KBÜ Web Tasarımının Temelleri · HTML (Hypertext Markup Language), web sayfaları hazırlamak...
Transcript of KBÜ Web Tasarımının Temelleri · HTML (Hypertext Markup Language), web sayfaları hazırlamak...
Web Tasarımının Temelleri« H T M L E T İ K E T L E R İ - I »
[email protected]ük Üniversitesi T.O.B.B. Teknik Bilimler Meslek YüksekokuluDemir Çelik Kampüsü 78050 Karabük/TÜRKİYE
KBÜKARABÜK ÜNİVERSİTESİ
Öğr. Gör. Dr. Abdullah ELEN
https://www.elenium.net
Belge No: TBP107/02Revizyon: R-001
Yayın Tarihi: 26.09.2018
TBP107
İçindekiler
2
➢HTML’nin Temel Yapısı
➢Meta Etiketleri
➢Sitil Etiketleri
➢Script Etiketi
➢HTML5 Desteği Olmayan Etiketler
HTML’nin Temel YapısıE s s e n t i a l S t r u c t u r e o f t h e H T M L
3
Æ
▪ HTML (Hypertext Markup Language), web sayfaları hazırlamak için kullanılan bir dildir.
▪ HTML komutları herhangi bir metin (text) düzenleme editöründe yazılabileceği gibi, çeşitli web tasarımı editörlerini kullanarak da oluşturulabilir.
▪ HTML komutları etiketlerden (tag) oluşur.
▪ Html komutları yazılırken aşağıdaki kurallara dikkat edilmesi gerekir;▪ HTML komutları “<” ve “>” işaretleri arasına yazılır. Burada
yer alan“< >” etiketleme yapmak için kullanılan işarettir.
4
HTML’nin Temel Yapısı
<etiketAdi>…</etiketAdi>
<html><head>…</head>< body >…</body>
</html>
Æ
▪ HTML etiketleri yazılırken; ş, ç, ö, ü, ı, ğ gibi Türkçe karakterler kullanılmamalıdır.
▪ HTML komutları büyük küçük harf duyarlı değildir.
▪ Tümü büyük harflerle açılmış olan bir etiket tümü küçük harflerle yazılan aynı etiket ile kapatılabilir.
▪ Açılan her etiket kapatılmalıdır.
▪ İlk açılan etiket en son kapatılır ve etiketi kapatma sırasında “/” işareti unutulmamalıdır.
5
HTML’nin Temel Yapısı
<HTML><Head>…</hEAd>< BoDy >…</bodY>
</htmL>
Æ
▪ HTML dosyaları sunucu bilgisayarın sabit diskinde .html ya da .htmuzantısı ile saklanır.
▪ Kaydetme işlemi sırasında Dosya-Kaydet seçeneğine tıklanır.
▪ Dosya-Kaydet komutuna tıklandıktan sonra karşınıza gelen Farklı Kaydetpenceresinden sırasıyla "Dosya Adı" ve "Kayıt Türü" belirlenir.
6
HTML Dosyasını Kaydetme
Æ
▪ <html> etiketi, tarayıcıya bunun bir HTML belgesiolduğunu bildirir.
▪ <html> etiketi bir HTML belgesinin köküdür (Root).
▪ <html> etiketi, diğer tüm HTML etiketlerini kapsar (<!DOCTYPE> etiketi hariç).
▪ <html> etiketi, html kodlarının yazımına başladığımızı gösteren etikettir.
▪ Tüm html kodları <html>…</html> arasında yer alır.
▪ </html> ile html kodlarının yazımının bittiği anlaşılır.
7
<html>
<!DOCTYPE html>
<html>
…</html> Tüm kodlar
buraya yazılır!
Æ
▪ <!DOCTYPE> bildirimi, bir HTML belgesinde <html> etiketinden önce yazılır.
▪ <!DOCTYPE> bildirimi bir HTML etiketi değildir. Bu, sayfanın hangi HTML sürümü olduğu hakkında web tarayıcısına yönelik bir talimattır.
▪ HTML 4'te üç farklı, HTML5'te ise yalnızca bir tane <!DOCTYPE> bildirimi vardır.
8
<!DOCTYPE>
<!DOCTYPE html>
<html>
…</html>
<!DOCTYPE html>
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Frameset//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/frameset.dtd">
HTML 5
HTML 4.01 Strict
HTML 4.01 Transitional
HTML 4.01 Frameset
Æ
▪ Hazırlayacağımız web sayfasına ait; sayfa başlığı (title), sitiller (style), komut dosyaları (script), siteyi tarayıcıya ve arama motorlarına tanıtmak amacıyla kullanılan meta etiketleri vb. bilgilerin bulunduğu bölümdür.
▪ <head> etiketi içerisinde; <title>, <meta>, <style>, <link>, <script>, <noscript> ve <base> etiketleri bulunur.
▪ <head> etiketi HTML 4 için gereklidir. Ancak HTML5 için ihmal edilebilir.
9
<head>
<html><head>
<title>Sayfa Başlığı</title></head>< body >…</body>
</html>
<html><title>Sayfa Başlığı</title>< body >
…</body>
</html>
HTML 4 & HTML5 HTML5
Æ
▪ <body> etiketi, bir HTML belgenin gövdesini tanımlar.
▪ <body> etiketi; metin (text), köprüler (hyperlink), resimler (image), tablolar (table), listeler (list) vb. gibi bir HTML belgesinin görünür tüm elemanlarını içerir.
▪ alink, background, bgcolor, link, textve vlink gibi renk parametrelerini alır. Ancak bunların hiçbiri HTML5'te desteklenmez!
10
<body>
<!DOCTYPE html>
<html><body>
…</body>
</html>
Web sayfasında görünen tüm
nesneler buradadır!
Æ
▪ Kaynak koduna yorum eklemek için kullanılır.
▪ Yorumlar web sayfasını tarayıcılarda çalıştırdığınızda görüntülenmez.
▪ Kodunuzu açıklamak için yorumları kullanabilirsiniz, bu da kaynak kodunu daha sonraki bir tarihtedüzenlerken size yardımcı olabilir.
▪ Belge üzerinde istediğiniz bir yere yorum ekleyebilirsiniz.
11
<!--...-->
<!DOCTYPE html><!-- Bu ilk HTML sayfam --><html>
<body><!-- Burası belge içeriğidir. -->
…
</body></html>
Æ
▪ HTML başlıklarını tanımlamak için;<h1>, <h2>, <h3>, <h4>, <h5>, <h6> etiketleri kullanılır.
▪ <h1> en önemli, <h6> ise en az önemli olan başlığı tanımlar.
12
<h1>,…,<h6>
<!DOCTYPE html><html>
<body><h1>Başlık 1</h1><h2>Başlık 2</h2><h3>Başlık 3</h3><h4>Başlık 4</h4><h5>Başlık 5</h5><h6>Başlık 6</h6>
</body></html>
Æ
▪ <P> etiketi, bir HTML belgesinde paragraf tanımlamak için kullanılır.
▪ Web tarayıcıları, her bir <p> öğesinden önce ve sonra otomatik olarak bir miktar kenar boşluğu (margin) ekler. Kenar boşlukları CSS ile değiştirilebilir.
13
<p>
<!DOCTYPE html><html>
<body><p>Bu bir paragraf örneğidir.</p><p>Bu bir paragraf örneğidir.</p><p>Bu bir paragraf örneğidir.</p>
</body></html>
Æ
▪ <hr> etiketi, bir HTML sayfasındaki tematik bir değişikliği (örneğin; konunun değişmesi) tanımlar veya içeriği ayırmak (veya bir değişikliği tanımlamak için) kullanılır. Bu etiket kapatılmaz!
14
<hr>
<!DOCTYPE html><html>
<body><h1>HTML</h1><p>HTML web sayfalarını tanımlamak için kullanılan bir dildir.</p><hr><h1>CSS</h1><p>CSS, HTML nesnelerinin nasıl görüneceğini tayin eder.</p>
</body></html>
Æ
▪ <br> etiketi tek bir satır sonu ekler. Yani bir alt satıra geçmek için kullanılır. Bu etiket kapatılmaz!
15
<br>
<!DOCTYPE html><html>
<body><p>İnsanın kazandığı paradan değil,<br>paranın kazandığı insandan kork.<br>Necip Fazıl KISAKÜREK</p>
</body></html>
Meta EtiketleriM e t a Ta g s
16
Æ
▪ Meta etiketleri genellikle sayfa açıklaması (description), anahtar kelimeler (keywords), belgenin yazarı (author), son güncellemeleri ve diğer meta verileri (metadata) belirtmek için kullanılır.
▪ <meta> etiketleri her zaman <head>…</head> etiketinin içinde bulunur.
▪ Meta veriler, web tarayıcılar (içeriğin nasıl görüntüleneceği), arama motorları (anahtar kelimeler) veya diğer web servisleri tarafından kullanılabilir.
17
<meta>
Æ
▪ Meta etiketinde kullanılan parametreler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. HTML5 destekler HTML5 desteklenmez!
18
<meta>
Özellik (Attribute) Değer (Value) Açıklamalar
charset Karakter seti HTML belgesi için karakter kodlamasını belirtir.
content Metin "http-equiv" veya "name" özelliklerinin değerini verir.
http-equivcontent-type,default-style,refresh
İçerik özelliklerinin bilgileri için bir HTTP başlığı sağlar.
name
author,description,keywords,viewport
Meta veriler için bir ad belirtir.
scheme format/URI<meta name="date" content="2009-01-02" scheme="YYYY-MM-DD"><meta name="identifier" content="0-2345-6634-6" scheme="ISBN">
Æ
Arama motorları için anahtar kelimelerin tanımlanması;
19
META Örnekleri
<meta name="keywords" content="HTML, CSS, JavaScript">
<meta name="description" content="Web Tasarımının Temelleri Ders Notları">
Web Sayfası için açıklama tanımlaması;
<meta name="author" content="Abdullah Elen">
Web Sayfasının yazarı/oluşturanı tanımlaması;
<meta http-equiv="refresh" content="30">
Web Sayfasını 30 saniyede bir tazele/yenile tanımlaması;
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
Web Sayfasının tüm cihazlarda iyi görünmesi için viewportu tanımla;
Æ
▪ HTML5, web tasarımcıları için <meta> etiketi ile görüntüleme alanı (viewport) üzerinde kontrol sahibi olmasını sağlayan bir yöntem geliştirmiştir.
▪ Bir viewport, web sayfasının görünen alanını ifade eder. Sayfanın boyutlarını ve ölçeklemesini nasıl kontrol edebileceğinize ilişkin tarayıcı talimatları verir.
▪ width=device-width, cihazın ekran genişliğine göre web sayfasının genişliğini ayarlar (Bilgisayar, telefon vb. aygıta bağlı olarak değişir).
▪ initial-scale=1.0, bir web sayfası tarayıcı tarafından ilk kez yüklendiğinde başlangıç yakınlaştırma (zoom) seviyesini ayarlar.
20
meta: viewport
Æ
▪ Aşağıdaki görüntülerde, bir web sayfasının viewport meta etiketi tanımlı olan ve tanımlı olmayan örneği verilmiştir. Aşağıdaki bağlantılara tıklayıp, örnekleri canlı olarak inceleyebilirsiniz…
21
meta: viewport
Viewport YOK! Viewport VAR!
Æ
▪ HTML belgesinin karakter kodlamasını belirtir.
▪ Yaygın olarak kullanılan değerler:▪ UTF-8 Unicode için karakter kodlaması
▪ ISO-8859-1 Latin alfabesi için karakter kodlaması
▪ Teorik olarak, herhangi bir karakter kodlaması kullanılabilir, ancak hiçbir tarayıcı bunları anlamaz.
▪ Bir karakter kodlaması ne kadar yaygın kullanılırsa, bir tarayıcının bunu anlaması şansı o kadar iyidir.
▪ Tüm karakter kodlamalarını görüntülemek için IANA karakter setlerisayfasını ziyaret edebilirsiniz.
22
meta: charset
HTML 4: <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">HTML 5: <meta charset="UTF-8">
Æ
▪ İçerik özelliklerinin bilgileri için bir HTTP başlığı sağlar.
23
meta: http-equiv
HTML 4: <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">HTML 5: <meta charset="UTF-8">
<meta http-equiv="content-type | default-style | refresh">
Sözdizimi (Syntax)
Özellik (Attribute) Açıklamalar
content-typeBelge için karakter kodlamasını belirtir.<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
default-styleBelge için kullanılması tercih edilen sitili belirtir.<meta http-equiv="default-style" content="tercih edilen stylesheet">
refreshBelgenin kendini yenilemesi için bir zaman aralığı tanımlar.<meta http-equiv="refresh" content="300">
Æ
24
meta: robots
<!-- Web sayfasını arama motorunun dizinine ekle -->
<meta name="robots" content="index"><!-- Web sayfasını arama motorunun dizinine ekleme -->
<meta name="robots" content="noindex"><!-- Web sayfası içindeki bağlantıları tara -->
<meta name="robots" content="follow"><!-- Web sayfası içindeki bağlantıları tarama -->
<meta name="robots" content="nofollow"><!-- Web sayfasını arama motorunun dizinine ekle ve bağlantıları tara -->
<meta name="robots" content="index, follow"><meta name="robots" content="all"><!-- Web sayfasını arama motorunun dizinine ekleme ve bağlantıları tara -->
<meta name="robots" content="noindex, follow"><!-- Web sayfasını arama motorunun dizinine ekleme ve bağlantıları tarama -->
<meta name="robots" content="noindex, nofollow"><meta name="robots" content="none">
1996'da bir W3C çalıştayında önerilmiştir ve 1999 yılında kullanım şekli HTML 4.01'in Ek-B kısmında açıklanmıştır. Ancak meta robot etiketi, HTML teknik özelliklerine hiçbir zaman resmi olarak eklenmemiştir.
Özel Meta Robots Etiketleri
Sitil EtiketleriS t y l e Ta g s
25
Æ
▪ Bir HTML belgesinin stil bilgilerinitanımlamak için kullanılır.
▪ <style> öğesinin içinde, HTML öğelerinin tarayıcıda nasıl işlenmesi gerektiğini belirtirsiniz.
▪ Bir HTML belgesinde birden fazla<style> etiketi içerebilir.
26
<style>
<html><head>
<style type="text/css">p {color: green;}
</style><style type="text/css">
h1 {color: red;}</style>
</head>< body >
<h1>Örnek Başlık</h1><p>Bu bir örnek paragraf metnidir.</p>
</body></html>
Örnek BaşlıkBu bir örnek paragraf metnidir.
HTML kodunun sonuç görüntüsü
<style type="text/css">… </style>
Æ
▪ Bir belge ile harici bir kaynak arasındaki bağlantıyı tanımlar.
▪ <link> etiketi harici stil sayfalarına bağlanmak için kullanılır.
▪ Bir HTML belgesinde birden fazla <link> etiketi içerebilir.
27
<link>
<html><head>
<link rel="stylesheet" type="text/css" href= "theme.css" /></head>< body >
<h1>Örnek Başlık</h1><p>Bu bir örnek paragraf metnidir.</p>
</body></html>
Örnek BaşlıkBu bir örnek paragraf metnidir.
HTML kodunun sonuç görüntüsü
p { color: green; }h1 { color: red; }
theme.css
Harici bir CSSdosyası!
Script EtiketiS c r i p t Ta g
28
Æ
▪ <Script> etiketi, istemci tarafı komut dosyasını (JavaScript) tanımlamak için kullanılır.
▪ <Script> etiketi, JavaScript kodlarını içerir ya da src özelliği aracılığıyla harici bir JavaScript dosyasını işaret eder.
29
<script>
<html><head>
<script src="test.js"></script><script type="text/javascript">
function myFunction() { alert("Merhaba Dünya!"); }</script>
</head><body>
<button onclick="myFunction()">Buraya Tıkla</button></body>
</html>
function myFunction() {alert("Merhaba Dünya!");
}
test.js
Harici bir JSdosyası!
Æ
30
Hepsi Bir Arada!<!DOCTYPE html><html>
<head><title>Sayfa Başlığı</title><meta charset="UTF-8" /><meta name="author" content="Abdullah Elen" /><meta name="description" content="Web Tasarımının Temelleri Ders Notları" /><meta name="keywords" content="HTML, CSS, JavaScript" /><meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0" /><style type="text/css">
p { color: green; }h1 { color: red; }
</style><link rel="stylesheet" type="text/css" href="/mySytleSheet.css"><script src="/myJavaScript.js"></script><script type="text/javascript">
function myFunction() { alert("Merhaba Dünya!"); }</script>
</head><body>
<h1>Örnek Başlık</h1><p>Bu bir örnek paragraf metnidir.</p><!-- Butona tıklandığında JavaScript fonksiyonu çağrılır. --><button onclick="myFunction()">Buraya Tıkla</button>
</body></html>
Yandaki HTML kodunu bir metin belgesine yapıştırın ve «Dosya/Farklı Kaydet» menüsünden aşağıdaki şekilde kaydediniz.
HTML5 Desteği Olmayan EtiketlerN o t S u p p o r t e d Ta g s i n H T M L 5
31
Æ
Etiket Destek Durumu Açıklamalar
<acronym> Yerine <abbr> kullanılır. Kısaltma (örneğin TBMM) tanımlamada kullanılır.
<applet> Yerine <embed> veya <object> kullanılır. Gömülü uygulama tanımlamada kullanılır.
<basefont> Yalnızca CSS olarak desteklenir. Tüm metinler için varsayılan renk, boyut ve yazı tipini belirtir.
<big> Yalnızca CSS olarak desteklenir. Metin boyutunu büyütmede kullanılır.
<center> Yalnızca CSS olarak desteklenir. Metni ortalı olarak yazdırmada kullanılır.
<dir> Yerine <ul> kullanılır. Dizin listesi tanımlamada kullanılır.
<font> Yalnızca CSS olarak desteklenir. Metin rengi, boyutu ve yazı tipini belirlemede kullanılır.
<frame> Desteklenmez! Çerçeve kümesinde bir pencere tanımlamada kullanılır.
<frameset> Desteklenmez! Çerçeve kümesi tanımlamada kullanılır.
<noframes> Desteklenmez! Çerçevelerin (Frame) desteklenmediğini bildirmede kullanılır.
<strike> Yerine <del> ya da <s> kullanılır. Üstü çizili metinler için kullanılır.
<tt> Yalnızca CSS olarak desteklenir. Teletype metin tanımlamak için kullanılır.
32
HTML5 Desteği Olmayan Etiketler
Æ
1 Tasarımın Temel İlkeleri, Milli Eğitim Bakanlığı (24.09.2018)
2 HTML Element Reference, w3schools (25.09.2018)
3 https://www.whoishostingthis.com/resources/robots-meta/ (26.09.2018)
4 http://www.html-5.com/metatags/robots-metatag.mobile.html (26.09.2018)
5
6
7
8
9
10
B u d e r s n o t u h a z ı r l a n ı r k e n a ş a ğ ı d a b e l i r t i l e n k a y n a k l a r d a n y a r a r l a n ı l m ı ş t ı r.
33
Kaynaklar