1

KRİZ ORTAMINDA ÜRETİM

PLANLAMASI YAPARKEN JİT UYGULAMASI

2

• Üretim ,en yalın tanımıyla yaratılan değerdir.Üretim planlama ve kontrol ise bir üretim yönetimi etkinliği olarak üretilecek ürünü belirlemek ,üretim için donanım gereğini saptamak ve ürünlerin istenen kalite ve maliyette,istenen sürede,doğru zamanlarda ve istenen miktarlarda oluşumunu sağlayacak programlama çalışmalarını kapsar.

3

ÜRETİM PLANLAMA

• Günümüzün modern imalat işletmelerinin tümünde kaçınılmaz olarak üretim planlaması işlevi vardır.Üretim sistemlerinin büyüklüğü, karmaşıklığı,işletme içi koordinasyon ve işletmenin çevreye olan bağımlılığı üretim planlamasını vazgeçilmez kılmaktadır.

4

Üretim planlamasının aşamaları

Şu şekilde ifade edilebilir: • Üretim planının kapsayacağı zaman aralığı tespit edilir. Ekonomik stok düzeyi

hesaplanır. • Talep tahminleri yapılır.• Plan dönemi başındaki ve sonundaki stok düzeyleri belirlenir.• Başlangıç ve bitiş stokları arasındaki fark bulunur . • Planlama dönemi içinde üretilmesi gereken miktar bulunur. • Üretilmesi gereken miktar dönem dilimlerine dağıtılır.

5

• Üretim planlama ve kontrolü sürecinde, gelişim aşamaları açısından üç ayrı yaklaşımdan söz etmek mümkündür.Bunlar ; • Geleneksel Yaklaşım • Merkezi Üretim Planlaması • Hiyerarşik Üretim Planlaması

6

• Geleneksel Yaklaşım : Bu yaklaşımda üretim planlaması müşteri siparişlerine göre

gerçekleştirilir.Mevcut stok düzeylerine göre üretim miktarı belirleneceğinden işletme içerisinde planlama ve koordinasyon eksikliğinden dolayı yüksek stok düzeyleri ile karşılaşılabilir.

7

• Merkezi Üretim Planlaması: Üretim planlama ve kontrol faaliyetlerinin belirli bölümlerde

toplanarak yürütülmesi söz konusudur.Bu yaklaşımda ek siparişler uyumu zorlaşabilir.• Hiyerarşik Üretim Planlaması: Planlama faaliyetlerinin bölümlere ayrılarak , bölümlerin

hazırladıkları planların bütünleştirilmesi ve birbirleri ile olan etkileşimi üzerine odaklanır.

8

• Son olarak güncel yaklaşımlara göre genel anlamda üretim planlaması üç ana düzeyde gerçekleştirilir: • 1.Tesis Planlama: Üretim planlamasının ilk düzeyidir.Mal ve hizmet üretmek

için yapılan yatırımın fiziksel yapısının oluşturulması sürecini kapsar. • 2.Süreç Planlama: Mevcut olanaklar dahilinde malzeme akış sistemi idealize

edilir. • 3.İşlem Planlama: Süreç planlama sonucu oluşturulan iş merkezleri ile ilgili

ayrıntılı planlamalar gerçekleştirilir.

9

KRİZ NEDİR ?

• Kriz herhangi bir mal,hizmet,faktör veya döviz piyasasındaki fiyat ve miktarda kabul edilebilir bir değişme sınırının dışında gerçekleşen dalgalanmalardır.

10

Kriz durumunda

Firmalar maliyetlerini daraltmak amacıyla ; 1.Üretimde kullandıkları ithal malları değiştirme, 2.İstihdamı daraltma , 3.Personel ücretlerini azaltma yoluna gitmişlerdir.

11

KRİZ DÖNEMİNDE ÜRETİM VE STOKLAR

• Daha önceki yıllarda, satacakları ürünleri iki hatta üç sezon önceden ürettiren birçok zincir mağaza artık bu yöntemi rafa kaldırmış durumdadır.

12

• Firmalar QCD’DE (Kalite-Maliyet-Hız) sürekli rakiplerden daha iyi olmak zorundadır.Üretim kapasitesinin düşüş gösterdiği bu kriz döneminde en iyiyi,en ucuz fiyatla istenildiği zaman ve istenilen miktarda sunanlar müşteri kazanabileceklerdir.

13

Kriz döneminde üretim planlama teknikleri

• Üretim sistemi,makine,araç-gereç,malzeme, enerji,iş gücü,zaman gibi girdileri mal ve hizmet şeklindeki çıktılara dönüştüren ve sonuçları geri bildirim kanalıyla görüntüleyen bir süreçtir.

14

İşletmelerin üretim faaliyetleri karşılaşılan kriz durumlarında diğer faaliyetlerde olduğu gibi zamanında tepki gösterebilmesi krizin olumsuz etkilerine cevap verilebilmesi için üretim sistemlerinin esnek bir yapıda olması gerekmektedir. Üretim sistemlerinin esnekliği;• Üretimin esnekliğine, • Üretim süreçlerinin ve faaliyetlerinin esnekliğine, • Ürün esnekliğine dayanmaktadır.

15

Üretimde esneklik

• Üretimde Esneklik Üretim esnekliği,yeni bir ürün üretimine geçebilmek için tezgahların çabuk ve masrafsız olarak ayarlanma kapasitesinin olduğu bir organizasyon şeklidir.

16

Üretim süreç esnekliği

• Üretim Süreç Esnekliği Pazardaki değişimin üretim sürecine hızlı bir biçimde yansıtılmasını sağladığı gibi,önemli ölçüde maliyetlere katlanmadan süreçlerde değişiklikler yapılabilmesini öngörmektedir.

17

Ürün esnekliği

• Ürün Esnekliği İşletmelerin yeni ürünleri hızlı ve ucuz bir şekilde üretebilme yeteneği anlamındaki ürün yenilikçiliği ile müşterilerin ürün özelliklerine yönelik isteklerini hızlı bir şekilde karşılayabilme yeteneği anlamına gelen müşteri isteklerine duyarlılığı içermektedir.

18

ÇAĞDAŞ ÜRETİM SİSTEMLERİ

• 1.Yalın Üretim• 2.Tam Zamanında Üretim (JIT) • 3.Bilgisayar Entegre (Bütünleşik) Üretim (CIM) • 4.Esnek İmalat Sistemleri• 5.Hücresel Üretim Sistemleri • 6.Endüstriyel Robotlar• 7.Grup Teknolojisi

19

Tam zamanında üretim (jit)

• İstenilen zamanda • İstenilen miktarda • Her türlü kaynak israfını önleyecek şekilde yapılan üretim. Tam Zamanında Üretimin Tarihi ve Gelişimi 1970’lerin başlarında

kullanılmaya başlanan Japon Üretim Felsefesi TOYOTA & TZÜ TZÜ’in babası: Taichi Ohno

20

Tam Zamanında Üretim Sistemi Nedir?

• TZÜ Sistemi Sıfır envanter --- Stoksuz Üretim Japon Üretimi --- Toyota Üretim Sistemi Ohno Sistemi --- Kanban Sistemi TZÜ, bir üretim hattında her bir parçanın bu üretim hattını izleyen

safha tarafından ihtiyaç duyulan kadar derhal üretildiği sistemdir.

21

Tzü in 3 temel özelliği

• Üretim hattı, talebe göre çekme (demand-pull) esası ile çalışmaktadır. • Amaç her birimin toplam üretim süresini minimize etmektir. • İmal edilen parçaların kayıp olduğu veya kusurlu ürün elde edildiği

tespit edilmesi halinde,üretim hattı durdurulur.

22

Tzü sisteminin üretim özellikleri

• Mamul politikası • Kapasite kullanımı • Fabrika düzeni • İşgücü • Üretim programları• Stoklar Tedarik kaynakları • Kalite Tamir bakım • Üretim kontrolü

23

Tam zamanında üretim sonrası

• SÜREKLİ GELİŞİM: Sürekli gelişme sistemlerinde, birbiriyle yakın ilişki içinde olan ekipler, karşılıklı etkileşim içindeki işletme fonksiyonları arasındaki köprüleri oluştururlar. • SİPARİŞE GÖRE SERİ ÜRETİM: Siparişe göre seri üretim, otonom işletme

birimlerinin dinamik bir ağ (network) oluşturacak şekilde bir araya gelmeleridir.

24

Tzü nün sağladığı faydalar

• Depolama ihtiyaçlarında ve depolama maliyetlerinde azalma• Kalitede gelişme• Teçhizat kullanım oranında artma• İşgücü kullanım oranında artma• İşgücü verimliliğinde artma• Toplam akış süresinde azalma• Tasıma faaliyetlerinde azalma• Üretim miktarında artma• Stok devir oranında artma• Gereksiz faaliyetlerde tasarruf

25

Sonuç olarak

• Günümüzün artan rekabet koşullarında ayakta kalmayı amaçlayan şirketlere, kriz zamanında da maliyetleri düşürücü , kaliteyi ve üretkenliği arttırıcı felsefesi ile stratejik fırsatlar yaratmaktadır .

26

Dinlediğiniz için teşekkürler GÜLÇİN