Kwaliteitsjaarverslag 2015

Jaarplan 2016

Noordwijk Duinrand Apotheek Apotheek aan Zee Apotheek Noordwijk Binnen Noordwijkerhout Apotheek de Schelft Voorhout Apotheek Voorhout

Bewust en veilig geneesmiddelen gebruik

ten behoeve van uw gezondheidswinst,

dichtbij huis in de Bollenstreek

Pagina 2 van 22

Voorwoord

Voor u ligt het kwaliteitsjaarverslag 2015 en het jaarplan 2016 van de Samenwerkende Apotheken

Bollenstreek (SAB). U vindt hier, naast een blik op onze apotheek een weergave van onze

apotheekvisie en visie op farmaceutische patiëntenzorg, de resultaten van het afgelopen jaar en de

doelstellingen voor het komende jaar.

Wij verwachten in 2016 door de invulling en uitvoering van de plannen in dit kwaliteitsjaarplan, een

gedegen en belangrijke bijdrage te leveren aan de farmaceutische patiëntenzorg met de zelfstandige

apotheker als onafhankelijke medebehandelaar in de eerstelijns gezondheidszorg.

Wij wensen u veel leesplezier,

Namens de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek,

Duinrand Apotheek Noordwijk Sigrid van Daal beherend apotheker

Karin Beuning apotheker

Sarmad Safi apotheker

Apotheek aan Zee, Noordwijk aan Zee Wouter Dessing beherend apotheker

Iris Zuydgeest apotheker

Apotheek Noordwijk Binnen Hans van Huijgevoort beherend apotheker

Apotheek de Schelft, Noordwijkerhout Kees-Jan Smak beherend apotheker

Yuen San Au apotheker

Apotheek Voorhout Evelyn Schuil-Vlassak beherend apotheker

Nitika Chouhan apotheker

Pagina 3 van 22

Leeswijzer

De visie, de algemene gegevens en de kengetallen van de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek

kunt u vinden in hoofdstuk 1. Vervolgens geven wij onze visie op de farmaceutische zorgverlening, en

maken wij duidelijk waarom de patiënt centraal dient te staan in de zorg en aan welke

dienstverlening de patiënt vervolgens ons behoefte heeft.

In hoofdstuk 2 worden de bereikte resultaten omschreven met betrekking tot de geplande

activiteiten op het gebied van farmaceutische patiëntenzorg beschreven.

De activiteiten op het gebied van doelmatigheid van de zorg worden in hoofdstuk 3 beschreven. In

dit hoofdstuk wordt ook een samenvatting gegeven van de activiteiten die in FTO-verband zijn

ondernomen.

Hoofdstuk 5 beschrijft de activiteiten op het gebied van kwaliteitsmanagement.

In het zorgplan 2016 wordt beschreven welke activiteiten gepland staan voor 2016 op het gebied van

farmaceutische zorg, doelmatigheid van zorg en op het gebied van de organisatie van de 5

apotheken.

Pagina 4 van 22

Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................................. 2

Leeswijzer ................................................................................................................................................................ 3

1 Profielschets Samenwerkende Apotheken Bollenstreek (SAB)............................................................................ 5

1.1 Purpose .................................................................................................................................................. 5 1.2 Toekomstbeeld ...................................................................................................................................... 6 1.3 Situatie ................................................................................................................................................... 8 1.4 Patiëntenopbouw SAB apotheken ......................................................................................................... 8 1.5 Ketenpartners ........................................................................................................................................ 9

1.5.1 Stichting Rijncoepel ............................................................................................................................... 9

1.5.2 FTO ........................................................................................................................................................ 9

1.5.3 Overige eerstelijns periodieke overleggen ............................................................................................ 9

1.5.4 Samenwerkingsverbanden en ketenpartners ..................................................................................... 10

1.5.5 Externe overlegvormen: ...................................................................................................................... 10

2 Farmaceutische zorg .................................................................................................................................... 11

2.1 SAB zorgmodules ................................................................................................................................. 11 2.2 Module longaandoeningen ................................................................................................................. 11

2.2.1 Activiteiten 2015 ......................................................................................................................... 11

2.2.2 Medicatiebegeleiding bij longaandoeningen ...................................................................................... 11

2.3 Polyfarmacie / medicatiereviews ............................................................................................................... 12 2.4 LAREB meldingen ........................................................................................................................................ 12 2.5 Farmacogenetica ................................................................................................................................. 12 2.6 Herhaalmedicatie optimaliseren ......................................................................................................... 13 2.7 Activiteiten ten behoeve van patiëntveiligheid ................................................................................... 14

2.6.1 Recalls/ veiligheidsinformatie ..................................................................................................... 14

2.6.2 CMR (Centrale Medicatie-Incidenten Registratie) ...................................................................... 14

2.8 Incontinentiezorg ................................................................................................................................ 14 2.9 Het welkomstboekje en welkomstenvelop ................................................................................................ 16 2.10 Landelijk Schakel Punt .............................................................................................................................. 16 2.11 Overige activiteiten................................................................................................................................... 16

2.11.1 Psoriasis informatie avond ................................................................................................................ 16

3 Doelmatigheid van zorg ....................................................................................................................... 17 3.1 Farmacotherapieoverleg (FTO), afspraken en uitkomsten ......................................................................... 17 3.2 Nieuwe geneesmiddelen ..................................................................................................................... 17

5 Kwaliteitsmanagement ................................................................................................................................ 18

5.1 Fouten en klachten afhandeling .......................................................................................................... 18 5.1.1 Klachten over de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek BV ......................................................... 18

5.2 Controle van afgeleverde recepten ............................................................................................................ 18 6 Jaarplan 2016 ............................................................................................................................................... 19

6.1 Lijst met projectplannen 2015/2016 ................................................................................................... 19 6.2 Lijst met strategische initiatieven 2016 ............................................................................................... 20

Bijlage 1 Nevenactiviteiten ............................................................................................................................ 21

Pagina 5 van 22

1 Profielschets Samenwerkende Apotheken Bollenstreek (SAB)

De Samenwerkende Apotheken Bollenstreek BV (SAB) is sinds 1 januari 2010 een

samenwerkingsverband van de voormalige Noordwijkse Apotheken (apotheek Noordwijk aan Zee,

Duinrand Apotheek Noordwijk en apotheek Noordwijk Binnen) en het conglomeraat van apotheek de

Schelft en Apotheek Voorhout.

1.1 Purpose

Afgelopen jaren is onder begeleiding van de heren Drs. Nanne Dodde (3ND) en Drs. P. de Beurs (de

Beurs advies en bemiddeling) de bij het SAB-strategisch bedrijfsplan de P&Q-cyclus doorlopen,

waarmee we de strategische richting, prioriteiten en structuur van de SAB aangepast hebben aan de

ontwikkelingen van dit jaar.

Naast het aanpassen van het bedrijfsplan, is er aandacht besteed aan het proces van strategische

planning evenals aan het verder verbeteren van de kennis en vaardigheden van effectieve

samenwerking.

De purpose van de SAB bestaat uit: de bestaansreden, de kernwaarden met gedragsnormen en het

toekomstbeeld (2015). De bestaansreden is: ‘Bewust en veilig geneesmiddelen gebruik ten behoeve

van uw gezondheidswinst, dichtbij huis in de Bollenstreek’.

De uitgebreidere versie: Wie: Dichtbij huis voor inwoners van de Bollenstreek, gedurende de gehele levensloop(‘van wieg tot graf’). In samenwerking met de andere betrokkenen zorgverleners. Wat: Bewust en veilig gebruik van apotheekproducten (geneesmiddelen, verbandmiddelen e.a.) door deskundig en betrouwbaar zorgadvies en zorgbegeleiding (consulent, klantbord), afgestemd op de intrinsieke zorgvraag: van preventie en acute zorg tot chronische en intensieve zorg. Waarom: Met elkaar het verschil maken op het gebied van regionale apothekerszorg (Bollenstreek), trots zijn op onze professie en zorgverlenerschap en bijdragen aan de SAB, goede naam en continuïteit van SAB. Dit alles in het teken van gezondheidswinst: uw gezondheidswinst.

Toelichting: De Purpose is geschreven voor en vanuit het perspectief van de consument (bewust, veilig, gebruik, uw gezondheidswinst) i.p.v. de meer instrumentele en technische insteek van aanbod van farmaceutische zorg (zorgverlening, geneesmiddel, kwaliteit). Voor het ‘bewust gebruik’ is deskundigheid nodig vanuit klantgericht en communicatief perspectief (zorgadvies en begeleiding), in samenwerking met de andere betrokken zorgverleners. Het ‘veilig gebruik’ appelleert aan de deskundigheid vanuit functioneel technisch perspectief (deskundigheid, betrouwbaarheid). De bestaansreden is gericht op gezondheid en gedrag (‘gg’) gedurende het gehele leven van de consument, i.p.v. een oriëntatie op ziekte en zorg (‘zz’), veelal later in het leven.

Pagina 6 van 22

De kernwaarden van de SAB zijn achtereenvolgens: Mensgerichtheid, Deskundigheid,

Betrouwbaarheid, , Vooruitstrevend. Elk van deze kernwaarden is vertaald in normatieve

gedragsregels, die als richtlijn dienen voor het alledaags handelen.

Mensgerichtheid

Vriendelijk zijn.

Waardering voor wie men is.

Luisteren naar de ander.

Klantgericht richten op de zorgvraag.

Non-verbale uitstraling congruent.

Open uitnodigende houding.

Managen van verwachtingen.

Betrouwbaarheid

Doen wat je zegt en afspraken nakomen.

Werk voorbereiden en afmaken.

Meer denken in belangen dan in gelijk.

Duidelijk aangeven van professionele grenzen.

Gemotiveerd een ander standpunt innemen.

‘Onberispelijk’ taalgebruik.

Deskundigheid

Professionele houding en bewuste uitstraling.

Vakinhoudelijke kennis en communicatieve kunde.

Op de hoogte van relevante actuele zorg/vak ontwikkelingen.

Leergierig zijn en de ander vragen stellen.

(H)erkennen van persoonlijke blinde vlekken.

Vooruitstrevend

Verbeteringen zoeken in patronen en systemen.

Vertonen van omgevingsensitiviteit.

Nieuwsgierig en open staan voor het nieuwe.

‘Out of the box’ denken en ideeën ontwikkelen.

Latente behoeftes identificeren en creëren

1.2 Toekomstbeeld

Consumenten weten en ervaren dat ze centraal staan in de SAB apotheken. Spontaan bevelen

consumenten de SAB apotheken aan bij familie, vrienden en kennissen. Er is ruime aandacht en tijd

voor een ieder en er wordt goed en oprecht geluisterd. Consumenten kunnen desgewenst altijd

terecht bij een SAB apotheek in de buurt.

Consumenten weten dat ze bij de SAB apotheken altijd het voordeel hebben van de laatste

ontwikkelingen op het gebied van farmaceutische patiëntenzorg (vooruitstrevend). De apotheken

worden gezien als expertise centrum op het gebied van gezondheid (‘gezondheidscoach’), voor jong

en oud, ook zonder het gebruik van geneesmiddelen.

De dienstverlening is afgestemd op de individuele consument (klant centraal); Chronische patiënten

krijgen een zorgprogramma aangeboden dat met ketenpartners is ontwikkeld. In overleg met de

individuele patiënt en de ketenpartners wordt bepaald wat de beste manier van begeleiding is en

hoe de patiënt het beste over zijn/haar geneesmiddelen kan beschikken. Daarbij is gemak voor de

klant net zo belangrijk als medicatieveiligheid.

De SAB apotheken zijn onderdeel van moderne regionale eerstelijns gezondheidszorg waar nauw

wordt samengewerkt met andere zorgverleners (‘1 loket functie’). De SAB speelt een actieve rol bij

verdere invulling aan het zorgverlenerschap. Taakverschuiving van 2e naar 1e lijn treedt op, om aan

extra beroep op zorg te kunnen blijven voldoen. De SAB neemt daarbij, in goed overleg, taken over in

de 1e lijn.

Pagina 7 van 22

De vennootapothekers zijn binnen de SAB organisatie verantwoordelijk voor het strategisch beleid

en de financiële resultaten. Samen met de gevestigd apothekers in loondienst vormen de vennoot

apothekers het management team, waar de aansturing van meer tactische en operationele zaken

plaatsvindt. De apothekers binnen de SAB hebben een aantal taken onderling verdeeld, daarbij

gebruik makend van de diverse interesses en competenties die bij hen aanwezig zijn. Het ‘locatie

team’ draagt de verantwoordelijkheid voor de farmaceutische zorgverlening in de betreffende SAB-

vestiging.

De SAB staat bekend als een goede werkgever, medewerkers voelen zich verbonden met de

organisatie; de kernwaarden zijn bekend en worden uitgedragen richting elkaar, de consumenten en

de diverse ketenpartners. Consumenten zien en merken dat de medewerkers van SAB met plezier

werken. De SAB heeft een hele goede naam en staat bekend als deskundig, betrouwbaar,

klantgericht en vooruitstrevend. De voortrekkersrol die de SAB vervult uit zich ook in deelname in

strategisch belangrijke overlegorganen met ketenpartners, zorgverzekeraars, en in de branche.

Het strategisch bedrijfsplan voorziet in een duidelijke strategische richting alsmede een structurele

basis voor goede en constructieve samenwerking. Het plan wordt ieder jaar bijgewerkt met input van

de medewerkers, klanten, diverse ketenpartners en andere stakeholders. De SAB organisatie is zo

ingericht dat het snel kan inspelen op actuele ontwikkelingen in de zorg. Het kan concurreren met

alle distributiemodellen voor de lokale markt. Financieel staat de organisatie er gezond bij.

Pagina 8 van 22

1.3 Situatie

Het verzorgingsgebied betreft voornamelijk de postcode gebieden 2201 t/m 2203 in de Noordwijk,

2211 te Noordwijkerhout en 2215 te Voorhout. In onderstaande tabel is het aantal

huisartsen(praktijken) per gemeente terug te vinden.

Aantal huisartsen/huisartsenpraktijken in SAB-gebied

Noordwijk Noordwijkerhout Voorhout SAB

Huisartsenpraktijken 5 2 5 12 Aantal huisartsen 13 8 11 32

Voor alle vestigingen van de SAB geldt dat de huisartsen waarmee samengewerkt wordt,

verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de recepten. Middels een Pharmacom-Medicom®

wordt gebruik gemaakt van een gezamenlijke patiëntendatabase voor huisarts en apotheken. Via

deze koppeling kan ook gegevensuitwisseling, zoals recept doorgifte, plaatsvinden. Daarnaast wordt

de meeste specialistenreceptuur aangeboden uit de omliggende ziekenhuizen:

LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum) te Leiden

Alrijne ziekenhuis o Locatie Leiden o Locatie Leiderdorp

Spaarne Ziekenhuis Haarlem/Heemstede

1.4 Patiëntenopbouw SAB apotheken In onderstaande tabel is de leeftijdsverdeling van de ingeschreven cliënten weergegeven. Het

percentage personen van 65 jaar en ouder ingeschreven bij de SAB apotheken in 2015 bedroeg in

Noordwijk 21.3 %, Voorhout 16.4% en in Noordwijkerhout 21.2% (Nederland 17.7%)

Leeftijdsverdeling van de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek in vergelijking met de bevolking van Nederland volgens

het Centraal Bureau voor Statistiek (feb 2015)

Leeftijd Noordwijk Noordwijkerhout Voorhout SAB CBS

0-19 20.9% 18.4% 24.5% 20.8% 22.7% 20-39 24.2% 25.5% 24.1% 24.6% 24.5% 40-64 38.5% 34.9% 35.0% 36.5% 35.1% 65-80 16.4% 14.6% 11.5% 14.7% 13.4% 80+ 4.9% 6.6% 4.9% 5.5% 4.3%

Conclusie: De patiënten samenstelling van de SAB is redelijk vergelijkbaar met die van de

Nederlandse bevolking. Het aantal 65+-ers groter dan in Nederland nl 20.2% vs 17.4%. In vergelijking

met de voorgaande jaren is het percentage 65+-ers fors toegenomen. Dit heeft te maken met de

overname van 2 apotheken in Noordwijkerhout. Het patiënten bestand van deze apotheken was

relatief oud. Het aantal allochtone patiënten van de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek is

relatief gering.

Pagina 9 van 22

1.5 Ketenpartners

1.5.1 Stichting Rijncoepel

De SAB participeert in 3 van de 5 samenwerkingsverbanden binnen Rijncoepel:

Samenwerkingsverband Noordwiijk Binnen, Samenwerkingsverband Wantveld en

Samenwerkingsverband Herenstaete (Voorhout).

Binnen deze samenwerkingsverbanden hebben de apothekers verschillende functies: zie

nevenactiviteiten.

De Rijncoepel maakt zelf ook een jaarverslag; zie: www.Rijncoepel.nl .

Op deze website zijn ook de jaarverslagen van Rijncoepel terug te vinden.

1.5.2 FTO

De apothekers hebben regelmatig gestructureerd overleg met de huisartsen. Daarbij participeren we

in 3 FTO groepen (FTO groep Noordwijk, FTO groep Noordwijkerhout en FTO-groep Voorhout). Alle 3

de groepen hebben niveau 4.

6 keer per jaar een FTO van minimaal 90 minuten Diverse malen per jaar overleg met huisartsen over diverse onderwerpen, zoals bijvoorbeeld

medicatiereviews en kwaliteitsindicatoren.

1.5.3 Overige eerstelijns periodieke overleggen

In Noordwijk wordt overlegd met de volgende disciplines:

Woonzorgcentrum Jeroen Groot Hoogwaak Groot Hoogwaak Kleinschalig Wonen MOVIT Groot Hoogwaak Het Raamwerk Eerstelijns zorgcentra door cliënten bekeken (ECB) samen met Gezondheidscentrum

Wantveld

In Voorhout wordt overlegd met de volgende disciplines:

Marente locatie Gerto Activite Agnesstaete Forensisch Centrum Teylingereind te Sassenheim Horizon – de Vaart te Oegstgeest Thuiszorgorganisatie Marente

Pagina 10 van 22

In Noordwijkerhout wordt overlegd met de volgende disciplines:

Diabetes overleg met de praktijkondersteuners Woonzorgcentrum Munnekeweij FTO met AVG-artsen van ’s Heerenloo Geneesmiddelcommissie met artsen en medewerkers van ‘s Heerenloo Eerstelijns zorgverleners COPD Movit MDO over bewoners Munnekeweij

1.5.4 Samenwerkingsverbanden en ketenpartners

Vanuit de kerntaak Zorgverzekeraars werkt SAB Apotheken nauw samen met de volgende ketenpartners:

1. NControl BV, waaronder de diensten NCasso (declaratie), NContract (database beheer contracten zorgverzekeraars);

2. NFZ (Nederlandse Zorggroep Federatie BV): contractering prestatiecontracten landelijk werkende zorgverzekeraars;

3. Rijncoepel: contractering prestatiecontracten met regionale zorgverzekeraar (multidisciplinair)

4. Vecozo (COV en declaratie afwikkeling voor zorgverzekeraars) 5. Zorgmakelaar Elderman & Geerts

1.5.5 Externe overlegvormen:

De apothekers nemen verder deel aan diverse externe overlegvormen:

Duinfarm industrie-overleg (10x per jaar) KNMP, district West Jaarvergadering DAB (Dienstapotheek Bollenstreek) Bijeenkomsten NFZ Overleg met thuiszorgorganisatie Activite, regionaal overleg

Voor verdere nevenfuncties zie bijlage 1: nevenactiviteiten apothekers

Pagina 11 van 22

2 Farmaceutische zorg

2.1 SAB zorgmodules

Inmiddels worden in alle SAB-apotheken de zorgmodules op dezelfde wijze uitgevoerd door de

medewerkers. Hieronder treft u een overzicht van de resultaten aan.

2.2 Module longaandoeningen

2.2.1 Activiteiten 2015

Gestructureerde eerste uitgifte, vervolguitgifte en jaarlijkse controle inhalatie-techniek.

Multidisciplinair samenwerking RijnCoepel: starten met herziening van zorgprogramma COPD en astma

Deelname Special Interest Group Longaandoeningen KNMP

2.2.2 Medicatiebegeleiding bij longaandoeningen

Uit de literatuur blijkt dat de inhalatietechniek bij minimaal 40% van de patiënten met

longaandoeningen te kort schiet. Bij patiënten met longaandoeningen kan therapietrouw leiden tot

exacerbaties en onnodige opnames in het ziekenhuis en veel ziekte verzuim. De schade die hierdoor

ontstaat aan de gezondheid is groot. Verbetering van de therapietrouw leidt tot een betere controle

van de longaandoening.

Doelstelling in 2015 was het continueren van de door onszelf vormgegeven module in alle

vestigingen. Deze module bevat een gestructureerde eerste uitgifte, vervolguitgifte en jaarlijkse

controle inhalatie-techniek.

Aantal uitgevoerde inhalatie-instructies over geheel 2015

Aantal geregistreerde inhalatie-instructies

Apotheek aan Zee 119 Duinrand Apotheek 235 Apotheek Noordwijk Binnen 64 Apotheek de Schelft 135 Apotheek Voorhout 263

Pagina 12 van 22

2.3 Polyfarmacie / medicatiereviews

De apothekers van de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek hebben in 2015 samen met de

huisartsen medicatiebeoordelingen uitgevoerd conform de multidisciplinaire richtlijn ‘polyfarmacie’.

Aantal uitgevoerde medicatiebeoordelingen over geheel 2015

Aantal medicatiebeoordelingen

Apotheek aan Zee 19 Duinrand Apotheek 21 Apotheek Noordwijk Binnen 18 Apotheek de Schelft 26 Apotheek Voorhout 41

Totaal SAB 125

2.4 LAREB meldingen

Onbekende of ernstige bijwerkingen worden in de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek gemeld

bij het LAREB.

Daarnaast nemen de apotheken deel aan het LIM programma: Lareb Intensive Monitoring –

programma. Meer informatie hierover is terug te vinden op de website van Lareb.

Aantal LAREB Meldingen Type registratie

Totaal Totaal SAB apotheken 4

2.5 Farmacogenetica

De huidige behandelingen en het geneesmiddelgebruik zijn gebaseerd op grote populatie-

onderzoeken. Er wordt nog onvoldoende rekening gehouden met de individuele kenmerken van

patienten. Momenteel is er nog weinig data beschikbaar over de toegevoegde waarde (o.a. klinische

waarde) van farmacogenetica, maar er zijn voldoende onderzoeksgegevens om met dit onderwerp

door te gaan.

De SAB apotheken nemen deel aan de IP-3 studie. Met dit onderzoek wordt onderzocht of het

mogelijk is om het gebruik van medicijnen daadwerkelijk veiliger en effectiever te maken door bij de

start van de behandeling gebruik te maken van delen van de genetische code.

In 2015 hebben de apothekers patienten in de apotheek geinformeerd over deze studie en

speekselmateriaal afgenomen. De resultaten van de genetische code is vervolgens daarna besproken

met huisarts en patient, evenals de klinische consequenties hiervan.

In 2016 zullen we blijven deelnemen aan deze studie.

Pagina 13 van 22

2.6 Herhaalmedicatie optimaliseren

De Samenwerkende Apotheken Bollenstreek heeft in 2015 de herhaalservice (verder genoemd: HH-

service) (verder) geïmplementeerd. Deze werkwijze heeft meerdere voordelen nl.:

1) Service aan de patiënt: a. de patiënt krijgt hierdoor op één moment alle geneesmiddelen voor dezelfde

periode mee / bezorgd en hoeft op bestellingen niet te wachten. b. de synchronisatie is bevorderlijk voor de therapietrouw

2) Het moment van aanschrijven en afleveren ligt een paar dagen uit elkaar, zodat de apotheek en de huisarts tijdig kunnen interveniëren op medicatie

3) Het werk in de apotheek is efficiënter te organiseren. Dit kan bijdragen aan een afname van de werkdruk.

In onderstaande tabel zijn de resultaten per vestiging terug te vinden

% van actieve patiënten die meer dan 2 middelen

gebruiken en deelnemen aan HH-service

% van actieve patiënten die meer dan 2 middelen gebruiken en deelnemen

aan HH-service danwel een medicatierol gebruiken

Noordwijkse Apotheken 68.3% 80.8% Apotheek de Schelft 55.7% 71.0% Apotheek Voorhout 75.7% 91.0% Samenwerkende Apotheken Bollenstreek (totaal)

66.3 % 80.1%

Vanaf 2014 worden m.b.t. % patiënten in de herhaalservice andere criteria gehanteerd dan in het

verleden. Er wordt nu gekeken naar het percentage van de potentiele patiënten.

Uit bovenstaande cijfers blijkt dat voor een groot deel van onze patiënten de herhaling van de

chronische medicatie op een patiënt vriendelijke en efficiënte wijze plaats vindt. In 2015 zijn er

diverse acties in de apotheken gevoerd om het aantal patiënten dat gebruik maakt van de

herhaalservice te vergroten. Voor Apotheek de Schelft is er na de overname van de Apotheken in

Noordwijkerhout nog een inhaalslag te maken. Hier is nog een behoorlijk verbeterpotentieel. Voor

de andere apotheken is verbeter potentieel is nog gering. Niet alle patiënten willen deelnemen aan

de herhaalservice.

Het streven was om in 2015 de herhaalservice verder uit te breiden. Dit is in absolute aantallen

gelukt. Het streven was om de dienstverlening naar de deelnemers van de herhaalservice te

verbeteren door een afhaalbericht te versturen d.m.v. e-mail dat de herhaalservice klaar staat. Dit is

door omstandigheden niet volledig gelukt. Vanaf het 3e kwartaal 2015 is er begonnen met een proef.

Door externe omstandigheden kon deze proef niet omgezet worden naar alle apotheken. De ervaring

is dat deze extra service t door onze patiënten erg gewaardeerd wordt. Het is de bedoeling om deze

e-mail berichten in het tweede kwartaal van 2016 alsnog SAB breed in te voeren.

Pagina 14 van 22

2.7 Activiteiten ten behoeve van patiëntveiligheid

2.6.1 Recalls/ veiligheidsinformatie

Sinds enkele jaren worden de activiteiten met betrekking tot recalls geregistreerd is Q-base.

2.6.2 CMR (Centrale Medicatie-Incidenten Registratie)

De Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) is het landelijk meldpunt voor zorg-incidenten. Zorgverleners kunnen incidenten die zijn opgetreden in het proces van voorschrijven, bereiden, afleveren en toedienen van geneesmiddelen anoniem melden aan deze databank. Het doel van de CMR is zorgaanbieders te ondersteunen bij het reduceren van risico's in het gehele zorgproces. Door incidenten niet alleen intern, maar ook landelijk te registreren worden grotere aantallen meldingen verkregen. Door deze meldingen op uniforme wijze te classificeren, wordt inzicht verkregen in de wijze waarop fouten ontstaan en hoe deze leiden tot schade. De landelijke database biedt de mogelijkheid tot:

het definiëren van risicovolle stappen in het medicatieproces

het opstellen van gerichte verbeteracties

het leveren van informatie en onderbouwing voor de ontwikkeling van landelijk beleid op het gebied van patiënt- en medicatieveiligheid

De Samenwerkende Apotheken Bollenstreek melden ernstige incidenten bij CMR via de webdatabase. Daarnaast stuurt CMR alertmeldingen, waarbij de aanbevelingen geïmplementeerd worden in alle locaties in de apotheken.

2.8 Incontinentiezorg

De SAB apotheken streven er naar een totaal pakket aan farmaceutische- en hulpmiddelen te leveren

dicht bij huis van de cliënt. Incontinentiezorg, het leveren en begeleiden bij het gebruik van

incontinentiemateriaal, past hierbij en wordt sinds jaar en dag geleverd. Vanuit diverse

zorgverzekeraar is er vanaf 2012 een verder sturende werking ingetreden. Waar voorheen het

materiaal per stuk werd vergoed aan de apotheek, stappen steeds meer verzekeraars over naar een

dagprijs systematiek. Het aantal stuks te gebruiken was voor de vergoeding aan maxima gebonden.

Hierbij wordt de apotheek een vergoeding per dag gegeven, ongeacht de hoeveelheid materiaal die

een cliënt verbruikt. Nu wordt een vergoeding gegeven per dat op basis van een via een zorgplan in

categorieën in gedeelde cliënten. De apotheek kan niet anders dan in stuks inkopen en neemt

hiermee het budget risico van de verzekeraar over.

CZ is in 2008 hiermee een experiment begonnen, dit had een relatief beperkte impact binnen SAB

apotheken. In 2012 heeft Achmea dit voorbeeld gevolgd. Hiermee is het financiële risico voor een

grote groep cliënten bij de apotheek komen te liggen. Om cliënten zo goed mogelijk van dienst te

blijven zijn van alle bestaande gebruikers zorgbehandelplannen opgesteld. In 2014 zijn de

Pagina 15 van 22

zorgverzekeraars VGZ en Menzis ook overgegaan op een dagprijs voor incontinentie materiaal

gebruikers.

De financiële risico’s en administratieve lasten voor het aanmaken en bijhouden van zorgplannen

voor SAB Apotheken nemen hierdoor fors toe bij afnemende winstgevendheid. De dagprijs

systematiek komt niet tegemoet aan individuele maatwerk oplossingen voor cliënten. Er is zorg of

SAB Apotheken dit model in 2016 en de jaren erna nog economisch verantwoord kunnen handhaven.

Staken van deze activiteiten zal in dat geval gepaard moeten gaan met sanering van het

personeelsbestand.

Door samenwerking aan te gaan met ketenpartners zoals NCare wordt door SAB apotheken

geprobeerd om deze zorg dicht bij huis te kunnen blijven aanbieden.

Welke activiteiten zijn er rondom Incontinentie zorg in 2015 georganiseerd?

Binnen de SAB apotheken zijn taakverantwoordelijke assistentes aangesteld die verantwoordelijk

zijn voor de organisatie en de administratie rondom de verstrekking van Incontinentie materiaal .

Met name het monitoren en bijsturen van overmatig gebruik van incontinentie materiaal is

tijdrovend.

Binnen de SAB apotheken worden protocollen gehanteerd met betrekking tot de intake van

patiënten die incontinentiemateriaal nodig hebben. Aan de hand daarvan wordt bepaald welk

materiaal geschikt is voor de patiënt en hoe vaak dit verwisseld mag worden per dag.

Met de diverse zorginstellingen zijn afspraken gemaakt m.b.t. het gebruik van

incontinentiemateriaal.

Er zijn in enkele woonzorgcentra klinische lessen georganiseerd m.b.t. het incontinentiemateriaal en

er zijn op diverse plaatsen incontinentie spreekuren gepland om probleem patiënten te bespreken

met de verzorging. Voor de wijkverpleegkundigen van Marente is er een bijeenkomst geweest

waarbij door een apotheker uitleg is gegeven over het zinnig en zuinig gebruik van incontinentie

materiaal.

In RijnCoepel verband is er in Noordwijk en Voorhout een zorgprogramma Incontinentie opgezet .

Hierover is een FTO georganiseerd waarbij een van de taakverantwoordelijke assistentes aan de

aanwezige huisartsen, fysiotherapeuten, apothekers uitleg heeft gegeven over het zorgprogramma

incontinentie dat door de SAB apotheken wordt gevolgd en zij heeft ook kort uitleg gegeven over de

soorten incontinentie materiaal die er zijn.

Pagina 16 van 22

2.9 Het welkomstboekje en welkomstenvelop

In 2014 is er voor de SAB apotheken gewerkt aan een informatiebron voor patiënten waarin wordt

omschreven wat een patiënt in onze apotheken kan verwachten en waarvoor patiënten bij de

apotheek terecht kunnen. Dit heeft geresulteerd in het samenstellen van een welkomstboekje

waarmee wij patiënten nog beter van dienst kunnen zijn. Ook onze contactgegevens, openingstijden,

gegevens over de bereikbaarheid en verdere services die SAB apotheken bieden is in dit boekje te

vinden.

Dit boekje ‘Welkom in de apotheek’ is in eerste instantie samengesteld om mee te geven aan nieuwe

patiënten die zich bij SAB apotheken willen inschrijven. Aan de nieuwe patiënten wordt een

welkomstenvelop meegegeven met alle inschrijfformulieren waar het boekje aan toegevoegd is.

Het boekje is ook handig voor alle patiënten die al langer staan ingeschreven bij onze apotheken.

Daarom worden er op de locaties regelmatig welkomstboekjes neergelegd in de wachtruimte. Dit

mag meegenomen worden door alle patiënten die het handig vinden de informatie over de SAB

apotheken thuis te hebben.

2.10 Landelijk Schakel Punt

In 2014 is er actief gestart met de voorbereidingen op de invoering van het Landelijk Schakel Punt

(LSP). De vijf apotheken zijn aangesloten op het LSP en er is gestart met het vragen van toestemming

voor het delen van gegevens via het LSP aan de patiënten.

2.11 Overige activiteiten

2.11.1 Psoriasis informatie avond

Op 10-11-2015 en 12-11-2015 hebben wij voor patiënten met psoriasis een voorlichtingsavond

georganiseerd. Er was veel belangstelling voor, in totaal waren er 65 patiënten aanwezig.

Er is door een gezondheidsdeskundige van Remedica (een communicatiebureau voor gezondheid en

leefstijl) informatie gegeven over de aandoening psoriasis. Hierbij is ingegaan op de verschillende

typen psoriasis en de verschillende behandelingen voor psoriasis. Denk hierbij aan zalven/cremes,

lichttherapie maar ook de biologicals zijn aan bod gekomen e.a. geneesmiddelen. Hierbij werd de

inbreng van informatie van de apotheker zeer op prijs gesteld.

Ook zijn er praktische tips besproken, zoals bijv. niet te warm en lang douchen en hoeveel

geadviseerd wordt om te smeren a.d.h.v. de finger tip units: is een hoeveelheid die overeenkomt met

een streepje crème/zalf zo lang als een vingertop. Dat is ongeveer 0,5 gram. Dit smeeradvies is

aangeraden aan onze assistenten om door te nemen voor de baliegesprekken.

De patiënten vonden het fijn om eens een compleet beeld van hun aandoening gepresenteerd te

krijgen. Daarnaast vonden ze het fijn om ervaringen met elkaar te delen.

De patiënten hopen op een behandeling waardoor ze van de psoriasis genezen worden, in de praktijk

blijkt dit lastig te zijn en gaat het voor veel om een chronische aandoening

Pagina 17 van 22

3 Doelmatigheid van zorg

3.1 Farmacotherapieoverleg (FTO), afspraken en uitkomsten

In 2015 is in alle dorpen minimaal 6 maal een FTO georganiseerd. In alle gemeenten wordt een FTO

op niveau 4 gehouden. Hieronder staan de onderwerpen:

Vestiging Datum Onderwerp

Apotheek aan Zee Apotheek Noordwijk Binnen Duinrand apotheek Noordwijk FTO Rijncoepel Noordwijk

24-02-2015 Antidepressiva

21-04-2015 Cholesterolverlaging

16-06-2015 Samenwerkingsafspraken

22-09-2015 Polyfarmacie

27-10-2015 Benchmark Z&Z

15-12-2015 Evaluatie-FTO

Apotheek aan Zee 07-02-2015 GKF – DTO - Intoleranties

Apotheek Noordwijk Binnen 17-03-2015 Ziekte van Lyme

Duinrand Apotheek Noordwijk 16-06-2015 Palliatief Redeneren

22-09-2015 Leverfalen

27-10-2015 Hartfalen

FTO Heil Noordwijk 24-11-2015 Evaluatie-FTO

Apotheek de Schelft 26-01-2015 Hartfalen

13-04-2015 Astma bij kinderen

02-05-2015 Evaluatie-FTO

26-08-2015 Otitis Media

27-10-2015 RLS en slaapstoornissen

30-11-2015 Neuropatische pijn

Apotheek Voorhout 09-02-2015 GKF - Intoleranties

16-03-2015 ADHD

18-05-2015 Migraine

11-06-2015 Leverfalen

22-06-2015 Evaluatie-FTO

21-09-2015 Pijn

3.2 Nieuwe geneesmiddelen

Tijdens elk FTO worden de kenmerken van nieuwe geneesmiddelen besproken. Indien mogelijk

wordt hierbij dan aangegeven wat de relevantie in de eerste lijn van een dergelijke introductie kan

zijn. In 2015 zijn besproken: Latuda, Brintelux, Palexia, Esmya, Aiflusal Forspiro, Atozet, Dymista,

Spiolto, Toujeo, Tresiba, Zostavax,Fluomizin, Toctino.

Pagina 18 van 22

5 Kwaliteitsmanagement

5.1 Fouten en klachten afhandeling

5.1.1 Klachten over de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek BV

Enkele jaren geleden is er in alle SAB apotheken een begin gemaakt met het registreren van klachten

en fouten in Q-base en het omzetten van klachten en fouten van het oude systeem naar Q-base . Het

voordeel van Q-base is dat er op een eenduidige wijze door alle medewerkers wordt geregistreerd en

dat er daardoor een beter inzicht ontstaat waar de grootste kans op fouten zit in onze apotheken.

Het uitwerken van geregistreerde fouten en klachten is door middel van Q-base eenvoudig. Tevens is

het mogelijk om real time de stand van zaken m.b.t. geregistreerde klachten en fouten in te zien.

5.2 Controle van afgeleverde recepten

Alle afgeleverde recepten worden conform het kwaliteitssysteem afgehandeld en nadien

gecontroleerd door een apotheker. In 2013 is de richtlijn “ter handstellen”door de KNMP

gepubliceerd. Deze richtlijn heeft binnen de SAB –apotheken tot de nodige discussie gezorgd.

In deze richtlijn wordt gesteld dat in alle gevallen elk recept door 2 gediplomeerde moet worden

gezien en gecontroleerd. Binnen SAB vonden wij het verantwoord om voor de zogenaamde “niet

risico recepten” het een hand systeem te hanteren. Om dit in de toekomst te kunnen blijven

hanteren dient dit proces gevalideerd te worden

In 2014 zijn de SAB apotheken gestart met het valideren van de zgn “niet risico recepten”.De analyse

van de resultaten in 2015 was zodanig gecompliceerd dat we besloten hebben om hiervoor een

nieuw systeem op te zetten. Het is ons niet gelukt om in 2015 het door ons gehanteerde systeem te

valideren. In 2016 gaan we dit opnieuw opzetten.

6 Jaarplan 2016

6.1 Lijst met projectplannen 2015/2016

Nummer: Omschrijving

1 P&C cyclus

2 NFZ-activiteiten

7 GKF 2015

3 Behouden van het contract met “s Heerenloo

16 Introduceren van e-mail bij HH-servcie

15 Toevoegen coumarines aan medicatierollen

4 Uniformeren naleveringen

6 Verbetering klantentevredenheidsmeting

10 introductie Pharmacom nieuw

8 Beheer medewerkerscode Pharmacom

11 Medicatie-overdracht: mogelijkheden LSP benutten

9 Opt-in

13 Introduceren centrale DPA/ digitaal nakijken recepten

12 Implementatie nieuwe website/ webshop

5 Rendement analyse fouten en klachten

14 Informatieveiligheidsbeleid

Pagina 20 van 22

6.2 Lijst met strategische initiatieven 2016

Nummer: I/P Omschrijving

2015 I8 Implementatie performance management 2016-1 I1 Focus op klantentevredenheid

2016-2 I2 Geïntegreerde multimediale klantencommunicatie 2016-2a P Project eersteuitgifte.nl

2015 P Digitale zorgboeken

2016-2c P Webcare 2016-3 I3 Professionalisering van diverse processen:

2016-3d P Smart-filling 2.0 (fast lane, mid-lane, batch)

2016-4 I4 Apotheker in de huisartsenpraktijk 2016-5 I5 Centraliseren instellingen (GDS)

Pagina 21 van 22

Bijlage 1 Nevenactiviteiten

Nevenactiviteiten Karin Beuning:

o Lid consultatieteam palliatieve Zorg Zuid-Holland Noord o Rijncoepel: Locatie coördinator zorg samenwerkingsverband Wantveld (=SWV WV) o Rijncoepel: deelnemer commissie kwaliteit SWV Wantveld o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma GGZ Wantveld o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma klachten bewegingsapparaat WV o Docent PAO FARMACIE Palliatieve zorg o Deelnemer project COMPARE (ontwikkeling van competentiebeschrijvingen palliatieve zorg)

Nevenactiviteiten Sigrid van Daal

o Kernteamoverleg Rijncoepel, Samenwerkingsverband Noordwijk Binnen o Deelnemer werkoverleg Samenwerkingsverband Noordwijk Binnen o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma kwetsbare ouderen SWV WV o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma kwetsbare ouderen SWV Noordwijk

Binnen o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma kwetsbare ouderen SWV Herestaete o Rijncoepel: deelnemer werkgroep diëtisten-apotheek o Deelnemer kwaliteitscommissie Rijncoepel, Samenwerkingsverband Noordwijk Binnen o FTO coördinator FTO Rijncoepel Noordwijk o FTO coördinator FTO Heil Noordwijk o Deelnemer Nederlandse Vereniging voor Apothekers werkzaam in de zorg voor Verstandelijk

Gehandicapten (NVApVG)

Nevenactiviteiten Wouter Dessing:

o Lid Formulariumcommissie Health base/ Pharmapartners o Lid projectgroep Regionale Afspraken Dermatologische Apotheekbereidingen Leiden e.o. o Coördinator huisvestiging o Medeauteur van het boek Geneesmiddelinformatie van de uitgever Elsevier gezondheidszorg o Rijncoepel: Lid managementteam samenwerkingsverband Wantveld o Rijncoepel: Lid ICT commissie o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma hartfalen SWV WV o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma hartfalen SWV BIN o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma hartfalen/cardiovasculair

risicomanagement SWV Herenstaete o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma cardiovasculair risicomanagement BIN o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma cardiovasculair risicomanagement WV

Nevenactiviteiten Hans van Huijgevoort

o Directielid Dienstapotheek Bollenstreek BV o RijnCoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma Incontinentie SWV Wantveld o RijnCoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma Incontinentie SWV Noordwijk Binnen o RijnCoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma Incontinentie SWV Herenstaete

Pagina 22 van 22

Nevenactiviteiten Evelyn Schuil-Vlassak

o Lid KNMP SIG Longaandoeningen o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma Diabetes SWV Wantveld o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma Diabetes SWV Herenstaete o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma Diabetes SWV Noordwijk Binnen o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma COPD SWV Wantveld o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma COPD SWV Herenstaete o Rijncoepel: deelnemer werkgroep zorgprogramma COPD SWV Noordwijk Binnen o Rijncoepel: deelnemer werkoverleg SWV Herenstaete o Lid SRC-OF (Specialisten Registratie Commissie – Openbare Farmacie) KNMP o Toeziendhoudend apotheker Agnesstaete Voorhout

Nevenactiviteiten Yuen San Au:

o Coördinator Industrie-overleg Duinfarm o Adviseur project ZonMw ‘Optimaliseren antipsychoticagebruik bij mensen met een

verstandelijke beperking’ Willem vd Bergh i.s.m. IVM. o Lid Nederlandse Vereniging voor Apothekers werkzaam in de zorg voor Verstandelijk

Gehandicapten (NVApVG)

Nevenactiviteiten Iris Zuydgeest

o VJA Voorjaarsdagcommissie Nevenactiviteiten Nitika Chouhan

o VJA Voorjaarsdagcommissie