KATAR

DOĞALTAŞ

SEKTÖRÜ

ÜLKE

RAPORU

Samet ACAR

İÇİNDEKİLER

Genel Bilgiler………………………………………………………………………………………………………………………...1

Genel Ekonomik Durum…………………………………………………………………………………………………………2

Katar Dış Ticareti…………………………………………………………………………………………………………………..4

Katar-Türkiye Dış Ticareti………………………………………………………………………………………………………6

Katar Doğal Taş Sektörü…………………………………………………………………………………………………………7

Katar-Türkiye Doğal Taş Ticareti………………………………………………………………………………………….11

Katar Müteahhitlik ve İnşaat Sektörü…………………………………………………………………………………..13

Pazar ile İlgili Bilgiler…………………………………………………………………………………………………………..15

İşadamlarının Dikkat Etmesi Gereken Hususlar……………………………………………………………………18

Doğal Taş İhracatına Uygulanan Vergi Oranları……………………………………………………………………20

Önemli Fuarlar…………………………………………………………………………………………………………………….20

Önemli Doğal Taş Firmaları………………………………………………………………………………………………….21

Önemli Mimarlık Ofisleri……………………………………………………………………………………………………..22

1

Nüfus : 1,8 milyon (2012)

Yüzölçümü : 11.521km2

Başkent : Doha

Kişi Başına

Düşen Milli

Gelir : 86,059 Dolar (2012)

Büyüme

Oranı : % 5,8 (2012)

Döviz Kuru : 1 $ = 3,64 QR

Başlıca

Şehirler : Doha, Messaied, Ras Laffan,

Rayyan

Telefon

Kodu : +974

Genel Bilgiler

Coğrafi Konum

Katar gerek nüfus gerek yüzölçümü açısından küçük Körfez ülkelerinden bir tanesidir. Arap

Yarımadası’nın doğu kıyısında yaklaşık 11.521 km²’lik bir alana sahiptir. Kıyı şeridi 550 km,

kara sınırı ise 60 km olup, Suudi Arabistan’la komşudur.

Siyasi ve İdari Yapı

Ülkede Osmanlı egemenliği 1871 yılında başlamış olup, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı

İmparatorluğu’nun Arap Yarımadası’ndan çekilmesiyle birlikte, 1916 yılında Birleşik Krallık

ile imzalanan anlaşmayla Katar’ın savunma ve dışişleri Birleşik Krallık tarafından

üstlenilmiştir.

Birleşik Krallığın bölgeden çekilmesiyle birlikte Katar Eylül 1971’de bağımsızlığını ilan

etmiştir. Katar aynı tarihlerde Birleşmiş Milletler’e ve Arap Birliği’ne, 1981 yılında da Körfez

İşbirliği Konseyi’ne üye olmuştur.

1995 yılında bir saray darbesiyle ülkenin yönetimi Şeyh Hamad bin Khalifa al Thani’ye

geçmiştir. O tarihten bu yana, Katar sosyal ve ekonomik alanlarda reformlar yaparak hızlı bir

kalkınma süreci sergilemektedir. Katar, anayasal monarşidir. Tüm yetkiler Emir’de toplanmış

olup, Bakanlar Kurulu ve Başbakan Emir tarafından atanmaktadır.

Nüfus ve İşgücü Yapısı

Katar’da yüksek bir nüfus artış hızı görülmekle birlikte, söz konusu oran ülkenin sanayileşme

ve yatırım çalışmaları kapsamında özellikle doğalgaz ve altyapı çalışmaları için bu ülkeye

gelen yabancıların sayısındaki artıştan kaynaklanmaktadır. Ülkede çalışan yabancıların

çoğunluğu Hindistan, Pakistan, Nepal ve Filipinler’den gelmektedir. 2012 itibariyle ülke

2

nüfusu 1,8 milyon olarak görülmektedir. EIU verilerine göre 2015 yılında Katar’ın nüfusunun

2,5 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir.

Ülke nüfusunun %77’si erkek, % 47,5’i 29 yaşın altındadır. Bu oransızlıklar da yabancı

işgücüne bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Nüfusun %90’ı şehirlerde yaşamaktadır. Başkent

Doha nüfusun 45,7’sini, 10 km uzaklıktaki Rayyan ise %36,7’sini barındırmaktadır.

Ülkenin işgücü neredeyse tamamıyla yabancı işçilere dayanmaktadır. Katar’da hükümet

tarafından sürdürülen çalışmalar ağırlıklı olarak Katarlı işgücünün kalitesinin artırılarak özel

sektörde istihdam edilmesini amaçlamaktadır. Bu çerçevede, ülkede faaliyet gösteren çok

uluslu şirketlerle birlikte Katarlılar için yoğun mesleki eğitim programları düzenlenmektedir.

Diğer taraftan ülkede işgücüne tanınan haklar da Katarlılarla sınırlı kalmaktadır.

Yabancı işgücünün çalışma izinleri İçişleri Bakanlığı’nca düzenlenmektedir. Katar’da çalışan

her yabancı için bir kefil zorunludur. Bu nedenle, ülkede iş yapmak isteyen her yabancı

şirketin yatırımı için getireceği yabancı çalışanların kefalet işlemlerini kefili/ortağı ile en başta

çözmesi gerekmektedir.

İçişleri Bakanlığı’nın ve kefilin kabulü ile yabancı işçinin kefaleti el değiştirebilmektedir.

Bununla birlikte, İçişleri Bakanlığı’nın kabulüne bağlı olarak kefili hakkında geçerli bir

şikâyette bulunan çalışanın kefaleti bir başkasına geçebilir. Diğer taraftan, ikamet izni

içerisinde kefalet yalnızca iki kere değiştirilebilir. Bir yabancının ikamet izni iptal edilirse,

kişi Katar’a işçi vizesi ile 2 yıl içerisinde giriş yapamaz.

Nüfus İstatistikleri

2005 2010 2015

Nüfus (m)

Toplam 1.0 1.7 2.5

Erkek 0.7 1.3 2.0

Kadın 0.3 0.4 0.5

Yaşlara göre dağılım (%)

0-14 18.0 17.4 16.8

15-64 79.3 80.5 81.7

65+ 2.7 2.1 1.5

Kaynak: EIU

Genel Ekonomik Durum

Ekonomik Yapı

1995 yılında iktidarı ele geçiren Şeyh Hamad bin Khalifa al Thani’nin, borçlanarak

ekonomiyi çeşitlendirme politikalarına hız verme düşüncesi, artan enerji fiyatlarının da

etkisiyle ülke ekonomisine önemli katkılarda bulunmuştur.

3

Economist Intelligence Unit tahminlerine göre ülkede satın alma gücü paritesi göz önüne

alındığında kişi başına düşen milli gelir 58.000 $’ı aşmıştır. Bu itibarla, Katar bölgenin en iyi

ekonomik performans gösteren ülkesi haline gelmiştir.

Doğalgazın dünya ekonomisinde giderek artan önemi, Katar’ın güçlü ekonomik kalkınma

politikalarının başarısını arttıracaktır.

GSYİH'nin Sektörlere Göre Dağılımı

(%) 2007 2008 2009* 2010* 2011*

Tarım 0,1 2,5* 1,9 1,7 1,5

Sanayi 18,7 10.0* 14,9 20,1 17,9

Hizmetler 15,0 15,4* 3,0 2,5 5,4

Kaynak: Economist Intelligence Unit *tahmini

Ekonomik Performans

Gerek enerji fiyatlarındaki yükselişler, gerek yeni LNG tesislerinin ardı ardına devreye

alınması, yeni LNG ve petrokimya projelerinin oluşması ile birlikte son bir kaç yıldır ihracat

ve hidrokarbon üretimindeki artışlarla reel GSYİH’daki %20’lere varan hızlı büyüme 2010

yılında yakalanabilmiştir.

1990’ların ortalarında başlayan; liberalleşme, dışa açılma, ekonomik faaliyetlerin

çeşitlendirilmesi ve yasal reformlar sonucunda yakalanan süreçte, 2002 - 2008 yılları arasında

GSYİH 19,7 milyar $’dan 115 milyar $’a çıkmıştır. 2009 yılında Katar’ın GSYİH’sı küresel

kriz nedeniyle 97 milyar dolara gerilemiştir. Ancak 2010 yılında 127 milyar dolara ulaşmıştır.

2011 yılında ise 174 milyar dolar seviyelerine ulaşması beklenmektedir.

Katar’ın uyguladığı ekonomi politikalarıyla, 2005 yılında yaklaşık 25 milyon ton/yıl olan

LNG üretimini 2010 yılı sonu itibariyle hedeflenen 77 milyon ton/yıl (günlük 5 milyon varile

eşdeğer) kapasitesine ulaştırmıştır. Bunun yanında, petrol ve doğalgaz sektörlerinin ağırlığını

imalat sanayi, ulaştırma, finans, ticaret ve turizm sektörleri lehine değiştirecek kapsamlı

ekonomik çeşitlendirme politikasının sonuçlarının alınması ve hidrokarbon kaynaklarına

dayalı sanayi projelerinin devreye girmesiyle birlikte, nominal GSYİH’nın 2011 yılında 174

milyar ABD dolarına çıkması ve reel büyüme oranının %14.1olması beklenmektedir. Ancak

2012-2016 yılları arasında yeni enerji projeleri planlanmadığı için büyüme oranının %6’ larda

kalacağı tahmin edilmektedir.

Sektörlerin Büyüme Projeksiyonu

(%) 2007 2008 2009* 2010* 2011*

Tarım 0,1 2,5* 1,9 1,7 1,5

Sanayi 18,7 10.0* 14,9 20,1 17,9

Hizmetler 15,0 15,4* 3,0 2,5 5,4

Kaynak: Economist Intelligence Unit *tahmini

4

Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler

Sahip olunan 1.1 milyon varil/gün ham petrolle birlikte 5 milyon varil/güne eşdeğer 77

milyon tonluk LNG üretim kapasitesi ile buna bağlı olarak 77 milyon ton/yıl LNG ihracat

hedefine ulaşılması beklentisi ve 2022 dünya futbol şampiyonasının beraberinde getirdiği

fırsatlar nedeniyle, metro ve 200.000 kişilik nüfusu barındırması planlanan Lusail gibi küresel

kriz etkisiyle yavaşlanan bazı büyük projelerin hızlandırılması gündeme gelmiştir. Ayrıca,

şampiyona için yapılacak orta ve büyük ölçekli 9 adet yeni stadyumun yanı sıra, Katar 2030

vizyonu (www.gsdp.gov.qa) kapsamında gerçekleştirilecek olan metro, Katar-Bahreyn

köprüsü, Doha Limanı ve çeşitli karayollarının yapımı gibi büyük ölçekli projeler ile çok

sayıda üstyapının 2017’ye kadar tamamlanabileceği görüşü, iş çevrelerinin ortak kanaatini

oluşturmaktadır.

Ancak, yatırımlarının % 65-70’ini uluslararası piyasalardan kredi yoluyla finanse eden ve

uzun vadeli olarak güvenilir bir borçlanıcı konumundaki Katar’ın finansal krizin etkisinin

devam etmesi nedeniyle, ülkenin söz konusu yatırımlarını gerçekleştirmek için ihtiyaç

duyduğu finansmanı uluslararası piyasalardan kriz öncesindeki kadar rahat temin

edemeyeceği veya en azından daha yüksek maliyetle elde edebileceği açıktır. Bunun etkisinin,

özellikle müteahhitlik sektörü üzerinde daha düşük bedelle işlerin alınması baskısını

oluşturabileceği söylenebilir.

Dış Ticaret

Genel Durum

Katar dış ticareti, uluslararası enerji fiyatlarına bağlı olarak şekillenmektedir. Diğer taraftan,

tamamlanmış veya sürdürülmekte olan petrol ve gaz sektöründeki yatırımlar, altyapı

geliştirme programı, sanayi, eğitim ve turizm sektöründeki yatırımlarla artan ihracat ve

ithalata bağlı olarak dış ticaret hacmi son yıllarda katlanarak gelişmektedir.

Genel olarak Katar, önemli ölçüde ticaret fazlası vermektedir. 2010 yılında 51 milyar dolar

olan dış ticaret fazlası 2011 yılında da 87 milyar dolara, 2012 yılında da 93 milyar dolara

ulaşmıştır. Son yıllarda hızla gelişen ekonomi ile birlikte ithalat artışı ihracat artışından hızlı

olarak gelişmişse de, ihracatta ana kalem olan enerji kaynaklarının uluslararası piyasa

fiyatlarındaki artış dolayısıyla söz konusu ticaret fazlası sürmektedir.

Ülkenin Dış Ticareti

Dış Ticaret Göstergeleri (Milyar Dolar)

2008 2009 2010 2011 2012

İhracat 56,593 48,306 72,040 114,299 125,674

5

İthalat 25,135 22,452 20,937 26,926 32,312

Denge 31,457 25,854 51,104 87,373 93,362

Hacim 81,728 70,758 92,977 141,225 157,986

Kaynak: Trademap

İhracatında Başlıca Ürünler

İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)

GTİP Ürünler 2010 2011 2012*

2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 29.809 49.376 59.098

2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden

elde edilen yağlar)

20.193 42.273 46.529

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen

yağlar

5.602 8.927 9.511

3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) 1.407 2.109 2.161

3102 Azotlu mineral/kimyasal gübreler 861 1.083 1.490

7601 İşlenmemiş alüminyum 378 959 1.266

2901 Asiklik hidrokarbonlar 76 635 564

Kaynak: Trademap * tahmini

İthalatında Başlıca Ürünler

İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2010 2011 2012*

8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 1.715 1.392 2.269

9999 Başka yerde belirtilmemiş ürünler 386 1.341 1.554

8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları 13 964 1.153

7113 Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci

eşyası

116 777 838

8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri 213 572 817

2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 270 1.048 430

6802 Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar

(kayagan hariç)

124 110 96

Kaynak: Trademap *tahmini

6

Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti

İhracat (1.000 Dolar)

ÜLKELER 2010 2011 2012

1-) Japonya 21.743.242 30.082.973 35.873.450

2-) Güney Kore 11.915.450 20.749.364 25.492.904

3-) Çin 2.455.837 4.694.309 7.254.871

4-) Tayvan 2.051.783 3.767.562 5.604.463

5-) Tayland 2.101.898 2.517.843 2.678.979

12-)Türkiye 177.046 481.018 466.499

Kaynak: Trademap

İthalat (1 000 Dolar)

ÜLKELER 2010 2011 2012

1-) ABD 3.163.885 2.796.011 3.576.918

2-) Japonya 1.142.499 1.018.246 1.504.066

3-) Çin 855.444 1.198.757 1.205.100

4-) Fransa 919.962 1.042.769 1.002.847

5-) Güney Kore 472.666 469.004 738.988

10-) Türkiye 162.546 188.135 257.491

Kaynak: Trademap

Katar-Türkiye Dış Ticareti

Genel Durum

Katar, Ekonomi Bakanı Sayın Zafer ÇAĞLAYAN’ın uygun görüşü ve Müsteşarlık

Makamı’nın onayı ile 2012 - 2013 döneminde öncelikli ülkelerinden birisi olarak

belirlenmiştir.

Türkiye - Katar Dış Ticaret Değerleri (1.000 Dolar)

Yıl İthalat İhracat Hacim Denge

2008 159.352,94 1.074.012,61 1.233.365,56 914.659,67

2009 85.652,39 289.363,06 375.015,44 203.710,67

2010 177.046,00 162.549,40 339.595,39 -14.496,60

2011 670.325,48 188.137,53 858.463,01 -482.187,96

2012 466.498,53 257.491,16 723.989,69 -209.007,37

2012* 145.712,91 67.047,31 212.760,22 -78.665,60

2013* 128.937,43 80.112,04 209.049,47 -48.825,39

Kaynak: TÜİK * Ocak - Nisan ayı verileri

7

Türkiye'nin Katar'a İhracatında Başlıca Ürünler (1.000 Dolar)

GTİP Ürün Adı 2010 2011 2012

7214 Demir/Çelik Çubuklar (Sıcak Haddeli, Dövülmüş,

Burulmuş, Çekilmiş)

233 90 31.152

8544 Kablo Ve Teller 6.538 17.422 25.105

8504 Elektrik Transformatörleri, Statik Konvertisörler,

Endüktorler

17.757 12.988 15.493

2710 Petrol Yağları Ve Bıtumenlı Minerallerden Elde

Edilen Yağlar

4.378 8.792 10.527

5702 Dokunmuş Halılar, Yer Kaplamaları (Kilim,

Sumak, Karaman Vb)

7.156 6.617 8.325

9403 Diğer Mobilyalar Vb. Aksam, Parçaları 4.060 7.666 7.937

7308 Demir/Çelikten İnşaat Ve Aksamı 8.420 5.776 6.530

6802 Yontulmaya, İnşaata Elverişli İşlenmiş Taşlar

(Kayağan Hariç)

5.693 5.148 6.079

Kaynak: TÜİK

KATAR DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ

Katar’ın Dünya Doğal Taş Ticaretindeki Yeri ( 1.000 USD)

Aşağıda yer alan tabloda görüldüğü üzere, 2012 yılında 17,64 milyar USD olarak gerçekleşen

küresel doğal taş ticaretinde Katar 122,3 milyon USD ile %0,7 pay almıştır. Katar’ın

gerçekleştirmiş olduğu doğal taş ihracatının net bir trendi olmamasının sebebi olarak

gerçekleştirilen ya da gerçekleştirilmesi planlanan projelerin büyüklüğü gösterilebilir.

Katar’da önümüzdeki 5 yıl için planlanan 200 kadar yatırım projelerinin toplam tutarı

yaklaşık 150 milyar USD düzeyindedir. Bunun %43’ü altyapıya giderken, kalanı sağlık ve

eğitim sektörleri için kullanılacaktır. Diğer taraftan 2022 yılında düzenlenecek olan Dünya

Kupası için Katar 65 milyar USD harcamayı planlamıştır.

İthalatçı Ülke 2008 2009 2010 2011 2012

Genel Toplam 17.304.026 13.839.127 15.888.616 17.085.610 17.648.512

1 A.B.D. 3.378.477 2.149.248 2.386.500 2.452.785 2.706.312

2 Çin 1.543.359 1.451.412 2.257.594 2.484.761 2.642.940

3 Japonya 863.989 790.350 792.448 873.906 960.789

4 Güney Kore 884.049 815.735 841.189 816.027 765.716

5 Almanya 805.504 674.479 689.308 785.326 742.807

6 Fransa 725.972 574.571 634.929 649.621 627.144

7 Suudi Arabistan 134.077 146.499 233.752 312.779 617.490

8 İngiltere 818.849 590.946 609.397 610.232 575.928

9 İtalya 776.924 515.780 573.264 579.247 503.499

10 Kanada 339.903 290.260 364.036 374.519 406.341

28 Katar 132.221 - 166.214 129.655 122.318

Kaynak: Trademap

8

Katar’ın Ülkeler Bazında Doğal Taş İthalatı (1.000 USD)

Katar gerçekleştirmiş olduğu 122,3 milyon dolarlık doğal taş ithalatının yaklaşık üçte birini

Çin’den gerçekleştirmektedir. İtalya ve İspanya’dan gerçekleştirilen ithalatla birlikte ithalat

sıralamasında ilk üç ülkeden toplam ithalat 2012 yılı için yaklaşık %75’i teşkil etmiştir. İlk

grubun ardından gelen ülkelerin ihracatında keskin bir düşüş yaşanırken Türkiye’de bu grupta

yer alan bir ülke olarak yaklaşık olarak %5 pay ile 6 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir.

İthalatçı Ülke 2008 2009 2010 2011 2012

Genel Toplam 1.344.780 86.392 108.521 129.655 122.318

1 Çin 18.452 21.550 28.892 30.647 38.708

2 İtalya 15.234 20.296 34.761 44.953 22.292

3 İspanya 6.989 8.435 11.304 16.291 17.868

4 Lübnan 11.140 7.291 12.040 5.209 9.820

5 Mısır 5.058 3.571 2.144 8.685 8.996

6 Türkiye 1.810 3.606 5.963 5.224 6.189

7 Hindistan 5.689 8.530 5.365 4.257 6.009

8 Yunanistan 554 203 481 2.643 3.720

9 Umman 40.972 3.617 2.010 5.354 3.097

10 Fransa 243 246 8 1.159 2.450

Kaynak: Trademap

Katar’ın Mal Grupları Bazında Doğal Taş İthalatı (1.000 USD)

Katar’ın 2012 yılında gerçekleştirmiş olduğu doğal taş ithalatının önemli bir kısmını, yaklaşık

%30’unu, granit teşkil etmektedir. Diğer taraftan, işlenmiş mermer de %23’lük pay ile ikinci

sırada yer almaktadır. Aynı zamanda 680221, 251512 ve 251511 GTİP’li mermer ürünleri

toplam ithalatın %40’ın üzerindeki kısmını oluşturmaktadır.

GTİP ÜRÜN 2008 2009 2010 2011 2012

Toplam 132.221

166.214 129.655 122.318

'680293 Granit 5.725

16.935 36.651 31.896

'680291 Mermer, Traverten Ve Su Mermeri

(İşlenmiş Veya Yontulmamış) 7.586

7.521 23.119 28.389

'680221 Mermer, Traverten Ve Su Mermeri

(Yontulmaya Veya İnşaata Elverişli) 18.898

50.449 34.410 20.966

'251512 Mermer - Traverten. Dörtgen Blok /

Kalın Dilim. 2.436

2.974 10.883 16.081

'251511 Mermer Ve Traverten; Ham Veya

Kabaca Yontulmuş 3.300

2.137 4.571 5.698

'680223 Granit (Yontulmaya Veya İnşaata

Elverişli) 14.174

21.536 5.712 5.572

'680299 Diğer Taşlar 1.574

1.954 1.506 4.722

9

'680292 Diğer Kalkerli Taşlar 191

669 3.173 3.552

'680229 Yontulmaya Veya İnşaata Elverişli

Diğer Taşlar 7.062

9.806 3.738 1.616

'251690 Yontulmaya Ve İnşaata Elverişli

Diğer Taşlar 785

297 121 1.102

Kaynak: Trademap

Katar’ın Gerçekleştirdiği Doğal Taş İhracatı

Katar’ın gerçekleştirmiş olduğu doğal taş ihracatı, yıllık birkaç bin USD ile ihmal edilebilir

düzeydedir.

Katar’ın Gerçekleştirdiği İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı (1.000 USD)

Katar doğal taş ihracatının yaklaşık %41’lik kısmı 680291 ve 680221 GTİP’li işlenmiş

mermer ve traverten ihracatı olarak gerçekleştirilmektedir. Ülkemizin dünya doğal taş

ticaretinde blok mermer-traverten ile birlikte en güçlü olduğu bu alanın Katar doğal taş

ithalatının da en önemli kalemlerinden olması ihracatımız için bir avantaj oluşturmaktadır.

GTIP ÜRÜN 2008 2009 2010 2011 2012

İşlenmiş Mermer

Traverten

26.484 57.970 57.529 49.355

'680291 Mermer, Traverten

Ve Su Mermeri

(İşlenmiş Veya

Yontulmamış)

7.586 7.521 23.119 28.389

Granit; 26,08

Mermer, Traverten Ve Su

Mermeri (İşlenmiş Veya Yontulmamış);

23,21

Mermer, Traverten Ve Su

Mermeri (Yontulmaya Veya İnşaata

Elverişli); 17,14

Mermer - Traverten.

Dörtgen Blok / Kalın Dilim. ;

13,15

Mermer Ve Traverten; Ham

Veya Kabaca Yontulmuş; 4,66

Granit (Yontulmaya Veya İnşaata

Elverişli); 4,56 Diğer ; 8,98

Katar 2012 Yılı Mal

Gruplarına Göre

Doğal Taş İthalatı

Yüzdeleri

10

'680221 Mermer, Traverten

Ve Su Mermeri

(Yontulmaya Veya

İnşaata Elverişli)

18.898 50.449 34.410 20.966

Kaynak: Trademap

Katar’ın İşlenmiş Mermer-Traverten İthalatında Ülkelere Göre Ortalama Alış

Fiyatı

Katar tarafından ithal edilen işlenmiş mermer-traverten ortalama fiyatları ülkeler göre farklılık

arz etmektedir. Fransa’dan ithal edilen mermer-traverten ortalama fiyatı 11.000 USD’nin

üstünde gerçekleştiği için aşağıda bulunan grafiğe dâhil edilmemiştir. Türkiye’nin Katar’a

gerçekleştirdiği işlenmiş mermer-traverten ihracat ortalama fiyatı, dünya ortalaması olan 954

USD’nin altında, 766 USD olarak gerçekleşmiştir.

Kaynak: Trademap

Aşağıda bulunan tablo, Katar’a işlenmiş mermer ve traverten ihracatı yapan ülkelerin

ortalama ton fiyatlarını göstermektedir. Sıralama değerde en fazla işlemiş mermer ve traverten

ihracatı yapan ülkeden en az yapana doğru sıralanmıştır. Fransa dünya ortalamasının çok

üstünde bir rakama sahipken, en düşük fiyat Umman’a aittir. Diğer taraftan Türkiye son beş

sene içerisinde sürekli olarak dünya ortalama fiyatının altında ihracat yapmıştır.

İthalatçı Ülke 2008 2009 2010 2011 2012*

Dünya

Ortalaması

909 889 1.088 1.032 954

1 İtalya 1.339 1.607 1.927 2.064 1.216

2 Çin 587 633 709 594 710

3 İspanya 784 973 832 883 867

4 Türkiye 569 584 782 673 766

954 1.216

710 867 766

2.050

1.026 727

391

1.219

0

500

1000

1500

2000

2500

Ortalama Fiyat (USD)

11

5 Lübnan 1.333 1.387 2.263 1.905 2.050

6 Yunanistan 1.498 730 844 806 1.026

7 Fransa 13.982 11.447

8 Mısır 677 604 330 2.181 727

9 Umman 879 636 491 421 391

10 Portekiz 962 1.312 927 513 1.219

Kaynak: Trademap

Katar - Türkiye Doğal Taş Ticareti

Katar’ın Türkiye Doğal Taş İhracatındaki Payı

Türkiye, 2012 yılında toplam 1,9 milyar dolarlık doğal taş ihracatı gerçekleştirmiştir. 2011

senesine göre miktarda %8,60, değerde ise % 13,68’lik artışla bir rekora imza atan Türk doğal

taş sektörü, bu artış oranlarıyla ürünlerine katma değer katarak ihracatını artırmıştır. Tüm

doğal taş sektörü ihracatında dünya 3.’sü olan ülkemiz, mermer-traverten ihracatında ise

dünyanın 1 numaralı ülkesidir. Aşağıda yer alan tabloda, Türkiye’nin 2011 ve 2012

senelerinde ülkelere göre gerçekleştirmiş olduğu doğal taş ihracat rakamları yer almaktadır.

Tablodan anlaşıldığı üzere, Çin doğal taş ihracatımızda yaklaşık % 40’lık payı ile ilk sırada

yer alırken, onu A.B.D.ve Irak takip etmektedir. Katar ise bu sıralamada yaklaşık % 0,3 pay

ile 34. sırada yer almaktadır.

2011 2012 % DEĞİŞİM

ÜLKE

MİKTAR

(TON)

DEĞER

(USD)

MİKTAR

(TON)

DEĞER

(USD) MİKTAR DEĞER

1 ÇİN 3.580.309 638.746.882 4.172.377 782.595.967 16,54 22,52

2 A.B.D. 421.147 236.762.391 449.892 252.356.078 6,83 6,59

3 IRAK 312.488 83.576.465 360.099 100.994.983 15,24 20,84

4 S.ARABİSTAN 174.419 62.759.041 227.217 86.712.559 30,27 38,17

5 HİNDİSTAN 129.817 38.152.086 179.553 50.568.507 38,31 32,54

6 İNGİLTERE 70.216 46.474.533 66.848 45.458.666 -4,80 -2,19

7 FRANSA 78.638 42.631.686 83.785 42.077.045 6,54 -1,30

8 B.A.E. 52.308 29.417.366 66.407 41.769.452 26,95 41,99

9 İSRAİL 94.974 35.269.033 227.509 37.723.545 139,55 6,96

10 KANADA 49.530 42.939.605 43.033 36.649.773 -13,12 -14,65

34 KATAR 7.764 5.207.435 8.331 6.209.642 7,30 19,25

G.TOPLAM 7.281.936 1.674.121.880 7.908.430 1.903.116.787 8,60 13,68

Kaynak: İMMİB

12

Türkiye’nin Katar’a Mal Gruplarına Göre Doğal Taş İhracatı

Türkiye, Katar’a gerçekleştirmiş olduğu 6,2 milyon dolarlık ihracatın yaklaşık %97’sini

işlenmiş mermer ve traverten olarak gerçekleştirmektedir. Katar’ın bu grupta gerçekleştirdiği

yaklaşık 49 milyon USD’lik ithalatın sadece %12’sini Türkiye gerçekleştirmiştir.

2011 2012 % DEĞİŞİM

MAL GRUBU Miktar

(Kg)

Değer

(USD)

Miktar

(Kg)

Değer

(USD) Miktar Değer

MERMER-TRAVERTEN

HAM, KABACA

YONTULMUŞ, BLOK

165.700 36.164 259.633 84.423 56,69 133,45

İŞLENMİŞ MERMER 6.843.719 4.778.197 5.464.970 3.945.142 -20,15 -17,43

İŞLENMİŞ TRAVERTEN 675.478 337.453 2.277.772 2.081.636 237,21 516,87

İŞLENMİŞ GRANİT 738 3.893 396 397 -46,35 -89,81

İNŞAATA ELVERİŞLİ

DİĞER İŞLENMİŞ TAŞLAR

75.775 13.124 326.430 77.181 330,79 488,07

KAYAĞAN TAŞI -

İŞLENMİŞ

3.432 38.604 2.177 20.864 -36,56 -45,95

TOPLAM 7.764.842 5.207.435 8.331.378 6.209.642 7,29 19,24

Kaynak: İMMİB

KATAR’IN DOĞAL TAŞ İTHALATINA

UYGULADIĞI VERGİ ORANLARI

Katar, Türkiye’yi en çok gözetilen ulus tanımı içerisinde değerlendirip doğal taş ürünlerinden

% 5 oranında gümrük vergisi almaktadır.

GTİP VERGİ

ORANI % GTİP

VERGİ

ORANI %

25140010 5 68022120 5

25151100 5 68022130 5

25151200 5 68022300 5

25152010 5 68022910 5

25161100 5 68022990 5

25161200 5 68029100 5

25162000 5 68029200 5

25169000 5 68029300 5

68010000 5 68029900 5

68021000 5 68030010 5

68022110 5 68030090 5

Kaynak: Market Access

13

KATAR MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ VE

İNŞAAT SEKTÖRÜ

Katar’da önümüzdeki 5 yıl için planlanan 200 kadar yatırım projelerinin toplam tutarı

yaklaşık 150 milyar $ düzeyindedir. Bunun %43’ü altyapıya giderken, kalanı sağlık ve eğitim

sektörleri için kullanılacaktır.

Bayındırlık

Katar yatırım programının bir diğer önemli bölümünü de yol, kanalizasyon ve diğer kamu

binalarının inşası oluşturmaktadır.

Katar Bayındırlık İdaresi Ashghal, 2007/08 - 2011/12 arasındaki 5 yılı kapsayan dönem için

hayata geçirmeyi planladığı 66 projenin toplam maliyetinin 16,2 milyar $ olacağı tahmin

edilmektedir. Söz konusu projelerin 8,2 milyar $ tutarındaki 29 adedi yol projesi, 3 milyar $

tutarındaki 16 adedi bina projesi ve 4,9 milyar $ tutarındaki 21 adedi su ve kanalizasyon

projesidir.

29 adet yol projesi içerisinden Salwa Yolu (I. Faz), Kuzey Yolu–North Road (4 Faz) Dukhan

Otoyolu (3 Faz), Umm Birkah Yolu, Doha Çevreyolu (Doha Expressway) (çeşitli fazlar),

Mesaimeer Yolu, 55. Karayolu, Lusail Caddesi, Al Markhia ve TV Kavşakları ile Wakrah

Yolu Projeleri yol projelerinin;

Tıp Kulesi (Medical Tower), Olimpiyat Köyü, Wakrah Hastanesi, Deniz Bilimleri ve

Balıkçılık Araştırmaları Merkezi, Al Khor Çevre Parkı, Emirlik Yat Rıhtımı, Ruwais Limanı

Geliştirme Projesi ve çeşitli sağlık merkezleri ve okul inşaatları bina projelerinin;

Sanayi Bölgesi (Industrial Area), Wakrah, Maither ve Doha Club yakınlarındaki pompa

istasyonlarının inşaası ve mevcut tesislerin iyileştirilmesi çalışmaları su ve kanalizasyon

projelerinin, başlıcaları olarak değerlendirilebilir.

Ulaştırma

Ulaştırma sektöründe, ülkenin stratejik konumunun getirdiği avantajdan yararlanılmasını

teminen 11 milyar $ tutarındaki, 50 milyon yolcu kapasiteli Yeni Doha Uluslararası

Havalimanı’nın inşaatı devam etmektedir. Havalimanının en büyük projesi olan terminal

inşaatı TAV tarafından Japon Taisei Firmasıyla birlikte sürdürülmektedir.

Bunun yanısıra, ilk aşaması 7 milyar $’a mal olması öngörülen 6 milyon konteyner kapasiteye

sahip olacak yeni Doha Limanı’nın proje çalışmaları sürdürülmektedir. China Harbour Arabia

firması, birinci aşama ihalesine 680 milyon dolarla en düşük teklifi vermiştir. Ancak, “The

New Doha Port Steering Committee” tarafından ihale edilen projenin kesin kararı henüz

verilmemiştir. Bu projenin müşavirliğini ise AECOM yapmaktadır.

Katar ve Bahreyn’i deniz üzerinde kurulacak 40 km’lik bir köprü ile birbirine bağlayacak

olan, yaklaşık 3 milyar $’a mal olacak “Dostluk Köprüsü” de ulaştırma sektöründeki önemli

14

projelerden birisi olarak ortaya çıkmaktadır. Söz konusu proje kapsamında Qatari Diar, Vinci,

Hochtief, CCC, International Dredging ve Qatar Dredging firmaları tarafından oluşturulan

konsorsiyum oluşturmuştur.

Ayrıca Diar, Alman Demiryolları DB ile stratejik bir işbirliği anlaşması imzalamış olup, KİK

çerçevesinde hayata geçirilecek KİK Demiryolu Ağı kapsamında Katar’ın demiryolu ve

Doha’nın 140 km’lik hafif raylı ve metro altyapısının sağlanmasına yönelik bir projeler

bütünü üzerinde çalışmalara başlamıştır.

Gayrimenkul

Çeşitli sektörlerde yakalanan yüksek performans, Katar’daki gayrimenkul yatırımlarını da

hızlandırmıştır. The Pearl, Lusail City, Urjuan City, Al Waab City gibi karma (ticari ve iskan)

kullanım amaçlı gayrimenkul geliştirme projelerinin de aralarında yer aldığı sektör

yatırımlarının toplam bedeli yaklaşık 20 milyar $’dır.

Eğitim, Sağlık ve Spor

Katar diğer Körfez ülkeleri arasında eğitim, sağlık ve spor alanlarında yaptığı yatırımlarla da

öne çıkmaktadır.

Katar Emiri’nin eşi Şeyha Mozah bint Nasser Al-Missned’ın başkanlığını yaptığı Qatar

Foundation şemsiyesi altında 1997 yılında başlatılan Education City projesi, Katar’ı eğitim

alanında bölgede bir merkez haline getirmeyi amaçlamaktadır. Bu proje kapsamında,

ABD’nin uluslararası üne sahip beş üniversitesi en yetkin oldukları ana bilim dallarında

karma eğitim vermektedir. Weill Cornell Üniversitesi tıp (2002), Virginia Commonwealth

Üniversitesi güzel sanatlar (2003), Texas A&M Üniversitesi mühendislik (2003), Carnegie

Mellon Üniversitesi iş idaresi ve bilgisayar (2004), Georgetown Üniversitesi uluslararası

ilişkiler (2005), Northwestern Üniversitesi gazetecilik (2008) alanlarında eğitim vermektedir.

Qatar Foundation’ın gerçekleştireceği Sidra Tıp Merkezi için yapılacak yatırım miktarı ise

yaklaşık 2,5 milyar $’dır.

Uluslararası Futbol Federasyonu FIFA, 2022 Dünya Futbol Şampiyonasının Katar’da

yapılmasına karar vermiştir. Bu nedenle, aralarında 100.000 seyirci kapasiteli bir stadyumun

da bulunduğu 9 yeni stadyum yapılacaktır. Sadece bu organizasyon için ayrılan bütçe 4 milyar

dolar civarındadır.

İnşaat

İnşaat sektörü büyük ölçüde devletin harcama politikasına bağımlıdır. 1996 yılından itibaren

başlayan doğalgaz yatırımları ve Katar’ın uluslararası spor karşılaşmalarında önemli bir ev

sahibi olma politikası çerçevesinde inşaat sektörü Katar ekonomisindeki önemli sektörlerden

biri haline gelmiştir. 2002 yılından 2008 yılına kadar nominal olarak 5 kat büyüme kaydeden

sektör, bir yandan altyapı projelerine hız verilmesi, diğer yandan ülkeye hızla gelen yabancı

işgücünün konut talebinin karşılanması amacıyla yapılan yatırımlarla güç kazanmıştır.

15

Katar başta inşaat demiri ve çimento olmak üzere inşaat malzemelerinin çok büyük bir

kısmını yurtdışından tedarik etmek zorundadır. Ayrıca, Katar’ın temel inşaat malzemeleri

sektöründeki oligopollerin kırılması konusunda etkin bir çaba göstermemesi, diğer taraftan

Doha Limanı’nın düşük kapasitesi nedeniyle yeterli malzeme tedarikine imkan vermemesi de

inşaat malzemeleri sektöründe fiyat artışlarına neden olmaktadır. Katar’da sürdürülen

projelerin en önemli yönlerinden bir tanesini kamu ihalelerinin “sabit fiyatlı” olarak

gerçekleştirilmesi oluşturmaktadır. Bu anlamda, müteahhitlik firmaları gerek yüksek fiyat

artışlarından dolayı, gerek projelerdeki değişikliklerin fiyatlara yansıtılmaması nedeniyle

önemli risklerle karşılaşmışlardır. Katar’ın sabit fiyatlı kontratlarda ısrarı, özellikle enerji

sektöründe sürdürülen projelerde çok büyük gecikmelere yol açmaktadır.

Katar’ın hemen her alanda başladığı kapsamlı yatırım projeleri, yıllar içerisinde ülkedeki

piyasa dengelerini bozarak, yüksek bir enflasyonist baskı oluşturmuştur. Katar’ın başta inşaat

demiri ve çimento olmak üzere inşaat malzemelerinin çok büyük bir kısmını yurtdışından

tedarik etmek zorunda olması, özellikle Suudi Arabistan ve Hindistan’ın çimento ihracatını

ülke içerisindeki projeler nedeniyle yasaklamaları, söz konusu fiyat artışının en önemli nedeni

olarak ortaya çıkmıştır.

Genellikle danışman (Consultant) firmalar tarafından hazırlanan büyük projeler, uluslararası

ihalelere açılmaktadır. Bütün kurumlarda hemen hemen İngilizlerin koyduğu değerlendirme

kriterleri esas alınmaktadır. İhale aşamasında ve sonrasındaki proje uygulanmasında çok titiz

değerlendirmeler ve kontroller yapılmakta ve ihale süreci genellikle uzun zaman almaktadır.

Nitelikli ve büyük çaplı projeler dışında kalan işlerin üstlenilmesi konusunda hükümet

yetkilileri her fırsatta yabancı firmaların yerlilerle işbirliği yapmalarını ve yerli şirket

kurmalarını önermektedirler. Kurulacak şirketin en az %51'inin Katarlıya ait olma şartı vardır.

Ancak uygulamalarda, yasal olmamasına rağmen yerli ortakla sadece yasal işlerin yerine

getirilmesi için anlaşılmaktadır. Fakat son zamanlarda ve özellikle büyük yerli firmalardan,

başta Türk müteahhitleri olmak üzere proje bazında “joint venture” şeklinde gerçek ortaklıklar

kurma konusunda önemli talepler gelmektedir. Bu taleplerin çoğu deneyimlerinin olmadığı

yol, büyük çaplı üstyapı projeleri ve enerji sektörüne yöneliktir.

PAZAR İLE İLGİLİ BİLGİLER

Dağıtım Kanalları

Katar’a ihraç edilen bir malın pazardaki başarısı, acenta veya distribütörün pazarlama ağının

yaygınlığı ve etkinliği ile doğru orantılıdır. Bu yüzden acenta seçimi oldukça önemlidir.

Katar’da iş yapmak isteyen firmaların, pazarın koşullarını ve tüketicinin alışkanlıklarını bilen,

yaygın bir dağıtım ağına ve sağlam ilişkilere sahip aracılar ile kuracakları ilişkiler pazardaki

başarılarına büyük katkı sağlayabilecektir.

Diğer taraftan, kamu sektörünün de ihaleler çerçevesinde mal alımları yaptığı dikkate

alındığında, işbirliği yapılacak Katarlı firmanın seçiminde kamu alımları konusunda gerekli

16

prosedürleri bilmesi, açılan ihaleleri ve değişen mevzuatı sürekli olarak takip etmesi önemli

kriterler olarak görülmektedir.

Katar yasaları, sadece Katar vatandaşlarının acenta, distribütör veya sponsor olabileceğini

belirtmektedir. Ancak, pratikte bazı bakanlıklar Katar Hükümeti ile direkt sözleşmesi olan

yabancı firmalar için yerel acenta kullanılması zorunluluğundan vazgeçebilmektedir.

Diğer taraftan, Katar Bilim ve Teknoloji Parkı’nda (Qatar Science and Technology Park)

%100 yabancı mülkiyetinde yerel firmalar kurulabilmektedir.

Başkent Doha’da genel olarak ürünler son kullanıcılara büyük ve gösterişli alışveriş

merkezleri, daha küçük çarşılar ve sokak dükkanları aracılığıyla ulaşmaktadır. Büyük alışveriş

merkezlerinde (City Center ve Villagio gibi) oldukça kaliteli ürünler yüksek fiyatlarla

alıcılarla buluşmaktadır. Diğer taraftan büyük alışveriş merkezlerinde yer alan

hipermarketlerde ise gıda ürünlerinde beyaz eşyaya, kırtasiye ürünlerinden tekstil ürünlerine

pek çok kalem ürün satılmaktadır. Gerek City Center gerekse Villagio alışveriş merkezlerinde

Carrefour bu tarzda açılan hipermarkettir. Küçük çarşılarda ve sokak dükkanlarında ise daha

ziyade Araplar dışında nüfusa hitap eden nispeten kalitesiz ve düşük fiyatlı ürünlere

rastlanmaktadır.

Doğrudan pazarlama

Katar mevzuatlarına göre yabancı firmalar ürettikleri mal ve hizmeti piyasaya, acentaları

kanalıyla sunabilirler. Bununla birlikte, bir kamu ihalesi kapsamında faaliyet gösteren yabancı

firmalar doğrudan mal ithalatı gerçekleştirebilirler. Öte yandan, Katar’da kurulacak

temsilcilikler kanalıyla pazarlama faaliyetleri yürütülebilir. Bununla birlikte, temsilcilik

ofisleri de doğrudan ithalat yapamazlar.

Acentalar

Uluslararası ihalelere açılan projelerin uygulanması dâhil Katar’da, diğer körfez ülkelerinde

olduğu gibi sponsorluk yani kefalet sistemi uygulanmaktadır. Uluslararası ihalelere göre

yürütülen projelerde yasal olarak sponsor bulma zorunluluğu olmamasına rağmen, işin

selameti ve etkin yürütülebilmesi için bir sponsorla çalışılması önerilmektedir. Sponsorluğun

yasal adı acentalıktır. Sponsor, yabancı firmanın Katar’daki temsilcisi olarak faaliyet gösterir.

Sponsor, vize almak ve ilgili kurumlar nezdinde firmayı tanıtmak gibi ihtiyaç duyulan işleri

yapar. Sponsorluk Katar vatandaşı olan kişiler veya bu ülkede kurulmuş şirketler aracılığıyla

yürütülmekte ve verilen hizmetlerin karşılığı olarak da genellikle işin değer bakımdan

büyüklüğüne göre %1 - %5 arasında komisyon alınmaktadır. Yasal komisyon oranı %5'i

geçemez. Projenin büyüklüğü arttıkça komisyon oranı düşer. Bu nedenle etkin ve güvenilir

sponsor bulmak pazara girişin esasını oluşturmaktadır. Ancak, bazı sponsorlar sadece yasal

formaliteleri yerine getirmek için de tutulabilmektedir. İşler fiilen proje yüklenici firmanın

kendi yetkilileri tarafından yerine getirilmektedir.

Katar Ticari Acentalar Kanunun en önemli iki prensibi; acentalık yetkisinin yalnızca Katar

vatandaşlarına verilmesi ve çalışılan acentanın her şart altında yetkili acenta (exclusive

agency) olarak kabul edilmesidir.

17

Bu nedenle firmalarımızın ticari temas kuracakları Katarlı firmayı doğru tespit etmeleri,

ileriye dönük kapsamlı bir işbirliği hedefleniyorsa bir acentalık anlaşması yapmaları önem arz

etmektedir.

Acentalık verilirken taraflar yapılan acentalık anlaşmasının Arapça nüshası Ekonomi ve

Ticaret Bakanlığı Ticari Tescil Bölümü’nde kayıt altına alınır. Bakanlık söz konusu acentalık

sözleşmesinden kaynaklanan sorunlar konusunda hakemlik görevi de yapar. Bununla birlikte,

anlaşmazlık aşılamıyorsa yerel mahkemeler söz konusu davaya bakabilirler.

Reklam ve Promosyon

Katar’da en yaygın reklam biçimi, billboardlar ve broşürlerdir. Öte yandan, gazete ilanları,

radyo ve TV reklamları da ürün tanıtımı için kullanılan diğer yöntemlerdir. Mevcut PR

şirketleri, promosyon faaliyetlerini yürütmek konusunda uzmanlaşmışlardır.

Katar’da 3’ü İngilizce ve 3’ü Arapça dillerinde gazete yayımlanmakta olup bu gazeteler

aşağıda belirtilmektedir.

Gulf Times (http://www.gulf-times.com), The Peninsula (http://www.thepeninsulaqatar.com)

ve Qatar Tribune (http://www.qatar-tribune.com) ve Al-Sharq (Arapça) (http://www.al-

sharq.com), Al-Watan (Arapça) (http://www.al-watan.com), Al-Raya ( http://www.raya.com )

Devlete ait Qatar Radio and Television Corporation, Qatar Television (QTV) ve Qatar

Broadcasting Service (QBS) Radyosunu işletmektedir. Her iki kuruluş da yayınlarında

reklamlara yer vermektedir.

Öte yandan, merkezi Katar’da bulunan ve Arap ülkelerinde son derece etkili olan Al-Jazeera

Televizyonu da reklam imkânı sunmaktadır. (http://www.aljazeera.net)

Söz konusu radyo ve TV istasyonlarına reklam veren, diğer taraftan, Katar’da billboard

kiralayarak yaygın reklam imkanı sağlayan Q Media Firmasıdır. (http://www.qmediame.com)

Kamu İhaleleri

Katar, kamu alımlarında yüksek oranda yerel girdi kullanan tedarikçilere tercihli muamele

yapmaktadır. Ayrıca, kamu alımlarında yerel firmalar için %10 ve KİK üyesi firmalar için ise

%5 oranında fiyat avantajı sağlamaktadır. Katar, Dünya Ticaret Örgütü Kamu Alımları

Anlaşmasına (WTO Agreement on Government Procurement) taraf değildir. Hükümet,

Katar’da en büyük mal ve hizmet alıcısı konumundadır. Hükümet tarafından gerçekleştirilen

alımlar, 8/1976 sayılı Kanun kapsamında düzenlenmektedir. Maliye Bakanlığı’na bağlı

Merkezi İhale Komitesi (Central Tenders Committee-CTC), özellikle mal alımlarına yönelik

kamu ihalelerinin önemli bir kısmını ele almaktadır.

Kamu ihaleleri ile ilgili gerekli bilgiler ve ihale ilanları, kuruluşun web sitesi www.ctc.gov.qa

üzerinden incelenebilir. CTC mal alım ihalelerini büyük çoğunlukla yerel kaynaklardan temin

etmektedir. Diğer taraftan, açılan ihalelerin teklif verme süreleri de son derece kısadır. Bu

çerçevede, taşıt araçlarından, büro makinelerine kadar üretici firmaların Katar kamu

alımlarından pay alabilmeleri ancak etkin bir acenta vasıtasıyla mümkün olabilmektedir.

18

Diğer taraftan, Qatar Petroleum (www.qp.com.qa), Kahramaa (www.kahramaa.com.qa),

National Health Authority (www.nha.gov.qa) gibi kuruluşlar, kendi ihalelerini iç ihale

birimleri vasıtasıyla gerçekleştirmektedirler. Söz konusu kuruluşlara mal satmak isteyen

firmaların veya ürettikleri ürünlerin söz konusu kuruluşlarca açılan ihalelere katılan

firmalarca kullanılmasını isteyen firmaların, söz konusu kuruluşlarca “tedarikçi listesine”

alınmaları gerekmektedir. İhalelerde genel olarak yerel bankalardan teminat mektubu talep

edilmektedir. İhalelerde, büyüklüğe bağlı olarak değişmekle birlikte, katılım için %5,

performance bond olarak ise %10 tutarında teminat mektubu alınır.

Kamu ihalelerinde genellikle kontratın %20’si teminat mektubu karşılığında peşin olarak

ödenir. Hakedişler ödenirken işveren kuruluş hakedişin belirli bir kısmını (iş sonuna kadar –

kesin kabule kadar) tutmaktadır. Söz konusu kesintilere faiz uygulanmaz. Bu nedenle,

firmaların ödemelerden kaynaklanacak gecikmeyi ve kayıpları teklif aşamasında dikkate

alması gerekmektedir.

İhale dokümanları aksi belirtilmedikçe Arapça doldurulmalıdır. İstenen standartlar çoğunlukla

İngiliz standartları olmakla beraber, son dönemde ABD standartlarının da bazı ihalelerde

arandığı gözlemlenmektedir.

İŞADAMLARININ PAZARDA DİKKAT ETMESİ

GEREKEN HUSUSLAR

Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler

Katar, yerel halkın tüm nüfusa oranının %20 düzeyinde olduğu oldukça kozmopolit yapıda bir

ülkedir. İş görüşmesi yaparken hangi etnik gruptan kişiyle temas halinde bulunulduğuna

dikkat edilmeli ve ona göre davranılmalıdır. Yerel tüccarlar uzun zamanlardan gelen bir

ticaret kültürüne sahiptirler ve ticari müzakerelerde oldukça başarılıdırlar. Alışveriş yapılan

dükkânlarda ürünler her zaman pazarlığa tabidir.

İş görüşmelerine hızlı bir şekilde geçilmemelidir. İş görüşmelerinden önce kişisel konularda

sohbet edilmeli, belirli bir zaman geçtikten sonra iş konuşulmaya başlanmalıdır. Araplar sert

eleştirilere açık değillerdir. Bir eleştiri yapılacağı zaman dolaylı yollar kullanılması uygun

olacaktır. Toplantılar belirlenenden daha geç başlayabilmektedir. Dakiklik konusuna fazla

önem verilmez. Ancak, sizin toplantılara zamanında gitmeniz uygun olacaktır. Tüm sözlü

anlaşmaların aynı zamanda sözleşmeye dökülmesinde fayda vardır.

Katar’da işe başlamadan önce karşılıklı güvenin oluşturulması oldukça önemlidir. Katarlı iş

adamları bir tanıdık vasıtasıyla iş yapmayı tercih etmektedirler. Kişisel temas oldukça önemli

olup, hiç tanımadıkları kişilerle e-posta aracılığıyla ticaret yapılması tercih edilmemektedir.

Majlis denen yerde toplanarak konuları daha rahat bir ortamda ve kahve içerek tartışılmakta,

toplantılar genellikle sabah ya da akşam saatlerinde gerçekleştirilmektedir.

19

Katar’da aile hayatına çok fazla önem verilmekte aile problemleri nedeniyle iş görüşmeleri

yarıda kesilebilmekte ya da iptal edilebilmektedir. Katar'da iş yapabilmek batıya göre biraz

daha zor ve yavaş gerçekleşmekte olup iş görüşmeleri sırasında sabırlı olmak gerekmektedir.

Bu ülkede misafir ağırlamaya çok büyük önem verilmelidir. Yemeğin elle yenmesi Araplar

arasında oldukça yaygındır. Sol el ile yemek yenmesi uygun karşılanmamakta olup, ayrıca sol

el ile hiçbir koşulda yemeğe uzanılmaması veya bir şey iletilmemesi gerekmektedir.

Yılın en sıcak ayı olan Ağustos ayında, Ramazan ayı ve dini bayramlarda iş görüşmeleri

planlanmaması tavsiye edilmektedir. İslam takviminde ay takvimi kullanılmaktadır. Ay 28

çekmekte ve 12 ay içerisinde 354 gün bulunmaktadır. Bunun neticesinde dini bayramlar her

yıl farklı zamanlarda uygulanmaktadır. Randevu talep edilmeden önce bayramların hangi

tarihe geldiğine dikkat edilmelidir. İş görüşmeleri için Cuma gününe randevu talep edilmesi

hoş karşılanmayacaktır. Cuma günü ibadet ve aile içi toplantılara ayrılmıştır.

Katar son yıllarda modernleşmesine hız vermiş bir ülkedir. Ancak, ülkenin modern

görüntüsüne bakarak halkın geleneksel yapısı göz ardı edilmemelidir. Halk oldukça

kadercidir. Kadercilik insanların çok uzun vadeli planlar yapmasını engelleyebilmektedir.

Dinin politika, sosyal davranışlar ve iş dünyası üzerinde önemli bir yeri vardır.

Karşılıklı konuşmalarda bir kişinin eşi hakkında soru sorulmamalıdır. Bunun yerine

çocukların nasıl olduğu sorulabilir. Kadınlara karşı her türlü fiziksel temastan kaçınılmalıdır.

Kadının el sıkışmak için elini uzatması durumunda tokalaşılmalıdır. Erkekler arasında el

sıkışması yaygındır. El kalbin üzerine götürülerek de karşı taraf selamlanabilir. En sık

rastlanan selamlaşma şekli “Salam alaykum”, “Wa alaykum as-salam” şeklindedir.

Selamlaşma için bazı temel Arapça sözcüklerin öğrenilmesinde fayda vardır.

Konuşma sırasında göz teması önemlidir. Ancak bayanların gözlerinin içine bakılmamalıdır.

İsrail ve Filistin sorunu ile ilgili konular sohbetten kaçınılması gereken konulardır. Ülke

yemekleri ile ilgili konuşmak uygun bir konu olacaktır. Ülkede futbol oldukça popüler olup,

konuşma için uygun bir konudur. “İnşallah” kelimesi İngilizce konuşmalarda bile sık sık

kullanılmaktadır.

Pasaport ve Vize İşlemleri

Diplomatik, hususi ve hizmet pasaportlarına vize uygulanmamaktadır. Umuma Mahsus

Pasaport hamilleri Katar’da bir otelde rezervasyon yaptırmaları halinde, Doha Uluslararası

hava limanında 30 dolar karşılığı 10 günlük vize alabilmektedirler.

Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri

Emir’in tahta çıkması: 27 Haziran

Bağımsızlık günü: 3 Eylül

Eid al Fitr: 21 - 24 Eylül

Eid al-Adha: 28 Kasım

Yeni Yıl: 7 Aralık

Milli gün: 18 Aralık

20

Çalışma saatleri resmi kurumlar; Pazar - Perşembe: 07:00 - 14:00, bankalar için; Pazar-

Perşembe: 07:30 - 13:30, özel sektör için ise; 08:00 - 13:00 ve 15:30 - 18:30 (Cuma hariç)

arasıdır.

Yerel Saat

Türkiye yaz saati uygularken Türkiye saati ile saat farkı bulunmamaktadır. Ülkemizde yaz

saati uygulaması sona erdiğinde ise Katar saati Türkiye saatinden 1 saat ileridedir.

Yerel Ölçü Birimleri

İngiliz ve metrik sistemdir.

Telefon Kodları

Uluslararası telefon kodu: + 974

İklim

Yazlar sıcak, kışlar ılıman. En sıcak aylar Mayıs-Eylül. Bu aylarda en yüksek sıcaklık 45

dereceye ulaşmaktadır. En soğuk aylar, Aralık-Mart. Bu aylarda ortalama sıcaklık 10-20

derece arasında değişmektedir. En kurak ay Ağustos en yağışlı ay ise Aralık’tır. Yıllık yağış

miktarı 39 mm.’dir. Ülkede su kaynakları oldukça kısıtlı olup deniz suyu arıtma sistemi

ülkenin su ihtiyacını karşılamaktadır.

KATAR’DA GERÇEKLEŞEN ÖNEMLİ DOĞAL TAŞ

FUARLARI

Qatar Stone Tech

International Stone and Stone Techology Show http://www.qatarstone-tech.com/

Project Qatar

International Trade Exhibition for Construction Technology, Building Materials, Equipment

and Environmental Technology in Qatar http://www.projectqatar.com/

INFDEX

International Furniture and Design Exhibition http://www.indexexhibition.com/

21

KATAR’DA ÖNEMLİ DOĞAL TAŞ FİRMALARI

Al Jaber Group

PO BOX 1120

Tel: +974 4372551

Fax: +974 4373907

E-mail: info@aljaberqatar.com

www.aljaberqatar.com

DARWISH & COMPANY LTD.

PO BOX 889

Tel:+974 4414747

Fax:+974 4438805

www.darwishandco.com

IDesign Interiors IESCO

PO BOX 13739

Tel: +974 4510010

Fax: +974 4510015

www.idesignqatar.com

Kassem Darwish Fakhro & Sons

PO BOX 350

Tel: +974 4422739

Fax: +974 4426378

www.darwish-group.com

Nabina

PO BOX 130

Tel: +974 4652345

Fax: +974 4652386

E-mail: nabinaco@qatar.net.qa

www.nabina.com

Satco International

PO BOX 8859

Tel: +974 4415564

Fax: +974 4422809

E-mail: satco@qatar.net.qa

www.satcointernational.net

Rumaillah Group PO BOX : 2, Doha

Tel : +974 4508888

Fax: +974 4508886

Email : info@rumaillahgroup.com

www.rumaillahgroup.com

Kohinoor Marble & Granite Co

PO BOX 15411

Tel:+974 4425262

Fax: +974 4373922

www.kohinoormarbles.com

Jamco Tradg & Contg Co. W.L.L.

PO BOX 11168

Tel : +974 468 86 72

Fax: +974 468 86 74

www.jamcoqatar.com

IESCO

PO BOX 5722

Tel: +974 4428544

Fax: +974 4328132

www.iescoqatar.com

GENERAL CONST & MATERIAL

FOR MIDDLE EAST PO

BOX 22569

Tel:+974 4515677

Fax:+974 4515679

E-mail:gencome@live.com

FORUM DESIGN DIVISION OF AHB

PO BOX 7848

Tel:+974 6559905

Fax:+974 4419002

www.ahbqatar.com

ELITE MIDDLE EAST

PO BOX 55386

Tel:+974 4581119

Fax:+974 4582035

E-mail:elitemea@gmail.com

CORNICHE DÉCOR CENTER

PO BOX 9898

Tel:+974 4449055 Fax:+974 4449066

www.cdc-qa.com

ARABIAN SPECIALISED

MATERIALS CO.

PO BOX 55289

Tel:+974 4213636 Fax:+974 4213737

www.asmaqatar.com

22

KATAR’DAKİ ÖNEMLİ MİMARLIK OFİSLERİ

KHATİB & ALAMİ

http://www.khatibalami.com/

ARAB ENGİNEERİNG BUREAU (AEB)

http://www.aeb-qatar.com/aeb/index.html

ARUP

http://www.arup.com/

ASCO

http://ascoqatar.com/

Qatar Design Consortium

http://www.qdcqatar.com.qa/

Architectural Consulting Group LLC (ACG)

http://www.acg.ae/

Diwan Al Emara

http://www.dewan-architects.com/

Petra Design

http://www.petradesign.com/

Al Mana Consulting Group

http://www.almanagroup.com/