บทท 5สรป อภปรายผล และ ขอเสนอแนะ

การศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตร ของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางมวตถประสงค 1) เพอศกษาและประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางทจดอยตามปกต 2) เพอพฒนาและประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะ จตวทยาศาสตรของผรบบรการ 3) เพอศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการกอนและหลงการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร และ 4) เพอศกษาความคดเหนของผรบบรการในการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

กลมตวอยางทใชในการศกษาประกอบดวย ผเชยวชาญการจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรจำานวน 21 คน ผรบบรการในระบบโรงเรยน จำานวน 235 คน ผรบบรการนอกโรงเรยนจำานวน 72 คน

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1.แบบประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต 2.แบบประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร 3.แบบวดคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการ และ 4.แบบสอบถามความคดเหนของผรบบรการในการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

156

วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสำาเรจรป SPSS สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาความถ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และ คาท (t-test)

1. สรปผลการวจยการวจยครงน เปนการศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของ

ผรบบรการกจกรรม การเรยนรคายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง มผลการวจย สรปได ดงน

1.1 การศกษาและประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต

1.1.1 ผลการศกษาลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต มลกษณะการจด ดงน

1) หลกการจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตร มการกำาหนดหลกการจดไว ในรปของคำาขวญ คอ สรางระบบคด ปลกจตวทยาศาสตร แตมไดมการออกแบบกจกรรมการเรยนรตามหลกการทกำาหนดไวโดยตรง

2) ประเภทกจกรรมการเรยนร มกจกรรมหลก 2 กจกรรม คอ

1.กจกรรมฐานการเรยนร ซงเปนกจกรรมวชาการ ประกอบดวย 7 ฐานการเรยนร คอ 1.ฐานการเรยนรประยกตวทยาศาสตรพนฐาน 2.ฐานการเรยนรเปดโลกวทยาศาสตร 3.ฐานการเรยนรดาราศาสตร 4.ฐานการเรยนรความหลากหลายทางชวภาพ 5.ฐานการเรยนรสวนวทยาศาสตร 6.ฐานการเรยนรสวนสขภาพ และ 7.ฐานการเรยนรเกษตรธรรมชาต

157

2.กจกรรมนนทนาการ ประกอบดวยกจกรรมยอย 2 กจกรรม คอ กจกรรมกลมสมพนธ และกจกรรมประกอบเพลง

3) กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ไมมการกำาหนดกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรไวเปนลายลกษณอกษร จดตามประสบการณและความคนเคยของผจด โดยใชกจกรรมฐานการเรยนรเปนหลกและใชกจกรรมนนทนาการคนเปนระยะๆ

4) ผจดกจกรรม ประกอบดวยขาราชการครและนกวชาการศกษา ขาราชการครสวนใหญไมไดสำาเรจการศกษาดานวทยาศาสตร ทำาหนาทในการควบคมดแลการปฏบตงานของนกวชาการศกษาใหเปนไปตามเปาหมายทกำาหนด นกวชาการศกษาเปนลกจางชวคราวทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจางมาจดกจกรรมโดยเฉพาะ จงเปนผทมความร ความสามารถในการจดกจกรรมดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอมโดยตรง และมประสบการณในการจดคายวทยาศาสตรโดยเฉลย 3 ป

5) สอ อปกรณ ใชสออปกรณ ทมอยในฐานการเรยนร ทง 7 ฐานเปนหลก ซงเปนสอประสมหลากหลายรปแบบไดแก บอรดนทรรศการ เกม ของเลน อปกรณเคลอนไหวได หนจำาลอง ชดสาธต ชดทดลอง ของจรง วดทศน คอมพวเตอร ใบความรและใบงาน ฯลฯ สำาหรบกจกรรมนนทนาการ พบวา ใชเฉพาะเครองเสยงเทานน ไมมการใชอปกรณอนๆ (ไมมการใชเครองดนตร, CD เพลง) สวนใหญใชการปรบมอและการแสดงทาทางประกอบ

6) ระยะเวลาการจดคาย 3 วน 2 คน 7) การประเมนผล ไมมการประเมนผลทงกจกรรมฐาน

การเรยนรและกจกรรมนนทนาการโดยตรง มแตการประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรมคายในภาพรวม โดยประเมนความพงพอใจดานสงอำานวยความสะดวก ดานวทยากร ดานระยะเวลาการ

158

เรยนร ฯลฯและประเดนปลายเปด ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะโดยใชแบบสอบถาม

1.1.2 ผลการประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต

กจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต ผเชยวชาญการจดคายวทยาศาสตรประเมนแลววาสามารถสงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตร โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทคาเฉลย 6.78 โดยกจกรรมนนทนาการ สงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรมากกวากจกรรมฐานการเรยนร ทคาเฉลย 7.55 และ 6.01 ตามลำาดบ ทงกจกรรมฐานการเรยนร และ กจกรรมนนทนาการ สงเสรมคณลกษณะจตวทยาศาสตรในระดบมาก 4 ดาน เรยงตามลำาดบ คอ ดานความสนใจใฝร ดานความสามารถในการทำางานรวมกบผอนดานความใจกวางรวมแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผอน และดานความรบผดชอบ ความมงมนอดทนและเพยรพยายาม ทคาเฉลย 8.18 7.55 7.45 และ 6.76 ทเหลออก 4 ดานสงเสรมในระดบปานกลาง และสงเสรมดานความประหยดนอยทสด ในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 5.80

1.2 การพฒนาและประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

1.2.1 ผลการพฒนากจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะ จตวทยาศาสตร

ไดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทมศกยภาพในการพฒนาคณลกษณะ จตวทยาศาสตร ทง 8 ดาน คอ 1.ดาน

159

ความสนใจใฝร 2.ดานความรบผดชอบ ความมงมนอดทนและเพยรพยายาม 3.ดานความมเหตผล 4.ดานความมระเบยบและรอบคอบ 5.ดานความซอสตย 6.ดานความประหยด 7.ดานความใจกวางรวมแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผอน และ 8.ดานความสามารถในการทำางานรวมกบผอน ทใชหลกการ เรยนปนเลน“เนนความรวมมอ เปนแนวคดในการพฒนา” กจกรรมทพฒนาขนประกอบดวย 3 กจกรรมหลก 10 กจกรรมยอย ไดแก

1. กจกรรมฐานการเรยนร ม 2 กจกรรมยอย คอกจกรรมการเรยนรท 1.1 ฐานการเรยนร

ประยกตวทยาศาสตรพนฐานกจกรรมการเรยนรท 1.2 ฐานการเรยนรเปดโลก

วทยาศาสตร2. กจกรรมสนกกบวทยาศาสตร ม 5 กจกรรมยอย คอ

กจกรรมการเรยนรท 2.1 การแสดงทางวทยาศาสตร (Science Show) ม 6 เรอง คอ 1.เทนำาออกจากขวดใหเรวทสด 2.แขวนขาว 3.ลกศรเปลยนใจ 4.กระจกอานใจ 5.ตมนำาดวยถวยกระดาษ 6.ลกโปงมห

กจกรรมการเรยนรท 2.2 Science Walk Discovery ม 5 ฐาน คอ ฐานท 1 จรวดลกโปง ฐานท 2 ไขหวแขง ฐานท 3 สงทสด ฐานท 4 เกบระเบด ฐานท 5 ยายระเบด

กจกรรมการเรยนรท 2.3 การสำารวจการใชพลงงานในชมชน

กจกรรมการเรยนรท 2.4 สนกกบจรวดขวดนำา กจกรรมการเรยนรท 2.5 สนกกบของเลน

วทยาศาสตร ม 4 อยาง คอ แตรคชสาร วาวเตตระฮดอน ไหมพรมเตนระบำา และ ถาคณแนอยาแพคณป (การแขงขนการเลนลกขางโว)

3. กจกรรมนนทนาการ ม 3 กจกรรมยอย คอ

160

กจกรรมการเรยนรท 3.1 กจกรรมกลมสมพนธ ม 9 กจกรรม คอ 1.เกม 8 ชอง 2.คหดโอ 3.สตวบอกนสย 4.รวมกนเราอย 5.เกาอหรรษา 6.ขวดสารพดประโยชน 7.คดวาเรองถว 8.ประตมากรรมสรางโลก 9.กลมเดยวกน

กจกรรมการเรยนรท 3.2 กจกรรมรอบกองไฟกจกรรมการเรยนรท 3.3 กจกรรมบำาเพญ

ประโยชน

1.2.2 ผลการประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

กจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร สงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรโดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ทคาเฉลย 8.22 โดยกจกรรมสนกกบวทยาศาสตร สงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรมากทสด และกจกรรมการเรยนรทง 3 กจกรรม ไดแก กจกรรมฐานการเรยนร กจกรรมสนกกบวทยาศาสตร และกจกรรมนนทนาการ สงเสรมคณลกษณะจตวทยาศาสตรทง 8 ดาน ในระดบมากทสดถงระดบมาก

1.3 การศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

1.3.1 ผลการศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในระบบโรงเรยน หลงการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรสงกวากอนเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.01

161

1.3.2 ผลการศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการนอกโรงเรยน หลงการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรสงกวากอนเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.01

1.3.3 ผลการศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในระบบโรงเรยนกอนการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรสงกวาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการนอกโรงเรยนกอนเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.01

1.3.4 ผลการศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในระบบโรงเรยนหลงการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรสงกวาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการนอกโรงเรยนหลงเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.01

1.4 การศกษาความคดเหนของผรบบรการในการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

1.4.1 ผรบบรการในระบบโรงเรยนมความพงพอใจตอกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร ทง 3 กจกรรม ในระดบมากทสดถงระดบมาก เรยงตามลำาดบ คอ กจกรรมสนกกบวทยาศาสตร กจกรรมนนทนาการและกจกรรมฐานการเรยนร ทคาเฉลย 4.53 4.40 และ 4.35 สำาหรบผรบบรการนอกโรงเรยน มความพงพอใจตอกจกรรมทง 3 กจกรรม ในระดบมาก เรยงตามลำาดบ คอ กจกรรมนนทนาการ

162

กจกรรมฐานการเรยนรและกจกรรมสนกกบวทยาศาสตร ทคาเฉลย 4.34 4.10 และ 4.00

1.4.2 ผรบบรการเหนวา ปญหาดานสงอำานวยความสะดวก ทเปนปญหามากทสด คอ ไมมอาคารนอน ตองนอนเตนทซงรอนมาก ดานกจกรรมการเรยนร เปนปญหามากทสด คอระยะเวลาในการทำากจกรรมตางๆนอยไป ดานผใหบรการ เหนวา วทยากรบางคนบรรยายทางวชาการมากเกนไป เปนปญหามากทสด และดานผรบบรการ เหนวา ไมใหความสนใจในการเรยนร สนใจเลน ทำาอะไรไมจรงจง เปนปญหามากทสด

1.4.3 ผรบบรการมความประทบใจตอการมาเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร เรยงตามลำาดบ คอ กจกรรมสนกมาก ไดเรยนรสงใหมๆ ไดทำาอะไรทไมเคยทำามากอน ไดวธคดทแปลกใหม ทแตกตางและงายกวาเดม พๆ วทยากรนารกทกคน มความเปนกนเองสง ไดมตรภาพจากเพอนใหม ไดประสบการณใหมๆ และอาหารอรอยมาก

2. อภปรายผลการวจย2.1 การศกษาและประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนร

คายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต

ผลการศกษาลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต พบวา มการกำาหนดหลกการในรปของคำาขวญคอสรางระบบคด ปลกจตวทยาศาสตร นบเปนการสรางสญลกษณประจำาคายทด เนองจากเปนคำาคลองจอง ซงชวย ทำาใหผมาใชบรการจำาไดงายและ

163

จำาไดรวดเรวขน แตกจกรรมตางๆไมไดมการออกแบบการเรยนรตามหลกการทกำาหนดไวโดยตรง เปนเพราะศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง ใชคำาขวญนกบทกกจกรรมทใหบรการ ไมวาจะเปนกจกรรมนทรรศการเคลอนท หองเรยนวทยาศาสตร การประกวดแขงขนทางวทยาศาสตร การอบรมสมมนาตางๆ รวมทงกจกรรมคายวทยาศาสตร คำาขวญจงเปนเสมอนสงทสรางขนเพอดงดดความสนใจ เปนการจงใจใหมผมารบบรการมากขนเทานน การออกแบบกจกรรมคายวทยาศาสตรจงออกแบบกจกรรมในลกษณะรวมๆไวกอน ในการจดคายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง พบวา กจกรรมการเรยนรหลก 2 กจกรรม คอ กจกรรมฐานการเรยนร ซงเปนกจกรรมวชาการ และกจกรรมนนทนาการ ซงสอดคลองกบสำาราญ วงนราช (2544 : 20-25) ไดกลาวถงแนวทางการจดคายวทยาศาสตรไววา กจกรรมคายวทยาศาสตรประกอบดวยกจกรรมหลก คอ กจกรรมวชาการ และกจกรรมนนทนาการ ซงกจกรรมวชาการควรมหลากหลายและแตกตางจากการเรยนตามหลกสตรปกต เพอเปดโอกาสใหผเรยนปฏบตมากทสด กจกรรมนนทนาการมจดมงหมายเพอเชอมความสามคค สรางความเปนกลม และเพอการผอนคลาย นอกจากนผลการศกษายงพบวา กจกรรมการเรยนรทง 2 ประเภท ไมไดมการกำาหนดกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรและโครงสรางไวเปนลายลกษณอกษร ทงนเพราะกจกรรมฐานการเรยนร ซงมจำานวน 7 ฐาน มลกษณะเปนการเรยนรเรองใด เรองหนงโดยเฉพาะ อปกรณและสอการเรยนรสวนใหญเปนนทรรศการ และชดสาธตทดลอง ซงมการจดกจกรรมการเรยนรคลายๆกน จงไมจำาเปนตองจดทำากระบวนการจดกจกรรมการเรยนร และโครงสรางไว อกเหตผลหนงอาจเปนเพราะผจดกจกรรมการเรยนร เปนผทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางคดเลอกมาใหเปนผจดกจกรรมดานวทยาศาสตรโดยเฉพาะ ซงจะเลอกผทมความร

164

และความสามารถเหมาะสมกบการจดกจกรรมคาย ถงแมไมไดจดทำารายละเอยดกระบวนการจดกจกรรมไว กสามารถจดไดตามความชำานาญและความเคยชน การทำาเชนนอาจเหมาะสำาหรบผทจดอยเปนประจำา แตกมขอจำากดในกรณทผรบผดชอบไมอย คนอนๆกไมสามารถจดกจกรรมแทนได สำาหรบสอและอปกรณ พบวา มการใชสอ อปกรณ ทมอยในฐานการเรยนร ทง 7 ฐานเปนหลก ซงเปนสอประสมหลากหลายรปแบบ ไดแก บอรดนทรรศการ เกม ของเลน อปกรณทเคลอนไหวได หนจำาลอง ชดสาธต ชดทดลอง ของจรง วดทศน คอมพวเตอร รวมทงใบความรและใบงาน ฯลฯเนองจากนทรรศการและสอในฐานการเรยนรทกฐานเปนสอทมความสมบรณ เพราะศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางใชวธการจางเหมาบรษทเอกชนในการผลต โดยมผรทงดานเนอหาและรปแบบการนำาเสนอ ชวยกำาหนดกรอบเนอหา รปแบบและลกษณะของสอ รวมทงมการควบคม ตรวจสอบคณภาพในแตละขนตอนของการผลตเปนอยางด สำาหรบกจกรรมนนทนาการ พบวา ใชเฉพาะเครองเสยงเทานนไมมการใชอปกรณอนๆ (ไมมการใชเครองดนตรCD เพลง)สวนใหญใชการปรบมอและการแสดงทาทางประกอบ อาจเปนเพราะในการจดกจกรรมคายทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกตใชกจกรรมนนทนาการเปนกจกรรมคนรายการกอนศกษาฐานการเรยนรจงมไดใหความสำาคญมากนก สำาหรบระยะเวลาในการจดคาย คอ 3 วน 2 คน นบเปนชวงเวลาทเหมาะสม เพราะมผรบบรการเลอกใชมากทสด ซงสอดคลองกบ สำาราญ วงนราช (2544 : 20-25)ไดกลาวไววา ในการจดกจกรรมคายวทยาศาสตร ควรมระยะเวลาทแนนอน ไมควรสนหรอยาวเกนไปในแตละกจกรรมจะตองกำาหนดเวลาในการเขาทำากจกรรมทแนนอน เพราะชวยฝกใหเปนผตรงตอเวลาและมความรบผดชอบตอตนเองและผอน สำาหรบการประเมนผล จากการศกษา พบวา ไมมการประเมนผลกจกรรมฐานการเรยนรและ

165

กจกรรมนนทนาการอยางจรงจง แตมการประเมนผลความพงพอใจ ดานสงอำานวยความสะดวก ดานวทยากรและดานระยะเวลา ในการเขารวมกจกรรมคายวทยาศาสตรในภาพรวม อาจเปนเพราะความแตกตางของผใชบรการดานอาย ความรพนฐาน ความสนใจและเนอหาในฐานการเรยนรทง 7 ฐาน อาจสรปไดไมชดเจนและการจะนำาผลการประเมนมาปรบปรงแกไขฐานการเรยนตางๆอาจทำาไดยาก จงทำาการประเมนเฉพาะความพงพอใจซงเปนขอมลทสามารถนำามาปรบปรงแกไขการดำาเนนงานได

สำาหรบผลการประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางจดอยตามปกต ผเชยวชาญเหนวากจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรสามารถสงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 6.96 ซงสอดคลองกบผลการศกษาลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรจดอยตามปกต ทพบวา กจกรรมการเรยนรทงหมดไมไดออกแบบมาเพอเนนการปลกจตวทยาศาสตรโดยตรง แตเปนกจกรรมทตองการใหมความรพนฐานดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม หากพจารณาผลการประเมนเปนรายกจกรรม พบวา กจกรรมนนทนาการ สงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรมากกวากจกรรมฐานการเรยนร เพราะกจกรรมนนทนาการทจดใหแกผรบบรการทมาเขาคาย มทงกจกรรมกลมสมพนธและกจกรรมประกอบเพลงทชวยเสรมสรางบรรยากาศในการรวมกจกรรมใหมความสนกสนาน ลดความตงเครยด และสรางความคนเคยระหวางผมาเขาคาย แตกจกรรมฐานการเรยนรเปนกจกรรมวชาการ ทตามธรรมชาตการเรยนรของเดกจะสนใจกจกรรมทางวชาการนอยกวากจกรรมทสรางความบนเทง

166

2.2 การพฒนาและประเมนศกยภาพกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

ผลการพฒนากจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะ จตวทยาศาสตร ไดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทผเชยวชาญดานการจดกจกรรมคายวทยาศาสตรประเมนแลววามศกยภาพในการพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรทง 8 ดาน ในระดบมากทสดถงระดบมาก ประกอบดวยกจกรรมหลก 3 กจกรรมและกจกรรมยอย 10 กจกรรม ซงไดแก กจกรรมฐานการเรยนร 2 ฐานการเรยนร คอ ฐานการเรยนรประยกตวทยาศาสตรพนฐานและฐานการเรยนรเปดโลกวทยาศาสตร กจกรรมสนกกบวทยาศาสตร จำานวน 5 กจกรรม ไดแก กจกรรมการแสดงทางวทยาศาสตร (Science Show) กจกรรม Science Walk Discovery กจกรรมการสำารวจการใชพลงงานในชมชน กจกรรมสนกกบจรวดขวดนำาและกจกรรมสนกกบของเลนวทยาศาสตร และกจกรรมนนทนาการ จำานวน 3 กจกรรมไดแก กจกรรมกลมสมพนธ กจกรรมรอบกองไฟ และกจกรรมบำาเพญประโยชน จากผลการพฒนานบวาไดกจกรรมพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรทหลากหลาย ทง กจกรรมฐานการเรยนร ทใหความรพนฐานดานวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม ผานสอประสม หลากหลายชนด เชน ของเลน ของจรง หนจำาลอง สงเคลอนไหว ชดสาธต ชดทดลองฯลฯ กจกรรมการแสดงทางวทยาศาสตร(Science Show)ทเนนการเรยนรวทยาศาสตรผานการสาธตทดลองทตนเตนเราใจชวนตดตาม กจกรรม Science Walk Discovery เปนกจกรรมสบเสาะหาความร ภายใตเงอนไขและเวลาทกำาหนดทมทงความสนกสนาน ทาทาย ตนเตนและฝกการวางแผนการทำางานอยางเปนระบบและการทำางานกลม กจกรรมสำารวจการใชพลงงานในชมชน เปนกจกรรมการ

167

เรยนรภาคสนามจากสถานการณจรง จากปญหาจรง ทเกดขนในชวตประจำาวน เปนการฝกการสงเกต การรวบรวมขอมล จดบนทกและฝกการทำางานรวมกบผอนและรบฟงความคดเหนของผอน กจกรรมสนกกบจรวดขวดนำ0า เปนกจกรรมทเนนการลงมอปฏบตจรงโดยอาศยหลกการทางวทยาศาสตรและมการแขงขน เพอสรางบรรยากาศการเรยนรทสนกสนาน กจกรรมสนกกบของเลนวทยาศาสตร เปนกจกรรมทสงเสรมการประดษฐของเลนงายๆจากวสดเหลอใช ทสนกและเพลดเพลน กจกรรมนนทนาการ เปนกจกรรมทสงเสรมความสมพนธ การกลาแสดงออกของผเขาคายและชวยสรางบรรยายกาศภายในคายใหสนกสนานและเปนกนเอง ความหลากหลายของกจกรรมทพฒนาขนน สอดคลองกบแนวทางการพฒนา จตวทยาศาสตรของทบวงมหาวทยาลย (2525 : 6-7) ทกลาววา ควรใหนกเรยนไดฝกประสบการณหลายๆดานหรอฝกประสาทสมผสหลายๆทาง ไดแก กจกรรมทมการเคลอนไหว สถานการณทแปลกใหม เพอเราความสนใจใหนกเรยนอยากรอยากเหน เนนวธการเรยนรจากการทดลอง ควรใหนกเรยนทำางานเปนกลม เพอฝกการทำางานรวมกบผอนฟงความคดเหนของผอน ฝกความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย นำาตวอยางทเกดขนในชวตประจำาวน ซงเปนปญหาสงคม เชน ปญหาจราจรตดขดในกรงเทพฯ แลวใหนกเรยนชวยกนคดเพอหาทางแกปญหาดงกลาว ใชคำาถามหรอการสรางสถานการณจะเปนตวชวยกระตนใหนกเรยนสามารถสรางเจตคตทางวทยาศาสตรไดดและเปนไปในทศทางเดยวกบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2537 : 63) ซงไดเสนอแนวทางทผสอนจะพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตร ไววา ผสอนควรเตรยมกจกรรมหลายๆอยางทฝกฝนดานประสาทสมผสและใหความหลากหลายของประสบการณ ไมเบอหนายและอยากรอยากเหน รวมทงสอดคลองกบสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

168

(2545:3) ซงไดระบเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรไวขอหนงวา เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรมและคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค และไดกำาหนดวสยทศนการเรยนรวทยาศาสตร ตามมาตรฐานหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ไววา การเรยนรวทยาศาสตรเปนการพฒนาผเรยนใหไดรบทงความร กระบวนการและเจตคตผเรยนทกคนควรไดรบการกระตนสงเสรมใหสนใจและกระตอรอรนทจะเรยนรวทยาศาสตร การเรยนรวทยาศาสตรเปนการเรยนรตลอดชวต เนองจากความรวทยาศาสตรเปนเรองราวเกยวกบโลกธรรมชาต (natural world) ซงมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ทกคนจงตองเรยนรเพอนำาผลการเรยนรไปใชในชวตและการประกอบอาชพ เมอผเรยนไดเรยนวทยาศาสตรโดยไดรบการกระตนใหเกดความตนเตน ทาทายกบการเผชญสถานการณหรอปญหา มการรวมกนคด ลงมอปฏบตจรง กเขาใจและเหนความเชอมโยงของวทยาศาสตรกบวชาอนและชวต ทำาใหสามารถอธบาย ทำานาย คาดการณสงตางๆไดอยางมเหตผล การประสบความสำาเรจในการเรยนวทยาศาสตร จะเปนแรงกระตนใหผเรยนมความสนใจมงมนทจะสงเกต สำารวจตรวจสอบสบคนความรทมคณคาเพมขนอยางไมหยดยง การจดกจกรรมการเรยนการสอนจงตองสอดคลองกบสภาพจรงในชวต โดยใชแหลงเรยนรทหลากหลายในทองถนและคำานงถงผเรยนทมวธการเรยนร ความสนใจและความถนดแตกตางกนและสอดคลองกบบทบาทภารกจในการจดการเรยนรดานวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา ซงมเปาหมายทจะเสรมสรางเจตคตทดทางวทยาศาสตรแกผรบบรการโดยเฉพาะนกเรยนในระบบโรงเรยนและนกศกษาการศกษานอกโรงเรยน อนจะกอใหเกดการปลกฝงจตวทยาศาสตรแกผรบบรการ รวมทงสอดคลองกบหลกการจดกจกรรมการเรยนรทศนยวทยาศาสตรเพอ

169

การศกษาลำาปางกำาหนดไว คอ สรางระบบคด ปลกจต“วทยาศาสตร อกดวย”

ในการพฒนากจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะ จตวทยาศาสตร ใชหลกการเรยนปนเลนเนนความรวมมอ ซงสอดคลองประชม ผงผาน (ม.ป.ป.: 161) ทเสนอหลกการจดกจกรรมการเรยนรวา ควรแฝงไวซงความบนเทง มชวตชวา เชน เกม เพลง ผเรยนไดปฏบตกจกรรมแลวยอมมความสนกสนานราเรงแจมใจและสอดคลองกบทศนา แขมมณ (2542 : 6-7) ทไดเสนอแนวคดในการออกแบบกจกรรมการเรยนรทมคณภาพ ไววา กจกรรมการเรยนรทด ควรชวยใหผเรยนมสวนรวมในดานรางกาย คอ เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมโอกาสเคลอนไหวรางกาย เพอใหประสาทการรบรของผเรยนตนตวพรอมทจะรบขอมลและสนกทจะคด ควรมสวนรวมในดานทางสงคม คอ เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลหรอสงแวดลอมรอบตว และควรมสวนรวมในดานทางอารมณ คอ เปนกจกรรมทสงผลตออารมณ ความรสกของผเรยนซงจะชวยใหการเรยนรนนเกดความหมายตอตนเอง รวมทงสอดคลองกบฉววรรณ กนานนท (2527 : 25) ทเสนอวา เจตคตทางวทยาศาสตรสวนมากจะเกดจากการทเดกไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนอยางจรงจงและประสบความสำาเรจอยางดและเปนไปในทศทางเดยวกบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2537 : 63) ทเสนอแนวทางทผสอนจะพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตร ไววาควรใหผเรยนมสวนรบผดชอบกจกรรม เชน การทำางานกลมเพอฝกการทำางานรวมกน ฝกการรบฟงความคดเหนของผอนและฝกการแสดงความคดเหนอยางมเหตผล รวมทงสอดคลองกบ พรทพ โชคถาวร (2548:33-38) ทกลาวถงหลกการจดกจกรรมเสรมหลกสตรวทยาศาสตรไววา ควรมงพฒนานกเรยนตามความสนใจ ความ

170

ตองการ ความสามารถ ของนกเรยนใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมโดยทวถงและดวยความสมครใจพรอมทงใหความเพลดเพลน ไปดวยและสอดคลองกบหลกการจดคายของ สำาราญ วงนราช (2544:20-25) ทกลาววากจกรรมใดๆ ทกำาหนดขน ควรใหผเขาคายรวมกนทำากจกรรมเปนกลม เพอทจะใหผทเขาคายไดกระบวนการกลมและมความสมพนธทดตอกน

ผลการประเมนกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะ จตวทยาศาสตรสงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรโดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ทคาเฉลย 8.22 โดยกจกรรมสนกกบวทยาศาสตร สงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรมากทสด และกจกรรมการเรยนรทง 3 กจกรรมไดแก กจกรรมฐานการเรยนร กจกรรมสนกกบวทยาศาสตร และกจกรรมนนทนาการ สงเสรมคณลกษณะจตวทยาศาสตรทง 8 ดาน ในระดบมากทสดถงระดบมาก ทงนอาจเปนเพราะกจกรรมการเรยนรทง 3 กจกรรม ทผวจยพฒนาขนโดยใชแนวคดการเรยนปนเลนเนนความรวมมอ ทเนนการเรยนรทสนกสนานและการทำากจกรรมตางๆโดยใชกระบวนการกลม มรปแบบการเรยนรและจำานวนกจกรรมทหลากหลายแตกตางจากการเรยนวทยาศาสตรในชนเรยนปกตของผรบบรการทงในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยน อกทง มสอและกระบวนการเรยนรทนาสนใจ โดยเฉพาะกจกรรมสนกกบวทยาศาสตร ซงประกอบดวยกจกรรมยอย จำานวน 5 กจกรรม รวมทงสน 16 เรอง กจกรรมแตละเรองเปดโอกาสใหผรบบรการไดมสวนรวมในการปฏบต การเลน และการแขงขน ทำาใหผรบบรการเกดทกษะ สนกสนานในการเรยนรและมเจตคตทดตอการเรยนรวทยาศาสตร ซงสอดคลองกบผลการวจยของ ศรพร ทองขาว (2545 : บทคดยอ) ทไดศกษา เรอง เจตคตทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธ

171

ทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนรายวชา ว 203 วทยาศาสตร โดยใชกจกรรมสนกกบวทยาศาสตรนำาเขาสบทเรยน กจกรรมทจดไดแก เกมละเลนตางๆทางวทยาศาสตร การทดลองทางวทยาศาสตรอยางงาย ผลการศกษา พบวา นกเรยนมเจตคตทางวทยาศาสตรสงขน ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงการสอนสงกวากอนการสอน โดยใชกจกรรมสนกกบวทยาศาสตรนำาเขาสบทเรยน รายวชา 203 วทยาศาสตร อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนโดยใชกจกรรมสนกกบวทยาศาสตรนำาเขาสบทเรยนในระดบมาก นกเรยนมความกระตอรอรนทจะเรยนวชาวทยาศาสตร นกเรยนใหความรวมมอและมความสขในการเรยนตลอดจนเหนความสำาคญของวชาวทยาศาสตร และสอดคลองกบการวจยของสภาภรณ มนเกตวทย (2544 : บทคดยอ) ทไดทำาการศกษาการเสรมสรางเจตคตทางวทยาศาสตรโดยการใชของเลนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมปท 6 โดยการพฒนาของเลนทางวทยาศาสตรและศกษาผลการใชของเลนทางวทยาศาสตรตอเจตคตทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผลการวจยพบวา การพฒนาของเลนทางวทยาศาสตรจากแนวคดภมปญญาทองถน โดยนกเรยนมสวนรวมในการจดหา จดทำา และพฒนา ตลอดจนกำาหนดวธการเลนเอง ทำาใหไดของเลนทางวทยาศาสตร เพอใชเสรมสรางเจตคตทางวทยาศาสตร จำานวน 10 ชดและหลงจากเลนของเลนทางวทยาศาสตร 10 ชด นกเรยนมเจตคตทางวทยาศาสตรอยในระดบทสงขน

2.3 คณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

172

ผลการศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรในภาพรวม ของผรบบรการทงในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยนหลงการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตร สงกวากอนเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรอยางมนยสำาคญทางสถตและเมอจำาแนกเปนรายคณลกษณะจตวทยาศาสตรทง 8 ดาน พบวา คณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการทงในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยนหลงการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตร สงกวากอนเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตร ทงนเปนเพราะการเรยนรในคายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง มความแตกตางจากการเรยนการสอนวทยาศาสตรในหองเรยนปกต ทำาใหผรบบรการ มความตนตว สนใจใฝเรยนร ไดมโอกาสลงมอปฏบตดวยตนเอง มการทำางานเปนกลม ไดฝกความรบผดชอบและทำางานอยางมเหตมผลมากขน สงผลใหมคณลกษณะจตวทยาศาสตรในแตละดานสงขน สอดคลองกบแนวคดของ สำาราญ วงนราช (2544:20-25) ซงกลาวถง แนวทางในการจดคายวทยาศาสตรในสวนของวตถประสงควา ควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรดวยประสบการณตรง สงเสรมใหคดแบบเปนเหตเปนผล มปฏสมพนธกบผอน สงเสรมความเปนผนำา พฒนากระบวนการทางวทยาศาสตรและปลกฝงระเบยบวนย และสอดคลองกบผลการวจยของ จกรพนธ ภาชนะ(2546 : บทคดยอ)ทศกษาผลการใชชดกจกรรมเพอเสรมสรางเจตคตทางวทยาศาสตรของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน มวตถประสงค เพอสรางชดกจกรรมสรางเสรมเจตคตทางวทยาศาสตรของนกเรยนและเพอศกษาเจตคตทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมสรางเสรมเจตคตทางวทยาศาสตร กลมตวอยางทใชเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนศรสงครามวทยา อ.วงสะพง จงหวดเลย จำานวน 60 คน เครองมอทใชในการวจยคอชดกจกรรม

173

เพอสรางเสรมเจตคตทางวทยาศาสตร และแบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร ผลการศกษา ไดชดกจกรรมเพอสรางเสรมเจตคตทางวทยาศาสตร จำานวน 6 ชด ไดแก ชดฝกความอยากรอยากเหน ชดฝกความรบผดชอบและความเพยรพยายาม ชดฝกความมเหตผล ชดฝกความ มระเบยบรอบคอบ ชดฝกความซอสตย และชดฝกความมใจกวาง นกเรยนทรวมกจกรรมเพอสรางเสรมเจตคตทางวทยาศาสตรมคาคะแนนของระดบพฤตกรรมทแสดงใหเหนวามเจตคตทางวทยาศาสตรหลงการใชชดกจกรรมสงกวากอนการใชชดกจกรรม อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.01 และสอดคลองกบผลการศกษาของฮารตและเอล-เฟล (Harty and Al-Faleh, 1983 : 861 -866) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรทไดรบจากการเปรยบเทยบวธสอนแบบบรรยาย-สาธตและวธสอนแบบแบงกลมยอย-ทำาการทดลอง ในการทดลองแบงนกเรยนเปน 2 กลม คอกลมบรรยาย สาธตและกลมทสอนแบบแบงกลมยอย– -ทำาการทดลอง พบวา นกเรยนทสอนแบบแบงกลมยอย-ทำาการทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตทางวทยาศาสตรสงกวานกเรยนทเรยนโดยการฟงบรรยาย - สาธต อยางมนยสำาคญทางสถต รวมทงสอดคลองกบผลการวจยของ ทนงศกด ประสบกตตคณ (2548 : 53) ไดศกษาผลการใชกระบวนการเรยนรจากกจกรรมพฒนาการเรยนรทครอบคลมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะและจตวทยาศาสตร กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2547 โรงเรยนสาธตพบลยบำาเพญ มหาวทยาลยบรพา ทสมครเขาคายวทยาศาสตร จำานวน 74 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสงเกตพฤตกรรมการใชกระบวนการเรยนร แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและแบบวดจตวทยาศาสตร ผลการศกษา พบวา รอยละ 62.5 และรอยละ 37.5 มคะแนนพฤตกรรมการใชกระบวนการเรยน

174

รอยในระดบพอใชและด ตามลำาดบ นกเรยนมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเมอสนสดการเขารวมกจกรรมคายสงกวากอนเขารวมกจกรรมอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 และมคะแนนจตวทยาศาสตรภายหลงการเขารวมกจกรรมอยในระดบดและดมาก รวมกนคดเปนรอยละ 66.21 จากผลการศกษาไดใหขอเสนอแนะการพฒนาการเรยนรทางวทยาศาสตร โดยการจดใหนกเรยนไดมโอกาสทำางานกลมและควรมการจดคายวทยาศาสตรอยางตอเนอง

เมอเปรยบเทยบคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยน กอนการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตร พบวา คณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในระบบโรงเรยน มคาสงกวาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการนอกโรงเรยนอยางมนยสำาคญทางสถต ทงนอาจเปนเพราะผรบบรการในระบบโรงเรยนกอนทจะมารบบรการการคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง มโอกาส มระยะเวลา มสอการเรยนรทงสอเอกสารและสอบคคล และมกระบวนการเรยนรทเหมาะสมและเพยงพอกวาผรบบรการนอกโรงเรยนทตองเรยนรดวยตนเองเปนหลก สงผลใหผรบบรการในระบบโรงเรยนมคณลกษณะจตวทยาศาสตรเปนทนเดมสงกวาผรบบรการนอกโรงเรยนและเมอเปรยบเทยบคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยน หลงการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง พบวา คณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในระบบโรงเรยน มคาสงกวาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการนอกโรงเรยนอยางมนยสำาคญทางสถตเชนเดม นนคอ กจกรรมการเรยนรทง 3 กจกรรมทผวจยพฒนาขนเพอใชในการจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรมความเหมาะสมกบผรบบรการทงในระบบ

175

โรงเรยนและนอกโรงเรยนและสงผลใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรสงขนอยางมนยสำาคญทางสถต

2.4 ความคดเหนของผรบบรการในการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร

ผรบบรการในระบบโรงเรยนมความพงพอใจตอกจกรรมการเรยนรทง 3 กจกรรม ในระดบมากทสดถงระดบมาก เรยงตามลำาดบ คอ กจกรรมสนกกบวทยาศาสตร กจกรรมนนทนาการและกจกรรมฐานการเรยนร สำาหรบผรบบรการนอกโรงเรยน มความพงพอใจตอกจกรรมทง 3 กจกรรม ในระดบมากเรยงตามลำาดบ คอ กจกรรมนนทนาการ กจกรรมฐานการเรยนรและกจกรรมสนกกบวทยาศาสตร ถงแมผรบบรการในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยนจะมความพงพอใจตอกจกรรมการเรยนรไมเหมอนกน โดยผรบบรการในระบบโรงเรยนพงพอใจตอกจกรรมสนกกบวทยาศาสตรมากทสด สวนผรบบรการนอกโรงเรยนพงพอใจตอกจกรรมนนทนาการมากทสด แตเมอศกษา ในรายละเอยดรายกจกรรม พบวา ผรบบรการทงสองกลมมความพงพอใจในกจกรรมกลมสมพนธมากทสด รองลงมาคอกจกรรมสนกกบจรวดขวดนำาเหมอนกน ทงนอาจเปนเพราะกจกรรมกลมสมพนธทำาใหผรบบรการไดพบปะบคคลอน ไดแสดงออก ไดทำากจกรรมทแสดงถงศกยภาพของตนเองและกลมอยางเตมท อกทงกจกรรมสนกกบจรวดขวดนำาเปดโอกาสใหผรบบรการไดลงมอประดษฐจรวดขวดนำาขนมาเองตามจนตนาการของตนเอง ไดมโอกาสปรบปรงจรวดหลงการทดลองยงและประการสำาคญคอไดมโอกาสในการแขงขนซงเปนไปตามพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนและเยาวชน

สำาหรบสภาพปญหาในการเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตร ผลจากการ

176

ศกษา พบวา ผรบบรการทงในระบบโรงเรยนและนอกโรงเรยนสะทอนปญหาดานสงอำานวยความสะดวกทสอดคลองกน คอ ประเดนทเปนปญหามากทสด คอ ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางไมมอาคารนอนตองใชเตนทนอนซงรอนมาก บรเวณทจดกจกรรมแคบกนฝนไมได ไมมทรบประทานอาหารอยางเปนสดสวนตองใชใตรมไม และหองนำาไมเพยงพอ ทงนเปนเพราะศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางมอาคารทใชในการจดกจกรรมการเรยนรหลกเพยง 2 อาคาร ซงใชในการจดฐานการเรยนร แตยงไมมอาคารทใชเปนเรอนนอนสำาหรบผรบบรการ หากจะใชอาคารหอพกของสถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาคเหนอ จะตองเดนเทาระยะทางประมาณ 1 กม.เพอมาพกทหอพกซงไมสะดวกสำาหรบผรบบรการและการจดการของคณะผจด จงตองแกปญหาโดยการใชเตนทนอนแทนการอยหอพกซงจะเปนปญหาในชวงฤดรอนและฤดฝน แตจะเหมาะสมและเปนธรรมชาตสำาหรบผรบบรการทจะมาเขาคายวทยาศาสตรในฤดหนาว สำาหรบปญหาดานกจกรรมการเรยนร พบวาระยะเวลาในการทำากจกรรมตางๆนอยเกนไปเปนปญหามากทสด เปนเพราะในการทำากจกรรมตางๆไดมการกำาหนดชวงเวลาไวคอนขางแนนอน เนองจากการจดคายเปนการทำางานกบคนหมมากการทำางานทกอยางตองทำาอยางเปนระบบ ผเขาคายจงตองเรงรบในการทำาบางกจกรรมใหทนตามกำาหนดเวลา ซงเปนสงทดเพราะเปนการฝกเดกใหรจกการรกษาเวลาและปฏบตงานใหไดเปาหมายในเวลาทกำาหนดไว สวนดานผใหบรการ พบวา วทยากรประจำาฐานการเรยนรบรรยายทางวชาการมากเกนไปเปนปญหามากทสด ซงสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของเดกทไมคอยชอบเรยนเนอหาทางวชาการมากนก ทเปนเชนนเพราะวทยากรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง จางมานนเปนผทมความร ความสามารถดานวทยาศาสตรโดยเฉพาะ จง

177

ตองการใหผเขาคายไดรบความรมากๆ ตามวสยของวทยากร อยางไรกตามศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง ไดพยายามพฒนารปแบบการจดกจกรรมการเรยนรทแปลกใหม ทเนนการเรยนปนเลนใหไดรบความรจากการทำากจกรรมทหลากหลาย ไมใชเรยนจากฐานการเรยนรเพยงอยางเดยวโดยการเพมกจกรรมสนกกบวทยาศาสตรและกจกรรมนนทนาการ รวมทงเปนการสอนงานใหวทยากรรจกออกแบบกจกรรมการเรยนรและจดกจกรรมไดอยางเหมาะสมและนาสนใจแกผรบบรการ เพอใหการจดกจกรรมการเรยนรของวทยากรใหมคณภาพ และสรางแรงจงใจและดงดดความสนใจของผรบบรการใหสนใจในการเรยนรยงขน

สำาหรบความประทบใจ ผลจากการศกษา พบวา ผรบบรการมความประทบใจตอการมาเขารวมกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรเรยงตามลำาดบ คอ กจกรรมสนกมาก ไดเรยนรสงใหมๆ ไดทำาอะไรทไมเคยทำามากอน ไดวธคดทแปลกใหม ทแตกตางและงายกวาเดม พๆวทยากรนารกทกคน มความเปนกนเองสง ไดมตรภาพจากเพอนใหม ไดประสบการณใหมๆ และอาหารอรอยมาก ซงสอดคลองกบหลกการจดคายทเนนการเรยนปนเลนทสนกสนานและเนนการเรยนแบบรวมมอ โดยใชกจกรรมทหลากหลายซงนบเปนความประทบใจทบรรลเปาหมายของการพฒนากจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาจตวทยาศาสตรตามตองการ

3. ขอเสนอแนะจากการศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการ

กจกรรมการเรยนร คายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง ผวจยมขอเสนอแนะซงอาจเปนประโยชนตอการจดการศกษาดานวทยาศาสตรและการศกษาวจยตอไป ดงน

178

3.1 ขอเสนอแนะในการนำาผลการวจยไปใช1.ผจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรของศนย

วทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง สามารถนำารปแบบและกจกรรมตางๆทพฒนาขนน ไปใชในการจดกจกรรมการเรยนร คายวทยาศาสตรเพอสงเสรมคณลกษณะจตวทยาศาสตร แกผรบบรการในระบบโรงเรยนซงเปนกลมเปาหมายหลกของศนย และผรบบรการการศกษานอกโรงเรยนซงเปนกลมเปาหมายทมงหวงจะเพมจำานวนใหมากขน ทงนเพราะกจกรรมการเรยนรทพฒนาขนนสามารถชวยพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรได

2.ผจดกจกรรมสามารถพฒนากจกรรมการเรยนรรปแบบอนๆทเนนการพฒนา จตวทยาศาสตร เพอใหเกดนวตกรรมการเรยนรทหลากหลาย

3.ในการนำากจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรเพอพฒนาคณลกษณะ จตวทยาศาสตรไปใช ผจดกจกรรมควรศกษาแนวทางการจดใหเขาใจอยางชดเจนกอนจดกจกรรม เพราะมหลายกจกรรมทผเขาคายตองลงมอปฏบตเอง ผจดกจกรรมควรแนะนำาเทคนคหรอขอควรระวงใหผเขาคายทราบ เพอใหการจดกจกรรมดำาเนนไปดวยดบรรลตามเปาหมาย โดยผจดสามารถปรบเปลยนกระบวนการจดกจกรรมตามทเหนวาเหมาะสมและสอดคลองกบศกยภาพของผรบบรการ

4.ผรบผดชอบในการจดกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง สามารถนำาผลการวจยครงนไปพฒนาและออกแบบกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทจดอยในปจจบนใหเหมาะสมกบกลมเปาหมายมากขน ทงผรบบรการในระบบโรงเรยนและผรบบรการนอกโรงเรยน เปนผจดคายทมมมมองในการจดกจกรรมการเรยนร ทแตกตางไปจากเดมโดยเนนการพฒนาจตวทยาศาสตร ถอวาเปนการพฒนา

179

ศกยภาพของตนเองในการจดคายวทยาศาสตรแนวใหมอยางมออาชพ

5.ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง สามารถใชผลการวจยครงน เปนขอมล ในการบรหารจดการการจดกจกรรมการเรยนรดานวทยาศาสตร โดยเรงดำาเนนการประชาสมพนธผลการวจย ซงไดพฒนากจกรรมการเรยนรการจดคายวทยาศาสตรทสงเสรมการพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรใหกบผรบบรการวามความแตกตางจากการจดคายวทยาศาสตรของหนวยงานหรอสถานศกษาอนๆ เพราะเปนคายวทยาศาสตรทสามารถสงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตร ซงเปนคณลกษณะอนพงประสงค เปนคณลกษณะทเปนประโยชนตอการดำารงชวต เพอใหกลมเปาหมายเหนความสำาคญของการพฒนาดานจตพสย และเหนความสำาคญของการจดกจกรรมนอกหองเรยนและมารบบรการการเรยนรคายวทยาศาสตรทศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา ลำาปากมากยงขน เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของการจดตงศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาและเพอใหมนวตกรรมการเรยนรทหลากหลาย

6.ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาทวประเทศ ซงเปนผรบผดชอบในการจดกจกรรมคายวทยาศาสตรเชนเดยวกบศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปาง สามารถใชผลการวจยครงน ไปใชในการปรบปรงและพฒนาหลกสตร สอ การออกแบบกจกรรมการเรยนรในรปแบบอนๆ ทสอดคลองกบผรบบรการ เพอสงเสรมใหผรบบรการมคณลกษณะจตวทยาศาสตรมากขน

7.หนวยงานทางการศกษาอนๆ ซงไดแก หนวยงาน สถานศกษาทมหนาทในการพฒนาเยาวชนดานวทยาศาสตร สามารถนำาผลการวจยครงนไปใชในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน หรอจดการเรยนการสอนทมงเนนการปลกฝงคณลกษณะจตวทยาศาสตร เพอ

180

รวมกนสรางสรรคองคความรใหมๆ สการสรางสรรคนวตกรรมการจดการเรยนรวทยาศาสตร เพราะนอกจากจะเปนประโยชนตอเยาวชนโดยตรงแลว ยงเปนประโยชนตอสงคมและประเทศชาตทมบคลากรทมคณภาพอกดวย

3.2ขอเสนอแนะในการวจย1.การศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการ

กจกรรมการเรยนร คายวทยาศาสตรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาลำาปางในครงน ผวจยเลอกใชการวด คณลกษณะจตวทยาศาสตรในรปแบบขอเขยน ซงไดขอมลดงทไดนำาเสนอ อยางไรกตามในการวด คณลกษณะจตวทยาศาสตรอาจทำาไดหลายวธ อาทโดยการสมภาษณ โดยการสงเกตพฤตกรรม โดยใชแบบทดสอบวดเจตคต ซงแตละแบบจะมจดเดนและขอจำากดทแตกตางกน จงควรไดศกษาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการกจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตร โดยใชวธการวดคณลกษณะจตวทยาศาสตรวธอนๆดงทกลาวมาแลว เพอเปรยบเทยบผลหรอศกษาผลทไดจากการศกษาอกครงหนง

2.การวจยครงน เปนการพฒนากจกรรมการเรยนรคายวทยาศาสตรทสงเสรมการพฒนาคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการ โดยศกษากจกรรมในภาพรวม จงควรมการศกษาเปรยบเทยบคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการในแตละกจกรรม เพอศกษาดวากจกรรมใดสงผลตอคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการมากกวากน อนจะเปนประโยชนในการพฒนาและจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองและเกดผลตอผรบบรการมากยงขน

3.ควรวจยและพฒนารปแบบการจดกจกรรมการเรยนรของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาทสงผลตอคณลกษณะจตวทยาศาสตรของผรบบรการ รปแบบอนๆ นอกเหนอจากการจดกจกรรมคายวทยาศาสตร เพมเตม เพอเปนขอมลและแนวทางในการพฒนา

181

และปรบรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรดานวทยาศาสตร ทเหมาะสมและสอดคลองกบผรบบรการของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาทวประเทศ