kompiuteruli sabanko sistemebi

83
m. TevdoraZe, l. papava, n. nasyidaSvili, S. wiwilaSvili, a. marRiSvili kompiuteruli sabanko sistemebi meToduri miTiTebebi laboratoriuli samuSaoebis Sesasruleblad “BankNet” programis safuZvelze `teqnikuri universiteti”

Transcript of kompiuteruli sabanko sistemebi

Page 1: kompiuteruli sabanko sistemebi

m. TevdoraZe, l. papava, n. nasyidaSvili,

S. wiwilaSvili, a. marRiSvili

kompiuteruli sabanko sistemebi

meToduri miTiTebebi laboratoriuli samuSaoebis

Sesasruleblad “BankNet” programis safuZvelze

@`teqnikuri universiteti”@

Page 2: kompiuteruli sabanko sistemebi

saqarTvelos teqnikuri universiteti

m. TevdoraZe, l. papava, n. nasyidaSvili,

S. wiwilaSvili, a. marRiSvili

kompiuteruli sabanko sistemebi

meToduri miTiTebebi laboratoriuli samuSaoebis

Sesasruleblad “BankNet” programis safuZvelze

registrirebulia stu-s

saredaqcio-sagamomcemlo sabWos

mier. 29.04.2009, oqmi #4

Tbilisi

2009

Page 3: kompiuteruli sabanko sistemebi

mocemuli meToduri miTiTebebi gankuTvnilia laboratoriuli samu-

Saoebis Casatareblad saganSi “kompiuteruli sabanko sistemebi” da moicavs

cxra laboratoriul samuSaos, romlebic iZlevian saSualebas Seswavlil

iqnas sabanko kompiuterul programasTan muSaoba da agerTve bankis buRal-

truli aRricxva.

recenzenti sr. profesori k. kamkamiZe

© sagamomcemlo saxli ,,teqnikuri universiteti’’, 2009

ISBN 978-9941-14-620-6 http://www.gtu.ge/publishinghouse/

yvela ufleba daculia. am wignis arc erTi nawili (iqneba es teqsti, foto, ilustracia Tu sxva) aranairi

formiT da saSualebiT (iqneba es eleqtronuli Tu meqanikuri), ar SeiZleba gamoyenebul iqnas gamomcemlis

werilobiTi nebarTvis gareSe. saavtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.

Page 4: kompiuteruli sabanko sistemebi

3

Sesavali

mocemuli meToduri miTiTebebi gankuTvnilia laboratoriuli

samuSaoebis Casatareblad saganSi “kompiuteruli sabanko sistemebi” da

dafuZnebulia bankSi sabuRaltro aRricxvis warmoebis kompiuterul

programa “BankNet”-ze. es programa mowodebulia “ORIS”- kompaniis mier,

risTvisac did madlobas movaxsenebT am kompaniis xelmZRvanelebs - daviT

da giorgi goToSiebs. madlobas movaxsenebT maT daxmarebisaTvis

aRniSnuli programis aTvisebasa da saswavlo procesSi misi gamoyenebis

nebarTvisa da danergvisaTvis. agreTve did madlobas movaxsenebT stu-is

informatikisa da marTvis sistemebis fakultetis ekonomikuri

informatikis mimarTulebis ufross baton nodar lominaZes. misi udidesi

mxardaWerisa da daxmarebis gareSe SeuZlebeli iqneboda „BankNet“-

programis Seswavla da am meToduri miTiTebebis momzadeba. amasTan erTad

madloba gvinda movaxsenoT „ekonomikuri informatikis“ specialobis im

kursdamTavrebulebs, romlebmac miiRes monawileoba aRniSnuli sistemis

danergvaSi saswavlo procesSi. esenia: T.TavamaiSvili, a.bajiaSvili,

e.salTxuciSvili, n.daviTaia, p.lominaZe, g.giorgaZe.

meToduri miTiTebebi Seicavs cxra laboratoriul samuSaos. pirvel

laboratoriul samuSaoSi aRwerilia programa “BankNet”-Tan muSaobis

safuZvlebi. meore laboratoriuli samuSao gankuTvnilia valutasTan

muSaobis Sesaswavlad. mesame laboratoriuli samuSaoSi ganxilulia

bankis angariSTa gegma – sabalanso, balansgareSe da klientTa angariSebi.

moyvanilia am angariSebTan muSaobis meTodi. meoTxe laboratoriul

samuSaoSi mocemulia programa “BankNet”-Si sabuRaltro gatarebebis

Sesrulebis wesebi. ganxilulia sabalanso da balansgareSe gatarebebi.

mexuTe laboratorul samuSaoSi aRwerilia gatarebebis Sedegebis asaxva

brunvebSi. meeqvse laboratoriul samuSaoSi aRwerilia sabuRaltro

operaciebi da maTi agebis wesebi. meSvide laboratoriul samuSaoSi

ganxilulia xelfasis uwyisi da masTan muSaoba. merve samuSaoSi

aRwerilia “BankNet”- programaSi formebis awyoba. mecxre laboratoriul

samuSaoSi ki ganxilulia cxrilebis awyoba.

Page 5: kompiuteruli sabanko sistemebi

4

llaabboorraattoorriiuullii ssaammuuSSaaoo ##11

programa “BankNet”-Tan muSaobis safuZvlebi

programa ”BankNet”-Si Sesasvlelad samuSao magidaze virCevT

Sesabamis Rilaks, masze orjer daWeris Sedegad gamodis ekrani

“WBANK” safirmo niSniT. im SemTxvevaSi, Tu programaSi dayenebulia

paroli, vuTiTebT parols, winaaRmdeg SemTxvevaSi, pirdapir vaWerT “Ok”-s.

samuSao magidaze gamodis sistemis ZiriTadi ekrani (sur.1). misi mTavari meniu Seicavs Semdeg punqtebs: faili, redaqtireba, operaciebi, fondebi, cxrili, fanjara.

sur. 1 punqt failSi aris ori qvepunqti: printeris parametrebi, saidanac

xdeba printeris parametrebis miTiTeba, da programidan gasvla - misi saSualebiT SesaZlebelia programis daxurva.

punqti fanjara moicavs Semdeg qvepunqtebs:

• Moduls Bo x– Rilakebis panelis CarTva–gamorTva;

• Tool Box - kalkulatoris, kalendrisa da valutis kursebis Rilakebis CarTva–gamorTva;

• Day-Time – saangariSo periodis Rilakis CarTva–gamorTva;

• Tile – ekranebis Tanamimdevrulad ganlageba;

• Cascade – ekranebis kaskadurad ganlageba.

Page 6: kompiuteruli sabanko sistemebi

5

ganxiluli ZiriTadi menius qvemoT ganlagebulia Rilakebi: angariSebi,

sabalanso angariSebi, balansgareSe angariSebi, sabalanso gatarebebi, balansgareSe gatarebebi, operaciebi, gamomavali formebi, valuta/valutis kursi, kadrebi/xelfasi, klientebi, erovnuli banki, saoperacio dRe, kalkulatori, kalendari, valutis kursebi. TuU romelime RilakTan mivitanT mausis maCvenebels da SevaCerebT, vixilavT mis dasaxelebas. aqve Cans Tu romeli saangariSo periodiT xorcieldeba operaciebi sistemis mier.

sistemis parametrebi

ZiriTadi menius punqt “fondebi”-dan virCevT qvepunqt “sistemis

parametrebs”. amis Sedegad gamodis fanjara (sur.2), romelic Seicavs 7 CanarTs, esenia:

1. parametrebi; 2. aslis aReba; 3. aslis aRdgena; 4. formatireba; 5. E-mail; 6. ekranebi; 7. koreqtireba.

sur. 2

Page 7: kompiuteruli sabanko sistemebi

6

punqt “sistemis parametrebi”-s CanarTSi “parametrebi” bankTaSorisi angariSsworebis paneli Seicavs velebs, sadac miTiTebulia angariSebi miRebisaTvis, gagzavnisaTvis da gaurkveveli TanxebisaTvis.

paneli salaro Seicavs salaros salare da savaluto angariSebis velebs.

panel bankis dasaxelebaSi miTiTebulia bankis qarTuli da inglisuri dasaxelebebi.

aseve am CanarTSi aris Semdegi velebi:

• angariSsworebis centri (bankis sakorespondento angariSi);

• saidentifikacio kodi (bankisaTvis sagadasaxados mier miniWebuli kodi);

• sakurso sxvaobis angariSi;

• bankis pirveli piri;

• bankis meore piri. CanarT parametrebSi aris agreTve Semdegi Rilakebi: bankebis sia,

filialebis sia, salaros simboloebi, angariSebi ucxo bankSi da analizuri kodifikatori.

Rilak “bankebis sia”-ze daWeriT gamodis Sesabamisi dialoguri fanjara, romelSic SegviZliaDdavamatoT axali bankis saxeli, koreqtireba gavukeToT arsebuls an wavSaloT igi. Ziebis Rilakis meSveobiT SegviZlia vipovoT banki dasaxelebis mixedviT. G Rilak “filialebis siis” arCeviT, gamodis fanjara “bankebis sia”-Si arsebuli bankebis filialebis siiT, sadac SegviZlia CavataroT wina fanjris analogiuri operaciebi. Rilakze “angariSebi ucxour bankSi” SesaZlebelia im “nostro” angariSebis naxva, romelic gaxsnilia “bankebis sia”-Si arsebul bankebSi. aseve SesaZlebelia axali nostro angariSis gaxsna, koreqtireba an waSla. salaros simboloebis Rilakze daWerisas gamodis Semdegi fanjara (sur.3).

sur. 3

Page 8: kompiuteruli sabanko sistemebi

7

fanjaraSi mocemulia salaros simboloebi. es simboloebi Rebulobs mniSvnelobebs 1-dan 69-mde. salaros simbolo aRniSnavs salaroSi fulis moZraobis safuZvels. am fanjaraSi arsebuli instrumentebis panelze moTavsebuli Rilakebis saSualebiT, SesaZlebelia axali salaros simbolos damateba, arsebulis koreqtireba an waSla.

sistemis momxmareblebi programa “BankNet”_is momxmareblebs programasTan muSaobis

gansxvavebuli uflebebi aqvT. ierarqiulad isini iyofian oTx jgufad: yvelaze met uflebas momxmarebels aZlevs administratoris statusi, Semdeg safexurze dgas momxmarebeli, romelsac eniWeba mTavari buRaltris statusi. ufro naklebi uflebebiT sargeblobs ganyofilebis ufrosi, xolo yvelaze dabal safexurze dgas ganyofilebis TanamSromlis statusiT myofi momxmarebeli. unda aRiniSnos, rom erTnairi statusis mqone momxmareblebi erTmaneTis mier Sesrulebul operaciebs ver xedaven, xolo ierarqiulad zemdgomi statusis mqone momxmarebeli akontrolebs mis xelqveiTebs. sqematurad es ierarqia SegviZlia warmovidginoT Semdegnairad (sur.4).

programa “BankNet”_Si axali sistemis momxmareblis damateba xdeba

punqt fondebidan qvepunqt sistemis momxmareblebis arCeviT. ekranze gamodis sistemis momxmareblebis fanjara (sur. 5).

administratori

mT. buRalteri

gany. ufr. gany.ufr. gany.ufr.

gany.TanamS-romlebi

gany.TanamS-romlebi

gany.TanamS-romlebi

sur. 4

Page 9: kompiuteruli sabanko sistemebi

8

ganvixiloT gamosuli fanjara. igi Sedgeba ori CanarTisagan:

momxmareblebi da uflebebi. momxmareblebis paneli Sedgeba Semdegi Rilakebisagan:

damatebis Rilaki. am Rilakis meSveobiT xdeba axali momxmareblis damateba. masze daWeris Sedegad gamodis momxmareblis damatebis dialoguri fanjara (sur.6)

masSi statusis CamoSladi velidan avirCevT axali momxmarebelis status. ganyofilebis ufrosis an ganyofilebis TanamSromlis arCevis SemTxvevaSi gaCndeba veli, sadac unda Caiweros ganyofilebis nomeri 0-dan ⎯ 99-mde diapazonSi. Semdeg Segvyavs momxmareblis gvari, saxeli da paroli. qvemoT moTavsebul panelSi -B”momxmarebels aqvs ufleba” almis

sur. 5

sur. 6

Page 10: kompiuteruli sabanko sistemebi

9

dayenebiT movniSnavT im uflebebs, romliTac Semdgom isargeblebs momxmarebeli, aseve mivuTiTebT, Tu ra saxis angariSis gaxsnis ufleba eqneba mas: Riasi, daxurulis Tu dajavSnulis da, vaWerT OK Rilaks.

koreqtirebis RilakiT SegviZlia koreqtivi SevitanoT momxmarebelis Sesaxeb Sesaxeb monacemebSi, magram ver SevcvliT statuss da ganyofilebas.

TanamSromlis gauqmebis Rilaki.

ganaxlebis Rilaki.

Rilaki - “aRvadginoT/gamoviyvanoT momxmarebleblebi “BankNet”-dan”.

ganvixiloT CanarTi “uflebebi”.

am CanarTidan xdeba Cven mier arCeuli momxmareblisaTvis konkretuli uflebebis miniWeba. ekranze gamodis me-7 suraTze gamosaxuli fanjara.

masSi mocemulia programa “BankNet”-is mTavar meniuSi arsebuli punqtebisa da ekranze gamosuli fanjrebis instrumentebis panelze mdebare yvela Rilaki. TiToeuli maTganis gaswvriv almis dayenebiT SegviZlia ganvsazRvroT, Tu romel fanjrebTan da RilakebTan muSaobis ufleba aqvs konkretul momxmarebels.

sur. 7

Page 11: kompiuteruli sabanko sistemebi

10

es aisaxeba Semdegnairad. piradi angariSebis fanjaraSi qveda marjvena mxares naCvenebia moniSnul angariSze pasuxismgebeli im piris saxeli da gvari, romelic pasuxismgebelia konkretul angariSze Catarebuli gatarebebis sisworeze amonaweris gacemis dros. mis qvemoT ki mocemulia am angariSze muSaobis uflebis mqone TanamSromlis saxeli da gvari (sur.8).

sur. 8

Page 12: kompiuteruli sabanko sistemebi

11

llaabboorraattoorriiuullii ssaammuuSSaaoo ## 22

valuta

imisaTvis, rom programa “BankNet”-Si vimuSaoT valutasTan, saWiroa

ZiriTad meniudan “fondebi” avirCioT punqti “valuta” an gamoviyenoT klaviSTa kombinacia “ctrl-8”. aseve SegviZlia instrumentebis panelidan gamoviyenoT “valuta/sakurso sxvaobis” Rilaki.

samuSao magidaze vixilavT ekrans, romelic Seicavs or CanarTs (sur.9).

sur. 9

esenia: 1. valuta; 2. valutis dinamika. ganvixiloT pirveli maTgani – CanarTi “valuta”. es CanarTi Seicavs fanjaras, sadac mocemulia valutebis sia - maTi

abreviatura, dasaxeleba, raodenoba, kursi bazur anu, Cven SemTxvevaSi, qarTul larTan mimarTebaSi, SeZenis kursi da gayidvis kursi. zeda marjvena kuTxeSi Cans TariRi, romlisTvisac mocemulia valutis kursi. TariRis cvliT Cven SegviZlia vnaxoT, moniSnuli valutis ra kursi iyo dafiqsirebuli CvenTvis sasurvel dRes.

Page 13: kompiuteruli sabanko sistemebi

12

CanarTi Semdeg Rilakebs Seicavs:

damatebis Rilaki – misi saSualebiT siaSi vamatebT axal valutas. amisaTvis vaWerT aRniSnul Rilaks da ekranze gamosul fanjaraSi Segvaqvs monacemebi axali valutis Sesaxeb: abreviatura, dasaxeleba, droSis faili, raodenoba da kursi: SeZenis da gayidvis. koreqtirebis Rilaki – am Rilakis meSveobiT SegviZlia garkveuli cvlilebebi SevitanoT valutebis siaSi.

waSlis Rilaki – misi saSualebiT SesaZlebelia siidan nebismieri valutis amoSla garda bazuri valutisa.

beWdvis Rilaki – masze daWeriT xorcieldeba valutebis siis beWdva.

meore CanarTSi dasaxelebiT ”valutis dinamika” (sur. 10) aisaxeba Cven

mier valutebis siidan arCeuli nebismieri valutis kursi drois garkveul periodSi, romelic Cven gvainteresebs. drois periodi mieTiTebulia marjvena zeda nawilSi.

sur.10

valutasTan muSaoba aseve SesaZlebelia mTavari menius instrumentebis panelze ganTavsebuli Rilakis “valutis kursebis” arCeviT. gamosuli dialoguri fanjara Seicavs Semdeg CanarTebs (sur.11):

1. valuta; 2. valutis dinamika; 3. konvertacia.

pirveli ori CanarTi msgavsia zemoT ganxilulisa, gansxveba mxolod isaa, rom instrumentebis panelis nacvlad aq aris valutebis kursis SerCevis veli, romelSic CamoSladi siidan sasurveli valutis

Page 14: kompiuteruli sabanko sistemebi

13

arCevis Semdeg ekranze gamodis am valutis mimarT siaSi arsebuli valutis kursi konkretuli TariRisTvis.

sur.11 CanarT konvertaciaSi gadasvlis Sedegad ekranze aisaxeba Semdegi

fanjara (sur.12).

sur. 12

velSi “kursi” CamoSladi siidan, virCevT valutas romlis mimarTac gvainteresebs sasurveli valutebis kursi konkretuli TariRisaTvis. maTi SerCeva xdeba fanjris SuaSi arsebuli velebis CamoSladi siebidan. garda amisa, qvemoT moTavsebul velebSi aisaxeba arCeuli ori valutis kursi erTmaneTis mimarT.

Page 15: kompiuteruli sabanko sistemebi

14

llaabboorraattoorriiuullii ssaamuuSSaaoo ##££33

angariSTa gegma

programa `BankNet’’ - Si ganixilaven sami saxis angariSs: sabalanso angariSi, balansgareSe angariSi da piradi angariSi.

sabalanso angariSebi.

sabalanso angariSTa gegma moicavs bankis sabalanso angariSebs, romlebzec asaxulia bankis aqtivebi da pasivebi. angariSebi dayofilia klasebad anu jgufebad (TiToeuli jgufis nomeri orniSnaa da mniSvnelobebs Rebulobs 10-dan 99-mde), TiToeul jgufSi Sedis ramdenime sinTezuri samniSna, oTxniSna da a.S. angariSi.

programa `BankNet ‘’–Si sabalanso angariSis naxva SesaZlebelia mTavari menius punqtidan `fondebi”, qvepunqtis `sabalanso angariSebi” an

instrumentebis panelidan Rilakis arCeviT. amis Sedegad ekranze gamodis dialoguri fanjara (sur. 13), romelic Sedgeba sami CanarTisagan: sabalanso angariSi, balansi da brunviTi uwyisi.

sur. 13

Page 16: kompiuteruli sabanko sistemebi

15

axali angariSis (klasi an subangariSi) Sesaqmnelad gamosul fanjaraSi SevdivarT marcxena svetSi, romelsac hqvia `angariSi”. Tu vqmniT axal subangariSs, virCevT im angariSs, romelSic vqmniT axal qveangariSs.

amis Semdeg vaWerT damatebis Rilaks da mivuTiTebT subangariSis nomers (aucilebelia angariSis nomris pirveli oTxi cifri emTxveodes im angariSis nomers, romelSic vqmniT am subangariSs, amasTanave, es nomeri unda iyos unikaluri).

Semdeg vaWerT REFRESH (ganaxlebis) Rilaks da moniSnuli velis gaswvriv dasaxelebis ganayofSi vaWerT axladSeqmnili angariSis dasaxelebas. ekranis marjvena nawilSi SegviZlia SevitanoT damatebiTi informacia am angariSis Sesaxeb, magaliTad: aqtiuria igi Tu pasiuri, savalutoa Tu ara da a.S.

aqve instrumentebis panelidan SesaZlebelia angariSis koreqtireba

Rilakis da angariSis gauqmeba Rilakis meSveobiT. mTliani

angariSTa siis amobeWdva an misi gamotana ekranze SesaZlebelia Rilakis meSveobiT.

ganvixiloT magaliTi: SevqmnaT 1203 angariSis subangariSi - “vake-

saburTalos gamgeobisaTvis micemuli moklevadiani sesxebi”. amisaTvis movniSnoT 1203 angariSi da davaWiroT damatebis Rilaks.

moniSnuli angariSis qvemoT gaCndeba Setanis veli, romelSic unda mivuTiToT subangariSis nomeri. pirveli oTxi cifri unda iyos 1203 angariSis analogiurad, xolo erTi poziciis gamotovebis Semdeg unda daiweros Semdgomi cifrebi, magaliTad, 1203 01. Refresh Rilakze daWeriT dasaxelebis velSi gaCndeba 1203 angariSis axali subangariSis dasaxelebis Sesatani veli, anu 1203 01 angariSis dasaxelebis Sesatani veli. imisTvis, rom SevitanoT Seqmnili subangariSis dasaxeleba, am velze orjer unda davaWiroT. ekranze gamoCndeba mocimcime kursori, SevitanT 1023 01 subangariSis dasaxeleba, kerZod “vake-saburTalos gamgeobisaTvis micemuli moklevadiani sesxebi” (sur. 14).

sur. 14

Page 17: kompiuteruli sabanko sistemebi

16

saWiroebis SemTxvevaSi SegviZlia romelime arsebuli angariSis koreqtireba. amisaTvis movniSnoT angariSis dasaxeleba da davaWiroT koreqtirebis Rilakze. dasaxelebis veli gaaqtiurdeba da momxmarebels saSualeba eZleva Seitanos cvlilebebi dasaxelebaSi. analogiurad xdeba angariSis nomris koreqtirebac, oRond am SemTxvevaSi dasaxelebis nacvlad saWiroa angariSis nomris moniSvna.

angariSis wasaSlelad movniSnoT angariSi da davaWiroT angariSis gauqmebis Rilaks. angariSi amoiSleba sabalanso angariSebis siidan.

balansgareSe angariSebi.

balansgareSe angariSebis nomeri Sedgeba oTxniSna ricxvebisagan. es is angariSebia, romlebic ar Sedian bankis balansSi. balansgareSe angariSebis gaxsna SesaZlebelia punqt `fondebidan” qvepunqtB

`balansgareSe angariSebis” arCeviT an instrumentebis panelidan RilakiT. gamodis sur. 15 naCvenebi fanjara, romelic Sedgeba sami CanarTisagan: angariSebi, naSTebi, brunvebi.

axali angariSis damateba, waSla da koreqtireba xdeba imgvaradve, rogorc sabalanso angariSebSi. gansxvaveba isaa, rom aq axali angariSis nomeri oTxTanrigiani ricxvia. Aaq pirdapir mocemulia analizuri angariSebi.

piradi angariSebi. A

piradi angariSis naxva da Seqmna SesaZlebelia punqt fondebidan

qvepunqt klientebis arCeviT an instrumentebis panelze Rilakze

sur. 15

Page 18: kompiuteruli sabanko sistemebi

17

sur. 16

daWeriT. piradi angariSis naxva da gamoyeneba SesaZlebelia punqt

fondebidan qvepunqt angariSebis arCeviT an instrumentebis panelze

Rilakze daWeriT. Y

yoveli axali klientis piradi angariSis gasaxsnelad misi monacemebi

unda SevitanoT klientebis siaSi. amisaTvis punqt `fondebi”_dan virCevT

brZanebas `klienti” an vaWerT klientis Rilakze.

ekranze gamova fanjara (sur. 16), romelSic marcxena mxares mocemulia klientTa sia.

am fanjris insrumentebis panelze moTavsebuli RilakebiT SegviZlia

sxvadasxva moqmedeba ganvaxorcieloT klientis monacemebis dasamuSaveblad.

⎯ damatebis Rilakis gamoymeSveobiT SegviZlia klientTa siaSi CavamatoT axali klientis monacemebi. masze daWeriT siaSi gaCndeba axali velebi, sadac unda SevitanoT Sesabamisi klientis rigiTi nomeri da saxeli.

Page 19: kompiuteruli sabanko sistemebi

18

⎯ es Rilaki saSualebas gvaZlevs koreqtireba gavukeToT ukve arsebul klientis monacemebs.

⎯ moniSnuli klientis monacemebis wasaSlelad viyenebiT gauqmebis Rilaks.

⎯ beWdvis Rilakis meSveobiT SegviZlia davbeWdoT yvela an moniSnuli klientis monacemebi.

⎯ Zebnis Rilaki saSualebas gvaZlevs gamosul Ziebis fanjaraSi movZebnoT sasurveli klienti saxelis, nomris, telefonis nomris an sxva kriteriumis mixedviT. amisaTvis saWiroa Sesabamisi Canaweris gaswvriv CavrToT saWiro gadamrTveli. gamosul velSi ki SevitanoT Ziebis monacemi.

⎯ filtraciis Rilaki saSulebas gvaZlevs gavfiltroT klientTa sia tipis, maregistrirebeli organos, misamarTis, maxasiaTebelis da sxva pirobebis mixedviT Sesabamisi almebis CarTviT, xolo marjvniv gamosul Setanis velSi mivuTiToT gafiltvris piroba.

⎯ es Rilaki saSualebas gvaZlevs avawyoT klientebis sia nomris, dasaxelebis, zrdadobis an klebadobis mixedviT Sesabamisi gadamrTvelis CarTviT.

ganaxlebis Rilaki. gamoiyeneba ekranis ganaxlebisaTvis.

zemoT naCvenebi fanjris (sur.16) marjvena nawili Sedgeba ori - zeda

da qveda nawilebisagan. qveda nawilSi SegviZlia SevitanoT damatebiTi informacia moniSnuli klientis Sesaxeb, kerZod ki, klientis tipi, misamarTi, sxva maxasiaTeblebi, maregistrirebeli organo, pirveli piri, meore piri da a.S. aqve unda aRiniSnos, rom zogierT vels erTvis Rilaki, romelze daWeriTac saSualeba gveZleva gamosuli siidan avirCioT Sesabamisi Canaweri.

Setanili informaciis Senaxva xdeba Rilakis meSveobiT.

zeda nawili Tavis mxriv Sedgeba ori CanarTisagan: naSTebi da amonaweri.

pirvel CanarTSi, Sesabamisi Rilakebis gamoyenebiT, xdeba moniSnuli klientisTvis sxvadasxva angariSis mikuTvneba da moqmedebebis ganxorcieleba.

Page 20: kompiuteruli sabanko sistemebi

19

arsebuli angariSis mikuTvneba klientisaTvis. am Rilakis meZSveobiT SegviZlia siaSi moniSnul klients mivakuTnoT piradi angariSi. gamosul fanjaraSi saSualeba gveZleva avirCioT valuta da angariSis nomeri.

sabalanso piradi angariSis gaxsna. es Rilaki saSualebas gvaZlevs konkretul sabalanso angariSs davukavSiroT klientisaTvis gaxsnili piradi sabalanso angariSi. ekranze gamodis fanjara (sur.17).

sur. 17 masSi Segvaqvs saWiro informacia aRniSnuli klientis Swsaxeb.

mivuTiTebT valutas, sabalanso angariSis nomers, romelsac virCevT CamoSladi siidan, saWiroebis SemTxvevaSi vayenebT alams valutirebis TariRiT, vniSnavT pasuxismgebel pirs, tips, gaxsnis TariRs da saWiroebis SemTxvevaSi naSTs blokirebisTvis.

naSTi valutirebiT ⎯ es aris Tanxis raodenoba, romelsac gatarebis Setanis dros TariRTan erTad uTiTeben da aCvenebs, Tu ra raodenobis Tanxa unda iyos xeluxlebeli konkretul TariRamde.

naSTi blokirebisaTvis ⎯ Tanxis am raodenobas uTiTeben klientis piradi angariSis gaxsnisas, da is aCvenebs fulis im minimalur raodenobas, romlis arseboba aucilebelia angariSze. Tu romelime operaciis Sesruleba iwvevs angariSze iseTi naSTis miRebas, romelic naklebia dablokvis naSTze, maSin banki am operacias ar asrulebs.

monacemebis Setanis Semdeg vaWerT Rilaks gavxsnaT angariSi, riTac

sruldeba sabalanso piradi angariSis gaxsnis operacia.

Page 21: kompiuteruli sabanko sistemebi

20

sur. 18

balansgareSe piradi angariSis gaxsna ⎯ am Rilakis saSualebiT SegviZlia konkretuli klientisTvis gavxsnaT balasgareSe piradi angariSi. amisaTvis unda movniSnoT is sabalanso piradi angariSi, romelsac mivakuTvnebT balansgareSe angariSs.

gamosul fajaraSi (sur. 18) vavsebT Sesabamis velebs. specialuri

Rilakebis gamoyenebiT virCevT balansgareSe angariSis nomers da vaWerT OK Rilakze. klientisaTvis mikuTvnebuli yvela angariSi aisaxeba klientis angariSebis siaSi.

koreqtireba. es Rilaki gamoiyeneba angariSis koreqtirebisaTvis.

angariSis daxurva. es Rilaki gamoiyeneba moniSnuli angariSis dasaxurad. daxurul angariSze aranairi operaciebi ar tardeba.

angariSis dajavSna. am Rilakis saSualebiT SegviZlia davjavSnoT moniSnuli angariSi. aseTi tipis angariSze ar tardeba is operaciebi, romlebic amcireben mis mniSvnelobas.

es Rilaki saSualebas gvaZlevs gavxsnaT daxuruli/dajavSnuli angariSi.

es Rilaki saSualebas gvaZlevs gavauqmoT moniSnuli angariSi.

am Rilakis saSualebiT SesaZlebelia gavauqmoT klientis balansgareSe piradi angariSi.

rogorc ukve aRvniSneT, klientis piradi angariSis naxva SesaZlebelia

punqtidan `fondebi” qvepunqt `klienti”-s arCeviT an instrumentebis

panelis Rilakze daWeriT. gamova fanjara, romelic Sedgeba sami

CanarTisagan: `naSTebi’’, `amonaweri’’ da `brunva’’ (sur. 19).

Page 22: kompiuteruli sabanko sistemebi

21

sur. 19

axali sabalanso piradi angariSis gasaxsnelad, `naSTebi” CanarTis

instrumentebis panelidan virCevT Rilaks, ris Semdegac gamodis angariSis gaxsnis fanjara. masSi Segvaqvs angariSis gasaxsnelad saWiro yvela monacemi. wina SemTxvevisagan gansxvavebiT, aq saSualeba gveZleva klienti avirCioT Sesabamisi CamoSladi siidan. am SemTxvevaSic angariSis gasaxsnelad vaWerT Rilaks `gavxsnaT angariSi”.

am fanjaraSi instrumentebis panelze moTavsebulia Cven mier zemoT

ganxiluli Rilakebi, kerZod sabalanso piradi angariSis gaxsnis, angariSis koreqtirebis, angariSis daxurvis, angariSis dajavSnis, dajavSnuli an daxuruli angariSis gaxsnis, sabalanso piradi angariSis gauqmebis Rilakebi. garda amisa, aq vxvdebiT Semdeg Rilakebs:

angariSis mikuTvneba momxmareblisaTvis ⎯ sadac bankis TanamSromels vakuTvnebT moniSnul angariSs.

angariSis mikuTvneba klientisaTvis ⎯ moniSnuli angariSi miekuTvneba ekranze gamosuli dialoguri fanjaris arCeviTi siidan amorCeul klients.

fanjris qveda nawilSi aris balansgareSe piradi angariSis gaxsnis Rilaki. piradi angariSis moniSvniTa da aRniSnul Rilakze daWeriT ekranze gamova dialoguri fanjara, sadac mocemulia bankis balansgareSe angariSebi. erTerTis moniSvniT da “OK” Rilakze daWeriT arCeuli balansgareSe angariSi miekuTvneba moniSnul pirad angariSs.

piradi angariSebis fanjris marcxena mxares mocemulia naSTebi moniSnuli angariSisaTvis:

naSTi gatarebiT ⎯ aq mocemulia gatarebebis Sedegad angariSze miRebuli naSTi.

Page 23: kompiuteruli sabanko sistemebi

22

eqvivalentis naSTi gatarebebiT ⎯ aq aisaxeba moniSnuli angariSis ekvivalenturi Tanxa qarTul larebiT.

Semdeg suraTze (sur.20) mocemulia sabalanso, balansgareSe da piradi

angariSebis urTierTdamokidebuleba “BankNet” programaSi.

sur.20

Page 24: kompiuteruli sabanko sistemebi

23

llaabboorraattoorriiuullii ssaammuuSSaaoo ## 44

gatarebebi

sabalanso gatarebis naxva SegviZlia mTavari menius punqt

“fondebidan” qvepunqt `sabalanso gatarebebi”_is arCeviT an

instrumentebis panelidan Rilakis arCeviT. gamova fanjara

romelic Sedgeba sami CanarTisagan: `arqivi”, `saoperacio dRe” da

`samomavlo” (sur.21) .

sur. 21 ganvixiloT TiToeuli cal_calke.

Page 25: kompiuteruli sabanko sistemebi

24

sur. 22

saoperacio dRe

saoperacio dRe ___ yoveli axali gatarebisaTvis virCevT damatebis Rilaks ris Semdegac gamodis dialoguri fanjara (sur.22).

sadebeto angariSis asarCevad vaWerT Sesabamis Rilaks, ris Semdegac

gamodis fanjara `angariSebi” (sur.23), romelSic virCevT saWiro sadebeto angariSs.

amis Semdeg gamoCndeba arCeuli angariSis nomeri, dasaxeleba da

naSTi (Tu am angariSs aqvs naSTi, maSin naSTis velSi dafiqsirdeba es Tanxa).

sakredito angariSis arCeva analogiurad xdeba.

sur. 23

Page 26: kompiuteruli sabanko sistemebi

25

gatarebis damatebis fanjris zeda mxares aris ori gadamrTveli. pirveli - erovnul valutasa da ucxour valutas Soris da meore - nominalsa da eqvivalents Soris.

Tu gadamrTvels ucxouri valutis win daayenebT, angariSis nomris gverdiT gamoCndeba CamoSladi sia, saidanac SegiZliaT airCioT saWiro valuta. rac Seexeba meore gadamrTvels, ekvivalentis dayenebis Semdeg, angariSis naSTis TanxaSi aisaxeba ekvivalenturi Tanxa.

imave fanjris zeda marjvena kuTxeSi aris gamomavali dokumentis arCevis veli, romlis gverdiT mdebare Rilakze daWeris Sedegad gamosul fanjaraSi saSualeba geZlevaT airCioT saWiro dokumentis forma. gatarebisTvis yvela informaciis miTiTebis Semdeg, Senaxvis Rilakze daWeriT ekranze gamova Sevsebuli dokumentis forma da momxmarebels SeuZlia amobeWdos igi.

sakredito an sadebeto angariSis miTiTebisas agreTve vuTiTebT dokumentis nomers, gatarebis TariRs, Tanxas, operaciis nomers da

dokumementis formas. Semdeg vaWerT operaciis dasrulebis Rilaks. Sesrulebuli gatareba ki aisaxeba gatarebebis siaSi.

Tu Sesasrulebeli gatareba aris salaros operacia, angariSebSi

virCevT angariSs salaro larobiT. fanjaraSi gamoCndeba

salaros simbolos Rilaki. masze daWeris Semdeg gamova salaros

sakredito brunvis simbolos asarCevi fanjara (sur.24).

masSi amorCeuli simbolo Cajdeba operaciis ganayofSi arsebul velSi.

aqve unda aRiniSnos, rom angariSis nomeri, romelic salaros

angariSad aris miCneuli, miTiTebulia sistemis parametrebis fanjris CanarTSi parametrebi (igi mdebareobs punqt fondebis, qvepunqt parametrebSi) (sur. 25). swored amitom, yovelTvis, rodesac gatarebis fanjaraSi sadebeto an sakredito angariSis velSi virCevT salaros angariSs, gatarebis fanjaraSi Cndeba salaros simboloebis Rilaki.

sur. 24

Page 27: kompiuteruli sabanko sistemebi

26

bankTa Soris angariSsworebis operaciaSi monawileobas Rebulobs saqarTvelos erovnuli banki. misi angariSi weria fanjara sistemis parametrebis Sesabamis velSi (sur. 25), amitom sakredito an sadebeto angariSSi erovnuli bankis arCeviT gamodis bankTaSoris angariSsworebis Rilaki . masze daWeriT ekranze gamodis dialoguri fanjara “davaleba” (sur.26).

sur. 26

sur. 25

Page 28: kompiuteruli sabanko sistemebi

27

fanjris zeda nawilSi aris gadamrTveli Sesabamisad klientis,

bankisa da filialis mosaniSnad. Tu Catarebuli operacia dakavSirebulia bankTa Soris angariSsworebasTan, maSin gatarebis Sesrulebisas fanjara “davalebaSi” gadamrTvelis meSveobiT unda moiniSnos banki. xolo Tu gatarebaSi monawileobs klienti, maSin unda moiniSnos, _ klienti. magram Tu gatarebaSi monawileobs saTavo banki da misi filiali, maSin unda moiniSnos filiali.

fanjaraSi “davaleba” mocemulia gatarebaSi monawile mxareebis -

gamgzavnisa da mimRebis rekvizitebi. Sesabamisad fanjara gayofilia or nawilad, zeda mxares mocemulia gamgzavnis monacemebi, romlebic avtomaturad ivseba gatarebis damatebis fanjaraSi sakredito angariSis arCevis Sedegad. rac Seexeba mimRebis rekvizitebs, isini unda Seivsos fanjris qveda nawilSi saTanado velebSi monacemebis SetaniT. specialuri Rilakis meSveobiT, romelic mdebareobs bankis kodis svetSi, ekranze gamova fanjara bankebiis sia, romelSic virCevT mimRebis banks. aqve

SegviZlia axali bankis damateba Rilakis saSualebiT (sur.27). gamosul fanjaraSi Segvaqvs axali bankis dasaxeleba, bankis kodi,

regionis kodi, sakorespondento angariSi, momsaxure bankis kodi, saWiroebis SemTxvevaSi vayenebT alams “banki CarTulia qselSi”. sabolood vaWerT OK Rilakze, da banki Tavisi rekvizitebiT aisaxeba bankebis siaSi.

fanjaraSi “davaleba”, angariSis svetSi mdebare Rilakze @”mimRebi

bankis angariSebis sia” daWeriT ekranze gamova im bankis angariSebis sia (sur.28), romelic arCeulia Cvens mier imave fanjaraSi. zeda nawilSi mocemulia am bankis kodi.

sur. 27

Page 29: kompiuteruli sabanko sistemebi

28

Tu gsurT daamatoT axali angriSi, daaWireT Rilaks. ekranze gamosul dialogur fanjaraSi (sur.29) unda SevitanoT angariSis nomeri, dasaxeleba, saidentifikacio kodi, bankis kodi ki jdeba avtomaturad. OK Rilakze daWeriT angariSis rekvizitebi Cajdeba Sesabamis nusxaSi.

mimRebisaTvis saWiro informacia avtomaturad Seivseba bankis angariSis miTiTebisas. dokumentis nomrisa da TariRis miTiTebis Semdeg vaWerT OK Rilaks, da gatarebis damatebis fanjris qveda nawilSi avtomatrad Seivseba gatarebaSi monawile mxareebis sruli rekvizitebi.

gatarebis damatebis fanjaraSi aris safuZvlis Setanis veli. gverdiT

mdebare Rilakze “teqsti siidan” daWeriT gamova fanjara safuZveli (sur.30), romelSic Setanilia xSirad gamoyenebadi safuZvlis teqsti. am fanjaraSi momxmarebels saSualeba eZleva amoirCios, koreqtireba gaukeTos an daamatos safuZvlis teqsti.

sur. 28

sur. 29

Page 30: kompiuteruli sabanko sistemebi

29

gatarebis Sesasruleblad vaWerT Rilakze “davasruloT operacia”

, xolo Tu gvsurs SevwyvitoT gatareba, vaWerT Rilakze

“SevwyvitoT operacia” .

gatarebis siaSi arsebuli gatareba SegviZlia wavSaloT an masSi

SevitanoT koreqtivebi. amisaTvis sakmarisia movniSnoT igi da davaWiroT Sesabamis Rilaks.

Tu gsurT salaros simboloebis mixedviT jamis xilva, daaWireT

Rilaks. ekranze gamosul fanjaraSi mocemuli iqneba salaros jami simboloebis mixedviT.

arqivi, samomavlo

programa `BankNet”-i saSualebas gvaZlevs Sesrulebuli gatarebebi

gadavitanoT arqivSi an samomavlo gatarebebis nusxaSi. arqivSi

gadaitaneba Sesrulebuli gatarebebi. amisaTvis saWiroa movniSnoT

gatareba da davaWiroT Rilaks, gamova Semdegi fanjara (sur.31).

gamosul fanjaraSi movniSnavT samomavlo an arqivs, imis da mixedviT Tu sad unda gadavitanoT,MmivuTiToT Sesabamisi TariRi da davaWiroT OK Rilaks. amis Semdeg moniSnuli gatareba gadava arqivSi an samomavlo gatarebebis siaSi, imis mixedviT romeli movniSneT.

sur. 30

sur. 31

Page 31: kompiuteruli sabanko sistemebi

30

analogiurad arqivSi arsebuli gatarebebi SeiZleba gadavitanoT samomavlo an saoperacio dRis gatarebebis siaSi da piriqiT, samomavlo gatarebebi gadavitnoT arqivSi an saoperaco dRis CanarTSi.

Sesrulebuli gatarebebi saWiroeben dasturis micemas. amisTvis gatarebebis siaSi unda moiniSnos dasadasturebeli gatarebebi da Semdeg

davaWiroT gatarebis moniSvnis Rilaks . Sedegad moniSnul gatarebebis win gamoCndeba almebi, xolo maT dasadastureblad unda davaWiroT dasturis Sesruleba/moxsnis Rilaks. gamova SekiTxvis fanjara, romelic mogTxovT Tanxmobis an uaryofis micemas gatarebebis dadasturebaze. almiT moniSnuli gatarebebi saoperacio dRis gatarebebis nusxidan gaqreba, xolo Tu maTi xilva mogindebaT daaWireT dadasturebuli

oeraciebis Rilakze . yvela gatareba uklebliv aisaxeba gatarebebis fanjaraSi. gatarebebze, romlebic almiT arian moniSnulebi ar tardeba koreqtirebis, waSlis da gadatanis operaciebi.

saperacio dRis CanarTisagan gansxvavebiT arqivisa da samomavlo CanarTebi dairTaven brunvis sawyis da saboloo TariRis misaTiTebel velebs. garkveuli diapazonis arCevis Semdeg ekranze gamodis am TariRSi Sesrulebuli yvela gatareba.

Tuki sabalanso gatarebas vasrulebT arqivis CanarTSi, maSin operaciis dasrulebis Rilakze daWeriT jer gamova parolis misaTiTebeli fanjara (sur.32), romelSic parolis CaweriT arqivSi cvlilebebis Setanis ufleba gveniWeba, da mxolod amis Semdeg Sesruldeba gatareba.

saerTod unda aRiniSnos, rom saoperacio dReSi igulisxmeba

mimdinare dRe. rodesac mimdinare dre dasruldeba da saoperacio dRe daixureba, operaciebi unda gadavides arqivSi, da SemdgomSi maTTan muSaobisaTvis saWiroa saTanado parolis codna. garda amisa, SesaZlebelia gatarebis winaswar momzadeba, da Semdeg is unda gatardes samomavloSi.

balansgareSe gatarebebi balansgareSe gatarebebis Sesasruleblad unda gavxsnaT punqt

`operaciebidan” qvepunqti `balansgareSe gatarebebi”, an

gamoviyenoT instrumentebis panelidan Rilaki. ekranze gamova

sur. 32

Page 32: kompiuteruli sabanko sistemebi

31

`sabalanso gatarebebis” msgavsi fanjara sami CanarTiT: arqivi, saoperacio

dRe, samomavlo da dairTavs yvela im Rilaks, romelic sabalanso

gatarebebis fanjris instrumentebis panelze iyo.

axali gatarebis damatebis Rilakze daWeriT ekranze gamova

dialoguri fanjara, romelSic unda SevitanoT gatarebisaTvis saWiro informacia.

sur. 33

gatarebis (sur.33). sadebeto angariSis velSi unda airCioT

balansgareSe angariSi, xolo mis qvemoT mdebare velSi ki moniSnul balansgareSe angariSze mikuTvnebuli piradi angariSi. misi arCeva SesaZlebelia velis gverdiT mdebare Rilakis daxmarebiT. gamosul fanjaraSi mocemulia arCeul balansgareSe angariSze mikuTvnebuli piradi angariSebi, romelTagan virCevT erTerTs. analogiurad SegviZlia sakredito balansgareSe angariSis da piradi angariSis arCeva. vuTiTebT dokumentis nomers, dokumentis formas, Tanxas da safuZvels. gatarebis operaciis dasasruleblad vaWerT Rilaks.

balansgareSe gatarebebis fanjaraSi dasturis Sesruleba da

gatarebis gadatana samomavlo an arqivis CanarTebSi xdeba sabalanso gatarebis fanjaraSi ganxiluli SemTxvevebis analogiurad. aseve saWiroa parolis miTiTeba arqivis CanarTSi gatarebis Sesasruleblad.

Page 33: kompiuteruli sabanko sistemebi

32

llaabboorraattoorriiuullii ssaammuuSSaaoo ## 55

brunvebi

rogorc viciT, gatarebis Sesrulebis Semdeg cvlilebebi unda aisaxos Sesabamis angariSebze. amas programa “BankNet”_i avtomaturad akeTebs. imis mixedviT Tu ra saxis (sabalanso, balansgareSe Tu piradi) angariSebi Sedis gatarebaSi, SegviZlia cvlilebebi vixiloT Sesabamis (sabalanso, balansgareSe an piradi) angariSebis fanjaraSi saTanado CanarTSi gadasvliT. ganvixiloT samive SemTxveva cal-calke.

piradi angariSebis brunvebi vTqvaT, gatarebaSi Sedis piradi angariSebi, maSin balansSi cvlilebebi unda vixiloT piradi angariSebis fanjaraSi, romelic ekranze gamodis punqt fondebis qvepunqt angariSebidan. rogorc Cven viciT, igi Sedgeba sami CanarTisagan: naSTebi, amonaweri da brunva. CanarTi naSTebi Cven ukve ganvixileT.

sur. 34

Page 34: kompiuteruli sabanko sistemebi

33

CanarTi amonaweri Sedgeba ori nawilisgan. (sur. 34) marcxena mxares mocemulia piradi angariSebis sia. erT-erTi

angariSis moniSvniT fanjris marjvena mxares gamoCndeba am angariSze ganxorcielebuli cvlilebebi. angariSis amonawerSi mocemulia moniSnuli angariSis makorespondirebeli angariSebi, romlebic monawileoben gatarebebSi moniSnul angariSTan erTad. aqve naCvenebia TiToeuli gatarebis TariRi.

CanarTSi brunva mocemulia gatarebaSi arsebuli yvela angariSi (sur. 35). angariSebis nomrebis gaswvriv ki gamotanilia sawyisi naSTebi, gatarebis Sesrulebis Sedegad miRebuli brunvebi da saboloo naSTebi, romlebic miiReba sawyisi naSTebisaTvis brunviTi sxvaobis gamoklebiT an damatebiT. brunvis naxva SesaZlebelia diapazonis mixedviT, romlis miTiTebac SeiZleba CanarTis zeda marjvena kuTxeSi ganTavsebuli diapazonis arCevis Rilakis saSualebiT.

sur. 35

aqve SeiZleba vixiloT angariSebze arsebuli naSTebisa da brunvebis

ekvivalenturi Tanxebi. zeda marjvena mxares aris sami Rilaki. Rilakze

“yvela angariSi” daWeris Sedegad gamodis gatarebis yvela angariSi

brunvebianad. xolo im SemTxvevaSi, Tu gvinda romelime konkretuli

angariSis brunvis naxva, vaWerT gverdiT mdebare Rilakze

anagariSebis sia da gamosul fanjaraSi vniSnavT sasurvel anagariSs

(sur.36).

Page 35: kompiuteruli sabanko sistemebi

34

Semdeg ki vaWerT Rilaks, romelsac zed daewereba arCeuli angariSis

nomeri da ekranis ganaxlebis Semdeg gamova arCeuli angariSis brunva sawyisi da saboloo naSTebiT.

sabalanso angariSebis brunva

axla ganvixoloT sabalanso angariSebis fanjaraSi arsebuli ori

CanarTi balansi da brunviTi uwyisi.

CanarTSi balansi naCvenebia saboloo naSTebi konkretuli

TariRisaTvis (sur..37). am TariRs vuTiTebT instrumentebis panelidan, Sesabamis velSi. am fanjaraSi naCvenebia panelebi nominali da naerTi, romlebSic moTavsebuli gadamrTvelebis saSualebiT SegviZlia vnaxoT

sur. 36

sur. 37

Page 36: kompiuteruli sabanko sistemebi

35

balansi yvela valutisaTvis, konkretuli valutisaTvis, yvela angariSisaTvis da mxolod savaluto angariSebisaTvis. Tu avirCevT yvela valutas, ekranze gamodis saboloo naSTebi yvela valutisaTvis, xolo gverdiT naCvenebia ekvivalenturi mniSvnelobebi. konkretuli valutis gadamrTvelis moniSvnis Semdeg, saSualeba gveZleva ekranze gamoCenili valutis CamoSladi siidan avirCioT konkretuli valuta. fanjris ZiriTad nawilSi gamoCndeba sabalanso angariSebis saboloo naSTebi amorCeuli valutisaTvis. Tu gvsurs vixiloT naSTebi romelime valutis ekvivalentur TanxaSi, unda movniSnoT gadamrTveli yvela angariSi da avirCioT sasurveli valuta. ekranis ganaxlebis Semdeg vixilavT am valutaSi gadayvanil naSTebs. im SemTxvevaSi, Tu movniSnavT gadamrTvels mxolod savaluto angariSi da avirCevT romelime valutas, ekranis ganaxlebis Semdeg vixilavT arCeul valutaSi gadayvanil mxolod savaluto angariSebs. axla ganvixiloT is Rilakebi, romlebic CanarT balansis instrumentebis panelzea ganlagebuli.

⎯ beWdvis Rilaki saSualebas gvaZlevs ekranze vixiloT amosabeWdad mza balansis forma im saxiT, ra saxiTac mocemulia CanarTSi balansi.

⎯ angariSebis SekumSvis/gaSlis Rilakis meSveobiT SegviZlia mocemuli angariSebi SevkumSoT an gavSaloT doneebis mixedviT. xolo angariSebis doneebis raodenobis gansazRvra xdeba sabalanso doneebis Rilakis meSveobiT.

⎯ sabalanso doneebis Rilaki saSualebas gvaZlevs ekranze gamosul fanjaraSi (sur. 38) saCvenebeli doneebi movniSnoT doneebis

raodenoba, romlis mixedviTac gvsurs vixiloT balansis CanarTSi angariSebi. doneebis moniSvnis Semdeg cvlilebebi aisaxeba ganaxlebis Rilakze daWeris Semdeg.

⎯ Rilaki davSaloT piradi angariSebis mixedviT saSualebas gvaZlevs moniSnuli agariSi davSaloT piradi angariSebis mixedviT. am dros ekranze moniSnuli sabalanso angariSis qveviT gamoCndeba yvela masTan dakavSirebuli piradi angariSi. sawyis mdgomareobaSi

sur. 38

Page 37: kompiuteruli sabanko sistemebi

36

dasabruneblad, anu mxolod sabalanso angariSebis sanaxavad, vaWerT ganaxlebis Rilaks. CanarTSi brunviTi uwyisi naCvenebia sawyisi naSTebi, brunvebi, da

saboloo naSTebi angariSebis mixedviT (sur. 39).

pirvel rigSi mivuTiToT CvenTvis saintereso brunvis diapazoni.

amisaTvis saWiroa panelSi brunvis diapazoni avirCioT sasurveli drois diapazoni. Tu daaWerT Rilaks gamova fanjara diapazoni, sadac airCevT TariRebs an moniSnavT saWiro gadamrTvels (sur. 40).

fanjaraSi “brunviTi uwyisi” naCvenebia nominalisa da naerTis

paneli. im SemTxvevaSi, Tu movniSnavT nominalis panelSi gadamrTvels yvela valuta, ekranis ganaxlebis Semdeg gamova angariSebi (sawyisi

sur. 39

sur. 40

Page 38: kompiuteruli sabanko sistemebi

37

naSTebi, brunvebi, saboloo naSTebi da am naSTebis ekvivalenturi Tanxebi) yvela valutisaTvis.

imave panelSi mocemuli konkretuli valutis arCeviT fanjris zeda nawilSi gamoCndeba paneli valuta, Rilakze valutis sia daWeriT gamodis fanjara, saidanac SesaZlebelia sasurveli valutis arCeva.

ekranis ganaxlebis Semdeg vixilavT angariSebis brunvebs arCeuli valutisaTvis.

im SemTxvevaSi Tu gvinda vixiloT yvela angariSi mxolod larebiT, panelidan naerTi virCevT yvela angariSs da ganvaaxlebT ekrans.

CanarT brunviTi uwyisis instrumentebis panelze arsebuli Rilakebi Cven mier ganxilulia CanarTSi balansi. gansxvavebulia mxolod erTi Rilaki davSaloT brunvebis mixedviT. am Rilakze daWeriT CamoiSleba konteqsturi meniu, sadac mocemulia punqtebi: sadebeto brunva, sakredito brunva, sadebeto da sakredito brunva.

sadebeto brunvis arCeviT ekranze gamodis fanjara gatarebebi, sadac naCvenebia gatarebaSi monawile sadebeto angariSebi (sur. 41).

sur. 41

gatarebaSi monawile sakredito brunvebis naxva SesaZlebelia meniudan sakredito brunvis arCeviT, xolo sadebeto da sakredito brunvis arCeviT ekranze gamosul fanjaraSi gatarebebi vixilavT gatarebaSi monawile sadebeto da sakredito angariSebs.

balansgareSe angariSebis brunva ganvixiloT fanjaraSi BbalansgareSe angariSebis arsebuli ori

CanarTi naSTebi da brunvebi (sur. 42). CanarTSi naSTebi (sur.42) naCvenebia angariSis nomeri, dasaxeleba da

saboloo naSTebiT Semdgari balansi konkretuli TariRisaTvis. am TariRs vuTiTebT instrumentebis panelidan, Sesabamis velSi.

Page 39: kompiuteruli sabanko sistemebi

38

sur. 42 fanjaraSi mocemulia ori gadamrTveli nominali da naerTi. roca

moniSnulia gadamrTveli nominali, maSin balansgareSe angariSebi dayofilia valutebis mixedviT. TiToeuli valutisaTvis, erTmaneTis qveviT, cal-calke aris naCvenebi Sedgenili balansi. fanjris qveda nawilSi ki moniSnuli balansgareSe angariSisaTvis naCvenebia is piradi angariSebi, romlebzec mikuTvnebulia aRniSnuli angariSi. Tu moniSnulia gadamrTveli naerTi, maSin ekranis ganaxlebis Semdeg vixilavT balanss mxolod erovnuli valutiT. ucxouri valutiT mocemuli naSTebi aisaxeba larebis ekvivalenturad. fanjris qveda nawilSi naCvenebia piradi angariSebi moniSnuli balansgareSe angariSisTvis.

CanarTSi brunvebi (sur.43) mocemulia gatarebaSi monawile balansgareSe angariSebis nomrebi, sawyisi naSTi, brunva da saboloo naSTi drois im monakveTisaTvis, romelsac vuTiTebT brunvis diapazonis panelidan. rodesac gvinda ekranze vnaxoT gatarebaSi arsebuli balansgareSe angariSebi (sawyisi naSTi, brunva, saboloo naSTi) cal-calke yvela valutisaTvis, unda movniSnoT gadamrTveli nominali. gadamrTveli naerTi saSualebas gvaZlevs ekranze gamovitanoT balansgareSe angariSebis brunvebi ekvivalenturad erovnuli valutis. Sedegi gamova mxolod ekranis ganaxlebis Semdeg. fanjris qveda nawilSi moniSnuli balansgareSe angariSebisaTvis mocemulia im sabalanso angariSebis brunvebi, romelsac mikuTvnebulia aRniSnuli balansgareSe angariSi.

Page 40: kompiuteruli sabanko sistemebi

39

sur. 43

Page 41: kompiuteruli sabanko sistemebi

40

llaabboorraattoorriiuullii ssaammuuSSaaoo ##££66

operaciebi

opraciebis naxva SesaZlebelia, Tu mTavari menius punqtidan `operaciebi”

airCevT qvepunqts `operaciebi” an instrumentebis panelidan daWerT Rilaks

. gamova fanjara, romelic Seicavs or CanarTs: Sesruleba da awyoba.

ganvixiloT TiToeuli cal-calke. (sur. 44)

zeda ganayofis pirvel CanarTSi - Sesruleba - mocemulia awyobili

operaciebi, romlebic ierarqiuladaa ganlagebuli da Sesasruleblad Sesabamisze mxolod erTxel daWeraa saWiro. ekranze gamova dialoguri fanjara, romelSic momxmarebelma unda Seitanos saWiro informacia da Semdeg etapze gadasasvlelad gamoiyenos Rilaki - Semdegi, xolo aucileblobis SemTxvevaSi, wina etapebze dasabruneblad gamoiyenos Rilaki - ukan. Tu momxmarebels surs gaauqmos Sesasrulebeli operacia aWers Rilaks - gaauqme. (sur. 45)

sur. 44

Page 42: kompiuteruli sabanko sistemebi

41

mas Semdeg, rac momxmarebeli yvela saWiro informacias

srulyofilad Seitans, operaciis da gatarebebis Sesasruleblad iyenebs Rilaks - dasasruli. fanjris qveda nawilis pirvel CanarTSi “operaciebi” aisaxeba operaciis Sesrulebis TariRi, dasaxeleba, Semsrulebeli piri da veli, romelic migvaniSebs gadadebulia Tu ara aRniSnuli operacia, xolo masTan dakavSirebuli yvela gatarebis naxva SesaZlebelia imave qveda ganayofis meore CanarTSi “gatarebebi”. ganayofSi - operaciebi mocemulia Semdegi Rilakebi:

filtris Rilakis meSveobiT SegviZlia gavfiltroT Sesrulebuli operaciebis sia TviT operaciis, operaciis teqstis, Semsruleblisa da damadastureblis mixedviT (sur. 46).

waSlis Rilaki gamoiyeneba moniSnuli, Sesrulebuli opearciis wasaSlelad.

beWdvis Rilaki saSualebas gvaZlevs amovbeWdoT moniSnuli an yvela Sesrulebuli operaciis sia.

“gadavitanoT operacia sxva TariRSi” Rilakis meSveobiT SesaZlebelia moniSnuli Sesrulebuli operaciis gadatana samomavlo/saoperacio dRis operaciebis nusxaSi.

sur. 45

sur. 46

Page 43: kompiuteruli sabanko sistemebi

42

gatarebebis mosaniSni Rilakis meSveobiT moiniSneba is operaciebi moniSvna, romlebzec unda moxdes dokumenturi dasturi.

“Sesrulebuli operaciis dokumentebi”. aRniSnuli Rilaki saSualebas gvaZlevs vixiloT moniSnuli Sesrulebuli operaciis Sesabamisi pirveladi dokumentebi.

dasturis Sesruleba/moxsnis Rilaki saSualebas gvaZles SevasruloT horizontaluri/vertikaluri dasturi.

dasadasturebeli operaciaebi. am Rilakis meSveobiT SesaZlebelia davinaxoT im Sesrulebuli operaciebis CamonaTvali, romelTa dadasturebac jer ar momxdara. am Rilakebs Soris mocemulia gadamrTveli saoperacio dResa da

samomavlos Soris. Tu moniSnulia saoperacio dRe, maSin qveda mxares Cans saoperacio dRes Sesrulebuli yvela operacia, xolo Tu moniSnulia

samomavlo ⎯ ekranze asaxulia momavalSiac Sesasrulebeli operaciebi. programa “BankNet”-i momxmarebels saSualebas aZlevs ara marto

gamoiyenos awyobili sameurneo operaciebi, aramed Tavad aawyos. amis gakeTeba SesaZlebelia imave fanjris zeda nawilSi meore CanarTis - “awyobis” arCeviT. ekranze gamoCndeba ukve awyobili operaciebi, romelTa gverdiTac instrumentebis panelze mdebare Rilakebis gamoyenebiT SesaZlebelia axali sameurneo operaciis awyoba.

ganvixiloT es Rilakebi:

1. axali menius Seqmna. awyobili operaciebidan moniSneT romelime da daaWireT am Rilaks (sur. 47).

sur. 47

Page 44: kompiuteruli sabanko sistemebi

43

ekranze gamova patara dialoguri fanjara, romelSic SeitanT axali menius dasaxelebas. ganayofSi operaciis Semsrulebeli vuTiTebT operaciis Semsrulebel ganyofilebas an TanamSromels.

Tu CavrTavT alams opearacia dasturiT, panelis operaciis Semsruleblis qveviT gaCndeba axali paneli saxelad dasturis Semsrulebeli, sadac unda davayenoT saTanado gadamrTveli. zeda panelSi vuTiTebT Tu vin Seasrula operacia, xolo qveda panelSi - vin unda daadasturos igi.

saoperacio dRis daxurvis win almis CarTvis Semdg programa BankNet avtomaturad amowmebs operaciebs da asrulebs saTanado cvlilebebs, rogoricaa, magaliTad, valutis kursis Secvla. analogiuri procesi sruldeba Tu almiT moniSnulia brZaneba axali saoperacio dRis gaxsnis Semdeg, gansxvaveba isaa, rom avtomaturi Semowmeba sruldeba axali saoperacio dRis gaxsnis dros.

almiT “ar daformirdes operacia” operaciebis Sesrulebis fanjris qveda nawilSi, Sesrulebuli operaciebis siaSi ar gaCndeba Sesrulebuli operacia, Tu operaciis awyobis dros ar gamoviyenebT Rilaks “gatarebis formireba”, e.i. operaciis Sesrulebisas ar Seiqmneba arcerTi gatareba.

ORilakze daWeris Semdeg meniuSi gamoCndeba axali menius aRmniSvneli.

2. qvemenius Seqmnis Rilaki. moniSneT romelime mTavari menius saqaRalde da daaWireT am Rilks. aqac gamosul dialogur fanjaraSi zemoT ganxilulis analogiurad xdeba qvemenius Seqmna.

3. gatarebis damatebis Rilaki saSualebas gvaZlevs operaciis awyobis dros SevasruloT gatareba (sur. 48).

sur.48

Page 45: kompiuteruli sabanko sistemebi

44

ekranze gamosul fanjaraSi mocemulia ori CanarTi: sabalanso da balansgareSe. imis mixedviT, Tu ra tipis gatarebis Sesruleba gvinda vavsebT Sesabamis CanarTs. TiToeul Setanis velis gaswvriv aris CamoSladi sia, saidanac SegviZlia avirCioT ukve Seqminili romelime cvladi.

ganvixiloT CanarTi sabalanso. BmasSi unda Seivsos Semdegi velebi: dokumenti, valuta, valutirebis TariRi, sadebeto angariSi, sakredito angariSi, operacia, salaros simbolo, Tanxa, safuZveli. sakredito da sadebeto angariSis velebis gaswvriv aris Rilaki romelic saSualebas gvaZlevs gamosuli angariSTa siidan avirCioT saWiro angariSi. analogiurad, valutis velis gaswvriv mdebare Rilakis meSveobiT SegviZlia avirCioT saWiro valuta. Setanis velebis qvemoT aris paneli, romlSic almebiT Sesabamisi brZanebebis CarTviT SegviZlia ganvsazRvroT, Tu ra gaakeTos sistemam uaryofiTi saldos SemTxvevaSi: ar SegvekiTxos da ise Seasrulos operacia, ar Sewyvitos operacia Tu saerTod ar Seasrulos gatareba. Tu gvinda gatareba Sesruldes ekvivalenturi valutiT vayenebT Sesabamis alams, romelic mdebareobs fanjris qveda nawilSi.

CanarTSi balansgareSe Sesavsebia Semdegi velebi: dokumenti, valuta, sadebeto balansgareSe da sabalanso angariSi, sakredito balansgareSe da sabalanso angariSi, Tanxa da safuZveli (sur. 49).

am CanarTSic, sabalansos msgavsad, SegviZlia ganvsazRvroT,

rogor moiqces sistema uaryofiTi saldos SemTxvevaSi.

sur. 49

Page 46: kompiuteruli sabanko sistemebi

45

4. Rilaki gamoiyeneba Sesrulebuli operaciis teqstis gamotanisaTvis CanarTSi Sesruleba (sur. 50).

sur. 50

ekranze gamosul dialogur fanjaraSi unda SevitanoT Sesrulebuli operaciis teqsti da Tan SegviZlia CavsvaT cvladebi CamoSladi siidan Sesabamisi mniSvnelobebis saCveneblad Sesrulebuli operaciis SinaarsSi.

5. angariSis moTxovna. ekranze gamova fanjara, romelSic Svidi CanarTia: moTxovna, formireba, gaerTianeba, konkretuli, klientidan, angariSis formireba, balansgareSe.

ganvixiloT TiToeuli cal-calke. CanarTSi moTxovna saSualeba gveZleva gavfiltroT angariSebi

valutis da sabalanso angariSebis mixediT (sur. 51).

sur. 51

Tuv almiT movniSnavT brZanebas Sabloni, gamova damatebiTi

velebi, sadac unda mivuTiToT angariSis sawyisi cifrebi, romelTa mixedviT moxdeba angariSebis gafiltvra. panelSi gamovtovoT SegviZlia almebiT movniSnoT brZanebebi daxurul angariSze da dajavSnul angariSze, imis mixedviT, Tu romeli gvinda gamovtovoT gafiltvris dros.

CanarTSi formireba saSuleba gveZleva movaxdinoT angariSis formireba (sur. 52).

Page 47: kompiuteruli sabanko sistemebi

46

sur. 52

cifruli da asoiTi Rilakebis gamoyenebiT SegviZlia arsebuli

angariSis formireba an axlisSeqmna Sesabamisi almis meSveobiT. valutis velSi mivuTiTebT valutis cvlads an TviT valutas.

CanarTSi gaeTianeba xdeba ramdenime angariSis cvladebis gaerTianeba, romlebsac virCevT CamoSladi siidan (sur. 53).

sur. 53

gaerTianebuli angariSebi erTmaneTisagan avtomaturad gamoiyofa

vertikaluri xaziT. CanarTSi konkretuli xdeba konkretuli angariSis arCeva

valutasTan erTad (sur. 54). angariSis miTiTebis velSi SegviZlia piradi angariSTa gegmis gamotana da sasurvelis arCeva.

Page 48: kompiuteruli sabanko sistemebi

47

sur. 54

CanarTSi klientidan SesaZlebelia klientis angariSze

mimagrebuli sasesxo, sadepozito da sxva angariSebis arCeva (sur. 55).

sur. 55

rodesac velSi SabloniT Caiwereba konkretuli angariSi, velSi

sabalanso CamoSladi siidan virCevT sasurvel angariSs. CanarTSi formireba xdeba axali angariSis gaxsna klientisaTvis.

fanjaraSi gamosul velebSi Segvaqs yvela is saWiro rekviziti, romelic saWiroa axali angariSis Sesaqmnelad (sur. 56). axali angariSis gasaxsnelad aucilebelia fanjris qveda nawilSi mdebare brZanebis almiT moniSvna.

Page 49: kompiuteruli sabanko sistemebi

48

sur. 56

analogiurad xdeba balansgareSe angariSis Seqmna CanarTSi

balansgareSe, sadac vavsebT Sesabamis velebs (sur. 57).

6. Tanxis/raodenobis moTxovna. ekranze gamosul dialogur fanjaraSi Segvaqvs SekiTxvis teqsti, sawyisi wiladis ganzomileba da sawyisi mniSvneloba saWiroebis SemTxvevaSi, romlis miTiTebac SegviZlia cvladis saxiT CamoSladi siidan (sur. 58).

sur. 58

sur. 57

Page 50: kompiuteruli sabanko sistemebi

49

7. valutis moTxovnis fanjaraSi Segvaqvs SekiTxvis teqsti, romelic gvsurs Tan daerTos valutis asarCev fanjaras operaciis Sesrulebisas.

8. teqstis moTxovnis Rilakis gamoyenebiT ekranze gamodis fanjara, sadac unda SevitanoT SekiTxvis teqsti da sawyisi mniSvneloba. saWiroebis SemTxvevaSi sawyisi mniSvnelobis velSi SegviZlia gamoviyenoT romelime cvladi CamoSladi siidan.

9. TariRis moTxovnis Rilakze daWeriT ekranze gamodis dialoguri fanjara, romelSic unda SeviyvanoT SekiTxvis teqsti da saWiroebis SemTxvevaSi sawyisi mniSvneloba (sur. 59).

sur. 59

10. angariSze mdgomareobis Rilakis meSveobiTgamodis fanjara, romelSic unda mivuTiToT TariRi, angariSis nomeri da valuta (sur.60).

sur.60

fanjris marjvena mxares moTavsebulia sami paneli. pirvel maTganSi

mocemulia gadamrTveli, sadac moniSnuli angariSisTvis virCevT ra tipis naSTis amoReba gvsurs: sabalanso naSTis, naSTisa valutirebiT, blokirebis naSTis Tu balansgareSe naSTis. meore panelSi aris gadamrTveli nominalsa da ekvivalents Soris, xolo almebiT Ddebetis da kreditis monivnis Semdeg saSualeba gveZleva konkretuli angariSisTvis davsvaT uaryofiTi saldo.

Page 51: kompiuteruli sabanko sistemebi

50

11. formulis Rilaki gamoiyeneba formulebis Sesaqmnelad (sur.61). ekranze gamodis dialoguri fanjara, sadac Segvaqvs formulis piroba.

Setanis velis gaswvriv mdebare Rilakis meSveobiT SegviZlia

formulaSi CavsvaT ukve Seqmnili cvladebi. funqciebis Rilaki

gamoiyeneba formulis fuqciebis asarCevad, xolo Rilaki sistemis konstantebi saSualebas gvaZlevs gamoviyenoT mudmivi cvladebi. cifruli bloki ki gamoiyeneba ricxvebisa da maTze moqmedebebis simboloebis Casasmelad.

12. kursis formirebis fanjaraSi xdeba arCeuli valutis kursis gansazRvra konkretuli TariRisTvis, romelic mieTiTeba TariRis velSi (sur. 62).

TariRis formireba SesaZlebelia formulis cvladSi da Semdeg

misi Casma TariRis CamoSladi siidan.

13. dokumentis damatebis Rilaki saSualebas gvaZlevs awyobil operacias Tan davurToT dasabeWdi dokumentebis Sevsebuli formebi (sur. 63).

sur. 61

sur. 62

Page 52: kompiuteruli sabanko sistemebi

51

sur. 63

ekranze gamosul fanjaraSi Segvaqvs saWiro dokumentis failis sruli misamarTi, romlis asarCevad SegviZlia gamoviyenoT gverdiT mdebare

Rilaki . fanjaraSi dasaformirebeli dokumentebi movniSnavT saWiro fails da vaWerT Open Rilaks. dokumentis damatebis fanjaraSi aris redaqtoris gamoZaxebis Rilaki, romelic saSualebs

gvaZlevs avawyoT CvenTvis sasurveli dasabeWdi forma.

14. davyveT cxrilis monacemebs. es Rilaki saSualebas gvaZlevs operaciis awyobisas amovirCioT sasurveli cxrili an misi nawili.

15. cxrilis funqciebi saSualebas gvaZlevs CavataroT sasurveli moqmedebebi sasurvel cxrilze.

16. pirobis Rilakis meSveobiT SegviZlia avawyoT operacia raime pirobis mixedviT. ekranze gamosul fanjaraSi (sur. 64).

sur. 64

mocemulia Setanis velebi, romlebSic CamoSladi siidan SegviZlia avirCioT saWiro cvladi an piroba. meore CemoSlad velSi aris pirobis aRmniSvneli simboloebi, kerZod metobis, naklebobis, tolobis da a. S.

17. cvladze dabrunebis Rilaki operaciis awyobisas gamoiyeneba romelime konkretul cvladze dabrunebisaTvis (sur. 65).

Page 53: kompiuteruli sabanko sistemebi

52

sur. 65

gamosuli fanjaris velSi cvladi CamoSladi siidan virCevT im cvlads, romelzec gvinda gadasvla, xolo Tu gvsurs masze gadasvlis win Setyobineba gamovides, unda CavrToT Sesabamisi alami da velSi teqsti SevitanoT Setyobineba.

18. operaciis Sewyvetis Rilaki saSualebas gvaZlevs SevwyvitoT operaciis Sesruleba saWiroebis SemTxvevaSi.

19. SekumSvis Rilaki gamoiyeneba operaciebis siis SesakumSad.

20. moniSnuli Canaweris gadatana marcxniv.

21. moniSnuli Canaweris gadatana marjvniv.

22. moniSnuli Canaweris gadaadgileba erTi xaziT zeviT.

23. moniSnuli Canaweris gadaadgileba erTi xaziT qveviT.

24. kopirebis Rilaki.

25. Casmis Rilaki

26. ⎯ operaciis eqsportis Rilaki gamoiyeneba programa BankNet-Si cvladebis an operaciebis eqsportisaTvis. cvladis/operaciis moniSvnis Semdeg Tu daaWerT eqsportis Rilaks ekranze gamova saqaRaldeebis dasaTvalierebeli fanjara, sadac virCevT im saqaRaldes, romelSic gvinda mocemuli cvladis/operaciis eqsportireba.

Page 54: kompiuteruli sabanko sistemebi

53

27. operaciis importi saSualebas gvaZlevs movaxdinoT adre eqsportirebuli operaciis/cvladis importi. amisaTvis gamosul saqaRaldeebis dasaTvalierebel fanjaraSi movniSnavT importirebisTvis gankuTvnil fails.

28. koreqtireba. es Rilaki saSualebas gvaZlevs koreqtireba gavukeToT ukve Setanil cvladebs. saWiroa mxolod maTi moniSvna da Rilakze daWera.

29. Canaweris waSla, gauqmeba. Tuki gsurT romelime cvladis an gatarebis waSla, moniSneT igi da daaWireT waSlis Rilakze.

30. awyobili operaciis damaxsovreba. es Rilaki gamoiyeneba yovelTvis, rodesac gvsurs Sesrulebuli cvlilebebis damaxsovreba.

31. beWdvis Rilaki saSualebas gvaZlevs furcelze amovbeWdoT awyobili sameurneo operaciebis sia.

32. Ziebis Rilaki saSualebas gvaZlevs movZebnoT CvenTvis sasurveli cvladi moniSnul, gaxsnil awyobil operaciaSi.

33. gacvlis Rilaki saSualebas gvaZlevs moZebnili cvladis teqsti SevcvaloT sxva teqstiT (sur. 66).

sur.66

gamosuli fanjris velSi saZiebeli teqsti Segvaqvs mosaZebni teqsti,

xolo velSi SevcvaloT teqstiT vuTiTebT saxels, romliTac unda Seicvalos napovni cvladi. imisaTvis, rom napovni cvladis dasaxeleba Seicvalos, unda davaWiroT Rilaks gavcvaloT. Tu davaWerT Rilaks yvela qveviT, maSin qveviT mdebare yvela napovni cvladi Seicvleba saWiro sityviT.

Page 55: kompiuteruli sabanko sistemebi

54

llaabboorraattoottiiuullii ssaammuuSSaaoo ##77

xelfasis uwyisi

xelfasis uwyisTan rom vimuSaoT, saWiroa ZiriTadi menius punqt

fondebSi avirCioT qvepunqti xelfasi. samuSao magidaze vixilavT ekrans, romelic 2 CanarTs Seicavs (sur.67).

esenia:

• kadrebi;

• xelfasis uwyisi. Tu avirCevT kadrebs, ekranze davinaxavT horizontaluri xaziT or

nawilad gayofil fanjaras. zeda nawilSi aris organizaciis TanamSromeTa monacemebi - saxeli da gvari, Tanamdeboba, misamarTi (qalaqi, quCa, indeqsi), telefoni da pasportis rekvizitebi (nomeri, gacemis TariRi da adgili).

aqve Segvaqvs yoveli axali TanamSromlis monacemebi.

meore nawili Sedgeba 26 svetsagan. am svetebis nawilis daniSnuleba

winaswaraa gansazRvruli. aq aisaxeba daricxuli xelfasi, biuleteni, Svebuleba, minimaluri xelfasi, xelSekruleba da a.S. maTi gamotanis SerCeva xorcieldeba qvepunqt daricxvebidan.

am nawilSi SesaZlebelia xelfasis daricxva. amisaTvis unda movniSniT im Tvis Sesabamisi veli, romlis xelfasis daricxvasac vapirebT da SevitanoT xelfasisi odenobis mniSvneloba. Enter Rilakze daWeriT es

sur.67

Page 56: kompiuteruli sabanko sistemebi

55

mniSvneloba danarCen TveebSic gadava (sur.67) (es ganxorcieldeba im SemTxvevaSi, Tu svetis dasaxelebis gaswvriv Cans sami wertili, am wertilebis gamotana SesaZlebelia svetis dasaxelebaze orjer daWeriT). saWiroebis SemTxvevaSi SegviZlia vcvaloT nebismieri Tvis daricxuli xelfasi.

kadrebis CanarTis fanjara Semdeg Rilakebs Seicavs:

damatebis Rilaki. misi meSveobiT xdeba siaSi axali TanamSromlis damateba. amisaTvis vaWerT Rilaks da ekranze

gamosul patara fanjaraSi, romelic oTx CanarTs Seicavs, Segvaqvs axali TanamSromlis monacemebi. pirvel CanarTSi TanamSromeli

Segvaqvs: TanamSromlis kodi (TanamSromlis kodi iwereba avtomaturad, Tumca SesaZlebelia misi Secvla), TanamSromlis gvari, saxeli, mamis saxeli, ganyofileba, romelSic igi imuSavebs, misi rigiTi nomeri, dabadebis TariRi, organizaciaSi mosvlis TariRi da Tanamdeboba. ganyofilebis aRniSvna SesaZlebelia 2 xerxiT: Sesabamis velSi misi dasaxelebis akrefa, an velis bolos arsebuli Rilakis saSualebiT ganyofilebebis siidan gadmotana. meore CanarTSi misamarTi Segvaqvs TanamSromlis misamarTi, anu safosto indeqsi, qalaqi, quCa da telefonis nomeri. mesame CanarTSi sapasporto monacemebi Segvaqvs axali TanamSromlis pasportis nomeri, misi gacemis TariRi da Tu vis mieraa igi gacemuli. meoTxe CanarTSi gatarebebi SegviZlia mivuTiToT angariSebi, sadac gatardeba mocemul TanamSromelze daricxuli xelfasi yvela dakavebis gaTvaliswinebiT. sabolood vaWerT OK-s da axali TanamSromlis monacemebi aisaxeba siaSi.

koreqtirebis Rilaki. am Rilakis saSualebiT xdeba siaSi arsebuli TanamSromlis monacemebis koreqtireba.

waSlis Rilaki. am Rilakze daWeriT xorcieldeba TanamSromlis

siidan moniSnulis waSla.

Ziebis Rilaki. misi saSualebiT SesaZlebelia TanamSromelTa siaSi sasurvelis moZebna CamoSlad siaSi arsebuli kriteriumebis mixedviT: kodi, nomeri, ganyofileba, TanamSromeli, Tanamdeboba, qalaqi, misamarTi, indeqsi, telefoni da sxva.

beWdvis Rilaki. am Rilakze daWeriT vaxorcielebT TanamSromelTa Sesaxeb arsebuli monacemebis beWdvas. SesaZlebelia rogorc mTeli siis amobeWdva, ise romelime erTi TanamSromlis Sesaxeb monacemebisa.

daricxvis Rilaki. am Rilakze daWeris Sedegad ekranze gamodis fanjara, romelic Seicavs xelfasis daricxvasTan da

gaangariSebasTan dakavSirebul yvela gamosaTvlel formulas. es formulebi Sedgenilia saqarTveloSi moqmedi kanonmdeblobis

Page 57: kompiuteruli sabanko sistemebi

56

Sesabamisad. maTi saSualebiT avtomaturad xdeba xelfasTan dakavSirebuli daricxvebis gaangariSeba da daricxuli xelfasidan dasabegri gadasaxadebis gamokleba procentuli maCveneblebis gaTvaliswinebiT. aucileblan unda aRiniSnos, rom es fanjara Seicavs ramdenime CanarTs sxvadasxva uwyisisaTvis.

saSemosavlos Rilaki. am Rilakze daWeris Sedegad ekranze gamova fanjara, romelzec gamoasaxulia xelfasis saSemosavlo

gadasaxadiT dabegvris skala. igi Seicavs xelfasis qveda da zeda zRvrebs, aseve dabegvris Sesabamis procentul mniSvnelobebs. misi gamoyeneba xdeba daricxvebis formulebSi. am skalas adgens finansTa saministro. programaSi gaTvaliswinebulia daricxuli xelfasis dabegvra Semdegi saSemosavlo tarifebiT (sur. 68). amJamad saqarTveloSi daricxuli xelfasi ibegreba 25%-iT.

daubegravi minimumis Rilaki. am Rilakis saSualebiT ekranze gamova fanjara (sur. 69), romelic Seicavs daubegravi minimumis odenobas mTeli wlis ganmavlobaSi. programaSi daubegravi minimumi aris 9 lari TveSi. Tu moqmedi kanonmdeblobiT daubegravi minimumis odenoba Seicvala, sistema iZleva saSualebas ganvaxorcieloT Sesabamisi cvlilebebi. es mniSvnelobebi agreTve gamoiyeneba daricxvebis formulebSi. amJamad, saqarTveloSi daubegravi minimumi ar gamoiyeneba.

sur. 68

Page 58: kompiuteruli sabanko sistemebi

57

sur.69 axla ganvixiloT meore CanarTi xelfasis uwyisi (sur.70).

sur. 70 am CanarTSi informacia gamodis im SemTxvevaSi, Tu Cven davaWerT

xelfasis angariSis Rilaks. yoveli TanamSromlisaTvis asaxulia daricxuli xelfasi, dakavebebi da xelze gasacemi Tanxa.

fanjris zeda marjvena kuTxeSi aris veli, romelSic Cans, Tu romeli wlisa da romeli Tvis uwyisia ekranze da aseve misi nomeri.

fanjara Seicavs Semdeg axal Rilakebs:

uwyisSi TanamSromlis aRdgenis Rilaki. es Rilaki gamoiyeneba im SemTxvevaSi, rodesac xelfasis uwyisidan romelime TanamSromeli

amoRebulia da gvsurs misi aRdgena. amisaTvis movniSnavT Sesabamis TanamSromels da vaWerT mocemul Rilaks.

TanamSromlis baraTis Rilaki. am Rilakis saSualebiT Cven SegviZlia vnaxoT sasurveli TanamSromlis baraTi.

Page 59: kompiuteruli sabanko sistemebi

58

uwyisidan TanamSromlis amoRebis Rilaki – am RilakiT vaxorielebT

amorCeuli TanamSromlis Semdgomi sasurveli Tvis xelfasis uwyisidan amoRebas. amisaTvis movniSnavT Sesabamis TanamSromels da vaWerT mocemul Rilaks. am SemTxvevaSi TanamSromlis monacemebi ar nadgurdeba, ubralod es TanamSromeli ar iqneba moTavsebuli xelfasis uwyisSi.

xelfasis angariSis Rilaki. am Rilakis saSualebiT xdeba siaSi

miTiTebuli TanamSromlisaTvis xelze gasacemi xelfasis gaangariSeba. amisaTvis vaWerT xelfasis angariSis Rilaks. ekranze gamova patara fanjara, romelSic unda mivuTiToT, Tu romeli wlis da romeli Tvis xelfasis gaangariSeba gvsurs, aseve unda avirCioT sasurveli uwyisi, romlis Seqmna warmoebs daricxvebis fanjaraSi, Semdeg mivaniWoT nomeri da davaWiroT OK-s.

beWdvis Rilaki. am Rilakis saSualebiT ekranze gamodis fanjara (sur.71), romelic Seicavs or CanarTs – xelfasis uwyisi da

TanamSromlis baraTi. ganvixiloT CanarTi xelfasis uwyisi. am CanarTidan SegviZlia

amovbeWdoT rogorc xelfasis uwyisi iseve TanamSromlis baraTi. xelfasis uwyisi SeiZleba amovbeWdoT rogorc daricxvis formiT, iseve xelfasis formiT. aseve SegviZlia amovbeWdoT xelfasis uwyisi yvela ganyofilebisaTvis, romelime konkretuli ganyofilebisaTvis an, ubralod, saerTo jami.

sur. 71 CanarTidan - TanamSromlis baraTi, SegviZlia amovbeWdoT

romelime konkretuli TanamSromlis baraTi. aseve SegviZlia amovbeWdoT baraTi romelime konkretuli ganyofilebis TanamSromlebisaTvis.

Page 60: kompiuteruli sabanko sistemebi

59

xelfasis gatarebebi. am Rilakis saSualebiT SesaZlebelia xelfasis daricxvasTan dakavSirebuli yvela gatarebis avtomaturad

ganxorcieleba. amisaTvis fanjaraSi (sur.72) unda CavrToT saWiro alami panelSi – ra gatarebebi SevasruloT, xolo panelSi – sad gavataroT – unda CavrToT Sesabamisi gadamrTveli – arqivi, saoperacio dRe an samomavlo. mivuTiToT TariRi. Semdeg unda davaWiroT OK - Rilaks.

sur. 72

arqivis Rilaki. am Rilakis saSualebiT Cven SegviZlia vnaxoT arqivSi arsebuli nebismieri xelfasis uwyisi da TanamSromlis baraTi. ekranze gamosuli fanjara Sedgeba ori CanarTisagan: xelfasis uwyisi da TanamSromlis baraTi. pirvel maTganSi saSualeba gveZleva amorCeuli xelfasis uwyisisaTvis vixiloT daricxvisa da xelfasis uwyisi konkretuli, yvela ganyofilebisaTvis an daricxuli xelfasis saerTo jami. imave fanjaraSi mieTiTeba is Tve, romlis uwyisis amobeWdvac gvsurs. meore CanarTSi ukve konkretuli TanamSromlebisTvis SegviZlia vixiloT uwyisi amorCeuli Tveebis mixedviT. TanamSromlis moniSvna SegiZliaT imave fanjaraSi arsebuli kadrebis siidan. aqve aRvniSnoT, rom orive CanarTSi fanjris qveda nawilSi aris uwyisis furcelze ganTavsebis orientaciis asarCevi gadamrTveli.

Page 61: kompiuteruli sabanko sistemebi

60

llaabboorraattoorriiuullii ssaammuuSSaaoo ## 88

formebis awyoba

programa BankNet-i saSualebas gvaZlevs operaciebis SesrulebasTan erTad miviRoT gamomavali formebi, romelTa awyoba da gamoyeneba SesaZlebelia punqt operaciebis qvepunqt gamomavali formebis generatori-dan. Tu airCevT qvepunqts formebis miReba, ekranze gamova fanjara dasaformirebeli dokumenti, romelSic saSualeba gveZleva failebad Senaxuli, ukve awyobili gamomavali formebidan avirCioT erT-erTi.

imisaTvis, rom avawyoT formebi unda SevideT punqt operaciebis, qvepunqt gamomavali formebis generatorSi da avirCioT formebis awyoba. gamodis Semdegi fanjara (sur.73).

sur.73

ganvixiloT instrumentebis panelze mdebare Rilakebi:

axali dokumenti. am Rilakis meSveobiT SesaZlebelia axali gamomavali formis awyoba.

dokumentis gaxsna. am Rilakis meSveobiT SesaZlebelia awyobili gamomavali formis gaxsna da koreqtireba.

dokumentis damaxsovra. mocemuli Rilakis daxmarebiT inaxeba awyobili operacia.

Preveiw Rilakis gamoyenebiT saSualeba gveZeleva awyobili dokumentis saboloo saxis naxva.

Page 62: kompiuteruli sabanko sistemebi

61

teqstis akrefa. am RilakiT xdeba teqstis Setana gamomaval formaSi. am Rilakze daWeris Semdeg fanjris ZiriTad nawilSi daaWireT Tagvis marjvena Rilaks an Drag meTodis gamoyenebiT moxazeT teqstis Sesatani aris sasurveli zoma. akrifeT teqsti da Preview Rilakis gamoyenebiT naxeT Tu rogor daformirdeba gamomavali forma, romelSic mxolod Tqvens mier akrefili teqsti iqneba.

oTxkuTxedi. es Rilaki gamoiyeneba oTxkuTxedis formis CarCos Sesaqmnelad.

xazis gasavlebi Rilaki.

suraTis Casasmeli Rilaki. suraTis obieqtis Casmis Semdeg fanjris ZiriTad nawilSi, gamoiZaxeT misi konteqsturi meniu da airCieT gamosaxuleba. ekranze gamova fanjara gamosaxulebis faili, romelSic unda avirCioT Casasmeli suraTis faili.

badiT gadaadgilebis Rilaki. am saSualebas gvaZlevs gamomavali formis fanjaraSi gamovaCinoT an davmaloT bade, romelic gamoiyeneba sxvadasxva obieqtis simetriulad dalagebisTvis da martivad gadaadgilebisTvis.

formulis Rilaki gamoiyeneba formulebis Sesaqmnelad. pirvel rigSi saWiroa gamomavali formis dasaformatebel fanjaraSi SevqmnaT formulis obieqti, romelzec orjer daWeris Semdeg fanjaraSi cvladebi saSualeba gveZleva SevqmnaT cvladebi da formulebi, asawyob formaSi Casasmelad. ekranze gamodis Semdegi fanjara (sur.74).

sur.74

Page 63: kompiuteruli sabanko sistemebi

62

aRniSnul fanjaraSi Seqmnili cvladi, romelSic SesaZlebelia sxva

cvladebis gamoyeneba, arCevis RilakiT miekuTvneba im obieqts, romelzec orjer daWeriT gamovida cvladebis fanjara.

yovelTvis, rodesac dagvWirdeba awyobili formis saboloo saxis naxva, gamomavali dokumentis awyobis fanjaraSi unda davaWiroT Preveiw Rilaks. fanjaraSi nabeWdi forma ekranze gamoCndeba awyobili forma.

cvladebis Seqmna xdeba instrumentebis panelze mdebare Rilakebis gamoyenebiT. ganvixiloT es Rilakebi:

formulis Rilaki. am Rilakis saSualebiT SegviZlia cvladisaTvis davweroT formula. ekranze gamodis dialoguri fanjara, sadac Segvaqvs formulis piroba (sur.75).

Setanis velis gaswvriv mdebare Rilakis meSveobiT

SegviZlia formulaSi CavsvaT ukve Seqmnili cvladebi. funqciebis

Rilakis meSveobiT virCevT formulas, xolo Rilakis sistemis

konstantebi meSveobiT ki CavsvavT mudmiv cvladebs. cifruli blokis

meSveobiT SesaZlebelia cifrebisa da ariTmetikuli simboloebis Casma.

angariSze mdgomareobis Rilakze daWeris Semdeg ekranze gamodis

fanjara, romelSic unda mivuTiToT naSTi TariRisaTvis, angariSis

nomeri, valuta, wiladis ganzomileba da piroba, ra unda gakeTdes

nulis SemTxvevaSi (sur.76).

sur.75

Page 64: kompiuteruli sabanko sistemebi

63

sur. 76

fanjris marjvena mxares aris sami paneli. pirvel maTganSi

mocemulia gadamrTveli, sadac moniSnuli angariSisiTvis virCevT sabalanso Tu balansgareSe naSTis naxva gvsurs. meore panelSi aris gadamrTveli nominalsa da ekvivalents Soris, xolo Ddebetisa da kreditis almebis moniSvnis SemTxvevaSi saSualeba gveZleva angariSisaTvis gamoviyenoT sadebeto an sakredito naSTi.

angariSebis filtri. am Rilakze daWeris Semdeg ekranze gamodis 77-e

suraTze naCvenebi fanjara.

sur. 77

mocemul fanjaraSi saSualeba gveZleva angariSebi gavfiltroT

angariSis nomris, analizuri kodis, angariSis tipis, valutis, axali

Page 65: kompiuteruli sabanko sistemebi

64

sabalanso angariSis, gaxsnis, daxurvis da dajavSnis TariRis, balansgareSe angariSis, naSTis, pasuxismgebeli piris, angariSebis brunvebis da a.S. monacemebis mixedviT. aqve mdebare paneli `angariSis mflobeli klienti” gvexmareba angariSebi gavfiltroT klientis monacemebis mixedviT.

valutis kursis aRmniSvneli Rilaki. misi meSveobiT ekranze gamodis dialoguri fanjara damateba (sur. 78). masSi vuTiTebT valutas da TariRs, romlis mixedviTac ganisazRvreba valutis kursi.

Rilakis cifris Targmna sityvierad daxmarebiT SegviZlia cifrebiT Cawerili Tanxa ekranze gamovitanoT sityvierad (sur. 79). saTargmni cvladi ki airCeva Sesabamisi velidan. panelSi Targmna ganTavsebulia ori - qarTulze da inglisurze gadamrTveli. maTi meSveobiT ekranze gamosatani teqsti SegviZlia gamovitanoT qarTulad an inglisurad.

mniSvneloba sabalanso angariSze. es Rilaki saSulebas gvaZlevs SevqmnaT cvladi, romelSic SegviZlia ganvsazRvroT angariSis naSTi konkretuli TariRisa da valutis mixedviT. gamosul fanjaraSi damateba xdeba TariRis, angariSis, valutis, wiladis ganzomilebis miTiTeba (sur. 80).

sur. 78

sur.79

Page 66: kompiuteruli sabanko sistemebi

65

sur. 80

xolo marjvena mxares saSualeba gveZleva avirCioT angariSis tipi da ganvsazRvoT Tu romel valutaSi warmodgindes naSTi.

mniSvneloba gatarebebidan. am Rilakis daxmarebiT SegviZlia cvladSi CavsvaT mniSvneloba gatarebidan (sur. 81).

sur. 81

gamosul fanjaraSi vuTiTebT gatarebis diapazons, sakredito, sadebeto

angariSs, valutas. SegviZlia aseve gatarebebi gavfiltroT sxvadasxva kriteriumis mixedviT gatarebis filtris Rilakis meSveobiT. imave fanjaraSi SegviZlia ganvszRvroT Cven mier asarCevi gatareba sabalansoa Tu balansgareSe, Sesabamisi CanarTis moniSvniT.

⎯ pirobis Rilaki. aRniSnuli Rilaki saSualebas gvaZlevs CamovayaliboT piroba, romelSic SesaZlebelia gamoyenebul iqnes Seqmnili cvladebi (sur.82).

Page 67: kompiuteruli sabanko sistemebi

66

sur. 82

proceduris Sewyvetis Rilaki. am Rilakze daWeriT gamodis konteqsturi meniu, romelic saSualebas gvaZlevs SevwyvitoT:

programa, for cikli, for operacia da rutina.

debagirebis Rilaki, saSualebas gvaZlevs Tvali vadevnoT formis awyobis msvlelobas.

SekiTxvis Rilaki. am Rilakze daWeriT gamodis fanjara (sur. 83), romelSic unda CavweroT SekiTxvis teqsti da avirCioT moTxovnis

tipi.

sur. 83

sanam ekranze gamova awyobili forma, gamodis patara fanjara miTiTebuli SekiTxvis teqstiT, romelSic unda CavweroT an avirCioT saTanado informacia.

⎯ sistemis konstantebi. aRniSnuli Rilaki saSualebas gvaZlevs SevqmnaT cvladebi sistemis konstantebze.

sakmarisia mxolod gamosul fanjaraSi sistemis konstantebi (sur.84) avirCioT saWiro cvladi, davaWiroT Rilaks da cvladebis siaSi

Page 68: kompiuteruli sabanko sistemebi

67

gamoCenili axali cvladi mivaniWoT romelime obieqts an gamoviyenoT sxva cvladis Seqmnisas.

sur.84

kopirebis Rilaki.

Casmis Rilaki

moniSnuli cvladis gadaadgileba erTi xaziT zeviT.

moniSnuli cvladis gadaadgileba erTi xaziT qveviT.

koreqtireba. es Rilaki saSualebas gvaZlevs koreqtireba gavukeToT ukve Setanil cvladebs. saWiroa mxolod maTi moniSvna da Rilakze daWera.

cvladis waSla, gauqmeba. Tu gsurT romelime cvladis waSla, moniSneT igi da daaWireT waSlis Rilaks.

beWdvis Rilaki saSualebas gvaZlevs furcelze amovbeWdoT awyobili formis cvladebis aRwera.

⎯ Ziebis Rilaki saSualebas gvaZlevs movZebnoT CvenTvis sasurveli cvladi moniSnul, gaxsnil awyobil dokumentSi.

gacvlis Rilaki saSualebas gvaZlevs cvladis dasaxeleba SevcvaloT sxva dasaxelebiT (sur.85).

Page 69: kompiuteruli sabanko sistemebi

68

sur.85

gamosuli fanjris velSi saZiebeli teqsti Segvaqvs mosaZebni teqsti,

xolo velSi SevcvaloT teqstiT vuTiTebT saxels, romliTac unda Seicvalos napovni cvladi. dasaxelebis Sesacvlelad daaWireT Rilaks gavcvaloT. Tu davaWerT Rilaks yvela qveviT, maSin Seicvleba yvela qveviT mdebare napovni cvladi Sesacvleli sityviT.

Page 70: kompiuteruli sabanko sistemebi

69

llaabboorraattoorriiuullii ssaammuuSSaaoo ##99

cxrilis awyoba

cxrilis Seqmna SesaZlebelia punqt Bfondebis qvepunqt cxrilebis

awyobidan. ekranze gamova fanjara cxrilis awyoba (sur.86), romelic or nawilad aris gayofili. marcxena mxares mocemulia awyobili cxrilebis dasaxeleba, xolo marjvena mxares ⎯ moniSnuli cxrilebis velebis dasaxeleba da tipi.

sur.86

instrumentebis panelze moTavsebulia Sedegi Rilakebi:

damatebis Rilaki. misi meSveobiT SesaZlebelia menius, qvemenius an cxrilis Seqmna. aRniSnul Rilakze daWeriT CamoiSleba meniu zemoT aRniSnuli punqtebiT (sur.87). erT-erTi maTganis arCeviT moniSnuli velis qveviT gaCndeba ierarqiulad erTi doniT qveviT mdebare Setanis veli, romelSic unda Caiweros menius, qvemenius an cxrilis dasaxeleba.

sur.87

Page 71: kompiuteruli sabanko sistemebi

70

koreqtirebis Rilaki. aRniSnuli RilakiT xdeba moniSnuli menius, qvemenius an cxrilis koreqtireba.

waSlis Rilaki. am Rilakis meSveobiT SesaZlebelia moniSnuli menius, qvemenius an cxrilis waSla Tavisi qvedoneebiT.

kopirebis Rilaki. es Rilaki gvaZlevs moniSnuli monacemis aslis gadaaRebis saSualebas.

Casmis Rilaki. am Rilakze daWeris Semdeg gamodis fanjara (sur.88), romelSic vuTiTebT Tu romel doneze gvinda CavsvaT kopirebuli monacemi.

sur.88

beWdvis Rilaki. misi saSualebiT SesaZlebelia arsebuli cxrilebis siis amobeWdva.

Ziebis Rilaki. am Rilakis gamoyenebis SemTxvevaSi gamodis fanjara, saidanac veZebT monacemebs CvenTvis sasurveli parametris mixedviT.

SekumSvis Rilaki. igi saSualebas gvaZlevs vixiloT awyobili cxrili SekumSuli an gaSlili saxiT.

ekranis ganaxlebis Rilaki.

monacemis (cxrilis, menius an qvemenius) eqsportirebis Rilaki. ekranze gamosul fanjaraSi (sur. 89) saSualeba gveZleva movniSnoT is monacemi, romlis eqsportirebac gvsurs. qveda mxares mdebare eqsportis velSi ki virCevT im fails, romelSic gvinda moniSnuli monacemebis eqsportireba.

Page 72: kompiuteruli sabanko sistemebi

71

sur.89

monacemis (cxrilis, menius an qvemenius) importirebis Rilaki. am Rilakis saSualebiT SesaZlebelia CvenTvis sasurveli cxrilis, menius an qvemenius importireba. gamosuli fanjris velSi “importirebis faili” vwerT saimporto failis saxels da vaWerT OK Rilaks.

moniSnuli monacemis gadaadgileba erTi veliT zeviT.

moniSnuli monacemis gadaadgileba erTi veliT qveviT. cxrilis moniSvnis Semdeg instrumentebis panelze gamodis ori damatebiTi Rilaki.

cxrilis velis aRweris Rilaki. am Rilakze daWeriT gamosul fanjaraSi (sur.90) xdeba cxrilSi velis damateba, maTi tipis gansazRvra da aRwera.

sur. 90

ganvixiloT gamosuli fanjris instrumentebis panelze mdebare Rilakebi:

damatebis Rilaki. am Rilakis daWeris Semdeg gamodis Semdegi fanjara (sur.91).

Page 73: kompiuteruli sabanko sistemebi

72

sur.91

mocemuli fanjris dialoguri velidan Segvyavs velis dasaxeleba.

Semdeg gadavdivarT CanarTze “tipi” an vaWerT Semdeg>> Rilaks. mocemul fanjaraSi gamodis Cvens mier dawerili velis SesaZlo tipi (sur.92). ganvixiloT es tipebi cal-calke.

sur.92

1. simboluri (C) __ am SemTxvevaSi Cven mier Seqmnili velis

mniSvnenlobebi iqneba simboluri. 2. ricxviTi (N) __ aq Cven mier Seqmnil velSi SesaZleblia mxolod

ricxviTi mniSvnelobebis Seyvana, sxva siboloebis Seyvanis SemTxvevaSi velis mniSvneloba iqneba nulis toli.

3. TariRi (D) __ Seqmnili veli iqneba TariRis dasafiqsireblad, romelic ivseba am velis gverdze mdebare arCevis Rilakis meSveobiT.

4. statikuri cxrilidan (A) __am tipis arCevis Semdeg ekranze gamodis statikuri cxrili, romelSic mocemulia monacemebi. erT-erTi monacemis arCevis Semdeg es veli daukavSirdeba Sesabamis statikur monacems.

5. sxva cxrilidan (L) __ aRniSnuli tipis arCevisas, CanarT aRweraze gadasvlis dros, ekranze gamova ukve Seqmnili cxrilebi, sadac SegviZlia movniSnoT erT-erTi veli. Seqmnil velSi saSualeba

Page 74: kompiuteruli sabanko sistemebi

73

gveZleva avirCioT moniSnuli velis Sevsebuli monacemebidan erT-erTi.

6. kavSiri bevri erTTan (M) __ aRniSnuli tipis arCevis SemTxvevaSi gamodis fanjara, saidanac virCevT CvenTvis sasurvel cxrils. mocemuli cxrilis yoveli veli ukavSirdeba Cven mier Seqmnil cxrils.

amis Semdeg gadavdivarT CanarTze aRwera (sur.93) an vaWerT Rilaks Semdeg>> , sadac vuTiTebT velis sigrZes, ricxviTis SemTxvevaSi - wiladis ganzomilebas. Tu velis tipad arCeuli gvaqvs “statikuri cxrilidan” (A), maSin, rogorc aRvniSneT, CanarTSi aRwera xdeba statikuri cxrilebisa da velis sigrZis arCeva. im SemTxvevaSi Tu virCevT velis tips sxva cxrilidan (L), maSin Semdeg CanarTSi saSualeba gveZleva avirCioT Seqmnili cxrilebidan sasurveli veli. (M) tipis kavSiri bevri erTTan arCevisas CanarTSi aRwera virCevT im cxrilis dasaxelebas, romelsac unda mivabaT Cven mier Seqmnili cxrili. aqve unda aRiniSnos, rom msgavsi kavSiri yovel cxrilSi mxolod erTi SeiZleba iyos.

sur. 93

im SemTxvevaSi, Tu gvinda am procesis Sewyveta, vaWerT Rilaks uari, xolo velis Seqmnis dasrulebis dasadastureblad, vaWerT Rilaks dasasruli. Seqmnili veli aisaxeba cxrilis awyobis fanjaraSi (sur. 94)

sur 94

CvenTvis sasurveli cxrilis Seqmnis Semdeg instrumentebis panelze mdebare Rilakis saSualebiT SesaZlebelia am cxrilis Sevseba. aRniSnuli fanjris instrumentebis panelze moTavsebulia standartuli koreqtirebis, gauqmebis, amoWris, kopirebis da Casmis Rilakebi.OK OK Rilakze daWeriT dasruldeba cxrilis awyoba. misi Sevseba da monacemebis

Page 75: kompiuteruli sabanko sistemebi

74

naxva SesaZlebelia cxrilis monacemebis Rilakze daWeriT. ekranze gamova fanjara cxrilis dasaxelebiT, romelSic mocemulia Cven mier Seqmnili da dasaTaurebuli velebi (sur. 95).

sur.95

ganvixiloT instrumentebis panelze mdebare Rilakebi:

damatebis Rilaki saSualebas gvaZlevs cxrilSi CavamatoT axali monacemi.

koreqtirebis RilakiT SegviZlia davakoreqtiroT moniSnuli monacemi.

gauqmebis RilakiT xdeba moniSnuli monacemis waSla.

beWdvis Rilaki.

filtris Rilaki. misi meSveobiT xdeba monacemebis gafiltvra velis dasaxelebis, funqciis an operaciis mixedviT (sur.96).

sur.96

Page 76: kompiuteruli sabanko sistemebi

75

filtris Rilakis gverdiT mdebare Savi patara isris meSveobiT

CamoiSleba qvemeniu, saidanac SesaZlebelia filtris gauqmeba, filtracia moniSnuli veliT da filtraciis istoriis naxva.

Ziebis RilakiT SesaZlebelia saWiro monacemis moZebna. gamosul fanjaraSi Zieba xdeba velisa da masSi mosaZebni monacemis miTiTeba (sur.97). Tu aRniSnuli Canaweri cxrilSi arsebobs, igi moiZebneba OK Rilakze daWeriT.

sur.97

sqema (awyoba, dalageba, stili). aRniSnuli Rilaki gamoiyeneba velebis dasalageblad, asawyobad da stilis SesarCevad. ekranze gamosuli fanjara sami CanarTisagan Sedgeba: awyoba, dalageba da stili (sur.98).

sur.98

awyobis CanarTSi saSualeba gveZleva ganvsazRvroT SesaZlo velebidan romlebi gvinda Candes cxrilis fanjaraSi. marcxena ganayofSi - SesaZlo velebi - mocemulia yvela Seqmnili velis dasaxeleba.

gadarCevis Rilakis meSveobiT SegviZlia sasurveli veli gadavitanoT ganayofSi vaCvenoT velebi.

meore CanarTSi dalageba, velebis moZraobis RilakebiT

SesaZlebelia velebi davalagoT CvenTvis sasurveli mimdevrobiT.

Page 77: kompiuteruli sabanko sistemebi

76

CanarTSi stili xdeba striqonis simaRlis, fontis da velis feris SerCeva. mas Semdeg, rac avirCevT velebis ganlagebasa da stils, vaWerT sqemis damaxsovrebis Rilaks, ekranze gamosul fanjaraSi vuTiTebT Seqmnili sqemis saxels. OK Rilakze daWeriT instrumentebis panelze

gaCndeba axali Rilaki - sqemebis sia, romelSic mocemulia Seqmnili stilebis dasaxelebebi. saWiroebis SemTxvevaSi SegviZlia amovirCioT erT-erTi maTgani.

Tu mocemul cxrilTan bevri erTTan kavSiriT dakavSirebulia erTi

an ramdenime cxrili, gaxsnili cxrilis fanjis, qveda nawilSi Cndeba Sesabamisi raodenobis CanarTebi, romlebSic SegviZlia SevitanoT cxrilTan dakavSirebuli monacemebi (sur.99). aqve aRsaniSnavia, rom

aRniSnuli kavSiris arsebobisas instrumentebis panelze gamodis Rilaki - dakavSirebuli cxrilebi, romlis CamoSlad siaSi koreqtirebisaTvis SegviZlia avirCioT dakavSirebuli cxrilebidan erT-erTi.

sur.99 igive Rilaki mdebareobs qveda nawilSi mdebare dakavSirebuli

cxrilis instrumentebis panelze, oRond im gansxvavebiT, rom masze daWeriT gamodis arCeuli CanarTis Sesavsebi fanjara (sur.100) da ara yvela dakavSirebuli cxrilis CamonaTvali. Tu gamosul fanjarasTan mibmulia sxva cxrili, maSin gamosul fanjaras qveda mxares erTvis mibmuli cxrili.

Page 78: kompiuteruli sabanko sistemebi

77

sur.100

imisaTvis, rom vnaxoT da SevavsoT Cven mier Seqmnili cxrili, unda SevideT mTavari menius punqtSi cxrilebi da avirCioT CvenTvis sasurveli meniu, qvemeniu da cxrili. ekranze gamova Sesabamisi cxrili.

Tu dagvWirdeba awyobil cxrilSi velis damateba, maSin unda gadavideT cxrilis awyobis mTavar fanjaraSi da ukve aRwerili meTodiT davamatoT axali velebi. imisaTvis, rom damatebuli veli gamoCndes cxrilis monacemebis Sesavseb fanjaraSi, vaWerT mis istrumentebis panelze

mdebare sqemis Rilaks . gamosuli fanjris CanarTSi awyoba, marcxena panelSi, romelSic aris Cven mier bolos damatebuli velebi, arCevis Rilakebis gamoyenebiT SegviZlia sasurveli velebi gadavitanoT marjvena panelSi. am ukanasknelSi naCvenebia yvela is veli, romelic Cans cxrilis Sevsebis fanjaraSi. OK Rilakze daWeriT Cven mier arCeuli velebi aisaxeba cxrilis Sevsebis fanjaraSi.

cxrilis Sevsebis fanjaraSi Tagvis marjvena Rilakze daWeriT gamodis konteqsturi meniu, romelSic mocemulia yvela im brZanebaTa nusxa (sur. 101), romelTa Sesruleba SesaZlebelia aRniSnul fanjaraSi. aqve aris Cven mier ukve ganxiluli instrumentebis panelze mdebare Rilakebis CamonaTvali.

sur.101 aRvweroT gansxvavebuli Rilakebi:

moqmedebebis aRweris Rilaki. ekranze gamodis fanjara “Sesasrulebeli failebi” (sur.102), romelSic SegviZlia TiToeuli

Page 79: kompiuteruli sabanko sistemebi

78

brZanebis Sesrulebamde an Sesrulebis Semdeg Tan davurToT moqmedebebi. aRniSnuli fanjara Sedgeba ori CanarTisagan: moqmedebebis sia da yvela moqmedeba. pirveli CanarTis marcxena ganayofSi mocemulia Rilakebisa da velebis dasaxelebebi, romelSic erT-erTis moniSvnis Semdeg marjvena ganayofSi xdeba masze moqmedebebis mibma.

sur.102

Rilakis “sxva moqmedebebi” arCeviT da masze moqmedebebis mibmis Semdeg da OK-Rilakze daWeriT cxrilis Sevsebis fanjaraSi

instrumentebis panelze gamodis moqmedebebis siis Rilaki . masze daWeriT CamoSlad siaSi SegviZlia avirCioT Cven mier Seqmnili moqmedebebidan erT-erTi. fanjris Sesasrulebeli failebi marjvena ganayofi Sedgeba sami CanarTisagan: moqmedeba, moqmedebis win da moqmedebis Semdeg (sur.102).

ganvixiloT am ganayofis instrumentebis panelze mdebare Rilakebi:

damatebis Rilaki. ekranze gamodis damatebis fanjara (sur.103),

romelic ori CanarTisagan Sedgeba: faili da formula. pirvel

maTganSi SesaZlebelia moqmedebaze gamomavali formis failis arCeva

Rilakis gamoyenebiT an awyoba, Rilakze daWeriT.

Page 80: kompiuteruli sabanko sistemebi

79

sur. 103

meore CanarTSi – formula - xdeba moqmedebaze formulis darTva

masSi cxrilis velebis monacemebis Casma. aqve mdebare Rilakebis gamoyenebiT SesaZlebelia funqciebis, cxrilebisa da velebis siis gamoZaxeba formulaSi gamosayeneblad.

damatebis fanjaraSi mdebare velSi aRwera xdeba moqmedebis dasaxelebis gansazRvra.

koreqtirebis RilakiT, standartuli moqmedebis garda, SesaZlebelia saWiro cvlilebebis Setana moniSnul moqmedebaSi.

moqmedebis gauqmebis Rilaki.

standartuli moqmedebis damatebis Rilaki.

formebis awyobis Rilaki gamoiyeneba formebis asawyobad.

Tu moqmedebas CavamatebT meore CanarTSi moqmedebis win, maSin igi Sesruldeba saTanado brZanebis Sesrulebamde, xolo Tu moqmedeba Caemateba CanarTSi moqmedebis Semdeg, maSin igi sruldeba saTanado brZanebis Sesrulebis Semdeg. aqve unda aRiniSnos, rom orive CanarTSi mdebare Rilakebi imave daniSnulebisaa.

ganxiluli fanjris meore CanarTSi yvela moqmedeba mocemulia yvela moqmedebis CamonaTvali (sur.104), gansazRvrulia TiToeuli maTganisaTvis statusi, faili/formula/brZaneba, aRwera da im Rilakisa da velis dasaxeleba, romelzec mibmulia moqmedeba.

Page 81: kompiuteruli sabanko sistemebi

80

sur.104

cxrilis Sevsebis fanjaraSi CamoSlil konteqstur meniuSi kidev

erTi gansxvavebuli Rilakia - parametrebis Rilaki. masze daWeriT ekranze gamodis fanjara parametrebi. (sur.105).

sur.105

panelSi Canaweris damateba koreqtirebis reJimi SegviZlia

ganvsazRvroT Canaweris damateba an koreqtireba sxva ekranSi moxdes Tu mimdinareSi. meore panelSi meniu saSualeba gveZleva gamovaCinoT an gavaqroT mTavari menius damatebiTi punqtebi: redaqtireba, operacia da instrumentebi. qveda mxares mdebare almis dayenebiT SegviZlia dakavSirebuli bazebi vaCvenoT mimdinare ekranSi da moniSnul Canawerebze ganvaxorcieloT erTdrouli moqmedeba.

Page 82: kompiuteruli sabanko sistemebi

81

ssaarrCCeevvii

laboratoriuli samuSao #1.....................................................................................4

programa “BankNet”-Tan muSaobis safuZvlebi .........................................................................4

sistemis parametrebi ....................................................................................................................................... 5

sistemis momxmareblebi ................................................................................................................................7

laboratoriuli samuSao # 2................................................................................ 11

valuta.......................................................................................................................................................................... 11

laboratoriuli samuSao #£3 .....................................................................................14

angariSTa gegma ...................................................................................................................................................14

laboratoriuli samuSao # 4................................................................................23

gatarebebi .................................................................................................................................................................23

balansgareSe gatarebebi ...........................................................................................................................30

laboratoriuli samuSao # 5 ................................................................................32

brunvebi.......................................................................................................................................................................32

laboratoriuli samuSao #£6............................................................................... 40

operaciebi................................................................................................................................................................ 40

laboratotiuli samuSao #7..................................................................................54

xelfasis uwyisi.................................................................................................................................................54

laboratoriuli samuSao # 8 ............................................................................... 60

formebis awyoba................................................................................................................................................. 60

laboratoriuli samuSao #9.................................................................................. 69

cxrilis awyoba.................................................................................................................................................. 69

sarCevi ................................................................................................................................................81

Page 83: kompiuteruli sabanko sistemebi

ibeWdeba avtorTa mier warmodgenili saxiT

gadaeca warmoebas 01.05.2009. xelmowerilia dasabeWdad 17.06.2009. qaRaldis

zoma 60X84 1/8. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 5. tiraJi 100 egz.

sagamomcemlo saxli `teqnikuri universiteti~, Tbilisi, kostavas 77

i.m. `goCa dalaqiSvili~,

q. Tbilisi, varkeTili 3, korp. 333, bina 38