Mc lc Trang

PAGE 2

Li ni u

X hi loi ngi tri qua nhiu hnh thi gia nh khc nhau. Gia nh l sn phm ca x hi, pht sinh v pht trin cng vi s pht trin ca x hi. Cc iu kin kinh t - x hi trong tng giai on pht trin nht nh l nhn t quyt nh tnh cht v kt cu ca gia nh. Do vy gia nh l hnh nh thu nh ca x hi, l t bo ca x hi. Quan im ny c Ph.Angghen nhn mnh nh mt nguyn l ca ni dung l lun Macxit v hn nhn v gia nh trong tc phm ni ting Ngun gc ca gia nh, ca ch t hu v ca Nh nc.(1884)

Gia nh l t bo ca x hi, s n nh v pht trin lnh mnh ca gia nh s gp phn vo s pht trin chung ca ton b x hi. Mi gia nh c xy dng da trn nhng si dy lin kt ca hn nhn, huyt thng v nui dng trong quan h hn nhn c th xem l quan h nn tng ca mi gia nh.

Nhn nh c v tr ca gia nh trong x hi, ng v Nh nc ta lun ch trng quan tm n vic xy dng gia nh ha thun, hnh phc. Biu hin vic, Nh nc ban hnh cc quy phm php lut, iu chnh quan h hn nhn v gia nh cho ph hp vi s pht trin ca x hi.

Trong quan h v chng, bn cnh i sng tnh cm, tnh yu thng ln nhau khng th khng quan tm ti i sng vt cht. Quan h ti sn gia v chng l mt vn ht sc quan trng, n l mt trong nhng tin gip cho v chng xy dng cuc sng hnh phc, p ng nhng nhu cu v vt cht tinh thn cho gia nh.

Xut pht t bn cht ca quan h hn nhn v gia nh l cc yu t nhn thn v ti sn gn lin vi cc ch th nht nh, khng th tch ri v khng c tnh n b ngang gi. Chnh s rng buc ny lm ny sinh cc quyn v ngha v php l gia h vi nhau m chia ti sn chung ca v chng l mt vn khng th thiu trong php lut hn nhn v gia nh .

Khng phi l quy nh mi trong Lut HN&G nm 2000 nhng trn c s s k tha Lut HN&G nm 1986 (iu 18), quy nh ny dn c nhng bc thay i tch cc cho ph hp vi s pht trin ca x hi. K t khi Lut HN&G nm 2000 c hiu lc, cc quy nh v chia ti sn chung ca v chng tng bc i vo cuc sng, pht huy c hiu qu iu chnh, gp phn xy dng cng c ch hn nhn v gia nh Vit Nam .

Tuy nhin, bn cnh nhng kt qu t c th vic p dng cc quy nh trn vo thc tin khng trnh khi nhng vng mc, kh khn trong vic gii quyt cc tranh chp lin quan n ti sn cc cp Ta n. Do vy, vic nghin cu vn chia ti sn chung ca v chng c ngha l lun v thc tin su sc nhm m bo cho cc quy nh ca php lut i vo cuc sng.

L sinh vin sau 4 nm c hc tp ti trng, vi mong mun gp mt phn nh vo vic lm sng t v l lun v thc tin ca vic chia ti sn chung ca v chng; em mnh dn chn ti Chia ti sn chung ca v chng theo lut hn nhn v gia nh Vit Nam Mt s vn l lun v thc tin lm ti kha lun tt nghip ca mnh.

Trong phm vi mt kha lun tt nghip, ti ch tp trung nghin cu lm sng t nhng vn l lun ca cc quy nh php lut v ti sn chung, chia ti sn chung v hu qu php l ca vic chia ti sn chung ca v chng theo Php lut hn nhn v gia nh Vit Nam hin hnh. ng thi qua thc tin p dng Lut, pht hin nhng bt cp v a ra nhng kin ngh nhm b sung hon thin cc quy nh ca php lut trong lnh vc ny.

C s phng php lun ca vic nghin cu ti l da trn php bin chng ca l lun khoa hc Mac LeNin v t tng H Ch Minh, cc quan im ca ng v Nh nc ta trong lnh vc hn nhn v gia nh. Ngoi ra, ti cn s dng mt s phng php nghin cu khc nh so snh, phn tch, tng hp.

Kt cu ca kha lun bao gm :

Li ni u.

Chng 1: Khi nim chung v ch ti sn ca v chng v chia ti sn chung ca v chng theo h thng php lut hn nhn v gia nh Vit Nam.

Chng 2 : Cc trng hp chia ti sn chung ca v chng theo lut hn nhn v gia nh Vit Nam nm 2000.

Chng 3 : Thc tin p dng php lut v chia ti sn chung ca v chng v mt s kin ngh.

Kt lun

Trong phm vi khun kh ca kha lun tt nghip, vi trnh chuyn mn v nhn thc cn hn ch, cng ngun ti liu nghin cu cn cha nhiu, do vy kha lun khng trnh khi nhng khim khuyt nht nh. Rt mong c s gp , ch bo ca cc thy,c gio v cc bn quan tm n vn ny.

Chng 1

Khi nim chung v ch ti sn ca v

chng v chia ti sn chung ca v

chng theo h thng php lut hn

nhn v gia nh vit nam

1.1.khI nim chung v ch ti sn ca v chng 1.1.1.Khi nim ch ti sn ca v chng

Gia nh l t bo ca x hi, gia nh tt th x hi mi tt. Nhn thc r iu ny ng v Nh nc ta lun ch trng quan tm, bo h hn nhn v gia nh.

cho gia nh tn ti v pht trin, cn phi c cc iu kin vt cht- c s kinh t nui sng gia nh. Do vy, ch ti sn ca v chng lun c nh lm lut quan tm nh l mt trong nhng ch nh c bn, quan trng nht ca php lut v hn nhn v gia nh.

Trong quan h hn nhn, quan h nhn thn l ch yu nhng quan h ti sn ca v chng cng l mt vn ht sc quan trng, n l mt trong nhng tin gip cho v chng xy dng cuc sng hnh phc, p ng nhng nhu cu v vt cht, tinh thn cho gia nh mnh.

Hn nhn v gia nh l nhng hin tng x hi mang tnh giai cp su sc. Trong quan h hn nhn khng ch c ngha ring t gia hai v chng m cn tn ti li ch ca nh nc v x hi. Chnh v vy giai cp thng tr u thng qua Nh nc, bng php lut iu chnh cc quan h hn nhn v gia nh ph hp vi li ch ca giai cp mnh. Ch ti sn chung ca v chng c hu ht cc quc gia ghi nhn, song ty thuc vo ch chnh tr x hi, phong tc, tp qun ca mi nc m quy phm php lut iu chnh quan h ti sn ca v chng cng khc nhau.

Php lut Vit Nam da trn c s nn tng l php lut X hi ch ngha th hin ch ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. Do bn cht ca quan h hn nhn x hi ch ngha ti sn khng c ngha quyt nh trong vic xc lp quan h v chng. Vic thit lp v xy dng quan h hn nhn gia nh u da trn c s tnh cm. Ti sn l bin php, phng tin n nh quan h gia nh, to iu kin gia nh thc hin tt cc chc nng, nhim v ca mnh. Trong php lut ca Nh nc ta, cho n nay vn cha c mt khi nim v ch ti sn ca v chng c quy nh trong mt vn bn c th ca c quan Nh nc c thm quyn. Ch ti sn ca v chng c quy nh trong php lut nh l mt tt yu khch quan, nhm iu chnh quan h ti sn ca v chng, gp phn n nh cc quan h x hi. T nhng phn tch trn ta c th rt ra khi nim v chia ti sn ca v chng nh sau : Ch ti sn ca v chng l tng hp cc quy phm php lut iu chnh v ti sn ca v chng, bao gm cc quy nh v xc lp ti sn, quyn v ngha v ca v chng i vi ti sn chung, ti sn ring; nguyn tc phn chia ti sn gia v v chng.

1.1.2. Ni dung ch ti sn chung ca v chng theo Lut Hn nhn v gia nh Vit Nam nm 2000.

Gia nh l t bo ca x hi, gia nh tt th x hi mi tt. Vy nh nc s lm g bo h hn nhn v gia nh ? C rt nhiu bin php m mt bin php khng th thiu c l vic Nh nc ban hnh cc quy phm php lut iu chnh quan h hn nhn v gia nh. Trong gia nh X hi ch ngha, v chng cng nhau nhau chm lo gnh vc cng vic gia nh, do ti sn ca v chng khng ch phc v cho bn thn m cn cho c cc thnh vin khc trong gia nh. Lut HN&G nm 2000 trn c s xem xt mi lin h ca ti sn v cuc sng v chng t thc tin quy nh v chng c ti sn chung.

*Cn c xc nh ti sn chung:

Ti sn chung ca v chng l ton b nhng quy nh ca php lut v vic hnh thnh khi ti sn chung ca v chng v quyn ngha v ca v chng i vi ti sn y.Trong ch x hi ch ngha nam n kt hn vi nhau trn c s tnh yu chn chnh, bnh ng v t nguyn. Khi tr thnh v chng tnh cht cng ng ti sn gia h c xc lp.

Theo quy nh ti iu 27 Lut HN&G nm 2000:

1.Ti sn do v, chng to ra, thu nhp hp php khc ca v, chng trong thi k hn nhn; ti sn m v chng c tha k chung hoc tng cho chung v nhng ti sn khc m v chng tho thun l ti sn chung.

Quyn s dng t m v chng c c l ti sn chung ca v chng. Quyn s dng t m v chng c c trc khi kt hn, c tha k ring ch l ti sn chung khi v chng c tho thun.

Ti sn chung ca v chng thuc s hu chung hp nht.

2. Trong trng hp ti sn thuc s hu chung ca v chng m php lut quy nh phi ng k quyn s hu th trong giy chng nhn quyn s hu phi ghi tn ca c v chng.

3. Trong trng hp khng c chng c chng minh ti sn m v chng ang c tranh chp l ti sn ring ca mi bn th ti sn l ti sn chung.

Nh vy ngoi vic d liu ngun gc, cn c thnh phn cc loi ti sn thuc s hu chung ca v chng, th nh lm lut cn cn c vo nguyn tc suy on xc nh nhng ti sn thuc s hu ca v chng ang c tranh chp, nhng khng c s xc nh ti sn ring ca v chng th coi l ti sn chung. y l quy nh mi ca Lut HN&G nm 2000, n xut pht t thc tin cuc sng, thng qua cng tc xt x v nhm hng ti vic m bo cao nht quyn v li ch ca cc bn.

Cn c php l xc nh khi ti sn chung ca v chng l s ra i v tn ti ca quan h v chng. Lut quy nh, nhng ti sn c v chng to ra trong thi k hn nhn mi uc coi l ti sn chung ca v chng.

Thi k hn nhn l thi gian quan h v chng tn ti. Thi k hn

nhn bt u t khi kt hn v chm dt khi mt bn cht hoc ly hn. Tuy nhin trong thc t c nhiu trng hp v chng ly nhau khng c ng k kt hn, khi pht sinh mu thun th a nhau ra to xin ly hn v phn chia ti sn. gii quyt tnh trng hn nhn thc t cn tn ng t trc, khi xem xt hu qu ca vic chia ti sn chung ca v chng theo hn nhn thc t s theo quy nh ti Ngh quyt s 35/2000/QH 10 ca Quc hi ngy 9/6/2000, Ngh quyt s 02/2000/NQ-HTP ca TANDTC ngy 23/12/2000.

Nh vy cn c xc lp ti sn chung ca v chng, trc ht phi da trn c s thi k hn nhn ca v chng. Ton b ti sn do v chng to ra trong thi k hn nhn ny c coi thuc khi ti sn chung ca v chng.

- Ti sn do v, chng to ra, thu nhp do lao ng, hot ng sn xut kinh doanh v nhng thu nhp hp php khc ca v, chng trong thi k hn nhn.

y l ti sn ch yu quan trng i vi khi ti sn c coi l ti sn chung ca v chng, bi bn cht ca cuc sng chung gia v chng l cng nhau chung vai gnh vc mi cng vic gia nh, to ra ti sn p ng mi nhu cu tinh thn, vt cht ca gia nh mnh.

Do tnh cht ca cuc sng chung v chng, ti sn chung ca v chng khng nht thit phi l ti sn do c hai v chng cng to ra trong thi k hn nhn, m ch cn v hoc chng to ra trong thi k hn nhn cng s l ti sn chung ca v chng.

Ti sn do v, chng to ta c th l ti sn t tay v hoc chng to ra phc v cho nhu cu ca gia nh, th hin di dng vt cht c th nh nh ca, xe c, vt dng trong gia nhHiu theo ngha rng ti sn do v chng to ra khng ch l nhng ti sn do chnh tay v hoc chng to ra, m cn l nhng ti sn m v hoc chng b tin vng, cng sc to ra. V l , chng ta phi hiu ti sn do v, chng to ra theo c hai ngha nh th mi thu sut c tinh thn iu lut.

Trong cuc sng v, chng c th tham gia lao ng, sn xut kinh doanh to ra ti sn, nhng phi l nhng lao ng hp php. Thu nhp t lao ng l thu nhp c bn, chnh ng ch yu ca ngi lao ng. Trong x hi ta, lao ng va l quyn li va l ngha v ca mi cng dn. Quyn t do sn xut kinh doanh ca c nhn c Nh nc ghi nhn l mt quyn hin nh, Nh nc lun khuyn khch v to iu kin cho cc c nhn c iu kin m rng sn xut kinh doanh. Bi n mt mt va mang li ti sn duy tr n nh v pht trin ca gia nh, mt khc gp phn thc y s pht trin cng nh lm giu cho x hi.

Vic cc bn thu nhp nhiu hay t, cao hay thp khng phi l cn c lut phn nh cng sc ng gp ca cc bn v chng. Nh vy d v chng nhiu ngnh ngh khc nhau, mc thu nhp khc nhau, song mi thu nhp t lao ng ngh nghip, sn xut kinh doanh theo quy nh ca Lut HN&G nm 2000 u l ti sn chung.

- Cc thu nhp hp php khc ca v chng trong thi k hn nhn.

Theo hng dn ti im a, mc 3 Ngh quyt s 02/2000/HTP th nhng thu nhp hp php khc ca v chng trong thi k hn nhn cn c th l tin lng, tin tr cp, tin trng thng x s m v chng c c hoc ti sn m v chng c xc lp quyn s hu theo quy nh ca BLDS nm 2005 ti cc iu 240 (xc lp quyn s hu i vi vt b chn giu, chm m c tm thy), iu 239 (xc lp quyn s hu i vi vt v ch, vt khng xc nh c ai l ch s hu), iu 243 (xc lp quyn s hu i vi gia cm b tht lc), iu 244 ( xc lp quyn s hu i vi vt nui di nc), iu 242 ( xc lp quyn s hu i vi gia sc b tht lc).

Nh vy, ch nhng ti sn c ngun gc hp php do v chng cng to ra hoc c xc lp quyn s hu trong thi k hn nhn mi l ti sn chung ca v chng.

- Ti sn chung ca v chng c tha k chung hoc c tng cho chung l ti sn chung ca v chng.

y l loi ti sn chung ca v chng c ngun gc c bit l tng cho. Ti sn ny thng khng nhiu bi v khi xy dng gia nh v chng bao gi cng mong mun cng nhau to lp ti sn pht trin kinh t gia nh. Tuy vy n li mang ngha x hi su sc, th hin s m bc, che ch yu thng gia nhng ngi thn v bn b.

Ngoi ra v chng cn c nhn di sn tha k, tr tha k theo di chc, v chng c quyn li ngang nhau trong vic hng phn di sn bng nhau khi tha k theo php lut.

Ti sn chung ca v chng cn c to lp bi s tho thun ca v chng, bao gm ti sn m v chng tho thun l ti sn chung v ti sn do v chng nhp t ti sn ring vo thnh ti sn chung. Vic nhp ti sn ring ca mt bn vo khi ti sn chung ca v chng nhm trn trnh ngha v ti sn ca mt bn th v hiu. y l quy nh rt mm do, linh hot nhm bo v quyn li ca ngi th ba tham gia vo quan h ti sn i vi v hoc chng.

i vi ti sn khng c chng c chng minh ti sn m v chng ang tranh chp l ti sn ring ca mi bn th ti sn cng l ti sn chung. y nh lm lut p dng nguyn tc suy on gii quyt tranh chp v ti sn chung ca v chng. y chnh l im mi ca Lut HN&G nm 2000.

iu 5 Ngh nh s 70/2000/N- CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph quy nh cc ti sn thuc s hu chung ca v chng khi ng k quyn s hu phi ghi tn c v v chng nh : nh , quyn s dng t.Vi quy nh ny th hin s bnh ng gia v chng trong qu trnh chim hu, s dng, nh ot ti sn chung.

Nh vy Lt HN&G nm 2000 quy nh cc cn c xc lp ti sn chung ca v chng, da vo thi k hn nhn v ngun gc cc loi ti sn, m bo cho quyn li ca v chng i vi ti sn chung. ng thi to c s php l cho cc To n nhanh chng gii quyt cc tranh chp v ti sn ca v chng.

* Ni dung quyn s hu ti sn.

Theo quy nh ti iu 28 Lut HN&G nm 2000 : V, chng u c quyn ngang nhau trong vic chim hu, s dng, nh ot ti sn chung. Ti sn chung ca v chng c chi dng bo m nhu cu ca gia nh, thc hin cc ngha v chung ca v chng.

Nh vy v mt nguyn tc v, chng c quyn ngha v ngang nhau trong vic chim hu, s dng, nh ot ti sn chung, n xut pht t quyn bnh ng ca v chng i vi ti sn chung. Khon 3 iu 28 Lut HN&G nm 2000 cn quy nh : Vic xc lp, thc hin v chm dt giao dch dn s lin quan n ti sn chung c gi tr ln, hoc l ngun sng duy nht ca gia nh, vic dng ti sn chung u t kinh doanh phi c v chng bn bc, tho thun, tr ti sn chung c chia u t kinh doanh ring theo quy nh ti khon 1 iu 29. C th ho quy nh trn Lut HN&G c hng dn chi tit ti iu 4 Ngh inh s 70/2000/N- CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph.

Nh vy, so vi Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 quy nh kh c th v y v quyn v ngha v ca v chng i vi ti sn chung.

Bn cnh vic quy nh ch ti sn chung ca v chng, Lut HN&G nm 2000 cn quy nh v, chng c quyn c ti sn ring. Quy nh ny gp phn lm lnh mnh ho cc quan h hn nhn v gia nh, to c s xy dng nhng gia nh ho thun, hnh phc.

1.2.khi lc vn chia ti sn chung ca v chng trong php lut vit nam.

1.2.1.Khi nim chia ti sn chung ca v chng.

Mc ch ca kt hn l nhm xy dng mt gia nh hnh phc, cng nhau chung sng sut i nhng cuc sng gia nh khng phi lc no cng m m.Trong quan h v chng, yu t tnh cm thng c a ln v tr hng u, khng c s phn bit rch ri ngun gc ti sn v ti sn ca ai, nhng cuc sng gia nh khng trnh khi vic pht sinh cc mu thun, bt ng quan im trong vic qun l, s dng, nh ot ti sn chung. Ch n khi mu thun trong gia nh pht sinh, lc cc tranh chp v ti sn mi c t ra, tu theo mc khc nhau m h c th yu cu ly hn hay xin chia ti sn chung m khng yu cu ly hn.

Chnh v vy vic quy nh ch nh chia ti sn chung ca v chng tr thnh mt nhu cu tt yu p ng c nhu cu thc t t ra. Mt mt gii to c nhng xung t, mu thun trong gia nh, gip cho cc c nhn t pht huy c cc kh nng ca mnh trong x hi. Mt khc gip cho cc To n gii quyt nhanh chng cc v vic.

Xut pht t thc t trn, Lut HN&G nm 2000 trn c s k tha Lut HN&G nm 1986 tip tc quy nh chia ti sn chung ca v chng. Trong nhiu nm qua ch nh ny tng bc i vo cuc sng pht huy c hiu qu iu chnh, gp phn xy dng, cng c ch hn nhn v gia nh Vit Nam.

Vy chia ti sn chung ca v chng l g? T nhng phn tch trn ta c th a ra khi nim v ch nh chia ti sn chung ca v chng nh sau:

Chia ti sn chung ca v chng l vic v chng t tho thun hoc yu cu To n gii quyt vic chia ti sn chung ca v chng da trn nhng iu kin nht nh, nhm bo m cho cc bn t ch trong vic s dng, nh ot, ti sn ca mnh trong khi ti sn chung.

1.2.2. S lc cc trng hp chia ti sn chung ca v chng trong h thng php lut Hn nhn v gia nh Vit Nam.

1.2.2.1.C lut Phong kin.

thi k ny quan h gia nh mang nng tnh cht gia trng, quyn uy, phc tng trong ngi v ph thuc tuyt i vo ngi chng. Ch s hu chung ca v chng cng c xc lp nhng vn cn hn ch.

Tiu biu giai on ny l hai b lut : Quc Triu Hnh Lut (QTHL) di triu L v b Hong Vit Lut L di thi nh Nguyn. C hai b lut ny u ghi nhn s tn ti ch s hu chung v ti sn ca v chng, y chnh l tn to in sn.

V vn chia ti sn chung c lut phong kin Vit Nam quy nh hai trng hp chia ti sn chung ca v chng : khi mt bn cht trc v chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

QTHL quy nh khi v hoc chng cht th in sn u c chia i mi ngi mt phn. y l mt quy nh tin b th hin s bnh ng ca ngi v i vi ngi chng trong quan h ti sn. Tuy nhin do hn ch ca x hi by gi nn quyn li ca ngi v cng cha thc s c m bo, th hin ch: nu ngi v cn sng m ci gi th phi tr li in sn c chia

Trng hp v chng ly hn, vic phn chia ti sn chung c quy nh trong QTHL nh sau : Nu ly hn m c con th ti sn chung khng c chia; nu v chng khng c con m ly hn th ti sn chung ca v chng c chia i cho hai ngi. Trng hp ngi v phm gian m ly hn th khng nhng khng c chia ti sn chung, m cn khng ly li c ti sn ring.

Nh vy lut Phong kin do vn cn mang nng t tng l gio, gia trng, cao coi trng v tr, vai tr ca ngi chng trong gia nh, ngi n ng trong x hi, nn quyn li ca ngi ph n vn cha c bnh ng v cha c bo m.

1.2.2.2.Thi k Php thuc.

Sau khi hon tt tin trnh xm lc, m bo v duy tr nn mng cai tr thc dn nc ta, thc dn Php chia nc ta ra lm 3 min vi ba ch d b cai tr. mi min p dng cc B lut Dn s ring, trong quy nh iu chnh cc quan h v hn nhn v gia nh.

- Ti Bc k p dng cc quy nh trong B dn lut nm 1931.

- Ti Trung k p dng cc quy nh trong B dn lut nm 1936.

- Ti Nam k p dng cc quy nh trong B dn lut Gin yu nm 1883.

Php lut thi k ny vn duy tr hai trng hp chia ti sn chung ca v chng nh c lut l chia khi mt bn cht trc v chia ti sn chung khi ly hn.

i vi trng hp chia ti sn chung ca v chng khi ly hn BDLBK quy nh, nu v chng c con m ly hn th ti sn chung ca v chng s khng c chia theo nguyn tc chia i m ngi v ch c chia mt phn trong ti sn chung tu theo k phn m ngi v ng gp. Nu phm gian m ly hn th phn m ngi v c chia s b bt i mt na. Nu ngi v ly hn m khng c con th s c ly li k phn ca mnh v mt na ti sn chung.

Trng hp chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc, b DLBK quy nh khng chia m gi nguyn, ch t ra vn chia khi ngi v cn sng m ci gi.

Trong b dn lut Gin yu 1883 khng tha nhn ch cng ng to sn, ton b ti sn trong gia nh u thuc s hu ca ngi chng. Do khng t ra vn chia ti sn.

Nh vy ch hn nhn ca nc ta thi k Php thuc l cng c php l ca giai cp thng tr nhm cng c v bo v li ch ca mnh. Thi k ny quyn li ca ngi ph n, ngi v hu nh khng c php lut xem xt, coi trng.1.2.2.3.Thi k sau Cch mng Thng Tm nm 1945 n nay.

Cch mng Thng Tm thnh cng, nh nc Vit Nam dn ch cng ho ra i. D cn bn chng th trong gic ngoi, nhng ng v Nh nc ta vn ch trng ti vic son tho xy dng h thng php lut nhm cng c v bo v thnh qu ca Cch mng.

Nm 1950 Nh nc ta ban hnh hai sc lnh u tin v hn nhn gia nh l : Sc lnh s 97-SL v sc lnh s 159-SL. Sc lnh vn duy tr cc trng hp chia ti sn chung ca lut c, tuy nhin vic quy nh v vn chia ti sn cn rt chung chung, Sc lnh cha quy nh r v cch thc chia, nguyn tc chia cng nh hu qu php l ca vic chia ti sn chung.

thi k ny Nh nc ta cha ban hnh b lut Dn s mi, thay vo l vic duy tr p dng BDLBK v BDLTK trn c s c chn lc cc yu t tin b, xa b cc quy nh h tc, lc hu. M theo cc b dn lut ny quy nh, ch ti sn chung ca v chng l ch cng ng ton sn. Do vic Sc lut ch quy nh cc trng hp chia m cha d liu nguyn tc chia th vn p dng nguyn tc chia i.

Nm 1959, ln u tin Lut hn nhn v gia nh c ra i, hay cn gi l o lut s 13. Theo Lut HN&G nm 1959 ti sn chung ca v chng l ti sn chung hp nht, tc mi ti sn m v chng c trc v sau khi kt hn u l ti sn chung ca v chng, lut khng tha nhn ti sn ring. Lut quy nh hai trng hp chia ti sn chung ca v chng l:chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc v chia khi ly hn.

Trng hp chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc (iu 16) th s chia nh khi ly hn. Cn khi ly hn vic chia ti sn s cn c vo s ng gp v cng sc ca mi bn, tnh hnh ti sn, tnh trng c th ca gia nh

Lut HN&G nm 1959 khc phc c nhng hn ch ca hai sc lnh khi quy nh r nguyn tc chia ti sn chung ca v chng. ng thi khng nh c bn cht php lut x hi ch ngha, l cng c php l ca Nh nc, phc v nhn dn lao ng, l nn mng tng bc xy dng nghnh lut hn nhn v gia nh trong h thng php lut X hi ch ngha ca Nh nc ta.

Lut HN&G nm 1986 c Nh nc ban hnh vo nhng nm u ca thi k i mi.

V quy nh chia ti sn chung ca v chng so vi Lut HN&G nm 1959 c im tin b hn, l quy nh chia ti sn chung ca v chng trong ba trng hp : Chia khi ly hn, chia khi mt bn cht trc v chia trong thi k hn nhn.V nguyn tc chia ti sn khi mt bn cht trc v chia trong thi k hn nhn s chia nh khi ly hn, ng thi p dng c php lut v tha k theo thng t s 81/1988. Cn khi ly hn s theo nguyn tc chia i.

K tha Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 cng quy nh vic phn chia ti sn chung ca v chng trong ba trng hp trn.

Nh vy trong tng thi k, ph thuc vo hon cnh lch s v thc t lc by gi m vic quy nh v chia ti sn chung ca v chng c khc nhau. Lut Hn nhn v gia nh Vit Nam ang ngy mt cng c v hon thin, gp phn iu chnh cc quan h hn nhn v gia nh ngy mt tt hn. ng thi thc y x hi ngy mt tin ln, xy dng t nc ngy cng vng mnh.

Chng 2

Cc trng hp chia ti sn chung ca

v chng theo lut hn nhn v gia

nh vit nam nm 2000

2.1.Chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn.

2.1.1.Mc ch quy nh vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn

K tha v pht trin Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 cng quy nh v vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn ti iu 29 v quy nh hu qu chia ti sn chung ca v chng ti iu 30.

V nguyn tc, khi hn nhn cn tn ti th ti sn chung vn cn tn ti, ch ti sn ny ch chm dt v mt php l nh : ly hn, mt bn v hoc chng cht hoc b ta n tuyn b l cht. Nhng cc nh lm lut vn t ra vn chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn, l xut pht t thc tin i sng x hi, ca cc quan h hn nhn v gia nh trong nhng nm va qua.

Mt s trng hp v chng d c mu thun su sc, tnh cm khng cn, nhng v l do no nh : s nh hng ti ha kh trong gia nh, nh hng ti con ci, hng xm ch ci, ti danh d uy tn ca nhau m h khng yu cu ly hn, ch yu cu chia ti sn chung ca v chng. Chnh v vy, vic chia ti sn chung khi hn nhn tn ti tr thnh mt nhu cu tt yu, p ng c thc t t ra cho cc c nhn t pht huy cc kh nng ca mnh trong x hi. Mt khc, va gim thiu mt t l ln cc cp v chng xin ly hn, hn ch thp nht cc tranh chp pht sinh gia v v chng.

Ngoi ra, vic quy nh chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn cng th hin c t tng lp php tin b ca nh nc ta, l quan tm n li ch ca tng c nhn trong gia nh v trong cc mi quan h ngoi x hi.Vi vic quy nh vn chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn s l c s php l Ta n gii quyt cc tranh chp v ti sn gia v chng.

S vn ng khng ngng ca cc quan h x hi i hi vic ban hnh php lut phi kp thi, do vic t ra ch nh chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn l ht sc cn thit, ph hp vi cuc sng v tm l nguyn vng ca nhn dn.

2.1.2.iu kin chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn

Theo quy nh ti iu 29, khon 1 Lut HN&G nm 2000 th : Khi hn nhn tn ti, trong trng hp v chng u t kinh doanh ring, thc hin ngha v dn s ring hoc c l do chnh ng khc th v chng c th tha thun chia ti sn chung

Nh vy, m bo c mc ch ca vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn th cn phi p ng cc iu kin sau :

- V chng u t kinh doanh ring.

- V chng thc hin ngha v dn s ring.

- V chng c l do chnh ng khc.

2.1.2.1. Chia ti sn chung khi v chng u t kinh doanh ring

Xut pht t quy nh ti iu 57 Hin php nm 1992 cng dn c quyn t do kinh doanh theo php lut. Vic ghi nhn quyn chia ti sn chung ca v chng u t kinh doanh ring l s c th ha mt trong nhng quyn hin nh ca cng dn.

Chia ti sn chung ca v chng trong trng hp v chng u t kinh doanh ring, xut pht t vic tn trng quyn t do ca c nhn, nu mt trong hai v chng mun u t kinh doanh ring th c th chia ti sn chung ca v chng.

Nh nc ta ngy cng m ca th trng to ra nhiu c hi cho cc ch th tham gia vo hot ng u t kinh doanh. Bn cnh nhng c hi lm giu th nn kinh t th trung cng t ra khng t th thch, i hi cc ch th kinh doanh phi lun nhy bn, tnh to nm bt tt thi c v iu quan trng l phi ch ng v vn. Cho nn nhiu khi ch v mt l do no m v chng khng thng nht c vi nhau trong vic s dng ti sn chung vo vic u t kinh doanh nn l mt c hi.

Quy nh ny mt mt to iu kin cho v, chng c ti sn ring lm vn u t kinh doanh hoc chp thi c khi ti sn ring ca mt bn khng , m bn kia li khng ng s dng vo cng vic kinh doanh, bun bn . Mt khc quy nh ny cn nhm bo v li ch ca gia nh, bo m cuc sng n nh ca cc thnh vin trong gia nh trnh khi nhng nh hng tiu cc, hn ch ri ro do hot ng u t kinh doanh gy ra.

2.1.2.2. Chia ti sn chung ca v chng khi mt bn thc hin ngha v dn s ring.

y l trng hp v chng phi thc hin ngha v dn s ring nh : trc khi kt hn hoc trong thi k hn nhn, ngi v hoc ngi chng vay n s dng vo nhu cu ring, ngha v bi thng thit hi do hnh vi tri php lut gy ra, ngha v cp dng, nui dng ngi khc Nu ti sn ring khng c hoc khng m v chng khng tha thun c v vic ly ti sn chung thc hin ngha v ring cho mt bn th v, chng c quyn yu cu chia ti sn chung trong thi k hn nhn ngi v, chng ly phn ti sn ca mnh trong khi ti sn chung ca v chng nhm thc hin ngha v dn s ring ca mnh mt cch c lp m khng lm nh hng ti quyn li ca pha bn kia.

2.1.2.3. Chia ti sn chung ca v chng khi c l do chnh ng khc.

y hiu th no l c l do chnh ng khcca v, chng chia ti sn chung khi hn nhn cn tn ti, cho n nay d c hai vn bn hng dn l Ngh quyt s 02/2000/NQ-HTP ngy 23/12/2000 ca HTPTANDTC hng dn p dng mt s quy nh ca Lut HN&G nm 2000 v Ngh nh s 70/2001/NQ-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut HN&G nm 2000 nhng vn cha c mt hng dn cp vn ny.

Vic cha c hng dn c th v c l do chnh ng khc nn trong thc tin p dng lut cn gp nhiu vng mc. S ty tin nhiu khi mang m mu sc ch quan ca cc thm phn khi xt x trong vic cng nhn c hay khng c l do chnh ng s dn n tnh trng thiu s thng nht trong cch thc gii quyt ca Ta n, Ta n ny th cho mt v vic c th no l c l do chnh ng nhng Ta n khc th li cho rng khng phi l l do chnh ng v khng cho chia ti sn chung ca v chng

Theo em, php lut cn phi c th hn th no l c l do chnh ng, to s ng b trong cch hiu v p dng php lut ca cc cp xt x. C

th coi l c l do chnh ng khi thuc mt trong cc trng hp sau:

+ Mt bn v hoc chng b tuyn b mt tch theo quyt nh c hiu lc php lut ca Ta n.

+ V chng tnh tnh khng hp nhau nhng con ci ln hoc l ngi c a v trong x hi, c bng cp h c mu thun vi nhau nhng khng mun ly hn v s nh hng n danh d, uy tn.

+ Mt bn v chng c hnh vi ph tn ti sn ca gia nh nh ru ch, c bc, nghin htth bn kia c th yu cu chia ti sn chung khi hn nhn tn ti.

+ Do mu thun gia con chung v con ring hoc mu thun trong cch qun l, s dng ti sn v nhu cu ca gia nh.

Nh vy vi vic quy nh c th, r rng v l do chnh ng s to iu kin thun li, d dng cho vic p dng ca cc Ta n.

Ngoi ra Lut HN&G nm 2000 cn quy nh vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn phi lp thnh vn bn. Trong trng hp v chng khng tha thun c v vic chia ti sn chung th c quyn yu cu Ta n gii quyt. Vn t ra l bn tha thun v chia ti sn chung ca v chng khi hn nhn tn ti, nn chng cn phi c s cng nhn ca Ta n hay mt c quan nh nc c thm quyn v s can thip ca Ta n ch t ra khi v chng khng tha thun c vic chia ti sn chung? Thit ngh cn phi c cc vn bn hng dn c th v vn ny, trnh tnh trng v chng da vo cc l do khng chnh ng chia ti sn chung trong thi k hn nhn.

hn ch cc cp v chng trong thc t lm dng quyn trong vic chia ti sn chung nhm mu cu li ch tri php lut, xm phm ti quyn li ca ngi khc, khon 2 iu 29 Lut HN&G nm 2000 quy nh : Vic chia ti sn chung ca v chng nhm trn trnh thc hin ngha v v ti sn khng c php lut cng nhn. C th ha iu ny, iu 11 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph c hng dn cc trng hp c coi l trn trnh thc hin ngha v v ti sn nh sau:

1.Ngha v nui dng, cp dng ngi khc theo quy nh ca php lut.

2.Ngha v bi thng thit hi.

3.Ngha v thanh ton khi b Ta n tuyn b ph sn doanh nghip.

4.Ngha v np thu v ngha v ti chnh khc i vi nh nc.

5.Ngha v tr n cho ngi khc.

6.Cc ngha v v ti sn khc theo quy nh ca php lut.

Nh vy, nu pht hin vic v chng c yu cu chia ti sn chung nhm trn trnh ngha v v ti sn th phn quyt ca Ta n phi b hy b.

Quy nh v chia ti sn chung ca v chng khi hn nhn tn ti khng phi gin tip quy nh v ch ly thn. Theo cc b lut dn s c th ly thn c hiu l trng hp v chng sng cch bit nhau trong mt thi gian nht nh v ti sn ca v chng c thc hin theo ch bit sn. Ngha l phn ti sn ca mi ngi c chia trong khi ti sn chung v mi ti sn m mi bn to ra khi sng ly thn l ti sn ring ca mi

ngi. Theo Ph.Angghen, ly thn c ngun gc t tn gio v c gii quyt da trn c s li ca v chng. Nh lm lut t sn cho rng ly thn l mt gii php nhm gii ta xung t trong quan h v, chng; mt khc, thi hn m v chng ly thn do Ta n quyt nh s to c hi v chng suy xt li, nhm hn gn mu thun gia v chng, v chng chung sng on t khng phi ly hn [18,tr 120]. Hay ni cch khc i chia ti sn khi

hn nhn tn ti ch yu xut pht t nhng l do v mt ti sn, cn vi

trng hp ly thn bao gi cng xut pht t yu t tnh cm.

Nh vy Lut HN&G ca Nh nc ta khng quy nh v vn ly thn, iu ny hon ton ph hp vi bn cht ca hn nhn c xc lp di ch X hi ch ngha.

2.1.3.Nguyn tc chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn.

V phng din chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn, Lut HN&G nm 2000 cho php v chng t tha thun chia ti sn chung bng vn bn hoc yu cu Ta n gii quyt.

2.1.3.1.Nguyn tc t tha thun ca v chng.

Trn c s tn trng quyn t nh ot ca v chng i vi ti sn chung, Lut HN&G nm 2000 quy nh v chng c th t tha thun chia ti sn chung trong thi k hn nhn. y chnh l im mi ca Lut HN&G nm 2000 so vi Lut HN&G nm 1986.

trnh vic tha thun ca v chng nhm mc ch tu tn, trn trnh ngha v ti sn, Lut HN&G nm 2000 quy nh vic tha thun ca v chng phi lp thnh vn bn v ghi r cc ni dung nh : l do chia ti sn, phn ti sn chia, phn ti sn cn li khng chia (nu c), thi im c hiu lc ca vic chia ti sn chung v nhng ni dung khc nu c. Vn bn tha thun c th c ngi lm chng hoc c cng chng, chng thc theo yu cu ca v, chng hoc theo quy nh ca php lut (iu 6 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph ). Nu vic tha thun ny nhm mc ch trn trnh thc hin ngha v v ti sn khng c php lut cng nhn.

Thc tin xt x cho thy, nu cc ng s tha thun c vi nhau v cc vn ang c tranh chp s l bin php hu hiu hn c, trnh c nhng mu thun bt ng khi chia ti sn chung trong thi k hn nhn.

V chng c th tha thun v hoa li, li tc pht sinh t ti sn chia l s hu ring ca mi ngi hay l ti sn chung hoc c th tha thun v thu nhp do lao ng, hot ng sn xut kinh doanh v nhng thu nhp hp php khc ca mt bn sau khi chia ti sn chung l ti sn ring ca v, chng hay vn l ti sn chung ( iu 8 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph ).

Nh vy Lut HN&G nm 2000 rt cao nguyn tc t tha thun khi chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn.Tuy nhin y i hi s tha thun ca v chng phi trung thc, t nguyn, khng c la di, cng p, c nh vy mi m bo c quyn li ca cc bn v chng.

2.1.3.2.Nguyn tc v chng c quyn yu cu Ta n gii quyt.

Trng hp v, chng khng tha thun c vic chia ti sn chung th c hai bn hoc mt bn c quyn yu cu Ta n gii quyt.Tuy nhin Lut li khng quy nh r nguyn tc chia nh th no, dn n thc t p dng cc Ta n hin nay gp rt nhiu vng mc.

Lut HN&G nm 1986, ti iu 18 c quy nh vic chia ti sn chung ca v chng khi hn nhn tn ti nh chia ti sn chung ca v chng khi ly hn. Nn chng Lut HN&G nm 2000 cng nn quy nh nh vy! V vy theo em cn phi c vn bn hng dn quy nh c th v vn ny to c s php l cho cc Ta n khi gii quyt vic chia ti sn chung ca v chng khi hn nhn tn ti.

2.1.4.Hu qu php l ca vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn.

2.1.4.1.Hu qu php l v nhn thn.

Vic chia ti sn chung trong thi k hn nhn khng lm chm dt quan h v chng trc php lut, gia hai bn vn tn ti mi quyn v ngha v ca v chng nh ngha v chm sc, gip d ln nhau; ngha v chung thy, c quyn la chn ngh nghip chnh ng , quyn la chn ni c tr, quyn tha k ti sn ca nhau khi mt bn cht trcVic v chng chung hay ring vi nhau sau khi chia ti sn chung l ty thuc vo thc t i sng c th ca v chng, iu ny khng lm hn ch cc quyn v ngha v nhn thn gia v v chng theo quy nh ca php lut.V vy, vic chia ti sn chung trong thi k hn nhn khng c ngha l quy nh v ch ly thn. Do quan h hn nhn vn ang tn ti nn trn c s tnh cht cng ng ca hn nhn, khi ti sn chung ca v chng pht sinh sau khi chia ti sn chung v nguyn tc vn l s hu chung hp nht, tr trng hp cc bn c tha thun khc.

2.1.4.2.Hu qu php l v ti sn.

iu 30 Lut HN&G nm 2000 quy nh: Hoa li, li tc pht sinh t ti sn c chia th thuc s hu ring ca mi ngi; phn ti sn cn li khng chia vn thuc s hu chung ca v chng. Nh vy, nu v chng tha thun chia mt phn ti sn chung th phn chia, hoa li, li tc pht sinh t phn ti sn chia thuc s hu ring ca v chng; phn ti sn chung cn li vn thuc s hu chung ca v chng.

Vn t ra l, trng hp v chng yu cu chia ton b ti sn chung th khng cn cn c pht sinh ti sn chung na, nh vy vic chi dng trong gia nh v cc ngha v chung ca v chng s c gii quyt nh th no? Trch nhim ca cc bn trong vic duy tr s n nh v pht trin ca gia nh s c gii quyt ra sao? V hnh chung quy nh ny c th lm nh hng ti s n nh ca gia nh, mt i bn cht, chc nng ca gia nh x hi ch ngha! Bi vy nh lm lut cn phi c nhng quy nh cht ch hn nhm m bo cuc sng n nh ca gia nh.

Mt khc iu 8 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph cn quy nh : Thu nhp do lao ng, hot ng sn xut kinh doanh v nhng thu nhp hp php khc ca mi bn sau khi chia ti sn chung l ti sn ring ca v, chng, tr trng hp v chng c tha thun khc. Theo quy nh ny th sau khi chia ti sn chung, mi thu nhp m mi bn c c s khng thuc s hu chung hp nht na. iu ny c ngha l k t khi chia ti sn chung ca v chng, ch s hu chung hp nht ca v chng s chm dt.

Quy nh ny l mu thun vi khon 1 iu 27 Lut HN&G nm 2000 v xut pht t tnh cng ng ca quan h hn nhn, th ti sn do v chng to ra trong thi k hn nhn u l ti sn chung ca v chng, khng phn bit mc ng gp, thu nhp ca mi bn, khng i hi phi do c hai bn cng trc tip to ra, do cn kp thi c sa i quy nh ny. Hn na vi quy nh ny s tao ra l hng php lut cho vic trn trnh trch nhim ng gp ca v chng vo i sng chung ca gia nh.V vy theo em, cn phi c quy nh c th v trch nhim ca v chng i vi i sng chung ca gia nh khi chia ti sn chung.

Qua phn tch trn cho thy, quy inh v hu qu php l ca vic chia ti sn chung trong thi k hn nhn l cha y , cha hp l v chnh xc. Lut HN&G cn quy nh r hn trch nhim ca cc bn i vic duy tr s n nh v pht trin ca gia nh sau khi chia ti sn chung. V quy nh r nhng ti sn m v chng c c sau khi chia ti sn chung do c tha k chung, tng cho chung l ti sn chung ca v

chng, tr trng hp ngi li di sn tha k, ngi tng cho ti sn

c s phn nh r quyn ca mi bn v, chng trong khi ti sn .

Sau khi chia ti sn, v chng c th khi phc li ch ti sn chung, trn c s c vn bn tha thun gia v chng v vic khi phc ti sn chung v c ngi lm chng hoc chng thc theo yu cu ca v, chng hoc theo quy nh ca php lut.( iu 9 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph).

Vi iu kin nn kinh t nc ta hin nay, vic quy nh chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn l rt cn thit, p ng c xu th pht trin ca x hi v nhu cu ca thc tin. Tuy nhin m bo hiu qu iu chnh ca php lut, gii quyt tt cc tranh chp c th xy ra th php lut cn quy nh v vn ny mt cch cht ch, logic v hp l hn.

2.2.chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b ta n tuyn b l cht.

2.2.1.iu kin chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht.

Nu kt hn l s kin lm gn kt nhng c nhn c lp tr thnh mt thc th mi gia nh, nhm mc ch chung sng vi nhau sut i, xy dng gia nh hnh phc bn vng, th cht li l s kin lm chm dt quan h hn nhn gia v chng. Vic mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht s lm chm dt hon ton quan h nhn thn cng nh quan h ti sn gia cc bn. Do vy m bo quyn li cho bn cn sng v quyn li ca nhng ngi tha k ti sn khc, php lut HN&G c t ra vn chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc v vic tha k ti sn gia v chng.

Khon 1 iu 31 Lut HN&G nm 2000 quy nh : V chng c quyn tha k ti sn ca nhau theo quy nh ca php lut v tha k Hay ni cch khc v, chng c th tha k ti sn ca nhau theo di chc hoc theo php lut.

2.2.1.1.Tha k theo php lut.

Tha k theo php lut c t ra khi mt bn v hoc chng c di sn tha k cht i, nhng khng lp di chc hoc c di chc nhng di chc khng hp php. Tha k theo php lut l tha k theo hng, iu kin v trnh t tha k do php lut quy nh, ti im a khon 1 iu 676 BLDS 2005 quy nh: v, chng thuc hng tha k th nht cng vi cha m (nui) v con (nui) ca ngi cht.

iu kin v, chng c hng di sn tha k ca nhau theo lut l gia h phi tn ti mt quan h hn nhn hp php, tc l quan h hn nhn c ng k kt hn, khng vi phm cc trng hp cm kt hn v tun th y cc iu kin kt hn. Ngoi ra, quan h hn nhn thc t cng c coi l c gi tr php l khi tha mn cc quy nh ca php lut.

Theo Ngh quyt s 35/2000/QH10 ngy 9/6/2000 ca Quc hi kha X v vic thi hnh lut hn nhn v gia nh nm 2000 ti mc 3 im a, b c hng dn v hn nhn thc t nh sau:

a) Trong trng hp quan h v chng c xc lp trc ngy 03 thng 01 nm 1987, ngy Lut Hn nhn v gia nh nm 1986 c hiu lc, m cha ng k kt hn th c khuyn khch ng k kt hn; trong trng hp c yu cu ly hn th c Ta n th l gii quyt theo quy nh v ly hn ca Lut Hn nhn v gia nh nm 2000;

b) Nam v n sng chung vi nhau nh v chng t ngy 03 thng 01 nm 1987 n ngy 01 thng 01 nm 2001, m c iu kin kt hn theo quy nh ca Lut ny th c nghi v ng k kt hn trong thi hn hai nm, k t ny Lut ny c hiu lc cho n ngy 01 thng 01 nm 2003; trong thi hn ny m h khng ng k kt hn, nhng c yu cu ly hn th Ta n p dng cc quy nh v ly hn ca Lut Hn nhn v gia nh nm 2000 gii quyt.

T sau ngy 01 thng 01 nm 2003 m h khng ng k kt hn th php lut khng cng nhn h l v chng;

Nh vy trn y l cc trng hp c php lut cng nhn l quan h hn nhn thc t , do n trc ngy 01 thng 01 nm 2003 m h vn cha ng k kt hn nhng c mt bn v hoc chng cht th bn cn sng vn c quyn tha k ti sn ca bn cht.

Trng hp cn b v b i min Nam tp kt ra Bc hi nm 1954, c v, c chng min Nam m ly v hoc ly chng min Bc th theo hng dn ca Ngh quyt s 02/2000/NQ-HTP ngy 23/12/2000 ti mc 2 im d3, th vn x l theo Thng t s 60 TATC ngy 22/2/1978 ca TANDTC. Theo tinh thn ca thng t, th y l trng hp ngoi l, l hu qu ca chin tranh, v vy cuc hn nhn sau ca cn b min Nam tp kt ra Bc vn l cuc hn nhn hp php. Tr khi c cn c cho rng ngi v hoc ngi chng tp kt c v hoc chng min Nam nhng li ni di l cha c nay ngi v hoc chng sau cho rng mnh b la di nn xin hy vic kt hn ca h, th Ta n x hy vic kt hn. Bi vy nu mt bn v hoc chng cht th ngi v hoc chng sau vn c quyn tha k ti sn ca ngi cht.

Ngoi ra, iu 680 BLDS nm 2005 cn quy nh vic tha k trong trng hp v, chng chia ti sn chung, ang xin ly hn hoc kt hn vi ngi khc nh sau:

1.Trong trng hp v, chng chia ti sn chung khi hn nhn cn

tn ti m sau mt ngi cht th ngi cn sng vn c tha k di sn. Mc d c chia ti sn chung nhng v bn cht mi quan h hn nhn vn cn tn ti cho nn quyn tha k ca cc bn l ng nhin.

2. Trong trng hp v, chng xin ly hn m cha c hoc c Ta n cho ly hn bng bn n hoc quyt nh cha c hiu lc php lut, nu mt ngi cht th ngi cn sng vn c tha k di sn. Quan h hn nhn ch thc s chm dt khi bn n hoc quyt nh ly hn ca Ta c hiu lc php lut. Hay ni cch khc quan h hn nhn vn cn tn ti nn mt bn v hoc chng vn c quyn hng di sn tha k khi mt bn cht trc.

3. Ngi ang l v hoc chng ca mt ngi ti thi im ngi cht th d sau kt hn vi ngi khc vn c tha k di sn. y l trng hp m ti thi im mt bn v hoc chng cht, th quan h hn nhn gia h vi ngi cn sng vn cn tn ti do bo v quyn tha k ca ngi cn sng nn ngay c khi h kt hn vi ngi khc th php lut vn cho h c tha k di sn ca ngi cht. Mt khc xa b trit nh hng ca php lut phong kin v quan h bt bnh ng gia v chng trong quan h tha k.

2.2.1.2.Tha k theo di chc.

Trng hp mt bn v hoc chng c di sn tha k trc khi cht c li di chc (di chc hp l), quy nh r nhng ch th no c hng di sn, k phn bao nhiu, thi im chia lc no th phi chia theo di chc. Tuy nhin m bo quyn li cho bn cn sng iu kin c hng di sn tha k, nhng v mt l do no m b ngi lp di chc trut quyn tha k, ti iu 669 BLDS nm 2005 quy nh : trng hp bn v hoc chng cn sng khng c ngi lp di chc cho hng ti sn hoc ch cho hng phn di sn t hn hai phn ba sut ca mt ngi tha k theo php lut th h vn c hng mt k phn bng hai phn ba ca mt sut chia theo lut, tr trng hp h t chi .

Ngoi ra m bo quyn li ca bn v hoc chng cn sng, gip h n nh v duy tr cuc sng bnh thng, Lut HN&G nm 2000 ti khon 3 iu 31 cn quy nh vic hn ch quyn yu cu chia di sn tha k : Trong trng hp yu cu chia di sn tha k m vic chia di sn nh hng nghim trng n i sng ca bn v hoc chng cn sng v gia nh th bn cn sng c quyn yu cu Ta n xc nh phn di sn m nhng ngi tha k c hng nhng cha cho chia di sn trong mt thi hn nht nh; nu ht thi hn do Ta n xc nh hoc bn cn sng kt hn vi ngi khc th nhng ngi tha k khc c quyn yu cu Ta n cho chia di sn tha k

Vy th no l nh hng nghim trng n i sng? v th no l thi hn nht nh? Theo hng dn ti mc 4 Ngh quyt s 02/2000/NQ-HTP v iu 12 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph th : thi hn cha cho chia di sn tha k theo quy nh ti khon 3 iu 31 Lut HN&G nm 2000 l khng qu ba nm. Vic chia di sn nh hng nghim trng n i sng ca bn cn sng v gia nh l trng hp nu chia di sn th bn cn sng v gia nh khng th duy tr cuc sng bnh thng do khng c ch , mt t liu sn xut duy nht to thu nhp hoc v l do chnh ng khc. Trong thi gian Ta n cha cho chia di sn, bn cn sng ch c quyn s dng, khai thc hng hoa li, li tc pht sinh t di sn v phi gi gn, bo qun di sn, khng c thc hin cc giao dch lin quan n vic nh ot di sn, nu khng c s ng ca nhng ngi tha k khc.

y l mt quy nh mi ca Lut HN&G nm 2000, n xut pht t i sng thc tin ca x hi v nhm bo v quyn li ca cc bn v, chng v gia nh .

Nh vy trn y l nhng iu kin chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht.

2.2.2.Nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht hoc b Ta n tuyn b l cht.

Lut HN&G nm 2000 khng d liu nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc, dn ti nhng cch hiu khng thng nht khi p dng lut trong tng trng hp c th ny.

Trc y theo quy nh ti iu 17 Lut HN&G nm 1986 th khi mt bn v , chng cht trc, nu cn chia ti sn chung ca v chng th chia i, phn ti sn ca ngi cht c chia theo quy nh ca php lut v tha k. Theo em y l mt quy nh hp l, bi quan h ti sn ca v chng l quan h s hu chung hp nht ; mi ti sn do v chng lao ng , sn xut kinh doanh v nhng thu nhp hp php khc ca v, chng to ra trong thi k hn nhn; nhng ti sn m v chng c tha k chung , tng cho chung u l ti sn chung ca v chng. V chng c quyn s hu ngang nhau i vi khi ti sn chung m khng ph thuc vo cng sc ng gp ca mi bn vo vic xy dng v pht trin vo khi ti sn chung nhiu hay t.

Cho nn Lut HN&G nm 2000 cn phi b sung vo quy nh ti iu 31 v nguyn tc chia ti sn chung, to c s php l khi gii quyt vic phn chia ti sn , trnh vic ty tin khi p dng ca cc Ta n .

Tuy nhin thc t cuc sng vn phi tip din, khng th ngi ch s hng dn, ch o t trn th mi gii quyt yu cu. Bi vy trn thc t, trong cc trng hp cn phi chia ti sn chung ca v chng th nguyn tc chia i ti sn chung ca v chng lun c Ta n p dng trc tin. Thng thng vn chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc ch c t ra nu ngi li di chc yu cu chia di sn tha k hoc nhng ngi tha k c yu cu chia di sn tha k. Trong trng hp ny l chia bnh qun, p dng cho tt c cc cp v chng trong thc tin, khng phi cn c vo cng sc ng gp ca v, chng trong vic to dng ti sn chung .

Nh vy, da trn bn cht ca quan h hn nhn v tnh cht s hu chung hp nht v ti sn ca v chng, vic phn chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht theo nguyn tc chia i l hon ton ph hp v mt l lun cng nh thc tin cuc sng.

2.2.3.Hu qu php l ca vic chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht.

2.2.3.1.Quan h nhn thn.

Nu vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn khng lm chm dt quan h nhn thn gia v v chng, th vic chia ti sn chung ca v chng do mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht s lm chm dt hon ton quan h hn nhn gia v v chng. Ngi v hoc ngi chng cn li c th vy nui con hoc i tip bc na. Xut pht t bn cht ca php lut hn nhn X hi ch ngha l hng ti con ngi, php lut hon ton khng can thip vo quyt nh ca h. Bn v hoc chng cn sng khng phi thc hin ngha v chung thy m c quyn kt hn vi ngi khc theo nguyn tc t do hn nhn ph hp vi quy nh ca php lut v iu kin kt hn v cm kt hn m khng b rng buc bi thi k c tang hay cc quan nim, h tc phong kin lc hu khc.2.2.3.2.Quan h ti sn.

Sau khi bn n hoc quyt nh ca Ta n, v phn chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc, c hiu lc php lut th quan h ti sn gia v chng cng hon ton chm dt.

Mt vn t ra l, trng hp mt bn v hoc chng b Ta n tuyn b l cht nay quay tr v. Vn s chng c g nu ngi v hoc ngi chng cn sng cha kt hn vi ngi khc, trng hp h kt hn vi ngi khc th quan h nhn nhn v quan h ti sn gia h vi ngi b tuyn b l cht s gii quyt nh th no? Quan h hn nhn sau c c php lut tha nhn khng? Vn ti sn ca ngi b tuyn b l cht s gii quyt ra sao?

Theo quy nh ti iu 83 BLDS nm 2005 th ngi b Ta n tuyn b l cht hoc ngi c quyn, li ch lin quan c quyn yu cu Ta n ra quyt nh hy b quyt nh tuyn b ngi l cht. Trng hp v hoc chng ca ngi b tuyn b l cht kt hn vi ngi khc th quan h hn nhn sau vn c tha nhn, cn quan h hn nhn trc s khng c phc hi. Ngi b tuyn b l cht m cn sng c quyn yu cu nhng ngi nhn ti sn tha k tr li ti sn, gi tr ti sn hin cn.

Vic Ta n tuyn b mt ngi cht, th ci cht php l ny cng c gi tr ngang bng vi ci cht sinh hc thng thng. Cho nn khi bn n hoc quyt nh ny ca Ta n c hiu lc php lut th quan h hn nhn gia bn cn sng vi bn cht hon ton chm dt. iu ny cng ng ngha vi vic quan h nhn thn v quan h s hu chung hp nht v ti sn cng chm dt. Tuy nhin iu 83 BLDS nm 2005 v iu 26 Lut HN&G nm 2000 li quy nh: khi to n ra quyt nh hu b tuyn b mt ngi l cht theo quy nh ti iu 83 ca BLDS nm 2005 m v hoc chng ca ngi cha kt hn vi ngi khc th quan h hn nhn ng nhin c khi phc

Quy nh ny liu c hp l v mu thun khng? khi m thi im xc nh s hu chung hp nht c khi phc khng r rng; ti sn m ngi cn sng lm ra c k t khi ngi b tuyn b l cht tr v l s hu chung hay s hu ring? Thc t cho thy y cn l vn gy nhiu tranh ci, do cn phi c vn bn hng dn quy nh c th v vn ny, nhm mc ch m bo quyn li cho cc bn v, chng, ng thi to ra vic thng nht trong vic p dng php lut gia cc Ta n.

2.3. chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

2.3.1. Cn c chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

Ngi ta khng th l mt ngi dn ch v x hi ch ngha nu ngay t by gi, khng i quyn hon ton t do ly hn, v thiu quyn t do y l mt s c hip ln i vi gii b p bc, i vi ph n, tuy hon ton chng kh khn g m khng hiu c rng khi ta tha nhn cho ph n c t do b chng, th khng phi l ta khuyn tt c h b chng [13 ,tr163]

Xut pht t tnh yu i la, nhm mc ch xy dng mt mi m gia nh, cng chung tay vun p cuc sng chung m quan h hn nhn c xc lp. Tuy nhin, trong cuc sng gia nh khng phi lc no cng xui cho mt mi c, sng gi l iu khng th trnh khi. V khi i sng chung ca v chng n mc rn nt su sc, h khng cn sc cho li con thuyn gia nh i n bn b hnh phc na th vn ly hn c t ra nh mt gii php gii phng cho v chng v cc thnh vin khc thot khi mu thun gia nh.

Nu kt hn l hin tng bnh thng nhm xc lp quan h v chng th ly hn l hin tng bt bnh thng, l mt tri ca hn nhn, nhng l mt khng th thiu c khi quan h hn nhn thc s tan v, thc cht quan h v chng hon ton mt ht ngha.

Ph thuc vo ch ca giai cp thng tr mi nh nc khc nhau th quy nh v ch ly hn khc nhau. nh nc Phong kin v nh nc T bn quy nh gii quyt ly hn l da vo c s li ca v chng. Nh nc t bn coi hn nhn nh hp ng dn s nn chm dt hn nhn cng nh chm dt hp ng l da vo li ca cc bn. Php lut hn nhn v gia nh X hi ch ngha xut pht t nguyn tc t nguyn, tin b, nam n c t do kt hn cng nh c t do ly hn trong khun kh cho php ca php lut; vic gii quyt ly hn khng da vo li ca v chng m gii quyt theo ng thc cht ca quan h hn nhn, l tnh trng trm trng, i sng chung khng th ko di, mc ch ca hn nhn khng t c.

Trong nhng nm gn y, cc v n ly hn c chiu hng gia tng, c bit l nhng n kin v vic gii quyt chia ti sn chung ca v chng chim t l kh cao, gy tr ngi cho s nghip pht trin chung ca x hi, lm tn hi trc tip ti mi con ngi. Do cn c s iu chnh mt cch chnh xc, hp l, hp tnh ca cc ch nh php lut, m c th l Lut HN&G to c s php l vng chc cho Ta n khi gii quyt vic phn chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

So vi Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 quy nh vn chia ti sn chung ca v chng khi ly hn tng i c th, r rng. Bn cnh vic quy nh nguyn tc chung v chia ti sn chung ca v chng khi ly hn iu 95 cn quy nh vic chia ti sn chung ca v chng trong mt s trng hp c th nh : chia ti sn chung khi v chng sng chung vi gia nh m ly hn ( iu 96), Chia quyn s dng t ca v chng khi ly hn (iu 97), Chia nh thuc s hu chung ca v chng (iu 98)

2.3.2.Nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

Hu qu ca vic ly hn s ko theo s chm dt hon ton ca quan h nhn thn v quan h ti sn. Vy vic phn chia ti sn chung sau khi ly hn ca v chng s c gii quyt nh th no? Trong cc b lut c ca php lut phong kin Vit Nam do nh hng ca t tng trng nam, khinh n nn cc v ly hn c s thit thi v phn ti sn cho ngi ph n. Php lut nc ta ngy nay tha nhn s bnh ng ca v chng trong mi lnh vc. Theo quy nh ti iu 95 Lut HN&G nm 2000 th vic chia ti sn chung ca v chng khi ly hn do cc bn tha thun, nu khng tha thun c th yu cu Ta n gii quyt.

Vic v chng t tha thun vic chia ti sn chung khi ly hn s ph hp vi nguyn vng ca cc bn, to iu kin cho vic th hnh n sau ny. Mt khc trnh t tng c thua trong khiu kin, ko di v n mt cch khng cn thit; trnh c s bt ng, khng tha mn vi quyt nh phn chia ca Ta to s bnh thng ha quan h gia cc bn sau khi ly hn c iu kin chm sc nui dng con ci, sm n nh cuc sng gia nh.

Lut HN&G nm 2000 cao v tn trng quyn t nh ot ca v chng, mc d quy nh vic v chng c quyn tha thun chia ti sn chung nhng khng t ra yu cu phi c s cng nhn ca Ta n. Tuy nhin trnh vic tha thun ca v chng nhm mc ch trn trnh ngha v, tu tn ti sn ,vic tha thun ca v chng trong vic chia ti sn chung khi ly hn phi ph hp vi cc nguyn tc ca Lut HN&G. Trung hp v chng khng tha thun c vi nhau, c yu cu Ta n gii quyt th Ta n s th l gii quyt. V nguyn tc, phn ca v chng trong khi ti sn chung l ngang bng nhau, do khi v chng ly hn, ti sn chung c chia i. Tuy vy, m bo quyn li chnh ng ca v chng v nhng ngi khc c quyn, li ch lin quan n ti sn ca v chng, trong tng trng hp c th, ti sn chung ca v chng khng th chia i m cn phi tun th cc nguyn tc khc, c th theo quy nh ti khon 2 iu 95 Lut HN&G nm 2000 gm cc nguyn tc sau:

- Nguyn tc th nht : Ti sn chung ca v chng v nguyn tc c chia i, nhng c xem xt hon cnh ca mi bn, tnh trng ti sn, cng sc ng gp ca mi bn vo vic to lp, duy tr, pht trin ti sn ny. Lao ng ca v, chng trong gia nh c coi nh lao ng c thu nhp.

Xut pht t bn cht ca quan h s hu chung hp nht v ti sn ca v chng, mi ti sn, thu nhp hp php m v chng to ra trong thi k hn nhn u l ti sn chung, khng ph thuc vo cng sc ng gp nhiu hay t ca cc bn. Do khi ly hn ti sn chung s c chia i.

Cuc sng chung ca gia nh khng th t tay mt bn v hoc chng c th xy p c, m n phi l kt qu ng gp ca cc thnh vin trong gia nh. Tuy nhin vn t ra l thc ca cc bn trong vic vun sc xy dng mi m gia nh, khi mt bn tch cc to lp, pht trin, duy tr khi ti sn chung, cn bn kia th hoang ph, ph tn ti sn chung. Do bo v quyn li ca bn c thc trong vic xy dng gia nh, vic phn chia ti sn chung cn c s cn nhc v cng sc ng gp ca cc bn.

Mt iu cn lu rng, vic xem xt n cng sc ng gp ca mi bn vo vic to lp, duy tr pht trin ti sn chung khng c ngha l xem xt xem v, chng ai l ngi lm ra nhiu ti sn trong gia nh hoc ai l ngi trc tip lm ra ti sn. Nu hiu nh vy, v hnh chung l s tha nhn khng c s tn ti ca s hu chung hp nht v ti sn ca v chng.

Bn cnh xem xt cng sc ng gp, hon cnh ca mi bn cng c nh lm lut quan tm v xem nh mt tiu ch khi phn chia ti sn chung ca v chng.Trn c s nguyn tc chung l chia i, Ta n xem xt n kh nng lao ng, iu kin sc khe ca cc bn v, chng phn chia ti sn chung, nhm to iu kin nhanh chng n nh cuc sng ca cc bn sau khi ly hn.

- Nguyn tc th hai : Bo v quyn, li ch hp php ca v, con cha thnh nin hoc con thnh nin b tn tt, mt nng lc hnh vi dn s, khng c kh nng lao ng v khng c ti sn t nui mnh.

Khc vi Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 quy nh m rng hn i tng c bo v quyn li sau khi chia ti sn chung ca v chng khi ly hn, gm : v, con cha thnh nin, con thnh nin nhng tn tt, mt nng lc hnh vi dn s, khng c kh nng lao ng v khng c ti sn t nui mnh. y l mt quy nh rt tin b v nhn o ca Lut HN&G nm 2000, trn nn tng ly con ngi lm gc, php lut lun hng ti bo v con ngi, c bit l nhng con ngi nh b , thit thi nht ca x hi m c th y l ngi ph n, con cha thnh nin , con thnh nin nhng tn tt. H l nhng i tng chu nhiu mt mt nht c v phng din tnh cm ln i sng vt cht khi cuc sng gia nh tan v. Trng hp phn chia ti sn chung ca v chng , nu con cha thnh nin m c ti sn ring th Ta khng c chia ti sn cho cc bn v chng m s giao cho ngi nui gi, chm sc a tr qun l. Nu con ci m c ng gp vo khi ti sn chung ca b m th phi trch chia phn ng gp ca con ci trong khi ti sn chung ca v chng.

Nh vy vi quy nh ny mt ln na th hin r bn cht ca Nh nc X hi ch ngha l lun hng ti con ngi. S pht trin n nh ca mi c nhn cng chnh l s pht trin chung ca x hi.

- Nguyn tc th ba : Bo v li ch chnh ng ca mi bn trong sn xut, kinh doanh v ngh nghip cc bn c iu kin tip tc lao ng to thu nhp.

Theo nguyn tc ny Ta n phn chia ti sn chung ca v chng khi ly hn th cn phi cn c vo c im ngh nghip, iu kin lao ng sn xut, hon cnh sng ca mi bn v chng phn chia ti sn chung ca v chng cho ph hp, m bo cho cc bn v, chng sau khi ly hn c nhanh chng i vo n nh cuc sng ring.

- Nguyn tc th t : Ti sn chung ca v chng c chia bng hin vt hoc theo gi tr; bn no nhn phn ti sn bng hin vt c gi tr ln hn phn mnh c hng th phi thanh ton cho bn kia phn gi tr chnh lch.

Theo nguyn tc trn th nhng ti sn c th chia bng hin vt th chia theo hin vt, nu khng th chia bng hin vt th chia theo gi tr, tc l thanh ton bng tin. V cng m bo cng bng trong quyn li ca mi bn th bn nhn c vt c gi tr ln hn phn mnh c hng s thanh ton phn gi tr chnh lch .

Nh vy, trn c s vic chia ti sn chung ca v chng khi ly hn phi tun th nguyn tc chung th cc Ta n khi xem xt gii quyt cc v vic trong thc tin, cn phi bit kt hp hi ha cc nguyn tc trn; c nh vy mi m bo c quyn, li ch hp php ca cc bn v vn ti sn, ng thi trnh c nhng tranh chp ko di gia v chng m c th b khng ngh n cp phc thm, gim c thm.

Ngoi ra, khon 1 iu 95 Lut HN&G nm 2000 cn quy nh v ti sn ring ca v, chng. Trong ti sn ring ca bn no vn thuc quyn s hu ca bn y, trng hp c tranh chp v ti sn ring th v, chng phi c ngha v chng minh, nu khng chng minh c th s l ti sn chung ca v chng.

i vi vic thanh ton ngha v chung v ti sn ca v chng, khon 3 iu 95 Lut HN&G nm 2000 quy nh : v, chng c quyn tha thun; nu khng tha thun c th yu cu Ta n gii quyt. Ta n c th quyt nh thanh ton ngha v chung v ti sn theo phng thc trch t khi ti sn chung ca v chng thanh ton ngha v chung v ti sn ca v chng, sau phn ti sn cn li s chia cho mi bn. Hoc cng c th thanh ton theo phng thc xc nh ngha v chung ca v chng sau chia cho mi bn phi c ngha v thanh ton mt phn c th trong s ngha v chung .

So vi Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 cn quy nh r v vic chia ti sn chung ca v chng trong cc trng hp c th: l quyn s dng t, l nh v vic bo v quyn li cho mi bn v hoc chng khi ly hn trong trng hp nh thuc s hu ring ca bn kia.

Quyn s dng t ring ca bn no th khi ly hn vn thuc v s hu bn . Vic chia quyn s dng t chung ca v chng khi ly hn c thc hin nh sau :

* Chia quyn s dng t m v, chng c Nh nc giao (iu 24 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph)

- Trng hp t nng nghip trng cy hng nm, nui trng thy sn, t lm mui nu c hai bn c nhu cu v c iu kin trc tip s dng t th c chia theo tha thun ca hai bn; nu khng tha thun c th yu cu Ta n gii quyt theo quy nh chung ti iu 95 Lut HN&G nm 2000.

Trong trng hp ch mt bn c nhu cu v c iu kin trc tip s dng t th bn c tip tc s dng nhng phi thanh ton cho bn kia phn gi tr quyn s dng t m h c hng theo mc m hai bn tha thun; nu khng tha thun c, th yu cu Ta n gii quyt. Tuy nhin nu bn c nhu cu v c iu kin trc tip s dng t nhng khng th thanh ton cho bn kia phn gi tr quyn s dng t m bn c hng, th bn kia c quyn chuyn nhng phn quyn s dng t ca mnh cho ngi th ba. y l mt quy nh m ca Lut HN&G nm 2000 nhm bo v quyn v li ch ca bn c quyn c nhn thanh ton; v thc t hin nay mc d cc bn c tha thun hoc bn n ca Ta c hiu lc php lut nhng bn c nhu cu v iu kin trc tip s dng t vn khng thanh ton cho bn kia.

- Trng hp t nng nghip trng cy lu nm, t lm nghip trng rng, t th c chia theo quy nh ti iu 95 ca Lut HN&G nm 2000.

* Chia quyn s dng t m v, chng c Nh nc cho thu (iu 25 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph)

- Trong trng hp v chng tr tin thu t hng nm m ly hn, nu c hai bn u c nhu cu v iu kin trc tip s dng t, th vic chia quyn s dng t c thc hin theo quy nh ti iu 95 Lut HN&G nm 2000; cc bn phi k li hp ng thu t vi c quan nh nc c thm quyn.

Trng hp nu ch mt bn c nhu cu v iu kin trc tip s dng t, th bn c tip tc s dng v phi k li hp ng thu t vi c quan nh nc c thm quyn, nu hp ng trc y do bn kia hoc c hai ngi ng tn; nu cc bn u t vo ti sn c trn t, th phi thanh ton cho bn kia mt phn gi tr ti sn u t trn t m ngi c hng vo thi im chia ti sn khi ly hn, cn c vo ti sn v cng sc u t ca bn kia.

- Trng hp v chng thanh ton tin thu t cho c thi gian thu, th khi ly hn, cc bn tha thun v vic s dng t v thanh ton cho nhau phn tin thu t np trong thi gian thu t cn li, k t thi im chia ti sn khi ly hn, tr trng hp c tha thun khc. Nu cc bn u t vo ti sn c trn t, th bn tip tc thu t phi thanh ton cho bn kia mt phn gi tr ti sn u t trn t vo thi im chia ti sn khi ly hn, cn c vo ti sn v cng sc u t ca bn kia.

* Chia quyn s dng t ca v chng c chuyn i, chuyn nhng, tha k chung, nhn th chp ( iu 26 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph).

Khi ly hn, vic chia quyn s dng t do v chng c chuyn nhng, chuyn i, tha k chung hoc v chng nhn th chp quyn s dng t ca ngi th ba c thc hin theo quy dnh ti iu 95 Lut HN&G nm 2000.

* Chia quyn s dng t ca v chng c giao chung vi h gia nh ( iu 27 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph).

Nu v chng c quyn s dng t nng nghip trng cy hng nm, nui trng thy sn, lm mui, t lm nghip c giao chung vi h gia nh sau khi kt hn, th khi ly hn, phn quyn s dng t ca v hoc chng v ca con khng tip tc sng chung vi h gia nh c tch ra v chia theo quy nh ti im a khon 2 iu 97 Lut HN&G nm 2000.

* Chia quyn s dng t trong trng hp v chng sng chung vi gia nh m ly hn ( iu 96 Lut HN&G nm 2000).

Lut HN&G nm 2000 chia lm hai trng hp khi chia quyn s dng t trong trng hp v chng sng chung vi gia nh m ly hn.

- Trng hp v, chng sng chung vi gia nh m ly hn, nu ti sn ca v chng trong khi ti sn chung ca gia nh khng xc nh c th v hoc chng c chia mt phn trong khi ti sn chung ca gia nh cn c vo cng sc ng gp ca v chng vo vic to lp, duy tr pht trin khi ti sn chung cng nh vo i sng chung ca gia nh. Vic chia mt phn trong khi ti sn chung do v chng tha thun vi gia nh; nu khng tha thun c th yu cu Ta n gii quyt.

Tuy nhin quy nh ny cn cha ng nhng hn ch nht nh, khi a ra cn c chia quyn s dng t trong trng hp v chng sng chung cng vi gia nh mt cch qu tru tng. iu ny s dn ti tnh trng p dng lut mt cch ty tin v khng thng nht gia cc Ta n. Do cn phi c vn bn hng dn c th vn ny, m bo gii quyt tha ng quyn li ca v chng v cc bn c quyn, li ch lin quan ti vic phn chia ti sn ca v chng khi ly hn.

- Trng hp v chng sng chung vi gia nh m ti sn ca v chng trong khi ti sn chung ca gia nh c th xc nh c theo phn th khi ly hn, phn ti sn ca v chng c trch ra t khi ti sn chung chia.

* Chia nh thuc s hu chung ca v chng (iu 98 Lut HN&G nm 2000).

Nh thuc s hu chung c th l nh do v chng cng nhau xy dng nn hoc c tha k chung, tng cho chung Trng hp khi ly hn nh c th chia s dng th p dng nguyn tc chia ti iu 95 Lut HN&G nm 2000; nu khng chia c th bn c tip tc s dng nh phi thanh ton cho bn kia phn gi tr m h c hng.

* Gii quyt quyn li ca v chng khi ly hn i vi nh cho thu ca Nh nc ( iu 28 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph). Lut quy nh v, chng c th tha thun vic tip tc thu nh nu thi hn thu vn cn. Trng hp khng tha thun c v c hai bn u c nhu cu s dng th Ta n s gii quyt theo quy nh ti iu 95 Lut HN&G nm 2000. Nu v chng nng cp, sa cha, ci to nh thu ca Nh nc hoc xy dng mi din tch c nh thu ca Nh nc, th khi ly hn, vic phn chia quyn s dng nh v phn din tch nng cp, sa cha, ci to, xy dng mi do cc bn tha thun; nu khng tha thun c, th c Ta n gii quyt theo iu 95 Lut HN&G nm 2000.

Nu ch mt bn c nhu cu s dng, th bn s dng phi thanh ton cho bn kia phn gi tr quyn thu nh ca Nh nc v mt phn gi tr nh nng cp, ci to, sa cha, xy dng mi m bn c hng vo thi im chia ti sn khi ly hn.

Trng hp v chng c Nh nc chuyn quyn s hu i vi nh , th vic chia nh khi ly hn c thc hin theo iu 95 Lut HN&G nm 2000.

* Gii quyt quyn li ca v chng khi ly hn i vi nh thu ca t nhn ( iu 29 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph). Trong trng hp thi hn thu ang cn, th cc bn tha thun vi nhau v phn din tch m mi bn c thu v lm li hp ng i vi ch s hu nh. Nu ch nh ch ng cho mt bn thu th cc bn tha thun v vic mt bn c tip tc thu.

Trng hp nh thu c nng cp, sa cha, ci to v c s ng ca ch nh, th bn tip tc thu c ngha v thanh ton cho bn kia phn gi tr nh c sa cha, ci to, ci nim bn c hng vo thi im chia ti sn khi ly hn.

Trng hp xy dng thm din tch nh c lp vi din tch thu v c s ng ca ch s hu nh, cc bn thanh ton tin s dng t cho ch nh, th vic chia nh thc hin theo quy nh ti iu 95 LHN&G nm 2000.

* Gii quyt quyn li ca v, chng khi ly hn trong trng hp nh thuc s hu ring ca mt bn (iu 99 Lut HN&G nm 2000).

Nh thuc s hu ring ca mt bn c a vo s dng chung th khi ly hn, n vn thuc s hu ca ring ca ch s hu nh, nhng phi thanh ton cho bn kia mt phn gi tr nh, cn c vo cng sc bo dng, nng cp, ci to, sa cha nh.

Quy nh trn y nhm bo v quyn li cho bn khng phi l ch s hu nh khi ly hn v hon ton ph hp vi thc t khi v chng chung sng trong cn nh thuc s hu ring ca mt bn. Tuy vy, xc nh cng sc ca bn khng phi l ch s hu nh trong vic nng cp, ci tonh l ht sc kh khn v phc tp. Nn chng cn c hng dn c th hn v vn ny gip cc Ta n gii quyt trng hp c th c thu tnh t l .

Thc t cho thy i vi cc loi ti sn l bt ng sn khi chia ti sn chung thng rt phc tp, bi n lin quan trc tip ti quyn li ca cc bn. Do vy, m bo quyn li cho cc bn cng nh hn ch vic ko di v vic do khiu kin, cc Ta n khi gii quyt cc trng hp chia ti sn chung ca v chng l nh , t ai cn phi qun trit cc nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

2.3.3. Hu qu php l ca vic chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

Ly hn l hin tng ca x hi, n l mt tri ca hn nhn nhng cng l mt khng th thiu c khi cuc hn nhn cht, i sng chung tn ti ch l hnh thc, thc cht quan h v chng hon ton mt ht ngha. Tuy nhin, do ly hn nh hng trc tip n hnh phc gia nh, nh hng n li ch ca c chng, ca cc con v li ch x hi. V vy, Nh nc cn c cc bin php hn ch ti mc thp nht nh hng tiu cc ca ly hn ti gia nh v x hi.

V mt php l, khi Ta n quyt nh cho v chng ly hn dn ti cc hu qu sau :

2.3.3.1. Hu qu php l v nhn thn.

V nguyn tc khi phn quyt ly hn ca Ta n c hiu lc php lut, quyn v ngha v nhn thn gia v chng s chm dt hon ton. Cc bn v, chng ly hn c quyn kt hn vi ngi khc.

Trong trng hp v chng ly hn m li v chung sng vi nhau trong quan h v chng th cng phi tin hnh ng k kt hn theo th tc php lut quy nh (iu 11 Lut HN&G nm 2000).

Hin nay, mt thc t ang t ra l: trng hp phn quyt ly hn ca Ta n c hiu lc php lut, sau v chng li ti hp chung sng nhng khng ng k kt hn theo th tc lut nh v sau li c con chung, c ti sn chung nhng v l do no li xin ly hn. Theo hng dn ca Ngh quyt 35/2000/QH10; iu 11 Lut HN&G nm 2000 trng hp ny s khng c x ly hn v khng c coi l hn nhn thc t nn Ta s tuyn b khng cng nhn quan h v chng; quyn li ca con ci s c gii quyt nh trng hp ly hn; ti sn c gii quyt theo nguyn tc ti sn ring ca ai vn thuc v ngi , ti sn chung c chia theo tha thun ca cc bn, nu khng tha thun c th yu cu Ta n gii quyt c tnh n cng sc ng gp ca cc bn.

2.3.3.2.Hu qu php l v ti sn.

Sau khi bn n hoc quyt nh ly hn ca Ta n c hiu lc php lut th quan h ti sn gia v, chng cng hon ton chm dt.

Ti sn ring ca ngi no th vn thuc s hu ring ca ngi , nhng phi c ngha v chng minh, nu khng chng minh c th s coi l ti sn chung.

V ti sn chung s chia i trn c s xem xt n cng sc ng gp v hon cnh ca cc bn. Mi bn c s hu mt phn ti sn v hon ton c lp trong vic chim hu, s dng, nh ot i vi ti sn .

i vi cc ngha v chung v ti sn ca v chng (nhng khon n chung, ngha v bi thng thit hi chung), mi bn u phi c trch nhim trong vic thanh ton ngha v.

2.3.3.3. Quyn v ngha v cp dng gia v chng.

Quyn v ngha v cp dng gia v chng l quy kt ca quan h v chng hp php, pht sinh k t khi kt hn. Quyn v ngha v cp dng l mt trong nhng quyn v ngha v ti sn gn lin vi nhn thn ca v chng. Php lut tha nhn quan h bnh ng gia v chng v quyn v ngha v cp dng ln nhau.

Theo iu 60 Lut HN&G nm 2000 quy nh : Khi ly hn, nu bn kh khn, tng thiu c yu cu cp dng m c l do chnh ng th bn kia c ngha v cp dng theo kh nng ca mnh.

Nh vy theo lut nh, gii quyt vic cp dng cho mt bn v chng t ra sau khi ly hn khi c hai iu kin :

- Mt bn v, chng c kh khn, tng thiu v c yu cu cp dng.

- Bn kia phi c kh nng cp dng

Th no l kh khn , tng thiu ? Tc l trng hp mt bn v, chng b m au, tn tt, hn ch hoc khng cn kh nng lao ng sinh sng. Tuy nhin ch t ra vn cp dng nu tha mn c hai iu kin, tc bn kia c kh khn v phi yu cu cp dng. i vi ngi c kh nng lao ng m khng chu lao ng th Ta n khng gii quyt cp dng. iu ny hon ton ph hp vi nguyn tc ca cuc sng di ch X hi ch ngha, trnh tnh trng li, li lao ng.

Bn kia c kh nng cp dng l phi xt tnh trng sc khe, kh nng lao ng v thu nhp ca h. Mt ngi m nu thc hin ngha v cp dng s nh hng trc tip n cuc sng ca h th khng coi l c kh nng cp dng. V vy, d bn kia c kh khn, tng thiu v c yu cu cp dng i chng na th h cng khng phi cp dng.

V mc cp dng v phng thc cp dng do cc bn tha thun, nu khng tha thun c th yu cu Ta n gii quyt. Khi quyt nh mc cp dng, Ta n cn phi xem xt ton din v nhu cu ti thiu ca ngi c cp dng v kh nng ca ngi phi cp dng c quyt nh ph hp.

2.3.3.4. Hu qu php l v con ci.

Theo quy nh ti iu 92 Lut HN&G nm 2000 : Sau khi ly hn v, chng vn c ngha v trng nom, chm sc, gio dc, nui dng con cha thnh nin b tn tt, mt nng lc hnh vi dn s, khng c kh nng lao ng v khng c ti sn t nui mnh. Ngi khng trc tip nui con c ngha v cp dng.

V chng c th tha thun ai l ngi trc tip nui dy con, quyn v ngha v ca mi bn sau khi ly hn i vi con. Nu v chng khng t tha thun c th yu cu Ta n gii quyt. Vic giao con cho mt bn trc tip nui phi cn c vo quyn li v mi mt ca con, nu con t chn tui tr ln th phi xem xt nguyn vng ca con. V nguyn tc con di ba tui c giao cho m trc tip nui dng nu cc bn khng c tha thun khc.

Trng hp ngi ang trc tip nui con khng bo m c quyn li v mi mt cho con th theo yu cu ca cc bn v v li ch ca ngi con, Ta n s quyt nh vic thay i ngi trc tip nui con, trn c s xem xt nguyn vng ca con nu con t chn tui tr ln.

Sau khi ly hn, bn v hoc chng khng trc tip nui con c quyn thm nom con, khng ai c cn tr ngi thc hin quyn ny. Nu h lm dng quyn ny lm nh hng xu n vic chm sc, gio dc, nui dng .. ca ngi con th Ta n s hn ch quyn thm nom con ca ngi theo yu cu ca ngi ang trc tip nui dng.

V mc cp dng, theo quy nh ti im b iu 11 Ngh quyt s 02/2000/NQ-HTP quy nh chung v tin cp dng bao gm mc chi ph ti thiu cho vic nui dng v hc hnh ca con, cc bn tha thun mc hp l nui con. Nh vy quy nh ny vn cn qu chung chung khi khng a ra mt tiu ch c th no cho vic xc nh mc cp dng, dn ti vic kh lng m bo c quyn li ca ngi con. Do Lut HN&G cn c nhng vn bn hng dn c th v vn ny.

V phng thc cp dng s do cc bn tha thun nh k hng thng, hng qu, na nm, hng nm hoc mt ln. Nu cc bn khng tha thun c th Ta n s quyt nh theo phng hc hng thng.

Nh vy nguyn tc Nh nc, x hi v gia nh c trch nhim bo v ph n, tr em...c thc thi trong cuc sng th Nh nc cn phi b sung mt s quy nh lut. Cc Ta n trong khi gii quyt cc v vic c th cn phi cn nhc k lng, cht ch, hp l m bo cao nht quyn li ca ngi con.

Trn y l nhng phn tch, nh gi cc quy nh ca php lut v vn chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn; chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht; chia ti sn chung ca v chng khi ly hn. Chng ta bit rng cc quan h x hi rt phc tp v lun lun bin ng khng ngng, nhng php lut th khng th mt sm mt chiu thay i c; v vy m cc quy nh ca php lut lun lun theo sau. Chia ti sn chung ca v chng l mt vn phc tp, v gy nhiu tranh ci nht hin nay, tuy cn nhiu thiu st cn b sung nhng nhn chung php lut hn nhn v gia nh nm 2000 phn no p ng c nhu cu iu chnh cc quan h ny, to chun mc php l cho cc quan h x hi, nhm n nh gia nh, trnh c nhng mu thun, bt ng khi chia ti sn chung ca v chng.

Chng 3Thc tin p dng php lut v chia ti

sn chung ca v chng v

mt s kin ngh

3.1.Thc tin p dng php lut v chia ti sn chung ca v chng.

3.1.1.Nhn xt chung

Hin nay chia ti sn chung ca v chng ang l mt vn phc tp. Bi trong quan h hn nhn, quan h ti sn l vn c nh hng trc tip n li ch ca cc bn v chng v rt d ny sinh tranh chp. Thc tin gii quyt cc trng hp chia ti sn chung ca v chng trong nhng nm qua gp khng t kh khn v phc tp. C nhiu v n phi qua nhiu cp xt x, lm nh hng n quyn li chnh ng ca cc ng s.

Theo bo co tng kt cng tc ngnh Ta n trong nm 2003 th, s v n hn nhn v gia nh gii quyt cp s thm l 49380 v/ 57650 v. n nm 2007 s v n hn nhn v gia nh gii quyt cp s thm tng 70.204 v/ 74.484v phi gii quyt, t t l 94,3%. Trong Ta n nhn dn cp Huyn gii quyt 67.688 v/ 71.809 v, t t l 94,3%. Ta n nhn dn cp Tnh gii quyt c 2516 v/ 2675 v cn gii quyt, t t l 94,1. Nh vy nhn vo s liu thng k trn ta thy s cc v n hn nhn v gia nh qua cc nm gia tng vi tc kh cao, chim a s trong cc v n v hn nhn v gia nh l cc n kin v ly hn. S gia tng ng k ny mt mt, do i sng x hi ca ngi dn ngy mt nng ln, c hi tip xc cc lung t tng mi lm cho quan h hn nhn v gia nh trong nhng nm qua b mt n nh, cc quan nim truyn thng v gia nh dn dn b ph v.

Cng theo s liu thng k hng nm ca TANDTC th s v n hn nhn v gia nh phi qua xt x cp phc thm v gim c thm cng c chiu hng gia tng. V n nm 2007 cp phc thm l 2840 v/ 2936 v cn gii quyt. i vi xt x cp gim c thm l 130 v/ 139 v.

C nhiu nguyn nhn dn n c nhiu v n hn nhn v gia nh phi qua nhiu cp xt x trong c bit phi ni n s thiu st trong cng tc gii quyt cc v n hn nhn v gia nh ca cc ta n. l vic iu tra, thu thp chng c, ti liu ca v n cha y , cha chnh xc , thm ch c nhng trng hp thiu khch quan, xc nh khng ng thm quyn, p dng sai iu lut dn n xt x khng ng. Ngoi ra, cn xut pht t chnh nhn thc sai lm ca cc ng s v quyn li ca mnh nn c khng co, khng ngh, hoc yu cu To n xem xt li theo trnh t phc thm hoc gim c thm .

T thc tin xt x v vn chia ti sn chung ca v chng, em xin c mt s nhn xt sau :

i vi trng hp chia ti sn chung ca v chng khi v chng ly hn th Lut HN&G nm 2000 quy nh kh c th ti cc iu 95, 96, 97, 98. v hng dn c th ti cc iu 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30 Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 3/10/2001 ca Chnh ph. Do , hu ht cc To n vn dng ng v kt hp hi ha cc nguyn tc chia ti sn chung ca v chng, m bo quyn li ch chnh ng ca cc bn v chng cng nh quyn li ca cc thnh vin khc trong gia nh. i vi ti sn chung ca v chng l quyn s dng t, nh l nhng ti sn c gi tr ln trong khi ti sn chung ca v chng do khi gii quyt ta n cng rt thn trng trong vic iu tra, xc minh v ngun gc ti sn, cng nh vic phn chia.

Tuy nhin vn c nhng trng hp v khng tin hnh iu tra xc minh k r ngun gc ti sn do khi phn chia ta sn dn n vic phn chia thiu cng minh cho cc bn.

i vi trng hp chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht, th thc tin xt x cho thy thng khng chia ti sn m s do bn cn sng tip tc qun l, s dng m bo duy tr cuc sng chung ca gia nh, ch tr trng hp ngi v hoc ngi chng cht li di chc yu cu chia di sn tha k hoc nhng ngi thuc din tha k yu cu chia di sn th lc ny ti sn chung ca v chng mi uc chia.

i vi trng hp chia ti sn chung ca v chng khi hn nhn cn tn ti. y l mt vn ni cm hin nay, p ng c nhu cu thc tin cuc sng ang t ra.Trng hp ny ch t ra khi hai bn v chng c mu thun su sc nhng v mt l do no nh : s hng xm ch ci, v uy tn, danh d.nn h khng mun ly hn m ch yu cu chia ti sn chung. Tuy nhin thc t vn cn tn ti nhiu vng mc quy nh ny, c th nh : trng hp v chng tha thun chia ton b ti sn chung, nh vy v hnh chung ch s hu chung hp nht ca v chng tan r. Hay nh vic php lut cho chia ti sn chung khi hn nhn tn ti nhng li cha c quy nh cht ch v trch nhim ca cc bn i vi vic duy tr i sng chung ca gia nh nn dn ti i sng chung gia nh b b b, mc ch ca hn nhn khng t c, nh hng xu ti cuc sng ca con ci v li ch ca x hi.

Vic quy nh ca php lut cha iu chnh ht cc quan h x hi l mt iu d hiu. Bi x hi lun lun vn ng khng ngng, ko theo s thay i tng ngy, tng gi. Cn php lut cn phi c s tm hiu, nghin cu, kim nh.Tuy nhin, nhn chung h thng vn bn php lut v hn nhn v gia nh nc ta hin nay cng phn no p ng c nhu cu iu chnh ca cc quan h x hi.

3.1.2.Mt s trng hp c th v chia ti sn chung ca v chng.

3.1.2.1. Thc t chia ti sn ca v chng khi ly hn:

V n ca anh H Huy Ngc v ch Nguyn Th Nguyt xm 4, th trn V Quang, tnh H Tnh (th l s 02/2006/DSST-HNG ngy 18/7/2006). Theo n trnh by ca anh Ngc l nguyn n trong v n, th ngy 06/2/1994 anh Ngc v ch Nguyt kt hn vi nhau trn c s t nguyn v c ng k kt hn ti UBND x Hng Minh. Sau khi ci v chng v sng chung vi gia nh nh chng, trong cuc sng do cch c x, khng hp nhau, gia nh thng xuyn c mu thun, tranh ci. Ti u nm 2006 v chng phi sng ly thn v phi lm n ln Ta yu cu gii quyt ly hn. Qua nghin cu, iu tra, phn tch h s nhn thy mc ch hn nhn khng thnh, cuc sng chung khng th t c. Ta n nhn dn huyn V Quang quyt nh cng nhn s thun tnh ly hn ca hai bn. V con ci chp nhn s tha thun ca v chng v vic giao con chung tn l H Huy Lut cho anh Ngc trc tip nui dng. V ti sn To chia cho hai bn theo quy nh ca php lut.

3.1.2.2.Thc t chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn:

V n chia ti sn chung ca ng Nguyn Thnh Long v b Trn Th Lu x Ha Hi, huyn Hng Kh, tnh H Tnh (th l s 04/DSST-HNG thng 2/1998). ng Long nguyn l b th x Ho Hi sau khi ngh hu ng v b Lu thng xuyn c mu thun, to ting. B Trn Th Lu nhiu ln lm n yu cu xin ly hn, nhng do con ci ngn cn, khuyn nn nn ng b cha ly hn. Sau b Trn Th Lu b vo Nam sinh sng cng vi con trai Lm ng. Nm 1998 b tr v yu cu ng Nguyn Thnh Long thun tnh ly hn, nu ng Long khng ng th phi chia ti sn chung cho b Lu. Do hai ng b khng tha thun c vi nhau v vic phn chia ti sn, nn b Lu c n yu cu To n huyn Hng Kh gii quyt.

3.1.2.3.Thc t chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b To n tuyn b l cht.

V n v chia ti sn chung ca ng Nguyn Xun ng v b Trn Th Tuyn, b Phm Th Lin khu tp th cu ng , huyn T Lim, H Ni ( th l s 02/DSST- HNG thng 3/2002 ). Theo n trnh by ca b Phm Th Lin, th ng Nguyn Xun ng v b Lin l v chung sng vi nhau nh v chng t nm 1998, nhng khng ng k kt hn. Hai ngi c hai con chung l: chu Nguyn Th Qunh Hoa v chu Nguyn Xun Nguyn. ng ng v b Lin sng chung vi nhau ti cn nh hai tng v 60 mt vung t vn cng hai con v c Trn Th Vui ( m ng ng ). Trc , nm 1983 ng ng c ng k kt hn vi b Trn Th Tuyn ti Hong c, Gia Lc, Hi Dng, nhng khng c con chung. Hai ngi c khi ti sn chung l cn nh ngi nm gian v 01 chic xe my wave anpha. Ngy 23/1/2001 ng ng cht khng li di chc, do khng thng nht c vic chia di sn nn b Lin yu cu To chia di sn.

3.2.Mt s kin ngh :

Lut Hn nhn v gia nh nm 2000 v cc trng hp chia ti sn chung ca v chng c th ni l tng i c th v r rng. Tuy nhin cng c vi im bt cp m theo chng ti php lut cn c cc vn bn hng dn c th nhm hon thin cc quy nh ca Lut HN&G.3.2.1.Mt s kin ngh nhm hon thin cc quy phm php lut.

V phng din lp php l mt phng din rt quan trng bi l x hi cng pht trin, cc quan h x hi cng tr nn a dng v phc tp, th nhu cu i hi phi c mt h thng php lut hon chnh c v ni dung ln hnh thc iu chnh cc quan h . Mt khc to c s php l cho cc Ta n p dng v thi hnh php lut c thun li, ng n, ng b v t hiu qu cao.

3.2.1.1.Trng hp chia ti sn chung ca v chng khi hn nhn cn tn ti.

- Th nht : iu 29 Lut HN&G nm 2000 quy nh vic chia ti sn chung ca v chng trong tthi k hn nhn do v chng t tha thun, trong trng hp khng tha thun c th yu cu Ta n gii quyt. Tuy nhin vn t ra l, Lut cng nh cc vn bn hng dn hin nay vn cha c mt quy nh c th no v nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi thuc thm quyn ca ta. Dn ti thc t p dng cn gp nhiu vng mc, gy tr ngi trong cng vic xt x ca ta.

iu 18 Lut HN&G nm 1986 v Ngh quyt s 01-NQ/HTP ngy 20/1/1988 ca Hi ng thm phn Ta n nhn dn ti cao trc y quy nh c th gii quyt vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn nh khi ly hn. Nn chng Lut HN&G nm 2000 nn xem xt c hng dn c th vn trn. - Th hai : Lut HN&G nm 2000 quy nh vic chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn phi lp thnh vn bn. Th nhng lut li khng quy nh r vn bn tha thun ca v chng c cn c Ta n hay c quan nh nc c thm quyn xc nhn hay khnng?

Theo em, trng hp ny dt khot phi quy nh s xc nhn ca Ta n hoc c quan nh nc c thm quyn khc, nhm hn ch ti a hnh vi li dng vic chia ti sn chung tu tn, trn trnh ngha v ti sn vi ngi khc ca v, chng.

- Th ba : Cng theo iu 29 Lut HN&G nm 2000 quy nh php lut ch cng nhn v, chng hoc c hai v chng c quyn yu cu Ta n chia ti sn chung trong thi k hn nhn, quyn khi kin ca ngi th ba trong trng hp ny khng c tha nhn. Th nhng rt c th ngi c ngha v ti sn khng c hoc khng ti sn ring thanh ton cc khon n v v chng khng c tha thun hoc yu cu ta n chia ti sn chung. Trong trng hp ny, nu khng tha nhn quyn yu cu ca ngi c quyn v chia ti sn chung ca v chng ly phn ti sn ca ngi c ngha v thanh ton n th quyn li ca h khng c m bo .

Theo em, php lut cn quy nh r trong trng hp ngi c quyn c chng c cho rng v chng khng c tha thun hoc khng yu cu Ta n chia ti sn chung th ngi c quyn c th yu cu ta n chia ti sn chung ca v chng, ly phn ti sn ca bn v hoc chng c ngha v thanh ton cc khon n. Ta n s ng yu cu ca ngi c quyn nu vic chia ny khng lm nh hng nghim trng ti i sng chung ca gia nh.

- Th t : Lut HN&G nm 2000 c quy nh v hoa li, li tc pht sinh t ti sn c chia cho v chng khi hn nhn tn ti l ti sn ring. Vy trong trng hp, v chng tha thun chia ton b ti sn chung th liu rng ch s hu chung hp nht ca v chng c tn ti na hay khng? Mt khc quy nh ny cng v hnh chung to khe h cho s v trch nhim ca cc bn v, chng trong vic m bo duy tr s n nh, pht trin ca gia nh, nh hng ti quyn li ca con ci v li ch x hi.

Nn chng Lut HN&G cn quy nh v trch nhim ca cc bn sau khi chia ti sn chung. C nh vy mi m bo cho s tn ti v pht trin ca gia nh v x hi.

- Th nm : Lut HN&G nm 2000 cng cc vn bn hng dn c lin quan c quy nh vic Ta n tuyn b v hiu i vi tha thun chia ti sn chung nhng li khng quy nh vn hu qu php l ca vic tuyn b .

Vic quy nh ca php lut cn b ng s dn ti n quyn v li ch ca cc bn v chng, cng nh cc thnh vin khc trong gia nh s khng c m bo. Bi vy, cn quy nh trong trng hp tha thun chia ti sn chung ca v chng khi b Ta n tuyn b v hiu, th ch ti sn chung ca v chng s c khi phc li nh trc khi c tha thun chia ti sn chung.

3.2.1.2. Trng hp chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht.

- Th nht : iu 31 Lut HN&G nm 2000 khng quy nh nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b Ta n tuyn b l cht. V vy, cn c cc vn bn hng dn c th to c s php l cho cc Ta n trong thc tin xt x.

- Th hai : Trng hp mt bn v hoc chng b Ta n tuyn b l cht tr v hoc c thng tin xc thc v vic ngi cn sng, m ngi v hoc chng nh vn cha ti gi th s hu chung hp nht i vi khi ti sn chung c khi phc vo thi im no? Ti sn m ngi nh lm ra trong thi gian bn kia vng mt c coi l ti sn chung hay ti sn ring? y vn cn l vn gy nhiu tranh ci, bi vy cc nh lm lut nn sm c nhng hng dn c th trong trng hp ny, nhm bo m quyn li ca cc bn, trnh s ty tin trong xt x ca cc Ta hin nay.

3.2.1.3. Trng hp chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

- Th nht : iu 95 Lut HN&G nm 2000 quy nh vic phn chia ti sn chung l do v, chng tha thun, vic tha thun ny khng bt buc phi c s cng nhn ca Ta n. trnh vic p dng ty tin, ngn cn vic v chng t tha thun chia ti sn khi ly hn nhm tu tn v trn trnh ngha v ti sn vi ngi khc, cn c hng dn c th v vn ny hiu r hn tinh thn ca iu lut.

- Th hai : Lut HN&G nm 2000 c quy nh sau khi ly hn mt bn v hoc chng phi c ngha v cp dng cho mt bn, nu bn kh khn tng thiu v c yu cu cp dng. Tuy nhin trn thc t xt x cho thy, ch em ph n do nhiu ngi khng hiu bit php lut nn khng yu cu, v vy Ta n khng th ng ra bo v quyn li cho h c. Bi vy cn c s tuyn truyn ph bin rng ri v mt php lut.

3.2.2. Mt s kin ngh nhm a ch nh chia ti sn chung ca v chng vo i sng x hi.

Nng cao hiu hot ng ca cc c quan hnh chnh nh nc c thm quyn, t to iu kin cho ngi dn hiu v thc hin ng cc quy nh ca php lut.

Tuyn truyn ph bin cho ngi dn bit cc quy nh php lut v chia ti sn chung ca v chng, h c th t ch ng bo v c quyn li ca mnh. V rt nhiu trng hp Ta n ch c quyn can thip bo v li ch ca cc bn khi c yu cu ca chnh cc bn .

Tng cng tch cc hot ng ca cc t chc x hi, cc on th trong vic t chc ha gii c s gip gii quyt mu thun gia v chng, hn ch vic ly hn do t i , s din

Trn y l mt s kin ngh ca c nhn em, nhm gp phn nh b vo vic hon thin hn cc quy nh ca Lut Hn nhn v gia nh v vic p dng cc quy nh vo thc tin cuc sng.

Kt lun Lut Hn nhn v gia nh l mt ngnh lut trong h thng php lut ca Nh nc X hi ch ngha Vit Nam, iu chnh cc quan h x hi trong i sng hn nhn v gia nh.

S ra i ca Lut HN&G nm 2000 l nhu cu khch quan trong ton x hi, trong s nghip i mi t nc. Trn c s s k tha cc quy nh ca Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 tip tc quy nh vn chia ti sn chung ca v chng.

Nhn thy y l mt vn c tnh thi s v thc t cao, Lut HN&G nm 2000 c nhng hng dn c th, su st; to c s php l tng i y cho vic p dng lut ca cc To n trong cng tc xt x; hng ti m bo cao nht quyn v li ch ca ngi dn.

Bng nhng kin thc tch ly c qua qu trnh hc tp v nghin cu ti mi trng i hc. Trn c s tm kim t kiu, sch bo v qua tm hiu thc t, em phn tch, nh gi lm sng t mt s vn v chia ti sn chung ca v chng trong php lut Hn nhn v gia nh Vit Nam nm 2000. Em xin kt lun nhng vn c bn sau:

- Lut HN&G nm 2000 tip tc quy nh ba trng hp chia ti sn chung ca v chng l : chia ti sn chung ca v chng khi hn nhn cn tn ti, chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht hoc b To n tuyn b l cht, chia ti sn chung ca v chng khi ly hn.

- Quy nh vn thanh ton ti sn chung trong thi k hn nhn nhng khng coi l mt ch nh ly thn. Quan h nhn thn gia v chng vn cn tn ti.

- So vi Lut HN&G nm 1986, Lut HN&G nm 2000 cn thiu st khi b ng nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc hoc b To n tuyn b l cht. Dn n vic thc tin p dng cn nhiu vng mc, nh hng n quyn li ca cc bn .

- Trng hp chia ti sn chung ca v chng khi ly hn, Lut HN&G nm 2000 tip tc quy nh nguyn tc chia i (da trn cng sc ng gp, tnh hnh sc kho, ti chnh..). Mt khc Lut cn quy nh c th hn cc trng hp chia ti sn chung ca v chng khi ly hn nh : chia quyn s dng t, chia nh thuc s hu ring ca mt bn, chia nh thuc s hu chung ca v chng

Trn y l nhng tm hiu, phn tch, nh gi ca em v cc trng hp chia ti sn chung ca v chng theo php lut Hn nhn v gia nh Vit Nam nm 2000. Trong khun kh ca mt kho lun tt nghip, khng th trnh khi nhng hn ch, thiu st. Rt mong s ng gp kin phn hi ca qu thy c v cc bn.

Danh mc ti liu tham kho1. Hin php nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nm 1946, 1959, 1980, 1992.

2. B lut Dn s nm 2005.

3. B Quc Triu Hnh Lut thi nh L nm 1483.

4. Hong Vit Lut L thi nh Nguyn nm 1815.

5. B dn lut Bc k 1931.

6. B Hong Vit Trung k h lut 1936.

7. Lut HN&G Vit Nam nm 1959, 1986, 2000.

8. Sc lnh s 97/SL ngy 22/5/1950 ca Ch tch nc Vit Nam dn ch cng ho sa i mt s quy l v ch nh trong dn lut

9. Sc lnh s 159/ SL ngy 17/11/1950 ca Ch tch nc Vit Nam dn ch cng ho quy nh v vn ly hn.

10. Ngh quyt s 35/2000/QH 10 ngy 9/6/2000 ca Quc hi nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam v vic thi hnh Lut hn nhn v gia nh.

11.Ngh quyt s 02/2000/ NQ-HTP ngy 23/12/2000 ca HTP TANDTC hng dn p dng mt s quy nh ca LHN&G nm 2000.

12. Ngh nh s 70/2001/N-CP ngy 13/10/2001 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Lut Hn nhn v gia nh nm 2000.

13. VI. L nin, Ton tp, nh xut bn Tin b, Mtxcva, 1981, t.30, (ting Vit).

14. Gio trnh Lut HN&G Vit Nam - i hc Lut H Ni 2002.

15. Gio trnh lch s Nh nc v php lut Vit Nam - i hc khoa hc x hi v nhn vn - i hc Quc gia H Ni 2002.

16. Mt s vn l lun v thc tin v Lut Hn nhn v gia nh nm 2000 Nh xut bn chnh tr Quc gia 2002.

17. Bnh lun khoa hc Lut hn nhn v gia nh Vit Nam nm 2000 - inh Th Mai Phng, Nh xut bn chnh tr Quc gia nm 2004.

18. Nguyn Vn C Lun n tin s : Ch ti sn ca v chng theo lut Hn nhn v gia nh Vit Nam- 2005.

19. Tng Duy Lng - Bnh lun mt s n dn s v hn nhn gia nh Nh xut bn chnh tr Quc gia 2001.20. inh Trung Tng (2001), Kha qut mt s im mi ca Lut HN&G nm 2000,Dn ch v Php lut, s chuyn v Lut HN&G.

21. inh Vn Thanh, Trn Hu Bin (1996), Hi p v php lut tha k, Nxb Cng an nhn dn, H Ni.

22. Cc sch bo tp ch :

-Tp ch Lut hc s 6/2002, s 5/2003, s 3/2003, s 1/2004.

-Tp ch Dn ch v php lut s 10/2000, s 3/2001, s 5/2002, s 8/2003, s 01/2004.

-Tp ch Ta n nhn dn s 9/2000, s 12/2001.

Mc lc Trang

Li m u....................................... .....................................................1 Chng 1 : Khi nim chung v ch ti

sn ca v chng v chia ti sn chung

ca v chng theo h thng php lut

hn nhn v gia nh vit nam.4

1.1.Khi nim chung v ch ti sn ca v chng. 41.1.1.Khi nim ch ti sn ca v chng.4

1.1.2.Ni dung ch ti sn ca v chng theo Lut Hn

nhn v gia nh Vit Nam nm 2000.51.2.Khi lc vn chia ti sn chung ca v chng trong php lut Vit Nam.11

1.2.1.Khi nim v chia ti sn chung ca v chng.11

1.2.2.S lc cc trng hp chia ti sn chung ca v chng

trong h thng php lut hn nhn v gia nh Vit Nam. 12

Chng 2 : Cc trng hp chia ti sn chung ca v chng theo lut hn nhn v gia nh nm 2000.16

2.1.Chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn.16

2.1.1.Mc ch quy nh chia ti sn chung ca v chng trong thi k hn nhn 162.1.2. iu kin chia ti sn chung ca v chng trong thi k

hn nhn.17

2.1.3.Nguyn tc chia ti sn chung ca v chng trong thi k

hn nhn.212.1.4.Hu qu php l ca vic chia ti sn chung ca v chng

trong thi k hn nhn.222.2.Chia ti sn chung ca v chng khi mt bn cht trc

hoc b To n tuyn b l cht.25

2.2.1.iu kin chia ti sn chung ca v chng khi mt bn

cht trc hoc b To n tuyn b l cht.252.2.2.Nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi mt bn

cht trc hoc b To n tuyn b l cht.292.2.3.Hu qu php l ca vic chia ti sn chung ca v chng

khi mt bn cht truc hoc b To n tuyn b l cht.302.3.Chia ti sn chung ca v chng khi ly hn32

2.3.1.Cn c chia ti sn chung ca v chng khi ly hn322.3.2.Nguyn tc chia ti sn chung ca v chng khi ly hn332.3.3.Hu qu php l ca vic chia ti sn chung ca v chng

khi ly hn.42 Chng 3 : Thc tin p dng php lut v

chia ti sn chung ca v chng v mt

s kin ngh.47

3.1.Thc tin p dng php lut v chia ti sn chung ca v

chng.47

3.1.1.Nhn xt chung.473.1.2.Mt s trng hp c th v chia ti sn chung ca v chng.493.2.Mt s kin ngh.51Kt lun.55

Li cm n !

Em xin gi li cm n chn thnh ti cc thy, c gio cng cc bn v gia nh, c bit xin c t lng bit n su sc ti thy gio Tin s Nguyn Vn C tn tnh hng dn, gip em hon thnh kho lun ny.Nhng ch vit tt trong kho lun

LHN&G : Lut Hn nhn v gia nh

TANDTC : To n nhn