.Kadınların Kurtuluşu 8 Mart 2011

8/3/2019 .Kadnlarn Kurtuluu 8 Mart 2011

1/32

Erkek Vuruyor

Devlet Onu KoruyorBizler bu 8 Martta, eski kocas tarafndan ldrlen Ayeyiz,sevgilisi tarafndan ldrlen Arzuyuz, kznn sevgilisi tara-fndan ldrlen Neclayz ve en yaknlar tarafndan ld-rlen, Nebileyiz, Medineyiz, Gldnyayz, Aye Ylbaz,Sevimiz, Pippa Baccayz

Erkeklerin sevgisi her gn iimizden 3n ldrrken; her-kes maymunu oynad ve bu yl resmi kaytlara gre 380kadn erkekler tarafndan herkesin gz nnde baklan-d, kurunland, topraa gmld, yakld, intihara zorlan

-

d. Bu kadnlarn birou ldrleceklerini biliyorlard, lkattlar, yardm istediler, savclara, polislere bavurdular ama

ne yazk ki yarg dilekelerini grd halde ilem yapmad,polis katilinin evine yollad, Kadndan Sorumlu Devlet Baka-n mnferittir dedi, meclis gzn kapad, medya kadn

sulad, akrabalar gizledi, sokaktan geenler grmedi vekadnlar katledildi. Bylelikle hepsi kadnlarn katline su or-ta oldular.

Cinsel sular; cin-

sellikten, hormon-

lardan ya da tahrik

edici kyafetlerle de-il erkek egemen zihniyetle, erkek iddetiyleilgilidir. Taciz ve tecavz yalnzca cinsel birdrtnn aa vurulmu biimi olarak algla-namaz.

Sf.14

Diline sahip kmakyaama hakkna sa-hip kmaktr. Dili-

ne sahip kmak o dile ait kltrn dn-ne ve geleceine sahip kmaktr. nk anadilini, zgrce yaamn her alannda kullana-mamak-kullandrlmamak sadece manen deilmadden de yok olua gtrr bir halk.

Sf.20

Kapitalizmin iktida-rn srdrebilmesiuruna kard

her yasa, her zaman en ok kadnlar vuru-yor. Kadnlar iin yaptklarn syledikleri hereyin aslnda kadn daha ok ezen ve sm-ren olduu gereini bizler gryor ve syl-

yoruz.Sf.20

Devlet zihninihadm et

Torba olduorba

Dilsizlikldrr

Emeimiz,bedenimiz,ki

mliimizbizimdir...

KadnlarnKurtuluu

SOSYALSTDEMOKRAS

GAZETESZEL SAYI 10

25 UBAT 20112 TL

FKELYZ, SYANDAYIZ,DETRECEZ!


2/32

Erkeklerin sevgisi her gn iimizden 3n l-

drrken; herkes maymunu oynad ve bu ylresmi kaytlara gre 380 kadn erkekler tarafndanherkesin gz nnde bakland, kurunland,topraa gmld, yakld, intihara zorland. Bukadnlarn biro- u ldr-

l ecek ler in ibiliyorlard,lk att-lar, yardmi s t e d i l e r ,savc lara,po l i s l e r ebavurdu-

lar ama ne

yazk ki yarg dileke-lerini grd haldeilem yapmad, poliskatilinin evine yollad,Kadndan Sorumlu Dev-let Bakan mnferittir

dedi, meclis gzn ka-pad, medya kadn su-

lad, akrabalar gizledi, sokaktangeenler grmedi ve kadnlar kat-ledildi. Bylelikle hepsi kadnlarnkatline su orta oldular.

Katiller, baba, koca, sevgi-li, aabey, karde, Katillerok yaknmzda. Katiller -retmen, mhendis, doktor,ii, isiz Katiller gen, yal Ortak noktalar; er-kek olmalar.

Btn bunlar bizegsteriyor ki, kadn

cinayetleri POLTKtir ve SSTEMATKtir. nkkadna ynelik iddet iktidardan, erkeklikten yanierkek egemen sistemden beslenir; sistematiktirnk yzlerce kadn bu yzden ldrlyor.iddet, ne znesi belirsiz, cinsiyetsiz bir olgu nede kadna kar iddete bavuran erkekler hasta,

sapk, eitimsiz

Tecavze, tacize uruyoruz, sulu biz ilanediliyoruz. Dekol- te giymemiz,saat 9dan sonrasokaa kmamz,hamile hamile ey-

leme gitmemiziddet iin, taciziin, tecavz iintahrik sebebisaylyor; gerek-esini hormon-

lara balaypbununla ilgili

yasalar hazr-lanyor. Dev-let yetkilerinin yapt ak-

lamalar tecavz, tacizimerulatryor. Adli Tp tecavzn stn rtyor. Bun-larn hepsi ortak bir eyi sy-lyor: kadnn da suu var.Bunu diyen herkes tecavze, tacize ortaktr nksorun testesteron, dekoltedeil; sorun erkek egemen

dzendir.Bizler bir kez daha soruyo-

ruz, testosteron tedavisi ilepolisin copunu, tecavz-

cnn yumruunu, sevgilinin silahn, kocanniddetini de engelleyebilecekmisiniz? Bo-and karsnldren erkek,ayrlmak isteyen

karsn baklayan adam; ha-

mile rencininkarnna karnna

t e k m e y i

basan, anne karnndabebei ldren, cezae-

vindeki kadna copla teca-vz ederek ikence yapan,DKHl kadnlara teca-

vz kltrn biz size gs-teririz diyen polis Bun-

lar nasl aklayacaksnz?Bu kadnlarn hepsi tahrik

Erkek vuruyor, devlet onu koruyorfkeliyiz, isyandayz, deitireceiz

2

Bizler bu 8 Martta,

eski kocas tarafndanldrlen Ayeyiz,Sakineyiz, sevgilisi

tarafndan ldrlenArzuyuz, kznn sev-gilisi tarafndan ld-rlen Neclayz ve enyaknlar tarafndan

ldrlen Sakineyiz,Nebileyiz, Medineyiz,

Gldnyayz, AyeYlbaz, Sevimiz,

Pippa Baccayz


3/32

gc yksek kyafet mi giymiti yoksa iddeti uy-

gulayan erkeklerin hormonlar m yksekti?

Erkek egemen anlayn sonularndan olantaciz ve tecavzlerden rahatsz olanlarn aslndaiktidarlarndan rahatsz olmalar ve testosterontedavisine ilk nce kendilerinden balamalarnneririz. Yani nce iktidarlarn hadm etmeliler.nk biz kadnlar, erkek egemen politikalarn vepolitikaclarn iktidarn kesmek iin mcadeleetmeye devam edeceiz.

Bizler bu 8 Martta:fkeliyiz nk ldrlyoruz, f k e l iy i z nk tecavze taci-

ze uruyoruz,

fkel iy iznk taci-zin, tecav-zn, kadnc inayetle-rinin n-

n devleta y o r ,merula-t r y o r .E r k e k

v u r u -

y o r ,devlet-se vuran gs-

tere gstere koruyor. Bu cinayet-lere, tacizlere, tecavzlere susmak taraf olmaktr.Artk hi kimse masum deil.

fkeliyiz, ldrlmediimiz gnlerde de eme-imiz alnyor, grmezden geliniyor.

Her gn ama her gn yaptmz ev ilerinin;ocuk, hasta ve yal bakmnn grnmemesi biryana yaanan krizlerin faturasnn en ok karld- biz kadnlar olurken; bata SSGSS olmak zereyllardr sistemli bir biimde karlan tm yasalarlaevdeki bakm ve sorumluluklarmz daha fazla art-t. sizlik en ok bizi etkilemesine ramen saylar-da ve saymlarda ev kadn olarak gsterilmemiz

ama evde yaptmz emeimizin grnmemesi/cretlendirilmemesi ve buna ramen aalanma-

mz da kapitalizmin ve onun erkek egemen siste-minin devamnn salanmas iin gerekli deil mi?

cretli emek alannda Emine Aslan, TrkanAlbayrak, Aynur amalan, Tekelci kadnlarn dire-nileri bizlerin nn aarken unu da gsterdi:kadnlara dk cretli, ksmi/yarm zamanl esnekalma koullar altnda e i t -siz bir ekilde yer alma-lar dayatlyor; bu kural

haline getiriliyor. Tpkdaha nce SSGSSdeolduu gibi, tpk birksmn kardklar tor-ba yasada olduu gibikadnlar aileye, baba- ya, kocaya mahkmeden kapitalizmin er-kek egemen yasa ve

ynetmelikleri yarnda karmza kacak.

Sosyal Gvenlik Yasasyla birlikte hereyin en bata saln para-

l hale getirilmesiyle en ok biz kadn-lar madur edilmiyor muyuz? Hlbukibizler bir erkee bal kalmadan tmkadnlar iin cretsiz ve eriilebilir salkhizmeti istiyoruz. Yine bir erkee balkalmadan ev dnda cretli bir ite al-mak istiyoruz; fakat cinsiyeti iblmyleekillenmi ilerde deil.

fkeliyiz; nk bedenimizle ve eme-imizle birlikte kimliimiz de smrlyor.Savan eril kltrnn hakimiyeti belirlediyaamlarmz. Trk, Krt, Ermeni bizim olmayansava ayrtrd bizi. Grmedik birbirimizin acsn.Nefret ettik birbirimizden onca farkmza ramen

ortak paydamz, kadnlmzdan vuru-lurken hepimiz. Krt kadnlar

yllarca ana dillerini kullana-madlar bu lkede. Hastane-

ye gittiler doktor onlar anla-mad/anlamak istemedi; okula

gidemediler, gidebilenleri retmenleri ta-rafndan dvld, mahkemelerde kymyakld, bana tecavz ettiler diyemedi. Co-rafyann dousunu yakan ate elbet srad bat-ya da. zel harekt karsn ve ailesi ldrd.,eski komando hamile karsn ve karnndaki bebe-i ldrd haberleri atein kadn bedenine d-tn gsterdi bizlere. Krt kadnlarn acsna

sar kulaklarla retmi-

yor muyuz

kendi katilleri-mizi? Bizsek savan bedelinien ok deyen,durdurmak da

bize der.

fkeliyiz;nk cinsel kimliimiz lm

oldu yine bize. Polis iddetine maruz kalmak rutinoldu hayatlarmzda. Lezbiyen, travesti ve tran-seksel kadn olmak ldrlmek, ezilmek, horgrlmek ve kimliini saklamak zorunda kalmak

demek.

te biz kadnlar bu yzdenFKELYZ, SYANDAYIZ!

Ve bu sistemi ykmak iin mcadeleyedevam edeceiz...

3


4/32

Seimlerin yaklamasyla birlikte siyaset arena-snda karlkl atmalar yine balad. Miting alan-larnda, al trenlerinde, burjuva siyasi liderleri-nin katld her alanda sz dellolarna dnenkonumalar, karlkl atmalarn tesine gee-memekte. Toplumsal sorunlara ynelik zcpolitikalar gelitirme iddiasndan ok uzak olanbu sylemler ayn zamanda kadn talepleriyle ve

kadnlarn siyasete katlm ile ilgili de hibir ieri-e sahip deil.

Trkiyede kadnlar nfusun yaklak yarsnoluturduu halde bugnk mecliste Aralk 2010tarihi itibariyle 541 milletvekilinin sadece 48ini(% 8,8) kadn milletvekilleri oluturuyor. Bakan-lar kurulunda ise iki kadn bulunuyor. Seme veseilme hakk her ne kadar yasal gvenceyealnsa da bu tablo seilme hakknn kadnlar iinsadece kat zerinde kaldnn ak gsterge-sidir. Yasalarda herkes seme seilme hakknasahiptir demek cins kr bir yaklamdr, ite bueitlik syleminin karl da BDP sayesinde an-cak % 9 olabilmitir.

Siyaset toplumun tm kesimlerini kapsamyorve demokratik bir yapya sahip deildir. Siyasetinbu yaps bata kadnlar olmak zere tm ezilen-leri dlamaktadr. Bu nedenle kadnlarn siyasaltemsilini ykseltmek nemli olmakla birlikte, esasolarak bu yapnn deitirilmesi ve demokratiktoplumsal bir siyasetin gelitirilmesi nemlidir. Si-

yasal yaama katlma, siyasal olaylar izlemek vebilgi edinmekten, siyasal eylemleri organize etme

ve eylemlerde yer almaya, oy vermeye, aday ol-

maya ve siyasal karar mekanizmalarnn her aa-malarnda yer almaya kadar deiik biimlerdeolabilir.

Kamusal alan hala erkeklere ait alanlar olarakgrlmektedir. Kadnlarn siyasal srelerde aktifolarak bulunamamas ve politikalarn retildii ka-rar alma mekanizmalarnda yer alamamas, hem

kadn sorunlarnn gndeme getirilmesini kstla-makta ve duyarll yeterince oluturamamakta;

bu sorunlarn yeterince bilincine varlamamaktahem de kadnlarn, sorunlara dair zm politi-kalarnn gelitirildii alanlarn dnda braklmasanlamna gelmekte ve sonuta da bu algy de-itirmeyi engellemektedir. Kadnlarn taleplerini

ve ihtiyalarn kadnlarn olmad kurullarda ta-nmlamak ve buralarda kadnlarn lehine politika-lar retmek mmkn deildir. Kadnlar kendi ge-lecekleri iin kararlarn alnd mekanizmalarda

yer almaldrlar. Bunlarn banda da sz ve kararyetkisini kullanlaca yerler olan halkn iradesiolan meclis gelmektedir. Kadnlar dnyann herlkesinde, seme ve seilme haklarn elde etmek

iin uzun yllar mcadele vermilerdir ve bu m-

cadeleleri sonucu bu hakk kullanabileceklerinigstermilerdir. Ancak sonu, ne dnyada ne deTrkiyede dnld gibi olmamtr. zellik-le seilme hakkndan yararlanma ve siyasal kararmekanizmalarnda yer alma konusunda cinsleraras eitsizlik ok belirgin bir biimde varlnsrdrmekte ve kadnlar erkeklerin ok gerisindekalmaktadr. Meclisteki kadn temsilinde dnya-daki oran da %16nn zerine kamamtr.

Kadn sorununu toplumsal bir sorun olarak elealmak ve cinsiyet ayrmcln ortadan kaldrmakiin politika gelitirmek nemlidir. Siyaset, al-ma yaam, eitim ve sosyal yaam bata olmakzere pek ok alanda kadnlara ynelik ayrmclkdevam etmektedir. Bu alanlarda kadnlar aleyhi-ne varln srdren eitsizlii ortadan kaldrmakbtnlkl bir kadn politikas gerekletirmeklemmkndr. Siyasal alann da kadn aleyhineolan tablosu, durumun kadnlar lehine evrilme-sine ihtiya duyulan alanlardan birisidir. 1935tenbu yana, kadnlarn mecliste temsil orannn en

yksek olduu dnemi yaamaktayz. Fakat neac bir tablodur ki bu en yksek oran % 8,8dir.

Gerek anlamda kadn temsili iin pozitif des-tekleri hem kendi iinde hem de mecliste uygu-layan tek grup BDP(DTP)dir. DTP kapatlmadannce 20 vekilinin 8ini kadnlar oluturmaktayd.DTPnin kapatlmas ve Aysel Tulukun vekillii-nin drlmesiyle meclisin kadn says da d-m oldu (22 Temmuz 2007 genel seimlerindeparlamentodaki kadn milletvekili says 50ydi.Oransal olarak 9.1) Bugn itibariyle meclistekikadn milletvekili says 48, oran olarak 8,8dir.Kadnn siyasal yaama katlmnn nemli bir aya- olan yerel ynetimlerde ise durum ok daha

ktdr. Belediye bakanlar iinde kadn oran% 0,9 iken (yani iki belediye bakan onlar da

Er MeydanndaKadnn Yeri

Meclisin bugnk tablosu kadn kotas uygulamasna ne kadar ihtiyac-

mz olduunu aka gstermektedir. Siyasi Partiler ve Seim Yasas ileAnayasaya kadn kotas ve kadnlarn siyasete girmesini artracak pozitifayrmc nlemlerin konulmas gerekmektedir.

4


5/32

DTPden seilmilerdir); belediye meclis ye says% 4,2dir. Bugn yollarna BDP grubu ierisindedevam eden kadn vekillerin mcadelesinin farkda ortadadr. BDPli kadnlar bu dnem meclisinen aktif soru nergelerine imza attlar, kadnlarlehine nemli tartmalar gndeme getirdiler.Kadn hareketiyle birlikte davranmalarnn, kadntaleplerine kulak veriyor olmalarnn yannda bugc partilerindeki kotadan, e bakanlk siste-minden ve arkalarnda ki ok ciddi ve byk bir

Krt kadn hareketinden aldklar ortada duran birgerekliidir.

Meclisteki kadn oran dier bir taraftan siya-si partilerin kadnlara yaklamnn bir yansmasolarak da deerlendirilmelidir. Genel olarak siya-sal kltr ve siyasi partilerdeki erkek egemen ya-plar kadnlarn katlmn engelleyici tarzdadr. Ka-dnlar karar organlarndan ok, kadn kollarnda,partinin levazm ve destek hizmetlerinde rgt-lenmektedir. Burjuva siyasi partiler, seim srele-rinde kadnlar seilme olasl bulunmayan yer-lerden aday olarak gstermekte; kadnlar, adeta

vitrin malzemesi gibi kullanmakta ve gstermelikadaylar durumuna indirgemektedir. Ayrca kadn-lar, seim srelerinde semenin evlerine girmeyikolaylatran aralar olarak da deerlendirilmek-tedir. Oysa kadnlarn siyasi temsilini arttrmaktm siyasi partilerin ncelikli grevlerinden olma-ldr. Siyasi partilerin tm, programlarnda kadnpolitikalarna yer vermeli, pozitif ayrmclk (batakota olmak zere) gibi nlemleri uygulamal vesonra da bunlar devlet politikas haline getirmeilkesi ile hareket etmelidir. Parti iinde, kadnlara

ynelik ayrmcl ortadan kaldrmak iin faaliyetgsteren bamsz yaplar olmaldr (kadn mec-lisleri/ komisyonlar gibi) Kadnlarn parti iinde

ve kamusal alanda karar alma mekanizmalarndayer almasn salayacak politikalar hayata geiril-

melidir. Kadn faaliyetleri iin parti btesindenyeterli kaynak aktarlmal ve parti olanaklar kadnfaaliyetleri iin de kullanlmaldr. Kadn adaylar-dan aday olmalar karsnda cret talep edilme-meli aksine parti kadn adaylar desteklemelidir.Parti, kadn rgtleriyle ibirlii iinde olmal,kadnlardan gelen talep ve nerileri esas alarakpolitikalarn hazrlamaldr.

Kadnlarn siyasete katlmlarn arttrmak iinkadnlar lehine pozitif ayrmc uygulamalar haya-ta geirmek gereklidir. Bunun en nemli adm-larndan biri olan kotann etkisi byktr. Kota,eksik temsil edilen kadnlar nsiyasette yer almasnengelleyen faktrler or-tadan kalkana kadaruygulanmas gerekenpozitif ayrmc bir se-

im tekniidir. Kota,kadnlarn temsilindekiart amalar. Ayrcabugn mecliste ka-dnlarn yeterli temsi-linin olmamas asln-da bir demokrasi veinsan haklar soru-nudur. Kadnsz birdemokrasidenkurtulmann yoluiin kota nemlibir admdr. Oysalkemizde ko-tann neminin

yeteri kadar kav-

randn sy-leyebilmektenok uzaz.Getiimiz yl-larda BabakanErdoan tarafndan kadnlar malm ki kota uygulayacaksn szlerinin de akagsterdii gibi kota konusu, siyasiler tarafndanciddiye alnmamakta ve olduka apolitik ekildetartlmaktadr. Fakat meclisin bugnk tablosukadn kotas uygulamasna ne kadar ihtiyacmzolduunu aka gstermektedir. Siyasi Partiler

ve Seim Yasas ile Anayasaya kadn kotas ve

kadnlarn siyasete girmesini artracak pozitif ay-

rmc nlemlerin konulmas gerekmektedir. By-lece nfusun yarsn oluturan kadnlarn seilmehakkn kullanmakta karlatklar engelleri ama

yolunun almas sz konusu olabilir; Meclisin ya -rsnn kadn olmasnn n alm olur.

Kadn kotas, kadnn sadece saysal bir varlk

gstermesi yeterli midir sorusunu da be-raberinde getirmektedir. Fakat bu sorula-r ve tartmalar kadn kurtulu mcadelesi

vermenin kazandrd btnlkten bakarak de-erlendirmek gerekir. Pozitif ayrmclk vb. uygu-

lamalar, kadnlarn dnyann pek ok yerinde yrttkleri

eitlik ve z g r l k mcadelesi

iinde geli-

mi bir pra-tikle bug-ne kadar varolagelmitir.

Yani boluktaduran, soyut,ieriksiz ve ko-ulsuz bir tek-nik deildir. Bubalamda, kota

ve dier uygu-lamalarn kadnmcadelesinin birparas ve tamam-layan olduu veancak bu mcade-le ile var olabileceitespiti, bu sorunadoru bir perspektif-ten bakmamz sala-

yabilir. Eit temsildenkastmz kotadr; ko-

tann oran konu- sundaki kastmz da %50dir.

Kadnlarn temsilinin nndeki engellerdenbir dieri de seim barajdr. 12 Eyll darbesi-nin yaratt antidemokratik, yasak ve militarist

zihniyetin rn olan ve btn iktidarlar tarafn-

dan ynetimde istikrar gerekesiyle savunu-lan %10luk seim baraj, demokratiklemeninde nndeki en byk engeldir. Seim barajnn

varl dolayl ve dolaysz pek ok adaletsizlii be -raberinde getirmektedir. Her trl dnceninpolitik srelere katlabilmesi adil ve demokratikbir seim sisteminin varlyla mmkn olabilir.

Seim barajnn kaldrlmas; toplumdaki fark-llklarn yanstlmas, temsil edilebilmesi ve oksesli bir meclisin oluturulabilmesi iin ilk admolacaktr. Gerek bir demokrasi iin n koul olanbu adma, meclisteki iktidar ve muhalefet partile-rinin verdikleri yant, sk sk gndeme getirdikleridemokrasi sylemleri karsnda bir samimiyet

testi olarak nlerinde durmaktadr.

Grnen o ki siyaset arenasn bir er mey-dan olarak gren anlay devam ettii srecekadnlarn siyasi srelere katlmnn bugnkn-den farkl olmayaca bir gerektir. Kadnlarn

yzyllar boyunca yaad ezilmiliin yansmasolan siyasi temsil sorunu, pozitif ayrmc nlemlergetiren yasal dzenlemeler yaplmadka ve bu

yasalar uygulanmadka ortadan kaldrlamaz. Bunedenle kadnlarn siyasete ve ynetimlere kat-lmnn nn aacak kadnlar lehine pozitif ay-rmc politikalar yeni anayasaya, siyasi partiler veseim yasalarna yansmaldr. Kadnlarn kendihayatlarn dntrebilmeleri iin siyasette yer

almalar nemlidir. Kadnlarn siyasette daha fazlayer almalar er meydan olarak grlen siyasetide dntrecektir.

5


6/32

GzaltndanParmaklklar Ardna

Parmaklklar Arkasnda Kadn OlmakCezaevinde olmak zgrlkten, hayatn

renklerinden, yaamaktan mahrum braklmakHapsetmenin ncelikli grevi de bu yolla cezalandr-mak deil midir zaten? Ancak cezaevlerindeki tek cezazgrlkten yoksun brakma deil, hapsedilen kiiyi

yasal ve insani olmayan yaptrmlarla ve kurallarla siste-me itaat eden robotlar haline getirip kiilik zelliklerin-den ve zgveninden arndrmaktr da ayn zamanda.Genel anlamda tm tutuklu ve hkmller iin yeterli

ve insani llere uygun olmayan cezaevleri, kadnlar

asndan daha da zordur. Kadn cezaevleri kadnlarnihtiyalar dorultusunda hazrlanmam, onlarn da-rdaki hayata uyum salamalar ve yaamlarn yenidenkurabilmeleri iin ise hibir imkn salanmamtr.

Toplumun ve hayatn her alannda genel olarakkadnlarn maruz brakld cinsiyeti yaklam ve uy-gulamalar cezaevlerinde de devam etmektedir. Kadnbedeni zerinde denetim kurmann bir arac olan cin-sel taciz cezaevlerinde de yaanmaktadr. Bu saldr ge-nellikle kadn koularnda yaplan aramalar srasnda,mahkeme ve hastaneye sevk srasnda gereklemek-tedir. Tutuklu ve hkml kadnlarn doktor muayene-leri srasnda jandarma gvenlik gerekesiyle muayeneodasn terk etmemekte ve bu yzden kadn tutuklularmuayene bile edilmeden geri getirilmektedir. Bu du-

rum jinekolojik muayene srasnda da srdrlmekte,doktorlar itiraz etse de engel olamamaktadr. Hattadoktorlarn itiraz etmesi ve odadan kmalarn istedii,buna karlk jandarma komutannn askerlerine Ba-kn, bakn, vcuduna iyi bakn dedii durumlar bile

yaanmtr. Bu durum tm etik kurallarn dnda ol-makla birlikte kadn olma durumunun da kullanla-rak bask uygulanmasnn bir rneidir.

Kadnlarn hastaneye gitme isteklerine ok gecevap verilmekte, tutuklular madur edilmektedir.

Ayrca kadnlar mahkemeye gidi gelileri esnasn-da askerler tarafndan tacize uramakta ve bunu dilegetirmemeleri konusunda da tehdit edilmektedir. Buduruma kar kan kadnlarn yazd dilekeler ilemekonmamakta ve savc tarafndan da grmezden geli-nerek erkek-yarg-devlet lsnn ibirlii burada da

karmza kmaktadr. Baz kadnlarn ise cezaevineilk girileri srasnda rlplak soydurulup, birka kezoturup kalkmas istenmi, itiraz ettikleri takdirde kadngardiyanlarn Bunu herkese yapyoruz. Sen de uymakzorundasn diyerek kadnlar bask altna almlardr.Baz cezaevlerinde ise kadn tutuklularn bir cezaevin-den dierine gnderilmeleri esnasnda kadna ynelikiddetin en arlarndan biri ilenmekte; kadnlara ans

ve vajinal aramalar yaplarak kiiliksizletirme ve cinselaalama amacyla kadnlk onurlar hie saylmakta-dr.

Kadnlk ve toplumsal yaamda ikinci cins ola-rak konumlandrlma, hayatn her alannda tekiletir-me durumu, cezaevlerindeki insanlk d uygulamalar-da daha da etkili olmaktadr. Genel olarak, siyasi kadn

tutuklular elinin hamuru ile erkek ii olan politika-ya bulamamalar, kendi konumlarn ve sosyal-politik yaam deitirmek adna aba harcamamalar iin

yola getirilmeye allmaktadrlar. Bu durum, arama ve operasyonlarda hakaret-aalama-kk dr-c sylem ve uygulamay beraberinde getirmektedir.Hukuksal temeli olmayan cezaevi operasyonlar, zor-iddet uygulamalar srasnda da kadnlarn dourgan-lklarn tehdit eden sylem ve yntemler; vajinal bl-geye darbe, slatlm zemin ve koullarda uzun zamantutma, hijyenden yoksun brakma, ped vermeme gibidnemsel yaptrmlarn da olduu yakn tarihte gz-lemlenmitir.

Cezaevlerindeki kadn tutuklu ve hkml olmak;kadnlara psikolojik ve fiziksel iddeti, bask ve zoradayanan insanlk d uygulamalar da beraberinde ge-tirmektedir. Getiimiz yllarda Avukat Eren KeskininDenizli Bozkurt Ak Kadn Cezaevinde yapt incele-me sonucu hazrlam olduu rapor, genel olarak ka -dnlarn bulunduu hemen hemen btn cezaevlerin-deki yaanan sorunlar da aklar niteliktedir. Bu raporagre; 87 kiilik cezaevinde 210 kadn kalyor; kadnlarzorla altrlyorlar; adli personelin lojmanlarna te-mizlie gtryorlar; lam temizliine zorlanyorlar;haftada yalnzca 1 gn ykanabiliyorlar; copla tecav-ze uruyorlar; etnik kkeninden dolay aalanyor vekfre maruz kalyorlar; kadnlarn gsleri sklyor veparmakla istismara uruyorlar.

Gzaltnda taciz-tecavz: Bir devlet politi-kasKadna ynelik taciz ve tecavz, bizzat devlet eliyle

sistematik olarak srdrlmeye devam ediyor. zellik-le politik kadnlara kar uygulanan bu cinsel iddet;kadnlar gzaltnda, cezaevlerinde, karakollarda, evbasknlarnda, sokak gsterilerinde devletin kollukgleri tarafndan gerekletiriliyor. Hakkn arayan,demokratik taleplerini dile getiren toplumsal muhale-fetin n saflarnda yer alan kadnlar, zellikle de Krtkadnlar hem kadn olduklar iin hemd e kimliklerin-den dolay dolay daha fazla iddet ve baskya maruzkalyor.

Adli yarglama srecinde is-tismara maruz kalan kadnlarbulmak ve hukuki destek vermek

amacyla faaliyet gsteren G-zaltnda Cinsel Taciz ve TecavzeKar Hukuki Yardm Brosununaklamalarna gre 13 ylda 329kadnn cinsel iddete maruz kald.

Yardm projesi kapsamnda kendi-lerine bavuran veya hukukular

yoluyla ulatklar kadnlara ilikin verileri kamuoyunaaklayan bro yetkilileri, 13 ylda 79 kadna gzaltndatecavz edildiini ne srd. Rapora gre, bu kadn-larn 2si tecavzden sonra intihar etti, 14 yandakibir kz ocuu da tecavze uradktan sonra akrabala-r tarafndan namus temizleme gerekesiyle ldrld.Rapordaki verilere gre, ikence ve taciz gren 329kadnn 42si 1018 ya, 287si de 18 ile 67 yalararasnda. Suu ileyen faillerin dalmna bakldn-

da da 239nun polis, 90nn jandarma/asker, 17sininise zel tim olduu ne srld. Kadnlarn 134nncinsel istismar iddiasyla su duyurusunda bulundu-

u, 40nn bask sonucu Trkiye iinde yaad yeriterk etmek zorunda kald, 51inin tekrar tehdit yada ikenceye maruz kald vurguland. 2010 saysal

verilerine bakldnda ise bavuruda bulunan kadnsays 20. Bunlardan 5i tecavz, 15i ise taciz iddia-syla bavurmu. Faillerin ise 14 polis, 4 jandarma/asker, 1i zel tim, 2si ise korucu. Belirtilen rakamlarnise gerek rakamlar olmad, gerein ok daha fazlaolduu dnlyor.

Getiimiz gnlerde gzaltnda taciz edildiini be-

lirten kadn rencilerin yaam olduklar olaysa bu-nun baka bir boyutunu gstermektedir. BabakannErzurumda rencilerle bulumasn protesto edenrencilere, polis su ve gazla mdahale etmi ve birksmn gzaltna almtr. Batan sona ikenceyle dolubu gzalt ilemleri Vatan Emniyet Mdrlnde enst dzeye kmtr. Hastaneye gtrldkten sonra

Vatan Emniyet Mdrlne getirilen rencilere ne-zarethaneye gtrlmeden nce, daha nce yaplanst aramas ilemi bir kez daha tekrar edilmi, tekerteker kamerasz odalara alnan niversitelilere -zelliklede kadnlara- ynelik; zorla i amarlarna kadar soy-durmak, i amarn karmasn istemek gibi insanlkd arama yntemlerine bavurulmutur. niversiteli-lerin itiraz etmesi zerine kan tartmada, kadnlaracinsiyeti kfrler edilmi, iin boyutu tecavz tehdi-

dine kadar varmtr. niversiteli kadnlarn gsterdiitepki ise polisler tarafndan kameraya ekilmi, geceboyunca, nezarethanelerde kamerayla taciz birka keztekrarlanmtr.

Btn bunlarn yannda, cezaevlerinde ocuklarylakalmak zorunda olan kadnlar ve ocuklar iin hayatok daha zordur. Ceza nfaz Kurumlar ile Tutukev-leri Ynetimine ve Cezalarn nfazna Dair Tzn96.maddesinde Anas tutuklu veya hkml olup dadarda himayesine verilecek kimseleri bulunmayan

veya hibir suretle bir himaye kurumuna verilmesikabil olmayan kk ve bakmamuhta ocuklar, bakabilecekbir kuruma veya aile efradndanbirine verilinceye kadar analar-nn yannda kalrlar. demek-

tedir. Buradan da anlalacazere; kadn mahkmlarnbirou darda ocuklarn verebilecek kimseleri olma-d iin cezasn ocuklarylabirlikte ekiyor. Bu durum ise

kadnlar asndan daha fazla zorluk ve ocuklar iinendielenme durumunu yaratyor. nk cezaevlerin-de ocuklarn yetimesi iin salkl, temiz ve uygun birortam bulunmamaktadr. Ayrca cezaevlerinde ocukbakm merkezi ya da krelerin olmamas da anneleriin cezaevinde ocuk bytebilmenin zorluunu kat-merlemektedir.

Cezaevlerinde her gn bir insanlk suu, zelliklede siyasi tutuklu ve hkmllere kar ilenmektedir.

Kadnlara kar ise ikence, taciz, tecavz sradan uygu-lanan cezalandrma yntemleri ierisinde yer almakta-dr. Tm bunlara kar susmak, taraf olmaktr.

Toplumun ve hayatn her alannda genel olarak kadnlarn maruz

brakld cinsiyeti yaklam ve uygulamalar gzaltnda ve ceza-evlerinde de devam etmektedir. Kadn bedeni zerinde denetimkurmann bir arac olan cinsel taciz ve tecavzler yaanmaktadr.

6 iddet


7/32

Copunu Postaln Bedenimizden ek

Getiimiz 8 Marttan bu yana, gnden gnedozunu arttrrcasna devam eden kadna yne-lik iddet, pek ok farkl yzyle gndemlerimizetm aclaryla oturdu. Kimi zaman namus kisvesi

altnda ilenen cinayetler ve namusun bedelinindendii intiharlarla kendi yzn gsterdi. Kimizaman bir anlk fkeyle ilendii iddia edilensokak ortasnda maymunu oynayan bir toplu-mun huzurunda meydana gelen kadn ve nefretcinayetleriyle kimi zaman da tacizle, tecavzle,

ikenceyle erkek devletin biz kadnlara uygulad- iddeti gzler nne serdi. Bu corafyada 30yldr sren savan ykntlarn en ar kadn be-deninde grdk. Evde, okulda, sokakta, iyerinde ykselen isyan sesinin karakola ulamasna ra-men cansz bedenlerimizin ne zaman evlerimiz-den kacann beklendiini grdk. Ve bu ylda en ok polisin iddetini grdk biz kadnlarnbedeninde.

Kadnlar olarak bulunduumuz alanlarda bizimcadelemizden drmek, rgtl gcmzsindirmek iin devletin kolluk glerinin cinseliddet yntemini sistemli bir biimde uyguladnbiliyoruz. DKHl kadn arkadamzn sivil polis-lerce karlp tecavze kar yrttkleri kampan-yayla dalga geercesine saatlerce cinsel iddet veikence uyguladn unutmadk. DKHl kadnarkadamzn yannda olduumuzu defalarca ha-trlattk. zerinden ok gemedi yine SDPli kadnarkadamzn sivil polis tarafndan maruz kaldiddete kar da susmadk. Bunun bir devlet politi-kas olduunu, polisin tacizi, tecavz bir ikencemetodu olarak yeniden raftan indirdiini belirttik.

Emeimiz, kimliimiz, bedenimiz iin, bariin 25 Kasmda mcadeleyi rerek ve byterek

yryen kadnlara Urfada uygula-nan polis iddetini unutmadk. Gzaltnasalarndan ekilerek, kafalar kaldrm tala-rna vurularak alnan kadnlarn grntleri

hala hafzalarmzda.

Daha bunlar gibi yzlercesi var. Polis iddetininen acmasz yzn kadn bedeninde gsterdiitm bu olaylar bizim hafzalarmzdan silinmez-ken, grsel basnda haber deeri dahi tamadzamanlar oldu. Grntler silindi, gsterilmedi.Erkek devletin g aygtlar akland, korundu.

En yakn rneklerden birini de getiimiz gn-lerde Dolmabahedeki renci eyleminde polisinuygulad mdahale srasnda bebeini drenkadn arkadamzda yaadk. 4 Aralk Cumarte-si gn Dolmabahede Babakan ile rektrleringrmesine hazrladklar dosyay iletmek isteyen

renciler, polis tarafndan iddet uygulanarakengellenmiti. Polis mdahalesi srasnda, genkadnlarn kask ve bel blgelerinin hedef alnma-s, polisin kadnlara ynelik tacizleri, hamile olangen bir kadn arkadamzn bebeini kaybetme-si erkek devlet iddetinin geldii noktay bizleregstermiti. Bu olay sonrasnda erkek medya vedevletin yetkili kurumlar kadn arkadaa kar linkampanyas balatmakta hibir beis grmemitir.

Erkek egemen sistemin, kadnlara ynelik sal-drlarndan biri olan bu duruma kar; defaatlevurgulamak gerekli ki, kadnlarn dourup dour -mayaca, ka ocuk douraca ya da hamileliksresini nasl ve nerede geirecei konusunda ka-

rar vermek yalnzca kadnn bilecei itir. Yine ha-mile olmak; kadnlarn dnmesine, eylemesine,almasna, retmesine, sokaa kmasna, eyle-me katlmasna, haklarn aramasna engel deil-dir. Bunun aksini iddia etmek kadn toplumdanuzaklatrmaktr; ayrmclk ve insanlk suudur.

Babakan her frsatta ocuk yapn derken,bir yandan da kadnlarn bedenleri zerinde szsyleme mercii olduunu kantlamak istercesineicraatlarda bulunmaktadr. Kadnla erkein eit ol-duuna inanmayan babakan ve reksnn, ha-mile bir kadnn hamile hamile deil eylemde so-kakta dahi olmasna kar durular, 19 yanda vehamile olmasn eletirmeleri kadnlarn kendi be-

denleri ve gelecekleri hakknda irade beyan etme-lerinden duyduklar rahatszlktandr. Kendileri ve

tak ip -

isi med-ya; ikiyzl eril

ahlak anlaylarnn tezahr sonu-

cunda; hamile kadnlar sokak ortasnda kocalartarafndan onlarca yerinden baklanarak ldrl-dnde ya da zorla evlendirilmeleri sonucundabinlerce ocuk gelin-anne olduunda, tecavzsonucu hamile braklm kadnlarn krtaj yaptr-masna izin vermeyen hkimlerin kadarlarna isetek kelime etmemilerdir.

Devlet gdml medya tarafndan bebei-ni kaybeden kadnn yaad sre daha zor birhale getirilmek istenircesine doktor raporlar yoksaylm, yalan beyanlara bavurularak bebeinkaybndan kadn sorumlu tutulmu, mahkemekararlar yok saylarak kadnn ad ve resmi yayn-lanm, hakknda yalan haber yaplm, ksacas

bir kadnn kendi bedeni zerinde karar vermehakk yok saylmtr.

Anlalan o ki; bu lkede gnde 3 kadn ld-rld, binlerce kadn tecavze-tacize urad,kadna ynelik iddet trmanarak apak devamettii halde hibir nlem almayan ve koruma me-kanizmas retmeyen, tm bunlara seyirci kalarakiddeti reten erkek iktidarn hedef tahtasndasra 19 yanda kendi rzas ile hamile kalm fakathamilelii devletin kolluk gleri tarafndan zorlasonlandrlm politik bir kadna gelmitir. ktidarmekanizmasn ellerinde tutan erklerin kadnlar/anneleri evde kutsal, darda/eylemde tehlike-li grmeleri, her ekilde kadnlarn kimliklerini,

emeklerini, bedenlerini denetlemek istemelerininsonucudur ve bundan sonras iin meydanlara -kacak kadnlara da gzda amac tamaktadr.iddet kadn zerinden, yeniden merulatrl-maktadr.

Erkek devletin zellikle getiimiz yl iddetinidaha gstere gstere yapyor oluu; evde, sokak-ta, okulda, iyerinde yani hayatn her alanndakierkeklere cesaret veriyor. Kadnlarn bedenlerine,kimliklerine saldrarak ve erkek egemen zihniyetinsilahlarn kullanarak onlar sokaktan, alanlardansrmeye alyor. Ancak onlarn hesaba katma-dklar bir ey var. Biz kadnlarn yllardr bitmeyenzgrlk hedefimiz ve dayanma gcmz. Biz

isyan sesimizi ykseltmeye devam edeceiz. id-detiniz bizi yldramayacak.

Polis iddetinin en acmasz yznkadn bedeninde gsterdii olaylarbizim hafzalarmzdan silinmezken,grsel basnda haber deeri dahi ta-mad zamanlar oldu. Grntlersilindi, gsterilmedi. Erkek devleting aygtlar akland, korundu.

7iddet


8/32


9/32

Tacizde rendiklerimiz,reneceklerimiz

Toplumsal cinsiyet temelli ayrmclk, kadnla-

rn hayatlarnn her alannda srd mddete,cinsiyetilie kar kadn mcadelesi de devamedecektir. Bu mcadelenin somut admlar iindebelirleyici olan erkek egemenliinin andrlmas ve kadnlarn mcadele iinden glenerek k-masdr.

Kukusuz, bulunduumuz kurumlar(parti, sen-dika bata olmak zere) ierisindeki erkekler debu egemenlikten bak olmadndan, buralar-da cinsiyetilikle kar karya gelmemiz sz konu-su olmaktadr. Erkekler, zaman zaman bu cinsi-yetiliin uygulaycs olurken, zaman zaman dakadnlarn yaad sorunlara mdahale etmeyealmakta; reten, emreden, ynlendiren, ken-

di iktidarlarn pekitiren bir ara olarak kadn m-cadelesini kullanmaktadrlar. Kadn sorunu karmapolitikalarn iktidar mcadelesi iinde kolaylklaharcanabilmektedir.

Karma bir kurumda politika yapmann kadnlarasndan zor yan, her an erkek egemenliiyle,dolaysyla birlikte politika yaplan erkeklerle m-cadele etmek zorunda kalnmasdr. Bu zorluuamann yolu ise kadnlarn birlikte hareket etme-si, dayanma iinde olmas, yani kadn rgtll-dr. Yaadmz pratikler bize bu durumu birkez daha gstermitir.

Son dnemde ilk olarak partimiz SDPde ve

daha sonra da KESKte yaanan kriz ile hem ka-dn politikalar hem de karma rgtlerdeki erkekegemenlii ile nasl yzlemek gerektiine dairbirok ders karmamz gerektii ortaya kmtr.KESKteki sreci anlamak asndan deneyimleri-mizi paylamamzn nemli olduunu dnyoruz. SDPde balayan taciz krizi yaklak iki ylboyunca parti rgtsel hayatn bloke etmi ve enok da biz kadnlara zarar vermitir. Bu yzdendirki hatalarmz ikircimsiz olarak tespit etmek, onlarbilince karmak ve ama iradesini ortaya koymak;kadn mcadelemizde rgtllk dzeyimizi yk-seltmek ve kurumlarmzda cinsiyetilikle hesap-lamak anlamna da gelecektir. Yani, SDP sreci-nin iyi incelenmesi, o dnemde yaptklarmz ve

yapamadklarmza bakarak KESK srecini tahlil et-mek asndan bize byk kolaylk salayacaktr.

Nasl ki partide cinsel taciz beyannda bulunankadnlar ile doru bir dayanma gsterilememi,parti ierisindeki kadn kazanmlarmz partidekiiktidar kavgasna heba edilmi, kadn dayanma-snn yerini kadnlarn blnmesi alm, erkeklerinsrecin dnda tutulmas salanamam, kadnla-rn kadnlara kar kampanya rgtlemesi kadndayanmasn ortadan kaldrm, kurullarn do-ru iletilmesi baarlamam, kadn kazanmlarmznoktasnda srarc olunamam ve bata partidetacize maruz kalan kadn arkada olmak zereSDPli tm kadnlar ypranm, bu durum bir b-

tn olarak kadn hareketine zarar veren bir sonudourmusa, KESKte de benzer durum yaanm-tr/ yaanmaktadr. Yaadmz bu srecin KESKte

yaanmamas iin olay rendiimiz gnden iti-

baren deneyimlerimizi anlattk ve tespitlerimiziilettik. Maalesef deneyimlerimizi ortaklatrama-dk. Yaadmz bu srecin KESKte yaanmamasiin olay rendiimiz gnden itibaren deneyimaktarmnda bulunmaya altk; ancak maalesefbir kez daha ypratc sre yaanmadan nlemalmak mmkn olamad ve deneyimlerimizi or-taklatramadk.

Biz, tm hatal admlarmz tespit edip, bizibu admlar atmaya ynelten tarzlarla yzleerek,gemiten kardmz derslerle gelecei yenidenina etmek iin IV. Kadn konferansmzda bu s-reci tahlil eden ayrntl bir metin kaleme aldk (Ba-knz SDP 4.Kadn Konferans belgeleri, parti ii

kriz ve kadn politikalarmz)

Kendi kurumlarmzda cinsiyetilik ile yzle-mek meakkatli bir sretir, bu sorunlar geneldefarkl rgtsel skntlarn aparat gibi tartldiin sorun kendi mecrasnda alglanp zm re-tilemez, iyice kangrenleir ve giderek zmsz-leir; dolaysyla adm atmak zorlar. Bu durumukendi srecimizden de ok iyi biliyoruz. Bu yz -den KESKli kadnlarn cinsiyetilikle hesaplamakadna yapacaklar her trl giriimde yanlarndaolacamz bir kez daha belirtmek isteriz.

rgtsel krizin bir boyutu olarak yaadmzve ayrtramadmz cinsel taciz krizinde sorunla-

rn girdabnda boularak eitli rgtsel reflekslergstermemiz ve gerekli inisiyatifi koyamamamzbizim iin temel sorundu; KESK iin de benzer birdurum olduunu dnyoruz. Karma bir rgtolan KESKte cinsel taciz beyanyla balayan s-re kadn mcadelesine zarar verecek bir biimdebu gne kadar zlemeden gelmitir. Grl-mtr ki, ayn biimde sre ierisinde doruadmlar atlamam, rgt ii kurullar iletilmemi,KESK ii politik farkllamalardan ve krizden ayr-trarak sorunun kendi mecrasnda zme iradesigsterilememi; (KESK MYK snn 30 Kasm tarih-li aklamasnda belirttii referandum srecindebelirginleen politik ve rgtsel ayrma kendimecrasnda tartlp tketilememi, taciz beya-

nnn dier politik ayrmalardan bamsz olarakele alnmas salanamamtr.) yaanan istifalarile srece zm retilmesinin nnde engelleroluturulmaya devam edilmi; bata cinsel tacizbeyannda bulanan kadn olmak zere, tm ka-dnlar madur edilmi ve KESK teki kadnlarn 20 yl boyunca byk zverilerle yarattklarkadn politikalarna ve kadn rgtll-ne zarar verilmitir.

KESKte kadn dayanmasn tesis et-mek, kadn dayanmas ile sorunlarn al-mas yerine taciz beyan yine erkekler arasndazlmeye allm ve iktidar kavgasnn arachaline getirilerek, rgtl bir kadn duruu sergi-

lenmesi engellenmitir. Beyanda bulunan kadnzerinden yaplan speklasyonlar cinsiyeti diliyeniden retmitir. Bu davranlar knarken; taciz

beyannda bulunan kadnla dayanma ierisinde

olduumuzu belirtir; srece usulsz bir biimdemdahil olan taraflar ve zellikle de erkeklerinyaklamn mahkum ettiimizi belirtiriz.

Sorunun kadn kazanmlar lehine zmlene-bilmesi, kadnlarn madur edilmesinin engellen-mesi iin hala ge deildir. Kadnn beyan esastrilkesinden hareketle (kadn beyanda bulunduktansonra onun talepleri dorultusunda srecin n-nn almas, kadndan kant tank aranmamas,aksini ispat ykmllnn erkee ait olmas)bir an nce disiplin kurulu sonulandrlmaldr.

Yaplan hatalar tespit etmek, onlar bilince -karmak ve ama iradesini ortaya koymak ayn za-

manda kadn mcadelesinin rgtllk dzeyiniykseltmek ve KESKte cinsiyetilikle hesaplamakanlamna da gelmektedir. Buradan hareketle, bir-ok adm iin ge kalnm olmakla birlikte, halabu sreten dersler karlabileceini, bu sorununkadn kazanmlar lehine sonulanabileceini d-nyoruz.

KESKli kadnlarn mcadelelerinin ngrdkadnlarn ynetim ve karar mekanizmalarndadaha fazla olmalarnn nn aan admlar dahance atlm olsayd; kadnlarn rgtllnndeitirici gc nemsenseydi, byle sorunlarnzlmesinde gruplarn iktidar kavgasna, inisiyatifine kalma olasl artard. KESKin kurumsal

organlar daha demokratik hale getirilebilseydi,seimler daha demokratik yaplsayd; nispi tem-sil uygulansayd bu ve benzeri sorunlar iktidarkavgasnn bir arac haline getirilmeden zmeiradesini daha rahat gelitirebilirdik. OlaanstGenel Kurul sonucunda bir kadn genel bakannve kadn yneticinin(yaklak %40 kadn kotasdemektir) KESK MYKsna girmi olmas, grnt-de olumlu durumun, ierie ve pratie yansmalki bu krizden kadn kazanmlar lehine klabilsin,bundan sonraki srete cinsiyetilikle hesapla-maya rnek tekil edebilsin.

En nemli toplumsal muhalefet glerindenbiri olan KESKin daha fazla ypratlmamas, kadn

dayanmasnn yeniden tesis edilebilmesi iin n-celikle KESK ii kriz ve kadn politikalar eksenindezeletirel yaklamn benimsenmesi srecin ve

yaplan hatalarn bilince ka-rlarak almas iin gerekli

olduu atlanlma-mas gereken bir

gerekliktir.

9iddet


10/32

aka Deil Hergn ldrlyoruz

Her

gn bir

baka kadn cina-yetiyle ayoruz gzlerimizi. Yemei yaktz iin,boanmak istediimiz iin, birini sevdiimiz iin,sokaa ktmz iin ldrlyoruz her gn.Herkesin gz nnde katlediliyoruz, sokak or-tasnda baklanarak, kafede vurularak Ya daen gvendiimiz yer olan evlerimiz oluyor ci-nayet mahalli, ldrlyoruz her gn ama hergn... Herkes suskun, herkes tank ama tepkisiz.Devletse erkei koruyor, yarg dllendiriyor, adlitp hediye veriyor; kadnlar katledilmeye devamediyor.

Kocalarmz Bizi ldryor:Getiimiz aylarda Kerem Kaan; kars Ey-

lem Peseni, aabeyi Tahir Kaanla ilikisi oldu-undan phelendii iin ldrdn syle-di. Eylem Peseni ailesi 17 yandayken okuldanalp daysnn olu Kerem Kaan ile dini nikhlaevlendirmiti. 17 Mays 2009da Kaan, Pesenince dvm sonra baklamt. Kaan, be aylkhamile olan Peseni sokaa karm ve otomobi-liyle iki kez zerinden geerek ldrmt. Van2. Ar Ceza Mahkemesinde yargland dava,Kaann akli dengesinin yerinde olup olmad-na dair heyet raporu isteyip, davann ertelenme-sine neden oldu. Karsn ldrme suu bariz ol-duu halde Kaana bir buuk yl ceza verilmedi.Kaan akli dengesinin yerinde olup olmadnnbelirlenmesi iin Elaza gnderdi. Rapor, bir yln

sonunda hazrland ama bu kez de Kaan ve raporyeterli ara ve eleman bulunmad gerekesiy-le Elazdan Vana getirilemedi.

Kocas Sadk Ertrkten yllardr iddet grenNevin Ertrk, boanmak istedii kocas tarafndandefalarca baklanarak ldrld. Nevin Ertrkedefalarca rapor verilmesine karn, bunu nem-semeyen ve gerekli nlemleri almayan savclk veemniyet, bir kadnn ldrlmesine gz yumdu.Nevin Ertrkn dier katili de kocas ile ibirliiyapan devlettir.

stanbul mraniyede yaanan olayda Saba-hattin Alkan, kars Ruzkat Alkan ve hamile olan

kz Sevgi Aslan ryasnda plak grd ge-rekesiyle gece yars boarak ldrd.

Babalarmz Bizi ldryor:zmirde, dokuz yandaki E., babastarafndan dvlerek ldrld. Baba-s, polisteki ifadesinde, kzn annesini

zledii ve yemek yemedii iin daha ncede birka kez dvdn syledi.

17 Mart 2010daG.Antepte kocasndan bo-anp ailesiyle yaamayabalayan 7 ocuk annesiFatma Esenboaya bu

kez de babas mahallede ya-

ylan dedikodular yzndeniddet uygulamaya balad. S-

ren iddetin neticesinde babas Fatmann ocuk-larnn gz nnde kzn ldrd.

Eski Kocalarmz Bizi ldryor:Einden ayrldktan sonra babasnn evine ta-

nan iki ocuk annesi Sakine Akkuun SoanlEski Edirne Asfalt zerinde yrrken, eski kocastarafndan yolu kesildi. Gsnden ve bandansilahla vurulan Sakine Akku salk ekipleri olayyerine ulaamadan hayatn kaybetti.

Kocalar tarafndan tehdit edildiklerini ve ko-ruma talep ettiklerini belirten kadnlarn ciddiye

alnmamas, onlarn lmleriyle sonulanyor.

Aynen Ankarada Aye Paalnn koruma talepettii halde sokak ortasnda baklanarak ldrl-mesi gibi. Paalnn can gvenlii olmad iin

savcla su duyurusunda bulunduu ve iki kezkoruma istedii; ancak savcln eski kocay g-zaltna almad, mahkemenin ise koruma talebi-ni aralarnda evlilik ba kalmad gerekesiylereddettii ortaya kt.

iddetin gerekesi deiiyor gibi grnse detemelde yatan sebep, erkeklerin kadnlar zerindekurmak istedii tahakkmdr. Erkekler kadnlarkendilerine ait bir mlk gibi gryor ve kadnlarzerinde sahip olduklarn dndkleri haklar-dan boandktan - ayrldktan sonra da vazge-mek istemiyor. te bu yzden eski kocalarmztarafndan da ldrlyoruz.

Sevgililerimiz Bizi ldryor:Mersinde ekim ay ierisinde mzik retmeni

kadn, sevgilisi tarafndan kemerle boularak l-

drd.

Nevehirde mezarlk yaknnda l bulunanTelli Divanlolunu sevgilisi bilezikleri iin ldr-dn sylese de kadnn be aylk hamile oldu-u renildi.

stanbulda iki ocuk annesi Arzu Yldrm, sev-gilisi Metin ilingir tarafndan sokak ortasnda l-drld. Metin ilingir daha sonra intihar etti.

Baka dier yaknlar:Ankarada Adliyede alan Nejla Yldz ise k-

znn sevgilisi otobs duranda, herkesin gznnde baklayarak ldrd. Nejla Yldzn biray ncesinden tehdit edildiini belirten dilekesisavcla verilmiti. Savclksa Nejlay ldren GaziBaltacy gzaltna alm ama serbest brakmt.

Yanllkla(!) ldrlyoruz:Sokaklardaki erkek terr devam ederken;

yanllkla(!) ldrlen kadnlarn hesab hala so-rulmuyor.

24 Aralk 2010da Urfada kuzeni F.T.yi avtfeiyle ldren A.T, mahkemedeki ifadesindeyanllkla ldrdm dedi. Jandarma A.Tnin ya-nn kk olduunu, cinayetin tre bahanesiyle

ilenmi olabileceini dikkate alarak A.T ile birliktedier aile fertlerini de gzaltna ald.

Kadn Cinayetleri Politiktir:Cinayetlerde alan kamu davalarnda, kadn

katillerine hak ettikleri ceza verilmiyor. Kadn ka-tilleri, davalarna bakan hkim ve savclar ya dakolluk gleri tarafndan adeta dllendiriliyorlar.Kocas tarafndan srekli dvlen, 7 yerinden b-aklanan ve annesi ldrlen Nahide Opuz de-falarca ikyette bulunmasna ramen mahkemesrekli cezai indirimler uygulam, Opuzu en so-nunda AHM(Avrupa nsan Haklar Mahkemesi)egitmek zorunda brakmt. Trkiye bu davaylabirlikte aile ii iddeti nleyemedii gerekesiyle

AHMde mahkm olan ilk devlet olmutur.

Yllardr kadna uygulanan cinsel, fiziksel, psi-kolojik, ekonomik iddet ailenin ya da zel iliki-lerin mahremiyetinden ok politik alann konusu-dur. Kadnlarn lm haberi gazetelerin ncsayfalarnda yer alrken; zmirde kk bir kzbabas dverek ldryor; Arda babalar anne-lerini ldrd iin alt kardee Sosyal Hizmet-ler Mdrl sahip kyor; lmler bitmiyordu.Kimbilir daha ka kadn, ka erkek tarafndan in-sanlk d muamele gryordu!

En acs da bizi ldrenleri, yani insanlk suuileyenleri yakalayanlara dl verilmesi. Alt yldr

cinayete teebbsten aranan ve anaokulu ret-meni 24 yandaki Saadet Ulusu bir ay izleyip satr-la ldren katil engellenemedi; engellenmedi ama

2010 ylnda toplamda saylabilen yaklak 328 kadn ldrld. Kadnlar en ok kocalar ldrd. Onlar eskikocalar, babalar, aabeyler izledi. Bir erkek kaynvalidesini, bir dieri nianlsn ldrd. Kadnlar erkeklerlebirlikte olmak istemedikleri, boanmak ya da ayrlmak istedikleri, barma ya da arkadalk tekliflerini reddet-

tikleri iin de ldrld, yaraland. Tanmadklar erkeklerden iddet

gren kadnlarn says ise yalnzca ikiydi.

10 iddet


11/32

kiyzl AhlaknzKabul Etmiyoruz

Defne Joy Foster hayatn kaybetti. 3 ubat sabah btn haber bltenleri ve gazetelerde verilen

bu haber bir insann lm olma niteliinden ksa zamanda kt ve tm lkeyi ilgilendiren bir dertolmuasna toplumdaki erkek egemen zihniyet bir kez daha gzmzn iine sokuldu.

nce kafalarda lm sebebi ve lm yeri hakknda soru iaretleri yaratmaya alan medya, son-ra ke yazarlar tarafndan da evli ve bebekli kadnn alkoll bir ekilde ve yeni tant bekar birerkein evinde lmesinin altn izerek lmn meru bir bedel gibi gsterdi. Bar Mano ldn-de ayn tepkiyi gstermeyen medya, Defne ldnde nasl da ikiyzlleip, erkekleebildi? (Tabi kiniyetimiz Bar Manoyu yarglamak deil, bu ikiyzl ahlak anlayna kar bir soru iareti olutur-maktr). kiyzl medyada ke yazarlarnn en dikkat ekeni ve en ar ithamlarda bulunan ise sutestisi su yolunda krlr benzetmesiyle Sabah gazetesi yazar Hncal Ulu oldu. Aslnda bizler Uluunyapt yaftalamalara, kadn cinayetlerini meru klmalara, len bir kadn ahlak tabularyla lmndensonra bile sulamaya alk bir toplumuz. Dnn ki devletin bir lisesinde kadn ve erkek rencilerarasnda 45cm kurallar karld bir yerde ke yazarlarnn bulduklar bu magazinel lm haberi-ni karmalarnn imkan olabilir mi? Ya daok deil bundan birka ay nce 10 Aralkta

Dolmabahede eylem srasnda polisin m-dahalesinin her zamanki gibi orantsz birhale gelmesi ardndan ald darbelerle ha-mile bir kadnn bebeini kaybetmesi zerinede su testisi benzetmeleri yaplmam mydmedyada? Medya devlet - toplum geniarasnda skp kalan kadnlar her haberdeayn lemenin basksndan kurtulamamak-tadr.

Su testisi su yolunda krlr sznde ger-eklik pay olan tek ey vardr. O da kadn-larn erkekler tarafndan testi gibi harekesiz,hibir dnme yetisi olmamas gereken, z-grce fikir beyan etmesi yasak olan, tabulara

her daim uymas gereken kadn modeli olu-udur. Bu model hem erkek egemen devlethem de toplum tarafndan benimsenmiken,medyann da bu tavra brnmesi ve bu zih-niyeti krkleyici tutumlarda bulunmas dason dnemde alldk bir duruma dn-mt

Medyann lm uygun bir ceza biimigibi yanstan haberleri bizlere ok yabancdeilken akllara Mnevver Karabulut cina-yeti de geliyor. Cinayetin ardndan sevgilisiyle o saatte darda olan gen bir kzn lm yine merugibi st kapal imalarla gsterilmi, zaten baskc olmay grev bilen ailelerin erkek egemen tutumlarkrklenmi ve lmler sradan birer ilahi adalet rengine boyanp ok da zlmemek gereklilii gs-terilmeye abalanmt. Bunlar yalnzca son dnemde hatrladmz medyann meru gibi gsterdiikadn lmleri olmakla beraber erkek egemen toplumun da kabul grd yarglar ve sulamalardr

Dnelim ki evli, ocuklu ve nl bir erkek bekar bir kadnn evinde l bulunsayd ne olurdu?Basn ilk olarak kaamak yapan bir nlnn hazin sonu olarak verecei haberlerin ardndan hibirkadn ke yazar su testisi su yolunda krlr benzetmesini yapmas olas olmayacakt. nk gerek-lii olup olmad bilinmeyen bir ihanet haberiyle sslenen muamma bir lm haberi bir erkek iinsradan olas veya normal karlanabilirdi. Oysa evli ve ocuu olan bir kadn ne olursa olsun isterse ogece yakn bir kadn arkadann evinde l bulunsayd bu defa da alkoll anne imajna brndrpfarkl bir cepheden vurulmas mmkn olacakt.

Birounun tacizi, iddeti ayyuka kmken ahlak polisi olmay kendine grev bilen bir medya,ardndan bunu hakl klan bir toplumu bytrken, kendi yaptklarn rtbas etmek iin de kadnlarabylesi bir saldrda bulunmay kendinde hak olarak grmektedir. Bu saldr mekanizmasnn doalsonucu kocandan niye ayrldn, o zaman ldrlmeyi hak ettin ya da nasl sevgilinin ya da kocannistediklerini yerine getirmezsin o zaman sokak ortasnda baklanmay ve dvlmeyi hak ettine d -nr. Yani yaam hakkmzn her gn elimizden alnmas, bedenimize yaplan beden btnlmz

paralayan saldrlar meru ama bizim kendi isteimizle ve kendi zgr irademizle yaptmz her eygayri meru ilan edilir. Bu alaklk deil de nedir? Bu ikiyzl ahlak anlayna kar biz kadnlar, sus -madk , susmayacaz.

11iddet

onu yaka-layan po-

lislere dl

verildi.

Bir dier vahim olay da

yasalarda haksztahrik adyla ya-kalanan sanklarncezalarnn indi-rilmesi, stelik

de bununa i l en in

ve toplu-mun namusu-

nu korumak adna ya-plmas.

Kadn cinayetleri, erkek egemen sistemin ka-dnlar kontrol altna alma, toplumsal cinsiyet rol-leriyle uyumlatrma, kadn eve hapsetme ve ka-dnn sesini ykseltmesini engelleme srecinin birparasdr. taat etmek zorunda braklan kadn-dan, beklenmeyen bir karlk grldnde ce-vap lm olabiliyor. ldren erkeklere caydrccezalarn verilmemesi, yaanan kadn katlinin art-masna sebebiyet veriyor. Bedenlerimiz; namus,iffet, ar gibi kavramlara hapsedilerek erkeklereait birer nesne haline getirilmeye allyor. Tmbunlar erkek egemen zihniyetin kadn yok sayan,tekiletiren uygulamalarnn plak bir gsterge-sidir. Kadn cinayetleri mnferit deil, sistematik-tir; devlet de buna bilerek sessiz kalmaktadr.

Savan hkim olduu blgelerde, kadna y-nelik cinsel ve fiziksel iddet, kadn cinayetlerinide beraberinde getiriyor ve kadn cinayetlerinimerulatryor.

Kadnlarn iddetten, zellikle de lmlerdenkorunabilmesi iin, hukuki, idari, merkezi ve ye-rel dzeylerde alnmas gereken tedbirler vardr.Haksz tahrik indiriminin kaldrlmas, kadn sn-ma evlerinin yaygnlatrlmas ve kadnlarn de-netimine verilmesi, savcla ve polise bavurankadnlar iin nlem almayan, kadn korumayankamu grevlileri hakknda yasal ilem balatlma-

s ilk etapta aklmzagelen, aci-

len uygu-l a n m a s gereken -

ler.

T m

b u n l a r aramen bizkadnlar bi-liyoruz ki

ne kadar birleirsek o kadar grkacak sesimiz; kadna ynelik her trl iddete,cinsiyetilie, tacize, tecavze ve kadn cinayetle-rine kar

Her gn bir yenisini daha duyduumuz kadncinayeti haberleri, bizlerin mcadelesini asla yl-drmayacak. Yllarca lmle tehdit ediliimiz sonbuluncaya dek mcadeleyi srdreceiz. Kadn

cinayetleri son bulana ve erkek terr yok olanadek sokaklardayz, haykryoruz! Yaam hakkmzengellenemez


12/32

Taciz ve tecavze urayan kadnlarn yalnzla-trld, yarg ve devlet karsnda aresiz brakl-d bir dnyada yayoruz. Birinci elden devlet,devletin organ yarg ve hukuk sistemi koruyortaciz ve tecavzcy. Yarglanmadklar, cezalan-drmadklar bir sistemde devletten aldklar gleharekete geen saldrganlar; daha da iddetle-nerek su ilemeye devam ediyorlar. Bianetin yl

boyunca gazetelerden, haberlerden, internet site-

lerinden derleyerek hazrlad eteleye gre 2010yl boyunca en az 381 kadn ve ocuk tacize, 207kadn ve ocuk tecavze maruz kald. Taciz vetecavze maruz braklanlarn byk ounluuocuklard. En az 646 erkek ise cinayet, yaralama,taciz ve tecavz olaylarnn faili olarak gzaltnaalnd, tutukland ya da aranmaya baland. Bun-lar bilinenler, duyulanlar; ya bilinmeyenler?

Bir tecavz davas ve yine erkek hamilii-ne soyunan yarg: Fethiye

26 Ocak 2011 gn Fethiyedeki davada gr-dk ki, tecavze urayan kadnn 4 yl boyuncasrdrd hukuk mcadelesinin stanbul AdliTp Kurumunun tecavz tespit eden raporu daolmasna ramen ilk olarak Fethiye Savcl, dahasonra Mula 2. Ar Ceza Mahkemesi tecavzc-ler hakknda herhangi bir yasal ilem balatma-mtr. Bunun zerine i hukuk yollar tkenenkadn AHMe ve takipsizlik kararnn bozulmasistemiyle Adalet Bakanlna bavurmutu. Buhukuk mcadelesi sonucu 18inden kk olan2 tecavzc hakknda kii hrriyetini engellemeve nitelikli cinsel saldr sulamasyla dava almve dier 6 kii iin sank olmalar gereken davadatanklk etmeleri istenmitir. Mahkemenin olduugn dier 6 kii iin de dosya ve iddianame hazr-land renildi.

Yine Adli Tp rezaleti ve yine tecavzclerserbest: Sincan davas

Hepimizin bildii gibi, 19.03.2010 tarihin-de Ankarann merkezinde, saat 20:00 civarndaODTl bir kadn renciyi iki erkek kard vekadna tecavz etti. Tecavzcler olayn ertesindetutukland ve 7 ay sreyle tutuklu yarglandlar.Ancak 2 kadn ve 1 erkek yeden oluan Sincan1. Ar Ceza Mahkemesi Heyeti, 2010 ylnn ekimaynda, tecavz suunun ilendii tm delillerlesabitken, kadnn ruh salnn bozulduuna dairraporun Adli Tp Kurumundan ge geleceini ge-reke gstererek, stanbul Adli Tp Kurumundanrandevu tarihi bile alnmamken, tecavzclerin

tutuksuz yarglanmasna karar verdi. Anlalan oki; mahkeme heyeti kadnn maduriyetini hiesayarak, raporun ge gelme ihtimali ngrs

ile tecavzclerin maduriyetini gidermek iintahliye etti. 22 ubatta Sincan Davasnn 4. du-rumas yapld ve kadnlar tecavzclerin yeni-den tutuklanmasn talep etti. Mahkeme bakan-nn kar oyuna ramen tecavzcler oyokluuile tutuklanmad. Yani u an Ankarada iki teca-vzc elini kolunu sallayarak dolayor.

Taciz ve Tecavzcnn Meslei YokTaciz ve tecavz saldrganlar her sosyal stat

ve kesimden kabiliyor. Aramzda dolaan nor-mal kiiler oluyorlar. Eitim durumlar da duru-mu deitirmiyor. Yani tecavz ve tacizin bir sa-pklk hali deil, erkek egemen sistemin bir rnolduu her geen daha net bir biimde gzlernne seriliyor.

Bianetin aratrmasna gre 2010 ylnda ta-ciz faillerinin meslekleri ve oransal olarak dalmyleydi: retmen/Okul mdr/retim yesi34.65, Asker/Polis /Gvenlik grevlisi 11.88, Es-naf 9.90, renci 9.90, i 6.93, Bykeli/Siya-seti/Yerel ynetici 5.94, veren 3.96, siz 3.96,Okul hizmetlisi 1.98, Servis ofr 1.98, Emekli1.98, Okul aile birlii yneticisi 0.99, Amir 0.99,Madde bamls 0.99, Salk memuru 0.99, Sen-dikac %0.99.

Tecavz faillerinin meslekleri ve oransal da-lm ise u ekilde: Asker/polis/korucu/gvenlikgrevlisi 20.20, mahkum 15.15, Siyaseti/Yerel ynetici/Muhtar 13.13, i 12.12, Emekli polis/ Asker/Gvenlik grevlisi 5.5, veren 5.5, siz5.5, renci 4.04, Salk personeli/Rehabilitas-yon merkezi alan 4.04, retmen 3.03, Esnaf3.03, Emekli 3.03, ifti 2.02, memur 1.01, mam1.01, Otopark 1.01, Taksi ofr 1.01. Tecavz

failleri arasnda bir de Irakl snmac vard.

Toplumun huzuru ve gvenliini salamak-la ykml olan askerler, i kadnlara geldiindebtn erkekliklerini ortaya koyuyorlar. 13 Aralk2010 gn stanbulda yaanan bir olay bununbir gstergesidir. Bir astsubay ve uzman avuKemerburgazdaki Aal Sosyal RehabilitasyonMerkezinden kaan 15 yandaki 2 gen kadneve gtrerek 10 gn boyunca elendi, onlaresrar imeye zorlad ve tecavz etti. Daha sonrakadnlarn 18 yandan kk olduklarn re-nince kimseye sylememeleri iin tehdit ederek yurda brakt. Kadnlar yurt mdrne balarn-dan geenleri anlatnca askerler gzaltna alnd.

Askerler ifadelerinde yalarnn kk olduunubilmiyorduk, zorla beraber olmadk diye belirtti. Askerlerden biri savc tarafndan serbest brak-

lrken dierleri tutuklanma talebiyle mahkemeyesevk edildi.

Krt illerinde ise bilinli bir yldrma politikasolarak uygulanan tecavzler devlet desteiyle ku-rulan tecavz etelerinin en ba sralarna oturangeneraller; askerlerin tecavzne maruz kalanKrt kadnlar hepimizin belleinde

Tacizciler ve Tecavzcler Kadnlarn YanBanda

Taciz ve tecavz suunu ileyen erkeklerin %91ini kadnlarn en yaknndaki erkekler oluturu-yor. Saldrgan bazen kadnn babas, bazen sev-gilisi, arkada, abisi, retmeni vb olabiliyor.

2010da kadnlara ve ocuklara tacizde bulunan-

larn yzde 23.52si retmenleri, 16,8i arkada-lar, 10,8i akrabalar, 7.56s amirleri, 3,8i ba-balar. Onlar yzde 3.36lk oranlarla sevgilileri,vey babalar ve iverenleri izliyor. Kadnlar tacizedenlerin yzde 0.84 nianllar, 23.52si isekomular, aile dostlar, mahalle esnaf, okul hiz-metlisi, arkadalarnn babalar, elerinin arkada-lar gibi bir ekilde tandklar kiiler izliyor. Yanikadnlara ve ocuklara tecavz edenlerin yzde91.30u madurlarn tandklar erkeklerdir. Tan-madklar bir kiinin tecavzne maruz kalanlarnoran ise yalnzca yzde 8.69dur.

2010da tecavz faillerinin yzde 15.94

madurun arkada, 14.49u sevgilisi. Onlar6.52lik oranla baba ve akrabalar izliyor. Ardndan5.79luk oranla retmenler geliyor. Erkek kar-delerin ve iverenlerin oran 2.89, vey babala-rnki 2.17. Eski sevgililer, eski kocalar ve nianllarise yzde 0.72lik oranlarla son srada. Tecavzfaillerinin yzde 3.62si madurun kocas. Ancakevlilik ii tecavzn genellikle adli mercilere yan-smadndan yola karak gerek rakamn bununok stnde olduunu dnmek mmkn. tebunlara birka rnek:

* Mulada .S, babasnn kendisini taciz ettii-ni iddia eden kz E.Snin jandarmaya bavurmaszerine gzaltna alnd. .S karld mahkemedetutukland.

* Adapazarnda kz arkada B.K ye gtrl-

Erkek Adalet Deil, Gerek Adalet stiyoruz...

Artk Yeter, syan Ediyoruz!Yaplan tm aratrma ve veri-lere bakldnda gzlemlenenen byk sorun erkein ve er-kek egemenliin srdrlme-sini salayan sistemin ibirliiiinde kadnlara ynelik taciz,tecavz ve iddetin merulat-rlmasna katkda bulunmasdr.Erkek egemen sistem kadnlardeil erkei ve erkekliki ko-ruyor.

12 iddet


13/32

d bir ky evinde tecavz ettikten sonra, tele-fonla ard 3 arkadana daha tecavz ettirdiiileri srlen S.A ile arkadalar tutukland.

* Malatyada yatl ilkretim blge okulu -rencisi .Aya kendisiyle ayn okulda okuyan er-kek arkadann tecavz ettii ne srld. Olaydurulunca .A ve iki kardei okuldan atld. leMilli Eitim Mdr Yusuf Arc, rencilerin yeni-den okula alnmas iin giriimde bulunacaklarnsyledikten sonra kardeleri okula geri alnd, an-

cak .A. alnmad.* Mardin 1. Ar Ceza Mahkemesi Heyeti 13

yandaki N.. 27 erkein tecavzn istese en-gelleyebilirdi diye karar karyor; stanbul Adli TpKurumu; 14 yanda iken Hseyin zmezin te-cavzne urasan da, ruhen salklsn! diyor;yani toplu tecavz olaylarn, bir ocua defalarcatecavz edilmesini merulatryor.

Tacizci ve tecavzcnn KILIF hazrTaciz ve tecavzn altnda yatan temel sebep;

erkeklerin kadnlar kendilerine ait bir mlk gibigrmesi, erkekliklerini sahip olma zerindengelitirmesi, egemenliklerini kadn bedeni ze-rinden ina etme abas olarak sylenebilir. Fakattaciz ve tecavzclerin verdii ifadelerde kendile

-

rini hakl karmaya alacak, yaptklar ii meru-latracak klflar var. Yaplan aratrmalara gretecavz eden saldrganlarn sebepleri(!) arasndasevgilisinin kendisini aldattndan phelenme,kendisinden ayrlmak istemesi, intikam, kadnla-r kendileriyle evlendirmeye zorlamak ya da ce-zalandrmak, gibi sama bahaneler var. Tecavzolaylarnn gerekelerine gre oransal dalm iseu ekilde: Ayrlmay/ boanmay istemedii yada barmay kabul etmedii iin yzde 30.76, zi-hinsel engelli ya da seks iisi olduu iin yzde30.7, birlikte olmay/evlilik teklifini kabul etmediiiin yzde 15.38, intikam iin yzde 15.38, ks-

kanlk gerekesiyle yzde 7.69. Kadnlara tacizuygulayan erkeklerin ortak zellikleri ise yine biraratrmaya gre onlarn yaknlarnda yaamalar;onlarla retmen-renci, amir-memur, iverenalan gibi hiyerarik iliki kurmalar. Tacizcilerin

bir ksm ise daha nce bu sutan kovuturma ge-irmi ya da ceza alm erkekler.

Sonu Yerine;Yaplan tm aratrma ve verilere bakldnda

gzlemlenen en byk sorun erkein ve erkekegemenliin srdrlmesini salayan sisteminibirlii iinde kadnlara ynelik taciz, tecavz veiddetin merulatrlmasna katkda bulunmas-dr. Erkek egemen sistem kadnlar deil erkei

ve erkekliki koruyor. Kadna ynelik her trliddetin stn rtmek ve iddeti merulatrmakadna ataerkilliin devamn salayan sistemin b-tn paralar; devlet, devletin organ yarg ve hu-kuk sistemi, devletin emniyet ve kolluk gleri er-kekle ibirlii yapmak noktasnda devreye giriyor.Cezas verilmeyen, st rtlen, meru saylan ta-ciz, tecavz ve iddet; kadna ynelik yeni iddetolaylarn kkrtmaktan baka bir ie yaramyor.Adli tp vakalar ise ayr olarak incelenmesi gere-ken bir durum. Birok tecavz davasnda olduu

gibi, Adli Tpn verdii/vermedii/ge gelece-i varsaylan raporlar sayesinde tecavzclerellerini kollarn sallaya sallaya aramzda dolayor.

Toplumun hemen hemen tamamnda hkimolan, cinsiyeti, eril bak asnn ne karldbu erkeklik anlay, kadnlar iin ok bykbir tehdit unsuru olarak karmza kyor. Biz ka-dnlar yllardr erkek egemenlie kar mcadeleediyoruz. Mcadelemiz bundan sonra da ayn ka-

rarllkla devam edecek. Bizler, erkek adalet deilgerek adalet istiyoruz. Bilinmelidir ki, mcadeleettiimiz sadece tecavzc erkeklere kar deil,onlar koruyan, kollayan tecavzc devlet mant-na da kar.

Erkek egemen sistemin bedenimiz, emeimizve kimliimiz zerindeki denetimine; taciz, teca-vz ve iddete boyun emeyeceiz. Bugne ka-dar olduu gibi bundan sonra da kadn dayan-masn byterek, isyanmz srdreceiz.

13iddet

Fuhu eteleri ve etelerin yeleri devlet grevlileri.Karar veren hakim de listeye eklendi:

Devletin Tecavz Ortaklna Bir rnek Daha: N..8 yl nce 13 yanda onlarca kii tarafndan tecavze urayan N..nin

davas getiimiz gnlerde sonuland. Mahkeme N..nin 26 tecavzc-sn akl almaz bir gerekeyle aklad. Hakime gre 13 yandaki bu ocukisteseymi tecavzclere engel olabilirmi. Bu bir tecavz deil, para kar -l fuhumu. Hibir akla, manta, vicdana smayacak bu gereke birmahkeme kararndan kt. Pes dedirten, artk bu kadar da olmaz dedirtencinsten olan bu karar devletin tecavzclerle ibirliinden de te bir ey.

Belki de aslnda bu kadar armamak gerekir bu karara. nk zatenlisteden devletin iyi ocuklar kmam myd? Listede kimlerin olduunuhatrlamak mahkemenin bu aymazln aklamyor mu? Listede kimler var-d hatrlayalm; askerler, kaymakamlk grevlileri, mdrler, ehrin zengin-leri Tpk Siirtteki kz ocuklarnn tecavzc listesi gibi, tpk yine Mardinde R..nin listesi gibi Listeler adeta ehrin protokol listesi. Fuhu etelerive etelerin yeleri devlet grevlileri. Ve imdi bu karar veren hkim de do-layl olarak bu listeye eklendi. nk N. yi bir kez daha tecavze mahkmetti. Bu karar devletin kendi tecavzn kendi mahkemesinde aklamasn-dan baka bir ey deildir.

Tecavzcler devlet grevlileriydi ama meselenin baka bir boyutu varki o da tecavze urayan ocuklarn Krt illerinde yayor olmalar. Bu il -

lerin atma, iddet ve sosyo-ekonomik kntnn en fazla yaandyerler olmas, istismara maruz kalan ocuk yataki kzlarn, avukat tutacakgcnn bile olmamas, ok yoksul ailelerden geliyor olmalar bir tesadfdeildir. Blgede savan yaratt yoksulluk ve aresizlik devlet eliyle bug-ne kadar hep kullanld. Savan bedeli tecavz ile insanlara dettirildi. Krtillerinde tecavz, taciz bir cezalandrma yntemi olarak devlet eliyle ylladruyguland ve uygulanmaya devam ediyor. Savan yoksullatrd kadnlaraiddet daha ar uygulanyor. Yllardr devam eden atmalar, ky boalt-malar, iddet; Krt illerinde kz ocuklarna tecavzn dete devlet deneti-minde uygulanmasyla kendini gsteriyor.

imdi bu gerekeyle bu kararn verildii bir lkede, bundan sonra birkadn dava ayorsa eer, bu cesaretli adm; mahkemenin her trl sula-masn, tecavzcy aklamak ve korumak iin sunaca her trl gerekeyipeinen kabullenmesi anlamna gelmektedir.

Ve imdi bu erkek ve devletin tecavz ortakl karsnda acaba artk,hangi kadn iddet grdn syleyebilir? Hangi ocuk cinsel istismara

maruz kaldn anlatabilir? hangi kadn tecavze uradn syleyebilir vehangi kadn dava aabilir?


14/32

AKPlimilletvekilleri getiimiz

gnlerde, Trkiye byk millet meclisi (TBMM)bakanlna, cinsel sulara ynelik cezalar ar-tran bir yasa teklifinde bulundular. Yaplan d-zenleme ile aslnda nemli bir konu olan tacizve tecavz sularna ynelik nemli deiikliklergerekletirmek hedeflenmi. Fakat yaplan tekli-fe bakldnda, bu konunun neminin yeterince

kavrandn ve sorunu zebilecek bir dzenle-menin hedeflendiini sylemek maalesef mm-kn deil. Bu teklifle, cinsel iddetin en ar biimi

olan tecavze karceza yntemi ola-rak tecavzcye,testesteron tedavisigetirilmek isteni- yor. Yani meali te-cavz bir hastalktecavzcy dehasta olarak g-rp, tecavzc-nn bir sreliinetestestoronunubasklayp buarada hastalnekahata alp,tecavz arala-rndan birini denadasa brak-

mak. Yasa tasarssuluyu hastay birbirine kartrd gibi ha-

kim ve hekim kavramn da birbirine kartryor.Yasa nerisinde bulunan milletvekilleri srarla bu-nun bir tedavi olduunu belirtiyorlar. Hasta oldu-unu belirleyecek, tansn koyacak ve tedavisiniuygulayacak kii hekimdir. Hastalklar ve tedavile-ri tp literatrnde bellidir; kald ki tecavz cinselistek ya da hormon bozukluundan kaynaklananbir eylem deildir. Tecavz bir hastalk olarak

grmek tecavzcnn toplumda kabul edilebi-lirliini de artran bir durum haline de getirilmioluyor. Her ey birbirine karmken tecavz kav-

ram da sadece cinsel organla yaplan eylem ha-linde yasa tasarsnda yer alyor, devlet kendini veerkei bir kez daha koruyor.

Kadna ynelik sularn sebebi olan erkek egemenzihniyetin, bu yasa teklifinde de kendini yenidenrettii ok ak bir ekilde ortada. nk buteklifi hazrlayan zihniyet taciz ve tecavzleri, bireit biyolojik bozukluk olarak nitelendirmekte-dir. Kadna ynelik saldrlarn sebebi olan sistemisorgulayan ve bunun deiimine ynelik nlem,nerme iermekten ok uzak olan bu teklif ile so-run hormonlar dzeyine indirgemekte ve erkekegemen dzen kamufle edilmektedir.

Sorunun zm olarak hadm nmze koyanzihniyetin bir baka temsilcisi de getiimiz gn-lerde sorunun zne dair mthi tespitlerde bu-lundu. Seluk niversitesi lahiyat Fakltesi Ana-bilim Dal Bakan Prof. Dr. Orhan eker, dekoltegiyen kadnn eitli saldrlarla karlamasnnnormal olduunu, nk byle giyinerek erkekle-ri tahrik ettiini ve bundan dolay da kadnn ika-yeti olmamas gerektiini syledi. Kadnlarn u-rad iddettin ba sorumlusu olarak kadnlarngrlmesi ok da yabanc olmadmz bir anlay.Ama her seferinde inkr edilen bu anlay bir pro-fesrn azndan dklen iren cmlelerle bir

kez daha kendini gstermi oldu.

Prof. Dr. Orhan eker; suun ilenmesinde dekol-

14

Ne Testosteron Ne Dekolte,Sorun Erkek Egemen Dzeniniz


15/32

te ve tahrik edici kyafetler giyinen

kadnn da etkisi kmsenmeye-cek kadar byktr diyor. Yani ta-cize, tecavze urayan kadnn de-kolte giyerek karsndaki erkeinsu ilemesine sebep olduunusylyor.

Bu szleri yetmezmi gibi bir de ekliyor; Hangikyafetlerin giyilmesine karar verecek bir komis-yonun kurulmas gerekiyor. Zaten binlerce yldrkadnlarn bedeni zerinde kurulan tahakkm devam ederken, nerde nasl giyineceimize baba-mzdan, sevgilimize; kocamzdan, komumuzakadar hayatmzdaki yakn uzak tm erkekler ta-rafndan karar verilirken bunun devlet eliyle yapl-masn ve kadnlar zerindeki egemenliin devlet

eliyle gvence altna alnmasn neriyor.

AKPli milletvekilleri cinsel saldrlarn sorumlusuolarak hormonlar sulu bulurken, ayn zihniyetinbaka temsilcileri tahrik gc yksek kyafetlerigiyen kadnlar sulu ilan ediyor. Kadnlar dekol-te giyiyor, erkeklerin hormon seviyesi ykseliyorve ortaya su fiili kyor. Bize de Kadna yneliksularn engellenmesi meer ne kadar da basit-mi demekten baka bir ey braklmyor.Kadnlarn tacize ve tecavze uramasna sebepolan ne hormonlardr ne de kadnn giydii kya-fetlerdir. Sebep, erkek egemen zihniyetin retti-i bu politikalar ve yaplan aklamalarla suunmerulatrmasdr. Erkei hasta kabul edereksorunu bireyselletirdiiniz srece ve kadn suluilan ederek, iddeti hak eden olarak grdnzsrece kadna ynelik sular her gn artacak hergn kadnlar tacize tecavze uramaya ve ld-rlmeye devam edileceklerdir.

Sorun dekolte deil, sorun erkek egemendzeninizdir.

Sormadan edemiyor insan; testosteron tedavisipolisin copu, tecavzcnn yumruu, sevgilininsilah, kocann iddetini de engelleyebilecek mi-siniz? Cezaevindeki kadna copla tecavz ederekikence yapan polis, boand karsn ldrenadam, ayrlmak isteyen karsn baklayan adam,

hamile rencinin karnna karnna tekmeyi basanpolis Bunlar nasl aklayacaksnz? Bu kadnla-rn hepsi tahrik gc yksek kyafet mi giymiti

yoksa iddeti uygulayan erkeklerin hormonlarm yksekti?

Cinsel sular; cinsellikten, hormonlardan ya datahrik edici kyafetlerle deil erkek egemen zih-niyetle, erkek iddetiyle ilgilidir. Taciz ve tecavzyalnzca cinsel bir drtnn aa vurulmu bii-mi olarak alglanamaz. Cinsel sulara kar tes-tosteron tedavisi gibi cezalar yerine farkndalarttrmaya ve cinsel sular nlemeye ynelik po-

litikalar gelitirilmelidir. in kolayn seerek suuileyen faile ve cezaya odaklanmak yerine, suuhazrlayan koullar ortadan kaldracak ve ma-durlar koruyacak tedbirler almaya ynelik politi-

kalar gelitirilmelidir.

Kadnlara ve ocuk-lara ynelik sularda mracaat kolaylatracak,madurlara gvenceler salayacak, destekleye-cek ve koruyacak kurumlar ve olanaklar salama-ya ynelik yasal dzenlemeler yaplmaldr.

SDPL KADINLAR SUSMADI

STANBULTaksimde toplanan Sosyalist Demokrasi Partilili

kadnlar, cinsel sulara ynelik AK Parti stan-bul Milletvekili Alev Dedegil ve Ankara Mil-letvekili Akn Asan imzasyla Meclis Bakanlnasunulan hadm cezas kanun teklifi ile Seluk ni-versitesi retim yesi Prof. Dr. Orhan ekerintecavz ve dekolte ilikisi konusunda yaptaklamalarn protesto etti. Taksim TramvayDuranda erekletirilen eylemde Sorun tes-tosteron deil sizin erkek egemen dzeninizdir yazl pankart ald. Protesto iin mor orap,

mini etek ve ort giyen kadnlar, Kadnlar sus-mad susmayacak,Kimsenin namusu olmayaca-z, Erkekler vuruyor devlet koruyor, Susma-dk susmayacaz, kurtulua kadar savaacazeklinde sloganlar attlar. SDPli kadnlar adna

basn aklamasn okuyan Aylin Mert,Torba Yasay alelacele Meclistengeiren AKP hkmetinin kadn

vekillerinin bata olmak zere ge-nel kurula cinsel sulara ynelikcezalar artran bir yasa teklifindebulunduklarn syledi. Szde taciz

ve tecavz sularna ynelik kk-ten zm retildiini ifade edenMert, unlar syledi: Fakat yap-lan teklife bakldnda, bu konunun

neminin yeterince kavrandn vesorunu zebilecek bir dzenleme-nin hedeflendiini sylemek bir yanadaha nce mahkemeye kar kullan-lan nemli argmanlar da ortadankaldrarak kadnn daha fazla travma

yaamasna neden oluyor.

Sorunun zm olarak hadm n-mze koyan zihniyetin bir baka temsilcisiningetiimiz gnlerde sorunun zmne dairmthi tespitlerde bulunduunu belirten AylinMert, yle dedi: Buradan Orhan ekere veonun zihniyetindeki AKP milletvekillerine sesleni-yoruz. Kadnlarn tacize ve tecavze uramasna

sebep olan ne hormonlardr nede kadnn giydiikyafetlerdir. Sebep erkek egemen zihniyetinizin

15


16/32

rettii bu politikalarnz ve aklamalarnznsuu merulatrmasdr. SDPli kadnlar, er-

kek egemen politikalara kar mcadelelerinindevam edeceini belirttikten sonra sloganlarlaeylemlerini sonlandrdlar.

ANKARAAnkara da SDP Dev-Lis ve Dev-Genli kadnlarmor oraplar, mini etekleri, dekolteleri ve slo-

ganlarla birlikte parti binasndan AKP il merkezi-ne doru yry yapt. Kadnlar, Erkek devletiddetine son, Kyafetim tacizine davetiye deil-dir, Orhan ekerin sesini kadnlar kesecek ya-zl dvizler ve zerinde Dik-kat yksek

o r a n d at a h r i k e d i c i

yazl bir de kadn elbisesi tad. Cokular, slo-ganlar ve renklerile evredekilerin de desteinive katlmn alan kadnlarn nn polis hazrdabeklettii tomalar, evik kuvvetleriyle kesti. Ba-rikatn nnde tecavzc polis hesap verecek

, Osman ekerin sesini kadnlar kesecek, er-kek devlet iddetine son , sorun testesterondeil erkek egemen sisteminiz sloganlar atld.

Yamura ramen renkli geen, basnn ve halknilgisini eken eylem basn aklamasndan sonratekrar sloganlar eliinde parti binasna gidilme-siyle son buldu.

ZMRAKP zmir l binas nne siyah elenk brakmak

isteyen SDPli kadnlar polis engeliyle karlat.Kadnlarn, AKP il binas nne gitmek ve elen-gi brakmak konusunda srarl ve kararl duruusonucu barikat ald. AKP zmir il binas nn-de hkmeti protesto eden SDPli kadnlar ad-na konuan SDP zmir l Bakan Semra Uzunokcinsel sularn hormonlardan kaynaklanmadnsyleyerek yle seslendi:Taciz ve tecavz yal-

nzca cinsel drtnn aa vurulmu biimi ola-rak alglanamaz. Cinsel sulara kar testosterontedavisi gibi cezalar yerine farkndal artrmayave cinsel sular nlemeye ynelik politikalar ge-litirilmelidir. Erkek egemen anlayn sonularn-dan olan taciz ve tecavzlerden rahatsz iseniziktidarnzdan da rahatsz olun ve testosteron te-davisine ilk nce kendinizden balayn. Yani nceiktidarnz hadm edin. nk biz kadnlar erkekegemen politikalarnzn ve politikaclarnzn vepolitikalarnzn iktidarn kesmek iin mcadeleetmeye devam edeceiz.BURSABursada da SDPli kadnlar AKPnin, tecavzc-lere testesteron tedavisini getiren yasay ve Prof.

Orhan ekerin dekolte aklamasn protestoetti. Ressam efik Bursal parknda toplanan Sdplikadnlar, Orhan eker ve onun gibi dnenle-rin, kyafetleri nasl deerlendirdiini sembolikolarak gsterdi. zerinde Dikkat; Tacize Teca- vze Sebep Olabilir Dikkat; Tahrik Gc Yk-sektir Taciz ve Tecavz Karsnda Firmamz

Sorumlu Tutulamaz yazl kyafetleri yere serenkadnlar youn ilgi ile karlat. Ne TestesteronNe Dekolte, Sorun Erkek Egemen Sisteminizpankartyla yaplan basn aklamasn SDPli ka-

dnlar adna Nee Urlu okudu. Yaplan aklamada AKPli milletvekillerinin cinsel saldrda bulu-nanlara Testesteron tedavisi getiren yasann yanl bir dzenleme olduu; erkek egemensistemi sorgulamayan, sorunu hastalk boyutu-na indirgeyen ve bireyselletiren bir dzenlemeolduu vurguland. Urlu szlerine yle devametti Taciz ve tecavz tehdidi, erkek egemen sis-temin kadnn bedenini ve varln denetleme,kadn ehliletirme aralarndan biri olarak yanibir iddet olarak kullanlmtr/kullanlmaktadr.lahiyat Profsr Orhan ekerin, taciz ve te-cavze dekoltenin sebep olduu ile ilgili ak-lamasn da protesto eden kadnlar Artk Yeter,ekerleri ekmeyeceiz slogan attlar. iddetiher gn ve her gn merulatran erkliinizdir.te bu yzden sorun ne testestoron ne de de-kolte, sorun sizin erkek egemen sisteminiz. Siz

16


17/32

nce erkek egemen sisteminizi hadm edin. di-yen Urlu, erkek egemen politikalar ve politikacla-rnzla mcadele etmeye devam edeceiz diyerekaklamay sonlandrd.

MERSNSDPli kadnlarn da bileeni olduu Mersin KadnPlatformu Konya Seluk niversitesi Profesr Or-han ekerin Dekolte giyen kadnlarn tacize u-ramasnn tahrik nedeni gsteren aklamalar ile

AKPli Kadn milletvekillerinin hadm yasasn pro-testo etmek iin Merkez Postanesi nnde eylemyaptlar.

Mersin Kadn Platformu adna konuan SDPlikadnlardan zge Bali Testosteron tedavisi ilepolisin copunu, tecavzcnn yumruunu, sev-gilinin silahn, kocann iddetini de engelleyebi-lecek misiniz? Cezaevindeki kadna copla tecavzederek ikence yapan polis, boand karsn l-dren, ayrlmak isteyen karsn baklayan adam,hamile rencinin karnna tekmeyi basan polisBu kadnlarn hepsi tahrik gc yksek kyafetmi giymiti yoksa iddeti uygulayan erkeklerinhormonlar m yksekti? diyerek hadm yasa-sn sunan AKP Kadn Vekillerine , Konya Seluk

niversitesi Dekanna ve aklamay yapan Profe-sre mailler ve fakslarla bu sorularn ileteceklerinibelirtti.

Kyafetimiz davetiyemiz deildir , ne testosteronne dekolte sorun erkek egemen sistemde slogan-lar ile tepkilerini Mersinden belirten Kadn Plat-formu sloganlaryla birlikte ayrldlar.

DENZLDenizli SDPli Kadnlar da, AKPli kadn vekillerintecavze kar zm olarak grdkleri hadm te-davisini kanun teklifi olarak nermelerini ve Sel-uk niversitesi profesr Orhan ekerin ak-lamasn protesto etmek iin bir basn toplants

dzenledi. Sorun ne testesteron ne dekolte, so-run erkek egemen sisteminiz diyen SDPli kadn-lar adna basn metnini okuyan Fato

Ba, dekolte aklamasn yapan Or-han eker, onu destekler nitelikte

kadnlara yaplan saldrlarn teknedeninin dekolte olmadn

belirten Selma Aliye Kavaf ve AKPli vekillere ses-lendi ve kadnlarn tacize ve tecavze uramas-nn sebebinin ne hormonlar ne de kadnn giydiikyafetler olmad, sebebin, erkek egemen zihni- yetlerinin rettii bu politikalar ve aklamalar-nn suu merulatrmas olduunu belirtti. Basnaklamas u szlerle sona erdirild

Cinsel sularn sorumlusu saydnz testoste-ron muhtemeldir ki sizlerde de olduka fazla.nk sizin iktidar istemenizin sebebi de iktida-rnz byten de erkeklikle balant olan erkliktir.iddeti her gn ve her gn merulatran da er-kekliinizdir. te bu yzden sorun ne testestoron

ne de dekolte, sorun sizin erkek egemen siste-miniz. Siz nce erkek egemen sisteminizi hadmedin. nsanlar iin ortaya koyduunuz pek okolumsuzluk aslnda sizin iktidar tutkunuzdan kay-naklanmaktadr. Erkek egemen sistemin sonula-rndan olan taciz ve tecavzlerden rahatsz iseniziktidarnzdan da rahatsz olun ve testosterontedavisine ilk nce kendinizden balayn. Yanince iktidarnz hadm edin. nk biz kadnlar,erkek egemen politikalarnzn ve politikaclarn-zn iktidarn kesmek iinm c a - dele etmeyedevam edeceiz.

17


18/32

Tekel Direnii ArdndanDirenii Tekel isi Kadnlar

Geen yl 78 gn sren ve tarihsel an-lamda nem kazanan bir direni yaand.Tekel direniinin tarihsel bir nemi de, ka-

dnlarn n saflarda ve direnii srtlayanzneler olmalaryd. Siz de bu mcadeleyizmirden balatan kadnlardan birisiniz

ve yolculuunuz Ankaraya son ana deksrd. Bu sreci kadnlarn gznden bi-raz anlatr msnz?

Zaten bu tekel eylemine ilk n ayak olan kadn-lar oldu. Sendikalara kalsayd belki byle bir eyolmazd. Burada Balatkta 500-600n zerindekadn says vard ve erkeklere kalsayd bu daya-nma belki bu kadar rlemezdi. 4C yasas bizeyaplacak olan bir hakszlktr, hakkmz iin ne ge-rekiyorsa yapacaz, buna direnmemiz kar k-mamz gerekir diyen hep kadnlar oldu. Biz zatenbu direnii 94te de gerekletirmitik. O zaman

6 aylk srelerle altmz iin kapanma yasasgelmiti, mevsimlik iiyiz diye. letmeye kapan-ma yasas geldi ve o zaman ne olacakt. Biz 4Cyasasna tabi olacaktk. Biz o zamanlar aratrdkve 4Cnin ne olduunu rendik; artlarn, konu-munu. Tekelde alan kadnlar olarak ve Tekelinen youn, en pis iini, tozunu, zahmetini ekenkadnlar olarak kapnn nne koyuluyorsun veMustafa Trkel de gidiyor babakanla bunun mu-tabakatna varyor ve iletme kapatlyor, iiyede kimse sormuyor. Biz bunu kabul etmedik. Sen-dikaya da dedik ki, ne yaplmas gerekiyorsa biz yapacaz. Mutabakata varlm, kangren bacakkesilecek, bu i buraya kadar, 4Cden baka se-enek yok ve biz bu koullar asla kabul etmiyo-

ruz. Siz bize n ayak olacaksnz sendika olarak,biz size 16-17 yldr para vermiiz hibir hakkmzsavunmamsnz ve biz de sizden hibir taleptebulunmamz, ama bu sefer siz bizim nmzedeceksiniz. Meclis, babakan neyse her yerizorlayarak yapacaz. Onlar da mecbur kaldlar.Biz de komite oluturduk arkadalarla. 10-15 kiince ile ile dolatk. Oralarda fabrikamzn ileyi-ini, kan ttnn kalitesini, kar orann, kadnlarolarak genliimizi verdiimizi, zor artlar altndaaltmz, bu yaplann bize reva olmadndile getire getire ilelerden illere, ordan meclisebabakana, Unaktana anlata anlata ilerledik. Ozaman da seim zeriydi ve kadro 9 ay ve zerialanlara veriliyordu. Bizim bu youn abamz-

dan dolay kadro meselesini bizim durumumuzayani 6 aylk alanlara, mevsimlik iilere getirildi.Ve biz o ekilde kadrolarmz aldk.

Peki 4C meselesi sizin kadroyu alman-zn ardndan m kyor yoksa ncesindede sizin kadrolama mcadelenizin nce-

sine mi dayanyor?Evet ncesinde vard. Biz o zaman tabi sadece

4Cyi ykmakla kalmadk, alma srelerimizi deuzattk ve kadro da almay baardk. Ki ok ilginbir ey; biz mcadelemizin banda 4C ve almasrelerimiz olarak yola kmtk, sonra ardndanbu kadar rgtlyken kadro da talep ettiimizibelirttik. Bize sendikada erkekler ya siz ne istedi-inizi bilmiyorsunuz, siz kadroyu alrsanz ben deAmerikaya babakan olurum diye dalga geerce-sine bizim mcadelemizi krmaya altlar. te bukadar imkansz grlen bir eyi baarmtk biz. Odnem sz geen, her konuda konuan edenerkekler, mevsimlik ii kadnlarn bu sorunu iinkllarn bile kprdatmadlar.

Ankara sreci de, sizin kadrolama iinverdiiniz mcadelenin deneyimi ve kadndayanmasnn gcyle belki de bu kadaretkili hale geliyordu

Evet zaten zmir olarak, Ankara srecinde roloynamamz bizim kadrolama mcadelesindeedindiimiz tecrbenin bir sonucu. Demek ki is-terse insan baarr, mcadele ederse. Bunu -rendik o dnemde. Hak verilmez alnr dedik, hermcadelenin sonunda kazanm olmayabilir amainsana da mcadele yakr, o zaman hayvandanne farkmz kalr. Olmasa bile derim ki ben insanigrevimi yaptm, onurlu davrandm, ii olarak,ii snfna yakan eyi yaptm, hakkm aradm,

sesimi kardm. Anlata anlata sendikaclara bileanlatarak yol aldk. Hatta Nuri (sendikadan ar-kada) Ankara yolunda dedi ki, adam vermiyorite vermeyecek kapatacak adam dedi. Ben dededim adam kim ya, vermeyecekse biz almasnbiliriz. Tamam, her mcadelede kazanamayabi-lirsin ama ses karmak bile bizim iin bir kaza-nmdr. Koyun gibi bize babakan bunu reva gr-m biz de susalm diyemezdik. Bu yzden Tekeldireniinin ban hep kadnlar ekti. Biz inandk.Erkekler de artk kadnlar yapyorsa bizim haydihaydi iinde bulunmamz gerekiyor zihniyetiyle,utandklar iin Ankara srecine katldlar.

Ve Ankaraya geldiniz. Bakentin mer-

kezinde ankayada direni adrlarnda-snz. O srete kadn olarak neler yaa-dnz? Mcadele ncesinde yaadnz

benzer sorunlarla karlatnz m?Tabi. Kadnlar yine zor artlar altnda direndi-

ler orada. Bekrsa annesi babas, evliyse ocuklar

kocas tarafndan bask grdler. Ne iin var ora-da, sanki orada yaptklarnz bir ie mi yarayacakgibi umudumuzu krmaya altlar. Fakat yine debu dnya kadar skntya ramen hep kadnlar o-unluktayd.

Peki direni srasnda da, gnlk haya-tnzda kadn olmaktan kaynakl yaad-nz problemler yeniden retildi mi? Mese-la orada kolektif bir yaamn resmi vardama yine de o birlikte yaam rerken, o-cuklarn bakm, amar, yemek ileri gibirollerin yklenmesi ve direni srecindekarar mekanizmalarnda bulunmayla ilgiliskntlar yaadnz m?

Orada bir ama vard ve herkes o amaca yo-unlamt, herkes o ama iin oradayd. O yz-den o iler tabi bir kenara itilmi oluyordu. Direnisrecinde, kadn-erkek arasnda amar bulakgibi sorunlar yaanmyordu. Ama tabi o sretebir yn duyarsz da vard. Btn gn oturuyor,olursa olur olmazsa olmaz diye. Sen gidiyorsunurayorsun o kadar ama o mantk maalesef de-imiyor. Zaten mcadelede nde olanlar hepbelli kiilerdir. Ben, Hsniye, Deniz, Nesrin, Sul-tan biz byle zmiri temsil eden bir elin parmanbile gemeyen birka kiiydik, ama ok sorumlu-luklar aldk, fedakrlklarda bulunduk. Ailesindenbask grp dnmek zorunda kalan kadn arka-dalar oldu. Geldikten 2 gn sonra bavulunu

topluyordu, ocuklar greyim ev ne haldedirdiye dnmek zorunda braklanlar oldu. O zamandiyorsun ki, ben nasl gideyim. nsanlar o kadarikna etmiken, bu kadar sorumluluk almken.Belli bir sre sonra biz komiteler oluturma kararaldk. Her ilden adrlar gezelim dedik. Her adrkendi temsilcisini belirlesin, 3er 5er kii, sonraonlar toplayalm komite oluturalm. kacak her-hangi bir olayda, olabilecek tehlikeli durumlardakontroll olunsun, daha disiplinli oluruz, birbiri-mizden haberdar oluruz diye. te o akam adradr gezdik, her adr temsilcisini belirledi ve artktoplanacaz. O gn Mustafa Trkelin kulanagidiyor ve aramzda hainler var, komite de neyinnesiymi, bu bize gvensizliktir, biz burada neyiz

diyor, byle dnen insanlar ksn gitsin diyor.Sonra tabi insanlar hemen korktu, ekindi. Yanine giriimde bulunuyorsan sendika tarafndan

Tarih her zaman egemenin tekelinde bir olgu olmutur. Bu yzden ataerkil bir tarih her zaman bizegerek bir tarih olarak sunulmutur. Konumuz tarihsel bir konu deil tabi ki , 1. yldnmnde Tekeldirenii. Ancak bizler biliyoruz ki, tarih tekerrrden ibaretse eer, bu mcadele iinde nderlik edenle-rin kadnlar olduunu da bir gn yok sayacaklardr. Bu nedenle kendi tarihimizi yazabilmek iin kadnnderlerin mcadelelerini yakinen bilmek ve sahip kmak zorunluluumuz vardr.94 ylnda balayan mevsimlik kadn iilerin mcadelesi, ok nemli bir direnie evrildi. imdi, birkadn olarak mcadelenin en nde gelenlerinden Fadime Korkmazdan bu direniin hikayesini dinleye-ceiz

18 cretli-cretsiz emek

lkay Tanyer / Burcu Gler


19/32

hemen nn kesiliyordu. Sonra adrlarn toplan-mas srasnda eim kriz geirdi, kaburgalar krld;hastanedeyken biz telefonla rendik ki, adrlarkalkacakm. Dedim eyvah btn emeklerimiz gi-diyor, bitiyor her ey. Halbuki her adrda bir taneiki tane soba vard. Bir saldr olsa orada yle biryangn kard ki. Olay olurdu, hem de Ankaranngbeinde. Devletin yapamadn maalesef biz-lere yaptrdlar. Kendi kendimize byle bir kt-l nasl yaparz. Bizim orada kaldmz her antehditti. Biz adrlar kaldrrken bir sr vaatlerdebulundular. Yok efendim Nisanda, Hazirandatekrar gelinecek dediler. Kandrdlar.

Siz olmasanz bile o srete yaknnz-daki mcadele eden kadnlar arasnda ka-dn olmalarndan kaynakl yaadklar so-runlar nelerdi? Ve de bu srecin ardndanherhangi bir deiiklik gzlemlediniz mi?

Balatkta 800 ii kadn kocalarndan hertrl eziyeti gryorlard. Maa kartlarna el ko-nuluyordu. lk defa Ankaraya gelen bir kadn ar-kadamz olunu o kadar okutmu, niversiteyeyollam. Olu ne yapyorsun burada diye alma-ya gelmiti onu. Tabi oraya gelince, Ankaradakidireni ortammz grnce fikri deiti. Annesi-nin orada kalmasna memnun oldu. Solcularnnasl olduunu rendim, iyi ki geldim demi.nsanlar orada komnistlerin nasl olduunu gr-dler. nyarglar krld. Her ilden iileri tandlar.Krtyle, Lazyla, Ermenisiyle hibir kimlik g-zetmeden kaynatlar. Halklarn karde olduunu,karmzda durann yalnzca bu sistem olduunugrdler. Bu bile ii snf iin, biz kadnlar iinbyk bir kazanm.

Direni srecinde yaanan skntlar-dan bahsettiniz. imdi,

bugnden bakt-nzda direni

hayat n zdabir kadn ola-rak nelerideitirdi?

Ben zaten o -

cuk yatan beri alarak, ilkokulda ortaokuldahep bahede tarlada alarak, anne baba so-rumluluu altnda olmam gerekirken hep kendimabalayarak okudum. Liseyi de okumak isteyinceevlendirildim. Okumak da ne oluyor diye. 11 se-nelik evliliim sresince de altm. Ve 11 yllkevliliin ardndan ayrldm. Dediler ki, dul olmakok kt, bana bir sr sknt alr, ocuklar-na bakamazsn, kadn olmak zaten kolay deil birde yalnz kadn olmak daha kt diye diye beniengellemeye altlar ama ben hi birini dinle-medim. Kzm 2 yandayd, olum ilkokul 2yegidiyordu. Anne baba yok, bir iki arkadamndestei dnda kimseden destek almadan kendiayaklarmn zerinde durdum, ocuklarma bak-tm, kzm astm hastasyd. O zaman 6 ay al-yoruz 6 ay evdeyiz. O bo kaldm 6 ay iinde deev ilerine, merdiven temizlii gibi bir sr ileregidip eski eimin hibir katks olmadan ocukla-rm byttm. una inann, kadn isterse kendibana her eyin hakkndan gelebiliyor. Kadn ye-ter ki inansn.

Grmemizin banda dediniz ki, hermcadele kazanmla sonulanmayabilir.Bizi hayvandan tek ayran mcadele etme-miz. Geriye dnp baktnzda bugn deolsa yine giderim diyor musunuz? Bu dire-ni sizin iin bir deneyim miydi yoksa bir

yenilgi miydi?Tabii ki giderim, keke yine olsa yine gitsek.

Ben hibir eyin boa olduuna inanmyorum. n-sansn sonuta. nsan onuruna direnme yakr.Benim vicdanm rahat olsun, evet

ben in- sanca

davrandm diyebileyim. Tekel sreci ylegeti de bir sr eziyet gaz yedik de hibir eyolmad diyemeyiz. Mutlaka kazanm olmutur.Sen bir ii snf olarak sana yaplana duyarllkgsterip, bakaldrmsn. Bu bile bal bana birkazanm aslnda. Aslnda herkes sylyor bunu.Tekrar eylem olsa da gitsek diyor herkes.

Peki siz u an 4C ile alyorsunuz. uanki alma koullarnz nasl?

Ne iisin ne memursun, ne olduun belli de-il. Sen altn yerin ynetiminin inisiyatifinekalmsn. ster szlemeyi yenilerler isterlerse deyenilemezler. Ayda 2 gn izin hakkn var, o izinhakkn ne zaman kullanacan da iverenin ini-siyatifine kalm. stediin zaman iznini bile kulla-namyorsun. Mesela Milli Eitim Mdrlndealan arkadalar le yemeklerini bile ayakta ikiarada bir derede yiyorlar. Artk orann o kurumunmdrnn inisiyatifine vicdanna kalmsn. Buartlarda almay ya kabul edersin ya gidersin.Bu artlara isyan etsen bavuracan hibir eyyok. Aynen bu ekilde klelik sistemiyle alyor-lar. Zaten adrlar toplanp zmire dnerken artkne yapalm 4Cde almay kabul edicez, sessizalp 2 yl sonra da emekli olur kar gideriz diyede dnlebilirdi. Ama biz istedik ki 4Cnin naslbir klelik sistemi olduunu herkes grsn. Senzar zor aldn maala evini geindirip ocuu-nu okutmaya niversiteye yollamaya alyorsunsana yle bir oyun oynanyor ki, sen bir iisinparantez iinde klesin senin ocuun mu okulagidecek, gitmesin braksn okulu o da senin ar-kandan kle olacak diyor.

4C ayn zamanda bu alma koulla-rna ba kaldrma olana da brakmyor,rgtlenmenin, dayanmann nn ke-siyor. yle deil mi?

Tabii ki. Burada alyorsun imdi sesimi ka-rrsam ya szlememi yenilemezlerse diyorsun.Birok eyi konuamyorsun. Mesela ben Alevi- yim. Bana Alevi olduunu gizle diyorlar. Bu nedemek? Kimliimden utanmam, onu saklamamnasl engelleyebiliyorlar. A kalsam da sylerimben, boyun emem.

Getiimiz yl 8 Martn onuru Tekel i-isi kadnlard. Siz de bu tarihe imza atmdirenii srtlayan kadnlardan biri olarak,

yaklamakta olan 8 Mart Dnya KadnlarGn ile ilgili gazetemiz araclyla syle-mek istediiniz bir sznz var m?

Kadnlar hep kocalarnn himayesi altnda. Kocane der

.Kadınların Kurtuluşu 8 Mart 2011

Documents

Transcript of .Kadınların Kurtuluşu 8 Mart 2011