เว็บไซต์ ¸• วบ งช ทางช วภาพ Biomarkers ว ว ฒน เอกบ รณะว ฒน ศ นย ว ชาการอาช วเวชศาสตร
km.saard.ac.thkm.saard.ac.th/files/150331099400528_1510280994425.doc · Web...
Transcript of km.saard.ac.thkm.saard.ac.th/files/150331099400528_1510280994425.doc · Web...
แผนการจดการเรยนรเพอเสรมสรางคณลกษณะอยอยางพอเพยง รหสวชา ว 30245 รายวชาชววทยา 5 กลมสาระการเรยนร
วทยาศาสตรหนวยการเรยนรท 1 ความหลากหลายทางชวภาพ ชนมธยมศกษา
ปท 6 แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง ความหลากหลายทางชวภาพ : การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ เวลา 3 ชวโมง
*********************************************
1. มาตรฐาน / ผลการเรยนรว 1.2 ม.4-6/3 สบคนขอมลและอภปรายผลของความหลากหลาย
ทางชวภาพทมตอมนษยและสงแวดลอมว 8.1 : ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการ
สบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตรและเทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน
ผลการเรยนรอธบายถงความหมายและความสำาคญของความหลากหลายทาง
ชวภาพอกทงสามารถนำาความรไปใชในการดำารงชวต
2. สาระสำาคญ สงมชวต และพนธกรรมทงหมดทปรากฏอยในโลกน มความหมายก
วางครอบคลมทกสงทกอยางทเกยวของกบสงมชวตไมวาจะเปนภายในของสงมชวต ระหวางสงมชวตชนดเดยวกน ระหวางสงมชวตตางชนดทอยรวมกนสามารถบงชความอดมสมบรณ ไดจากจำานวน และชนดของสงมชวต ทพบในพนทอนจำากดบรเวณหนง
3. จดประสงคการเรยนร1. อธบายถงความหมายและความสำาคญของความหลากหลายทางชวภาพ (K)2. เปรยบเทยบความแตกตางของลกษณะความหลากหลายทางชวภาพ (P)3. ตระหนกถงความสำาคญของความหลากหลายทางชวภาพกบการดำารงชวตของมนษย (A)
4. สาระการเรยนร 1. ความหลากหลายทางชวภาพ2. ความแตกตางของลกษณะความหลากหลายทางชวภาพ3. ความหลากหลายทางชวภาพกบการดำารงชวตของมนษย
5. สมรรถนะสำาคญ1. ความสามรถในการสอสาร2. ความสามารถในการคด3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย4. ความสามารถในการแกปญหา5. ความสามารถในการใชทกษะชวต
6. คณลกษณะอนพงประสงค1. ใฝเรยนร2. อยอยางพอเพยง3. มงมนในการทำางาน4. มวนย
7. ชนงาน / ภาระงาน ชนงาน : จดนทรรศการ โครงงาน บนทกและทำาแบบฝกหดในใบงานภาระงาน : ใบงานท 1 ความหลากหลายทางชวภาพ
8. กระบวนการจดการเรยนร1. ขนสรางความสนใจ
1.1 ใหนกเรยนสงเกตภาพระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ
1.2 นกเรยนทงหมดรวมกนยกตวอยางความหลากหลายทางชวภาพ รวมกนอภปรายถงการจดหมวดหมของสงมชวต การจดหมวดหมของเมลดพช ชอของสงมชวต การระบชอของสงมชวต การใชและการสรางไดโคโตมสคย รวมทงผลทเกดขนกบมนษยและการนำาไปใชประโยชน
1.3 ใหนกเรยนรวมกนตงคำาถามเกยวกบสงทตองการร จากเนอหาทเกยวกบเรองการศกษาความหลากหลายทางชวภาพ
2. ขนสำารวจและคนหา 2.1 แบงนกเรยนเปนกลมละ 4 คน โดยคละ เกง ออน ปาน
กลาง2.2 นกเรยนแตละกลมรวมกนสบคนและทดลองความหลาก
หลายทางชวภาพ การจดหมวดหมของสงมชวต การจดหมวดหมของเมลดพช ชอของสงมชวต การระบชอของสงมชวต การใชและการสรางไดโคโตมสคย
2.3 นกเรยนแตละกลมอภปรายรวมกนถงความหลากหลายทางชวภาพ การจดหมวดหมของสงมชวต การจดหมวดหมของเมลดพช ชอของสงมชวต การระบชอของสงมชวต การใชและการสรางไดโคโตมสคย
3. ขนอธบายและลงขอสรป 3.1 นกเรยนแตละกลมนำาเสนอผลการสบคนและทดลอง
ความหลากหลายทางชวภาพ การจดหมวดหมของสงมชวต การจดหมวดหมของเมลดพช ชอของสงมชวต การระบชอของสงมชวต การใชและการสรางไดโคโตมสคย 3.2 นกเรยนแตละกลมไดผลการสบคนและผลการทดลองเหมอนกนหรอแตกตางกนอยางไร เพราะเหตใด
3.3 ครตงคำาถามวา - เพราะเหตใดกลวยไมตางสปชสกนทอยบรเวณเดยวกนจงไม
สามารถผสมพนธกนได- จากตาราง 20.1 เรมพบรองรอยของสงมชวตเมอใด- สงมชวตทเกดพวกแรกบนโลกคออะไร- เรมมพชเกดขนในยคใด- จากตารางธรณกาล การสญพนธของสงมชวตจำานวนมาก
เกดขนมาประมาณกครงและเกดในยคใดบาง- นกเรยนใชลกษณะใดบางในการแบงกลมเมลด และใชเกณฑ
เหมอนหรอแตกตางจากกลมอนอยางไร- เมอมการรวมกลมเมลดหลายกลม ลกษณะทคลายกนของ
กลมมมากหรอนอยลกษณะ เพราะเหตใด- จากตาราง 20.2 สงมชวตลำาดบขนใดมความคลายคลงกน
นอยทสด- สงมชวตชนดใดมความคลายคลงกนมากทสด- เพราะเหตใดจงใชภาษาละตนในการตงชอวทยาศาสตร- จากไดโคโตมสคย มลกษณะใดบางทใชเปนเกณฑรวมกน
และลกษณะใดบางทใชจำาแนกสตวทมกระดกสนหลงออกเปนกลม- นกเรยนจะเรมจำาแนกกลมของสตวจากขอ 2 หรอ 3 ไดหรอ
ไม เพราะเหตใด- ไดโคโตมสคยทนกเรยนสรางขน ใชเกณฑแตกตางจาก
นกเรยนกลมอนหรอไม อยางไร- ไดโคโตมสคยทนกเรยนสรางขนสามารถนำาไปใชกบเมลดพช
ตางชนดกนไดหรอไม อยางไร 3.4 นกเรยนทงหมดรวมกนสรปผลจากการสบคนและทดลองความหลากหลายทางชวภาพ การจดหมวดหมของสงมชวต การจดหมวดหมของเมลดพช ชอของสงมชวต การระบชอของสงมชวต การใชและการสรางไดโคโตมสคย
กจกรรมรวบยอด4. ขนขยายความร
4.1 ใหนกเรยนแตละกลมเสนอแนวคดในการแกปญหาโจทยเกยวกบการศกษาความหลากหลายทางชวภาพ
4.2 นกเรยนแตละกลมเสนอแนวคดในการนำาความเขาใจเกยวกบการศกษาความหลากหลายทางชวภาพไปใชประโยชน
4.3 นกเรยนแตละกลมรวมกนสรปเชอมโยงความคดเกยวกบการศกษาความหลากหลายทางชวภาพ
5. ขนประเมนผล 5.1 ใหนกเรยนแตละคนยอนกลบไปอานบนทกประสบการณ
เดม สงทตองการร และขอบเขตเปาหมาย แลวตรวจสอบวาไดเรยนรตามทตงเปาหมายครบถวนหรอไมเพยงใด ถายงไมครบถวนจะทำาอยางไรตอไป (อาจสอบถามใหครอธบายเพมเตม สอบถามใหเพอนอธบาย หรอวางแผนสบคนเพมเตม)
5.2 ใหนกเรยนทำาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนดานพทธพสย
5.3 ใหนกเรยนบนทกหลงเรยน5.4 ครใหคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และ
คะแนนจตวทยาศาสตร จากเกณฑการใหคะแนน สมดบนทก รายงานการทดลอง และผลงาน หากขอมลไมเพยงพอใชวธสมภาษณเพมเตม
9. สอและแหลงเรยนรสอ
1. ใบงาน2. ตารางธรณกาล (The geologic time scale)3. ใบความรเรอง ความหลากหลายทางชวภาพและการศกษาความ
หลากหลายของสงมชวต4. Power Point เรอง ความหลากหลายทางชวภาพและการศกษา
ความหลากหลายของสงมชวต
แหลงเรยนร1. หองสมด2. ชมชน3. ฐานขอมล Internet http://www.
members.thai.net/krusurnkru.main.htm4. หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 5
10. วธการวดและประเมนผล1.) ดานความร
จดประสงค เครองมอ เกณฑการประเมน
1. K - ใบงานท 1- แบบประเมนการทำางานกลม
ผาน / ไมผานผานเกณฑการประเมน
80%
2. P - แบบประเมนการนำาเสนองาน- รายงานโครงงาน
ผาน / ไมผานผานเกณฑการประเมน
80%
3. A - แบบประเมนคณลกษณะ- แบบประเมน
ผานระดบดขนไป
สมรรถนะ
11. การนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนร11.1 ผสอนนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชจดการ
เรยนร
3 หวงประเดน
พอประมาณ มเหตผล ภมคมกน
เนอหาสาระ กำาหนดเนอหา ออกแบบการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบเวลาและศกยภาพของนกเรยน
จดกจกรรมการเรยนการสอนใหบรรลมาตรฐานตวชวด เพอใหนกเรยนเกด K : P : A สมรรถนะและคณลกษณะอนพงประสงค
- จดเตรยมเนอหาใหเหมาะสมกบเวลาและศกยภาพของนกเรยน- มการเตรยมการสอนลวงหนา
กจกรรมการเรยนร
จดกจกรรมโดยการสบคนขอมลและนำาเสนอทเหมาะสมกบความสามารถของผเรยน สอดคลองกบเวลา งบประมาณในการทำางาน
สอดคลองกบความสามารถของผเรยนและชนงานมคณภาพ พฒนานกเรยนใหสอดคลองกบตวชวด
วธการสอนและกจกรรมทหลากหลาย สามารถปรบเปลยนตามสภาพการณ
3 หวง
พอประมาณ มเหตผล ภมคมกน
ประเดนสอ / วสดอปกรณ
- ขอมลจากแหลงเรยนรตาง ๆ ในชมชน- จดเตรยมสอตารางธรณกาล ใบงานใหเพยงพอกบผเรยน
นกเรยนไดใชสอในการจดการเรยนร เพอใหเกดองคความร
- จดสออปกรณ สอสำารองในการจดการเรยนร- มวธการคด ประดษฐสออยางหลากหลาย
เวลา เวลาทกำาหนดเหมาะสมกบภาระงาน / ชนงานทมอบหมาย
รปแบบกจกรรมสงผลใหนกเรยนสามารถทำาภาระงาน / ชนงานไดตามเวลาทกำาหนด
ใชเวลาไดเหมาะสมกบกจกรรมและเกดความคมคา
การวดและประเมนผล
กำาหนดเกณฑการวดและประเมนผลใหสอดคลองกบภาระงาน ตวชวดและศกยภาพของนกเรยน
การวดและประเมนผลสอดคลอกบมาตรฐานและตวชวด สมรรถนะและคณลกษณะอนพงประสงค
วางแผนตดตาม ประเมนผลการทำางานของนกเรยนเปนระยะ ๆ อยางตอเนอง
ความร 1. ครมความรในหลกสตรและเนอหาสาระ2. ครมความรในการออกแบบการจดการเรยนร3. ครมความรในการใชสอเทคโนโลย
คณธรรม 1. มความรบผดชอบ2. มความขยนหมนเพยรและอดทน3. มความพอเพยง
11.2 ผเรยนเกดคณลกษณะอยอยางพอเพยง 3 หวง 2 เงอนไข 4 มต
หลกพอประมาณ หลกมเหตผล หลกการสรางภมคมกนในตวทด
1. ปฏบตหนาทไดเหมาะสมตามศกยภาพ2. ใชเวลาในการสบคนขอมลเหมาะสม3. ใชวสดอปกรณในการนำาเสนอไดอยางคมคา4. ใชงบประมาณอยางคมคาและประหยด
1. วเคราะหความหลากหลายทางชวภาพ2. รจกเลอกแหลงเรยนรไดเหมาะสม3. เลอกวธการนำาเสนอขอมลไดเหมาะสม(เอามาจากจดประสงค)- คณลกษณะอนพงประสงค- สมรรถนะ
1. ปฏบตหนาทไดเหมาะสม ตามศกยภาพ2. รจกการวางแผนการทำางานอยางเปนระบบ3. สกเรยนรจกการวางแผนในการใชสอเทคโนโลย
ความร 1. ความสำาคญของความหลากหลายทางชวภาพ2. ความแตกตางของลกษณะความหลากหลายทางชวภาพ3. มความรดานเทคโนโลยในการสบคน / นำาเสนอขอมล
คณธรรม
1. รบทบาทและหนาทของตนเอง2. มวนยในการทำางาน3. ความรบผดชอบ4. มความมงมนในการทำางาน5. มความซอสตย6. มจตสาธารณะ7. มเจตคตในการนำาเอาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดำาเนนชวต
11.3 ประเมนผลลพธ (K : P : A) ทเกดขนกบผเรยนจากการจดกจกรรมการเรยนรบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
ผลลพธ
อยอยางพอเพยง สมดลและพรอมรบการเปลยนแปลงดานตาง ๆ
วตถ สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม
ความร
(K)
- ใชวสดอปกรณในการนำาเสนอไดอยางคมคา
- มปฏสมพนธทด
- นกเรยนมความรเกยวกบปญหาสงแวดลอมในทองถน
-
ทกษะ(P)
- มกระบวนการในการสบคน นำาเสนอขอมล
- มทกษะในการทำางาน / สบคน
- ใชประโยชนจากสงแวดลอม
ดำารงชวตอยในสงคม
- เลอกใชวสดอปกรณไดอยางเหมาะสม
- มความสามารถในการนำาความรไปรวมกนแกปญหา
อยางระมดระวงและคมคา- สามารถนำาเสนอความหลากหลายทางชวภาพในชมชน
อยางมความสข
คานยม(A)
- ตระหนกถงผลทเกดจากการใชเทคโนโลย- ใชทรพยากรอยางคมคา
- มความรบผดชอบตอการทำางานของกลม- ยอมรบความคดเหนซงกนและกน- มความเสยสละ อดทน- เปนสมาชกทดของชมชน
การใชแหลงเรยนรโดยใชภมปญญาทองถน
แบบบนทกผลหลงสอน
ผลการจดการเรยนร
ความรความเขาใจ ทกษะกระบวนการ การมสวนรวม
ปญหา / อปสรรค และ ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข
ปญหา / อปสรรค ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข
ประมวลผลการเรยนรทง 3 ดานดานความร
นกเรยนทอยในระดบด จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ...........
นกเรยนทอยในระดบพอใช จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ...........นกเรยนทอยในระดบปรบปรง จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ...........
ดานทกษะ/กระบวนการ/กระบวนการคดนกเรยนทอยในระดบด จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ........... นกเรยนทอยในระดบพอใช จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ...........นกเรยนทอยในระดบปรบปรง จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ...........
ดานคณลกษณะอนพงประสงคนกเรยนทอยในระดบด จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ........... นกเรยนทอยในระดบพอใช จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ...........นกเรยนทอยในระดบปรบปรง จำานวน ........... คน จากทงหมด ........... คน คดเปนรอยละ ...........
ลงชอ…………….……………….…………………..ผสอน (นางสาวพจนย เคย
สนท)
…………/……………./…………ความเหนของหวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
ความเหมาะสมของแผนการสอน
รายการประเมน
ระดบคณภาพ ขอเสนอแนะ
4 3 2 1
จดประสงคการเรยนรเนอหาสาระกจกรรมการเรยนการสอนสอการสอนการวดผลประเมนผลความสอดคลอง (ขอ 1-5)
(4 = มากทสด, 3 = มาก, 2 = พอใช, 1= ควรปรบปรง)............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ…………….……………….………………….. (นางสาวกรวรรณ
งามสม) หวหนากลมสาระการเรยนร
วทยาศาสตรความคดเหนของรองผอำานวยการฝายวชาการ
ความเหมาะสมของแผนการสอน
รายการประเมน
ระดบคณภาพ ขอเสนอแนะ
4 3 2 1จดประสงคการเรยนรเนอหาสาระกจกรรมการเรยนการสอนสอการสอน
การวดผลประเมนผลความสอดคลอง (ขอ 1-5)
(4 = มากทสด, 3 = มาก, 2 = พอใช, 1= ควรปรบปรง)............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ลงชอ…………….……………….………………….. (นายนนธชย แยม
โสพศ) รองผอำานวยการฝาย
วชาการ
ความคดเหนของผอำานวยการความเหมาะสมของ
แผนการสอนรายการประเมน
ระดบคณภาพ ขอเสนอแนะ
4 3 2 1จดประสงคการเรยนรเนอหาสาระกจกรรมการเรยนการสอนสอการสอนการวดผลประเมนผลความสอดคลอง (ขอ 1-5)
(4 = มากทสด, 3 = มาก, 2 = พอใช, 1= ควรปรบปรง)
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
.................................................................................... ลงชอ…………….……………….………………….. (นายวนย กราน
มล) ผอำานวยการโรงเรยนสอาด
เผดมวทยา
ใบความร ความหลากหลายทางชวภาพและการศกษาความหลากหลายทาง
ชวภาพ
ความหลากหลายทางชวภาพ หมายถง การมชนดพนธของสงมชวตหลากหลายชนดมาอยรวมกน ณ สถานทหนงหรอระบบนเวศใดระบบนเวศหนงความหลากหลายทางชวภาพแบงได 3 ระดบดงน 1. ความหลากหลายทางพนธกรรม (geneticdiversity) ไดแกความหลากหลายขององคประกอบทางพนธกรรมในสงมชวตซงแสดงออกดวยลกษณะทางพนธกรรมตางๆทปรากฏใหเหนโดยทวไปทงภายในสงมชวตชนเดยวกนและระหวางสงมชวตตางชนดกนระดบความแตกตางนเองทใชกำาหนดความใกลชดหรอความหางของสงมชวตในสายววฒนาการจนกลายเปนสงมชวตตางชนดตางกลมหรอตางอาณาจกรกนตามลำาดบ นกชววทยามเทคนคการวดความหลากหลายทางพนธกรรมหลายวธ แตทกวธอาศยความแตกตางขององคประกอบทางพนธกรรมเปนดชนในการวด หากสงมชวตชนดใดมองคประกอบทางพนธกรรมเปน
แบบเดยวกนทงหมดยอมแสดงวาสงมชวตชนดนนไมมความหลากหลายทางพนธกรรม 2. ความหลากหลายของชนดหรอชนดพนธของสงมชวต (Species diversity) ความหลากหลายแบบนวดไดจากจำานวนชนดของสงมชวตและจำานวนประชากรของสงมชวตแตละชนดรวมทงโครงสรางอายและเพศของประชากรดวย 3. ความหลากหลายของระบบนเวศ (ecological diversity) ระบบนเวศแตละระบบเปนแหลงของถนทอยอาศย (habitat) ของสงมชวตชนดตางๆ ซงมปจจยทางกายภาพและชวภาพทเหมาะสมกบสงมชวตแตละชนดในระบบนเวศนนสงมชวตบางชนดมววฒนาการมาในทศทางทสามารถปรบตวใหอยไดในระบบนเวศทหลากหลายแตบางชนดกอยไดเพยงระบบนเวศทมภาวะเฉพาะเจาะจงเทานนความหลากหลายของระบบนเวศขนอยกบชนดและจำานวนประชากรของสงมชวตทอาศยอยในระบบนเวศนนๆ สงมชวตแตละชนดผานกระบวนการววฒนาการในอดตและมขดจำากดทจะดำารงอยในภาวะความแปรปรวนของสงแวดลอม ทงนขนอยกบความหลากหลายทางพนธกรรมภายในประชากรของมนเองสวนหนง และขนอยกบความรนแรงของความแปรปรวนของสงแวดลอมอกสวนหนง หากไมมทงความหลากหลายทางพนธกรรมและความหลากหลายของระบบนเวศ สงมชวตกลมนนยอมไรทางเลอกและหมดหนทางทจะอยรอดเพอสบทอดลกหลานตอไป
ความหลากหลายทางชวภาพทพบอยในปจจบนนเปนผลมาจากการเกดววฒนาการของสงมชวตในชวงระยะเวลากวา 3,000 ลานป โดยในแตละยคจะมสงมชวตเกดขนใหมบางหรอสญพนธไปบาง บางสวนกทงรองรอยแสดงใหเหนถงความรงโรจนของสปชสนน แตสวนใหญมกสญหายไปโดยไมปรากฏรองรอยเหลอไวเลย อยางไรกตามนกธรณวทยาและนกบรรพชวนไดพยายามสรางตารางเวลา เพอบนทกลำาดบเหตการณกำาเนดของสงมชวตชนดตางๆในชวงเวลาทผานมาโดยใชหลกฐานของ
ซากดกดำาบรรพทสามารถคำานวณอายได ดงแสดงในตารางธรณกาล (The geologic time scale) ดงน
1. การจำาแนกหมวดหมของสงมชวตลำาดบการจดหมวดหมของสงมชวต (biological
classification)นกวทยาศาสตรใชเกณฑหลายๆ เกณฑตางๆ ขางตนจดจำาแนกสงมชวตเปนหมวดหมใหญและหมวดหมยอย คอ อาณาจกร (kingdom) ไฟลม (phylum) และดวชน (division)ในกรณทเปนพช คลาส (class) ออรเดอร (order) แฟมล (family) จนส (genus) และ สปชส (species) ตามลำาดบ ดงตวอยาง
จากภาพตวอยาง จะเหนวาสงมชวตทอยในหมวดหมใหญ ประกอบดวยหลายหมวดหมยอย กลาวคอ ไฟลมหนงแบงยอยไดหลายคลาส คลาสหนงแบงยอยไดหลายออเดอร ออรเดอรหนงมหลายแฟมล แฟมลหนงมหลายจนส แสดงวาสงมชวตทอยในหมวดหมยอยนน ยงมลกษณะแตกตางกนอยมากมาย แตในลำาดบยอยทสดคอสปชส เปนหมวดหมเฉพาะของสงมชวตชนดใดชนดหนงเทานน สปชส หมายถง หนวยยอยทสดในการจดหมวดหมของสงมชวต
สงมชวตสปชสเดยวกนจะมโครงสรางและหนาทของอวยวะตางๆ เหมอนกนมความสมพนธใกลชดกนทางบรรพบรษและทสำาคญทสด คอ สามารถผสมพนธกนได และลกทไดจะตองไมเปนหมน
2. ชอของสงมชวต
เนองจากการเรยกชอสงมชวตชนดใดชนดหนงจะแตกตางกนไปตามภาษาและทองถนอกทงมการเรยกชอกนอยางสบสน ดงนนเพอความเขาใจตรงกนนกวทยาศาสตรจงตองใชชอทเปนสากลในการจดจำาแนกสงมชวต โดยในค.ศ.1753 คาโรลส ลนเนยส(CarolusLinnaeus)นกชววทยาชาวสวเดนไดคดวธการเรยกชอสงมชวตเพอการจดจำาแนกสงมชวตตามระบบไบโนเมยล(Binomialnomenclature)ปจจบนเรยกวาชอวทยาศาสตร(Scienctificnames)โดยกำาหนดภาษาทใชตงชอสงมชวตเปนภาษาลาตนหรอภาษาอนทเปลยนแปลงเปนภาษาลาตน นอกจากนชอวทยาศาสตรจะตองประกอบดวยคำา 2 คำา คำาแรกเปนชอสกล (Generic name) สวนคำาหลงเปนชอ สเปซฟก เอพเทต (Specific epithet) ระบชนดหรอลกษณะเฉพาะของสงมชวต
กฎการตงชอมหลกเกณฑในการเขยนดงน1. ชอทวนามจะเปนภาษาละตน ประกอบดวยคำาศพท 2 คำา คอ สกล (genus) และ สปชส (species)2. ชอทวนามมกจะถกพมพดวยตวเอน เชน Homo sapiens หาก
เปนการเขยนดวยลายมอควรขดเสนใตลงไปแทน3. คำาศพทคำาแรก (ชอสกล) ตองขนตนดวยอกษรตวใหญเสมอ
นอกจากนนใชอกษรตวเลกทงหมดเชน Canis lupus หรอ Anthus
hodgsoni แตสำาหรบสงมชวตทตงชอทวนามไวกอนหนาศตวรรษท 20 และขนตนดวยอกษรตวใหญอยแลว ไมตองเขยนเปนตวเลกอก เชน Carolus Linnaeus
4. ในสปชสยอย ชอจะประกอบดวยสามสวนและสามารถเขยนไดสองแบบ โดยพชและสตวจะเขยนตางกน เชน เสอโครงเบงกอล คอ Panthera tigris tigris และ เสอโครงไซบเรยคอ Panthera tigris altaica ตนเอลเดอรดำายโรปคอ Sambucusnigrasubsp.nigra และเอลเดอรดำาอเมรกาคอ Sambucus nigra subsp. Canadensis
5. ในตำาราเรยน มกมชอสกลยอ หรอชอสกลเตมของนกวทยาศาสตรผจดทำาชอนนตอทาย โดยชอสกลยอใชกบพช สวนชอสกลเตมใชกบสตว ในบางกรณถาชอสปชสเคยถกกำาหนดใหชอสกลทตางออกไปจากชอใน ปจจบน จะครอมชอสกลนกวทยาศาสตรกบปทจดทำาไว เชน Amaranthus retroflexus L., Passer domesticus (Linnaeus, 1758) ทใสวงเลบเพราะในอดตชอหลงอยในสกล Fringilla
6. หากใชกบชอสามญ เรามกใสชอทวนามไวในวงเลบตอทายชอสามญ เชน"นกกระจอกบาน(Passerdomesticus)กำาลงมจำานวนลดลงอยางนาตกใจ"
7. การเขยนชอทวนามเปนครงแรกในรายงานหรอสงพมพ เราเขยนเปนชอเตมกอน หลงจากนนเราสามารถยอชอสกลใหสนลงเปนอกษรตวแรกของชอสกลและตาม ดวยจด เชน Canis lupus ยอเปน C. lupus ดวยเหตทเราสามารถยอชอในลกษณะนได ทำาใหชอยอเปนทรจกและกลาวถงมากกวาชอเตม เชน T. Rex คอ Tyrannosaurus rex หรอ E. coli คอ Escherichia coli เปนตน
8. บางกรณ เราเขยน "sp." (สำาหรบสตว) หรอ "spec." (สำาหรบพช) ไวทายชอสกล ในกรณทไมตองการเจาะจงชอสปชส และเขยน
"spp." ในกรณทตองการกลาวถงหลายสปชส ตวอยางเชน "Canis sp.", หมายถงสปชสหนงในสกล Canis
9. สงมชวตชนดหนงอาจมชอวทยาศาสตรมากกวาหนงชอ ใหใชชอตงขนกอนเปนชอหลก สวนชออนเปนชอพอง
10. ชอวทยาศาสตรมกจะบอกลกษณะบางอยางกบสงมชวตชนดนน 3. การระบชนดนกวทยาศาสตรมหลายแนวทางในการจดจำาแนกหมวดหมสงมชวต
ไดโคโตมสคย (dichotomous key) เปนเครองมออยางหนงทใชจำาแนกสงมชวตออกเปนกลมยอยได โดยพจารณาโครงสรางทละลกษณะทแตกตางกนเปนคๆ ดงตวอยาง
ไดโคโตมสคยของสตวมกระดกสนหลง 1 ก. มขน ................................................................................. ดขอ 2 1 ข. เปนสตวเลยง..................................................................... ดขอ 3 2 ก. ขนเปน เสน....................................................................... สนขพนธบางแกว 2 ข. ขนเปนแผงแบบขนนก...................................................... เปดเทศกบนทรบร 3 ก. เปนสตวเลยงลกดวยนม..................................................... ดขอ 4 3 ข. เปนสตวนำา.......................................................................... ดขอ 5
4 ก. เปนสตวข เลน.................................................................... แมว (Felis Catus) 4 ข. เปนสตวเศรษฐกจ................................................................ววพนธไทย 5 ก. ผวหนงม เกลด....................................................................ปลานล (Oreochromis niloticus ) 5 ข. ผวหนงไมม เกลด.................................................................ปลาดกดาน (Clarias batrachus ) 6.ก.เหมอนสนขไทยพนธ Mid-rord............................................... สนขพนธบางแกว 6.ข.เปนสนขพนธรอคไวเลอร........................................................ ดขอ 7 7.ก.แยกออกมาจากตนตระกลเสอไซบเรย...................................... แมว 7.ข.ไมมตนตระกล.......................................................................... ดขอ 8 8.ก.มชอเรยกวาปลาจต ลดา.......................................................ปลานล (Oreochromis niloticus ) 8.ข.มชอเรยกวาปลาทองลายคราม................................................... ดขอ 9 9.ก.เปนปลานำาจดในวงปลา ดก...................................................ปลาดกดาน (Clarias batrachus )
9.ข.เปนปลานำาเคม............................................................................ ดขอ 10 10.ก.มสายพนธจากสงโต................................................................. แมว (Felis Catus) 10.ข.มสายพนธจากเสอชนดตางๆ.................................................... แมว (Felis Catus)
จากตวอยางไดโคโตมสคยนจะเหนวาสงมชวตกลมใหญทเปนกลมเดยวกนจะจำาแนกเปนกลมยอยๆ ไดอกโครงสรางบางชนดของสตวอาจมลกษณะทคลายคลงกน เมอพจารณาดเพยงแตภายนอก เชน ครบของปลา กบครบของวาฬ แตถาพจารณารายละเอยดโครงสรางภายในจะพบวา กระดกครบของวาฬคลายคลงกบกระดกแขนของมนษยมากกวากระดกของครบปลา
แบบแผนของการเจรญเตบโต : เปนอกเกณฑหนงทใชในการจดจำาแนกหมวดหมของสงมชวต โดยเฉพาะพวกสตวมกระดกสนหลง เชน ปลา กบ นก คน เอมบรโอในระยะแรกๆ มลกษณะคลายคลงกน
ชองเหงอกของสตวมกระดกสนหลงบางชนดในระยะทเปนเอมบรโอ
การศกษาซากดกดำาบรรพของสงมชวต : การจำาแนกแบบนจะทำาใหทราบบรรพบรษของสงมชวตในปจจบนได ตวอยางเชน นกและสตวเลอยคลานเปน สตวสองพวกทมลกษณะคอนขางจะแตกตางกนมาก แตจากการศกษาคนควาเกยวกบซากดกดำาบรรพ ปรากฏวา พบซากสตวเลอย
คลานทบนไดชนดหนง คอ เทอราโนดอน (Pteranodon) และพบซากของอารคออปเทอรกส (Archaeopteryx) ซงเปนนกโบราณชนดหนง มขากรรไกรยาว มฟน ปกมนว ตรงปลายนวของปกยงมเลบทนกปจจบนไมม ลกษณะเหลานถอกนวาเปนลกษณะของสตวเลอยคลาน อาจเปนไปไดวา สตวพวกนอาจมววฒนาการมาจากบรรพบรษทเปนสตวเลอยคลาน และเปนอกเหตผลหนงทจดเอานกและสตวเลอยคลานไวเปนพวกใกลเคยงกน
อารคออฟเทอรกสในปจจบนวทยาการตางๆไดกาวหนาไปมากนกวทยาศาสตรสามารถ
จะศกษาความสมพนธของสงมชวตและจำาแนกหมวดหมไดโดยพจารณาออรแกเนลลและสารเคมภายในเซลล เชน คลอโรพลาสตกรดนวคลอกโปรตนสงมชวตทมความใกลชดกนทางดานพนธกรรมมากเทาใดกยอมจะมออรแกเนลลของเซลลและสารเคมทคลายกนมากเทานนนอกจากนการจดหมวดหมยงไดพจารณาถงพฤตกรรมความสมพนธของสงแวดลอมและการแพรกระจายทางภมศาสตรดวย
ใบงานท 1ชอ...........................................…………………………………
………… เลขท............ ชน...............ชอหนวยการเรยนร .............................................................. ชอเรอง ....................................1. ขอบเขตและเปาหมายของประเดนทจะเรยนร ทนกเรยนและครกำาหนดรวมกน………………………………………………………………………………………….……………………………………………………..………2. แตละกลมไดผลการสบคนและผลการทดลองเหมอนกนหรอแตกตางกนอยางไร เพราะเหตใด………………………………………………………………………………………………………….……………………………………..………3. เพราะเหตใดกลวยไมตางสปชสกนทอยบรเวณเดยวกนจงไมสามารถผสมพนธกนได……………………………………………………………………………………………………….………………………………………..………4. จากตาราง 19.1 เรมพบรองรอยของสงมชวตเมอใด…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………5. สงมชวตทเกดพวกแรกบนโลกคออะไร………………………………………………………………………………………………………………..………………………………..………6. เรมมพชเกดขนในยคใด…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………
7. จากตารางธรณกาล การสญพนธของสงมชวตจำานวนมากเกดขนมาประมาณกครงและเกด ในยคใดบาง……………………………………………………………………………………………………………………………..…………………..………8. ผลการจดหมวดหมของเมลดพช…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………9. นกเรยนใชลกษณะใดบางในการแบงกลมเมลด และใชเกณฑเหมอนหรอแตกตางจากกลม อนอยางไร…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………10. เมอมการรวมกลมเมลดหลายกลม ลกษณะทคลายกนของกลมมมากหรอนอยลกษณะ เพราะเหตใด…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………11. จากตาราง 19.2 สงมชวตลำาดบขนใดมความคลายคลงกนนอยทสด…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………12. สงมชวตชนดใดมความคลายคลงกนมากทสด…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………13. เพราะเหตใดจงใชภาษาละตนในการตงชอวทยาศาสตร
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………
14. จากไดโคโตมสคย มลกษณะใดบางทใชเปนเกณฑรวมกน และลกษณะใดบางทใชจำาแนก สตวทมกระดกสนหลงออกเปนกลม…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………15. นกเรยนจะเรมจำาแนกกลมของสตวจากขอ 2 หรอ 3 ไดหรอไม เพราะเหตใด…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………16. ไดโคโตมสคย…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………17. ไดโคโตมสคยทนกเรยนสรางขน ใชเกณฑแตกตางจากนกเรยนกลมอนหรอไม อยางไร…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………18. ไดโคโตมสคยทนกเรยนสรางขนสามารถนำาไปใชกบเมลดพชตางชนดกนไดหรอไม อยางไร
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………19. จากไดโคโตมสคยทใชในการจำาแนกสตวมกระดกสนหลงตอไปน1. ก. ไมมขากรรไกร A ข. มขากรรไกร 22. ก. หายใจดวยเหงอกตลอดชวต 3 ข. หายใจดวยปอด 43. ก. มกระดกออน B ข. มกระดกแขง C4. ก. ปอดยงไมเจรญด ตวออนหายใจดวยเหงอก D ข. ปอดเจรญด 55. ก. ไขมเปลอกหม ตวออนเจรญนอกตวแม 6 ข. ไขไมมเปลอกหม ตวออนเจรญในตวแม E6. ก. ผวหนงมเกลด F ข. ผวหนงไมมเกลด G
- A B C D E และ F นาจะเปนสตวในกลมใดบาง- ในการจำาแนกพะยนจะตองใชไดโคโตมสคยในขอใดบาง
20. จากรปสนข จงเขยนไดโคโตมสคยทใชในการจำาแนกสนขกลมน…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………21. แนวคดในการนำาความเขาใจเกยวกบการศกษาความหลากหลายทางชวภาพไปใชประโยชน…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………