Joulz en

MVO

Ondernemer Jan Zeeman:‘Goed zorgen voor je mensen

en voor de omgeving is inhet belang van je bedrijf’

Uitgave van Joulz B.V. © april 2013

energie- infrastructuren—

Joulz en

MVO

Ondernemer Jan Zeeman:‘Goed zorgen voor je mensen

en voor de omgeving is inhet belang van je bedrijf’

Uitgave van Joulz B.V. © april 2013

energie- infrastructuren—

pagina 2 —

MVOWelkom bijJoulz—Inhoudsopgave—

Voorwoord—Met gepaste trots presenteer ik de eerste uitgave vanhet Joulz magazine dat zowel voor Joulz-medewerkers als voor u, onze externe relatie, is bedoeld.

Sinds jaar en dag ontvangen Joulz-medewerkers het Joulz personeelsblad. Projecten, thema’s en ontwikkelingen die daarin aan bod komen, zijn veelal het resultaat van samenwerking met diverse relaties. We willen daarom onze relaties ook deelgenoot maken van de successen en zoveel mogelijk kennis delen. We hebben elkaar namelijk keihard nodig om duurzame, veilige en toekomstbestendige energie-infrastructuren te ontwikkelen en te beheren. Al onze nieuwe lezers heet ik dan ook hartelijk welkom.

Het thema van dit magazine is maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Directe aanleiding daarvoor is de verschijning van ons Jaarverslag 2012, waar onze maatschappelijke betrokkenheid als een rode draad doorheen loopt. Maar voor Joulz is MVO zoveel meer dan het vergaren van feiten en cijfers. We zien het als onze verantwoordelijkheid om ons betrokken op te stellen, onder meer richting klanten, medewerkers, leveranciers en de omgeving waarin wij werken.

Dat we het niet bij mooie woorden houden, blijkt denk ik wel uit het feit dat Joulz als eerste bedrijf in Nederland de vijfde en hoogste trede van de MVO-prestatieladder heeft bereikt. Dit veronderstelt dat je als bedrijf een motiverende en stimulerende rol neemt als het gaat om maatschappelijke betrokkenheid. Met dit magazine willen we laten zien dat we het liefst de daad bij het woord voegen en hoe we - samen met iedereen waar wij als Joulz mee te maken hebben - MVO in de praktijk brengen in de meest uiteenlopende projecten. We horen graag of we daar in slagen en waar het eventueel beter, slimmer of eff ectiever kan. Feedback is altijd welkom.

Veel leesplezier!

Ronald van PeperstraateAlgemeen directeur Joulz

Landgoed Bentwoud: samenwerken aan duurzaam vastgoed 4-5—

Samenwerking brandweer en Joulz cruciaal voor veiligheid 8—

Investeren in de toekomst: Iedereen doet mee 11—

Joulz jaarverslag 2012 online 12-13—

Méér middenspanning voor de Erasmus Universiteit 14—

Openbare verlichting belangrijk voor sociale- en verkeersveiligheid 15—

Technische vakkrachten op maat 16—

Joulz ‘dames’ zorgen voor energie 19—

‘Nieuw’ duurzaam kantoor in hartje stad 20-21—

Minder storingsminuten door slimme verklikkers 23—

DuidelijkDuidelijkBetrokkenBetrokkenJaarverslag 2012

Laagsp

anning

Laagspan

ning

Laagspanning

ISV = Intelligente storingsverklikkerSchematische weergave

MSMS

Joulz zet zich al meer dan honderd jaar in voor de maatschappij door zorg te dragen voor maximale beschikbaarheid van energie-infrastructuren. Ooit als onderdeel van gemeentelijke nutsbedrijven, maar sinds enkele jaren slaan we onze vleugels uit en bieden we onze kennis en ervaring aan een breed scala van klanten aan. Ons gevoel van maatschappelijke verantwoordelijkheid zijn we nooit verloren. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) zit in onze genen. Wij geven onze maatschappelijke betrokkenheid op drie manieren vorm: duurzaamheid voor de klant, duurzaamheid van het eigen bedrijf en onze betrokken rol in de maatschappij.

Zo helpen we klanten met slimme oplossingen in energie-infrastructuur hun duurzaamheidsdoelstellingen te behalen,

is onze eigen bedrijfsvoering CO2-neutraal en zetten onze circa 2.600 medewerkers zich 24/7 in voor een betrouwbare energievoorziening. We leiden mensen op en zorgen dat ze gedurende hun loopbaan bij Joulz hun vakmanschap kunnen blijven ontwikkelen en veilig werken. Ook steunen we organisaties of projecten die zich inzetten voor goede doelen of duurzaamheid.

Meer informatie? Kijk op onze website www.joulz.nl

1e in Nederland met hoogste notering MVO-prestatieladder

Over Joulz—

Jan Zeeman is het bekendst vanwege de inmiddels ruim 1200 textielsupers in Nederland, België, Frankrijk en Duitsland. Hoewel voorbij de pensioengerechtigde leeftijd, is hij nog steeds even gedreven en actief - niet alleen als commissaris van het textielbedrijf, maar ook als onder-nemer in vastgoed en als fi nancier van tal van andere ondernemingen. Eén van zijn bedrijven is GREEN, actief in beheer en ontwikkeling van onroerend goed. Joulz en GREEN werken samen aan de duurzame ontwikkeling van een nieuw landgoed in de Zuid-Hollandse gemeente Rijnwoude: Landgoed Bentwoud (zie pagina 4 en 5).

Wanneer bent u geïnteresseerd geraakt in maatschappelijk verantwoord ondernemen?‘Eigenlijk vanaf het begin. Goed zorgen voor je mensen en voor de omgeving is in mijn visie namelijk in het belang van je bedrijf. Zo worden onze winkels sinds jaar en dag maar maximaal twee keer per week bevoorraad door eigen vrachtwagens. Die nemen ook weer alles mee wat weg moet uit de winkel, tot en met het huisvuil aan toe. Dat is goed voor de omgeving en voor het milieu. Maar het is ook goed voor de arbeidsomstandigheden. Er hoeft minder gesjouwd te worden en dat is wel zo prettig. En tenslotte is het goed voor het bedrijf én voor de klanten, want door zo effi ciënt mogelijk te werken hou je de prijzen laag.’

Veel textiel komt uit landen als Bangladesh en China. Is het mogelijk om daar maatschappelijk verantwoord te ondernemen? ‘Zeker. Wij kopen in op hele grote schaal. En dan heb je ook wat te zeggen over de veiligheid van werkplekken, de arbeids-omstandigheden en sociale omstandigheden als kinderopvang

voor werkende moeders. Maar ook op het gebied van afval en milieu willen wij daar absoluut een voorbeeldfunctie vervullen. Zoals bij alles wat we doen, is het uitgangspunt wel altijd dat er een winstmodel achter moet zitten. En echt niet omdat de berg steeds hoger moet worden, maar omdat ik geld zie als gereedschap, waarmee je goede ideeën kunt realiseren.’

Zoals een duurzaam landgoed ontwikkelen? ‘Bijvoorbeeld. We ontwikkelen op vrij grote schaal landgoederen.We verbinden ons er steeds voor tenminste 25 jaar aan om er goed voor te zorgen. De aantrekkelijkheid voor ons als familie-bedrijf zit hem in de fi scale behandeling van landgoederen die je voor langere tijd onder je hoede neemt. We willen het Landgoed Bentwoud zo duurzaam mogelijk ontwikkelen. Juist in de eerste fase van zo’n project kun je daarin belangrijke stappen zetten. En daarbij kunnen we de kennis en ervaring van Joulz goed gebruiken. De eerste contacten zijn heel opbouwend: ik merk dat men bij Joulz échte ambitie heeft als het gaat om duurzaamheid en milieu.’

Jan Zeeman en MVO—

pagina 3 —

MVO

Landgoed Bentwoud Samenwerken aan duurzaam vastgoed —

Op het nieuw te ontwikkelen Landgoed Bentwoud, in de Zuid-Hollandse gemeente Rijnwoude, werken vastgoed-bedrijf GREEN en Joulz sinds kort samen om liefst 275.000 kuub schone, maar overtollige grond opnieuw nuttig te gebruiken. Het contract hiertoe is op 12 maart getekend door Jan Zeeman, eigenaar van GREEN, en Ronald van Peperstraate, algemeen directeur van Joulz.

Het Bentwoud is een nieuw bos dat wordt ontwikkeld door Staatsbosbeheer, in samenwerking met het bedrijfsleven. Het bos wordt in totaal zo’n 1000 hectare groot. In november 2012 heeft Joulz in samenwerking met Stedin in Bentwoud een halve hectare bos aangelegd. In een deel van het gebied is plaats voor duurzame bebouwing, op voorwaarde dat het terrein grotendeels voor het publiek toegankelijk blijft. In dat deel van het bos komt het 10 hectare grote Landgoed Bentwoud van GREEN.

Het ontwerp van het landschap rond het landgoed vraagt onder andere om de aanleg van een tot 14 meter hoge heuvel. Waar

GREEN veel grond nodig heeft, heeft Joulz juist grond over. In Zuid-Holland wordt op grote schaal gewerkt aan het vernieuwen van de gas-infrastructuur. Daarbij komt grond vrij die niet terug in de sleuf kan, omdat die dan niet meer voldoende verdicht. De grond wordt daarom vervangen door zand. Een groot deel van de grond behoort tot de schoonste grond die in Nederland aanwezig is. Het hergebruiken ervan is een

schoolvoorbeeld van de People, Planet, Profit-gedachte, aldus Joulz-directeur Van Peperstraate: ‘De grond blijft schoon en wordt hergebruikt in een prachtig landschap, waarin straks volop gerecreëerd zal worden. We zadelen de maatschappij niet op met een onnodig beslag op beschikbare ruimte en onnodig veel transportbewegingen. Deze oplossing is zowel door GREEN als Joulz bewust gekozen.’

pagina 4—

MVO

Landgoed Bentwoud Samenwerken aan duurzaam vastgoed —

De polder waarin het landgoed verrijst, ligt zo’n 4,5 meter onder de zeespiegel (NAP). Directeur maatschappelijk vastgoed Bart Witzier van GREEN vertelt dat de landschaps-architect die in de arm is genomen voor het ontwerp van het landgoed zich hierdoor heeft laten inspireren.

‘Het landgoed komt in een polder te liggen die als droogmakerij diende en dus behoorlijk laag ligt. Door er een heuvel en een uitkijktoren in aan te brengen, creëren we een nieuw maaiveld waarmee het niveau van de zeespiegel weer zichtbaar wordt. Het ontwerp van de omgeving maakt dat we van de gemeente toestemming hebben gekregen hier een kantoor met beheerderswoning te bouwen voor ongeveer 25 medewerkers van GREEN en enkele gelieerde onder-nemingen. Het gebouw wordt eigenlijk geheel aan het zicht onttrokken doordat het in een inkeping in de heuvel staat. Die heuvel wordt opgebouwd uit schone grond, die door Joulz wordt geleverd.’

EnergievoorzieningDe contacten met Joulz liepen van meet af aan soepel. Bart: ‘Eerlijk is eerlijk: wij dachten met een wat stoffig “nutsbedrijf” te maken te hebben, maar het tegendeel is het geval! We ontmoeten een fris, jong bedrijf met mensen met veel kennis, de lijnen zijn kort en de deuren staan altijd open. Er was direct een klik en dat is heel prettig zaken doen. We gaan dan ook zeker verder met Joulz. En niet alleen op het gebied van grondtransport. We gaan ook met Joulz kijken naar de duurzame mogelijkheden op energiegebied voor het landgoed. Maar we kunnen ons zeker ook voorstellen dat we verder gaan samenwerken aan andere objecten uit onze vastgoedportefeuille.’

Schone grond, die niet is vervuild door huishoudelijk- en industrieel gebruik, wordt grond met ‘achtergrondwaarde’ genoemd. Bij het opgraven van de oude gasleidingen in Zuid-Holland komt grond (meestal een mengsel van veen en klei) vrij. De grond wordt vervangen door zand. Projectleider Erik Krop van Joulz: ‘De overtollige grond wordt normaal gesproken gestort. Een deel wordt hergebruikt, bijvoorbeeld in geluidswallen. Maar bij storten gaat alle grond door elkaar heen. Grond met een zogeheten “achtergrondwaarde” is schone grond. Maar die raakt zo vermengd met grond met zogenoemde woon- en industriewaarde. En dat is ongelofelijk jammer, want écht schone grond met het predicaat “achtergrondwaarde” wordt steeds zeldzamer in Nederland.’

Joulz gaat over een periode van zo’n drie jaar zorgen voor 275.000 kuub grond met achtergrondwaarde op Landgoed Bentwoud. Omdat grond inklinkt, dient daarvoor 350.000 kuub grond gestort te worden. Erik: ‘We zijn volop in overleg met de milieudiensten van diverse gemeenten in Zuid-Holland. Die zijn enthousiast, want voor hen is het duidelijk dat het bewaren voor de toekomst van schone grond met achtergrondwaarde belangrijk is.’

Duurzaam Landgoed Bentwoud speelt met landschap—

Grond met achtergrondwaarde —

Erik Krop (l) en Jan Zeeman

pagina 5—

MVO

Kort nieuwsapril—

Hoofdvestiging Joulz half juli in gebruik—

Goed op weg met CO2-boekhouding —

PicoSol en Joulz helpen Oegandees dorp aan water—

De hoofdvestiging Joulz verhuist binnenkort. Half april draagt projectontwikkelaar LSI de nieuwe hoofdvestiging aan de Zalmhaven in Rotterdam officieel over aan Joulz. Vanaf de tweede helft van april gaan we in volle vaart werken aan de verdere afwerking en inrichting van het duurzame pand. Uiterlijk half juli is het de bedoeling dat we operationeel zijn op de nieuwe locatie.

Meer informatie? Zie pagina 20 van dit magazine.

Joulz heeft nog niet zo lang geleden de 5e en hoogste trede gehaald van de CO2-ladder. Aan de basis van die prestatie ligt onze CO2-boekhouding. Het begrip ‘boekhouding’ mag je hierbij letterlijk nemen. Aan de ‘uitgavenkant’ wordt letterlijk elke liter brandstof die we gebruiken verantwoord en omgerekend naar een bijpassende hoeveelheid CO2. Aan de ‘inkomstenkant’ zie je de reductie die we realiseren door bijvoorbeeld CO2-neutraal groen gas en elektriciteit in te kopen. Het saldo hiervan wordt maandelijks aan de directie

gepresenteerd. Onze externe accountant controleert jaarlijks de betrouwbaarheid van de CO2-boekhouding. De resultaten zie je terug in ons jaarverslag. Doel van Joulz is uiterlijk in december 2013 de CO2-uitstoot per medewerker met 25 procent gereduceerd te hebben ten opzichte van het jaar 2007. Kijk op www.joulz.nl voor het jaarverslag.

Meer informatie? Neem contact op metEdwin van der Hoff, sr. productmanager, telefoon 06 22 227 201 of mail edwin.vanderhoff@joulz.nl

Joulz-collega Chris Almekinders, 1e monteur elektra, gaat binnenkort twee weken aan de slag in Oeganda. Hij gaat Stichting PicoSol helpen bij het slaan van een waterput met een pomp die aangedreven wordt door zonne-energie. De put voorziet een school en zo’n tweehonderd gezinnen die in de buurt wonen van water. PicoSol biedt met zonne-energie kansen op een beter leven

voor de armste mensen op de wereld. Het gaat daarbij om kleinschalige projecten, die samen met de lokale bevolking worden gerealiseerd. Joulz ondersteunt PicoSol tijdens dit project in Oeganda en onderzoekt de mogelijkheid om deze stichting voor langere tijd te sponsoren.

Meer informatie? Kijk op www.picosol.org

pagina 6—

MVO

KlantenpanelWarmte Koude Opslag—

Installatieverantwoordelijkheid: goed geregeld?—

Kort nieuwsapril—

In actie voor NLdoet —Bijna vijftig Joulz-collega’s - verdeeld over vijf teams - hebben deelgenomen aan NLdoet; de grootste vrijwilligersactie van Nederland. De Joulz-medewerkers hebben daarmee de tijd die vanuit het bedrijf beschikbaar wordt gesteld voor team-activiteiten op een leuke én maatschappelijk nuttige manier ingevuld. Ze hebben onder andere opknap- en schilderwerk gedaan in tuinen, speeltuinen en in een manege voor gehandicapten. De Joulz-teams zijn tijdens hun vrijwilligerswerk allemaal bezocht door directieleden, die ook de handen uit de mouwen hebben gestoken. NLdoet wordt georganiseerd door het Oranje Fonds, samen met duizenden organisaties in het land. NLdoet zet vrijwillige inzet in de spotlights, omdat vrijwilligers het kloppend hart vormen van talloze sociale initiatieven.

Meer informatie? Kijk op www.nldoet.nl

Warmte Koude Opslag (WKO) neemt in Nederland een grote vlucht. Het beheren van een WKO is minder eenvoudig dan het lijkt. De eigenaar moet namelijk aantonen dat hij de balans in de ondergrond niet verstoort:wat aan warmte of koude aan de bodem wordt onttrokken moet er ook weer in terug. Binnen vijf jaar na ingebruikname van de WKO dient de installatie goed ingeregeld te zijn. Hierover moet je als eigenaar jaarlijks rapporteren aan de vergunningverlener.

Voor eigenaren van zo’n installatie in de provincie Utrecht organiseert Joulz op 21 mei een klantenpanel over dit onderwerp. Geïnteresseerden kunnen dan vragen stellen en ervaringen uitwisselen met elkaar en met specialisten van de provincie en Joulz.

Meer informatie? Neem contact op met Marije Groot, productmanager, telefoon 06 53 924 590 of mail marije.groot@joulz.nl

Iedere organisatie is volgens de wet verantwoordelijk voor de veiligheid en het onderhoud van haar elektrische installaties. Organisaties kunnen deze ‘Installatie-verantwoordelijkheid’ zelf regelen of de uitvoering van het onderhoud uitbesteden aan een erkend bedrijf. In de praktijk blijkt dat dit nog niet overal goed geregeld is, vaak vanwege gebrek aan achtergrondkennis. Joulz organiseert daarom masterclasses Installatieverantwoordelijkheid om organisaties in sectoren als de zorg, de tuinbouw, de utiliteit en de overheid

te informeren over het nut en de noodzaak van goed en veilig beheer en onderhoud. Tijdens de masterclasses wordt door experts uit de praktijk ingegaan op wet- en regelgeving rondom Installatie-verantwoordelijkheid, veiligheid en veilig werken en bijvoorbeeld de implementatie van NEN 3140 en NEN 3840. Meer informatie? Neem contact op met Patrick Kooij, sr. productmanager, telefoon 06 15 958 976 of mail patrick.kooij@joulz.nl

Toenemend enthousiasme over gelijkspanning—Joulz ziet veel mogelijkheden voor gelijk- spanningsnetten nu en in de toekomst in Nederland. Op verschillende manieren maken we ons hard voor de realisatie van gelijkspan-ningsnetten en mogen we ons één van de

voorlopers in Nederland noemen op dit gebied. Er bestaan veel misverstanden over de toepassing van gelijkspanning, mede omdat het kennis-niveau over het onderwerp per partij sterk verschilt. Daarom gaat Joulz

een congres over dit onderwerp organiseren. Onze partners op het gebied van gelijk- spanning, zoals Direct Current B.V., Siemens, Philips en TU Delft hebben al enthousiast gereageerd op dit idee. Het congres zal naar verwachting eind 2013 plaatsvinden.

Meer informatie? Neem contact op met Heidi Nachtegaal, sr. communicatie adviseur, telefoon 06 12 961 383 of mail heidi.nachtegaal@joulz.nl

pagina 7 —

MVO

Veiligheid —

Als binnen het verzorgingsgebied van netbeheerder Stedin een gaslucht wordt waargenomen, dan is de brandweer vaak als eerste ter plaatse. Bij een gaslek vóór de meter wordt vervolgens de storingsdienst van Joulz gewaarschuwd om de zaak veilig te stellen. In nauwe samenwerking met netbeheerder Stedin en de brandweer wordt het probleem vervolgens opgelost. Maar ook bij woning- en bedrijfsbranden wordt intensief samengewerkt. Brandweerman André Vogelaar van de brandweer in Numansdorp vertelt over het hoe en waarom.

Onlangs te lezen op twitter: @Brw_Klaaswaal -‘Gaslek Klaaswaal: Wij zijn er voor ieders veiligheid en de mannen van @JoulzNieuws voor de reparatie. Perfecte samenwerking.’ André Vogelaar, was bij het incident aanwezig als 1e Bevelvoerder. Hij legt uit: ‘Bij de storing in Numansdorp (gemeente Cromstrijen red.) ging het om een flink lek, dat ook nog eens in brand stond. Het klinkt misschien raar, maar eigenlijk is dat het veiligst. Het gas brandt dan gewoon op en dus is de situatie goed te beheersen. Als het niet brandt, kan het gas zich alle kanten op verspreiden en dan wordt het pas écht link.’

Precies tegelijkBij een incident zoals in Numansdorp komt het allemaal aan op perfecte onderlinge communicatie, aldus André. ‘Wij staan klaar met voldoende bluswater als de monteurs van Joulz de afsluiters hebben gevonden en paraat staan om ze dicht te draaien. Het dichtdraaien van de afsluiters en het blussen van de brand doen we precies tegelijk: als wij gaan blussen en de afsluiters zijn nog niet dicht, dan ontstaat alsnog een gevaarlijke gaswolk. Zijn we te laat, dan ontstaat onnodige schade.’

VeiligstellenBij grotere woning- en bedrijfsbranden roept de brandweer in principe ook altijd de hulp van Joulz in. Ook hier spelen de risico’s van gas een belangrijke rol. André: ‘Als wij een brandende woning of bedrijf moeten betreden, dan draaien we altijd als eerste de gaskraan dicht. Maar het liefst hebben we dat Joulz de zaak van buitenaf afsluit en bellen we via de alarmcentrale de storingsdienst. Alleen dan ben je er zeker van dat je het gasgevaar écht kwijt bent. Nadat de brand geblust is, stellen de monteurs van Joulz de zaak veilig. Ik heb wat dat betreft gewoon uitstekende ervaringen met Joulz.

De Werkverantwoordelijken wéten waar ze over praten en de monteurs zijn zeer vakbe-kwaam en weten precies wat van ze verwacht wordt. Dat werkt natuurlijk heel prettig.’

Gezamenlijk oefenenBij incidenten en calamiteiten zoals grootschalige gaslekken en brand, treedt Joulz op in de hoedanigheid van service provider van netbeheerder Stedin. Daarbij is het doel altijd: het veiligstellen van de situatie voor publiek, hulpverleners én monteurs, het zoveel mogelijk voorkomen van (extra) schade en het zo spoedig mogelijke herstel van de energielevering. In de meeste gevallen is de samen-werking met hulpverleners zoals de brandweer onderdeel van de normale, dagelijkse routine. Om beter voorbereid te zijn op uitzonderlijke calamiteiten, wordt er regelmatig ‘droog’ geoefend met allerlei betrokken partijen. Zo nu en dan neemt Joulz deel aan grote veld-oefeningen. Afgelopen zomer werd bijvoorbeeld nog een grootschalige rampenoefening voor liefst zeven brandweerkorpsen op touw gezet bij Sliedrecht. Daar bestond de oefen-situatie uit een neerstortend vliegtuig dat een hoogspanningskabel vernielde.

Samenwerking brandweer en Joulz cruciaal voor veiligheid—

André Vogelaar

pagina 8 —

MVO

Veiligheid en continuïteit bij The Greenery —

Nieuwe transformator voor AVR Botlek —

Joulz voert sinds begin dit jaar het beheer en onderhoud uit aan de middenspanningsinstallaties op twee grote locaties van The Greenery in Barendrecht en Bleiswijk. Het gaat om vrij grote terreinen met onder andere koelhallen, waar continuïteit in de levering van elektriciteit van essentieel belang is. Joulz neemt voor tenminste de komende vijf jaar ook de Installatieverantwoordelijkheid over.

Met een omzet van tegen de twee miljard euro per jaar, is The Greenery een belangrijke speler in de Nederlandse tuinbouw- en fruitsector. Vanuit de distributiecentra van de organisatie gaan het hele jaar door de meest uiteenlopende soorten groente en fruit de hele wereld over.

Joulz accountmanager Dirk Ockeloen vertelt: ‘De laagspannings-installateur, Technisch Bureau Koppes, die al op de locaties actief is, wilde graag samen met ons meedingen in een aanbesteding voor beheer en onderhoud van zowel laagspanning als de midden-spanningsinstallaties. Maar de aanbiedingen van de verschillende leveranciers bleken moeilijk met elkaar te vergelijken te zijn. Vervolgens is door The Greenery in samenwerking met een extern bureau de opdracht opnieuw in de markt gezet. Voor ons was het leuk om te zien dat onze eerste aanbieding daarbij duidelijk als leidraad heeft gediend voor deze nieuwe uitvraag.’

Verantwoordelijkheid vaak onderschatDe twee locaties waarvoor Joulz nu verantwoordelijk is, worden elk gevoed vanuit een inkooppunt van netbeheerder Stedin. Van daaruit

zorgt een eigen middenspanningsnet met een aantal transformatoren voor de benodigde spanning voor verschillende hallen, koelhuizen en kantoorvoorzieningen. Dirk: ‘De verantwoordelijkheid die organisaties hebben voor elektrische installaties wordt vaak onderschat. Totdat er iets mis gaat. Voor een organisatie als The Greenery is het uiterst belangrijk dat alle certificaten op orde zijn en dat men er alles aan doet de elektrische veiligheid en continuïteit te waarborgen. Bij een calamiteit als brand - maar ook wanneer producten bederven als gevolg van stroomuitval - willen verzekeraars zien dat dit niet het gevolg is van achterstallig onderhoud of onprofessioneel beheer.’

0-metingOmdat Joulz nu ook Installatieverantwoordelijk is, is allereerst begonnen met een 0-meting. Die geeft duidelijkheid over de staat waarin componenten in de middenspanningsinstallaties verkeren en of die verbeterd of vervangen moeten worden. Bovendien wordt zo ook precies in kaart gebracht waar kabels en componenten zich bevinden. Dat is weer praktisch in het geval van storingen: er gaat geen kostbare tijd verloren met zoeken. ‘Bij zo’n 0-meting merk je waarom het van belang is beheer en onderhoud bij een gespecialiseerde partij onder te brengen’, zegt Dirk. ‘Ook hier zie je dat de middenspanningsinstallaties de afgelopen jaren niet de aandacht hebben gehad die ze nodig hebben.’

Meer informatie? Neem contact op met Dirk Ockeloen, accountmanager, telefoon 06 55 892 259 of mail dirk.ockeloen@joulz.nl

Huishoudelijk- en bedrijfsafval dat niet meer gerecycled kan worden, wordt verbrand in de afvalenergiecentrale AVR in de Botlek. Tijdens een grote onderhoudsstop van de centrale in maart, heeft Joulz samen met fabrikant Smit uit Nijmegen de hoogspan-ningstransformator vervangen. Smit heeft de transformator gebouwd en op zijn plaats gezet. Joulz heeft de bekabeling aangepast en het geheel opnieuw aangesloten.

In afvalenergiecentrale AVR wordt restafval omgezet in diverse vormen van duurzame energie: elektriciteit, stoom en warm water voor de stadsverwarming van Rotterdam. De oude trafo die de voeding verzorgt van de centrale dateerde uit de jaren ’70 en was

aan vervanging toe. Smit heeft opdracht gekregen niet alleen de transformator te leveren, maar ook zorg te dragen voor de plaatsing en perfect aansluitwerk. Het plaatsen van de trafo is uitgevoerd door de firma Mammoet, specialist in zwaar hijswerk. Voor het aansluitwerk heeft Smit vervolgens Joulz in de arm genomen, vanwege eerdere, goede ervaringen in vergelijkbare projecten.

Joulz senior accountmanager Rogier Bedaux: ‘We hebben het gehele kabelwerk op ons genomen, zowel aan de 10 kV als de 25 kV zijde van de transformator. Aan de 25 kV-zijde moest een deel van de kabels uit de grond. Deze oude kabels zijn namelijk niet

meer aan te sluiten op een moderne trafo. Dit is opgelost door de oude kabel met een speciale mof te verbinden aan een nieuw type kabel.’

Meer informatie? Neem contact op met Rogier Bedaux, sr. accountmanager, telefoon 06 55 892 251 of mail rogier.bedaux@joulz.nl

pagina 9—

MVO

Slim geplande revisiebij onderhoudsstop AkzoNobel—

MVO ‘harde waarde’ in aanbestedingen—Bij aanbestedingsprocedures voor grote projecten en langdurige samenwerkingsverbanden, speelt maatschappelijk verantwoord ondernemen een steeds grotere rol. Nog niet zolang geleden was de prijs allesoverheersend. Tegenwoordig worden ook eisen gesteld aan bijvoorbeeld de reductie van CO2-uitstoot die wordt veroorzaakt door het werk. En er worden vragen gesteld over de mate waarin- en de wijze waarop de aannemer opleidingen organiseert voor beginnende technici en kansen biedt aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.

Twee jaar geleden won Joulz een aanbesteding met een waarde van meer dan 100 miljoen bij netbeheerder Alliander. Scope is het uitvoeren van grootschalige werkzaamheden in de gas- en elektrische infrastructuur in Amsterdam. Natuurlijk wogen prijs en kwaliteit zwaar. Maar de opdrachtgever was daarnaast één van de eersten die in een dergelijke aanbesteding veel punten uitdeelde voor MVO-aspecten. ‘In korte tijd is dit praktijk geworden bij praktisch alle grote aanbe-stedende organisaties’, vertelt Thomas Müller, bidmanager bij Joulz.

Volwassen en objectiefNu is het natuurlijk gemakkelijk om beloftes te doen in aanbestedings-documenten en een ‘mooi’ verhaal neer te zetten. Maar de ontwikkeling

naar een meer volwassen en objectieve beoordeling van MVO gaat snel. Thomas: ‘De MVO- en CO2-prestatieladders spelen daarin een hoofdrol. Voor opdrachtgevers wordt het daardoor eenvoudiger om objectief te bepalen wáár een opdrachtnemer precies staat met zijn beleid op dit gebied. De trede waarop je als bedrijf staat, wordt tenslotte bepaald door een onafhankelijke certificerende instantie. We zitten nu bijvoorbeeld voor het eerst in een aanbesteding waarin je niet meer een heel verhaal hoeft te schrijven, maar waar heel simpel punten worden uitgedeeld voor elke trede die je hebt op je certificaat MVO- en CO2-prestatieladder.’

Tijdens een grote onderhoudsstop op Bedrijvenpark Botlek heeft Joulz een algehele revisie uitgevoerd aan de hoogspanningstransformator bij AkzoNobel. Bij het onderhoud en de revisies van alle installaties op het gehele Botlek bedrijventerrein waren in totaal zo’n 12.000 technici en uitvoerende mensen betrokken. Een slimme planning en een goede coördinatie van het werk en de veiligheidsplannen zijn dus van groot belang.

AkzoNobel produceert in de Botlek jaarlijks 590.000 ton chloor. Direct gekoppeld aan deze productie zijn weer fabrieken van onder andere ShinEtsu (PVC) en Nufarm (gewasbescherming). Sinds 2005 verhuurt Joulz een enorme 150 kV - 240 MVA hoog-spanningstransformator aan AkzoNobel, waarmee deze fabrieken worden gevoed. Joulz maakte gebruik van een grote geplande onderhoudsstop om groot onderhoud uit te

voeren aan de trafo en om de regelschakelaar te reviseren. Dit werk werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met de fabrikant van de transformator; de firma Smit.

Als eigenaar van de trafo draagt Joulz ook de Installatie-verantwoordelijkheid. Contractmanager Christiaan Oosterhof van Joulz vertelt: ‘De trafo is in 2005 in gebruik genomen en dus vrij nieuw. Maar bij AkzoNobel is de belasting wel een stuk hoger en intensiever dan gemiddeld. Dus grijpen we een gelegenheid als deze direct aan om de transformator volledig te inspecteren en onderhoud uit te voeren. Omdat Joulz tijdens dezelfde periode ook onderhoudswerkzaamheden uitvoerde aan het Botlek station van TenneT, was er vanuit hier geen voeding. Dit betekent dat de gehele installatie spanningsloos was en we er onder ideale omstandigheden onderhoud konden uitvoeren.’

Meer informatie? Neem contact op met Christiaan Oosterhof, contractmanager, telefoon 06 11 749 308 of mail christiaan.oosterhof@joulz.nl

Christiaan Oosterhof

pagina 10—

MVO

Investeren in de toekomst:Iedereen doet mee—

MVO ‘harde waarde’ in aanbestedingen—

JINC helpt jongeren uit achterstandswijken op weg naar een goede start op de arbeidsmarkt. Door beroepsoriëntatie op de werkvloer, het aanleren van sociale vaardigheden en bijvoorbeeld sollicitatietrainingen. Hiermee worden jaarlijks ruim 24.000 leerlingen van de basisschool en het vmbo bereikt. Het doel: een juiste studiekeuze, minder kans op schooluitval en beter zicht op werk.

Gerlinde van Raalte, directeur van JINC Rotterdam legt uit: ‘We zijn een non-profit organisatie die grotendeels wordt gefinancierd door het bedrijfsleven. Meer dan 700 bedrijven - waaronder Joulz - dragen bij en stellen bijvoorbeeld mede-werkers beschikbaar als vrijwilliger. Die treden op als trainer of als coach of ze vertellen gewoon over hun beroep. Veel van de jongeren waarop wij ons richten, worden niet bepaald omringd door rolmodellen die ze de weg wijzen naar een plek die bij hen past op de arbeidsmarkt. Die leemte willen wij - samen met de mensen uit het bedrijfsleven - vullen. Eén van de manieren waarop we dat doen is in de vorm van bliksem-stages. In 2,5 uur heeft Joulz bijvoorbeeld een kleine groep jongeren laten zien en ervaren wat het werk nou eigenlijk inhoudt. Onze ervaring is dat elk bedrijf een leuk programma kan maken; of het nou een accountantskantoor is of een technisch bedrijf als Joulz.’

Joulz-medewerkers die wel eens een groepje leerlingen willen ontvangen of iets willen betekenen als coach of begeleider, kunnen contact opnemen met Jeroen Maarschalkerweerd (Joulz HR).

Meer informatie over JINC? Neem contact op met Gerlinde van Raalte, telefoon 010-760 0711 of mailgvraalte@jinc.nl

Jongeren die langdurig ziek zijn geweest, een lichamelijke beperking hebben of aan een chronische ziekte lijden, hebben het soms moeilijk op de arbeidsmarkt. We doen er als maatschappij alles aan om ziektes te genezen of om ziektes beheersbaar te maken. Maar dan?

Emma at Work is ontstaan uit een initiatief van het Emma Kinder-ziekenhuis in Amsterdam. De artsen daar vonden dat ze een extra stap moesten zetten. Want ‘gezond’ verklaard worden is één ding, maar je telt pas echt mee als je midden in de maatschappij staat. En werk is daarvoor van levensbelang. Zo is Emma at Work ontstaan. De organisatie is inmiddels ook actief in Utrecht en Rotterdam.

Eva Lunshof van Emma at Work vertelt: ‘Emma at Work bemiddelt jongeren in de leeftijd van 15 tot 25 jaar naar een passende werkplek. Via een intake met een van onze consultants brengen we in beeld wat de jongere kan, wat zijn of haar ambities zijn en met welke beperkingen je als werkgever eventueel rekening moet houden. Het belangrijkste is werkervaring opdoen en zo de afstand tot de arbeidsmarkt overbruggen. Ook kan Emma at Work advies geven over bijvoorbeeld mogelijke loonkostensubsidies of werkplek-aanpassingen. Die hoeven overigens lang niet altijd aan de orde te zijn. We bemiddelen jongeren naar vakantiebanen, bijbanen, flexibele en vaste banen. Het opleidingsniveau van de jongeren varieert van vmbo tot universitair. Ook de werkplekken zijn gevarieerd. We bemiddelen jongeren naar de meest uiteenlopende banen, tot in de bouw aan toe. Want wat soms onmogelijk lijkt, is in de praktijk tóch vaak te realiseren met een beetje flexibiliteit!’

Joulz is inmiddels met twee kandidaten van Emma at Work in gesprek en we zijn op zoek naar méér mogelijkheden. Joulz-medewerkers die ideeën, vacatures of projecten hebben, waarbij ondersteuning gewenst is van iemand van Emma at Work kunnen contact opnemen met recruiter Fatima Bouhriani, telefoon 06 11 370 813 of mail fatima.bouhriani@joulz.nl,

Meer informatie? Kijk op www.emma-at-work.nl of neem contact op met Eva Lunshof, telefoon 06 21 883 259.

Emma at Work

Ervaren hoe het werkt met JINC

Al het talent uit je omgeving tot z’n recht laten komen, ook dat is een vorm van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Joulz neemt daarom actief deel in organisaties die de arbeidsmarkt willen openbreken voor mensen met bijvoorbeeld een chronische ziekte of een sociaal-maatschappelijke achterstand. Twee van die organisaties stellen we hier voor.

pagina 11—

MVO

DuidelijkDuidelijkBetrokkenBetrokkenJaarverslag 2012

Onze maatschappelijke betrokkenheid loopt als een rode draad door het jaarverslag. Met onze historie als voormalig nutsbedrijf op de achter-grond, is betrokkenheid voor ons vanzelfsprekend: als collega’s, met onze klanten en leveranciers en met de omgeving waarin wij werken. Doordat we die betrokkenheid ook echt uitdragen, heeft Joulz

afgelopen jaar als eerste bedrijf in Nederland de vijfde, en hoogste, trede van de MVO-prestatie-ladder bereikt. Wij zijn hier erg trots op. Deze trede hadden we niet kunnen bereiken zonder intensieve samenwerking binnen het bedrijf en met u, onze relatie!

pagina 12—

MVOJoulz jaarverslag 2012 online —De resultaten van Joulz over 2012 zijn bij elkaar gebracht in ons zojuist verschenen jaarverslag. We nodigen iedereen graag uit ons jaarverslag te bekijken via www.joulz.nl/jaarverslag2012 of scan de QR code.

DuidelijkBetrokkenJaarverslag 2012Jaarverslag 2012

pagina 13—

MVO

Bij studeren komt tegenwoordig heel wat meer kijken dan met je blocnote en een studieboek naar college gaan. Terwijl er volop maatregelen genomen worden om energie te besparen, neemt het gebruik van elektriciteit op de Rotterdamse Erasmus Universiteit toch toe. Joulz heeft daarom opdracht gekregen om de capaciteit op middenspanningsgebied flink uit te breiden.

Het toenemende gebruik van ICT-middelen gaat vanzelfsprekend niet voorbij aan het onderwijs. Dat geldt ook voor de Erasmus Universiteit, met zijn campus die rond de twintigduizend studenten en tegen de vierduizend medewerkers huisvest. Met name laptops, PC’s, digitale schoolborden, beamers, servers en netwerkapparatuur om de informatiehuishouding op gang te houden, zijn verantwoordelijk voor het toenemende elektriciteitsverbruik.

VernieuwingsslagAndreas Muilwijk, die namens de universiteit als opdrachtgever optreedt: ‘Er is hier beslist aandacht voor energievraagstukken.

Niet voor niets scoren we steeds het hoogst van alle Nederlandse universiteiten als het gaat om energiebesparende maatregelen. Die lopen uiteen van de realisatie van Warmte Koude Opslag tot en met het slimmer schakelen van verlichting en luchtbehandelingsinstallaties. Evengoed is duidelijk dat er gewoon meer vermogen nodig is voor een veilige en ongestoorde elektriciteitsvoorziening nu en in de toekomst. Maar de universiteit richt zich vanzelfsprekend allereerst op onderzoek en onderwijs en niet op vraagstukken die met hoog- en midden-spanning te maken hebben. We hebben voor Joulz gekozen omdat daar alle disciplines in huis zijn om het project helemaal turn-key op te opleveren. Maar zeker zo belangrijk is dat de samenwerking professioneel en plezierig verloopt.’

In het project dat nu loopt wordt de midden-spanningsinstallatie omgezet van 10 kV naar 23 kV. Dat betekent een behoorlijke vernieuwingsslag. Andreas: ‘Joulz ontzorgt ons hierbij volledig. Van de engineering tot en met de contacten met de netbeheerder en van het daadwerkelijk uitvoeren van

technische werkzaamheden tot en met het overnemen van de installatie- verantwoordelijkheid.’

Oplossingen die werkenOm de campus van ‘nieuwe energie’ te voorzien, is een tweetal nieuwe trans- formatoren geplaatst in een nieuw energiehuis. Het tijdig plaatsen en aansluiten daarvan was één van de mijlpalen in het project, omdat er eind 2012 een nieuwe parkeergarage op aangesloten moest worden. Andreas: ‘Het plaatsen van de transformatoren was een behoorlijk spectaculaire operatie. Ze zijn over de voetpaden van de campus vervoerd. Prettig in de samenwerking met Joulz is dat er niet snel moeilijk wordt gekeken. Ook al wordt het ingewikkeld: er komen gewoon oplossingen op tafel die werken.’

Meer informatie? Neem contact op met Pieter van Swieten, projectcoördinator, telefoon 06 53 978 202 of mail pieter.vanswieten@joulz.nl

Méér middenspanningvoor de Erasmus Universiteit —

pagina 14 —

dMVO

Professioneel en plezierig

Openbare verlichting belangrijk voor sociale- en verkeersveiligheid—Aandacht voor OV is terugOnlangs hebben de vijf gemeenten op Voorne-Putten een vernieuwd contract getekend met CityTec, onderdeel van Joulz. Het contract loopt vijf jaar en behelst het onderhoud en het oplossen van storingen aan de openbare verlichting. Ook voor de uitvoering van projecten, zoals nieuwe aanleg van openbare verlichting en het aanpassen van de openbare verlichting bij wegreconstructies wordt CityTec regelmatig ingezet. Rainco van Egmond, van de gemeente Hellevoetsluis: ‘De prijs-kwaliteitsverhouding is gewoon goed.’

Historisch gezien was het onderhoud en beheer van openbare verlichting (OV) de verantwoordelijkheid van de gemeentelijke energie- bedrijven. Rainco van Egmond is onder andere verantwoordelijk voor de OV in de gemeente Hellevoetsluis. Hij vertelt: ‘Het was een taak van de gemeenten. Met de liberalisering van de energiemarkt is dat allemaal totaal veranderd. De kennis van OV is in feite meeverhuisd naar bedrijven als CityTec. De laatste jaren zie je daar weer een kentering in: gemeenten hebben openbare verlichting weer op de agenda staan en ze werken er hard aan meer grip te krijgen op het onderwerp. Dat vraagt om een andere manier van samenwerken met het bedrijf dat onderhoud en beheer uitvoert. In het nieuwe contract met CityTec hebben we dat goed geregeld.’

Inzicht en overzichtOpenbare verlichting speelt een belangrijke rol in de sociale- en verkeersveiligheid. Daarnaast vormt het een stevige kostenpost op de energierekening. Rainco: ‘Hier in Hellevoetsluis komt 45 procent van de energiekosten voor rekening van de OV. Het zijn allemaal punten die maken dat de aandacht voor openbare verlichting groeit.

Belangrijk is voor ons dat we overzicht en inzicht krijgen. Met het nieuwe contract hebben we dat goed en transparant geregeld. Voor standaard werkzaamheden zijn standaardprijzen afgesproken, materialen worden gestandaardiseerd en werkafspraken zijn prima. In de kwaliteit van de dienstverlening bij bijvoorbeeld storingen, hebben we alle vertrouwen, gezien onze ervaringen uit het verleden met CityTec. Waar we met elkaar nog meer werk van moeten maken is een zo exact mogelijk beeld krijgen van wat er zoal staat aan masten en armaturen en in welke staat het allemaal verkeert. Aan het op orde brengen en houden van die gegevens wordt door CityTec hard gewerkt, maar we hebben in dat opzicht nog wel wat te wensen. Er is nu één lange lijst met alle ruim 9000 lichtpunten in de gemeente en alle mogelijke types armaturen. Dat hopen we in de toekomst nog eens overzichtelijker, maar bovenal grafisch, gepresenteerd te krijgen.’

Mijn CityTecAls het gaat om transparantie, heeft CityTec onlangs een belangrijke stap vooruit gezet met de introductie van de klantportal Mijn CityTec, vindt Rainco. ‘We kunnen nu via internet exact zien wat de status is van de behandeling van aangemelde storingen. Met als gevolg dat je burgers beter kunt informeren over wat er met gemelde storingen gebeurt. Dat past goed bij één van onze belangrijkste doelstellingen: “een goede dienstverlening voor de burgers”. Voor ons is het boven-dien handig dat we terug kunnen kijken in de historie.’

Meer informatie? Kijk op pagina 18 of neem contact op met Jelle Vermunt, telefoon 06 15 021 984 of mail jelle.vermunt@citytec.nl

Rainco van Egmond, gemeente Hellevoetsluis

pagina 15 —

MVO

‘Technici opleiden cruciaal’ In januari van dit jaar was de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb op werkbezoek bij de Joulz-bedrijfsschool. Hij benadrukte daarbij nog eens hoe belangrijk het is voor zowel de stad als het bedrijfsleven om te investeren in opleidingen. ‘Het is cruciaal dat grote spelers als Joulz doorgaan met het zelf opleiden van technici. Zeker als de economie weer aantrekt, ontstaat er een nog grotere vraag naar gekwalificeerde technici.’

Joulz OpleidingsunitTechnische vakkrachten op maat—Ondanks de economische crisis staan technische bedrijven voor een enorme uitdaging als het gaat om het werven van vakkrachten. De vergrijzing onder technische medewerkers en het geringe aanbod van jongeren die een technische studie doen, vragen om een eigenzinnige aanpak. Joulz voorziet zichzelf onder andere van nieuwe technische vaklui met behulp van twee complete leerlingenteams samengebracht in de Joulz Opleidingsunit (JOU). De deelnemers leren het vak in de praktijk zoals we die bij Joulz dagelijks tegenkomen. Zo leiden we vakkrachten op maat op, die makkelijk inzetbaar zijn binnen het bedrijf.

De twee leerlingenteams tellen in totaal zo’n 100 studenten. De teams hebben daarnaast alle functies die een ‘gewoon’ team bij Joulz ook heeft: een teamleider, uitvoerders, planners en administratieve krachten. Daarnaast heeft elke unit een aantal werkbegeleiders - ervaren monteurs die de deelnemers de kneepjes van het elektriciteits- of gasvak kunnen leren. De leerlingen in de teams hebben verschillende niveaus. Sommigen halen er hun MBO-opleiding of hebben die net afgerond en moeten eerst praktijk-ervaring opdoen, zodat ze daarna volwaardig aan de slag kunnen binnen Joulz. Anderen zijn zogeheten zij-instromers; ervaren technici uit bijvoorbeeld de installatietechniek, die zich willen bekwamen in de energietechniek en hun loopbaan bij Joulz willen voortzetten.

Onder spanningCor van der Gaag is uitvoerder bij één van de JOU-teams. Hij vertelt: ‘De MBO’ers lopen zo’n twee jaar mee, de zij-instromers zijn gewoonlijk met een half jaar tot een jaar klaar om hun Aanwijzingen in ontvangst te nemen waarmee ze als monteur aan het werk kunnen gaan.’ Een groot verschil met een ‘gewone’, schoolse opleiding, is dat JOU-leerlingen meewerken in de echte praktijk, in concrete Joulz-projecten. Cor: ‘De werkzaamheden die we uitvoeren zijn écht. Dat betekent bijvoorbeeld dat elektrische installaties écht onder spanning kunnen staan en gasinstallaties écht onder druk, maar wel onder toezicht van de werkbegeleider. Het is net als met autorijden; dat leer je ook pas goed als je echt aan het verkeer deelneemt.’

Meer informatie? Neem contact op met Ed Prinsze, teamleider, telefoon 06 53 732 853 of mail ed.prinsze@joulz.nl. Op youtube is een filmpje te zien over de opleidingsunit, zoekterm: Joulz Opleidingsunit.

Joulz-projectverantwoordelijke Edwin Hazelzet: ‘Goed werk door eigen mensen’‘Ik heb JOU onlangs ingezet voor het aanleggen van de elektrische installaties in een hoogbouwproject. Normaal zouden we dit soort werk vrijwel zeker uitbesteed hebben, maar nu hebben we het met ‘eigen’ mensen kunnen doen. Nadat we eenmaal goede afspraken hadden gemaakt, is de uitvoering door JOU uitstekend verlopen. Let wel: er werd gewerkt op een drukke bouwplaats, waar je elkaar gemakkelijk in de weg loopt en afhankelijk bent van elkaar. Dat vraagt het nodige als het gaat om de organisatie en de communicatie met de verantwoordelijke hoofdaannemer. Maar dat is gewoon prima verlopen.’

pagina 16 —

MVO

De bedrijfswagens van Joulz zijn de belangrijkste bron van CO2-uitstoot als direct gevolg van onze bedrijfsactiviteiten. Veruit de eenvoudigste manier om dit terug te dringen is natuurlijk het reduceren van het brandstofgebruik door zuinig én veilig te rijden. Met de competitie ‘Ranking the Cars’ zijn 23 Joulz-bedrijfswagenbestuurders verwikkeld in de strijd om kampioen zuinig rijden te worden. De drie zuinigste rijders doen op 13 juni mee aan de landelijke Drivers Challenge, georganiseerd door PostNL, ANWB, Siemens, BAM en Eneco. Daar wordt uitgemaakt wie van de bedrijfs-wagenbestuurders ‘het nieuwe rijden’ het beste beheerst.

Voor Ranking the Cars wordt het brandstofverbruik per gereden kilometer een aantal maanden nauwlettend gevolgd. Als norm-verbruik wordt het door de autofabrikant opgegeven verbruik per kilometer bij gecombineerd gebruik (binnen en buiten de bebouwde kom) gehanteerd. Daarbij wordt 25 procent extra verbruik opgeteld, aangezien dit het realistische, normale verbruik beter benadert. Zo kunnen verschillende typen bedrijfswagens toch eerlijk met elkaar vergeleken worden. De Ranking the Cars-deelnemers krijgen maandelijks een overzicht van hun prestaties en hun positie op de ranglijst. Na twee maanden competitie is inmiddels de helft van de deelnemers erin geslaagd de norm te verslaan en dus een stuk zuiniger te rijden.

‘Spelleider’ bij Joulz is Edwin van der Hoff , tevens verantwoordelijk voor de CO2-boekhouding. Hij vertelt: ‘Het is een spel, maar wel met serieuze bedoelingen. We willen graag weten of- en zo ja welke - besparingen haalbaar zijn en hoe zuiniger rijden wordt beleefd door de bestuurders. Uitgangspunt is het door de overheid gepropageerde ‘nieuwe rijden’. Zo kun je bijvoorbeeld brandstof besparen door je wagen te laten ‘uitrijden’ als je een stoplicht nadert, door je bandenspanning op peil te houden en door steeds in de juiste versnelling te rijden. Overigens gaat het ons niet alleen maar om de brandstofbesparing. “Het nieuwe rijden” is ook veiliger. Bovendien past vol gas optrekken bij het stoplicht of iedereen op de linkerbaan voorbij scheuren niet echt bij ons duurzame imago.’

Meer informatie? Neem contact op met Edwin van der Hoff , productmanager, telefoon 06 22 227 201 of mail Edwin.vanderhoff @joulz.nl.

Niet veilig = Niet doen—Tijdsdruk, druk vanuit de klant om een storing toch maar zo snel mogelijk op te lossen, improviseren omdat je niet beschikt over het juiste gereedschap of materiaal. Dit zijn de omstandigheden die vaak een rol spelen in het ontstaan van ernstige arbeidsongevallen. Het door de directie van Joulz opgestelde motto ‘Niet veilig = Niet doen’ helpt medewerkers van Joulz om de druk te weerstaan en dus veilig te werken. Ook leveranciers worden hierin nauw betrokken.

‘Niet veilig = Niet doen’ is misschien wel de belangrijkste ‘leefregel’ voor Joulz-medewerkers. Alweer een aantal jaren geleden hebben we deze regel geïntroduceerd. Doel is te voorkomen dat mensen om wat voor reden dan ook werken onder omstandigheden die onaanvaardbare risico’s met zich meebrengen. Want zeker bij het werken met gas, elektriciteit en warmte kan dat fatale consequenties hebben. Het is lastig één op één verbanden te leggen. Wel kunnen we vaststellen dat het aantal ernstige

incidenten met lichamelijk letsel sinds de introductie van het ‘Niet veilig = Niet doen’ - principe sterk is afgenomen. De klanten van Joulz zijn zeer positief over de manier waarop we het motto invullen. Inmiddels zijn we zover dat ook onze onderaannemers ‘Niet veilig = Niet doen’ omarmen. Hans van Rijkom, hoofd Veiligheid bij Joulz: ‘We organiseren tegenwoordig geregeld bijeenkomsten voor onze leveranciers en onderaannemers. De bedoeling is ze bewust te maken van en mee te laten doen met het integriteits- en MVO-beleid van Joulz. ‘Niet veilig = Niet doen’ is daar een belangrijk onderdeel van. Onze eerste zorg betreft de veiligheid en gezondheid van medewerkers en publiek. Het werkt natuurlijk niet als onze eigen mensen een situatie te gevaarlijk achten en onze aannemers vrolijk verder graven.’

Meer informatie? Kijk op www.joulz.nl/gedragscode of neem contact op met Hans van Rijkom, hoofd Veiligheid, telefoon 06 15 958 952 of mail hans.vanrijkom@joulz.nl

Medewerkers strijden om titel ‘kampioen zuinig rijden’ —

pagina 17—

MVO

Joulz en sociale media ‘Het draait om de inhoud’—Als bedrijf wil je zijn waar je doelgroep is. Of het nu om klanten, medewerkers of de ‘klanten’ van onze klanten gaat: ze communiceren steeds vaker via sociale media. Inmiddels weten we steeds beter wat werkt en wat niet in de wereld van sociale media, aldus Gijs Lambooij van Joulz Communicatie: ‘Het draait om de inhoud. Je krijgt pas waardevolle interactie als je zelf ook iets van waarde weet te melden.’

Via sociale media als Twitter, Facebook, LinkedIn en Youtube zie je - meer dan ooit - wat mensen van je bedrijf denken. Zeker voor een bedrijf als Joulz - dat met zijn bijna 1300 bedrijfswagens door het hele land behoorlijk zichtbaar is in de buitenwereld - is het van belang hierin actief deel te nemen.

De sociale media-kanalen die Joulz gebruikt, hebben elk hun eigen functie. Zo wordt Twitter met name gebruikt om nieuws te verspreiden. Facebook wordt ingezet voor het onderhouden van contacten met publiek, collega’s en potentiële medewerkers. Op het Youtube-kanaal van Joulz laten we ons werk zien en zie je video’s van projecten en evenementen waar we trots op zijn. Via LinkedIn-groepen onderhouden we contacten met zakelijke relaties. Daarnaast beschikken we over een eigen, intern sociaal medium: ZoeV - Zoeken en Vinden - waar deskundige collega’s informatie met elkaar uitwisselen. Gijs: ‘Zo houden we het overzichtelijk en kun je het belangrijkste doen wat nodig is voor een eff ectief gebruik van sociale media. Het vraagt wel om constante aandacht, zeker als het gaat om

snel reageren op klachten of vragen die via deze kanalen gemeld worden. Maar ook als je bijvoorbeeld een LinkedIn-groep bij elkaar weet te brengen van geïnteresseerden in een bepaald onderwerp werkt het zo. Als je de groep blijft “voeden” met interessante ideeën van deskundige collega’s, dan blijft het “leven” er lang in.’

Joulz op Facebook: facebook.com/ontmoetjoulzJoulz op Twitter: @JoulzNieuwsJoulz op LinkedIn: linkedin.com/company/joulzJoulz Youtube-kanaal: youtube.com/user/OntmoetJoulz

Alle storingen in deopenbare verlichting in kaart—

Sinds half januari kunnen klanten van CityTec gebruik maken van de vernieuwde klantenportal Mijn CityTec. Met een paar muisklikken hebben klanten zo altijd een compleet en actueel overzicht van storingen in de openbare verlichting die door CityTec in behandeling zijn genomen. De status van de storingis meteen zichtbaar en klanten kunnen storingen via de portal melden.

Storingen in de openbare verlichting worden in de regel gemeld aan de gemeente. Die speelt ze weer door aan CityTec, zodat monteurs op pad kunnen om de zaak te repareren. Voortaan zien klanten precies welke storingen nog open staan, wat er gebeurd is en wat er eventueel nog gedaan moet worden. Opgeloste storingen uit het verleden blijven eveneens zichtbaar, zodat je ook kunt zien of een storing regelmatig terugkeert. CityTec monteurs vullen op de locatie van de storing digitaal alle gegevens in en die staan dan direct online.

Mijn CityTec heeft tal van voordelen voor de klant. Zo kunneninwoners van een gemeente die een storing hebben gemeld netjes op de hoogte worden gehouden van de voortgang. Maar er kunnen ook analyses worden gemaakt, bijvoorbeeld van de aantallen en het type storingen die zich voordoen. De performance van CityTec als dienstverlener wordt hiermee glashelder.

Alle klanten van CityTec - met uitzondering van de zeer grote steden die hiervoor eigen systemen onderhouden - zijn inmiddels bezocht en hebben een demonstratie gekregen. Marije Dijkstra, bij CityTec verantwoordelijk voor de klantportal: ‘We vinden het bij CityTec belangrijk dat de klanten up-to-date inzicht hebben in de status van hun storing, vroeger was dat minder duidelijk. Klanten hebben dat aangegeven en wij zijn daarmee aan de slag gegaan. En de reacties zijn heel positief. Je ziet ook dat er direct vanaf de start door vrijwel alle klanten heel intensief gebruik van wordt gemaakt. Leuk is ook dat we zowat elke dag tips krijgen van klanten over hoe we de dienst nog verder kunnen uitbreiden en verbeteren. Daaraan merk je dat we met Mijn CityTec op de goede weg zitten.’ Meer informatie? Neem contact op met Marije Dijkstra, telefoon 06 53 779 311 of mail marije.dijkstra@citytec.nl

pagina 18—

MVO

Het begon zo’n tien jaar geleden als een grapje van de toenmalige Joulz directeur: ‘Onze noodstroomaggregaten zouden eigenlijk vrouwennamen moet hebben’. Waarom? Omdat Joulz toen nog een echt mannenbedrijf was. En het bedrijf kon wel een vrouwelijke ‘touch’ gebruiken. Zo gezegd, zo gedaan. Inmiddels hebben alle aggregaten een vrouwennaam. En deze zijn niet willekeurig gekozen. De 38 aggregaten van Joulz zijn allen vernoemd naar vrouwen uit het leven van de medewerkers van de afdeling die de aggregaten vervoert, plaatst en bedient: de dochters en echtgenotes.

Een noodstroomaggregaat wekt autonoom elektriciteit op met behulp van een dieselmotor en een generator. Joulz beschikt over een eigen aggregatenpark met verschillende vermogens, van 9 kVa tot en met 2 MW. Deze ‘dames’ worden door Joulz vooral ingezet bij storingen en bij geplande werkzaamheden aan het energienet. Want energie is een basisvoorziening die als het maar even kan altijd beschikbaar behoort te zijn. Daar moeten we op kunnen rekenen. Dat is waar Joulz voor staat.

Meer informatie? Neem contact op met Severt van der Stad, projectcoördinator, telefoon 06 14 655 375 of mail severt.vanderstad@joulz.nl

Alle storingen in deopenbare verlichting in kaart—

Joulz ‘dames’ zorgen voor energie—

Boven: Amber, Charlotte en NoorOnder: Dionne, Holly en Stephanie

pagina 19—

MVO

‘Nieuw’ duurzaam kantoor in hartje stad—

Deze zomer verhuist Joulz naar een ̒nieuw ̓ herontwikkeld en duurzaam pand aan het Willemsplein in Rotterdam. Zo’n 350 medewerkers (directie en kantoorpersoneel) betrekken een voormalig jeneverpakhuis in het oude havengebied aan de Maas. Bij de keuze voor deze locatie zijn we niet over één nacht ijs gegaan. Het was de nadrukkelijke wens om geen nieuw gebouw, maar een bestaand pand te betrekken. Een bedrijf met Rotterdamse wortels wil aanwezig zijn in het hart van de stad. Goede bereikbaarheid per openbaar vervoer was ook een vereiste. Het ruim honderd jaar oude pand waarop de keuze viel, voldoet aan alle eisen, maar moest wel van onder tot boven onder handen worden genomen.

Projectontwikkelaar en eigenaar van het pand, LSI, is verantwoorde-lijk voor de verbouwing. Als huurder heeft Joulz echter een zeer belangrijke inbreng in de wijze waarop het gebouw gebruiksklaar wordt gemaakt en ingericht. Het gaat om een ingrijpende verbouwing. Van het bestaande pand is een laag afgehaald en er worden drie lagen opgebouwd. Joulz beschikt straks over een entree op de begane grond, vergader- en ontmoetingsruimten op de eerste etage en drie kantoorverdiepingen. De bovenste drie etages worden verhuurd aan derden. Joulz heeft straks wel een geheel eigen entree en deelt met de andere huurders uitsluitend de parkeergarage.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is voor Joulz werken met zorg voor het milieu en zorg voor onze omgeving. En dat geldt ook voor de huisvesting. Niet alleen blijft er nu een historisch pand voor de stad behouden. Ook bij de verbouwing én bij het toekomstige gebruik van het gebouw neemt duurzaamheid een belangrijke plaats in. ‘Geen woorden maar daden’, is hier het devies. Er zijn tal van duurzame aspecten die ervoor zorgen dat dit herontwikkelde pand het stempel duurzaam mag dragen.

pagina 20—

MVO

‘Geen woorden maar daden’

Het kantoor is voorzien van een Warmte Koude Opslag (WKO)installatie. Met WKO wordt in de zomer koud grondwater gebruikt om het gebouw te koelen. Het opgewarmde water wordt teruggepompt in de bodem. In de winter kan het dan weer gebruikt worden om het gebouw aangenaam te verwarmen. Dit levert een aanzienlijke energiebesparing op.

Joulz houdt rekening met de ecologie in de Rotterdamse binnenstad. Zo worden er vogelkastjes geplaatst voor aanwezige vogelsoorten.

Er wordt slim gebruik gemaakt van de inval van daglicht, zodat het licht niet onnodig aan hoeft. Bovendien is alle verlichting uitgerust met bewegingssensoren. En dus gaat het licht automatisch uit als er niemand in de ruimte aanwezig is.

In het kantoor wordt op alle mogelijke manieren water bespaard. Met waterbesparende kranen, -toiletvoorzieningen en douches.

Joulz betrekt haar leveranciers bij maatschappelijk verantwoord ondernemen en CO2-reductie. Dat geldt ook voor de bouwers. Bij de bouw is er optimale afstem-ming met de ontwikkelaar en de aannemers. Door deze afstemming wordt er scherp op toegezien dat materialen niet verspild worden. En dat het bouwafval duurzaam wordt verwerkt.

In het pand wordt het afval uiteraard gescheiden. Afval wordt bovendien tot een minimum beperkt. Er is bijvoorbeeld minder papierafval, omdat er ‘digitaal’ wordt gewerkt.

BREEAM - very goodBestaande gebouwen verduurzamen door ze goed te verbouwen en ze daarna goed te bewonen. Dat is de inzet van Joulz voor het nieuw te betrekken kantoor. Maar hoe maak je dat meetbaar? Het BREEAM-NL certificaat helpt daarbij.

BREEAM-NL is een van oorsprong Engelse methode om de milieu-en duurzaamheidsprestaties van gebouwen in kaart te brengen. Het is de meest gebruikte norm ter wereld op het gebied van vastgoed en duurzaamheid. De methode maakt onderscheid tussen nieuw te bouwen en bestaande gebouwen, zodat een ‘eerlijk’ beeld ontstaat en geen appels met peren worden vergeleken.

Nu kennen we in Nederland natuurlijk het (wettelijk verplichte) Energielabel en Energieprestatielabel Gebouwen (EPG). Deze zijn volledig geïntegreerd in BREEAM-NL. De score wordt uitgedrukt in een schaal van van 1 (kan er mee door) tot 5 (kan niet beter). Joulz streeft voor het nieuwe kantoor naar 3 sterren (very good).

pagina 21—

MVO

Restwarmte: duurzameenergiebron met toekomst—

Stadsverwarming met behulp van restwarmte is een duurzaam alternatief voor verwarming met aardgas of elektriciteit. Het gebruik ervan heeft in Nederland nog geen hoge vlucht genomen. Amper 300 duizend woningen en bedrijven hebben een warmte-aansluiting. En dat terwijl de omstandigheden in Nederland hiervoor ideaal zijn: er is veel restwarmte beschik-baar bij elektriciteitscentrales en industrie, dicht bij grote bevol-kingsconcentraties. Joulz verwacht een toenemend gebruik van stadsverwarming en breidt haar warmte-activiteiten uit om een belangrijke rol te spelen in aanleg en beheer en onderhoud.

Het idee is eigenlijk simpel. In tal van industriële processen komt een constante stroom warmte vrij waar vaak weinig of niets mee gedaan wordt. De warmte verdwijnt nu nog vaak in de lucht of in het (oppervlakte)water. Een deel van de energie die zo verloren gaat, kun je prima gebruiken om huizen en bedrijven mee warm te stoken. De CO2-uitstoot in een woning of bedrijf met stadsverwarming ligt maar liefst ruim 30 procent lager dan als hetzelfde gebouw warmte betrekt van een hoogrendement CV-ketel. In een gemiddeld huishouden gaat 4/5 van de energiebehoefte op aan verwarming en warm tapwater. De CO2-besparing is dan ook aanzienlijk.

Overheid springt bij Stadsverwarming kan dus relatief eenvoudig een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de energievoorziening. Toch heeft het onderwerp lange tijd te weinig aandacht gehad van producenten, beleidsmakers en overheid. Daar is recent verandering in gekomen. De Europese Unie eist nu van alle lidstaten dat ze eind 2015 een inventarisatie hebben van de mogelijkheden voor hergebruik van restwarmte. Verder wordt stadsverwarming sinds kort meegewogen bij het vaststellen van het energielabel voor bestaande gebouwen en kunnen warmteprojecten meedingen naar subsidie in het kader van SDE+ (Stimulering Duurzame Energieproductie).

Marwin Roijé van Joulz is verantwoordelijk voor de verdere uitbouw van de warmteactiviteiten van Joulz. Hij vertelt: ‘Eigenlijk is het gek. Er gaat - terecht - veel aandacht uit naar wind- en zonne-energie omdat deze duurzame energie-opwekking erg zichtbaar is. En dat terwijl tegen relatief lage kosten een enorme reductie van CO2-uitstoot mogelijk is als we restwarmte beter benutten. In landen als Zweden en Denemarken - waar de omstandigheden door de harde, rotsachtige ondergrond feitelijk minder gunstig zijn

dan hier - is 60 tot 70 procent van de woningen aangesloten op stadsverwarming. Er is dus nog een wereld te winnen.’

Ontwerp, aanleg en beheerInmiddels speelt Joulz meer en meer een rol van betekenis in het ontwerpen, aanleggen en beheren van warmtenetten. Een belang-rijke stap is vorig jaar gezet met het verhelpen van storingen en het onderhouden van de installaties van Essent Local Energy Solutions in Brabant (ongeveer 45.000 aansluitingen). Deze warmtenetten worden grotendeels gevoed met restwarmte uit de Amercentrale in Geertruidenberg. Daarnaast verzorgt Joulz het operationele beheer van het Eneco-warmtenet in Amstelveen. Ook heeft Joulz warmte-netten in diverse gemeenten aangelegd, bijvoorbeeld in Amstelveen, Beverwijk en Bergen op Zoom. Momenteel lopen er projecten in het Rotterdamse Katendrecht en in Utrecht Leidsche Rijn, die Joulz het predicaat ‘contractaannemer’ moeten opleveren voor Eneco.

pagina 22—

MVO

Een stadswarmtenet is te vergelijken met een cv-installatie in een woning:water stroomt rond in een gesloten leidingsysteem, maar dan in het groot

AfvalverbrandingBiomassaElektriciteitscentraleIndustrie

Warmteover-drachtstation

Afgekoeld water

Warmtebron

Méér dan warmteJoulz richt zich op het ontwerpen, bouwen en beheren van energie-infrastructuren en -installaties voor Warmte, Stoom, CO2 en Warmte Koude Opslag (WKO):

- het ontwerpen en aanleggen van ondergrondse infrastructuur en installaties- het verzorgen van storingen en onderhoud, inclusief 24/7 storingswachtdienst- specialistische diensten zoals kathodische bescherming en lekdetectie

De warmte-activiteiten worden verzorgd door onze 35 VeWa-gecertificeerde collega’s. VeWa staat voor Veiligheid Warmte en is vergelijkbaar met de BEI en de VIAG. Daarnaast beschikt Joulz over Lloyds gecertificeerde lassers en eigen civiele ploegen inclusief materieel ten behoeve van de aanleg van warmtedistributie en andere ondergrondse infrastructuur.

Meer informatie? Neem contact op met Marwin Roijé, telefoon 06 29 590 911 of mail marwin.roije@joulz.nl

Minder storingsminutendoor slimme verklikkers—

In opdracht van Stedin is Joulz vorig jaar begonnen met het op grote schaal plaatsen van intelligente storingsverklikkers in het elektriciteitsnet. Daardoor weet Stedin eerder dat er een storing is en kan zij de locatie van storingen aanduiden, waardoor Joulz-storingsmonteurs nog gerichter op pad kunnen. Zo helpt nieuwe technologie om de impact en duur van storingen fors te reduceren.

Het middenspanningsnet van Stedin is opgebouwd uit ringen (zie illustratie). Bij een storing in de middenspanning valt een deel van de ring uit. Wélk deel precies en wat de storing inhoudt moeten monteurs nu nog vaak stap voor stap uitzoeken. Met een beetje pech kan dat een hele tijd duren. Elk station in de ring moet bezocht worden, totdat is vastgesteld in welk netdeel de storing zich voordoet. Dát er een storing is weten we bovendien pas als het storingsnummer wordt gebeld.

Sneller stroomIn de Stedin-netten worden nu twee soorten intelligente storingsverklikkers geplaatst. Het eenvoudigere type geeft bij storing via glasvezelkabel en een GPRS-verbinding een signaal af naar het Bedrijfsvoeringscentrum (BVC) van Stedin. Daardoor weet men in het BVC onmiddellijk dat er iets mis is en kan vrij precies bepaald worden wáár het probleem zich voordoet. Als het publiek het storings-nummer gaat bellen, zijn de monteurs al onderweg. Hoe sneller bekend is waar de storing zit, hoe sneller de ring zo geschakeld kan worden dat zoveel mogelijk mensen weer stroom hebben. Een geavanceerder type storingsverklikker wordt ook op de middenspanningskabels in stations gemonteerd. Deze verklikker meet continu hoeveel stroom er door een kabel gaat en geeft een signaal af als een maximumstroom wordt bereikt. Deze informatie is tevens belangrijk bij bijvoorbeeld bedieningshandelingen in het net.

Enorme investeringJoulz projectleider Bill Spitzers vertelt: ‘Het doel van de hele operatie is het terug-brengen van het aantal storingsminuten. Bij een storing in de middenspanning zitten direct getroff en klanten geruime tijd zonder stroom. Door doelgericht ingrijpen, kan dat aanmerkelijk worden bekort. Het maken en aanbrengen van dit type storingsverklikkers vergt een enorme investering in geld en menskracht. Daarnaast zijn niet alle stations even geschikt om er storingsverklikkers in aan te brengen. Daarom worden ze in deze fase aangebracht op strategische punten in de netten, waarmee een maximaal eff ect bereikt wordt.’In 2012 zijn - vanaf de feitelijke start van het project in september - ruim 300 storingsver-klikkers geplaatst. In 2013 komen er nog zo’n 600 bij. In de jaren daarna worden dat er aanzienlijk meer.

Meer informatie? Neem contact op met Bill Spitzers, projectleider, telefoon 06 55 892 160 of mail bill.spitzers@joulz.nl

pagina 23—

MVO

Laagsp

anning

Laagspan

ning

Laagspanning

ISV = Intelligente storingsverklikkerSchematische weergave

MSMS

MSMS

Joulz en PicoSolwerken samen aan schoon drinkwater in Oeganda—

Fotografie Marcel Rozenberg, Sicco van Grieken en Nationaal Archief /Spaarnestad photo / Ronald Sweering Ontwerp Koeweiden PostmaRealisatie wijZE Creativiteit voor merken

Reacties op dit blad en suggesties voor de toekomst zijn zeer welkom: stuur je reactie naar Daniëlle Kramer, danielle.kramer@joulz.nl. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

Colofon ‘Joulz en MVO’ is het magazine voor medewerkers en relaties van Joulz. Hoofdredactie Daniëlle Kramer Redactie Jeroen Maarschalkerweerd (HRM), Ron Oosterwijk (Projects), Ed Verhagen (KVM), Hans van Rijkom (KVM), Joanne Meyboom (GreenTec), Irene de Graaf (Communicatie), Kevin Lanser (Communicatie) en Poco Más Communicatie.

Anderhalf miljard mensen op de wereld hebben geen elektriciteit. Terwijl er op de plekken waar de meeste mensen zonder stroom leven - ontwikkelingslanden - juist een grote, duurzame bron van energie voor handen is: de zon! Zonne-energie biedt kansen op een beter leven, zeker voor de armste mensen op de wereld.

PicoSol heeft als doel om zonne-energie beschikbaar te stellen aan mensen in ontwikkelingslanden. En via

zonne-energie ook een andere levensbehoefte: schoon drinkwater. Zo bouwt PicoSol in onder meer Oeganda aan drinkwatervoorzieningen op zonne-energie. Joulz ondersteunt deze projecten met kennis en kunde. Wilt u de projecten van PicoSol ook steunen?Kijk dan op www.picosol.nl

Het schone drinkwater wordt uit de grond gewonnen dankzij een mechanische pomp op zonne-energie