Kỷ Yếu Giáo Phận Nha Trang 2008

KYÃ YÏËUGIAÁO PHÊÅN NHA TRANG

1957 - 2007

NNHHAAÂÂ XXUUÊÊËËTT BBAAÃÃNN TTÖÖNN GGIIAAÁÁOOHHAAÂÂ NNÖÖÅÅII 22000077

n thœ va c ng trßœ ng ThaÆnh

5Kyª Y ºu Kim KhaÆnh GiaÆo phŒ n Nha Trang

TTêêmm ttòònnhh ccuuããaaÀÀûûáácc GGiiaaáámm MMuuååcc GGiiaaááoo PPhhêêåånn

Trong Luên thû kyã niïåm 300 nùm Àûác Giaám Muåc àêìu tiïn àùåt chên trïn àêët NhaTrang (1 thaáng 9 nùm 1671), Àûác cöë Höìng Y Phanxicö Xaviï Nguyïîn Vùn Thuêån,nguyïn Giaám muåc kñnh yïu cuãa giaáo phêån Nha Trang chuáng ta àaä viïët: “Chuáa QuanPhoâng àaä khêëng choån möåt chöî khoá ngheâo trong Miïìn Nam: àêët Nha Trang, Àõaphêån nhaâ chuáng ta àïí àoán tiïëp Àûác Giaám Muåc àêìu tiïn, núi möåt giaáo xûá khiïm töën,thúâi êëy coân gêìn biïín, àoá laâ Giaáo xûá Chúå Múái”; röìi ngaâi àaä àiïím laåi bûúác chên Töngàöì lïn àêët Nha Trang, tònh hònh Àõa phêån kïí tûâ thïë kyã 17 cuâng vúái nhûäng hoaåt àöångtöng àöì cuãa moåi thaânh phêìn dên Chuáa, vûúåt qua nhûäng thùng trêìm cuãa lõch sûã; àïísau cuâng ngaâi cö àoång laåi trong têm tònh àêìy vvuuii mmûûâânngg vvaaââ hhyy vvooåånngg: “Khi nhùæc laåi300 nùm lõch sûã Àõa phêån nhaâ, töi chùæc rùçng loâng anh em caãm àöång, biïët ún, haänhdiïån vaâ tin tûúãng” (trñch Luên thû kyá ngaây 1 thaáng 9 nùm 1971).

Nay, trong Nùm Thaánh mûâng 50 nùm thaânh lêåp Giaáo phêån Nha Trang (1957- 2007), chuáng ta, gêìn hai trùm ngaân tñn hûäu cuãa Chuáa Kitö, göìm giaám muåc,linh muåc, tu sô, chuãng sinh vaâ giaáo dên, möåt loâng möåt yá vúái nhau, trong niïìmcaãm àöång, biïët ún, haänh diïån vaâ tin tûúãng, àöìng tuyïn xûng trong lúâi KinhNùm Thaánh:

“Tûâ doâng maáu tûã àaåo, Cha àaä laâm cho dên Cha ngaây caâng phaát triïín; nhúâ àoá,caác giaáo phêån àûúåc thiïët lêåp. Caách àêy nùm mûúi nùm, Giaáo phêån Nha Trangchuáng con àaä ra àúâi”.

Nùm mûúi nùm laâ “NNùùmm TThhaaáánnhh”, “NNùùmm HHööììnngg ÊÊnn”, theo truyïìn thöëngThaánh Kinh.

Nùm mûúi nùm bbiiïïëëtt ààûûúúååcc ccaaãã mmïïåånnhh TTrrúúââii theo truyïìn thuyïët cuãa hiïìn nhên (Nguäthêåp tri thiïn mïånh).

Nùm mûúi nùm qquuyyáá ggiiaaáá nnhhûû vvaaâânngg trong kinh nghiïåm cuãa dên gian (Lïî Vaâng -Kim Khaánh).

Vò thïë, dõp kyã niïåm Nùm Mûúi Nùm chñnh laâ möåt möëc àiïím quyá baáu àïí ghi laåinhûäng chùång àûúâng lõch sûã cuãa giaáo phêån thên yïu trong têm tònh:

“TTrrii êênn” àöëi vúái Thiïn Chuáa vaâ caác bêåc tiïìn nhên;“SSaaáámm hhööëëii” vïì nhûäng giúái haån, vuång vïì vaâ löîi phaåm cuãa mònh;àïí vûún túái tûúng lai laâm cho giaáo phêån àûúåc “PPhhaaáátt ttrriiïïíínn” trong “vvuuii mmûûâânngg vvaaââ hhyy vvooåånngg”, “ttrroonngg ttiinnhh tthhêêììnn vvaaââ cchhêênn llyyáá””, nhùçm phaát huy di saãn cao quyá cuãa Töí tiïn, trong tònh hoaâ thuêån vaâ yïu thûúng

cuãa nhûäng ngûúâi con trong àaåi gia àònh giaáo phêån.

Cêìu chuác cho anh chõ em àûúåc àêìy traân phuác löåc cuãa Chuáa caách riïng trongNùm Thaánh. Ûúác mong anh chõ em kiïn trò vaâ húåp nhêët trong tinh thêìn Phuác Êmcuãa Chuáa Kitö “hhiiïïììnn llaaâânnhh vvaaââ kkhhiiïïmm nnhhûûúúåånngg”, hêìu “ttrroonngg mmooååii ssûûåå llaaââmm cchhoo TThhiiïïnn CChhuuááaaààûûúúååcc hhïïëëtt llooâânngg yyïïuu mmïïëënn”, khi nhiïåt têm dêën thên söëng àaåo höm nay bùçng nöî lûåc yïuthûúng vaâ phuåc vuå moåi ngûúâi, vò “NNggaaââii ààaaää yyïïuu tthhûûúúnngg hhooåå ààïïëënn ccuuâânngg”.

++ PPhhaaoollöö NNgguuyyïïîînn VVùùnn HHooaaââGiaám muåc Giaáo phêån Nha Trang

++ GGiiuussee VVooää ÀÀûûáácc MMiinnhhGiaám muåc Phoá Giaáo phêån Nha Trang

TTÊÊMM TTÒÒNNHH CCUUÃÃAA ÀÀÛÛÁÁCC GGIIAAÁÁMM MMUUÅÅCC GGIIAAÁÁOO PPHHÊÊÅÅNN 5

PPHHÊÊÌÌNN II:: TTIIÏÏËËNN VVAAÂÂOO NNÙÙMM TTHHAAÁÁNNHH GGIIAAÁÁOO PPHHÊÊÅÅNN

Sùæc chó thaânh lêåp Giaáo phêån Crescit Laetissimo 14

Sùæc chó Venerabilium Nostrorum 16

Caác Àûác Giaám Muåc trong lõch sûã Giaáo phêån Nha Trang 18

Àûác Cha Marcel Piquet Lúåi 20

Àûác Höìng Y Phanxicö Xaviï Nguyïîn Vùn Thuêån 22

Àûác Cha Phaolö Nguyïîn Vùn Hoâa 24

Àûác Cha Phïrö Nguyïîn Vùn Nho 26

Àûác Cha Giuse Voä Àûác Minh 27

Cha Töíng Àaåi Diïån àêìu tiïn Pierre Gauthier Cöë Baáu 28

Cha Töíng Àaåi Diïån Giuse Nguyïîn Cöng Nghõ 29

Cha Töíng Àaåi Diïån - Àûác Öng Phïrö Nguyïîn Quang Saách 30

Cha Töíng Àaåi Diïån - Àûác Öng Giuse Maria Trêìn Thanh Phong 31

Thû cuãa ÀHY Phuã Quöëc Vuå Khanh Toâa Thaánh gûãi ÀGM GP Nha Trang 32

Sùæc Lïånh cuãa Toâa Ên Giaãi Töëi Cao 33

Thû muåc vuå vïì Nùm Thaánh Giaáo phêån Nha Trang 34

Kinh Nùm Thaánh 35

Tûâ doâng maáu tûã àaåo... Giaáo phêån Nha Trang àaä ra àúâi 36

50 nùm nhòn laåi Giaáo phêån Nha Trang 40

Sú àöì phaát triïín caác Giaáo phêån Àaâng Trong Viïåt Nam 48

NÖÅI DUNG

PPHHÊÊÌÌNN IIII:: TTÖÖÍÍ CCHHÛÛÁÁCC ÀÀIIÏÏÌÌUU HHAAÂÂNNHH VVAAÂÂ CCÚÚ SSÚÚÃÃ

Sú àöì töí chûác àiïìu haânh Giaáo phêån Nha Trang 52

Töí chûác àiïìu haânh Giaáo phêån 54

Toâa Giaám Muåc Nha Trang 56

Nhaâ thúâ Chaánh Toâa 58

Àaåi chuãng viïån Sao Biïín Nha Trang 60

Nhaâ Hûu Dûúäng Linh Muåc 66

Ban Tu Sô 68

Ban Giaáo Dên 72

Ban Thaánh Nhaåc 74

Ban Nghïå Thuêåt Thaánh 76

Ban Giaáo Lyá Àûác tin 78

Ban Loan Baáo Tin Mûâng 80

- Raglay 80

- Chùm 82

- K’hor (Ngoåc êín trong nuái) 84

Nhoám Thêìy Thuöëc Cöng Giaáo 86

DDOOÂÂNNGG TTUU

Doâng Chuáa Cûáu Thïë 90

Àan viïån Xitö Thaánh Mêîu Têm Myä Ca 92

Doâng Ngöi Lúâi Thaánh Giuse 94

Doâng La San 96

Doâng Lazaristes 98

Doâng Phanxicö 100

Doâng Khiïët Têm Àûác Meå 102

Doâng Mïën Thaánh Giaá Nha Trang 104

Doâng Mïën Thaánh Giaá Qui Nhún 106

Doâng Mïën Thaánh Giaá Àaâ Laåt 108

Doâng Carmel 110

Doâng Carmel Thaánh Giuse 112

Doâng Phan Sinh Thûâa Sai Àûác Meå å 114

Doâng Mïën Thaánh Giaá Thûâa Sai Huïë 116

Doâng Con Àûác Meå Vö Nhiïîm 118

Doâng Thaánh Phaolö Thaânh Chartres 120

Doâng Con Àûác Meå Ài Viïëng 122

Doâng Con Àûác Meå Phuâ Höå 123

Doâng Nûä La San 124

Tu höåi Nûä Tûã Baác AÁi Thaánh Vinh Sún 126

Doâng Nûä Vûúng Hoâa Bònh 127

Doâng Àûác Baâ Truyïìn Giaáo 128

Tu Höåi Thûâa Sai Chuáa Giïsu Töi Túá 129

PPHHÊÊÌÌNN IIIIII:: CCAAÁÁCC GGIIAAÁÁOO HHAAÅÅTT VVAAÂÂ GGIIAAÁÁOO XXÛÛÁÁ

GGIIAAÁÁOO HHAAÅÅTT NNHHAA TTRRAANNGG

Giaáo xûá Ba Laâng 136

Giaáo xûá Bùæc Thaânh 138

Giaáo xûá Bònh Cang 140

Giaáo hoå Thaánh Gia 142

Giaáo xûá Cêìu Keá 144

Giaáo xûá Chaánh Toâa 146

Giaáo xûá Chúå Múái 148

Giaáo xûá Giuse (Quên Trêën) 150

Giaáo xûá Hoaâ Thuêån 154

Giaáo xûá Khiïët Têm 156

Giaáo xûá Lûúng Sún 158

Giaáo xûá Ngoåc Thuyã 160

Giaáo xûá Phûúác Haãi 162

Giaáo xûá Phûúác Hoaâ 164

Giaáo hoå Phûúác Àöìng 166

Giaáo xûá Phuâ Sa 168

Giaáo xûá Thanh Haãi 170

Giaáo hoå Xoám Nhoã 172

Giaáo xûá Thaánh Gia 174

Giaáo xûá Vônh Phûúác 176

Giaáo hoå Ngoåc Thanh 178

VVUUÂÂNNGG DDIIÏÏNN KKHHAAÁÁNNHH

Giaáo xûá Cêy Vöng 182

Giaáo xûá Cû Thõnh 184

Giaáo xûá Àaåi Àiïìn 186

Giaáo xûá Àêët Seát 188

Giaáo hoå Àöìng Trùng (Àêët Seát 2) 190

Giaáo xûá Àöìng Daâi 192

Giaáo xûá Àöìng Höå 194

Giaáo xûá Haâ Dûâa 196

VVUUÂÂNNGG NNIINNHH HHOOAAÂÂ - VVAAÅÅNN NNIINNHH

Giaáo xûá Diïm Àiïìn 200

Giaáo xûá Duåc Myä 202

Giaáo hoå Ninh Trang 204

Giaáo xûá Hoaâ Thanh 206

Giaáo xûá Myä Hoaán 208

Giaáo xûá Goâ Muöìng 210

Giaáo xûá Ninh Hoaâ 212

Giaáo xûá Vaån Giaä 214

Giaáo xûá Vaån Xuên 216

10 Kyª Y ºu Kim KhaÆnh GiaÆo phŒ n Nha Trang

GGIIAAÁÁOO HHAAÅÅTT CCAAMM RRAANNHH

Giaáo xûá Ba Ngoâi 222

Giaáo xûá Bùæc Vônh 224

Giaáo xûá Hoaâ Do 226

Giaáo xûá Hoaâ Nghôa 228

Giaáo xûá Hoaâ Tên 230

Giaáo xûá Hoaâ Yïn 234

Giaáo xûá Myä Thanh 236

Giaáo xûá Nghôa Phuá 238

Giaáo xûá Phuá Nhún 240

Giaáo xûá Suöëi Hoaâ 242

Giaáo xûá Tên Bònh 244

Giaáo xûá Vinh Trang 246

Giaáo xûá Vônh An 248

Giaáo xûá Vônh Bònh 250

Giaáo xûá Vônh Thaái 252

Giaáo xûá Xuên Ninh 254

GGIIAAÁÁOO HHAAÅÅTT NNIINNHH TTHHUUÊÊÅÅNN

Giaáo xûá Bònh Chñnh 260

Giaáo xûá Cêìu Baão 262

Giaáo xûá Àaá Trùæng 264

Giaáo xûá Goâ Àïìn 266

Giaáo xûá Goâ Saån 268


Giaáo xûá Haånh Trñ 270

Giaáo xûá Höå Diïm 272

Giaáo xûá Hoân Thiïn 274

Giaáo xûá Liïn Sún 276

Giaáo xûá Myä Àûác 278

Giaáo xûá Phan Rang 280

Giaáo xûá Phûúác An 282

Giaáo xûá Phûúác Thiïån 284

Giaáo hoå Àaá Haân 286

Giaáo xûá Phuá Quyá 288

Giaáo xûá Quaãng Thuêån 290

Giaáo xûá Song Myä 292

Giaáo xûá Söng Pha 294

Giaáo xûá Tên Höåi 296

Giaáo xûá Têën Taâi 298

Giaáo hoå Tên Xuên 300

Giaáo xûá Thaåch Haâ 302

Giaáo xûá Thanh Àiïìn 304

Giaáo xûá Thaái Hoaâ 306

Giaáo xûá Thuyã Lúåi 308

Giaáo xûá Triïåu Phong 310

PPhhêêììnn IIVV:: CCAAÁÁCC LLIINNHH MMUUÅÅCC

Caác linh muåc qua àúâi 316

Caác linh muåc hiïån nay 322

KIM KHAÁNHGIAÁO PHÊÅN

PHÊÌN ITIÏËN VAÂO

NNÙÙMM TTHHAAÁÁNNHH


QUINHONENSIS-SSAIGONENSIS(NHATRANGENSIS)

A VICARIATIBUS APOSTOLICIS QUINHONENSI ET SAIGONENSIQUAEDAM TERRITORIA DETRAHUNTUR, QUIBUS NOVUS CONDITUR

APOSTOLICUS VICARIATUS.

PIUS EPISCOPUSSERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Crescit laetissimo omine sancta Ecclesia, quam Christus suo sanguine redemit, atque cum veritatis hostibus certans, fines profert, pop-ulosque materno sinu excipit ut ex iis “genus electum” faciat atque “regale sacerdotium” (I Pt. 2,9). Cuius Ecclesiae progressus documen-to est Vietnamensis quoque regio; in qua tanta cepit catholica religio incrementa, ut visum sit novum vicariatum apostolicum ibidem oppor-tune constitui. Quae cum ita sint, audito consilio venerabilium Fratrum Nostrorum S.R.E. Cardinalium S. Congregationi Fidei Propagandaepraepositorum, sententiaque exquisita a dilecto Filio Iosepho Caprio, Apostolicam Indosinensem Delegationem quod ad meridionalempartem attinet regionis Vietnamensis Regente; consensum eorum supplentes qui in hac re aliquid iuris habeant, de Nostra summa et apos-tolica auctoritate haec quae sequuntur statuimus atque iubemus. Ab apostolico vicariatu Quinhonensi provincias separamus quibus pervulgus sunt nomina Khanhoa et Ninhthuan; a vicariatu vero Saigonensi provinciam de Binhthuan. Ex quibus terris novum vicariatumcondimus, qui ab urbe Nhatrang, in provincia Khanhoa sita, Nhatrangesis appellabitur, quique Sodalibus Societatis Parisiensis missionibusad exteras gentes provehendis committetur, ad Nostrum tamen et apostolicae Sedis nutum. Cum autem ob assiduas huius Societatis curasassiduosque labores clerus indigena is evaserit, qui Ecclesiae spem faciat se bene gubernare posse, ideo censemus administrationemQuinhonensis vicariatus, qui diviso per has Litteras territorio, quattuor tantum provincias habebit, id est: Quangnam, Quangngai, Binhdinhet Phuyen, esse ab iisdem Sodalibus Societatis Parisiensis ad Vietnamensem clerum tranferendam. Novo vicariatui, ut aequum est, omniaiura et honores damus, quae ad Ecclesias eiusdem gradus et dignitatis spectare solent; Vicario autem, cui regendus tradetur, etiam oneraimponimus et obligationes suo ordini congruentia. Ceterum, haec Nostra mandata et iussa faciet dilectus Filius Apostolicam DelegationemIndosinensem Regens, cui omnes potestates agendae rei damus, quas poterit, si visum fuerit, etiam alii viro delegare, dummodo in eccle-siastica dignitate constituto. Acta vero re, documenta exarari iubebit, quae sinceris exemplis ad S. Congregationem Fidei Propangandaecito mittet. Quod si eo tempore quo res peragi debebit, alius eidem Delegationi praesit, hic onus habebit haec omnia exsequi.

Has vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus; ita quidem ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res estreligiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officerepoterunt, cum per has Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus auctoritate, sive sciens sive inscienscontra egerit ac Nos ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta velscindere vel corrumpere liceat; quin immo harum Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive manu exaratis, quae sigillum viripraeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem omnino habenda erit fides,quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo modo detrectaverit, sciat sepoenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa non fecerint.

Datum Roma, apud S. Petrum, die quinto mensis Iulii, anno Domini millesimo nongentesimo quinquagesimo septimo.Pontificatus Nostri undevicesimo.

CELSUS Card. COSTANTINI PETRUS Card. FUMASONI BIONDIS. R. E. Cancellarius S. Congr. De Propaganda Fide Praefectus

Hamletus TondiniApostolicam Cancellariam RegensFranciscus Hannibal Ferretti, Proton. Apost.Albertus Serafini, Proton. Apost.

Loco PlumbiIn Ap. Canc. tab., vol. LXXXXVI, n. 28.

Crescit LSùæc chó thaânh lêåp Giaáo Phêån

TIÏËN VAÂONÙM THAÁNH

QUI NHON – SAIGONNHATRANG

CÙÆT MÖÅT PHÊÌN ÀÊËT THUÖÅC GIAÁO PHÊÅN TÖNG TOAÂ QUI NHÚN VAÂ SAÂI GOÂN ÀÏÍTHAÂNH LÊÅP TÊN GIAÁO PHÊÅN TÖNG TOAÂ

PIÖ GIAÁM MUÅCTÖI TÚÁ CUÃA CAÁC TÖI TÚÁ CHUÁA ÀÏÍ GHI NHÚÁ MUÖN ÀÚÂI

Höåi Thaánh phaát triïín bùçng möåt dêëu hiïåu rêët àaáng vui mûâng, Höåi Thaánh maâ Chuáa Kitö àaä cûáu chuöåc bùçng maáu Ngûúâi, vaâ trong khichiïën àêëu vúái nhûäng keã thuâ chên lyá, Höåi Thaánh múã röång biïn giúái vaâ àoán nhêån caác dên töåc vaâo trong loâng tûâ mêîu cuãa mònh, hêìu biïën hoåthaânh “dên àûúåc tuyïín choån” vaâ “haâng tû tïë vûúng giaã” (1 Pr 2,9). Miïìn àêët Viïåt Nam cuäng laâ möåt bùçng chûáng cho thêëy Giaáo höåi naây àangphaát triïín; taåi Viït Nam, àaåo Cöng giaáo àaä àaåt àûúåc tùng trûúãng nhiïìu àïën mûác àöå nïn thaânh lêåp möåt tên giaáo phêån Töng toaâ taåi àoá. Vòthïë cho nïn, sau khi nghe yá kiïën cuãa nhûäng Anh Em Àaáng kñnh cuãa Chuáng töi, laâ caác Àûác Höìng Y Thaánh böå Truyïìn baá Àûác tin, vaâ quaphaán àoaán cuãa ngûúâi con yïu quñ, laâ Àûác Giuse Caprio, Nhiïëp Chñnh Toaâ Khêm sûá Àöng Dûúng àöëi vúái miïìn Nam Viïåt Nam; cuâng vúáisûå àöìng thuêån cuãa nhûäng võ thêím quyïìn coá liïn quan;

Chuáng töi lêëy quyïìn Töng Toaâ vaâ quyïìn töëi cao, quyïët àõnh vaâ ra lïånh nhûäng àiïìu sau àêy. Chuáng töi cùæt khoãi giaáo phêån Töng toaâ Qui Nhún, nhûäng tónh coá tïn laâ Khaánh Hoaâ vaâ Ninh Thuêån; cùæt khoãi giaáo phêån Töng

toaâ Saâi Goân, tónh Bònh Thuêån. Tûâ nhûäng phêìn àêët àoá, Chuáng töi thiïët lêåp tên giaáo phêån Töng toaâ, tïn goåi laâ Nha Trang, theo tïn thaânh phöë Nha Trang, toaå

laåc trong tónh Khaánh Hoaâ; vaâ tên giaáo phêån Töng toaâ naây àûúåc giao phoá cho caác Höåi viïn Höåi Truyïìn giaáo Thûâa sai Paris, nhûngphaãi luön theo yá cuãa Chuáng töi vaâ cuãa Toaâ Thaánh.

Nhûng chñnh nhúâ nhûäng chùm soác àïìu àùån vaâ nhûäng cöng lao chuyïn cêìn cuãa Höåi naây, maâ coá àûúåc haâng giaáo sô baãn quöëc, laâmcho Höåi Thaánh hy voång hoå tûå quaãn trõ àûúåc; nïn Chuáng töi xeát viïåc quaãn trõ giaáo phêån Töng toaâ Qui Nhún, do viïåc chia àêët quaTöng thû naây, seä coân laåi böën tónh maâ thöi, tûác laâ: Quaãng Nam, Quaãng Ngaäi, Bònh Àõnh vaâ Phuá Yïn, nïn àûúåc chuyïín giao tûâ nhûängHöåi viïn Höåi Thûâa Sai Paris cho haâng giaáo sô Viïåt Nam. Àöëi vúái tên giaáo phêån Töng toaâ, theo leä cöng bùçng, Chuáng töi cuäng bancho moåi quyïìn lúåi vaâ danh dûå nhû nhûäng Giaáo höåi cuâng cêëp bêåc vaâ phêím giaá thûúâng àûúåc hûúãng; coân vúái võ Àaåi diïån Töng Toaâàûúåc giao phoá tên giaáo phêån naây, Chuáng töi cuäng àùåt nhûäng traách nhiïåm vaâ nhûäng nghôa vuå tûúng xûáng vúái chûác phêån cuãa ngaâi.

Àaâng khaác, chñnh ngûúâi con yïu quñ, võ Nhiïëp Chñnh Toaâ Khêm sûá Àöng Dûúng seä thi haânh nhûäng lïånh truyïìn cuãa Chuáng töi,Chuáng töi ban cho ngaâi moåi quyïìn haânh àïí laâm viïåc naây, ngaâi coá thïí, nïëu cêìn, uyã nhiïåm nhûäng quyïìn naây cho möåt võ khaác, miïînlaâ võ naây thuöåc vïì phêím chûác Giaáo höåi.

Khi àaä hoaân têët cöng viïåc, ngaâi seä ra lïånh thaão nhûäng vùn kiïån vaâ súám gúãi nhûäng baãn chñnh cuãa caác vùn kiïån êëy vïì Thaánh böåTruyïìn baá Àûác tin. Nïëu trong thúâi gian phaãi thi haãnh cöng viïåc, maâ möåt võ khaác phuå traách Toaâ Khêm sûá, thò võ naây coá böín phêån thihaânh têët caã nhûäng àiïìu àoá.

Nhûng tûâ nay vïì sau, Chuáng töi muöën Töng thû naây àûúåc vaâ seä àûúåc aáp duång; nïn nhûäng àiïìu àaä àûúåc quyïët àõnh qua Töng thûnaây thò nhûäng ngûúâi liïn hïå phaãi giûä theo lûúng têm, vaâ nhû vêåy nhûäng quyïët àõnh àoá múái coá hiïåu lûåc. Bêët cûá qui àõnh traái ngûúåc naâocuäng khöng thïí ngùn caãn tñnh hiïåu nghiïåm cuãa Töng thû naây, vò qua Töng thû naây, Chuáng töi baác boã têët caã nhûäng àiïìu àoá.

Do vêåy, nïëu coá ai, dêìu coá quyïìn haânh gò, hoùåc hûäu yá hoùåc vö yá, laâm ngûúåc laåi nhûäng àiïìu Chuáng töi àaä cöng böë, thò Chuáng töi ralïånh phaãi xem àiïìu àoá laâ bêët húåp phaáp vaâ vö giaá trõ. Hún nûäa khöng ai àûúåc pheáp xeá boã hay thay àöíi nhûäng vùn kiïån theo yá muöën cuãaChuáng töi àêy; ngûúåc laåi àöëi vúái nhûäng baãn sao vaâ nhûäng trñch àoaån cuãa Töng thû naây, hoùåc in hoùåc viïët tay, coá con dêëu cuãa nhên vêåtthuöåc phêím trêåt Giaáo höåi, àöìng thúâi àûúåc cöng chûáng, khi àûúåc trònh baây thò cuäng àaáng tin nhû chñnh Töng thû vêåy. Nïëu coá ai hoùåc khinhchï hoùåc noái xêëu bùçng caách naâo àoá, thò nïn biïët rùçng mònh seä bõ nhûäng vaå luêåt àaä êën àõnh cho nhûäng keã khöng laâm theo lïånh cuãa caácÀûác Giaáo Hoaâng.

Laâm taåi Roma, taåi àïìn thúâ Thaánh Phïrö, ngaây 5 thaáng 7 nùm Chuáa Giaáng Sinh 1957, nùm thûá 11 triïìu àaåi Giaáo hoaângcuãa Chuáng töi.

Höìng Y CELSUS COSTANTINI Höìng Y PETRUS FUMASONI BIONDIChûúãng êën Töng toaâ Böå trûúãng Böå Truyïìn baá Àûác tin

HAMICTUS TONDINIChaánh Vùn phoâng Chûúãng êën Töng toaâFRANCISCUS HANNIBAL FERRETTI, Luåc sûå Töng toaâALBERTUS SERAFINI, Luåc sûå Töng toaâ

t Laetissimo




Sùæc chóVENERABILIUM

NOSTRORUM, ngaây 24.11.1960

cuãa Àûác Giaáo Hoaâng GioanXXIII

vïì viïåc thiïët lêåp phêím trêåtGiaáo höåi taåi Viïåt Nam

Gioan Giaám muåc, töi taá caác töi taá Thiïn Chuáa àïí ghi nhúámuön àúâi.

Chû huynh àaáng kñnh, laâ Höìng y Giaáo höåi Roma, phuå traáchtaåi Thaánh böå Truyïìn giaáo, sau khi tham thaão yá kiïën hiïìn tûãMARIO BRINI, Khêm sûá Toaâ Thaánh taåi Àöng Dûúng, àaä nghôviïåc thiïët lêåp phêím trêåt Giaáo Höåi taåi Viïåt Nam laâ thñch thúâi vaâtöëi lúåi cho giaáo sûå. Ta àêy cuäng àöìng yá, laåi tûå suy xeát chñn chùænvaâ thïm yá kiïën nhûäng ngûúâi liïn hïå, Ta lêëy quyïìn Töng Toaâ maâquyïët àõnh vaâ truyïìn thi haânh nhû sau: Taåi Viïåt Nam seä thaânhlêåp ba Giaáo tónh, tûác laâ:

Giaáo tónh Haâ Nöåi göìm Töíng Giaám muåc Haâ Nöåi, túái nay chólaâ Àaåi diïån Töng Toaâ, vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu ThaánhGiuse, vaâ thïm nhûäng Giaám toaâ thuöåc haåt tûâ nay cuäng hïët laâ Àaåidiïån Töng toaâ, àïí trúã nïn àõa phêån chñnh toaâ, tûác laâ:

- Laång Sún vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Thaánh Àa Minhhiïín tu;

- Haãi Phoâng vaâ Bùæc Ninh vúái hai nhaâ thúâ chñnh toaâ danhhiïåu Nûä Vûúng Rêët Thaánh Vùn Cöi;

- Hûng Hoaá vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Àûác Meå Lïn Trúâi;- Thaái Bònh vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Thaánh Têm

Chuáa Giïsu;- Buâi Chu vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Nûä Vûúng Rêët

Thaánh Vùn Cöi;- Phaát Diïåm vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Nûä Vûúng Rêët

Thaánh Vùn Cöi;- Thanh Hoaá vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Àûác Meå Vö

Nhiïîm Nguyïn Töåi;- Vinh vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Àûác Meå Lïn Trúâi.Giaáo tónh Huïë göìm Töíng Giaám muåc Huïë, trûúác àêy chó laâ

Àaåi diïån Töng toaâ, vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Traái Tim CûåcSaåch Àûác Meå, vaâ thïm caác Giaám toaâ thuöåc haåt àaä àûúåc trúã thaânhàõa phêån chñnh toaâ:

- Qui Nhún vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Àûác Meå Lïn Trúâi;

- Nha Trang vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Chuáa Giïsu Vua;- Kontum vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Àûác Meå Vö

Nhiïîm Nguyïn Töåi. Sau cuâng,Giaáo tónh Saâi Goân göìm Töíng Giaám muåc Saâi Goân, trûúác àêy

chó laâ Àaåi diïån Töng toaâ, vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu ÀûácMeå Vö Nhiïîm Nguyïn Töåi, vaâ thïm caác àõa phêån thuöåc haåt trûúáckia chó laâ Àaåi diïån Töng toaâ, tûác laâ:

- Vônh Long vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Baâ ThaánhAnna, thên mêîu Àûác Maria;

- Cêìn Thú vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Thaánh Têm ChuáaGiïsu.

Vaâ caác àõa phêån múái àûúåc thaânh lêåp:- Àaâ Laåt vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Thaánh Nicola Bari;- Myä Tho vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ danh hiïåu Àûác Meå Vö

Nhiïîm Nguyïn Töåi;- Long Xuyïn vúái nhaâ thúâ chñnh toaâ sùæp àûúåc xêy dûång.Ta cuäng lïånh cho caác àõa phêån Laång Sún, Haãi Phoâng, Bùæc

Ninh, Thanh Hoaá, Thaái Bònh, Huïë, àïën nay vêîn do Höåi Thûâa SaiBa Lï vaâ Doâng Àa Minh àiïìu khiïín, vaâ caác àõa phêån múái Àaâ Laåt,Myä Tho, Long Xuyïn, têët caã caác àõa phêån kïí trïn tûâ nay seä traocho giaáo sô triïìu Viïåt Nam quaãn nhêåm. Ta cuäng ban cho caác àõaphêån vûâa noái vaâ caác àõa phêån khaác àaä kïí trïn, cho caác nhaâ thúâchñnh toaâ cuäng nhû caác Giaám muåc laänh àaåo àûúåc moåi quyïìn lúåi,danh dûå, àùåc ên thñch xûáng. Àöëi vúái caác Giaám muåc laänh àaåo, Tacoân àùåt thïm troång traách vaâ nhiïåm vuå. Têët caã caác àõa phêån trïnàêy seä tiïëp tuåc trûåc thuöåc Thaánh Böå Truyïìn Giaáo, coân caác Giaámmuåc laänh àaåo thò ta thuyïn chuyïín nhû sau:

- Thên huynh àaáng kñnh Giuse Maria Trõnh Nhû Khuï, trûúácàêy laâ Àaåi diïån Töng toaâ vúái hiïåu toaâ Synaitana, tûâ nay laâ TöíngGiaám muåc Haâ Nöåi.

- Thên huynh àaáng kñnh Vincentï Phaåm Vùn Duå, Giaám quaãnLaång Sún vúái hiïåu toaâ Bosetana tûâ nay laâ Giaám muåc chñnh toaâàõa phêån Laång Sún.

- Thên huynh àaáng kñnh Phïrö Khuêët Vùn Taåo, Giaám quaãn HaãiPhoâng vúái hiïåu toaâ Caralliensi tûâ nay laâ Giaám muåc chñnh toaâ àõaphêån Haãi Phoâng àöìng thúâi kiïm Giaám quaãn àõa phêån Bùæc Ninh.

- Thên huynh àaáng kñnh Phïrö Nguyïîn Huy Quang, Giaámquaãn Hûng Hoaá vúái hiïåu toaâ Claudiopolitana xûá Isauria, tûâ naylaâ Giaám muåc chñnh toaâ àõa phêån Hûng Hoaá.

- Thên huynh àaáng kñnh Àa Minh Àinh Àûác Truå, Giaám quaãnThaái Bònh vúái hiïåu toaâ Cataquensi, tûâ nay Giaám muåc chñnh toaâàõa phêån Thaái Bònh.

- Thên huynh àaáng kñnh Giuse Phaåm Nùng Tônh, Giaám quaãn

Venerabilium NSùæc chó



Buâi Chu vúái hiïåu toaâ Bernicensi, tûâ nay laâ Giaám muåc chñnh toaâàõa phêån Buâi Chu.

- Thên huynh àaáng kñnh Phaolö Buâi Chu Taåo, Giaám quaãnPhaát Diïåm vúái hiïåu toaâ Numida, tûâ nay laâ Giaám muåc chñnh toaâàõa phêån Phaát Diïåm.

- Thên huynh àaáng kñnh Phïrö Phaåm Têìn, Giaám quaãn ThanhHoaá vúái hiïåu toaâ Justiniapoli bïn Galatia, tûâ nay laâm Giaám muåcchñnh toaâ àõa phêån Thanh Hoaá.

- Thên huynh àaáng kñnh Gioan Baotixita Trêìn Hûäu Àûác, Àaåidiïån Töng toaâ úã Vinh vúái hiïåu toaâ Niciotana, tûâ nay laâ Giaám muåcchñnh toaâ àõa phêån Vinh.

- Thên huynh àaáng kñnh Phïrö Martinö Ngö Àònh Thuåc, Àaåidiïån Töng toaâ taåi Vônh Long vúái hiïåu toaâ Saesinensi, tûâ nay laâTöíng Giaám muåc àõa phêån Huïë.

- Thên huynh àaáng kñnh Phïrö Phaåm Ngoåc Chi, Àaåi diïånTöng toaâ taåi Buâi chu vaâ Giaám quaãn Töng toaâ úã Qui Nhún vúáihiïåu toaâ Sozopolitana bïn Haemimonto, tûâ nay laâ Giaám muåcchñnh toaâ àõa phêån Qui Nhún.

- Thên huynh àaáng kñnh Marcellö Piquet, Àaåi diïån Töng toaâtaåi Nha Trang vúái hiïåu toaâ Erizï, tûâ nay laâ Giaám muåc chñnh toaâàõa phêån Nha Trang.

- Thên huynh àaáng kñnh Phaolö Seitz, Àaåi diïån Töng toaâ taåiKontum vúái hiïåu toaâ Catulensi, tûâ nay laâ Giaám muåc chñnh toaâ taåiàõa phêån Kontum.

- Thên huynh àaáng kñnh Phaolö Nguyïîn Vùn Bònh, Àaåi diïånTöng toaâ taåi Cêìn Thú vúái hiïåu toaâ Agnusiensi, tûâ nay laâ TöíngGiaám muåc àõa phêån Saâi Goân.

- Thên huynh àaáng kñnh Simon Hoaâ Nguyïîn Vùn Hiïìn, Àaåidiïån Töng toaâ úã Saâi Goân vúái hiïåu toaâ Sagalassï, tûâ nay laâ Giaámmuåc chñnh toaâ àõa phêån Àaâ Laåt.

Vaâ Ta àùåt caác hiïìn tûã:- Giuse Trêìn Vùn Thiïån laâm Giaám muåc chñnh toaâ àõa phêån

Myä Tho;- Antön Nguyïîn Vùn Thiïån laâm Giaám muåc chñnh toaâ àõa

phêån Vônh Long;- Philippï Nguyïîn Kim Àiïìn laâm Giaám muåc chñnh toaâ àõa

phêån Cêìn Thú;- Micae Nguyïîn Khùæc Ngûä laâm Giaám muåc chñnh toaâ àõa

phêån Long Xuyïn.Trong caác Àõa phêån múái naây, thuöåc Giaám muåc chñnh toaâ

cuäng nhû Töíng Giaám muåc chñnh toaâ, nïëu vò hoaân caãnh sûå vuå hayàõa phûúng, chûa thïí thaânh lêåp Kinh sô höåi, thò phaãi lûåa àùåt BanCöë vêën Àõa phêån theo Giaáo luêåt, vaâ möåt khi Kinh sô höåi àûúåcthaânh lêåp, Ban Cöë vêën tûác khùæc chêëm dûát nhiïåm vuå. Caác võ laänh

àaåo cuäng phaãi àùåc biïåt lûu yá viïåc àaâo luyïån thanh niïn coá triïínvoång lïn chûác linh muåc: hoå laâ hûúáng àaåo tûúng lai cuãa giaáo dên.Ngên quyä Giaám toaâ thaânh búãi cuãa caãi àõa phêån hiïån coá, lúåi tûácGiaám toaâ, tùång vêåt ngûúâi ta tûå cuáng vaâ tiïìn Thaánh böå Truyïìngiaáo trúå cêëp. Viïåc cai quaãn vaâ àiïìu haânh àõa phêån, quyïìn lúåi giaáosô vaâ giaáo dên, böí nhiïåm võ Àaåi diïån Kinh sô höåi khi tröëng ngöivaâ moåi viïåc khaác, thò cûá chiïëu Giaáo luêåt maâ thi haânh.

Sùæc chó cuãa Ta àêy seä àûúåc niïm êën chò vaâ Ta truyïìn cho võKhêm sûá Toaâ Thaánh taåi Àöng Dûúng Ta àaä noái trïn, phaãi àñchthên hay uyã nhiïåm ngûúâi khaác thi haânh, miïîn laâ ngûúâi êëy coá chûácvõ trong Giaáo höåi. Nïëu trong thúâi gian thi haânh, võ khaác seä nhêåmchûác vuå Khêm sûá Toaâ Thaánh taåi Àöng Dûúng, thò võ êëy seä thi haânhlïånh cuãa Ta. Võ thi haânh phaãi thêån troång lêåp biïn baãn àêìy àuã khiviïåc àaä hoaân têët vaâ kñp àïå lïn Thaánh Böå Truyïìn giaáo caác vùn kiïånàaä kyá nhêån chùæc chùæn. YÁ Ta laâ Sùæc chó naây coá hiïåu lûåc tûác khùæc vaâmaäi vïì sau, cho nïn têët caã nhûäng gò àûúåc êën àõnh trong Sùæc naâyphaãi àûúåc nhûäng ngûúâi liïn hïå tön troång thi haânh vaâ nhû thïë laâ coáhiïåu lûåc. Khöng möåt luêåt lïå naâo nghõch laåi coá thïí ngùn caãn hiïåulûåc cuãa Sùæc chó nêìy: chñnh Sùæc chó naây huyã boã caác luêåt lïå êëy. Vò thïëbêët kyâ ai, úã chûác võ naâo, hûäu yá hay vö tònh nghõch laåi nhûäng sûå Tavûâa noái trïn, thò Ta luêån phi vaâ kïí laâ vö giaá trõ.

Laåi nûäa, khöng ai àûúåc pheáp xeá huyã hay giaã maåo Sùæc chó naâycuãa Ta vaâ nïëu cöng böë hoùåc laâ êën loaát hay viïët tay thò nhûäng baãnàoá phaãi àûúåc chûác võ trong Giaáo Höåi àoáng êën vaâ àöìng thúâi phaãimang chûä kyá cuãa möåt võ chñnh thûác coi giûä vùn kiïån thò múái àaángtin. Nïëu ai daám khinh dïí hay khûúác tûâ caách naâo toaân Sùæc chó naâythò haäy biïët rùçng seä bõ nhûäng hònh phaåt Giaáo luêåt àaä ra chonhûäng ngûúâi khöng tuên lïånh caác Àûác Giaáo Hoaâng.

Laâm taåi Roma núi àïìn thúâ Thaánh Phïrö, ngaây hai mûúi böënthaáng mûúâi möåt, nùm möåt ngaân chñn trùm saáu mûúi, cuäng laâ nùmthûá ba Triïìu àaåi cuãa Ta.

Kyá tïnThay Àûác Höìng Y Chûúãng êën Giaáo Höåi Roma:Àöminicö Tardini, Höìng Y Quöëc Vuå Khanh.

Grïgorio P. Agagianian, Höìng Y vaâ Töíng Trûúãng T.B.T.G.Phanxicö Tinello, Nhiïëp chñnh Chûúãng êën Töng Toaâ.Phanxicö Annibalï Ferretti, Töíng Luåc sûå Töng Toaâ.

Albertö Serafini, Töíng Luåc sûå Töng Toaâ.gûãi ài ngaây 24-11-1960, Nùm thûá ba Triïìu àaåi Giaáo Hoaâng.

D. Rodomon Galligani, thay ngûúâi êën chò.ghi taåi Chûúãng êën Töng Toaâ, cuöën 105, (col CV) söë 31.

m Nostrorum


CAÁC ÀÛÁC GIAÁM MUÅCtrong lõch sûã

Giaáo phêån Nha Trang

PPIIEERRRREE LLAAMMBBEERRTT DDEE LLAA MMOOTTTTEE,, MM..EE..PP.. †(29.7.1658 GM - 15.6.1679 Qua àúâi)

GGUUIILLLLAAUUMMEE MMAAHHOOTT,, MM..EE..PP.. †(29.1.1680 GM - 4.6.1684 Qua àúâi)

FFRRAANNÇOOIISS PPEERREEZZ †(1687 GM - 1726 Qua àúâi)

AARRNNAAUUDD-FFRRAANNÇOOIISS LLEEFFEEÂÂBBVVRREE,, MM..EE..PP.. †(6.10.1741 GM - 27.3.1760 Qua àúâi)

GGUUIILLLLAAUUMMEE PPIIGGUUEELL,, MM..EE..PP.. †(29.7.1762 GM - 21.6.1771 Qua àúâi)

PPIIEERRRREE-JJOOSSEEPPHH-GGEEOORRGGEESS PPIIGGNNEEAAUU DDEE BBEEÁÁHHAAIINNEE,, MM..EE..PP.. †(24.9.1771 GM - 9.10.1799 Qua àúâi)

JJEEAANN LLAABBAARRTTEETTTTEE,, MM..EE..PP.. †(9.10.1799 Kïë võ - 6.8.1823 Qua àúâi)

JJEEAANN-LLOOUUIISS TTAABBEERRDD,, MM..EE..PP.. †(18.9.1827 GM - 31.7.1840 Qua àúâi)

TThhaaáánnhh EETTIIEENNNNEE-TTHHEEÁÁOODDOORREE CCUUEEÁÁNNOOTT,, MM..EE..PP.. †(31.7.1840 Kïë võ - 14.11.1861 Qua àúâi)

EEUUGGEEÂÂNNEE-EEÁÁTTIIEENNNNEE CCHHAARRBBOONNNNIIEERR,, MM..EE..PP.. †(9.9.1864 GM - 7.8.1878 Qua àúâi) LLOOUUIISS-MMAARRIIEE GGAALLIIBBEERRTT,, MM..EE..PP.. †(23.5.1879 GM - 24.4.1883 Qua àúâi)

DDEEÁÁSSIIRREEÁÁ-FFRRAANNÇOOIISS-XXAAVVIIEERR VVAANN CCAAMMEELLBBEEKKEE,, MM..EE..PP.. †(15.1.1884 GM - 9.11.1901 Qua àúâi) DDAAMMIIEENN GGRRAANNGGEEOONN,, MM..EE..PP.. †

(21.3.1902 GM - 3.3.1929 Tûâ chûác) AAUUGGUUSSTTIINN-MMAARRIIEE TTAARRDDIIEEUU,, MM..EE..PP.. †

(10.1.1930 GM - 12.12.1942 Qua àúâi) RRAAYYMMOONNDD-MMAARRIIEE-MMAARRCCEELL PPIIQQUUEETT LLÚÚÅÅII,, MM..EE..PP.. †

(11.11.1943 GM Qui Nhún - 5.7.1957 GM Nha Trang - 3.7.1966 Qua àúâi) PPHHAANNXXIICCÖÖ XXAAVVIIÏÏ NNGGUUYYÏÏÎÎNN VVÙÙNN TTHHUUÊÊÅÅNN †

(13.4.1967 GM - 24.4.1975 - 21.2.2001 HY – 16.9.2002 Qua àúâi) PPHHAAOOLLÖÖ NNGGUUYYÏÏÎÎNN VVÙÙNN HHOOAAÂÂ

(30.1.1975 GM Phan Thiïët - 25.4.1975 GM Nha Trang) PPHHÏÏRRÖÖ NNGGUUYYÏÏÎÎNN VVÙÙNN NNHHOO †

(21.4.1997 GM Phoá- 21.5.2003 Qua àúâi) GGIIUUSSEE VVOOÄÄ ÀÀÛÛÁÁCC MMIINNHH

(8.11.2005 GM Phoá)


II.. BBÛÛÚÚÁÁCC ÀÀÊÊÌÌUU ÚÚNN GGOOÅÅII..Àûác Cha Paul Marcel Piquet Lúåi sinh

ngaây 24.8.1888 taåi giaáo xûá NotreDame des Champs, giaáo phêån

Paris. Ngaâi laâ ngûúâi con traithûá 7 trong gia àònh coá 8ngûúâi con. Öng baâ thên sinhlaâ nhûäng ngûúâi àûác haånh.Trong gia àònh àaåo àûácnaây, Thiïn Chuáa àaä tuyïín

choån 2 linh muåc.Vaâo thaáng 12.1894,

ngûúâi meå dêëu yïu quaàúâi, Marcel múái 6 tuöíi! Vòthïë maâ cêåu beá M. Piquetàaä àùåt troån tònh yïu vaâloâng tñn thaác cuãa mònhvaâo Ngûúâi Meå trïn trúâilaâ Àûác Trinh Nûä MariaVö Nhiïîm.

Nùm lïn 10, cêåuMarcel toã y á muöën trúã

thaânh nhaâ truyïìn giaáo.Ngûúâi cha sùén loâng vaâta åo moåi àiï ìu kiï ånthuê ån lú åi cho cê åu.Nga ây 15.9.1908,Marcel Piquet nhêåpÀaåi chuãng viïån Thûâasai Bieâvres. Thêìy laâmöåt chuãng sinh vui

tñnh, nùng àö ång,nhiïåt tònh. Thêìy luön

nöî lûåc àùåt ly á tûúãng linh muåcthûâa sai trong tònh yïu quan

phoâng cuãa Thiïn Chuáa vaâ vúáiloâng tön suâng Àûác Meå Vö

Nhiï îm ca ách àù åc biï åt.Nga ây 29.7.1912, thê ìy

Marcel Piquet la änhchû ác linh muåc va â

nhêån sûá vuå truyïìngiaáo taåi àõa phêånÀöng Àaâng Trong.

IIII.. SSÛÛÅÅ NNGGHHIIÏÏååPPTTHHÛÛÂÂAA SSAAII..

Ngaây 29.12.1912,Cha Marcel Piquetàïën Qui Nhún.Ngaâi àûúåc ÀûácCha Grangeonàùåt tïn Viïåt laâ

GIAÁM MUÅC TIÏN KHÚÃIGIAÁM MUÅC TIÏN KHÚÃIGIAÁO PHÊÅN NHA TRANGGIAÁO PHÊÅN NHA TRANG

MARCELPIQUET LÚÅI

ÀÛÁC CHA



Lúåi vaâ àûúåc gûãi àïën Cha Tardieu Phuá, cha súã HöåiÀûác àïí hoåc tiïëng Viïåt vaâ phong tuåc àõa phûúng.Sau 1 nùm, Cha Marcel Piquet Lúåi àûúåc chó àõnhlaâm phoá xûá Àöìng Quaã. Thaáng 9.1916, ChaMarcel Piquet Lúåi àûúåc böí nhiïåm laâm Giaám àöëckiïm Giaáo sû Triïët taåi Àaåi chuãng viïån Àaåi An,Qui Nhún. Trong 8 nùm taåi Àaåi chuãng viïån, ngaâiàaä thaânh cöng trong viïåc àaâo taåo giaáo sô baãnquöëc, àöìng thúâi cuäng coá àûúåc nhûäng kinhnghiïåm thiïët thûåc vïì con ngûúâi Viïåt Nam.

Nùm 1924, Cha Piquet Lúåi nhêån traách nhiïåmcha súã Dinh Thuyã, Ninh Thuêån. Nùm 1927, ngaâilaâm cha súã Höå Diïm. Taåi àêy, ngaâi tiïëp tuåc cöngtaác thûâa sai vaâ cöng trònh thuyã lúåi maâ CöëVillaume laâ cha súã àêìu tiïn cuãa Höå Diïm vaâ caácvõ kïë thûâa àaä taåo lêåp. Möåt trong nhûäng cöngtrònh lúán ngaâi àaä thûåc hiïån laâ ngöi thaánh àûúângHöå Diïm, vaâ caác nhaâ thúâ nhû Caâ Àuá, Goâ Àïìn,Phûúác Thiïån, vaâ Phûúác An.

Cuöëi nùm 1941, Cha M. Piquet Lúåi àûúåc chóàõnh laâm Töíng àaåi diïån àõa phêån vaâ sau khi ÀûácCha Tardieu Phuá qua àúâi, ngaâi àûúåc àïì cûã laâmBïì trïn àõa phêån Qui Nhún.

Ngaây 11.11.1943, Cha Marcel Piquet Lúåi àûúåcböí nhiïåm laâm Giaám muåc àõa phêån Qui Nhún.Ngaây 18.1.1944 Àûác Cha Drapier, Khêm sûá ToaâThaánh úã Huïë, têën phong giaám muåc cho ChaMarcel Piquet Lúåi taåi nhaâ thúâ Chñánh toaâ QuiNhún. Möåt cuöåc söëng múái bùæt àêìu vúái nhiïìuthûã thaách.

Tûâ ngaây 19.12.1946, Nha Trang trúã thaânhtrung têm cuãa àõa phêån Qui Nhún. Do àiïìu kiïånchiïën tranh Àûác Cha Marcel Piquet Lúåi lêåp Tiïíuchuãng viïån taåi Dinh Thuãy, Ninh Thuêån. Àïën nùm1952, Tiïíu chuãng viïån laåi àûúåc dúâi vïì Nha Trang.

Ngaây 5.7.1957, Toaâ Thaánh thaânh lêåp giaáophêån Töng toaâ Nha Trang vaâ giao cho Àûác ChaM. Piquet Lúåi coi soác. Ngaây 24.11.1960, ÀûácGioan XXIII thaânh lêåp haâng Giaáo phêím ViïåtNam, Nha Trang àûúåc nêng lïn thaânh giaáo phêånchñnh toaâ. Ngaây 23.6.1961, Àûác Cha M. PiquetLúåi nhêåm chûác Giaám muåc Chñnh toaâ giaáo phêånNha Trang vúái chêm ngön: Ut in omnibusmaxime ametur Deus (Àïí trong moåi sûå ThiïnChuáa àûúåc hïët loâng yïu mïën) vúái huy hiïåu“Chiïn Con cêìm cúâ chiïën thùæng”.

Nhêån giaáo phêån múái vúái bao nhu cêìu cêëpthiïët, Àûác Cha M. Piquet àaä thûåc hiïån ngaynhûäng quyïët àõnh quan troång:

Àûác Cha chñnh thûác dúâi Doâng Giuse vïì cú súãmúái taåi Bònh Tên, Nha Trang.

Nùm 1958, Àûác Cha xêy dûång Tiïíu chuãngviïån Sao Biïín taåi Thanh Haãi, Nha Trang vaâ lêåpHöåi Doâng Khiïët Têm Àûác Meå taåi Bònh Cang,Nha Trang.

Nùm 1959, Àûác Cha xêy dûång Àan viïånCarmïlö. Ngaâi tin tûúãng vaâo sûå hiïån diïån chûángtaá thêìm lùång vaâ thaánh thiïån cuãa caác nûä àan sô vaâlúâi cêìu nguyïån cuãa caác chõ laâ hêåu thuêîn tinh thêìncho giaáo phêån Nha Trang.

IIIIII.. NNHHÛÛÄÄNNGG NNGGAAÂÂYY CCUUÖÖËËII ÀÀÚÚÂÂII..Ngaây 9.6.1966, sûác khoãe cuãa Àûác Cha suy

suåp, baán thên bêët toaåi. Ngaây 11.6.1966, ngaâi àûúåcxûác dêìu bïånh nhên, vaâ chuyïín vaâo bïånh viïånSaint Paul Saâi Goân. Ngaây 7.7.1966, chûáng bûúáuàöåc úã thêån àöåt biïën nguy kõch. Ngaây 11.7.1966,luác 3giúâ 45 saáng, ngaâi nheå nhaâng truát thúã húicuöëi cuâng, hûúãng thoå 78 tuöíi.

Linh cûãu cuãa ngaâi àûúåc quaân taåi Nhaâ thúâChñnh toaâ Saâi Goân ba ngaây cho cöång àöìng dênChuáa kñnh viïëng. Ngaây 14.7.1966, Àûác ChaPalmas, Khêm sûá Toaâ Thaánh cûã haânh long troångthaánh lïî cêìu höìn.

Linh cûãu ngaâi àûúåc di vïì Toaâ Giaám Muåc NhaTrang àïí trong ba ngaây cho giaáo dên kñnh viïëng.Ngaây 18.7.1966, Àûác Cha Simon Hoaâ NguyïînVùn Hiïìn, Giaám muåc giaáo phêån Àaâ Laåt, chuã sûåthaánh lïî an taáng. Àûác Cha Marcel Piquet Lúåi annghó trong ngöi möå phña trûúác tiïìn àûúâng Nhaâthúâ Chñnh toaâ Nha Trang.

IIVV.. GGIIAA SSAAÃÃNN TTIINNHH TTHHÊÊÌÌNN CCUUÃÃAA VVÕÕ GGIIAAÁÁMM MMUUÅÅCCTTIIÏÏNN KKHHÚÚÃÃII GGIIAAÁÁOO PPHHÊÊÅÅNN NNHHAA TTRRAANNGG..

Loâng mïën yïu vaâ tön suâng Àûác Trinh NûäMaria Vö Nhiïîm caách àùåc biïåt cuâng vúái sûå vuiveã, hùng haái, trung thûåc vaâ nhiïåt tònh laâ nhûängneát nöíi bêåt cuãa Àûác Cha M. Piquet Lúåi ngay khicoân laâ chuãng sinh. Vò thïë, chuáng ta coá thïí ghi laåivaâi neát tiïu biïíu têëm loâng cuãa ngaâi àöëi vúái ÀûácMeå Vö Nhiïîm:

Khi coân la â cha súã Höå Diïm, ngaâi thaânhlêåp Höåi Con Àûác Meå àïí tûâ àoá lan röång khùæpgiaáo phêån.

Khi trúã thaânh chuã chùn giaáo phêån, ngaâi àaä: - Choån Àûác Meå Vö Nhiïîm laâm quan thêìy giaáo

phêån Nha Trang. - Thaânh lêåp Tiïíu chuãng viïån Nha Trang vúái

danh hiïåu Meå Sao Biïín - Thaânh lêåp Höåi Doâng giaáo phêån vúái tûúác

hiïåu Khiïët Têm Àûác Meå Nha Trang.


II.. NNAAÂÂYY CCOONN XXIINN ÀÀÏÏËËNNÀûác Cha Phanxicö Xaviï

Nguyïîn Vùn Thuêån sinh taåi PhuãCam, Huïë, ngaây 17 thaáng 4 nùm1928. Ngaâi theo hoåc taåi Tiïíuchuãng viïån An Ninh, Quaãng Trõvaâ Àaåi chuãng viïån Kim Long, Huïë.

Ngaây 11 thaáng 6 nùm 1953,ngaâi thuå phong linh muåc vaâ àûúåcböí nhiïåm laâm phoá xûá Phanxicö.

Nùm 1956 ngaâi àûúåc cûã ài hoåcgiaáo luêåt taåi Röma. Trong thúâi giandu hoåc, ngaâi coá dõp tiïëp xuác, sinhhoaåt vúái caác phong traâo Ðaåo Binh

Ðûác Meå, Hûúáng Ðaåo, Cursillos,Focolare. Caác phong traâo naây aãnhhûúãng àïën àûúâng löëi hoaåt àöångcuãa ngaâi sau naây: möåt àûúâng löëivûâa siïu nhiïn vûâa nhên baãn.

Nùm 1959, töët nghiïåp Tiïën sôGiaáo luêåt, ngaâi trúã vïì daåy taåi Tiïíuchuãng viïån Huïë (luác bêëy giúâ àùåt taåiÀaåi chuãng viïån Kim Long). Möåtnùm sau ngaâi àûúåc cûã laâm Bïì trïnTiïíu chuãng viïån. Trong thúâi gianngùæn, ngaâi khúãi cöng xêy cêët cú súãmúái vaâ thaânh lêåp Tiïíu chuãng viïånHoan Thiïån úã ngay thaânh phöë Huïë,

caånh trûúâng Thiïn Hûåu. Khöng lêusau, ngaâi vûâa laâ Bïì trïn Tiïíu chuãngviïån Hoan Thiïån vûâa àaãm nhêånchûác vuå Töíng àaåi diïån Töíng giaáophêån Huïë.

IIII.. VVÕÕ GGIIAAÁÁMM MMUUÅÅCC VVUUII MMÛÛÂÂNNGG VVAAÂÂHHYY VVOOÅÅNNGG

Ngaây 24 thaáng 6 nùm 1967,ngaâi àûúåc têën phong giaám muåcNha Trang vúái khêíu hiïåu: VVUIMMÛÂNG VAÂ HHY VVOÅNG, tiïn baáo nïëpsöëng vaâ àûúâng löëi muåc vuå cuãa ngaâi.

Suöët thúâi gian laâm muåc tûãgiaáo phêånNha Trang,ngaâi àaãmtraách caácchûác vuå:

- Chuãtõch Uyãb a nT r u y ï ì n

thöng Xaä höåi Höåi àöìng Giaám muåcViïåt Nam [HÐGMVN] (1967-1975).

- Chuã tõch Uyã ban Phaát triïínHÐGMVN (1967-1975) - Àùåctraách huêën luyïån Phong traâo Cönglyá vaâ Hoaâ bònh.

- Cöë vêën Uyã ban Giaáo hoaângvïì Giaáo dên (1971-1978).

Ngaây 23 thaáng 4 nùm 1975,ngaâi àûúåc böí nhiïåm laâm TöíngGiaám muåc phoá Töíng giaáo phêånSaâi Goân, hiïåu toaâ Vadesi.

IIIIII.. NNGGÛÛÚÚÂÂII LLÛÛÄÄ HHAAÂÂNNHH TTRRÏÏNNÀÀÛÛÚÚÂÂNNGG HHYY VVOOÅÅNNGG

Ngaây 15 thaáng 8 nùm 1975, Uyãban quên quaãn TP Saâi Goân bùætgiam ngaâi theo lïånh cuãa Nhaânûúác. Ngaâi bõ giam giûä nhiïìu núikhaác nhau, cho àïën ngaây 21 thaáng11 nùm 1988, nghôa laâ hún 13 nùmtuâ, ngaâi àûúåc thaã tûå do. Trongthúâi gian bõ giam giûä, coá luác ngaâiàûúåc núái röång möåt chuát nhû úã CêyVöng (Nha Trang), Giang Xaá (HaâNöåi), nhúâ vêåy ngaâi àaä coá thïí viïëtlïn möåt söë kinh nghiïåm söëng àûáctin, muåc vuå, tu àûác cuãa ngaâi quaba têåp saách:

- Ðûúâng Hy Voång (1975). - Ðûúâng Hy Voång dûúái aánh

saáng Lúâi Chuáa vaâ Cöng àöìngVaticanö II (1979).

- Nhûäng ngûúâi lûä haânh trïnÐûúâng Hy Voång (1980).

Tuy àûúåc thaã tûå do, nhûngngaâi vêîn khöng àûúåc thi haânhchûác vuå giaám muåc cuãa mònh.

IIVV.. CCHHÛÛÁÁNNGG NNHHÊÊNN HHYY VVOOÅÅNNGGNùm 1989, ngaâi àûúåc pheáp

Nhaâ nûúác cho qua Röma chûäabïånh vaâ àûúåc múâi laâm thaânhviïn Uyã ban quöëc tïë vïì Di truávaâ Di dên.

Toaâ Thaánh böí nhiïåm ngaâi laâmPhoá chuã tõch (9.4.1994), röìi Chuãtõch Höåi àöìng Giaáo hoaâng vïìCöng lyá vaâ Hoaâ bònh (24.6.1998).


GIAÁM MUÅC NGÛÚÂI VIÏåT NAMTIÏN KHÚÃI GIAÁO PHÊÅN NHA TRANGÐÛÁC HÖÌNG Y PHANXICÖ XAVIE

NGUYÏÎN VÙN THUÊÅN


Trong nhûäng ngaây thaáng ra khoãi tuâ, trûúác vaâ saukhi nhêån caác chûác vuå trong giaáo triïìu Röma, ÀûácTöíng Giaám muåc Nguyïîn Vùn Thuêån àaä liïn tuåc (hêìunhû hùçng tuêìn) ài àïën caác cöång àoaân caác nûúác, caácàaåi hoåc, caác cú quan quöëc tïë cuäng nhû caác cöångàoaân àùåc suãng àïí giuáp tônh têm, àaâo taåo vaâ àöi luácxêy dûång tên cöång àoaân. Trong thúâi gian nêìy ngaâinhêån nhiïìu bùçng cêëp danh dûå cuãa caác àaåi hoåc, caáchuy chûúng quöëc gia vaâ quöëc tïë vïì cöí suyá vaâ chûángnhên nhên quyïìn vaâ hoaâ bònh.

Tuy cöng viïåc bïì böån, ngaâi àaä cho xuêët baãn möåtsöë saách khöng nhûäng bùçng Viïåt ngûä maâ àûúåc chuyïínra nhiïìu thûá tiïëng khaác nhau trïn thïë giúái, nhû:

- Nùm chiïëc baánh vaâ hai con caá. - Cêìu nguyïån. - Haäy trao tùång tuöíi treã nuå cûúâi. - Niïìm vui söëng àaåo. - Sûá àiïåp Ðûác Meå La Vang. - Chûáng nhên hy voång. Ðùåc biïåt, vaâo muâa xuên Nùm Thaánh 2000, ngaâi

àûúåc Ðûác Thaánh Cha Gioan Phaolö II chó àõnh giaãngphoâng Muâa Chay Thaánh cho giaáo triïìu Röma.

Vaâ ngaây 21 thaáng 2 nùm 2001, ngaâi àûúåc ToaâThaánh phong tûúác võ Höìng y.

Ngaâi taå thïë ngaây 16 thaáng 9 nùm 2002 taåi Römavaâ àûúåc an taáng taåi Röma.

Phûúng chêm “Vui Mûâng vaâ Hy Voång” cuãa ÀûácHöìng y Phanxicö Xaviï Nguyïîn Vùn Thuêån laâ tïncuãa Hiïën chïë Muåc vuå cuãa Cöng àöìng Vaticanö II.

Ngaâi choån phûúng chêm naây khöng nhûäng vòtrong traái tim ngaâi luön coá niïìm vui vaâ hy voång trongmoåi chuyïån xaãy ra àïën vúái ngaâi, nhûng cuäng vò muöënnoái lïn rùçng: ngaâi thêëy giaáo huêën cuãa Cöng àöìngVaticanö II chûáng toã Giaáo höåi àang trïn àûúâng tiïënvïì möåt sûå àoaân kïët töëi hêåu, àoá chñnh laâ vui mûâng vaâhy voång cho toaân thïí nhên loaåi.

Huy hiïåu cuãa Àûác Höìng y Phanxicö coá nïìn maâuxanh dûúng vúái ngöi sao trùæng tûúång trûng cho ÀûácTrinh Nûä Maria (Sao Biïín). Nöíi bêåt trïn maâu xanhvaâ ngöi sao laâ ba ngoån nuái biïíu tûúång cuãa aqua etarida, àaåi dûúng vaâ luåc àõa. Ba ngoån nuái coân laâ biïíutrûng cho ba miïìn Viïåt Nam: Bùæc - Trung - Nam. Bangoån nuái vaâ biïín caã cuäng coân laâ Nha Trang, ViïåtNam nùçm daâi bïn Àaåi Têy Dûúng. Trong thúâi cöí àaåiaqua et arida nghôa laâ vuä truå toaân cêìu; nhû thïë cuåmtûâ noái lïn rùçng Viïåt Nam khöng laâ möåt nûúác cö lêåpnhûng laâ möåt phêìn cuãa thïë giúái.

Ngöi sao laâ Sao Biïín (Stella Maris), tûúång trûngcuãa Àûác Trinh Nûä Maria. Ngöi sao dêîn àûúâng chonhûäng con thuyïìn trong cuöåc du haânh tûâ àúâi naây choàïën vônh cûãu.

Mûúâi khuác tre tûúång trûng cho 10 àiïìu rùn. Trelaâ möåt biïíu tûúång AÁ Chêu cho ngûúâi quên tûã. Tretûúång trûng cho sûå cöng chñnh, trong saåch vaâ chênthaânh. Loäi cuãa àöët tre thò röîng nhû traái tim cuãa möåtngûúâi khöng chêët chûáa sûå ñch kyã, tham voång, haytham lam.

Sûå haâi hoâa giûäa nïìn (vúái nhûäng biïíu tûúång lêëy tûâthúâi cöí Röma vaâ cuãa Giaáo höåi hoaân vuä) vaâ khung cuãahuy hiïåu tûúång trûng cho vùn hoáa AÁ Chêu vaâ nhûänggiaá trõ cuãa gia àònh Àûác Höìng y vúái phûúng chêm àaätoám kïët nhûäng giaãng huêën cuãa Àûác cöë Höìng y vaâ caáinhòn cuãa ngaâi vïì thïë giúái, Giaáo höåi, àêët nûúác ViïåtNam, gia àònh, vaâ chñnh ngaâi.

HUY HIÏÅUCUÃA ÀÛÁC HÖÌNG YPHANXICÖ XAVIÏ

NGUYÏÎN VÙN THUÊÅN



11.. TTHHÚÚÂÂII GGIIAANN TTHHUUÅÅ HHUUÊÊËËNNVõ giaám muåc thûá ba cuãa giaáo phêån Nha Trang, Àûác

Cha Phaolö Nguyïîn Vùn Hoâa, sinh taåi Böëi Kïnh, Bònh Luåc,Haâ Nam ngaây 2.2.1932.

Mûúâi tuöíi, chuá Hoâa nhêåp Traâng Têåp àõa phêån Haâ Nöåivaâ theo hoåc trûúâng Puginier do Doâng La San àiïìu haânh.

Chuá Hoâa chñnh thûác thaânh chuãng sinh Tiïíu chuãng viïånàõa phêån Haâ Nöåi, taåi Hoaâng Nguyïn, Haâ Àöng tûâ nùm1945 vaâ tiïëp tuåc taåi chñnh Haâ Nöåi trong Tiïíu chuãng viïånPio XII tûâ nùm 1950.

Tònh hònh àêët nûúác àûa àêíy Thêìy Hoâa vûâa maän Tiïíuchuãng viïån Haâ Nöåi vaâo Àaåi chuãng viïån Xuên Bñch taåi VônhLong nùm 1954.

Sau hai nùm Triïët, thêìy àûúåc gûãi sang Trûúâng Truyïìngiaáo Roma vaâ thuå phong linh muåc ngaây 20.12.1959. Cha töëtnghiïåp Tiïën sô Thêìn hoåc vaâ Cûã nhên Thaánh nhaåc thuöåcNhaåc viïån Röma (1962).

22.. LLIINNHH MMUUÅÅCC VVIIÏÏÅÅTT NNAAMMNùm 1963, Cha Hoâa vïì Viïåt Nam, nhêåp giaáo phêån Àaâ

Laåt, laâm phoá xûá Chaánh Toâa, Hiïåu trûúãng Trûúâng Trunghoåc Trñ Àûác vaâ àiïìu khiïín ca àoaân Sïraphim. Vúái cûúngvõ naây, cha àaä soaån möåt söë baâi thaánh ca, maâ nöíi tiïëng nhêëtlaâ Böå lïî Sïraphim.

Nùm 1967, giaáo phêån Ban Mï Thuöåt ra àúâi. Àûác ChaPhïrö Nguyïîn Huy Mai àoán nhêån Cha Phaolö Hoâa tûâ ÀaâLaåt nhêåp tên giaáo phêån, vaâo chûác vuå Thû kyá Toâa GiaámMuåc vaâ Tuyïn uáy Doâng Nûä Vûúng Hoâa Bònh.

33.. VVÕÕ GGIIAAÁÁMM MMUUÅÅCC HHIIÏÏÌÌNN HHOOÂÂAA,, NNHHÊÊÎÎNN NNAAÅÅIITrong cuöåc chiïën tranh khöëc liïåt, Linh muåc Phaolö

Nguyïîn Vùn Hoâa àûúåc sùæc phong Giaám muåc giaáo phêån Phan


Giaám Muåc Giaáo phêån Nha Trang


ÀÛÁC CHA PHAOLÖNNGGUUYYÏÏÎÎNN VVÙÙNN HHOOÂÂAA

Thiïët ngaây 30.1.1975 vaâ àûúåc têën phong ngaây5.4.1975 taåi Ban Mï Thuöåt vúái khêíu hiïåu “TrongTinh Thêìn vaâ Chên Lyá” (In Spiritu et Veritate).

Bêët ngúâ, ngaây 24.4.1975, tên giaám muåc nhêånàiïån thû Toâa Thaánh cûã laâm giaám muåc chñnh toaâ giaáophêån Nha Trang. Hoâa Bònh vûâa lêåp laåi, ngaây 7.5.1975ngaâi nhêån “baân giao giaáo phêån” àïí Àûác ChaPhanxicö Xaviï Nguyïîn Vùn Thuêån lïn àûúâng laâmTöíng Giaám muåc Phoá Saâi Goân.

Ngaây 25.5.1975 lïî nhêån baân giao coá àaåi diïånChñnh quyïìn quên quaãn taåi nhaâ thúâ Chñnh toâa NhaTrang, thïë maâ sau àoá vêîn bõ xem laâ “bêët húåp phaáp”.Nhûng “nhúâ àûác hiïìn hoâa vaâ nhêîn naåi, Àûác Cha àaätraánh cho giaáo phêån Nha Trang nhiïìu phiïìn haâ vaâhiïíu lêìm. Do àoá, Àûác Cha àaä nhanh choáng chiïëmàûúåc loâng quñ mïën cuãa haâng linh muåc cuäng nhû giaáodên. Nhúâ vêåy ngaâi àaä àûúåc sûå húåp taác sêu röång vaâam tûúâng mau choáng caác vêën àïì trong giaáo phêån[...]. Ngaâi àaä coá saáng kiïën vaâ chuã biïn Têåp “Baâi caYÁ Lûåc Söëng” laâ nhûäng baâi haát vïì Thaánh Kinh, giuápgiaáo dên söëng tinh thêìn Phuác êm. Trong caác buöíihöåi thaão vúái giúái trñ thûác hoùåc höåi hoåp vúái chñnhquyïìn, caác baâi phaát biïíu cuãa Àûác Cha luön luön gêycaãm tònh vò sûå àoáng goáp chên thaânh“ (Lm Trêìn PhuácLong, 25 Giaáo phêån Viïåt Nam, têåp II, ch.VIII, Gp.Nha Trang).

Vúái võ giaám muåc nhên hiïìn vaâ taâi àûác naây, traãihún möåt phêìn tû thïë kyã, giaáo phêån ghi nhêån thêåtnhiïìu thaânh quaã:

- Àaåi chuãngviïån Sao Biïín nguynga cho ba giaáophêån Nha Trang,Qui Nhún vaâ BanMï Thuöåt.

- Ngaâi gúãinhiïìu linh muåc,tu sô vaâ giaáo dênài du hoåc àïí coánhên sûå phaáttriïín giaáo phêån.

- Gúãi möåt söë linhmuåc vaâ tu sô ài truyïìngiaáo úã nûúác ngoaâi.

- Cú súã vaâ nhênsûå caác doâng tuphaát triïín.

- Hêìu hïët caácthaánh àûúâng giaáoxûá vaâ giaáo hoåàûúåc truâng tuhoùåc xêy múái.

- Caác àoaân thïí

Cöng giaáo Tiïën haânh àïìu phaát triïín, àùåc biïåt LegioMariae àaä thaânh lêåp Regia Nha Trang, bao truâm bagiaáo phêån Nha Trang, Ban Mï Thuöåt vaâ Kontum.

- Nhûäng töí chûác thiïët yïëu sinh hoaåt giaáo dêncuäng àûúåc kiïån toaân vaâ huêën luyïån hùçng nùm.

- Vúái tû caách Giaám muåc chñánh toâa Nha Trang, kïënhiïåm Àûác Giaám muåc Phanxicö Xaviï Nguyïîn VùnThuêån, ngaâi àûúåc múâi tham dûå nhiïìu höåi nghõ cuãaLiïn Höåi Àöìng Giaám Muåc AÁ Chêu.

- Trong Höåi àöìng Giaám muåc Viïåt Nam(HÀGMVN), nhiïåm kyâ IV vaâ V (1989 - 1992 - 1995)Àûác cha laâ Chuã tõch UÃy ban Giaám muåc vïì Linh muåc,Tu sô vaâ Chuãng sinh. Nhiïåm kyâ VI (1995 - 1998),ngaâi laâ Phoá chuã Tõch II vaâ Chuã tõch UÃy ban Giaámmuåc vïì Thaánh nhaåc trong nhiïåm kyâ VII (1998 -2001).Suöët hai nhiïåm kyâ VIII vaâ IX (2001 - 2007), ngaâi laâChuã tõch Höåi àöìng Giaám muåc. Chñnh trong thúâi giannaây, HÀGMVN tiïëp àoán phaái àoaân HÀGM Hoa Kyâvaâ Phaáp túái thùm. Àûác Cha Chuã tõch HÀGM ViïåtNam cuäng dêîn phaái àoaân thùm HÀGM Philippinesvaâ thùm àaáp lïî HÀGM Hoa Kyâ.

- Nùm 2006, chiïëu theo Giaáo luêåt, ngaâi sùæp àïëntuöíi hûu thò laåi àûúåc trao thïm nhiïåm vuå Giaám quaãnTöng toâa giaáo phêån Ban Mï Thuöåt.

Hiïån nay ngaâi vêîn nùång gaánh hai vai: Giaám muåcchñánh toâa Nha Trang, Chuã tõch HÀGM Viïåt Nam vaâGiaám quaãn Töng toâa giaáo phêån Ban Mï Thuöåt.



II.. ÚÚNN GGOOÅÅII VVAAÂÂOO ÀÀÚÚÂÂIIÀûác Cha Phïrö Nguyïîn

Vùn Nho sinh ngaây 25.1.1937taåi Voä Cang, Vônh Trung,Nha Trang.

1948 - 1954: Hoåc Tiïíuchuãng viïån Nha Trang (TêënTaâi vaâ 22 Duy Tên).

1955 - 1957: Giaám thõ taåiTiïíu chuãng viïån Laâng Söng,Qui Nhún.

1957 - 1960: Hoåc taåitrûúâng Thiïn Hûåu(Providence) Huïë.

1960 - 1967: Hoåc taåi Giaáohoaâng Hoåc viïån Piö X Àaâ Laåt.

Thuå phong linh muåc ngaây21.12.1967 do Àûác cöë Höìng yPhanxicö Xaviï Nguyïîn VùnThuêån.

1968 - 1971: Hiïåu trûúãngkiïm Giaám luêåt vaâ Giaám hoåcTiïíu chuãng viïån Sao Biïín - Töët nghiïåp cûã nhên Vùnkhoa àaåi hoåc Àaâ Laåt

1971 - 1975: Du hoåc taåi Röma - Töët nghiïåp tiïën sôthêìn hoåc taåi Àaåi hoåc Giaáo hoaâng Gregoriana.

1975 - 1979: Giaám àöëc Àaåi chuãng viïån Sao Biïín.1979 - 1991: Giaám àöëc Àaåi chuãng viïån Sao Biïín

kiïm quaãn xûá Haâ Dûâa.1991 - 2002: Giaám àöëc Àaåi chuãng viïån Sao Biïín.

IIII.. SSÛÛÁÁ MMAAÅÅNNGG TTÖÖNNGG ÀÀÖÖÌÌNùm 1997 àûúåc Toaâ Thaánh àùåt laâm Giaám muåc

Phoá giaáo phêån Nha Trang - Têën phong giaám muåcngaây 18 thaáng 6 nùm 1997 do Àûác Cha PhaolöNguyïîn Vùn Hoaâ, Giaám muåc giaáo phêån Nha Trang.Khêíu hiïåu cuãa ngaâi laâ: Mitis et Humilis Corde

(Hiïìn laânh vaâ Khiïm nhûúång).Vaâ ngaâi àaä söëng khêíu hiïåu naâybùçng möåt cuöåc söëng hoaâ àöìngvaâ giaãn dõ, baác aái vaâ khiïmnhûúâng. Neát nöíi bêåt nhêët trongcuöåc söëng cuãa ngaâi laâ ûu tiïncho viïåc àaâo taåo ûáng sinh linhmuåc. Ngaâi àaä thûåc hiïån cöngviïåc àaâo taåo vúái têët caã têm tònhcuãa cuãa möåt ngûúâi cha hiïìnlaânh, cuãa möåt ngûúâi meå luön lolùæng cho con caái. Ngaâi lûu têmnêng cao kiïën thûác cho caác linhmuåc treã bùçng viïåc gûãi caác linhmuåc ài du hoåc úã nûúác ngoaâi.

Ngaâi laâ möåt cöång sûå viïn àùæclûåc cuãa Àûác Cha Phaolö NguyïînVùn Hoaâ trong viïåc àiïìu haânhgiaáo phêån, laâ cöë vêën thûúâng trûåccuãa Àûác Cha Chuã tõch Höåi àöìngGiaám muåc Viïåt Nam.

Ngaâi cuäng luön chùm soác sûåphaát triïín caác höåi doâng tronggiaáo phêån, giuáp gûãi ài nûúácngoaâi àïí nêng cao trònh àöå, giuápxêy dûång nhûäng cúã súã cho caáccöång àoaân.

Ngaâi coân lo lùæng cho nhûängngûúâi ngheâo, nhûäng anh emthiïíu söë úã vuâng sêu vuâng xa. Ngaâithûúâng sùæp xïëp thúâi gian thùmviïëng caác linh muåc hûu dûúängcuäng nhû nhûäng linh muåc treã úãnhûäng núi xa xöi cuãa giaáo phêån.

Nùm 2001 àûúåc bêìu laâm Chuãtõch UÃy ban Giaám muåc vïì Thaánh nhaåc vaâ Nghïå thuêåtThaánh nhiïåm kyâ 2001 - 2004.

IIIIII.. TTRRÚÚÃÃ VVÏÏÌÌ NNHHAAÂÂ CCHHAANgaâi àûúåc Chuáa goåi vïì luác 23g36 ngaây

21.5.2003. Hûúãng thoå 66 tuöíi, 36 nùm linh muåc, 6nùm giaám muåc. Giaáo phêån thên yïu mêët ài möåtngûúâi cha hiïìn laânh vaâ khiïm nhûúâng. Àaåi chuãngviïån Sao Biïín Nha Trang mêët ài möåt võ Giaám àöëchiïìn hoaâ vaâ vui veã. Gia àònh mêët ài möåt ngûúâi thênthêåt khaã aái.

Thaánh lïî an taáng cuãa Àûác Cha Phïrö àaä àûúåc cûãhaânh taåi Nhaâ thúâ Chñnh Toaâ Nha Trang vaâo luác 9gngaây 27.5.2003. Núi àêy cuäng laâ núi an nghó cuöëicuâng cuãa ngaâi.

ÀÛÁC CHA PHÏRÖNNGGUUYYÏÏÎÎNN VVÙÙNN NNHHOO

Cöë Giaám Muåc PhoáGiaáo phêån Nha Trang

(1997 - 2003)



ÀÛÁC CHA GIUSE VOÄ ÀÛÁC MINHGiaám Muåc Phoá Giaáo phêån Nha TrangNgaây 8.11.2005, Àûác Thaánh Cha Bïnïdictö XVI

böí nhiïåm Cha Giuse Voä Àûác Minh, quaãn xûá ChñánhToaâ Àaâ Laåt, Töíng àaåi diïån giaáo phêån Àaâ Laåt laâmGiaám muåc Phoá giaáo phêån Nha Trang.

Ngaây 15 thaáng 12 nùm 2005, taåi Nhaâ thúâ Chñánhtoaâ Àaâ Laåt, Àûác ChaPhaolö Nguyïîn VùnHoaâ, Giaám muåcgiaáo phêån NhaTrang, Chuã tõch

Höåi àöìng Giaám muåcViïåt Nam phong chûác

Giaám muåc cho Cha Giuse VoäÀûác Minh. Hai giaám muåcphuå phong laâ Àûác Cha PhïröNguyïîn Vùn Nhún, Giaámmuåc Àaâ Laåt vaâ Àûác ChaPhaolö Buâi Vùn Àoåc, Giaámmuåc Myä Tho. Hiïån diïåntrong lïî phong chûác coá 30

võ chuã chùn laâ Höìng y,Töíng Giaám muåc vaâGiaám muåc.

Ngaây 30 thaáng 12nùm 2005, ÀûácCha Giuse àïënToaâ Giaám MuåcNha Trang vaângaây 1 thaáng 1nùm 2006, tûåuchûác Giaám muåcPhoá Nha Trang,taåi Nhaâ thúâ Chñánhtoaâ Nha Trang.

TTIIÏÏÍÍUU SSÛÛÃÃ::Àûác Cha Giuse

Voä Àûác Minh sinhngaây 10.9.1944 taåiMyä Àûác, Lïå Thuyã,Quaãng Bònh thuöåcgiaáo xûá Tam Toaâ,giaáo phêån Huïë, vaâàûúåc rûãa töåi haingaây sau àoá. Songthên laâ öng cöëGiuse Voä Àûác Mêîn

(+); vaâ baâ cöë Ïlizabeth NguyïînThõ Traâ (+).

Suöët thúâi kyâ tiïíu hoåc, chuáMinh hoåc taåi Àaâ Laåt (1951 - 1956); nùm 12 tuöíi, vaâoTiïíu chuãng viïån Thaánh Giuse (1956 - 1965); lïn Àaåichuãng viïån Thaánh Giuse - Saâi Goân (1965 - 1966); àûúåcÀûác Cha Nguyïîn Vùn Hiïìn gûãi ài du hoåc Triïët vaâThêìn hoåc taåi Àaåi chuãng viïån Fribourg vaâ Phên khoaThêìn hoåc úã Àaåi hoåc Fribourg, Thuåy Sô (1966 - 1971).

Ngaây 24.4.1971, Àûác Cha Nguyïîn Vùn Hiïìnphong chûác linh muåc cho Thêìy Minh taåi Nhaâ thúâChuáa Kitö Vua (Fribourg), Thuåy Sô. Sau àoá, ChaMinh theo hoåc Thaánh Kinh taåi Hoåc viïån ThaánhKinh úã Röma; vaâ tham dûå Khoaá Thaánh Kinh taåiGiïrusalem. Trong thúâi gian hoåc úã Röma, vaâo caáckyâ nghó heâ, cha laâm cöng viïåc muåc vuå nhû laâ phoáxûá taåi Kranken und Erholungsheim (Aachen), Àûácvaâo thaáng 7 vaââ 8 nùm 1971; taåi giaáo xûá NotreDame (Vevey), Thuåy Sô vaâo thaáng 7 vaâ 8 nùm1972; taåi giaáo xûá Notre Dame du Peuple(Geneâve), Thuåy Sô vaâo thaáng 9 nùm 1972; taåi giaáoxûá Notre Dame des Neiges (Montreáal), Canadavaâo thaáng 7 vaâ 8 nùm 1973.

Ngaây 30 thaáng 5 nùm 1974, trúã vïì Àaâ Laåt, ChaMinh laâ giaáo sû Thaánh Kinh úã Àaåi chuãng viïån MinhHoaâ vaâ Giaáo hoaâng Hoåc viïån Thaánh Piö X - Àaâ Laåt;Àaåi chuãng viïån Thaánh Giuse - Saâi Goân; Àaåi chuãngviïån Sao Biïín - Nha Trang; vaâ möåt vaâi núi khaác.

Cuâng vúái viïåc daåy hoåc, cha laâ Thû kyá cuãa ÀûácCha Bartölömïö Nguyïîn Sún Lêm trong suöët 16 nùm(1975 - 1991), vaâ coá thúâi gian laâm quaãn lyá Toaâ GiaámMuåc. Ngaây 20 thaáng 6 nùm 1991, cha àûúåc böí nhiïåmlaâm Cha xûáá Chñánh Toaâ, laâm Haåt trûúãng giaáo haåt ÀaâLaåt; vaâ tûâ ngaây 11 thaáng 6 nùm 1991 laâm Töíng àaåidiïån giaáo phêån Àaâ Laåt.

Khêíu hiïåu: IInn FFiinneemm ddiilleexxiitt eeooss - NNggaaââii ààaaää yyïïuutthhûûúúnngg hhooåå ààïïëënn ccuuâânngg (Ga 13,1).



Cha Töíng Àaåi Diïån àêìu tiïn

CÖË BAÁU (1910-2004)Linh muåc Pierre Jean Gauthier sinh ngaây 22.7.1910 taåi St-Nizier-sous-Charlieu (Loire) nhêåp Chuãng viïån Thûâa sai (MEP) nùm 1933,thuå phong linh muåc ngaây 7.7.1935, sang truyïìn giaáo taåi Qui Nhún ngaây 15.9.1935.

Sau khi hoåc tiïëng Viïåt taåi Laáng Mun, cha àûúåc goåi laâm giaáo sû Àaåichuãng viïån Qui Nhún (1936 - 1945).Cha súã Nha Trang (1945 - 1946), vaâ Höå Diïm (1948 - 1975).

Ngaâi laâm Töíng àaåi diïån giaáo phêån Nha Trang tûâ nùm 1961. Phaãi rúâi khoãi Viïåt Nam nùm 1975, ngaâi trúã thaânh cha súã Temple-sur-Lot vaâ tuyïn uáy Trung têm Sainte-Livrade (Phaáp) àoán tiïëpngûúâi Àöng Dûúng. Tûâ nùm 1990, ngaâi hûu taåi Montbeton, vaâ qua àúâi taåi àêy ngaây4.1.2004.

PIERRE GAUTHIER



Linh muåc Giuse Nguyïîn Cöng Nghõ sinh ngaây 23thaáng 12 nùm 1914 taåi giaáo xûá Bònh Cang, thön VoäCaånh, xaä Vônh Trung, thaânh phöë Nha Trang.

Song thên cuãa ngaâi laâ öng Micae Nguyïîn VùnPhan vaâ baâ Maria Phan Thõ Kiïín. Caã hai àïìu laânhûäng nöng dên hiïìn laânh chêët phaát, giaâu loâng àaåoàûác, luön giaáo duåc con caái theo tinh thêìn Phuác êm.

Ngaâi laâ anh caã cuãa 5 ngûúâi em: 4 em trai vaâ 1 emgaái. Möì cöi cha meå tûâ nùm 12 tuöíi - vò quyïìn huynhthïë phuå, ngaâi phaãi sùn soác, tröng nom caác em. Ngaâithûúâng khuyïn caác em phaãi söëng khiïm nhûúâng,chêëp nhêån moåi nghõch caãnh khöng ham giaâu, vaâtrung thaânh vúái Chuáa àïën cuâng.

Duâ súám mêët tònh thûúng cuãa cha meå, nhûng tònhthûúng cuãa Chuáa quan phoâng luön chùm soác ngaâi vaâkïu goåi ngaâi tûâ thuúã beá. Do tñnh tònh àûáng àùæn, ngaythùèng vaâ àún sú cuãa ngaâi vaâ do sûå baão trúå cuãa Cöë

Garrigues Liïm, ngaâi àaä àûúåcnhêån vaâo Tiïíu chuãng viïånLaâng Söng (Qui Nhún) ngaây1 thaáng 9 nùm 1925. Trongnhûäng nùm söëng taåi Tiïíuchuãng viïån, ngaâi àaä nïugûúng cho caác chuãng sinh vïìàûác vêng lúâi, vïì tinh thêìntroång kyã luêåt vaâ vïì oác thöngminh hiïëu hoåc.

Taám nùm sau, ngaây 1thaáng 9 nùm 1933, ngaâi àûúåcnhêån hoåc taåi Àaåi chuãng viïånQui Nhún. Hai nùm sau àoá(1.9.1935), ngaâi àûúåc chuyïínvïì Tiïíu chuãng viïån LaângSöng laâm giaám thõ hûúángdêîn 1úáp àaân em sau mònh.Trong thúâi gian naây ngaâi àaätruyïìn laåi cho anh em cuãamònh nhûäng àiïìu ngaâi àaäsöëng: troång tinh thêìn kyã luêåtvaâ vêng lúâi. Ngaâi thûúâng noái:“Ai söëng theo kyã luêåt laâ söëngtheo luêåt Chuáa”.

Sau böën nùm tiïëp tuåcchûúng trònh hoåc têåp taåi

Àaåi chuãng viïån Qui Nhún, tònh thûúng vö biïn cuãaChuáa àaä nêng ngaâi lïn baân thaánh: dêng thaánh lïîàêìu tiïn vúái chûác vuå linh muåc ngaây 1 thaáng 7 nùm1941. Luác àoá Cha Nghõ àûúåc 27 tuöíi. Loâng àaåoàûác, thaánh thiïån vaâ khoá ngheâo cuãa ngaâi gia tùngcaách àùåc biïåt kïí tûâ àêy, thïí hiïån trong caác cöngviïåc cha àaä àaãm nhêån trong suöët khoaãng thúâi gian38 nùm laâ linh muåc.

SSaauu ààêêyy llaaââ ccaaáácc ààõõaa ssúúãã cchhaa ààaaää ààïïëënn pphhuucc vvuuåå::

15.8.1941: Chaánh xûá Kyâ Tên, Quaãng Ngaäi15.8.1943: Giaáo sû Tiïíu chuãng viïån Laâng Söng,

Qui Nhún1.2.1944: Quyïìn Chaánh xûá Höå Diïm, Phan Rang1.7.1945: Giaáo sû Tiïíu chuãng viïån Laâng Söng,

Qui Nhún15.9.1945: Chaánh xûá Dinh Thuãy, Phan Rang1.7.1947: Chaánh xûá Vaån Giaä1.9.1954: Giaám àöëc Tiïíu chuãng viïån Laâng Söng,

Qui Nhún1.9.1957: Chaánh xûá Kim Ngoåc, Phan Thiïët30.10.1957: Chaánh xûá giaáo xûá Chaánh Toâa Nha

Trang kiïm Haåt trûúãng Nha Trang, Khaánh Hoâa23.6.1961 - 26.2.1979: Töíng àaåi diïån giaáo phêån Nha Trang15.8.1964: Giaám àöëc Tiïíu chuãng viïån Sao Biïín,

Nha Trang10.6.1966 - 26.2.1979: Chaánh xûá giaáo xûá Chaánh

Toâa Nha Trang26.2.1979: Àûúåc Chuáa goåi vïì.

Cha Giuse Nguyïîn Cöng Nghõ àaä giûä chûác vuåTöíng àaåi diïån giaáo phêån Nha Trang traãi qua 3 àúâigiaám muåc cuãa giaáo phêån Nha Trang.

Cha Töíng Àaåi DiïånGIUSE NGUYÏÎN CÖNG NGHÕ

(1914 - 1979)



Àûác Öng Töíng Àaåi DiïånPPHHÏÏRRÖÖ NNGGUUYYÏÏÎÎNN QQUUAANNGG SSAAÁÁCCHH

Sinh ngaây 3.9.1923 taåi giaáo xûá Cêy Vöng, Diïn Khaánh, Khaánh Hoa.âThuå phong linh muåc ngaây 3.8.1953.Phoá xûá Àaâ Nùéng : 8.1953 - 9.1953.Phoá xûá Höå Diïm: 9.1953.Cha súã La Nang, Quaãng Nam: 1955 - 1956.Cha súã An Sún, Quaãng Nam: 1956 - 1957.Giaáo sû Tiïíu chuãng viïån Sao Biïín Nha Trang: 9.1957 - 1964.Cha súã Ninh Hoaâ: 1964 - 1967.Giaám àöëc Tiïíu Chuãng Viïån Sao Biïín kiïm Quaãn xûá Thanh Haãi: 1967 - 1972.Cha súã Goâ Muöìng (Myä Phûúác): 1972 - 1973.Cha súã Haâ Dûâa, Cû Thõnh, Àöìng Daâi: 1973 - 1979.Cha súã Chaánh Toaâ kiïm Quaãn haåt Nha Trang vaâ Töíng àaåi diïån giaáo

phêån Nha Trang: 2.6.1979 - 3.9.2001.Àûúåc Àûác Thaánh Cha ban tûúác Àûác Öng ngaây 22.9.2001.3.9.2001 vïì nghó hûu taåi Nhaâ Hûu dûúäng Linh muåc Nha Trang, 12 Baäi Dûúng, Thanh Haãi, ÀT: 058.837106. Email: [email protected]


Ta i nha caÆc ChaH i Thß a Sai Parisnøm 1997



Àûác ÖngTöíng Àaåi Diïån

Sinh ngaây 16.3.1944 taåi Bònh Cang, Nha Trang1954 - 1962: vaâo Tiïíu chuãng viïån úã Nha Trangröìi Saâi Goân.1962 - 1970: theo hoåc Triïët hoåc vaâ Thêìn hoåc taåiGiaáo hoaâng Hoåc viïån Thaánh Piö X, Àaâ Laåt. Àûúåc Àûác Thaánh Cha Phaolö VI truyïìn chûác linhmuåc (28.11.1970) taåi Manila, Philippines.1971 - 1972: Giaáo sû Tiïíu chuãng viïån Sao BiïínNha Trang.1972 - 1973: Cha Phoá giaáo xûá Chaánh Toaâ Nha Trang.1973 - 1974: Quaãn lyá Toaâ Giaám Muåc Nha Trang.1974 - 1975: Du hoåc Röma, Italia.1975 - 1979: Phoá Giaám àöëc kiïm Giaáo sû Àaåichuãng viïån Sao Biïín Nha Trang.1979 - 1994: Quaãn xûá Hoaâ Tên, Cam Ranh1994 - 1999: Phoá Giaám àöëc Àaåi chuãng viïånSao Biïín Nha Trang.1999 - 2001: Du hoåc Röma lêìn thûá hai, töëtnghiïåp Tiïën sô Tñn lyá (Thaánh Mêîu hoåc).2001 - 2003: Phoá Giaám àöëc Àaåi chuãng viïånSao Biïín Nha Trang.2003 - 2005: Giaám àöëc Àaåi chuãng viïån Sao BiïínNha Trang.2005 - 2007: Töíng àaåi diïån giaáo phêånkiïm Chaánh xûá giaáo xûá Chaánh Toaâ Nha Trang.2007: Chûúãng êën kiïm Àöíng lyá Toaâ Giaám Muåcgiaáo phêån Nha Trang.

GGIIUUSSEE MMAARRIIAA TTRRÊÊÌÌNN TTHHAANNHH PPHHOONNGG


Kñnh thûa Àûác Cha,Àûác Thaánh Cha àûúåc baáo tin vïì viïåc giaáo phêån Nha Trang khai maåc Nùm Thaánh chuêín bõ kyã niïåm

nùm mûúi nùm ngaây thaânh lêåp giaáo phêån. Ngûúâi chia vui vúái Àûác Cha vaâ hiïåp yá taå ún Chuáa vúái ÀûácCha, vúái võ giaám muåc phoá cuãa Àûác Cha, vúái caác linh muåc, nam nûä tu sô, chuãng sinh vaâ giaáo dên tronggiaáo phêån cuãa Àûác Cha.

Àûác Thaánh Cha múâi goåi ngûúâi Cöng giaáo Nha Trang trúã nïn nhûäng sûá giaã hoaâ bònh vaâ hoaâ giaãi úãgiûäa anh chõ em mònh; àïí nhúâ àoá maâ laâm chûáng vïì sûå hiïån diïån cuãa Àêëng Phuåc sinh trong àúâi söëng cuãamònh vaâ trong àúâi söëng cuãa thïë giúái. Ngûúâi khuyïën khñch ngûúâi Cöng giaáo quaãng àaåi tùng cûúâng tinhthêìn truyïìn giaáo bùçng caách loan baáo cho moåi ngûúâi nhûäng kyâ cöng cuãa Tònh yïu Thiïn Chuáa. Thêåt vêåy,Tònh yïu cuãa Thiïn Chuáa “laâ aánh saáng seä laâm cho möåt thïë giúái àen töëi àûúåc saáng trúã laåi vaâ ban cho chuángta sûå can àaãm àïí söëng vaâ àïí haânh àöång. Tònh yïu coá thïí thûåc hiïån nhû thïë vaâ chuáng ta cuäng coá khaã nùngàïí thûåc hiïån tònh yïu vò chuáng ta àûúåc taåo dûång theo hònh aãnh cuãa Thiïn Chuáa“ (Thöng àiïåp Thiïn Chuáalaâ Tònh Yïu, söë 39).

Àûác Thaánh Cha giao phoá möîi ngûúâi cho sûå chuyïín cêìu cuãa Àûác Trinh Nûä Maria vaâ àêìy tònh yïu mïën,Ngûúâi röång ban Pheáp laânh Toaâ thaánh cho Àûác Cha, cho Àûác Cha Giuse Voä Àûác Minh, Giaám muåc phoá cuãaÀûác Cha, cho caác linh muåc vaâ tñn hûäu cuãa giaáo phêån cuäng nhû cho têët caã moåi ngûúâi seä tham dûå caác cûã haânhNùm Thaánh.

Kñnh thûa Àûác Cha, phêìn töi, àûúåc haånh phuác laâm ngûúâi chuyïín àaåt têm tònh cuãa Àûác Thaánh Cha, töixin gûãi àïën Àûác Cha nhûäng tònh caãm chên thaânh vaâ quyá troång cuãa töi.

TTHHÛÛ CCUUÃÃAA ÀÀÛÛÁÁCC HHÖÖÌÌNNGG YY PPHHUUÃÃ QQUUÖÖËËCC VVUUÅÅ KKHHAANNHH TTOOÂÂAA TTHHAAÁÁNNHHGGÛÛÃÃII ÀÀGGMM GGIIAAÁÁOO PPHHÊÊÅÅNN NNHHAA TTRRAANNGG

Phuã Quöëc Vuå Khanh Toaâ Thaánh Vatican,ngaây 23 thaáng 5 nùm 2006

Kñnh gûãiÀÀûûáácc CChhaa PPhhaaoollöö NNgguuyyïïîînn VVùùnn HHooaaââ

Giaám muåc Nha Trang

++ HHööììnngg yy AANNGGEELLOO SSOODDAANNOOQuöëc Vuå Khanh cuãa Àûác Thaánh Cha.



Do nùng quyïìn àùåc biïåt cuãa Àûác Bïnïdictö XVI, Giaáo Hoaâng, maâ Chuáa Quan Phoâng àaä àùåt Ngûúâi laâ Cha vaâ Thêìy chuáng ta trongChuáa Kitö, ban cho mònh, Toaâ Ên giaãi Töëi cao sùén loâng ban cho Àûác Cha rêët àaáng kñnh Phaolö Nguyïîn Vùn Hoaâ, Giaám muåc Nha Trang,nhên kyã niïåm nùm mûúi nùm ngaây thaânh lêåp Àaåi diïån Töng Toâa Nha Trang, nay laâ giaáo phêån Nha Trang, sau khi dêng hy lïî thaánh, àûúåcquyïìn ban cho têët caã caác giaám muåc, linh muåc, phoá tïë vaâ giaáo dên hiïån diïån tham dûå nhûäng nghi lïî thaánh, coá loâng hoaân toaân xa laánhmoåi quyïën luyïën töåi löîi, Pheáp laânh Giaáo hoaâng keâm theo ún àaåi xaá, vúái nhûäng àiïìu kiïån thûúâng lïå (xûng töåi, rûúác lïî vaâ cêìu nguyïån theoyá Àûác Giaáo Hoaâng), vêîn giûä nguyïn veån ba nùng quyïìn maâ theo luêåt chung ngaâi coá thïí ban quanh nùm.

Nhûäng Kitö hûäu naâo àaä söët sùæng nhêån laänh Pheáp laânh Giaáo hoaâng, do hoaân caãnh chñnh àaáng khöng thïí hiïån diïån caách thïí lyá àïítham dûå nhûäng nghi lïî thaánh, maâ theo doäi vúái loâng àaåo àûác qua phûúng tiïån truyïìn hònh hoùåc truyïìn thanh nhûäng nghi thûác thaánh àangcûã haânh, thò cuäng hûúãng àûúåc ún àaåi xaá, chiïëu theo luêåt.

Bêët chêëp nhûäng gò ngûúåc laåi.

Laâm taåi Roma, taåi Toaâ Ên giaãi Töëi cao, ngaây 21 thaáng Tû nùm 2006

Thûâa lïånh cuãa Àûác Höìng y Toaâ Ên giaãi Töëi caoJOANNES FRANCISCUS GIROTTI O.F.M. Conv.

Chaánh Vùn phoâng

JOANNES MARIA GERVAISThû kyá

Ngaây 21 thaáng 4 nùm 2006

Toaâ Ên giaãi Töëi cao, theo lïånh cuãa Àûác Giaáo Hoaâng, chêëp thuêån nhûäng àiïìu naây, nghôa laâ cho kitö hûäu coá thïí hûúãng ún àaåi xaá,sau khi àaä hoaân têët nhûäng àiïìu kiïån thöng lïå theo luêåt (Xûng töåi, Rûúác lïî vaâ cêìu nguyïån theo yá Àûác Giaáo Hoaâng), dô nhiïn têm höìnphaãi xa laánh hoaân toaân moåi quyïën luyïën töåi löîi,

a.- nhûäng ngaây 29 thaáng 6 nùm 2006 vaâ 8 thaáng 12 nùm 2007 (nhûäng ngaây coá caác cûã haânh khai maåc vaâ bïë maåc troång thïí);ngaây 5 thaáng 7 nùm 2006 vaâ nùm 2007 (ngaây kyã niïåm thaânh lêåp giaáo phêån); ngaây 1 thaáng 9 nùm 2006 vaâ nùm 2007 (kyã niïåm ngaâytúái Nha Trang cuãa Àûác Cha Phïrö Lambert de la Motte cuâng vúái nhûäng võ thûâa sai khaác); ngaây 8 thaáng 12 nùm 2006 (Lïî Troång kñnhÀûác Trinh Nûä Maria Vö Nhiïîm Nguyïn Töåi); ngaây 19 thaáng 3 nùm 2007 (Lïî Troång kñnh Thaánh Giuse Baån Àûác Trinh Nûä Maria);ngaây 19 thaáng 11 nùm 2006 vaâ 18 thaáng 11 nùm 2007 (Lïî kñnh troång thïí caác Thaánh Tûã Àaåo Viïåt Nam): nïëu taåi Nhaâ thúâ Chaánh ToâaNha Trang, hoùåc taåi möåt trong nhûäng nhaâ thúâ àûúåc Àûác Giaám muåc giaáo phêån chó àõnh theo nghi thûác, hoå tham dûå caách chùm chuávaâ söët sùæng caác nghi lïî thaánh;

b.- möîi khi hoå haânh hûúng túái Nhaâ thúâ Chaánh Toâa, hoùåc túái möåt trong nhûäng nhaâ thúâ àûúåc chó àõnh theo nghi thûác, núi àoácoá cûã haânh cöång àöìng troång thïí;

c.- möîi khi riïng tû hay qui tuå thaânh nhoám (vñ duå: ngûúâi cuâng gia àònh, hoåc sinh caác trûúâng hoåc, nhûäng ngûúâi àöìng nghïì hayàöìng nghiïåp, nhûäng höåi viïn caác höåi àaåo àûác), hoå viïëng Nhaâ thúâ Chaánh Toâa hoùåc möåt trong nhûäng nhaâ thúâ àûúåc chó àõnh vaâ úã àoáhoå chùm chuá vaâo nhûäng suy gêîm àaåo àûác trong möåt thúâi gian thñch húåp, vaâ kïët thuác bùçng viïåc àoåc hay haát kinh Laåy Cha vaâ kinhTin Kñnh, vaâ kinh kñnh Àûác Trinh Nûä Maria;

d.- möîi khi, úã bêët cûá núi thaánh naâo trong ranh giúái cuãa giaáo phêån Nha Trang, hoå söët sùæng tham dûå viïåc cûã haânh troång thïí nùmthaánh do Àûác Giaám muåc chuã sûå, hay do möåt võ coá chûác höìng y hoùåc giaám muåc chuã sûå thay ngaâi;

e.- trong nhûäng ngaây lïî quan thêìy tûâng giaáo xûá vaâ caác doâng tu, nïëu hoå tham dûå caách söët sùæng vaâo nhûäng nghi lïî thaánh.Nhûäng ngûúâi giaâ, nhûäng ngûúâi bïånh, têët caã nhûäng ngûúâi vò lyá do chñnh àaáng khöng thïí ra khoãi nhaâ, coá thïí hûúãng àûúåc ún àaåi xaá,

miïîn laâ vúái loâng muöën kïët húåp vúái nhûäng ngûúâi thûåc hiïån sûå ài viïëng àaåo àûác hay haânh hûúng, loâng gheát boã bêët cûá töåi löîi naâo, nhû noáiúã trïn, vaâ coá yá thûåc hiïån ba àiïìu kiïån quen thuöåc vûâa khi coá thïí: a. hoå söët sùæng àoåc kinh Laåy Cha, kinh Tin Kñnh vaâ kinh naâo àoá kñnhÀûác Maria trûúác aãnh thaánh Àûác Giïsu Chuáa chuáng ta hay aãnh Àûác Thaánh Trinh Nûä Maria ; b. hay ñt laâ, nïëu cuäng khöng coá sûác laâmàiïìu trïn, hoå dêng caách khiïm töën vaâ tin tûúãng nhûäng bïånh têåt vaâ àau yïëu cuãa mònh cho Thiïn Chuáa nhúâ Àûác Maria.

Ngoaâi ra, giaáo dên coá thïí hûúãng ún tiïíu xaá möîi lêìn, ñt laâ vúái loâng saám höëi, hoå söët sùæng thûåc hiïån nhûäng viïåc laâm coá tñnh hoùåcbaác aái, hoùåc àïìn töåi, hoùåc truyïìn giaáo do Àûác Giaám muåc Nha Trang àïì xûúáng.

Àiïìu noái àêy seä coá giaá trõ suöët thúâi gian nùm thaánh Nha Trang. Bêët chêëp nhûäng àiïìu ngûúåc laåi.

Thûâa lïånh Àûác Höìng y Toaâ Ên giaãi Töëi caoJOANNES FRANCISCUS GIROTTI O.F.M. Conv.

Chaánh Vùn phoângJOANNES MARIA GERVAIS

Thû kyá

TOAÂ ÊN GIAÃI TÖËI CAOProt.N. 174/06/I

SÙÆC LÏåNH



Kñnh thûa Àûác Öng, Cha Töíng àaåi diïån, Quyá Cha Quaãn Haåt, quyá Cha,Quyá Höåi Doâng Tu sô, Chuãng sinh,vaâ Anh chõ em trong àaåi gia àònh Giaáo phêån,Caách àêy nùm mûúi nùm, Giaáo phêån Nha Trang àaä ra àúâi do sùæc chó cuãa Àûác Giaáo Hoaâng Piö XII, ngaây 5 thaáng 7 nùm 1957.Nhúâ lúâi chuyïín cêìu cuãa Àûác Meå Vö Nhiïîm Nguyïn Töåi, Thaánh Caã Giuse, vaâ Caác Thaánh Tûã Àaåo Viïåt Nam, Thiïn Chuáa àaä ban ún

trúå lûåc, khiïën caác thïë hïå Chuã chùn giaáo phêån, trong sûå hiïåp nhêët vúái haâng linh muåc, tu sô vaâ giaáo dên, àaä khöng ngûâng laâm phaát triïínàoaân chiïn cuãa Chuáa. Chuáng ta haäy dêng lúâi caãm taå Thiïn Chuáa vïì muön höìng ên Chuáa àaä ban trong nùm mûúi nùm qua.

Trong Nùm Thaánh nêìy, chuáng ta haäy möåt loâng möåt yá xin Chuáa tiïëp tuåc tuön àöí ún laânh cho giaáo phêån: ban ún höëi caãi cho keãtöåi löîi, thïm loâng nhiïåt thaânh söëng àaåo cho ngûúâi nguöåi laånh, cuãng cöë loâng chuáng ta yïu mïën Thaánh Kinh vaâ caác Bñ tñch, àïí moåithaânh phêìn trong gia àònh giaáo phêån thûåc têm söëng àaåo, laâm chûáng cho tònh yïu cuãa Thiïn Chuáa, trong sûå hiïåp nhêët vaâ bònh an.

Àûác Giaáo Hoaâng àûúng kim Bïnïàictö XVI cuäng àûúåc baáo tin vïì Nùm Thaánh cuãa giaáo phêån. Ngaâi chia vui vúái giaáo phêån vaâcuâng vúái chuáng ta, ngaâi dêng lúâi taå ún Thiïn Chuáa. Trong Sûá àiïåp gûãi cho giaáo phêån, ngaâi ên cêìn múâi goåi “ngûúâi Cöng giaáo NhaTrang haäy trúã nïn nhûäng sûá giaã hoaâ bònh vaâ hoaâ giaãi úã giûäa anh chõ em mònh; àïí nhúâ àoá maâ laâm chûáng vïì sûå hiïån diïån cuãa ÀêëngPhuåc sinh trong àúâi söëng cuãa mònh vaâ trong àúâi söëng cuãa thïë giúái”. Ngaâi coân khuyïën khñch ngûúâi Cöng giaáo Nha Trang “quaãng àaåitùng cûúâng tinh thêìn truyïìn giaáo bùçng caách loan baáo cho moåi ngûúâi nhûäng kyâ cöng cuãa Thiïn Chuáa Tònh yïu”.

Toaâ Ên giaãi Töëi cao, theo lïånh cuãa Àûác Giaáo Hoaâng, ban cho caác tñn hûäu trong suöët Nùm Thaánh giaáo phêån, tûâ ngaây 29 thaáng6 nùm 2006 àïën ngaây 8 thaáng 12 nùm 2007, àûúåc hûúãng ún Àaåi xaá, khi söët sùæng tham dûå caác nghi lïî taåi Nhaâ thúâ Chaáánh toaâ NhaTrang hay taåi möåt trong nhûäng nhaâ thúâ àûúåc Àûác Giaám Muåc chó àõnh taåi möîi giaáo haåt:

- cho toaân giaáo phêån: Nhaâ thúâ Chaánh toaâ Nha Trang- cho giaáo haåt Nha Trang: Nhaâ thúâ Chaánh Toaâ, Nhaâ thúâ Vaån Xuên, Nhaâ thúâ Myä Phûúác - cho giaáo haåt Cam Ranh: Nhaâ thúâ Nghôa Phuá - cho giaáo haåt Ninh Thuêån: Nhaâ thúâ Giaáo xûá Phan Rang, Nhaâ thúâ Giaáo xûá Quaãng Thuêånvaâ giûä nhûäng àiïìu nhû thöng lïå (xûng töåi, rûúác lïî, cêìu nguyïån theo yá Àûác Giaáo Hoaâng), vaâo caác ngaây sau àêy: Khai maåc Nùm

Thaánh: 29.6.2006 vaâ Bïë maåc Nùm Thaánh: 8.12.2007, ngaây kyã niïåm thaânh lêåp giaáo phêån: 5.7.2006 vaâ 5.7.2007, ngaây kyã niïåm ÀûácCha Phïrö Lambert de la Motte àïën Nha Trang: 1.9.2006 vaâ 1.9.2007, ngaây lïî Böín maång giaáo phêån: 8.12.2006, ngaây lïî kñnh ThaánhGiuse: 19.3.2007, ngaây lïî troång thïí kñnh Caác Thaánh Tûã Àaåo Viïåt Nam: 19.11.2006 vaâ 18.11.2007.

Khi ài haânh hûúng túái Nhaâ thúâ Chaánh toaâ Nha Trang hoùåc túái möåt trong nhûäng nhaâ thúâ àûúåc chó àõnh vaâ coá cûã haânh cöng cöångtroång thïí;

Khi ài riïng tû hay quy tuå thaânh nhoám àïën viïëng Nhaâ thúâ Chaánh toaâ Nha Trang hoùåc viïëng möåt trong nhûäng nhaâ thúâ àûúåc chóàõnh, úã àoá chùm chuá suy gêîm àaåo àûác trong möåt khoaãng thúâi gian thñch húåp vaâ kïët thuác bùçng viïåc àoåc hay haát kinh Laåy Cha, kinhTin Kñnh vaâ möåt kinh kñnh Àûác Trinh Nûä Maria;

Möîi khi úã bêët cûá núi thaánh naâo trong phaåm vi giaáo phêån Nha Trang, caác tñn hûäu tham dûå viïåc cûã haânh troång thïí nùm thaánh doÀûác Giaám muåc giaáo phêån chuã sûå hay do möåt võ höìng y hay giaám muåc chuã sûå thay ngaâi;

Trong nhûäng ngaây lïî quan thêìy tûâng giaáo xûá, caác Doâng tu, Àaåi chuãng viïån, nïëu hoå tham dûå caách söët sùæng vaâo nhûäng nghi lïî thaánh;Ngoaâi ra, nhûäng ngûúâi giaâ yïëu, bïånh têåt hay vò möåt lyá do chñnh àaáng maâ khöng ra khoãi nhaâ àûúåc, cuäng coá thïí hûúãng ún Àaåi

xaá, miïîn laâ coá loâng muöën kïët húåp vúái nhûäng ngûúâi ài viïëng hay haânh hûúng caác núi thaánh, söët sùæng àoåc kinh Laåy Cha, kinh Tinkñnh, kinh kñnh Àûác Meå Maria trûúác aãnh Chuáa Giïsu hay aãnh Àûác Meå; coân nïëu khöng àuã sûác laâm caác àiïìu noái trïn, thò chó cêìn hoåkhiïm töën vaâ tin tûúãng dêng caác bïånh têåt vaâ àau yïëu cuãa mònh cho Thiïn Chuáa, nhúâ Meå Maria.

Giaáo dên cuäng coá thïí hûúãng ún Tiïíu xaá möîi lêìn, khi hoå coá têm tònh saám höëi, söët sùæng thûåc hiïån nhûäng cöng viïåc baác aái, àïìntöåi hay truyïìn giaáo do Àûác Giaám muåc giaáo phêån Nha Trang àïì xûúáng.

Trong Nùm Thaánh, ngoaâi caác cûã haânh Phuång vuå vaâ caác viïåc àaåo àûác, giaáo phêån muöën thûåc hiïån möåt söë cöng viïåc baác aái cuå thïíàöëi vúái ngûúâi ngheâo; giaáo phêån cuäng muöën thûåc hiïån möåt cuöën Kyã yïëu ghi laåi di saãn quyá baáu 50 nùm qua, àïí trên troång nguöìn cöåicuãa mònh, vaâ àïí lûu niïåm cho caác thïë hïå sau naây; giaáo phêån cuäng seä thûåc hiïån möåt söë hoaåt àöång truyïìn giaáo, triïín laäm, ca nguyïån,hoåc hoãi Lúâi Chuáa,... Àïí coá phûúng tiïån thûåc hiïån caác viïåc naây, giaáo phêån kïu goåi moåi thaânh phêìn Dên Chuáa taåi caác giaáo xûá vaâ cöångàoaân Tu sô, Chuãng viïån, khöng nhûäng chung lúâi cêìu nguyïån, maâ coân thöng caãm vúái giaáo phêån, goáp phêìn möåt caách quaãng àaåi caáchriïng trong caác thaánh lïî ngaây Chuáa nhêåt 25 thaáng 6 nùm 2006.

Ngaây khai maåc Nùm Thaánh seä cûã haânh troång thïí luác 9 giúâ saáng, 29 thaáng 6 nùm 2006 taåi Nhaâ thúâ Chaánh toaâ Nha Trang. Chuáng tahiïåp thöng àùåc biïåt trong dõp troång àaåi naây. Kñnh múâi têët caã quyá Cha, àaåi diïån caác Doâng tu nam nûä, àaåi diïån giaáo dên caác giaáo xûá, giaáohoå; vaâ caách riïng taåi giaáo haåt Nha Trang, kñnh múâi Àaåi chuãng viïån, caác cöång àoaân Tu sô vaâ anh chõ em giaáo dên söët sùæng tham dûå.

Nhúâ lúâi chuyïín cêìu cuãa Àûác Meå Vö Nhiïîm Nguyïn Töåi, Thaánh Caã Giuse, Caác Thaánh Tûã Àaåo, caác Bêåc Töí tiïn, nguyïån xinThiïn Chuáa chuác laânh cho giaáo phêån chuáng ta.

Thên aái kñnh chaâo anh chõ em.

Toaâ Giaám Muåc Nha Trang 22, Trêìn Phuá, Nha Trang

TTHHÛÛ MMUUÅÅCC VVUUÅÅ VVÏÏÌÌ NNÙÙMM TTHHAAÁÁNNHH GGIIAAÁÁOO PPHHÊÊÅÅNN NNHHAA TTRRAANNGGNha Trang, ngaây 15 thaáng 6 nùm 2006

+ Giuse Voä Àûác Minh Giaám muåc Phoá Giaáo phêån Nha Trang

+ Phaolö Nguyïîn Vùn HoaâGiaám muåc Giaáo phêån Nha Trang



Laåy Thiïn Chuáa laâ Cha giaâu loâng thûúng xoát, trong tònh yïu vö biïn, Cha àaä sai Con Möåt xuöëng thïë gian, àïí rao giaãng Tin Mûâng Nûúác Trúâi,vaâ àïí cûáu àöå nhên loaåi, nhúâ sûå chïët vaâ sûå phuåc sinh cuãa Ngûúâi.Trûúác khi trúã vïì vúái Cha, Ngûúâi àaä truyïìn cho Höåi Thaánh ài khùæp núi,loan baáo Tin Mûâng vaâ quy tuå moåi ngûúâi vaâo trong Höåi Thaánh.Vêng lïånh Ngûúâi vaâ àûúåc Chuáa Thaánh Thêìn thuác àêíy,caác võ thûâa sai àaä àïën trïn quï hûúng Viïåt Nam chuáng con. Nhúâ ún Cha vaâ cöng lao khoá nhoåc cuãa caác ngaâi, nhiïìu ngûúâi Viïåt Nam chuáng con àaä àoán nhêån àûác tin Cöng giaáo.Caác ngaâi àaä söëng àaåo trïn maãnh àêët quï hûúng vaâ rêët nhiïìu thïë hïå tñn hûäu laâ Töí tiïn chuáng con àaä duâng maáu àaâo àïí laâm chûáng cho niïìm tin cuãa mònh.Tûâ doâng maáu tûã àaåo, Cha àaä laâm cho dên Cha ngaây caâng phaát triïín; nhúâ àoá, caác giaáo phêån àûúåc thiïët lêåp.Caách àêy nùm mûúi nùm, giaáo phêån Nha Trang chuáng con àaä ra àúâi.Nhúâ lúâi chuyïín cêìu cuãa Àûác Meå Vö Nhiïîm Nguyïn Töåi, Thaánh Caã Giuse,vaâ Caác Thaánh Tûã Àaåo Viïåt Nam, Cha àaä ban ún trúå lûåc, khiïën caác thïë hïå chuã chùn giaáo phêån, cuâng vúái haâng linh muåc, tu sô vaâ giaáo dên, àaä khöng ngûâng laâm phaát triïín àoaân chiïn cuãa Cha. Chuáng con caãm taå Cha vïì muön höìng ên Cha àaä ban trong nùm mûúi nùm qua.Vaâ trong Nùm Thaánh nêìy, xin Cha tiïëp tuåc tuön àöí ún laânh ban ún höëi caãi cho keã töåi löîi,thïm loâng nhiïåt thaânh söëng àaåo cho ngûúâi nguöåi laånh,cuãng cöë loâng chuáng con yïu mïën Thaánh Kinh vaâ caác Bñ tñch.Xin cho moåi thaânh phêìn trong gia àònh giaáo phêån thûåc têm söëng àaåo,àïí laâm chûáng cho tònh yïu cuãa Cha, trong sûå hiïåp nhêët vaâ bònh an,hêìu danh Cha àûúåc raång saáng vaâ ún cûáu àöå àïën vúái moåi ngûúâi.Amen.

MÛÂNG 50 NÙM THAÂNH LÊÅP GIAÁO PHÊÅN NHA TRANGKINH NÙM THAÁNH



Höm nay chuáng ta àïën dûå lïî khêën Doâng cuãa mêëyChõ em. Ngaây mai chuáng ta laåi mûâng lïî Taå ún cuãamöåt tên Linh muåc. Laâm sao chuáng ta khöng nhúá rùçngtrûúác àêy hún hai mûúi nùm möåt beá gaái... trûúác àêygêìn ba chuåc nùm möåt beá trai àaä àûúåc böìng àïënthaánh àûúâng àïí laänh nhêån Bñ tñch Thaánh Têíy. Tiïëpxuác àêìu tiïn cuãa chuã tïë àöëi vúái em beá laâ ghi dêëuThaánh Giaá trïn traán beá.

Mûâng 50 nùm giaáo phêån Nha Trang, chuáng tacuäng khöng thïí khöng nhùæc túái cûã chó àêìu tiïn Chuáaghi trïn traán Cö beá giaáo phêån sú sinh chñnh laâ DêëuThaánh Giaá bùçng maáu höìng Tûã Àaåo.

Nhûäng haâng àêìu kyá sûå truyïìn giaáo ghi vïì vuângàêët naây, khi coân àang thuöåc vûúng quöëc Champa, coáthïí coân nhaåt nhoaâ dêëu vïët tûã àaåo.

Nùm 1550, Thûâa sai Gaspar de Santa Cruz lêåp tuviïån Àa Minh àêìu tiïn úã Malacca. Taám nùm sau,

1558, Thûâa sai Lopez vaâ Azevedotúái loan baáo Tin Mûâng cho vuângàõa àêìu Chên Laåp vaâ Champa, maâ10 nùm sau múái bõ truåc xuêët. Hai võúã àêu, laâm gò àïí coá thïí qua suöëtmûúâi nùm... nïëu khöng coá nhûängngûúâi theo àaåo. Ai daám khùèngàõnh trong söë àoá khöng coá di dênngûúâi Viïåt vaâo xêm canh trïn àêëtvaâ chaâi lûúái trïn söng biïín Champavaâ Chên Laåp. Ai coá thïí ngêy thúcho rùçng thûâa sai bõ truåc xuêët, maâtñn hûäu nöng, ngû dên hoaân toaânan cû laåc nghiïåp!

Hún hai chuåc nùm sau, chñnhxaác laâ nùm 1580, tu viïån laåi phaáigiaáo sô Greágoire de la Motte vaâLuis de Fonseca ài giaãng úã vuângnaây. Lm. Nguyïîn Höìng, trong cuöënLõch Sûã Truyïìn giaáo úã Viïåt Nam,Q. 1, Ch 1. IV, tin rùçng hai võ giaãngtúái Quaãng Nam. Chiïën tranh biïngiúái laâm hai võ thiïåt maång 6 nùmsau taåi Xiïm.

Giûäa nhûäng haâng kyá sûå àoá, àöåcgiaã caãm nhêån àûúåc coá bao nhiïungûúâi giaáo dên àaä hy sinh?

Sau khi bõ truåc xuêët khoãi Nhêåt,

......TTûûââ DDooâânnggMMaaááuu TTûûãã ÀÀaaååoo......

Giaáo phêån Nha Trang

àaä ra àúâi



Cha Buzomi vaâ vaâi võ khaác múái àûúåc Doâng Tïn phaáivaâo Cûãa Haân nùm 1615. Ba thaáng sau, dõp Phuåc sinh,caác ngaâi rûãa töåi 10 ngûúâi. Vêåy maâ “cuöëi nùm, caácngaâi àaä cêët hai nhaâ thúâ taåi Haãi Phöë vaâ Quaãng Namcho trïn 300 giaáo dên... Túái nùm 1665, Nam Haâ àaäcoá trïn 50.000 giaáo dên” (Àûác Öng Giuse ÀinhÀûác Àaåo, Taâi Liïåu hoåc hoãi, Roma 1988, Àïì taâi 2.I).

Nhûäng bûúác tiïën àeåp vaâ nhûäng con söë troân àoá,laâm sao nùm baãy võ thûâa sai thûåc hiïån àûúåc, nïëukhöng coá haâng chuåc haâng trùm ngaân tñn hûäu vö danhtham dûå vaâ hy sinh!

Dên töåc Nam Tiïën, göëc giaáo phêån hònh thaânh.Caái nhòn àún giaãn thûúâng cho caãm nhêån rùçng

tñn hûäu laâ naån nhên cuãa cûúâng quyïìn aáp chïë hoùåcchiïën tranh taân khöëc. Nhûng “Thiïn Chuáa laâm chomoåi sûå sinh ñch lúåi cho nhûäng ngûúâi yïu mïënChuáa” (Rm 8,28).

Thêåp niïn àêìu thïë kyã 17, Nguyïîn Hoaâng múái vaâotrêën Thuêån Hoaá, biïn giúái Viïåt - Chùm. Thïë maâ túáinùm 1665, giaáo höåi Nam söng Gianh göìm 50.000 tñnhûäu àaä traãi ba lêìn cêëm àaåo:

- Do Saäi Vûúng Nguyïîn Phuác Nguyïn nùm 1625.- Do Chuáa Thûúång Nguyïîn Phuác Lan, 1639 - 1644.- Do Hiïìn Vûúng Nguyïîn Phuác Têìn, 1663 - 1665.Cuäng chñnh trong thúâi gian hêåu baán thïë kyã 17

naây, nhûäng mêìm Tin Mûâng àûúåc bûáng vaâ cêëy vaâotrong nhûäng vuâng àêët laå, seä tröí sinh nhûäng giaáo xûálaâm göëc cho giaáo phêån Nha Trang.

Lõch sû ã gia áo xû á Tê ën Ta âi, Phan Rang ghinheå nha âng:

“Khoaãng nùm 1664, möåt nhoám quên nhên coá àaåo,göëc Quaãng Ngaäi, Bònh Àõnh, Phuá Yïn, toâng quênNam triïìu chinh phuåc àêët Chiïm. Xong, hoå lûu laåiNinh Thuêån, lêåp thaânh möåt xoám giaáo taåi DinhThuãy...” (Kyã Yïëu Àõa phêån Nha Trang [ÀPNT] 1971,tr. 86)

Thïë laâ quaá súám, vò maäi nùm 1697 Nguyïîn PhuácChu múái àùåt phuã Bònh Thuêån, lêëy àêët Phan Rang vaâPhan Rñ àöíi laâm hai huyïån An Phûúác vaâ Hoaâ Àa.(Àaâo Duy Anh, Àêët nûúác Viïåt Nam qua caác àúâi. Huïë1994, tr. 234).

Trïn àûúâng Nam tiïën cuãa dên töåc Viïåt Nam, dêìulaâ lñnh, hay trûúác àoá laâ ngû dên, nöng dên, chùæcchùæn àïën vuâng Ninh Hoaâ, Nha Trang trûúác khi vaâoPhan Rang.

Thön Ba Thaáp vaâ Myä Nhún thuöåc vuâng Du Long(Ninh Thuêån) coân laâ cöåt möëc dûâng chên àaâm phaáncuãa hai dên töåc Viïåt - Chùm möåt thúâi gian.

Nùm 1668, hai linh muåc Viïåt Nam tiïn khúãi - ChaGiuse Trang vaâ Luca Bïìn - coân laâ ngûúâi bïn kia Àeâo Caã.

Hiïìn Vûúng chó múái chñnh thûác chiïëm àêët KhaánhHoaâ cuãa ngûúâi Champa nùm 1653. Vuâng Vaån Ninh,Ninh Hoaâ coân dñnh liïìn vúái Diïn Khaánh, goåi laâ Phuã Múái.

Nhûng, àïm 1.9.1671 - dêìu giûäa thúâi Hiïìn Vûúngcêëm àaåo - khi phaái àoaân Àûác Cha Lambert de laMotte gheá Chúå Múái, Nha Trang, úã àêy àaä coá möåtöng quan theo àaåo, 2 thêìy giaãng hûúáng dêîn chûâng800 tñn hûäu àïën gùåp Àûác Cha. Dõp naây Àûác Chacuäng cûã haânh Bñ tñch Thïm Sûác cho khoaãng 200 ngûúâi.

Nïëu khöng coá mêìm Tin Mûâng gieo êm thêìmtrûúác, thò thúâi gian tûâ 1653 túái 1671 sao coá thïí hònhthaânh giaáo àoaân linh hoaåt nhû thïë!

Lûúát qua Nha Trang, Chúå Múái, Bònh Cang vaâPhuã Múái - hùèn laâ giaáo dên àõa baân giaáo xûá HaâDûâa - Àêët Seát ngaây nay - phaái àoaân thûâa sai ra túáivuâng cûåc bùæc giaáo phêån Nha Trang höm nay, vuângNinh Hoaâ - Vaån Ninh.

Thûâa sai Vachet trong phaái àoaân giaãi thñch: Phaãi gheá Nha Ru àïí an uãi tñn hûäu, vò nïëu túái

thùm Phuã Múái maâ khöng thùm hoå thò hoå phiïìntraách (A. Launay, Histoire de la mission deCochinchine - Documents historiques, vol. 1,Paris, Tequi, 1923, tr. 86).

Chuáng ta biïët rùçng phaái àoaân gheá thùm tñn hûäumöåt vuâng, maâ trung àiïím höm êëy chñnh laâ giaáo xûáGoâ Muöìng (hoùåc Myä Phûúác) höm nay.

Khi tiïëp tuåc haânh trònh, Àaåi diïån Töng toaâ traolaåi vuâng Nam Àeâo Caã naây cho Thûâa sai Mahot vaâmöåt linh muåc Viïåt Nam chùm soác muåc vuå. Caác ngaâirêët têån têm, nïn “nùm 1676, giaáo xûá [Goâ Muöìng] àaäcoá möåt viïån möì cöi vaâ dûúäng laäo, maâ súã ruöång nhaâchung ngaây nay vêîn coân goåi laâ ruöång möì cöi taåi laângPhuá Àiïìn” (Kyã yïëu ÀPNT 1971, tr. 39).

Doâng maáu tûã àaåo tiïëp chaãy, giaáo phêån phaát triïín thïm“Nùm 1700, ngûúâi em gaái Cha Lorenzo laâ baâ

Anna chõu tûã tuâ vò àaåo Chuáa. Cuäng nùm êëy, öngInhaxiö Lû, baâ Agatha Cû vaâ öng Phïrö Tam àaä chõuchïët vò àaåo. Nùm 1750, do sùæc luêåt cêëm àaåo ÀaângTrong [nùm 1700 Quöëc chuáa Nguyïîn Phuác Chu cêëmàaåo. Voä Vûúng Nguyïîn Phuác Khoaát cêëm àaåo nùm



1750], nhaâ thúâ vaâ caác cú súã Cönggiaáo Ninh Hoaâ bõ phaá bònh àõa,giaáo dên bõ chïët ruä tuâ“ (Kyã yïëu

ÀPNT 1971, tr. 39).Gêìn 20 nùm sau, chñnh xaác laâ 1774, nhaâ

Têy Sún àaä laâm chuã tûâ Haãi Vên vaâo BònhThuêån.

Cho rùçng gia àònh Têy Sún naây laâ tñn hûäuhoå Höì tûâ Nghïå Tônh theo Chuáa Nguyïîn vaâoNam, cho rùçng vúái tû caách caá nhên, NguyïînLûä tûâng dûå thaánh lïî taåi Gia Àõnh, nhûngNguyïîn Nhaåc (1778 - 1793) àaä coá 2 sùæc chócêëm àaåo vaâo caác nùm 1779 vaâ 1785; NguyïînQuang Toaãn (Caãnh Thõnh 1793 - 1801) cêëm

àaåo túái 4 lêìn (7.1.1795, 24.1.1795, 1798 vaâ1799). Àöëi laåi, caånh Àûác Cha Baá Àa Löåc tñch

cûåc xêy dûång cho nhaâ Nguyïîn Phuác, caác thûâa saikhaác khöng hïì cöng khai uãng höå Têy Sún. Dêìu

sao, trong chiïën loaån thò sùæc lïånh Têy Sún cêëmàaåo khöng coá hiïåu quaã naâo taân khöëc.

Thúâi Nguyïîn Phuác vúái 22 duå cêëm àaåo vaâphong traâo “sô phu cêëm àaåo” goåi laâ VùnThên vaâ Cêìn Vûúng “Bònh Têy Saát Taã” múáithêåt khöëc liïåt, taân saát haâng trùm ngaân tñnhûäu chó vò “töåi khöng phaãn àaåo”.

Caác Chõ Mïën Thaánh Giaá thuöåc möåt höåidoâng cung cêëp biïët bao nhên lûåc cho viïåc xêy

dûång Giaáo höåi Viïåt Nam vaâ caác giaáo phêån.Chûa möåt chõ naâo àûúåc tuyïn thaánh hoùåc chên

phûúác, nhûng Nhaâ phûúác Mïën Thaánh Giaá laâ möåttrong nhûäng töí chûác àaä àûúåc phuác tûã vò àaåo nhiïìu nhêëttaåi Viïåt Nam.

“Nhaâ phûúác Mïën Thaánh Giaá àêìu tiïn úã Ninh Thuêånthaânh lêåp taåi Laáng Mun, nay laâ giaáo xûá Tên Höåi, do baâNhêët Khiïët àiïìu khiïín, coá hai baâ àûúåc phûúác tûã àaåotaåi Phan Rñ nùm 1862 laâ baâ Anna Trñ vaâ Anï Soaån. Baânhûát Madalïna Löåc bõ chön söëng nùm 1864” (Kyã yïëuÀPNT 1971, tr. 31).

Nùm 1864 thò caã giaáo phêån Nha Trang ngaâynay coân thuöåc giaáo phêån Qui Nhún, àaä bõ chòm

vaâo cuöåc hiïíu lêìm Vùn Thên röìi!Nùm sau, Nhaâ phûúác Mïën

Thaánh Giaá Dinh Thuyã cêëtlaåi trong khuön viïn nhaâ



thúâ, gêìn lêîm luáa. Chuyïån hy sinh laåi xaãy ra. TrongThöng tin Giaáo phêån Qui Nhún 1907, Àûác Giaámmuåc Grangeon thuêåt laåi:

“Khi bùæt àaåo, baâ nhêët vaâ 2 baâ vïì quï úã KhaánhHoaâ, röìi vaâo Saâi Goân tõ naån, 6 ngûúâi khaác chaåytröën úã nhaâ ngûúâi Chaâm, 6 baâ coân laåi bõ bùæt thaãxuöëng giïëng nhaâ phûúác lêëp laåi. Trong söë naây coábaâ Ún quï úã Khaánh Hoaâ. Coá möåt baâ söëng hoi hoáphai ngaây, bõ ngöåp vaâ khaát nûúác, xin cûáu. Möåtngûúâi lûúng ài qua, chûãi mùæng laâm só nhuåc, baâ noáivúái öng ta töi coá 3 àöìng baåc mang trong aáo, keáotöi lïn töi seä cho. Vò loâng tham, öng keáo lïn, saukhi lêëy hïët tiïìn, xö baâ vaâo àöëng lûãa, àêy laâ àöëngcêy chuêín bõ cêët nhaâ thúâ tûúng lai, thêëy baâ àanggiaäy giuåa, öng ta lêëy cêy àêåp naát àêìu baâ...” (Kyãã yïëuÀPNT 1971, tr. 31).

Túái duå cêëm àaåo lêìn thûá ba cuãa Minh Maång (võvua coá 7 duå cêëm àaåo vaâo caác nùm 1825, 1826,1830, 1833, 1834, 1836 vaâ 1838), nùm 1830chûâng ba chuåc gia àònh tñn hûäu Quaãng Nam,Quaãng Ngaäi chaåy vaâo Rûâng Lai, bïn kia Àeâo Cêåucuãa Ninh Thuêån àïí tröën vaâ söëng trung thaânh vúáiChuáa. Hoå laâ thïë hïå àêìu cuãa caác xûá Phûúác Thiïån,Phûúác An. Khi Vùn Thên hoaânh haânh, hoå phaãichaåy vaâo têån Saâi Goân vaâ chó trúã laåi caånh Rûâng Laikhi hïët Cêìn Vûúng.

Khi Tûå Àûác cêëm àaåo lêìn thûá hai nùm 1851 - võ vuanaây ra nhiïìu sùæc chó cêëm àaåo nhêët: 14 lêìn, vaâo caácnùm 1848, 1851, 1855, 1857 (4), 1859 (3), 1860 (4) -möåt nhaâ thúâ gêìn thaânh Diïn Khaánh bõ àöët. Nhûng tûâàoá, giaáo phêån Nha Trang ngaây nay coá giaáo xûá HaâDûâa vaâ Cêy Vöng.

Thaáng 7.1885 Hõch Cêìn Vûúng mang maáu lûãavaâo Quaãng Bònh, möåt nhoám tñn hûäu nghïì biïín chaåyvaâo Ninh Chûä, lêåp nïìn moáng cho xûá Bònh Chñnh cuãagiaáo haåt Ninh Thuêån.

VVaaââoo ggiiûûääaa tthhïïëë kkyyãã 2200,, ccoonn ààûûúúâânngg vvêêîînn tthhïïëëVêîn theo Lúâi Chuáa vaâ vò chuã quan muöën trung

thaânh söëng àaåo, khaách quan coá nhûäng nguyïn nhênnaâo khöng kïí, ngûúâi di dên lêåp nghiïåp vêîn ró raã theoàûúâng Nam tiïën. Muâa Heâ -Thu nùm 1954, ngûúâi dicû àaä öì aåt traân vaâo phña Nam Àeâo Caã, àöng àuác àuãàïí mang theo caã têåp quaán vaâ cung caách söëng àaåomiïìn Bùæc, nïn sau nûãa thïë kyã vêîn coân roä raâng laânhûäng giaáo xûá di cû tûâ miïìn Bùæc, dêìu hoå àaä tröånchung haâng chuåc tónh quï hûúng! Vuâng Nha Tranggöìm àa söë xûá àaåo vaâ tñn hûäu. Haåt Cam Ranh göìmtoaân phña Nam Cûãu Lúåi. Trong giaáo haåt Phan Rang,thaânh phêìn di cû àa söë hoaâ vaâo caác cöång àoaân sùéncoá tûâ di cû thúâi Nguyïîn. Tûâ “muâa heâ àoã lûãa” (1972),giaáo dên di cû laâm nïn caác xûá vuâng Quaãng Thuêån(Phan Rang) vaâ Vônh Linh (Cam Ranh).

Nhòn vaâo söë linh muåc, tu sô, chuãng sinh, vaâ töngàöì giaáo dên cuãa giaáo phêån, khöng ai khöng nhêånthêëy cha öng hoùåc àa söë hoå laâ di dên cuãa doâng maáutuyïn tñn thïë kyã 20. Hoå cuâng vúái nhûäng anh chõ emthïë hïå di dên trûúác trúã nïn möåt trong mêëy thaânh töëlinh hoaåt nhêët cuãa giaáo phêån.

Kõp khi caánh cûãa haânh chaánh vûâa heá múã vò luöìnggioá toaân cêìu hoaá, hoå cuäng laâ phêìn tûã chñnh trong lúáptöng àöì giaáo phêån ài phuåc vuå caác giaáo àoaân trongnûúác vaâ haãi ngoaåi.

Nïëu noái rùçng Höåi Thaánh Kitö phaát sinh tûâ caånhsûúân Àûác Kitö an giêëc trïn Thêåp giaá thò cuäng coá thïíkhùèng àõnh giaáo phêån Nha Trang ra àúâi tûâ DoângMaáu Tûã Àaåo.


40

Ngaây 11.11.1943, Thûâa sai Marcel Paul RaymondPiquet Lúåi àûúåc choån laâm Giaám muåc àaåi diïån Töngtoâa Qui Nhún thay thïë Àûác Cha Auguste Tardieu,Giaám muåc Töng toaâ Qui Nhún (1929 - 1942) qua àúâingaây 12.12.1942. Tûâ àoá, Àûác Cha Piquet gùæn boá vúáiàõa phêån Qui Nhún trïn àõa baân caác tónh QuaãngNam, Quaãng Ngaäi, Bònh Àõnh, Phuá Yïn, Khaánh Hoâavaâ Ninh Thuêån.

11.. NNggaaââyy 55..77..11995577,, ÀÀõõaa pphhêêåånn NNhhaa TTrraanngg rraa ààúúââiiKhi Toaâ Thaánh thaânh lêåp àõa phêån Nha Trang tûâ

phêìn àêët cuãa caác tónh Khaánh Hoâa, Ninh Thuêån(thuöåc Qui Nhún) vaâ Bònh Thuêån, Bònh Tuy (thuöåcSaâi Goân) thò Àûác Cha Piquet Lúåi thaânh Giaám muåcàêìu tiïn Àaåi diïån Töng toâa taåi Nha Trang.

Gia àònh giaáo phêån vuâng naây thêåt sûå quenthuöåc ngaâi hún vuâng naâo hïët. Ngaâi àaä tûâng laâ chasúã Höå Diïm (1927 - 1943), coá cöng xêy cêët thaánh

àûúâng Höå Diïm (1931), Caâ Àuá (1938) vaâ nhaânguyïån Goâ saån (1944). Chñnh ngaâi tiïëp tuåc lo

khai khêín àêët nhaâ chung,lo thuyã lúåi

cho dên chuáng lûúng giaáo caã vuâng, àïìu àùån veátkïnh dêîn nûúác tûâ àêåp Nha Trinh vïì Höå Diïm àïínuöi söëng ruöång rêîy cho nöng dên. Do tònh hònhchiïën tranh, tûâ nùm 1946 ngaâi àaä vaâo úã chung vúáicaác võ thûâa sai MEP taåi Truå súã Cueánot, söë 60 DuyTên, Nha Trang (àõa àiïím khaách saån Quï Hûúng,àûúâng Trêìn Phuá ngaây nay). Truå súã naây àûúåc coinhû Toaâ Giaám Muåc cuãa àõa phêån cho àïën giûäanùm 1958. Àûác Cha Piquet Lúåi vaâ Cöë Baáu (PierreGauthier) rêët quan têm túái nhên sûå nïn tûâ nùm1946 àaä chuyïín caác chuãng sinh quï Khaánh Hoâa,Ninh Thuêån tûâ Tiïíu chuãng viïån Laâng Söng (QuiNhún) vaâo Tiïíu chuãng viïån taåm thúâi taåi Têën Taâi(Phan Rang). Ngaâi biïët vuâng Ninh Thuêån nhû“loâng baân tay mònh”.

Thaáng 3 nùm 1952 cho àïën giûäa nùm 1958, caácchuãng sinh tûâ Tiïíu chuãng viïån Têën Taâi (1946 - 1952)àûúåc tûåu vïì taåm úã cú súã söë 22 Duy Tên trong khiÀûác Cha cho khúãi cöng kiïën thiïët Tiïíu chuãng viïånNha Trang trïn khuön viïn röång lúán taåi Thanh Haãi(Àöìng Àïë).

Tûâ thúâi Chuáa Nguyïîn cuäng nhûthúâi bêëy giúâ (1954), nhiïìu àúåt

Kyª Y ºu Kim KhaÆnh GiaÆo phŒ n Nha Trang

NNHHÒÒNN LLAAÅÅII GGIIAAÁÁOO PPHHÊÊÅÅNN

NNHHAA TTRRAANNGG

nùm


05

di dên öì aåt tiïën vaâo vuâng àêët tûâ Khaánh Hoaâ àïën BònhThuêån àïìu àûúåc caác thûâa sai, linh muåc tu sô vaâ giaáodên vuâng naây niïìm núã àoán nhêån vaâ coi nhû anh em.

Möåt söë giaáo xûá múái àûúåc thaânh lêåp, nhû PhûúácHaãi, Bùæc Thaânh, Vônh Phûúác, Thanh Haãi, Tên Bònh,Xuên Ninh… Ngoaâi möåt söë giaáo xûá àaä nïu tïn coâncoá caác giaáo xûá sau àêy cuäng àûúåc thaânh lêåp sau nùm1954: Duåc Myä, Lûúng Sún, Ba Laâng, Khiïët Têm,Thaánh Gia, Phuá Nhún, Myä Àûác, thïm vaâo söë caác giaáoxûá kyâ cûåu àaä coá tûâ caác thïë kyã trûúác. Caác giaáo xûá lêuàúâi nhû Vaån Giaä, Goâ Muöìng, Chúå Múái, Bònh Cang,Cêy Vöng, Haâ Dûâa, Höå Diïm, Têën Taâi, Bònh Chñnh.

Do Chuáa quan phoâng, nhûäng cú súã trong khuvûåc giaáo xûá Têën Taâi, núi tûâ lêu àaä coá Nhaâ phûúácMïën Thaánh Giaá Têën Taâi (Dinh Thuãy), ngoaâi viïåcàûúåc choån laâm Tiïíu chuãng viïån Têën Taâi, coân àûúåcsûã duång cho caác sinh hoaåt, töí chûác nhû: Tiïíu chuãngviïån Myä Àûác cuãa àõa phêån Thaái Bònh di cû tûâ nùm1954 túái 1961, Trung hoåc Trûúng Vônh Kyá tûâ nùm1963, möåt trong böën Trung têm àaåi chuãng sinh NhaTrang thúâi gian 1975 - 1985.

Tó lïå giaáo dên múái nhêåp cû coân àöng hún nûäatrong vuâng tûâ biïín vaâo nuái rûâng doåc suöët Bònh Tuy,Bònh Thuêån.

Nùm 1963, möåt lêìn tûâ Höåi trûúâng Cöng àöìngchung Vaticanö II trúã vïì àõa phêån, Àûác Cha gheáthùm Dinh Thuyã, yïu cêìu Cha Àinh Tûúâng Huêën,nguyïn Giaám àöëc Tiïíu chuãng viïån Thaái Bònh di cû,hoaân thaânh thaánh àûúâng thõ xaä Phan Rang vaâ trûúângTrung hoåc Trûúng Vônh Kyá caånh nhaâ xûá. Àêy laâtrûúâng trung hoåc Cöng giaáo thûá hai cuãa giaáo phêån.Trûúâng thûá nhêët úã Phan Thiïët, Trûúâng Ngö ÀònhKhöi do caác linh muc àõa phêån Vinh di cû.

Tuy Doâng Thaánh Giuse chûa àuã nhên sûå chocöng taác töng àöì, nhêët laâ vïì laänh vûåc giaáo duåc,nhûng nùm 1954 Àûác Cha cuäng liïåu àïí Nhaâ meåDoâng Thaánh Giuse chuyïín tûâ Kim Chêu (Bònh Àõnh)vïì Bònh Tên (Nha Trang) àïí tùng cûúâng àaâo taåo caáctu sô trúå giuáp linh muåc quaãn xûá.

Ngaây 15.9.1958 khai giaãng khoáa àêìu tiïn Tiïíuchuãng viïån Sao Biïín. Àêy cuäng laâ ngaây chñnh thûácToaâ Giaám Muåc Nha Trang di chuyïín vïì cúã súã taåi22 Duy Tên vaâ laâ ngaây quyïët àõnh lêåp Doâng KhiïëtTêm Àûác Me taåi Bònh Cang do chñnh Àûác ChaPiquet saáng lêåp. Taåi giaáo xûá Bònh Cang trûúácàoá àaä coá Nhaâ phûúác

Mïën Thaánh Giaá Bònh Cang. Vúái loâng suâng kñnhÀûác Meå caách àùåc biïåt, Àûác Cha Piquet àaä choånböín maång cuãa Tiïíu chuãng viïån Sao Biïín laâ Lïî Sinhnhêåt Àûác Meå (lïî kñnh ngaây 8.9) vaâ cuãa Doâng KhiïëtTêm Àûác Meå laâ Lïî Traái Tim Vö Nhiïîm Meå Maria,cuâng vúái lïî böín maång cuãa giaáo phêån laâ Lïî Àûác MeåVö Nhiïîm Nguyïn Töåi (lïî troång ngaây 8.12)å.

Khi àõa phêån Nha Trang thaânh lêåp, trïn àõa baânàaä coá ba Höåi Doâng nhêåp cû tûâ thêåp niïn 30 cuãa thïëkyã 20: Xitö Myä Ca, La San vaâ Phanxicö.

Doâng Xitö Myä Ca, do chi doâng Xitö Ðûác Meå VöNhiïîm Nguyïn Töåi bïn Phaáp (Leárins) sang lêåp taåiMyä Ca, Cam Ranh nùm 1934 vaâ àûúåc khaánh thaânhngaây 30.1.1936. Doâng La San khaánh thaânh Chuêínviïån vaâ Têåp viïån taåi Vônh Phûúác (Nha Trang) vaâonùm 1933, àaä múã Trung hoåc La San Baá Ninh (1954),röìi trûúâng tiïíu hoåc Giuse Nghôa Thuåc (1956) vaâ LaSan Chû Prong cho ngûúâi dên töåc thiïíu söë (1972).Doâng Phanxicö àaä múã Tu viïån àöìng thúâi laâ Hoåc viïån(6.1940) maâ võ linh muåc àêìu tiïn thuå phong vaâo ngaây15.8.1945. Caác tu sô Doâng Phanxicö seä phuåc vuå ngûúâingheâo vaâ caác anh em dên töåc thiïíu söë.

Trûåc tiïëp chùm lo cho gêìn 80 ngaân tñn hûäu, khinhêån giaáo phêån Nha Trang (1957) Àûác Cha Piquetàaä coá 90 linh muåc, göìm 14 àõa phûúng, 22 thûâa sainûúác ngoaâi vaâ 54 di cû tûâ bùæc söng Gianh.

Àõa phêån cuäng àaä coá Tu höåi Baác AÁi Vinh Sún. Tûânùm 1932, úã möåt khu phöë rêët röång thuöåc trung têmthaânh phöë (Ngaä Saáu), caác Chõ Baác AÁi Vinh Sún múãcö nhi viïån, trûúâng mêîu giaáo, tiïíu hoåc, röìi trung hoåccaác cêëp, nhiïìu lúáp nûä cöng gia chaánh, nhiïìu hoaåtàöång thùm viïëng vaâ giuáp àúä ngûúâi ngheâo.

Ngaây 20.9.1956, Doâng Àûác Baâ Truyïìn Giaáo lêåptu viïån vaâ trûúâng Nûä Trung Tiïíu hoåc Thaánh Têm taåisöë 1-3 àûúâng Lï Thaánh Tön. Caác nûä tu cuãa Doâng coândaåy giaáo lyá, thùm viïëng ngûúâi ngheâo taåi Xoám Cöìncuäng nhû bïånh nhên taåi bïånh viïån Nguyïîn Huïå.

Nhaâ phûúác Mïën Thaánh Giaá cuãa àõa phêån coân rêëtñt taåi Tên Taâi (Dinh Thuãy) cuäng nhû Bònh Cang. Caácnûä tu Mïën Thaánh Giaá Qui Nhún àaä coá mùåt taåi caácgiaáo xûá vuâng Ninh Thuêån tûâ nùm 1930. Tûâ nùm1954 caác chõ Doâng Mïën ThaánhGiaá Hûúáng



Phûúng (Quaãng Bònh) vaâ Thanh Hoáa di cû vaâo NhaTrang nhûng khöng nhiïìu. Doâng Mïën Thaánh GiaáHûúáng Phûúng khi vaâo Nha Trang àûúåc goåi laâ DoângMïën Thaánh Giaá Tên Bònh vaâ tûâ nùm 1995 àûúåc ToaâThaánh chñnh thûác chêëp nhêån laâ doâng giaáo phêån, coátïn laâ Doâng Mïën Thaánh Giaá Nha Trang. Cöång àoaânDoâng Mïën Thaánh Giaá Thanh Hoaá taåi Nha Tranghiïån nay thuöåc Doâng Mïën Thaánh Giaá Àaâ Laåt.

Trong nhûäng hoaân caãnh khoá khùn, caác trûúâng súãCöng giaáo noái trïn cuäng nhû caác trûúâng tiïíu hoåc taåihêìu hïët caác giaáo xûá do cha xûá, caác thaây Doâng Giusehay caác nûä tu àaãm traách àaä giuáp cho àúâi söëng trñthûác cuãa ngûúâi dên nhiïìu hún caã trûúâng cöng lêåpthúâi àoá.

Ngaây 5.3.1959, cha Phuå Giaám tónh, AlphonseTremblay, nhêån chuã quyïìn baân giao tûâ chuã nhên cuãakhaách saån Beau Rivage, möåt khaách saån àeåp nhêët NhaTrang vaâ vuâng duyïn haãi thúâi àoá, àïí thaânh lêåp Tuviïån Doâng Chuáa Cûáu Thïë taåi Nha Trang. Tu viïånThaánh Clïmentï àûúåc khaánh thaânh vaâ chñnh thûácthiïët lêåp vaâo ngaâo 19.4.1959. Àûác Cha Piquet àaähoan hó àoán nhêån Doâng Chuáa Cûáu Thïë vúái thõnh tònhmaâ ngaâi àaä coá vïì caác kyâ giaãng cêëm phoâng vaâ àaåiphuác cuãa caác cha laâ con caái cuãa thaánh Alphongsö tûâtrûúác khi laâm Giaám muåc.

Ngaây 24.11.1960Nha Trang vui chung niïìm vui cuãa Giaáo höåi Viïåt

Nam, ngaây Àûác Gioan XXIII thaânh lêåp Haâng Giaáophêím Viïåt Nam, Àûác Cha Piquet Lúåi thaânh giaámmuåc chñnh toâa. Ngaâi caâng chuá troång hún vaâo hoaåtàöång töng àöì vaâ àúâi söëng têm linh.

Chuyïn söëng cêìu nguyïån vaâ lao àöång àïí êm thêìmyïím trúå viïåc töng àöì, àõa phêån sùén coá Àan viïån XitöMyä Ca trïn baán àaão Cam Ranh. Nùm 1960, Àûác Chacuäng múâi caác nûä tu Doâng Kñn Carmel tûâ Thanh Hoáaàang taá tuác taåi Moulins (Phaáp) vïì lêåp Àan viïånCarmel taåi Thanh Haãi (Nha Trang).

Nguöìn taâi trúå chñnh cho Tiïíu chuãng viïån cuängnhû cho caác cöng taác muåc vuå, maâ ngûúâi ngoaâiquan saát àûúåc, hùèn laâ nûúng rêîy thuöëc laá taåiPhûúác Thiïån, caánh àöìng luáa Têën Taâi vaâ Höå Diïm.Caã ba àïìu thuöåc tónh Ninh Thuêån vaâ caã ba àïìunhúâ nûúác tûâ àêåp Nha Trinh, núi maâ ngûúâi saáng lêåplaâ cöë Àïì (Marie-Louis-de-Gonzague Villaume+6.9.1900) thûâa sai MEP àaä hy sinh. Khi Cöë

Piquet Lúåi àaä laâ

Giaám muåc, Cöë Gauthier cuãa Höå Diïm vaâ CöëLefeâbvre úã Dinh Thuãy chùm soác nguöìn nöng phêímnaây; nhûng àïí tùng sûác àêíy cho cöî song maä cuãahai cöë, Àûác Cha vaâ Thêìy Eugene (Doâng ThaánhGiuse) thaáng thaáng thûúâng xuêët hiïån trïn chiïëcLandrover taåi Höå Diïm, Dinh Thuãy, Phûúác Thiïån, haängthuöëc laá MIC úã Thaáp Chaâm vaâ MELIA úã Saâi Goân.

Phêìn lúán hún trong giaáo àoaân laâ linh muåc tu sôvaâ giaáo dên di cû, hoå àaä hoaân toaân hoâa vaâo nhõpsöëng giaáo phêån vaâ thaânh chuã lûåc trong viïåc töng àöìgiaáo dên, dêìu sinh kïë chó laâ thuã cöng, laâm rêîy vaâ àibiïín. Phêìn àoáng goáp vêåt chêët cuãa hoå vaâo giaáo phêånkhöng nhúâ thuöëc laá hay vûåa luáa Höå Diïm, DinhThuãy, nhûng laâ nhûäng “àöìng tiïìn baâ goáa êm thêìm”boã vaâo thuâng thaánh àûúâng, nhaâ xûá, nhaâ nguyïåndoâng tu vaâ Höåi Phaolö Chêu cuãa Tiïíu chuãng viïånSao Biïín.

Ngaây 11.6.1966Ngûúâi cha bònh dõ cuãa giaáo phêån khöng coân lanh

leå trïn chiïëc Landrover nûäa. Bïånh ngaâi àöåt biïën, gêybaán thên bêët toaåi tûâ hai ngaây trûúác. Höm nay ngaâilaänh Bñ tñch Xûác dêìu bïånh nhên giûäa loâng giaáo phêånàïí àûúåc vöåi vaâng chúã vaâo bïånh viïån Saint Paul SaâiGoân. Ngaây 7.7.1966, bïånh viïån xaác nhêån ung thûthêån àaä bïí. Luác 3g45 saáng ngaây 11.7.1966, võ thûâa sainûãa thïë kyã ngûúåc xuöi trïn miïìn truyïìn giaáo, võ Giaámmuåc tiïn khúãi giaáo phêån Nha Trang chûa troân 78tuöíi àúâi àaä vïì vúái Chuáa.

Thúâi gian Cöë Gauthier Baáu àiïìu haânh Giaáo phêånPhuá dêng Ngûúâi Cha quaá cöë cho Chuáa röìi,

giaáo phêån àoán nhêån Cöë Pierre Gauthier Baáu,ngûúâi baån thûâa sai, ngûúâi cöång taác àùæc lûåc,cuäng laâ Töíng àaåi diïån cuãa Àûác Cha Piquet, lêmthúâi laänh àaåo giaáo phêån. Cöë Pierre Gauthier(1910 - 2004), chõu chûác linh muåc ngaây 7.7.1935vaâ rúâi Phaáp àïí ài truyïìn giaáo cho àiaå phêån QuiNhún tûâ ngaây 15.9.1935. Ngaâi laâm cha xûá taåi NhaTrang (1945 - 1946), Höå Diïm (1948 - 1975),àöìng thúâi cuäng laâ Cha Töíng àaåi diïån tûânùm 1961. Phaãi trúã vïì Phaáp nùm 1975,ngaâi qua àúâi ngaây 4.1.2004.

Tuy chó trong möåt nùm vaâingaây nhiïëp chñnh, Cöë



Gauthier Baáu cuäng toã ra thêåt vûäng vaâng vaâ tònhnghôa vúái linh muåc, tu sô vaâ giaáo dên. Ngaâi àïìuàùån thùm viïëng chuãng viïån, theo àuáng lõch trònhthuyïn chuyïín caác linh muåc, gúãi “baâi sai” cho caácthêìy giuáp xûá.

Böí nhiïåm möåt linh muåc giaáo sû vaâo möåt núithaânh lêåp giaáo xûá taåi Ninh Thuêån, ngaâi giúái thiïåu vúáiCöë Kim (Marc Lefeâbvre) úã Dinh Thuãy àïí thaáng thaángcung cêëp àuã luáa gaåo. Ngaâi tùång tên quaãn xûá möåt xegùæn maáy àïí àöìng thúâi tiïëp tuåc nghïì giaáo trong àõabaân böën nùm cêy söë.

Möåt viïåc laâm khúãi sùæc nhêët laâ trong tuêìn tônhtêm nùm cuãa caác linh muåc giaáo phêån, ngaâi xin àêìuphiïëu thùm doâ lûåa choån linh muåc naâo trong toaânquöëc laâm giaám muåc tûúng lai cho giaáo phêån. Giaáophêån thêåt sung sûúáng vò quñ danh võ linh muåc àûúåctuyïåt àaåi àa söë ûu aái àoá chñnh laâ võ àûúåc ToâaThaánh cöng böë mêëy thaáng sau: Cha PhanxicöXaviï Nguyïîn Vùn Thuêån.

22.. GGiiaaááoo PPhhêêåånn tthhúúââii ÀÀûûáácc CChhaa PPhhaannxxiiccöö XXaavviiïïNNgguuyyïïîînn VVùùnn TThhuuêêåånn

Ngaây 4.5.1967, Toâa Thaánh böí nhiïåm võ linh muåc39 tuöíi kïë võ Àûác Cöë Giaám muåc 78 tuöíi. Àûác ChaPhanxicö Xaviï Nguyïîn Vùn Thuêån vïì nhêån giaáophêån ngaây 10.7.1967. Thúâi ngaâi, giaáo phêån vûún lïncûúâng traáng.

Tuöíi àúâi treã, voác daáng vaâ gioång noái ngaâi coân treãhún nûäa. Taåi caác giaáo xûá ngaâi thùm viïëng muåc vuå,àöìng baâo lûúng giaáo àïìu túái gêìn ngaâi hïët sûác vaâtrêìm tröì: Àeåp vaâ Treã. Böën nùm sau, ngaâi coân mómcûúâi khoe vúái mêëy linh muåc thên cêån: Trong haânggiaám muåc Viïåt Nam, töi chó nhû möåt àûáa treã.

Võ giaám muåc Viïåt Nam tiïn khúãi cuãa giaáo phêånNha Trang àaä traãi nghiïåm tûâng bûúác àûúâng àúâi linhmuåc: Phoá xûá, Giaáo sû, Giaám àöëc Chuãng viïån, Töíngàaåi diïån, nïn rêët quen thuöåc àöëi nhên xûã thïë, ngaycaã trong cûúng võ múái taåi giaáo phêån múái. Chó thïmba nùm böën thaáng nûäa, thïë giúái thêëy ngaâi laâ thuyïëttrònh viïn treã nhêët trong diïîn àaân Àaåi höi caác GiaámMuåc AÁ Chêu taåi Manila (23 - 29.11.1970), cuäng lêìn

àêìu tiïn möåt võ

Giaáo Hoaâng, Àûác Phaolö VI, àïën ngöìi vúái caác Giaámmuåc AÁ chêu. Àûác Töíng Giaám muåc Phaolö NguyïînVùn Bònh, Chuã tõch Höåi àöìng Giaám muåc Miïìn Nam,àaä choån võ Giaám muåc Nha Trang àöìng haânh vaâ thaymònh soaån vaâ àoåc tham luêån.

Khi bïë maåc Àaåi höåi röìi, Àûác Cha Nha Trang coânlaâ möåt trong nhûäng võ àöìng saáng lêåp viïn cuãa Àaâiphaát thanh Chên Lyá AÁ Chêu (Radio Veritas of Asia)taåi thaânh phöë Quezon, Manila (Phillipines). Àaâiphaát thanh Chên lyá AÁ Chêu hiïån do Vùn phoângTruyïìn Thöng Xaä Höåi cuãa Liïn Höåi Àöìng Giaám MuåcAÁ Chêu giaám saát.

Caã giaáo phêån chia seã vúái Àûác Cha chêm ngön àúâigiaám muåc cuãa ngaâi: Vui mûâng vaâ Hy voång.

Àûúåc thêåt nhiïìu ngûúâi taâi àûác khùæp núi quñ mïënvaâ êm thêìm trúå giuáp, nhûäng haânh àöång cuãa Àûác ChaPhanxicö Xaviï cho thêëy têìm nhòn thêåt xa röång vaâchñnh xaác. Ngaâi cöng khai thaão luêån phûúng aán vaâthûåc hiïån àuáng qui trònh.

Tùng phêím chêët vaâ àaâo taåo nhên sûå laâ àiïím nöíiàêìu tiïn.

Nhûäng võ phuå traách caác hoaåt àöång cú baãn cuãagiaáo phêån àïìu nguyïn võ trñ, nhûng coá thïm nhûängngûúâi treã phuå taá, nhû taåi Nhaâ thúâ Chaánh Toâa, Truå súãCöng giaáo Tiïën haânh. Böën hoùåc nùm linh muåc phuåtraách caác phêìn vuå taåi Toâa Giaám Muåc Nha Trang luácnaây àïìu niïn kyã ba mûúi vaâ cuâng ngaâi laâm viïåc rêëtnhiïåt thaânh.

Tiïíu chuãng viïån vaâ caác Höåi Doâng àûúåc khuyïënkhñch nêng chûúng trònh àaâo taåo, gúãi ngûúâi theoàaåi hoåc vaâ du hoåc. Söë chuãng sinh àaä gia tùngnhiïìu: söë àaåi chuãng sinh tûâ 42 lïn 147, söë tiïíuchuãng sinh tûâ 200 lïn 500 trong 4 chuãng viïån: SaoBiïín, Chuáa Chiïn Laânh, Tinh Hoa vaâ Lêm Bñch.Giaáo phêån coá thïm:

- Chi nhaánh Chuãng viïån Chuáa Chiïn Laânh caånhViïån Àaåi hoåc Àaâ Laåt cho chuãng sinh Sao Biïín hoaânthaânh chûúng trònh Trung hoåc Phaáp

- Chuãng viïån Truyïìn Giaáo taåi Toâa Giaám Muåctuyïín sinh tûâ lúáp 10 túái 2 nùm Àaåi hoåc, nhùçm tùngnhên sûå vaâ khaã nùng truyïìn giaáo,

- Tiïíu chuãng viïån Tinh Hoa taåi Bònh Tuy àïísûãa soaån cho giaáo phêån Phan Thiïët seä àûúåc taáchrúâi Nha Trang.

Chñnh taåi Toâa Giaám Muåc Nha Trang, lêìn àêìutiïn trong lõch sûã Giaáo höåi Viïåt Nam, coá

nhûäng khoáa



tu nghiïåp linh muåc treã (miïìn Trung). Àêy cuäng laâàõa àiïím chñnh cuãa caác khoáa huêën luyïån töng àöìgiaáo dên: Cursillos, Ban Haânh giaáo, Cöng lyá vaâ Hoâabònh, Phong traâo Focolare.

Khi Höåi àöìng Giaám muåc Miïìn Nam trao cho Giaámmuåc Nha Trang phuå traách huêën luyïån phong traâoCöng lyá vaâ Hoâa bònh, ngaâi vaâ ban huêën luyïån cuängphaãi ài múã nhûäng khoáa tônh têm huêën luyïån taåi ÀaâNùéng, Huïë, Àaâ Laåt, Xuên Löåc. Ngûúâi dûå khoáa ngúängaâng röìi sung sûúáng vaâ khöng thïí quïn àûúåc khithêëy sau nhûäng giúâ phuång vuå vaâ nhûäng baâi hoåc cùngthùèng, caác võ àaáng kñnh nhû Àûác Cha Simon HoâaNguyïîn Vùn Hiïìn, Àûác Cha Phanxicö cuãa NhaTrang, Cha Chñnh Xuyïn Àaâ Nùéng v.v… thïí hiïåntònh huynh àïå Àûác Kitö bùçng caách tham dûå muáa haáthoùåc kïí chuyïån vui. Baån laâ linh muåc, tu sô nam nûähoùåc giaáo dên, nïëu dûå khoaá, baån àûúåc chia töí hoåctêåp vaâ cöng taác khöng phên biïåt. Nhûäng sinh hoaåtnhû thïë taåo caãm nghiïåm thên thûúng giûäa caác têìnglúáp dên Chuáa trong giaáo phêån vaâ liïn giaáo phêån.

Nùm 1971, töí chûác triïín laäm giaáo phêån kyã niïåmba trùm nùm (1671 - 1971) võ Àaåi diïån Töng toâa àêìutiïn, Àûác Cha Lambert de la Motte àùåt chên lïnphêìn àêët naây, Àûác Cha Nguyïîn Vùn Thuêån khöngchó caãi danh Chuãng viïån Truyïìn Giaáo thaânh Chuãngviïån Lêm Bñch, ngaâi coân thïm quyïët têm töí chûác giaáophêån cho thêåt töët vaâ phên chia giaáo phêån àïí tiïånquaãn lyá. Ngaâi thûúâng noái vúái vaâi linh muåc bïn caånh:Giaáo phêån mònh daâi quaá, cha thêëy khöng? Töi caãmthêëy nhû bùçng quêìn àaão Àaâi Loan. Mònh phaãi töíchûác töët vaâ chuêín bõ xin chia àöi!

Nhûäng nùm thuöåc thêåp niïn 1970 coá thïm möåtsöë giaáo xûá vuâng Cam Ranh vaâ Ninh Thuêån, nhû BùæcVônh, Vônh An, Vônh Bònh, Vinh Trang, QuaãngThuêån, àûúåc thaânh lêåp. Vaâo thêåp niïn 1960 coá caácgiaáo xûá: Hoaâ Yïn, Hoaâ Nghôa, Söng Pha; thêåp niïn1970 coân coá caác giaáo xûá: Hoaâ Do, Thuyã Lúåi, SongMyä. Viïåc quaãn lyá giaáo xûá mau mùæn ài vaâo qui hoaåch:

- vò xaä höåi thay àöíi, quaãn lyá kinh tïë giaáo phêån vaâgiaáo xûá qua ngên haâng thay vò nöng nghiïåp.

- phöí biïën Qui chïë Höåi àöìng Giaáo xûá, caác chûácvuå phaãi àûúåc bêìu vaâ qua tuêìn tônh têm huêën luyïånröìi nhêån sûá vuå tûâ tay giaám muåc giaáo phêån

- nhûäng anh chõ phuå traách caác phong traâo treãcuäng phaãi qua trûúâng traåi: Thiïëu nhi Thaánh Thïí,Huâng Têm Duäng Chñ, Thanh Sinh Cöng, Hûúáng ÀaåoCöng giaáo v.v.

- Töí chûác Höåi àöìng Giaáo haåt, Höåi àöìng Giaáo phêån.- Qui chïë Giaáo dên giuáp töí chûác vaâ duy trò tinh

thêìn cöång àoaân giaáo xûá.Trong laänh vûåc giaáo phêån, töí chûác: - bùæt àêìu gêy Quô Tiïët Kiïåm Linh muåc àïí taåo quô

tûúng trúå linh muåc vúái hy voång tûâ nùm 1980 seä cho

caác giaáo xûá coá nhûäng trang bõ phûúång tûå vaâ muåc vuågiöëng nhau, traánh khoaãng caách xûá giaâu xûá ngheâo;

- töí chûác Höåi àöìng Linh muåc, Höåi àöìng Muåc vuågiaáo phêån, Ban Tû vêën Giaám muåc... vúái nhûäng cuöåchoåp thûúâng kyâ vaâ bêët thûúâng;

- túâ Nguyïåt san Ut Sint Unum daânh cho linhmuåc, tu sô;

- túâ Dêën Thên thöng tin haâng tuêìn cuäng ghi nhõpsöëng tûâng giaáo xûá vaâ “lúâi chuã chùn”, maâ thûúâng ÀûácCha àñch thên viïët. Ngoaâi ra, coân coá caác thû luên lûucho toaân giaáo phêån: Tónh thûác vaâ cêìu nguyïån (1968),Vûäng maånh trong Àûác tin, tiïën lïn trong An bònh(1969), Cöng lyá vaâ Hoaâ bònh (1970), Sûá maång ChuáaKitö laâ sûá maång cuãa chuáng ta (1971), Kyã niïåm 300 nùm(1971), Nùm Thaánh Canh tên vaâ Hoaâ giaãi (1973).

Möåt söë giúâ phaát thanh hùçng nùm cuãa Toâa GiaámMuåc qua àaâi Khaánh Hoâa. Ngaây 1 thaáng Giïng, cêìucho Hoâa bònh thïë giúái, thûúâng àûúåc töí chûác longtroång, coá àaåi diïån caác tön giaáo vaâ chñnh quyïìntham dûå.

Nha Trang laâ möåt trong rêët ñt thaânh phöë coáÀïìn thúâ Huâng Vûúng (taåi àûúâng Ngö Gia Tûå,Nha Trang). Àûác Cha Phanxicö chñnh laâ möåt võàûa saáng kiïën, möåt trong caác saáng lêåp viïn vaâlaâ möåt trong caác ngûúâi haão têm taâi trúå. Ngaâicuäng laâ möåt trong 7 võ Giaám muåc Miïìn Namtham dûå Khoaá Höåi Thaão VII vïì Truyïìn Baá PhuácÊm toa ân quöëc hoåp ta åi Nha Trang (12-14.11.1974) vaâ àûa ra thöng caáo vïì “Lïî NghiTön kñnh Öng Baâ Töí Tiïn”. Ngoaâi Àûác ChaPhanxicö Xaviï Nguyïîn Vùn Thuêån khoaá höåithaão coân coá caác Àûác Cha: Philipphï NguyïînKim Àiïìn, Giuse Trêìn Vùn Thiïån, GiacöbïNguyïîn Ngoåc Quang, Giacöbï Nguyïîn VùnMêìu, Phïrö Nguyïîn Huy Mai vaâ Phaolö HuyânhÀöng Caác.

Giaáo phêån Nha Trang thêåt sûå söëng vui veã, laânhmaånh giûäa caác giaáo phêån anh em vaâ àöìng baâo caã nûúác.

PPhhêênn cchhiiaa vvaaââ ccaaáácchh bbiiïïååttKhi chuêín bõ àaä taåm öín, ngaây 30.1.1975, Toâa

Thaánh cöng böë tên giaáo phêån Phan Thiïët trïn àõabaân caác tónh Bònh Thuêån, Bònh Tuy; coân trïn àõa baânKhaánh Hoâa vaâ Ninh Thuêån vêîn laâ àõa phêån NhaTrang göìm 101.768 tñn hûäu kitö trong töíng söë dêntaám trùm ngaân.

Ngaây 13.4.1975, mêëy linh muåc Nha Trang tûâRöma vïì, hoãi Àûác Töíng Giaám muåc Saâi Goân vïì võphoá cuãa ngaâi. Àûác Töíng cho biïët àaä xin, maâ võ àoáchûa vïì túái. Ngaây 24.4.1975 khi Toâa Thaánh cöng böë,ngûúâi ta múái biïët võ Töíng Giaám muåc Phoá Saâi Goânchñnh laâ Àûác Cha Nha Trang quñ mïën, PhanxicöXaviï Nguyïîn Vùn Thuêån. Ngaây 7.5.1975, sau khi



trao troång traách vaâ chia seã kinh nghiïåm cho Àûác ChaPhaolö Nguyïîn Vùn Hoâa, giûäa àaåi diïån gia àònh giaáophêån àaây ùæp têm tû, Àûác Cha Phanxicö lïn àûúâng àiSaâi Goân.

33.. GGiiaaááoo PPhhêêåånn hhúúnn bbaa mmûûúúii nnùùmm vvúúááii ÀÀûûáácc CChhaaPPhhaaoollöö NNgguuyyïïîînn VVùùnn HHooââaa

Ngaâi vïì vúái giaáo phêån khi bêìu trúâi coân mõt muâ vaâmùåt àêët thûúâng nûát neã vò chiïën tranh. Trêåt tûå xaä höåichó àûúåc lêåp laåi vúái thêåt nhiïìu haån chïë cho ngûúâi dênmiïìn Nam Viïåt Nam. Suöët mêëy nùm, liïn laåc giûäacaác àõa phûúng thêåt hiïëm. Ngûúâi ngûúâi may mùæn túáiToâa Giaám Muåc thûúâng gùåp võ tên giaám muåc nhûngûúâi cûa cêy hoùåc chùm chuát vaâi nhaánh xûúng röìng,thanh thaãn nhêët laâ bïn phñm àaân piano. Ngaâi cêìunguyïån cho giaáo phêån nhiïìu hún trûåc tiïëp àiïìu haânh. Ngaâiàiïìu haânh qua tûâng võ hûäu traách hún gùåp mùåt chung.

Nhûng tûâ tûâ trúâi saáng hún, àeåp hún. Toaâ GiaámMuåc àûúåc pheáp vaâi ngaây töí chûác caác cuöåc tônh têmhaâng nùm cho linh muåc, tu sô. Khi coá thïí, tûâng möåtvaâi ûáng viïn chûác linh muåc àûúåc thaánh hiïën.

Cung caách söëng vaâ laâm viïåc cuãa ngaâi vêîn mangdaáng dêëp chên thaânh vaâ deâ dùåt, nheå nhaâng, àuáng laâtrong tinh thêìn vaâ chên lyá nhû chêm ngön àúâi giaámmuåc cuãa ngaâi.

Nhûäng baâi ca nho nhoã phaát haânh trong NùmThaánh Mêîu (1987 - 1988), nhûäng têåp Ca YÁ Lûåcgiuáp söëng Lúâi Chuáa coá leä laâ nhûäng moán quaâ maâÀûác Giaám muåc Nha Trang chuã biïn gúãi túáiàûúåc nhiïìu ngûúâi nhêët trong 15 nùm àêìu àúâigiaám muåc. Cuäng laâ chiïëc cêìu tònh nghôagiûäa chuã chiïn vaâ àoaân chiïn giaáo phêån.

Nhûäng baâi ca giaáo lyá, nhûäng àoaãn casinh hoaåt vaâ thaánh ca phuång vuå trúã thaânhmoán quaâ thúm ngon caác baån treã miïìn Nammang vïì tùång baâ con miïìn Bùæc khi haisöng Thaåch Haän vaâ Linh Giang khöng coânchia cùæt.

Giaáo phêån Nha Trang àûúåc ThaánhThêìn hûúáng dêîn söëng thêåt deâ dùåt, thêåtïm maâ chùæc chùæn “trong tinh thêìn vaâchên lyá”.

Tûâ nùm 1985 giaáo dên laåi tuêìn tûåàûúåc thêëy võ giaám muåc chuã chùn vïì thùm

giaáo xûá vaâ cûã haânh bñ tñch Thïm sûác, caác linhmuåc vaâ tu sô tûâ tûâ àûúåc hoaán chuyïín. Caác thaánhàûúâng hêìu hïët àûúåc àaåi tu hoùåc xêy múái thêåtkhang trang. Giaáo phêån hiïån coá hún baãy chuåcgiaáo xûá vaâ giaáo hoå biïåt lêåp, möåt phêìn batrong söë naây àûúåc thiïët lêåp thúâi Àûác ChaPhaolö. Caác Nhaâ doâng phaát triïín caã vïì cúsúã, nhên söë vaâ trònh àöå chuyïn mön. Vaâiba Höåi doâng àaä coá thïí tûâ Nha Trang àimúã möåt, hai cöång àoaân taåi Bùæc Êu,Nhêåt Baãn vaâ Hoa Kyâ. Tu höåi ThaánhTêm àoáng goáp phêìn ûu viïåt sùn soácàöìng baâo nhiïîm AIDS.

Àaåi chuãng viïån Sao Biïín cho liïngiaáo phêån Nha Trang, Qui Nhún vaâBan Mï Thuöåt thêåt hoaânh traáng, chñnhthûác hoaåt àöång tûâ 1991. Vûâa xuác tiïënàaâo taåo linh muåc theo hïå saáu nùm,Àaåi chuãng viïån vûâa phaãi chuêín bõnêng trònh àöå àïí coá thïí bùæt tay vúáicaác àaåi hoåc Cöng giaáo quöëc tïë.

Vïì mùåt nhên sûå, coá nhiïìulinh muåc vaâ nam nûä tu sôNha Trang àûúåc gûãi àidu hoåc taåi nûúác ngoaâithuöåc caã böën chêuluåc Êu, Myä,



UÁc vaâ AÁ chêu. Tuy nhiïn, giaáo phêån coân thiïëu thêåtnhiïìu cú súã. Vò thïë, Àaåi chuãng viïån àûúåc duânghùçng nùm àïí töí chûác huêën luyïån Ban Haânh giaáo,Giaáo lyá viïn, Ca trûúãng (tûâ nùm 1995), Thaánh caGiaáng sinh, vaâ Àaåi höi Giúái treã (tûâ nùm 2000).Nhûäng hoaåt àöång naây àaä ài vaâo nïì nïëp nhùçmthùng tiïën vai troâ cuãa ngûúâi giaáo dên trong Giaáohöåi cuäng nhû xaä höåi.

Söë linh muåc giaáo phêån vaâ tu sô gia tùng àaáng kïí.Nhûäng con söë hiïån nay (2006):

- Linh muåc: 179 (Triïìu: 116, Doâng: 63)- Nam tu sô: 121, Nûä tu sô: 652.- Àaåi chuãng sinh: 35- Giaáo xûá: 73.- Giaáo hoå: 19.- Gia àònh Cöng giaáo: 52.615.- Giaáo dên: 191.576- Giaáo lyá viïn: 1.929.

Nhiïìu doâng tu àûúåc cuãng cöë vaâ múã thïm cöångàoaân. Hoaåt àöång muåc vuå thïm àa daång, àùåcbiïåt laâ laänh vûåc phuåc vuå treã em möì cöi,chêåm phaát triïín, bïånh nhên

phong, ngûúâi giaâ neo àún. Taåi giaáo phêån NhaTrang, sau nùm 1975, Doâng Mïën Thaánh Giaá ThûâaSai Huïë coá 7 cöång àoaân. Trong thúâi kyâ àêët nûúácbûúác vaâo giai àoaån àöíi múái thò nhiïìu doâng tukhaác trúã laåi Nha Trang hoùåc àïí chùm lo viïåc töngàöì xaä höåi (treã em möì cöi, bïånh nhên AIDS) taåithaânh phöë hoùåc múã cöång àoaân múái do nhu cêìuriïng cuãa Doâng. Cöång àoaân cuãa Doâng Phaolöcuäng trúã laåi giaáo phêån sau nùm 1975 vaâ hiïån phuåcvuå taåi giaáo xûá Myä Àûác vaâ Quaãng Thuêån. Nhaâ Tònhthûúng Hûúáng Dûúng àûúåc thaânh lêåp nùm 1993,do Doâng Thaánh Giuse vaâ Doâng Mïën Thaánh GiaáNha Trang àiïìu haânh. Cú súã chùm soác - giaáo duåctreã khuyïët têåt Sao Mai do Doâng Khiïët Têm ÀûácMeå thaânh lêåp vaâ àiïìu haânh tûâ nùm 2004. ToâaGiaám Muåc coá thïm möåt nhaâ ba lêìu àïí coá thïí àuãchöî cho caác linh muåc vaâ tu sô giaáo phêån tônh têm,thûúâng huêën, trau döìi thïm vïì thêìn hoåc, tu àûácvaâ muåc vuå trong muâa heâ. Tûâ thaáng 7.1998 caác

doâng nûä trong giaáo phêån àïìu töí chûáccaác khoaá hoåc vaâo thaáng 7 möîi nùm

cho caác nûä tu trong giaáophêån. Nhûng Toaâ



Giaám Muåc cuäng àang coá nhu cêìu xêy dûång thïmtoaâ nhaâ laâm nhaâ nguyïån, vùn phoâng, phoâng hoåpcho caác dõp töí chûác úã cêëp àöå lúán cuãa Giaáo höåiViïåt Nam trong tûúng lai gêìn. Tûâ nùm 1999 NhaTrang àaä 2 lêìn töí chûác khoáa hoåp cêëp toaân quöëc.Höåi àöìng Giaám muåc Viïåt Nam hoåp thûúâng niïnnùm 1999 taåi Àaåi chuãng viïån Sao Biïín; Àaåi höåiGiaáo lyá toaân quöëc lêìn I (2006) àaä töí chûác taåi ToâaGiaám Muåc Nha Trang.

Coá võ giaám muåc tiïën sô thêìn hoåc vaâ cûã nhên thaánhnhaåc laâ Chuã tõch Höåi àöìng Giaám muåc Viïåt Nam túáihai khoáa liïìn, sau hai khoáa laâm Phoá Chuã tõch, giaáophêån Nha Trang àoáng goáp khöng ñt cho Giaáo höåiViïåt Nam vïì giaáo lyá vaâ thaánh ca.

Ngûúâi con ûu tuá cuãa giaáo phêån àaä àûúåc ÀûácCha Phanxicö Xaviï dêìy cöng dûúäng duåc, võ linhmuåc tûâ nùm 1975 luön saát caánh vúái Àûác ChaPhaolö trong cûúng võ giaám àöëc Àaåi chuãng viïån,Linh muåc Phïrö Nguyïîn Vùn Nho trúã thaânh Giaámmuåc Phoá cuãa ngaâi(1997), kiïm luönviïåc sùn soác caác linhmuåc giaáo phêån. Nhiïåm kyâ Höåiàöìng Giaám muåc 2001 - 2003 ÀûácCha Phïrö laåi àûúåc bêìu laâm Chuã tõchUyã ban Thaánh nhaåc - Nghïå thuêåtThaánh. Tuy thïë, Àûác Cha Phïrö vêîn coânàuã thúâi giúâ àïí ài thùm caác giaáo xûá, vui

cûúâi vúái moåi thaânh phêìn dên Chuáa. Ngaâi quantêm àùåc biïåt àïën viïåc höåi nhêåp vùn hoáa, cöng taácxaä höåi vaâ àaâo taåo ún goåi cuäng nhû nhên sûå. Laâmviïåc nhiïìu ngay khi mùæc bïånh tiïíu àûúâng vaâ aáphuyïët cao, chûa quen àiïìu trõ, Àûác Cha Phïröquaá mau leå vïì thiïn àaâng (2003) vúái tuöíi àúâi 66.Giaáo phêån laåi chuá muåc vaâo Àûác Cha Chñnh àïítröng chúâ möåt võ tên Giaám muåc Phoá.

Ngaây 15.12.2005, àûúåc têën phong taåi Àaâ Laåt, núingaâi àang giûä nhiïåm vuå Töíng àaåi diïån vaâ Cha súãChñnh Toâa, Àûác Cha Giuse Voä Àûác Minh àûúåcchñnh Àûác Giaám muåc Àaâ Laåt thaáp tuâng vïì Nha Trangvaâ trên troång giúái thiïåu: Ngaâi laâ ngûúâi thaânh àaåt.Trong caác chûác vuå ngaâi àaä àaãm nhêån, ngaâi àïìu thaânhàaåt. Mong rùçng trong chûác vuå Giaám muåc Phoá NhaTrang, ngaâi vêîn thaânh àaåt.

Àûác Cha Giuse tûåu chûác ngaây 1.1.2006 àïí bûúácsang nùm múái vúái cöng viïåc miïåt

maâi. Vúái giaáo phêån Nha Trang,Nùm múái 2006 chñnh laâ khai maâo

thúâi kyâ múái.Möåt trong cöng viïåc chñnh yïëu höm nay cuãa

toaân giaáo phêån laâ töí chûác Nùm Thaánh, kyã niïåm 50nùm Giaáo phêån Nha Trang, trong têm tònh tri ên,saám höëi vaâ quyïët têm phaát triïín.



SÚ ÀÖÌ PHAÁT TRIÏÍN CAÁC GGIIAAÁÁOO PPHHÊÊÅÅNN ÀÀAAÂÂNNGG TTRROONNGG VVIIÏÏÅÅTT NNAAMM


Kỷ Yếu Giáo Phận Nha Trang 2008

Education

Transcript of Kỷ Yếu Giáo Phận Nha Trang 2008