L edukazzjoni tal-konsumatur
-
Upload
dorothy-cuschieri -
Category
Education
-
view
240 -
download
1
description
Transcript of L edukazzjoni tal-konsumatur
1
Implikazzjonijiet g]all-individwu u g]as-so`jetà
Ms. C. Cauchi
Tema 3 – SO¬JETÀ KONSUMERISÀ:
2
Introduzzjoni
3
So`jetà li tonfoq ]afna flus f’xiri ta’ o[[etti li normalment jin]admu fil-fabbriki jew g]allinqas mhux mill-individwu stess li jrid ju\ahom.
Il- Konsumatur
X’ta]sbu li tfisser meta ng]idu li qedg]in ng]ixu f’so`jetà konsumeristà?
Min jixtri jew i]allas g]al xi prodott jew xi servizz fis-so`jetà, x’jissejja]?
4
L-EDUKAZZJONI TAL-KONSUMATUR
5
Il-konsumatur huwa kull bniedem li lest li j]allas / jixtri g]al xi prodott jew servizz mog]ti lilu.
L-oppost ta’ produttur.
Illum a]na nistg]u nixtru mhux biss mill-]wienet i\da minn fuq katalogi u minn fuq l-internet (online shopping) u anke teleshopping.
Min hu l-konsumatur?
6
Video Clip
7
Meta persuna tixtri tinvolvi t-trasferiment ta’ flus.
Il-flus ji[ru minn id g]all-o]ra f’\ew[ pro`essi li ma jispi``aw qatt.
I`-¬iklu tal-Konsum I`-¬iklu tal-Produzzjoni
Individwi jew familji jaqilgħu l-flus mill-ħidma li huma jwettqu. B’dawn il- flus jixtru prodotti u servizzi .
Il- maġoranza ta’ dawk li jieħu sehem fil-produzzjoni ta’ oġġett jew servizz, jieħdu kumpens finanzjarju tal-ħidma tagħhom mill- prezz ta’ l-oġġett mibjugħ.
8
F’]in jew ie]or kul]add imur jixtri.
Il-konsumatur jista’ jkun individwu li jmur jixtri o[[ett wie]ed jew kumpanija li tixtri diversi li prodotti u servizzi bi ]sieb li ter[a tbieg] l-o[[etti mixtrija ta]t xi forom o]ra.
E\empju: il-furnar jixtri d-dqiq biex ikun jista’ ja]mieh f’]ob\ u wara jbieg] l-]ob\ lill-klijenti tieg]u; waqt li l-individwu jixtri l-]ob\ g]all-u\u tieg]u.
Il-konsumatur jew ix-xerrej, jipprova jixtri l-a]jar servizz jew prodott bl-inqas prezz possibli.
Is-so`jetà je]tie[ li tipprote[i kemm il-bejjieg] kif ukoll il-konsumatur.
9
Il-konsumatur g]andu dritt li jixtri u dmir li j]allas g]all-prodott jew servizz.
Il-bejjieg] jintrab mal-konsumatur fuq tliet kondizzjonijiet:
Li l-prodott jew s-servizz ikun tajjeb
Li jaqdi l-funzjoni tieg]u tajjeb
Li jaqbel mad-deskrizzjoni mog]ti lill-konsumatur (trade description)
10
}afna drabi naraw lill-konsumatur jew i]oss li m’g]andux sa]]a ji[[ieled g]ad-drittijiet tieg]u, jew inkella, ma jkunx jaf x’inhuma d-drittijiet tieg]u.
L-G]aqda tal-Konsumaturi (li tinsab il-Belt), toffri informazzjoni, tg]allem u tg]in lill-konsumatur.
11
Ma’ l-istudent ta’ ]dejk (in pairs) semmi 3 drittijiet u 3
dmirijiet li g]andu l-konsumatur.
12
ID-DRITTIJIET TAL-KONSUMATUR
Id-dritt g]all-informazzjoni
Id-dritt g]all-g]azla – (biex ikun jista’ jqabbel il-prezzijiet u l-kwalita’)
Id-dritt g]as-sigurtà
Id-dritt li l-konsumatur isemma le]nu
Id-dritt g]all-edukazzjoni tal-konsumatur
Id-dritt g]all-b\onnijiet ba\i`i
Id-dritt g]all-kumpens
13
Id-dritt g]all-ambejnt b’sa]]tu
Li l-prodott ikun ta’ kwalità tajba, sikur u [enwin
Li l-prodott ikollu tiketti miktubin b’mod `ar u bl-ingwa internazzjonali b]all-Ingli\
Li l-prodott ji[i bid-data ta’ l-iskadenza u li din ma tkunx irran[ata
Jekk hu prodott ta’ l-ikel, dan g]andu ji[i bl-ingredjenti imni\\lin u t-tabella tan-nutrizzjoni tidher fuq il-pakektt, kif ukoll il-Best Before Date
Dritt g]ar-rimedju f’ka\ li l-prodott ikun difettu\
14
Dritt g]all-garanzija u g]all-ir`ivuta fi\kali
Garanzija bil-fomm mhix garanzija quddiem il-li[i Maltija.
Konsumatur je]tie[ kuntratt jew dokument bil-miktub, e\empju sena garanzija fuq il-parti u x-xog]ol (parts and labour).
Granzija
Legali Kummer`jali
to]loq il-li[i jag]tihielek tal-]anut
(e\: titlob kumpens) (\mien defenit, e\: tiswija b’xejn)
15
B]ala konsumaturi, g]andna nassiguraw ru]na li l-prodotti ma jkunux ta’ periklu g]al sa]]itna.
Qabel ma nixtru prodott g]andna dejjem infittxu CE mark.
(‘European Conformity’)
Inkunu `erti li [ie i``ekjat mill-Malta Standards Authority – entità governativita; responsabbli g]al verifikazzjoni u spezzjoni ta’ prodotti li jinbieg]u fis-suq Malti.
Meta nixtru minn fuq l-internet, teleshopping u minnbieb bieb (door-to-door) ma jkollniex `ans ne\aminaw.
Il-konsumatur g]andu `-`ans ta’ 15-il [urnata (Cooling Off Period) biex jirritorna l-o[[ett lura.
16
DMIRIJIET TAL-KONSUMATUR Noqg]odu attenti li l-prezz li nkunu qeg]din in]allsu
ikun jirrifleti l-valur veru
Ti``ekja d-data tal-iskadenza qabel ma tixtri l-prodott
Ti``ekja li l-prodott jkun jiffunzjona sew u li huwa f’kundizzjoni tajba qabel ma tixtri
Ti``ekja jekk il-prodott ji[i b’garanzija mieg]u, din tkun imtliet kif suppost skond il-li[i
Ti``ekja li l-prodott ikun issi[illat sew
Qabel ma tu\a l-prodott g]andek taqra sew l-istruzzjonijiet biex ma tag]milx ]sara lil prodott
17
META HU JUM IL-KONSUMATUR?
15 ta’ Marzu - Jum il-Konsumatur
18
Illum il-[urnata l-konsumatur huwa protett mill-li[i:
Consumer Affairs Act li bdiet ta]dem fl-1994 u [iet emendata fl-2001.
Din il-li[i tirregola l-li[ijiet tal-bejg] li jaffetwaw il-bejjieg]a u x-xerrejja.
Tipprote[i lill-konsumaturi mir-reklamar qarrieqi u bejg] ta’ prodotti difettu\i.
19
Bis-sa]]a ta’ din il-li[i twaqqaf il-Kunsill tal-Konsumatur.
Dan hu entità indipendenti mill-gvern. Ix-xog]ol prin`ipali tieg]u hu li jag]ti pariri u jara li jsir ‘fair trading’.
Il-Kunsill tal-Konsumatur waqqaf ukoll it-Tribunal tal-Konsumatur.
Il-post fejn il-konsumatur jista’ jmur u jippre\enta l-ilment tieg]u jekk ma jkunx sodisfatt mill-prodott jew servizz li xtara u u li l-valur tieg]u ma jkunx jaqbe\ il-prezz ta’ 4,000 ewro.
20
Semmi xi eżempji ta’ ilmenti tal- konsumatur.
21
L-edukazzjoni hija arma importanti
f’idejn il-konsumatur, g]ax permezz tat-tag]lim u informazzjoni, il-konsumatur ikun jaf id-drittijiet tieg]u u jag]mel g]a\la a]jar.
G]aliex hija importanti l-edukazzjoni g]all-konsumatur?