Krzysztof Herczyński Sebastian Kawa
Transcript of Krzysztof Herczyński Sebastian Kawa
Teoria Szybowcowa 2010Teoria Szybowcowa 2010
Krzysztof HerczyKrzysztof HerczyńńskiskiSebastian KawaSebastian Kawa
TreTreśćść
wykwykłładu:adu:I.I. PodstawyPodstawyII.II. Teoria Kasprzyka Teoria Kasprzyka –– MacCreadyMacCready’’egoegoIII.III. RozwiniRozwinięęcie teorii MCcie teorii MCIV.IV. KrKrążążenieenieV.V. SzlakiSzlakiVI.VI. Analiza elementAnaliza elementóów przelotu szybowcowegow przelotu szybowcowegoVII.VII. PolePole
Zaczynamy!Zaczynamy!
I.I. Podstawy:Podstawy:1.1. Czemu szybowiec lata? (krCzemu szybowiec lata? (króótko)tko)
RozkRozkłład siad siłł
w ustalonym lociew ustalonym locie
WaWażżne prne pręędkodkośścici
Biegunowa krBiegunowa krążążenia. Obwiednia najlepszego enia. Obwiednia najlepszego krkrążążenia.enia.
1.Podstawy1.Podstawy
•• Czemu szybowiec lata?Czemu szybowiec lata?–– Energia szybowca jest sumEnergia szybowca jest sumąą
Energii Energii
Potencjalnej w polu przyciPotencjalnej w polu przyciąągania ziemskiego gania ziemskiego oraz Energii Kinetycznejoraz Energii Kinetycznej
–– Zamienia EnergiZamienia Energięę
PotencjalnPotencjalnąą
na Kinetycznna Kinetycznąą, , ktktóóra stopniowo ulega dyssypacji ra stopniowo ulega dyssypacji –– opopóór r oośśrodka.rodka.
–– SkrzydSkrzydłło zamienia cio zamienia ciśśnienie dynamiczne nienie dynamiczne powietrza w sipowietrza w siłęłę
nonośśnnąą..
•• WaWażżne prne pręędkodkośści:ci:
2.2. Analiza osiAnaliza osiąąggóów szybowca:w szybowca:
Co to jest biegunowa prCo to jest biegunowa pręędkodkośści, jej wci, jej włłasnoasnośści.ci.
Biegunowa prBiegunowa pręędkodkośści ci –– charakterystyczne punktycharakterystyczne punkty
biegunowej:biegunowej:
–– Biegunowa prBiegunowa pręędkodkośści, czyli zaleci, czyli zależżnonośćść
opadania opadania wwłłasnego w funkcji prasnego w funkcji pręędkodkośści. Jest to krzywa ci. Jest to krzywa drugiego stopnia, z wszelkimi tego konsekwencjami drugiego stopnia, z wszelkimi tego konsekwencjami –– opadanie roopadanie rośśnie nie „„w kwadracie prw kwadracie pręędkodkośścici”” a linia a linia styczna z krzywstyczna z krzywąą
momożże miee miećć
tylko jeden punkt tylko jeden punkt
stycznostycznośści, czyli jak dla nas, istnieje tylko jedne ci, czyli jak dla nas, istnieje tylko jedne optimum.optimum.
•• Charakterystyczne punkty biegunowejCharakterystyczne punkty biegunowej
WpWpłływ ryw róóżżnych czynniknych czynnikóów na ksztaw na kształłt i charaktert i charakter
WpWpłływ wiatruyw wiatruWpWpłływ pionowych ruchyw pionowych ruchóów powietrzaw powietrzaWpWpłływ obciyw obciążążenia powierzchnienia powierzchniWpWpłływ przeciyw przeciążążeeńń
w manewrachw manewrach
WpWpłływ zanieczyszczenia na osiyw zanieczyszczenia na osiąągi, wgi, włłasnoasnośści biegunowej ci biegunowej „„zabrudzonejzabrudzonej””
WpWpłływ ryw róóżżnych czynniknych czynnikóów na ksztaw na kształłt i charakter biegunowej:t i charakter biegunowej:
•• Wiatr (rozpatrujemy teraz biegunowWiatr (rozpatrujemy teraz biegunowąą
prpręędkodkośści wzglci wzglęędem ziemi):dem ziemi):
Wiatr c.d.Wiatr c.d.
WpWpłływ pionowych ruchyw pionowych ruchóów powietrza:w powietrza:
WpWpłływ pionowych ruchyw pionowych ruchóów powietrza c.d.w powietrza c.d.
WpWpłływ obciyw obciążążenia powierzchni na biegunowenia powierzchni na biegunowąą
prpręędkodkośści:ci:
ww’’ = w * SQRT(m2/m1)= w * SQRT(m2/m1)VV’’ = V * SQRT(m2/m1)= V * SQRT(m2/m1)
Biegunowa w manewrach pionowych ( przeciBiegunowa w manewrach pionowych ( przeciążążenia)enia)
WpWpłływ zanieczyszczenia na osiyw zanieczyszczenia na osiąągi gi szybowca. Zanieczyszczona szybowca. Zanieczyszczona biegunowabiegunowa
Inne zabrudzenia ;Inne zabrudzenia ;--))
II.II. Teoria Kasprzyka Teoria Kasprzyka -- MacCreadyMacCready’’egoego
Teoria Kasprzyka Teoria Kasprzyka -- MacCreadyMacCready’’egoego
SkSkąąd sid sięę
bierze?bierze?
Co zakCo zakłłada teoria MC? Ograniczenia.ada teoria MC? Ograniczenia.
Model lotu wg teorii Model lotu wg teorii MacCreadyMacCready’’egoego..
Jak powstaJak powstałła teoria a teoria KasprzykaKasprzyka--MacCreadyMacCready’’egoego
•• PomysPomysłł::–– Optimum: gdy Optimum: gdy „„sprzedajemysprzedajemy”” na przeskoku wysokona przeskoku wysokośćść
za czas, po tej samej cenie co za czas, po tej samej cenie co „„kupujemykupujemy”” w w nastnastęępnym kominie. Nastawa pnym kominie. Nastawa MacCreadyMacCready’’egoego to to wwłłaaśśnie ta cena (analogia do kursu walut). nie ta cena (analogia do kursu walut).
•• ZaZałłoożżenia:enia:–– Model przelotu skModel przelotu skłładajadająący sicy sięę
z dwz dwóóch elementch elementóów: w:
przeskoku i krprzeskoku i krążążenia w punktowych noszeniach enia w punktowych noszeniach wykonywanych naprzemiennie.wykonywanych naprzemiennie.
–– ZakZakłłada ada żże zawsze dolecimy do kolejnego, e zawsze dolecimy do kolejnego, zadawalajzadawalająącego nas noszeniacego nas noszenia
–– ZakZakłłada ada żże znamy wartoe znamy wartośćść
tego noszenia do kttego noszenia do któórego rego lecimylecimy
Model lotu wg Teorii Kasprzyka Model lotu wg Teorii Kasprzyka –– MacCreadyMacCready’’egoego
KrKrążążek ek MacCreadyMacCready’’egoego. Zastosowanie.. Zastosowanie.
Jak korzystaJak korzystaćć
z krz krążążka MC:ka MC:
Na Na „„bokuboku”” trasytrasyW pobliW pobliżżu u PZPZ--óóww. R. Róównowawnoważżniki wiatruniki wiatruDolot z uDolot z użżyciem kryciem krążążka MC i tabeli dolotowych.ka MC i tabeli dolotowych.
KrKrążążek ek MacCreadyMacCready’’egoego
•• TeoriTeorięę
ttęę
wymywymyśśliliłł
polak polak –– Kasprzyk jeszcze przed wojnKasprzyk jeszcze przed wojnąą•• UUżżywano wtedy tych obliczeywano wtedy tych obliczeńń
w postaci tabelarycznej, co byw postaci tabelarycznej, co byłło ko kłłopotliweopotliwe
•• Po II WPo II WŚŚ
latajlatająący w USA (na polskim Orliku z resztcy w USA (na polskim Orliku z resztąą) Paul ) Paul MacCreadyMacCready opracowaopracowałł
bbłłyskotliwy w swej prostocie yskotliwy w swej prostocie „„OptimalOptimal SpeedSpeed SelectorSelector””, kt, któóry ry
szybko w zostaszybko w zostałł
przechrzczony na przechrzczony na „„krkrążążek ek MacCreadyMacCready’’egoego””..•• Jest to ruchomy pierJest to ruchomy pierśściecieńń
z podziaz podziałłka z prka z pręędkodkośściami, umieszczony na WECciami, umieszczony na WEC
Jak stosujemy krJak stosujemy krążążek MC:ek MC:
•• Na Na „„bokuboku”” trasy:trasy:
–– „„Jakie jest najsJakie jest najsłłabsze noszenie w ktabsze noszenie w któórym mogrym mogęę
sisięę podkrpodkręęcicićć””, lub odwrotnie: , lub odwrotnie: ””poniponiżżej jakiej wartoej jakiej wartośści ci
musi spamusi spaśćść
moje noszenie, bym musiamoje noszenie, bym musiałł
je opuje opuśścicićć
w w poszukiwaniu lepszegoposzukiwaniu lepszego””
–– Nastawiamy Nastawiamy „„trtróójkjkąącikiemcikiem”” ((VekVek) na oczekiwan) na oczekiwanąą wartowartośćść
kolejnego noszeniakolejnego noszenia
–– Dostosowujemy prDostosowujemy pręędkodkośćść
lotu do wartolotu do wartośści prci pręędkodkośści ci w ktw któórrąą
pokazuje na krpokazuje na krążążku wskazku wskazóówka wariometru.wka wariometru.
–– W noszeniach sW noszeniach słłabszych niabszych niżż
nastawa tylko zwalniamy nastawa tylko zwalniamy do wskazanej prdo wskazanej pręędkodkośścici
–– W noszeniach rW noszeniach róównych zwalniamy to prwnych zwalniamy to pręędkodkośści ci ekonomicznej z trekonomicznej z tróójkjkąącika ;cika ;--))
–– W noszeniach mocniejszych niW noszeniach mocniejszych niżż
nastawa krnastawa krążążymyymy
•• KrKrążążek MC na punkcie zwrotnymek MC na punkcie zwrotnym–– PZ jest zwiPZ jest zwiąązany z ziemizany z ziemiąą, dlatego w czasie dolotu do PZ musimy , dlatego w czasie dolotu do PZ musimy
uwzgluwzglęędnidnićć
wiatr wiatr –– PosPosłługujemy siugujemy sięę
nownowąą
nastawnastawąą
dobrandobranąą
dla dolotu do PZdla dolotu do PZ
–– Nowa nastawa rNowa nastawa róóżżni sini sięę
tym itym iżż
uwzgluwzglęędnia tzw. dnia tzw. „„rróównowawnoważżnik wiatrunik wiatru””–– Co to jest rCo to jest róównowawnoważżnik wiatru:nik wiatru:
Tabela rTabela róównowawnoważżniknikóów wiatruw wiatru
Typ Typ szyboszybo
wcawca
WartoWartośćść
skskłładowej czoadowej czołłowej prowej pręędkodkośści wiatru [km/h]ci wiatru [km/h]
--
4040 --
3030 --
2020 --
1515 --
1010 --
55 +10+10 +20+20 +40+40
PuchatPuchat ekek +0,80+0,80 +0.52+0.52 +0,28+0,28 +0,20+0,20 +0,13+0,13 +0,06+0,06 --
0,100,10 --
0,180,18 --
0,300,30
BocianBocian +0.75+0.75 +0,45+0,45 +0,25+0,25 +0,18+0,18 +0,12+0,12 +0,05+0,05 --
0,080,08 --
0,150,15 --
0,230,23JuniorJunior +0,62+0,62 +0,40+0,40 +0,22+0,22 +0,16+0,16 +0,11+0,11 +0,05+0,05 --
0,060,06 --
0,120,12 --
0,210,21
Jantar Jantar Std.3Std.3 +0,40+0,40 +0,30+0,30 +0,20+0,20 +0,15+0,15 +0,10+0,10 +0,05+0,05 --
0,050,05 --
0,100,10 --
0,200,20
Jantar Jantar 2 B2 B +0,35+0,35 +0,24+0,24 +0,15+0,15 +0,12+0,12 +0,09+0,09 +0,05+0,05 --
0,050,05 --
0,100,10 --
0,150,15
Uwaga: Jantar 2B i Jantar Std3 z peUwaga: Jantar 2B i Jantar Std3 z pełłnym balastem wodnymnym balastem wodnym
•• Jak korzystamy z rJak korzystamy z róównowawnoważżniknikóów wiatru:w wiatru:
–– W locie pod wiatr ustawiamy krW locie pod wiatr ustawiamy krążążek MC na wartoek MC na wartośćść nastawy powinastawy powięększonkszonąą
o odpowiedni ro odpowiedni róównowawnoważżniknik
–– MoMożżemy przyjemy przyjąćąć
czoczołłowowąą
skskłładowadowąą
z z loggeraloggera, lub z , lub z komunikatu komunikatu meteometeo..
–– W locie z wiatrem zmniejszamy nastawW locie z wiatrem zmniejszamy nastawęę
o o odpowiedni rodpowiedni róównowawnoważżniknik
–– Selekcja kominSelekcja kominóów w oparciu o nowe nastawy, ten w w oparciu o nowe nastawy, ten sam komin mosam komin możże w jedne w jednąą
stronstronęę
bybyćć
niewystarczajniewystarczająący a w drugcy a w drugąą
„„do wzido wzięęciacia”” > pokrywa > pokrywa to sito sięę
ze starze starąą
prawdprawdąą
szybowcowszybowcowąą: : „„dolot do punktu dolot do punktu
z wiatrem z wiatrem –– wysoko, pod wiatr niskowysoko, pod wiatr nisko””
Dolot z uDolot z użżyciem kryciem krążążka MC, czyli Inaczej: ka MC, czyli Inaczej: „„Ile Ile metrmetróów wyw wyżżej muszej muszęę
bybyćć, by uko, by ukońńczyczyćć
zadanie zadanie
sekundsekundęę
wczewcześśniejniej””
–– Dolatujemy do punktu zwiDolatujemy do punktu zwiąązanego z ziemizanego z ziemiąą
–– rróównowawnoważżnik? Tak, przy nik? Tak, przy podejmowaniu decyzji, czy na dolocie napotkane noszenie brapodejmowaniu decyzji, czy na dolocie napotkane noszenie braćć
po po
prostej czy krprostej czy krążążyyćć. Zawsze staramy si. Zawsze staramy sięę
wykrwykręęcacaćć
w najmocniejszym w najmocniejszym noszeniu, niezalenoszeniu, niezależżnie od wiatru. Rnie od wiatru. Róównowawnoważżnik ukryty jest w tabelkach nik ukryty jest w tabelkach lub lusterku lub lusterku –– jest to fakt uwzgljest to fakt uwzglęędnienia wiatru. Dolot na MC=2 pod dnienia wiatru. Dolot na MC=2 pod wiatr <=> dolot na MC=(2 w pogodzie bezwietrznej +rwiatr <=> dolot na MC=(2 w pogodzie bezwietrznej +róównowawnoważżnik na nik na wiatr).wiatr).
–– Przydatne sPrzydatne sąą
„„tabelki dolotowetabelki dolotowe”” uwzgluwzglęędniajdniająące dyskretnie ce dyskretnie rróównowawnoważżnik, lub nik, lub „„lusterkolusterko”” z programikiem szybowcowym.z programikiem szybowcowym.
–– JeJeśśli po drodze napotykamy znacznie silniejsze noszenie (li po drodze napotykamy znacznie silniejsze noszenie (uwzgluwzgl. . rróównowawnoważżnik) nik) –– dokrdokręęcamy do nowej wycamy do nowej wyżższej nastawy. Jakiej? szej nastawy. Jakiej? Noszenie Noszenie śśrednie pomniejszone o rrednie pomniejszone o róównowawnoważżnik. Snik. Słłabsze bierzemy po absze bierzemy po prostej. Stprostej. Stąąd sid sięę
bierze kolejne intuicyjna prawda: Trzeba naprawdbierze kolejne intuicyjna prawda: Trzeba naprawdęę
dudużżo mocniejszego noszenia na szybkim dolocie pod wiatr by sio mocniejszego noszenia na szybkim dolocie pod wiatr by sięę opopłłacaacałło zatrzymywao zatrzymywaćć..
–– Dodajemy zapas wysokoDodajemy zapas wysokośści na manewr i wszelkie ewentualnoci na manewr i wszelkie ewentualnośścici…… Jaki?Jaki?
III.III. RozwiniRozwinięęcie teorii cie teorii MacCreadyMacCready’’egoego::
1.1. BolBoląączki tej teorii:czki tej teorii:
Straty w manewrachStraty w manewrach
„„DelfinowanieDelfinowanie””, czy to dzia, czy to działła?a?
Nastawa MC a prawdopodobieNastawa MC a prawdopodobieńństwo dolecenia.stwo dolecenia.
„„WorkingWorking bandband””, Regu, Regułła a ReichmannReichmann’’aa
Inne rozbieInne rozbieżżnonośścici……
2.2. Modyfikacje teorii Modyfikacje teorii MacCreadyMacCready’’egoego::
a.a. A.W.F.Edwards: A.W.F.Edwards: TheThe efficientefficient frontierfrontier ofof OptimalOptimal SoaringSoaring -- „„FestinaFestina lentelente””
ZaZałłoożżenia, wyniki i wnioskienia, wyniki i wnioski
b.b. J.Cochrane: J.Cochrane: „„MacCreadyMacCready TheoryTheory withwith UncertainUncertain Lift Lift andand LimitedLimited AltitudeAltitude””
PomysPomysłł. Za. Załłoożżenia, wyniki i wnioskienia, wyniki i wnioski
c.c. Robert Robert AlmgrenAlmgren andand AgnesAgnes TourinTourin: : „„OptimalOptimal SoaringSoaring withwith HamiltonHamilton--JacobiJacobi--BellmanBellman EquationsEquations””
PomysPomysłł. Za. Załłoożżenia, wyniki i wnioskienia, wyniki i wnioski
EfficientEfficient frontierfrontier ofof OptimalOptimal SoaringSoaring –– „„FestinaFestina LenteLente”” A.W.F. A.W.F. EdwardsEdwards 1963r.1963r.
–– Podstawowa potrzeba Podstawowa potrzeba –– jak najpewniej doleciejak najpewniej doleciećć
do celudo celu–– UzyskaUzyskaćć
dobry wynik dobry wynik –– prpręędkodkośćść–– OdlegOdległłoośćść
mimięędzy kominami nieznana i przypadkowadzy kominami nieznana i przypadkowa
„„MacCreadyMacCready Theory with Uncertain Lift and Theory with Uncertain Lift and Limited AltitudeLimited Altitude””, , J.CochraneJ.Cochrane 1999 r.1999 r.
ZaZałłoożżenia:enia:
•• Podobne zaPodobne załłoożżenia co enia co EdwardsEdwards•• Lepsze mechanizmy matematyczneLepsze mechanizmy matematyczne•• UwzglUwzglęędnia wnioski dnia wnioski EdwardsaEdwardsa..
Wnioski:Wnioski:
•• Nastawa MC zmienia siNastawa MC zmienia sięę
ciciąągle wraz z wysokogle wraz z wysokośściciąą
i odlegi odległłoośściciąą
od celuod celu
Wyniki obliczeWyniki obliczeńń
J.CochraneJ.Cochrane’’aa
0 0.5 1 1.5 2 2.50
500
1000
1500
2000
MacCready Wert (m/s)
Höh
e (m
)
Discus
Ka6
Robert Robert AlmgrenAlmgren and Agnes and Agnes TourinTourin: : „„Optimal SoaringOptimal Soaring with Hamiltonwith Hamilton--JacobiJacobi--Bellman EquationsBellman Equations””
ZaZałłoożżenia:enia:•• Nieznana siNieznana siłła noszea noszeńń
i odlegi odległłoośćść
miedzy nimimiedzy nimi
•• Nieznane puNieznane pułłapy noszeapy noszeńń
i rozki rozkłład puad pułłapapóów przypadkowyw przypadkowy•• Mechanizm matematyczny radzMechanizm matematyczny radząący sobie z rozwicy sobie z rozwiąązaniami zaniami „„niegniegłładkimiadkimi””
Wnioski:Wnioski:•• Wyniki podobne do uzyskanych przez Wyniki podobne do uzyskanych przez J.CochraneJ.Cochrane’’aa, intuicyjnie i , intuicyjnie i
fizycznie poprawnefizycznie poprawne•• Nastawa MC zmienia siNastawa MC zmienia sięę
wraz z wysokowraz z wysokośściciąą, odleg, odległłoośściciąą
od celu.od celu.
•• Co ciekawe wyniki obliczeCo ciekawe wyniki obliczeńń
sugerujsugerująą
żże dla modelowego szybowca e dla modelowego szybowca nastawa MC jest do pewnego stopnia niezalenastawa MC jest do pewnego stopnia niezależżna od sina od siłły napotykanych y napotykanych noszenoszeńń!!!!!!
IV.IV. KrKrążążenie, najwaenie, najważżniejszy element lotu?niejszy element lotu?
WpWpłływ kryw krążążenia na prenia na pręędkodkośćść
przelotowprzelotowąą
VccVcc= D/(= D/(Tp+TkTp+Tk))
•• To w czym krTo w czym krążążymy determinuje nam gymy determinuje nam głłóównie naszwnie nasząą
prpręędkodkośćść przelotowprzelotowąą. Pr. Pręędkodkośćść
przeskokowa ma mniejsze znaczenie przeskokowa ma mniejsze znaczenie
(optimum p(optimum płłaskie) dla praskie) dla pręędkodkośści przelotowej, jednak ma duci przelotowej, jednak ma dużże e znaczenie jeznaczenie jeśśli chodzi o prawdopodobieli chodzi o prawdopodobieńństwo ukostwo ukońńczenia przelotu.czenia przelotu.
•• Najkorzystniej byNajkorzystniej byłłoby w ogoby w ogóóle nie krle nie krążążyyćć. Pr. Pręędkodkośćść
przelotowa przelotowa wynikawynikałłaby prosto z biegunowej. Minimalizujmy wiaby prosto z biegunowej. Minimalizujmy więęc czas spc czas spęędzany dzany w krw krążążeniu!eniu!
WpWpłływ elementyw elementóów krw krążążenia na enia na śśredniredniąą wartowartośćść
noszenianoszenia
•• Starajmy siStarajmy sięę
wykrwykręęcacaćć
dudużże nabory e nabory wysokowysokośści w jak najmocniejszych ci w jak najmocniejszych noszeniach. noszeniach.
•• Istnieje pojIstnieje pojęęcie cie „„workingworking bandband”” dla dla noszenoszeńń, jest to zakres wysoko, jest to zakres wysokośści na ci na ktktóórych noszenia srych noszenia sąą
dla nas dla nas
najkorzystniejsze, trzymajmy sinajkorzystniejsze, trzymajmy sięę
ich.ich.
Elementy skutecznego wykorzystywania noszeElementy skutecznego wykorzystywania noszeńń
w w krkrążążeniueniu
Rodzaje i geneza noszeRodzaje i geneza noszeńń, podstawowe typy , podstawowe typy pogodypogodyWyszukiwanie noszeWyszukiwanie noszeńń
w rw róóżżnych warunkachnych warunkach
Wchodzenie w noszenieWchodzenie w noszenieCentrowanieCentrowanieUtrzymywanie siUtrzymywanie sięę
w noszeniu i jego analizaw noszeniu i jego analiza
Decyzja o wyjDecyzja o wyjśściu z noszenia. Jak wychodziciu z noszenia. Jak wychodzićć
Biegunowa krBiegunowa krążążeniaenia
•• Biegunowa krBiegunowa krążążenia to wykres zaleenia to wykres zależżnonośści opadania wci opadania włłasnego w funkcji asnego w funkcji promienia krpromienia krążążenia dla zadanego przechyleniaenia dla zadanego przechylenia
•• Obwiednia optymalnego krObwiednia optymalnego krążążenia to linia enia to linia łąłączcząąca wszystkie optymalne ca wszystkie optymalne punkty z biegunowych krpunkty z biegunowych krążążenia dla poszczegenia dla poszczegóólnych przechylnych przechyłłóóww
Biegunowa krBiegunowa krążążenia a profil noszeniaenia a profil noszenia
BezpieczeBezpieczeńństwo w krstwo w krążążeniueniu
•• Zajmowanie pozycji w Zajmowanie pozycji w „„akwariumakwarium””•• Niebezpieczne sytuacjeNiebezpieczne sytuacje•• Obserwacja. Martwe strefy.Obserwacja. Martwe strefy.•• „„Zdrowe odruchyZdrowe odruchy””
V.V. SZLAKI SZLAKI
Wykorzystywanie noszeWykorzystywanie noszeńń
w locie bez krw locie bez krążążeniaenia
•• Kiedy moKiedy możżna?na?–– Szlakowe typy pogody i ich specyfikaSzlakowe typy pogody i ich specyfika–– Wiatr nasz sprzymierzeniec Wiatr nasz sprzymierzeniec –– lot po prostej lot po prostej
bez szlakbez szlakóów.w.•• Jak wykorzystujemy noszenia w locie po prostejJak wykorzystujemy noszenia w locie po prostej•• Jak zachowywaJak zachowywaćć
sisięę
pod szlakiem. Manewry. pod szlakiem. Manewry.
„„WorkingWorking bandband”” pod szlakiem.pod szlakiem.•• Operowanie prOperowanie pręędkodkośściciąą
VI.VI. Analiza elementAnaliza elementóów przelotu szybowcowego.w przelotu szybowcowego.•• OdejOdejśście na trascie na trasęę
•• Co robimy przed odejCo robimy przed odejśściemciem•• Decyzja o odejDecyzja o odejśściu. Czym siciu. Czym sięę
kierujemykierujemy
•• Jak odchodzimy na trasJak odchodzimy na trasęę•• „„Na bokuNa boku””
•• OdchyOdchyłłki od kursu. ki od kursu. •• Optymalny tor lotuOptymalny tor lotu
•• Taktyka na punktachTaktyka na punktach•• Jak zachowujemy siJak zachowujemy sięę
w pobliw pobliżżu punktuu punktu
•• Dolot do lotniskaDolot do lotniska•• Co to jest dolot?Co to jest dolot?•• Jak kalkulujemy dolotJak kalkulujemy dolot•• Sposoby wyrabiania dolotuSposoby wyrabiania dolotu•• Na dolocieNa dolocie•• LLąądowanie z dolotu. Manewry.dowanie z dolotu. Manewry.•• BezpieczeBezpieczeńństwo na dolotachstwo na dolotach
6. Analiza element6. Analiza elementóów przelotu szybowcowegow przelotu szybowcowego
•• OdejOdejśście na trascie na trasęę–– Co robimy przed przelotem odlegCo robimy przed przelotem odległłoośściowym/warunkowym:ciowym/warunkowym:
•• Analizujemy pierwsze kominyAnalizujemy pierwsze kominy•• Analizujemy rozwAnalizujemy rozwóój warunkj warunkóów w kierunku 1PZw w kierunku 1PZ
–– Co robimy przed trasCo robimy przed trasąą
prpręędkodkośściowciowąą/konkurencj/konkurencjąą::•• Latamy wolno => MC=0Latamy wolno => MC=0•• Latamy obszernie po rejonie lotniska:Latamy obszernie po rejonie lotniska:•• Obserwacja i analiza aktualnych warunkObserwacja i analiza aktualnych warunkóóww
–– RozwRozwóój chmur, podstawa chmurj chmur, podstawa chmur–– WartoWartośści noszeci noszeńń
•• Obserwacja rozwoju pogodyObserwacja rozwoju pogody–– Korzystny rozwKorzystny rozwóójj–– NiekorzystnyNiekorzystny
•• Sprawdzanie kolejnych noszeSprawdzanie kolejnych noszeńń•• Sprawdzanie rozwoju pogody w kierunku punktuSprawdzanie rozwoju pogody w kierunku punktu
OdejOdejśście c.d.cie c.d.
•• Decyzja o odejDecyzja o odejśściuciu–– Pogoda kontra czasPogoda kontra czas–– Inne czynnikiInne czynniki
•• Jak odchodzimyJak odchodzimy–– WysokoWysokośćść–– PrPręędkodkośćść–– ManewrManewr
•• BezpieczeBezpieczeńństwostwo
Na trasieNa trasie
•• OdchyOdchyłłkiki–– Kiedy jakie?Kiedy jakie?
•• Jakie warunki uzasadniajJakie warunki uzasadniająą
jakie odchyjakie odchyłłkiki
–– Nawietrzna czy zawietrznaNawietrzna czy zawietrzna
–– Optymalny tor lotuOptymalny tor lotu
OdchyOdchyłłki ki –– podsumujmy co jupodsumujmy co jużż
wiemy, pogoda wiemy, pogoda bezwietrzna.bezwietrzna.
OdchyOdchyłłki od kreski c.d.ki od kreski c.d.
OdchyOdchyłłki od kreski c.d.ki od kreski c.d.
OdchyOdchyłłki od kreski c.d.ki od kreski c.d.
OdchyOdchyłłki od kreski c.d.ki od kreski c.d.
Dolot do metyDolot do mety
Jak postJak postęępujemy w czasie dolotupujemy w czasie dolotuPodsumujmy co wiemy:Podsumujmy co wiemy:
•• Zanim wykrZanim wykręęcimy dolot sprawdcimy dolot sprawdźźmy czy nie da simy czy nie da sięę
wyrobiwyrobićć
go go „„po po prostejprostej””!!
•• Staramy siStaramy sięę
zawsze wykrzawsze wykręęcacaćć
dolot w najlepszym noszeniu.dolot w najlepszym noszeniu.•• BBęęddąąc daleko od mety na pograniczu dolotu, dopuszczalne sc daleko od mety na pograniczu dolotu, dopuszczalne sąą
znaczne znaczne
odchyodchyłłki w celu jego wyrabiania, jeki w celu jego wyrabiania, jeśśli zaoszczli zaoszczęędzi to nam krdzi to nam krążążeniaenia•• Na dolocie napotkane noszenia muszNa dolocie napotkane noszenia musząą
bybyćć
znacznie silniejsze niznacznie silniejsze niżż
nastawa na ktnastawa na któórrąą
lecimy lecimy –– mamałły naby nabóór by dojr by dojśćść
do nowej nastawy, do nowej nastawy, negatywny wpnegatywny wpłływ czasu centrowania komina i jego opuszczania.yw czasu centrowania komina i jego opuszczania.
•• W bezpoW bezpośśredniej bliskoredniej bliskośści lotniska (< 15 km) na szybkim dolocie( MC> ci lotniska (< 15 km) na szybkim dolocie( MC> 1,5) odchy1,5) odchyłłki powinny byki powinny byćć
minimalne, kilkustopniowe, a napotkane minimalne, kilkustopniowe, a napotkane
noszenia wynoszenia wyłąłącznie brane po prostej. Im szybszy dolot, tym delikatniej, cznie brane po prostej. Im szybszy dolot, tym delikatniej, bbąąddźź
wcale nie akcentowane zwolnienie w noszeniu.wcale nie akcentowane zwolnienie w noszeniu.
•• Dla podwyDla podwyżższenia pewnoszenia pewnośści dolotu moci dolotu możżemy zaczemy zacząćąć
go ostrogo ostrożżnie, nie, poniponiżżej wykrej wykręęconej nastawy, by nastconej nastawy, by nastęępnie obserwujpnie obserwująąc tendencje c tendencje modyfikowamodyfikowaćć
jjąą
wraz z malejwraz z malejąąccąą
odlegodległłoośściciąą..
7. Nowe rodzaje konkurencji7. Nowe rodzaje konkurencji
•• ObszarObszaróówkawka, czyli PST , czyli PST ––Pilot Pilot SelectedSelected TaskTask lub inaczej AAT lub inaczej AAT –– AssignedAssigned AreaArea TaskTask–– Geneza:Geneza:
•• PeletonizacjaPeletonizacja wywyśścigcigóów narastajw narastająąca w latach 80tychca w latach 80tych•• Pomniejszanie udziaPomniejszanie udziałłu latania indywidualnegou latania indywidualnego•• Mniejsze bezpieczeMniejsze bezpieczeńństwo lotu, liczne wypadki w stwo lotu, liczne wypadki w „„akwariachakwariach””•• Poszukiwania nowych rozwiPoszukiwania nowych rozwiąązazańń
od 1987 r.od 1987 r.
–– Zadania obszarowe, rodzajeZadania obszarowe, rodzaje•• Dwa rodzaje:Dwa rodzaje:
–– STAA STAA –– SpeedSpeed TaskTask –– AssignedAssigned AreaArea
Oceniana jest prOceniana jest pręędkodkośćść
a w przypadku nieukoa w przypadku nieukońńczenia zadania czenia zadania -- odlegodległłoośćść–– DTAA DTAA –– DistanceDistance TaskTask –– AssignedAssigned AreaArea
Oceniana jest odlegOceniana jest odległłoośćść
uzyskana w czasie maksymalnymuzyskana w czasie maksymalnym
•• W Polsce stosowany jest prawie wyW Polsce stosowany jest prawie wyłąłącznie* (~98%) wariant STAA i nim sicznie* (~98%) wariant STAA i nim sięę
zajmiemyzajmiemy
* Jedyny przypadek jaki kojarz* Jedyny przypadek jaki kojarzęę
to SMPSto SMPS’’02 w Pile02 w Pile
ObszarObszaróówkawka STAA, z czym to siSTAA, z czym to sięę
jeje……
•• Opis konkurencji:Opis konkurencji:–– Minimalny czas zadania, waMinimalny czas zadania, ważżne!!!ne!!!
•• Jest to czas przeznaczony na wykonanie zadania. Jest to czas przeznaczony na wykonanie zadania. –– Przekroczenie jego granicy Przekroczenie jego granicy „„w dw dóółł”” powoduje zanipowoduje zaniżżenie w punktacji osienie w punktacji osiąągnignięętej tej
prpręędkodkośści na trasie ci na trasie –– prpręędkodkośćść
jest liczona wtedy: kilometry przeleciane/przez jest liczona wtedy: kilometry przeleciane/przez czas minimalnyczas minimalny
–– Przekroczenie czasu w gPrzekroczenie czasu w góórręę
nie jest bnie jest błęłędem taktycznym o ile nie wyddem taktycznym o ile nie wydłłuużża to a to naszego zadania w okres dnia o snaszego zadania w okres dnia o słłabszej pogodzie. Prabszej pogodzie. Pręędkodkośćść
punktowana to punktowana to rzeczywista prrzeczywista pręędkodkośćść
osiosiąągnignięęta w ramach konkurencji.ta w ramach konkurencji.
•• Generalnie opGeneralnie opłłaca siaca sięę
tak celowatak celowaćć
z kilometrami by przylatywaz kilometrami by przylatywaćć
jak najblijak najbliżżej ej czasu minimalnego, ale raczej nie krczasu minimalnego, ale raczej nie króócejcej
–– RRóóżżne przypadki i odstne przypadki i odstęępstwapstwa
ObszarObszaróówkawka, z czym to ci, z czym to cięę
jeje…… c.d.c.d.
•• Obszary, strefy oraz Obszary, strefy oraz PZPZ--yy–– MuszMusząą
bybyćć
zaliczone wszystkie, w kolejnozaliczone wszystkie, w kolejnośści podanej na zadaniuci podanej na zadaniu
•• Obszary Obszary –– ksztakształłty:ty:–– w ksztaw kształłcie kocie kołła (a (beercanbeercan))
•• Opis strefy zawiera nazwOpis strefy zawiera nazwęę
punktu i promiepunktu i promieńń
obszaruobszaru
–– Wycinki koWycinki kołła (torciki)a (torciki)•• Opis tego obszaru zawieraOpis tego obszaru zawiera
–– Nazwa i symbol punktuNazwa i symbol punktu–– PromiePromieńń
zewnzewnęętrznytrzny–– 2 2 BearingiBearingi, b, bąąddźź
jak kierownik jest jak kierownik jest łłaskaw policzyaskaw policzyćć
to 2 to 2 RadialeRadiale
–– Wycinki pierWycinki pierśścienia cienia •• Opis tego obszaru zawieraOpis tego obszaru zawiera
–– Nazwa i symbol punktuNazwa i symbol punktu–– PromiePromieńń
wewnwewnęętrznytrzny–– PromiePromieńń
zewnzewnęętrznytrzny–– 2 2 BearingiBearingi, b, bąąddźź
jak kierownik jest jak kierownik jest łłaskaw policzyaskaw policzyćć
to 2 to 2 RadialeRadiale
•• OdlegOdległłoośści moci możżliwe do uzyskanialiwe do uzyskania–– Zielona linia Zielona linia –– wariant minimalnywariant minimalny–– Czerwona Czerwona –– wariant maksymalny, czy aby?wariant maksymalny, czy aby?
ObszarObszaróówkawka, jak si, jak sięę
poruszamy?poruszamy?
• Generalnie jak najmniej „na boki” – wzdłuż
szarych linii• Jednak możliwości wyboru kursu są
duże – jest to przydatne
przy korzystnym układaniu się
warunków, np.: szlaki
ObszarObszaróówkawka szczegszczegóólne przypadkilne przypadki
•• Szlaki przyspieszajSzlaki przyspieszająą
i pozwalaji pozwalająą
na wina więększe odchyksze odchyłłkiki•• Czasami warto tylko Czasami warto tylko „„naknakłłuućć”” z boku strefz boku strefęę, nie patrzmy , nie patrzmy śślepo na lepo na kreskekreske!!•• UruchomiUruchomićć
wyobrawyobraźźnie!nie!
•• ObszarObszaróówkawka co jest waco jest ważżne?ne?
–– Wymaga wiWymaga więększej pracy i dokkszej pracy i dokłładniejszego przemyadniejszego przemyśślenia przed lotemlenia przed lotem•• Pogoda, rozmieszczenie warunkPogoda, rozmieszczenie warunkóóww•• Teren i jego walory termiczne Teren i jego walory termiczne –– tradycyjna mapa terenu jest bardzo przydatnatradycyjna mapa terenu jest bardzo przydatna•• WstWstęępne zapne załłoożżenia i wyliczenia prenia i wyliczenia pręędkodkośści ci przelprzel. > wst. > wstęępny/e wariant/ypny/e wariant/y
–– Trzeba ograniczaTrzeba ograniczaćć
manewry manewry „„na bokina boki”” ktktóóre nie dodajre nie dodająą
kilometrkilometróów a w a zabierajzabierająą
czasczas
–– Trzeba zostawiTrzeba zostawićć
sobie mosobie możżliwoliwośćść
manewru w ostatniej/nich strefachmanewru w ostatniej/nich strefach•• NajwaNajważżniejsza jest ostatnia strefa (pomijajniejsza jest ostatnia strefa (pomijająąc mac małłe e strefkistrefki naprowadzajnaprowadzająące ce
na metna metęę), w kt), w któórej rej „„zaginamyzaginamy”” w stronw stronęę
lotniska. W niej dokonuje silotniska. W niej dokonuje sięę ostatecznych kalkulacjiostatecznych kalkulacji
•• Nie moNie możżna dopuna dopuśścicićć
żże lece lecąąc ostatnic ostatniąą
strefstrefęę
„„na na maksamaksa”” i tak przylecimy i tak przylecimy przed czasem przed czasem –– znaczy to, znaczy to, żże we wczee we wcześśniejszej strefie/ach popeniejszej strefie/ach popełłniliniliśśmy my bbłąłądd
•• Ostatni bok jest zazwyczaj szybszy niOstatni bok jest zazwyczaj szybszy niżż
wynika z dotychczasowej wynika z dotychczasowej prpr. . przelotowej i nastaw. Zawiera dolot przelotowej i nastaw. Zawiera dolot –– odcinek kilkudziesiodcinek kilkudziesięęciu kilometrciu kilometróów w pokonywany ze pokonywany ze śśredniredniąą
prpr. 120. 120--200 200 kmhkmh. Dok. Dokłładamy trochadamy trochęę
kilometrkilometróów, w,
by to uwzglby to uwzglęędnidnićć..•• Do kalkulacji Do kalkulacji obszarobszaróówekwek niezbniezbęędne !!! jest dne !!! jest „„lustrolustro”” z programem z programem
optymalizacyjnym optymalizacyjnym npnp.: .: WinPilotWinPilot ADV, ADV, SeeYouSeeYou Mobile lub Mobile lub GpsLogGpsLog•• Kalkulacja w ostatniej strefie powinna byKalkulacja w ostatniej strefie powinna byćć
oparta na nastawie MCoparta na nastawie MC
Wykorzystanie Wykorzystanie „„lustralustra”” do kalkulacji do kalkulacji obszarobszaróówkiwki
•• Przewidziane funkcje do kalkulacjiPrzewidziane funkcje do kalkulacji–– MoMożżliwoliwośćść
wprowadzenia czasu minimalnegowprowadzenia czasu minimalnego
–– Kalkulacja statystyk > Wyliczenia co do rozwijanej prKalkulacja statystyk > Wyliczenia co do rozwijanej pręędkodkośści ci przelotowejprzelotowej
–– Kalkulacja pozostaKalkulacja pozostałłego czasu na oblecenie naszego wariantuego czasu na oblecenie naszego wariantu•• ETA ETA –– EstimatedEstimated TimeTime ofof ArrivalArrival –– podaje nam godzinpodaje nam godzinęę
dolecenia na metdolecenia na metęę
w w zalezależżnonośści od ustawionego wariantu trasy i statystyk prci od ustawionego wariantu trasy i statystyk pręędkodkośści/nastawy MCci/nastawy MC
•• ETE ETE –– EstimatedEstimated TimeTime EnrouteEnroute –– pozostapozostałły czasy czas•• TimeTime LeftLeft –– odmierza nam czas od momentu przeciodmierza nam czas od momentu przecięęcia linii startu do cia linii startu do
ukoukońńczenia minimalnego czasu trwania konkurencjiczenia minimalnego czasu trwania konkurencji•• ZegarekZegarek
–– Generowanie stref w ramach ktGenerowanie stref w ramach któórych mamy morych mamy możżliwoliwośćść
przesuwania przesuwania punktpunktóów w „„zagizagięęciacia”” trasy. Automatycznie zmieniajtrasy. Automatycznie zmieniająą
nam sinam sięę
wtedy wtedy
wyliczenia co do pozostawyliczenia co do pozostałłego czasu i dziego czasu i dzięęki temu w locie moki temu w locie możżemy sobie emy sobie kalkulowakalkulowaćć
by wykorzystaby wykorzystaćć
odpowiednio czas minimalny. Dodatkowo odpowiednio czas minimalny. Dodatkowo
widzimy o ile wiwidzimy o ile więęcej potrzebujemy wysokocej potrzebujemy wysokośści by dolecieci by doleciećć
do metydo mety
Co nam dajCo nam dająą
obszarobszaróówkiwki??
•• Plusy:Plusy:–– CzCzęśęściowo rozbijajciowo rozbijająą
peletony, mopeletony, możżliwy jest wiliwy jest więększy indywidualizm lotukszy indywidualizm lotu
–– PromujPromująą
dobrych taktykdobrych taktykóów, umiejw, umiejąących cych „„czytaczytaćć”” teren i pogodteren i pogodęę, , mymyśślląących daleko cych daleko „„w przw przóódd””
–– Nacisk na taktykNacisk na taktykęę
i obserwacje jest bardzo pouczaji obserwacje jest bardzo pouczająący cy –– przyspiesza przyspiesza nabywanie umiejnabywanie umiejęętnotnośści przelotowcaci przelotowca
–– DajDająą
dudużążą
momożżliwoliwośćść
manewru w razie napotkania lepszych (szlaki) manewru w razie napotkania lepszych (szlaki) bbąąddźź
ssłłabszych warunkabszych warunkóów w -- blacha, rozlane burzeblacha, rozlane burze
–– PozwalajPozwalająą
rozgrywarozgrywaćć
w pew pełłni wartoni wartośściowe konkurencje w dni o ciowe konkurencje w dni o skomplikowanej bskomplikowanej bąąddźź
niepewnej sytuacji meteorologicznejniepewnej sytuacji meteorologicznej
–– PowrPowróót do mety jest w tego typu konkurencjach pewniejszy, gdyt do mety jest w tego typu konkurencjach pewniejszy, gdyżż momożżna skrna skróócicićć
sobie zadanie w razie napotkania ssobie zadanie w razie napotkania słłabszych warunkabszych warunkóów.w.
•• Minusy:Minusy:–– Spore skomplikowanie, duSpore skomplikowanie, dużżo niewiadomycho niewiadomych–– Element szczElement szczęśęścia w trafianiu w warunki przy sporych obszarach cia w trafianiu w warunki przy sporych obszarach –– Czasami siCzasami sięę
zdarza zdarza żże w STAA moe w STAA możżna nie doleciena nie doleciećć
do mety i wygrado mety i wygraćć
konkurencjkonkurencjęę
kilometramikilometrami……
„„LusterkaLusterka”” –– PalmtopyPalmtopy, , HandheldHandheld PC, PDAPC, PDA
•• NiezbNiezbęędny element w nowoczesnym szybownictwiedny element w nowoczesnym szybownictwie–– WizualizacjaWizualizacja
•• Trasy, zadaniaTrasy, zadania•• PoPołłoożżeniaenia•• TerenuTerenu•• Markery, Markery, tracetrace•• ClimbClimb companioncompanion –– pomoc w centrowaniu (pomoc w centrowaniu (WinPilotWinPilot Pro 5.9 i wyPro 5.9 i wyżżej) ej) •• Sytuacji ruchowej, strefy zakazane, niebezpieczneSytuacji ruchowej, strefy zakazane, niebezpieczne
–– KalkulacjaKalkulacja•• SpeedSpeed commandercommander (s(słłabyaby……))•• Statystyki w czasie lotuStatystyki w czasie lotu•• UUśśrednianie noszerednianie noszeńń•• Liczenie wiatruLiczenie wiatru•• Kalkulacja Kalkulacja obszarobszaróówek(bywek(byłłoo))•• Kalkulacja dolotu Kalkulacja dolotu –– dobre i warte pienidobre i warte pienięędzy!!!dzy!!!
–– Alarmy i ostrzeAlarmy i ostrzeżżenia audioenia audio•• Zaliczenie PZ, przeciZaliczenie PZ, przecięęcie tacie taśśmy, metymy, mety•• Separacji od strefSeparacji od stref•• Alarm podwoziaAlarm podwozia•• SpeedSpeed CommanderCommander
WinPilot(SeeYouWinPilot(SeeYou mobile) mobile) –– jak korzystajak korzystaćć
•• Przydatne funkcjePrzydatne funkcje–– NavboxyNavboxy
•• Nazwa docelowego PZNazwa docelowego PZ•• Kierunek do PZKierunek do PZ•• OdlegOdległłoośćść
do PZdo PZ•• ŚŚrednia termikarednia termika•• ŚŚrednia kominarednia komina•• ŚŚrednia 20 sek. z kominarednia 20 sek. z komina•• WysokoWysokośćść
AGL (przydatne w przypadku pola)AGL (przydatne w przypadku pola)•• WysokoWysokośćść
QNH (przydatne w obecnoQNH (przydatne w obecnośści ograniczeci ograniczeńń
wysokowysokośści, stref ci, stref zakazanych itd.)zakazanych itd.)
•• Separacja od najbliSeparacja od najbliżższej strefy w pionie i poziomie (SUA Y i SUA X)szej strefy w pionie i poziomie (SUA Y i SUA X)
–– TraceTrace ((śślad)lad)•• UmoUmożżliwia powrliwia powróót do tych samych noszet do tych samych noszeńń
po punkcie.po punkcie.
–– WyWyłąłączanie mapy czanie mapy –– przydaje siprzydaje sięę
przy duprzy dużżym ym zagzagęśęśzczeniuzczeniu PZPZóóww i w i w bliskobliskośści strefci stref
–– Deklaracja Deklaracja VolksloggerVolkslogger, LX (, LX (ColibriColibri???)???)
„„LusterkoLusterko”” –– korzystanie c.d.korzystanie c.d.
•• CzCzęśćęść
ekranu przeznaczona dla kalkulacji dolotu i statystykekranu przeznaczona dla kalkulacji dolotu i statystyk–– Ustawienia:Ustawienia:
•• Czas trwania konkurencjiCzas trwania konkurencji•• Nastawa MCNastawa MC•• Godzina startuGodzina startu•• PozostaPozostałłe kilometrye kilometry•• SposSposóób liczenia dolotub liczenia dolotu•• SposSposóób liczenia statystyk:b liczenia statystyk:
–– ŚŚrednia na bokurednia na boku–– ŚŚrednia na trasierednia na trasie–– Nastawa MCNastawa MC–– RRęęczne ustawienie prczne ustawienie pręędkodkośścici
•• Liczenie dolotuLiczenie dolotu–– Biegunowa! WBiegunowa! Włłaaśściwa, wybrana w programie. Muchyciwa, wybrana w programie. Muchy–– Zapas! Zapas! –– wysokowysokośćść
jakjakąą
chcemy miechcemy miećć
nad lotniskiemnad lotniskiem
–– Korzystanie ze Korzystanie ze śśredniej wartoredniej wartośści noszenia (ci noszenia (navboxnavbox))–– Wprowadzenie nastawy MCWprowadzenie nastawy MC–– Korzystanie ze wskaKorzystanie ze wskaźźnika dolotunika dolotu
RegulaminyRegulaminy
•• Punktacja w systemie 1000Punktacja w systemie 1000--punktowym:punktowym:–– WspWspóółłczynnik dniaczynnik dnia
•• ZaleZależżny od dny od dłługougośści zadaniaci zadania•• Czas minimalny trwania konkurencjiCzas minimalny trwania konkurencji•• 1000 punkt1000 punktóów przy konkurencji wiw przy konkurencji więększej jak 250 km i czasie dkszej jak 250 km i czasie dłłuużższym niszym niżż
3 3 godzinygodziny
•• PrPręędkodkośści osici osiąągnignięętej przez zawodniktej przez zawodnikóów (tew (teżż
czasczas……))–– Konkurencja 300 kilometrowa przy prKonkurencja 300 kilometrowa przy pręędkodkośści zwycici zwycięęzcy ~90 zcy ~90 kmhkmh bbęędzie miadzie miałła a
1000 punkt1000 punktóów, a przy 120 km/h ~800w, a przy 120 km/h ~800--900 p. !!!900 p. !!!
•• Zawodnik ktZawodnik któóry ukory ukońńczy zadanie ma punkty za prczy zadanie ma punkty za pręędkodkośćść
i odlegi odległłoośćść..•• Zawodnik ktZawodnik któóry lry ląąduje w polu ma tylko punkty za swoje kilometryduje w polu ma tylko punkty za swoje kilometry
Regulaminy, szczegRegulaminy, szczegóóliki i liki i „„kruczkikruczki””
•• Punktacja:Punktacja:–– Nie liczy siNie liczy sięę
jak ty polecisz, tylko jak wypada twjak ty polecisz, tylko jak wypada twóój lot wzglj lot wzglęędem dem
innychinnych……–– Im mniej zawodnikIm mniej zawodnikóów na mecie tym mniejszy udziaw na mecie tym mniejszy udziałł
punktpunktóów za w za
prpręędkodkośćść–– Masowe lMasowe ląądowania w czasie dowania w czasie obszarobszaróówkiwki –– opopłłaca siaca sięę
lecieleciećć
kilometry po kilometry po
maksie, nawet ryzykujmaksie, nawet ryzykująąc polem. Wypracowujemy wic polem. Wypracowujemy więększksząą
rróóżżnicnicęę wzglwzglęędem zawodnikdem zawodnikóów siedzw siedząących w tereniecych w terenie
–– Im wiIm więęcej zawodnikcej zawodnikóów wykrw wykręęca dobrca dobrąą
prpręędkodkośćść
tym drotym drożższy jest 1 szy jest 1 kmhkmh
•• Ograniczenia i ich przestrzeganie Ograniczenia i ich przestrzeganie –– Kary za przekroczenie dozwolonej wysokoKary za przekroczenie dozwolonej wysokośścici
•• WysokoWysokośści przed startemci przed startem•• WysokoWysokośści na trasieci na trasie•• WysokoWysokośści pod strefci pod strefąą
zakazanzakazanąą–– Strefy Strefy –– przeciprzecięęcie strefy zakazanej jest rcie strefy zakazanej jest róównoznaczne z lwnoznaczne z ląądowaniem w dowaniem w
terenie!terenie!
Regulaminy c.d.Regulaminy c.d.
•• Zaliczanie stref punktZaliczanie stref punktóów, metyw, mety–– PZ PZ –– 0,5 km cylinder, przynajmniej 1 0,5 km cylinder, przynajmniej 1 fixfix wewnwewnąątrz cylindra. Nie trz cylindra. Nie
zaliczenie cylindra >0,5 km zaliczenie cylindra >0,5 km –– 50 50 pktpkt. karnych, wi. karnych, więęcej cej –– nie zaliczenie nie zaliczenie punktupunktu
–– Od tego roku ma wejOd tego roku ma wejśćść
fotosektorfotosektor 90 stopni i 10 km, wzorem zawod90 stopni i 10 km, wzorem zawodóów w niemieckichniemieckich
–– Do zaliczenia strefy potrzebny jest 1 Do zaliczenia strefy potrzebny jest 1 fixfix wewnwewnąątrz obwiednitrz obwiedni–– PrzeciPrzecięęcie tacie taśśmymy
•• W pionie W pionie –– przeciprzecięęcie w miejscu linii interpolujcie w miejscu linii interpolująącej micej mięędzy ostatnim dzy ostatnim fixemfixem przed taprzed taśśmmąą
i pierwszym za.i pierwszym za.•• W poziomie podobnie, jeW poziomie podobnie, jeśśli wymijamy sili wymijamy sięę
z taz taśśma do 0,5 km ma do 0,5 km –– 50 50 pktpkt. . KarnychKarnych
–– PrzeciPrzecięęcie metycie mety•• StaStałła a śściecieżżka schodzenia ka schodzenia –– ssęędziowie i kierownik zawoddziowie i kierownik zawodóów mogw mogąą
wlepiwlepićć
karniakikarniaki•• WylWyląądowanie na terenie lotniska bez przecidowanie na terenie lotniska bez przecięęcia tacia taśśmy my -- +5 minut do czasu +5 minut do czasu
oblotuoblotu•• LLąądowanie przed tadowanie przed taśśmmąą
–– pilot mopilot możże we włłasnorasnoręęcznie przepchacznie przepchaćć
szybowiec szybowiec
i zaliczyi zaliczyćć
konkurencje.konkurencje.
VII.VII. Pole!Pole!
•• Zanosi siZanosi sięę
na pole. Kiedy?na pole. Kiedy?–– ZZłłe perspektywy na dalszy lote perspektywy na dalszy lot
•• WaWażżne wysokone wysokośści przy doborze polaci przy doborze pola•• WstWstęępne decyzje odnopne decyzje odnośśnie lnie ląądowaniadowania
•• Czym siCzym sięę
kierujemy przy doborze polakierujemy przy doborze pola–– WymiaryWymiary
•• RelatywnoRelatywnośćść
wymiarwymiaróów. Zw. Złłudzenia optyczneudzenia optyczne•• KsztaKształłtt•• NachylenieNachylenie
–– Kierunek Kierunek „„POD WIATRPOD WIATR”” !!! Je!!! Jeśśli jest wybli jest wybóór to nie pod sr to nie pod słłoońńcece–– PrzeszkodyPrzeszkody
•• Na podejNa podejśściuciu•• Na poluNa polu•• DrutDrutóów czasem nie widaw czasem nie widaćć
ale widaale widaćć
ssłłupyupy–– „„NawierzchniaNawierzchnia””
•• ŚŚcierniska, zaorane, skoszone, rzcierniska, zaorane, skoszone, rzęędy mady małłych roych rośślinek, przelinek, prześświecajwiecająąca ca ziemia, jednolity kolorziemia, jednolity kolor
•• Uprawy, sezonowoUprawy, sezonowośćść
upraw.upraw.•• OraneOrane•• PastwiskaPastwiska•• ŁąŁąkiki
–– Dojazd, chaDojazd, chałłupaupa–– Na duNa dużżym polu nie lym polu nie ląądujmy dokdujmy dokłładnie na adnie na śśrodku, brodku, bęędzie mniej pchaniadzie mniej pchania
Pole c.d.Pole c.d.
•• LLąądujemydujemy–– CzynnoCzynnośści przed lci przed ląądowaniemdowaniem
•• PodwoziePodwozie•• PasyPasy•• LuLuźźne przedmiotyne przedmioty•• Trymer lekko w przTrymer lekko w przóódd
–– Manewry. Manewry. PrPręędkodkośćść! Koordynacja!! Koordynacja!–– Przy bocznej odchyPrzy bocznej odchyłłce wiatru, rundce wiatru, rundęę
zaczynamy tak, zaczynamy tak, żżeby ostatni zakreby ostatni zakręęt byt byłł
pod pod wiatrwiatr
–– PodejPodejśście do pola. cie do pola. PrPręędkodkośćść!!–– Przyziemienie.Przyziemienie.
•• WzdWzdłłuużż
bruzdbruzd•• Zamykamy hamulce w wysokich uprawachZamykamy hamulce w wysokich uprawach•• SkrzydSkrzydłła BEZWZGLa BEZWZGLĘĘDNIE W POZIOMIEDNIE W POZIOMIE•• Cyrkiel? DrCyrkiel? Drąąg max od siebieg max od siebie•• Intensywne hamowanie po prostej? DrIntensywne hamowanie po prostej? Drąąg na siebie.g na siebie.
–– Po lPo ląądowaniudowaniu•• Notujemy godzinNotujemy godzinęę
lląądowaniadowania•• OglOglęędziny szybowcadziny szybowca•• Gdzie my w koGdzie my w końńcu jestecu jesteśśmy?my?•• Telefon do klubu/pomocnika. Co przekazaTelefon do klubu/pomocnika. Co przekazaćć•• Zabezpieczanie szybowca przed gawiedziZabezpieczanie szybowca przed gawiedziąą, zwierz, zwierzęętamitami
––
Pole c.d.2Pole c.d.2
•• Przygotowujemy siPrzygotowujemy sięę
na przyjazd ekipyna przyjazd ekipy–– SzczegSzczegóółłowy dojazd do polaowy dojazd do pola–– Sprawdzamy moSprawdzamy możżliwoliwośćść
wjazdu na polewjazdu na pole
–– RozRozłąłączamy napczamy napęędy, odklejamy tady, odklejamy taśśmy, zaklejamy my, zaklejamy dajnikidajniki ciciśśnienieńń–– Mamy oko na ciekawskichMamy oko na ciekawskich
•• DemontaDemontażż
szybowcaszybowca–– KolejnoKolejnośćść
czynnoczynnośścici
•• Przygotowujemy siPrzygotowujemy sięę
do demontado demontażżu. Ustawienieu. Ustawienie•• Przygotowujemy wPrzygotowujemy wóózekzek•• UsterzenieUsterzenie•• SkrzydSkrzydłłaa•• KadKadłłub. Na wub. Na wóózekzek•• SkrzydSkrzydłła na wa na wóózekzek
–– PowrPowróót do bazyt do bazy