22-10-2016

1

midden-langeafstand; de vergeten technische discipline

John IJzerman

Atletiek unie

In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister

J.W. von Goethe, 1749-1832

From 2000 to 2005,our Australia office published 6 fake journals.

Trainer ?

Atletiek unie

Zuurstoftransport systeem:

HMV, longen en rode bloedcel

Energetisch systeem:

Enzymen, capillairen en mitochondriën

Motorisch systeem:

loopeconomie

Bepalende factoren hardlopen

Snelheid bij AD

Atletiek unie

Cardiopulmonaal systeem

The VO2MAX values of elite endurance athletes have hardly changed in 40 years.

The consistent difference observed in elite endurance runners of East African origin is more likely due to exceptional economy of movement (which is at least partly anthropometrically determined) than to VO2MAX

Alejandro Lucia et al 2007

Atletiek unie

Wat gaat hier nog aan vooraf?

Blessurevrij blijven !

Belasting/belastbaarheid ratio <=1

Verhogen belastbaarheid heeft zijn grenzen

Atletiek unie

Belastbaarheid en geschiktheid

Belastbaarheid is groter voor bepaalde discipline naarmate men de meest geschikte fysieke kenmerken heeft voor die discipline; iets waarvoor je het meest geschikt (=bezit van taakgerichte eigenschappen) bent, gaat je goed af met en kleiner risico op overbelasting.

“Grootste probleem bij jeugd zijn de overbelastingsblessures die vaak tijdens de hele verder sportloopbaan van invloed kunnen zijn”

22-10-2016

2

Atletiek unie

Parameters i.r.t geschiktheid

1. Lichaamsbouw: passend bij ideaalbeeld discipline?

2. Functie HBA: m.n. beweeglijkheid en behendigheid

3. Spiereigenschappen: metabool, vezeltype en

4. Motorische controle; samenwerking spieren, cocontractie en zelforganisatie

5. Neuromusculaire sturing; stijfheid, RFD1 , ‘impact sensing’

1 RFD= rate of force development

Atletiek unie

Lichaamsbouw (Sheldon)

Sheldon's "somatotypes" with associated physical and psychological traits

Atletiek unie Atletiek unie

Groep mila talenten jongens geselecteerd door trainers

Somatotype (lichaamsbouw)

Somatotype distribution of top-class Kenyan marathon runners. mean somatotype (1.53-1.61-3.86). Vernillo et al. 2013

N=14 gem M tijd 2,07, 171,2 en 57,7 kg

?Mesomorf: meer musculair, krachtig, meer snelle vezels, spiergroei, hoog skeletgewicht

Ectomorf: minder spiermassa, minder kracht, minder snel spiergroei, laag skeletgewicht, laag vet%

Endomorf: sterk, vaak meer vet, spiermassa.

Atletiek unie

Naast somatotyping zijn verdere detail metingen well icht interessant

Atletiek unie

Skeletgewicht; vergeten onderdeel

Sterke motor in een lichte carrosserie

22-10-2016

3

Atletiek unie

Voldoende spierkracht en efficiënte vermogen transfer maakt atleten beter belastbaar

Vermogen transfer

distaal

proximaal

Sterke motor en efficiënt differentieel

Atletiek unie

Edouard, Alonso 2016

Wereldkampioenschappen Deagu 2011

Atletiek unie

Heupgewricht functie adequaat?

• Gewricht wat door asymmetrische vorm en bewegingsbeperking kan leiden tot afwijkende looptechniek en ook klachten lager in het been (m.n. knie)

• Spieren die mede de eenbenige stabiliteit verzorgen

• Heupactie bepaalt ook de vermogens-transfer en de landingskarakteristiek van de voet

F Bosch

Atletiek unie

Spiereigenschappen en -functie

• Spierkracht om de pezen te spannen (‘loading the tendons’) voor elastische energieterugwinning

• Spiervermogen (‘rate of force development’) om hoge reactiekrachten en/of korte contacttijden te realiseren

• Spierinnervatie om vereiste vermogen over meer spiermassa te verdelen (reflex-initiatie, cocontractie, e.d.)

• Efficiënte lopers hebben meer coactivatie in de bi-articulaire spieren tijdens de standfase (Heise et al 1996)

Atletiek unie 17

lig. sacrotuberale

m. biceps femoris

m. peroneuslongus

Spierketen zorgt voor dynamische stabiliteit

Trainen van de dynamisch stabiliteit via krachttraining, sprongtraining en heuveltraining

Atletiek unie

Krachttransfer tussen bekken en WK The ‘spinal Engine’

Gracovertsky 1995

Glutaei, latissimus dorsi en posterior Obliquus Internus

Biceps femoris naar erector spinae aponeurose

22-10-2016

4

Atletiek unie Atletiek unie

High performance running is a skill, much like hitting a golf ball or shooting a basketball, that requires precise timing of nearly all the major muscles and joints in the body to convert muscular force in translocation Anderson 1996

Optimaliseren neuromusculaire efficiëntie = Technie k!

Snel lopen vergt een snelle pendel van de heup met een actieve landing en een zo gunstige mogelijke verhouding van de absorptie/propulsie-ratio. Dit vereist HBA- eigenschappen die dat aan kunnen, o.a ROM, RFD, biarticulaire transfer

Positive adaptations infer that an individual learns to produce specific patterns of muscle recruitment that are associated with improved efficiency of the task (e.g. improved biomechanical and neuromuscular efficiency) resulting in enhanced performanceBonaci et al 200 9

Factoren die neurale sturing en motorische controle van het lopen verbeterenFactoren die spiervermogen vergroten

Atletiek unie

Vezeltype?High percentage of Type I muscle fibers improves endurance performance ability by significantly increasing the power output generated for a given rate of oxygen consumption and energy expenditure.Horowitz et al 1994

The amount of MHC II correlated inverselywith EE when running close to the competition speed Enzyme activities did not correlate significantly witheither RE or EE. Kyrolainen et al 2003

Maar:

EE= energieverbruik

Loopsnelheid 25 km/u

Atletiek unie

Optimaliseren grondcontacttijden (GCT)Ground contact time was the only factor which correlated significantly with both running economy (r = 0.49, p < 0.05) and maximal running speed (r = - 0.52, p < 0.01). It is concluded that the short contact times required in economical and high speed running suggests that fast force production is important for both economical running and high top running speed in distance runners. Numela et al 2007

Optimaliseren grondreactie krachten (GRF)

Conform het sprintdilemma; hoe snelle je loopt hoe minder tijd je hebt om op de grond een voorwaartse kracht te produceren

Atletiek unie

Grondcontacttijd i.r.t loopsnelheid

Atletiek unie

Contacttijden vs. sprintsnelheid mila-talenten

22-10-2016

5

Atletiek unie

StijfheidStijfheid is de weerstand tegen vervorming veroorzaakt door een uitwendige kracht -> F=k.x

Verticale stijfheid bij springen

Beenstijfheid bij hardlopen

Atletiek unie

Stijfheid spier-pees-eenheid en prestatie

• Passieve stijfheid in de SE en PE elementen• Actieve stijfheid in de contractiele weefsels (CE)• Een zekere mate van stijfheid kan de ‘stretch-

shortening cycle’ (SSC) optimaliseren en resulteert in een efficiënt gebruik van de elastische energie in het spier-pees-complex.(Latash, Zatsiorsky 1993)

• Mogelijke effecten: hogere loopsnelheid, korter paslengte en geringere energiebehoefte (Butler 2003)

Basismodel Hill

SSC is de reflex door voorrekking van de spier. Exc entrische contractie gevolgd door een concentrische contractie

Atletiek unie

Trainen stijfheid ?

• Passieve stijfheid (pezen) o.a. via heuvelaf lopen en horizontale sprongen met accent op snelheid.

• Actieve stijfheid (spieren) o.a. via heuvelaf (1-3%) lopen met kleine pas.

Relatie wedstrijdprestatie en stijfheid spier-pees eenheid

Balsalobre-Fernandez et al 2014

Atletiek unie

Stijfheid, het individu en blessures

• Meer stijfheid geeft minder ROM van de gewrichten en hogere piekkrachten die leiden tot hogere landingskrachten-> meer risico op benige letsels zoals stressfracturen.

• Te geringe (gewrichts-)stijfheid kan leiden tot grotere ROM en weke delen letsels (spier/pees) (Williams 2003)

Voor blessurepreventie excentrische oefeningen (qu adriceps, hamstrings en kuitspieren) en adequate looptechniek !

ROM = range of motion

Atletiek unie

Bij veel sporten is krachttraining van belang; ook bij lopers

Vraag is alleen hoe?

Atletiek unie

Snelheid ?

• Externe snelheid beïnvloedt door interne snelheid (bv. stijfheid)

• Uiteindelijke doel is optimale grondreactiekrachten.

Kracht

Coördinatie

Functionaliteit van de beweging

Transfer naar de doelbeweging

22-10-2016

6

Atletiek unie

Wat als een afstandloper gaat sprinten?

1. Overgang van de economische duurlooptechniek moet worden omgezet in een ‘onnatuurlijke’ sprinttechniek

2. Kenmerken hiervan zijn een actievere hogere heupflexie, een actieve landing (geringere ‘braking force’)

3. Snel terughalen achterste been voordat dit geheel gestrekt wordt om zo optimaal de grote spiergroepen rondom de heup te gebruiken.

“If knee extension at toe-off could be trained to become more sprint-like, the other characteristics unique to sprinters may follow” (Tyler Bushnell 2004)

Atletiek unie

Atletiek unie

Minder van dit Meer van dat

Krachttraining is coördinatietraining onder verzwaar de omstandigheden

Mila training meer richten op vermogen training?

Atletiek unie

Wingate test; spier- en metabole kenmerken

Hein Daanen TNO

Atletiek unie

Sprongtesten; neuromusculaire- en stijfheidskenmerken

1. Correcte uitvoering2. Onderdeel training

Atletiek unie

Overwegingen

• Kijken we wel genoeg naar de persoonlijke invulling van de trainingsmethodieken in relatie tot lichaamsbouw bij de atleet(e); o.a. m.b.t spierkracht, mobiliteit, elasticiteit, reactiviteit, stabiliteit, maar ook aërobe c.q.. anaërobe accenten?

• Wordt de spierfunctie (vermogen, RFD, ‘stiffness’) ondergewaardeerd en welk type atleet profiteert daar maximaal van?

• Wat is de te behalen winst in prestatie afgezet tegen het risico op blessures ? Voor sommige atleten zijn bepaalde gewenste trainingen niet haalbaar en is een ‘turnaround’ scenario nodig.

22-10-2016

7

Atletiek unie

Training

1. Mila is een technische discipline, dus kijk eens bij de sprinttrainers2. Als baanwedstrijden het doel is, levert lopen op de weg een onnodig risico op.3. Bekijk hersteltijden in training eens vanuit de neuromotoriek.

4. Variatie in ondergrond en tempo is zinvol voor ‘impact sensing’ en stimulering zelforganisatie individuele loopbeweging.

5. Techniek training dient bij voorkeur te geschieden op of boven het wedstrijdtempo (atleet met snelle vezels loopt op lage snelheden zeer inefficiënt)

6. Bepaalde lichaamsbouw reageert anders op krachttraining; wat goed is voor de een is niet goed voor de ander.