Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri
description
Transcript of Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri
![Page 1: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/1.jpg)
Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri
Prof.Dr. Füsun ÜLENGİN - Sabancı Üniversitesi
Yrd.Doç.Dr. Özgür KABAK – İstanbul Teknik Üniversitesi
Yrd.Doç.Dr. Peral TOKTAŞ PALUT - Doğuş Üniversitesi
Doç.Dr. Şule ÖNSEL EKİCİ - Doğuş Üniversitesi
Yrd.Doç.Dr. Özay ÖZAYDIN- Doğuş Üniversitesi
![Page 2: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/2.jpg)
Gündem
• Giriş• AB ve Türkiye’deki Mevcut Durum• Çalışmanın Amacı• Makro düzeyde analiz sonuçları• Mikro düzeyde yapılacak gelecek çalışmalar
![Page 3: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/3.jpg)
Avrupa’ya Genel Bakış
![Page 4: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/4.jpg)
Avrupa’da Mevcut Ekonomik Durum
2000‘lerin başlarında dünya ticareti dünya GSMH’sına oranla iki kat daha hızlı gelişme göstermiştir (Liu ve Xin, 2011), ancak 2008’in son çeyreğinde keskin bir düşüş göstermiş ve DTO verilerine göre 2009’da %12‘lere varan düşüş yaşamıştır.
– Bu kayıp; aynı dönemdeki %5,4‘lük GSMH kaybından daha fazladır.
![Page 5: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/5.jpg)
Avrupa’da Mevcut Ekonomik Durum
Son yıllarda düzelmeye yönelik önemli tedbirler alınmakla birlikte bazı Avrupa ülkelerindeki borçların süreklililiği devam etmekte
Buna karşılık özellikle kuzey Avrupa ülkeleri Dünya rekabet gücü açısından (WEF, 2013) üst sıralardaki yerlerini korumaktadırlar.
![Page 6: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/6.jpg)
Türkiye’ye Genel Bakış
![Page 7: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/7.jpg)
Türkiye’de Mevcut Ekonomik Durum
• 2011 yılında 135 milyar , • 2012 yılında ise 150 milyar dolar ihracat
yapan Türkiye’nin • 2012 yılındaki GSYİH’nın yaklaşık olarak
774 milyar dolar civarında olduğu belirtilmektedir
• 2013 teki 500 milyar dolarlık ihracat hedefini gerçekleştirebilmek için GSYİH’nın 774 milyar dolardan yaklaşık 2 trilyon dolara çıkması gerekmektedir
![Page 8: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/8.jpg)
Büyüme hızı
2011 2012 2013 2014 2015 2016
8%
2%
4%4%
5% 5%
![Page 9: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/9.jpg)
2008 2009 2010 2011 201290000000
110000000
130000000
150000000
170000000
190000000
210000000
230000000
250000000
-35%
-25%
-15%
-05%
05%
15%
25%
35%
-23%
11% 18% 13%
-30%
32% 30%
-02%
İhracat Değişim % İthalat Değişim % İhracat İthalat
TÜİK, Dış Ticaret Verileri
2012 yılında ihracat 2011’e göre %13 artmış, ithalat ise %2 azalmıştır.
Dış Ticaretimiz
![Page 10: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/10.jpg)
Ulaştırma sektörümüz 2011 yılında yüzde 21,6 büyüme göstermişken, bu oran 2012 yılında yüzde
12,7’ye düşmüştür
Lojistik; 10%
Türkiye’nin 2018 ihracat hedefi 277 milyar dolardır ve bu ihracat hedefinin %10’u lojistik
sektöründen geçmektedir
Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme Alt Sektörü
![Page 11: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/11.jpg)
Türkiye’de Uluslarası Taşımacılıkta Mevcut Durum
• Dünya Ticaret Örgütünün 2012 verilerine göre; Türkiye taşımacılık sektörü Türkiye ticari hizmetler ihracatı listesinde – yüzde 31,4 pay ve– 13,2 milyar dolar ihracat tutarı ile Turizm
sektörünün ardından ikinci sırada yer almaktadır
• Ülkemiz taşımacılık sektörünün ihracat verileri sıralaması açısından da dünya sıralamasında 12. sıradadır
![Page 12: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/12.jpg)
Yurt Dışı Yük Taşımacılığı
2010 2011 2012
50.7454.54
50.7
Demiryolu; 0.87 Demiryolu; 0.92 Demiryolu; 0.67
40.3537.25
32.87
6.75 6.36
14.94
Diğer; 1.3 Diğer; 0.93 Diğer; 0.83
Denizyolu Demiryolu Karayolu Havayolu Diğer
TÜİK, Ulaştırma Verileri
![Page 13: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/13.jpg)
Ülkelerin İhracatının GSMH’larına oranı
Hollanda Almanya Polonya İtalya Türkiye
83%
50%45%
29%24%
87%
52%46%
30%26%
20112012
![Page 14: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/14.jpg)
Ülkelerin İthalatının GSMH’larına oranı
Hollanda Almanya Polonya İtalya Türkiye
74%
45% 46%
30%33%
79%
46% 46%
29%32%
20112012
![Page 15: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/15.jpg)
Türk İhracatında AB ülkelerinin payı
2010 2011 20120
20000000
40000000
60000000
80000000
100000000
120000000
140000000
160000000
180000000
34%
36%
38%
40%
42%
44%
46%
48%
52,685,304.00
62,347,441.00
59,197,802.00
46% 46%
39%
AB Diğer %
![Page 16: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/16.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye Gerçeği
• Türk araçları batı sınır kapıları başta olmak üzere ihraç taşımalardaki payını her geçen gün kaybetmektedir
• 2004 yılında batı kapılarımızda %25 olan yabancı araçların payı 2012 yılında %33e yükselmiştir
• Batı kara kapılarımız olan Kapıkule, Hamzabeyli, İpsala’da ise 2012 yılı sonu itibariyle durum daha da belirgindir
![Page 17: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/17.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye GerçeğiBatı Kapıları Türk/Yabancı Pazar Payı Paylaşımı
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
75 77 79 79 7771 69 67 67
25 23 21 21 2329 31 33 33
Türk Yabancı
![Page 18: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/18.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye GerçeğiYabancı Araçların Boş Girişleri (Sefer Sayısı)
2011 2012 2012 Oca-Ağu 2013 Oca-Ağu60000
70000
80000
90000
100000
110000
120000
130000
118650
127030
74776
62181
Yabancı Araçların Boş Girişleri (Sefer Sayısı)
![Page 19: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/19.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye GerçeğiÜlkemize Boş Girip Yük Alan İlk 10 Yabancı Ülke
Gürcistan; 19
Bulgaristan; 18
Irak; 18
Moldovya; 8
Romanya; 6
Makedonya; 6
İran; 6
Ukrayna; 5Rusya; 5
Azerbaycan; 1
![Page 20: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/20.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye Gerçeğiİhraç Taşımalarında TR-BG-Diğer Pazar Payları
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 (tahmini)0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
40 4350
67 7075 74
59 50 38
24 18
21 21
Bulgar Araçları Türk Araçları Diğer
![Page 21: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/21.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye Gerçeğiİthal Taşımalarında TR-BG-Diğer Pazar Payları
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 (tahmini)0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
65 65 66
7769 71
79
27 24 19
14
1515
16
Bulgar Araçları Türk Araçları Diğer
![Page 22: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/22.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye GerçeğiBulgar Araçların Boş Girişleri (Sefer Sayısı)
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 (tahmini)7000
9000
11000
13000
15000
17000
19000
21000
7298
14167
20316
19241
17063
19511
14993
Bulgar Araçların Boş Girişleri (Sefer Sayısı)
![Page 23: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/23.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye Gerçeği
• Bu düşüşün önemli sebeplerinden biri Türk araçlarının karşılaştığı kota, vize kısıtlamaları, mod zorlamaları ve geçiş belgesi ücretleridir
• Bu durum doğal olarak navlunlara da yansımakta ve Türk taşımacısı maliyetlerinin yüksekliği sebebiyle yüksek navlun talep eder hale gelmektedir
![Page 24: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/24.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye Gerçeği
• Türkiye uluslar arası alandaki karayolu taşımacılığı ülkelerle imzaladığı ikili Karayolu Taşıma Anlaşmaları ile yürütmektedir
• Bu ülkelerin 42si ile ikili, transit, 3. ülke vb operasyonlar için geçiş belgesi kotaları bulunmaktadır
![Page 25: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/25.jpg)
Uluslararası Karayolu Taşımaları: Türkiye Gerçeği
• AB’nin karayolu taşımacılığı alanındaki tüm yeni uygulama ve kurallarına tam uyum sağlayan ancak miktar kısıtlaması ve mod zorlamaları sebebi ile haksız rekabet ortamında faaliyet gösteren Türk taşımacıları, Türkiye’nin uluslararası anlaşmalardan doğan haklarını da ihlal eden bu durumun çözümünü talep etmektedirler
![Page 26: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/26.jpg)
Çalışmanın Amacı
• Türkiye’ye uygulanan geçiş belgesi kotalarının Türk taşımacısına ve Türkiye’nin dış ticaretinin hedef pazarlara ulaşmasına gerek miktar gerekse de maliyet açısından etkisinin irdelenmesidir
• Bu amaçla karayolu ile yapılan ihracat ve toplam ihracat kg ve dolar bazında incelenmiş ve kotasız ile kotalı durum karşılaştırılmıştır
![Page 27: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/27.jpg)
Çalışmanın amacı
Türkiye’nin AB ülkeleri ile gerçekleştirdiği dış ticarette, karayolu taşımacılığına uygulanan kotaların negatif etkisi incelenecek ve çözüm önerileri geliştirilecektir.
Çekim modeli (gravity model)
En büyük akış ve en düşük maliyetli akış gibi ağ optimizasyonu modelleri
Makro düzeyde analiz Mikro düzeyde analiz
![Page 28: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/28.jpg)
Makro Düzeyde Analiz
• Çekim Modeli– Fizikteki çekim teorisinin genel mantığını kullanarak,
farklı türlerdeki değişkenlerin arasındaki etkileşimleri analiz etmeyi hedefler.
– Uluslararası ticaretin modellenmesinde temel bir araç olarak yıllardır kullanılmaktadır.
– İki nokta arasındaki akış (ithalat/ihracat), bu iki nokta arasındaki nüfus ve/veya ekonomik faaliyet seviyesiyle doğru orantılı ve bu noktalar arasındaki uzaklıkla ters orantılıdır.
– Ticaret akışı ile ülkelere has özellikleri ilişkilendirir ve uzaklık, coğrafya, serbest ticaret antlaşmaları ve sınır etkileri gibi ticareti etkileyen temel faktörleri analiz eder.
![Page 29: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/29.jpg)
Makro düzeyde analiz
Bağımlı Değişkenler
EK TR'nin ihracatı (KG)
ED TR'nin ihracatı (ABD$)
ERK Karayolu ihracatı (KG)
ERD Karayolu ihracatı (ABD$)
Açıklayıcı Değişkenler
SUMGDP Ekonomik büyüklük
SIMSIZE Ekonomik benzerlik
RELENDOW Göreli faktör donanımları
QUOTA Karayollarına uygulanan kota
Çekim Modelleri:Panel data regresyon modelleri
Her bir bağımlı değişken için ayrı bir
regresyon modeli geliştirilmiştir
![Page 30: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/30.jpg)
Bağımsız Değişkenler
• SUMGDP: Türkiye ile ihraç eden Avrupa ülkesinin ekonomik büyüklüğünü ölçer
–
• SIMSIZE: Avrupa ülkesi ile Türkiye’nin ekonomik büyüklükleri arasındaki benzerliği temsil eder
• RELENDOW: Göreli faktör donanımlarını ölçer.
• QUOTA: Avrupa ülkesinin geçişine izin verdiği Türk kamyonu sayısıdır.
ÖRNEK MODEL
,
![Page 31: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/31.jpg)
Önerilen Modeller
• Türkiye’nin ihracatı (KG)
• Türkiye’nin ihracatı (ABD$)
• Karayolu ihracatı (KG)
• Karayolu ihracatı (ABD$)
![Page 32: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/32.jpg)
Makro düzeyde analiz
Analizlerde 12 Avrupa ülkesinin 2005-2011 veri kullanılmıştır.
– Avusturya, Bulgaristan, Hırvatistan, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Sırbistan, Slovakya, İspanya, Ukrayna
Analizlerde,12 Avrupa ülkesinin:
AvusturyaBulgaristanHırvatistanFransaAlmanyaYunanistanMacaristanİtalyaSırbistanSlovakyaİspanyaUkrayna
2005-2011verilerikullanılmıştır.
![Page 33: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/33.jpg)
Makro düzeyde analiz
Karayolu üzerinden yapılan Türk ihracatı için geliştirilen panel data regresyon modellerine göre;
Karayolu ile yapılan Türk ihracatı uygulanan kotalardan önemli derecede etkilenmektedirler.
![Page 34: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/34.jpg)
ERK - Karayolu ihracatı (KG)
Panel data regresyon modellerine göre Kotaların karayolu ile taşınan ihracatına (olumsuz) etkisi anlamlı düzeydedir.
SUMGDP, RELENDOW ve KOTA değişkenleri kg
cinsinden karayolu taşımacılığını anlamlı
derecede etkilemektedir.
Türkiye büyük ekonomilerle daha fazla ticaret yapma
eğilimindedir ve bu ticaret (kg cinsinden) daha ziyade
sektörler arasıdır. Bu özelliğe sahip ürünler arasında kimyasal hammaddeler, meyve, sebze ve
hububat yer alır.
![Page 35: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/35.jpg)
Panel data regresyon modellerine göre Kotaların karayolu ile taşınan ihracatına (olumsuz) etkisi anlamlı düzeydedir.
ERD Karayolu ihracatı (ABD$)
SUMGDP ve KOTA değişkenleri ABD$ cinsinden karayolu
taşımacılığını anlamlı derecede etkilemektedir.
Türkiye büyük ekonomilerle daha fazla ticaret yapma
eğilimindedir. .
![Page 36: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/36.jpg)
SENARYOLAR
• Kotaların son 7 yılda Türkiye’nin karayolu ihracatına etkisinin tahmin edilmesi– Bu amaçla halihazırda geliştirilmiş olan panel
data regresyon modellerinden KOTA değişkeni çıkarılmıştır.
– Bu şekilde KOTA kısıtlaması olmasaydı incelenen ihracat verisi kaç olacağı tahmin edilmeye çalışıldı.
– Bu sayede kotaların ne kadarlık bir ticaret potansiyelini engellediği görülmeye çalışıldı.
![Page 37: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/37.jpg)
Karayolu ile yapılan ihracat(kg)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 20112750000000
2950000000
3150000000
3350000000
3550000000
3750000000
3950000000
4150000000
4350000000
Mevcut Kotasız
Toplam Kayıp:
1,66 milyar kg
%6.6
![Page 38: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/38.jpg)
Karayolu ile yapılan ihracat(kg)
AUTBGR
DEUESP
FRAGRC
HRVHUN
ITA
SRBSVK
0
1000000000
2000000000
3000000000
4000000000
5000000000
6000000000
7000000000
8000000000
Mevcut Kotasız
AUTBGR
DEUESP
FRAGRC
HRVHUN
ITA
SRBSVK
0
50000000
100000000
150000000
200000000
250000000
300000000
Fark
![Page 39: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/39.jpg)
Karayolu ile yapılan ihracat(kg) (Almanya, İspanya, Fransa, İtalya)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011900000000
950000000
1000000000
1050000000
1100000000
1150000000
1200000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 201160000000
70000000
80000000
90000000
100000000
110000000
120000000
130000000
140000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011250000000
270000000
290000000
310000000
330000000
350000000
370000000
390000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011200000000
250000000
300000000
350000000
400000000
450000000
500000000
550000000
600000000
DEU
FRA
ESP
ITA
Mevcut Kotasız
![Page 40: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/40.jpg)
Karayolu ile yapılan ihracat(US$)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 201112750000000
13750000000
14750000000
15750000000
16750000000
17750000000
18750000000
19750000000
20750000000
21750000000
22750000000
Mevcut Kotasız
Toplam Kayıp:
5,56 milyar $
%4.5
![Page 41: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/41.jpg)
Karayolu ile yapılan ihracat(kg)
AUTBGR
DEUESP
FRAGRC
HRVHUN
ITA
SRBSVK
0
10000000000
20000000000
30000000000
40000000000
50000000000
60000000000
Mevcut Kotasız
AUTBGR
DEUESP
FRAGRC
HRVHUN
ITA
SRBSVK -100000000
400000000
900000000
1400000000
1900000000
2400000000
2900000000
Fark
![Page 42: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/42.jpg)
Karayolu ile yapılan ihracat($) (Almanya, İspanya, Fransa, İtalya)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 20116000000000
6500000000
7000000000
7500000000
8000000000
8500000000
9000000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011600000000
800000000
1000000000
1200000000
1400000000
1600000000
1800000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 201118000000001900000000200000000021000000002200000000230000000024000000002500000000260000000027000000002800000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 20111800000000
2000000000
2200000000
2400000000
2600000000
2800000000
3000000000
3200000000
DEU
FRA
ESP
ITA
Mevcut Kotasız
![Page 43: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/43.jpg)
Toplam ihracat(kg)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 201112500000000
17500000000
22500000000
27500000000
32500000000
37500000000
Mevcut Kotasız
Toplam Kayıp:
38,8 milyar kg
%29
![Page 44: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/44.jpg)
Toplam ihracat(kg)
AUTBGR
DEUESP
FRAGRC
HRVHUN
ITA
SRBSVK
0
10000000000
20000000000
30000000000
40000000000
50000000000
60000000000
Mevcut Kotasız
AUTBGR
DEUESP
FRAGRC
HRVHUN
ITA
SRBSVK
0
2000000000
4000000000
6000000000
8000000000
10000000000
12000000000
14000000000
16000000000
18000000000
20000000000
Fark
![Page 45: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/45.jpg)
Toplam ihracat(kg) (Almanya, İspanya, Fransa, İtalya)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 20111000000000
1500000000
2000000000
2500000000
3000000000
3500000000
4000000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 20112000000000
3000000000
4000000000
5000000000
6000000000
7000000000
8000000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011800000000
1000000000
1200000000
1400000000
1600000000
1800000000
2000000000
2200000000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 20114000000000
5000000000
6000000000
7000000000
8000000000
9000000000
10000000000
11000000000
DEU
FRA
ESP
ITA
Mevcut Kotasız
![Page 46: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/46.jpg)
Seçilmiş Bir sektör için Ayrıntılı Analiz
• Tekstil Sektörü İhracatımız (kg)
• Tekstil Sektörü İhracatımız (US$)
ln𝑇𝐸𝐾𝑖𝑡 = 𝛼𝑖 + 𝛼1𝑆𝑈𝑀𝐺𝐷𝑃𝑖𝑡 + 𝛼2𝑆𝐼𝑀𝑆𝐼𝑍𝐸𝑖𝑡 + 𝛼3𝑅𝐸𝐿𝐸𝑁𝐷𝑂𝑊𝑖𝑡 + 𝛼4𝑄𝑈𝑂𝑇𝐴𝑖𝑡−1 + 𝜀𝑖𝑡′
ln𝑇𝐸𝐷𝑖𝑡 = 𝛽𝑖 + 𝛽1𝑆𝑈𝑀𝐺𝐷𝑃𝑖𝑡 + 𝛽2𝑆𝐼𝑀𝑆𝐼𝑍𝐸𝑖𝑡 + 𝛽3𝑅𝐸𝐿𝐸𝑁𝐷𝑂𝑊𝑖𝑡 + 𝛽4𝑄𝑈𝑂𝑇𝐴𝑖𝑡−1 + 𝜀𝑖𝑡′′
![Page 47: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/47.jpg)
TEK - Karayolu ile tekstil ihracatı (KG)
TEK
C 26.941 (0.000)
SUMGDP -0.311 (0.000)
SIMSIZE 0.667 (0.014)
RELENDOW 0.193 (0.595)
QUOTA-1 -558.6 (0.015)
R-SQUARED 0.992
ADJUSTED R-SQUARED 0.990
DURBIN-WATSON STAT 1.593
![Page 48: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/48.jpg)
TED - Karayolu ile tekstil ihracatı (ABD$)
TED
C 5.642 (0.000)
SUMGDP 0.560 (0.000)
SIMSIZE 1.169 (0.000)
RELENDOW 0.043 (0.883)
QUOTA-1 -754.8 (0.001)
R-SQUARED 0.994
ADJUSTED R-SQUARED 0.993
DURBIN-WATSON STAT 1.605
![Page 49: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/49.jpg)
Türkiye’nin tekstil ihracatı (milyar kg)
-0.33
-0.13
0.0699999999999999
0.27
0.47
0.67
0.87
1.07
1.27
1.47
-2.04%
-1.12%
0.00%
-0.76%
-0.20%
-1.05%
0.00%
-1.64%
-5.43%
-18.75%
-14.15%
-18.12%
Kotalı Kotasız % fark
![Page 50: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/50.jpg)
Türkiye’nin tekstil ihracatı (milyar ABD$)
-6.3
-1.3
3.7
8.7
13.7
18.7
23.7
-3.81%
-2.77%
0.00%
-1.30%
-0.66%
-1.10%
0.84%
-2.57%
-4.99%
-23.36%
-19.40%
-24.90%
Kotalı Kotasız % fark
![Page 51: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/51.jpg)
Sonuçlar
Türkiye’nin Dünya ticaretindeki rolü, jeopolitik konumunu daha etkin kullanabilmesinden dolayı, her geçen gün artmaktadır. (EU Commission Report, 2009)
Bu büyümenin üzerinde en fazla etkisi olan faktör, AB ile olan karsılıklı ticaret iliskisidir.
Ancak son yıllarda, AB’ye olan toplam ithalat/ihracat rakamlarında göreli olarak bir düşüş gözlemlenmektedir.
![Page 52: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/52.jpg)
Sonuçlar
EC’nin bu düşüş rakamlarının nedenleri üzerinde bir araştırma yapılmasını talep etmesi ve finansal kriz ile Türkiye’nin ticari yelpazesinin genişletmesi dışında bu düşüşe neden olan başka faktörlerin olup olmadığının araştırılması için bir rapor hazırlanmasını istemesi bile konunun salt Türkiye’yi değil tüm Avrupa ülkelerini de etkilediğinin bir göstergesidir.
![Page 53: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/53.jpg)
Sonuçlar
• Türkiye’nin bu bağlamda özellikle karayolu taşımacılığında yaşadığı sorunlar 2005 yılından beri AB’nin araştırması kapsamındadır.
• Söz konusu durum salt Türk yatırımcıları değil %70’i AB ülkelerinden olan yabancı yatırımcıları da etkilemektedir.
• Bu çalışmada kullanılan çekim modelleri; bazı Avrupa ülkelerinin uyguladığı kotaların, karayolu taşımacılığına dayalı ihracatımızı gerek kg gerekse de $ bazında negatif yönde etkilediğini, toplam ihracat miktarımızda da kg bazında negatif etkisi olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
• Karayolu taşımacılığına uygulanan kotaların, Türkiye Tekstil Sektörü’nün Avrupa ülkelerine yaptığı ihracata çok ciddi negatif bir etkisinin olduğu gösterilmiştir.
![Page 54: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/54.jpg)
Mikro düzeyde analizler
• Sadece ikili kotaların değil transit kotaların da dikkate alınacağı analizler.– Ağ optimizasyonu (örneğin; en büyük akış
problemi) modelleri ile transit kotaların Türkiye ihracatı üzerindeki etkilerinin incelenmesi
• Kotalardan kaynaklanan rota değişikliklerinin taşıma firmalarının maliyetlerine etkisinin incelenmesi– Ağ optimizasyonu modellerinin (örneğin;
minimum maliyetli ağ akış problemi) modelleri ile maliyetlerin ve bunların Türkiye’nin ihracatına etkisinin incelenmesi
![Page 55: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/55.jpg)
Gelecek Çalışmalar
Ağ optimizasyonu modelleri ile elde edilen gerçekçi kotalar ile güncellenmesi
En büyük akış modeli kullanılarak gerçekçi kotaların elde edilmesi.
Makro Mikro
Ağ optimizasyonu modelleri ile elde edilen gerçekçi kotalar ile güncellenmesi
Çalıştay ve taşımacılara yapılacak anket ile taşıma maliyetlerinin detaylı bir şekilde elde edilmesi
Ağ optimizasyonu modelleri ile (örneğin; en düşük maliyetli ağ akış problemi) taşıma maliyetlerini ve kotaları dikkate alarak gerçekçi taşıma maliyetlerinin elde edilmesi.
Gerçekçi taşıma maliyetlerini ve gerçekçi kotaları dikkate alarak güncellenmesi
• Geçmiş yıllarda transit kota adetleri
• Sınır geçiş ücretleri• Mod değiştirirken uygulanan
ek harçlar• RORO ücretleri• Tren ücretleri• …..
![Page 56: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/56.jpg)
Gelecek Çalışmalar
Tekstil Sektörü için gerçekleştirilen analiz, başka sektörler içinde yapılabilir.
![Page 57: Kota Uygulamasının Türk Dış Ticaretine Etkileri](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022081420/568145a7550346895db29af3/html5/thumbnails/57.jpg)
Teşekkürler…