thnh ph Lun n, hin vn gic ranh gii rng hng dm vung t thi Trung C trnquy m ln. Sm nht cng t th k 19, tn gi "Lunn" mi c bit n nh mt th ln pht trin quanh
trung tm chnh.[2] S sp nhp ca nhng vng th lin
hon to thnh vng Lun n[3] v vng hnh chnh i
Lun n,[4][note 1] do th trng Lun n v Hi ng
Lun n iu hnh thng qua c c.[5]
Lun n l mt thnh ph ton cu, cng Thnh ph New
York l trung tm ti chnh ln nht th gii.[6][7][8] v c
GDP thnh ph ln nht chu u.[9] Tr s ca hu ht 100cng ty hng u Vng quc Anh v hn 100/500 cng tyln nht chu u nm ti trung tm Lun n. S nhhng ca Lun n i vi chnh tr, ti chnh, gio dc,gii tr, truyn thng, thi trang, ngh thut v vn ha mang li v th thnh ph ton cu cho Lun n. y lmt im n du lch ln i vi du khch ni a v quct. Lun n ng cai Th vn hi ma H 1908 v Th
vn hi ma H 1948 v Th vn hi ma H 2012.[10] Lunn c 4 di sn th gii: Thp Lun n; Vn thc vtHong gia, Kew; khu vc bao gm Cung in Westminster,Westminster Abbey v Gio ng St. Margaret; khu nhc lch s Greenwich (trong c i thin vn Hong gianh du kinh tuyn 0 (Greenwich Meridian) v gi trung
bnh Greenwich (GMT).[11]
Lun n c thnh phn dn tc, vn ha, tn gio a dng,
c hn 300 ngn ng c s dng.[12] Ti thi im thng7 nm 2007, thnh ph c dn s chnh thc l 7.556.900
ngi trong i Lun n,[13] khin n l th ng dn
nht Lin minh chu u.[14] th i Lun n (GreaterLondon Urban Area) (vng th ln th hai chu u) c
dn s 8.278.251.[15] Cn vng th Lun n ln nht
chu u vi dn s t 12 triu ngi[16] n 14 triu
ngi.[17] Thng k cho thy cha n 70% dn s Lunn l ngi da trng, iu ny cho thy Lun n c tnh
quc t cao.[18] H thng tu in ngm Lun n do Cc
Ta : 513026B 0739T
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
1 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Nc: Vng quc Anh
Vng: London
Chnh quyn khuvc:
Chnh quyn i Lun n
Hi ng khu vc: Hi ng Lun n
HQ: Ta chnh
Th trng: Ken Livingstone
Phn chia
Cc qun: Thnh ph & 32 Londonboroughs
Quc hi Anh: 74 constituencies
Hi ng London: 14 constituencies
Quc hi chu u: London constituency
a l
Thnh ph Lunn
Din tch: 1577,3 km (609 dmvuong)
Dn s: 8.600.000
Mt : 2.966/km
Ni thnh: 8,5 triu
Khu vc metro: 12-14 triu
Mi gi
Tiu chun: GMT (UTC)
Ma h: (DST) BST (UTC+1)
Websitehttp://www.london.gov.uk
vn ti Lun n (Transport for London) qun l, l h
thng tu in ngm c nht th gii.[19] Sn bay HeathrowLondon l sn bay bn rn nht th gii theo lt khch
quc t[20] vi khng gian hng khng tp np hn bt c
trung tm th no trn th gii.[21]
Mc lc
1 Lch s
1.1 Bui u ca Lun n
1.2 Lun n thi Norman v trung c
1.3 S i ln ca Lun n hin i
2 Chnh quyn
2.1 Chnh quyn a phng
2.2 Chnh quyn quc gia
3 a l
3.1 Phm vi
3.2 Tnh trng php l
3.3 a hnh
3.4 Kh hu
3.5 Phn vng
3.6 Kin trc
3.7 Cc cng vin v khu vn
4 Dn s
4.1 Cc nhm dn tc
4.2 Tn gio
5 Kinh t
5.1 Ti chnh
5.2 Vn ti
5.3 Du lch
6 Giao thng
6.1 ng st
6.2 Xe bus v xe in
6.3 ng khng
6.4 ng b
6.5 Xe p
7 Gio dc
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
2 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
7.1 Tiu hc v cp hai
7.2 Cp ba
8 Vn ha
8.1 Ging ni
8.2 Th gin v gii tr
8.3 Vn hc, phim nh v truyn hnh
8.4 Bo tng v trin lm ngh thut
8.5 m nhc
8.6 Th thao
9 Thnh ph kt ngha
10 Ch thch
11 Tham kho
11.1 Th mc
12 Lin kt ngoi
Lch s
Bui u ca Lun n
Mc d c mt s bng chng v cc khu dn c ri rc trc thi La M trong khu vc ny, khu dn c lnu tin c thnh lp bi ch La M vo nm 43, theo sau s xm lc o Anh ca qun i La M. Khudn c ny c gi l Londinium, c tin l ngun gc ca tn gi ngy hm nay, mc d ngun gc Celtcng l mt kh nng.
Lun n u tin ch tn ti trong vng 17 nm. Khong nm 61, b tc Iceni ca ngi Celt lnh o bi Nhong Boudica nh p vo Lun n, t sch thnh ph. K tip, s ti sinh vi nhiu quy hoch ln cathnh ph pht trin mnh v gp lun c Colchester nh l th ca Britannia nh l mt tnh La M vonm 100. Tuy nhin, vo th k th 3, thnh ph bt u suy yu dn do cc vn ni b ca ch La M, vvo th k th 5 n b b hoang.
Cho n nm 600, ngi Anglo-Saxon to lp nn mt khu dn c mi (gi l Lundenwic) vo khong 1 kmv pha thng ngun ca thnh ph La M c, quanh khu vc ngy nay l Vn Covent. C l l c mt cngbin ti ca sng Fleet cho vic nh c v thng mi, v khu thng mi ny pht trin cho n khi thm haxy n vo nm 851, khi s phng th xiu vo ca thnh ph mi b vt qua bi s cn qut ca ngiViking v n b san bng. S chim ng bi ngi Viking hai mi nm sau khng tn ti lu, v Alfred i, vua mi ca nc Anh, thit lp ha bnh v di khu dn c vo trong khu thnh phng th ca thnh phLa M c (sau gi l Lundenburgh). Thnh ph nguyn thy tr thnh Ealdwc ("thnh ph c"), mt ci tntn ti cho n ngy nay nh l Aldwych.
Tip sau , di s qun l ca nhiu v vua Anh khc nhau, mt ln na Lun n li pht trin nh l mttrung tm thng mi quc t v chnh tr. Tuy vy, s cn qut ca ngi Viking li bt u trong cui th kth 10, v t n nh cao vo nm 1013 khi h bao vy thnh ph di s ch huy ca vua an Mch Canutev buc vua Anh Aethelred II (Aethelred the Unready) tho chy. Trong mt cuc tn cng tr a, qun i
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
3 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Aethelred II ra lnh cho qun ko sp
Cu London.
Thp London, c xy dng bi
William the Conqueror vo th k 11
ca Aethelred t c thng li bng cch ko sp cu Lun nvi n an Mch trn nh, v s kim sot ca ngi Anh li cti thit lp.
Canute chim c ngi vua Anh vo nm 1017, kim sot thnh ph vt nc cho n nm 1042, khi ci cht ca ng ta tr li quyn kimsot cho ngi Anglo-Saxon di thi ngi con gh ca ng l EdwardNgi th ti (Edward the Confessor), ngi ti thit li Tu vinWestminster v Cung in Westminster cnh . Vo thi im ny,Lun n tr thnh thnh ph ln nht v thnh vng nht Anh,mc cho a im chnh thc ca nh nc vn cn Winchester.
Lun n thi Norman v trung c
Theo sau chin thng ti Trn chin Hastings, William I (William theConqueror), lc l Cng tc Normandy, ng quang nh Vua caAnh trong Tu vin Westminster va mi xy xong vo ngy Ging sinhnm 1066. William cho php cng dn Lun n cc c quyn,trong khi xy dng mt lu i gc ng nam ca thnh ph kimsot h. Lu i ny c m rng ra bi cc vua sau v by gic bit n nh l Thp Lun n, ban u l ni ca hong gia vsau l mt nh t.
Vo nm 1097, vua William II bt u vic xy dng Snh ngWestminster, gn vi tu vin c cng tn. Snh ng ny l c s chomt Cung in Westminster mi, ni chnh ca hong cung trong sutthi Trung C. Westminster tr thnh ni thit triu v nh nc lmvic (tip tc cho n ngy nay), trong khi khu ngay bn cnh , thnhph Lun n, l mt trung tm thng mi bun bn pht trin di siu hnh ca mt c quan hnh chnh khc, Lin hip Lun n. Dndn, cc thnh ph ln cn pht trin cng lc v to ra c s cho khutrung tm Lun n hin i, thay th cho Winchester lm th canc Anh vo th k 12.
Sau khi nh bi Hm i Ty Ban Nha (Spanish Armada) vo nm 1588, s n nh chnh tr Anh cho phpLun n pht trin thm. Vo nm 1603, James VI ca Scotland ln ngi vua Anh (tr thnh James I caAnh), nhn chung l thng nht hai quc gia. S thi hnh cc lut chng Cng gio h khc lm ng khngc a chung, v mt v mu st din ra vo 5 thng 11 nm 1605 - v m mu thuc sng ni ting.
Dch bnh gy ra hng lot vn cho Lun n trong u th k 17, dn li thnh i dch vo nm1665-1666. y l t bc pht dch cui cng chu u, c l l nh vo thm ha theo ngay sau vo nm1666. Mt ngn la (V chy ln Lun n) bng pht thnh ph nguyn thy v nhanh chng lan rng racc ta nh bng g Lun n, thiu hy mt phn ln thnh ln (v git i hu ht cc con chut cng mangmm bnh). Cng cuc ti xy dng ko di hn mi nm.
S i ln ca Lun n hin i
S pht trin ca Lun n gia tng trong th k 18, v tr thnh thnh ph ln nht trn th gii vo khong1831 n 1925. S pht trin ny c tr gip thm t nm 1836 bi h thng ng st u tin ca Lunn lm cho cc thnh ph ngoi thnh nm trong tm vi d dng ca thnh ph. H thng ng st m rng
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
4 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Trn i ha hon Lun n ph
hy nhiu khu vc ca thnh ph vo
nm 1666.
rt nhanh, v lm cho nhng khu ngoi ny pht trin trong khi bnthn Lun n m rng ra cc khu ng trng xung quanh, nhp chungvi nhng khu dn c ln cn nh l Kensington. Cc v kt ng tngdn trn cc ng trung tm dn n s hnh thnh ca h thng tuin ngm u tin trn th gii vo nm 1863 - London Underground -gp phn thc y qu trnh m rng v th ha.
Chnh quyn a phng Lun n vt v i ph vi s pht trinnhanh chng, c bit l trong vic chu cp c s h tng y . Gianm 1855 v 1889, Ban quy hoch th Lun n ch o vic mrng c s h tng Lun n. Sau c thay th bi Qun Lunn, do Hi ng Qun Lun n - c quan hnh chnh dn c u tinca Lun n - ch o.
The Blitz v cc trn b bom khc bi Luftwaffe ca qun c trong Th chin th hai git hi trn 30.000dn Lun n v lm san bng nhiu khu nh ca v cc ta nh khc. Vic xy dng li trong nhng nm1950, 1960 v 1970 c nhn thy qua mt lot cc kiu kin trc khc nhau v kt qu l s thiu thng nhtv kin trc c bit n nh mt c im ca Lun n. Trong cng khong thi gian , nhiu cuc didn ln, ch yu l t cc nc thuc Khi Thnh vng chung Anh, thay i cu trc dn s ca thnh ph.Trong nm 1965 nhng bin gii hnh chnh ca Lun n c m rng tnh n s pht trin ca cckhu th bn ngoi bin gii ca Qun Lun n. Khu vc m rng ny c gi l i Lun n v cqun l bi Hi ng i Lun n.
Mt s vc dy v kinh t t thp nin 1980 tr i ti thit lp v tr ca Lun n nh mt trung tm thngmi ni bt. Tuy nhin, v l ni ca nh nc v l thnh ph quan trng nht trong vng quc, ni y lmt mc tiu thng xuyn ca khng b. Cc tay nh bom thuc t chc IRA tm cch p lc ln chnh phvo vic m phn v vic Bc Ireland, thng xuyn quy ph hot ng ca thnh ph vi cc li e danh bom - mt s c thi hnh - cho n chp thun ngng bn ca h nm 1997. Gn y nht, mt v nhbom c t chc vo mng giao thng cng cng c tin hnh bi cc phn t Hi gio cc oan - ch 24 gisau khi Lun n c chp nhn l ni t chc Th vn hi ma h nm 2012.
Thnh ph London t Nh th St.Paul
Chnh quyn
Chnh quyn a phng
Chnh quyn ca Lun n c hnh thnh t hai cp bc - cp bc qun l ton thnh ph mang tnh chin
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
5 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Phn vng hin ti Lun n do
Chnh quyn i Lun n xc nh.
Tr s Chnh quyn i
Lun n t ti City Hall,
Southwark.
lc v cp bc a phng. Chnhquyn thnh ph do Chnh quyn iLun n (GLA) thc hin iu phi,trong khi chnh quyn a phng c
qun l bi 33 c quan nh hn.[22]
Chnh quyn i Lun n bao gm haithnh phn c chn thng qua bu c:th trng Lun n, ngi nm quynhnh php, v Hi ng Lun n, chutrch nhim xem xt k nhng quyt nhca th trng v c quyn chp thunhoc bc b xut ngn sch mi nm
ca th trng. Cc tr s ca Chnh quyn i Lun n gm City Hall,Southwark. Th trng hin ti l Boris Johnson. Chin lc quy hoch cph duyt ca th trng c cng b vi tn gi K hoch Lun n, csa i mt ln vo gia nm 2009, v ln xut bn sau cng l vo nm 2011.
Chnh quyn a phng gm cc hi ng ca 32 qun thuc Lun n v Hi ng Thnh ph Lun n,[23]
chu trch nhim cho hu ht cc ban ngnh a phng, nh quy hoch cc b, trng hc, cc dch v x hi,ng giao thng trong vng v thu gom rc thi. Mt s hot ng khc nh chng lng ph c a ra thngqua nhng dn xp chung.
Khc vi Thnh ph Lun n, cnh st i Lun n t di s qun l ca Lc lng cnh st trung tm,do S cnh st Th gim st. Thnh ph Lun n c lc lng cnh st ring l Cnh st Thnh ph Lun
n.[24] Lc lng cnh st giao thng Anh chu trch nhim an ninh ti tuyn ng st quc gia v h thng
tu in ngm Lun n ti vng th .[25]
Lc lng cu ha Lun n l lc lng php l c nhim v gii cu nhng m chy ti i Lun n doC quan hoch nh tnh hung khn cp v chy n Lun n iu hnh, ng thi l lc lng cha chy c
quy m ln th ba trn th gii.[26] Cc dch v xe cp cu thuc Dch v chm sc sc khe quc gia ccung cp bi Dch v cp cu Lun n (LAS), c xem l loi hnh dch v min ph ln nht trong vic s
dng xe cu thng khn cp trn th gii.[27] Dch v cp cu ng khng Lun n kt hp hot ng viDch v cp cu Lun n ti nhng ni cn thit. Lc lng bin phng b bin Her Majesty's Coastguard v
C quan cu tr quc gia hong gia hot ng khu vc sng Thames.[28][29]
Chnh quyn quc gia
Lun n l ni ng tr Chnh ph Vng quc Lin hip Anh v Bc Ireland, ta lc xung quanh cung inWestminster. Nhiu c quan chnh ph t gn Ngh vin Anh, c bit dc theo ng Whitehall, bao gm
dinh th ca Th tng ti a ch s 10 ng Downing Street.[30] Ngh vin Anh thng c gi l "M ca
cc ngh vin" (mc d John Bright l ngi p dng tn gi ny nc Anh u tin)[31] bi v n l kiu mucho hu ht cc h thng ngh vin khc tnh n nay, v cc ngh vin khc c thnh lp da trn nhng vnbn php lut ca Ngh vin Anh.
a l
Phm vi
Vng i Lun n l phn khu hnh chnh cp cao nht bao trm ton Lun n. Thnh ph Lun n nh,
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
6 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Bn trung tm Lun n
c xa nm trung tm, mt thi l ni nh c ch yu ca ton bngi dn. Nhng khi vng th ca thnh ph pht trin, Hi ngThnh ph Lun n ngn cn nhng n lc hp nht n vi khu vcngoi , khin cho "Lun n" c xc nh bng nhiu cch theonhng mc ch khc nhau. V tnh hnh ny mt thi tng c a ra
thnh mt cuc tranh lun php l.[32] Bn mi phn trm i Lunn l nhng th trn bu cc, trong phn ln nhng a ch bu
chnh l 'LONDON'.[33][34]
M vng in thoi Lun n (020) bao trm mt khu vc ln tngng vi phm vi i Lun n, mc d mt s khu vc ngoi b b qua v mt s ni nm ngoi Lunn li dng chung m vng ny. Khu vc trong qu o ca ng cao tc M25 thng c bit n vi tn
gi 'Lun n'.[35] ng ranh gii ca i Lun n c sp xp chnh li nhiu ni.[36]
Hin nay vic m rng th ra xa hn b Vnh ai xanh th ngn cn,[37] mc d nhiu ni c nhngkhu xy dng vt ra ranh gii, to thnh th i Lun n ring bit. Ngoi khu vc ny l mt vng rng
ln gm nhng c dn di chuyn thng xuyn vo khu trung tm i hc hoc i lm.[38] V mt s mc
ch, i Lun n c chia thnh Ni Lun n v Ngoi Lun n.[39] Thnh ph c chia ct bi sngThames thnh hai phn Bc v Nam, vi khu Trung tm Lun n c phn chia bn trong mt cch vhnh trung. Ta ca Trung tm Lun n trn danh ngha thng c xc nh theo cch truyn thng l tithp gi Charing Cross, bn gc ca mt trong 12 thp gi Eleanor Cross, ta lc gn giao l ca qung trng
Trafalgar v ng Whitehall, vo khong v tr 513026B 000739T.[40]
Trung tm Lun n nhn t vng xoay Mt Lun n
Tnh trng php l
Ti Lun n, Thnh ph Lun n v Thnh ph Westminster u c cng nhn php l l thnh ph,
trong khi , Thnh ph Lun n v nhng phn cn li ca i Lun n c xem l qun nghi l.[41] Cckhu hin ti ca i Lun n tng l mt phn ca cc qun Middlesex, Kent, Surrey, Essex v Hertfordshire,
sau ny sp nhp li.[42] Tnh trng php l ca Lun n l th ca nc Anh, v sau l th caVng quc Lin hip Anh v Bc Ireland, nhng iu ny cha bao gi c xc nhn chnh thc theo iu l,
quy nh hay trong bt c vn bn no.[note 2]
V tr ca Lun n c hnh thnh thng qua hip nh Hin php. iu ny khin cho tnh trng php l caLun n trn thc t vn l mt phn trong Hin php bt thnh vn ca UK. Th ca nc Anh chuynt Winchester sang Lun n khi Cung in Westminster pht trin dn trong th k 12 v 13 tr thnh tr
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
7 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
s c nh ca Ta n Hong gia, v sau tr thnh th chnh tr ca quc gia.[46] Gn y, vng i Lunn c xc nh thuc khu vc ca nc Anh, tuy nhin vn c bit n trong tn gi chung l Lun
n.[3]
a hnh
Kh hu
Lun n nm trong vng kh hu n i i dng, ging nh phn ln o Anh, thnh ph t khi chng kinnn nhit qu cao hoc qu thp. Ma h Lun n c thi tit m p vi nhit cao thng By l22.8 C (73.0 F) v thp l 14.0 C (57.2 F). Nhit c th vt mc 25 C (77 F) trong nhiu ngy nhnghu ht cc nm th nhit ch vt ngng 30 C (86 F) vi ngy. Nhit cao nht tng c ghi nhn ti
thnh ph ny l 38 C (100 F) vo nm 2003.[47]
Ma ng Lun n lnh nhng him khi xung di mc ng bng vi nhit cao ban ngy vo khong
5 C (41 F) 8 C (46 F), ma xun th mt m vo ban ngy v se lnh vo bui chiu.[47] Nhit thpnht tng ghi nhn l 21.1 C (6 F) vo thng Mt nm 1795. Ma thu thi tit thng mt v khng nnh do c s i lu gia lung kh mt t bc cc v lung kh m t ch tuyn. Lun n l mt thnh phtng i kh vi lng ma nh khong 583.6 millimetres hng nm.
Lun n thng t khi c tuyt, ch yu bi nhit t cc khu vc xung quanh lm Lun n m hnkhong 5 C (9 F) so vi cc vng xung quanh. Tuy nhin, nhng trn ma tuyt thng din ra vi ln trongnm. Lun n thng t xy ra thin tai, nhng mt vi trn thin tai cng din ra, v d nh trn bo lnnm 1987.
Vo na sau th k 19 v na u th k 20, Lun n c bit n l thnh ph sng m v lng sngm v khi dy c. Sau mt trn sng m nm 1952, o lut lm sch khng kh c thng qua nm 1962,
iu ny lm gim ng k nhim mi trng trong thnh ph.[48]
D liu kh hu ca Lun n (Greenwich) (19812010)
Thng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nm
Trung bnhcao C (F)
8.1 8.6 11.6 14.6 18.1 21.0 23.4 23.1 20.0 15.5 11.3 8.4 15,3
Trung bnhthp, C (F)
3.1 2.7 4.6 5.9 8.9 11.8 13.7 13.8 11.4 8.8 5.8 3.4 7,8
Lng ma,mm (inches)
41.6
(1.638)
36.3
(1.429)
40.3
(1.587)
40.1
(1.579)
44.9
(1.768)
47.4
(1.866)
34.6
(1.362)
54.3
(2.138)
51.0
(2.008)
61.1
(2.406)
57.5
(2.264)
48.4
(1.906)
557,4
(21,945)
S ngy ma TB( 1.0 mm)
11.4 8.5 9.8 9.0 9.2 7.4 6.3 8.1 8.6 10.9 10.9 9.5 109,4
S gi nngtrung bnh hng
thng44.7 65.4 101.7 148.3 170.9 171.4 176.7 186.1 133.9 105.4 59.6 45.8 1.410,0
Ngun: Met Office[49]
Phn vng
Kin trc
Nhng cng trnh Lun n qu a dng ngi ta c th nh ra bt c phong cch kin trc c th no.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
8 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Thp 30 St Mary Axe gn St
Helen's Bishopsgate (bn
phi).
Ta nh Shard London Bridge trong
qu trnh thi cng vo thng 1 nm
2011, d kin l mt trong nhng
cng trnh cao nht Lin minh chu
u.
Tn gio Lun nTn gio Phn trm
o Kit 58.2%
Khng theo o 15.8%
o khng c cp 8.7%
Chng c xy dng trong sut mtqung thi gian di. Nhiu ngi nh lnv cc cng trnh cng cng nh Thvin Quc gia c xy dng t Portland. mt s khu vc ca thnhph, c bit l pha ty ca trung tm,c c trng bi nhng ta nh trtva trng hoc qut vi trng. Rt t cccng trnh kin trc trc cuc i hahon Lun n 1666 cn tn ti nngy nay, ngoi tr mt vi di tch LaM, ta thp Lun n v ri rc mt vicng trnh kin trc thi Tudor cn stli trong thnh ph. Mt cng trnh ngch cn vn tn ti t thi Tudor lcung in Hampton Court, cung in thi Tudor lu i nht ca nc Anh cn
tn ti,[50] do c Hng y Thomas Wolsey xy dng vo khong nm 1515.[51]
Nhng nh th cui th k 17 ca kin trc s Christopher Wren, cc c quanti chnh ca th k 18 v 19 nh S giao dch Hong gia v Ngn hng Anh,Ta i hnh Lun n Old Bailey u th k 20 v cc thnh ly nhng nm1960 l mt phn di sn ca nhng phong cch kin trc khc nhau.
Ga Battersea Power c xy nm 1939 tng b b hoang nhng sau smc phc hi li, nm cnh b sng pha ty Nam v ng vai tr l mc b a phng, trong khi mt viga cui trn ng ray l nhng v d in hnh xut sc nht cho phong cch kin trc Victoria, c bit l nh
ga St Pancras v Paddington.[52] Mt dn s Lun n khng ng u, t trng vic lm cao ti khu trungtm, mt c tr cao ln cn trung tm v thp hn cc vng ngoi .
i tng nim Thnh ph Lun n c th cho thy mt tm nhn bao qut ton khu vc xung quanh, ngthi l i tng nim trn i ha hon Lun n tng bt ngun t gn . Cng cho mi vm cm thchv cng cho mi vm Wellington, nm ring r pha bc v Nam cui ng Park Lane, c mi lin h vihong gia, cng nh i tng nim Albert v thnh phng hong gia Albert ph Kensington. Tng iNelson's Column l mt di tch quc gia c cng nhn v nm ti qung trng Trafalgar, mt trong nhng vtr trng tm ti trung tm thnh ph.
Cc cng vin v khu vn
Dn s
Cc nhm dn tc
Tn gio
a s ngi dn Lun n (58,2 %) nhn mnh l
ngi theo o Kit.[53] Tip n l nhng ngi khngtheo tn gio no (15,8 %), sau l o Hi (8,5 %),o Hindu (4,1 %), o Do Thi (2,1 %), o Sikh(1,5 %), o Pht (0,8 %) v nhng o khc (0,2 %),mc d 8,7% ngi dn khng tr li cu hi ny
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
9 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
o Hi 8.5%
o Hindu 4.1%
o Do Thi 2.1%
o Sikh 1.5%
o Pht 0.8%
Khc 0.2%
Thnh ph Lun n l trung tm ti
chnh ln nht th gii cng Thnh
ph New York.[6][7][8]
trong cuc tng iu tra nm 2001.
Lun n c truyn thng Kit gio, v c nhiu nhth, c bit l Thnh ph Lun n. Nh th niting St Paul's nm trong Thnh ph Lun n v nhth Southwark pha nam sng Thames l cc trung
tm hnh chnh ca Anh gio.[54] Tng Gim mcCanterbury, Gim mc trng ca Gio hi Anh v Hip thng Anh gio trn ton th gii, thng tr ti Cung
in Lambeth ti Lun n Borough ca Lambeth.[55]
Kinh t
Lun n chim khong 20% gi tr GDP ca Vng quc Lin hip
Anh v Bc Ireland[56] (hay 446 t USD trong nm 2005); cn nn kinht ca vng th Lun nln nht trong cc vng th ti Chuuto ra khong 30% GDP ca Vng quc Lin hip Anh v Bc
Ireland (hay 669 t USD nm 2005).[57] Lun n l trung tm ti chnhvt tri trn th gii v l thnh ph cnh tranh cng New York vai tr
l a im ti chnh quc t quan trng nht.[58][59]
Hn mt na trong s 100 cng ty c phn hng u ca UK v hn 100trong s 500 cng ty ln nht Chu u ng tr s chnh ti trung tmLun n. Hn 70% cng ty hng u UK t ti vnh ai th Lun
n, v 75% trong 500 cng ty di do ti chnh nht c vn phng Lun n.[60] Thnh ph Lun n l trs ca Ngn hng Anh, S giao dch chng khon Lun n v l th trng ca cng ty mi gii bo himLloyds (JLT). Nhng cng ty truyn thng tp trung ti Lun n vi cc dch v chuyn nghip. Ngnh cng
nghip phn phi phng tin truyn thng l ngnh c tnh cnh tranh th hai ti Lun n.[61] BBC l iquan trng nht, nhng cc i truyn hnh khc cng c tr s trn khp thnh ph. Nhiu t bo quc gia uc hiu chnh ti Lun n. Cng Lun n l cng ln th hai UK, chuyn ch 53 triu tn hng ha mi
nm.[62]
Ti chnh
Ngnh cng nghip ln nht ca Lun n l ti chnh. Thu nhp t xut khu ti chnh ca thnh ph nggp khng nh cho cn cn thanh ton ca nc Anh. Cho n thi im gia nm 2007, c khong 325.000ngi lm vic trong ngnh dch v ti chnh Lun n. Lun n c hn 480 ngn hng nc ngoi, nhiuhn bt k thnh ph no trn th gii. Do vai tr ton cu ni bt ca thnh ph, kinh t Lun n b nhhng nng n bi cuc khng hong ti chnh ton cu 2008-2009. c tnh ca nm 2008 cho bit c khong
70.000 vic lm trong ngnh ti chnh b ct gim trong vng mt nm ti Thnh ph Lun n.[63]
Vn ti
Tng l hi cng ln nht th gii, nhng hin nay cng Lun n ch ln th hai UK, x l 45 triu tn hng
ha mi nm.[64] Hu ht lng hng ha ny c chuyn sang cng Tilbury, nm ngoi ranh gii i Lu.
Du lch
Du lch l mt trong nhng ngnh cng nghip ch yu ca Lun n, s dng tng ng vi 350.000 nhn
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
10 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Canary Wharf l trung tm kinh t ti
chnh quan trng v l ni c nhng
ta nh chc tri cao nht UK.
Bo tng Lch s Quc gia
vin ton thi gian ti Lun n vo nm 2003.[65] Trong khi , chi
tiu hng nm ca khch du lch l khong 15 t bng Anh.[66] Lun nthu ht hn 15 triu du khch quc t mi nm v tr thnh thnh ph clng du khch nhiu nht th gii. Mi nm Lun n thu ht 27 triu
lt khch lu tr qua m.[67] Cng Lun n l cng ln th hai UK, vn chuyn 53 triu tn hng ha mi nm.
Mi im tham quan c gh thm nhiu nht ti Lun n trong
nm 2009 l:[68]
Bo tng Anh1.
Nh trin lm Quc gia2.
Nh trin lm ngh thut ng i Tate Modern3.
Bo tng Lch s Quc gia4.
i quan st Mt Lun n5.
Bo tng Khoa hc6.
Thp Lun n7.
Bo tng Hng hi Quc gia8.
Bo tng Victoria & Albert9.
Bo tng sp Madame Tussauds10.
Giao thng
Giao thng vn ti l mt trong bn lnh vc chnh trong chnh sch qun l ca
th trng Lun n.[69] Tuy nhin, vic kim sot ti chnh ca ng khng m rng thm c mng ling st t nhng vng xa hn n Lun n. Nm 2007, ng nhn trch nhim v mt s tuyn a phng,m hin nay chnh l mng li ng st trn mt t Lun n, gp phn chuyn ch hnh khch cng hthng tu in ngm, xe in v xe but Lun n. Mng li giao thng cng cng c qun l bi Ccvn ti Lun n (TfL) cng vi chi ph c nh gi l thuc dng t nht th gii. i xe p l mt cchph bin vng quanh Lun n. Chin dch i xe p Lun n c pht ng qua nhng cuc vn ng
hnh lang nhm t c kt qu tt hn.[70]
Vo nm 1933, khi B giao thng vn ti hnh khch Lun n (cn gi l B giao thng vn ti Lun n)c thnh lp, h thng mng li ng st ngm - cng ging nh mng li xe in v xe but - trthnh mt phn ca h thng vn ti tch hp. B giao thng vn ti Lun n (TfL) hin l hi ng php lutqun l hu ht nhng kha cnh ca h thng giao thng i Lun n v c iu hnh bi hi ng v
y vin hi ng do th trng Lun n b nhim.[71]
ng st
H thng tu in ngm Lun n (London Underground hin nay thng c gi l Tube), mc d banu ch thit k cc tuyn su (phn bit vi cc tuyn gn b mt), l h thng giao thng ng st bng in
lu i nht[19] v di th hai[72] trn th gii, c nin i t nm 1863. H thng ny phc v 270 trm v c thnh lp bi mt s cng ty t nhn, trong c tuyn tu in ngm u tin trn th gii l tuyn
ng st Thnh ph v Nam Lun n.[73]
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
11 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
H thng tu in ngm Lun n l
h thng giao thng ng st bng
in lu i nht vi di th hai trn
th gii.
Xe but hai tng l mt biu tng
c trng ca Lun n.
Mng li tu in ngm vn chuyn hn ba triu lt khch mi ngy,
hn 1 t lt mi nm.[74] Mt k hoch u t ang c gng giiquyt vn n tc v n nh vi kinh ph ci thin chun b cho
Th vn hi ma h 2012 ln n 7 t (10 t ).[75] Lun n c
nh gi l thnh ph c h thng giao thng cng cng tt nht.[76]
Tuyn ng st nh Docklands khai trng vo nm 1987 l h thngtu in ngm a a phng th hai s dng nhng chic xe in nhhn v nh hn, hot ng ch yu Docklands v Greenwich.
Ngoi ra cn c h thng ng st th bao qut trn mt t, c bitl Nam Lun n, ni c t cc tuyn tu in ngm hn. Nh gaWaterloo l nh ga tp np nht nc Anh, mi nm c hn hn 184triu ngi s dng phc hp trm trao i y (bao gm nh gaWaterloo ng). Cc nh ga cung cp nhng tuyn ng phc v
khu vc ng Nam v Ty Nam Lun n, v mt phn khu vc ng Nam v Ty Nam nc Anh.[77][78]
Hu ht cc tuyn ng st kt thc xung quanh trung tm Lun n ti 18 trm u cui, tr tuyn
Thameslink ni Bedford pha bc v Brighton pha nam thng qua sn bay Luton v Gatwick.[79]
T nm 2007, tuyn tu cao tc Eurostar ni nh ga quc t St. Pancras vi Lille, Paris, v Brussels. Thi giancho chuyn hnh trnh n Paris v Brussels ln lt l hai gi 15 pht v mt gi 50 pht. iu ny khinLun n tr nn gn gi vi lc a chu u hn so vi nhng ni khc trong nc Anh do hiu qu ca
tuyn ng st Cao tc 1 ni thng n knh o Channel,[80] trong khi tuyn xe la tc cao u tin
trong nc ni Kent vi Lun n bt u vn hnh vo thng 6 nm 2009.[81]
Xe bus v xe in
Mng li xe but ca Lun n l mt trong nhng mng li ln nhtth gii, hot ng 24 gi mt ngy vi 8.000 xe but, 700 tuyn v hn6 triu lt khch mi ngy trong tun. Nm 2003, c tnh lt hnhkhch ca mng li l trn 150 triu lt/nm, nhiu hn tuyn tu
in ngm.[82] Doanh thu mi nm t khong 850 triu . Lun n c
mng li giao thng tip cn dnh cho xe ln ln nht th gii,[83] v t qu 3 nm 2007 ci thin d tipcn hn i vi hnh khch khim thnh v khim th thng qua vic a ra nhng thng bo nghe nhn. Xebut hai tng l phng tin d dng phn bit, c quc t cng nhn v l mt c trng ca giao thng
Lun n cng vi xe taxi mu en v xe in.[84][85]
Lun n c mt mng li xe in hin i, c bit n vi tn gi Tramlink, ch yu hot ng tiCroydon Nam Lun n. Mng li c 39 im dng, ba tuyn ng v chuyn ch 26,5 triu ngi vonm 2008. T thng 6 nm 2008, Cc vn ti Lun n hon ton s hu h thng Tramlink v d tnh khoch s b ra 54 triu vo nm 2015 tin hnh bo tr, i mi, nng cp v ci tin kh nng chuyn ch.
T thng 4 nm 2009, tt c xe in u c tn trang li.[86]
ng khng
Lun n l mt trung tm ln v vn ti hng khng quc t v c khng phn thnh ph ln nht th gii. C8 sn bay s dng t Lun n trong tn gi, nhng hu ht lng giao thng qua ch tp trung ti 5 sn bay.Sn bay Heathrow Lun n, ti Hillingdon, pha ty Lun n, l sn bay tp np nht th gii v vn ti quc
t v l trung tm chnh ca British Airways, hng hng khng vn chuyn mang c nc Anh.[89] In March
2008 its fifth terminal was opened.[90] Trong thng 3 nm 2008, nh ga hng khng th nm c m
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
12 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Heathrow (trong hnh l nh ga s 5)
l sn bay tp np nht th gii v
lng giao thng quc t.[87][88]
Ni giao nhau ca ng cao tc M4
v M5, gn sn bay Heathrow Lun
n.
ca.[90] c quy hoch v mt ng bng th ba v nh ga sn bayth su, tuy nhin nhng k hoch ny b Chnh ph lin minh UK
hy b vo ngy 12 thng nm 2010.[91] Loi hnh giao thng tng tc b sung mt s chuyn bay ng ngn chi ph thp cng c tchc ti sn bay Gatwick Lun n, nm pha nam Lun n ti West
Sussex.[92]
Sn bay Stansted, nm pha ng Bc Lun n ti Essex thuc ncAnh, l trung tm chnh ca UK, trong khi , sn bay Ryanair v snbay Luton pha bc Lun n ti Bedfordshire phc v ch yu nhng
ng bay ngn chi ph thp.[93][94] Sn bay Thnh ph Lun n l snbay nh nht v nm trung tm nht, ch yu tp trung vo i tng du khch kinh doanh, vi mt lngdch v a dng v y cc chuyn bay ngn theo lch trnh v kh nng s dng dch v my bay jet vi
lng hnh khch c bit ch n 19 ngi.[95]
ng b
Mc d phn ln ngi dn i li Trung tm Lun n bng phngtin giao thng cng cng, nhng cc vng ngoi , xe hi vn lphng tin giao thng c s dng ph bin nht. ng vnh aitrong (xung quanh trung tm thnh ph), ng vng Bc v Nam (ngoi ) v cc ng cao tc qu o vng ngoi (ng M25, ngoikhu t xy dng) chy vng quanh thnh ph v giao nhau bi nhiubn rn cc tuyn ng xuyn tm tp np - nhng c rt t ng caotc vo bn trong Lun n. M25 l tuyn ng cao tc chy vng
quanh di nht th gii vi chiu di 195,5 km (121,5 mi).[96]
Mt quy hoch v mng li ng cao tc ton din xuyn qua thnhph (k hoch Ringways) c chun b trong nhng nm 1960nhng gn nh b hy b vo u nm nhng 1970. Nm 2003, mtkhon ph tc nghn c p dng lm gim khi lng giaothng trung tm thnh ph. Trong mt vi trng hp, ngi li xe phi tr 8 /ngy li xe trong mt khu
vc c xc nh l thng xy ra nhiu tc nghn Trung tm Lun n.[97][98] Nhng ngi i xe my lc dn ca nhng vng xc nh c th mua mt giy thng hnh theo thi v c gim ph ng k v pht
hnh mi mi thng, vi chi ph r hn gi v xe bus tng ng.[99] Lun n ni ting v n tc giao thng,vi tuyn ng cao tc M25 c lng lu thng tp np nht tri di khp quc gia. Tc trung bnh ca xe
hi trong gi cao im l 17,1 km/h (10,6 mi/h).[100]
Xe p
Phong tro i xe p Lun n c phc hi sau khi thi hong kim bin mt. Ngi i xe p c th tringhim vic di chuyn trn nhng con ng vng quanh thnh ph r hn v nhanh hn i bng nhngphng tin cng cng hay xe hi. Bn cnh , d n cho thu xe p Barclays Cycle Hire vo thng 7 nm2010 t c thnh cng v c n nhn rng ri.
Gio dc
Tiu hc v cp hai
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
13 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Thnh phng Hong gia Albert l ni
t chc cc s kin m nhc v ha
tu.
Cp ba
Vn ha
Ging ni
Th gin v gii tr
Vn hc, phim nh v truyn hnh
Bo tng v trin lm ngh thut
Lun n l ni c nhiu bo tng, phng trin lm v cc t chc ngh thut khc, phn ln trong s minph vo ca v l im tham quan ch yu thu ht khch du lch, ng thi ng vai tr l ni nghin cu. Cngtrnh ra i u tin trong s ny l Bo tng Anh ti Bloomsbury vo nm 1753. Ban u l ni lu tr cc cvt, mu vt lch s t nhin v th vin quc gia, ngy nay bo tng hin c 7.000.000 c vt t khp ni trnth gii. Nm 1824, Th vin Quc gia (National Gallery) c thnh lp v tr thnh ni lu tr tt c cc bcha phng Ty ca nc Anh. Th vin quc gia hin nay ang chim mt v tr ni bt ti Qung trngTrafalgar. Trong na cui th k 21, vng Nam Kensington pht trin thnh "Albertopolis" (khu trung tm NamKenshington hin nay), mt vng t ca khoa hc v vn ha. Ba bo tng quc gia ln u ta lc : Botng Victoria v Albert (v m thut ng dng), Bo tng Lch s T nhin v Bo tng Khoa hc. Nh trinlm quc gia v ngh thut Anh nm ti Tate Britain, ban u c thnh lp nh l mt chi nhnh ca Thvin Quc gia vo nm 1897, c bit n trc y vi tn gi Nh trin lm Tate, cng tr thnh mttrung tm ln v ngh thut hin i. Trong nm 2000, nhng tc phm trong c chuyn n TateModern, mt nh trin lm mi m trc y tng l trm in Bankside.
m nhc
Lun n l mt trong nhng th ln v m nhc c in v th ca m nhc thnh hnh trn th gii, l nh ca nhng cng ty m nhcln nh EMI v v s ban nhc, nhc s cng nhng chuyn gia trongngnh cng nghip ny. Thnh ph cn l nh ca nhng dn nhc vthnh phng giao hng ln, nh trung tm Ngh thut Barbican (nibiu din chnh ca dn nhc Giao hng London), nh ht Cadogan(Dn nhc Giao hng Hong gia Anh) v thnh phng Hong gia
Albert (ni din ra s kin m nhc The BBC Proms).[101] Hai nh htopera chnh ca Lun n l nh ht Opera Hong gia v nh ht
Coliseum Theatre.[101] Cy n ng di nht UK c th tm thy tithnh phng Hong gia Albert. Nhng nhc c ng ch khc cngc tm thy ti cc gio ng v nhng nh th ln. C vi trngm nhc nm trong thnh ph nh Nhc vin Hong gia, cao ng m
nhc Hong gia, trng nhc kch Guildhall v cao ng m nhc Trinity.
Lun n c rt nhiu im t chc nhng bui biu din nhc pop v rock, trong gm nhng ni biu dinm nhc ln nh Earls Court, Wembley Arena, O2 Arena cng nhiu a im quy m nh hn nh Brixton
Academy, Hammersmith Apollo v Shepherd's Bush Empire.[101] Mt s l hi m nhc, k c l hi O2Wireless, c t chc ti Lun n. Thnh ph ny l nh v cng l ni bt ngun ca loi hnh c ph rocknng. Phng thu Abbey Road l ni nhm nhc huyn thoi The Beatles ghi m hu ht cc ca khc ni ting.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
14 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
The O2 arena
Sn vn ng Centre Court l ni cu
lc b All England t chc Gii v
ch Wimbledon 2010.
Trong nhng nm 1970 v 1980, nhc s v cc nhm nhc nh DavidBowie, Elvis Costello, Cat Stevens, Ian Dury v Blockheads, The Kinks,The Rolling Stones, The Who Madness, The Jam, The Small Faces, LedZeppelin, Iron Maiden, Fleetwood Mac, The Police, The Cure, Squeezeand Sade, c tc ng n th gii nh mt cn bo, em m thanh cah n tng ng ngch ng ph, em giai iu ca h lm chn ng
lan truyn c Lun n.[102]
Lun n tng l ni pht trin dng nhc punk,[103] nhng tn tui nh
Sex Pistols, The Clash,[102] v Vivienne Westwood u c nn tng tLun n. Cc ngh s gn y xut hin t sn khu m nhc Lun nnh Bananarama, Bush, East 17, Siouxie v Banshees, nhm Spice
Girls, Jamiroquai, The Libertines, Babyshambles, Bloc Party, Coldplay v Amy Winehouse.[104] Lun n cnl trung tm m nhc th. c bit trong kho tng th loi ca UK, s hin din ca th loi DnBa, dubstepv grime trong thnh ph pht xut t th loi hip hop v reggae t nc ngoi du nhp vo, bn cnh th loiDnB a phng. i pht thanh dng nhc black BBC 1Xtra ra i h tr s pht trin ca m nhc cngun gc a phng ti Lun n v nhng ni cn li trong UK.
Trong nhng nm 1980, Lun n l thnh ph chnh trong ln sng mi ca thi i m nhc nng ca ngiAnh. Iron Maiden v Motrhead l nhng ban nhc ni ting trn ton th gii th loi ny.
Th thao
Lun n t chc Th vn hi ma h hai ln, vo nm 1908 v
1948.[105][106] Thng 7 nm 2005, Lun n c chn ng cai tchc Th vn hi ma h v Th vn hi Paralympic vo nm 2012.iu ny s khin Lun n tr thnh thnh ph u tin trn th gii
ng cai t chc Th vn hi ma h ba ln.[10] Lun n cng t chc
Th vn hi quc Anh vo nm 1934.[107] Bng l mn th thaoph bin nht ca Lun n. Thnh ph ny c 13 cu lc b bng lin on, trong c 6 cu lc b trc thuc lin on Premier League,bao gm Arsenal, Chelsea, Fulham, Tottenham Hotspur, Crystal Palace
FC v West Ham United.[108]
Lun n cng c bn i bng bu dc ti Gii ngoi hng Aviva(London Ailen, Saracens, Wasps v Harlequins), mc d ch c i
Harlequins chi ti Lun n (c ba i khc chi bn ngoi i Lun n, d i Saracens vn chi trong
M25).[109] Cc i bng bu dc chuyn nghip khc trong thnh ph gm London Welsh, cu lc b ln thhai ca gii RFU Championship, l i ch nh ca thnh ph. Thnh ph c cc cu lc b bng bu dc rttruyn thng khc, ni ting nht l London Scotland, Richmond FC, Rosslyn Park FC v Blackheath F.C.
Hin nay c hai cu lc b bng bu dc chuyn nghip Lun n, gm Harlequins Rugby chi trong Giisiu cp chu u ('European Super League) ti sn vn ng The Stoop v Gii v ch bng bu dc quc gia1, i u vi cu lc b London Skolars (ti Wood Green, thnh ph Haringey ca Lun n).
Thnh ph kt ngha
C 46 thnh ph trn 6 chu lc t tn theo Lun n.[110] Cng vi cc khu vc kt ngha vi Londo, ccqun ca Lun n cng c quan h kt ngha vi cc thnh ph trn th gii. Di y l danh sch cc thnh
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
15 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
ph kt ngha vi chnh quyn i Lun n:
Arequipa, Peru
Berlin, c
Delhi, n [111]
Bogota, Colombia
Johannesburg, Nam
Phi[112]
Kuala Lumpur, Malaysia
Kuwait City, Kuwait
Moskva, Nga
New York City, Hoa
K[113]
Oslo, Na Uy
Thng Hi, Trung Quc
Algiers, Algrie
Baku, Azerbaijan
Bc Kinh, Trung Quc[114]
Bucharest, Romnia
Buenos Aires, Argentina
Delhi, India
Dhaka, Bangladesh[115]
Istanbul, Th Nh K
Los Angeles, Hoa K[116]
Mumbai, n
Paris, Php[117]
Podgorica, Montenegro
Roma, Italia
Sofia, Bulgaria
Tehran, Iran
Tokyo, Nht Bn
Zagreb, Croatia
Ch thch
^ See also: Independent city#National capitals.1.
^ According to the Collins English Dictionary definition of 'the seat of government',[43] London is not the capital of
England, as England does not have its own government. According to the Oxford English Reference Dictionary
definition of 'the most important town'[44] and many other authorities.[45]
2.
Tham kho
^ Roman (http://www.museumoflondon.org.uk/English/EventsExhibitions/Permanent/RomanLondon.htm), The
Museum of London, truy cp ngy 7 thng 6 nm 2008
1.
^ Mills 2001, tr. 1402.
^ a Fact Files: London Government Offices for the English Regions (http://www.gos.gov.uk/gol/factgol/London
/?a=42496), Office for National Statistics, truy cp ngy 4 thng 5 nm 2008
3.
^ Elcock, Howard (1994), Local Government: Policy and Management in Local Authorities, Routledge, tr. 368,
ISBN 0415101670
4.
^ Jones, Bill; Kavanagh, Dennis; Moran, Michael; Norton, Philip (2007), Politics UK, Pearson Education, tr. 868,
ISBN 1405824115
5.
^ a Global Financial Centres 7 (http://www.zyen.com/PDF/GFC%207.pdf#page=30). Z/Yen. 2010. Truy cp ngy
21 thng 4 nm 2010.
6.
^ a "World's Most Economically Powerful Cities". Forbes.com (http://www.forbes.com/2008/07/15/economic-
growth-gdp-biz-cx_jz_0715powercities.html)
7.
^ a Worldwide Centres of Commerce Index 2008 (http://www.mastercard.com/us/company/en/insights/pdfs/2008
/MCWW_WCoC-Report_2008.pdf). Mastercard.
8.
^ World Urbanization Prospects: The 2007 Revision Population Database (http://esa.un.org
/unup/index.asp?panel=2), The United Nations, truy cp 21 thng 11 nm 2009
9.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
16 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
^ a IOC elects London as the Host City of the Games of the XXX Olympiad in 2012 (http://www.olympic.org
/uk/news/media_centre/press_release_uk.asp?id=1410), International Olympic Committee, 6 thng 7 nm 2005, truy
cp ngy 3 thng 6 nm 2006
10.
^ Lists: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland (http://whc.unesco.org/en/statesparties/gb),
UNESCO, truy cp ngy 26 thng 11 nm 2008
11.
^ Languages spoken in the UK population (http://www.cilt.org.uk/faqs/langspoken.htm), CILT, the National Centre
for Language, truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008
12.
^ T 08: Selected age groups for local authorities in the United Kingdom; estimated resident population; Mid-2007
Population Estimates (http://www.statistics.gov.uk/downloads/theme_population
/Mid_2007_UK_England_&_Wales_Scotland_and_Northern_Ireland%20_21_08_08.zip) (XLS),
www.statistics.gov.uk (Office for National Statistics), 21 thng 8 nm 2008, truy cp ngy 26 thng 1 nm 2009
13.
^ Largest EU City. Over 7 million residents in 2001 (http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=384),
www.statistics.gov.uk (Office for National Statistics), truy cp ngy 28 thng 6 nm 2008
14.
^ KS01 Usual resident population: Census 2001, Key Statistics for urban areas (http://www.statistics.gov.uk/statbase
/ssdataset.asp?vlnk=8271&More=Y), Office for National Statistics, truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008
15.
^ The Principal Agglomerations of the World (http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html), City
Population, truy cp ngy 3 thng 3 nm 2009
16.
^ Southest England Population by Area from 1891 (http://www.demographia.com/dm-lonarea.htm), Demographia,
truy cp ngy 1 thng 4 nm 2009
17.
^ Resident Population Estimates by Ethnic Group (Percentages) (http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk
/dissemination/LeadTableView.do?a=7&b=276743&c=london&d=13&e=13&g=325264&i=1001x1003x1004&
m=0&r=1&s=1280577856710&enc=1&dsFamilyId=1812). Neighbourhood Statistics. Office for National Statistics.
Bn gc lu tr (http://www.webcitation.org/5yo0zAWsM) ngy 19 thng 5 nm 2011. Truy cp ngy 31 thng 7
nm 2010.
18.
^ a Transport for London, London Underground: History (http://www.tfl.gov.uk/corporate/modesoftransport
/londonunderground/1604.aspx), truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008
19.
^ Top ten world airports 2004 (http://www.heathrowairport.com/assets/B2CPortal/Static%20Files
/TopAirports04.pdf) (PDF), truy cp ngy 7 thng 3 nm 2008
20.
^ International Passenger Traffic, Airports Council International (http://www.aci.aero/cda/aci/display
/main/aci_content.jsp?zn=aci&cp=1-5-212-1376-1380_9_2__), Aci.aero, truy cp ngy 3 thng 5 nm 2010
21.
^ About the Greater London Authority (http://www.london.gov.uk/gla/). London Government. Truy cp ngy 27
thng 9 nm 2008.
22.
^ Links to other websites London boroughs (http://web.archive.org/web/20071019055428/http:
//www.london.gov.uk/london/links.jsp). London Government. Bn gc (http://www.london.gov.uk/london/links.jsp)
lu tr ngy 19 thng 10 nm 2007. Truy cp ngy 27 thng 9 nm 2008.
23.
^ Policing (http://web.archive.org/web/20080121173357/http://www.london.gov.uk/gla/policing.jsp). Greater
London Authority. Bn gc (http://www.london.gov.uk/gla/policing.jsp) lu tr ngy 21 thng 1 nm 2008. Truy cp
ngy 25 thng 8 nm 2009.
24.
^ Areas (http://www.btp.police.uk/about_us/areas.aspx). British Transport Police. Truy cp ngy 25 thng 8 nm
2009.
25.
^ Who we are (http://www.london-fire.gov.uk/WhoWeAre.asp). London Fire Brigade. Truy cp ngy 25 thng 826.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
17 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
nm 2009.
^ About us (http://www.londonambulance.nhs.uk/about_us.aspx). London Ambulance Service NHS Trust. Truy
cp ngy 25 thng 8 nm 2009.
27.
^ Station list (http://www.mcga.gov.uk/c4mca/mcga07-home/aboutus/mcga-online/mcga-sailing-cg66/dops_-
_all-cg66-stationlist.htm). Maritime and Coastguard Agency. 2007. Truy cp ngy 25 thng 8 nm 2009.
28.
^ Thames lifeboat service launched (http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/1739401.stm). BBC News. Ngy 2 thng 1
nm 2002. Truy cp ngy 25 thng 8 nm 2009.
29.
^ 10 Downing Street Official Website (http://web.archive.org/web/20080510193022/http:
//www.number10.gov.uk/output/Page1.asp). 10 Downing Street. Bn gc (http://www.number10.gov.uk/output
/Page1.asp) lu tr ngy 10 thng 5 nm 2008. Truy cp ngy 26 thng 4 nm 2008.
30.
^ UK Politics: Talking Politics The 'Mother of Parliaments' (http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics
/talking_politics/96021.stm). BBC. Ngy 3 thng 6 nm 1998. Truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008.
31.
^ Beavan, Charles; Bickersteth, Harry (1865). Reports of Cases in Chancery, Argued and Determined in the Rolls
Court (http://books.google.com/?id=YFYDAAAAQAAJ). Saunders and Benning.
32.
^ Stationery Office (1980). The Inner London Letter Post. H.M.S.O. tr. 128. ISBN 0102515808.33.
^ Geographers' A-Z Map Company (2008). London Postcode and Administrative Boundaries (n bn 6).
Geographers' A-Z Map Company. ISBN 9781843485926.
34.
^ Mail, Royal (2004). Address Management Guide. Royal Mail.35.
^ The Essex, Greater London and Hertfordshire (County and London Borough Boundaries) Order
(http://www.opsi.gov.uk/SI/si1993/Uksi_19930441_en_1.htm). Office of Public Sector Information. 1993. Truy cp
ngy 6 thng 6 nm 2008.
36.
^ Dilys, M Hill (2000). Urban Policy and Politics in Britain. St. Martin's Press. tr. 268. ISBN 0312227450.37.
^ London in its Regional Setting (PDF) (http://web.archive.org/web/20080527193714/http://www.london.gov.uk
/assembly/reports/plansd/london_regional_200104.pdf) (PDF). London Assembly. Bn gc
(http://www.london.gov.uk/assembly/reports/plansd/london_regional_200104.pdf) lu tr ngy 27 thng 5 nm 2008.
Truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008.
38.
^ London Government Act 1963 (http://www.opsi.gov.uk/RevisedStatutes/Acts/ukpga
/1963/cukpga_19630033_en_1). Office of Public Sector Information. ISBN 0160538955. Truy cp ngy 6 thng 5
nm 2008.
39.
^ London Features Where is the Centre of London? (http://www.bbc.co.uk/london/content/articles/2005/08
/15/charingcross_feature.shtml). BBC. Truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008.
40.
^ Lieutenancies Act 1997 (http://www.opsi.gov.uk/acts/acts1997/ukpga_19970023_en_1). OPSI. Truy cp ngy 7
thng 6 nm 2008.
41.
^ Barlow, I. M. (1991). Metropolitan Government. Routledge. tr. 346. ISBN Routledge Kim tra gi tr |isbn= (tr
gip).
42.
^ (1994) Collins English Dictionary, Collins Education plc.43.
^ Oxford English Reference Dictionary, Oxford English.44.
^ "HC 501 0304.PDF" (PDF). Parliament Publications45.
^ Schofield, John (June nm 1999). British Archaeology Issue 45, June 1999 (http://www.britarch.ac.uk/BA/ba45
/ba45regs.html) (45). British Archaeology. ISSN 1357-4442 (https://www.worldcat.org/issn/1357-4442). Truy cp
ngy 6 thng 5 nm 2008.
46.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
18 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
^ a Average Conditions, London, United Kingdom (http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides
/results.shtml?tt=TT003790), British Broadcasting Corporation, truy cp ngy 28 thng 10 nm 2008
47.
^ Met Office: The Great Smog of 1952 (http://www.metoffice.gov.uk/education/secondary/students/smog.html), Met
Office, truy cp ngy 28 thng 10 nm 2008
48.
^ Greenwich 19812010 averages (http://www.metoffice.gov.uk/public/weather/climate/gcpvn15h9). Met Office.
Truy cp ngy 2 thng 9 nm 2014.
49.
^ London Palaces by LondonTown.com (http://www.londontown.com/London/London_Palaces). LondonTown.
Truy cp 8 thng 2 nm 2015.
50.
^ BBC (http://www.bbc.co.uk/history/british/tudors/hampton_court_01.shtml). Truy cp 8 thng 2 nm 2015.51.
^ Paddington Station. (http://www.greatbuildings.com/buildings/Paddington_Station.html), Great Buildings, truy cp
ngy 6 thng 6 nm 2008
52.
^ Census 2001 profiles: London (http://www.statistics.gov.uk/census2001/profiles/H-A.asp#ethnic).
www.statistics.gov.uk. Office for National Statistics. Truy cp ngy 19 thng 8 nm 2008.
53.
^ About Saint Paul's Cathedral (http://web.archive.org/web/20080407082352/http://www.stpauls.co.uk
/page.aspx?theLang=001lngdef&pointerid=97320F44yHMK9hndcXZBD5sVH4m52Yc0). Dean and Chapter St
Paul's. Bn gc (http://www.stpauls.co.uk/page.aspx?theLang=001lngdef&
pointerid=97320F44yHMK9hndcXZBD5sVH4m52Yc0) lu tr ngy 7 thng 4 nm 2008. Truy cp ngy 27 thng 4
nm 2008.
54.
^ Lambeth Palace Library (http://www.lambethpalacelibrary.org/). Lambeth Palace Library. Truy cp ngy 27
thng 4 nm 2008.
55.
^ London's place in the UK economy, 200506 (http://www.cityoflondon.gov.uk/NR/rdonlyres/2CAE66FB-
2DD5-41A5-B916-8FFC37276059/0/BC_RS_lpuk_0511_FR.pdf) (PDF), City of London, truy cp ngy 11 thng 3
nm 2008
56.
^ The Economic Positioning of Metropolitan Areas in North Western Europe (http://www.iaurif.org/en/doc/studies
/cahiers/cahier_135/pdf/073-85.pdf) (PDF), The Institute for Urban Planning and Development of the Paris Ile-de-
France Region, December nm 2002, truy cp ngy 27 thng 8 nm 2008
57.
^ After the fall (http://www.economist.com/finance/displaystory.cfm?story_id=E1_TDNDRPTT). The Economist.
29 thng 11 nm 2007. Truy cp 2009=05-15.
58.
^ Financial Centres Magnets for money (http://www.economist.com/specialreports
/displaystory.cfm?story_id=9753240). The Economist. 13 thng 9 nm 2007. Truy cp ngy 15 thng 5 nm 2009.
59.
^ London Stock Exchange (http://www.londonstockexchange.com/en-gb/). London Stock Exchange plc. 2008.
Truy cp ngy 27 thng 4 nm 2008.
60.
^ London's Place in the UK Economy, 20056 (http://www.cityoflondon.gov.uk/NR/rdonlyres/2CAE66FB-
2DD5-41A5-B916-8FFC37276059/0/BC_RS_lpuk_0511_FR.pdf) (PDF). Oxford Economic Forecasting on behalf of
the Corporation of London. November nm 2005. tr. 19. Truy cp ngy 19 thng 6 nm 2006.
61.
^ Port of London Annual Review 2008 (http://www.pla.co.uk/pdfs/pp/POLA_Reveiw_Final_design_C_11.pdf)
(PDF). Port of London Authority. Truy cp ngy 9 thng 5 nm 2009.
62.
^ City of London mayor predicts 70,000 job cuts (http://www.chinapost.com.tw/business/europe/2008/11/27/185064
/City-of.htm), The China Post, truy cp 4 thng 1 nm 2009
63.
^ http://www.dft.gov.uk/pgr/statistics/datatablespublications/maritime/ports/provportstats200964.
^ London is the HR centre of opportunity in the UK (http://www.personneltoday.com/articles/2005/02/15/2795865.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
19 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
/london-is-the-hr-centre-of-opportunity-in-the-uk.html). PersonnelToday.com. Ngy 15 thng 2 nm 2005. Truy cp
ngy 3 thng 6 nm 2006.
^ "The Importance of Tourism in London (http://web.archive.org/web/20070628053808/http://www.visitlondon.com
/uploads/8551importanceoflondon_2004jun.pdf) (PDF), Bn gc (http://www.visitlondon.com/uploads
/8551importanceoflondon_2004jun.pdf) lu tr ngy 28 thng 6 nm 2007", Visit London. Truy cp ngy 3 thng 6
nm 2006.
66.
^ "London 101: One Hundred and One Amazing Facts About London (http://web.archive.org/web/20070628053808
/http://corporate.visitlondon.com/ems/downloads/8112london101.pdf) (PDF), Bn gc
(http://corporate.visitlondon.com/ems/downloads/8112london101.pdf) lu tr ngy 28 thng 6 nm 2007PDF (1.15
MiB)", Visit London. Truy cp ngy 3 thng 6 nm 2006.
67.
^ Top 10 London Attractions (http://www.visitlondon.com/attractions/culture/top-ten-attractions). visitlondon.com.
27 thng 4 nm 2007. Truy cp 23 thng 5 nm 2015.
68.
^ Transport for London (http://www.tfl.gov.uk/). Transport for London. Truy cp ngy 27 thng 4 nm 2008.69.
^ London Cycling Campaign (http://www.lcc.org.uk/). Rosanna Downes. Ngy 20 thng 11 nm 2006. Truy cp
ngy 27 thng 4 nm 2008.
70.
^ How do I find out about transport in London? (http://web.archive.org/web/20071019055413/http:
//www.london.gov.uk/help/faq.jsp). Greater London Authority. Bn gc (http://www.london.gov.uk
/help/faq.jsp#transport) lu tr ngy 19 thng 10 nm 2007. Truy cp ngy 5 thng 6 nm 2008.
71.
^ Shanghai now the world's longest metro (http://www.railwaygazette.com/news/single-view/view/10/shanghai-
now-the-worlds-longest-metro.html). Railway Gazette International (London). 4 thng 5 nm 2010. Bn gc lu tr
(http://www.webcitation.org/5yo0Tj3yO) ngy 19 thng 5 nm 2011. Truy cp ngy 4 thng 5 nm 2010.
72.
^ Schwandl, Robert (2001). London Underground (http://web.archive.org/web/20061006013919/http:
//de.geocities.com/u_london/london.htm). UrbanRail.net. ISBN 3936573018. Bn gc (http://de.geocities.com
/u_london/london.htm) lu tr ngy 6 thng 10 nm 2006. Truy cp ngy 24 thng 9 nm 2006.
73.
^ Tube breaks record for passenger numbers (http://www.tfl.gov.uk/static/corporate/media/newscentre/archive
/7103.html). Transport for London - Tfl.gov.uk. 27 thng 12 nm 2007. Truy cp ngy 5 thng 2 nm 2011.
74.
^ London 2012 Olympic Transport Infrastructure. (http://www.alarm-uk.org/pdf/Janet%20Goodland.pdf) (PDF).
Alarm UK. Truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008.
75.
^ . London: BBC News Online http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/london/5294790.stm. Truy cp ngy 10
thng 6 nm 2015. |ta = trng hay b thiu (tr gip)
76.
^ Rail Station Usage (http://www.rail-reg.gov.uk/server/show/nav.1529). Office of Rail Regulation. Truy cp ngy
24 thng 10 nm 2009.
77.
^ Tube exits (http://archive.is/sVb7). Tfl. Bn gc (http://www.tfl.gov.uk/tfl/corporate/modesoftransport
/tube/performance/default.asp?onload=entryexit) lu tr ngy 24 thng 5 nm 2012. Truy cp ngy 24 thng 10 nm
2009.
78.
^ First Capital Connect (http://www.webcitation.org/5nDd2BCwh). First Capital Connect ltd. Bn gc
(http://www.firstcapitalconnect.co.uk/Main.php?sEvent=HomePage) lu tr ngy 1 thng 2 nm 2010. Truy cp ngy
27 thng 4 nm 2008.
79.
^ Eurostar (http://www.eurostar.com/dynamic
/index.jsp;ERSPRDSession=LJqZB7nyKlW9lVLvZzK534LvMjL519fPDS4R0QGn51CprylVmjH8!685848002).
Eurostar. Truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008.
80.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
20 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
^ Highspeed (http://www.southeasternrailway.co.uk/highspeed/). Southeastern. Truy cp ngy 5 thng 2 nm 2011.81.
^ Transport for London. London Buses (http://www.tfl.gov.uk/corporate/modesoftransport/1548.aspx). Transport for
London. ISBN 094626502X. Truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008.
82.
^ London's bus improvements get Parliamentary seal of approval (http://www.tfl.gov.uk/static/corporate/media
/newscentre/archive/3609.html). Transport For London. Ngy 23 thng 5 nm 2006. Truy cp ngy 5 thng 2 nm
2011.
83.
^ London Black Cabs (http://www.londonblackcabs.co.uk/). London Black Cabs. Truy cp ngy 27 thng 4 nm
2008.
84.
^ Tube Transport for London (http://www.tfl.gov.uk/modalpages/2625.aspx). Transport for London. Truy cp
ngy 27 thng 4 nm 2008.
85.
^ Tramlink Factsheet (http://web.archive.org/20091123061057/www.tfl.gov.uk/assets/downloads/tramlink-
factsheet.pdf). Transport for London. Summer 2009. Bn gc (http://www.tfl.gov.uk/assets/downloads/tramlink-
factsheet.pdf) lu tr ngy 23 thng 11 nm 2009. Truy cp ngy 19 thng 2 nm 2010.
86.
^ Delta Expects New Slots To Foster Growth At Heathrow Airport (http://online.wsj.com/article/BT-CO-
20110223-710213.html). The Wall Street Journal. 23 thng 2 nm 2011. Bn gc lu tr (http://www.webcitation.org
/5yo0OE2ky) ngy 19 thng 5 nm 2011. Truy cp ngy 7 thng 3 nm 2011.
87.
^ Year to date International Passenger Traffic November 2010 (http://www.webcitation.org/5x5F2XC3a). Airports
Council International. Ngy 16 thng 2 nm 2011. Bn gc (http://www.aci.aero/cda/aci_common/display
/main/aci_content07_c.jsp?zn=aci&cp=1-5-212-1376-1379_666_2__) lu tr ngy 10 thng 3 nm 2011.
88.
^ BAA Heathrow: Official Website (http://www.heathrowairport.com/). BAA. Truy cp ngy 27 thng 4 nm 2008.89.
^ a Heathrow Airport Terminal 5 (http://www.heathrow-airport-uk.info/heathrow-airport-terminal-5.htm). TMC
Ltd. Truy cp ngy 27 thng 4 nm 2008.
90.
^ Heathrow runway plans scrapped by new government (http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/london/8678282.stm).
BBC News. 12 thng 5 nm 2010. Truy cp ngy 30 thng 1 nm 2011.
91.
^ BAA Gatwick: Gatwick Airport (http://www.gatwickairport.com/). BAA. Truy cp ngy 27 thng 4 nm 2008.92.
^ BAA Stansted: Stansted Airport (http://www.stanstedairport.com/). BAA. 2008. ISBN 086039476X. Truy cp ngy
27 thng 4 nm 2008.
93.
^ London Luton Airport (http://www.london-luton.co.uk/en/). London Luton Airport. ISBN 0115102566. Truy cp
ngy 27 thng 4 nm 2008.
94.
^ London City Airport Corporate Information (http://www.londoncityairport.com/Default.aspx). London City
Airport Ltd. Truy cp ngy 6 thng 6 nm 2008.
95.
^ Beds, Herts and Bucks Travel All you need to know about the M25 (http://www.bbc.co.uk/threecounties
/travel/m25/m25_facts.shtml). BBC. Ngy 17 thng 8 nm 1988. Truy cp ngy 20 thng 2 nm 2010.
96.
^ Charging Zone (http://www.tfl.gov.uk/tfl/roadusers/congestioncharge/whereandwhen/). Transport for London. Truy
cp ngy 7 thng 6 nm 2008. b qua tham s khng r |unused_data= (tr gip)
97.
^ Who pays what (http://web.archive.org/web/20080608124006/http://www.tfl.gov.uk/roadusers
/congestioncharging/6741.aspx). Transport for London. Bn gc (http://www.tfl.gov.uk/roadusers/congestioncharging
/6741.aspx) lu tr ngy 8 thng 6 nm 2008. Truy cp ngy 7 thng 6 nm 2008.
98.
^ Residents (http://www.tfl.gov.uk/roadusers/congestioncharging/6735.aspx). Transport for London. Truy cp ngy
7 thng 6 nm 2008.
99.
^ Mulholland, Hlne (ngy 16 thng 3 nm 2009). Boris Johnson mulls 'intelligent' congestion charge system for100.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
21 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
London (http://www.guardian.co.uk/politics/2009/mar/16/boris-johnson-congestion-charge). The Guardian. UK.
Truy cp ngy 1 thng 9 nm 2009.
^ Li ch thch: Th sai; khng c ni dung trong th ref c tn London.27s_Concerts101.
^ a London's top 40 artists (http://www.bbc.co.uk/london/content/articles/2006/04
/06/garycrowley_londontop40_feature.shtml). British Broadcasting Corporation London. Ngy 6 thng 4 nm 2006.
ISBN 0898201357. Truy cp ngy 9 thng 9 nm 2008.
102.
^ Punk (http://www.allmusic.com/explore/style/d204). allmusic. Truy cp ngy 19 thng 2 nm 2010.103.
^ History of music in London (http://www.londonbc.co.uk/history-of-music-in-london.html). The London Music
Scene. Truy cp ngy 2 thng 8 nm 2009.
104.
^ London 1908 (http://www.olympic.org/london-1908-summer-olympics). International Olympic Committee. Truy
cp ngy 5 thng 2 nm 2011.
105.
^ London 1948 (http://www.olympic.org/london-1948-summer-olympics). International Olympic Committee. Truy
cp ngy 5 thng 2 nm 2011.
106.
^ England Introduction (http://www.thecgf.com/countries/intro.asp?loc=ENG). Commonwealth Games
Federation. Truy cp ngy 3 thng 11 nm 2008.
107.
^ TheFA.com Premier League (http://web.archive.org/web/20041027030131/http://www.thefa.com/TheFA
/ContactUs/Postings/2004/03/premier_league_contacts.htm). The FA.com. The Football Association. Ngy 17 thng 1
nm 2004. Bn gc (http://www.thefa.com/TheFA/ContactUs/Postings/2004/03/premier_league_contacts.htm) lu tr
ngy 27 thng 10 nm 2004. Truy cp ngy 29 thng 4 nm 2008.
108.
^ Premiership Rugby: Clubs (http://www.premiershiprugby.com/clubs/index.php). Premier Rugby. Truy cp ngy 5
thng 8 nm 2010.
109.
^ Jack Malvern. Richmond, in Surrey, is the most widely copied British place name worldwide
(http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article5409039.ece), timesonline 2008-12-29. The original byline for the
article in The Times of the same day was "The 55 corners of foreign fields that will be for ever... Richmond" (page 9).
Cites The Times Universal Atlas of the World.
110.
^ Friendship agreement to be signed between London and Delhi (http://legacy.london.gov.uk
/view_press_release.jsp?releaseid=1329), Mayor of London, 25 thng 7 nm 2002, truy cp 23 thng 2 nm 2010
111.
^ Twinning agreements (http://www.joburg.org.za/content/view/833/131/#ixzz0PU5ypfol), Making Joburg an
entry point into Africa (City of Johannesburg), truy cp 28 thng 8 nm 2009
112.
^ Barfield, M (thng 3 nm 2001), THE NEW YORK CITY-LONDON SISTER CITY PARTNERSHIP
(http://www.london.gov.uk/mayor/international/city_partnerships/docs/new_york_partnership_agreement.pdf) (PDF),
Greater London Authority, truy cp ngy 26 thng 10 nm 2009
113.
^ Beijing, London establish sister city ties (http://www.gov.cn/misc/2006-04/10/content_250542.htm). Gov.cn. 10
thng 4 nm 2006. Truy cp ngy 23 thng 5 nm 2010.
114.
^ Mayors of London and Dhaka, Bangladesh sign friendship agreement (http://legacy.london.gov.uk
/view_press_release.jsp?releaseid=1971), Mayor of London, 10 thng 9 nm 2003, truy cp 23 thng 2 nm 2010
115.
^ http://sistercitiesofla.com/page1/page57/page57.html |ta = trng hay b thiu (tr gip)116.
^ Les pactes d'amiti et de coopration (http://www.paris.fr/portail/politiques/Portal.lut?page_id=6587&
document_type_id=5&document_id=16468&portlet_id=14974). Paris.fr. Truy cp ngy 23 thng 5 nm 2010.
117.
Th mc
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
22 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Ackroyd, Peter (2001), London: The Biography, London: Vintage, tr. 880, ISBN 0099422581
Aubin, Robert Arnold (February nm 2008), London in flames, London in glory: poems on the fire and rebuilding of
London (http://www.london.gov.uk/thelondonplan/docs/londonplan08.pdf), Rutgers University Press on's Concerts"
/> London's two muthor=Mayor of London
Miles, Barry (2010), London Calling, Atlantic Books, ISBN 9781842546139 Kim tra gi tr |isbn= (tr gip)
Mills, David (2001), Dictionary of London Place Names, Oxford Paperbacks, ISBN 978-0192801067,
OCLC 45406491 (https://www.worldcat.org/oclc/45406491)
Noorthouk, J (1773), A New History of London (http://www.british-history.ac.uk/source.aspx?pubid=332), Centre for
Metropolitan History
Porter, Roy. History of London (1995), by a leading historian
Reddaway, Thomas Fiddian (1940), The Rebuilding of London After the Great Fire, Jonathan Cape
Travers, Tony (2004), The Politics of London, Palgrave, ISBN 1861341725
Lin kt ngoi
Lun n (http://dmoz.org/Regional/Europe/United_Kingdom/England/London) ti DMOZ (trang ngh
(http://dmoz.org/cgi-bin/add.cgi?where=Regional/Europe/United_Kingdom/England/London))
London. Encyclopdia Britannica (n bn 11). 1911.
Mayor of London, London Assembly and the Greater London Authority (http://www.london.gov.uk
/)-Trang ch ca chnh quyn thnh ph
British Path (http://www.britishpathe.com/workspace.php?id=2449&delete_record=75105/)
London (http://www.british-history.ac.uk/place.aspx?region=1)
VisitLondon.com (http://www.visitlondon.com/)
LondonTown.com (http://www.LondonTown.com/)
Visit Britain (http://www.visitbritain.co.uk/destinations/england/london/index.aspx/-)&
BBC London (http://www.bbc.co.uk/london/)
Office for National Statistics: Focus on London 2003 (http://webarchive.nationalarchives.gov.uk
/20040722014745/http://www.statistics.gov.uk/focuson/london/) - compendium of official statistics about
London
Map of Early Modern London (http://mapoflondon.uvic.ca/)
Museum of London Group Portal Home (http://www.museumoflondon.org.uk/)
Transport for London (http://www.tfl.gov.uk/) (TfL) - city transport authority
London Underground (http://tube.tfl.gov.uk/) - part of TfL
London 2012 Olympic Games (http://www.london2012.org/en/)
History of London (http://www.britannia.com/history/londonhistory/)
Poems about London at Poetry Atlas (http://www.poetryatlas.com/search/london.html)
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
23 of 24 6/11/2015 8:14 PM
-
Ly t http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Lun_n&oldid=21077656
Th loi: Lun n Th chu u Thnh ph Anh Thnh ph ng cai Th vn hi Ma h
Trang ny c sa i ln cui lc 12:39 ngy 10 thng 6 nm 2015.Vn bn c pht hnh theo Giy php Creative Commons Ghi cng/Chia s tng t; c th p dngiu khon b sung. Xem iu khon S dng bit thm chi tit.Wikipedia l thng hiu ng k ca Wikimedia Foundation, Inc., mt t chc phi li nhun.
Lun n Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Lun_n
24 of 24 6/11/2015 8:14 PM