Không khí chúng ta hít thở bao gồm một vài loại khí khác nhau.

Đối với người và động vật thì ô xy (O2) là loại khí quan trọng nhất để tồn tại.

Con người hít khí ô xy và thải ra khí các-bô-níc (CO2)

2

O2 (OXY)

CO2 (CÁC BÔ NIC

)

3

MỐI LIÊN HỆ GIỮA RỪNG VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Trong khi đó, để tồn tại cây cối lại cần khí các-bô-níc (CO2).

Khi chặt cây hoặc cháy rừng thì khí các-bô-níc sẽ được giải phóng ra ngoài khí quyển. Xe máy, ô tô và xe tải cũng thải khí các-bô-níc vào không khí. Nhiều ngành công nghiệp cũng thải khí các-bô-níc vào không khí.

Nếu có quá nhiều khí các-bô-níc thải vào không khí thì toàn bộ trái đất của chúng ta sẽ ấm dần lên.

4

MỐI LIÊN HỆ GIỮA RỪNG VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

5

Nếu có quá nhiều khí các-bô-níc thải vào không khí thì toàn bộ trái đất của chúng ta sẽ ấm dần lên.

Trái đất ấm lên cũng có thể gây ra nhiều lụt lội, hạn hán, xói mòn đất hơn và nhiều ảnh hưởng tiêu cực khác. Trái đất ấm dần lên còn ảnh hưởng tới rừng và sinh kế của người dân sống phụ thuộc vào rừng.

Trong 50 năm qua, trên thế giới có quá nhiều người sử dụng xe máy, xe ô tô, xe tải và rừng bị chặt phá quá nhiều cho nên lượng khí các-bon-níc thải vào bầu khí quyển ngày càng nhiều. Do đó khí hậu đang thay đổi và sẽ gây ra nhiều tác động tiêu cực cho con người.

Khi một khu rừng bị hủy hoại, nó sẽ không thể cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên để giúp người dân có các nguồn sinh kế và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Rừng giúp kiểm soát xói mòn đất, cung cấp nước sạch và tạo ra môi trường cho động-thực vật hoang dã di chuyển và sinh sống.

Các dịch vụ sinh thái này bị mất đi sẽ tác động tới cuộc sống và sinh kế của người dân sống phụ thuộc vào rừng. Tác động gián tiếp của sự mất mát này đã được toàn xã hội biết đến.

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU LÀM CHO CUỘC SỐNG KHÓ KHĂN HƠN

6

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU LÀM CHO CUỘC SỐNG KHÓ KHĂN HƠN

7

Tất cả các nước trên thế giới đều đồng tình rằng giảm phát thải lượng các-bô-níc vào không khí là điều cần phải làm ngay. Ở Việt Nam, giảm lượng khí các-bô-níc bằng cách giảm mất rừng và suy thoái rừng (REDD) là hình thức quan trọng nhất.

REDD là giảm phát thải khí nhà kính thông qua các nỗ lực hạn chế mất rừng và suy thoái rừng.

REDD là cơ chế hỗ trợ tài chính từ các nước phát triển cho nỗ lực của cộng đồng tại các nước đang phát triển tham gia bảo vệ rừng hoặc nâng cao chất lượng rừng.

Như vậy việc giữ rừng, ngoài việc mang lại lợi ích trực tiếp cho cuộc sống người dân hàng ngày, hạn chế tác động bất lợi của biến đổi khí hậu, trong tương lai còn giúp mang lại thêm một số tiền hỗ trợ từ REDD cho những người bảo vệ rừng.

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

8

Tất cả các nước trên thế giới đều đồng tình rằng giảm phát thải lượng các-bô-níc vào không khí là điều cần phải làm ngay. Ở Việt Nam, giảm lượng khí các-bô-níc bằng cách giảm mất rừng và suy thoái rừng (REDD) là hình thức quan trọng nhất.

REDD là giảm phát thải khí nhà kính thông qua các nỗ lực hạn chế mất rừng và suy thoái rừng.

REDD là cơ chế hỗ trợ tài chính từ các nước phát triển cho nỗ lực của cộng đồng tại các nước đang phát triển tham gia bảo vệ rừng hoặc nâng cao chất lượng rừng.

Như vậy việc giữ rừng, ngoài việc mang lại lợi ích trực tiếp cho cuộc sống người dân hàng ngày, hạn chế tác động bất lợi của biến đổi khí hậu, trong tương lai còn giúp mang lại thêm một số tiền hỗ trợ từ REDD cho những người bảo vệ rừng.

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

9

CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA UN-REDD TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

1.Hỗ trợ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và kế hoạch sử dụng đất: (1) gắn liền với bảo tồn rừng, (2) người dân địa phương được hưởng lợi thông qua hạn chế phá rừng và suy thoái nguồn rừng.

3.Hỗ trợ cách để xác định: (1) đúng người được nhận tiền, với (2) lượng tiền phù hợp với nỗ lực bảo vệ rừng của họ.

4.Nâng cao nhận thức cộng đồng về: (1) BĐKH, (2) REDD và (3) tiến độ việc chuẩn bị thực hiện REDD ở VN.

2.Hỗ trợ cách để đo lường lượng Các-bon được tích giữ lại rừng do việc bảo vệ rừng thành công của người dân.

10

CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA UN-REDD TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

11

UN-REDD: Là chương trình chung của Liên Hiệp quốc “Giảm phát thải khí nhà kính thông qua các nỗ lực hạn chế mất rừng và suy thoái rừng tại các nước đang phát triển”.Việt Nam là 1 trong 9 nước đầu tiên triển khai chương trình UN-REDD.• Nhà tài trợ: Chính phủ Na Uy thông qua Liên Hiệp quốc. • Cơ quan chủ trì thực hiện: Tổng Cục Lâm nghiệp, Bộ NN và PTNT.• Địa bàn thí điểm: Huyện Lâm Hà và Di Linh, tỉnh Lâm Đồng.• Thời gian thực hiện: 29 tháng kể từ tháng 8/2009 - 12/2011.

Điều kiện để người dân được tham gia Chương trình? Tất cả mọi người dân và cộng đồng hay chủ rừng đều có cơ hội tham gia thực hiện REDD. Tuy nhiên mức độ tham gia phụ thuộc vào sự nhiệt tình, hiểu biết và kỹ năng thực hiện các hoạt động về REDD sẽ được giới thiệu và hướng dẫn ở giai đoạn này. Do vậy, sự tham gia của các hộ gia đình và chủ rừng ngay từ giai đoạn này đóng vai trò quan trọng.

Các công việc cụ thể người dân phải làm khi tham gia Chương trình?• Nghe và tìm hiểu thông tin để hiểu đúng về REDD và các hoạt động của Chương trình UN REDD.• Thường xuyên tham dự các buổi họp thôn vì có lồng ghép chương trình truyên truyền UN-REDD.• Vận động, tuyên truyền cho những người trong gia đình, trong gia tộc và những người xung quanh cùng tham gia bảo vệ và phát triển rừng.• Đóng góp các ý kiến, sáng kiến trong các cuộc họp Thôn, họp nhóm nhỏ về bảo vệ, phát triển rừng và cách chia sẻ lợi ích từ REDD mang lại.• Tham gia các lớp tập huấn do Chương trình UN REDD và Huyện tổ chức về các kỹ năng như: đo, đếm, xác định loại rừng, trữ lượng rừng…• Tham gia các hoạt động phòng chống cháy rừng; trồng, cải tạo và bảo vệ rừng do địa phương phát động.• Xây dựng kế hoạch nhóm về công tác BVR và thường xuyên đi kiểm tra rừng.• Tham gia các hoạt động đo đạc rừng cùng với cán bộ kiểm lâm, các chủ rừng…

CHƯƠNG TRÌNH UN-REDD VIỆT NAM

12

Các công việc cụ thể người dân phải làm khi tham gia Chương trình?• Nghe và tìm hiểu thông tin để hiểu đúng về REDD và các hoạt động của Chương trình UN REDD.• Thường xuyên tham dự các buổi họp thôn vì có lồng ghép chương trình truyên truyền UN-REDD.• Vận động, tuyên truyền cho những người trong gia đình, trong gia tộc và những người xung quanh cùng tham gia bảo vệ và phát triển rừng.• Đóng góp các ý kiến, sáng kiến trong các cuộc họp Thôn, họp nhóm nhỏ về bảo vệ, phát triển rừng và cách chia sẻ lợi ích từ REDD mang lại.• Tham gia các lớp tập huấn do Chương trình UN REDD và Huyện tổ chức về các kỹ năng như: đo, đếm, xác định loại rừng, trữ lượng rừng…• Tham gia các hoạt động phòng chống cháy rừng; trồng, cải tạo và bảo vệ rừng do địa phương phát động.• Xây dựng kế hoạch nhóm về công tác BVR và thường xuyên đi kiểm tra rừng.• Tham gia các hoạt động đo đạc rừng cùng với cán bộ kiểm lâm, các chủ rừng…

CHƯƠNG TRÌNH UN-REDD VIỆT NAM

13

Những lợi ích về mặt tài chính khi người dân tham gia Chương trình?Ở giai đoạn này Chương trình không đem lại những lợi ích trực tiếp về tài chính cho người dân, có nghĩa là không có bất kỳ sự chi trả bằng tiền hoặc đầu tư vào xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng. Lợi ích về tài chính sẽ được nghiên cứu, tính toán và chỉ trả khi thực hiện giai đoạn 2 (khi tiến hành dự án thí đểm cơ chế chia trả)Giai đoạn này nhằm nâng cao nhận thức của người dân và các cấp chính quyền về vai trò của rừng đối với biến đổi khí hậu và nâng cao năng lực kỹ thuật và thể chế để Việt Nam có thể sẵn sàng tham gia thực thi REDD vào năm 2012.Khi nào người dân sẽ được trả tiền khi tham gia các hoạt động bảo vệ rừng? Người dân và các chủ rừng sẽ được nhận tiền khi: • Kết thúc Giai đoạn 1 và trình độ hiểu biết và kỹ năng của các hộ gia đình và chủ rừng được nâng cao và triển khai giai đoạn 2 (thí điểm thực hiện REDD).• Nhà tài trợ (người mua) đánh giá và công nhận kết quả của hoạt động bảo vệ rừng, và• Nhà tài trợ (người mua) trả tiền cho Chính phủ Việt Nam.

Những hộ dân không được giao rừng hoặc không ký hợp đồng bảo vệ rừng với các Ban Quản lý rừng hoặc Công ty lâm nghiệp thì có được hưởng lợi từ Chương trình hay không? Những hộ không có rừng có được hưởng lợi từ REDD không?Hiện nay, Chương trình đang nghiên cứu xây dựng Cơ chế chia sẻ lợi ích khi tham gia thực hiện REDD. Dự kiến khi REDD chính thức được triển khai thì các hộ gia đình không có rừng vẫn được hưởng lợi ích gián tiếp vì Nhà nước sẽ sử dụng một phần tiền thu được từ việc thực hiện REDD đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi công cộng như điện, đường, trường học, trạm y tế...Tiền từ Chương trình sẽ được chi trả đến người dân như thế nào?Tiền sẽ được chuyển từ quỹ REDD+ quốc gia về quỹ REDD+ cấp tỉnh và chuyển đến hộ gia đình (các hộ có sở hữu rừng hoặc nhận khoán bảo vệ rừng) thông qua các đơn vị chủ rừng. Cơ chế chuyển tiền từ cấp tỉnh đến hộ gia đình hiện nay đang được xây dựng và lấy ý kiến. Tiền được trả căn cứ vào những nỗ lực mà người dân bỏ ra để giữ rừng.

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

14

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

15

Những lợi ích về mặt tài chính khi người dân tham gia Chương trình?Ở giai đoạn này Chương trình không đem lại những lợi ích trực tiếp về tài chính cho người dân, có nghĩa là không có bất kỳ sự chi trả bằng tiền hoặc đầu tư vào xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng. Lợi ích về tài chính sẽ được nghiên cứu, tính toán và chỉ trả khi thực hiện giai đoạn 2 (khi tiến hành dự án thí đểm cơ chế chia trả)Giai đoạn này nhằm nâng cao nhận thức của người dân và các cấp chính quyền về vai trò của rừng đối với biến đổi khí hậu và nâng cao năng lực kỹ thuật và thể chế để Việt Nam có thể sẵn sàng tham gia thực thi REDD vào năm 2012.Khi nào người dân sẽ được trả tiền khi tham gia các hoạt động bảo vệ rừng? Người dân và các chủ rừng sẽ được nhận tiền khi: • Kết thúc Giai đoạn 1 và trình độ hiểu biết và kỹ năng của các hộ gia đình và chủ rừng được nâng cao và triển khai giai đoạn 2 (thí điểm thực hiện REDD).• Nhà tài trợ (người mua) đánh giá và công nhận kết quả của hoạt động bảo vệ rừng, và• Nhà tài trợ (người mua) trả tiền cho Chính phủ Việt Nam.

Các đối tượng dự kiến được chi trả1. Công ty nhà nước (SOCs), trước đây gọi là doanh nghiệp lâm nghiệp nhà nước (lâm trường quốc doanh)2. Hộ gia đình3. Ban quản lý bảo vệ rừng4. Ban quản lý rừng đặc dụng5. Ủy ban nhân dân, chủ yếu là ở cấp xã6. Cộng đồng7. Doanh nghiệp liên doanh

Chương trình sẽ tiến hành trong bao lâu (tính bền vững của Chương trình)?Nhằm đảm bảo sự đóng góp thiết thực vào việc bảo vệ rừng và ứng phó với biến đổi khí hậu cũng như để bà con yên tâm tham gia các hoạt động bảo vệ rừng. Chương trình REDD dự kiến sẽ được tiến hành trong thời gian dài nhưng sẽ được chia thành nhiều giai đoạn khác nhau.

Những hộ dân không được giao rừng hoặc không ký hợp đồng bảo vệ rừng với các Ban Quản lý rừng hoặc Công ty lâm nghiệp thì có được hưởng lợi từ Chương trình hay không? Những hộ không có rừng có được hưởng lợi từ REDD không?Hiện nay, Chương trình đang nghiên cứu xây dựng Cơ chế chia sẻ lợi ích khi tham gia thực hiện REDD. Dự kiến khi REDD chính thức được triển khai thì các hộ gia đình không có rừng vẫn được hưởng lợi ích gián tiếp vì Nhà nước sẽ sử dụng một phần tiền thu được từ việc thực hiện REDD đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi công cộng như điện, đường, trường học, trạm y tế...Tiền từ Chương trình sẽ được chi trả đến người dân như thế nào?Tiền sẽ được chuyển từ quỹ REDD+ quốc gia về quỹ REDD+ cấp tỉnh và chuyển đến hộ gia đình (các hộ có sở hữu rừng hoặc nhận khoán bảo vệ rừng) thông qua các đơn vị chủ rừng. Cơ chế chuyển tiền từ cấp tỉnh đến hộ gia đình hiện nay đang được xây dựng và lấy ý kiến. Tiền được trả căn cứ vào những nỗ lực mà người dân bỏ ra để giữ rừng.

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

16

Các đối tượng dự kiến được chi trả1. Công ty nhà nước (SOCs), trước đây gọi là doanh nghiệp lâm nghiệp nhà nước (lâm trường quốc doanh)2. Hộ gia đình3. Ban quản lý bảo vệ rừng4. Ban quản lý rừng đặc dụng5. Ủy ban nhân dân, chủ yếu là ở cấp xã6. Cộng đồng7. Doanh nghiệp liên doanh

Chương trình sẽ tiến hành trong bao lâu (tính bền vững của Chương trình)?Nhằm đảm bảo sự đóng góp thiết thực vào việc bảo vệ rừng và ứng phó với biến đổi khí hậu cũng như để bà con yên tâm tham gia các hoạt động bảo vệ rừng. Chương trình REDD dự kiến sẽ được tiến hành trong thời gian dài nhưng sẽ được chia thành nhiều giai đoạn khác nhau.

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

17

Các dự án khác có những cơ sở hạ tầng cho người dân, vậy Chương trình có hỗ trợ cho những hoạt động này ở cấp Thôn không?

• Chương trình UN-REDD không phải là Chương trình hay dự án xóa đói giảm nghèo hay phát triển kinh tế, xã hội. Chương trình này nhằm mục tiêu quan trọng nhất là giảm nhẹ phát thải khí nhà kính thông qua các hoạt động hạn chế mất rừng và suy thoái rừng, từ đó giảm thiểu các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, Chương trình cũng gián tiếp hỗ trợ mục tiêu xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế xã hội thông qua việc chi trả cho công sức của người dân và các chủ rừng tham gia bảo vệ rừng.

• Chương trình sẽ được thực hiện trên cơ sở lồng ghép với các Chương trình, dự án xóa đói giảm nghèo hay phát triển kinh tế, xã hội đang thực hiện trên địa bàn để hỗ trợ bà con xây dựng cơ sở hạ tầng.

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

18

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

19

Chương trình REDD đem lại nhiều lợi ích: Giảm phát thải khí nhà kính (CO2) + Góp phần bảo tồn đa dạng sinh học và Quản lý rừng bền vững + Cải thiện đời sống của người trực tiếp tham gia bảo vệ phát triển rừng, có thể sống bằng nghề rừng;

Những lợi ích của người dân khi tham gia Chương trình UN-REDD (gọi tắt dưới đây là Chương trình)?Người dân và cộng đồng sẽ được hưởng 2 lợi ích chính khi tham gia Chương trình:• Nhận thức và kỹ năng tham gia một số hoạt động về REDD được nâng cao để khi cơ chế REDD chính thức hoạt động thì các hộ gia đình, cộng đồng và các chủ rừng có đủ điều kiện tham gia. Đây là lợi thế so với những hộ gia đình và các chủ rừng không tham gia thì ít hoặc không có cơ hội được tham gia giai đoạn 2. • Được chi trả (hưởng lợi ích tài chính) dựa trên kết quả tham gia các hoạt động bảo vệ rừng (Giai đoạn 2) của các hộ gia đình, cộng đồng và chủ rừng.

“Việc đồng ý tham gia chương trình UN REDD có ý nghĩa rất quan trọng để chúng ta duy trì cuộc sống tốt đẹp hiện nay và tự bảo vệ cuộc sống mình khỏi tác hại của biến đổi khí hậu”

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

20

REDD – HÃY GIỮ RỪNG ĐỂ CÓ THÊM LỢI ÍCH

21

CHƯƠNG TRÌNH UN-REDD VIỆT NAMPhòng 805, Tòa nhà Artex, 172 Ngọc Khánh Hà Nội, Việt Nam

Điện thoại: 04 6 273 7912 | Fax: 04 6 273 7914Website: www.vietnam-red.orgEmail: admin@un-redd.org.vn